Aspecten van de occulte filosofie - Theosofisch Genootschap ...

668 ASPECTEN VAN DE OCCULTE FILOSOFIE
Het verbaast mij helemaal niet dat de vrager in verwarring raakte door
de taal die in het artikel in Leaves of Theosophical History wordt gebruikt in
een aanhaling uit H.P.B.’s innerlijke groep, en dat komt omdat de leer
zoals die hier is belichaamd, is geformuleerd in de speciale taal van de
Franse kabbalist Éliphas Lévi, die berucht was om zijn extreme uitspraken
aan de ene kant (want dat was zijn tactiek), en om de unieke aard van
zijn paradoxen aan de andere kant. Maar omdat hij in sommige opzichten
intuïtief was, werd hij door H.P.B. vaak aangehaald, letterlijk of naar de
inhoud.
Let goed op de volgende feiten: De monaden van goden of van mensen
of van dieren of van planten of van stenen of van elementalen, zijn onsterfelijk,
want het zijn geestelijke bewustzijnscentra. Maar de verwijzingen
in de passage waarmee de vrager moeite heeft doelen niet op de monaden,
maar op de verschillende zielen van de verschillende hiërarchieën van
levens of de verschillende rijken van levens, die of moeten opklimmen tot
onsterfelijkheid en tot ‘god’ door zich te verenigen met de innerlijke
geest, met andere woorden met de geestelijke kant van de monade, of
onsterfelijkheid bereiken in wat wij het ‘kwaad’ noemen, door af te dalen
en zich te verenigen met wat theosofen de absolute stof noemen. Op deze
manier is er, filosofisch gesproken, onsterfelijkheid; en dit is hier het
belangrijke woord, zelfbewuste onsterfelijkheid, verenigd òf met het goddelijke
òf met het absoluut stoffelijke: absolute geest aan de ene kant, of
absolute stof aan de andere kant – dat wil zeggen voorzover het om ons
eigen heelal gaat.
Wij mensen, hoewel onsterfelijk in onze monaden, kunnen niet
onsterfelijk worden genoemd in onze ziel, want ons bewustzijn wordt
door de dood onderbroken. En dit is een punt om te onthouden: een
mens is niet onsterfelijk als er lange onderbrekingen in zijn bewustzijn
volgen, al is hij onsterfelijk in die andere zin van een nooit eindigend
innerlijk of monadisch bewustzijn. Wij mensen zijn dus onsterfelijk in
onze monade, voorwaardelijk onsterfelijk in onze ziel en sterfelijk in ons
lichaam, omdat dit laatste verandert en onze stroom van bewustzijn door
de dood wordt onderbroken. De ziel heeft, als ze het verdient, haar dromerige,
gelukzalige toestand in devachan en belichaamt zich daarna
opnieuw; maar het is duidelijk dat dit geen onsterfelijkheid is van de zelfbewuste
ziel, omdat dit bewustzijn verandert. Onsterfelijkheid betekent
een zich niet wijzigend bewustzijn, zonder veranderingen of variaties, een
ononderbroken voortgezette stroom van denken, als het ware.