Download ePaper

Hashvehartar

In Armenian about life as is Beirut’s Armenian quieter in Bourj Hammoud In Armenian about life as is Beirut’s Armenian quieter in Bourj Hammoud

from armtv2000 More from this publisher

15.09.2021 Views

ÎáÕùÇ ÝÏ³ñÁª

Ú³Ïáµ »Õµûñë 1950-³Ï³ÝÝ»ñáõ Ýå³ñ³í³×³é³ïáõÝÁ

ì²Ð¾ ¾ÈØ²Öº²Ü

Ð²ÞàôºÚ²ð¸²ð

ä¾ÚðàôÂ

2017

ÞÜàðÐ²Î²ÈÆø

ÞÝáñÑ³Ï³ÉáõÃÇõÝë »õ »ñ³Ëï³·ÇïáõÃÇõÝë ÏÁ

Û³ÛïÝ»Ù ²Ù»ñÇÏ³Û¿Ý ·ñ³ë¿ñ μ³ñ»Ï³ÙÇ ÙÁ, áñ

ëï³ÝÓÝ»ó Ñ³ïáñÇë Ù»Ï»Ý³ëáõÃÇõÝÁ£

ì³Ñ¿ ¾ÉÙ³×»³Ý

²äðºÈàô Ö²Î²î²ðàô²Ì

ìÎ²ÚàôÂÆôÜ ØÀ

²Ù¿Ý ³Ý·³Ù áñ Ûáõß³·ñ³Ï³Ý μÝáÛÃÇ ·ÇñùÇ ÙÁ ÏÁ

Ñ³Ý¹ÇåÇÙ Ï³Ù ³É ÏÁ Ï³ñ¹³Ù, ÏÁ Ùï³μ»ñ»Ù Þ³Ñ³Ý

Þ³ÑÝáõñÇ §ì³õ»ñ³ÃáõÕÃÁ¦ ·ñáõÃÇõÝÁ, áñ ³é³çÇÝ ³Ý -

·³Ù ÉáÛë ï»ë³Í ¿ ö³ñÇ½Ç §²å³·³Û¦ Ã»ñÃÇÝ Ù¿ç 1938-ÇÝ,

»õ áñáõÝ ÁÝÃ»ñóáõÙÁ Ï³ï³ñ³Í »Ù í³Õ »ñÇï³ë³ñ ¹áõ -

Ã»³Ýë ë»ÙÇÝ£ Þ³ÑÝáõñ, ³Ûë ·ñáõÃÇõÝáí, Ç ÙÇçÇ ³ÛÉáó,

³Ý·³Ù ÙÁ »õë Ïþ³ñÓ³Ý³·ñ¿ áõ ÏÁ ß»ßï¿ Ï³ñ»õáñáõÃÇõÝÁ

Ûáõß³·ñ³Ï³Ý ·ñ³Ï³ÝáõÃ»³Ý, ³éûñ»³Û ¹¿åù»ñáõ »õ

ÇñáÕáõÃÇõÝÝ»ñáõ ·ñ³ÝóáõÙÇÝ` ¹»ñ³Ï³ï³ñÝ»ñáõ »õ ³Ï³ -

Ý³ ï»ëÝ»ñáõ ÏáÕÙ¿, ÝáÛÝÇëÏ ³é³Ýó ·ñ³Ï³Ý³óáõÙÇ »õ

·»Õ³½³ñ¹áõÙÇ ×Ç·Ç, áñå¿ë½Ç å³ïÙáõÃÇõÝÁ »õ Ñ»ï» õ³ -

μ³ñ` ×ßÙ³ñïáõÃÇõÝÁ ãË»Õ³ÃÇõñáõÇÝ áõ ï³ñμ»ñ ÇÙ³ëï

ãëï³Ý³Ý£

ºñμ ßáõñç ï³ñÇ ÙÁ ³é³ç ëï³ó³Û ì³Ñ¿ ¾ÉÙ³×»³ÝÇ §öá -

ÃáñÇÏÁ¦ Ñ³ïáñÁ, μ³ÕÏ³ó³Í 50 ·ñáõÃÇõÝÝ»ñ¿, »õ Ù»Í Ñ» -

ï³ùñùñáõÃ»³Ùμ áõ Ï³ñ× Å³Ù³Ý³ÏÇ Ù¿ç Ï³ï³ñ»óÇ ³Ýáñ

ÁÝÃ»ñóáõÙÁ, ³Ý·³Ù ÙÁ »õë ÛÇß»óÇ Þ³Ñ³Ý Þ³ÑÝáõñÇ Ûáõ ß³ -

·ñ³Ï³Ý ·ñ³Ï³ÝáõÃ»³Ý Ù³ëÇÝ Ï³ï³ñ³Í Ñ³ëï³ïáõÙÁ£

ÆëÏ »ñμ ï³ñÇ ÙÁ ³Ýó, §öáÃáñÇÏÁ¦ Ñ³ïáñÇ Ñ»ÕÇÝ³ÏÁ

³é³ç³ñÏ»ó Ï³ñ¹³É Çñ Ýáñ Ñ³ïáñÇÝ Ó»é³·ÇñÁ »õ áõÝ»Ý³É

Ï³ñÍÇùë, Çñ»Ý ÷áË³Ýó»óÇ Þ³ÑÝáõñÇ ï»ë³Ï¿ïÁ£ Ê³Ý ¹³ -

í³é` ÇÝÍÇ ³é³ç³ñÏ»ó ·ñ»É Û³é³ç³μ³ÝÁ Çñ »ñÏñáñ¹

Ñ³ïáñÇÝ, áñ ³Ûë ³Ý·³Ù ÏÁ μ³ÕÏ³Ý³Û 35 ·ñáõÃÇõÝÝ»ñ¿

***

Â¿»õ »ñÏáõ Ñ³ïáñÝ»ñÁ ÙÇ³ëÝ³μ³ñ ÏÁ μ³ÕÏ³Ý³Ý 85

·ñáõ ÃÇõÝÝ»ñ¿ »õ Çõñ³ù³ÝãÇõñÁ ³ÝáÝóÙ¿ Ï³ñ»ÉÇ ¿ í»ñóÝ»É

Çμñ»õ ³é³ÝÓÇÝ ¹ñáõ³·, ë³Ï³ÛÝ ³Û¹ ³ÙμáÕçáõÃÇõÝÁ Çñ³ -

ñáõ ³·áõóáÕ áõ ½û¹áÕ ³Ùáõñ »õ Ñ³Ùá½Çã ÙÇ³ëÝ³Ï³ Ýáõ -

ÃÇõÝ ÙÁ ÏÁ å³ñ½¿ ÁÝÃ»ñóáÕÇÝ ³ãùÇÝ£

²é³çÇÝ Ñ³ïáñÇ §Ü³Ë³μ³Ý¦ÇÝ Ù¿ç Ñ»ÕÇÝ³ÏÁ ÏÁ ·ñ¿.§…

·Çñùë ÇÝùÝ³Ï»Ýë³·ñáõÃÇõÝ ÙÁ Ï³Ù §Ëáëïáí³ÝáõÃÇõÝ¦

ÙÁ ã¿ Ä³Ý-Ä³· èáõëáÛÇ Ï³Ù ²Éýñ¿ï î¿û ØÇõë¿Ç

½·³Û³óáõÝó »ñÏ»ñáõÝ ÝÙ³Ý, ³ÛÉ íÏ³ÛáõÃÇõÝ ÙÁ ½Çë ßñç³ -

å³ïáÕ ÙÇç³í³ÛñÇÝ, ÁÝÏ»ñáõÃ»³Ý »õ Ù³ñ¹áó Ù³ëÇÝ¦£

²ñ¹³ñ»õ, ½áÛ· ·Çñù»ñáõ ³ÙμáÕç μáí³Ý³ÏáõÃÇõÝÁ

ÑÇõëáõ³Í ¿ Ñ»ÕÇÝ³ÏÇÝ Ù³ÝÏáõÃÇõÝÁ, å³ï³Ý»ÏáõÃÇõÝÁ »õ

»ñÇï³ë³ñ¹áõÃÇõÝÁ μÝáõÃ³·ñáÕ ¹¿åù»ñáõÝ, ³ÝÓ»ñáõÝ »õ

»Õ»ÉáõÃÇõÝÝ»ñáõÝ ßáõñç£ ¼³ÝáÝù å³ñ÷³ÏáÕ ßñç³å³ïÁ

ß³ï Ý»Õ ¿£ ²ßË³ñÑ³·ñ³Ï³Ý ë³ÑÙ³ÝÝ»ñÁ` ë³ÑÙ³Ý³÷³Ï.

Ã³Õ ÙÁ` Üáñ Ø³ñ³ß, ·»ïáí ÙÁ »½»ñáõ³Í, ³Û¹ Ã³ÕÇÝ ÏÇó`

ÝÙ³ÝûñÇÝ³Ï Ã³Õ»ñ, áñáÝó ³ÙμáÕçáõÃÇõÝÁ ÏÁ Ï³½Ù¿ äáõñ×

Ð³ÙáõïÁ£ à°ã ³Ûëûñáõ³ÝÁ, ³ÛÉ` ÛÇëáõÝ³Ï³Ý Ãáõ³ Ï³Ý Ý» -

ñáõÝ Û³çáñ¹áÕ ù³ÝÇ ÙÁ ï³ëÝ³Ù»³ÏÝ»ñáõÝÁ£ Æñ»Ýó

Ñ³Ù»ëï μÝ³ÏÇãÝ»ñáí, Ï»Ý¹³ÝÇ, ³éÇÝùÝáÕ, ÏáåÇï áõ

Ïáßï, Û³×³Ë ³Ýáõë, μ³Ûó ³Û¹ Ã³ÕÇÝ áõ Ã³Õ»ñáõÝ μáÛñ »õ

»ñ³Ý· å³ñ·»õáÕ ã³ñù³ß ¹¿Ùù»ñáí, Çñ»Ýó ÁÙμéÝ»ÉÇ »õ

Û³×³Ë ³ÝÁÝ¹áõÝ»ÉÇ μ³ñù»ñáí£ Æñ³Ï³Ý Ù³ñ¹ÇÏ, ÙÇë áõ

áëÏáñáí£

Ð»ÕÇÝ³ÏÇÝ Ï³ï³ñ³Í Ù¿çμ»ñáõÙ¿ë Ïþáõ½»Ù ³Ýç³ï»É

μ³é ÙÁ` §íÏ³ÛáõÃÇõÝ¦£ ²Ûë íÏ³ÛáõÃÇõÝÝ ¿, áñ ÏÁ ÷Ýïé¿

Þ³ÑÝáõñ Ûáõß³·ñ³Ï³Ý ·ñ³Ï³ÝáõÃ»³Ý Ù¿ç£ ìÏ³ÛáõÃÇõÝ

ÙÁ` áñ Ïþ³ñ¹³ñ³óÝ¿ ³ÙμáÕç ·áñÍÇÝ ³éÏ³ÛáõÃÇõÝÁ£

ì³Ñ¿ ¾ÉÙ³×»³ÝÇ ·áñÍÁ Ïþ³ñÅ»õáñáõÇ ·Ý³Ñ³ï³ÝùÇ

³ñÅ³ÝÇ ù³ÝÇ ÙÁ Û³ïÏáõÃÇõÝÝ»ñáí.

³. ²ÝÏ»ÕÍáõÃÇõÝ

¼áÛ· Ñ³ïáñÝ»ñáõÝ Ù¿ç ÏÁ Ñ³Ý¹ÇåÇÝù Ýá°ÛÝ ³ÝÏ»ÕÍ

á·ÇÇÝ£ ²ÝÏ»ÕÍáõÃ»³Ùμ ÏÁ Ûáñ¹ÇÝ μáÉáñ ¿ç»ñÁ£ Ð»ÕÇÝ³ÏÇÝ

ù³Ý¹³Ï³Í ¹¿Ùù»ñÝ áõ »Õ»ÉáõÃÇõÝÝ»ñÁ ½»ñÍ »Ý ßå³ñ¿,

·áõÝ³·»ÕáõÃ»Ý¿£ ²ÝáÝù ÑáÝ »Ý ³ÙμáÕç Çñ»Ýó Ù»ñÏáõ -

Ã»³Ùμ, ³ÛÝå¿ë ÇÝãå¿ë áñ »Ý£

μ. Ð³Ù»ëïáõÃÇõÝ

Ð»ÕÇÝ³ÏÁ ·ñ³Ï³Ý »ñÏ ÙÁ ÛûñÇÝ»Éáõ áã ×Ç· ÏþÁÝ¿ »õ áã ³É

Û³õ³ÏÝáõÃÇõÝÁ ÏÁ ÷³Û÷³Û¿£ »ñ³·áÛÝ Ýå³ï³ÏÁ` ï³É

íÏ³ÛáõÃÇõÝ ÙÁ Çñ ûñ»ñáõ Ï»³ÝùÇÝ »õ ßñç³å³ïÇÝ Ù³ëÇÝ,

áñ ³Ûëûñ ïÅ·áõÝ³Í ¿, Ùßáõß³å³ï »õ, ½³Ý³½³Ý å³ï×³é -

Ý» ñáí, ³ÝÑ»ï³Ý³Éáõ ¹³ï³å³ñïáõ³Í£

·. ø³çáõÃÇõÝ

²ñ¹³ñÝ áõ Çñ³õáõÝùÁ å³ßïå³Ý»Éáõ çÇÕÇ ÙÁ ³éÏ³ Ûáõ -

Ã»³Ý ÏÁ Ñ³Ý¹ÇåÇÝù μ³½Ù³ÃÇõ ¿ç»ñáõ Ù¿ç£ ÖßÙ³ñ ïáõ -

ÃÇõÝÁ Çμ»ñõ ½¿Ýù ¹³õ³ÝáÕ ³ÝÓÇ ÙÁ Ý»ñ³ßË³ñÑÇÝ

³Ï³Ý³ï»ë-íÏ³Ý ÏÁ ¹³éÝ³Ýù, Ñ³Ï³é³Ï ëå³éÝ³óáÕ

íï³Ý·ÇÝ »õ íï³Ý·Ý»ñáõÝ£

***

²Ûë ½áÛ· Ñ³ïáñÝ»ñáí, ì³Ñ¿ ¾ÉÙ³×»³Ý, Çñ Ñ³Ù»ëï ÙÇ -

çáóÝ»ñáí, ÏÁ ù³Ý¹³Ï¿ μ³ñù»ñÝ áõ ëáíáñáõÃÇõÝÝ»ñÁ, ¹¿Ù -

ù»ñÝ áõ ¹¿åù»ñÁ, Ù¿Ï Ëûëùáí` Å³Ù³Ý³ÏÇ ÙÁ å³ïÏ»ñÁ, áñ

³Ûëûñ ÙÃ³·Ý³Í ¿, Ùßáõß³å³ï ¹³ñÓ³Í ¿, Ùáé³óáõÃ»³Ý

·ÇñÏÁ ÇÛÝ³Éáõ ¹³ï³å³ñïáõ³Í ¿£

´³Ûó ³Û¹ μáÉáñÇÝ íÇ×³Ïáõ³Í ¿ ³åñÇÉ ³Ûë íÏ³ÛáõÃ»³Ý

Ù¿ç£

ÄÆð²Úð ¸²ÜÆ¾Èº²Ü

§ä²ðàÜÆÜ ²È ºÈ²ô, ²âø¸ ÈàÚê¦

Ø»ñ ïáõ ÝÁ ÏÁ ·ïÝáõ¿ñ Ø³ ñ³ß ÷á Õá ó¿Ý ¹¿ åÇ Þ³ÙÉ »³Ý-

Â³ ÃÇÏ »³Ý í³ñ Å³ ñ³Ý ï³ ÝáÕ ³Ýó ùÇÝ íñ³Û£

»ï Ý³ Û³ñÏ »õ ³é³ çÇÝ Û³ñ Ïáí ïáõÝ ÙÁÝ ¿ñ, ÁÝ ¹³ Ù¿ ÝÁ

ãáñë ë»Ý »³Ï£ ºñμ Ú³ Ïáμ »Õ μ³Ûñë ³Ùáõë Ý³ ó³õ, Ý³Ë μÝ³ -

Ï»ó³õ ·»ïÝ³Û³ñÏÁ£ ²Ýáñ ³õ»ÉÇ Û³ñÙ³ñ μÝ³Ï³ñ³Ý ÙÁ ï³-

Éáõ Ñ³ Ù³ñ, Ñ³Ûñë ï³ ÝÇ ùÇÝ ï³ ñ³ ÍáõáÕ ³ñÇ ßÇÝ ÑÇõ Ã»Õ

Ï³ñ ÙÇñ Ë³ Õá ÕÇ áñ Ã³ ïáõÝ ÏÁ Ïïñ»É ïáõ³õ »õ ³õ»É óáõó

Û³ñÏ ÙÁ »õë£ àõ Ý¿ ÇÝù Ñ³Û »õ ßÇ³ ¹ñ³ óÇ Ý»ñ, áñáÝù Ã³ ÕÇÝ

Ë³éÝ μÝ³Ï ãáõ ÃÇõÝÁ ÏÁ Ï³½ Ù¿ ÇÝ£ ²Ù¿ Ý¿Ý ·ñ³ õÇã í³Û ñÁ

²åáõ Ä³ ÙÇ ÉÇÝ ÷áõéÝ ¿ñ, áõñ ë» ÷³ Ý³ Ï³ ï¿ ñÁ ëÏ½μÝ³ Ï³Ý

ßñç³ ÝÇÝ Ñ³ó Ïþ»÷¿ñ, ³å³ μ³ õ³ Ï³ Ý³ ó³õ ÙÇ³ÛÝ §³ë ñáõÝÇ¿

ù³ ³ù¦Ç ³ñ ï³¹ ñáõ Ã»³Ùμ£ ²Ù¿Ý ³é ïáõ »õ Ï¿ ëû ñ¿ í»ñç,

ÑáÝÏ¿ ÏÁ μáõñ¿ñ ßáõßÙ³Û³Í³ÍÏ ÏëÏáõÍÝ»ñáõÝ ³Ýáõß ÑáïÁ,

áñ ÏÁ ï³ ñ³Í áõ¿ñ ³Ù μáÕç Ã³ ÕÇÝ Ù¿ç£ Ú³ ×³Ë ³ÝáÝó Ù¿ ÏÁ

×³ ß³ Ï¿Ç ï³ ëÁ ¹³ Ñ» Ï³Ý í×³ ñ» Éáí£ ´³Ûó ÍáÃ ñÇ ÝÇ ÷á Ë³ -

ñ¿Ý ÏÁ Ý³ ËÁÝï ñ¿Ç Ù¿ çÁ ³Õ ïáñ ó³ Ý»É, áñáí Ñ» ï»õ ³Û¹ Ñ³ -

Ù» ÙÇÝ Ñ³ ÙÁ ÏÁ ½á í³ó Ý¿ñ ùÇÙùë£ öáõ é¿Ý ×Çß¹ ³é³ç ÏÁ

μÝ³Ï¿ñ ²åáõ Ø³ÑÙáõïÁ, Ü»ëÇÙ »³ÝÝ»ñáõÝ ·»ïÝ³Û³ñÏÁ »õ

áñáõÝ åÇ ïÇ ³Ý¹ ñ³ ¹³é Ý³Ù Û³ ïáõÏ ·Éáõ Ëáí ÙÁ£ ¸Ç Ù³ óÁ

ÏÁ ·ïÝáõ¿ñ ²åáõ Ê³ ÉÇ ÉÇÝ ß¿Ý ùÁ »õ ³Ýáñ ÏáÕ ùÇÝ` ²åáõ Ð³ -

ë³ ÝÇ ÝÁ£

úñÝÇμáõÝ, ßñçáõÝ í³ ×³éáñ¹Ý»ñ Ïþ³ÝóÝ¿ÇÝ Ù»ñ ÷áÕáó¿Ý,

áñáõÝ ·» ïÇ ÝÁ Ïáõå ñ³ å³ï áõ³Í ã¿ñ ï³ Ï³ õÇÝ£ ²Û¹ å³ï -

×³ éáí ³É, ÓÙ»é Ý» ñÁ ³Ý ÏÁ å³ñ ½¿ñ ó» Ëáï »ñ» õáÛÃ ÙÁ£ §²ë -

ñáõÝÇ¿¦ Í³ ËáÕ Ý» ñáõ ÏáÕ ùÇÝ, ÑáÝ Ïáõ ·³ ÛÇÝ ÷» ñ» ½³Ï Ý»ñ,

§Ô³½ ½ÁÉ å³ Ý¿Ã¦ Í³ ËáÕ Ý»ñ, ÓÇ ³ ù³ñß Ï³é ù» ñáí ù³ ñÇõÕ

³é³ ç³ñ ÏáÕ Ý»ñ (ù³ ÝÇ áñ ³Û¹ ûñ» ñáõÝ »É»Ïï ñ³ Ï³Ý Ñá ë³Ý -

ùÁ ÁÝ¹ Ñ³Ý ñ³ ó³Í ã¿ñ, áõë ïÇ ïáõ Ý» ñÁ ù³ ñÇõ ÕÇ É³å ï» ñáí

ÏÁ Éáõë³õáñáõ¿ÇÝ), ïûÝ³Ï³Ý ûñ»ñáõÝ óåÇÏÝ»ñáõ íñ³Û Ï³ñ-

ÙÇñ ß³ ù³ ñáí ÙËñ×áõ³Í ÷áùñ ËÝÓáñ Ý»ñ Í³ ËáÕ Ý»ñ, »õÝ£ ÎÁ

ÛÇ ß»Ù Ù³ Ý³ õ³Ý¹ ã³ Ù³ Ýáí å³ï ñ³ëï áõ³Í Ù³ Íáõ óÇÏ áõ -

ï»ëï ÙÁ Í³ËáÕÁ, áñ ÁÝ¹Ñ³Ýñ³å¿ë »ñ»ÏáÝ»ñÁ ÏÁ ßñç¿ñ ÷á -

ÕáóÝ»ñáõÝ Ù¿ç »õ Ã³Õ»óÇÝ»ñ¿Ý áÙ³Ýó ÁÝÃñÇùÇ áõï»ÉÇùÁ ÏÁ

Ù³ ïáõ ó¿ñ Ã»ñ ÃÇ Ïïá ñÇ ÙÁ íñ³Û Çñ ï³Ë ï³ Ï¿ ¹·³ ÉÇÝ å³ -

ñáõ Ý³ Ïáõ ÃÇõÝÁ ùë» Éáí£ Ü»ñ Ï³ ÛÇë, ³ñ¹ »ûù Ï³ ñ» ÉÇ± ¿ ÝÙ³Ý

μ³Ý ÙÁ »ñ» õ³ Ï³ Û»É Ù»Ï Ý» Éáí ³éáÕ ç³ å³ Ñ³ Ï³Ý ³é³ç Ý³ -

Ñ»ñ Ãáõ ÃÇõÝ Ý» ñ¿…

ê³ Ï³ÛÝ ³Ù¿ Ý¿Ý Û³ï Ï³Ý ß³ Ï³Ý ¹¿Ù ùÁ ÃáõË ê³ñ ·Çë

²Õ³Ý ¿ñ£ ²ÝÇ Ï³ ï³ ñ»ó ¿ñ, ÙÇßï ë»õ §ß³É í³ñ¦ ÙÁ ÏÁ Ñ³· -

Ý¿ñ »õ ·ÉËáõÝ ÏÁ Ïñ¿ñ ³Ý μ³ Å³Ý ·¹³Ï ÙÁ£ ³ñ Ý³Ý í»ñ ç³ -

õá ñáõ Ã»³Ý »õ ³Ù³ éÁ, ³Ý ÏÁ Í³ Ë¿ñ ¸³ Ù³ë Ïá ëÇ ë»õ ÃáõÃ,

ÇëÏ ÓÙñ³Ý` Ñ³Ý·ë ï³ å³ ï³ éÇ ÝÙ³ ÝáÕ ³Ýáõß å³ë ï»Õ£ ²Ý

Çñ Í³ Ë³ ÍÁ Ï³é ùÇ íñ³Û ã¿ñ ½» ï» Õ»ñ, ³ÛÉ` Ù¿Ï Ù»Ãñ ïñ³ -

Ù³ ·Ç Íáí ÷³Ûï »³Û ³÷ ë¿Ç ÙÁ Ù¿ç Ãáõ ÃÇ å³ ñ³ ·³ ÛÇÝ, ÇëÏ

ÝáÛÝ ã³ ÷Ç áõ ñÇß ÏÉáñ ï³Ë ï³ ÏÇ ÙÁ íñ³Û` å³ë ï» ÕÇ å³ ñ³ -

·³ ÛÇÝ£ Âáõ ÃÇ ûñ» ñáõÝ, ³Ý Û³ ×³ Ëáñ¹ Ý» ñÁ ÏÁ Ï³Ý ã¿ñ §àõ -

ñáõ ÙÁ Ãáõ ÃÁ ãáË, å³ë ïÁË »áË¦ Ý³ Ë³ ¹³ ëáõ Ã»³Ùμ

(Ãáõ ÃÁ ³é³ï ¿, å³ë ï»Õ ãÏ³Û)£ ä³ë ï» ÕÁ »ñ Ïáõ ã³ ÷Ç ¿ñ.

Ù¿ÏÁ μÃ³Ù³ïÇ Ñ³ëïáõÃ»³Ùμ ï³ëÁ ë³ÝÃÇÙ»Ãñ »ñÏ³ñáõ-

ÃÇõÝ áõ Ý¿ñ, ÇëÏ ÙÇõ ëÁ` ³é³ çÇ ÝÇÝ »é³ å³ ïÇ ÏÁ£

ê³ñ ·Çë ²Õ³ ÙÇ³ÛÝ ã¿ñ Í³ Ë»ñ, ³ÛÉ μ³Ë ï³ Ë³ ÕÇ ³É ÏÁ

¹Ç Ù¿ñ£ ²Ý Çñ ³÷ ë¿ ÇÝ μá Éá ñ³ ÏÇÝ ßñç³ ·Ç ÍÇÝ ·³ Ù³Í ¿ñ

Ï³ñ× ·³ Ù»ñ »õ Ñ³ï ÙÁÝ ³É Ëá ßáñ, áñáõÝ Í³Û ñÁ ³Ù ñ³ óáõ -

ó³Í ¿ñ Ï³ßÇÇ Ïïáñ ÙÁ£ ´³Ë ïÁ ÷áñ Óá ÕÁ ï³ ëÁ ¹³ Ñ» Ï³Ý -

Ýáó ÙÁ ÏÁ ¹Ý¿ñ »ñ Ïáõ ·³ Ù» ñáõ ÙÇ ç»õ ·ïÝáõáÕ μ³ó ÙÇ çá óÇÝ

íñ³Û »õ μá Éá ñ³ ÏÁ ÏÁ ¹³ñÓ Ý¿ñ£ ºÃ¿ Ï³ßÇ¿ É»½ áõ³ ÏÁ Ï³Ý·

³é Ý¿ñ ï³ ëÁ ¹³ Ñ» Ï³Ý Ýá óÇÝ íñ³Û, å³ñ ·» õÁ ÏþÁÉ É³ñ »ñ» -

ëáõÝ ë³ÝÃÇÙ»Ãñ »ñÏ³ñáõÃ»³Ùμ å³ëï»Õ ÙÁ£ ÜáÛÝ μáÉáñ³-

Ï¿Ý Ñ³ï ÙÁÝ ³É ³Ù ñ³ óáõ ó³Í ¿ñ Ø»ë ñáå »³Ý í³ñ Å³ ñ³ ÝÇÝ

¹ñ³Ý ¹ÇÙ³ó »ñμ»ÙÝÇ ù³ñ³ß¿Ý Ï³éáÛóÇÝ ·»ïÝ³Û³ñÏÁ ·áñ-

Í³ ï» ÕÇ ÙÁ áõ Ý» óáÕ ¹»ñ Ó³Ï Ð¿ ùÇÙ »³ ÝÁ£ ²Ù¿Ý ÇñÇ ÏáõÝ,

¹åñá ó¿ ³ñ Ó³Ï Ù³Ý å³ ÑáõÝ, Ï³ñ· ÙÁ ³ß³ Ï»ñï Ý»ñ Çñ»Ýó

μ³Ë ïÁ ÏÁ ÷áñ Ó¿ ÇÝ »õ ß³ Ñ» Éáõ å³ ñ³ ·³ ÛÇÝ ïáõÝ ÏÁ Ù»Ï Ý¿ -

ÇÝ áõ ñ³Ë-½áõ³ñÃ£

²é³ õûï ÙÁ, ê³ñ ·Çë ²Õ³ ëá íá ñ³ Ï³ ÝÇÝ å¿ë »Ï³õ Ù»ñ

÷á Õá óÁ£ ø³ ÝÇ ÙÁ ïÕ³ù ·Ý» óÇÝ å³ë ï»Õ, ÙÇÝã áõ ñÇß Ý»ñ

÷áñ Ó» óÇÝ Çñ»Ýó μ³Ë ïÁ£ à·» õáñ áõ» Éáí ß³ ÑáÕ Ý» ñ¿Ý, »°ë ³É

áõ ½» óÇ ÷áñ Ó»É μ³Ëïë£ î³ ëÁ ¹³ Ñ» Ï³Ý Ýáó ÙÁ ½» ï» Õ» óÇ »ñ -

Ïáõ ·³ Ù» ñáõ ÙÇ ç»õ »õ áõÅ ·ÇÝ ¹³ñ Óáõ óÇ μá Éá ñ³ ÏÁ£ ä³Ñ ÙÁ

í»ñç, Ï³ßÇ¿ É»½ áõ³ ÏÁ, ùëáõ» É¿ »ïù μá Éáñ ·³ Ù» ñáõÝ, Ï³Ý·

³é³õ ×Çß¹ ï³ë Ýá óÇë ùá íÇ ÙÇ çá óÇÝ íñ³Û. ·ñ³õë ÏáñëÝ óáõ -

ó³Í ¿Ç£ ÎáñëÝ óáõ ó³Í ¿Ç Ý³ »õ ûñ áõ³Ý Í³Ë ë» ÉÇù ·áõ Ù³ñë£

ê³ñ ·Çë ²Õ³ ã»ñ ·»ó ß³ ÑÇ å³ ñ³ ·³ ÛÇÝ Çñ Ï³Ý ã³Í Ãñù³ -

ÑáõÝã Ý³ Ë³ ¹³ ëáõ ÃÇõÝÁ. §ä³ ñá Ý³ ï³ ãÁË ïÁ, Ï¿ û ½ÇõÝ ³Û -

ïÁÝ¦£ êñïÝ» Õ» ó³Û »õ å³ï ñ³ëï áõ» ó³Û Ñ» é³ Ý³É£ ²Û¹

í³ÛñÏ »³ÝÇÝ, ê³ñ ·Çë ²Õ³ ³é³ï³Ó»éÝûñ¿Ý ÇÝÍÇ »ñÏ³ñ»ó

Ï³ñ× å³ë ï»Õ ÙÁ£ Ø»ñ Å» óÇ ½³ÛÝ ³é Ý»É£ ´³Ûó ³Ý ³ÛÝ ù³Ý

åÝ¹»ó, áñ ï» ÕÇ ïáõÇ »õ å³ë ï» ÕÁ ³éÇ£ ºñμ ½³ÛÝ ÏÁ ×³ ß³ -

Ï¿Ç, ÝÏ³ ï» óÇ »Õ μûñë ÷³Û ÉáõÝ ³ã ù» ñÁ, áñáÝù ½Çë ÏÁ ë» õ» -

é¿ ÇÝ áõ ñ³ Ëáõ Ã»³Ùμ£ Ð³ëÏ ó³Û »Õ» Éáõ ÃÇõÝÁ. áñ å¿ë ½Ç

ãïËñÇÙ Ïá ñáõë ïÇë å³ï ×³ éáí, »Õ μ³Ûñë ê³ñ ·Çë ²Õ³ ÛÇÝ

Í³ Íáõ Ï¿Ý »ñ Ï³ ñ³Í ¿ñ å³ë ï» ÕÇÝ ·Ç ÝÁ áõ ³Ûë í»ñ çÇ ÝÁ ÷á -

Ë³ ñ¿ ÝÁ ÇÝ ÍÇ ïáõ³Í ¿ñ å³ë ï» ÕÁ£ Æñ μ³ ñ» ·áñ Íáõ ÃÇõÝÁ

Ï³ ï³ ñ» É¿ í»ñç, ê³ñ ·Çë ²Õ³ Çñ ÷³Ûï »³Û μá Éá ñ³ ÏÁ ½» ï» -

Õ»ó ·ÉËáõÝ íñ³Û »õ ³Ýáñ Û» Ý³ ñ³ ÝÁ ³Ý óÁ Ý» Éáí Ã» õÇÝ, Ñ» -

é³ ó³õ Ã³ Õ¿Ý ³ñ ï³ ë³ Ý» Éáí Çñ Û³Ý Ï»ñ ·Ç í» ñ³Í áõ³Í

Ý³ Ë³ ¹³ ëáõ ÃÇõÝÁ£

´³Ë ï³ Ë³ ÕÁ Ñ³ õ³ Ý³ μ³ñ ³ß Ë³ñ ÑÇ ëÏÇ½ μ¿Ý Ç í»ñ ·á -

Ûáõ ÃÇõÝ áõ Ý» ó³Í ¿£ Ø³ñ¹ ³ñ³ ñ³ ÍÁ, ãμ³ õ³ Ï³ Ý³ Ý³ Éáí Çñ

áõ Ý» ó³ Í¿Ý, Ó·ï³Í ¿ ÙÇßï ³õ» ÉÇÝ áõ Ý» Ý³ Éáõ »õ ¹Ç Ù³Í`

³åû ñÇ ÝÇ ÙÇ çáó Ý» ñáõ Çñ ó³Ý Ïáõ ÃÇõÝÁ Û³ ·»ó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ£

ê³ñ ·Çë ²Õ³ Ý»ñ »õ ¹»ñ Ó³Ï Ð¿ ùÇÙ »³Ý Ý»ñ ¹³ëï Ç ³ ñ³ ÏÇã

¹»ñ ã»Ý Ë³ Õ³ ó³Í ÁÝ Ï» ñáõ Ã»³Ý Ù¿ç£ ²ÝáÝù ß³ ÑÇ ÑÙ³Û ùÁ

ßÉ³ó Ý» Éáí å³ñ ½áõ Ý³Ï Ù³ ÝáõÏ Ý» ñáõ »õ ÁÝ ã³ ù³Õó ã³ ÷³ -

Ñ³ë Ý» ñáõ ³ã ùÇÝ, ½³ ÝáÝù ³é³ç Ýáñ ¹³Í »Ý ¹¿ åÇ ³Ý ÏáõÙ

³°ÛÝå¿ë, ÇÝã å¿ë ³Û ëûñ íÇ ×³ Ï³ Ñ³ Ýáõ ÃÇõÝÁ, §Éá Ãû¦Ý §ù³ -

½Ç Ýû¦Ý »õ ³ÛÉ §½áõ³ñ ×áõ Ã»³Ý Ï»¹ ñáÝ Ý»ñ¦ ÏÁ ÑÙ³ Û»Ý Ë³ -

Õ³ ÙáÉ Ý»ñÝ áõ ÝáÛ ÝÇÏë å³ñ½ Ù³Ñ Ï³ Ý³ óáõ Ý» ñÁ ½·ÉËÇã

Ë³Û Í» ñáõ ÙÇ çá óáí£

Ê³μ Ï³Ýù »Ý ³Ûë μá Éá ñÁ »õ ³ÝáÝó ÏÁ Û³ çáñ ¹»Ý Ûáõ ë³ Ë³ -

μáõ ÃÇõÝ »õ ó³õ…

Èàôê Üàî ¼úÐ ð² äÀ

Ø»ñ ÷á Õá ó¿Ý Ïþ³Ýó Ý¿ ÇÝ ½³ Ý³ ½³Ý ³ñ Ñ»ë ï³ õáñ Ý»ñ,

áñáÝù Ùáõ Ý» ïÇ ÏÇ ÝÙ³Ý ÏÁ Û³Û ï³ ñ³ ñ¿ ÇÝ Çñ»Ýó ·³ Éáõë ïÁ

»õ ÏÁ Ù³ïáõó¿ÇÝ Çñ»Ýó Í³é³ÛáõÃÇõÝÝ»ñÁ£ ²ÝáÝóÙ¿ ÙÇÝ ¿ñ

Û» ë³ Ý³ ·áñÍ ÙÁ, áñ ³é³ õûï Ý» ñÁ Ïáõ ·³ñ »õ ÏÁ ëñ¿ñ Ã³ -

Õ» óÇ Ý» ñáõÝ ¹³ Ý³Ï Ý»ñÝ áõ ÙÏñ³ï Ý» ñÁ, áñáÝù ÏÁ μÃ³ Ý³ -

ÛÇÝ ß³ï ·áñ Í³Í áõ» ÉáõÝ Ñ» ï» õ³Ý ùáí£ ²Ý Çñ ³ç áï ùáí ÏÁ

μ³ Ý»ó Ý¿ñ Çñ Ï³½ Ù³ ÍÇÝ Û»ï Ý³ ÏÁ, áñ Çñ Ï³ñ ·ÇÝ ÏÁ ¹³ñÓÁ -

Ý¿ñ áñáß ïñ³ Ù³ ·Ç Íáí ³ÝÇõ ÙÁ, ³Ý ³É Çñ Ï³ñ ·ÇÝ` ëñ³ ù³ -

ñÁ£ ØÇÝã»õ Ï¿ëûñ, ³Ûë Û»ë³Ý³ ·áñÍÁ ÏÁ ëñ¿ñ Ã³Õ»óÇÝ»ñáõÝ

μÃ³ ó³Í Çñ» ñÁ, ³å³ ÏÁ ï» Õ³ ÷áË áõ¿ñ áõ ñÇß Ã³Õ ÙÁ£

àõ ñÇß ïÇ å³ñ ÙÁÝ ¿ñ §Õ³ É³Û ×Á¦Ý, áñ ³ÙÇ ëÁ ³Ý ·³Ù ÙÁ ÏÁ

ßñç¿ñ Ã³ Õ» ñÁ »õ ÷³ ÷³ ùáÕ Ý» ñáõÝ Ëá Ñ³ Ýá óÇ ëå³ë Ý» ñÁ

Ïþ³Ý³ ·³ ½û Í¿ñ, áñáí Ñ» ï»õ ³ïáÝù ÑÇ Ù³Ï áõ³Ý å¿ë áã Ã¿

Û³Ë ×³ å³ÏÇ¿ ßÇÝ áõ³Í ¿ÇÝ, ³ÛÉ` åÕÇÝ Ó¿£ ²Ûë Ù» ï³ ÕÁ Ï³ -

ñÇùÝ áõ Ý¿ñ »ñ μ»ÙÝ-»ñ μ»ÙÝ ÏÉ³ Û» Ïáí Í³ÍÏ áõ» Éáõ, áñ å¿ë ½Ç

ëå³ëÝ»ñÁ íÝ³ë³½»ñÍáõ¿ÇÝ »õ ÃáõÝ³õáñáõÃ»³Ý å³ï ×³é

ã¹³é Ý³ ÛÇÝ, ÝÏ³ ïÇ ³é³Í, áñ ³ÝáÝó Ùáí ÏÁ Ù³ ïáõó áõ¿ñ

×³ßÁ£ §Ô³É³Û ×Á¦Ý Çñ Í³é³ÛáõÃÇõÝÁ Ñ³ÛóáÕÝ»ñáõÝ ï³Ý í³ñÁ

ÏÁ Ñ³ë ï³ï áõ¿ñ Ñá Õ³ Í³ÍÏ ·»ï ÝÇ íñ³Û, ÏÁ í³ é¿ñ Çñ

§÷áõé¦Á, ÏÁ Ñ³ É»ó Ý¿ñ ÏÉ³ Û» ÏÁ »õ Ñ³ É³Í Ù» ï³ Õáí ÏÁ ÏÉ³ -

Û» Ï¿ñ μá Éáñ ëå³ë Ý» ñÁ£ Ø³Ûñë Çñ Ï³ñ ·ÇÝ ³Ýáñ ×³ñ ï³ñ

Ù³ï Ý» ñáõÝ ÏÁ Û³ÝÓ Ý¿ñ Çñ ¹·³É Ý» ñÁ, ¹³ Ý³Ï Ý» ñÁ, å³ ï³ -

é³ ù³Õ Ý» ñÁ, åÝ³Ï Ý» ñÁ, ¹áÛ É» ñÁ »õ ÝáÛ ÝÇëÏ Ù»Í ï³ß ïÁ,

áñáõÝ Ù¿ç Ã¿° Éáõ³óù ÏþÁÝ¿ñ »õ Ã¿° ½Çë ÏÁ Éá·ó Ý¿ñ£ ´³Ûó ³Ý

»ñ μ»ù ï³Ý ³Ý Ï³ ÝÁ ³Ý³ ·³ ½û Í»É ã¿ñ ï³ñ, Ñ³ Ï³ é³Ï ³ÛÝ

Çñá Õáõ Ã»³Ý, áñ ³Ýáñ Ù¿ç Û³ ×³Ë ÏÁ Í» Í¿ñ ½³ Ý³ ½³Ý ï» -

ë³ ÏÇ ÑáõÝ ï»ñ£ ²Û ëûñ, Ùûñë åÕÝÓ»³Û ëå³ë Ý» ñ¿Ý ÇÝ ÍÇ ÙÝ³ -

ó³Í »Ý ÙÇ³ÛÝ ³Ý Ï³ÝÝ áõ ³Ýáñ Ïá ÃÁ, ½áñ »ñ μ»ÙÝ ÏÁ

·áñ Í³ Í»Ù ³ÝÑ ñ³ Å»ßï å³ ñ³ ·³ ÛÇÝ£ ØÝ³ó »³É Ý» ñÁ ³Ù μáÕ -

çáõ Ã»³Ùμ ³Ý Ñ» ï³ ó³Í »Ý...

