Programmaboekje : Sacred Bridges - deSingel

In Koor
King’s Singers . Sarband
Goudimel, Sweelinck, Rossi, Ufkî
zaterdag 11 maart 2006

In Koor . Seizoen 2005-2006
The Tallis Scholars
zondag 11 september 2005
Ingeborg Danz . Koor Collegium Vocale Gent . Leo Van Doeselaar
Gesang der Geister
vrijdag 18 november 2005
Academy of Choral Art Moscow . Viktor Popov
De Vespers van Rachmaninov
zaterdag 3 december 2005
King’s Singers & Sarband
Sacred Bridges
zaterdag 11 maart 2006

King’s Singers
David Hurley contratenor
Robin Tyson contratenor
Paul Phoenix tenor
Philip Lawson bariton
Christopher Gabbitas bariton
Stephen Connolly bas
begin concert 20.00 uur
pauze omstreeks 20.40 uur
einde omstreeks 21.40 uur
inleiding door Dirk Moelants . 19.15 uur . Foyer
teksten programmaboekje Dirk Moelants
coördinatie programmaboekje deSingel
gelieve uw GSM uit te schakelen!
Sarband
Mustafa Dogan Dikmen
percussie
Vladimir Ivanov percussie
Ahmet Kadre Rizeli kemence
Bahadir Sener kanun
Volkan Yilmaz ney
Cd’s
Bij elk concert worden cd’s te koop aangeboden door
’t KLAverVIER, Kasteeldreef 6, Schilde, 03 384 29 70
www.tklavervier.be
Foyer deSingel
enkel open bij avondvoorstellingen in Rode en/of Blauwe Zaal
open vanaf 18.40 uur
kleine koude of warme gerechten te bestellen vóór 19.20 uur
broodjes tot net vóór aanvang van de voorstellingen en tijdens
pauzes
Hotel Corinthia (Desguinlei 94, achterzijde torengebouw ING)
• Restaurant HUGO’s at Corinthia
open van 18.30 tot 22.30 uur
• Gozo-bar
open van 10 uur tot 1 uur, uitgebreide snacks tot 23 uur
deSingelaanbod: tweede drankje gratis bij afgifte van uw
toegangsticket van deSingel voor diezelfde dag
Sacred Bridges
Salamone Rossi Hebreo (1570-1630)
Psalm 124 (King’s Singers)
Ali Ufkî (1610-1675) / Claude Goudimel (1510-1572)
Psalm 9 (King’s Singers & Sarband)
Jan Pieterszoon Sweelinck (1562-1621)
Psalm 6 (King’s Singers)
Ali Ufkî / Psalter van Genève
Psalm 6 (King’s Singers & Sarband)
Traditionele joodse melodie
Psalm 113 (King’s Singers)
Salamone Rossi Hebreo
Psalm 118 (King’s Singers)
pauze
Instrumentale improvisatie
Psalm 2 (Sarband)
Jan Pieterszoon Sweelinck
Psalm 7 (King’s Singers)
Ali Ufkî / Psalter van Genève
Psalm 2 (King’s Singers & Sarband)
Jan Pieterszoon Sweelinck
Psalm 2 (King’s Singers)
Ali Ufkî / Claude Goudimel
Psalm 5 (King’s Singers & Sarband)
Salamone Rossi Hebreo
Psalm 128 (King’s Singers)

