Aspecten van de occulte filosofie - Theosofisch Genootschap ...

96 ASPECTEN VAN DE OCCULTE FILOSOFIE
is, zoals wij dat noemen, laag, of ertussenin, zelf uit zeven ondergeschikte
of subgebieden bestaat.
De hier vermelde tattva’s hebben ongeveer de volgende betekenis:
ådi-tattva is de oorspronkelijke of eerste tattva; anupapådaka: dat wat uit
zijn eigen essentie is geboren; åkåßa kan men ‘ruimte’ noemen; våyutattva
werd volgens de elementen van de Ouden ‘wind’ of ‘geest’
genoemd. Misschien interesseert het u te weten dat het Latijnse woord
‘spiritus’ [waarvan ons woord spiritueel is afgeleid] bij de Ouden oorspronkelijk
‘wind’ betekende; in Griekenland was anemos ‘wind’, maar
het betekende oorspronkelijk ook ‘geest’. Tejas-tattva, het vijfde kosmische
element, betekent ‘vuur’, het schitterende, stralende, brandende,
verblindende vuur. Åpas betekent ‘water’; prithivî betekent ‘aarde’. Maar
denk er wel aan dat deze vier lagere kosmische elementen niet de lucht
zijn die we inademen of het vuur waarop ons voedsel wordt gekookt, of
het water dat we drinken of waarin we baden, of de aarde waarop we
lopen. Het zijn de betrekkelijk geestelijke elementen van het heelal
waaraan die namen zijn gegeven.
In dit diagram heb ik in de vergroting van nr. 4, die evengoed een vergroting
van een van de andere kosmische tattva’s zou kunnen zijn, geprobeerd
ze in verband te brengen met de beginselen van de mens; ådi-tattva
bijvoorbeeld met åtman, het essentiële zelf van de mens, de wortel van
zijn hele wezen en de bron en oorsprong van de zes andere beginselen.
Anupapådaka-tattva correspondeert met buddhi; åkåßa-tattva met manas
of het denken; våyu-tattva met kåma; tejas-tattva met prå .na; åpas-tattva
met lin . gaßarîra en prithivî-tattva met sthûlaßarîra. De grote waarde van
dit schema is dat het wijst op de betekenis van vier als keerpunt, waar het
dieptepunt wordt bereikt en alles zich weer omhoogbeweegt, zowel in de
kosmos als in de mens. Neem als voorbeeld deze bollen: zowel de bollen
als de levensgolven beginnen aan de top en dalen langzaam af, zodat na de
eerste ronde de tweede volgt, dan de derde, vervolgens de vierde die de
allerlaagste is, kåma. Daarna volgt het tegenovergestelde proces. Als
kåma in de levensgolven tot ontwikkeling is gekomen, komt er een evenwicht
tussen geest en stof. Hoe komt het dat vanaf deze bol D, tijdens de
vierde ronde waarin we ons nu bevinden, in het vierde wortelras de
opgang van de lichtende boog moest beginnen? Omdat geest en stof dan
praktisch in evenwicht zijn; miljoenen jaren lang, na het bereiken van dat
evenwicht tussen geest en stof werd de geest, die zich meer en meer ontwikkelde,
wat sterker en volgde er een heel langzame, en steeds verder-