Het dossier kerkklanken kunt u hier downloaden als - Kerk Laren
Het dossier kerkklanken kunt u hier downloaden als - Kerk Laren
Het dossier kerkklanken kunt u hier downloaden als - Kerk Laren
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Het</strong> hammondorgel is een elektromechanisch orgel, ontworpen<br />
en gebouwd door Laurens Hammond, dat in april<br />
1934 gepatenteerd werd. Hoewel het hammondorgel<br />
oorspronkelijk verkocht werd aan kerken <strong>als</strong> goedkoop<br />
alternatief voor het pijporgel, werd het later ook gebruikt<br />
voor jazz en, in grotere mate, voor rock en gospel.<br />
Achtergrond<br />
Als imitatie van een pijporgel, dat rijen van pijpen van<br />
verschillende registers (klankkleuren) heeft, gebruikt<br />
het hammondorgel additieve synthese van golfvormen<br />
van harmonische series om het geluid te vormen. Net <strong>als</strong><br />
in Thadeus Cahills eerdere telharmonium worden de<br />
golfvormen gemaakt door mechanische toonwielen.<br />
Omdat de golfvormen worden gemaakt door mechanische<br />
toonwielen en niet door elektronische oscillatoren<br />
wordt het hammondorgel elektrisch en niet elektronisch<br />
genoemd. De klankopwekking in het door Hammond gepatenteerde<br />
toonwielorgel vindt plaats door een in het<br />
orgel geplaatste as die met een constante snelheid ronddraait.<br />
Op deze as bevinden zich een soort tandwielen<br />
(de toonwielen) met elk een ander aantal vertandingen.<br />
Bij de toonwielen worden opneemspoeltjes (pickups)<br />
geplaatst waarin door de vertandingen van de draaiende<br />
toonwielen een wisselspanning (=toon) wordt opgewekt.<br />
Hoe meer vertandingen er per tijdseenheid passeren hoe<br />
hoger de door het opneemspoeltje afgegeven frequentie<br />
van de wisselspanning, en dus de toon. Na de introductie<br />
van digitale technieken (zo<strong>als</strong> sampling) kwamen er orgels<br />
met een goede imitatie van de beroemde klank. Ook<br />
Hammond (inmiddels een Japanse producent Suzuki Musical<br />
Instruments) maakt nu digitale orgels (zo<strong>als</strong> de X-B3<br />
en de portable XK3/XK2/XK1). Vaak worden les liespeakers<br />
gebruikt bij hammondorgels, ondanks dat Leslie in<br />
het begin een concurrent van Hammond was. Bij hammondorgels<br />
wordt dit geluidssysteem toegepast in de<br />
vorm van een lesliebox. In deze separaat opgestelde geluidskast<br />
draait een trommel met een gleuf erin rond en<br />
verspreidt het geluid van de in de trommel geplaatste<br />
luidspreker.<br />
In het Engels wordt keyboard gebruikt <strong>als</strong> de verzamelnaam<br />
voor alle elektronische muziekinstrumenten met<br />
een klavier. Meestal beslaat het zes tot acht octaven. In<br />
de Nederlandse taal wordt het keyboard vaak verward<br />
met andere elektronische toetsinstrumenten. Met een<br />
keyboard wordt – in de Nederlandse taal – doorgaans het<br />
toetseninstrument bedoeld dat naast talloze klanken ook<br />
een begeleidingsautomaat aan boord heeft die via akkoorden<br />
wordt aangestuurd. Deze 'arrangeerkeyboards'<br />
bieden de mogelijkheid om gebruik te maken van automatische<br />
begeleiding in diverse stijlen en genres. <strong>Het</strong><br />
'arrangeerkeyboard' is in feite de opvolger van het vroegere<br />
huisorgel.<br />
Een andere tak binnen de familie is de synthesizer. Deze<br />
is in vergelijking met de arrangeerkeyboards geavanceerder<br />
waar het gaat om klanken en klankbewerking.<br />
Aan de andere kant is er vaak geen automatische begeleiding<br />
en geluidversterking aanwezig. Deze worden<br />
daarom hoofdzakelijk gebruikt om te componeren of in<br />
een band te spelen. Tegenwoordig bestaat de synthesizer<br />
zowel in hardware- <strong>als</strong> in software-vorm.<br />
Een synthesizer is een elektronisch muziekinstrument<br />
dat klanken en geluiden kunstmatig (meestal elektronisch)<br />
opwekt. Met een synthesizer is het mogelijk het<br />
op te wekken geluid vergaand te beïnvloeden, zodat<br />
nieuwe, nog niet bestaande klanken gemaakt kunnen<br />
worden. Ook kunnen sommige synthesizers de klanken<br />
van reeds bestaande (akoestische) instrumenten, bijna<br />
perfect nabootsen (bijvoorbeeld piano of orgel). De uitvinding<br />
van de synthesizer is een belangrijke revolutie<br />
geweest in de muziekwereld. De synthesizer is een van<br />
de meest veelzijdige instrumenten ter wereld vanwege<br />
het oneindig aantal mogelijke klankkleuren dat er mee<br />
gemaakt kan worden. Muziekgenres <strong>als</strong> trance, dance,<br />
synthpop, electro, elektronische muziek, techno, house<br />
etc. zouden zonder de uitvinding van de synthesizer<br />
nooit ontstaan zijn.<br />
De eerste elektrische synthesizer werd in 1876 uitgevonden<br />
door Elisha Gray, die beter bekend is <strong>als</strong> een van de<br />
uitvinders van de telefoon. Robert Moog bracht de eerste<br />
commercieel verkrijgbare synthesizer uit (1963).