Aspecten van de occulte filosofie - Theosofisch Genootschap ...

256 ASPECTEN VAN DE OCCULTE FILOSOFIE
evolutiegeschiedenis, maar ook in de kosmische geschiedenis. Dezelfde
gedachte ligt achter de vroegchristelijke legenden over de strijd in de
hemel tussen de geesten van het licht en de geesten van de duisternis. En
in de theologie van de Middeleeuwen is natuurlijk alles wat zelfstandig
denkt een asura, een geest van de duisternis. Begrijpt u dat? Daarom
worden ze demonen of geesten van de duisternis genoemd. Dit is de kern
van de christelijke legenden over de zogenaamde ‘gevallen engelen’;
een neerdaling van alle monaden die wat intellectuele en geestelijke
groei betreft zelfbewuste vrijheid hebben verkregen en onze gelijken zijn
geworden: ’elohîm.
In de Hebreeuwse bijbel staat zoals u weet: ‘Gij zult niet eten van de
boom van kennis van goed en kwaad, want als ge daarvan eet wordt ge aan
ons gelijk.’ Maar dat is nu juist het doel van de evolutie! Dat de monaden
overgaan van de toestand van niet-zelfbewuste godsvonken in die van
zelfbewuste, volledig ontwikkelde goden, die hun goddelijke aard kennen
en zelfbewust deelnemen aan het kosmische werk. Dat zijn de asura’s, de
maruts, de agnishvåtta’s. Maar de dogmatische priesters – ik bedoel niet
de ingewijden maar de dogmatische priesters van de theologie – kozen er
natuurlijk altijd voor het denkvermogen onder de duim te houden; maar
het is juist de redding van de mens. Het is waar dat het denkvermogen de
mens vaak doet dwalen en tot ernstige fouten aanzet, waarvoor hij met
zijn hartenbloed zal moeten boeten – zoals ge zaait zult ge oogsten – maar
het doel ervan is verlichting, ervaring, medelijden en mededogen. Geen
mensenhart heeft ooit met begrijpend mededogen geklopt voor het lijden
van een ander, zonder zelf ooit te hebben geleden. Lijden is nodig om te
kunnen meeleven met anderen die lijden – het louterende vuur van leed
en pijn; en dat komt met het voortschrijden van de evolutie van het menselijke
denken, waarvan zijn ethische, zijn morele instinct onderdeel is.
Als het voor ons mensen mogelijk was, zoals voor de goden, een sura, een
kumåra te zien, dan zouden we een sterachtig, schitterend wezen waarnemen,
smetteloos zuiver, stralend met het licht van de eeuwigheid,
kleurloos, van volmaakte schoonheid – maar kijk eens in zijn ogen, de ziel
ontbreekt! Dit is de kern van de oude Europese legende dat de waternimf
of de salamander, enz., een ziel moet verwerven voor hij kan worden
gered. Dat is volkomen juist! Het verwerven van de ziel is het verhaal van
de kumåra die door in vele levens ervaring op te doen de menselijke ziel
opbouwt om bewust te leren begrijpen wat het leven en de natuur betekenen
en om dan als een goddelijke ziel tevoorschijn te komen.