Ø»ñ Ã³ ÕÇ ³Û ó» Éáõ Ý» ñ¿Ý ¿ñ Ý³ »õ ¼ûÑ ñ³å ³ÝáõÝ Ñ³ Ûáõ

μ» Ïáñ ÙÁ, áñ Ïáõ ·³ñ ß³ μ³ ÃÁ ³Ý ·³Ù ÙÁ, ÝáÛÝ ûñÁ£ â»Ù ·Ç -

ï»ñ ³Û¹ ·¹³ Ï³ Í³ÍÏ ·Éáõ Ëáí, ÃáõË ¹¿Ù ùáí, ³ã ù» ñáõÝ áë -

Ïá ñ¿ ë»õ ßñç³ Ý³ Ïáí Ñ³ëï ³å³ÏÇ¿ ³Ï Ýá óáí, ÙÃ³ ·áÛÝ

μ³× Ïá Ýáí »õ ï³ μ³ ïáí, ÇÝã å¿ë Ý³ »õ Ù³ ß³Í Ïû ßÇÏ Ý» ñáí

³Ûó»ÉáõÇÝ å³ñ³ ·³Ý»ñÁ. ÁÝï³ÝÇù áõÝ¿±ñ, ïáõÝ ï»Õ áõÝ¿±ñ,

Ç±Ýã ³ñ Ñ»ë ïáí ÏÁ ½μ³ Õ¿ñ »õ ÇÝ ãá±õ Ïáõ ·³ñ Ù»ñ Ã³ Õ» ñÁ…

ê³ Ï³ÛÝ ³Ý Í³ ÝûÃ ¹¿Ùù ÙÁÝ ¿ñ Ã³ Õ» óÇ Ý» ñáõÝ, áñáÝù ù³Õó -

ñáõ Ã»³Ùμ ÏÁ í³ñ áõ¿ ÇÝ Ñ» ïÁ£

Æñ ³Û ó» Éáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõÝ Ù¿ ÏáõÝ ÁÝ Ã³ó ùÇÝ, ¼ûÑ ñ³å Û³Ý -

Ï³ñÍ ·» ïÇÝ ï³ å³ É» ó³õ ×Çß¹ Ù»ñ å³ïß ·³ ÙÇÝ ï³Ï£ ²Ûë -

å¿ë ÷éáõ³Í ³Ý ß³ñÅ ÙÝ³ó, μ» ñ³ ÝÁ ÷ñ÷ñá ï» ó³õ »õ ³Ý Ï¿

¹áõñë Ñá ëáÕ ÷ñ÷áõ ñÁ Ãñç»ó Çñ íÇ ½Á, ß³ åÇÏÝ áõ μ³× Ïá ÝÁ£

Ø³Ûñë íñ³Û Ñ³ë Ý» Éáí ÷áñ Ó»ó ½ÇÝù ³ñÃÝó Ý»É£ ´³Ûó ¹ñ³ óÇ

ïÇ ÏÇÝ ÎÇõ ÉÇ ½³ ñÁ Ã³ õÇ ß¿ É³ ÃÇ Ïïáñ ÙÁ »õ ÉáõóÏÇÇ ïáõ÷ ÙÁ

Ý» ï» Éáí Ùûñë, ËÝ¹ñ»ó, áñ Ïïá ñÁ í³ é¿ »õ ¼ûÑ ñ³ åÇ ùÇ ÃÇÝ

Ùû ï»ó Ý¿£ Ø³Ûñë ·áñ Í³¹ ñ»ó å³ï áõ¿ ñÁ£ ¼ûÑ ñ³å ù³ ÝÇ ÙÁ

³Ý ·³Ù ·ÉáõËÁ μ³ñÓñ³óÝ»Éáí ÷áñÓ»ó áõßùÇ ·³É, μ³Ûó ³Ýû-

·áõï£ Æ í»ñ çáÛ, »ñ Ï³ñ å³ Ñ¿ ÙÁ »ïù, ³Ý §³ñÃÝ ó³õ¦, áï ùÇ

Ï³Ý·Ý»ó³õ, Ñ³õ³ù»ó Çñ ·»ïÇÝ ÇÝÏ³Í ³ÏÝáóÁ »õ Ù»ÏÝ»ó³õ

³Ý Ëûë£ ²Ûë »Õ³õ í»ñ çÇÝ ³Ý ·³Ù ½ÇÝù ï»ë Ý»Éë£ ²Ûë ÙÇ ç³ -

¹¿ å¿Ý »ïù, ³Ý »ñ μ»ù ã³Û ó» É»ó Ù»ñ Ã³ Õ» ñÁ, ÇëÏ Ù»Ýù ³Ý -

·Ç ï³Ï ÙÝ³ óÇÝù Çñ ×³ Ï³ ï³ ·Ç ñ¿Ý£ îÇ ÏÇÝ ÎÇõ ÉÇ ½³ñ

Û³ÛïÝ»ó, áñ ¼ûÑñ³åÇÝ å³ï³Ñ³ÍÁ ÉáõëÝáïÇ ÙÁ íÇ ×³ÏÝ ¿ñ,

ÑÇõ³Ý¹ ÙÁ, áñáõÝ μáõ Åáõ ÙÁ ³ÝÑ Ý³ñ ¿ñ, áñáí Ñ» ï»õ Éáõë Ýá -

ïáõ ÃÇõÝÁ óÏ»³Ýë ÏÁ ÙÝ³ñ£

î³ ñÇ Ý»ñ »ïù, ³Ï³ Ý³ ï»ë »Õ³Û ÝÙ³Ý å³ ï³ Ñ³ ñÇ ÙÁ£

îÝûñ¿ÝáõÃ»³Ýë ßñç³ÝÇÝ ¿ñ, áñ í»ñ³åñ»ó³Û ÝáÛÝ ï»ë³ñ³-

ÝÁ£ ¼μû ë³Ý ùÇ ³õ³ñ ïÁ ÑÝãáÕ ½³Ý ·ÇÝ, »ñμ ³ß³ Ï»ñï Ý» ñÁ

ß³ñù Ï³½ Ù³Í ÏÁ å³ï ñ³ëï áõ¿ ÇÝ ¹³ ë³ ñ³Ý Ý» ñÁ μ³ñÓ ñ³ -

Ý³É, Û³Ý Ï³ñÍ ÝßÙ³ ñ» óÇ Ù³ ñáÕ ³ã ù» ñáí ïÕ»Ï ÙÁ, áñ Ïþ»ñ» -

ñ³ñ£ Êûëùë áõÕ Õ» Éáí ³Ýáñ` áõ ½» óÇ ·Çï Ý³É Ã¿ Ç°Ýã áõ Ý¿ñ,

μ³Ûó å³ ï³ë Ë³Ý ãëï³ ó³Û£ ø³ ÝÇ ÙÁ ³Ý ·³Ù Ï³Ý ã» óÇ ½ÇÝù,

μ³Ûó Ç ½áõñ, å³ ï³ë Ë³Ý ãÏ³ñ£ Ú³Ý Ï³ñÍ ³Ý ·» ïÇÝ ÷éáõ» -

ó³õ£ Æë ÏáÛÝ Ëá Û³ ó³Û ¹¿ åÇ ß³ñù »õ ïÕ» ÏÁ ·ñÏ» Éáí ï»ë ã³ -

ñ³Ý μ³ñÓ ñ³ ó³Û£ Þ÷á ÃÇ Ù³ïÝ áõ³Í ¿Ç£ àñá ß» óÇ ½ÇÝù

ÑÇõ³Ý ¹³ Ýáó ÷á Ë³¹ ñ»É£ ÆÝ ÍÇ ÁÝ Ï» ñ³ ó³õ ù³ñ ïáõ Õ³ ñáõ -

ÑÇÝ£ ÐÇõ³Ý ¹³ÝáóÁ »ñμ ïÕ»ÏÁ μÅÇßÏÇÝ ë»Õ³ÝÇÝ íñ³Û »ñÏ³ñ»

óÇ, ï» ë³Û áñ μ» ñ³ Ý¿Ý ÷ñ÷áõñ ¹áõñë Ïáõ ·³ñ, ÇëÏ ÇÝù

ï³ Ï³ õÇÝ ÏÁ ÙÝ³ñ Ù³ ñ³Í íÇ ×³ ÏÇ Ù¿ç£ ²ÝÑ ñ³ Å»ßï ËÝ³Ùù -

Ý» ñÁ ëï³ Ý³ É¿ »ïù, Ç í»ñ çáÛ ³Ý áõß ùÇ »Ï³õ£ Ú³ÛÝ Å³Ù μÅÇß -

ÏÁ Û³Ûï Ý»ó, áñ ïÕ» ÏÇÝ áõ Ý» ó³ ÍÁ Éáõë Ýá ïáõ ÃÇõÝ ¿ñ, áñ

μáõ ÅáõÙ ãáõ ÝÇ »õ Ã¿ ÏÁ Ù»Õ Ù³ó áõÇ ÙÇ³ÛÝ Çõ ñ³ Û³ ïáõÏ ¹» -

Õ» ñáí£

ì» ñ³ ¹³ñ Ó³Û ¹åñáó, ³å³ áõÕÕ áõ» ó³Û ïÕ» ÏÇÝ ïáõ ÝÁ£

Ø³Û ñÁ ¹áõ éÁ μ³ ó³õ »õ ï»ë Ý» Éáí ½³ õ³ ÏÁ ï³Ï Ýáõí ñ³Û

»Õ³õ£ Ð³Ý ¹³ñï»óáõóÇ ½ÇÝù »õ ÇÙ³óáõóÇ å³ï³Ñ³ÍÁ£ Ê»Õ×

ÏÇ ÝÁ ßßÙ» ó³õ »õ Û³Ûï Ý»ó, áñ ³ë Ï¿ ³é³ç ÝÙ³Ý μ³Ý »ñ μ»ù

ã¿ñ å³ï³Ñ³Í£ öáË³Ýó»óÇ ³Ýáñ μÅÇßÏÇÝ å³ïáõ¿ñÁ »õ Ã»-

É³¹ ñ» óÇ, áñ Ù³ë Ý³ ·¿ ïÇ ÙÁ ¹Ç Ù¿ Çñ áñ ¹ÇÝ ³Ûë ÑÇõ³Ý ¹áõ -

Ã» Ý¿Ý Ó»ñ μ³ ½³ ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ£

Ð³ õ³ Ý³ μ³ñ ²ñ³ ÙÇÝ ÍÝáÕ ùÁ ÁÝ ¹³ é³ ç» óÇÝ Ã» É³¹ ñ³Ý -

ùÇë »õ ËÝ³ Ù»É ïáõÇÝ Çñ»Ýó ½³ õ³ ÏÁ, áñáí Ñ» ï»õ ³Û Ýáõ Ñ» -

ï»õ ÝÙ³Ý ¹Çå áõ³Í ÙÁ ãå³ ï³ Ñ» ó³õ ¹åñá ó¿Ý Ý»ñë£ îÕ» ÏÁ

³ÛÅÙ Ù»Í ó³Í ¿ »õ` áõ ëáõó ã³ Ï³Ý ³ë å³ ñ¿½ ÁÝ¹·ñ Ï³Í Íá óÇ

»ñ ÏÇñ Ý» ñ¿Ý Ù¿ ÏáõÝ Ù¿ç£ ¸åñá óÁ Éù» É¿Ý »ïù` »ñ μ»ù ã»Ù ï» -

ë³Í ½³ÛÝ£ Ð³ õ³ Ý³ μ³ñ ³Ý ÙÇÝ ã»õ ³Û ëûñ ÏÁ Ñ» ï» õÇ Çñ»Ý Ã» -

É³¹ñ áõ³Í μáõ Åáõ ÙÇÝ »õ ÏÁ å³ Ñ¿ ³éáÕç íÇ ×³Ï ÙÁ,

áñáí Ñ» ï»õ »Ã¿ ·Çïó áõÇ Çñ ÑÇõ³Ý ¹áõ ÃÇõÝÁ, ³Ý ÏñÝ³Û ·áñ -

Í³ ½áõñÏ ÁÉ É³É…

§È²ÐØ²ÖàôÜÆ Ø²êÜ²¾î¦À

öé³ å³Ý ºë³õ Ñ³Ý ñ³ Í³ ÝûÃ ¹¿Ùù ÙÁÝ ¿ñ Üáñ Ø³ ñ³ ßÇ

Ù¿ç£ ²Ýáñ ÷áõ éÁ ÏÁ ·ïÝáõ¿ñ Ø³ ñ³ß ÷á Õá óÇ ÏÇ ëáõÝ, êñμáó

ø³ é³ë ÝÇó Ø³Ý Ï³Ýó »Ï» Õ»óÇ ÇÝ »ï» õÇ Ã³ ÕÁ, ¹¿ åÇ ²ñ³ùë

÷á Õáó ï³ ÝáÕ ×³Ù μáõÝ íñ³Û£ ²Ýáñ ë» ÷³ Ï³ Ýáõ ÃÇõÝÝ ¿ñ

ÙÇ³ Û³ñÏ ß¿Ý ùÁ, áõñ ³Ý ÏÁ μÝ³ Ï¿ñ »õ áñáõÝ ·»ï Ý³ Û³ñ ÏÁ ÏÁ

·ïÝáõ¿ñ ÷áõ éÁ£ ºë³õ »õ Çñ ÏÇ ÝÁ, »ñ»ù ³Õ çÇÏ Ý» ñÁ »õ ïÕ³Ý

Ïþ³ß Ë³ ï¿ ÇÝ ÑáÝ, Ù³ Ý³ õ³Ý¹ ÎÇ ñ³ ÏÇ ³é³ õûï Ý» ñÁ, áñáí -

Ñ»ï»õ Û³ ×³Ëáñ¹Ý»ñÁ ËáõéÝ»ñ³Ù μ³½ÙáõÃ»³Ùμ Ï³ñ ·Ç ÏÁ

Ï» Ý³ ÛÇÝ Çñ»Ýó Ùë³ ßá ÃÁ »÷»É ï³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ£

Ð³ óÇ í³ ×³é ù¿Ý ³õ» ÉÇ, ÷é³ å³ ÝÇÝ Ù³ë Ý³ ·Ç ïáõ ÃÇõÝÁ

§É³ÑÙ³ ×áõÝ¦Ý ¿ñ, áñáõÝ å³ïñ³ëïáõÃ»³Ý Ù¿ç Ù»Í Ñ³Ùμ³õÇ

ïÇ ñ³ ó³Í ¿ñ ³Ý£ Â¿ »õ Üáñ Ø³ ñ³ ßÇ Ù¿ç ÏÁ ·áñ Í¿ ÇÝ ß³ï

ÙÁ ÷é³å³ÝÝ»ñ, ë³Ï³ÛÝ ºë³õÇÝ ÷áõéÇÝ óáõó³ï³Ëï³ÏÇÝ

§É³Ñ Ù³ ×áõ ÝÇ Ù³ë Ý³ ·¿ï¦ ³ñ Ó³ Ý³· ñáõ ÃÇõÝÁ Çñ Ùûï ÏÁ

Ññ³ õÇ ñ¿ñ ³Û¹ áõ ï» ÉÇ ùÇÝ ëÇ ñ³ Ñ³ñ Ý» ñÁ, áñáÝù ³é ïáõ Ï³ -

Ýáõ Ë¿Ý ÏÁ μ» ñ¿ ÇÝ Çñ»Ýó ÙÇ ëÁ£ ºë³õ ³Ý ÙÇ ç³ å¿ë ·áñ ÍÇ ã¿ñ

ÉÍáõ»ñ, ³ÛÉ Å³Ù ÏÁ ×ß¹¿ñ Û³ ×³ Ëáñ ¹ÇÝ, áñ å¿ë ½Ç ³Ýáñ

Û³ÝÓ Ý¿ñ »÷ áõ³Í Ùë³ ßáÃ Ý» ñÁ£ ºõ ³Û¹ Å³ ÙÁ ×Çß¹ Ï¿ ëûñ »õ

³õ» ÉÇ ÏþÁÉ É³ñ, ³ÛÝ å¿ë áñ Û³ ×³ Ëáñ¹ Ý» ñÁ ³Ý Ñ³Ù μ» ñáõ -

Ã»³Ùμ ÏÁ ëå³ ë¿ ÇÝ áñáß áõ³Í Å³ Ù³ Ý³ ÏÇÝ£ Ú³ ×³Ë ÏÁ å³ -

ï³ Ñ¿ñ, áñ ³åëå ñ³Ý ùÁ Ý³ Ë³ å¿ë å³ï ñ³ëï ÏþÁÉ É³ñ

×ß¹áõ³Í Å³ Ù¿Ý ³é³ç, »õ Û³ ×³ Ëáñ ¹Á Ñ³ë Ý»É ÝáõÝ å¿ë ½³ÛÝ

³é Ý» Éáí ÏÁ Ù»Ï Ý¿ñ£

Øë³ ßá ÃÇÝ ËÙá ñÁ ÏÁ μ³ Ý³ ÛÇÝ ºë³ õÇÝ ÏÇÝÝ áõ ³Õ çÇÏ Ý» -

ñÁ£ ÆëÏ ïÕ³Ý ÙÇ ëÇ »õ Ï³ Ý³ ã» Õ¿ ÝÇ Ë³é Ýáõñ ¹áí å³ï áõ³Í

μ³ó Ñ³Û ë» ñÁ Ñû ñÁ ÏÁ ÷á Ë³Ý ó¿ñ, áñ å¿ë ½Ç ³Ûë í»ñ çÇ ÝÁ ½³ -

ÝáÝù ÑÝáó ÙïóÝ¿ñ »õ »÷¿ñ£ ºë³õ çÕ³ ÛÇÝ Ù³ñ¹ ¿ñ. »ñμ Çñ

ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇÝ ³Ý ¹³Ù Ý» ñÁ Ïþáõ ß³ Ý³ ÛÇÝ Çñ»Ý Ñ³ëó Ý»É »÷ áõ» -

ÉÇù Ùë³ ßáÃ Ý» ñÁ, ³Ý ÏÁ μéÝÏ¿ñ »õ Ñ³Û Ñá Û³Ýù Ý» ñáõ ï³ ñ³ -

÷áí ÙÁ »ñ ÏÇÝ ùÁ ÏþÇç»ó Ý¿ñ ³ÝáÝó ·ÉËáõÝ£ ´³ñ Ï³ó Ïáï

å³ïáõ¿ñÝ»ñÝ áõ μ³½Ù³ÃÇõ Ñ³ÛÑáÛ³ÝùÝ»ñÁ Ïþ³ñÓ³Ïáõ¿ÇÝ

³Ý ßáõßï Ãñù» ñ¿ Ýáí£ ÎÇÝÝ áõ ³Õ çÇÏ Ý» ñÁ ã¿ ÇÝ Ñ³ Ù³ñ Ó³ Ï»ñ

Çñ»Ýó μ» ñ³ ÝÁ μ³ Ý³É, ÙÇÝã ïÕ³Ý »ñ μ»ÙÝ Û³Ý¹· Ýáõ ÃÇõÝÁ

Ïþáõ Ý» Ý³ñ Ñû ñÁ ¹Ç Ù³ ¹³ñ Ó» Éáõ, ÇÝã áñ ³õ» ÉÇ ÏÁ ½³Û ñ³ó Ý¿ñ

ºë³ õÁ, áñ Çñ ÙÇ ³ Ùû ñÁ Ééáõ Ã»³Ý ÏÁ Ù³ï Ý¿ñ£ êå³ ëáÕ Û³ -

×³ Ëáñ¹ Ý» ñÁ` ³Ûñ Ã¿ ÏÇÝ, ã¿ ÇÝ Ñ³ Ù³ñ Ó³ Ï»ñ ÙÇ ç³Ù ï»É,

áñáí Ñ» ï»õ ³ÝáÝù ³É ÏñÝ³ ÛÇÝ »Ý Ã³ñÏ áõÇÉ Ù» Ý³ ïÇ ñáç ó³ -

ëáõ ÙÇÝ£

Ð³Ï³é³Ï ³Ûë ³Ýí³Û»É í³ñáõ»É³Ï»ñåÇÝ, ºë³õÇÝ ÷áõéÁ

ÙÇßï É» óáõÝ ÏþÁÉ É³ñ£ Æ±ÝãÝ ¿ñ áñ ÏÁ Ý»ñ· ñ³ õ¿ñ Ùë³ ßá ÃÇ ëÇ -

ñ³ Ñ³ñ Ý» ñÁ ³Ýáñ ÷áõ é¿Ý Ý»ñë£ ²ñ¹ »ûù ³Ý Çë Ï³ å¿ë Ù³ë -

Ý³ ·¿±ï ÙÁÝ ¿ñ, Ã¿± áã` ÑÙ³ ÛáÕ ³ÝÓ Ý³ õá ñáõ ÃÇõÝ ÙÁ£ ºñμ

Û³ ×³ Ëáñ¹ ÙÁ ×Çß¹ Å³ ÙáõÝ Ñ³ë Ý¿ñ μ³Ûó å³ï ñ³ëï ã·ïÝ¿ñ

Çñ ³åëå ñ³Ý ùÁ, ÏÁ ëñïÝ» Õ¿ñ£ ºë³õ Çë ÏáÛÝ ÏÁ å³ ï³ë Ë³ -

Ý¿ñ, Ã¿ ËÙá ñÁ ÑÝá óÇÝ Ù¿çÝ ¿ »õ Ã¿ å¿ïù ¿ ùÇã ÙÁ Ñ³Ù μ» -

ñ»É£ àñáß Å³ Ù³ Ý³Ï í»ñç, ºë³õ í»ñ çÇÝ ß³ ñáóÝ ³É ÷áõ é¿Ý

¹áõñë Ñ³ Ý» Éáí ÏþÁë¿ñ. §ì»ñ ç³ ó³õ, »³í ñáõë, É³Ñ Ù³ ×áõÝ¹

ùë³Ý í»ó Ñ³ï »É³õ¦£ Ú³ ×³ Ëáñ ¹Á ½³ñ Ù³ ó³ Ï³Ý ³Ï Ý³ñ Ïáí

ÙÁ ÏÁ ë» õ» é¿ñ ºë³ õÁ, μ³Ûó Çñ áõ ï»ë ïÁ ³é Ý» Éáí ÏÁ Éù¿ñ

÷áõ éÁ£

ºë³õ, §É³ÑÙ³ ×áõÝÇ Ù³ëÝ³ ·¿ï¦ ÁÉÉ³Éáí Ñ³Ý ¹»ñÓ, ¿ñ Ý³-

»õ ½»Õ Í³ ñ³ ñáõ Ã»³Ý ³Õ áõ¿ë ÙÁ£ Ð³ Ï³ é³Ï Çñ í³ Û» É³Í

Ñ³Ù μ³ õÇÝ, ³Ý ³Ý å³ñ Ï»ßï ¿ñ »õ ÏÁ Ë³ μ¿ñ Û³ ×³ Ëáñ¹ Ý» -

ñÁ` ³ÝáÝó ï³ Éáí ³ÏÝ Ï³É áõ³ Í¿Ý ùÇã Ùë³ ßáÃ Ý»ñ£ ºñμ ³Ý

§í»ñ ç³ ó³õ¦ ÏþÁë¿ñ, ÷áõ éÇÝ Ù¿ç ÏÁ å³ Ñ¿ñ ÑÇÝ ·¿ ³õ» ÉÇ »÷ -

áõ³Í Ùë³ßáÃÝ»ñ, ½áñë Û³ ×³Ëáñ ¹ÇÝ Ù»ÏÝáõÙ¿Ý »ïù ÏÁ Ñ³-

Ý¿ñ áõ Û³ ïáõÏ ï³Ë ï³ ÏÇ ß»ñ ïÇ ÙÁ íñ³Û ÏÁ ½» ï» Õ¿ñ£

Ú³ çáñ ¹³ μ³ñ ß³ï ÙÁ Ùë³ ßáÃ Ý»ñ í³ñ ¹Ý» Éáí, ³Ý ÏÁ ·á Û³óÁ -

Ý¿ñ áñáß ù³ Ý³Ï ÙÁ, áñ Ù¿ ù³ ÝÇ ÙÁ Ñ³ï μ³ ÅÇÝ ÏÁ Ñ³ Ý¿ñ Çñ

Ùï» ñÇÙ μ³ ñ» Ï³ ÙÇÝ, ÇëÏ ÙÝ³ó »³ ÉÁ ÏÁ Í³ Ë¿ñ£ ²ñ¹ »ûù Û³ -

×³Ëáñ¹Ý»ñÁ ÏÁ ·Çï³Ïó¿Ç±Ý ³Ýáñ Ë³μ¿áõÃ»³Ý£ ´³óÇ ù³-

ÝÇ ÙÁ Çñ³ ½»Ï Ý» ñ¿, ÙÝ³ó »³É Ý» ñÁ ã¿ ÇÝ ³Ý¹ ñ³ ¹³é Ý³ñ ³Ûë

Ù» ù» Ý³ Ûáõ Ã»³Ý »õ áã Ë³ ñÇ ÝÙ³Ý ÏÁ Ù»Ï Ý¿ ÇÝ ÷áõ é¿Ý£

ºë Ë³μ áõ³Í Ý» ñáõÝ ß³ñ ùÇÝ ¿Ç, ÙÇÝ ã»õ áñ »ñ» õ³Ý Ñ³ Ý»Ù

Çñá Õáõ ÃÇõÝÁ£ Â¿ »õ Ï³ë Ï³Í Ý»ñ Ïþáõ Ý» Ý³ ÛÇ Ù»ñ Ùë³ ßáÃ Ý» -

ñáõÝ ùÇã ù³ Ý³ ÏÁ ïáõÝ ï³ Ý» Éáí, ë³ Ï³ÛÝ »ñ μ»ù ã¿Ç Ïñó³Í

ÉáõÍ»É ³Û¹ Ñ³Ý»ÉáõÏÁ£ ²Ñ³ ¹¿åùÁ£ Ðûñë μ³ñ»Ï³ÙÝ»ñ¿Ý ÙÇÝ

Ù³ñÙÝ³Ï³Ý ó³õ»ñ¿ ÏÁ ï³é³å¿ñ£ Ø³ñÙÇÝÇÝ á°ñ»õ¿ ³Ý ¹³-

ÙÇÝ áñ ¹åÝ³ ÛÇÝù, ³Ý ó³ õÇ ×Ç ã»ñ Ïþ³ñ Ó³ Ï¿ñ »õ Ïáõ É³ñ£ úñ

ÙÁ, Ù³Ûñë ½ÇÝù μÅÇß ÏÇ ï³ ñ³õ, ù³ ÝÇ áñ ³Ýáñ ÏÇÝÝ áõ ½³ -

õ³ ÏÁ ½μ³ Õ³Í ÁÉ É³ Éáí, ã¿ ÇÝ ÏñÝ³ñ Çñ»Ý ÁÝ Ï» ñ³ Ý³É£ ´ÅÇß -

ÏÁ` îáùÃ. ÖÇ ï¿× »³Ý, Ñ³Ý ñ³ Í³ ÝûÃ íÇ ñ³ μáõ ÅÁ, áñ ÏÁ

·áñ Í¿ñ ä¿Û ñáõ ÃÇ ²Ù» ñÇÏ »³Ý Ñ³ Ù³É ë³ ñ³ ÝÇ ÑÇõ³Ý ¹³ Ýá -

ó¿Ý Ý»ñë, ùÝÝ»É¿ »ïù ÑÇõ³Ý ¹Á, ã¿ Û³ÛïÝ³Í ³Ëï³ ×³Ý³ãáõ-

ÙÁ, ³ÛÉ å³ï áõÇ ñ³Í ¿, áñ ³ÙÇë ÙÁ Û» ïáÛ ¹³ñÓ »³É Çñ»Ý

Ý»ñÏ³Û³Ý³Û£ ´³Ûó ³ÙÇëÁ ã³Ýó³Í, Ñûñë μ³ñ»Ï³ÙÁ ÏÝù»ó Çñ

Ù³Ñ Ï³ Ý³ óáõÝ. ³Ý ÏÁ ï³ é³ å¿ñ ù³Õó Ï» Õ¿, μ³Ý ÙÁ áñ μÅÇß -

ÏÁ ã¿ñ Áë³Í ³Ýáñ£ Â³Õ Ù³Ý Û³ çáñ¹ ûñÁ, áñ å¿ë Ñá ·» ×³ß

Ù³Ûñë áñá ß»ó Ùë³ ßáÃ »÷»É ï³É£ ²é ³Û¹, Ùë³ í³ ×³ éÇÝ

å³ï ñ³ë ï»É ïáõ³õ »ñ Ïáõ ùÇ Éû ÙÇë, áñáõÝ ³õ»Éó Ý» Éáí ³ÝÑÁ -

ñ³ Å»ßï Ë³é Ýáõñ ¹Á (ëáË, ³½³ï ù»Õ, Éá ÉÇÏ, »õÉÝ) åÇ ïÇ ·á -

Û³ Ý³ñ áõÃ ëáõ ÝÇ Ùû ï» óáÕ Ùë³ ßá ÃÇ ù³ Ý³Ï ÙÁ£ àõÕÕ áõ» ó³Û

ºë³ õÇÝ ÷áõ éÁ »õ Ë³é Ýáõñ ¹Á Û³ÝÓ Ý» óÇ §Ù³ë Ý³ ·¿ï¦ÇÝ£

êå³ ë» óÇ, áñ ºë³õ Ùë³ ßá ÃÁ »÷¿, áñ å¿ë ½Ç ï³ ÝÇÙ Ù» é» ÉÇÝ

ïáõ ÝÁ£ Ø»Í »Õ³õ ½³ñ Ù³Ýùë, »ñμ Ë³ μ» μ³Û ÷é³ å³ ÝÁ ÇÝ ÍÇ

Û³ÝÓ Ý»ó ÙÇ³ÛÝ ù³ é³ ëáõÝ »ñ Ïáõ Ùë³ ßáÃ Ý»ñ£ §ì»ñ ç³ ó³õ,

ûÕ ÉáõÙ, ³é ï³ñ¦ ·á ã»ó ³Ý å³ñ Ï»ß ïÁ£ §Î³ ñ» ÉÇ μ³±Ý ¿, Ù» -

é» ÉÇ å³ ñ³ ·³ ÛÇ±Ý ³É ·á Õáõ ÃÇõÝ ÏþÁÉ É³Û¦ Ùï³ Í» óÇ »õ »÷á -

óÁ ß³É Ï» Éáí Ù»Ï Ý» ó³Û£ âÏñó³Û μ³ ó³ï ñ»É ³Ûë ³ñ³ñ ùÁ`

Ñ³Ï³é³Ï ÇÝÍÇ ïñáõ³Í Ùë³ßáÃÝ»ñáõÝ ë³Ï³õáõÃ»³Ý£ Æ¯Ýã

ËÇÕ× å¿ïù ¿ áõ Ý» Ý³É ÝÙ³Ý ·á Õáõ ÃÇõÝ ÙÁ ÁÝ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ£

´³Ûó Ù¿Û ÙÁ áñ Ù³ñ¹ í³ñÅ áõ³Í ¿ Ë³ μ» Éáõ, ³°É Ù¿Ï ¹Ç ÏÁ

¹Ý¿ ËÇÕ× »õ Ï»Ý ó³ Õ³ í³ ñáõ ÃÇõÝ »õ ÏÁ ·áñ Í¿ Áëï Çñ Ñ³ -

ßÇõ Ý» ñáõÝ£ ²Û¹ ûñ ×³ ßÁ Ñ³ ½Çõ μ³ õ»ó Ý»ñ Ï³ Ý» ñáõÝ£ ºÃ¿

Ùë³ßáÃÇ ÏáÕùÇÝ ãÁÉÉ³ÛÇÝ Û³ñ³ÏÇó áõï»ÉÇùÝ»ñ, Ñ³õ³Ý³μ³ñ

Ý»ñ Ï³Û ë·³ õáñÝ»Á ³Ýû ÃÇ ÙÝ³ ÛÇÝ…

î³ ñÇ Ý»ñ »ïù ºë³õ Ç°Ýù ³É Ù³ Ñ³ ó³õ£ ²ñ¹ »ûù Çñ Ñá·Ç ÇÝ

Ñ³ Ù³ñ ÁÝ ï³ ÝÇ ùÁ Ùë³ ßáÃ »÷»±ó »õ ³ï Ï¿ í»ñ óá±õó áñáß ù³ -

Ý³Ï ÙÁ, Áëï Å³ é³Ý· áõ³Í ³õ³Ý ¹áõ Ã»³Ý£ êá íá ñáõ ÃÇõÝÁ

»ñÏ ñáñ¹ μÝáõ ÃÇõÝ ÙÁÝ ¿, ÏþÁë áõÇ£ ²ñ¹ »ûù ºë³ õÇ ë·³ õáñ

ÁÝ ï³ ÝÇ ùÁ å³Ñ å³ Ý»ó ³Û¹ μÝáõ ÃÇõÝÁ£

ºë³ õÇ Ù³ Ñ¿Ý »ïù, ÷áõ éÁ ß³ ñáõ Ý³ Ï»ó ·áñ Í»É£ ºë³ õÇ

ÏÇÝÝ áõ ½³ õ³Ï Ý» ñÁ ëï³ÝÓ Ý» óÇÝ ·áñ ÍÁ£ àñ ¹ÇÝ ³Ý ó³õ Ñû ñÁ

ï» ÕÁ, ÑÝá óÇÝ ¹Ç Ù³ó£ úñ ÙÁ, ³Ï³ Ý³ ï»ë »õ ³Ï³Ý ç³ Éáõñ

»Õ³Û ÇÝ ÍÇ Ñ³ Ù³ñ ëá íá ñ³ Ï³Ý ¹³ñ Ó³Í ¹¿å ùÇ ÙÁ£ Î³ ñ¿Ý

μéÝÏ» ó³õ »õ ÛÇ ßáó Ý»ñ ³ñ Ó³ Ï»ó Çñ Ùûñ »õ ùáÛ ñ» ñáõÝ Ñ³ë ó¿ -

ÇÝ£ ²Û¹ ÙÇ çá óÇÝ Ù³Û ñÁ ó³ë Ïáï ¹¿Ù ùáí ÙÁ ËûëùÝ áõÕ Õ»ó

³Ýáñ »õ åáéÃ Ï³ó.

- §Ò³ÛÝ¹ ù³ ß¿° áõ Éé¿°, ·áñ ÍÇ¹ Ý³ Û¿° »õ ÙÇ° Ëû ëÇñ. Ñûñ¹

ï»Õ ÙÇ ³Ýó ÝÇñ¦£

îÕ³Ý, ³Ý ë³ Éáí Çñ Ùûñ å³ï áõ¿ ñÇÝ, Éé»ó »õ ³Ý Ëûë ß³ -

ñáõ Ý³ Ï»ó Ùë³ ßáÃ ÃË»É£ î³ ñÇ Ý»ñ »ïù, ³Ý ³É ï³ ñ³ Å³ Ùû -

ñ¿Ý Ù³ Ñ³ ó³õ ëñïÇ Ï³Ã áõ³ Í¿ áõ ß¿Ý ùÇÝ Ù¿ç ³Û É»õë

§É³Ñ Ù³ ×áõ ÝÇ Ù³ë Ý³ ·¿ï¦ ãÙÝ³ó, Ã¿ »õ Ù³Ûñ áõ ³Õ çÇÏ Ý»ñ

ß³ ñáõ Ý³ Ï» óÇÝ ÷áõ éÁ μ³ó å³ Ñ»É£

²ÛÅÙ ï³ Ï³ õÇÝ Ï³Û ºë³ õÇÝ ÷áõ éÁ£ ÐáÝ á°ã Ñ³ó »õ á°ã Ùë³ -

ßáÃ Ïþ»÷Ç£ ²Ýáñ »ñ Ïáõ ³Õ çÇÏ Ý» ñÁ, áñáÝù å³ é³ õ³Í »Ý, ÏÁ

½μ³ ÕÇÝ Ù³Ý ñ³ í³ ×³ éáõ Ã»³Ùμ. ³ÝáÝù ß³ ù³ñ-ßá ùá É³,

ÓÇõÃ, ÏñÏÝ» ÷áõÏ »õ §ãÇ÷ë¦ ÏÁ Í³ Ë»Ý Ã³ ÕÇ É³ ×» ñáõÝ,

áñáÝù »ñ μ»ÙÝ ÝáÛ ÝÇëÏ ÏÁ Í³Õ ñ»Ý ½Ç ñ»Ýù »õ ÏÁ ÷³Ë ãÇÝ Éáõ -

ï³Ýù Ý»ñ ³ñ Ó³ Ï» Éáí£ ä³ï Ùáõ Ã»³Ý ³Ý ó³Í ¿ ºë³ õÇ ÷áõ éÁ

áõ` Ù³ ñ³Í ³Ýáñ ÑÝá óÁ£

Ê² ´¾ àô ÂÆôÜ

²ï» Ýûù Ø³ ñ³ß ÷á Õá óÇ íñ³Û »ñ Ïáõ Ýå³ ñ³ í³ ×³é Ú³ -

Ïáμ Ý»ñ Ï³ ÛÇÝ, Çñ³ñ Ù¿ »ñ»ù Ã³Õ Ñ» é³ õá ñáõ Ã»³Ý íñ³Û£

²ÝáÝó Ù¿ Ù¿ ÏÁ Ú³ Ïáμ »Õ μ³Ûñë ¿ñ, ÇëÏ ÙÇõ ëÁ` Ú³ Ïáμ ²éÇõ -

Í »³ ÝÁ£ ºÕ μûñë Ýå³ ñ³ í³ ×³ é³ ïáõ ÝÁ ÏÁ ·ïÝáõ¿ñ úÃáõ-

½ »³Ý Ý» ñáõ ß¿Ý ùÇÝ ·»ï Ý³ Û³ñ ÏÁ, ÇëÏ ²éÇõÍ »³ ÝÇ ÝÁ` êñμáó

ø³ é³ë ÝÇó Ø³Ý Ï³Ýó »Ï» Õ»óÇ ÇÝ ³Ý ÏÇõÝÁ, Ý»ñ Ï³Û §ØÇ ÝÇ

Ù³ñ ù¿Ã¦ÇÝ ï» ÕÁ£ Üå³ ñ³ í³ ×³ éáõ ÃÇõÝÁ ³å» ñ³Ëï ·áñÍ

¿ñ, áñáí Ñ» ï»õ ùáí-ùá íÇ »õ ¹Ç Ù³ óÇ ß³ñ ùÇÝ íñ³Û ß³ï ÙÁ

Ë³ÝáõÃÝ»ñ Ï³ÛÇÝ, áõñ ÏÁ Í³Ëáõ¿ÇÝ ÝáÛÝ³ÝÙ³Ý Ýå³ñ»Õ¿Ý-

Ý»ñ, áõëïÇ Ùñó³ÏóáõÃÇõÝÁ ëáõñ ¿ñ í³ ×³é³Ï³ÝÝ»ñáõÝ ÙÇç»õ£

²Ûë ³éÝ ãáõ Ã»³Ùμ ÏÁ ÛÇ ß»Ù, áñ ûñ ÙÁ »Õ μ³Ûñë §ùáõÉ

¿Ûï¦ ûß³ñ³ÏÇ ÷áßÇ μ»ñ³õ »õ Ï³åáóÁ ÛÇëáõÝ ¹³Ñ»Ï³ÝÇ Í³-

Ë»ó` Ñ³ ïÇ íñ³Û ß³ Ñ» Éáí ï³ ëÁ ¹³ Ñ» Ï³Ý£ Ú³ çáñ¹ ûñ, »ñ Ïáõ

Ùñó³ ÏÇó Ý»ñ, ÙÇÝ Ó³ ËÇÝ, ÇëÏ ÙÇõ ëÁ` ¹Ç Ù³ óÁ, ÝáÛÝ ³å ñ³Ý -

ùÁ μ» ñÇÝ »õ »ñ»ù Ï³ åá óÁ Ù¿Ï áëÏÇÇ Í³ Ë» óÇÝ£ Ú³ ×³ Ëáñ¹ -

Ý» ñÁ áõÕÕ áõ» ó³Ý ³ÝáÝó Ùûï£ ºÕ μ³Ûñë Ññ³ Å³ ñ» ó³õ ³Û¹

÷á ßÇÝ Í³ Ë» É¿, ù³ ÝÇ áñ åÇ ïÇ íÝ³ ë¿ñ£ ºñ Ïáõ ûñ í»ñç, Ï³ -

åá óÇÝ ·Ç ÝÁ μ³ñÓ ñ³ ó³õ… »û Ã³ Ý³ ëáõÝ ÑÇÝ· ¹³ Ñ» Ï³ ÝÇ£

Â¿ »õ »Õ μ³Ûñë Ýå³ ñ³ í³ ×³é ¿ñ, μ³Ûó ³Ý Ï³ñ· ÙÁ áõ ï» -

ÇõÕ¦Á, ½áñ Ï³ñ· ÙÁ í³ ×³ éáñ¹ Ý»ñ Ð³ É¿ å¿Ý ÏÁ μ» ñ¿ ÇÝ£ ÆëÏ

³Ý ×³ ß» ñÁ ÙÇ³ÛÝ ³Û¹ Çõ Õáí »÷ áõ³Í Ïþáõ ï¿ñ£ úñ ÙÁ, Ù³Ûñë

½Çë ÕñÏ»ó ²éÇõÍ »³ ÝÇÝ Ë³ Ýáõ ÃÁ, áñ å¿ë ½Ç Ï¿ë ùÇ Éû ÇõÕ

óÇ »õ Ã³ëë ³Ýáñ »ñ Ï³ ñ» óÇ£ ²Ý Íé» ó³õ ë» Õ³ ÝÇÝ ï³ ÏÁ, áõñ

½» ï»Õ áõ³Í ¿ñ Çõ ÕÇÝ ÃÇ Ã» ÕÁ£ êå³ ë» óÇ, áñ Ã³ëë É»ó Ý» É¿

»ïù ½³ÛÝ ÏßÇé ùÇ ÝÅ³ ñÇÝ íñ³Û ¹Ý¿ñ£ ´³Ûó ²éÇõÍ »³Ý Ïþáõ -

ß³ Ý³ñ£ Ð» ï³ùñù ñáõ Ã» Ý¿ ÙÕáõ³Í, Ùû ï» ó³Û ë» Õ³ ÝÇÝ »õ

·ÉáõËë Íé» óÇ, ï»ë Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, Ã¿ Ç°Ýã ÏÁ å³ ï³ Ñ¿ñ£ ºñ³ -

ÝÇ Íé³Í ãÁÉ É³ ÛÇ. äñÝ. Ú³ Ïáμ, å³ñ Ï»ß ïÇ Ñ³Ù μ³ õÇÝ ïÇ ñ³ -

ó³Í ³Û¹ Ù³ñ ¹Á, Ã³ ëÇë Ù¿ç ÏÁ É»ó Ý¿ñ á°ã Ã¿ Ñ³ Ù³ ÛÇ ÇõÕ, ³ÛÉ

ÛáõÝ³Ï³Ý §Ð»ÉÇáë¦ Ù³ÏÝÇßÇ, ·ñ»Ã¿ ÝáÛÝ ·áÛÝÁ áõÝ»óáÕ Çõ-

Õ¿Ý£ ²Ûë Çõ ÕÇÝ ùÇ ÉáÝ Ïþ³ñ Å¿ñ ÑÇÝ· áë ÏÇ, ÙÇÝã ¹»é Ñ³ Ù³ ÛÇ

Çõ ÕÇ ÝÁ` ùë³Ý ÑÇÝ· áë ÏÇ£ àõ ñ»ÙÝ ³Û¹ §å³ñ Ï»ßï¦ Ýå³ ñ³ -

í³ ×³ éÁ Çë Ïáõ Ã»³Ý Ù¿ç Ë³ μ» μ³Û ÙÁÝ ¿ñ, áñ ÏÁ ·áÕ Ý³ñ Çñ

Û³ ×³ Ëáñ¹ Ý» ñÁ å³ï áõ³ μ»ñ Ï»ñ åáí… »õ Áë»É, Ã¿ ³Ù μáÕç

÷³ Õ³Ý· ÙÁ ÏÁ ¹Ç Ù¿ñ ³Û¹ ½»Õ Í³ ñ³ ñÇÝ, Ñ³ Ùá½ áõ³Í ÁÉ É³ -

Éáí ³Ýáñ í³ Û» É³Í ïÇ å³ñ Ýå³ ñ³ í³ ×³ éÇ Ï»Ý ó³ ÕÇÝ£

Îßéáõ³Í Çõ ÕÁ ³éÇ »õ í» ñ³ ¹³ñ Ó³Û Ù»ñ Ë³ Ýáõ ÃÁ, áõñ Çñá -

Õáõ ÃÇõÝÁ å³ï Ù» óÇ »Õ μûñë, áñ ÇÝù ³É ÏÁ Í³ Ë¿ñ ÝáÛÝ §Ð»ÉÇ -

áë¦ Çõ Õ¿Ý£

Ú³ Ïáμ ²éÇõÍ »³ ÝÇÝ ÝÙ³Ý áõ ñÇß í³ ×³ éáñ¹ Ý»ñ »õë Ï³ -

ÛÇÝ ³Ý ßáõßï ³Û¹ ûñ» ñáõÝ£ ²ÝáÝó Ù¿ Ù¿ÏÝ ¿ñ äÁ ß³ ñ³ Ïá ã»-

ó »³É ·Çõ Õ³ óÇ ÙÁ, áñ Ô³ ½Ç ñ¿Ý §×» å¿ ÉÇ å³ ÝÇñ¦ ÏÁ μ» ñ¿ñ

Ø³ ñ³ß ÷á Õáó »õ Ýå³ ñ³ í³ ×³é Ý» ñáõÝ ÏÁ Í³ Ë¿ñ£ ºÕ μ³Ûñë

³Ýáñ ï³ ñÇ Ý» ñáõ Û³ ×³ Ëáñ¹Ý ¿ñ£ Â³ Õ» óÇ Ý» ñÁ ÏÁ ·Ý¿ ÇÝ

³Û¹ å³ ÝÇ ñ¿Ý, ½áñ ³Õ» Éáí »õ Ë³ ß» Éáí å³ Ñ³ ÍáÛ ÏÁ å³ï -

ñ³ë ï¿ ÇÝ ÓÙ»é áõ³Ý Ñ³ Ù³ñ£ ²Û¹ ûñ» ñáõÝ ³Û¹ ¿ñ ëá íá ñáõ -

ÃÇõÝÁ »õ ·ñ» Ã¿ μá Éáñ ïáõ Ý» ñ¿Ý Ý»ñë ³Ý å³ Ï³ë ¿ñ ³Û¹

å³ ÝÇ ñÁ£

²éïáõ ÙÁ, äÁß³ñ³Ý ÃÇÃ»ÕÝ»ñáí ³Û¹ å³ÝÇñ¿Ý μ»ñ³õ áõ

Í³ Ë»ó Ýå³ ñ³ í³ ×³é Ý» ñáõÝ£ ºñμ Ï³ñ ·Á »Õ μûñë Ñ³ ë³õ,

å³ ÝÇ ñÇ ù³ Ý³ ÏÁ μ³ õ³ Ï³Ý ëå³ é³Í ¿ñ, Ñ» ï» õ³ μ³ñ Ï³ ñ» -

ÉÇ åÇïÇ ãÁÉÉ³ñ »Õμûñë å³Ñ³ÝçùÁ ·áÑ³óÝ»É£ ²ëáí Ñ³Ý ¹»ñÓ,

äÁ ß³ ñ³ ëÏë³õ Çñ ÏßÇé ùÇÝ íñ³Û å³ ÝÇ ñÇ Ïïáñ Ý»ñ Ïßé»É£

â»Ù ÛÇ ß»ñ, Ã¿ »Õ μ³Ûñë ù³ ÝÇ° ùÇ Éû å³ Ñ³Ý ç³Í ¿ñ, ÙÇ³ÛÝ ³ÛÝ

·Ç ï»Ù, áñ äÁ ß³ ñ³ Çñ ÃÇ Ã» Õ¿Ý ÏÁ Ñ³ Ý¿ñ Ïïáñ Ý»ñ, ½áñë ÏÁ

Ïßé¿ñ »õ ÷á Ë³ Ý³Ï áõ ñÇß ÃÇ Ã» ÕÇ ÙÁ Ù¿ç ¹Ý» Éáõ, ÏÁ ¹Ý¿ñ

³é³ çÇÝ ÃÇ Ã» ÕÇÝ Ù¿ç »õ ¹³ñÓ »³É í»ñó Ý» Éáí ÏÁ Ïßé¿ñ£ ²Ûë

Ó» õáí ¿ áñ ³Ý ÏÁ ·á Ñ³ó Ý¿ñ »Õ μ³Ûñë… ÝáÛÝ å³ ÝÇ ñÁ ù³ ÝÇ

ÙÁ ³Ý ·³Ù Ïßé» Éáí£ ÆÙ³ óáõ óÇ Ë³ μ¿ áõ ÃÇõÝÁ Ñûñë »õ »Õ -

μûñë£ ²ÝáÝù äÁ ß³ ñ³ ÛÇÝ »ñ» ëÇÝ ½³ñ ÏÇÝ Çñ ½»Õ Í³ ñ³ ñáõ -

ÃÇõÝÁ »õ å³ ÝÇ ñÁ ·Ý» óÇÝ Çñ Çë Ï³ Ï³Ý ù³ Ý³ Ïáí£ äÁ ß³ ñ³,

áñ í³ ×³ é³ Ï³Ý ÁÉ É³ É¿ ³é³ç Ñûñë í³ Õ» ÙÇ μ³ ñ» Ï³ÙÝ ¿ñ,

Ï³ñÙ ñ» ó³õ »õ ¹ñ³ ÙÁ ·³Ý Ó» É¿ í»ñç ³Ý Ëûë Ñ» é³ ó³õ£ ²Ý -

·³Ù ÙÁÝ ³É ½ÇÝù ãï» ë³Û Üáñ Ø³ ñ³ ßÇ Ù¿ç£

ÜÙ³Ý ³ñ ï³ éáó ¹¿åù ÙÁÝ ³É å³ ï³ Ñ» ó³õ Ù»ñ Ýå³ ñ³ -

í³ ×³ é³ ïáõ Ý¿Ý Ý»ñë£ ²é ïáõ ÙÁ, Ù»ñ ¹ñ³ óÇ Ïûß Ï³ ñ³ ñÇ

åÇ ïáÛù Ý»ñ Í³ ËáÕ ¿í» ñ»Ï óÇ äñÝ. Úáí ë¿ ÷Á, áñáõÝ Ã³ ÕÇÝ

Ù¿ç §Ùáõ ÏÇ ÑÇõ³Ý ¹áõ ÃÇõÝ¦ ³Ý áõ³ Ý³Í ¿ÇÝ, ßÇß ÙÁ ¹Ý» Éáí

ÏßÇé ùÇ ÝÅ³ ñÇÝ íñ³Û, ËÝ¹ñ»ó ½³ÛÝ É»ó Ý»É ½áõï ÓÇ Ã³ Çõ Õáí£

ºÕ μ³Ûñë Ó¿ ÃÇ Ýáñ ÃÇ Ã» ÕÁ μ³ Ý³ Éáí ·á Ñ³ óáõó ËÝ¹ñ³ñ -

ÏáõÝ£ Ú³ çáñ¹ ûñ, äñÝ. Úáí ë¿÷ Ý»ñ Ï³ Û³ ó³õ Ù»ñ Ë³ Ýáõ ÃÁ

»õ ·³Ý ·³ ï» ó³õ. §ºë Ó»½ Ù¿ Çë Ï³ Ï³Ý ÓÇ Ã³ ÇõÕ áõ ½» óÇ,

¹áõù ½Çë Ë³ μ» óÇù »õ åÇë ï³ ÏÇ Ó¿Ã ïáõÇù ÷á Ë³ ñ¿ ÝÁ¦£

Ð³Ûñë »ñ ¹áõÙ-å³ ï³é »Õ³õ Áë» Éáí áñ Çñ»Ý ïñáõ³ ÍÁ ½áõï

ÓÇ Ã³ ÇõÕ ¿ñ£ ²å³ñ ¹ÇõÝ. ³Ý ãÑ³ Ùá½ áõ» ó³õ£ ²Û¹ ûñ» ñáõÝ,

åÇë ï³ ÏÇ Ó¿ ÃÁ, áñ ÏÁ ·áñ Í³Í áõ¿ñ ï³å Ïá óÇ Ñ³ Ù³ñ, ÓÇ -

Ã³ Çõ ÕÇÝ ³ñ Å¿ ùÇÝ Ï¿ë Ñ³ Ù» Ù³ ïáõ ÃÇõÝÝ ¿ñ£ äñÝ. Úáí ë¿÷

ÏÁ åÝ¹¿ñ Çñ Ëûë ùÇÝ íñ³Û »õ Ù»½ Ïþ³Ù μ³ë ï³ Ý¿ñ ½ÇÝù Ë³ -

μ³Í ÁÉÉ³Éáõ Û³Ýó³Ýùáí£ Ö³ñ³Ñ³ï, Ñ³Ûñë Ëáëï³ó³õ ³Ýáñ

ßÇ ßÇÝ Ù¿ç É»ó Ý»É Çë Ï³ Ï³Ý Ó¿Ã£ Î¿ ëû ñÇÝ, äñÝ. Úáí ë¿÷ å³ -

ñ³å ßÇß ÙÁ Û³ÝÓ Ý»ó »Õ μûñë, å³ï áõÇ ñ»ó, áñ ½³ÛÝ É»ó Ý¿

§Ù³ ùáõñ¦ Ó¿ Ãáí »õ Ù»Ï Ý» ó³õ£ àñ å¿ë ½Ç ³Ûë ¹Åáõ³ ñ³ Ñ³×

Û³ ×³ Ëáñ ¹Á ·á Ñ³ó Ý¿, »Õ μ³Ûñë ³Ûë ³Ý ·³Ù ßÇ ßÁ É» óáõó ÏÇ -

ëáí åÇë ï³ ÏÇ »õ ÏÇ ëáí ÓÇ Ã³ Çõ ÕÇ Ó¿ Ãáí£ Ú³ çáñ¹ ³é ïáõ,

³Ý Ý»ñ Ï³ Û³ ó³õ »Õ μûñë »õ §ÑÇ Ù³, ×Çß¹ Ó¿ ÃÁ ïáõ»ñ ¿ù, åÇë -

ï³ ÏÇ Ó¿Ã ã¿ù Ë³é Ý³Í Ù¿ çÁ¦, Áë³õ »õ ·á Ñáõ Ý³Ï ëñïáí

Ù»Ï Ý» ó³õ£

ØÇÝã ³Ý ¹ÇÝ ²éÇõÍ »³Ý Ý»ñ ÏÁ ·áñ Í¿ ÇÝ ½»Õ Í³ ñ³ ñáõ -

Ã»³Ùμ »õ Û³ ×³ Ëáñ¹ Ý» ñÁ ÏÁ Ë³ μ¿ ÇÝ ÁÝ ã³ ù³Õ óáõ Í» Ý¿ Ù»Ï -

Ý³Í, ³ë ¹ÇÝ, ãË³μ áõ³Í §Ùáõ ÏÇ ÑÇõ³Ý ¹áõ ÃÇõÝ¦Ý»ñ ÏÁ

·³Ý ·³ ï¿ ÇÝ »õ Ýå³ ñ³ í³ ×³ éÁ ÏÁ ½ñå³ñ ï¿ ÇÝ£ Ð³ õ³ Ý³ -

μ³ñ äñÝ. Úáí ë¿÷ ³ÛÝ ù³¯Ý Ë³μ áõ³Í ¿ñ Çñ ³éûñ »³ ÛÇ

·ÝáõÙ Ý» ñáõÝ Ù¿ç, áñ ãÏñó³õ Ñ³ ñ³ ½³ ïÁ Ï»Õ Í¿Ý ½³ Ý³ ½³ -

Ý»É£ ²Ý ÃáÕ Çñ §Ë³μáõ³Í¦ ÁÉÉ³ÉÁ ÁÝ ¹áõÝÇ ÷áË³Ý³Ï ¹ÇÙ³óÇ

ÝÁ ³Ù μ³ë ï³ Ý» Éáõ »õ í³ñ Ï³ μ» Ï» Éáõ£

²äàô Ø²ÐØàôî

Ø»ñ ¹ñ³ óÇ Ü» ëÇÙ »³Ý Ý» ñáõ ß¿Ý ùÇÝ ·»ï Ý³ Û³ñ ÏÁ ÏÁ μÝ³ -

Ï¿ñ ßÇ³ ²åáõ Ø³Ñ Ùáõ ïÁ, áñ ÈÇ μ³ Ý³ ÝÇ Ñ³ ñ³ õ¿Ý ·³ Éáí

Ñ³ë ï³ï áõ³Í ¿ñ Ù»ñ ÷á Õá óÁ£ Ø¿Ï ë»Ý »³Ï Ýáó »õ ³Ýáñ ã³÷

·³ õÇ Ãáí ÙÁ μ³Õ Ï³ ó³Í ïáõÝ ÙÁÝ ¿ñ ³Ýáñ μÝ³ Ï³ ñ³ ÝÁ£

²åáõ Ø³Ñ Ùáõï Ï³ñ ×³ Ñ³ ë³Ï, ÝÇ Ñ³ ñ³ Ï³½Ù, ¹¿ åÇ »ï»õ

ë³Ýïñ áõ³Í ë»õ ·ñáõ½ Ù³ ½» ñáí ³ÝÓ ÙÁÝ ¿ñ, áñ μ³½ Ù³Ý -

¹³Ù ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇ ÙÁ ï¿ñ ¿ñ, ù³ ÝÇ áñ ³Ýáñ ÏÇ ÝÁ ³Ù¿Ý ï³ ñÇ

