Aspecten van de occulte filosofie - Theosofisch Genootschap ...

60 ASPECTEN VAN DE OCCULTE FILOSOFIE
schap of het karakteristieke van dat gebied is; dan prå .na-kåma en zo verder
langs de schaal omlaag. Wat betekent dat? Het betekent dat zelfs het
begeertebeginsel zijn åtman heeft. U herinnert zich misschien in de oude
hindoegeschriften, de Veda, te hebben gelezen: ‘Begeerte ontstond het
eerst in de boezem van HET’, waar sprake is van de universele kosmische
begeerte om te zijn, zich te manifesteren. Wat voor soort begeerte is dat?
Het is åtman-kåma.
Een ander punt is dit: Juist omdat åtman zevenvoudig is, kan hij zich
in de zevenvoudige constitutie van de mens ontplooien. Åtman, die buddhi
in zich heeft, werpt een weerspiegeling van zijn buddhi omlaag en die
wordt de voornaamste buddhi. Van åtman en buddhi werpt buddhi, die
manas in zich heeft, een weerspiegeling van zijn manas omlaag, overstraald
door åtman en die wordt het eigenlijke manas. Manas dat een
kåma-manas of liever manas-kåma in zich heeft, werpt op zijn beurt een
weerspiegeling omlaag, overstraald door de åtman van buddhi erboven en
dan krijgen we de eigenlijke kåma. Op dezelfde manier komt prå .na voort
uit kåma. Prå .na is ook zevenvoudig. Zoals zich in het lichaam van de
mens het leven van elke cel bevindt, de cellen van zijn hersenen en de cellen
van zijn beenderen en van zijn bloed, die alle één leven opbouwen dat
het hele lichaam doordringt, zo is er het leven dat de hele constitutie van
de mens doordringt. Er is in hem het leven dat liefde stimuleert. Er is in
hem het leven dat toewijding, de begeerte of het hevige verlangen om te
helpen opwekt. Er is in hem het leven dat het kåmabeginsel of begeertebeginsel
naar lagere zaken bezit, het laagste deel van kåma. Die zijn alle
in de mens en doordringen elkaar.
U ziet nu hoe åtman zich kan openvouwen of uitrollen als een perkamentrol
en een wereld, een melkwegstelsel, zonnestelsel, planeet of een
mens kan voortbrengen. Dat is het beeld dat de christenen gaven, met een
gezegde ontleend aan het heilige der heiligen, toen ze verklaarden dat aan
het einde van het manvantara de hemelen worden opgerold als een boekrol.
Wat wil dat zeggen? Het betekent dat het lichaam het eerst sterft en
verdwijnt; zijn samenstellende atomen vallen uiteen in hun elektronen en
protonen en wat al niet. Wat omhoog kan worden gevoerd, wordt naar
lin . gaßarîra opgetrokken. (In het heelal zou dat het astrale licht zijn.) Dit
wordt dan het volgende dat sterft of tot ontbinding overgaat; en het beste
wat erin is wordt samen met het beste uit het eronder gelegen beginsel,
omhooggebracht naar het eerstvolgende hogere beginsel. De rol rolt zich
langzaam op; ieder beginsel verdwijnt op zijn beurt en wordt in het vol-