Aspecten van de occulte filosofie - Theosofisch Genootschap ...

742 ASPECTEN VAN DE OCCULTE FILOSOFIE
geestelijke hulp en voor hun intellectuele en morele gezondheid, gaf
Gautama, de Boeddha, een over het geheel genomen zo goed als volmaakt
beeld van de filosofische en ethische kant van de oude wijsheidsreligie;
maar kort voor zijn nirvå .na besefte hij dat de mystieke en
religieuze aspecten of delen van de wijsheidsleringen op onvoldoende
wijze waren uitgewerkt, behalve voor de onmiddellijke kring van de
Boeddha en zijn arhats. Om dit tekort te corrigeren bracht Gautama de
Boeddha, ongeveer vijftig jaar na zijn heengaan, de geboorte en het
bestaan teweeg van de avatåra, de grote Ía . nkaråchårya, en de Boeddha
zelf verschafte het psychische gestel van deze grote hindoeleraar van de
Advaita-Vedånta. Hoewel geboren in het zuiden van India, en zo’n vijftig
of meer jaar na het heengaan van Boeddha, was Ía . nkaråchårya, bij wijze
van spreken, dus een ‘wederverschijning’ als Ía . nkaråchårya van het menselijke
deel van Boeddha Gautama. Theosofen zullen onmiddellijk begrijpen
wat er hier wordt bedoeld als zij zich de theosofische leer van de
avatåra’s herinneren. Toen Ía . nkaråchårya tot man opgroeide en zijn werk
begon, verspreidde zijn leer, die bijna vanaf zijn tijd tot nu toe de Advaita-
Vedånta wordt genoemd, of de non-dualistische Vedånta, zich als een
lopend vuurtje over het Indiase schiereiland; en deze werkelijk grote
leraar bracht het merendeel van de meest intuïtieve en filosofische geesten
in India van alle eeuwen sinds zijn tijd binnen de kring van zijn leer,
zodat zelfs in onze tijd de Advaita-Vedånta misschien de meest geliefde en
algemeen aanvaarde vorm van het filosofische en mystieke brahmanisme
is die we kennen.
De filosofische en mystieke leer en instelling van de Advaita-Vedånta
van Ía . nkaråchårya zijn inderdaad zo nauw verwant aan en lijken zo op de
mahåyånaleringen van het noordelijke boeddhisme, dat vooringenomen
critici van beide de Advaita-Vedånta beschrijven als een ‘versluierd boeddhisme,’
en op eenzelfde manier het noordelijke mystieke boeddhisme
aanduiden als een ‘versluierde Advaita-Vedånta’. De kritiek is in feite
volkomen juist, want de Advaita-Vedånta en het esoterische boeddhisme
van Gautama waren zo goed als identiek. Zo kwam het dat de avatåra
Ía . nkaråchårya, de ‘wederverschijning’ zoals hierboven gezegd van het
‘menselijke deel’ van de Boeddha-Gautama er de oorzaak van was, misschien
meer dan iets anders, dat het filosofische en ethische boeddhisme
uit de vroegste periode van het toneel verdween – een vreemde paradox
die tot diep nadenken stemt.
Het is ook waar dat het mystieke mahåyånaboeddhisme van het