Aspecten van de occulte filosofie - Theosofisch Genootschap ...

734 ASPECTEN VAN DE OCCULTE FILOSOFIE
keerd voorgesteld, namelijk als iets dat filosofisch onjuist is en vanuit de
oudheid tot ons is gekomen – een veronderstelling die geheel fout en willekeurig
is. De westerse ideeën over pantheïsme zijn in het westen ontstaan
en het zijn juist die ideeën die we verwerpen. Het westen zegt dat
pantheïsme betekent dat elke stok en steen, elke plant en bloem, elke zon
of elk stukje materie ‘God’ is. Dat is het pantheïsme zoals het in het
westen verkeerd wordt begrepen. Dat aanvaarden we niet. Dit is niet
het pantheïsme van het archaïsche oosten of uit archaïsche tijden
waar ook ter wereld. Het westerse pantheïsme moeten we een materieel
pantheïsme noemen.
Het andere, het ware geestelijke pantheïsme, aanvaarden we wel,
evenals het grootste deel van de mensheid: alles, hoog of laag, is van goddelijke
oorsprong en keert tenslotte tot het goddelijke terug, alles komt
voort uit het volstrekt onbegrijpelijke, naamloze MYSTERIE, dat door een
mens niet is te begrijpen en daarom niet in menselijke taal is weer te
geven. Toch heeft de mens uit HET zijn onuitblusbare intuïties, want hij
komt uit het voort, leeft eeuwig in het, keert tot het terug en het is zijn
eigen diepste wezen – de bron van alles, die alles omvat en alles te boven
gaat! Vandaar dat de oude vedische wijzen het eenvoudig DAT noemden.
Omdat DAT overal volstrekt grenzeloos is, onbeperkt, zowel in ruimte
als in duur, en het de bron is van alle intelligentie en liefde, van alle krachten
en vormen, van alles, noemden zij deze leer pan-theïsme, al-goddelijk,
alles uit het goddelijke. Het ware pantheïsme zegt dus niet dat elke
stok en steen, bloem of stukje hout, elk hemellichaam en elke komeet,
zon, dier en boom, reptiel en insect ‘God’ is; maar dat het goddelijke, het
volstrekt goddelijke, het supergoddelijke, para-parabrahman, DAT, de
volkomen onbegrijpelijke bron en het alomvattende leven van alles is.
Daaruit komt alles voort; zelfs de aardbol en de zon en de ster komen
daaruit tevoorschijn als hiërarchieën, die andere hiërarchieën bevatten,
en zelf weer zijn opgenomen in nog grotere. Daarom is alles in essentie
goddelijk, maar natuurlijk niet als vorm; zodat de steen of de bol of het
dier of het hout of de bloem of de zon of de planeet, of wat ook, niet God
is, maar als het ware een klein deeltje van de sluier of het kleed van het
onbegrijpelijke. Zoals wanneer ik mijn hand op iemand leg, ik hem niet
aanraak. Ik raak alleen een deel van zijn stoffelijke vorm aan. De ware
mens is onzichtbaar, erbinnen, erboven, en het hoogste in hem is onbegrijpelijk,
subliem. Dat is het pantheïsme dat het westen niet kent; als u
dus in westerse boeken over pantheïsme leest, moet u niet ten onrechte