Bestand (1.7 MB) - VVOG

figuur 5: % keizersneden in EU (Peristat II, 2004).
Nederland
Noorwegen
Finland
Zweden
Vlaanderen
Frankrijk
Denemarken
Engeland
Schotland
Polen
Duitsland
Ierland
Portugal
Italië
0 5 10 15 20 25 30 35 40
Figuur 6: Sectiotrends in Vlaanderen (1987-2006;
verlossingen 1.177.322).
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
10,1
12,7
15,4
18,1
1987-1991 1992-1996 1997-2001 2002-2006
Bij het begin van de registratie door het SPE in 1987, bedroeg het
totaal aantal sectio’s in Vlaanderen 9,1%, waarvan 3,9% secundair
en 5,2% primair waren. Bijna 20 jaar later wordt een totaal
aantal sectio’s van 19,8% genoteerd, waarvan 8% secundair en
11,8% primair. Dit terwijl de aanbevolen frequentie/percentage
keizersnedes volgens de WHO gesteld wordt op 10 à 15%.
Als we de gegevens van de Peristat II uit 2004 bekijken, doen onze
noorderburen het aanzienlijk beter. Nederland kent een sectiopercentage
van 15% en de drie Scandinavische landen blijven ver
onder de 20%. De zuiderburen gaan duidelijk wat sneller naar het
mes grijpen met een sectiopercentage van 34% in Portugal en
38% in Italië (Figuur 5).
Maar er is geen reden tot groot jolijt. Analyse van de cijfers toont
een flinke toename in de stijging van het percentage sectio’s. Daar
waar in de periode 1987-1991 het percentage nog gemiddeld
10,1% bedroeg, zien we in de periode 2002-2006 een percentage
van gemiddeld 18,1%. Dit betekent een toename van 8% en een
stijging van 80% (Figuur 6)!
Als we kijken hoe die toename van 8% onderverdeeld is, dan zien
we in de ‘risicogroep’ voor sectio’s (stuitligging, pretermen, meerlingen)
een stijging van 2,9%. Het is vooral het aantal sectio’s bij
de ‘niet-risicogroep’ dat schrikbarend toeneemt met 5,1%.
162
GUNAIKEIA - Vol 14 nr 5 - 2009
De 2,9% stijging van de ‘risicogroep’ is
voor het grootste deel, nl. 1,9%, te wijten
aan de toename van sectio’s voor
stuitligging bij eenlingen. In de periode
1987-1991 bedroeg dit percentage nog
55,5%, maar na het verschijnen van de
Term Breech Trial zien we in de periode
van 2002-2006 een sterke toename
naar 89,9%. Dit betekent een stijging
van 62%. De bijdrage aan deze risicosectio’s
door de pretermen onder 37
weken (stijging van 52%) en meerlingen
(stijging van 37%) is beperkter, respectievelijk
0,6% en 0,4%.
Maar zoals gezegd is het vooral de analyse
van de stijging van het sectio-ratio
bij de niet-risicogroep, nl. de à terme
nullipara met inductie, die hoge ogen
gooit. In de periode 1987-1991 bedroeg het sectiopercentage nog
8%. In de periode van 2002-2006 was dit echter gestegen naar
17,6%, met andere woorden een stijging van zomaar 120%! Een
volgende zwangerschap is daardoor van in het begin gecompliceerd
met een littekenuterus.
Natuurlijk zijn er een aantal externe parameters die deze stijging
beïnvloeden. De populatie van 2006 is niet meer die van 1987. De
gemiddelde leeftijd van de vrouw bij haar eerste partus is toegenomen:
31,3% van de barenden is ouder dan 40 jaar. Daarmee
gepaard zien we meer hypertensie en diabetes. Er zijn ook meer
zwangerschappen na medische begeleiding.
Maar toch kan hiermee niet alles worden verklaard. Een case control-studie
uitgevoerd in 1997 en 2006 in hetzelfde ziekenhuis
bij zwangere vrouwen met dezelfde leeftijd en dezelfde zwangerschapsduur,
toont een beperkte daling van het aantal inducties,
en toename van het aantal epidurale en een toename van zowel
primaire als secundaire sectio’s.
Naast de populatieveranderingen, zijn er ook belangrijke verschuivingen
in de algemene cultuur. De gynaecoloog-patiënt-relatie is
meer één van dialoog geworden, medico-legale aspecten wegen
meer door, onze zorgverzekering werkt anders en, niet te onderschatten,
de werkdruk in de verloskamer is veranderd: we hebben
niet meer één vroedvrouw per patiënt.
Michael Robson (National Maternity Hospital, Dublin, Ierland)
ontwierp in 2001 een nieuw classificatiesysteem voor de indeling
van sectio’s. Bedoeling hiervan is om duidelijker het aandeel van
elk subtype sectio in de stijging van het totale aantal aan het licht
te brengen en zo efficiënter te kunnen ingrijpen.
Als we deze classificatie toepassen op de cijfers voor Vlaanderen
in 2006 (Tabel 1), zien we duidelijk het belangrijke aandeel van de
nullipara à terme met een eenling in hoofdligging en de repeatsectio’s.
Het is dus niet de pathologie die het toegenomen aantal
sectio’s verklaart!
De Robson-classificatie werd verder toegepast op de sectiocijfers
in de periode 2001-2005 van de verschillende universitaire cen