Aspecten van de occulte filosofie - Theosofisch Genootschap ...

‘ER IS GEEN EEUWIG ONVERANDERLIJK BEGINSEL
IN DE MENS’
We hebben misschien niet allen de uitspraak van onze leraren volledig
begrepen, in het bijzonder die van de Boeddha, maar ook van H.P.B. op
verschillende plaatsen en van mezelf in mijn Beginselen, namelijk dat er
geen ‘eeuwig onveranderlijk’ beginsel ‘in de mens’ is. Als u echter de
bladzijde omslaat, treft u de passage aan dat de verschillende monaden in
de constitutie van de mens kinderen zijn van vorige manvantara’s, wat
erop wijst dat er in de mens beginselen of elementen zijn die enorm lange
perioden in de tijd blijven bestaan. Hoe kan in hemelsnaam deze laatste
uitspraak waar zijn als de vorige ook waar is? Ik vestig uw aandacht op
deze schijnbare tegenstrijdigheid, een echte paradox, omdat ik besef dat
velen behoefte hebben aan opheldering van deze strijdige uitspraken.
De leer van Gautama Boeddha is, als ze goed wordt begrepen,
dezelfde als de leer van Jezus van de christenen en van alle mahåtma’s van
onze eigen esoterische school van onderricht; namelijk dat er geen ‘eeuwig,
onveranderlijk’ beginsel in de mens bestaat, dat verschilt van de rest
van het heelal dat, al wentelend en evoluerend, voortdurend verandert.
Volgens het oude idee van alle orthodoxe – verstarde – religieuze of
filosofische scholen is er in de mens een individualiteit die onveranderd
blijft bestaan; een voorbeeld daarvan vinden we in de christelijke leer van
de persoonlijke ‘ziel’ die, naar men veronderstelt, door de almachtige
God wordt geschapen en eeuwig als die ziel blijft voortbestaan en nooit
anders kan zijn dan wat ze is; d.w.z. nooit het kosmische leven kan ingaan,
behalve als een niet-veranderende bezoeker, of, zo u wilt, als een niet-veranderende
waarnemer; stilzwijgend volgt daaruit, dat ze als zo’n niet-veranderende
entiteit geen wezenlijk deel van het kosmische leven uitmaakt:
geen leven van zijn leven, been van zijn been, essentie van zijn essentie.
Die orthodoxe en exoterische religies en filosofieën stellen namelijk
voorop dat het heelal slechts een tijdelijke en voorbijgaande schepping
van een veronderstelde God is, en dat de onveranderlijke ziel zich alleen
als gast in het heelal bevindt, als waarnemer of leerling – niet, zoals hierboven
gezegd, als een wezenlijk en eeuwig onafscheidelijk deel van de
kosmische essentie.
Vanuit het standpunt van de esoterische filosofie, die de mens ziet als