Sacred Bridges
Het ensemble Sarband werd in 1986 opgericht door Vladimir
Ivanov met als doel het exploreren van de verbanden tussen
de Europese (christelijke) tradities en de joodse en islamitische
tradities van het Midden-Oosten. De naam ‘Sarband’ is een
begrip uit de Perzische en Arabische muziektheorie waar het
verwijst naar het verbinden van twee opeenvolgende delen in
een suite door middel van een improvisatie. Binnen het ensemble
vinden oude muziekspecialisten uit oost en west elkaar en gaan
samen op zoek naar raakpunten. Zo creëert het ensemble,
vertrekkend vanuit heel oude gegevens, een klankbeeld dat
misschien nieuw is, maar perfect werkt binnen een authentieke
context.
Zij werken hier samen met het gerenommeerde vocaal ensemble
de ‘King’s Singers’. Deze groep van zes zangers werd in 1968
opgericht aan het King’s College in Cambridge. Ook zij zijn een
groep die graag nieuwe horizonten opzoekt. Hun repertoire
omvat dan ook zowat alles van middeleeuwen tot hedendaags,
van Gesualdo tot de Beach Boys, van ernst tot een typisch Britse
zin voor humor.
Hier gaan de stemmen de confrontatie aan met muzikanten
van Sarband die traditionele instrumenten uit het Midden-
Oosten zullen bespelen: naast percussie wordt gewerkt met:
kemence, ney en kanun. De ‘kemence’ is een kleine, meestal
drie- of viersnarige, vedel die vooral populair is in Turkije, Perzië
en Centraal-Azië. Binnen dit gebied bestaan er uiteenlopende
vormen en spelhoudingen naargelang de regio en de muziekstijl.
De klassieke Turkse variant wordt zittend met het instrument
op de benen bespeeld, heeft drie snaren, een peervormige
klankkast en twee halfronde klankgaten. Het lijkt sterk op de
Griekse lira en de Bulgaarse gadulka. De ‘ney’ is het fluittype
dat in zowat heel het Midden-Oosten en omstreken populair
is. Dit instrument werd al aangetroffen in graftombes uit het
Oude Egypte en kent een grote verspreiding, mede omdat het
eenvoudig te produceren is. De ney is in feite niets meer dan een
hol stuk bamboe met zes of zeven vingergaten. De grootte kan
sterk variëren, voor elke toonaard wordt een ander instrument
gebruikt, waarbij de grotere instrumenten een lagere grondtoon
hebben. Het bijzondere aan het instrument is de blaastechniek,
het wordt schuin in de mond gehouden en zo wordt een
rijke, warme toon geproduceerd, met vrij veel ruis. De ‘kanun’
tenslotte, is één van de centrale instrumenten in de klassieke
Arabische en Turkse muziek, de naam is niet voor niets afgeleid
van het Griekse ‘canon’. Het is een getokkelde citer met een
trapeziumvorm waarover zowat vijfenzeventig snaren lopen.
Deze worden, zoals bij de piano, gegroepeerd per twee of drie
tot een vijfentwintigtal tonen, die nog eens kunnen gewijzigd
worden door klepjes. Dit maakt het mogelijk om verschillende
toonaarden te gebruiken en ook de karakteristieke kwarttonen
te produceren. Het tokkelen gebeurt via plectra die aan de
vingers bevestigd worden.
Het programma van het project ‘Sacred Bridges’ is gebaseerd
op het ‘hart’ van de gemeenschappelijke literatuur van moslims,
joden en christenen: het boek der psalmen. Dit bevat een reeks
van liedteksten waarin tegelijk het woord van God verkondigd
wordt en de meest uiteenlopende menselijke emoties bezongen
worden. Van drieënzeventig van de honderdvijftig psalmen
wordt koning David genoemd als auteur, een vijftigtal zijn
anoniem, enkele worden toegeschreven aan andere belangrijke
bijbelse figuren zoals Salomon en Mozes, de andere aan minder
bekende tijdgenoten van David. Zij werden voor het eerst
genoteerd in de zesde eeuw voor Christus, honderden jaren na
het vermoedelijke overlijden van hun vermoedelijke auteurs. Dit
duidt op een lange mondelinge overlevering, waarschijnlijk ook

