myspACe - Klasse

40
“Ik ben nerveuzer dan op mijn eerste schooldag zestig jaar geleden”,
stamelt Josephine (67). Samen met zestien andere opa’s en oma’s
vervangt ze voor één dag haar kleinkind op de schoolbanken van het
Instituut van de Voorzienigheid in Herentals. Studeren in Vlaanderen
anno 2007, door de ogen van vijftig jaar geleden. Klasse en Maks!
brengen twee generaties samen. Wie verbaast wie?
Klasse trekt naar de klas
van een van de deelneemsters
aan de VT4-reeks “De
jeugd van tegenwoordig”
en doet het omgekeerde:
zestien opa’s en oma’s
volgen een dag les op de
schoolbanken van hun
kleinkinderen.
KLASSE • Nr. 180
“De les van vandaag is een gecombineerde
les geschiedenis, Engels en ICT”, verduidelijkt
lerares Nicky Eerdekens. “Begeleid Zelfstandig
Leren. Eerst kijken we samen naar een video
over de Eerste Wereldoorlog, daarna werken de
grootouders in groepjes aan diverse opdrachten.”
Die aanpak is de opa’s en oma’s compleet
vreemd. Nicky Eerdekens lacht: “Ze hebben
niet eens een balpen bij! Les volgen is voor hen
passief de leerstof ondergaan. Van interactieve
werkvormen hebben ze geen kaas gegeten.
Ze stellen de leerstof niet in vraag. Ze hebben
immers nooit geleerd informatie kritisch te
verwerken. En dat terwijl we net van onze leerlingen
verwachten dat ze over alles een mening
hebben.” Als de aanwezige regionale televisie
vraagt wat opa van de les vindt, zegt hij dat
hij dat nog niet kan zeggen, “omdat de les nog
moet beginnen”. Dat klopt echter niet: de les is
al gedaan. Maar opa zit te wachten tot de leraar
begint te dicteren. Hij moet lachen als hij beseft
dat het voorbije uur wel degelijk ‘een les’ was.
“Ik heb al doende heel veel geleerd”, zegt hij.
“Leren is nu iets heel anders dan vroeger”.
tEmpo!
De opa’s en oma’s werken nauwgezet maar
individueel aan hun taak. Nicky Eerdekens: “Ik
heb benadrukt dat ze vragen mogen selecteren,
maar zij willen de opdracht van a tot z uitvoeren,
in tegenstelling tot onze huidige leerlingen.”
De les gaat duidelijk te snel. “Maar dat ligt
niet aan hun leeftijd”, meent Nicky Eerdekens.
“Het lesvolume is toegenomen en het lestempo
ligt hoger dan vroeger. Bovendien zijn de lessen
gevarieerd, net als het leven op en buiten
de school. Dat maakt het leven van de jongeren
een stuk stresserender.”
kENNIS-oNzIN
Ook voor de leraar is de job de jongste vijftig
jaar intensiever geworden. Nicky Eerdekens:
“Als ik een videoles geef en de leerlingen laat
reflecteren, steek ik daar veel tijd en energie in.
Ex cathedra is het makkelijk: ‘Neem je boek en
onderstreep’, klonk het in mijn tijd. Ongelooflijk
dat ik graag geschiedenis geef als je ziet op
welke manier ik zelf geschiedenis heb gekregen!”
Kennis mag niet zomaar overboord. “Ook
al moet je het onderwijs voortdurend in vraag
stellen, één en één is nog altijd twee. Akkoord,
je kan informatie opzoeken op het web, maar
daarvoor moet je de juiste vragen stellen en
heb je dus kennis nodig. Het zou mooi zijn als
leerlingen het verschil tussen kennis en kennisonzin
leren maken.”
rENDEmENt?
Moet onderwijs de leerlingen rechtstreeks
voorbereiden op een job? Nicky Eerdekens
windt zich op: “Of je het accent legt op kennis
of vaardigheden, onderwijs moet niet renderen.
Zelf heb ik Latijn-Wiskunde gestudeerd, maar
vraag me niet om een wiskundige functie op te
lossen. Ik gebruik enkel nog de regel van drie.
Onderwijs, praktisch of theoretisch, heeft als
doel kinderen op te voeden, hen voor te bereiden
op de maatschappij, hun wereld te verruimen.
Dat is in die vijftig jaar niet veranderd.
Maar de wereld is dat wel.”