Aspecten van de occulte filosofie - Theosofisch Genootschap ...

342 ASPECTEN VAN DE OCCULTE FILOSOFIE
directe kennis, instinctieve wijsheid, plus de ervaringen die in alle vroegere
levens zijn opgedaan en zijn bijeengebracht in buddhi en daar zijn
bewaard vanaf het begin van het kosmische manvantara.
Feitelijk is de monade åtmabuddhi. Als we daar manas aan toevoegen,
zoals meestal en terecht wordt gedaan, betekent dit slechts de hele verzamelde
månasische oogst uit vroegere levens waarover ik zojuist sprak. Al
deze oogsten bestaan uit intellectuele of geïndividualiseerde ervaringen
die een deel zijn geworden van het karakter van het individu.
Daarom gaat åtman noch buddhi over in de devachanische droomtoestand,
omdat beide bijna oneindig ver boven devachan staan. Hun
eigenlijke bewustzijnstoestanden zijn de nirvå .na’s, de verschillende graden
van nirvå .na, wat betekent bewuste vereenzelviging met de absolute
werkelijkheid. Zo is het te begrijpen dat een neofiet die zijn ego, het
menselijke ego, op een hoger niveau heeft gebracht om één te worden en
inderdaad één te zijn met de monade, alwetendheid bezit, omdat åtman
universeel is, en buddhi zijn eerste sluier van goddelijke individualiteit is,
want, zoals zojuist gezegd, het is de schatkamer van alle bijeengebrachte
geoogste ervaringen uit vroegere levens waar ook, in dit zonnestelsel of
een ander in andere kosmische manvantara’s.
Daarom wordt terecht door oosterlingen gezegd dat de ware boeddha’s
van mededogen alwetend zijn. Dit betekent niet onbegrensd alwetend;
het betekent alwetend voor ons eigen heelal. Er zou niet zoiets
kunnen bestaan als een eenheid, een monade, (wat al op beperking duidt,
hoe groots ze ook is, want vanuit het Al is ze al geslonken tot een één) –
er zou zelfs voor zo’n verheven monade niet iets oneindigs kunnen
bestaan. Ziet u deze subtiele verschillen? We kunnen, zo u wilt, opklimmen
langs de schaal van monaden tot we tenslotte bereiken wat
Pythagoras de monas monadum noemde, of de monade der monaden,
wat slechts de hoogste monadische hiërarchie betekent van een heelal;
toch blijkt uit deze beeldende toelichting dat we het over één heelal hebben
en dus over een beperkt wezen, hoe groot ook. Is het eenmaal een
heelal, één heelal, dan is het niet langer onbegrensde, grenzeloze oneindigheid
en eeuwigheid.
Deze eenvoudige filosofische stellingen zouden ieder van u duidelijk
moeten zijn. Maar zo’n boeddha is alwetend met betrekking tot alles binnen
zijn heelal, of dat heelal ons zonnestelsel is of ons melkwegstelsel; als
hij een boeddha is van ons zonnestelsel is hij echter niet alwetend met
betrekking tot het melkwegstelsel, dat een geheel van miljarden zonne-