Jan Pieterszoon Sweelinck © J. Müller
toen reeds in een liturgische context. In elk geval worden de
psalmen tot op vandaag door jodendom, christendom en islam
erkend als het ‘woord van God’ en kregen zo hun plaats binnen
elk van de liturgische tradities. De ‘muzikale’ oorsprong van
de psalmen heeft ook gemaakt dat ze een belangrijke rol zijn
gaan spelen in religieuze muziek. De Kings’s Singers en Sarband
brengen hiervan voorbeelden uit de drie tradities, werken van
vier verschillende componisten worden door elkaar uitgevoerd:
twee uit de christelijk-protestantse traditie (Sweelinck en
Goudimel), één joodse (Salomone Rossi) en één islamitische (Ali
Ufkî) toonzetting. Hierbij worden van sommige psalmen ook
versies uit de verschillende tradities naast elkaar geplaatst.
Jan Pieterszoon Sweelinck (1562-1621) is bij ons ongetwijfeld
de bekendste van de vier. De organist van de Oude Kerk in
Amsterdam wordt beschouwd als de belangrijkste componist
van de Nederlandse gouden eeuw en is als één van de meest
invloedrijke componisten en organisten van zijn generatie.
Sweelincks polyfone toonzetting van de psalmen is één van
de centrale werken in zijn oeuvre. Zij verschenen doorheen
zowat heel zijn creatieve leven: de eerste twee psalmzettingen
verschenen anoniem in een verzamelwerk uit 1597, het eerste
officiële boek verscheen in 1604, het vierde en laatste pas kort
na zijn dood. Opvallend is dat Sweelinck gebruik maakt van de
Franstalige versie van de psalmen en niet van de Nederlandstalige
vertaling van Datheen die op dat moment algemeen gebruikt
werd in de Nederlandse calvinistische kerken. De verklaring
hiervoor is dat ze niet geschreven werden voor publiek liturgisch
gebruik, maar eerder voor privé-gebruik onder rijke amateurs,
bij wie de voorkeur naar het Frans uitging. Stilistisch zien
we bij Sweelinck een gemengde stijl, met homofonie naast
imitatief contrapunt, strikte motetstijl naast lichtere elementen

Titelpagina van Rossi's 'Hashirim asher lish'lono', uitgegeven in Venetië in 1622/3 © British Library, Londen
in chanson- of villanellastijl. Als verbindend element vinden
we steeds een cantus firmus terug, hiervoor gebruikt hij de
basismelodieën uit de Psalter van Genève, de versie van de
hugenoten, geschreven door Clément Marot en Théodore de
Bèze tussen 1533 en 1543, waarvan hij ook de teksten gebruikte.
Hiermee komen we quasi automatisch uit bij Claude Goudimel
(1510-1572), de componist die als eerste meerstemmige versie van
de psalmen uit de Psalter van Genève componeerde. Afkomstig
uit Besançon, studeerde hij in Parijs waar zijn eerste werken
verschenen rond 1550. Hij was een vooraanstaand hugenoots
intellectueel en had onder meer contact met Pierre Ronsard,
van wie hij verschillende sonnetten en odes op muziek zou
zetten. Centraal in zijn oeuvre staan echter een hele reeks
psalmen. Bekend is dat hij zowat dertien boeken en nog enkele
losse psalmen publiceerde, niet alles is echter bewaard en vaak
werd ouder materiaal overgenomen of zijn er wijzigingen of
toevoegingen door andere componisten. Dit onderstreept echter
vooral het belang van Goudimels psalmzettingen in de liturgische
praktijk van de calvinisten. Het gros van de composities is
gebaseerd op de melodieën van de Psalter van Genève, maar
in sommige boeken is de schrijfwijze zuiver homofoon, terwijl
in andere een imitatieve stijl gehanteerd wordt. Goudimel is
dus zowat de centrale figuur van de calvistisch-hugenootse
muziek, en werd ook één van de vele slachtoffers van religieus
geweld in die periode. Hij werd gedood tijdens de beruchte
Bartholeomeusnacht in zijn toenmalige woonplaats Lyon.
Salamone Rossi Hebreo (1570-1630) is een heel andere figuur.
Hij werd geboren in de Noord-Italiaanse stad Mantova, waar hij
heel zijn leven zou werken aan het fameuze hof van de Gonzaga’s
(met onder meer Monteverdi, Gastoldi en de Wert als collega’s).
Bijzonder aan Rossi is diens joodse achtergrond. Tijdens de

