Aspecten van de occulte filosofie - Theosofisch Genootschap ...

VRAGEN EN ANTWOORDEN 419
doordringt, omhult en insluit en door alles straalt. Het is alle energie die
bestaat, het is alle stof die bestaat, het is alle bestemming die bestaat, het
is alles te allen tijde, in alle plaatsen, overal. Hoe kan men de naam ‘god’
geven aan DAT? Dit is een schets van de eerste grondstelling.
Haar tweede grondstelling beschrijft H.P.B. in De Geheime Leer (1:46)
als volgt: ‘(b) De Eeuwigheid van het Heelal in toto’, [niet een heelal, maar
dat waarover ik vaak heb gesproken als de onbegrensde en grenzeloze
oneindigheid, de innerlijke zowel als de uiterlijke oneindigheid, het
‘heelal’ in de zin van een kosmisch organisme, maar een organisme dat
geen begin en geen einde heeft, of liever organismen binnen organismen,
kosmische oorzaak binnen en boven kosmische oorzaak.] ‘De Eeuwigheid
van het Heelal in toto als een grenzeloos gebied; [hier beschrijft H.P.B.
alleen het astraal-vitaal-fysieke] periodiek ‘het toneel van talloze
Heelallen …’ [let wel] De Eeuwigheid van het Heelal . . . periodiek
‘het toneel van talloze Heelallen die zich onophoudelijk manifesteren en
weer verdwijnen’, die ‘de zich manifesterende sterren’, en ‘de vonken van
de Eeuwigheid’ worden genoemd. ‘De Eeuwigheid van de pelgrim’ is als
een oogwenk van het Zelfbestaan (Boek van Dzyan).’
Ik kan hier tussen haakjes aan toevoegen dat deze term Dzyan slechts
het Senzar woord is voor wat in het Sanskriet wordt bedoeld met geestelijke
meditatie; dezelfde term wordt gebruikt in de uitdrukking dhyåniboeddha’s,
de boeddha’s verzonken in dhyåna. Dhyåna is dus de Sanskriet
vorm voor het Senzar Dzyan. ‘Het verschijnen en verdwijnen van werelden
is als een regelmatig getij van eb en vloed.’
‘Deze tweede stelling van De Geheime Leer betreft de algemene
geldigheid van die wet van periodiciteit, van eb en vloed, van neergang en
opkomst, die de natuurwetenschap op alle gebieden van de natuur heeft
waargenomen en beschreven. Een afwisseling zoals tussen dag en nacht,
leven en dood, slapen en waken is een feit dat zo gewoon is, zo volkomen
algemeen en zonder uitzondering, dat het gemakkelijk is te begrijpen dat
wij er een van de werkelijk fundamentele wetten van het heelal in zien.’ –
in het grenzeloze, in de oneindige, onbegrensde ruimten van de ruimte.
De tweede stelling zet uiteen dat er van tijd tot tijd in regelmatige en
periodieke opeenvolgingen, als eb en vloed, werelden en wezens verschijnen
in de loop van de eeuwigheid, manvantara en pralaya: het verschijnen
en verdwijnen van ontelbare aantallen heelallen van allerlei graad, in
allerlei stadia van geestelijke en vitaal-astraal-fysieke ontwikkeling. Ik heb
me vaak afgevraagd waarom H.P.B., bij het verklaren van de tweede