Rudolf Steiners rassenleer - Antroposofia

toehoorders. Een eventuele originele tekening is niet bewaard gebleven. Volgens de heer
Kugler van de Rudolf Steiner Nachlassverwaltung mag men echter aannemen dat het om een
getrouwe kopie van Steiners tekening gaat. In de lezing van 22 november 1907, waar het
bovengenoemde citaat uit stamt, plaatste Steiner het evolutiebegrip van Ernst Haeckel naast
het antroposofische evolutiebegrip (…) Kort samengevat houdt dit evolutiebegrip, dat naast
het hele mineraal-, planten-, en dierenrijk zijn ontstaan als aftakkingen van de
mensheidsontwikkeling. Geestelijk gesproken was de mens er het eerste en de andere rijken
hebben zich successievelijk uit de mensheidsontwikkeling losgemaakt. In het antroposofische
evolutiebegrip is niet de mens uit de aap ontstaan, maar is de aap het laatste dier dat uit de
mensheidsontwikkeling is losgeraakt. Aan het begin van deze afstammingsgeschiedenis stond
de aap nog dichter bij de mens dan nu. Dat is nu nog terug te vinden in het feit dat de
uiterlijke overeenkomsten tussen pasgeboren apen en pasgeboren mensen veel groter zijn dan
tussen volwassen apen en volwassen mensen. De ontwikkeling tot aan het huidige
apengeslacht noemde Steiner in deze lezing een decadente aftakking van de ontwikkeling van
de mens.
Geheel anders ontwikkelde zich meer dan 10.000 jaar geleden, gedurende de tijd van Atlantis
en daarna, de ‘decadente aftakking’ van de indianen. Deze groep bleef binnen de grenzen van
de mensheidsontwikkeling (?! FS) en kon daarom gelegenheid bieden aan zielen tot
incarnatie. Zij werd in een later stadium gevormd dan het apengeslacht, reden waarom zij in
de tekening tussen apen en Europeanen in staat.(de indianen staan er niet alleen ‘tussen’ ze
worden ook weggezet als ‘decadent’, FS 6 )
Het woord ‘decadente aftakking’ heeft betrekking op de bewustzijnsontwikkeling van de
Atlantische bevolkingsgroep waaruit de indianen zijn voortgekomen. Deze
bewustzijnsontwikkeling gaat van een stadium waarin de geestelijke wereld met een dromend
helderziend bewustzijn als godenwereld werd waargenomen, naar het huidige stadium waarin
dagbewustzijn en het denkvermogen dit droombewustzijn hebben afgelost. In de Atlantische
tijd was de mens nog niet helemaal ontwaakt in de wereld van de zintuigen, in plaats daarvan
kon hij de wereld van de geest bovenzinnelijk waarnemen. Pas in de tijd na Atlantis werden
langzamerhand de zintuiglijke waarneming en het verstandelijke denken veroverd. De
indianen behielden nog lange tijd het in Atlantis vanzelfsprekende vermogen om in de natuur
werkzame geestelijke krachten helderziend waar te nemen. Zij vormden de Grote Geest (?
FS). De Europeanen kunnen door hun materialistische cultuur deze stem van de natuur in het
algemeen niet meer waarnemen.
Steiner noemde in deze lezing de indianen decadent, omdat zij deze bewustzijnsontwikkeling
na Atlantis als ras niet hadden meegemaakt. Dat laatste zegt niets over de
bewustzijnsontwikkeling van individuele indianen, helemaal niet over onze tijd, waar
bovendien het oude Atlantische vermogen om tot de Grote Geest in de natuur helderziend
waar te nemen is verdwenen (wie zegt dat?! Steiner zeker niet! FS).
Motivering: De schetsen die bij dit citaat horen zijn doorslaggevend geweest om dit citaat in
categorie I in te delen. Hierin worden blanken bovenaan in de evolutie vermeld, nadat eerst
apen en indianen genoemd zijn. Dit suggereert een suprematie van het blanke ras, welke niet
acceptabel is. Zoals blijkt uit par. 3.3.4.4 is niet met absolute zekerheid vast te stellen vanuit
welke evolutieleer de schets begrepen dient te worden: vanuit die van Darwin of die van
Haeckel zijn deze tekeningen niet correct en vanuit de evolutieleer van Steiner zijn de
tekeningen incompleet. Zou de tekening vanuit Steiners visie compleet zijn geweest, dan had
niet alleen de evolutie geschetst moeten worden, maar ook de involutie’. 7
6 Is ook een klein issue geweest op racisme-debat, va
http://antroposofie.wordpress.com/2008/10/30/racismedebat/#comment-401
7 Eindrapport pp. 690-691