Aspecten van de occulte filosofie - Theosofisch Genootschap ...

752 ASPECTEN VAN DE OCCULTE FILOSOFIE
de kenmerken of mentale vormgeving van de chela zelf. Het zou dus
eigenlijk verbazingwekkend zijn geweest als er in H.P.B.’s overdracht van
de essentiële oorspronkelijke gedachte die duidelijk werd ontvangen geen
gallicismen waren aangetroffen; maar omdat de boodschap kwam via het
brein van H.P.B., met haar uitstekende kennis van de Franse taal en haar
bekendheid met amerikanismen, was het zo goed als zeker dat ze nu en
dan met een min of meer Franse inslag of spreekwijze werd overgebracht,
of met een Amerikaanse spelling waaraan H.P.B.’s denken gewend was.
Dat geldt eveneens voor boodschappen die door andere chela’s werden
ontvangen en doorgegeven – ieder schonk er zijn eigen ‘atmosfeer’
aan of voegde in meerdere of mindere mate iets van zijn of haar eigen
mentale karakter toe aan de boodschap zoals die werd doorgegeven; maar
de oorspronkelijke gedachte, de essentiële gedachte, de fundamentele taal
en begripsinhoud waren altijd aanwezig en dat verklaart de grootsheid en
diepte van die overgebrachte boodschappen.
Dit voert ons rechtstreeks naar ons tweede punt, dat de kritische
Hare’s volkomen negeren. Dit tweede punt is de kwestie van het individueel
karakteristieke van de literaire vorm of inhoud, gewoonlijk de literaire
stijl genoemd. Het is bijzonder vreemd dat de twee schrijvers van dit
boek met geen woord rechtstreeks of in het bijzonder hebben gezinspeeld
op de enorme verschillen in literaire stijl van M. aan de ene kant en K.H.
aan de andere kant, en geen van deze twee is wat betreft literaire stijl of
kwaliteit zelfs maar vergelijkbaar met H.P.B.’s eigen stijl, wanneer ze
rechtstreeks uit haar eigen geest schreef. Het stempel van een literaire
stijl alleen al wordt door elke bevoegde geleerde of student zo duidelijk
gezien als een van de allerbeste middelen om de echtheid van documenten
te beoordelen, dat het verzuim van de gebroeders Hare enige toespeling
te maken op de enorme verschillen in stijl, een heel ernstige
tekortkoming is in hun poging tot kritiek. De stijl van M. bijvoorbeeld
munt uit door zijn directheid, zijn mannelijke kortheid, zijn gebruik van
aforismen, enz.; terwijl de stijl van K.H., hoewel gelijk wat diepzinnig
denken betreft, duidelijk anders is: vloeiend van aard, vlot en gemakkelijk
in verteltrant, vaak halfhumoristisch verhalend, en, wat kort en bondig
‘vriendelijk’ werd genoemd, vergeleken met wat men de ‘ruwe’ stijl van
meester M. noemde.
Als H.P.B. zelf schreef, schreef ze nooit iets dat wat diepte betreft
vergelijkbaar was met het literaire materiaal van de beide meesters, of met
de kracht ervan, hoe mooi en verbazingwekkend haar eigen geschriften