contra-reformatie in de zestiende en zeventiende eeuw werd
vanuit de katholieke hiërarchie een wig gedreven tussen joden
en christenen, dit leidde onder meer tot het oprichten van getto’s
waarin de joden onder dwang gescheiden van de christenen
moesten leven. Eén van de gevolgen hiervan was dat de joden
zich sterk op hun eigen culturele achtergrond gingen richten.
Anderzijds was er toch een interesse in de nieuwe muzikale
ontwikkelingen van de ‘seconda prattica’. Een figuur als Rossi
was, hoewel zeker niet de meest progressieve componist van
zijn generatie, toch één van de componisten die aan de wieg
stonden van de basso continuo en vooral van de evolutie van
de toenmalige instrumentale canzona, met haar homogene
textuur, naar de trio sonate voor twee melodie-instrumenten en
continuo. Het schrijven van joodse liturgische muziek neemt dan
ook een bijzondere plaats in binnen dit oeuvre. In ‘Hashirim asher
lish’lomo’, of ‘de liederen van Salomon’ vinden we drieëndertig
polyfone versies van Hebreeuwse psalmen, hymnen en liturgische
liederen. De titel van het werk verwijst waarschijnlijk naar
Rossi’s naam, want geen enkel van de teksten is ontleend aan
de Bijbelse ‘liederen van Salomon’. Muzikaal interessant is
vooral de vermenging van traditioneel joodse elementen, zoals
Hebreeuwse liturgische zang, met de vroeg barokke stijl van
Rossi’s collega’s Monteverdi en Gastoldi. Zo werd een muziek
gecreëerd die in de synagoge kon uitgevoerd worden, maar
muzikaal eigenlijk weinig te maken had met de oorspronkelijke
joodse traditie. Bijzonder is ook dat de publicatie van deze bundel
door Leo da Modena in Venetië (1622/3) de eerste poging is om
muziek op Hebreeuwse teksten te drukken.
Tenslotte nog een woordje over Ali Ufk î (1610-1675), een man
met een op zijn minst merkwaardige levensloop. Hij werd
geboren als Wojciech Bobowski in het toen Poolse Lvov waar
hij een klassieke opleiding kreeg en werkte als kerkmusicus.
Rond zijn achttiende werd hij echter ontvoerd door Krimtataren
en als slaaf verkocht aan het hof van sultan Mehmed IV van
Constantinopel. Hij kreeg daar een verdere intellectuele
opleiding en bekeerde zich tot de islam. Onder de naam Ali Ufkî
werd hij vertaler, schatbewaarder en muzikant bij de sultan. Hij
publiceerde uitgebreid over zowel religieuze kwesties als over
muziek. Zo schreef hij onder meer een verklarend boek over de
islam in het Latijn en vertaalde hij de Anglicaanse catechismus in
het Turks. Hij was hiermee trouwens niet de eerste, reeds in de
zestiende eeuw gingen protestantse missionarissen christelijke
teksten in het Turks vertalen, wat leidde tot het ‘calvinoturkisme’
waarin de gemeenschappelijke aspecten van islam en
protestantisme beklemtoond werden met als doel het oprichten
van een ‘monsterverbond’ tegen het katholieke Habsburgse
Rijk. Ali Ufkî werd vooral bekend voor zijn anthologieën van
Ottomaanse muziek. Deze geschriften bieden ons een unieke blik
in de Ottomaanse hofmuziek, waarvaan voorheen enkel teksten
werden genoteerd. Ali Ufkî noteert naast instrumentale stukken
ook een uitgebreid scala aan vocale vormen, zowel religieuze
als seculiere, met naast de hofmuziek ook aandacht voor
volksliederen. Het werk dat hier centraal staat is echter een kleine
collectie van psalmen die hij waarschijnlijk voor eigen gebruik
compileerde. Hij gebruikt hierbij de oorspronkelijke melodieën
van de Psalter van Genève, maar transformeert die naar een Turks
idioom: hij vertaalt de teksten, en past de melodieën aan aan de
Turkse modi, meestal door subtiele aanpassingen. Op ritmisch
vlak gaat hij het asymmetrische benadrukken dat reeds in de
Franse teksten aanwezig is, ten gevolge van de Franse prosodie.
Het resultaat is een schijnbaar natuurlijke vermenging van op het
eerste zicht erg ver uit elkaar gelegen tradities.

Salamone Rossi Hebreo
Psalm 124
1 Een pelgrimslied van David.
Was de Heer niet voor ons geweest,
- Israël, blijf het herhalen -
2 was de Heer niet voor ons geweest
toen de mensen zich tegen ons keerden,
3 ze hadden ons levend verslonden,
zo hevig was hun woede.
4 Dan had het water ons meegesleurd,
de stroom ons overspoeld,
5 wij zouden zijn overspoeld
door het ziedende water.
6 Geprezen de Heer, die ons niet
ten prooi gaf aan hun tanden:
7 wij zijn als een vogel ontsnapt
uit het net van de vogelvangers,
het net is gescheurd en wij,
wij zijn ontkomen.
8 Onze hulp is de naam van de Heer
die hemel en aarde gemaakt heeft.

