Aspecten van de occulte filosofie - Theosofisch Genootschap ...

VRAGEN EN ANTWOORDEN 713
NAAR BINNEN ZIEN
U raadt ons voortdurend aan naar binnen te zien. In welk opzicht is het theosofische
‘naar binnen zien’ te vergelijken met de introspectie van de psycholoog?
Het lijkt mij dat de psychologen een deel van de waarheid zien; maar
de leer van theosofische introspectie gaat veel verder. Te vaak betekent
introspectie, als ik dat woord van de moderne psychologie mag gebruiken,
nadenken of peinzen over de vluchtige en warrelende gedachten van
het lagere denken, over verlangens en verwachtingen, kleine liefdes- en
haatgevoelens – een morbide zelfonderzoek van onze lagere kanten en
vermogens; en ik denk dat dit heel ongezond is. Daarvan is al teveel.
We moeten ons bevrijden van ons lagere deel, de blik opslaan naar de
geestelijke Olympus, ons verheffen uit het duister en het slijk, de modder
en het stof, de boeien om onze ledematen verbreken en de vleugels uitslaan
naar de innerlijke gebieden van de geest. Zegt de moderne psychologie
ons dat we ons moeten wijden aan de inspiratie van almachtige
wijsheid en van onpersoonlijke geestelijke liefde? Nooit! Ze heeft onvoldoende
kennis; maar ze meent genoeg te weten om te vertellen wat de
werkelijkheid is, maar wat in veel gevallen volslagen verdraaiingen ervan
zijn. Sommige richtingen van de moderne psychologie zeggen ons dat als
een stout kind bepaalde ondeugende dingen doet, dat komt door een nog
niet tot uitdrukking gebracht sexcomplex. Ik vind het een morele misdaad
zulke gedachten in de ziel van een onschuldig kind te brengen, omdat het
een kind op de gedachte brengt iets te doen wat misschien nooit in het
kind opkwam. Het is monsterlijk.
Maar leer een kind zichzelf te vergeten, naar binnen te zien op de
hogere manier, zijn motieven te onderzoeken, zijn eigen verlangens
nauwkeurig na te gaan en te beheersen, en u helpt het en geeft het leiding.
Dat is de psychologie van de archaïsche school, die de onze is, die
theosofie is. Psychologie betekent in werkelijkheid wat het woord zegt:
de studie van de ziel van de mens, in plaats van de studie van de fysiologisch-mentale
reacties van het lichaam, zoals die in moderne psychologische
instituten plaatsvindt, meestal volgens de leringen van Freud uit
Wenen.
Kinderen reageren op gedachten die hun geest worden binnengebracht
en de enige juiste manier om een kind op te voeden is het te
omringen met gedachten en invloeden, en als dat kan een omgeving te
bieden, van harmonie, schoonheid, vrede en liefde, het vriendelijkheid