JG 18 nr 1 - Reynaertgenootschap

Ook in Aardenburg zelf werd de plaatselijke Reynaerttraditie nog levend gehouden,
zij het, vanwege haar betwijfelbare gronden, weinig actief. Naar aanleiding van de
aanleg van twee straten in 1961 in de buurt van het reeds genoemde Aardenburgse
Malpertuus, besloot het gemeentebestuur van Aardenburg deze te vernoemen naar
Reynaert en Utenhove. Het aan elkaar grenzende drietal Malpertuus, Reinaertstraat
en Utenhovestraat vormt zo een mooie herinnering aan de historici en amateur-historici
die zich hebben ingezet voor Aardenburg als Reynaertstad. Behalve historisch
geïnteresseerden droegen ook anderen Aardenburg als Reynaertstad een warm
hart toe. Studenten van de oratorische vereniging Maupertuus uit Amsterdam bijvoorbeeld,
die in 1965 in Aardenburg hun eerste lustrum vierden. Bij die gelegenheid
schonken zij de stad zelfs een vossenbeeldje. 60
Een unieke plaats in de hier beschreven reeks Reynaertonderzoekers neemt de
Vlaamse heemkundige Daniel Verstraete in. Hij wees niet Utenhove, maar een
andere Aardenburgse priester als schrijver van de Reynaert aan. In een artikel over
veertiende-eeuwse Aardenburgse geestelijken (1975) deelde hij mee dat in 1327 in
Aardenburg een zekere ser Aernoutszone woonde. ‘Een van zijn voorouders, ser
Aernout, wordt ook vermeld als auteur van een deel van het Reinaerdverhaal. Het
is een feit dat die geestelijken van de Aardenburgse Mariakerk een grote rol
gespeeld hebben in het cultureel leven van de middeleeuwen’. 61
Het laatste decennium (1992-2000)
30
De laatste verdedigers van Reynaert in Aardenburg dateren uit de jaren negentig
van de vorige eeuw. In 1992 verscheen onder redactie van de historicus en secretaris
van de Heemkundige Kring West-Zeeuws-Vlaanderen André Bauwens het
boekje Vertellingen uit en rond Aardenburg. Hierin werd ook een bewerking opgenomen
van het Reynaertverhaal door de Aardenburger Willy de Vriend. De inleiding
van het boekje karakteriseerde het als weliswaar ‘niet in Aardenburg gesitueerd’,
maar wel ‘een ‘streekgebonden’ verhaal’. Twee afbeeldingen van de Oostburgse
illustrator Joop van Dalen onderstrepen deze relatie nog. Koning Nobel wordt voorgesteld,
zittend op een troon met het wapen van de stad Aardenburg. Op een andere
tekening staat Reinaert als raadsman van de koning, gehuld in een cape met
opnieuw het Aardenburgse stadswapen. 62
De Aardenburgse historisch publicist Walter Dierick schreef in 2000 het artikel
Willem Utenhove dichter van Reinaert de Vos? Daarin noemde hij, onder verwijzing
naar onder andere Maerlant, een aantal argumenten voor een positieve identificatie
van Willem, de schrijver van de Reinaert, als Willem Utenhove: beider voornaam,
hun inspiratie op ‘walschen boecken’, een relatie met een Latijnse vertaling van de
Nederlandse Reinaert door Boudewijn de jonge, een ‘goed inzicht [van de schrijver]
in [de] sociale structuur en misstanden van zijn tijd’, aardrijkskundige kennis en de
toponiemen Elmare, Lieve en Hulsterlo (de aanbidding van Onze-Lieve-Vrouwe van
Hulsterlo te Damme 63 ) in de omgeving van Aardenburg. Niettegenstaande deze
argumenten behield Dierick enige afstand tot de conclusie van zijn bijdrage en
besloot met voorzichtige nuance: ‘Laten we het er hier maar op houden dat Heer
Willem van Utenhove ‘priester van guden love tot Erdenburg’ weleens de schrijver
zou kunnen zijn van de eerste en volledige Nederlandse versie van het verhaal ‘Van
den Vos Reinaerde’’. 64
De Aardenburger Willy Lucieer volgde in zijn Aardenburg in Vlaanderen en de
Tiecelijn, 18, 2005