³é³Ýó μ³ ó³ éáõ Ã»³Ý ÏÁ ÍÝ¿ñ ½³ õ³Ï ÙÁ£ ÎÇ ÝÁ Û³Õ Ã³Ý ¹³Ù

¿ñ, μ³Ûó` ÙÇ ³ Ï³ ÝÇ£

²åáõ Ø³Ñ Ùáõï ×³Ýãó áõ³Í ¹¿Ùù ÙÁÝ ¿ñ Ù»ñ Ã³ Õ³ Ù³ ëÇÝ

Ù¿ç£ ²Ý áõ Ý¿ñ »ñ Ïáõ ½μ³ ÕáõÙ. ³Ù³é Ý» ñÁ ëáõë, Ã³ ÙÁñ ÑÇÝ -

ïÇ »õ ÅÁÉ É¿å ÏÁ Í³ Ë¿ñ ÷á Õáó Ý» ñáõ Ù¿ç ßñç» Éáí Çñ ³ç Ó»é -

ùÇ Ù³ï Ý» ñáõÝ ³Ýó áõ³Í åÝÓ»³Û ·³ õ³Ã Ý» ñÁ Çñ³ ñáõ

½³ñÝ»Éáí, ÇëÏ ÓÙ»éÝ»ñÁ ÏÁ å³ïñ³ëï¿ñ ³ñ³μ³Ï³Ý ³Ýáõß»

Õ¿Ý Ý»ñ` Ý³Ù Ùáõ ñ³, Ùß³å å³ù, ëýáõý »õ ³áõ¿ Ý¿Ã, ½áñë

³å³Ï»Í³ÍÏ Ó»éÝ³ï³ñ Ï³éùÇÝ Ù¿ç ÏÁ ½»ï»Õ¿ñ »õ ³ÝÏÇõÝ

ÙÁ Ñ³ë ï³ï áõ» Éáí Ïþ³é³ ç³ñ Ï¿ñ Û³ ×³ Ëáñ¹ Ý» ñáõÝ£ ²Ýáñ

ÙÝ³ ÛáõÝ Ï³Û ùÁ ÏþÁÉ É³ñ ÁÝ¹ Ñ³Ý ñ³ å¿ë Ø»ë ñáå »³Ý í³ñ Å³ -

ñ³ÝÇ ÙáõïùÇÝ ¹ÇÙ³óÁ, ¹»ñÓ³Ï Ð¿ùÇÙ »³ÝÇ Ë³ÝáõÃÇÝ Ù³Û-

ÃÁ£ ²ß³ Ï»ñï Ý» ñ¿Ý ß³ ï»ñ, »ñ» ÏáÛ »³Ý ³ñ Ó³Ï Ù³Ý Å³ ÙáõÝ,

ÑÇÝ· Ï³Ù ï³ ëÁ ¹³ Ñ» Ï³Ý í×³ ñ» Éáí Ïïáñ ÙÁ ³Ýáõ ß» Õ¿Ý ÏÁ

·Ý¿ ÇÝ »õ ïáõÝ ÏÁ Ù»Ï Ý¿ ÇÝ£ ºë Û³ï Ï³ å¿ë Ùß³å å³ ùÁ ÏÁ ëÇ -

ñ¿Ç, ³Ýáñ Ñ³ Ù³ñ Ñá ·Ç Ïáõ ï³ ÛÇ »õ ³Ù¿Ý ³Ý ·³Ù, áñ ³Ý Ï¿

·Ý¿Ç ÏÁ íÇ ×¿Ç ²åáõ Ø³Ñ Ùáõ ïÇÝ Ñ»ï ³õ» ÉÇ Ù»Í Ïïáñ ÙÁ

å³ Ñ³Ý ç» Éáí£ ²Ýáõ ß³ í³ ×³ éÁ ÙñÙé³ Éáí ÏÁ ·á Ñ³ó Ý¿ñ ½Çë

»õ Ãñù³Ë³éÝ Ñ³Û»ñ¿Ýáí ³ñï³ë³Ýáõ³Í ù³ÝÇ ÙÁ μ³é»ñáí

ïáõÝ ÏÁ ×³Ù μ¿ñ£

Ä³Ù³Ý³Ï ÙÁ í»ñç, Ïþ»ñ»õÇ Çñ ÝÇõÃ³Ï³Ý μ³ñûñ íÇ ×³ÏÇÝ

ßÝáñ ÑÇõ, ²åáõ Ø³Ñ Ùáõï, Ü» ëÇÙ »³Ý Ý» ñáõ ß¿Ý ùÁ Éù» Éáí,

·Ý³ó Ñ³ë ï³ï áõ» ó³õ ³Ýáñ ¹Ç Ù³ óÇ ÏáÕ ÙÁ ·ïÝáõáÕ ²åáõ

Ê³ ÉÇ ÉÇÝ ß¿Ý ùÁ. ³Ý ³É Çñ»Ý å¿ë ûß³ ñ³Ï »õ ³Ýáõ ß» Õ¿Ý Í³ -

ËáÕ ÙÁ£ 1958ÇÝ, ÀÙ Ø³Ñ Ùáõï ³Ý ·³Ù ÙÁ »õë ÛÕ³ Ý³ Éáí ÏÁ

ëå³ ë¿ñ »ñ»ù »ñ» Ë³ Ý»ñ, áñáÝù åÇ ïÇ ·³ ÛÇÝ ³õ»É Ý³ Éáõ

ï³ë Ý» ñ» ùÇÝ íñ³Û£ ê³ Ï³ÛÝ, Å³ Ù³ Ý³ ÏÁ Û» Õ³ ÷á Ëáõ Ã»³Ý

ï³ ñÇÝ ÁÉ É³ Éáí, ·Ç ß»ñ ÙÁ, Ø³Ý áõ¿É ØáÙ× »³ ÝÇÝ ß¿Ý ùÇÝ ï³ -

ÏÁ å³Û Ã» ó³õ éáõÙμ ÙÁ£ ²Ûë å³Û Ãáõ ÙÇÝ å³ï ×³ é³Í óÝóáõ -

ÙÇÝ »õ í³ ËÇ Ñ» ï» õ³Ý ùáí, ÀÙ Ø³Ñ Ùáõï, áñ Çñ ÛÕáõ Ã»³Ý

³õ³ñïÇÝ ã¿ñ Ñ³ë³Í, ÍÝÝ¹³μ»ñ»ó, μ³Ûó Ýáñ³ÍÇÝÝ»ñÁ ã³åñ»

ó³Ý£

Ú³çáñ¹ ï³ñÇÝ»ñáõÝ, ²åáõ Ø³ÑÙáõïÇÝ ·áñÍÁ, Áëï »ñ»-

õáÛ ÃÇÝ, É³õ ÁÝ Ã³ Ý³ Éáí, ³Ý Ïñó³õ Çñ Ýëï³Í ß¿Ý ùÁ ·Ý»É Çñ

·áñ Í³ ÏÇ ó¿Ý »õ ß³ ñáõ Ý³ Ï»ó ½μ³ ÕÇÉ ÝáÛÝ ·áñ Íáí£ ²Ýáñ

³Ý¹ ñ³ ÝÇÏ áñ ¹ÇÝ` Ø³Ñ Ùáõ ïÁ Ñ³ Ù³É ë³ ñ³ Ý³ õ³ñï »Õ³õ£

ØÝ³ó »³É ½³ õ³Ï Ý» ñ¿Ý ³ÝáÝù, áñáÝù Ù»Í ó»ñ ¿ÇÝ, ÏÁ Û³ ×³ -

Ë¿ ÇÝ Ã³ ÕÇÝ å» ï³ Ï³Ý ¹åñá óÁ, ÇëÏ ÷áù ñ» ñÁ ûñ ÝÇ μáõÝ

áï³ μá åÇÏ ÏÁ ßñç¿ ÇÝ Ù»ñ ÷á Õá óÇÝ Ù¿ç£

²åáõ Ø³Ñ Ùáõï ³Ýí Ý³ë ¿ñ »õ μá Éá ñÇÝ Ñ»ï É³õ Û³ ñ³ μ» -

ñáõ ÃÇõÝ Ùß³ Ï³Í ¿ñ£ ²Ý ã¿ñ ÝÙ³ Ý»ñ ÀÙ ê» ÉÇ ÙÇÝ, ¹³ñÓ »³É

Ü» ëÇÙ »³Ý Ý» ñáõ í³ñ Ó³ Ï³ Éáõ ÑÇÝ, áñ ûñ ÙÁ Ùûñë Û³Ûï Ý»ó`

Ñ³Ï³é³Ï Çñ óáõó³μ»ñ³Í ëÇñ³ÉÇñ Ùûï»óáõÙÇÝ »õ ¹ñ³óÇáõ-

Ã»³Ý, áñ »Ã¿ ³éÇ ÃÁ Ý»ñ Ï³ Û³ Ý³ñ ³é³ çÇÝ ³Ý ·³Ù Ç°Ýù Ù»½

ÏÁ Ùáñ Ã¿ñ£ ´³ ñ» μ³Ë ï³ μ³ñ ³Ýáñ Ýå³ ï³ ÏÁ ãÇ ñ³ ·áñÍÁ -

õ» ó³õ, áñáí Ñ» ï»õ ³Ùáõ ëÇ ÝÁ` ²åáõ ê» ÉÇÙ, ·Ç ß»ñ ÙÁ ²ñ³ùë

÷á Õá óÇÝ ³Ý ÏÇõÝÁ §êÁÙ ëÁÙÇ¿¦ Í³ Ë³Í ÙÇ çá óÇÝ, Û³ ×³ Ëáñ -

¹Ç ÙÁ Ñ»ï í¿ ×Ç μéÝáõ» Éáí ¹³ Ý³ ÏÇ Ñ³ñ áõ³Í Ý»ñ ëï³ ó³õ,

μ³Ûó ãÙ» é³õ£ ²å³ ùÇ Ýáõ Ù¿Ý »ïù, ³Ý ÁÝ ï³Ý »ûù ÂñÇ ÷á ÉÇ`

Çñ ÍÝÝ¹³ í³Û ñÁ ÷á Ë³¹ñ áõ» ó³õ£

²åáõ Ø³ÑÙáõï, Ñ³Ï³é³Ï Çñ ³½ÝáõáõÃ»³Ý, áõÝ¿ñ ïÕ³Û

ÙÁ` ²Ñ Ù¿ï ³Ýáõ Ýáí, áñ Çñ ÷áñ Ó³ÝùÝ ¿ñ£ ²Ý ËÝ¹ñ³ Û³ ñáÛó

»õ Ïéáõ³ ½³Ý å³ ï³ ÝÇ ÙÁÝ ¿ñ, áñ Éù» Éáí ¹åñá óÁ, ûñ ÝÇ μáõÝ

÷á Õáó Ý» ñÁ ³ëáñ-³Ýáñ Ñ»ï ÏÁ íÇ ×¿ñ »õ ÏÁ Ïéáõ¿ñ£ Ê»Õ×

Ñ³Û ñÁ ³Ù¿Ý ·Ýáí ÏÁ ç³ Ý³ñ ½ÇÝù ×³Ù μáõ μ» ñ»É£ ²å³ñ ¹ÇõÝ

ç³Ýù. ²Ñ Ù¿ï ã¿ñ ½·³ë ï³ Ý³ñ »õ ÏÁ ß³ ñáõ Ý³ Ï¿ñ Çñ ÷á Õá -

ó³ ÛÇ ÝÇ ÁÝ Ã³ó ùÁ£

ìñ³Û Ñ³ ë³õ ÈÇ μ³ Ý³ ÝÇ ù³ Õ³ ù³ó Ç ³ Ï³Ý å³ ï» ñ³½ ÙÁ£

Ø»ñ Ã³ÕÇ ßÇ³ μÝ³ÏÇãÝ»ñÁ ãÉù»óÇÝ Çñ»Ýó μÝ³Ï³ñ³ÝÝ»ñÁ »õ

ÙÝ³ óÇÝ ßñç³ ÝÇÝ Ù¿ç£ ²åáõ Ø³Ñ Ùáõ ïÇÝ ²Ñ Ù¿ï áñ ¹ÇÝ ¹³¹ -

ñ»ñ ¿ñ Ïéáõ³ ½³Ý ÁÉ É³ É¿ »õ í» ñ³Í áõ»ñ ¿ñ ÑÉáõ ÑÝ³ ½³Ý¹

·³é Ýáõ ÏÇ ÙÁ£ ²Ý ÝáÛ ÝÇëÏ ³ñ Ñ»ë ïÇ ·Ý³ó »õ Ïû ßÇ ÏÇ »ñ»ë

Ï³ ñá ÕÇ ÙÁ Ùûï ³ß Ï»ñï »Õ³õ£ Ð³Û ñÁ ëÏë³õ ßáõÝã ù³ ß»É,

áñáí Ñ» ï»õ ·áÑ ¿ñ, áñ Çñ ³Ý³ é³Ï áñ ¹ÇÝ ¹³ñ ÓÇ »Ï»ñ ¿ñ áõ

³É ËÝ¹Çñ ã¿ñ Ñ³ Ý»ñ, ¹³ñ Ó»ñ ¿ñ ù³ Õ³ ù³ í³ñ »õ Í³ é³ Û³ -

ë¿ñ£

ê³ Ï³ÛÝ ûñ ÙÁ å³ ï³ Ñ» ó³õ ³Ý» ñ» õ³ Ï³ Û» ÉÇÝ. ·áñ Í³ -

ï»ÕÇ ÇÝ Ù¿ç, ²Ñ Ù¿ï ³Ý³ÏÝ Ï³ Éû ñ¿Ý ëå³ÝÝ áõ» ó³õ ù³ ÝÇ ÙÁ

÷³Ù ÷áõßï Ý»ñ ëï³ Ý³ Éáí ³Ý Í³ Ýû ÃÇ ÙÁ ÏáÕ Ù¿£ ÆÝ ãá±õ ³Ûë

á×Ç ñÁ. ÙÇÝ ã»õ ³Û ëûñ ï³ Ï³ õÇÝ å³ ï³ë Ë³Ý ãÏ³Û£ Æñ ½³ õ³ -

ÏÇÝ Ù³ Ñ¿Ý óÝóáõ³Í, ²åáõ Ø³Ñ Ùáõï, ³Ýáñ Ã³ Õáõ ÙÁ Ï³ -

ï³ ñ» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí, ÁÝ ï³Ý »ûù Ù»Ï Ý» ó³õ Ñ³ ñ³ õÇ Çñ

ÍÝÝ¹³ í³Û ñÁ áõ ³É ãí» ñ³ ¹³ñ Ó³õ£ Æñ»Ý Ñ³ Ù³ñ áÕ μ»ñ ·áõ -

ÃÇõÝ ÙÁÝ ¿ñ ½³ õ³ ÏÇ ÙÁ Ïá ñáõë ïÁ, áñ ù³°Ý ³É ³ÝÇ Ï³ ½ÇÝù

ã³ñ ã³ ñ³Í ÁÉ É³ñ Çñ Ïéáõ³ ë¿ ñÇ í³ñ áõ» É³ Ï»ñ åáí£

²åáõ Ø³Ñ Ùáõ ïÇ ß¿Ý ùÁ ÙÇÝ ã»õ ³Û ëûñ ¹³ ï³ñÏ íÇ× ³ ÏÇ

Ù¿ç Ï³Ý ·áõÝ ÏÁ ÙÝ³Û ÇÙ Ù³Ý Ïáõ Ã»³Ýë ÷á Õá óÇÝ íñ³Û£

ÜáÛÝ å¿ë ³Ýμ Ý³Ï ¿ ²åáõ Ê³ ÉÇ ÉÇÝ ß¿Ý ùÁ£ ²Ûë »ñ Ïáõ ³Ýáõ -

ß³ í³ ×³é Ý» ñ¿Ý ³Ù¿ Ý¿Ý Ù³ñ ¹³ Ùû ïÁ ²åáõ Ø³Ñ ÙáõïÝ ¿ñ£

²Ýáñ Ñ³å ×»å Ù»Ï Ýáõ Ù¿Ý »ïù μÝ³õ ã×³ ß³ Ï» óÇ Ñ³ Ù»Õ

Ùß³å å³ù ÙÁ »õ ã½á í³ ó³Û ë³éÝ Ã³ ÙÁñÑÝïÇ áí£ ²ñ¹ »ûù ³Ý

ï³ Ï³ õÇÝ Ïþ³å ñÇ±, Ã¿± áã ÙÇ ³ ó³Í ¿ Çñ Ï³ åáõ ï³ã »³Û í³ -

Õ³ Ù» éÇÏ áñ¹Ç ÇÝ, áñáõÝ ëå³ Ýáõ ÃÇõÝÁ ³Ý μ³ ó³ï ñ» ÉÇ

·³Õï ÝÇù ÙÁ ÏÁ ÙÝ³Û£

öè²ä²Ü Ø¾ØØ¾î

²ñ³ùë ÷á Õá óÇ íñ³Û, Ø»ë ñáå »³Ý í³ñ Å³ ñ³ Ý¿Ý »ñ Ïáõ

Ã³Õ ³é³ç, ÑáÝ áõñ Å³ Ù³ Ý³ ÏÇÝ §î¿ ûñ ïÇõÝ ×Á¦ ÏÁ Ïáã áõ¿ñ,

Ó³Ë ÏáÕ ÙÁ ³Ý ÏÇõ ÝÇ ÙÁ íñ³Û ÏÁ ·ïÝáõ¿ñ Ø¿Ù Ù¿ ïÇÝ ÷áõ -

éÁ, ÙÇ³ Û³ñÏ ß¿Ý ùÇ ÙÁ ·»ï Ý³ Û³ñ ÏÁ£ Ð³ Ï³ é³Ï Ø¿Ù Ù¿ï

Ïáãáõ»ÉáõÝ, ÷é³å³ÝÁ Ñ³Û ¿ñ£ ²Ý »Õ»éÝ³ ·áñÍ ÃáõñùÇÝ »³-

Ã³ Õ³ Ý¿Ý ³½³ ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ¹³ õ³ Ý³Í ¿ñ Ù³Ñ Ù» ï³ Ï³Ý

ÏñûÝ ùÁ` í» ñ³ Ïáã áõ» Éáí Ø¿Ù Ù¿ï£ Â¿ »õ ³Ý Çñ ûÓÇ ùÁ ³½³ -

ï³Í ¿ñ, μ³Ûó í» ñ³ ¹³é Ý³ É¿ »ïù Çñ Çë Ï³ Ï³Ý Ñ³ õ³ï ùÇÝ`

Ø¿ÙÙ¿ï ³ÝáõÝÁ ÇñÙ¿ ã¿ñ μ³ÅÝáõ³Í ³éÛ³õ¿ï£ àõëïÇ, Üáñ

Ø³ ñ³ ßÇ Ù¿ç ³Ý ÏÁ ×³Ýãó áõ¿ñ Ø¿Ù Ù¿ï Ù³Ï ¹Ç ñáí£ â»Ù ·Ç -

ï»ñ »Ã¿ ³Ûë Çñá Õáõ ÃÇõÝÁ ÏÁ ½³Û ñ³ó Ý¿ñ ½ÇÝù, ³ñ ¹¿Ý μáõÝ

³ÝáõÝÝ ³É ³Ý Í³ ÝûÃ ¿ñ μá Éáñ Û³ ×³ Ëáñ¹ Ý» ñáõÝ ³ÝË ïÇñ£

Ø¿Ù Ù¿ï Çñ ÷áõ éÁ ÏÁ í³ é¿ñ Ï¿ ëûñ áõ³Ý »õ ÇñÇÏ áõ³Ý

Ë×áÕ áõ³Í Å³ Ù» ñáõÝ, ³ÛÝ å¿ë áñ ÷áõ éÁ ÙÇßï É» óáõÝ ÏþÁÉ É³ñ

Ïþ»÷¿ñ, áõÅ ã¿ñ ï³ñ ³ÛÉ ï» ë³ ÏÇ Ñ³ ó» ñáõÝ£ ²Û¹ ûñ» ñáõÝ,

§³ñ³ åÇ¦ Ñ³ óÇÝ í»ó Ñ³ ïÁ Ù¿Ï ùÇ Éû ÏÁ Ïßé¿ñ£ Ø¿Ù Ù¿ ïÇÝ

÷áõ éÁ å³ï ñ³ëï Ñ³ó ã¿ñ ÁÉ É³ñ, ³ÛÉ ÑÝá ó¿Ý »É³Í Ã³ñÙ Ñ³ó,

áñ Ù¿ ÏÁ å³ ñáõ ñ¿ ÇÝ ßá·ÇÇ ùáõ É³ Ý» ñÁ£ ÎßÇé ùÇÝ íñ³Û ÏÁ

·ïÝáõ¿ñ Ø¿Ù Ù¿ ïÇÝ ÏÇ ÝÁ` Ï³ñ ×³ Ñ³ ë³Ï, ëåÇ ï³ Ï³ Ë³éÝ

·³Ý ·áõñ Ù³ ½» ñáí »õ í» ñÇ ßáõñ ÃÁ ëåÇ ³ ó³Í í¿ñ ùÇ ÙÁ ³Ý -

Ñ»ï ×»Õ ùáí ÙÇ çÇÝ ï³ ñÇ ùÇ ÏÇÝ ÙÁ£ ²ÝÑ Ý³ñ ¿ñ ³Ýáñ Ùûï ³½ -

ÝÁõáõ ÃÇõÝ ·ïÝ»É, ³ÛÝ ù³°Ý áñ Ïáßï ¿ñ Û³ ×³ Ëáñ¹ Ý» ñáõÝ

Ñ»ï Çñ ÷áË Û³ ñ³ μ» ñáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõÝ Ù¿ç£ ²Ùáõ ëÇ ÝÁ Ï³Ù

ïÕ³Ý, áñ »ñ μ»ÙÝ Ñ³Û ñÁ ÏÁ ÷á Ë³ ñÇ Ý¿ñ »÷á óÇ Å³ Ù³ Ý³Ï,

Ñ³ ½Çõ Ñ³ óÇ ß³ ñáó Ý» ñÁ ÑÝá ó¿Ý ¹áõñë ÏÁ Ñ³ Ý¿ ÇÝ, ÏÇ ÝÁ ³Ý -

ÙÇ ç³ å¿ë ÏÁ Ïßé¿ñ Ñ³ óÁ£ ÜÅ³ ñÁ ùÇ Éá Ýáó »ñ Ï³ Ã»³Û ½³Ý·Á -

õ³ Í¿Ý ³õ» ÉÇ Í³Ýñ Ïáõ ·³ñ£ àõë ïÇ, ³Ý Ñ³ó ÙÁ ÏÁ ÏÇ ë¿ñ áõ

Ù¿Ï ùÇ Éû Ñ³ óÁ í»ó Ñ³ ïÇ ÷á Ë³ ñ¿Ý ÏÁ í» ñ³Í áõ¿ñ ÑÇÝ· áõ

Ï¿ë Ñ³ óÇ£ Â¿ »õ Û³ ×³ Ëáñ¹ Ý» ñÁ ÏÁ ·³Ý ·³ ï¿ ÇÝ ³Ûë Ï³ óáõ -

Ã» Ý¿Ý, μ³Ûó ³é³Ýó μ³é ÙÁ ³ñ ï³ ë³ Ý» Éáõ ÏÁ Ù»Ï Ý¿ ÇÝ`

¹Å·á Ñáõ Ã»³Ý ³ñ ï³ Û³Û ïáõ Ã»³Ùμ ÙÁ Çñ»Ýó ¹¿Ù ùÇÝ£

Ø»Ýù Ù»ñ Ñ³ óÁ ÏÁ ·Ý¿ ÇÝù ÖÇÝ å³ ßÇÝ ÷áõ é¿Ý£ ÐáÝ ÙÇßï

å³ï ñ³ëï Ñ³ó Ï³ñ »õ Ù»Ýù ã¿ ÇÝù Ñ³ñ Ï³¹ñ áõ»ñ ßá·Ç ÇÝ

·ÇÝÝ ³É í×³ ñ» Éáõ£ ÖÇÝ å³ß Ïþ»÷¿ñ Ý³ »õ §Ï» ÉÇ ÝÇ¦ Ñ³ ó»ñ,

áñáÝù ùë³Ý-ùë³ÝÑÇÝ· ë³ÝÃÇÙ»Ãñ ïñ³Ù³ ·ÇÍáí Ï³ñÙñ³Í

Ñ³ëï Ñ³ ó» ñ ¿ÇÝ, Ñ³ ïÁ ùë³Ý ÑÇÝ· ¹³ Ñ» Ï³Ý£ ´³Ûó ÏÁ å³ -

ï³Ñ¿ñ, áñ »ñμ»ÙÝ ³ÝÑá ·áõÃ»³Ý å³ï ×³éáí Ïþáõß³Ý³ÛÇÝù

³Ý Ï¿ Ñ³ó ·Ý»É, áõë ïÇ, »ñ» ÏáÛ »³Ý ÏþáõÕÕ áõ¿Ç Ø¿Ù Ù¿ ïÇÝ

÷áõ éÁ Ã³ñÙ Ñ³ óáí ïáõÝ í» ñ³ ¹³é Ý³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ£

ÆñÇÏáõÝ ÙÁ, ³Ï³Ý³ï»ë »Õ³Û ëñï³×ÙÉÇÏ ï»ë³ñ³ÝÇ ÙÁ£

Ø»ë ñáå »³Ý í³ñ Å³ ñ³ ÝÇ ïÝï»ë Ù³Û ñÇ ÏÁ` îÇ ÏÇÝ Ø³ ñÇÝ,

Ø¿Ù Ù¿ ïÇÝ ÷áõ éÁ »Ï³Í ¿ñ Ñ³ó ·Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ£ Ø³ ñÇ μ³½ -

Ù³Ý ¹³Ù ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇ Ù³Ûñ ¿ñ, áñ ûñ ÝÇ μáõÝ ÏÁ ½μ³ Õ¿ñ Ù³ù -

ñáõ Ã»³Ùμ, áñ å¿ë ½Ç û· ï³ Ï³ñ Ñ³Ý ¹Ç ë³ Ý³ñ Çñ ÍáÛÉ

³ÙáõëÇÝÇÝ` ³Ýáñ μ»éÁ Ã»Ã»õóÝ»Éáõ Ñ³Ù³ñ£ Ê×áÕáõÙÇÝ Ù¿ç,

ïÇ ÏÇÝ Ø³ ñÇ ÷é³ å³ ÝÇÝ ÏÝáç ³Ï³Ý çÇÝ μ³ Ý»ñ ÙÁ ÷ë÷ë³ó£

²Ûë í»ñ çÇ ÝÁ ãÑ³ëÏ Ý³É Ó» õ³ óáõó »õ μ³ñÓ ñ³ Ó³ÛÝ Ñ³ñ óáõó,

Ã¿ Ç°Ýã Ïþáõ ½¿ñ£ ²Û¹ ÙÇ çá óÇÝ, ïÇ ÏÇÝ Ø³ ñÇ ùÇ Éû ÙÁ Ñ³ó

ËÝ¹ñ»ó, Áë» Éáí, áñ ¹ñ³ ÙÁ í³ ÕÁ ³é ïáõ ÏÁ μ» ñ¿£ öé³ å³ -

Ýáõ ÑÇÝ §¹ñ³ ÙÁ í³ ÕÁ ÏÁ μ» ñ¿ »Õ»ñ¦ ÙñÙé³ Éáí ËÝ¹ñ³ñÏ áõÇÝ

Ó»é ù¿Ý μéÝ»ó »õ ÷áõ é¿Ý ¹áõñë ùß»ó §³Ý³ÝÏ μ³Ý ãÏ³Û¦

³õ»ÉóÝ»Éáí£ ²ëáñ íñ³Û, Ë»Õ× ïÇÏÇÝ Ø³ñÇ Ûáõë³Ñ³ï íÇ ×³-

Ïáí ¹áõñë »É³õ »õ ·ÉËÇ Ïáñ μéÝ»ó ïáõ ÝÇÝ ×³Ù μ³Ý£ ²ñ¹ »ûù

³Ý ÇÝãå¿±ë Çñ ½³õ³ÏÝ»ñáõÝ åÇïÇ μ³ó³ïñ¿ñ ³Û¹ »ñ»ÏáÛ Çñ

Ñ³ó ã×³ñ»ÉÁ£ ´áÉáñ Ý»ñÏ³Ý»ñÁ ßßÙ³Í ¹Çï»óÇÝ ßáõñÃÁ ×»ÕùÁõ³Í

¹³ Å³Ý ¹¿Ù ùáí ÏÇ ÝÁ, áñ ³Õ ù³ ïÇ ÙÁ ÏÁ ½É³ Ý³ñ å³ñï -

ùÇ Ñ³ó ï³É£ ²ñ¹ »ûù ù³ é³ ëáõÝ ÑÇÝ· ¹³ Ñ» Ï³ Ýáí (Ñ³ óÇÝ

ùÇÉáÛÇÝ ·ÇÝÁ) ³Ý åÇïÇ ³Õù³ï³Ý³±ñ »õ ëÝ³ÝÏáõÃ»³±Ý åÇïÇ

Ù³ïÝ áõ¿ñ£ ìëï³Ñ »Ù, áñ ³Û¹ ·Ç ß»ñ ïÝï»ë Ù³Û ñÇ ÏÇÝ ÁÝ -

ï³ÝÇùÇÝ ³Ý ¹³ÙÝ»ñÁ ³ÝûÃÇ ÷áñáí å³éÏ»ó³Ý£ ²ñ¹ »ûù Ç±Ýã

ËÇÕ ×áí ùÝ³ ó³Ý Ø¿Ù Ù¿ï »õ Çñ ÏÇ ÝÁ…

§ø²ü¾ ÄÆðú¦

Ø³ñ³ß ÷áÕáóÇ íñ³Û, úÃáõ½ »³ÝÝ»ñáõ ß¿ÝùÇÝ ·»ïÝ³Û³ñ-

ÏÁ, ï³ë Ý»ñ Ïáõù ä»ï ñá ëÇ »ñ μ»Ù ÝÇ μÝ³ Ï³ ñ³ ÝÇÝ Ùáõï ùÁ

Ë³ Ýáõ ÃÇ í» ñ³Í áõ» ó³õ ï³Ý ïÇ ñáç ÏáÕ Ù¿£ ²ÝÇ Ï³ Ý»Õ ÉÇÏ

³Ýóù ÙÁÝ ¿ñ, áõñ Ï¿ Ñ³ ½Çõ Ù¿Ï Ñá ·Ç ÏñÝ³ñ ³Ýó ÝÇÉ »õ áñ »Õ -

μûñë Ë³ Ýáõ Ã¿Ý Ë³ ÝáõÃ ÙÁ ³Ý ¹ÇÝ ÏÁ ·ïÝáõ¿ñ£ ÐáÝ Û³ çáñ -

¹³ μ³ñ ·áñ Í» óÇÝ »ñ Ïáõ ëñ×»÷ Ý»ñ£ ²é³ çÇ ÝÁ` ¾ÝÇß ï¿

×³Ýãó áõ³Í, ëáõñ× Ïþ³Õ³ñ, ½áñ Ã³ ÕÇ ëñ×»÷ Ý» ñáõÝ ÏÁ Ñ³Û -

Ã³Û Ã¿ñ£ Ê³ ÕÁÝ Ï»ñë` Ú³ ñáõ ÃÁ ³Ýáñ ùáí ³ß Ï»ñï ¿ñ »õ

³åëå ñ³Ýù Ý» ñÁ ÏÁ Ñ³ëó Ý¿ñ Çñ»Ýó ï¿ ñ» ñáõÝ£ Ä³ Ù³ Ý³Ï

³Ý ó³õ »õ ³åëå ñ³Ýù Ý» ñÁ Ýáõ³ ½» ó³Ý£ ¾ÝÇß ï¿Ý ëñ×»÷ Ý» -

ñáõÝ Ñ³ñ óáõó Çñ»Ýó ëáõñ× ã·Ý» ÉáõÝ å³ï ×³ éÁ£ ²ÝáÝù å³ -

ï³ë Ë³ Ý» óÇÝ, Ã¿ ³Ù¿Ý ³é ïáõ Ï³ ÝáõË Ú³ ñáõÃ Çñ»Ýó ÏÁ

μ»ñ¿ñ ³åëåñ³ÝùÁ£ ²ÛÝáõÑ»ï»õ Ú³ñáõÃ ·áñÍ¿ ³ñÓ³Ïáõ»-

ó³õ »õ ß³ ñáõ Ý³ Ï»ó Çñ ÷á Õá ó³ ÛÇÝ Ã³ ÷³ éáõÙ Ý» ñÁ£

Ä³ Ù³ Ý³Ï ÙÁ í»ñç, ¾ÝÇß ï¿Ý Ñ³Ý·ëï »³Ý Ïáã áõ» ó³õ »õ Çñ

·áñ ÍÁ Í³ Ë»ó áõ ñÇß ëñ×» ÷Ç ÙÁ£ ²Ûë í»ñ çÇ ÝÁ, ¼Ç³ Ïá ã»ó »³É

ï³ ñ»ó ³ÝÓ ÙÁÝ ¿ñ, áñ ëÇ ñ³ ÉÇñ Û³ ñ³ μ» ñáõ ÃÇõÝ Ùß³ Ï»ó Çñ

Âñù³ Ëûë ³½ ÝÇõ ¹ñ³ óÇ ÙÁÝ ¿ñ, Ñ³Ûñ »ñ Ïáõ ÝÏ³ ñÇã áñ ¹Ç Ý» -

ñáõ, áñ ë³ Ï³ÛÝ Ñ»ïë Ñ³ Û» ñ¿Ý ÏÁ Ëû ë¿ñ£ ÎÁ ëÇ ñ¿ñ ½Çë áõ ÏÁ

·áõñ ·áõñ³ñ íñ³ë£ ²Ù¿Ý ³éïáõ, äëùÇÉ»Ã ×Ç ì³ñ ¹³í³é¿Ý

Ñ» ÍÇÏ ÙÁ í³ñ Ó» Éáí ½Çë Çñ ïáõ ÝÁ ÏÁ ÕñÏ¿ñ, ÏÝá çÁ Ñ³ëó Ý» -

Éáõ Ñ³ Ù³ñ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï å³ ñ¿Ý Ý» ñÁ, áñ å¿ë ½Ç ³Ý ×³ß »÷¿ñ£

îáõ ÝÁ ÏÁ ·ïÝáõ¿ñ ä¿Û ñáõÃ ·» ïÇ »ñ Ï³ÛÝ ùÇÝ, êÇÝ ¿É üÇ ÉÇ

ßñç³ ÝÁ£ ÐáÝ Ñ³ë Ý» Éáõë, ÏÇ ÝÁ Ååï³ ¹¿Ù ÏÁ ¹Ç Ù³ õá ñ¿ñ ½Çë,

å³ñ¿ÝÝ»ñÁ Ïþ³éÝ¿ñ »õ §áõß³ ¹Çñ ùß¿¦ å³ïáõ¿ñáí ÏÁ ×³Ùμ¿ñ

½Çë£ áÑ ¿Ç ³Ûë Í³ é³ Ûáõ ÃÇõÝÁ Ù³ ïáõ ó» É¿, áñáí Ñ» ï»õ

ÇÝ ÍÇ Ñ³ Ù³ñ ³éÇÃ ¿ñ Ñ» ÍÇÏ ùß» Éáõ »õ ùÇã ÙÁÝ ³É ßñç³ ·³ Û» -

Éáõ£

î³ ñÇ Ý»ñ ³Ý ó³Ý£ ¼Ç³ ·áñ Í¿Ý §Ó³ÝÓ ñ³ ó³õ¦ »õ áõ ½»ó

Ñ³Ý·ëï »³Ý Ïáã áõÇÉ. ïÕ³ ùÁ ³Û¹ å¿ë å³ï áõÇ ñ»ñ ¿ÇÝ Çñ»Ý£

Ú³Ïáμ »Õμûñë Ùï»ñÇÙÝ ÁÉÉ³Éáí, ¼Ç³ ³é³ç³ñÏ»ó ·áñÍÁ Ûû-

Å³ ñ³ Ï³Ù ëáñ í»ó Ý»É, áñ å¿ë ½Ç ³Ý Ýå³ ñ³ í³ ×³ éáõ Ã» Ý¿

Ññ³ Å³ ñÇ »õ ³õ» ÉÇ ß³ Ñ³ μ»ñ ½μ³ ÕáõÙ ÙÁ áõ Ý» Ý³Û£ ¸Åμ³Ë -

ï³ μ³ñ »Õ μ³Ûñë Ù»ñ Å»ó ·áñ ÍÁ ëï³ÝÓ Ý»É ³é³ñ Ï» Éáí ³Ýáñ

Ûá· Ý» óáõ óÇã ÁÉ É³ ÉÁ£ ¼Ç³ ß³ï åÝ¹»ó, μ³Ûó »Õ μ³Ûñë ³Ý¹ñ¹Á -

õ» ÉÇ ÙÝ³ó Çñ Ù»ñ Åáõ ÙÇÝ Ù¿ç£ Ö³ ñ³ Ñ³ï, ëñ×» ÷Á ·áñ ÍÁ ëáñ -

í» óáõó ÄÇ ñá ÛÇÝ, áñ Ïû ßÇ ÏÇ Ý»ñ μ³Ý Ý»ñ Ï³ ñáÕ ÙÁÝ ¿ñ`

§ù³½Ù³ ×Á¦£ ÄÇñû ëÇñáí ÁÝ ¹³é³ç»ó ¼Ç³ÛÇÝ ËÝ¹ñ³ÝùÇÝ »õ

ï¿ñ ¹³ñ Ó³õ ·áñ ÍÇÝ£

ºÕμ³Ûñë ³Ýëñμ³·ñ»ÉÇ ëË³É ÙÁ ·áñÍ»ó Ù»ñÅ»Éáí ¼Ç³ÛÇÝ

³é³ ç³ñ ÏÁ, áñáí Ñ» ï»õ ÝÙ³Ý ³éÇÃ ÙÁ »ñÏ ñáñ¹ ³Ý ·³Ù

ãÝ»ñ Ï³ Û³ ó³õ Çñ»Ý£ Ú» ïáÛ ½Õç³ó, μ³Ûó áõß ¿ñ ³ñ ¹¿Ý£

ÄÇ ñû á·Ç Ç μéÇÝ Ý»ï áõ» ó³õ ³ë å³ ñ¿ ½ÇÝ Ù¿ç »õ ï»Õ Ñ³ -

ë³õ£ ²Ý, ½»ñáÛ¿Ý Ù»ÏÝ»Éáí, ßÝáñÑÇõ Çñ ïùÝ³ç³Ý ³ßË³ï³ÝùÇÝ

Ñ³ ë³õ ·³ ·³Ã Ý»ñ »õ Ñ³ñë ï³ ó³õ£ ²Ý ßáõßï ³Ýáñ

Ñ³ñë ïáõ ÃÇõÝÁ ³ñ ¹³ñ ×³Ï ïÇ ùñïÇÝ ùáí ãÏáõ ï³Ï áõ» ó³õ,

³ÛÉ` ½»Õ Í³ ñ³ ñáõ Ã»³Ùμ »õ Ïá Õá åáõ ïáí£

ÄÇ ñû Ïá Õá íáí Ñ» ÍÇÏ ÙÁ ·Ý»ó »õ ³Ýáí ëÏë³õ ëáõñ× Ñ³Û -

Ã³Û Ã»É Ã³ ÕÇ »õ ³ÛÉ ßñç³Ý Ý» ñáõ ëñ×»÷ Ý» ñáõÝ »õ Ýå³ ñ³ -

í³ ×³éÝ»ñáõÝ£ Ä³Ù³Ý³Ï ÙÁ í»ñç, Ñ»ÍÇÏÁ ÷áË³ñÇÝáõ»ó³õ

§êÃ¿Û ßÁÝ¦ ÇÝù Ý³ ß³ñ Åáí ÙÁ£ áñ ÍÁ ÁÝ ¹³ñ Ó³ Ï» Éáí, ÄÇ ñû

ëÏë³õ ·Çõ Õ» ñÁ ßñçÇÉ »õ ëáõñ× ³é³ ç³ñ Ï»É ûñ¿ ûñ μ³½ Ù³ óáÕ

Û³ ×³ Ëáñ¹ Ý» ñáõÝ£ ²Ý ·Ç ß»ñ ó» ñ»Ï Çñ³ ñáõ ÏÁ Ë³é Ý¿ñ£ Ç -

ß»ñ Ý» ñÁ Ï³ Ý³ã ëáõñ ×Á ÏÁ Ë³ñ Ï¿ñ »õ Ïþ³Õ³ñ, ÇëÏ ó» ñ»Ï Ý» -

ñÁ ³Û¹ ëáõñ ×Á ÏÁ μ³ß Ë¿ñ Û³ ×³ Ëáñ¹ Ý» ñáõÝ£

Ð³ Ï³ é³Ï ·áñ ÍÇ Û³ çá Õáõ Ã»³Ý, ÄÇ ñá ÛÇÝ ëáõñ ×Á ³Ý Ñ³Ù

ÁÉ É³ Éáõ ³ë ïÇ ×³Ý ï³ñ μ»ñ ¿ñ ßáõ Ï³ ÛÇ íñ³Û Í³ ËáõáÕ ÙÇõë

ëáõñ ×» ñ¿Ý£ º÷ áõ» É¿Ý í»ñ çÁ, ëáõñ ×Ç Ã³ ëÇÝ Ù³ Ï» ñ» ëÁ ÏÁ

Í³ÍÏ áõ¿ñ ÷ñ÷áõ ñáí »õ áñ ù³°Ý ³ÝÇ Ï³ Ïá Ïáñ ¹¿ í³ñ ÏþÇç -

Ý¿ñ, ³ÛÝ ù³°Ý ÏÁ ëñ¿ñ ³Ýáñ ³Ý Ñ³ Ùáõ ÃÇõÝÁ£ Æ±Ýã ¿ñ ³ëáñ

·³Õï ÝÇ ùÁ£ ÄÇ ñû ÇÝ ãá±õ ÙÇ³ÛÝ ·Ç ß»ñ Ý» ñÁ ÏÁ Ë³ñ Ï¿ñ áõ

Ïþ³Õ³ñ£ àã ¹ñ³ óÇ Ý» ñáõÝ ·³Ý ·³ ïÁ »õ áã ³É ù³ Õ³ ù³ å» -

ïáõÃ»³Ý áëïÇÏ³ÝÝ»ñáõÝ ë³ëïÁ ã¿ÇÝ ½·³ëï³óÝ»ñ ÄÇñáÝ,

áñ ³Ý³ÛÉ³ÛÉ ÏÁ ß³ñáõÝ³Ï¿ñ Çñ Ý»Õ³óáõóÇã ³ßË³ï³ÝùÁ£ ÎÁ

ÛÇ ß»Ù, ³é ïáõ ÙÁ, ·Ç ß» ñ³ å³Ñ ºÕ Ç ³Ý, ³ïñ ×³ Ý³ ÏÁ Ó»é ùÇÝ,

Ñ»ï³åÝ ¹»ó ÄÇñáÝ, áñ ëïáÛ· ëå³ÝáõÃ»Ý¿ Ëáõë³ ÷»Éáõ Ñ³-

Ù³ñ Ã³ Õ¿ Ã³Õ í³ ½»ó »õ ³å³ë ï³ Ý» ó³õ ß¿Ý ù» ñáõ Ùáõ ùÇÝ£

²ñ ¹³ ñ»õ, ºÕ Ç³, áñ ÏÁ μÝ³ Ï¿ñ ÄÇ ñá ÛÇ Ë³ Ýáõ ÃÇÝ Û³ ñ³ ÏÇó

ß¿Ý ùÇÝ í»ñ çÇÝ Û³ñ ÏÁ, Ý» Õ³ Ý³ Éáí Ë³ñÏ áõ³Í »õ ³Õ³ó áõ³Í

ëáõñ ×Ç Ùáõ Ë¿Ý »õ Ñá ï¿Ý, ³É ã¿ñ ¹Ç Ù³ ó³Í Çñ Ïñ³Í ã³ñ ã³ -

ñ³Ý ùÇÝ »õ áõ ½³Í ¿ñ ÏïñáõÏ ÙÇ çá óáí í»ñç ¹Ý»É ³Ýáñ ûñÇ -

Ý³ ½³Ý óáõ Ã»³Ý£ ´³ ñ» μ³Ë ï³ μ³ñ, ºÕ Ç³ ãÛ³ çá Õ» ó³õ Çñ

ã³ñ Ýå³ ï³ ÏÁ ·áñ Í³¹ ñ»É »õ Ã¿° ÇÝù »õ Ã¿° ÄÇ ñû ³½³ ï» -

ó³Ý ÷áñÓ³Ýù¿£ Ð³Ï³é³Ï ³Ûë ÙÇç³ ¹¿åÇÝ, ³Ý½ ·³ëï ëñ×»-

÷Á ß³ ñáõ Ý³ Ï»ó Çñ ·Ç ß» ñ³ ÛÇÝ ·áñ ÍÁ »õ ÙÝ³ó ³Ý å³ ïÇÅ£

²Û¹ ûñ»ñáõÝ, ëÇë»éÇÝ ùÇÉáÝ Ïþ³ñÅ¿ñ ù³é³ëáõÝ ÑÇÝ· ¹³-

Ñ»Ï³Ý, ÇëÏ Ï³Ý³ã ëáõñ ×ÇÝÁ` »ñ»ùáõÏ¿ë áëÏÇ£ Ø»ÏÝ»Éáí ³Ûë

ï³ñ μ» ñáõ Ã» Ý¿Ý, ÄÇ ñû ÑÝ³ ñ³Í ¿ñ ß³ Ñ³ μ»ñ ÙÇ çáó ÙÁ, áñ

Çñ»Ý Ïþ³å³ Ñá í¿ñ ã³ ñ³ Ñ³ë »Ï³ Ùáõï ÙÁ£ ²Ñ³ Ã¿ ÇÝã å¿ë.

