Aspecten van de occulte filosofie - Theosofisch Genootschap ...

512 ASPECTEN VAN DE OCCULTE FILOSOFIE
IS HET GEESTELIJKE EGO ONSTERFELIJK?
W.Y. E.-W. – Kunnen we in verband met wat u heeft gezegd misschien wat
informatie krijgen over de uitspraak in een van de brieven over het ‘geestelijke
ego’. Wat ik naar voren wil brengen is: In hoeverre moeten we de boeddhistische
gedachte volgen in de kwestie van het ego of niet-ego, of de kwestie van åtman of
niet-åtman? Er zijn heel wat verschillen tussen de twee scholen van het boeddhisme;
maar één ding waarin ze overeenstemmen is dat een blijvend ego niet
bestaat. Als u teruggaat tot de idealistische beweging van de noordelijke boeddhistische
school in de eerste eeuw, zult u zien dat zij het hierover allemaal eens
zijn. Wat wordt dan bedoeld met het ‘geestelijke ego’?
G. de P. – Dank u. Dit is een bijzonder goede gelegenheid die u mij
heeft geboden. Deze vraag is heel relevant, omdat zij tot de wortel gaat
van het zogenaamde probleem van de voortzetting van het individuele of
liever persoonlijke bewustzijn. Is het persoonlijke bewustzijn onsterfelijk?
Met andere woorden, is het ego onsterfelijk? Zijn theosofen, evenals alle
scholen van het boeddhisme, volgelingen van de leer van de anåtman –
zijn ze anåtman-boeddhisten of åtman-boeddhisten? Zeggen ze dat het
ego onsterfelijk is of zeggen ze dat het sterfelijk is?
Het is in sommige theosofische kringen buiten de onze een algemene
theorie dat het ego onsterfelijk is en ik heb me steeds wanneer ik daartoe
de kans kreeg met hand en tand tegen die leer verzet. Ik kan me geen
afschuwelijker lot voorstellen dan te blijven zoals ik nu in mijn ego ben en
nooit te kunnen veranderen en hoger te komen. Voor mij is dat een
afschuwelijke leer. Ze heeft zelfs meer ellende in de wereld teweeggebracht,
meer zelfzucht, meer leed en verdriet dan de leer van de zogenaamde
‘god’. Mensen hebben over de kwestie van god gevochten tot het
bloed in de straten stroomde. Godsdienstoorlogen zijn altijd de grimmigste
en bloedigste in de geschiedenis en we moeten daarmee ophouden.
Maar wat deze kwestie van ego en niet-ego betreft, beide leerstellingen
zijn feitelijk juist. Het ego is sterfelijk; maar zoals het menselijk
lichaam dat sterfelijk is, vormt het zich opnieuw bij de volgende incarnatie
of reïncarnatie. Het ego her-vormt zich met en uit de levensatomen,
die hem nu samenstellen; zodat dezelfde mens na het devachanische
intermezzo terugkeert. Maar te zeggen dat het ego onsterfelijk is, wat
betekent dat het eeuwig en altijd blijft wat het nu is, nee! Dat is niet de
leer van de theosofie; dat is niet de leer van de oude wijsheidsreligie; het
is niet de leer van de goden.