Ali Ufkî / Claude Goudimel
Psalm 9
1 De tout mon cœur t’exalteray,
Seigneur & si raconteray
Toutes tes œuvres nompareilles,
Qui sont dignes de grand’s merveilles.
1 Ya rezzak Vehhab bi’l can
Sükr idem sana ez dil ü can
Hikayet idem amalini
Acayib Kudret kemalini.
7 Non, non: le Dieu qui est là haut,
En regne qui jamais ne faut,
Son throne a dressé tout propice,
Pour faire raison & justice.
7 Yok Belki Allah behr-i hal
Ebeden durur müteal
Müzeyyen kürsüsünü kurdu
Üstünde hükmetmege oturdu.
11 Chantez en exultation
Au Dieu qui habite en Sion:
Noncez à gens de toutes guises,
Ses œuvres grandes & Exquises.
19 Kalk ya Allah Yetis bu dem
Ki Zorlu olmaya adem
Öyle it ki kavimler ine
Huzuruna gele divane.
Psalm 9
1 Ik wil u loven, Heer, met heel mijn hart,
vertellen van uw wonderdaden.
Ik wil vrolijk zijn, u toejuichen,
uw naam bezingen, Allerhoogste.
1 Ik wil u loven, Heer, met heel mijn hart,
vertellen van uw wonderdaden.
Ik wil vrolijk zijn, u toejuichen,
uw naam bezingen, Allerhoogste.
7 Neen, Neen, de Heer zetelt voor eeuwig,
zijn rechterstoel staat onwrikbaar vast.
Hij bestuurt de wereld naar recht en wet,
alle volken berecht hij eerlijk.
7 Neen, Neen, de Heer zetelt voor eeuwig,
zijn rechterstoel staat onwrikbaar vast.
Hij bestuurt de wereld naar recht en wet,
alle volken berecht hij eerlijk.
11 Zing voor de Heer die zetelt op de Sion,
maak aan de volken zijn daden bekend.
Hij wreekt vergoten bloed, gedenkt de doden,
de noodkreet van de nederigen vergeet hij niet.
19 Sta op, Heer, laat de macht niet aan mensen.
Mogen de volken berecht worden in uw aanwezigheid.
Jaag ze angst aan, Heer,
zij moeten weten dat ze mensen zijn.

Jan Pieterszoon Sweelinck
Psalm 6
1 Ne vueilles pas, ô Sire,
Me reprendre en ton ire
Moy qui t'ay irrité:
N'en ta fureur terrible
Me punir de l'horrible
Tourment qu'ay merité.
2 Ains, Seigneur, viens estendre
Sur moy ta pitié tendre,
Car malade me sens.
Santé donques me donne:
Car mon grand mal estonne
Tous mes os & mes sens.
Psalm 6
1 Heer, straf mij niet
in uw woede,
tuchtig mij niet
in uw toorn.
2 Heb erbarmen, Heer,
want ik kwijn weg.
Genees mij, Heer,
ik ben doodsbang

Ali Ufkî / Psalter van Genève
Psalm 6
1 Ne vueilles pas, ô Sire,
Me reprendre en ton ire
Moy qui t'ay irrité:
N'en ta fureur terrible
Me punir de l'horrible
Tourment qu'ay merité.
1 Allahu kaviyyün ve'l-mezid
Gazabla etme tazir
Beni günahkarı
Arkamı idüp nedib
Gayzında etme te'dib
Ben kulı, bedkarı.
2 Ya rahim Allah ve ya tevvab
Bana rahm it bi's-sevab
Ki vücudum za'if
Ya Allah sen vir sifa
Ki gönlüm ihfa
Oldılar hem za'if.
3 Hem canım çeküp çok ıstırab
Elemden olmus harab
Hem tenim vebalde
Ey kudreti çok Hüda
Nice bir beni cüda
Koyasın bu halde?
Psalm 6
1 Heer, straf mij niet
in uw woede,
tuchtig mij niet
in uw toorn.
1 Heer, straf mij niet
in uw woede,
tuchtig mij niet
in uw toorn.
2 Heb erbarmen, Heer,
want ik kwijn weg.
Genees mij, Heer,
ik ben doodsbang,
3 ik vrees voor mijn leven.
Hoe lang, Heer,
moet ik nog wachten?