Ù¿Ï ùÇ Éû ëáõñ ×ÇÝ Ë³é Ý» Éáí Ù¿Ï ùÇ Éû ëÇ ë»é, ÄÇ ñû Ë³é Ýáõñ -

¹Á ÏÁ Ë³ñ Ï¿ñ, ³å³ Ïþ³Õ³ñ áõ ³Ûë å¿ë ÏÁ μ³½ Ù³ å³ï Ï¿ñ

Çñ ß³ ÑÁ£ ²Ý ã¿ñ ÏñÝ³ñ ³É³ ÝÇ áñ ¹»· ñ»É ÝÙ³Ý ·áñ Í» É³ Ó»õ

ÙÁ, Û³ ×³ Ëáñ¹ Ý» ñÁ ÏñÝ³ ÛÇÝ ï»ë Ý»É »õ ½ÇÝù ³Ù μ³ë ï³ Ý»É

·á Õáõ Ã»³Ùμ£ Ð» ï» õ³ μ³ñ, ³Ý å¿ïù ¿ñ áñ ·³Õï ÝÇ ³ß Ë³ -

ï¿ñ Û³Ý ó³Ý ùÇ íñ³Û ãμéÝáõ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ£ àõ ³Ûë å¿ë, ï³ ñÇ -

Ý»ñ ß³ ñáõ Ý³Ï, ÄÇ ñû ½»Õ Í³ ñ³ ñáõ Ã»³Ùμ ¹Ç ½»ó Çñ

Ñ³ñë ïáõ ÃÇõÝÁ. Ù¿Ï Ë³ Ýáõ ÃÁ »ñ Ïáõ »Õ³õ, Ù¿Ï ÇÝù Ý³ ß³ñ -

ÅÁ` »ñ Ïáõ, ³å³ »ñ»ù, Ñû ñ» Ý³ Ï³Ý Å³ é³Ý ·áõ ÃÇõÝÁ Ë³ μ¿ -

áõ Ã»³Ùμ Çõ ñ³ó áõ» ó³õ, »õ ·Çõ ÕÁ ÁÝ ¹³ñ Ó³Ï ÑáÕ ÙÁ

·Ýáõ» ó³õ, áñáõÝ íñ³Û μ³ñÓ ñ³ ó³õ »ñ»ù Û³ñ Ï³ ÝÇ ß¿Ýù ÙÁ£

áñ Í³ ï» ÕÇÝ ÑáÝ ÷á Ë³¹ñ áõ» ó³õ£ àõë ïÇ, ³Ù» Ý³ÛÝ ³½³ -

ïáõ Ã»³Ùμ »õ ³ã ù¿ Ñ» éáõ, ³Ý ÏñÝ³ñ Çñ ëáõñ×-ëÇ ë» éÁ Ë³ñ -

Ï»É »õ ³Õ³É£ áñ ÍÁ ³ÛÝ ù³¯Ý ÁÝ ¹³ñ Ó³Ï áõ» ó³õ, áñ ÄÇ ñû

ãμ³ õ³ Ï³ Ý³ ó³õ ÙÇ³ÛÝ ëáõñ× Í³ Ë» Éáí, ³ÛÉ Ó»é Ý³ñ Ï»ó Ý³ -

»õ ½³ Ý³ ½³Ý ï» ë³ ÏÇ ÁÝ ¹» Õ¿Ý Ý» ñáõ, Ñ³ ï» Õ¿Ý Ý» ñáõ »õ Ñ³ -

Ù»Ù Ý» ñáõ í³ ×³é ùÇÝ` ½³ ÝáÝù Ý» ñ³ Í» Éáí Ý³Ë Ð³ É¿ å¿Ý,

³å³` Âáõñù Ç³ Û¿Ý£ ²Ý ³ÛÝ ù³Ý Ñ³Ý ñ³ Í³ ÝûÃ ¹³ñ Ó³õ, áñ

ÝáÛÝÇëÏ ï»Õ³óÇÝ»ñ Ñ»é³õáñ í³Ûñ»ñ¿ Ø³ñ³ß ÷áÕáó Å³Ù³-

Ý» Éáí ÏÁ Ñ³ñó Ý¿ ÇÝ ÄÇ ñá ÛÇÝ Ë³ Ýáõ ÃÁ, áõñ ÏÁ Ï³ ï³ ñ¿ ÇÝ

Çñ»Ýó ·ÝáõÙ Ý» ñÁ£ ºÃ¿ ³ÝáÝù ·Çï Ý³ ÛÇÝ ÄÇ ñá ÛÇÝ Í³ Ë³Í

³å ñ³Ýù Ý» ñáõÝ áñ³ ÏÇÝ Ù³ ëÇÝ, Ñ³ õ³ Ý³ μ³ñ åÇ ïÇ Ññ³ Å³ -

ñ¿ ÇÝ ½³ ÝáÝù ·Ý» É¿, ÇÝã áñ ß³ ï»ñ ÏþÁÝ»Ý…

²ÛÅÙ, Ã³ ÕÇÝ Ù¿ç ÄÇ ñû áõ ÝÇ ß³ï ÙÁ Ùñó³ ÏÇó Ý»ñ, áñáÝù

ÏÁ ÷áñÓ»Ý Ï³ë»óÝ»É Çñ Û³çáÕáõÃÇõÝÁ£ ²å³ñ ¹ÇõÝ ç³Ýù. ÄÇñû

÷Ýïéáõ³Í Ý»ñ Ï³ Ûáõ ÃÇõÝ ÙÁÝ ¿, áñáõÝ Ñ³Ù μ³ õÁ ³Ý ó³Í

¿ Çñ Ý»Õ ßñç³Ý³ÏÇÝ ë³ÑÙ³ÝÝ»ñÁ »õ Í³Ë³Í å³ñ¿ÝÝ»ñÁ É³õá

ñ³Ï »Ý ÙÇßï, íÏ³Û` Ãñù³ Ï³Ý áõ ï» ÉÇù Ý» ñÁ£

ÞÇ Ý³ ñ³ ñáõ Ã»³Ý Ù¿ç Û³Ûï ÝÇ ÉÇ μ³ Ý³ÝóÇÇ ÙÁ Ñ³ñ óáõ ó³Í

»Ý, Ã¿ ÇÝã å¿°ë ¹Ç ½³Í ¿ Çñ Ñ³ñë ïáõ ÃÇõÝÁ£ §ØÇ° Ñ³ñó Ý¿ù

³é³ çÇÝ ÙÇÉÇ á ÝÇÝ Ù³ ëÇÝ, ÙÝ³ó »³ ÉÁ ÇÝù Ý³ μ» ñ³ μ³ñ »Ï³Í

¿¦, å³ ï³ë Ë³ Ý³Í ¿ ³Ý ³Ù μ³ñ ï³ õ³ Ýáõ Ã»³Ùμ£

²ñ¹, »Ã¿ ÄÇ ñá ÛÇÝ Ñ³ñó Ý¿ù, Ã¿ Ç°Ýã Ó» õáí Ñ³ ë³Í ¿ Çñ

Ý»ñÏ³ÛÇ ÝÇõÃ³Ï³Ý áõÝ»óáõ³ÍùÇÝ, ÝÏ³ïÇ áõÝ»ó¿ù ëÇë»éÁ,

áñ ³Ýáñ Ñ³ñë ïáõ Ã»³Ý Ù»Ï Ý³ Ï¿ ïÁ Ñ³Ý ¹Ç ë³ ó³Í ¿£

²ðºôºÈº²Ü ´ÄÞÎàôÂÆôÜ

Ð³Ï³é³Ï ç³ñ ¹Ç »õ ³ñÑ³õÇñùÇ μ»ÏáñÝ»ñ ÁÉÉ³Éáõ Ñ³Ý ·³-

Ù³Ý ùÇÝ, äáõñ× Ð³ Ùáõ ïÇ μÝ³Ï ãáõ ÃÇõÝÁ, Û³ï Ï³ å¿ë Üáñ

Ø³ ñ³ ßÇ ÝÁ, ïá Ï³ óáÕ »õ ó³ õÇ ¹Ç Ù³¹ ñáÕ Ñ³ õ³ ù³ Ï³ Ýáõ -

ÃÇõÝ ÙÁÝ ¿ñ£ ²ÝÇ Ï³ ³é Ñ³ ë³ ñ³Ï ³éáÕç ¿ñ »õ Ñ³½ áõ³ ¹¿ -

åûñ¿Ý Ïþ³Ûó»É¿ñ μÅÇßÏÝ»ñ îûëÃáõÙ »³ÝÇÝ »õ ñÇ ·áñ »³ÝÇÝ,

áñáÝù Ñ³ Ù» Ù³ ïû ñ¿Ý ·ñ» Ã¿ ÓñÇ ÏÁ Ù³ ïáõ ó¿ ÇÝ Çñ»Ýó Í³ -

é³ Ûáõ ÃÇõÝÁ£

Üáñ Ù³ ñ³ß óÇ Ý» ñÁ μÅÇß ÏÇ ·³ óáÕ Ý»ñ ã¿ ÇÝ£ ØÇ³ÛÝ Ñ³ñ Ï³ -

õáñ å³ ñ³ ·³ ÛÇÝ »õ ¹ñ³ óÇ Ý» ñáõ åÝ¹áõ ÙÇÝ íñ³Û ¿ñ, áñ

³ÝáÝù ÏÁ Ñ³ õ³ Ý¿ ÇÝ μÅÇßÏ ï»ë Ý»É »õ Çñ»Ýó ó³ õÇÝ ¹³ñ Ù³Ý

ÙÁ ·ïÝ»É£ ÎÁ å³ ï³ Ñ¿ñ, áñ ÇÝã-ÇÝã å³ï ×³ éáí ÙÇ áÙÝ Û³Ý -

Ï³ñÍ Ù»é Ý¿ñ£ Äá Õá íáõñ ¹Á` ³Ý³ÏÝ Ï³ ÉÇ »Ï³Í, §ùáõ ÝÇÝ Ù¿ç

³ñÇõÝÁ Ë»Õ ¹»ñ ¿¦ ÏÁ å³ïñ áõ³ Ï¿ñ »õ Ïþ³÷ ëá ë³ñ ³Û¹ ï³ -

ñ³ Å³Ù Ù³ ÑÁ£ ÐÇõ³Ý¹ Ý» ñÁ ï³ñ ñ³ Éáõ Í³ ñ³ Ý³ ÛÇÝ ³ñ »³Ý

ùÝÝáõ Ã»³Ý ã¿ ÇÝ »Ý Ã³ñÏ áõ»ñ, ÇÝã å¿ë áñ ÏþÁÝ»Ýù ÑÇ Ù³,

Éáõñ çÇ ã¿ ÇÝ ³é Ý»ñ Çñ»Ýó ³Ý Ñ³Ý·ë ïáõ ÃÇõÝÁ »õ ³Ý å³ ï³ë -

Ë³ Ý³ ïáõ Ï»ó áõ³Í ùáí ÙÁ Ïþ³ñ³ ·³ó Ý¿ ÇÝ Çñ»Ýó Ù³ ÑÁ£ ÐÇ -

Ù³ ¿, áñ ÏÁ Éë»Ýù ëñïÇ »ñ³Ï Ý» ñáõ Ëóáõ ÙÇÝ Ù³ ëÇÝ,

§ùá É»ë Ã» ñáÉ¦Ç »õ §ÃñÇÏ ÉÇ ë» ñÇï¦Ç Ù³ ëÇÝ »õ ³ÛÉ Ù³ Ñ³ óáõ

³Ë ï» ñáõ Ù³ ëÇÝ, áñáÝù ·ÉË³ õáñ å³ï ×³éÝ »Ý ³Ý³ÏÝ Ï³É

Ù³Ñ áõ³Ý ÙÁ£

ÎÁ ÛÇ ß»Ù, §³ñÇõÝ ³é ÝáÕ¦ ÏÇ Ý»ñ Ï³ ÛÇÝ, áñáÝù ÑÇõ³Ý¹

Ï³Ù ³éáÕç ³Ý Ñ³ ïÇ ÙÁ ÏéÝ³ ÏÇÝ ½Ù» ÉÇ ÏÁ ½³ñ Ý¿ ÇÝ ï³ ñÇÝ

³Ý ·³Ù ÙÁ §³Õ ïáï¦ ³ñÇõÝÁ ¹áõñë Ñ³ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ£ ²Ûë

³ñ³ñ ùÁ Ñ³ Ù³ ½ûñ ¿ñ ³ñ »³Ý ×Ýßáõ ÙÁ ã³ ÷» Éáõ ³ÝÑ ñ³ Å»ß -

ïáõÃ»³Ý, áñ ³Ýßñç³Ýó»ÉÇ ÙÇçáó³éáõÙ ÙÁÝ ¿£ §ê»õ ³ñÇõÝÁ¦

ù³ ß» Éáõ áõ ñÇß Ó»õ ÙÁÝ ³É Ç ½û ñáõ ¿ñ. ³ÝÇ Ï³ Ïþ³å³ õÇ Ý¿ñ

ï½ñáõÏ Ý» ñáõ, áñáÝù ËÝ¹ñáÛ ³é³ñ Ï³Û ³Ý ÓÇÝ Ù³ñ ÙÇ ÝÇÝ

½³ Ý³ ½³Ý Ù³ ë» ñáõÝ Ëñ» Éáí Å³ Ù»ñ ß³ ñáõ Ý³Ï ÏÁ ÍÍ¿ ÇÝ

³ñÇõÝÁ »õ Ç í»ñ çáÛ Û³ ·» ó³Í ·» ïÇÝ ÏþÇÛ Ý³ ÛÇÝ ³Ý ß³ñÅ£ ²Û¹

ûñ» ñáõÝ, ³Ù¿Ý ï»Õ Ï³ ñ» ÉÇ ã¿ñ ï½ñáõÏ ·ïÝ»É£ Üáñ Ø³ ñ³ß -

óÇ Ý» ñÁ Û³ ×³Ë ÏÁ ¹Ç Ù¿ ÇÝ ÙÇ ³ Ï³ ÝÇ àí ë³Ý Ý³ Ù³Û ñÇ ÏÇÝ`

Úáí ë¿÷ ä»ñ ÃÇ½É »³ ÝÇ ½á ù³Ý ãÇÝ, áñ ÙÇßï ë»õ ÏÁ Ñ³· Ý¿ñ,

Ñ³ õ³ Ý³ μ³ñ ç³ñ ¹ÇÝ ÏáñëÝ óáõ ó³Í Çñ ³Ùáõ ëÇ ÝÇÝ »õ Ñ³ ñ³ -

½³ï Ý» ñáõÝ ³Ý í»ñç ëáõ ·Á Ïñ» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí£ Éáõ ËÁ ë»õ

É³ã³Ïáí Í³ÍÏ³Í ³Ûë Ñ»½³μ³ñáÛ å³é³õÁ ÙÇßï å³ïñ³ëï

¿ñ ·á Ñ³ó Ý» Éáõ ËÝ¹ñ³ñ Ïáõ Ý» ñáõÝ å³ Ñ³Ýç ùÁ£ ²ñ ¹³ ñ»õ,

ä»ñ ÃÇ½É »³Ý Ý» ñáõÝ ß¿Ý ùÇÝ Ùáõï ùÇÝ ÏÁ Ñá ë¿ñ ÷áùñ ³éáõ

ÙÁ, áñáõÝ Ù¿ç ÏÁ íËï³ ÛÇÝ ï½ñáõÏ Ý» ñÁ£ â»Ù ·Ç ï»ñ, Ã¿ ³Û¹

³éáõÝ áõñ Ï¿° ÏÁ ÍÝ¿ñ, ÙÇ³ÛÝ ·Ç ï»Ù, áñ ³Ýáñ å³ñ ·» õ³Í

μ³ ñÇù Ý» ñ¿Ý Ïþû·ï áõ¿ ÇÝ Ã³ Õ» óÇ Ý»ñÝ áõ Ñ» é³ õáñ ï» Õ» ñ¿

Å³ Ù³ Ý³Í ÑÇõ³Ý¹ Ý»ñ£ ¸Åμ³Ë ï³ μ³ñ »°ë ³É »Ý Ã³ñÏ áõ³Í

»Ù ³Û¹ ïÇ åÇ μáõ Åáõ ÙÇ` Ñ³ Ï³ é³Ï ï½ñáõÏ Ý» ñáõÝ ÇÝ ÍÇ

å³ï ×³ é³Í åÅ·³Ý ùÇÝ£

Ð³½Ç »õ Ñ³ñμáõËÇ å³ñ³ ·³ÛÇÝ, Ï³ñ μáõÅáõÙÇ áõñÇß Ó»õ

ÙÁ, ÍÍá óÁ, ³Û ëÇÝùÝ` §ßÇ ß¿Ý¦£ öá Ë³ Ý³Ï μÅÇß ÏÇ Ï³Ù ¹» Õ³ -

·áñ ÍÇ ¹Ç Ù» Éáõ, ÑÇõ³Ý ¹Á ÏÁ ÏÏ½¿ñ Çñ ³Ý Ïá ÕÇ ÝÇÝ Ù¿ç »õ ÏÇ -

ÝÁ Ï³Ù Ù³Û ñÁ ÏéÝ³ ÏÇÝ ÏÁ ÷³Ïó Ý¿ñ ³å³Ï »³Û ëñáõ³Ï Ý»ñ,

³ÝáÝó Ù¿ç ï» Õ³¹ ñ» Éáí Ùá ÙÇ ÙÁ μá ó¿Ý í³ é³Í Ã»ñ ÃÇ Ïïá -

ñÇÏ ÙÁ£ Ð³ ½Çõ Ã¿ ëñáõ³ ÏÁ ÏéÝ³ ÏÇÝ ÷³Ïó áõ¿ñ, Ùáñ ÃÁ ÏÁ

ÍÍáõ¿ñ »õ ³Ý ÙÇ ç³ å¿ë Ïþáõ é¿ñ, Ï³ë-Ï³ñ ÙÇñ ÏþÁÉ É³ñ »õ

³Ý³ ë» ÉÇ ½·³ óáõÙ ÙÁ ÏÁ å³ ï¿ñ ï³ é³å »³ ÉÁ£ Â¿ »õ Å³ Ù³ -

Ý³ ÏÇÝ ùÝÝ³ ¹³ï áõ³Í, ³Ûë μáõ Åáõ ÙÁ ³Û ëûñ ÏñÏÇÝ ÁÝ ¹áõÝ -

õ³Í ¿ »õ ß³ï ³Ý ·³Ù ÏÁ ÏÇ ñ³ñÏ áõÇ ïáõ Ý» ñ¿Ý Ý»ñë£ ²Ûë

³éÝãáõÃ»³Ùμ, ³Ñ³õ³ëÇÏ Ñ»ï³ùñùñ³Ï³Ý ¹ñáõ³· ÙÁ. ³-

Ý³ ï³ Ù»ñ Ï» óáõ Ã»³Ý ÁÝ Ã³ó ùÇÝ, ÏÇÝë Í³ Ýû Ã³ ó³Í ¿ ¹ñ³ -

óÇ ß¿Ý ùÇ μÝ³ ÏÇã Ý» ñ¿Ý ÃñÇ ÷á ÉÇ óÇ å³ é³ õÇ ÙÁ, áñ ó³Í

Ó³Û Ýáí Û³Ûï Ý³Í ¿, áñ ß³ μ³Ã ûñ ÉéÇÏ-ÙÝçÇÏ ÈÇ μ³ Ý³Ý åÇ -

ïÇ í» ñ³ ¹³é Ý³Û ÁÝ ï³Ý »ûù£ ä³ï Ù³Í ¿ áñ Ãáé Ýáõ ÑÇÝ Ñ³ -

½Ç »õ Ñ³ñ μáõ ËÇ μéÝáõ³Í ÁÉ É³ Éáí, Ù³Û ñÁ ³Ýáñ ÏÇ ñ³ñ Ï³Í ¿

ÍÍáóÝ»ñáõ μáõÅáõÙÁ£ ¸åñáóÁ áõëáõóãáõÑÇÝ ¹Çåáõ³Íáí Ù³-

Ýáõ ÏÇÝ ÏéÝ³ ÏÁ ÝßÙ³ ñ³Í ¿ ë»õ ó³Í å½ïÇÏ ßñç³ Ý³Ï Ý»ñ£

Ð³ñ óáõ ó³Í ¿, Ã¿ á°í Ñ³ë óáõ ó³Í ¿ ³Û¹ íÝ³ ëÁ£ §Ø³Ûñë¦

Ëáëïáí³Ý³Í ¿ ³ÕçÝ³ÏÁ£ ²Ñ³ áÕμ»ñ ·áõÃÇõÝÁ. ÁÝï³ÝÇùÇÝ

Ù³ÛñÁ §Ù³ÝáõÏ åÕÍ³Í¦ ÁÉÉ³Éáõ Û³Ýó³Ýùáí Ó»ñμ³Ï³É³Í áõ

áëïÇÏ³Ý³ïáõÝ ï³ñ³Í »Ý »õ Û³ÛïÝ³Í` áñ ³ÕçÝ³ÏÁ å»ïáõ-

Ã»³Ý Ñá ·³ ï³ ñáõ Ã»³Ý ï³Ï åÇ ïÇ ³éÝ áõÇ, ù³ ÝÇ áñ ÍÝáÕ -

ùÁ ³ï³Ï ã¿ ½³ÛÝ ËÝ³ Ù» Éáõ »õ ¹³ëï Ç ³ ñ³ Ï» Éáõ£ ºñ-

¹áõÙ-å³ ï³é, Ñ³ ½³ñ áõ Ù¿Ï Ñ³ Ùá ½Çã Ëûëù. áë ïÇ Ï³ Ýáõ-

ÃÇõÝÁ ³Ý¹ñ¹ áõ» ÉÇ ÙÝ³ ó³Í ¿ Çñ áñá ßáõ ÙÇÝ íñ³Û£ Æ í»ñ çáÛ,

³ÕÇ ï³ Ñ³ñ Ù³Û ñÁ Ïñó³Í ¿ μ³ ó³ï ñ»É Çñ ·áñ Í³Í §á×Çñ¦ÇÝ

û·áõ ïÁ »õ μ³ ñÇ ïñ³ Ù³¹ ñáõ ÃÇõÝÁ, áñ Ù¿ »ïù áë ïÇ Ï³ Ýáõ -

ÃÇõÝÁ Ñ³ õ³ Ý³Í ¿ ³½³ï ³ñ Ó³ Ï»É Ù³Ûñ áõ ³Õ çÇÏ, å³ï áõÇ -

ñ» Éáí ë³ Ï³ÛÝ ³Õç Ï³Ý, áñ »Ã¿ »ñÏ ñáñ¹ ³Ý ·³Ù Ù³Û ñÁ ÝÙ³Ý

§μéÝ³ ñ³ñù¦ ÙÁ ·áñ Í¿, ³Ý ÙÇ ç³ å¿ë ÇÙ³ó ï³Û Çñ áõ ëáõó -

ãáõÑÇÇÝ£ ²Ûë ÃÇõñÇÙ³óáõÃ»³Ý Ñ»ï»õ³Ýùáí, ÂñÇ ÷áÉÇóÇ ÁÝï³

ÝÇ ùÁ, ³Ý Ó³ÛÝ Éù»ó ØáÝ ñ¿ ³ ÉÁ »õ í» ñ³ ¹³ñ Ó³õ Ñ³Û ñ»-

ÝÇù…

ì» ñ³ ¹³é Ý³ Éáí ³ÝÓ Ý³ Ï³Ý μáõ Åáõ ÙÇ ÏÇ ñ³ñ Ïáõ ÙÇÝ,

Û³Ûï Ý»Ù, áñ Üáñ Ø³ ñ³ ßÇ Ù¿ç Í³ ÝûÃ ¹¿Ùù ¿ñ §³ë»Õ ½³ñ -

ÝáÕ¦ ²ñ ß³ ÉáÛ ëÁ£ Î³ñ ×³ Ñ³ ë³Ï, ÃáõË, ë»õ Ù³ ½» ñÁ »ïÇÝ

ë³Ýï ñ³Í ³Ûë ÙÇ ³ Ï³ ÝÇ ûñÇ áñ¹ ²ñ ß³ ÉáÛ ëÁ ÙÝ³ ÛáõÝ Ý»ñ Ï³ -

Ûáõ ÃÇõÝ ÙÁÝ ¿ñ μÝ³ ÏÇã Ý» ñáõÝ ïáõ Ý» ñ¿Ý Ý»ñë£ ²Ý Ñ³Ý·Áë -

ïáõ Ã»³Ý å³ ñ³ ·³ ÛÇÝ, ÏÁ ¹ÇÙ áõ¿ñ ³Ýáñ, áñ å¿ë ½Ç ·³Û »õ

§μ» ÝÇ ëÇ ÉÇÝ¦ ³ë»Õ ÙÁ ½³ñ Ý¿ ÑÇõ³Ý ¹ÇÝ£ ²Ý Ïþ³å ñ¿ñ Çñ ï³ -

ñ»ó ùñáç Ñ»ï, Çñ»Ýó ë» ÷³ Ï³Ý ï³Ý Ù¿ç, áñ ÏÁ ·ïÝáõ¿ñ §îû -

Ýáõ½ Éáõù¦ Ã³ Õ³ Ù³ ëÁ, ²å ñáÛ »³Ý ·áñ Í³ ñ³ ÝÇ ß³ñ ùÇÝ£

ÀÝ ï³ ÝÇ ùÁ ÏÁ μ³Õ Ï³ Ý³ñ ÙÇ³ÛÝ »ñ Ïáõ ¿· ³Ý ¹³Ù Ý» ñ¿, ³½ -

·³ Ï³Ý Ï³Ù Ùû ïÇÏ Í³ ÝûÃ ãÏ³ñ£ úñÇ áñ¹ ²ñ ß³ ÉáÛ ëÇÝ ÙÝ³ -

ÛáõÝ ÑÇõ³Ý¹ Ý» ñ¿Ý ¿Ç »ë, áñ ·ñ» Ã¿ ÙÇßï Ñ³ñ μáõË »õ

ï³ ùáõ ÃÇõÝ Ïþáõ Ý» Ý³ ÛÇ£ ²Ý ßáõßï ¹Çõ ñ³õ í³ñ ã¿Ç ³é Ý»ñ

ï³μ³ïë, ¹Åáõ³ñáõÃÇõÝ Ïáõ ï³ÛÇ£ ê³Ï³ÛÝ, Å³Ù³Ý³ÏÇ ÁÝ-

Ã³óùÇÝ ÁÝï»É³ó³Û ³Ýáñ Ñ»ï »õ Ñ³ñÏ³õáñ å³ñ³ ·³ÛÇÝ áïùáíë

·³ óÇ ³Ýáñ Ùûï£

úñ ÙÁ, ä»ñ ×áõ ÑÇ ùáÛñë ³Ý Ñ³Ý·ë ï³ ó³õ£ Ø³Ûñë ÇÝ ÍÇ

å³ï áõÇ ñ»ó Ï³Ý ã»É úñÇ áñ¹ ²ñ ß³ ÉáÛ ëÁ£ øáÛñë ÁÝ¹ ¹Ç Ù³ ó³õ

»õ ãáõ ½»ó ³ë»Õ ½³ñÝ áõÇÉ£ Ø³Ûñë ½³Û ñ³ ó³õ »õ ³ÛÝ ù³°Ý

åÝ¹»ó, áñ ùáÛñë ï» ÕÇ ïáõ³õ »õ »Ý Ã³ñÏ áõ» ó³õ ³Ýáñ Ññ³ -

Ñ³Ý ·ÇÝ£ Ð³½Çõ úñÇáñ¹ ²ñß³ÉáÛë ³ëïÇ ×³ÝÝ»ñ¿Ý í³ñ Çç³õ,

ùáÛñë ë³ë ïÇÏ ³Ý Ñ³Ý·ë ï³ ó³õ. ù»ñ áõÁ ïáõ ùÇ μéÝáõ» ó³õ,

»ñ» ëÁ ³Û É³Ý ¹³Ï áõ» ó³õ »õ ³Ù μáÕç Ù³ñ ÙÇ ÝÁ Í³ÍÏ áõ» ó³õ

Ï³ñ ÙÇñ å³ É³ñ Ý» ñáí£ ¸áõé-¹ñ³ óÇ Ñ³ õ³ù áõ» ó³Ý »õ Çñ»Ý

ÁëÇÝ, áñ ãù» ñ¿£ ´³Ûó ùáÛñë Ëûëù ã¿ñ Éë»ñ. Ïþ³Û ñ¿ñ ³Ù μáÕç

¿áõ Ã»³Ùμ »õ ³õ» ÉÇ áõ ³õ» ÉÇ ÏÁ ù» ñ¿ñ áõ é»óù Ý» ñÁ£ ÜáÛ ÝÇëÏ

ÏÇï ñá ÝÇ ½áí ûß³ ñ³ ÏÁ ³½ ¹» óáõ ÃÇõÝ ã·áñ Í»ó£ Ö³ ñ³ Ñ³ï,

Ù³Ûñë áñá ß»ó ½ÇÝù ³Ù» ñÇÏ »³Ý Ñ³ Ù³É ë³ ñ³ ÝÇ ÑÇõ³Ý ¹³ Ýá -

óÁ ÷á Ë³¹ ñ»É, áñáí Ñ» ï»õ §ï³ å³ë Ã³ ÷³Í ¿ñ¦£ øáÛñë ù³ -

ÝÇ ÙÁ ûñ ÑÇõ³Ý ¹³ Ýáó ÙÝ³ó, áõñ ËÝ³Ù áõ» É¿ »ïù ïáõÝ

í» ñ³ ¹³ñ Ó³õ ³Ý óÁ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ³å³ ùÇ Ýáõ ÙÇ ßñç³Ý ÙÁ£

²é³Ýó ³Ë ï³ ×³ Ý³ ãáõ ÙÇ ³Ýáñ §μ» ÝÇ ëÇ ÉÇÝ¦ Ý» ñ³ñ Ï» ÉÁ Ñ³ -

Ï³ é³Ï ³½ ¹» óáõ ÃÇõÝÁ ïáõ³Í ¿ñ áõ` íï³Ý ·³Í Ï»³Ý ùÁ£ ²Û -

Ýáõ Ñ» ï»õ ùñáçë óÏ»³Ýë ³ñ ·ÇÉ áõ» ó³õ §μ» ÝÇ ëÇ ÉÇÝ¦ ³é Ý»É£

²Ûë ¹¿å ùÁ ¹³ë »Õ³õ Ùûñë »õ ¹ñ³ óÇ Ý» ñáõÝ, áñáÝù »ñ -

¹áõÙ ÁñÇÝ ³Û É»õë ã¹Ç Ù»É ûñÇ áñ¹ ²ñ ß³ ÉáÛ ëÇÝ »õ ³Ý Ñ³Ý·Áë -

ïáõ Ã»³Ý å³ ñ³ ·³ ÛÇÝ ¹Ç Ù»É μÅÇß ÏÇ£ ²Û Ýáõ Ñ» ï»õ úñÇ áñ¹

²ñ ß³ ÉáÛ ëÁ ãï» ë³Û Ù»ñ ïáõ Ý¿Ý Ý»ñë£

§äàôÈÔàôðÖÀ¦Ü

Ø»ëñáå »³Ý í³ñÅ³ñ³ÝÇ ¹³ëÁÝÏ»ñÝ»ñ¿ë ¿ñ Ú³Ïáμ Þáñ-

»³ ÝÁ, ³Ý áñ ³÷» ñáõÝ ·áñ ïÇ ³ñÇõÝ ÏÁ ùë¿ñ, áñ å¿ë ½Ç ã½·³Û

ëï³ ó³Í ·³ õ³ ½³ ÝÇ Ñ³ñ áõ³Í Ý» ñáõÝ ó³ õÁ£ Ú³ Ïá μÇ ÁÝ ï³ -

ÝÇ ùÁ ÏÁ μÝ³ Ï¿ñ Ð³Ûñ äû Õáë Ì. ìñ¹. ²ñÇ ëÇ Ï³ éáõ ó³Í ß¿Ý -

ù» ñáõÝ Ù¿ç »õ ÏÁ μ³Õ Ï³ Ý³ñ Ñûñ Ù¿, Ùûñ Ù¿, »ñ Ïáõ ïÕ³Û

½³ õ³Ï Ý» ñ¿ »õ Ñ³ñ ë¿ ÙÁ£ ²Ýó »³ ÉÇÝ, ëá íá ñáõ ÃÇõÝ ¿ñ, áñ

Ñ³ñ ëÁ μÝ³ ÏÇ Çñ Ï»ë ñáç ïáõ ÝÁ, áñáí Ñ» ï»õ ÁÝ ï³ ÝÇù Ý» ñÁ

Ý³ Ñ³ å» ï³ Ï³Ý ¿ÇÝ »õ »ñμ ³Ùáõë Ý³ óáÕ ïÕ³Ý ïáõ Ý¿Ý

μ³ÅÝ áõ» Éáí ÏÁ Ñ» é³ Ý³ñ Çñ ÁÝ ï³ ÝÇ ù¿Ý, Ïþ³Û å³Ý áõ¿ñ£

Ú³ Ïá μÇÝ Ñ³Û ñÁ ³ñ Ñ»ë ïáí §åáõÉ Õáõñ ×Á¦ ¿ñ£ ²Ý Çñ Ó»é -

Ý³ ù³ñß ß³ñ Å³ ÏÁ ÏÁ åïïóÝ¿ñ ÷á Õáó Ý» ñáõÝ Ù¿ç »õ Ã³ ÕÇ

ïÇÏÇÝÝ»ñáõÝ óáñ»ÝÁ Ó³õ³ñÇ ÏÁ í»ñ³Í¿ñ£ Â¿ »õ Ýå³ñ³í³-

×³é Ý» ñáõ Ùûï Ï³ ñ» ÉÇ ¿ñ ·ïÝ»É Ó³ õ³ ñÇ ½³ Ý³ ½³Ý ï» ë³Ï -

Ý»ñ, ïÇ ÏÇÝ Ý» ñÁ ³Û ëáõ Ñ³Ý ¹»ñÓ ÏÁ Ý³ ËÁÝï ñ¿ ÇÝ Çñ»Ýó

Ó»é ùÇ ·áñ ÍÁ, ³Û ëÇÝùÝ ³Ù³ éÁ ·Ýáõ³Í áõ ³ñ» õÇ ï³Ï ãáñóÁ -

õ³Í óá ñ» ÝÁ ³Õ³É ï³ Éáí Ù³Ýñ »õ Ù»Í Ó³ õ³ ñÇ í» ñ³ Í» Éáõ

·áñ ÍÁÝ Ã³ óÁ£

- â»ë ·Ç ï»ñ, Ç±Ýã ï» ë³Ï åáõÉ Õáõñ ¿ Ë³ ÝáõÃ Ý» ñáõÝ Ù¿ç

Í³Ë áõ³ ÍÁ, Ïþ³é³ñ Ï¿ ÇÝ ³ÝáÝù£

òáñ»ÝÁ Ó³õ³ñÇ í»ñ³Í»Éáõ Å³Ù³Ý³ÏÁ ÁÝ¹Ñ³Ýñ³å¿ë ³ß-

Ý³Ý ÏÁ ½áõ ·³ ¹Ç å¿ñ£ ²Û¹ å³ï ×³ éáí, Üáñ Ø³ ñ³ ßÇ Ã³ Õ» -

ñáõÝ Ù¿ç §åáõÉ Õáõñ ×Á¦Ý ûñ ÝÇ μáõÝ ÏÁ ßñç¿ñ »õ á·» õá ñáõ-

Ã»³Ùμ Ïþ³ß Ë³ ï¿ñ£

úñ ÙÁ, ¹³ëÁÝÏ»ñë` Ú³ÏáμÁ, ¹åñáó ã»Ï³õ£ Îþ»ñ»õÇ ³ñï³ëá

íáñ ¹¿åù ÙÁ å³ ï³ Ñ³Í ¿ñ, ù³ ÝÇ áñ ³Ý ëá íá ñáõ ÃÇõÝ ãáõ -

Ý¿ñ μ³ ó³ Ï³ Û» Éáõ` Ñ³ Ï³ é³Ï ¹³ ë» ñÁ ãëáñ í» ÉáõÝ£ Ú³ çáñ¹

ûñ» ñáõÝ, ßßáõÏ Ý»ñ ëÏë³Ý ï³ ñ³ Ó³ÛÝ áõÇÉ Ã³ Õ³ Ù³ ëÇÝ Ù¿ç,

ßßáõÏ Ý»ñ, áñáÝù ÓÇõ Ý³ Ñá ëÇ å¿ë Ù»Í ó³Ý »õ í» ñ³Í áõ» ó³Ý

³ÕÇ ï³ ÉÇ ³Ù μ³ë ï³ Ýáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõ£ §äáõÉ Õáõñ ×Á¦Ý ·áñ Í³Í

¿ñ ³Ùû Ã³ ÉÇ ³ñ³ñù ÙÁ. ³Ý Û³ñ Ó³ Ï³Í ¿ñ Çñ Ñ³ñ ëÇÝ íñ³Û

»õ ÷áñ Ó³Í ¿ñ ½³ÛÝ μéÝ³ μ³ ñ»É… êÏÇ½ μÁ ³Ûë ³Ù μ³ë ï³ -

Ýáõ ÃÇõÝÁ ½ñå³ñ ïáõ ÃÇõÝ ÝÏ³ï áõ» ó³õ Ñ³Ý ñáõ Ã»³Ý ÏáÕ -

Ù¿. ³Ý Ñ³ õ³ ï³ ÉÇ ¿ñ ÝÙ³Ý ³ñ³ñù ÙÁ£ ²ñ¹ »ûù Ï³ ñ» ÉÇ± ¿ñ Çñ

Ñ³ ñ³ ½³ï áñ¹Ç ÇÝ ÏÝáç ó³Ý Ï³É »õ ÷áñ Ó»É ½³ÛÝ μéÝ³ μ³ ñ»É£

à°ã, ÝÙ³Ý μ³Ý ã¿ñ ÏñÝ³ñ å³ ï³ ÑÇÉ, »Õ³ ÍÁ Ñ³ñ ëÇÝ ÏáÕ Ù¿

ßÇÝ Íáõ ÷áñÓ ÙÁÝ ¿ñ, áñáõÝ Ýå³ ï³ÏÝ ¿ñ Ï» ëáõ ñ¿Ý ½³ï áõ» -

Éáõ Ëáñ ÷³ ÷³ ùÁ Çñ³ ·áñ Í»É£ ê³ Ï³ÛÝ Û³ãë Åá Õá íáõñ ¹ÇÝ,

§åáõÉ Õáõñ ×Á¦Ý Û³Ý ó³ õáñ ÝÏ³ï áõ» ó³õ Çñ Ï³ ï³ ñ³Í ïáÑ -

Ù³åÕ Íáõ Ã»³Ý Ñ³ Ù³ñ »õ ËëïÇõ ¹³ ï³ å³ñï áõ» ó³õ£ Æ¯Ýã

³ÙûÃ. åÕÍ»É Ñ³ ñ³ ½³ï Ñ³ñ ëÁ, ½áñ å¿ïù ¿ñ Ñá ·³É ½³ õ³ -

ÏÇ ÙÁ å¿ë£ ²é³ çÇÝ ¹³ ï³ å³ñ ïáÕ Ý» ñÁ »Õ³Ý ¹áõé-¹ñ³ óÇ -

Ý» ñÁ, áñáÝù É³õ ÏÁ ×³Ýã Ý³ ÛÇÝ Û³Ý ó³ ·áñ ÍÁ. ³Ûá°, ³ÝÇ Ï³

ëñÇ Ï³Û ¿ñ »õ ³ãù ïÝÏ³Í ¿ñ Çñ ïÕáõÝ ÏÝáç£ ²ÝÓ Ý³ Ï³Ý ë³Ñ -

Ù³ Ý¿Ý ¹áõñë »É É» Éáí, Ñ³ñ óÁ ëï³ ó³õ ³½ ·³ ÛÇÝ μÝáÛÃ£

- Ø»ñ ³½ ·ÇÝ Ñ³ Ù³ñ ³ÙûÃ ¿ ÝÙ³Ý ³ñ³ñù ÙÁ, Ñ³ Ûáõ í³ -

Û»É ã¿ ³Ûë í» ñ³ μ» ñáõ ÙÁ, ³Õ³ Õ³ Ï»ó ³Ýáñ ¹ñ³ óÇ ³½ ·³ ÛÇÝ

ÙÁ, áñ ³½ ¹» óÇÏ ³ÝÓ ÙÁÝ ¿ñ Ñ³Û Ñ³ ë³ ñ³ Ïáõ Ã»³Ý Ù¿ç£

È³õ ÏÁ ×³Ýã Ý³ ÛÇ ³Ûë ³½ ·³ ÛÇ ÝÁ, áñáõÝ Ï»Ý ó³ ÕÁ ³Û¹ ù³Ý

³É ³½ ·ÇÝ í³ Û»É »ñ» õáÛÃ ÙÁ ã¿ñ£ ´³Ûó…

ºñμ §åáõÉÕáõñ ×Á¦Ý Ñ³Ù³ï³ñ³Í ³ÙûÃÇ ùûÕáí ÙÁ Í³ÍÏÁõ»

ó³õ Çñ ³ñ³ñ ùÇÝ å³ï ×³ éáí, ³½ ·³ ÛÇÝ ¹³ ï³ å³ñ ï³Ý -

ùÇ ³é³ñ Ï³Û ¹³ñ Ó³õ »õ Çñ μÝ³ Ï³ ñ³ Ý¿Ý áõ μÝ³ Ï³ í³Û ñ¿Ý

³ñ ï³ùë áõ» ó³õ, ³Ýáñ ïáõ ÝÁ ³Å³Ý ·Ç Ýáí ·Ý»ó ³Û¹ ÝáÛÝ

³½ ·³ ÛÇ ÝÁ, áñ ½³ÛÝ ³É³ ÝÇ »õ μ³ñÓ ñ³ Ó³ÛÝ ¹³ ï³ å³ñ ï»ó

·áñÍ áõ³Í ³ñ³ñ ùÁ ÝÏ³ ï» Éáí ³½ ·³ ÛÇÝ ³Ùû Ã³Ýù…

²Ûë ¹¿åù¿Ý »ïù, ¹³ëÁÝÏ»ñë ³ÛÉ»õë ¹åñáó ãÝ»ñÏ³Û³ó³õ£

ÀÝ ï³ ÝÇ ùÁ ßñç³ Ý¿Ý Ñ» é³ ó³õ, ï³ñïÕÝ áõ» ó³õ, ïÕ³Ý ½³ï -

õ» ó³õ Çñ ÍÝáÕ ù¿Ý »õ í³ñ Ó»ó ³é³Ý ÓÇÝ ïáõÝ ÙÁ£ â³ ñ³ ·áñ -

ÍÁ ³É ãï»ëÝ áõ» ó³õ Ù»ñ Ã³ Õ» ñáõÝ Ù¿ç »õ ÏÇ Ý» ñÁ ëÏë³Ý

Çñ»Ýó Ó³ õ³ ñÁ ·Ý»É Ýå³ ñ³ í³ ×³é Ý» ñ¿Ý£ ²ÛÅÙ Ñ³ñó Ïáõ

ï³Ù. ³ñ¹ »ûù å³ï³Ñ³ÍÁ Çñ³Ï³ÝáõÃ»³Ý ÏÁ Ñ³Ù³å³ï³ë-

Ë³ Ý¿±, Ã¿ Û» ñÇõ ñ³Ýù ¿£ ä³ ï³ë Ë³ ÝÁ ÏñÝ³Ý ï³É ÙÇ³ÛÝ

§åáõÉ Õáõñ ×Á¦Ý »õ ³Ýáñ Ñ³ñ ëÁ, Ù¿Ï μ³Ý ë³ Ï³ÛÝ Ûëï³Ï ¿ »õ

ÏÁ ÝÏ³ï áõÇ ÁÝ Ï» ñ³ ÛÇÝ Éáõñç Ñ³ñó ÙÁ£ ²Û¹ μ³ ÝÁ ÁÝ ï³ Ý» -

Ï³Ý Û³ñ Ï¿Ý Ý»ñë ïÇ ñáÕ Ùû ï³ õá ñáõ ÃÇõÝÝ ¿ (promiscuité)£

²ñ ¹³ ñ»õ, ³Ù¿Ý ³Ý Ñ³ï ÏÁ Ó·ïÇ ³½³ï ÁÉ É³ Éáõ Çñ Ï»³Ý ùÇÝ

»õ ï³Ý Ù¿ç£ ²Ûë Ó·ïáõ ÙÁ ³ñ ¹³ ñ³ óÇ ¿, ÷³ ÷³ ù»ÉÇ ¿Ý ³õ» -

ÉÇ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï, áñ å¿ë ½Ç ³å³ μ³ ñáÛ ³ñ³ñù Ý» ñ¿Ý Ëáõ ë³ -

÷ÇÝ Ù³ñ ¹ÇÏ£ ê³ Ï³ÛÝ ³Ýó »³ ÉÇÝ, ³Ù¿Ý ³Ùáõë Ý³ óáÕ ïÕ³Û

Ï³ ñá Õáõ ÃÇõÝÁ ãáõ Ý¿ñ ½³ï ïáõÝ μ³ Ý³ Éáõ£ ²Ûë ËÝ¹Ç ñÁ

³õ³Ý ¹³ å³ßï ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇ Ï³ éáÛ ó¿Ý ³õ» ÉÇ ÝÇõ Ã³ Ï³Ý Ñ³ñó

¿ñ£

- Ø¿Ï ë»Ý »³ ÏÇ Ù¿ç ÝëïÇÙ, ÙÇ³ÛÝ ½³ï ÁÉ É³Ù, ÏÁ Û³Û ï³ -

ñ³ ñ¿ ÇÝ Ñ³ñ ë» ñÁ£

Ð³ õ³ Ý³ μ³ñ §åáõÉ Õáõñ ×Á¦ÇÝ Ñ³ñëÝ ³É, ÙÕáõ³Í ³½³ï

ÁÉÉ³Éáõ Ù³ñÙ³ç¿Ý »õ Ñ³Ý ¹Çå»Éáí Çñ ³ÙáõëÇÝÇÝ ³Ý½ÇçáÕáõ-

Ã»³Ý, ÷áñ Ó³Í ¿ñ Ó»õ ÙÁ ·ïÝ»É Çñ³ Ï³ Ý³ó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ Çñ

÷³ ÷³ ùÁ£ ²ëÇ Ï³ »Ý Ã³¹ ñáõ ÃÇõÝ ÙÁÝ ¿, áñ ÏñÝ³Û ëË³É ÁÉ -

É³É, ë³ Ï³ÛÝ Ñ³ õ³ Ý³ Ï³ Ýáõ ÃÇõÝ ÙÁ ÁÉ É³ É¿ Ñ» éáõ ã¿£

àñ å¿ë »½ ñ³ Ï³ óáõ ÃÇõÝ Û³Ûï Ý»Ù, áñ μéÝ³ μ³ ñáõ ÙÇ ÙÁ

»Ý Ã³ñÏ áõ³Í ÁÉ É³ Éáõ í³ñ Ï³ ÍÁ å³ï ×³é ¹³ñ Ó³õ ÁÝ ï³ ÝÇ -

ùÇ ÙÁ ù³Û ù³ Ûáõ ÙÇÝ, áñ ÙÇÝ ã»õ ³Û¹ ûñ Ã» ñ»õë Ñ³ Ù» ñ³ßË

Ïþ³å ñ¿ñ ÝáÛÝ Û³ñ ÏÇÝ ï³Ï£ ê³ Ï³ÛÝ ³Û¹ í³ñ Ï³ ÍÁ ¹³ñ Ó³õ

³Ùμ³ëï³ÝáõÃÇõÝ, Ñ³ëï³ïáõ»ó³õ ÅáÕáíñ ¹³ÛÇÝ ³ï »³ÝÇÝ

ÏáÕ Ù¿ »õ ³õ»ñ Ý»ñ ·áñ Í»ó£

ê²ÂÆÎÜ àô úê²ÜÀ

ê³ ÃÇ ÏÁ Ø» Ýáõß Ñû ñ³ù ñáçë Ñ³ñëÝ ¿ñ£ ¼³ñ ÙÇÏë, ÁÝ ï³ -

ÝÇùÇÝ áÕç ÙÝ³ó³Í ÙÇ ³Ï ïÕ³Ý ÁÉÉ³Éáí, Çñ Ñá ·³ï³ñáõÃ»³Ý

ï³Ï ³é³Í ¿ñ Ù³Û ñÁ£ Ú³ ×³Ë Ñ³ñë áõ Ï» ëáõ ñÇ ³Ý Ñ³ Ù» -

ñ³ßË Ï» óáõ Ã»³Ý Ñ³ñó ÏÁ ëï»ÕÍ áõ¿ñ ï³Ý Ù¿ç, ÇÝã áñ ÏÁ

½³Û ñ³ó Ý¿ñ ½³ñ ÙÇÏë »õ çÕ³Û Ýáõ Ã»³Ý Ýá å³ Ý» ñáõ Ïþ³é³ç -

Ýáñ ¹¿ñ ½³ÛÝ£

¼³ñ ÙÇÏë áõ Çñ ÏÇ ÝÁ ³Ýáõë ¿ÇÝ §Ù»ù Ã¿å-Ù»ï ñ¿ ë¿¦ ã¿ ÇÝ

ï» ë³Í£ Ð³ Ï³ é³Ï ³Ûë Çñá Õáõ Ã»³Ý, ½³ñ ÙÇÏë ï¿ñ ¹³ñ Ó»ñ

¿ñ ÏûßÏ³Ï³ñáõÃ»³Ý ·áñÍ³ï»ÕÇÇ ÙÁ£ ²Ý Ãáõ³μ³ÝáõÃ»³Ý

Ù¿ç É³õ ¿ñ »õ É³õ ÏÁ Ù³ ï³ Ï³ ñ¿ñ Çñ ·áñ ÍÁ£ ²ÝáÝù ÑÇÝ· ½³ -

õ³Ï Ý» ñáõ ï¿ñ ÍÝáÕù ¿ÇÝ£ ¼³ñ ÙÇÏë, ãáõ ½» Éáí áñ Çñ ½³ õ³Ï -

Ý» ñÁ Çñ»Ý å¿ë ³Ýáõë ÙÝ³Ý, ³Ù¿Ý ç³Ýù ÏÁ Ã³ ÷¿ñ ½³ ÝáÝù

áõë »³É ¹³ñÓ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ£ ²é ïáõ ÙÁ, Çñ ³Ý¹ ñ³ ÝÇÏ áñ ¹ÇÝ

É³ Éáí ¹åñá ó¿Ý ïáõÝ í» ñ³ ¹³ñ Ó³õ£ Ð³Û ñÁ ³Ýáñ Ï³ ÝáõË

Å³ Ù³ Ýáõ ÙÇÝ å³ï ×³ éÁ Ñ³ñ óáõó£ §öáñë ÏÁ ó³ õÇ Ïáñ¦ É³ -

É³ ·ÇÝ å³ ï³ë Ë³ Ý»ó ïÕ» ÏÁ` Í³ ÕÇÏ ¹³ ë³ ñ³ ÝÇ ³ß³ Ï»ñï£

²Ûë å³ ï³ë Ë³ ÝÇÝ íñ³Û, ½³ñ ÙÇÏë Çñ Ïûß Ï³ Ï³ ñÇ ¹³ Ý³ Ïáí

Ñ³ñ áõ³ Í»ó ³Ýáñ μáõÙ μ» ñÁ »õ ½³Û ñ³ó Ïáï å³ï áõÇ ñ»ó.

