Aspecten van de occulte filosofie - Theosofisch Genootschap ...

418 ASPECTEN VAN DE OCCULTE FILOSOFIE
de hindoes te gebruiken. Daarom is het overal, is het al wat is, al wat ooit
was, al wat ooit zal zijn, de bron van alles, de grote onuitsprekelijke bron,
waaruit alles voortkomt en waarin alles tenslotte terugkeert, atomen en
goden, werelden en alles daarop en daarin. Het is grenzeloos leven, grenzeloze
ruimte, grenzeloze duur, onbegrensd en zonder begin, zonder
enige begrenzing in afmeting omdat het deze alle omvat. Hoe kan men
dit onbeschrijflijke DAT beschrijven? Dit is dus het eerste beginsel dat
H.P.B. poneert als een van de drie grondstellingen.
Er komt daarin geen woord over ‘God’ voor. Het is niet persoonlijk
en ook niet onpersoonlijk – dit ‘beginsel’ zoals H.P.B. het noemt – omdat
het zowel persoonlijkheden als niet-persoonlijkheden omvat en daarboven
uitgaat. Het is niet geest en niet niet-geest, omdat het beide omvat
en overtreft. Het is niet tijd en niet niet-tijd, omdat het beide omvat en
overtreft. Deze uitspraken zijn juist omdat al deze ideeën menselijke
ideeën zijn, en verband houden met wat moderne wetenschappelijke filosofen
‘ruimte-tijd’ en ‘gebeurtenissen’ zouden noemen. Toch is de kern
van de kern van het hart van het hart van ieder van ons, en van ieder
wezen en ding in de grenzeloze oneindigheid, dit beginsel. Het is wat wij
in diepste wezen zijn, individueel en collectief. Noem het het kosmische
leven en dan heeft u geen ongelijk; alleen moet u in dit geval uw opvatting
van het bijvoeglijk naamwoord ‘kosmisch’ zo uitbreiden dat het de
grenzeloze oneindigheid omvat. Noem het de kosmische intelligentie en
dan heeft u geen ongelijk, maar in dit geval is het niet alleen de intelligentie
van een zonnestelsel of een melkwegstelsel of duizend miljard
melkwegstelsels, maar deze allemaal en oneindig veel meer; niets dat
gemanifesteerd is, hoe groot ook, komt in de buurt van het einde ervan,
want het heeft geen einde.
Door dit denkbeeld wordt al het sektarische religieuze denken direct
bij de wortel afgesneden; het rekent af met alle menselijke religieuze stellingen
over de godheid en met alle menselijke door mensen geschapen
goden, hoe verheven die ook zijn. Als het juist wordt begrepen zuivert het
ons denken van alle egoïsme; alle dingen worden volslagen onbetekenend
naast het meest flauwe begrip dat wij ervan kunnen hebben – en toch is
het de essentie van onszelf! Het is het zelf van de goden; het is het zelf van
de heelallen; het is het zelf van de melkwegstelsels, het zelf van de grote
ruimten, van de grote gebieden van de ruimten van de grenzeloze ruimte;
het omvat alle innerlijke werelden en alle uiterlijke werelden en dat mysterieuze,
dat ontzagwekkende, onbeschrijflijke ‘iets’ dat alles omringt,