Programmaboekje MenG - Meesters en Gezellen

Recommendations

Info

en werd in de twaalfde eeuw verwoest tijdens een van de kruistochten. In de later gecreëerde Atlantische sage werd de stad niet verwoest, maar verzwolgen door de golven. Nu nog zouden vanuit de diepte van de zee de klokken van de stad te horen zijn. In het derde en laatste lied wordt de dood van Darthula, de dochter van Colla, beweend. Het gedicht is van de hand van James Macpherson. Deze Schotse schrijver publiceerde in 1761 het boek Fingal, an Ancient Epic Poem composed by Ossian, the Son of Fingal, translated from the Gaelic Language. Deze vertaling van een derde-eeuws manuscript bleek later een vervalsing. Intussen was het werk echter uitgegroeid tot een van de hoogtepunten van de romantische literatuur waarin de “noble savage” werd verheerlijkt. Het boek werd in vele talen vertaald; in Duitsland door onder andere Goethe en Herder, in Nederland door Rhijnvis Feith en Bilderdijk. Onder de bewonderaars van het boek bevonden zich Napoleon, Thomas Jefferson en Brahms. De religieuze toewijding van de Zwitsers-Nederlandse componist Frank Martin komt in een groot deel van zijn oeuvre tot uitdrukking. Zijn vader was dominee in de calvinistische traditie en genoot veel aanzien. Er is zelfs een straat in Genève naar hem genoemd, de Promenade Charles- Martin. De jonge Martin organiseerde een uitvoering van de Matthäus Passion en was sedertdien diep onder de indruk van Johann Sebastian Bach. Dit komt tot uitdrukking in zijn Mis voor dubbelkoor. Evenals de lutherse Bach gebruikte de van oorsprong calvinistische Martin daarvoor de tekst van de Latijnse mis. In 1922 voltooide Martin de eerste vier delen en hij voegde daar in 1926 een Agnus Dei aan toe. Er volgde echter geen uitvoering. Pas in 1963 werd het werk, op aandringen van de dirigent van de Bugenhagen-Kantorei in Hamburg, voor het eerst uitgevoerd. De reden dat Martin zijn mis meer dan veertig jaar onthield van uitvoering had niets te maken met zijn inschatting van de kwaliteit ervan. Martin beschouwde het werk juist als, in zijn eigen woorden, “een affaire tussen mij en God”. Het dubbelkorig motet Komm, Jesu, komm staat in het teken van de dood. Zoals bij veel werken van Johann Sebastian Bach is de gelegenheid waarvoor het werk werd geschreven 4
onbekend. Ook is niet duidelijk wanneer het werd voltooid. Het moet ergens vóór 1732 zijn geweest. Over de herkomst van de tekst is meer bekend. In 1684, een jaar voor Bachs geboorte, werd de rector van de Thomasschule te Leipzig begraven. De toenmalige cantor – Bach zou later een van zijn opvolgers worden – zette een speciaal voor deze gelegenheid geschreven tekst van Paul Thymich op muziek. De tekst, die voor een groot deel gebaseerd is op het evangelie van Johannes, heeft als thema de overgave aan de dood. Daarom is het zeer waarschijnlijk dat Bach het motet schreef voor een uitvaartplechtigheid of een herdenkingsdienst. Wie hiermee geëerd werd, is niet duidelijk. Mogelijk betreft het hier Johann Schmid, professor theologie in Leipzig, waarvoor in 1731 een herdenkingsdienst werd gehouden. De Finse en in Parijs woonachtige Kaija Saariaho geldt als een van de meest vooraanstaande componisten van onze tijd. Haar zoektocht naar nieuwe klankkleuren heeft vele sublieme werken opgeleverd. Aanvankelijk componeerde zij volgens de seriële school. De beperkingen die deze compositiewijze met zich meebracht zetten haar ertoe aan haar blikveld te verruimen. Onder invloed van de spectralisten in Parijs ontwikkelde ze vanaf de jaren tachtig een meer op lange tonen en herhaling gebaseerde stijl. Zo ook Tag des Jahrs, voor koor en “prerecorded electronics”, dat ze in 2001 componeerde op teksten van Friedlich Hölderlin (1770-1843). Deze Duitse dichter is een van de voornaamste vertegenwoordigers van de vroege Duitse Romantiek. Zijn werk is op muziek gezet door onder andere Brahms (Schicksallied), Richard Strauss, Hindemith en Britten. Hölderlin droeg ongeveer de helft van zijn leven de diagnose “geestesziek” met zich mee. In de laatste jaren gebruikte hij het pseudoniem Scardanelli – waarvan de betekenis onbekend is – en dateerde hij zijn gedichten met verkeerde jaartallen. Dit laatste vormde een van de aanleidingen voor Saariaho om zijn gedichten op muziek te zetten. Een goede bekende van haar – mogelijk haar moeder aan wie het werk is opgedragen – had een hersenbloeding gehad waardoor plaats- en tijdsbesef verstoord waren geraakt. Saariaho heeft in Tag des Jahrs het gevoel willen verklanken van “eerder beleefde ervaringen die in een oogwenk langskomen en dan verdwijnen of transformeren in nieuwe, intensieve momenten”. 5
Page 2 and 3: Concerten Meesters & Gezellen 2013
Page 6 and 7: Het vierstemmige werk Gamelan (1979
Page 8 and 9: und mir ist, als ob mich Engel rief
Page 10 and 11: Eilt gleich mein Lebenslauf zu ende
Page 12 and 13: Veljo Tormis - “Käsikivimäng”
Page 14 and 15: OVER ONS Stichting Tettix is in 200
Page 16 and 17: MEESTERS Sopraan Marijke van der Ha
Page 18 and 19: GEZELLEN Alice Boccafogli studeerde
Page 20 and 21: de VS, Italië, etc. Sinds septembe
Page 22 and 23: maar groeide op in de VS (New Mexic
Page 25 and 26: COLOFON Redactie en teksten Klaas v
Page 27: Voor het concert in Nijmegen: 27

Programmaboekje MenG - Meesters en Gezellen

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?