§Þáõï ¹åñáó ·Ý³°¦£ îÕ» ÏÁ »Ý Ã³ñÏ áõ» ó³õ Çñ Ñûñ Ññ³ Ñ³Ý -

·ÇÝ »õ ÇÙ ÁÝÏ»ñ³ÏóáõÃ»³Ùμ Ø»ëñáå »³Ý í³ñÅ³ñ³Ý í»ñ³-

¹³ñ Ó³õ£

²õá ÛÇÝ ¹³ ë» ñáõÝ ÏÁ Ý³ Û¿ñ Ù³Û ñÁ` ê³ ÃÇ ÏÁ Çñ ã·Çï ó³Í

Ñ³ Û» ñ¿ Ýáí »õ ýñ³Ý ë» ñ¿ Ýáí£ ²Û¹ ûñ» ñáõÝ, Ù³Ý Ï³ å³ñ ï¿ -

½Ç ³ß³Ï»ñïÝ»ñÁ ·ñ»Ã¿ ûñÇÝ³õáñ ¹³ë³õ³Ý ¹áõÃ»³Ý ÏÁ Ñ»-

ï»õ¿ÇÝ, Ë³ÕÁ »õ Å³Ù³ÝóÁ ³Û¹ù³Ý Ï³ñ»õáñ ã¿ÇÝ ÝÏ³ïáõ»ñ

Ù³ ÝáõÏ Ý» ñáõ ¹³ëï Ç ³ ñ³ Ïáõ Ã»³Ý Ù¿ç£ úñ ÙÁ, ýñ³Ý ë» ñ¿Ý

ëáñ í» óáõ ó³Í ÙÇ çá óÇÝ, ä»ñ× »Õ μûñë Ñ»ï ³Ï³Ý ç³ Éáõñ »Õ³Û

¹³ë³õ³Ý ¹áõÃ»³Ý Ó»õÇÝ£ ê³ÃÇÏ Ñ» ·»Éáí ÏÁ ëáñí»óÝ¿ñ£ ²Ý

Û³ï Ï³ å¿ë ÏÁ Í³Ý ñ³ Ý³ñ l'école (¹åñáó) μ³ éÇÝ íñ³Û »õ

ïÕ» ÏÇÝ Ïþ³é³ ç³ñ Ï¿ñ Ñ» ï»õ »³ ÉÁ. §¿É ¿û É¿û, ë¿ ¿û ¿É ù¿ ûÉ

É¿ û ù¿ ûÉ, ¿É ¿û É¿û É¿ û ù¿ ûÉ ÉÁ¦£ àñ ù³¯Ý ËÝ¹³ óÇÝù »ñ Ïáõ »Õ -

μ³Ûñ, Éë» Éáí Ñ» ·» Éáõ ³Ûë Ó» õÁ. ³ÝÇ Ï³ ï·Ç ïáõ Ã»³Ý ·³ -

·³ÃÝ³Ï¿ïÝ ¿ñ£ ´³Ûó, ê³ÃÇÏ¿Ý Ï³ñ»ÉÇ ã¿ñ ³ÏÝÏ³É»É áõñÇß

μ³Ý, áñáí Ñ» ï»õ ³Ý Ñ³ ½Çõ Ý³ Ë³Ïñ Ã³ ñ³ ÝÇ ³é³ çÇÝ Ï³ñ -

·» ñÁ ï» ë³Í »õ ÙÇ³ÛÝ ³Û¹ ù³Ý ëáñ í³Í ¿ñ£

¼³ñ ÙÇ ÏÇë ïÕ³Ý Ñ³ ½Çõ ï³ ñÇÝ ³õ³ñ ï»ó, Ñ³Û ñÁ ½ÇÝù

¹åñáó¿Ý Ñ³Ý»Éáí ùáíÁ ÏûßÏ³Ï³ñáõÃ»³Ý ³é³õ, áñáíÑ»ï»õ

ïÕ³Ý áõë Ù³Ý ³Ý³ ï³Ï Ù³ ÝáõÏ ÙÁ Ç Û³Ûï »Ï³õ£ ø³ ÝÇ ÙÁ

ï³ ñÇ í»ñç, Û³ çáñ ¹³ μ³ñ ÙÇõë »ñ»ù Ù³Ýã ½³ õ³Ï Ý»ñÝ ³É Ñ» -

ï» õ» ó³Ý Çñ»Ýó ³Ý¹ ñ³ ÝÇÏ »Õ μûñ ûñÇ Ý³ ÏÇÝ »õ Ï³½ Ù» óÇÝ

³Ý·ñ³ ·¿ï ÁÝï³ÝÇùÇ ÙÁ ÑÇÙÝ³ù³ñ»ñÁ£ Ð³Ï³é³Ï áõëÙ³Ý

³Ý³ ï³Ï ÁÉ É³É ÝáõÝ, ³ÝáÝù Û³ çá Õ» ó³Ý ·áñ ÍÇ Ù¿ç »õ Çñ»Ýó

Ñûñ ÑÇõ³Ý ¹áõ Ã»³Ý Ñ» ï» õ³Ý ùáí Ó»éù ³éÇÝ ·áñ Í³ ï» ÕÇÝ

»õ ÁÝ ¹³ñ Ó³ Ï» óÇÝ Å³ é³Ý· áõ³Í ³ñ Ñ»ë ï³ Ýá óÁ£ Â¿ »õ ê³ -

ÃÇÏ ãÏñó³õ ³ÝáÝó ¹³ë ëáñ í»ó Ý»É, μ³Ûó ³ÝáÝù ëáñ í» ó³Ý

Çñ»Ýó Ñûñ ³ñ Ñ»ë ïÁ »õ áõë »³ É¿ ÙÁ ³õ» ÉÇ ¹ñ³Ù í³ëï Ï» ó³Ý£

ê³ÃÇÏÇÝ ¹ñ³óÇÝ ¿ñ úë³ÝÁ` Ù»ñ ·»ïÝ³Û³ñÏÇ í³ñÓ³Ï³-

ÉÁ, ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇ ³Ý· ñ³ ·¿ï Ù³Ûñ ÙÁ, ï¿ñ »ñ»ù ½³ õ³Ï Ý» ñáõ£

Ð³ É¿ åÇ Ù¿ç ³Ý »ñ μ»ù ¹åñáó ã¿ñ ·³ ó³Í »õ §³Û μÁ ï»ë Ý» ÉáõÝ

ë³Ýïñ ÏÁ Ï³ñ Í¿ñ¦, ÇÝã å¿ë áñ ëá íáñ ¿ñ ³ñ ï³ Û³Ûï áõÇÉ

³Ý·ñ³ ·¿ïÇ ÙÁ å³ñ³ ·³ÛÇÝ£ úë³ÝÇÝ ½³õ³ÏÝ»ñÁ ß³ï ÷áùñ

¿ÇÝ »õ ¹åñáó ã¿ ÇÝ Û³ ×³ Ë»ñ£ ´³Ûó Ï³ óáõ ÃÇõÝÁ ³Ûë å¿ë

ãÙÝ³ó. Å³ Ù³ Ý³ ÏÁ Ñ³ ë³õ ï³Ý ³Ý¹ ñ³ ÝÇ ÏÁ ¹åñáó ÕñÏ» Éáõ£

²Õç Ý³ ÏÁ ëÏë³õ Ã³ ÕÇ í³ñ Å³ ñ³ ÝÁ »ñ Ã³É£ ²é³ çÇÝ ï³ ñÇÝ

³Ý ¹³ë ãáõ Ý¿ñ£ ê³ Ï³ÛÝ μáÕ μáç ¹³ ë³ ñ³ Ý¿Ý ëÏë»³É ³Ý áõ -

Ý» ó³õ Ñ³ Û» ñ¿Ý, ³ñ³ μ» ñ¿Ý »õ ³Ý· É» ñ¿Ý ·Çñ ù»ñ£ úë³Ý, Ã¿ -

»õ ÏÁ Ëû ë¿ñ Ñ³ Û» ñ¿ÝÝ áõ ³ñ³ μ» ñ¿ ÝÁ, μ³Ûó ³Ý Ï³ ñáÕ ¿ñ Çñ

¹ëï»ñ ¹³ ëÇÝ Ý³ Û» Éáõ£ ºõ ³Ñ³ å³ ï³ Ñ» ó³õ ³Ý» ñ» õ³ Ï³ Û» -

ÉÇÝ. ³Ý ëÏë³õ Ñ³ Û» ñ¿Ý Ï³ñ ¹³É ëáñ íÇÉ Çñ å½ïÇ ÏÇÝ ëáñ í» -

óáõ ó³Í ÙÇ çá óÇÝ£ ²Ý ã·Çï ó³ ÍÁ ÏÁ Ñ³ñó Ý¿ñ ÇÝ ÍÇ, »Õ μûñë

Ï³Ù ùñáçë£ ²Ý ëÏë³õ Ý³Ë ·Ç ñ» ñÁ ×³Ýã Ý³É, ³å³ ½³ ÝáÝù

ÙÇ ³ó Ý» Éáí μ³ é» ñÁ Ñ» ·»É£ âÛáõ ë³ Ñ³ ï» ó³õ »ñ μ»ù, ³ÛÉ`

¹Åáõ³ñáõÃ»³Ý ÙÁ å³ñ³ ·³ÛÇÝ ½³ÛÝ Ñ³ñÃ»ó Ñ»ï»õáÕ³Ï³-

Ýáõ Ã»³Ùμ£ ²Ûë å¿ë, ³Ù¿Ý ¹³ë, áñ ³Õ çÇ ÏÇÝ ÏÁ ïñáõ¿ñ, Ý³Ë

Ç°Ýù ÏÁ ëáñ í¿ñ, ³å³ ÏÁ ëáñ í»ó Ý¿ñ ³Ýáñ£

ø³ ÝÇ ÙÁ ï³ ñÇ ³Ýó Ý» É¿ »ïù, úë³Ý ÏÁ ·ñ¿ñ áõ ÏÁ Ï³ñ -

¹³ñ ë³ ÑáõÝ Ñ³ Û» ñ¿Ý£ Ü³Ë Ù³Ý Ï³ å³ñ ï¿ ½Ç ·Çñ ù»ñÝ ¿ÇÝ

Çñ É» ½áõÝ Çõ ñ³ó Ý» Éáõ ·áñ ÍÇù Ý» ñÁ, ³å³` ³ë ïÇ ×³ Ý³ μ³ñ

Ý³ Ë³Ïñ Ã³ ñ³ ÝÇÝ Ý» ñÁ£ ²Ý Ý³ Ë³ å¿ë Çñ ÍÝáÕ ùÇÝ ÕñÏ³Í

Ý³ Ù³Ï Ý» ñÁ ¹ñ³ óÇ Ý» ñáõÝ ·ñ»É Ïáõ ï³ñ£ ²ÛÅÙ, ³Ý ·³Ù ÙÁ

áñ ëáñ í³Í ¿ñ Ñ³ Û» ñ¿ ÝÁ, Ç°Ýù ÏÁ ·ñ¿ñ ³Û¹ Ý³ Ù³Ï Ý» ñÁ »õ

³Ý Ó³Ùμ ÏÁ Ï³ñ ¹³ñ ëï³ ó³Í Ý» ñÁ£

Æë Ï³ å¿ë ·Ý³ Ñ³ ï³Ý ùÇ ³ñ Å³ ÝÇ ¿ñ ³Ûë ³Ýáõë ÏÝáç Û³ -

Ù³é ³ßË³ï³ÝùÁ, áñ Ñ³ñÏ³¹ñáõÃ»³Ý ï³Ï ·ïÝáõ»Éáí Ý³-

Ë³ Ó»é Ý»ó ÇÝù Ý³ ½³ñ ·³ óáõ ÙÇ »õ Û³ çá Õ» ó³õ Çñ Ýå³ ï³ ÏÇÝ

Ù¿ç£ §ºñμ Ï³Ùù Ï³Û, Éáõ ÍáõÙ Ï³Û¦ ÏþÁë¿ ³é³ ÍÁ£ úë³ ÝÇÝ

å³ ñ³ ·³ ÛÇÝ, Çñ³ õ³ óÇ ¿ ³Ûë ³é³ ÍÁ, áñáí Ñ» ï»õ ³Ý Ï³Ù ùÇ

»õ Û³ ñ³ ï» õáõ Ã»³Ý ûñÇ Ý³Ï ÙÁ Ñ³Ý ¹Ç ë³ ó³õ μá Éáñ ³ÝáÝó,

áñáÝù Ï»³Ý ùÇ å³Û Ù³Ý Ý» ñáõ μ» ñáõ Ùáí áõ ëáõ Ù¿ ½ñÏáõ³Í

»Ý, μ³Ûó ÏÁ ç³ Ý³Ý ÇÝù Ý³ß Ë³ ïáõ Ã»³Ùμ Éñ³ó Ý»É ³Ûë μ³ óÁ£

1958

1975-ÇÝ μéÝÏ³Í ù³ Õ³ ù³ó Ç ³ Ï³Ý å³ ï» ñ³½ Ù¿Ý 17 ï³ ñÇ

³é³ç, ÈÇ μ³ Ý³Ý ×³Ýã ó³õ Û» Õ³ ÷á Ëáõ ÃÇõÝ ÙÁ, áñ Ñ» ï» -

õ³ÝùÝ ¿ñ ûñ áõ³Ý Ñ³Ý ñ³ å» ïáõ Ã»³Ý Ý³ Ë³ ·³ ÑÇÝ, Çñ

Ýëï³ßñ ç³ ÝÁ »ñ Ï³ ñ³Ó ·» Éáõ ³é³ ç³¹ ñ³Ý ùÇÝ£ ºñ ÏÇ ñÁ »ñ -

Ïáõ ùÇ μ³ÅÝ áõ» ó³õ å» ïáõ Ã»³Ý ÏáÕÙ Ý³ ÏÇó Ý» ñáõÝ »õ ÁÝ¹ -

¹Ç Ù³ ¹Çñ Ý» ñáõÝ ÙÇ ç»õ, »õ Í³Ûñ ³éÇÝ ÏéÇõ Ý»ñ, áñáÝù ³Ù É³óáõóÇÝ

ù³Õ³ù³-ïÝï»ë³Ï³Ý Çñ³íÇ ×³ÏÁ£ ²é³çÇÝ ³Ý ·³ÙÝ

ÁÉÉ³Éáí, μ³ñ ·³õ³× ÉÇμ³Ý³ÝóÇÝ»ñÁ ³Ý ·áñÍáõÃ»³Ý Ù³ïÝÁõ»

ó³Ý »õ ïáõ Å» óÇÝ Ã¿° ýÇ ½Ç ù³ å¿ë »õ Ã¿° ïÝï» ë³ å¿ë£

ø³Õ³ùÇ Ï»¹ñáÝ³Ï³Ý ßáõÏ³Ý»ñÁ »ñÃ³É ³ÝÑÝ³ñ ¹³ñÓ³Í

ÁÉ É³ Éáí, Ñ³Ûñë ëïÇå áõ» ó³õ ³Ý ·áñÍ ÙÝ³ Éáõ, Ú³ Ïáμ »Õ -

μ³Ûñë »õë, áñ Ýå³ ñ³ í³ ×³ éáõ Ã» Ý¿ Ññ³ Å³ ñ» Éáí ¹³ñ Ó³Í

¿ñ Ï³ åÇ ×³ Ï³ñ, ÝáÛÝ å¿ë ³Ý ·áñ Íáõ Ã»³Ý ¹³ ï³ å³ñï áõ» -

ó³õ Å³ Ù³ Ý³ ÏÇ ÁÝ Ã³ó ùÇÝ£ Æñ Ë³ Ýáõ ÃÁ ¹³ñ Ó³õ Ñ³Ý ¹Çå -

Ù³Ý í³Ûñ ÙÁ ¹áõé-¹ñ³óÇÝ»ñáõÝ »õ μ³ñ»Ï³ÙÝ»ñáõÝ Ñ³Ù³ñ,

áñáÝù ³Ù μáÕç ó» ñ» ÏÁ Ïþ³ñ Í³ñ Í¿ ÇÝ ûñ áõ³Ý Ñ³ñ ó» ñÁ »õ

ÃáõÕÃ Ï³Ù ï³ å³ ÉÇ ÏÁ Ë³ Õ³ ÛÇÝ£ àÙ³Ýù å» ïáõ Ã»³Ý

ÏáÕÙ Ý³ ÏÇó ¿ÇÝ áõ ÃÇ ÏáõÝù ÏÁ Ï³Ý· Ý¿ ÇÝ Çß Ë³ Ýáõ ÃÇõÝ Ý» -

ñáõÝ£ àõ ñÇß Ý»ñ ÏÁ ¹ñáõ³ ï¿ ÇÝ ÁÝ¹ ¹Ç Ù³ ¹Çñ Ý» ñáõÝ Ï»óõ³Í

ùÁ` Ñ³ Ù³ Ó³ÛÝ ·ïÝáõ» Éáí Ý³ Ë³ ·³ ÑÇÝ Ññ³ Å³ ñáõ ÙÇÝ£

Ä³ Ù³ Ý³ ÏÁ Ïþ³Ýó Ý¿ñ »õ Ï³ óáõ ÃÇõÝÁ ûñ¿ ûñ ÏÁ í³ï Ã³ ñ³ -

Ý³ñ£ ²ëáí Ñ³Ý ¹»ñÓ, Ù»ñ ßñç³Ý Ý» ñáõÝ Ù¿ç Ï»³Ý ùÁ ÏþÁÝ Ã³ -

Ý³ñ μÝ³ Ï³ ÝáÝ Ï»ñ åáí` Ñ³ Ï³ é³Ï ³Ý ·áñ Íáõ Ã»³Ý ³ÉÇ ùÇ

Í³ õ³ Éáõ ÙÇÝ£

²é ïáõ ÙÁ, ³Ý¹ ñ³ ÝÇÏ »Õ μ³Ûñë Å³ Ù³ Ý³Ï ³Ý óÁ Ý» Éáõ Ñ³ -

Ù³ñ, áñá ß»ó ÓÏÝáñ ëáõ Ã»³Ý »ñ Ã³É£ ä»ñ× »Õ μ³Ûñë »õ »ë Çñ»Ý

ÁÝÏ»ñ³ó³Ýù£ ÒÏÝáñëáõÃ»³Ý ËÙáñ¿ Ë³ÛÍÁ å³ïñ³ëï»óÇÝù

»õ óáõ å» ñÁ Ù¿Ï Ó»é ùÇÝ, ÇëÏ ë³ Ï³é Ý» ñÁ ÙÇõ ëÇÝ, áõÕÕ áõ» -

ó³Ýù Íá í» ½»ñ »³Û Ù³Û ñáõ ÕÇ, áõñ ÷á Ë³¹ ñ³ Ï³éù ÙÁ μ³ñÓ -

ñ³ Ý³ Éáí Ù»Ï Ý» ó³Ýù Ü³Ññ ¿É-ø¿Éå£ æáõ ñÇ »½»ñ ùÇÝ Ï³ ÛÇÝ

áõ ñÇß Ý»ñ »õë, áñáÝù ³ñ ¹Çõ Ý³ μ»ñ ÓÏÝáñ ëáõ ÃÇõÝ ÙÁ Ïþáõ Ý» -

Ý³ ÛÇÝ£

ø³ ç³ É»ñ áõ³Í ³ÝáÝó Ó»éù μ» ñ³Í ³ñ ¹ÇõÝ ù¿Ý, É³ õ³ ï» -

ëáõ Ã»³Ùμ çáõñ Ý» ï» óÇÝù Ù»ñ Ï³ñ Ã» ñÁ£ ²é³ çÇÝ ù³ ÝÇ ÙÁ

÷áñÓ»ñÁ Ó³ËáÕáõÃ»³Ùμ åë³Ïáõ»ó³Ý£ Ø»Ýù` »ñ»ù »Õμ³Ûñ,

ÏÁ ëå³ ë¿ ÇÝù, áñ íËï³ óáÕ Óáõ Ï» ñÁ, áñáÝù ÏÁ Éá Õ³ ÛÇÝ Ù»ñ

Ï³Ý· Ý³Í ÙÇ çá óÇÝ ·ïÝáõáÕ Ëá éáã Ý» ñáõÝ Ù¿ç, Ë³Í Ý¿ ÇÝ

Ï³ñ ÃÁ »õ Ù»ñ ë³ Ï³é Ý» ñÁ É»ó Ý¿ ÇÝ£ ¸Åμ³Ë ï³ μ³ñ á°ã Ù¿Ï

ÓáõÏ Ùû ï» ó³õ Ù»ñ Ï³ñ Ã» ñáõÝ£ ÎÁ Ý³ Û¿ ÇÝù Ù»ñ ùá íÇÝ Ý» -

ñáõÝ »õ Ý³ Ë³Ý Óáí ÏÁ ï»ë Ý¿ ÇÝù ³ÝáÝó Û³ çáÕ ÓÏÝáñ ëáõ -

ÃÇõÝÁ£ Øû ï³ õá ñ³ å¿ë »ñ»ù Å³Ù ³Û¹ å¿ë ÙÝ³ óÇÝù ³ñ» õÇÝ

ï³Ï, ³é³Ýó ÓáõÏ Ùþ³Ý ·³Ù áñ ë³ Éáõ£ ²ñ¹ »ûù Ù»ñ å³ï ñ³ë -

ï³Í Ë³Û ÍÁ ëË³±É ËÇõë ÙÁÝ ¿ñ, áñ ÏÁ Ñ» é³ó Ý¿ñ Óáõ Ï» ñÁ£ Æ

í»ñçáÛ, Ûáõë³μ»Ï »õ ¹³éÝ³ó³Í, Ó»éÝáõÝ³ÛÝ í»ñ³ ¹³ñÓ³Ýù

ïáõÝ£ ²Ûë Ó³ ËáÕ ÓÏÝáñ ëáõ Ã» Ý¿Ý »ïù, ³Ý ·³Ù ÙÁ »õë ã÷áñ -

Ó» óÇÝù ÝÙ³Ý Ý³ Ë³ Ó»é Ýáõ ÃÇõÝ ÙÁ ÏñÏÝ»É£

ÎéÇõ Ý» ñÁ ÏÁ ß³ ñáõ Ý³ Ï¿ ÇÝ, ÝáÛÝ å¿ë` ³Ý ·áñ Íáõ ÃÇõÝÁ£

Ðûñë »õ »Õ μûñë ³Ý ·áñ Íáõ ÃÇõÝÁ Ïþáõ Ý» Ý³ñ Çñ í³ï ³½ ¹» -

óáõ ÃÇõÝÁ Ù»ñ ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇÝ ³å ñáõë ïÇÝ ·Íáí£ Æ±Ýã ÁÝ»É, áñ -

å¿ë ½Ç Ï³ ñ» ÉÇ ÁÉ É³ñ ï³Ý Ï³ ñÇù Ý» ñÁ Ñá ·³É£ ÜÏ³ ï» Éáí, áñ

Ï³ñ· ÙÁ ³ñ Ñ»ë ï³ õáñ Ý»ñ, Çñ»Ýó ·áñ ÍÇÝ Ù³ñ ½ÇÝ Ù¿ç »Éù

ãáõ Ý» Ý³ Éáí, ÏÁ ½μ³ Õ¿ ÇÝ ½³ Ý³ ½³Ý ï» ë³ ÏÇ í³ ×³éù Ý» ñáí,

Ùûñë ³é³ç³ñÏ»óÇ, áñ §×»ÝÝ¿Ã¦ å³ïñ³ëï¿, áñå¿ë½Ç ½³ÛÝ

Í³ Ë»Ù ÷á Õáó Ý» ñáõ Ù¿ç£ ²Ûë §×»Ý Ý¿Ã¦ Áë áõ³ ÍÁ »·Çå ï³ -

Ï³Ý Ù³Ýñ ÏáõïÝ ¿ñ, ½áñ »÷» Éáí Ï³ ñ» ÉÇ ¿ñ ³ÝÉ Ç ³ó Ý»É »õ

Ëá Ý³õ íÇ ×³ ÏÇ Ù¿ç ëå³ é»É£ Ðûñë »õ »Õ μûñë Ñ³ õ³ Ýáõ -

Ã»³Ùμ, Ù³Ûñë ³Ù¿Ý ûñ ùÇ Éû ÙÁ ³Û¹ Ïáõ ï¿Ý ÏÁ å³ï ñ³ë ï¿ñ

áõ »ë ½³ÛÝ ÏÁ Í³ Ë¿Ç Ù»ñ ï³Ý Ùû ï³ Ï³Û ùÁ »õ ÝáÛ ÝÇëÏ ³Ý Ï¿

Ñ»éáõ ßñç³ÝÝ»ñáõ Ù¿ç£ Ú³ ×³Ëáñ¹Ý»ñë ÑÇÝ· Ï³Ù ï³ëÁ ¹³-

Ñ» Ï³Ý ï³ Éáí ÇÝ ÍÇ, Ïþ³é Ý¿ ÇÝ Ïá Ý³ Ó»õ áÉáñ áõ³Í Ã»ñ ÃÇ ¿çÇ

ÙÁ Ù¿ç Çñ»Ýó ¹ñ³ ÙÇÝ Ñ³ Ù³ñ Å¿ù ù³ Ý³ ÏÁ »õ Ïþáõ ï¿ ÇÝ Ï×» -

åÁ ·» ïÇÝ Ãù» Éáí£ úñ ÝÇ μáõÝ ÏÁ ßñç¿Ç ÷á Õáó Ý» ñÁ »õ »ñ» ÏáÛ -

»³Ý ïáõÝ ÏÁ í» ñ³ ¹³é Ý³ ÛÇ` ·ñå³Ýë ù³ ÝÇ ÙÁ áëÏÇ áí£ úñ

ÙÁ, ³ÛÝ ù³¯Ý Ñ» é³ ó³Û ÇÙ ßñç³ ·³ Ûáõ Ã»³Ýë Ù¿ç, áñ Û³Ý Ï³ñÍ

ÇÝù ½ÇÝùë Ïáñë áõ³Í ½·³ óÇ£ Þ³ ñáõ Ý³ Ï» óÇ ¹» ·» ñáõÙë »õ

Ñ³ñ óáõ ÷áñ Ó» Éáí ³Ý óáñ¹ Ý» ñÁ, í» ñ³· ï³Û ÇÙ ×³Ù μ³ë áõ

ïáõÝ í» ñ³ ¹³ñ Ó³Û£

²Û¹ ÙÇ çá óÇÝ, ï³ëÝ Ù¿Ï ï³ ñ» Ï³ ÝÇë, »ñ Ïáõ ³ÙÇë Ñ³Ý ¹Ç -

ë³ó³Û ÍÝáÕùÇë Ý»óáõÏÁ »õ ³å³Ñáí»óÇ Ù»ñ ÁÝï³ÝÇùÇÝ ûñ³å³

ÑÇ ÏÁ£

1958-Ç ³Ù ñ³Ý å³ ï³ Ñ» ó³õ Í³Ý ñ³Ï ßÇé ¹¿åù ÙÁ, ëå³ -

Ýáõ ÃÇõÝ ÙÁ, áñáõÝ Ù³ ë³Ùμ ³Ï³ Ý³ ï»ë »Õ³Û »õ áñ ÏñÝ³ñ

Í³Ýñ Ñ» ï» õ³Ýù Ý»ñ áõ Ý» Ý³É Ù»ñ ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇÝ ³å³ ·³ ÛÇÝ

·Íáí£ ²ñ ¹³ ñ»õ, ³ñ» õáï ÎÇ ñ³ ÏÇ ³é³ õûï ÙÁ Éë» óÇ Ùû ïÇÏ

Ïñ³ Ïáó Ý»ñ£ §²ñ¹ »ûù áñá±õÝ ïáõ ÝÁ ù³Ý¹ áõ» ó³õ¦ Ñ³ é³ ã»ó

Ù³Ûñë£ àõ ñÇß Ý» ñáõ Ñ»ï, »ë ³É í³ ½» óÇ Ïñ³ Ïá óÇÝ Éëáõ³Í

áõÕ Õáõ Ã»³Ùμ£ Ø³ ñ³ß ÷á Õá óÇÝ í»ñ ç³ õá ñáõ Ã»³Ý, §ê³ ÉáÝ

»ñÇï³ë³ñ ¹³ó¦Ç Ñ³Ý ¹Çå³Ï³ó ³ÝÏÇõÝÁ, Ù³ÛÃÇÝ íñ³Û, ·»-

ïÇÝ ÷éáõ³Í ¿ñ Ã³Õ»óÇ Ï³åÇ ×³Ï³ñ ·»Õ³ ¹¿Ù Û³ÕÃ³Ý ¹³Ù

²ñ³Ý` ³ñÇõÝÉ áõ³Û íÇ ×³ ÏÇ Ù¿ç »õ áñ áõ ß³ Ïá ñáÛë ÏÁ ËéÝã¿ñ£

ØÇÝ ã»õ ³Û ëûñ ³Ýáñ ËéÝãá óÁ ï³ Ï³ õÇÝ ³Ï³Ýç Ý» ñáõë Ù¿çÝ

¿£ ²Ý Çñ ·áñ Í³ ï»ÕÇ ÇÝ Ã³ ÕÁ Å³ Ù³ Ý³Í ¿ñ åÉáÃ Ë³ Õ³ Éáõ

Ñ³Ù³ñ, ³é³Ýó Ùïù¿Ý ³ÝóÁÝ»Éáõ, áñ í»ñçÇÝ ³Ý ·³Ù ÁÉÉ³Éáí

åÇ ïÇ ½μ³ Õ¿ñ Çñ Ý³ Ë³ ëÇ ñ³Í ÃÕÃ³ Ë³ Õáí£ ²Û¹ ÙÇ çá óÇÝ,

ÇÝù Ý³ ß³ñÅ ÙÁ »Ï³Í ¿, ³Ý Ï¿ Çç³Í ¿ »ñÇ ï³ ë³ñ¹ ÙÁ »õ Ë³ -

Õ³ óáÕ Ý» ñ¿Ý »ñ» ùÇÝ Ññ³ Ñ³Ý ·³Í ¿ áï ùÇ »É É»É »õ Ñ» é³ Ý³É£

²ñ³ Ñ³ñ óáõ ó³Í ¿, áñ Ç±ÝùÝ ³É áï ùÇ å¿ïù ¿ »É É¿£

- à°ã, ¹áõÝ Ýëï¿, »Õ³Í ¿ Ññ³ Ñ³Ý ·á ÕÇÝ å³ ï³ë Ë³ ÝÁ, áñ

Çë ÏáÛÝ Çñ ï³ëÝ ãáñë Ýáó ³ïñ ×³ Ý³ ÏÇÝ ÷³Ù ÷áõßï Ý» ñÁ ³ñ -

Ó³ Ï³Í ¿ ³Ýáñ íñ³Û£

ØÇÝã ÏÁ ¹Ç ï¿Ç ²ñ³ ÛÇÝ ·» ïÇÝ ÷éáõ³Í ë³ÑÙé Ï» óáõ óÇã

ï»ë³ñ³ÝÁ, ï»ë³Û, áñ ¹ÇÙ³óÇ ÷áÕáóÇÝ ÙáõïùÇÝ »ñÏáõ ³Ý-

Ó»ñ ÏÁ Ïéáõ¿ÇÝ£ ØÇÝ àëÏáñ »³Ý »Õμ³ÛñÝ»ñáõÝ »ñÏñáñ¹Ý ¿ñ,

ÇëÏ ÙÇõ ëÁ` Û³Õ Ã³Ý ¹³Ù ïÇ å³ñ ÙÁ, áñ Çñ Ù³ñ ÙÇ ÝÇÝ ³Ù μáÕç

Í³Ý ñáõ Ã»³Ùμ ÏÁ ×½Ù¿ñ Çñ íñ³Ý Û³ñ Ó³ Ïá ÕÁ, áñ ÏÁ ç³ Ý³ñ

³Ýáñ Ó»é ù¿Ý ËÉ»É ÝÏ³ñ ã³ Ï³Ý ·áñ ÍÇù ÙÁ£ ÜÏ³ ñÇ ãÇÝ ¹¿Ù ùÁ

Í³ÝûÃ ¿ñ, μ³Ûó ³ÝáõÝÁ ãÛÇß»óÇ£ ²ñ ¹³ñ»õ, á×ÇñÇÝ ï»ë³ñ³-

ÝÁ Çñ áëåÝ »³ ÏÇÝ ÁÝ¹ Ù¿ ç¿Ý ÝÏ³ ñ³Í ¿ñ ³Ý£ àõë ïÇ, àë Ïáñ -

»³Ý` áõ ½» Éáí ãù³ó Ý»É á×Ç ñÇÝ ÷³ë ïÁ, ÏÁ ×·Ý¿ñ ³Ù¿Ý ·Ýáí

ÝÏ³ñ ã³ Ï³Ý ·áñ ÍÇ ùÇÝ ïÇ ñ³ Ý³É£ ºõ Çë Ï³ å¿ë ³É ³Ý Û³ çá -

Õ» ó³õ ·áñ ÍÇ ùÁ ËÉ»É »õ í³ ½» Éáí Ñ» é³ ó³õ£ î³ ëÁ í³ÛñÏ »³Ý

³Ýó, Ùû ï³ Ï³Û áë ïÇ Ï³ Ý³ ïáõ Ý¿Ý Ñ³ ë³Ý ËáõÙμ ÙÁ áë ïÇ -

Ï³Ý Ý»ñ, áñáù ½á ÑÇÝ Ó»é ù» ñ¿Ý »õ áï ù» ñ¿Ý μéÝ» Éáí ÇÝù Ý³ -

ß³ñ ÅÇÝ Ù¿ç Ý» ï» óÇÝ »õ Ù»Ï Ý» ó³Ý£

²Ûë á×Ç ñÁ Ù»Í ³Õ ÙáõÏ μ³ñÓ ñ³ óáõó »õ Ñ³ñ ó³ Ï³Ý Ý»ñ

ëï»Õ Í»ó á× ñ³ ·áñ ÍÇÝ ÇÝù Ýáõ Ã»³Ý ßáõñç£ Ú³ Ïáμ ³ÝáõÝ ÙÁ

ÏÁ Éëáõ¿ñ Ñáë áõ ÑáÝ Ù»ñ ³å ñ³Í ÙÇ ç³ í³Û ñÇÝ Ù¿ç »õ ³Ý Ï¿

³Ý ¹ÇÝ, áõñ áñáß ·ñ·éáõ ÃÇõÝ ÙÁ Û³Ûï ÝÇ ¿ñ »õ Ýå³ ï³Ï Ï³ñ

³Û¹ Ú³ÏáμÁ ëå³ÝÝ»É Çμñ»õ Ñ³Ï³½ ¹»óáõÃÇõÝ »õ íñÇÅ³éáõ-

ÃÇõÝ£ ²Û¹ ³Ýë ïáÛ· íÇ ×³ ÏÇÝ Ù¿ç, Ù»ñ í³ñ Ó³ Ï³É îÇ ÏÇÝ

Ø³ñÇ ÇÝ Ïñïë»ñ ïÕ³Ý Ùûñë ÇÙ³ óáõó, áñ Ú³ Ïáμ »Õ μûñë

Ï»³Ý ùÁ íï³Ý· áõ³Í ¿ñ, áñáí Ñ» ï»õ á×Ç ñÁ Çñ»Ý ÏÁ í» ñ³·ñ -

áõ¿ñ£ ºÕ μ³Ûñë Ï»³Ý ùÇÝ Ù¿ç ³ïñ ×³ Ý³Ï Ùþ³Ý ·³Ù ã¿ñ

μéÝ³Í, Ñ» ï» õ³ μ³ñ, ÇÝã å¿±ë ÏñÝ³ñ Ù³ñ ¹³ë å³Ý ÁÉ É³ É£

²Ñáõ ¹á ÕÇ Ù³ïÝ áõ³Í, Ù³Ûñë ³é ïáõ ÙÁ ïáõ Ý¿Ý μ³ ó³ Ï³ Û» -

ó³õ. ã·Çï ó³Ýù á°õñ ·Ý³ó£ Ä³ Ù»ñ »ïù, ³Ý í» ñ³ ¹³ñ Ó³õ ·á -

Ñáõ Ý³Ï ëñïáí£ à±õñ ·³ ó³Í ¿ñ ³Ý£ Ðá°Ý, áõñ ½ñáÛó Ý»ñ ÏÁ

ßñç¿ ÇÝ »Õ μûñë Ñ³ õ³ Ý³ Ï³Ý á× ñ³ ·áñ Íáõ Ã»³Ý ·Íáí, áñáí -

Ñ» ï»õ ³Ý ÑÇÙÝ ßßáõÏ Ý»ñ áõ ï³ ñ³ Ó³Û Ýáõ ÃÇõÝ Ý»ñ Ïþ³Ù μ³ë -

ï³ Ý¿ ÇÝ »Õ μ³Ûñë£ Ø³Ûñë, ÷ñÏ» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí Çñ ÁÝ ï³-

ÝÇ ùÇÝ Ïéáõ³ ÝÁ, Ï³ Ùáõñ ç¿Ý ³Ý ¹ÇÝ ³Ýó Ý» Éáí ·³ ó³Í ¿ñ

íñÇ Å³ éáõ Ý» ñáõÝ μáÛ ÝÁ, å³ßï å³ Ý³Í ¿ñ »Õ μûñë ¹³ ïÁ »õ

μáõéÝ Ñ³ Ï³ ×³ éáõ Ã»³Ùμ ÷³ë ï³Í ¿ñ ÃÇõ ñ³ Ù³ óáõ ÃÇõÝÁ

·á é³ Éáí, áñ ³Û¹ Ï³ñ Í»ó »³É Ú³ Ïá μÁ Çñ ïÕ³Ý ã¿ñ, ³ÛÉ` áõ -

ñÇß Ú³ Ïáμ ÙÁ, áñ ³Ý Ù»Õ ÙÁ ëå³Ý Ý» Éáí Éáõ Í³Í ¿ñ Çñ ½³ñ -

ÙÇ ÏÇÝ íñ¿ ÅÁ£

ºñμ Ù³Ûñë »ñ»ù Å³Ù áõ³Ý μ³ ó³ Ï³ Ûáõ Ã» Ý¿ »ïù í»ñë ïÇÝ

ï» ë³Ýù, ßáõÝã ÙÁ ù³ ß» óÇÝù ÁÝ ï³Ý »ûù£ Ø»Ýù ³É Çñ»Ý å¿ë

áõ ñ³Ë ¿ÇÝù, áñ ³Ýëñ μ³· ñ» ÉÇ ³ñ³ñ ùÇ ÙÁ ³é³ç ùÁ ³éÝ áõ³Í

¿ñ »õ Ù»ñ »Õ μ³Û ñÁ ÷ñÏáõ³Í ¿ñ ëïáÛ· Ù³ Ñ¿£

Ø²Úðê øàô¾²ðÎºÈàô ÎþºðÂ²Ú

1958-Ç Û» Õ³ ÷á Ëáõ ÃÇõÝÁ í»ñç ·ï³õ §áã Û³Õ ÃáÕ »õ áã

å³ñ ïáõáÕ¦Ç ÉÇ μ³ Ý³Ý »³Ý Û³ ïáõÏ ¹ñáõ Ã»³Ùμ£ Ê³ Õ³ Õáõ -

ÃÇõÝ ïÇ ñ»ó »ñÏ ñÇÝ ï³ ñ³Í ùÇÝ, ù³ ÝÇ áñ ÏáÕ Ù» ñÁ Ñ³ßï áõ» -

Éáí áñá ß» óÇÝ Ë³ Õ³Õ Ñ³ Ù³ Ï» óáõ ÃÇõÝÁ ß³ ñáõ Ý³ Ï»É£

Ð³Ý ñ³ å» ïáõ Ã»³Ý Ýáñ Ý³ Ë³ ·³ ÑÇ ÙÁ ÁÝï ñáõ Ã»³Ùμ

åë³Ï áõ» ó³õ ³Ûë Ñ³ß ïáõ ÃÇõÝÁ£ Ü³ Ë³ ·³Ñ ÁÝïñ áõ» ó³õ ÉÇ -

μ³ Ý³Ý »³Ý μ³ Ý³ ÏÇ Ññ³ Ù³ Ý³ ï³ñ ½û ñ³ í³ñ üáõ³ï Þ» -

Ñ³å, áñ Ó»é Ý³ñ Ï»ó μ³ ñ» Ï³ñ ·áõ ÃÇõÝ Ý» ñáõ` ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý

»õ ïÝï» ë³ Ï³Ý Çñ³ íÇ ×³Ï Ý» ñÁ μ³ ñ» É³ õ» Éáõ ³é³ ç³¹ ñ³Ý -

ùáí£ Ü³ Ë³ ·³ ÑÇÝ Ã» É³¹ ñáõ Ã»³Ùμ, ËáñÑñ ¹³ ñ³ ÝÁ áñ ¹»· -

ñ»ó ÁÝï ñ³ Ï³Ý Ýáñ ûñ¿Ýù ÙÁ` ÑÇÙÝ áõ³Í Ù» Í³ Ù³ë Ý³ Ï³Ý

¹ñáõ Ã»³Ý íñ³Û£ ²Û¹ ûñ¿Ý ùÁ, áñ ï³ Ï³ õÇÝ ÙÇÝ ã»õ ³Û ëûñ Ç

½û ñáõ ¿, ÏÁ Ïáã áõÇ 1960-Ç ûñ¿Ýù, Áëï áñáõÝ ÁÝï ñáõ ÃÇõÝ Ý» -

ñÁ ï» ÕÇ Ïþáõ Ý» Ý³Ý ãáñë ï³ ñÇÝ ³Ý ·³Ù ÙÁ »õ ùáõ¿ Ý» ñáõ

μ³ñÓ ñ³ ·áÛÝ ÃÇõ ³å³ Ñá íáÕ »ñ»ë ÷á Ë³Ý Ý» ñáõ ½³Ý· áõ³ ÍÁ

ÏÁ Ï³½ Ù¿ Ù» Í³ Ù³ë Ýáõ ÃÇõÝÁ, áñáõÝ ß³ñ ù» ñ¿Ý ÏÁ Ï³½Ù áõÇ

Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÇõÝÁ£

â»Ù ·Ç ï»ñ, Ý³ Ë³ å¿ë ÁÝï ñáõ ÃÇõÝ Ý» ñÁ Ç°Ýãå¿ë ÏþÁÝ Ã³ -

Ý³ ÛÇÝ£ öáùñ ¿Ç »õ ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ Ã» Ý¿ ã¿Ç Ñ³ëÏ Ý³ñ, ÙÇ³ÛÝ

§²½ ¹³Ï¦ ûñ³ Ã»ñ ÃÁ Í³Û ñ¿ Í³Ûñ ÏÁ Ï³ñ ¹³ ÛÇ Ñûñë ³Ù¿Ý ûñ£

1960-Ç ÁÝï ñáõ Ã»³Ý ë³ Ï³ÛÝ, ùáõ ¿ ³ñ Ïáõ Ã»³Ý ûñÁ ÝßÙ³ ñ» -

óÇ »éáõ ½»é ÙÁ Ù»ñ Ã³ Õ» ñáõÝ Ù¿ç, ½Ç ½³ Ý³ ½³Ý Ï³½ Ù³ Ï»ñ -

åáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõ ³Ý ¹³Ù Ý»ñ Ïþ³Û ó» É¿ ÇÝ ïáõ Ý»ñ »õ ùáõ ¿ ³ñ-