5 Car en la mort cruelle
Il n'est de toy nouvelle,
Memoire ne renom:
Qui pensas-tu qui die,
Qui louë & psalmodie
En la fosse ton nom?
5 Zira kim tahkik eder memat
Sana yok zikr ü simat
Her kes sükut u arda
Ve hem dahi ya celil
Ismini anarak tehlil
Kim ider mezarda?
5 Want doden
noemen uw naam niet meer!
Wie in het dodenrijk
kan u nog loven?
5 Want doden
noemen uw naam niet meer!
Wie in het dodenrijk
kan u nog loven?

Traditionele joodse melodie
Psalm 113
1 Halleluja!
Loof, dienaars van de Heer,
loof de naam van de Heer.
2 De naam van de Heer zij geprezen
van nu tot in eeuwigheid.
3 Van waar de zon opkomt tot waar zij ondergaat,
zij geloofd de naam van de Heer.
4 Verheven boven alle volken is de Heer,
verheven boven de hemel zijn luister.
5 Wie is gelijk aan de Heer, onze God,
die hoog daar boven zijn woning heeft,
6 die zijn oog richt naar beneden,
wie in de hemel en op de aarde?
7 Hij verheft uit het stof wie berooid is,
uit het vuil tilt hij op wie alles ontbeert.
8 Hij laat hem wonen bij hooggeplaatsten,
bij de hoogsten van zijn volk.
9 De onvruchtbare vrouw laat hij wonen in het huis,
een vrolijke moeder van kinderen.
Halleluja!
Salamone Rossi Hebreo
Psalm 118
21 Ik wil u loven omdat u antwoordde
en mij de overwinning gaf.
22 De steen die de bouwers afkeurden
is een hoeksteen geworden.
23 Dit is het werk van de Heer,
een wonder in onze ogen.
24 Dit is de dag die de Heer heeft gemaakt,
laten wij juichen en ons verheugen.
25 Heer, geef ons de overwinning,
Heer, geef ons voorspoed.
26 Gezegend wie komt met de naam van de Heer.
Wij zegenen u vanuit het huis van de Heer.
27 De Heer is God, hij heeft ons licht gebracht.
Vier feest en ga met groene twijgen
tot aan de horens van het altaar.
28 U bent mijn God, u zal ik loven,
hoog zal ik u prijzen, mijn God.
28 Loof de Heer, want hij is goed,
eeuwig duurt zijn trouw.
pauze

Instrumentale improvisatie
Psalm 2
Jan Pieterszoon Sweelinck
Psalm 7
1 Mon Dieu, j'ay en toy esperance,
Donne-moy donc sauve asseurance
De tant d'ennemis inhumains,
Et fay que ne tombe en leurs mains:
A fin que leur chef ne me grippe,
Et ne me desrompe & dissipe,
Ainsi qu'un lion devorant,
Sans que nul me soit secourant.
Psalm 7
1 Op U, Heer mijn God,
vertrouw ik:
help mij tegen al mijn vervolgers,
en red mij,
opdat zij niet als leeuwen mijn ziel grijpen,
en verscheuren,
terwijl er geen verlosser is.

Ali Ufkî / Psalter van Genève
Psalm 2
1 Pourquoy font bruit & s'assemblent les gens?
Quelle folie à murmurer les meine?
Pourquoy sont tant les peuples diligens
A mettre sus une entreprise vaine?
Bandez se sont les grands rois de la terre,
Et les primats ont bien tant presumé,
De conspirer & vouloir faire guerre,
Tous contre Dieu, & son Roy bien-aimé.
2 Dirler ki kovalum bendelerini
Üstümüzden atalım iyilerini
Ve dahı bazı gayr güft ü gular
Semada sakinse onlara güler
Rab onları hep mühreye tutar
Batıl ola hep bu kadar güftar
Çün bi-pervadır onlardan ol kadir
Duya hikmetini her kavm-ı gadir.
5 Onları lazım olup sögesin
Kahr edüp demir çubukla dögesin
Çömlekçi sakısın gibi ezesin
Ta kim nizam u intizamı düzesin
Pes simdi ey yerin padisahları
alim olun düzün Hak rahları
Ve ey eyaletlerin hakimleri
Müteeddiben tutun sakimleri.
Psalm 2
1 Waarom woeden de heidenen,
en bedenken de volken ijdelheid?
de koningen der aarde stellen zich op,
en de vorsten beraadslagen tezamen
tegen de Heer,
en tegen Zijn Gezalfde, [zeggende]:
2 ‘Laat ons hun banden verscheuren,
en hun touwen van ons werpen.’
Die in de hemel woont, zal lachen;
De Heer zal hen bespotten.
5 Gij zult hen verpletteren
met een ijzeren scepter;
Gij zult hen in stukken slaan
als een pottenbakkersvat.
Nu dan, gij koningen,
handelt verstandig;
Laat u tuchtigen,
gij rechters der aarde!

