HERMENEUS jrg 57-1985 nummer 5 - Tresoar

De macht
van de muze
Vergilius’ derde Ecloga
H. W. A. van Rooijen-Dijkman
Een venijnige woordenwisseling tussen de herders Menalcas en Damoetas loopt uit op een
zangwedstrijd. Bij de wisselzang, waar Menalcas steeds het door Damoetas aangegeven thema
overneemt en aanvult, lijkt alle vijandigheid vergeten. Motieven uit hatelijke opmerkingen in het
begin keren in vreedzame vorm terug in het lied en versterken de suggestie, dat muziekbeoefening tot
vrede en harmonie leidt.
Men. Zeg me, Damoetas, wie behoort dit vee? Aan Meliboeus?
Dam. Welnee, aan Aegon. ’t Is me onlangs toevertrouwd door Aegon.
Men. Ach arme schapen, eeuwig ongeluksvee! Terwijl je meester
Neaera liefheeft en maar bang is, dat ze mij zal kiezen
melkt deze vreemde hoeder hier tweemaal per uur de schapen, 5
en daardoor wordt het vee zijn vocht, de lammeren melk onttrokken.
Dam. Pas op! Dat soort verwijten dien je mannen te besparen!
Wij weten ook wie jou..., terwijl de bokken zijlings loerden,
en in welk heiligdom... - maar ja, de Nymphen lachten goedig.
Men. ’t Was zeker, toen ze zagen hoe ik ’t olmenhout van Micon 10
en ook zijn jonge ranken met een schadelijk snoeimes insneed.
Dam. Of toen je hier bij de oude beuken Daphnis’ boog en pijlen
gebroken hebt, sadist Menalcas; want het trof je pijnlijk
toen je bemerkte, dat ze aan die knaap geschonken waren,
en ’t zou je dood geweest zijn, als je ze niet had beschadigd. 15
Men. Wat richten eigenaars nog uit, als dieven zoiets durven:
heb ik jou, grote schurk, niet onlangs een van Damons bokken
zien vangen in ’t geheim, terwijl Lycisca heftig blafte?
En toen ik luide uitriep: ‘Zeg, daar neemt er een de benen!
Haal terug die kudde, Tityrus!’, zat jij in ’t riet verscholen. 20
Dam. Moest hij, mijn mindere in zang, me dan mijn prijs niet geven,
de bok, die door mijn fluit met musiceren was gewonnen?
Als je ’t niet wist: die bok behoorde mij, en Damon kende
hem zelf mij toe, beweerde toen, dat hij hem niet kon geven.
Men. Jij hém in zang de baas? Werd ooit voor jou met was een rietfluit
aaneengevoegd? Jij stumper, die zo vaak op drukke punten
met snerpend rietje jammerlijk een melodie vermoordde! 25
Dam. Je wilt dus, dat wij tweeën eens om beurten onderzoeken
wat ieder kan? Ik bied je deze vaars - voordat je weigert:
ze leven tweemaal daags haar melk, voedt bovendien twee jongen. 30
295