Ï» Éáõ ï³ ñÇù áõ Ý» óáÕ ³Ý Ñ³ï Ý» ñÁ Ïþ³é³ç Ýáñ ¹¿ ÇÝ ÁÝï ñ³ -

Ï³Ý Ï»¹ ñáÝ Ý»ñ£ ²Ý ßáõßï, ×³Ù μáõ ÁÝ Ã³ó ùÇÝ, ùáõ ¿ ³ñ ÏáÕ -

Ý»ñáõÝ ÏÁ ïñáõ¿ÇÝ ÃÕÃÇÏÝ»ñ` Ã»ÏÝ³ÍáõÝ»ñáõ ÉÙ³Ý ó³ÝÏÁ,

áñ å¿ë ½Ç ³ÝáÝù ùáõ ¿ ³ ïáõ ÷» ñáõ Ù¿ç Ý» ï»Ý ½³ ÝáÝù£ ÀÝ¹ -

Ñ³Ý ñ³ å¿ë, ùáõ ¿ ³ñ Ïá ÕÁ ÏÁ ÑÝ³ ½³Ý ¹¿ñ Çñ»Ý »Õ³Í Ã» É³¹ -

ñáõ Ã»³Ý »õ Ù³ë Ý³ ÏÇó ÏÁ ¹³é Ý³ñ ³Ûë Ï³Ù ³ÛÝ Ïáõ ë³Ïóáõ

Ã»³Ý Û³ çá Õáõ Ã»³Ý£

ÎÇñ³ÏÇ ³é³õûï ÙÁ, Ù»ñ ïáõÝÁ Ý»ñÏ³Û³ó³Ý ïáõ »³É ÏáÕ-

ÙÇ ÙÁ Ý»ñÏ³Û³óáõóÇãÝ»ñÁ »õ Ù³Ûñë ï³ñÇÝ ùáõ ¿ ³ñÏáõÃ»³Ý£

²ÝáÝù Ù³Ûñë ½³ ï¿Ý ï³ ñÇÝ, áñáí Ñ» ï»õ Áëï ÈÇ μ³ Ý³ ÝÇ

ÁÝï ñ³ Ï³Ý Ùá Éáñ ëÇë ï» ÙÇ, ³ñ³ Ï³Ý Ý» ñÁ ½³ï »õ Ç·³ Ï³Ý -

Ý» ñÁ ½³ï Ï»¹ ñáÝ Ý» ñáõ Ù¿ç ÏÁ ùáõ ¿ ³ñ Ï¿ ÇÝ£ àõ ñ»ÙÝ Ù³Ûñë

ãÁÝ Ï» ñ³ ó³õ Ñûñë »õ »Õ μûñë, ³ÛÉ áõÕÕ áõ» ó³õ ï³ñ μ»ñ Ï»¹ -

ñáÝ ÙÁ£ øáõ ¿ ³ñ Ïáõ Ã»³Ý ·³ óá ÕÁ ³é³ õ» É³ ·áÛ ÝÁ »ñ Ïáõ Å³ -

Ù¿Ý ÏÁ í» ñ³ ¹³é Ý³ñ£ Øûñë å³ ñ³ ·³ ÛÇÝ, ³Ûë Å³ Ù³ Ý³ ÏÁ

»ñ Ï³ ñ» ó³õ áõ »ñ Ï³ ñ» ó³õ »õ Ù³Ûñë ã¿ñ í» ñ³ ¹³é Ý³ñ£

êÏÇ½ μÁ ãÙï³ Ñá· áõ» ó³Ýù£ Ä³ Ù» ñÁ Çñ³ ñáõ »ï» õ¿ ÏÁ ë³ Ñ¿ -

ÇÝ »õ Ù³Ûñë Ñá ñÇ ½á ÝÇ íñ³Û ã¿ñ »ñ» õ»ñ£ ²ÝÓ Ïáõ ÃÇõÝ ÙÁ å³ -

ï»ó Ù»½ ÁÝ ï³Ý »ûù£ Øûñë ³áÕ ç³ Ï³Ý íÇ ×³ ÏÁ ³Û¹ ù³Ý ³É É³õ

ã¿ñ, ³Ý Ý» Õáõ Ã»³Ý ã¿ñ ·³ñ, Ïþ³Ý Ñ³Ý·ë ï³ Ý³ñ »õ áõß ùÁ ÏÁ

ÏáñëÝó Ý¿ñ£ ì³Ë Ý³ Éáí, áñ ÝÙ³Ý ¹¿åù ÙÁ å³ ï³ Ñ³Í ¿,

ëÏë³Ýù áÕ μ³É, áñáí Ñ» ï»õ ã¿ ÇÝù ·Ç ï»ñ, Ã¿ á°õñ ÏÁ ·ïÝáõ¿ñ

³Ý£ ì»ñ ç³ å¿ë »ñ» ÏáÛ »³Ý Å³ ÙÁ í» óÇÝ, Ù³Ûñë ïáõÝ í» ñ³ -

¹³ñ Ó³õ μ³ñÓñ ïñ³ Ù³¹ ñáõ Ã»³Ùμ »õ Ï»Ý ëáõ ñ³Ë£ ²Ý -

Ñ³Ý·ë ïáõ Ã»³Ý áã Ù¿Ï Ýß³Ý Ï³ñ ³Ýáñ ¹¿Ù ùÇÝ íñ³Û, ³ÛÉ

É³ÛÝ ÅåÇï ÙÁ Ïþáõñ áõ³·Í áõ¿ñ ³Û ï» ñáõÝ íñ³Û£ ºñμ Ñ³ñ óáõ -

óÇÝù, Ã¿ ÇÝ ãá°õ ³Ûë ù³Ý áõ ß³ ó³õ, ³Ýû ÃÇ-Í³ ñ³õ ÙÝ³ó ÙÇÝ -

ã»õ ÇñÇ ÏáõÝ, ³Ý ÷³ ñ³ ï»ó Ù»ñ Ùï³ Ñá ·áõ ÃÇõÝÁ »õ å³ï Ù»ó,

áñ »ñÇ ï³ ë³ñ¹ Ý» ñÁ É³õ Ñá· ï³ ñ³Í »Ý Çñ»Ý »õ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï

μá Éáñ ÙÇ çáó Ý» ñÁ ³é³Í »Ý ½ÇÝù Ñ³Ý·ë ï³ó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ£ ²Ý

ãμ³ õ³ ñ³ñ áõ» ó³õ ³Ûë ù³ Ýáí, ³ÛÉ Û³Ûï Ý»ó, áñ ÑÇÝ· ³Ý ·³Ù

ùáõ ¿ ³ñ Ï³Í ¿£ ÞßÙ» ó³Ýù£ ÆÝã å¿±ë ÏñÝ³Û å³ ï³ ÑÇÉ ³ëÇ Ï³£

²ñ ¹³ ñ»õ, Ù³Ûñë Ý³Ë Çñ ³ÝÓ Ý³ ·Ç ñáí ùáõ ¿ ³ñ Ï³Í ¿ ³é³ -

çÇÝ ³Ý ·³Ù, ³å³ Ñ»ñÃ³μ³ñ Ñ³ ·áõëïÝ»ñÁ »õ ³ñ ¹áõ½³ñ ¹Á

÷á Ë» Éáí ï³ñ áõ³Í ¿ ãáñë ï³ñ μ»ñ ëÝïáõÏ Ý»ñ »õ ùáõ ¿ ³ñ -

Ï³Í ¿ ï³ñ μ»ñ ³ÝáõÝ Ý» ñáí£ ºõ í»ñ ç³ å¿ë Çñ ³ÝÓ Ý³ ·Ç ñÁ…

ÏáñëÝ óáõ ó³Í ¿ ×³Ù μáõ ÁÝ Ã³ó ùÇÝ£

²Ûë ù³Ý ù³ ç³ ·áñ Íáõ ÃÇõÝ ã¿ ÇÝù ³ÏÝ Ï³ É»ñ Ù»ñ Ùûñ Ù¿Ý,

ã¿ ÇÝù ·Ç ï»ñ, áñ ³Ý ÏñÝ³ñ ³Ûë ³ë ïÇ ×³Ý Û³Ý ¹áõ·Ý ÁÉ É³É

§Ï³ñ ·³¹ñ»Éáõ¦ Ñ³Ù³ñ ëÝïáõÏÇ íñ³Û ÝëïáÕ ÑëÏÇãÝ»ñÁ£ ºõ

ÏþÁë»Ý Ã¿ ÈÇ μ³ Ý³ ÝÇ Ù¿ç ÁÝï ñáõ ÃÇõÝ Ý» ñÁ ÏþÁÝ Ã³ Ý³Ý ½»Õ -

Í³ñ³ñáõÃ»Ý¿ Ñ»éáõ, ÅáÕáíñ ¹³í³ñ³Ï³Ý ³ñ ¹³ñ Ó»õáí£ ºë

ã»Ù Ñ³ õ³ ï³ñ ³Û¹ Åá Õáíñ ¹³ í³ ñáõ Ã»³Ý, áñáí Ñ» ï»õ áÕç

Ï»³Ý ùÇë ÁÝ Ã³ó ùÇÝ ã»Ù Ñ³Ý ¹Ç å³Í ³Ýáñ£ ÀÝï ñ³ Ï³Ý ÇÙ

÷áñ Ó³ éáõ ÃÇõÝë Ëñ³ Ëáõ ëÇã ã¿ »Õ³Í£ ò³ñ¹ ÙÇ³ÛÝ »ñ Ïáõ

³Ý ·³Ù ùáõ ¿ ³ñ Ï³Í »Ù. ³é³ çÇ ÝÁ 1972-Ç »ñ»ë ÷á Ë³ Ý³ Ï³Ý

ÁÝïñáõÃÇõÝÝ»ñáõÝ, ÇëÏ »ñÏñáñ ¹Á` 2000-ÇÝ, ù³Õ³ù³å»ï³-

Ï³Ý ÁÝï ñáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõÝ£ 1972-ÇÝ, ëá íá ñ³ Ï³ ÝÇÝ å¿ë, »ñÇ -

ï³ ë³ñ¹ Ý»ñ »Ï³Ý ½Çë ïáõ Ý¿Ý ï³ ñÇÝ ùáõ ¿ ³ñ Ïáõ Ã»³Ý

Ï»¹ ñáÝ, áñ ÏÁ ·ïÝáõ¿ñ ø³ ñ³Ý ÃÇ Ý³ ÛÇ Ù¿Ï ³Ý ÏÇõÝÁ£ ºñμ

ÑáÝ Ñ³ ë³Û, Ú³ Ïáμ »Õ μ³Ûñë Ýëï³Í ï» ë³Û ëÝïáõ ÏÇÝ ·Éáõ -

ËÁ£

- Ð³Û ï¿ ì³ Ñ¿, ³é ³Ûë ÃáõÕ ÃÁ »õ ëÝïáõ ÏÇÝ Ù¿ç Ý» ï¿,

Áë³õ ÇÝ ÍÇ ³Ý »ñ Ï³ ñ» Éáí Ã»Ï Ý³ Íáõ Ý» ñáõ ó³ÝÏ ÙÁ£

Æ±Ýã ÏñÝ³ ÛÇ ÁÝ»É. ÑÝ³ ½³Ý ¹» ó³Û »õ ³é³ÝÓ Ý³ Ý³ Éáí ËóÇ -

ÏÇ í³ñ³ ·áÛñÇÝ »ïÇÝ, ÃÕÃÇÏÁ ½»ï»Õ»óÇ ëÝïáõÏÇÝ Ù¿ç, Áëï

»Õ μûñë å³ï áõ¿ ñÇÝ£ ²é³ÝÓ Ý³ Ý³ Éáõ Ï³ ñÇù ³É ãÏ³ñ. ÏñÝ³ -

ÛÇ ³É³ ÝÇ Ï³ ï³ ñ»É ÇÝ ÍÇ å³ï áõÇñ áõ³ ÍÁ£ ´³Ûó ³ÝÑ ñ³ Å»ßï

¿ñ Ó» õ³ Ï»ñ åáõ ÃÇõÝ Ý» ñÁ Û³ñ ·»É£ ²Ûë »Õ³õ ÇÙ ù³ Õ³ ù³óÇÇ

Çñ³ õáõÝùë ·áñ Í³¹ ñ» Éáõ ³é³ çÇÝ »õ í»ñ çÇÝ ÷áñ Ó³ éáõ -

ÃÇõÝë£ ²Û¹ ûñ¿Ý Ç í»ñ »ñ μ»ù »ñ»ë ÷á Ë³Ý ÁÝï ñ» Éáõ ã»Ù »ñ -

Ã³ñ »õ ³Û ëáõ Ñ» ï»õ ³É »ñ Ã³ Éáõ Ýå³ ï³Ï ãáõ ÝÇÙ£ à±õñ ÙÝ³ó

³½³ ïáõ ÃÇõÝë, á±õñ ÙÝ³ó Áëï ÇÙ ÁÙμé ÝáõÙ Ý» ñáõë »õ Ñ³ -

Ùá½áõÙÝ»ñáõë ùáõ ¿ ³ñÏ»Éáõ ³½³ïáõÃÇõÝë£ ÆÝãá±õ ³Ûë Ï³Ù

³ÛÝ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÇõÝÁ ÇÝÍÇ åÇïÇ å³ñï³¹ñ¿ ë³ Ï³Ù Ý³

Ã»Ï Ý³Í áõÇÝ ùáõ ¿ ³ñ Ï» Éáõ Ã» É³¹ ñáõ ÃÇõÝÁ Ï³Ù Ññ³ Ñ³Ý ·Á£

ºñÏñáñ¹ ³Ý ·³Ù, ù³Õ³ù³å»ï³Ï³Ý ËáñÑáõñ ¹Ç ÁÝïñáõ-

Ã»³Ý ÷áñ Ó³ éáõ ÃÇõÝÁ ³å ñ» ó³Û 2000-ÇÝ£ ä³ß ïû ÝÇ íñ³Û ÏÁ

·ïÝáõ¿Ç áñ å¿ë Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿ Ñ³ Ù³ÛÝ ùÇ Ý»ñ Ï³ Û³ óáõ óÇã Ý» ñ¿Ý

Ù¿ ÏÁ£ ÐáÝ »õë Ç¯Ýã Ëá ïá ñáõÙ. Ñ³ Ù³ÛÝ ù³ ÛÇÝ ¹ñáõ Ã»³Ùμ

Ýß³ Ý³Ï áõ³Í ¿ÇÝ ùáõ ¿ ³ Ï»¹ ñáÝ Ý» ñÁ£ ²Ù¿Ý Ù¿Ï Ñ³ Ù³ÛÝ ùÇ

Û³ï Ï³ó áõ³Í ¿ñ í³Ûñ ÙÁ, ÝáÛ ÝÇëÏ ³ñ³ Ï³ ÝÇ »õ Ç·³ Ï³ ÝÇ

ï³ñ μ» ñáõ ÃÇõÝ Ý» ñÁ Û³ñ· áõ³Í ¿ÇÝ, ½Ç ³Ý ç³ï Ï»¹ ñáÝ Ý»ñ

Ýß³ Ý³Ï áõ³Í ¿ÇÝ£ ²Û¹ Å³ Ù³ Ý³Ï ³É Ý³ Ë³ å³ï ñ³ëï áõ³Í

ó³Ý ÏÁ Ý» ï» óÇ ùáõ ¿ ³ ïáõ ÷ÇÝ Ù¿ç, μá Éáñ ùáõ ¿ ³ñ ÏáÕ Ý» ñáõÝ

ÝÙ³Ý£ Ò³ÛÝë ïáõÇ ã×³Ýã ó³Í Ã»Ï Ý³ Íáõ Ý» ñáõë, áñáÝù Ï³½ -

Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõ ÏáÕ Ù¿ Ù¿Ï ï»Õ áõ³Í ¿ÇÝ Ñ³ Ù³ Ï» óáõ -

Ã»³Ý ëÇ ñáÛÝ£ ºñ»ë ÷á Ë³ Ý³ Ï³Ý ÁÝï ñáõ Ã»³Ý, 1972-ÇÝ,

ùáõ ¿ ³ñÏ»óÇ »õ ïáõÝ í»ñ³ ¹³ñÓ³Û£ ´³Ûó ù³Õ³ù³å»ï³Ï³Ý

³Ûë ÁÝïñáõÃ»³Ý ÙÇÝã»õ áõß ·Çß»ñ ÁÝïñ³Ï³Ý Ï»¹ñáÝÁ ÙÝ³óÇ,

áñáí Ñ» ï»õ ëÝïáõÏ Ý» ñÁ μ³ó áõ» ó³Ý »õ ÏáÕ Ù» ñáõ Ý»ñ Ï³ -

Û³ óáõ óÇã Ý» ñáõ ÑëÏá Õáõ Ã»³Ý ï³Ï ÃÕÃÇÏ Ý» ñÁ Ñ³Ùñ áõ» ó³Ý

»õ Ó³Û Ý» ñáõ μ³ß Ëáõ ÙÁ ëïáõ· áõ» ó³õ£ ²Û¹ ûñ »õë í×é» óÇ

ùáõ ¿ ³ñ Ïáõ Ã»³Ý ã»ñ Ã³É, ãÙ³ë Ý³Ï óÇÉ ÁÝï ñ³ Ï³Ý μ» Ù³¹ -

ñáõÃ»³Ý£ ²Ûá°, ÁÝïñáõÃÇõÝÝ»ñÁ μ»Ù³¹ñáõÃÇõÝÝ»ñ »Ý Ý»ñ-

Ï³Û ÁÝï ñ³ Ï³Ý ûñ¿Ý ùÇÝ ÑÇ Ù³Ùμ£

²ÛÅÙ, ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý ÏáÕ Ù» ñÁ, »Ý Ã³ñÏ áõ» Éáí Åá Õáíñ ¹³ -

ÛÇÝ ×ÝßáõÙ Ý» ñáõ, ÏÁ ÷áñ Ó»Ý ÁÝï ñ³ Ï³Ý ³ñ¹ Ç ³ Ï³Ý ûñ¿Ýù

ÙÁ Ñ³ëï³ï»É, Û³ïÏ³å¿ë ËáñÑñ ¹³ñ³ÝÇ Ý»ñÏ³Û³óáõóÇãÝ»-

ñáõ å³ ñ³ ·³ ÛÇÝ£ ÎÁ Ëûë áõÇ 1960-Ç ûñ¿Ý ùÇÝ ³Ý³ñ ¹³ ñáõ -

Ã»³Ý Ù³ ëÇÝ »õ ç³Ýù ÏÁ Ã³÷ áõÇ ÁÝï ñáõ ÃÇõÝ Ý»ñ Ï³ ï³ ñ»É

Ù» Í³ Ù³ë Ý³ Ï³Ý-Ñ³ Ù³ Ù³ë Ý³ Ï³Ý Ë³éÝ ¹ñáõ Ã»³Ý ÙÁ ÑÇ -

Ù³Ùμ£ ²ÙÇë Ý» ñ¿ Ç í»ñ ÏáÕ Ù» ñáõ ÙÇ ç»õ »ñÏ Ëû ëáõ ÃÇõÝÁ ³Ûë

³éÝ ãáõ Ã»³Ùμ ¹ñ³ Ï³Ý ³ñ ¹ÇõÝ ùÇ ÙÁ ã¿ Û³Ý ·³Í£ ºÃ¿ Ï³ -

óáõ ÃÇõÝÁ ÙÝ³Û ³ÛÝ å¿ë ÇÝã å¿ë áñ ¿ ÑÇ Ù³, Ûû¹ë ÏÁ óÝ¹Ç Ýáñ

ûñ¿Ý ùÇ ÙÁ áñá Ýáõ ÙÁ »õ ÏÁ ÙÝ³Ýù 1960-Ç ³Ý³ñ ¹³ñ ûñ¿Ý ùÇÝ

»³Ã³Õ³ÝÇÝ ï³Ï£ ²ñ¹ »ûù ÙÇÝã»õ Û³çáñ¹ »ñ»ë ÷áË³Ý³Ï³Ý

ÁÝï ñáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõÝ Ï³ Û³ óáõ ÙÁ åÇ ïÇ áõ Ý» Ý³±Ýù ûñ¿Ýù ÙÁ,

áñ Ó·ïÇ ³ñ ¹³ ñáõ ÃÇõÝÁ í» ñ³ Ñ³ë ï³ ï»É »õ Åá Õáíñ ¹³ Ï³Ý

Çñ³õ Ý»ñ Ï³ Û³ó ãáõ ÃÇõÝ ÙÁ ³å³ Ñá í»É£ ØÇÝã ³Û¹ ÏÁ ÙÝ³Ù

Ñ³Ùá½áõÙÇë íñ³Û μÝ³õ ãùáõ ¿ ³ñÏ»Éáõ »õ Ñ»éáõ ÙÝ³Éáõ ÁÝïñ³

Ï³Ý ½³ õ»ß ï¿Ý£

Øúðê Ø²øð²êÆðàôÂÆôÜÀ

Üáñ Ø³ ñ³ ßÇ ÑÇÙ Ý³¹ ñáõ Ã»³Ý Ãáõ³ Ï³ Ý¿Ý ÙÇÝ ã»õ 1950-

1960 Å³Ù³Ý³Ï³ßñç³ÝÁ ï³ÝïÇÏÇÝÝ»ñÁ Ý»ñÏ³ÛÇ ÁÝÓ»éáõ³Í

ÙÇçáóÝ»ñÁ ãáõÝ¿ÇÝ Ù³ùñáõÃ»³Ý Ù³ñ½¿Ý Ý»ñë£ ²ÝáÝù ³éïÁõÁ

Ý¿ ÙÇÝ ã»õ ÇñÇ ÏáõÝ ³Ý ¹³ ¹³ñ Ïþ³ß Ë³ ï¿ ÇÝ Çñ»Ýó ïáõ Ý» -

ñÁ Ù³ ùáõñ å³ Ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ. ³õ É»É, ëñμ»É, §÷ñÇ ÙÇõë¦ û×³-

ËÇÝ íñ³Û ×³ß »÷»É, Ó»é ùáí Éáõ³óù ÁÝ»É (ù³ ÝÇ áñ Éáõ³ó ùÇ

Ù»ù»Ý³Ý»ñÁ ï³Ï³õÇÝ ï³ñ³Íáõ³Í ã¿ÇÝ), å½ïÇÏÝ»ñÁ Éá·óÁ-

Ý»É, »õÝ… Î³ñ Í¿ù ïáõ ÝÇ ·áñ ÍÁ μ³ õ³ ñ³ñ ãÁÉ É³ñ, Ï³ ÛÇÝ ÏÇ -

Ý»ñ, áñáÝù áõ ñÇ ßÇÝ Éáõ³ó ùÁ ÁÝ» Éáõ Ïþ»ñ Ã³ ÛÇÝ ÝÇõ Ã³ Ï³Ý

áñáß »Ï³ Ùáõï ÙÁ ³å³ Ñá í» Éáõ »õ ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇ Ñûñ μ» éÁ Ã» -

Ã»õó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ£

Ø³Ûñë ã³ ÷³ ½³Ýó Ù³ù ñ³ ë¿ñ ¿ñ »õ ¹»·. ³Ý μÍ³ËÝ ¹Çñ

³ß Ë³ ï³Ý ùáí ÙÁ ÏÁ ÑëÏ¿ñ ï³Ý Ïá ÏÇ Ïáõ Ã»³Ý »õ Ù³ù ñáõ -

Ã»³Ý íñ³Û£ Ð³ Ï³ é³Ï ÝÇ Ñ³ ñ³ Ï³½Ù ÁÉ É³ ÉáõÝ »õ ÓÙ»é Ý» ñÁ

·ñ» Ã¿ ³Ù μáÕ çáõ Ã»³Ùμ ³Ý Ïá ÕÇ ÝÇ Í³ é³ Û» ÉáõÝ, ³Ý ã¿ñ Ã» -

ñ³ Ý³ñ Çñ ï³Ý Ù³ù ñáõ Ã»³Ý Ù¿ç£ ²Ý Éáõ³ó ùÁ Ó»é ùáí

ÏþÁÝ¿ñ, áñáíÑ»ï»õ Éáõ³óùÇ Ù»ù»Ý³Û ãáõÝ¿ñ ³Û¹ ûñ»ñáõÝ, »õ

çáõ ñÇÝ Ù¿ç É» Õ³ ÏÇ ù³ é³ Ïáõ ëÇ ÙÁÝ ³É ÏÁ ¹Ý¿ñ£ ÇÝ ãÇ± ÏÁ Í³ -

é³ Û¿ñ ³Û¹ ùÇÙ Ç ³ Ï³Ý ù³ é³ Ïáõ ëÇ Ï³ åáÛï Ïïá ñÁ£ Ú» ïáÛ

ÇÙ³ ó³Û ³ïáñ ·áñ Í³ Íáõ Ã»³Ý Ýå³ ï³ ÏÁ£

úñÇÝ Ù¿ÏÁ, ³ÙμáÕç Å³Ù³Ý³ÏÁ Éáõ³óùÇ Û³ïÏ³óÝ»É¿ »ïù,

Ù³Ûñë ãáñ ó³Í É³ Ã» ñÁ »õ Ñ³ ·áõëï Ý» ñÁ Í³É É»ó-Ïá Ï»ó »õ Çñ

ë»Ý »³ ÏÇÝ Ù¿Ï ³Ý ÏÇõÝÁ ·ïÝáõáÕ ÷³Ûï »³Û Ï³ åáÛï å³ Ñ³ -

ñ³ ÝÇÝ Ù¿ç ½» ï» Õ»ó£ ²Û¹ å³ Ñ³ ñ³ ÝÁ ¹éÝ³ ÏÇ ÷á Ë³ ñ¿Ý ÏÁ

·áó áõ¿ñ í³ ñ³ ·áÛ ñáí ÙÁ£ ºñ Ïáõ ûñ »ïù, Ù³Ûñë í³ ñ³ ·áÛ ñÁ

ù³ ß»ó Ó»éù ÙÁ É³Ã ³é Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, Û³Ý Ï³ñÍ ×ã³ó »õ É³ Éáõ

ëÏë³õ£ ì³ ½» óÇ ï»ë Ý» Éáõ, Ã¿ Ç°Ýã å³ ï³ Ñ³Í ¿ñ£ ¼áÛ· ÙÁ ³ã -

ù»ñ ³Ý ß³ñÅ ÏÁ ë» õ» é¿ ÇÝ Ù»½ »õ ³Û¹ ³ã ù» ñáõÝ ï¿ ñÁ ï» Õ¿Ý

ã¿ñ ß³ñ Å»ñ£ Î³ ïáõ ÙÁÝ ¿ñ, áñ μ³½ Ù³Í ¿ñ ÑáÝ »õ ÏÁ å³ßï -

å³Ý¿ñ Çñ Ýáñ³ÍÇÝ Ó³ ·»ñÁ£ ²é³Ýó í³ñ³Ý»Éáõ, ³Ýí³Ë áë-

ïáõÙáí ÙÁ ³Û¹ Ï³ïáõÇÝ åáã¿Ý μéÝ»Éáí å³Ñ³ñ³Ý¿Ý ¹áõñë

Ñ³ Ý» óÇ »õ Ù»ñ ³ë ïÇ ×³Ý Ý» ñáõÝ ¹Ç Ù³ óÁ ·ïÝáõáÕ μ³ó ï³ -

ÝÇ ùÇÝ íñ³Û Ý» ï» óÇ£ ²å³, í» ñ³ ¹³é Ý³ Éáí ë»Ý »³Ï, ÑÇÝ·

Ó³ ·» ñÁ ïáå ñ³ ÏÇ ÙÁ Ù¿ç ¹Ý» Éáí Çñ»Ýó Ùûñ Ùûï ßåñï» óÇ£

Ø³Ûñë ÇëÏáÛÝ å³Ñ³ñ³ÝÇÝ μáÉáñ Ñ³ ·áõëïÝ»ñÝ áõ ï³ÏÇ É³-

Ã» ñÁ ¹áõñë Ñ³ Ý»ó, Ëá Ñ³ Ýáó ï³ ñ³õ, çáõñ ï³ù óáõó û×³ ËÇÝ

íñ³Û »õ ½³ ÝáÝù ÏñÏÇÝ ³Ý ·³Ù Éáõ³ó£ ²Ý ßáõßï Ñ³ ·áõëï Ý» -

ñÁ ³Õ ïá ï³Í ã¿ ÇÝ, μ³Ûó Ù³Ûñë ã¿ñ ÏñÝ³ñ Ñ³Ý ·Çëï ùÝ³ Ý³É

ÙÇÝ ã»õ áñ ³ÝáÝó íñ³ Û¿Ý Ï³ ïáõ Ý» ñáõÝ ·³ñ ß³ Ñá ïÁ ãóÝ¹¿ñ£

²Û¹ å¿ë ³É »Õ³õ£

Ü³ Ë³ å¿ë ·ñ³Í »Ù, áñ Ù³Ûñë ÇÝ ÍÇ ÃáÛÉ ã¿ñ ï³ñ, áñ Íáí

»ñ Ã³Ù, ÏÁ í³Ë Ý³ñ ³éáÕ çáõ Ã»³Ýë íñ³Û£ ´³Ûó ä»ñ× »Õ -

μ³Ûñë ³½³ï ¿ñ, ÏñÝ³ñ »ñ Ã³É á°õñ áñ áõ ½¿ñ£ Ìá íÇ å³ ñ³ -

·³ ÛÇÝ, ÏÁ ËÝ¹ñ¿Ç ä»ñ ×¿Ý, áñ ½Çë ³É ï³ Ý¿ñ, μ³Ûó ³Ý ÏÁ

Ù»ñ Å¿ñ »õ ÁÝ Ï»ñ Ý» ñáí Ïþ»ñ Ã³ñ£ ä³ ï³Ñ Ù³Ùμ ÇÙ³ ó³Û, áñ

³ÝáÝù Íá í» ½»ñ ùÁ ÏÁ ÍË»Ý »õ »Õ μ³Ûñë í³Ë Ý³ Éáí áñ Çñ

³ñ³ñ ùÁ ÏñÝ³Ù ÍÝáÕ ùÇë Áë»É, ÏÁ Ëáõ ë³ ÷¿ñ ½Çë ï³ Ý» É¿£ Èá -

Õ³ Éáõ Ù³ñ Ù³çë Û³ ·»ó Ý» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí, ûñ ÙÁ ÑÝ³ ñ» óÇ

·Çõï ÙÁ£ §Ø³ Ûû¦ë Ñ³ ·³Û »õ Ù»ñ ï³Ý ï³ ÝÇ ùÇ çñ³Ù μ³ ñÇÝ

Ù¿ç ëáõ½ áõ» ó³Û Ùûñë μ³ ó³ Ï³ Ûáõ Ã»³Ý£ æñ³Ù μ³ ñÁ Ï¿ë É» -

óáõÝ ¿ñ, ³ÛÝ å¿ë áñ ÏñÝ³ ÛÇ ³Ýáñ Ù¿ç Éá· Ý³É, ù³ ÝÇ áñ Éá Õ³É

ã¿Ç ·Ç ï»ñ£ ºñμ Ù³Ûñë ïáõÝ Ñ³ ë³õ »õ ½Çë ï» ë³õ ³Û¹ íÇ ×³ -

ÏÇÝ Ù¿ç, ³ß Ë³ñ ÑÁ ·ÉËáõÝ ÷É³õ. ½Çë ¹áõñë Ñ³ Ý»ó çáõ ñ¿Ý

§³Ù³Ý, Ç±Ýã ÁñÇñ, ë³ÃÉÁ ×³Ý ÏþÁÉÉ³ë¦ Áë»Éáí ³ñï³ëáõ³ÉÇó,

ãáñ óáõó, Ñ³· óáõó »õ í³ñ Çç» óáõó£ ²å³, Ëá Ñ³ Ýá óÇÝ μá Éáñ

Íá ñ³Ï Ý» ñÁ μ³ Ý³ Éáí çñ³Ù μ³ ñÇÝ å³ ñáõ Ý³ Ïáõ ÃÇõÝÁ å³ñ -

å»ó É³õ ÙÁ û×³ é» Éáí Ý³ »õ å³ ï»ñÝ áõ Û³ ï³ ÏÁ£ ²Û¹ ûñ» -

ñáõÝ, ³ÛÅ Ùáõ çáõ ñÇ Ý» Õáõ ÃÇõÝÁ ãáõ Ý¿ ÇÝù, ûñÁ ùë³Ý ãáñë

Å³Ù çáõñ Ï³ñ, ³ÛÝ å¿ë áñ ù³ ÝÇ ÙÁ Å³ Ù¿Ý çñ³Ù μ³ ñÁ ÏñÏÇÝ

É»ó áõ» ó³õ£

àõñÇß ûñ ÙÁ, ¹³ñÓ »³É û·ïáõ»Éáí Ùûñë μ³ó³Ï³ÛáõÃ»Ý¿Ý,

ÉáÕ³½ ·»ëïë ï³μ³ïÇë ï³Ï¿Ý Ñ³ ·³Û »õ îáñ³ Ù»ÏÝ»ó³Û Éá-

Õ³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ£ ²Û¹ Å³ Ù³ Ý³Ï, îá ñ³Ý ÑÇ Ù³Ï áõ³Ý å¿ë ³Õ -

μ³ ÏáÛ ïÇ É»é ÙÁ ã¿ñ, Íá í» ½»ñ ùÁ Ù³ ùáõñ ¿ñ »õ Ù³ñ ¹ÇÏ ³½³ -

ïû ñ¿Ý ÏÁ Éá Õ³ ÛÇÝ£ Îñó³ ÍÇë ã³÷ Éá Õ³ óÇ »õ ³ñ» õÁ Ù³ñ

ãÙï³Í, Ã³ó §Ù³ Ûû¦Çë íñ³ Û¿Ý ï³ μ³ïë Ñ³· Ý» Éáí μéÝ» óÇ

í»ñ³ ¹³ñÓÇ ×³Ùμ³Ý£ â³ñ μ³Ëï¿ë, áïùë ÷ß³Ã»ÉÇ ÙÁ ëáõñ

Í³Û ñÇÝ ³Ý ó³õ »õ ³ñÇõ Ý» ó³õ£ Ðá· ãÁ ñÇ, ³õ³ ½áí ëñμ» óÇ

³ñÇõÝÁ »õ ×³Ù μ³ë ß³ ñáõ Ý³ Ï» óÇ£ îáõÝ Ñ³ë Ý» Éáõë, Ñû ñ³ù -

ñáçë Ñ³ñëÇÝ` ê³ÃÇÏÇÝ ÇÙ³óáõóÇ ¹¿åùÁ, ËÝ¹ñ»Éáí áñ Ùûñë

μ³Ý ãÁ ë¿£ ²Ý ËÝ³ Ù»ó áïùë, Éáõ³ó, ãáñ óáõó áõ ½Çë ïáõÝ

ÕñÏ»ó£ Ú³ çáñ¹ ³é³ õûï »ñμ ³ñÃÝ ó³Û, áïùë áõ é»ñ ¿ñ »õ

ã¿Ç ÏñÝ³ñ ½³ÛÝ ß³ñ Å»É£ Ø³Ûñë ï»ë Ý» Éáí áõ é»ó ùÁ Ñ³ñ óáõó,

Ã¿ Ç°Ýã Áñ»ñ »Ù£ ê³ ÃÇÏ ³ñ ¹¿Ý ³Ýáñ å³ï Ù»ñ ¿ñ å³ ï³ Ñ³ -

ñÁ£ ÀëÇ, áñ Ã» ÉÇ ³Ý ó³õ »õ íÇ ñ³ õáñ áõ» ó³õ£ ´ÅÇß ÏÁ, áñáõÝ

³Û ó» É» óÇÝù, Áë³õ, áñ §ÙÇù ñáå ³é³Í ¿¦ »õ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¹³ñ -

Ù³ Ýáõ ÙÁ Ï³ ï³ ñ» Éáí ½Çë ïáõÝ ×³Ù μ»ó£ Þ³ μ³Ã ÙÁ í»ñç,

áïùë í» ñ³· ï³õ Çñ μÝ³ Ï³Ý »ñ» õáÛ ÃÁ, áõ ³É ãÑ³ Ù³ñ Ó³ Ï» -

ó³Û ³é³Ý ÓÇÝ Íáí »ñ Ã³É…

øáÛ ñ»ñë ÏÁ å³ï Ù»Ý, Ã¿ Ù³Ûñë ÝáÛÝ ³Ý ½Ç çá Õáõ ÃÇõÝÁ ÏÁ

óáõ ó³ μ» ñ¿ñ Ñûñë ÝÏ³ï Ù³Ùμ£ Ð³Ù Ù³ Ý³ ·Çõ ÕÁ, Ñ³Ûñë ÏÁ

ßñç¿ñ ÷á Õáó Ý» ñÁ »õ Ñ³ ·áõë ï³ Ï³É áõ ÷»ï ñ³ õ»É ÏÁ Í³ Ë¿ñ£

Çõ ÕÇ ÷á Õáó Ý» ñÁ ÷á ßáï ÏþÁÉ É³ ÛÇÝ »õ Ñûñë Ñ³ ·³Í ë³Ý ï³ -

ÉÇÝ Í³ Ï» ñáõÝ å³ï ×³ éáí ³Ýáñ áï ù» ñÁ Ïþ³Õ ïá ï¿ ÇÝ£ ²Û¹

íÇ ×³ Ïáí ³ñ ·ÇÉ áõ³Í ¿ñ ³Ý Ïá ÕÇÝ ÙïÝ»É£ àõë ïÇ, Ù³Ûñë`

Ñ³Ûñë Ññ³ å³ ñ³ ÏÇ ³ÏÁ ï³ Ý» Éáí ÏÁ Éáõ³ñ ³Ýáñ áï ù» ñÁ »õ

ÏÁ Ëá ½³ Ý³ Ï¿ñ, áñ å¿ë ½Ç ³ïáÝù É³ õ³ å¿ë Ù³ùñ áõÇÝ£ Ðûñë

³Õ³ Õ³Ï Ý» ñáõÝ »õ ó³ õÇ ×Ç ã» ñáõÝ ³Ï³Ýç ã¿ñ Ï³ Ë»ñ Ù³Ûñë

»õ ³Ýáñ áï ù» ñÁ É³õ ÙÁ Éáõ³ ó³Í ïáõÝ ÏÁ í» ñ³ ¹³é Ý³ ÛÇÝ£

²Ý ÝáÛÝ Ó» õáí ÏÁ í³ñ áõ¿ñ Ý³ »õ Ñ»ïë, μ³Ûó ³é³Ýó Ëá ½³ -

Ý³Ï ·áñ Í³ Í» Éáõ, »ñμ ûñ áõ³Ý Ã³ ÷³ éáõÙ Ý» ñáõë ³õ³ñ ïÇÝ

ïáõÝ ÏÁ í» ñ³ ¹³é Ý³ ÛÇ. ÏÁ Éáõ³ñ Ã» õ»ñë, ÍáõÝ Ï»ñë »õ

ëñáõÝù Ý»ñë »õ ÏÁ Í³Ý ñ³ Ý³ñ áï ù» ñáõë íñ³Û£

Ø³Ûñë ÙÇÝ ã»õ Çñ í»ñ çÇ ÝÁ ßáõÝ ãÁ ÙÝ³ó ÝáÛÝ Ù³ù ñ³ ë¿ñ ÏÇ -

ÝÁ£ Ð³Ûñë ÏÁ å³ï Ù¿, Ã¿ Ù³Ñ áõ³Ý Ý³ Ëû ñ¿ ÇÝ, ·Ç ß» ñÁ ³Ý -

Ïá ÕÇÝ ÙïÝ» É¿ ³é³ç, Ù³Ûñë å³ï ñ³ë ï³Í ¿ Éáõ³ó ùÇ Ù» ù» -

Ý³Ý »õ É³ Ã» ñÁ μ³Õ ÝÇ ùÁ ¹Ç ½³Í, áñ å¿ë ½Ç ³é ïáõ Ï³ ÝáõË

³ñÃÝ Ý³ ÉáõÝ å¿ë Éáõ³óù ÁÝ¿£ ¸Åμ³Ë ï³ μ³ñ É³ Ã»ñÝ áõ Ù» -

ù» Ý³Ý ÙÝ³ óÇÝ Ý³ Ë³ å³ï ñ³ë ï³ Ï³Ý ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ÍÇ ñÇÝ

Ù¿ç, áñáí Ñ» ï»õ Ù³Ûñë ³Ý³ÏÝ Ï³ Éû ñ¿Ý Ù³ Ñ³ ùáõ ÝÇ Ùï³õ£

ºñμ ³é ïáõ Å³ ÙÁ ÇÝ ÝÇÝ Ñûñë ïáõ ÝÁ Ñ³Ý ¹Ç å» ó³Û Ù³Ûñë

μÅÇß ÏÇ ï³ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, Ñ³Ûñë Áë³õ, Ã¿ ½³ÛÝ Ïþ³ñÃÝó Ý¿ñ

μ³Ûó ³Ý å³ ï³ë Ë³Ý ã¿ñ ï³ñ áõ ã¿ñ ³ñÃÝ Ý³ñ£ ÆÙ Ï³ñ ·Çë,

»ë ³É ù³ ÝÇ ÙÁ ³Ý ·³Ù §Ù³Ûñ¦ Ï³Ý ã» óÇ, μ³Ûó å³ ï³ë Ë³Ý

ãëï³ ó³Û£ Æë ÏáÛÝ í³ ½» óÇ áõ μÅÇßÏ μ» ñÇ£ ²Ûë í»ñ çÇ ÝÁ, ùÝÝ» -

É¿ »ïù å³é Ï³Í ÑÇõ³Ý ¹Á, Û³Ûï Ý»ó, áñ ³Ý Ù³ Ñ³ ùáõ ÝÇ ³Ý -

ó³Í ¿ »õ í³Ë ×³ ÝÁ ²ë ïáõ ÍáÛ Ó»éùÝ ¿£ ²é³ ç³ñ Ï» óÇ

ÑÇõ³Ý ¹³ Ýáó ÷á Ë³¹ ñ»É Ù³Ûñë, μ³Ûó μÅÇß ÏÁ ÁÝ¹ ¹Ç Ù³ ó³õ`

Ñ³ë ï³ ï» Éáí Ï³ óáõ Ã»³Ý ³Ý ÛáÛë ÁÉ É³ ÉÁ£ ²å³, »ñ»ù ûñ ³Ýó,

Ù³Ûñë` í»ñ çÇÝ ³Ý ·³Ù Çñ ë»õ ³ã ù» ñÁ ÇÝ ÍÇ áõÕ Õ³Í, Û³ õÇ -

ï»³Ýë ÷³ Ï»ó ½³ ÝáÝù£ ÎþÁë áõÇ, Ã¿ Ù³ Ñ³ ùáõ ÝÇ ÙïÝá ÕÁ ÏÁ

Éë¿, μ³Ûó ãÇ ÏñÝ³ñ å³ ï³ë Ë³ Ý»É£ ØÇÝ ã»õ ³Û ëûñ ³Û¹ ½áÛ·

³ã ù» ñáõÝ Ý³Û áõ³Í ùÁ ÏÁ ½·³Ù Ñá·Ç Çë Ëá ñÁ£

²ñ¹ »ûù Çñ ·ïÝáõ³Í ï» ÕÁ Ù³Ûñë ÏÁ ß³ ñáõ Ý³ Ï¿± Çñ Ù³ù -

ñ³ ëÇ ñáõ ÃÇõÝÁ...

Øºð ²Ø²ð²ÜàòÀ

ÈÇ μ³ Ý³ ÝÇ ³Ù³ éÁ ³Ý ï³ Ý» ÉÇ ï³ù ÏÉÇ Ù³Û áõ ÝÇ ä¿Û ñáõÃ

ù³ Õ³ ùÁ »õ ³Ýáñ ³ñ áõ³ñ Ó³Ý Ý» ñÁ ³å ñáÕ Ý» ñáõÝ Ñ³ Ù³ñ£

²Ûë å³ï ×³ éáí, ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÁ û¹³ ÷á Ëáõ Ã»³Ý Ïþ»É É»Ý

·Çõ Õ» ñÁ, È»é Ý³ ÉÇ μ³ Ý³ ÝÇ ½³ Ý³ ½³Ý ßñç³Ý Ý» ñáõÝ Ù¿ç£ ÐÇ -

Ù³Ï áõ³Ý å¿ë, Ù³ñ ¹ÇÏ Ã¿° ù³ Õ³ ùÁ »õ Ã¿° ·Çõ ÕÁ ïáõÝ ãáõ -

Ý¿ ÇÝ£ ²ÝáÝù ³Ù³é áõ³Ý Ñ³ Ù³ñ ·Çõ Õ¿Ý ïáõÝ ÏÁ í³ñ Ó¿ ÇÝ

áõ ù³Õ³ùÇ Çñ»Ýó ï³Ý Ï³ÑáÛùÝ áõ ³ÝÏáÕÇÝÝ»ñÁ ÷áË³¹ñ³-

Ï³é ù» ñáõ ï³ ÝÇ ùÁ μ»éó Ý» Éáí, ù³ Õ³ ùÁ ÏÁ Éù¿ ÇÝ »ñ»ù ³ÙëÁ -

õ³Ý Ñ³ Ù³ñ áõ ·Çõ Õ» ñáõ ½áí û¹ÇÝ ï³Ï Ïþ³Ý óÁ Ý¿ ÇÝ Çñ»Ýó

ó» ñ»Ï Ý» ñÁ »õ Ù³ Ý³ õ³Ý¹` ·Ç ß»ñ Ý» ñÁ£ Çõ Õ» ñÁ Çë Ï³ å¿ë

·ÇõÕ ¿ÇÝ, ã¿ÇÝ ÝÙ³Ý»ñ ³Ûëûñáõ³Ý ·ÇõÕ³ù³Õ³ùÝ»ñáõÝ, áõñ

Ù³ñ¹ ãÇ ½·³ñ û¹³ ÷á Ëáõ Ã»³Ý »É É» ÉÁ£

ÌÝáÕùë, Ñ³ ½Çõ ¹åñáó Ý» ñÁ ÷³Ï áõ¿ ÇÝ, Ð³Ù Ù³ Ý³ ÏÁ ÷á -

Ë³¹ñ áõ¿ ÇÝ »õ äáõñ× Ð³ Ùáõï ÏÁ í» ñ³ ¹³é Ý³ ÛÇÝ í» ñ³ Ùáõ -

ï¿Ý ³é³ç£ Ø»Ýù ùë³Ý ï³ ñÇ ÍÝÝ¹³ í³Ûñë »É³Í »Ýù, ù³ ÝÇ

ÙÁ ³Ù³é Ý» ñáõ μ³ ó³ éáõ Ã»³Ùμ, áõñ ³Ý óáõ ó³Í »Ù ÇÙ Ù³Ý -

Ïáõ Ã»³Ý, ³å³ å³ ï³ Ý» Ïáõ Ã»³Ý ûñ»ñë£ ì»ñ çÇÝ ³Ý ·³Ù

ÑáÝ ·³ ó³Í »Ýù 1972-ÇÝ »õ ³Û¹ Ãáõ³ Ï³ Ý¿Ý ëÏë»³É Ññ³ Å³ -

ñ³Í »Ýù ³Û¹ ·Çõ Õ³· Ý³ óáõ Ã»³Ý í³Û ñ¿Ý£ ºñμ û¹³ ÷á Ëáõ -

Ã»³Ý ã¿ ÇÝù »ñ Ã³ñ ÏÁ μ³ñÓ ñ³ Ý³ ÛÇÝù Ù»ñ ë» ÷³ Ï³Ý ï³Ý

ï³ ÝÇ ùÁ, áõñ ·Ç ß»ñ Ý» ñÁ ÏÁ ùÝ³ Ý³ ÛÇÝù Ù»ñ áñ Ã³ ïáõÝ ÏÇ

³ñÇ ßÇÝ ë³ Õ³ñÃ Ý» ñáõÝ ï³Ï£

ºñμ û¹³ ÷áËáõÃ»³Ý Ïþ»ñÃ³ÛÇÝù, Ñ³Ûñë ³ÙμáÕç ß³μ³ÃÁ

ù³ Õ³ ùÁ ÏÁ ÙÝ³ñ, ÙÇ³ÛÝ Þ³ μ³Ã »ñ» ÏáÛ »³Ý Ð³Ù Ù³ Ý³ ÏÁ

Å³ Ù³ Ý¿ñ »õ ºñ Ïáõ ß³μ ÃÇ ³é ïáõ ÏÁ í» ñ³ ¹³é Ý³ñ Çñ ·áñ -

ÍÇÝ Ú³ Ïáμ »Õ μûñë Ñ»ï£ ²ÛÝ å¿ë áñ Ù³Ûñë, ùáÛ ñ»ñë, ä»ñ×

»Õ μ³Ûñë »õ »ë ÏÁ ÙÝ³ ÛÇÝù ·Çõ ÕÁ£ Øáé Ý³ Éáí ³Ù³é Ý³ ÛÇÝ

å³ñ ï³ Ï³ Ýáõ ÃÇõÝ Ý» ñÁ, ½áñë Ù» ½Ç Ïáõ ï³ ÛÇÝ ¹åñá ó¿Ý, ÏÁ

ï³ñ áõ¿ ÇÝù Ë³ Õáí áõ Å³ Ù³Ý óáí ÙÇ³ÛÝ£ ä³ñ ï³ Ï³ Ýáõ -

ÃÇõÝÝ»ñÁ ÏÁ Ï³ï³ñ¿ÇÝù í»ñ³Ùáõï¿Ý ß³μ³Ã ÙÁ ³é³ç, »ñμ

³Û É»õë ëïÇå áõ³Í ÏþÁÉ É³ ÛÇÝù í» ñ³ ¹³é Ý³É Ù»ñ ÓÙ» é³ Ýá óÁ£

úñ ÝÇ μáõÝ, ³é³Ýó ³Ý ë³ Éáõ Ùûñë å³ï áõ¿ñ Ý» ñáõÝ, ·ñ» Ã¿

áï³ μá åÇÏ ÏÁ Ã³ ÷³ é¿Ç ·Çõ ÕÇÝ ¹³ß ï» ñáõÝ Ù¿ç, ³ñ» õÇÝ

ï³Ï, ÏÁ ÙïÝ¿Ç å³ñ ï¿½ Ý» ñÁ, áñáÝó ï¿ ñ» ñÁ Ñ» éáõ ÏÁ μÝ³ -

Ï¿ ÇÝ, ÏÁ ù³ Õ¿Ç ÑÇõ Ã»Õ ë»õ Ãáõ½, ½áñ ÙÇÝ ã»õ ³Û ëûñ ß³ï ÏÁ

ëÇ ñ»Ù£ ²éáõ Ý» ñáõ ³÷ÇÝ ³×³Í ÁÝ Ïáõ ½» ÝÇ Ý» ñáõÝ ù³ñ Ïþ³ñ -

Ó³ Ï¿Ç »õ ùÇã Ã¿ ß³ï ÏÁ Û³ çá Õ¿Ç í³ñ ³é Ý»É Ï³ Ý³ã ÁÝ ÏáÛ½ -

Ý»ñ, ½áñë ÏÁ Ï»Õ áõ¿Ç Ó»é ù»ñë ë»õó Ý» Éáí, ù³ ÝÇ áñ ³ÝáÝù

¹»é Ë³Ï ÏþÁÉ É³ ÛÇÝ£ ²é³Ýó ÝÏ³ ïÇ ³é Ý» Éáõ ·Éïáñ áõ» Éáõ

íï³Ý ·Á, ÏÁ Ã³ ÷³ é¿Ç Ý³ »õ Óá ñ» ñáõ »½ ñÇÝ, áõñ μáõ ë³Í

ÏþÁÉ É³ ÛÇÝ í³Û ñÇ Ùáñ Ù» ÝÇ Ý»ñ, áñáÝó Ï³ñ ÙÇñ Ï³Ù ë»õ Ùá ñÇ -

Ý»ñÁ Û³÷ßï³ÏáõÃ»³Ùμ Ïþáõï¿Ç£ ²Û¹ ûñ»ñáõÝ Ï³ñ× ï³μ³ï

ÏÁ Ñ³· Ý¿Ç, Ñ» ï» õ³ μ³ñ ÍáõÝ Ï»ñë, ëñáõÝù Ý»ñë »õ áï ù»ñë

÷áõ ß» ñ¿Ý »õ ï³ ï³ëÏ Ý» ñ¿Ý ÏÁ íÇ ñ³ õáñ áõ¿ ÇÝ, ÝáÛ ÝÇëÏ

Ïþ³ñÇõ Ý¿ ÇÝ, μ³Ûó Ñá· ã¿Ç ÁÝ»ñ£ úñ ÙÁ, »ñμ ³ñ ïÇ ÙÁ Ù¿ç ÏÁ

¹» ·» ñ¿Ç, ó³ Ë» ñáõ Ù¿ç ·ï³Û Ñ³õ ÏÇÃ Ý»ñ. Ý³Ë Ù¿Ï, ³å³

»ñ Ïáõ »õ Û³ çáñ ¹³ μ³ñ ÙÇÝ ã»õ »û ÃÁ Ñ³ï, ½áñë ã»Ù ·Ç ï»ñ á°ñ

Ñ³ õÁ ÑáÝ ³Í»ñ ¿ñ£ ²Ý ßáõßï ½³ ÝáÝù Ñ³ õ³ ù» Éáí ïáõÝ ï³ -

ñÇ£ ²Ûë ³ñ ïÁ ÏÁ ·ïÝáõ¿ñ ³Ýáõ ß³ í³ ×³é üñ³Ýë áõ³ ÛÇ Í³ -

Õ³ ñ³ ÝÇÝ »ï» õÁ, ³ÛÝ üñ³Ýë áõ³ ÛÇÝ, áñ Ù¿ Û³ ×³Ë ÏÁ ·Ý¿Ç

§ß³ ³ åÇ Û¿Ã¦ ÙÁ Ï³Ù ·áõ Ý³ õáñ §ÙÁ ß³å å³ù¦ ÙÁ` Ý³ Ë³ ëÇ -

ñ³Í ³Ýáõ ß» Õ¿Ý Ý»ñë£ ì» ñ³ ¹³é Ý³ Éáí ë»õ Ãáõ ½ÇÝ, Áë»Ù, áñ

Ù»ñ í³ñÓ³Í ï³Ý å³ñï¿½ÇÝ Ù¿ç Ï³ÛÇÝ »ñÏáõ Í³Ýñ³μ»éÝÁõ³Í

Í³ é»ñ, áñáÝó ×Çõ Õ» ñ¿Ý ÏÁ Ï³Ë áõ¿ ÇÝ ½Çë Ññ³ õÇ ñáÕ

åïáõÕ Ý» ñÁ£ Æë ÏáÛÝ ÏÁ μ³ñÓ ñ³ Ý³ ÛÇ Í³é »õ ù³ Õ» Éáí Ù»Õ -

ñ³ Íáñ Ëá ßáñ Ãáõ ½» ñÁ, ÏÁ É³ ÷¿Ç áõ ã¿Ç Û³ ·» Ý³ñ£ î³Ý ïÇ -

ñáõ ÑÇÝ ³Ûë ï»ë Ý» Éáí, Ñ³ Ù³ Ó³Û Ýáõ ÃÇõÝ ÙÁ ÏÝù»ó Ñ»ïë.

