Aspecten van de occulte filosofie - Theosofisch Genootschap ...

408 ASPECTEN VAN DE OCCULTE FILOSOFIE
zen. Het is goed en in ieder opzicht juist te proberen pijn en lijden te verzachten.
Maar bedenk dat, als die verlichting van een tijdelijke pijn, die op
zichzelf degene die lijdt een les leert, wordt bereikt ten koste van een verstoring
van zijn ziel, dan wordt het wezenlijk verkeerd en wordt het grotere
opgeofferd aan het kleinere. Het lijkt misschien een ‘duistere’ en een
harde uitspraak te zeggen dat een van de psychologische elementen die
het westerse leven nodig heeft een beter inzicht is in onze mentale houding
tegenover lijden en pijn, die het oude en wijze oosten zo goed
begrijpt, en waar zo’n inzicht goede resultaten oplevert. Voor wie dit
begrijpt zijn die gunstige resultaten aanzienlijk. Dit betekent echter niet
in het minst dat we ongevoelig of onverschillig moeten zijn voor het
lijden van anderen. Juist andersom. De lessen die we leren door lijden en
pijn en de verzachting en verrijking van het karakter die daaruit voortvloeien,
leren ons een edele les van mededogen en medelijden tegenover
anderen. Degene die veel heeft geleden is het minst geneigd te vervallen
tot een verleidelijke en volstrekt bedrieglijke houding van zelfbeklag. In
plaats daarvan krijgt hij medelijden met anderen. Het is een oud ideaal
een ‘diamanten hart’ te bezitten – dat hard en onbuigzaam is als diamant
tegenover de eigen zwakheden, wensen en verlangens en het eigen lijden;
maar net als een diamant weerkaatst het elk aspect van het lijden of verdriet
of de pijn van anderen in flitsen van licht.
Laat ik mijn betoog vervolgen. Neem een of ander probleem of een
zwakheid die zowel lichamelijk als ethisch-mentaal is, bijvoorbeeld
dronkenschap of drugsverslaving of een andere vorm van fysieke of mentale
genotzucht, waarvan er ontelbare verschillende vormen bestaan.
Westerse psychologen en artsen theoretiseren al jarenlang over de mogelijkheid
om door ‘hypnose’ zoals ze het noemen, of suggestie, mensen die
aan een of andere verslaving lijden, af te helpen van hun fysieke en mentaal-ethische
probleem, welke bijzondere vorm van genotzucht het ook is
die het karakter van de patiënt ondermijnt.
Nu stel ik de eenvoudige vraag: zelfs als zulke pogingen met het toepassen
van hypnose of suggestie succes hebben, wat zijn dan de blijvende
resultaten? Het is in de eerste plaats twijfelachtig of enig resultaat blijvend
is; ten tweede, in hoeverre wordt de patiënt, zelfs als het resultaat
blijvend is, echt geholpen zijn eigen wilskracht te herwinnen om tegen
zijn zwakheid in te gaan en die te boven te komen? Op geen enkele
manier. Het verzwakt hem en zijn eigen wil is dieper in slaap gedompeld
dan tevoren. Zijn moreel besef is afgestompt, hij is een lafaard geworden