Bijzonderheden - Vrienden van Wijnandsrade

Heraldiek en kasteel Wijnandsrade
Een restauratie met de beste bedoelingen, maar een
geschiedkundige blunder
Heraldiek
Heraldiek is de leer van de wapenkunde door de eeuwen heen, die
opgesplitst kan worden in profane (de burgerlijke of lage adel) en
kerkelijke heraldiek. In dit artikel wordt de profane heraldiek besproken.
Hiertoe behoren niet alleen de slag- en stootwapens maar ook
de verdedigings- en persoonlijke beschermingsmiddelen voor zowel
ruiter als paard en ridder te voet, zoals kleding, vaandel, schild en harnas.Als
een ridder naar een toernooi of slagveld trok, vergezeld door
zijn schildknaap, was hij herkenbaar aan zijn persoonlijke kleuren en
familietekens op helm, banier, schild en dekkleren. De kleuren waren
streng geordend en heraldisch vastgelegd. In zwartwit tekeningen
werden voor kleuren bepaalde symbolen afgesproken, in de vorm van
schuine streepjes naar links of naar rechts, horizontaal of verticaal,
enz. Na een veldslag werd er een heraut (in het oud Hoogduits een
‘Hariwalt’) naar het slagveld gestuurd om de gesneuvelden te inventariseren.
Hij deed dit door de wapenvelden van de gesneuvelde ridders
en het voetvolk in de vastgelegde symbolen te tekenen. Ook was
het de taak van de heraut om voor zijn Heer een wapenstilstand –
voor bepaalde of onbepaalde tijd – af te kondigen. In de tijd van vrede
en wapenstilstand verkondigde hij met de minstreel hoe de slag was
verlopen en wie er op het slagveld waren omgekomen.Vaak werden
alliantiehuwelijken gesloten door twee grootmachten, waardoor er
een nieuwe staat ontstond. Meestal als er kinderen uit zo’n
alliantiehuwelijk werden geboren, kregen deze een combinatiewapen
met de velden van zowel vaders- als moederskant. Dit werd door een
wapentekenaar (de heraldicus) ontworpen en geschilderd.Vaak werd
een langdurig conflict door middel van een huwelijk tussen adellijke
families beslecht. De adel hield de traditie van familiewapens in stand,
ook in tijden dat er door de lage adel geen veldslagen meer werden
gevoerd en de rechten van een Baronie of Heerlijkheid allang waren
vervallen.
38