ÇÝ ÍÇ ïáõ³õ »Õ¿ ·¿ ßÇÝ áõ³Í ÷áùñ ë³ Ï³é ÙÁ »õ Áë³õ, áñ Ù¿Ï

Ïá Õáí Çñ»Ý Ñ³ Ù³ñ ù³ Õ»Ù, Ù¿Ï Ïá Õáí ³É` ÇÝ ÍÇ Ñ³ Ù³ñ£

ä³ï³Ý»ÏáõÃ»³Ýë, ì³Ñ¿ ÁÝÏ»ñáçë Ñ»ï ·³ÕïÝûñ¿Ý ·É³-

ÝÇÏ ÙÁ ÍË» É¿ »ïù, ÏþáõÕÕ áõ¿ ÇÝù Ññ³ å³ ñ³ ÏÇ ³ÏÁ, ÏÁ Éáõ³ -

ÛÇÝù Ù»ñ Ó»é ù»ñÝ áõ μ» ñ³Ý Ý» ñÁ, ³å³ Ïþáõ ï¿ ÇÝù

ø³ýù³ýÇÝ ·áõ Ý³ õáñ å³Õ å³ Õ³Ï Ý» ñ¿Ý, áñ å¿ë ½Ç ïáõ ÝÁ

»ñ» õ³Ý ã»É É¿ñ Ù»ñ ëËñ³ ·áñ Íáõ ÃÇõÝÁ£

Ð³ÙÙ³Ý³Ý ³Ù³ñ³ÝáóÝ ¿ñ Ý³ »õ ùáõ¿ÛÃóÇÝ»ñáõ »õ Çñ³ùóÇ

Ý» ñáõ, áñáÝù Çñ»Ýó »ñ ÏÇñ Ý» ñáõÝ ïû Ã¿Ý ÷³Ë ã» Éáí, Ïáõ

·³ ÛÇÝ ÑáÝ ³Ý óÁ Ý» Éáõ ï³ù »Õ³ Ý³ ÏÁ£ ²ÝáÝù ÏÁ ßñç¿ ÇÝ ³Ù» -

ñÇÏ »³Ý å»ñ× §ù³ ïÇ É³ù¦Ý» ñáí£ ²Û ñ» ñÁ ÙÇßï ëåÇ ï³Ï Ñ³ -

·áõë ïáí »õ §¿ÏÇÉ¦áí ¿ÇÝ, ÙÇÝã ÏÇ Ý» ñÁ ë»õ §åáõñ ù³¦ ÏÁ

Ïñ¿ ÇÝ, Í³ÍÏ áõ³Í áï ù¿Ý ÙÇÝ ã»õ ·ÉáõË, ÝáÛ ÝÇëÏ ¹¿Ù ù»ñ ÝÇÝ

å³ Ñ³Í ÏþÁÉ É³ ÛÇÝ ë»õ ¹Ç Ù³ ÏÇ ÙÁ ï³Ï, áõñ Ï¿ ÙÇ³ÛÝ ½áÛ· ÙÁ

³ã ù»ñ Ïþ»ñ» õ¿ ÇÝ£ ²Ûë Ìá óÇ »ñÏ ñ³ óÇ Ý» ñÁ Ñ³ ñáõëï ¹³ ë³ -

Ï³ñ ·Ç ÏÁ å³ï Ï³ Ý¿ ÇÝ, áñáí Ñ» ï»õ ³Ý Ñ³ ßÇõ ÏÁ Í³Ë ë¿ ÇÝ£

Þ³μ³Ã »õ ÎÇñ³ÏÇ »ñ»ÏáÝ»ñÁ ³ÝáÝù ÏÁ É»óÝ¿ÇÝ §Þ³Õáõñ¦Ç

½áÛ· ëñ×³ ñ³Ý Ý» ñÁ, áõñ Ï» ñáõ Ëáõ ÙÇ ÁÝ Ã³ó ùÇÝ ÏÁ í³ Û» É¿ -

ÇÝ ÉÇ μ³ Ý³Ý »³Ý Ñéã³ Ï³ õáñ §Ø» ½¿¦Ý »õ ÏÇ ë³ Ù»ñÏ »ñ· -

ãáõÑÇÇ ÙÁ Ó³Û Ý¿Ý ³õ» ÉÇ Ù³ñ ÙÇ ÝÁ£ ²Û¹ »ñ» Ïá Ý» ñÁ, ëñ×³ñ³Ý

Ý» ñáõÝ Ùáõï ùÇÝ ÏþÁÝ Ï» ñ³Ï ó¿Ç Ñûñë, áñ ÏÁ í³ ×³ é¿ñ Çñ

ß³É³ÏÁ Ïñ³Í ëå³éáÕ³Ï³Ý ³é³ñÏ³Ý»ñ` §³ëýáõñ³ù Ã³Û-

»³ñ¦ Ï³Ýã»Éáí£ àõß ·Çß»ñÇÝ, ù³É»Éáí ïáõÝ ÏÁ í»ñ³ ¹³éÝ³-

ÛÇÝù íï³Ý ·¿ ½»ñÍ. ½» ÷Çõ éÁ ÏÁ ½á í³ó Ý¿ñ Ù»½£

³ Éáí Ùûñë »õ ùáÛ ñ» ñáõë, ³ÝáÝù ³Û¹ ù³Ý ³É Ñ³Ý ·Çëï ã¿ -

ÇÝ ÁÝ»ñ û¹³ ÷á Ëáõ Ã»³Ý »ñ»ù ³ÙÇë Ý» ñáõÝ ÁÝ Ã³ó ùÇÝ£

²ÝáÝù ÓÙñ³Ý å³ ß³ ñÁ ÏÁ å³ï ñ³ë ï¿ ÇÝ μ³ ñ» Ï³Ù Âá ñáë -

»³Ý ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇÝ û· Ýáõ Ã»³Ùμ£ ØÇ Ý³ë Âá ñáë »³Ý ÑÝ³ Ï³ñ -

Ï³ï ¿ñ »õ Çñ ÏÝáç »õ Ù¿Ï Ñ³ ïÇÏ ïÕáõÝ Ñ»ï Ñ³ë ï³ï áõ³Í

¿ñ Ð³Ù Ù³ Ý³£ àõ Ý¿ñ å³ñ ï¿ ½áí ïáõÝ ÙÁ »õ ËÝÓá ñÇ ÁÝ ¹³ñ -

Ó³Ï å³ñ ï¿½ ÙÁ É»é Ý³ Ïá ÕÇÝ£ ²Ý ×³Ýãó áõ³Í ¿ñ ·Çõ ÕÇÝ Ù¿ç

§Ñ³ ×³³¦ ³Ýáõ Ýáí, ÇëÏ ïÕ³Ý ³É` Ø³ ñáõÝ ¿É ²ñ Ù³Ý Ù³Ï -

¹Çñáí£ Ð³ ×³³ ·ÇõÕÇ Ññ³å³ñ³Ï¿Ý ùÇã í³ñ áõÝ¿ñ Ë³ÝáõÃ

ÙÁ, áõñ Ïáõ ·³ ÛÇÝ ·Çõ Õ³ óÇ Ý» ñÁ Çñ»Ýó Ïû ßÇÏ Ý» ñÁ Ýá ñá ·»É

ï³Éáõ Ñ³Ù³ñ, Ï³Ù å³ñïÇ½å³ÝÇ Û³ïáõÏ ÏûßÇÏÝ»ñ ·Ý»Éáõ£

Âáé ÝÇ ÏÁ, ì³ Ñ¿Ý, Ï¿ ëûñ áõ³Ý ×³ ßÇ ¹³ ¹³ ñÇÝ ½ÇÝù ÏÁ ÷á -

Ë³ ñÇ Ý¿ñ »õ Ýá ñá ·áõ Ã»³Ý Ñ³ Ù³ñ ·³Ý Ó³Í ·áõ Ù³ñ Ý» ñ¿Ý

μ³ ÅÇÝ ÏÁ Ñ³ Ý¿ñ Ù»ñ ÍË» ÉÇù ·É³ ÝÇÏ Ý» ñÁ ·Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ£

²Ù³ éÁ å³ ß³ñ Ïáõ ï³ Ï» Éáõ »Õ³ Ý³Ï ¿ñ£ Ø³Ûñë óá ñ»Ý ÏÁ

·Ý¿ñ, ÇÝã å¿ë Ý³ »õ §ùÇõ É¿Ï¦Ý» ñáí Ù³ ÍáõÝ£ øáÛ ñ» ñáõë û· -

Ýáõ Ã»³Ùμ »õ Âá ñáë »³Ý Ý» ñáõ Ï³ Ý³Ýó ³ç³Ï óáõ Ã»³Ùμ óá -

ñ»ÝÝ áõ Ù³ Íáõ ÝÁ Çñ³ ñáõ ÏÁ Ë³é Ý¿ñ »õ ÏÁ ëï³ Ý³ñ ëåÇ ï³Ï

Ë³é Ýáõñ¹ ÙÁ£ ø³ ÝÇ ÙÁ Ó»é ù» ñáí, ÏÇ Ý» ñÁ ³Û¹ Ë³é Ýáõñ ¹Á

Çñ»Ýó Ù³ï Ý» ñáí ë»Õ Ù» Éáí ÏÁ ëï³ Ý³ ÛÇÝ ÏÇ ë³ åÇÝ¹ Ïïáñ -

Ý»ñ, áñáÝù ÏÁ Ïñ¿ ÇÝ Ù³ï Ý³ Ñ»ï ù»ñ, ½áñë ÏÁ ÷é¿ ÇÝ ï³ ÝÇ -

ùÁ ï³ñ³Íáõ³Í ë³õ³ÝÝ»ñáõ íñ³Û, áñå¿ë½Ç ³ÝáÝù ãáñÝ³Ý£

²Ûë å³ï ñ³ëï áõ³ ÍÁ §Ã³ñ Ë³ Ý³¦Ý ¿ñ, áñáí ÓÙ» éÁ ³åáõñ

Ïþ»÷¿ñ Ù³Ûñë£ ºë ß³ï ÏÁ ëÇ ñ¿Ç ³Ûë Ë³é Ýáõñ ¹Á Çñ ÏÇ ë³ -

ãáñ íÇ ×³ ÏÇÝ Ù¿ç »õ Û³ ×³Ë ·³Õ ï³ ·á ÕÇ ÏÁ É³ ÷¿Ç ³Ý Ï¿£

§Â³ñ Ë³ Ý³¦Ç ÏáÕ ùÇÝ, Ù³Ûñë ÏÁ å³ï ñ³ë ï¿ñ Ý³ »õ

³Ýáõ ßÇ ï» ë³Ï Ý»ñ - ë»ñ Ï» õÇ ÉÇ, ¹»Õ ÓÇ, ËÝÓá ñÇ (»ñ Ïáõ ï» -

ë³Ï` Ïïáñ »õ §é»Ý ï¿¦ ù» ñÇ ã¿ ³Ý ó³Í)£ ²Ûë ³Ýáõß Ý»ñÝ ³É

ÓÙ»é áõ³Û å³ï ñ³ë ïáõ ÃÇõÝ ¿ÇÝ£ Ð³ Ï³ é³Ï Ýå³ ñ³ í³ ×³ -

é³ïáõÝ ÙÁ áõÝ»Ý³ÉÝáõë, Ù»Ýù ïáõ ÷Ç ³ÝáõßÝ»ñ ã¿ÇÝù ëå³é»ñ,

³ÛÉ Ïþáõ ï¿ ÇÝù Ùûñë Ó»é ùáí å³ï ñ³ëï áõ³Í ³Ýáõß-

Ý» ñÁ, áñáÝó, »÷» É¿ ³é³ç, ÏÇñ ÏÁ Ë³é Ý¿ñ Ù³Ûñë »õ Ù¿Ï ûñ

ëå³ ë» É¿ »ïù Ïþ»÷¿ñ£

²ß Ý³Ý, »ñμ §û¹» ñÁ å³ Õ¿ ÇÝ¦, ä¿Û ñáõÃ ÏþÇç Ý¿ ÇÝù Ù»ñ ³Ý -

Ïá ÕÇÝ Ý» ñÁ, Ï³Ñ-Ï³ ñ³ ëÇ Ý» ñÁ »õ ÓÙ»é áõ³Ý å³ ß³ ñÁ μ»éóÁ -

Ý»Éáí ÷áË³¹ñ³Ï³éùÇÝ ï³ÝÇùÁ£ ²Ù³éáõ³Ý §Ñ³Ý ·Çëï¦¿Ý

»ïù, Ù³Ûñë ÏÁ ÑÇõ³Ý ¹³ Ý³ñ »õ ³Ù μáÕç ÓÙ» éÁ ³Ý Ïá ÕÇ ÝÁ

Ïþ³Ý óÁ Ý¿ñ£ â¿ ÇÝù ·Ç ï»ñ ³Ýáñ ÑÇõ³Ý ¹áõ Ã»³Ý å³ï ×³ éÁ£

ÆÝ ãá±õ å¿ïù ¿ñ áñ ÑÇõ³Ý ¹³ Ý³ñ. ÙÇ Ã¿ ³Ù³ éÁ ãÏ³½ ¹áõñ -

õ» ó³±õ… î³ ñÇ Ý»ñ ï» õ»ó ³Ûë í³ ï³ éáÕç íÇ ×³ ÏÁ£ Ø³ë Ý³ -

·¿ï μÅÇß ÏÇ ÙÁ ¹Ç Ù» óÇÝù, Ç Û³Ûï »Ï³õ, áñ Ù³Ûñë ÏÁ

ï³ é³ å¿ñ Ûû ¹³ ó³ õ¿, ½áñ ëá íá ñ³ Ï³Ý ¹» Õ» ñÁ ã¿ ÇÝ μáõ Å»ñ£

àõë ïÇ Ñ³ñÏ »Õ³õ ³Ýáñ ï³É §ùáñ ÃÇ ½áÝ¦, áñ §Ù» é» ÉÁ

Ïþ³éáÕ ç³ó Ý¿¦£ ²ñ ¹³ ñ»õ, Ùûñë Ûû ¹³ ó³ õ» ñÁ Ñ» ï» õ³Ýù ¿ÇÝ

Ð³ÙÙ³Ý³ÛÇ ËáÝ³õ »õ ÙÇßï Ùßáõßáï û¹ÇÝ, áñáõÝ ³Ý ·Çï³Ï-

ó³ μ³ñ »Ý Ã³ñÏ áõ» ó³õ Ù³Ûñë ³Ù μáÕç ùë³Ý ï³ ñÇ£ Çõ ÕÁ

÷á ëÇ ÙÁ Ù¿ç ·ïÝáõ» ÉáõÝ å³ï ×³ éáí, ·ñ» Ã¿ ³Ù¿Ý ûñ ËÇï

Ùßáõß ÙÁ ÏÁ å³ ï¿ñ ÙÃÝá Éáñ ïÁ »õ ³ãù-³ã ùÇ ã¿ñ ï»ë Ý»ñ£ ²Û¹

Ùßáõ ßÁ ÏÁ Ã³ ÷³Ý ó¿ñ Ùûñë Ù³ñ ÙÇ ÝÇÝ Ù¿ç, ÏÁ Ñ³ë Ý¿ñ ÙÇÝ -

ã»õ ³Ýáñ áë Ïáñ Ý» ñáõÝ Íáõ ÍÁ »õ ³õ»ñ Ý»ñ ÏÁ ·áñ Í¿ñ£ ´³Ûó

Ïþ³Ý ·Ç ï³ Ý³ ÛÇÝù ³Ûë Çñá Õáõ ÃÇõÝÁ »õ ÏÁ ß³ ñáõ Ý³ Ï¿ ÇÝù

·Çõ Õ³· Ý³ óáõ Ã»³Ý »É É»É ÝáÛÝ í³Û ñÁ£

Ð³Ù Ù³ Ý³Ý Ñéã³ Ï³ õáñ ¿ Çñ Ï» é³ ëáí »õ… Ùßáõ ßáí£

²é³çÇÝÁ û·ï³Ï³ñ ¿, ÙÇÝã »ñÏñáñ ¹Á` íÝ³ë³Ï³ñ£ ºñμ ·Çïó³Ýù

Ùûñë ÑÇõ³Ý ¹áõ Ã»³Ý å³ï ×³ éÁ, ³É ¹³¹ ñ» ó³Ýù Ð³Ù -

Ù³ Ý³ »ñ Ã³ É¿£ 1974-ÇÝ »õ 1975-ÇÝ, »ñ Ïáõ ³Ù³é ØÁ Ã¿ÛÝ

·Çõ ÕÁ ÁÝï ñ» óÇÝù Çμ ñ»õ ³Ù³ ñ³ Ýáó, Çñ ãáñ û¹ÇÝ »õ ³ñ» õáï

ÏÉÇ Ù³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ñ£ Ø³Ûñë ß³ï û·ï áõ» ó³õ ³Ûë û¹³ ÷á Ëáõ -

Ã» Ý¿Ý, ³éáÕ ç³ Ï³Ý íÇ ×³ ÏÁ μ³ ñ» É³õ áõ» ó³õ »õ ÓÙ» éÁ ³Ý -

Ïá ÕÇ ÝÁ ã³Ý óáõó£ ²Û¹ Ãáõ³ Ï³ Ý¿Ý Û» ïáÛ, å³ ï» ñ³½ ÙÇ

å³ï ×³éáí ãÏñó³Ýù ·ÇõÕ »ÉÉ»É£ Ð»ï»õ³μ³ñ, Ù³Ûñë ½ñÏáõ»-

ó³õ ãáñ û¹¿Ý, μ³Ûó ³éáÕ çáõ ÃÇõÝÁ ãïáõ Å»ó, ù³ ÝÇ áñ ß³ ñáõ -

Ý³Ï Ïþ³éÝ¿ñ §ùáñÃÇ½áÝ¦ ¹»Õ³Ñ³ï»ñÁ£ Ø³ëÝ³ ·¿ï μÅÇßÏÁ

÷áñ Ó»ó ³Û¹ μáõ Åáõ ÙÁ ÷á Ë³ ñÇ Ý»É Ûû ¹³ ó³ õÇ Û³ ïáõÏ ¹» Õ³ -

Ñ³ï»ñáí áõ Ó³ËáÕ»ó³õ, áñáíÑ»ï»õ Ùûñë ûñÏ³ÝÇ½ÙÁ ãÑ³Ý-

¹áõñ Å»ó ³ÝáÝó£ ²Ý Áë³õ, Ã¿ ûñ ÙÁ ÑÇõ³Ý ¹Á ÏñÝ³ñ

Ù³Ñ³ùáõÝÇ ÙïÝ»É£ ²Û¹å¿ë ³É å³ï³Ñ»ó³õ. 1984-ÇÝ, ÜáÛ»Ùμ»ñ

25-ÇÝ, Ù³Ûñë ÝÝç»ó áõ »ñ»ù ûñ í»ñç Ñá ·ÇÝ ³õ³Ý ¹»ó£

Ð³Ý ·Çëï ³Ýáñ Ûá· Ý³ ï³Ýç Ù³ñ ÙÇ ÝÇÝ »õ Û³ õÇ ï» Ý³ Ï³Ý

Ï»³Ýù` ³Ýáñ Ñá·Ç ÇÝ£

§ÎÜÆ°Î, ²Úê îÔ²¸ äàÈÞàìÆÎ ¾¦

Ü³ Ë³ å¿ë Áë³Í »Ù, áñ Ú³ Ïáμ »Õ μ³Ûñë Ýå³ ñ³ í³ ×³é

¿ñ£ ²Ýáñ ëÝ³Ý Ïáõ Ã» Ý¿Ý »ïù, ½³ñ ÙÇÏë, áñ Ïûß Ï³ Ï³ ñáõ -

Ã»³Ý ³ñ Ñ»ë ï³ Ýáó ÙÁ áõ Ý¿ñ, Ëáñ Ñáõñ¹ ïáõ³õ, áñ ³Ý Ï³ -

åÇ ×³ Ï³ ñáõ ÃÇõÝ ëáñ íÇ »õ Çñ ³ñ ï³¹ ñ³Í Ïû ßÇÏ Ý» ñáõÝ

»ñ» ëÁ Ï³ ñ¿£ ºÕ μ³Ûñë ³Ý ë³ó ³Ýáñ å³ï áõ¿ ñÇÝ »õ »Õ³õ

§ë³ Û³ ×Á¦£ î³ ñÇ ÙÁ ×·Ý» É¿ »ïù, ³Ý í³ñ å»ï ¹³ñ Ó³õ »õ ³Ù -

μáÕçáõÃ»³Ùμ ÝáõÇñáõ»ó³õ ½³ñÙÇÏÇë Í³é³ÛáõÃ»³Ý£ ÆÝãÇ±

ÏÁ Í³ é³ Û¿ ³½ ·³ Ï³ Ýáõ ÃÇõÝÁ, »Ã¿ ³½ ·³ Ï³ ÝÁ ³ñÇõ Ý³ ÏÇ -

óÇÝ û· ï³ Ï³ñ åÇ ïÇ ãÁÉ É³Û£

ºÕ μ³Ûñë ½³ñ ÙÇ ÏÇë ³ñ Ñ»ë ï³ Ýá óÁ ãÑ³ë ï³ï áõ» ó³õ, ³ÛÉ

ÙÝ³ó ³Ý Ï³Ë »õ ³ñ Ñ»ë ïÁ ÏÇ ñ³ñ Ï»ó Çñ Ý³Ë ÏÇÝ Ýå³ ñ³ í³ -

×³ é³ ï³Ý Ù¿ç£ ²Û¹ Å³ Ù³ Ý³Ï, Ï³ åÇ ×³ Ï³ñ Ý» ñÁ ½áÛ ·Ç

·ÉáõË ÏÁ ·³Ý Ó¿ ÇÝ Çñ»Ýó ³ß Ë³ ï³ í³ñ ÓÁ£ Ü³ Û³Í ·áñ ÍÇÝ

¹Åáõ³ ñáõ Ã»³Ý Ï³Ù ¹Çõ ñáõ Ã»³Ý, ½áÛ ·Á áõ Ý¿ñ Ýáõ³½ Ï³Ù

³é³ õ»É ë³Ï ÙÁ. ¹Çõ ñÇ ÝÁ Ïþ³ñ Å¿ñ ùë³Ý ÑÇÝ· ¹³ Ñ» Ï³Ý,

¹Åáõ³ ñÁ` »ñ» ëáõÝ ÑÇÝ· Ï³Ù ù³ é³ ëáõÝ ¹³ Ñ» Ï³Ý£ Ü³ Ë³ -

å¿ë ½³ñ ÙÇÏë áõ ñÇß Ï³ åÇ ×³ Ï³ ñÇ Ïáõ ï³ñ ³ñ ¹³ñ ³ß Ë³ -

ï³ í³ñÓ ÙÁ, ù³ ÝÇ áñ »Ã¿ Ýáõ³½ í×³ ñ¿ñ, ³Ûë í»ñ çÇ ÝÁ

ÏñÝ³ñ ½ÇÝù Éù»É »õ áõ ñÇ ßÇÝ ·áñ ÍÁ Ï³ ñ»É£ ºÕ μûñë å³ ñ³ ·³ -

ÛÇÝ ½³ñÙÇÏë ³Ý³ñ ¹³ñ ·ïÝáõ»ó³õ. áõñÇßÇÝ ïáõ³Í ·áõÙ³ñ¿Ý

ï³ ëÁ ¹³ Ñ» Ï³Ý å³ Ï³ë í×³ ñ»ó »Õ μûñë£ ºÕ μ³Ûñë ³Ûë

³Ý³ñ ¹³ñáõÃ»³Ý ¹ÇÙ³ó ã¹Å·áÑ»ó³õ, ³ÛÉ ÝÏ³ïÇ ³é³Í ³½-

·³ Ï³ Ý³ Ï³Ý Ï³ åÁ ß³ ñáõ Ý³ Ï»ó Ï³ Ùû ñ¿Ý Çñ³ õ³½ñÏ áõÇÉ£

¼³ñ ÙÇÏë áõ ñÇß ÑÝ³ñù ÙÁ »õë ·ï³õ. ·áñ ÍÇ É³õ »Õ³ Ý³ ÏÇÝ,

³ÛëÇÝùÝ ïûÝ»ñáõ Ý³Ëûñ¿ÇÝ, ³Ý ·áñÍÁ ÏÇë»ó »õ ×³ñ»Éáí áõñÇß

Ï³ åÇ ×³ Ï³ñ ÙÁ »Õ μûñë ï³ ÉÇù ·áñ ÍÇÝ ù³ Ý³ ÏÁ Ýáõ³ ½» -

óáõó£ ²Ûë Ï³ óáõ Ã» Ý¿Ý ïáõ Å»ó »Õ μ³Ûñë. ³Ý É³õ »Õ³ Ý³ ÏÇÝ

ÏÁ ëå³ ë¿ñ, áñ å¿ë ½Ç ûñ ÝÇ μáõÝ ³ß Ë³ ï¿ñ »õ ß³ μ³ Ã³ Ï³Ý

ÝÏ³ ï³ é» ÉÇ éá ×ÇÏ ÙÁ áõ Ý» Ý³ñ, áñáí Ñ» ï»õ ï³ñ áõ³Ý ·ñ» -

Ã¿ Ï¿ë ÁÝ Ã³ó ùÇÝ Ïûß Ï³ Ï³ñ Ý» ñáõÝ ·áñ ÍÁ ÏÁ Ã» Ã»õ Ý³ñ,

§Ù» é³Í ë» ½áÝ¦ ÏÁ ïÇ ñ¿ñ »õ ³Ý ·áñ Íáõ ÃÇõÝÁ Í³Ûñ Ïþ³é Ý¿ñ£

¼³ñ ÙÇÏë ï³ ñÇ Ý»ñ ß³ ñáõ Ý³ Ï»ó Çñ ³Ûë ³Û å³ Ý» ÉÇ ·áñ Í» -

É³ á ×Á »Õ μûñë ÝÏ³ï Ù³Ùμ£ Ð³Ûñë ù³ ÝÇóë ³Ýáñ μá Õá ù»ó Çñ

í» ñ³ μ» ñáõ ÙÇÝ Ñ³ Ù³ñ, ÝÏ³ ï»É ï³ Éáí áñ Áñ³ ÍÁ ³Ý³ñ ¹³ -

ñáõ ÃÇõÝ ¿ñ£ ¼³ñ ÙÇÏë ³Ý¹ñ¹ áõ» ÉÇ ÙÝ³ó »õ å³ï ×³ é³ μ³ -

Ý»ó.

- àõ ñÇ ßÁ ÃáÕ ·ïÝ¿, »Ã¿ »ë Ù»é ÝÇÙ, Ñ»±ïë åÇ ïÇ Ù»é ÝÇ£

ê³ Ï³ÛÝ, áõ ñÇ ßÁ ·ïÝ» ÉÁ ¹Åáõ³ñ ¿ñ, ·áñ Í³ ï¿ ñ» ñÁ ã¿ ÇÝ

Ñ³ Ù³ñ Ó³ Ï»ñ Çñ»Ýó Ï³ åÇ ×³ Ï³ ñÁ Ý» Õ³ó Ý»É, í³Ë Ý³ Éáí áñ

³ÝáÝù ÏñÝ³Ý ½Ç ñ»Ýù Ù¿ç ï»Õ Ó·»É É³õ »Õ³ Ý³ ÏÇÝ£

Â¿ »õ ï³ Ï³ õÇÝ §ãû ×áõË¦ ¿Ç, ë³ Ï³ÛÝ ã¿Ç ÏñÝ³ñ Ñ³Ý ¹áõñ -

Å»É ½³ñ ÙÇ ÏÇë ·áñ Í³Í ³Ý³ñ ¹³ ñáõ Ã»³Ý£ ²Ý Çñ ËÙ³Í ûÕÇ -

ÇÝ ¹ñ³ ÙÁ »Õ μûñë ³ß Ë³ ï³Ý ù¿Ý ÏÁ Ñ³ Ý¿ñ. Ç±Ýã

³½ ·³ Ï³ Ýáõ ÃÇõÝ ¿ñ ³Ûë Ùû ï» óáõ ÙÁ£ Î¿ ëûñ ÙÁ, »ñμ ÏÁ ×³ -

ß¿ ÇÝù, Ñ» ï»õ »³É Ó» õáí ³ñ ï³ Û³Ûï áõ» ó³Û »Õ μûñë.

- ºÕ μ³Ûñ, ½³ñ ÙÇÏ ÝÇë ù»½ ÏÁ ß³ Ñ³ ·áñ Í¿ »õ ÏÁ ½ñÏ¿ ùáõ

³ñ ¹³ñ Çñ³ õáõÝ ù¿¹£ ÆÝ ãá±õ Ñ³ Ù³ñ ã»ë μá Õá ù»ñ »õ Çñ³ -

õáõÝù¹ ã»ë å³ßï å³ Ý»ñ£

ºÕ μ³Ûñë å³Ñ ÙÁ ë» õ» é»ó ½Çë »õ ËûëùÝ áõÕ Õ» Éáí Ùûñë`

Ãñù» ñ¿ Ýáí åáéÃ Ï³ó.

- ²õ ñ³ï, åáõ ûÕ ÉáõÝ åáÉ ßá íÇÏ ïÁñ (ÏÝÇÏ, ³Ûë ïÕ³¹

Ñ³ Ù³Û Ý³ í³ñ ¿)£

Æ¯Ýã ÑÇ ³ë Ã³ ÷áõ ÃÇõÝ£ ºë Ïþáõ ½¿Ç »Õ μ³Ûñë ½·³ë ïáõ -

Ã»³Ý Ññ³ õÇ ñ»É »õ ½ÇÝù ÙÕ»É, áñ å³ Ñ³Ý ç³ ï¿ñ ¹³é Ý³Û,

½ñÏ»³ ÉÇ íÇ ×³ Ï¿Ý ¹áõñë »É É¿, ½³ñ ÙÇ ÏÇë »ñ»ëÝ Ç í³ñ ³Õ³ -

Õ³ Ï¿ ³Ýáñ ·áñ Í³Í ³Ý³ñ ¹³ ñáõ ÃÇõÝÁ »õ í» ñ³ ïÇ ñ³ Ý³Û Çñ

áïÝ³ÏáËáõ³Í Çñ³õáõÝùÝ»ñáõÝ£ ºÕμ³Ûñë, ÷áË³Ý³Ï ëÇñï

³éÝ»Éáõ ÇÙ Ëûëù»ñ¿ë, ¹¿Ùë Ïþ»ÉÉ¿ñ »õ í³ËÝ³Éáí Ëûëù»ñ¿ë,

½Çë Ñ³ Ù³Û Ý³ í³ ñáõ Ã»³Ùμ Ïþ³Ù μ³ë ï³ Ý¿ñ£ ºë á°ã Ø³ñùë

Ï³ñ ¹³ ó»ñ ¿Ç »õ á°ã ÇëÏ ·³ Õ³ ÷³ñ áõ Ý¿Ç ³Ýáñ ·ñ³Í Ý» ñ¿Ý£

ØÇÝ ã»õ ³Û ëûñ ³É ã»Ù Ï³ñ ¹³ ó³Í Ñ³ Ù³Û Ý³ í³ ñáõ Ã»³Ý ï» -

ë³μ³ÝÇÝ §¸ñ³Ù³·ÉáõËÁ¦ ·áñÍÁ£ ²ñ ¹¿Ý Ï³ñ ¹³Éáõ Ï³ñÇùÝ

³É ã»Ù ½·³ ó³Í, ½Ç ³ã ù» ñáíë ï» ë³Í »Ù ¹ñ³ Ù³ ïÇ ñ³ Ï³Ý

¹ñáõ Ã»³Ý ·áñ Í³Í ïÝï» ë³ Ï³Ý ³õ»ñ Ý» ñÁ£

àñáß Å³ Ù³ Ý³Ï »ïù, »Õ μ³Ûñë í×é»ó ÇÝ ùÇß Ë³Ý ¹³é Ý³É

»õ Ïá ÏÇÏ ¹ñ³ Ù³· ÉáõË ÙÁ ·á Û³ó Ý» Éáí »ñ Ïáõ í³ñ å»ï ³ñ -

Ñ»ë ï³ õáñ Ý»ñ - Õ³Éý³ - μ» ñ³õ Ë³ Ýáõ ÃÁ, ½áñ Ïûß Ï³ Ï³ ñáõ -

Ã»³Ý ·áñ Í³ ï»ÕÇÇ í» ñ³ Í»ó£ ÆÝù ÏÁ Ï³ ñ¿ñ »ñ»ë Ý» ñÁ, ÇëÏ

³ñ Ñ»ë ï³ õáñ Ý» ñÁ ÏÁ Ï³ ï³ ñ¿ ÇÝ Ïûß Ï³ Ï³ ñáõ ÃÇõÝÁ£ àõ ñÇß

í³ñ å»ï Ý»ñ Ï³ ÛÇÝ Ã³ ÕÇÝ Ù¿ç, ³ÝáÝù ³É ·áñÍ áõ Ý¿ ÇÝ »õ

ßáõ ïáí ÏÁ ëå³ é¿ ÇÝ Çñ»Ýó ³ñ ï³¹ ñáõ ÃÇõÝÁ£ ì³ñ å» ïáõ -

Ã»³Ý Ñ³Ý·ñ áõ³ ÝÇÝ ³É Û³ çá Õáõ ÃÇõÝ ã·ï³õ »Õ μ³Ûñë£ Þ³ -

μ³Ã Ï¿ ëû ñ¿ í»ñç, ³Ý Çñ ³ñ ï³¹ ñ³Í Ïû ßÇÏ Ý» ñÁ ÏÁ ï³ Ý¿ñ

§êáõù ¿É-²ñ Ù³Ý¦ ×³Ýãó áõ³Í ßáõ Ï³Ý, áõñ í³ ×³ é³ Ï³Ý Ý»ñ

Ï³ ï³ ñ³Í ¿ÇÝ ³åëå ñ³Ý ùÁ£ ²ÝáÝó Ù¿ ·ÉË³ õá ñÁ. §Øáõ ÏÇ

ÑÇõ³Ý ¹áõÃÇõÝ¦ Ûáñçáñçáõ³Í ¾í¿ñ»ÏóÇÇÝ Ú³ñáõÃ ïÕ³Ý, ÏÁ

·Ý¿ñ »Õ μûñë ³ñ ï³¹ ñáõ ÃÇõÝÁ, μ³Ûó ³Ý Ï³Ý ËÇÏ ã¿ñ í×³ -

ñ»ñ, ³ÛÉ` §ù³Ùå Ç ³É¦áí, ³Û ëÇÝùÝ` í×³ ñ³ ·Ç ñáí, »õ ß³ μ³Ã

ÙÁ áõß Ãáõ³Ï³Ýáí£ Ð»ï»õ³μ³ñ, »Õμ³Ûñë Ó»éÝáõ³ÛÝ ÏÁ í»-

ñ³ ¹³é Ý³ñ ·áñ Í³ ï» ÕÇ »õ ³Ý»É Ï³ óáõ Ã»³Ý ÏÁ Ù³ïÝ áõ¿ñ.

å¿ïù ¿ñ áñ í×³ ñ¿ñ Çñ ·áñ Í³ õáñ Ý» ñáõÝ, ³é³Ýó ß³ μ³ Ã³ -

Ï³ ÝÇ ½³ ÝáÝù ïáõÝ ÕñÏ» ÉÁ ïÙ³ñ ¹Ç ³ñ³ñù ¿ñ£ Æ±Ýã ÁÝ»É£

Ü»Õ Ï³ óáõ Ã» Ý¿Ý ÷ñÏáõ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, »Õ μ³Ûñë ³Û¹ í×³ ñ³ -

