JG 18 nr 1 - Reynaertgenootschap

Het zou een halve eeuw duren eer men de film weer op het spoor kwam. Na 50
jaar werd een deel van de film gevonden in de archieven van het Nederlands
Filmmuseum. Dit fragment lag eerst jarenlang in het Bundesarchiv in Berlijn. Dit
deel van de film was te zien op een reizende Reynaerttentoonstelling in 2001 te
Lokeren, Damme en Hulst en is nu opnieuw te zien in Lokeren.
In 1943 plande Hans Held bij Bavaria Filmkunst in Den Haag vier verschillende
films die hij tegelijkertijd wou produceren: Die Kriegsabenteuer des Freiherrn von
Münchhausen, Das Gespenst, Die Gestohlene Kron en Taps der Bär. De tekenfilms
Die Kriegsabenteuer en Taps der Bär zijn projecten gebleven en niet afgewerkt.
Alleen over Das Gespenst en Die Gestohlene Krone is meer bekend. Das
Gespenst werd afgewerkt maar Die Gestohlene Krone vermoedelijk niet. Beide
films kwamen trouwens niet in roulatie en werden niet in de bioscopen vertoond.
Vanaf eind 1944 kwam er overigens uit Duitsland geen geld meer voor Bavaria
Filmkunst. Tevens was er in dat jaar, sinds de septemberstaking en Dolle Dinsdag
5 september 1944 (die dag kwam Nederland in een voorbarige bevrijdingsroes door
verkeerde informatie van Radio Oranje), toch bijna geen activiteit meer in de studio’s
van Bavaria Filmkunst. Hans Held zelf verscheen er niet meer en leefde ondergedoken.
Het einde van de Tweede Wereldoorlog was voor Hans Held ook het einde van
zijn filmcarrière in Nederland. Hij werd op 30 mei 1945 in Den Haag gearresteerd
en na enkele maanden naar een Duitse gevangenis overgebracht. De duur van
Helds gevangenschap, zelf noemde hij zich liever ‘Kriegsgefangen’, is niet bekend.
Na zijn vrijlating (vermoedelijk eind 1946) stapte hij terug in de filmwereld. Hij maakte
een serie tekenfilms met het egeltje Meckie als hoofdpersoon. In 1948 verscheen
bij Burg Film zijn zwart-wit tekenfilm Kaliph Storch. Tien jaar later duikt hij weer op
in de militaire propaganda en maakt hij voor de Duitse minister van
Landsverdediging Franz Joseph Strauss de anticommunistische tekenfilm Einigkeit
macht Stark. Uit wat vooraf gaat, weten we dat Held hier zichzelf plagieert: tijdens
de oorlog had hij die titel ook al gebruikt als alternatieve titel voor Der Störenfried.
De nieuwe tekenfilm heeft nog meer overeenkomsten met Der Störenfried. Het verhaal
speelt weer in het dierenrijk en in de film trekken de dieren opnieuw ten aanval
tegen een gemeenschappelijke vijand. Die vijand is nu niet de vos, maar Stalin
en zijn Russisch communistische rijk, gesymboliseerd in de figuur van een rode
beer. Het zijn weer de wespen die als Stuka’s de Rode beer met hun angels bestoken.
Hans Held bleef verder actief in de reclamewereld en als tekenfilmontwerper.
Hans Helds kinderboek Reintje verwekt onrust in een notendop
9
Het kinderboek Reintje verwekt onrust van Hans Held uit 1946 is een getrouwe
bewerking van zijn tekenfilm Der Störenfried. Het boekje (45 p.) werd door de
Berlijnse uitgeverij Joh. Kasper & Co te Amsterdam uitgeven. Het komt niet voor in
de recente lijst van Van Daele, Everaers e.a. omdat het verhaal teveel afwijkt van
de oorspronkelijke Reynaertverhalen.
In het idyllische dal van de Molen-Aa lag het Rijk van de goede oude egelkoning
Stekelatus II. De oude koning was zwak en kon zijn volk niet goed meer beschermen.
Steeds meer dieven en rovers maakten de stad en omgeving onveilig. De
koning stierf van onmacht, kommer en verdriet. De kroonprins, die door menige
Tiecelijn, 18, 2005