5 Verge de fer en ta main porteras
Pour les donter & et les tenir en serre:
Et s'il te plaist menu les briseras,
Aussi aisé comme un vaisseau de terre.
Maintenant donc, ô vous & rois & princes,
Plus entendus & sages devenez:
Juges aussi de terres & provinces,
Instruction à ceste heure prenez.
5 Gij zult hen verpletteren
met een ijzeren scepter;
Gij zult hen in stukken slaan
als een pottenbakkersvat.
Nu dan, gij koningen,
handelt verstandig;
Laat u tuchtigen,
gij rechters der aarde!

Jan Pieterszoon Sweelinck
Psalm 2
1 Pourquoy font bruit & s'assemblent les gens?
Quelle folie à murmurer les meine?
Pourquoy sont tant les peuples diligens
A mettre sus une entreprise vaine?
Bandez se sont les grands rois de la terre,
Et les primats ont bien tant presumé,
De conspirer & vouloir faire guerre,
Tous contre Dieu, & son Roy bien-aimé.
2 Disans entr'eux, Desrompons & brisons
Tous les liens dont lier nous pretendent:
Au loin de nous jettons & mesprisons
Le joug, lequel mettre sur nous s'attendent.
Mais cestuy-là qui les hauts cieux habite,
Ne s'en fera que rire de là haut:
Le Tout-puissant de leur façon despite
Se moquera: car d'eux il ne luy chaut.
Psalm 2
1 Waarom woeden de heidenen,
en bedenken de volken ijdelheid?
de koningen der aarde stellen zich op,
en de vorsten beraadslagen tezamen
tegen de Heer,
en tegen Zijn Gezalfde, [zeggende]:
2 ‘Laat ons hun banden verscheuren,
en hun touwen van ons werpen.’
Die in de hemel woont, zal lachen;
De Heer zal hen bespotten.

Ali Ufkî / Claude Goudimel
Psalm 5
1 Diyecegim kelimatımı
Ya Allah sen eyle ir'a
Sana ederim istir'a
Bil efkar u taallümatımı
Melametimi.
2 Entens à la voix tres-ardente
De ma clameur, mon Dieu mon Roy,
Veu que tant seulement à toy
Ma supplication presente
J'offre & presente.
2 Dad-ı feryad u avazımı
Dinlegıl ey Padisahım
Sanadır dua vü ahım
Ya Allah kabul it nazımı
Hem niyazımı.
3 Matin devant que jour il face,
S'il te plaist, tu m'exauceras,
Car bien matin prié seras
De moy, levant au ciel la face,
Attendant grace.
3 Seher vaktinde ya ilahım
Icab it ser-agazımı
Subhen hamd namazımı
Idem ki sensin nazargahım
Hem penahgahım.
Psalm 5
1 Hoor mijn woorden, Heer,
sla acht op mijn klagen.
2 Luister naar mijn hulpgeroep,
mijn koning en mijn God,
tot u richt ik mijn bede.
2 Luister naar mijn hulpgeroep,
mijn koning en mijn God,
tot u richt ik mijn bede.
3 In de morgen, Heer,
hoort u mijn stem,
in de morgen wend ik mij tot u
en wacht.
3 In de morgen, Heer,
hoort u mijn stem,
in de morgen wend ik mij tot u
en wacht.

