Rare jongens die Europeanen 2009 – Michiel Hulshof en

Zaterdag 26 september
De Sami
Wie kent de Sami? Actrice Renée Zellweger en zangeres Joni Mitchell
zijn voorbeelden van wereldberoemde Sami. Van deze minderheid
zijn er verspreid over Noorwegen, Zweden, Finland en
Rusland zo’n honderdduizend overgebleven. De meesten van hen
zijn stedelingen geworden, maar zo’n 10% houdt er nog een traditionele
levensstijl op na, die bestaat uit het houden van rendieren.
De Sami zijn beter bekend als Lappen, maar zelf beschouwen ze
dit als een beledigende term. Ze ontdekten het nationalisme laat:
pas sinds de jaren zeventig beschouwen ze zichzelf als één volk.
Uit deze periode dateren ook vlag, nationale feestdag (6 februari)
en volkslied. De Sami waren de laatste heidenen van Europa. Hun
religie was een vorm van sjamanisme vermengd met Noorse elementen.
In religieuze ceremoniën sloegen de gelovigen op een
met runen beschreven trommel en zongen ze traditionele liederen
totdat de heilige man, de noaide, in een trance raakte en met goden,
geesten en voorvaderen kon spreken. Zweedse missionarissen
maakten vanaf 1720 een einde aan dit bijgeloof door met geweld
de religie van de Sami te onderdrukken en hun heilige trommels
in de fik te steken. Tegenwoordig bieden in contactadvertenties
noaides zich weer aan als genezers. Deze ‘neosjamanen’ combineren
voordrachten uit de Bijbel met voorchristelijke rituelen.