Aspecten van de occulte filosofie - Theosofisch Genootschap ...

DE VIER DIEREN UIT HET BOEK OPENBARING
Er is mij gevraagd: Wat is precies de betekenis van de vier dieren – de
mens, de leeuw, de stier en de arend – in het christelijke boek Openbaring,
of zoals vroege en middeleeuwse christelijke kunstenaars die
gebruikten. Die vraag is niet moeilijk te beantwoorden. Om te beginnen
werd het boek Openbaring door een kabbalist geschreven, die de vroege,
niet de latere kabbala bestudeerde.* Het werd op een later tijdstip door
een christelijke redacteur geredigeerd of bijgewerkt. Niemand weet wat
hij wegliet of handhaafde. Het werd echter bewerkt en kreeg een christelijker
tintje.
Bij het lezen van hoofdstuk vier van dit christelijke boek dat
Openbaring of Apocalyps wordt genoemd, zien we dat het deze vier dieren
noemt ‘vol ogen van binnen’, die waarheden verkondigden en zegels
verbraken; en er wordt vermeld dat ze zich rondom de troon van de hiërarch
bevonden.
Door dit kabbalistische boek of door een oude, nu vergeten overlevering,
of op een andere, nu voor geleerden onbekende wijze, mogelijk
*Er moet op worden gewezen dat de term kabbalist, zoals in dit verband en op
dezelfde manier vaak door H.P.B. gebruikt, niet zozeer betrekking heeft op de
joodse kabbala zelf, als wel op mystieke en filosofische denkwijzen die verwant zijn
aan de innerlijke betekenis van de kabbala, maar die niet precies de technische termen
van de kabbala gebruiken, al zijn de kabbala en die andere zogenaamd kabbalistische
denksystemen natuurlijk alle in meerdere of mindere mate gebaseerd op
de archaïsche theosofie. Als ik dus zeg dat de schrijver van het christelijke boek
Openbaring, Apocalyps genaamd, een kabbalist was, zoals ook H.P.B. hem noemt,
bedoel ik niet dat hij beslist een volgeling was van de strikt joodse kabbala, maar
dat hij van vergelijkbare of soortgelijke uitdrukkingswijzen en gedachten gebruikmaakte,
die echter niet noodzakelijk een joodse oorsprong hadden. Met andere
woorden, men gebruikte de kabbala als een soort standaardwerk voor uitdrukkingen
en termen, hoewel aanzienlijk gewijzigd door die andere scholen die de
kabbala weigerden als zodanig te aanvaarden, maar niettemin in meer dan één
opzicht haar voorbeeld en zelfs haar toonaangevende denken volgden. De reden
hiervoor is natuurlijk maar al te duidelijk: de kabbala en deze andere latere stelsels
en eigenlijk alle oude mystieke en religieuze theosofische denkwijzen waren òf
oorspronkelijk loten van de archaïsche theosofie, òf afstammelingen van vroegere
archaïsche theosofische vertakkingen of stammen daarvan.