12 Zira ya vehhab ya settar
Sadıka virüp berekat
Hem lütfun idüp harekat
Siper gibi ide istitar
Hatar-be-hatar.
12 Car de bien faire tu es large
A l'homme juste, ô vray Sauveur,
Et le couvres de ta faveur,
Tout ainsi comme d'une targe
Espesse & large.
12 U zegent de rechtvaardigen, Heer,
als een schild beschut hen uw genade.
12 U zegent de rechtvaardigen, Heer,
als een schild beschut hen uw genade.

Salamone Rossi Hebreo
Psalm 128
1 Een pelgrimslied.
Gelukkig ieder die ontzag heeft voor de Heer
en de weg gaat die hij wijst:
2 je zult eten wat je werk opbrengt,
geluk en voorspoed vallen je toe,
3 je vrouw als een vruchtbare wijnstok
in het midden van je huis,
je kinderen als jonge olijfbomen
in een kring om je tafel.
4 Ja, zo wordt gezegend
de man die ontzag heeft voor de Heer.
5 Ontvang de zegen van de heer uit Sion,
verheug je in de voorspoed van Jeruzalem,
alle dagen van je leven,
6 en verheug je in de kinderen van je kinderen.
Vrede over Israël!
Bronnen
Frans: Clément Marot & Théodore de Bèze, 1562; Louis Segond, 1910
Nederlands: Gereviseerde Luther Bijbel, 2004; de Nieuwe Bijbelvertaling,
2004
Turks: Ali Ufkî, Mezmurlar, circa 1665-1673

King’s Singers
Al snel na hun oprichting door zes studenten koor van King’s College
Cambridge in 1968 werden de King’s Singers een prominente
muzikale kracht in het Verenigd Koninkrijk. De rest van de wereld
volgde weldra en vandaag wordt het ensemble over heel de wereld
geëngageerd. Vanaf het begin was hun credo om zich tot geen
enkel specifiek repertoire te beperken, laat staan een onderscheid
te maken tussen ernstige en lichte muziek. Van middeleeuwen tot
renaissance, romantiek tot hedendaagse, folk en pop, hun repertoire
omvat het allemaal. De lijst concertzalen waar zij optraden is even
divers, met kathedralen en paleizen naast de meest vooraanstaande
concertzalen in de wereld. Zij hebben hun krachten gebundeld
met orkesten, kamermuziek ensembles en beroemde solisten en
deze samenwerkingsverbanden resulteerden vaak in opnamen die
toegevoegd werden aan hun discografie van meer dan zeventig
albums. Het harmonieus in elkaar overgaan, de balans en intonatie
waarvoor hun concerten bekend staan, geven ze graag door in
masterclasses in heel de wereld. Maar in de eerste plaats is het
de eenvoudige vreugde die ze beleven aan wat ze doen die de
verbeelding van het publiek aanspreekt en die de King’s Singers
gedurende drie en een halve decade aan de top heeft gebracht.
Sarband
De groepsnaam Sarband stamt uit het Perzisch en Arabisch en
duidt op een geïmproviseerde verbinding van twee delen binnen
een muzikale suite. Vandaar geeft de naam ook het programma
weer: het voornaamste opzet van de in 1986 door Vladimir Ivanov
opgerichte groep is het nastreven van de historische en muzikale
biografie van de complexe verbindingen tussen Europese muziek aan
de ene kant en de islamitische en joodse muzikale cultuur aan de
andere. Met hun programma viert Sarband de symbiotische relatie
tussen de Oriënt en het Westen met zowel delicate sensitiviteit als
betekenisvolle intensiteit. De constante muzikale samenwerking
binnen het ensemble zorgt voor een dialoog op gelijke voet. Het is
de uitwisseling van praktische muzikale ervaring tussen muzikanten
van verschillende culturen dat de concerten van Sarband pakkend,
levendig en authentiek maakt. Voor de vertolking van Europese
en Oosterse middeleeuwse muziek doen de muzikanten beroep
op het kleurrijke palet instrumenten, de vocale en instrumentale
technieken en de improvisatiekunst die nog terug gevonden wordt in
de mediterrane cultuur van vandaag. Hun unieke repertoire leverde
Sarband wereldwijde bijval op. De laatste jaren concerteerde het
ensemble op talrijke internationale festivals - van oude muziek tot
jazz, wereldmuziek en avant-garde.