·Ç ñÁ ÛÇ ëáõÝ, »ñ μ»ÙÝ ÝáÛ ÝÇëÏ Ñ³ ñÇõñ áë ÏÇ Ýáõ³ ½áí ÏÁ Í³ -

Ë¿ñ ßáõ Ï³ ÛÇ íñ³Û ·á Ûáõ ÃÇõÝ áõ Ý» óáÕ í³ß Ë³ éáõ Ý» ñáõÝ »õ

Çñ ·áñ Í³ õáñ Ý» ñÁ ÏÁ ·á Ñ³ó Ý¿ñ£ Î³ åÇ ×³ Ï³ ñáõ Ã»³Ý ßñç³ -

ÝÇÝ ³Ý ·á Ý¿ Çñ Ï³ ñ³Í »ñ»ë Ý» ñáõÝ ¹ñ³ ÙÁ ÏÁ ·³Ý Ó¿ñ, ÙÇÝã

ÑÇ Ù³, §í³ñ å» ïáõ ÃÇõÝ¦Ç ßñç³ ÝÇÝ ³Û¹ ¹ñ³ÙÝ ³É Ó»é ùÁ ã¿ñ

³Ýó Ý»ñ£

ºÕ μûñë Ñ³Ý ¹¿å ·áñÍ áõ³Í ³Ý³ñ ¹³ ñáõ ÃÇõÝÁ Ëá ñ³ å¿ë

ÏÁ óÝó¿ñ ½Çë, áñáí Ñ» ï»õ ï»ë Ý» Éáí ³Ýáñ Ûáõ ë³ Ñ³ï íÇ ×³ -

ÏÁ, ÏÁ ó³ õ¿Ç, ÏþÁÝ¹í ½¿Ç, μ³Ûó ÏÁ ÙÝ³ ÛÇ ³Ý ½ûñ£ ²ñ¹ »ûù

ÝÙ³Ý Ï³ óáõ Ã»³Ý ÙÁ Ù¿ç Ý³ ËÁÝï ñ» ÉÇ ã¿±ñ Ñ³ Ù³Û Ý³ í³ ñ³ -

Ï³Ý í³ñ ã³ Ï³ñ· ÙÁ, áñ ÏÁ Û³ñ ·¿ñ μ³ Ýáõá ñÇÝ Çñ³ õáõÝ ùÁ »õ

ÃáÛÉ ã¿ñ ï³ñ Ñ³ñë ï³ Ñ³ ñáõ ÃÇõÝ£ ÆÝ ãá±õ í³Ë Ý³É Ñ³ Ù³Û -

Ý³ í³ ñáõ Ã» Ý¿, ëÇ ñ» ÉÇ »Õ μ³Ûñë, »ñμ ³Ýáñ ßáõ ùÇÝ ï³Ï ¹áõÝ

ÏÁ ïÇ ñ³ Ý³ë ùáõ Çñ³ õáõÝù Ý» ñáõ¹ »õ ³Ý ËÇÕ× ½³ñ ÙÇÏ Ý» ñáõ

»õ Û³ ñáõÃ Ý» ñáõ ½á ÑÁ ã»ë ¹³é Ý³ñ…

§ÐàÆÜºðàô ´ÄÆÞÎ ÀÜºÜø øº¼, îÔ²ê¦

ø³ Ñ³ Ý³ Ûáõ ÃÇõÝÁ Ïá ãáõÙ ¿£

Îá ãáõÙ` Í³ é³ Û» Éáõ Ý³Ë ²ë ïáõ ÍáÛ, ³å³` »Ï» Õ»óÇ ÇÝ »õ

Ñ³ õ³ ï³ó »³É Ñ³ ë³ ñ³ Ïáõ Ã»³Ý£

²é³Ýó Ïá ãáõ ÙÇ Ïñû Ý³ õáñ ÙÁ Ó³ ËáÕ ÏÕ» ñ³ Ï³Ý ÙÁÝ ¿, áñ

ÏÁ ÝÙ³ ÝÇ çáõ ñ¿Ý ¹áõñë ÙÝ³ ó³Í Óáõ ÏÇÝ£

²Û¹ Ïá ãáõ ÙÁ ÏþÁÉ É³Û Ç ÍÝ¿, Ï³Ù Û³Ý Ï³ñ Í³ Ï³Ý Éáõ ë³ õá -

ñáõ Ùáí »õ Ï³Ù ³É ÏÁ Ï³½Ù áõÇ å³ ï³ÝÇÇ ÙÁ »Ï» Õ» óÇ Û³ ×³ -

Ë»Éáõ ï³ñÇÝ»ñáõÝ ÁÝÃ³óùÇÝ` Ñ»ï»õáÕáõÃ»³Ùμ ÅáÕáíñ ¹³å»ïáõÃ»Ý¿Ý

Ý»ñë ·áñÍáÕ ÏÕ»ñ³Ï³ÝÝ»ñáõ μ³ñÇ ûñÇÝ³ÏÇÝ£

²ñ ¹³ ñ»õ, ï»ë Ý» Éáí μ³ ñÇ ÑáíÇõÇÝ Ï»Ý ó³ ÕÁ, ¹åñá ó³ Ï³Ý

³ß³ Ï»ñï Ý»ñ Ïþáõ ½»Ý ÝÙ³ ÝÇÉ ³Ýáñ »õ Çñ»Ýó Ï»³Ý ùÁ ½á Ñ»É Ç

ëå³ë ²ë ïáõ ÍáÛ£ ²ÛÝ ³Ý Ñ³ ïÁ, áñ Ïá ãáõÙ ãáõ ÝÇ, ÃáÕ ã÷áñ -

Ó¿ ëù» Ù³ õáñ ÁÉ É³É, ³ÛÉ Çñ Ï»³Ý ùÁ ÃáÕ Û³ï Ï³ó Ý¿ Çñ ÁÝ ï³ -

ÝÇ ùÇÝ, ½áñ ÏÁ Ï³½ Ù¿ ³å³ ·³ ÛÇÝ »õ áñáõÝ ÏÁ ÝáõÇñ áõÇ

³Ù μáÕ çáõ Ã»³Ùμ£

Ø³ÝÏáõÃ»³Ýë »Ï»Õ»ó³ë¿ñ ¿Ç£ Ðûñë ¹³ëïÇ ³ñ³ÏáõÃÇõÝÁ

½Çë ÏÁ ÙÕ¿ñ ³Û¹ ×³Ùμ³Û¿Ý ÁÝÃ³Ý³Éáõ£ Ú³ ×³Ë, ÷áË³Ý³Ï

Ë³Õ³Éáõ, Å³Ù³Ý³Ïë ³Ýóáõó³Í »Ù »Ï»Õ»óÇÇÝ Ù¿ç£ Þ³åÇÏ

ÏÁ Ñ³·Ý¿Ç, å³ï³ñ³ ·ÇÝ ÏÁ ëå³ë³õáñ¿Ç »õ Ã³ÕáõÙÝ»ñáõÝ

ÙÇßï Ý»ñ Ï³Û ÏÁ ·ïÝáõ¿Ç áñ å¿ë Ùá Ù³ ÏÇñ Ï³Ù ³ñ³ ñá Õáõ -

Ã»³Ý Í³ é³ ÛáÕ£ Ð³Ûñë Ïþáõ ½¿ñ, áñ »ë í³ñ ¹³ å»ï ÁÉ É³Ù,

áõë ïÇ ³Ù¿Ý Ï»ñå ÏÁ ÷áñ Ó¿ñ ½Çë Ñ³ Ùá ½»É, áñ å¿ë ½Ç áñ ¹»· -

ñ»Ù ²ëïáõÍáÛ Í³é³ÛáõÃ»³Ý ³ëå³ñ¿½Á£ â»Ù ·Çï»ñ, ³Ý ÇÝãá±õ

³Ûë ù³Ý ÏÁ åÝ¹¿ñ Çñ ó³Ý Ïáõ Ã»³Ý íñ³Û »õ ÏÁ ç³ Ý³ñ ½Çë

Ñ³Ùá½»É£ ÜáÛÝ Ï³ñÍÇùÝ ³É áõÝ¿ñ ûñáõ³Ý ÅáÕáíñ ¹³å»ï »õ

Ø»ëñáå »³Ý í³ñÅ³ñ³ÝÇ ïÝûñ¿Ý í³ñ ¹³å»ïÁ` î¿ñ Ø»ëñáå

Â»ñ½ »³ ÝÁ£ ²Ù¿Ý ³Ý ·³Ù, áñ ß³ åÇÏ Ñ³· Ý» Éáõ Ïþ»ñ Ã³ ÛÇ,

³õ³Ý ¹³ ï³Ý Ù¿ç ³Ý ÇÝ ÍÇ ÏÁ Ñ³ñó Ý¿ñ, Ã¿ Ç°Ýã Ïþáõ ½¿Ç ÁÉ É³É£

§´ÅÇßÏ¦ ÏÁ å³ ï³ë Ë³ Ý¿ Ç£ §ºÏá°õñ, ù»½ Ñá ·Ç Ý» ñáõ μÅÇßÏ

ÁÝ»Ýù, ïÕ³°ë¦, ÏþÁë¿ñ Ååï³ ¹¿Ù »õ Ù»Õ ÙÇÏ Ó³Û Ýáí£

- Îá ãáõÙ ãáõ ÝÇÙ, í³ñ ¹³ å»ï, ÏþÁë¿Ç »õ Ïþ³õ»Éó Ý¿Ç, Ù»ñ

¹ñ³ óÇÝ áõÃ ïÕ³Û áõ ÝÇ, ³ÝáÝó Ù¿ Ù¿ ÏÁ ³é¿°ù í³ñ ¹³ å»ï£

Ð³ Ï³ é³Ï ÅËï³ Ï³Ý Ï»ó áõ³Í ùÇë, î¿ñ Ø»ë ñáå ã¿ñ Ññ³ -

Å³ ñ»ñ ½Çë Ñ³ Ùá ½» Éáõ Çñ ÷áñ Ó» ñ¿Ý »õ ³Ù¿Ý ³éÇ ÃÇ ÏÁ

ÏñÏÝ¿ñ Çñ ³é³ ç³ñ ÏÁ£ ä³ ï³ë Ë³Ýë ÙÇßï §á°ã¦ ÏþÁÉ É³ñ£

²Ù³é ÙÁ, Ñ³Ûñë å³ïñ áõ³ Ï» Éáí ÇÙ ÝÇ Ñ³ ñáõ ÃÇõÝë,

Íñ³· ñ»ó ½Çë ¼ÙÙ³é û¹³ ÷á Ëáõ Ã»³Ý ÕñÏ»É£ ²éÇ ÃÁ Û³ñ -

Ù³ñ ¿ñ. ëÏ³áõï Ý» ñÁ μ³ Ý³ Ïáõ ÙÇ åÇ ïÇ »É É¿ ÇÝ ÑáÝ£ êÏÇ½ μÁ

Ñ³ õ³ Ýáõ ÃÇõÝë ïáõÇ Ñûñë£ Ø³Ûñë, áñ ÏþÁÝ¹ ¹Ç Ù³ Ý³ñ ³Ýáñ

·³ Õ³ ÷³ ñÇÝ, Ñ³ Ï³ é³Ï Çñ Ï³Ù ùÇÝ, ×³Ùå ñáõÏë å³ï ñ³ë -

ï»ó£ ÎÇ ñ³ ÏÇ Ï¿ ëûñ ×³ ßÇ ¿ÇÝù£ â»Ù ·Ç ï»ñ ÇÝã å¿ë Ùûñ Ù¿ë

μ³ÅÝ áõ» Éáõ Ùï³ Íáõ ÙÁ ï³Ï Ýáõí ñ³Û Áñ³õ ½Çë. ë» Õ³ Ý¿Ý

»É³Û, μ³ñÓ ñ³ ó³Û ï³ ÝÇù »õ ëÏë³Û É³É£ àõ ß³ óáõÙë ÝÏ³ ï» -

Éáí, Ù³Ûñë »Ï³õ ·ï³õ ½Çë »õ Ñ³ñ óáõó É³ Éáõë å³ï ×³ éÁ£

ä³ ï³ë Ë³ Ý» óÇ, áñ ã¿Ç áõ ½»ñ ¼ÙÙ³é »ñ Ã³É »õ ¹³ õáí ÙÁ

í³ñ ¹³ å» ïáõ Ã»³Ý ¹ñáõÇÉ£ È³ Éáí ë»Ý »³Ï Ùï³Û »õ Ñûñë ÁëÇ,

Ã¿ ã¿Ç áõ ½»ñ ¼ÙÙ³é Ù»Ï ÝÇÉ£ Ð³Ûñë ½³Û ñ³ ó³õ »õ Û³Ý ¹Ç Ù³ -

Ý» Éáí ½Çë ß»ß ï»ó, áñ »ï ¹³ñÓ ãÏ³ñ »õ Ã¿ åÇ ïÇ »ñ Ã³ ÛÇ áõ -

½»Ù Ï³Ù ãáõ ½»Ù£ È³ óáõ ÏáÍ ³Ýû ·áõï »Õ³Ý. å¿ïù ¿ñ áñ

·áñ Í³¹ ñ¿Ç Ñûñë í×Ç éÁ£ ÆñÇ Ïáõ ÝÁ, Ñ³ Ï³ é³Ï Ï³Ù ùÇë, ³ñ -

óáõÝ ùáï ³ã ù» ñáí, ÷á Ë³¹ ñ³ Ï³éù μ³ñÓ ñ³ ó³Û ëÏ³áõï Ý» -

ñáõÝ Ñ»ï »õ Å³Ù ÙÁ í»ñç Ñ³ ë³Û ¼ÙÙ³é£ ²ÝáÝù É³ ñ» óÇÝ

íñ³Ý Ý» ñÁ »õ Ñ³ë ï³ï áõ» ó³Ý ³ÝáÝó Ù¿ç£ ÆÝ ÍÇ ³É ï»Õ ÙÁ

í» ñ³ å³ Ñ» óÇÝ íñ³ ÝÇ Ù¿ç£ ²Û¹ ·Ç ß»ñ, ÙÇÝ ã»õ ³é ïáõ ùáõÝ

ã» Ï³õ ³ã ù» ñáõë. ³Ý ¹³ ¹³ñ Ïáõ É³ ÛÇ »õ ù³ Õ³ù í» ñ³ ¹³é -

Ý³ Éáõ Û³Ý Ï»ñ·ë ÏÁ ÏñÏÝ¿Ç£ àõ ñÇß íï³Ý ·³ õáñ ¹¿åù ÙÁÝ ³É

³Ù ñ³ óáõó ½Çë ÇÙ áñá ßáõ ÙÇë Ù¿ç. ³Ý ¹³ ¹³ñ ÏÁ Ë³ÛÃ áõ¿Ç

³Ý³ ÝáõÝ ÙÇ ç³ï Ý» ñáõ ÏáÕ Ù¿, áñáÝù ÙÇ³ÛÝ íñ³ë ÏÁ ·ñá Ñ¿ -

ÇÝ, ÝÏ³ ïÇ ã³é Ý» Éáí íñ³ ÝÇÝ ÙÇõë μÝ³ ÏÇã Ý» ñÁ£ â»Ù ·Ç ï»ñ,

Ç°Ýãå¿ë ³é³õûï »Õ³õ£ ÜßÙ³ñ»Éáí ÇÙ íÇ ×³Ïë, μ³Ý³Ï³í³ÛñÇ

å³ ï³ë Ë³ Ý³ ïáõÝ áñá ß»ó ½Çë ïáõÝ ÕñÏ»É£ ²Û¹ Å³ Ù³ -

Ý³Ï Ð³Ûñ äû Õáë Ì. ìñ¹. ²ñÇë ·Ç ß»ñ Ý» ñÁ ¼ÙÙ³é ÏÁ μ³ñÓ-

ñ³ Ý³ñ, û¹³ ÷á Ëáõ Ã»³Ý Ñ³ Ù³ñ£ ²Ý Û³ÝÓÝ ³é³õ ½Çë

ÍÝáÕ ùÇë ï³ ÝÇÉ Çñ §È»Ýï éá íÁñ¦áí£ ºñμ Å³Ù ÙÁ í»ñç Ø³ -

ñ³ß ÷á Õá óÇ Ù»ñ Ýå³ ñ³ í³ ×³ é³ ï³Ý ³é ç»õ Ï³Ý· ³é³õ

ÇÝù Ý³ ß³ñ ÅÁ, »Õ μ³Ûñë ½³ñ Ù³Ý ùáí ë» õ» é»ó ½Çë »õ §Ç±Ýã

»Õ»ñ »ë¦ μ³ ó³ ·³Ý ã»ó£ ìñ³Û Ñ³ ë³õ Ù³Ûñë »õ ï»ë Ý» Éáí ¹¿Ù -

ùÇë íÇ ×³ ÏÁ, ½Çë ³Ý ÙÇ ç³ å¿ë ï³ ñ³õ îáùÃ. ²¹³ ÙÇÝ ¹³ñ -

Ù³ Ý³ ïáõ ÝÁ£ ²Ù μáÕç ¹¿Ùùë Í³ÍÏ áõ³Í ¿ñ Ï³ñ ÙÇñ å³ É³ñ-

Ý» ñáí, ½áñë ³Ý ¹³ ¹³ñ ÏÁ ù» ñ¿Ç »ÕáõÝ· Ý» ñáíë ³°É ³õ» ÉÇ

Í³Ý ñ³ó Ý» Éáí íÇ ×³Ïë£ ²Ë ï³ ×³ Ý³ ãáõ ÙÁ »Õ³õ ³ÛÝ, áñ Ãáõ -

Ý³ õáñ áõ³Í ¿Ç Ë³Û ÃáÕ ÙÇ ç³ï Ý» ñ¿Ý£ ´ÅÇß ÏÁ ù³ ÝÇ ÙÁ ûñ -

áõ³Û ¹³ñ Ù³ ÝáõÙ ïáõ³õ ÇÝ ÍÇ »õ ßÝáñ ÑÇõ ¹» Õ» ñáõÝ ¹¿Ùùë

í» ñ³· ï³õ Çñ μÝ³ Ï³ ÝáÝ »ñ» õáÛ ÃÁ£

²É ³ï Ï¿ »ïù, Ñ³Ûñë ½Çë ¼ÙÙ³é ÕñÏ» Éáõ Ùï³¹ ñáõ ÃÇõÝÁ

ã³ñ ï³ Û³Û ï»ó£ ºÕ³ ÍÁ Ó³ ËáÕ ÷áñÓ ÙÁÝ ¿ñ, ½áñ ³å ñ» ó³Û

Ï³Ù ù¿ë ³Ý Ï³Ë£ ´³Ûó î¿ñ Ø»ë ñáå ìñ¹. Â»ñ½ »³Ý ãÑñ³ Å³ -

ñ» ó³õ ½Çë §Ñá ·Ç Ý» ñáõ μÅÇßÏ¦ ÁÝ» Éáõ ·³ Õ³ ÷³ ñ¿Ý£ ²Ù¿Ý

³éÇ ÃÇ ³Ý ÏÁ ÏñÏÝ¿ñ Çñ ³é³ ç³ñ ÏÁ »õ ÏÁ ëï³ Ý³ñ Ù»ñ Åá -

Õ³ Ï³Ý å³ ï³ë Ë³Ýë£ ²Ýáñ í»ñ çÇÝ ÷áñ ÓÁ ³ÛÝ áõ³ Ù» Ý³Û ÝÇõ

åÇ ïÇ åë³Ï áõ¿ñ Û³ çá Õáõ Ã»³Ùμ, »Ã¿ Ý³ Ë³Ë Ý³ Ùáõ ÃÇõÝÁ

ãÙÇ ç³Ù ï¿ñ£ 1965-Ç ³ß Ý³Ý ³Ý ¹³ñÓ »³É ÇÝ ÍÇ ³é³ ç³ñ Ï»ó

í³ñ ¹³ å»ï ÁÉ É³É£ ºåÇë Ïá åáë ¿ñ »õ å³ïñ Ç ³ñ ù³ Ï³Ý ÁÝ¹ -

Ñ³ Ýáõñ ÷á Ë³ Ýáñ¹£ Æñ Ù¿ ËÝ¹ñ» óÇ, áñ ß³ μ³Ã ÙÁ Ùï³ Í»Ù

í»ñç Ý³ Ï³Ý å³ ï³ë Ë³Ý ï³ É¿ ³é³ç£ ºñ Ïáõ ß³μ ÃÇ Ï¿ ëû ñ¿

»ïù ÙÁ, ä³ïñ Ç ³ñ ù³ ñ³Ý Ý»ñ Ï³ Û³ ó³Û, ï»ë Ý» Éáõ ²ñ ÑÇ. » -

ñ³ å³Û Í³é î¿ ñÁ, ï³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ ÇÙ ¹ñ³ Ï³Ý å³ ï³ë Ë³Ýë£

Øáõï ùÇÝ ÇÝ ÍÇ Áë áõ» ó³õ, áñ ·» ñ³ å³Û Í³ éÁ Ñ³Ý ·Çë ïÇ ¿£

§º±ñμ Ïþ³ñÃÝ Ý³Û¦, Ñ³ñ óáõ óÇ£

- Ðáë ã¿, ¼ÙÙ³é »É³Í ¿, ·³É ß³ μ³Ã Ïáõ ·³Û, å³ ï³ë Ë³ -

ÝÁ ëï³ ó³Û£

îáõÝ í» ñ³ ¹³ñ Ó³Û ßï³å£ Þ³ μ³Ã ÙÁ »ïù, »ñμ Ý»ñ Ï³ Û³ -

ó³Û ·» ñ³ å³Û Í³é îÇ ñáç, §Ç±Ýã ¿ å³ ï³ë Ë³Ý¹, ïÕ³°ë¦,

Ñ³ñ óáõó£ §ÄËï³ Ï³Ý ¿¦, å³ ï³ë Ë³ Ý» óÇ ³Ý í³ ñ³Ý£ ²Ûë

»Õ³õ Ù»ñ í»ñ çÇÝ ï» ë³Ï óáõ ÃÇõÝÁ£ » ñ³ å³Û Í³é îÇ ñáç

Ñ³Ý·ë ï³ »³Ý »ñ Ã³ ÉÁ ×³ Ï³ ï³· ñ³ Ï³Ý »Õ³õ ÇÝ ÍÇ Ñ³ Ù³ñ£

ºï ¹³ñÓ Ï³ ï³ ñ» óÇ ëË³É áñá ßáõ Ù¿ ÙÁ, áñáí Ñ» ï»õ í³ñ ¹³ -

å» ï³ Ï³Ý Ïá ãáõÙ ãáõ Ý¿Ç »ñ μ»ù »õ í³ñ ¹³ å»ï ÁÉ É³ Éáõ å³ -

ñ³ ·³ ÛÇÝ, åÇ ïÇ Ó³ Ëá Õ¿Ç ÇÙ ³é³ ù» Éáõ Ã»³Ýë Ù¿ç£

ØºÔ²¯Ú, î¾°ð

Ü³Ë³ÏñÃ³ñ³ÝÇ »ññáñ¹ ¹³ë³ñ³ÝÇë, ³éïáõ ÙÁ, íÉíÉáõÏ

Í³ ·» ó³õ ¹åñá ó¿Ý Ý»ñë£ àõ ëáõó ã³ Ï³Ý Ï³½ ÙÇ ³Ý ¹³Ù Ý» ñÁ

Çñ³ ñáõ ÏÁ ÷ë÷ë³ ÛÇÝ »õ ¹¿Ù ùÇ Ëá Åáé ³ñ ï³ Û³Û ïáõ Ã»³Ùμ

ÏÁ ëÏë¿ ÇÝ ¹³ ë³ õ³Ý ¹áõ ÃÇõÝÁ£ ²ÝáÝó Ù¿ ³Ù¿ Ý¿Ý ³õ» ÉÇ

íñ¹á í³Í »Õá ÕÁ äñÝ. Î³ ñ³ å»ï ÆÙ³ë ïáõÝ »³ÝÝ ¿ñ, áñ ÏÁ

Ñ³ É³ Í¿ñ ¹³ ëÁÝ Ï»ñ Ý» ñ¿ë ³Ù¿ Ý¿Ý ï³ ñ» óÁ` è³ý³ Û¿É ¼³ -

ÉÁÙ »³ ÝÁ£ §¸áõÝ »ë¦ ÏÁ ·á é³ñ ³Ý ÁÝÏ× áõ³Í ³ß³ Ï»ñ ïÇÝ£

§ºë ã»Ù, å³ ñáÝ¦, ÏÁ μá Õá ù¿ñ ³Ûë í»ñ çÇ ÝÁ£ ´³Ûó å³ ñá ÝÁ

³Ý¹ñ¹ áõ» ÉÇ ÏÁ ÙÝ³ñ »õ ÏÁ åÝ¹¿ñ. §øáõ ·Çñ¹ ¿¦£ Îþ³Ý ·Ç -

ï³Ý³ÛÇÝù »Õ»ÉáõÃÇõÝÁ »õ äñÝ. ÆÙ³ëïáõÝ »³ÝÇÝ çÕ³ ·³ñáõ-

Ã»³Ý ÏÁ í» ñ³· ñ¿ ÇÝù ³Ýáñ í» ñ³ μ» ñáõ ÙÁ£

Ú³ çáñ¹ ûñ, è³ý³ Û¿ ÉÇÝ ¹åñá ó¿Ý íï³ ñáõ Ù¿Ý »ïù, ÇÙ³ -

ó³Ýù å³ ï³ Ñ³ ÍÁ. ³ñ ï³ù Ýáó Ý» ñ¿Ý Ù¿ ÏáõÝ ¹áõ éÇÝ íñ³Û

·ñáõ³Í ¿ñ §²ÉÇÝ ÏÁ ….. ê³Ù áõ¿ ÉÁ¦ Ý³ Ë³ ¹³ ëáõ ÃÇõÝÁ£

ê³Ù áõ¿É »ñ Ïáõ ï³ ñÇ ³é³ç Å³ Ù³ Ý³Í í³ñ ¹³ å»ï ÙÁÝ ¿ñ,

ÇëÏ ²ÉÇÝ` ýñ³Ý ë» ñ¿ ÝÇ ¹³ ë³ ïáõ ûñÇ áñ ¹Á£

²Û¹ ûñ» ñáõÝ ß³ï ÷áùñ ¿Ç, Ï»³Ý ù¿Ý μ³Ý ã¿Ç Ñ³ëÏ Ý³ñ£

Ð» ï» õ³ μ³ñ ã¿Ç ³Ý¹ ñ³ ¹³é Ý³ñ Ï³ óáõ Ã»³Ý Í³Ý ñáõ Ã»³Ý£

²ãùë ·áó ¿ñ ï³ Ï³ õÇÝ£ ºñ Ïáõ ï³ ñÇ »ïù, ¹³ ëÁÝ Ï»ñë Ðñ³Û -

ñÁ ½³ÛÝ μ³ ó³õ ÇÝ ÍÇ Û³Ûï Ý» Éáí Ï»³Ý ùÇ ·³Õï ÝÇ ùÁ£

ê³Ù áõ¿É í³ñ ¹³ å»ï Ýá ñûÍ ÏÕ» ñ³ Ï³Ý ÙÁÝ ¿ñ, ·ñ³ õÇã

³ñ ï³ ùÇ Ýáí£ Àëï ¹åñá óÇÝ §ÑëÏáÕ¦ ³ã ù» ñáõÝ, ³Ý Ï»³Ý ùÁ

»õ ·» Õ»ó Ïáõ ÃÇõÝÁ ëÇ ñáÕ »õ ûÇ ñáñ¹ Ý» ñÁ Çñ ßáõñ çÁ ¹³ñÓ ÝáÕ

Ù¿ÏÝ ¿ñ£ Æñ å³ï ×³éáí, Ù»ñ ¹ñ³óÇ Ï»ñå³ë³í³ ×³é úÉÏ³-

ÛÇÝ ïáõÝÁ ³Ý³ÏÝÏ³É ³ÙáõëÝáõÃÇõÝ ÙÁ ï»ÕÇ áõÝ»ó³õ£ ²Ýáñ

³Õ çÇ ÏÁ áõ ëáõó ãáõ ÑÇ ¿ñ »õ î¿ñ ê³Ù áõ¿ ÉÇÝ Ñ»ï É³õ Û³ ñ³ μ» -

ñáõ ÃÇõÝ ÏÁ Ùß³ Ï¿ñ£ Ø³Ûñë úÉ Ï³ ÛÇÝ ¹Ç ï»É ïáõ³õ, áñ ³Ûë

Ñ³å ×»å ³Ùáõë Ýáõ ÃÇõÝÁ Çñ»Ýó ã×³Ýã ó³Í ïÕáõÝ Ñ»ï ÏñÝ³ñ

ÅËï³ Ï³Ý ³Ý¹ ñ³ ¹³ñÓ áõ Ý» Ý³É£

- îÇ ÏÇÝ ìÇù Ãáñ, ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇë ³Ýáõ ÝÇÝ Ñ³ Ù³ñ ³Ûë å¿ë

³õ» ÉÇ É³õ ¿, å³ ï³ë Ë³ ÝÁ ëï³ ó³õ Ù³Ûñë£ Ð³ñ óÁ ÷³Ï áõ» -

ó³õ »õ ²ï ÉÇÝ Ð³ É¿å Ñ³ñë ·Ý³ó Ç Ñ³Ý·ë ïáõ ÃÇõÝ Çñ ÍÝáÕ -

ùÇÝ£ ´³Ûó î¿ñ ê³Ù áõ¿ ÉÇÝ ëËñ³ ·áñ Íáõ ÃÇõÝ Ý» ñÁ í»ñç

ã·ï³Ý, áñáíÑ»ï»õ ·áñÍÇ μ»ñáõÙáí ³Ý Û³ñ³ï»õ ß÷Ù³Ý Ù¿ç

¿ñ Ï³ Ý³Ýó Ñ»ï£ Äá Õá íáõñ ¹Á, áñ ³ãù áõ Ý¿ñ, ÏÁ ï»ë Ý¿ñ

³Ýáñ ë³Ý Ó³ñ Ó³ Ïáõ ÃÇõÝÁ »õ ÏÁ μ³Ù μ³ ë¿ñ.

- Ø»Ýù ³É Ù³ñ¹ »Ýù, Ù»Ýù ³É ÙÇ ë¿ »õ áë Ïá ñ¿ ßÇÝ áõ³Í »Ýù,

Ù»Ýù ³É ½·³ óáõÙ Ý»ñ áõ ÝÇÝù, ÏþÁÉ É³ñ ÏÕ» ñ³ Ï³ ÝÇÝ å³ ï³ë -

Ë³ ÝÁ£

Ü»ñ Ï³ ÛÇë áñ ù³°Ý ³É ³ÏÝ Û³Ûï, Ï³ñ· ÙÁ ÏÕ» ñ³ Ï³Ý Ý» ñáõ

ë³Û Ã³ ùáõÙ Ý» ñÁ Éáõé Ïþ³Ýó Ý¿ ÇÝ ³Ýó »³ ÉÇÝ, ù³ ÝÇ áñ ³ÝáÝù

½áõëå ÏþÁÉ É³ ÛÇÝ Ñ³Ý ñáõ Ã»³Ý Ù¿ç, ÙÇ³ÛÝ ë³ Ï³ õ³ ÃÇõ Ý»ñ

ï»Õ »³Ï ÏþÁÉ É³ ÛÇÝ ³ÝáÝó í³ñ ÙáõÝ ù¿Ý£ ê³ Ï³ÛÝ, Å³ Ù³ Ý³ ÏÇ

ÁÝ Ã³ó ùÇÝ, ³ÝáÝó Ï»Ý ó³ ÕÁ ¹³ñ Ó³õ ³Ù¿ ÝáõÝ ë» ÷³ Ï³ Ýáõ -

ÃÇõÝÁ »õ ·³Õï ÝÇù ãÙÝ³ó£ Ú³Ý ó³ õá ñÁ ³ñ¹ »ûù ³Û¹ ë³Û Ã³ -

ùáÕ ÏÕ» ñ³ Ï³Ý Ý»±ñÝ »Ý, ÙÇ³ÛÝ£ â³ ñáõ Ã»³Ý Ç±Ýã μ³ ÅÇÝ ÏÁ

í»ñóÝ»Ý ³ÝáÝó ßáõñç ¹³ñÓáÕ Ç·³Ï³Ý ë»éÇ Ý»ñÏ³Û³óáõóÇã-

Ý» ñÁ£ ø³ ÝÇ ÙÁ ï³ ñÇ ³é³ç, Ññ³ å³ ñ³ ÏÇ íñ³Û, Éñ³ï áõ³ -

ÙÇ çáó Ý» ñáõ ·ÉË³ õáñ ÝÇõ ÃÁ Ñ³Ý ¹Ç ë³ ó³õ ³Ýó »³ ÉÇÝ

å³ï³Ñ³Í Ù³ÝÏ³åÕÍáõÃ»³Ý ¹¿åù»ñáõ ³Ý¹ñ³ ¹³ñÓÁ£ ²ñ-

¹³ ñ»õ, í³Ý ù» ñáõ »õ áñ μ³ Ýáó Ý» ñáõ Ù¿ç Çñ»Ýó Ï»³Ý ù¿Ý ÑáÝ

ßñç³Ý ÙÁ ³Ý óáõ ó³Í ³Ý Ñ³ï Ý»ñ, ã³ ÷³ Ñ³ë ï³ ñÇ ùÇ Ù¿ç Û³Ý -

Ï³ñÍ ù³Ý ¹» óÇÝ Ééáõ Ã»³Ý å³ ïÁ »õ ³Ù μ³ë ï³ Ý» óÇÝ ³Ýó

»³ ÉÇ Çñ»Ýó í³ñ ¹³ å»ï Ý» ñÁ ½Ç ñ»Ýù åÕÍ³Í ÁÉ É³ Éáõ

Û³Ý ó³Ý ùáí£ Ú³ï Ï³ å¿ë Ï³ñ· ÙÁ »õ ñá å³ Ï³Ý Éë³ ï» ëá Õ³ -

Ï³Ý ÙÇ çáó Ý»ñ ³ñ Ó³ ·³Ý ·» óÇÝ ³Û¹ §Ëáë ïá í³ Ýáõ ÃÇõÝ¦Ý» -

ñáõÝ »õ å³ßï å³Ý Ï³Ý· Ý» ó³Ý åÕÍáõ³Í »õ μéÝ³ μ³ñ áõ³Í

Ù³ ÝáõÏ Ý» ñáõÝ£ îÇ » ½» ñ³ Ï³Ý »Ï» Õ» óÇÝ ³Ý ßáõßï Ñ³ Ï³½ ¹»ó

³Ûë §ã³ ñ³ Ëû ëáõ ÃÇõÝ Ý»ñ¦áõÝ, ÁÝ ¹áõ Ý» Éáí Ñ³Ý ¹»ñÓ, áñ

»Õ³Í »Ý Ï³ñ· ÙÁ ë³Û Ã³ ùáõÙ Ý»ñ£ ºÃ¿ Ù³ñ ÙÇ ÝÇ ÙÁ Ù¿Ï ³Ý -

¹³ ÙÁ ÑÇõ³Ý¹ ¿, ë³ ãÇ° Ýß³ Ý³ Ï»ñ, áñ ³Ù μáÕç Ù³ñ ÙÇ ÝÁ ÑÇõ³Ý¹

¿, ³ÛÉ Ñ³ñÏ ¿ μáõ Å»É ÙÇ³ÛÝ ÑÇõ³Ý¹ ³Ý ¹³ ÙÁ »õ ³éáÕ -

çáõÃÇõÝÁ í»ñ³ ¹³ñÓÝ»É Ù³ñÙÇÝÇÝ£ ¸Åμ³Ëï³μ³ñ, »Ï»Õ»óÇ-

ÇÝ ¹¿Ù ³Ûë å³Û ù³ ñÁ ³ÛÝ ù³°Ý ëñ» ó³õ, áñ ëï³ ó³õ ó» Ë³ñ -

Ó³ Ïáõ ÙÇ Ñ³Ý ·³ Ù³Ýù£ ²Ý ßáõßï ã»Ù å³ßï å³ Ý»ñ Û³Ý ó³õáñ

Ý» ñÁ, μ³Ûó ã³ ÷³ ½³Ýó áõ³Í ÏÁ ¹³ ï»Ù Ï³ ï³ñ áõ³Í

³Ù μ³ë ï³ Ýáõ ÃÇõÝ Ý» ñÁ, áñáÝù ÉáÏ ½ñå³ñ ïáõ ÃÇõÝ »Ý£

Î³ë Ï³ Í¿ í»ñ ¿, áñ Ù» Õ³Ý ãáÕ Ïñû Ý³ õáñ Ý»ñ Ï³Ý μá Éáñ

»Ï» Õ» óÇ Ý» ñáõÝ Ù¿ç ³É£ Ð³ ë³ ñ³ Ïáõ Ã»³Ý Ù¿ç Ï³Ý Ñ³ õ³ -

ï³ó »³É Ý»ñ, áñáÝù ÏÁ ×³Ýã Ý³Ý ³õ» ï³ ñ³ Ý³ Ï³Ý áõÕÇ ¿Ý ß» -

Õ³Í ÏÕ» ñ³ Ï³Ý Ý»ñ£ ²ÝáÝù ÝáÛ ÝÇëÏ Ù» Õ³Ý ã³Í »Ý ï³ë Ý³μ³Ý

»³ ÛÇÝ ¹¿Ù »õ` ·áñ Í³Í Çñ»Ýó ù³ ñá½ Ý» ñáõÝ Ñ³ Ï³ é³Ï£

¼³ ÝáÝù ã»Ù ¹³ ï»ñ, ù³ ÝÇ áñ ¹³ ï» ÉÁ ÇÙ å³ñ ï³ Ï³ Ýáõ -

ÃÇõÝÁ ã¿, ³ÛÉ` ²ë ïáõ ÍáÛ£ ê³ Ï³ÛÝ ã»Ù ó³Ý Ï³ñ, áñ ·³Û Ã³Ï -

Õáõ ÃÇõÝÁ ß³ ñáõ Ý³Ï áõÇ »õ »Ï» Õ»óÇ ¿Ý Ñ» é³ó Ý¿ Ñ³ õ³ï³ó

»³É Ý» ñÁ£ î³ ñÇ Ý»ñ ³é³ç, ·ñáõ Ã»³Ùμ ÙÁ ³é³ ç³ñ Ï» óÇ, áñ

Ïáõ ë³Ï ñû Ýáõ Ã»³Ý í»ñç ïñáõÇ ÷³ ÷³ ùáÕ Ý» ñáõÝ Ñ³ Ù³ñ »õ

ÏÕ» ñ³ Ï³Ý Ý» ñáõÝ ³ñ ïûÝ áõÇ ³Ùáõë Ý³ Ý³É£ Î³ Ãá ÕÇ Ï¿ »Ï» -

Õ» óÇÝ Ï³ñ· ÙÁ ¹³ õ³ Ý³Ýù Ý» ñáõ Ù¿ç áõ ÝÇ ³Ûë ¹ñáõ ÃÇõÝÁ£

²ÙáõëÝ³Ý³Éáí, ·³ÛÃ³ÏÕáõÃÇõÝ ë÷éáÕÝ»ñÁ ã»Ý Ù»Õ³Ýã»ñ,

³ÛÉ ²ë ïáõ ÍáÛ ûñÑ Ýáõ Ã»³Ùμ Ïþáõ Ý» Ý³Ý Ï»³Ý ùÇ ÁÝ Ï»ñ£

¸Åμ³Ë ï³ μ³ñ ³Ûë ³é³ ç³ñÏë ÝÏ³ ïÇ ã³éÝ áõ» ó³õ §Ø³ -

ëÇë¦Ç å³ ï³ë Ë³ Ý³ ïáõ ËÙμ³ ·Ç ñÇÝ ÏáÕ Ù¿ »õ Ûû¹ áõ³Íë

ÉáÛë ãï»ë³õ£ ²Ûëûñ, å³ñï³õáñ ãÁÉÉ³Éáí Ñ³Ù³ÛÝùÇ ÙÁ å³ßïûÝ³Ã»ñÃÇÝ

áõÕÕáõÃ»³Ý Ñ»ï»õ»Éáõ, ÏÁ ÏñÏÝ»Ù ³é³ç³ñÏë

ÇÙ Ñ³ ïá ñÇë Ù¿ç£ ²Ýó »³ ÉÇÝ, ÝáÛ ÝÇëÏ Ù»ñ Ñ³Û ñ³ å»ï Ý» ñÁ

Ïþ³Ùáõë Ý³ Ý³ ÛÇÝ£ ²ÛÅÙ, ÇÝ ãá±õ ãí» ñ³ ¹³é Ý³É ¹¿ åÇ ³Ýó »³É

»õ ÃáÛÉ ï³É ÷³ ÷³ ùáÕ Ý» ñáõÝ, áñ ÁÝ ï³ ÝÇù Ï³½ Ù»Ý »õ å³ -

ïáõáí ³å ñÇÝ Çñ»Ýó Ïñû Ý³ õá ñÇ Ï»³Ý ùÁ£ ²ß³ Ï»ñ ïáõ Ã»³Ý

ßñç³ÝÇë, Ñá ·»ÉáÛë ÏÕ»ñ³Ï³Ý ÙÁ, å³ßïå³Ý»ó ³ÛÝ ï»ë³Ï¿-

ïÁ, áñ ³Ùáõë Ý³ó »³É í³ñ ¹³ å» ïÁ ãÇ° ÏñÝ³ñ É³ õ³ å¿ë Ï³ -

ï³ ñ»É Çñ ÏñÏÝ³ ÏÇ å³ñ ï³ Ï³ Ýáõ ÃÇõÝÁ, áñáí Ñ» ï»õ ÁÝ ï³-

ÝÇ ùÇ Ñá· áõ ÝÇ, ³å ñáõë ïÇ »õ ½³ õ³Ï ¹³ëï Ç ³ ñ³ Ï» Éáõ Ñá·

áõ ÝÇ£ àõë ïÇ, åÇ ïÇ ãÏ³ ñ» Ý³Û á°ã »Ï» Õ»óÇ ÇÝ »õ á°ã ³É ÁÝ ï³ -

ÝÇùÇÝ Í³é³Û»É É³õ³å¿ë, åÇïÇ Ã»ñ³Ý³Û »õ åÇïÇ ÁÉÉ³Û Ó³-

ËáÕ í³ñ ¹³ å»ï »õ Ó³ ËáÕ ³Ùáõ ëÇÝ£ â»Ù ·Ç ï»ñ, ³ñ¹ »ûù

³Ùáõë Ý³ó »³É í³ñ ¹³ å»ï Ý»ñ ÏÁ μ³Å Ý»±Ý ³Ûë Ï³ñ ÍÇ ùÁ…

Ð³ñÏ ¿ Ñ³ñó Ý»É ³ÝáÝó »õ Áëï ³ÛÝÙ ÁÝ ¹áõ ÝÇÉ Ï³Ù Ù»ñ Å»É

³é³ ç³ñÏë… êå³ ë» Éáí ³Û¹ Éáõ ë³ μ³ Ýáõ Ã»³Ý, Ù» Õ³Ý ãáÕ

í³ñ ¹³ å»ï Ý» ñáõÝ Ñ³ Ù³ñ ÏÁ Ñ³Û ó»Ù ²ë ïáõ ÍáÛ Ý» ñá Õ³ÙÁ -

ïáõ ÃÇõÝÁ »õ ·áñÍ áõ³Í ã³ ñÇ ùÇÝ Ñ³ Ù³ñ ÏþÁë»Ù. §Ø» Õ³¯Û,

î¿°ñ¦£

²è²æÆÜ Ð²Ôàð¸àôÂÆôÜê

Î³ Ãá ÕÇ Ï¿ í³ñ Å³ ñ³Ý Ý» ñáõ ùñÇë ïá Ý¿ ³ Ï³Ý ÏñÃáõ Ã»³Ý

·ÉË³ õáñ Ñ³Ý·ñ áõ³Ý Ý» ñ¿Ý Ù¿ÏÝ ¿ Ñ³ Õáñ ¹áõ Ã»³Ý ïáõ ãáõ -

ÃÇõÝÁ£ ²Ù¿Ý Ù³Ýã Ï³Ù ³Õ çÇÏ, áñ μá Éá ñ³Í ¿ ÇÝÁ ï³ ñÇ ùÁ,

ÍÝáÕ ùÇÝ Ñ³ õ³ Ýáõ Ã»³Ùμ ÏÁ Ñ» ï» õÇ ¹åñá ó¿Ý Ý»ñë Ï³ ï³ -

ñáõáÕ Û³ ïáõÏ ¹³ ë³ õ³Ý ¹áõ Ã»³Ý ÙÁ, áñáõÝ ³õ³ñ ïÇÝ ³Ý Çñ

Ï»³Ý ùÇÝ Ù¿ç ³é³ çÇÝ ³Ý ·³ÙÝ ÁÉ É³ Éáí ÏÁ ×³ ß³ Ï¿ î»³éÝ Ù» -

ñáÛ ÚÇ ëáõ ëÇ øñÇë ïá ëÇ Ù³ñ ÙÇ ÝÁ »õ ÏÁ ËÙ¿ ³ñÇõÝÁ£ ²éÇ -

Ã¿Ý û·ïáõ»Éáí, ÍÝáÕù ÏÁ ë³ñù»Ý Ñ³õ³ùáÛÃÝ»ñ, ³õ»ÉÇ ×Çß¹

åÇ ïÇ ÁÉ É³ñ Áë»É Ëñ³Ë ×³Ýù Ý»ñ, áñáÝù ³Ûë Ïñû Ý³ Ï³Ý »Õ» -

Éáõ Ã»³Ý ÇÙ³ë ïÁ Ïþ³Õ³ õ³ Õ»Ý, ½³ÛÝ í» ñ³ Í» Éáí Ñ³ ×áÛ ùÇ

Ñ³Ý ¹Ç åáõ ÙÇ ÙÁ£

²Ýó »³ ÉÇÝ, ÝÙ³Ý »ñ» õáÛÃ ÙÁ ã¿ñ å³ñ ½»ñ ³é³ çÇÝ Ñ³ Õáñ -

¹áõ ÃÇõÝ ³é Ý» ÉÁ. ³ÝÇ Ï³ ÅáõÅ Ï³É ³ñ³ ñá Õáõ ÃÇõÝ ÙÁÝ ¿ñ »õ

ÏÁ ½·» Ýáõñ ÙÇ³ÛÝ Ïñû Ý³ Ï³Ý Ýå³ ï³Ï£ Ü³Ë Ù³ Ýáõ ÏÁ ï³ë -

Ý»ñÏáõ ï³ñÇùÁ å¿ïù ¿ñ áñ Ã»õ³ÏáË³Í ÁÉÉ³ñ, áñå¿ë½Ç ³Ý

³ñÅ³Ý³Ý³ñ øñÇëïáëÇ Ù³ñÙÇÝÇÝ »õ ³ñ »³Ý£ ²å³, Ý³Ëáñ¹

Ï¿ë ·Ç ß» ñ¿Ý ÙÇÝ ã»õ Ñ³ Õáñ ¹áõ ÃÇõÝ ³é Ý» ÉÁ ³Ý å¿ïù ¿ñ áñ

³Ýû ÃÇ ÙÝ³ñ£ ²Ý ·³Ù ÙÁ áñ ³Ý Ñ³ Õáñ ¹áõ ÃÇõÝÝ ³é³õ, ³å³

Çñ³ õáõÝù Ïþáõ Ý» Ý³ñ »Ï» Õ»óÇ ÇÝ Ï³Ù ¹åñá óÇÝ ëñ³ ÑÇÝ Ù¿ç

Ý³ Ë³ ×³ ß» Éáõ Ïïáñ ÙÁ §ùñáõ³ ë³Ý¦ Ï³Ù ³Ýáñ ÝÙ³ ÝáÕ

ÏëÏáõÍ ÙÁ »õ ·³ õ³Ã ÙÁ åïÕ³ ÑÇõÃ£ ²Ûë ù³°Ý »õ í»ñç£ ÌÝáÕù

»õ ½³ õ³Ï ïáõÝ ÏÁ Ù»Ï Ý¿ ÇÝ »õ Ï»³Ý ùÁ ÏÁ ß³ ñáõ Ý³Ï áõ¿ñ£

ÀÝ ¹áõÝ áõ³Í ëá íá ñáõ ÃÇõÝ ¿, áñ ³é³ çÇÝ Ñ³ Õáñ ¹áõ Ã»³Ý

ëáõñμ »õ ³ÝÙ³Ñ å³ï³ñ³ ·Á Ù³ïáõó¿ μ³ñÓñ³ëïÇ ×³Ý ÏÕ»-

ñ³Ï³Ý ÙÁ` Í³Ûñ³ ·áÛÝ í³ñ ¹³å»ï Ï³Ù »åÇëÏáåáë, áñ §ûñõ³Ý¦

»õ Çñ»Ýó ³ñ³ñ ùÇÝ ÇÙ³ë ïÁ í»ñ ³é ÝáÕ ù³ ñá½ ÙÁ Ïáõ

ï³ñ Ù³ ÝáõÏ Ý» ñáõÝ, ÏÁ å½ïÇÏ Ý³ñ ³ÝáÝó å¿ë »õ ³ÝáÝó

É» ½áõáí ÏÁ Ëû ë¿ñ ³ÝáÝó Ñ»ï£

ºë ã»Ù ÛÇ ß»ñ, Ã¿ ù³ ÝÇ° ï³ ñ» Ï³Ý ¿Ç ³é³ çÇÝ Ñ³ Õáñ ¹áõ -

ÃÇõÝ ³é³Í ³ï»Ýë£ ²Û¹ á·» ßáõÝã ³ñ³ ñá Õáõ Ã» Ý¿Ý ÇÝ ÍÇ

ÙÝ³ ó³Í ¿ ï³ñ ï³Ù ÝÏ³ñ ÙÁ ÙÇ³ÛÝ, áñáõÝ Ù¿ç ëåÇ ï³ Ï³-

½ ·»ëï Ù³ ÝáõÏ ÙÁ íÏ³ Û³ ·Çñ ÙÁ Ó»é ùÇÝ (Ñ³ õ³ Ý³ μ³ñ ³Û¹

³ñ³ ñá Õáõ Ã»³Ý ÷³ë ïÁ) ÝÏ³ñ áõ³Í ¿ Çñ Ñû ñ» Ý³ Ï³Ý ï³Ý

ë» ÙÇÝ£ ê³ Ï³ÛÝ ³Û¹ »Õ» Éáõ Ã»³Ý Ï³å áõ³Í ¿ ³ÝáõÝ ÙÁ, ½áñ

»ñ μ»ù ã»Ù Ùáé Ý³ñ »õ ó³Û ëûñ ÇÝ ÍÇ Ñ³ Ù³ñ Ñå³ñ ïáõ Ã»³Ý

³éÇÃ ÙÁÝ ¿£ ²Û¹ ³Ýáõ ÝÇÝ ï¿ ñÁ »ñ ç³Ý Ï³ ÛÇ ß³ ï³Ï Î³ñ ïÇ -

Ý³É ñÇ ·áñ-ä»ï ñáë Äº. ²Õ³ ×³Ý »³Ý Î³ Ãá ÕÇ Ïáë ä³ïñ Ç -

³ñùÝ ¿, áñáõÝ Ó»é ù¿Ý ³é³Í »Ù ÇÙ Ñ³ Õáñ ¹áõ ÃÇõÝÁ£

ÆÝãåÇëÇ¯ μ³Ëï³õáñ »ñ»Ë³Û ÙÁ »Õ³Í »Ù ³ñÅ³Ý³Ý³Éáõ Ñ³-

Ù³ñ ³Û¹ ³é³ÝÓ Ý³ß Ýáñ Ñáõ ÙÇÝ£

1950-³Ï³Ý Ý» ñáõÝ, ã»Ù ·Ç ï»ñ ÇÝã Ñ³ñ óáí Ñ³Û Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿

å³ïñ Ç ³ñ ù³ ñ³Ý μ³ñÓ ñ³ ó³Û Ñûñë Ó»é ù¿Ý μéÝ³Í£ ²é³Ýó

Å³ Ù³¹ ñáõ Ã»³Ý, Ñ³Ûñë áõ ½»ó ï»ë Ý»É Ðá ·» õáñ î¿ ñÁ£ ÆÙ³ -

Ý³ É¿ »ïù ³Ï Ý³ï Ñûñë ³Û óÁ, ³Ý ëÇ ñáí ÁÝ ¹³ é³ ç»ó ËÝ¹ñ³Ý -

ùÇÝ »õ Ù»½ ÁÝ ¹áõ Ý» ó³õ ¹³Ñ ÉÇ ×Á, Ð³Ûñ ê³ Ñ³Ï »åÇë Ïá åáë

Îá· »³ÝÇ Ý»ñÏ³ÛáõÃ»³Ý£ Ð³Ûñë Û³ÛïÝ»ó Çñ áõÝ»ó³Í ËÝ¹ÇñÁ,

áñáõÝ ßáõ ï³ ÷áÛÃ Éáõ ÍáõÙ ÙÁ ·ïÝ»É Ëáë ï³ ó³õ Î³ñ ïÇ -

Ý³ ÉÁ£ ø³ éáñ¹ Å³Ù áõ³Ý ï» ë³Ï óáõ Ã»³Ý ³õ³ñ ïÇÝ, Ðá ·»-

õáñ î¿ñÁ Ùï³õ Ñûñë Ã»õÁ »õ Îá· »³Ý »åÇëÏáåáëÇ ÁÝÏ»ñ³Ïóáõ

Ã»³Ùμ ½ÇÝù ÙÇÝ ã»õ ß¿Ý ùÇÝ ³ë ïÇ ×³Ý Ý» ñÁ Çç» óáõó£ Æ¯Ýã

Ñ³ Ù»ë ïáõ ÃÇõÝ Ù» Í³ñ Å¿ù ÝáõÇ ñ³ å» ïÇ ÙÁ ÏáÕ Ù¿` óáõ ó³ -

μ»ñ áõ³Í Çñ Ñû ïÇÝ Ù¿Ï Ëá Ý³ñÑ áã Ë³ ñÇÝ Ñ³Ý ¹¿å£

ÎÁ ÛÇß áõÇ Ý³ »õ, áñ 1952-Ç ²å ñÇÉ 29-ÇÝ ²Õ³ ×³Ý »³Ý Î³ -

Ãá ÕÇ Ïáë ä³ïñ Ç ³ñ ùÁ Ùû ï¿Ý Í³ Ýû Ã³ Ý³ Éáõ Ùï³¹ ñ³Ý ùáí,

ÏÁ ëÏëÇ ßñçÇÉ äáõñ× Ð³ Ùáõ ïÇ Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿ ÁÝ ï³ ÝÇù Ý» ñáõÝ

Û³ñÏ»ñÁ£ Ø»Í Ù³Ûñë` ì³ñ ¹ÇÏ ²Ý³, ï»ëÝ»Éáí Ñáíáõ³å»ïÁ,

ëÏë³Í ¿ Çñ ëá íá ñ³ Ï³Ý ïñïáõÝ çÁ Ã³ ÷»É μ³Ù μ³ ë» Éáí Çñ

Ñ³ñ ëÁ, áñ Çñ»Ý É³õ ãÇ° Ý³ ÛÇñ »õ ½ÇÝù ÏÁ ½ñÏ¿ áõ ï» ÉÇ ù¿£

âÑ³ëÏÝ³Éáí Ãñù»ñ¿ÝÁ, ä³ïñÇ ³ñùÁ Çñ»Ý ÁÝÏ»ñ³ÏóáÕ í³ñ-

¹³ å» ïÇÝ ÏÁ Ñ³ñó Ý¿, Ã¿ ÇÝã ÏþÁë¿ Ù³ ÙÇ ÏÁ£ ì³ñ ¹³ å» ïÁ,

áñ Ãñù» ñ¿ ÝÇ Í³ ÝûÃ ¿, ï³ é³óÇ û ñ¿Ý ãÇ° Ã³ñ· Ù³ Ý»ñ Ù»Í

Ùûñë Ëû ë» ù» ñÁ, ³ÛÉ ³Õ³ õ³ Õ» Éáí ½³ ÝáÝù ÏÁ Éáõ ë³ μ³ Ý¿

ÝáõÇ ñ³ å» ïÁ ³éáÕ ç³ Ï³Ý Ñ³ñ ó» ñáõ ³Ï Ý³ñ Ï» Éáí£

Ð³Ûñë ²Õ³ ×³Ý »³Ý Ï³ñïÇÝ³ÉÇÝ ³Ûó»É»ó ù³ÝÇ ÙÁ ³Ý ·³Ù£

²Û¹ ³Ûó»ÉáõÃÇõÝÝ»ñ¿Ý Ù¿ÏáõÝ ÁÝÃ³óùÇÝ Ù»Í³ÝáõÝ ÏÕ»ñ³-

Ï³ÝÁ ³Ýáñ Ëáëï³ó³õ ÇÙ áõëáõÙÝ³éáõÃÇõÝë Ñá ·³É ÙÇÝã»õ

Ñ³ Ù³É ë³ ñ³ Ý³ Ï³Ý ÏñÃáõ ÃÇõÝ£ ø³ ÝÇ ÙÁ ï³ ñÇ Û» ïáÛ, Ïáã -

õ» Éáí ³õ» ÉÇ μ³ñÓñ å³ß ïûÝ Ý» ñáõ` Ý³Ë ÷áË Ý³ Ë³ ·³Ñ,

³å³ Ý³ Ë³ ·³Ñ Ð³ õ³ ïáÛ î³ ñ³Í Ù³Ý ê. Äá Õá íÇÝ, μ³½ -

Ù³½μ³ÕáõÃ»³Ý Ñ»ï»õ³Ýùáí Ï³ñïÇÝ³ÉÁ ëïÇåáõ»ó³õ Ññ³-

Å³ ñÇÉ å³ïñ Ç ³ñ ù³ Ï³Ý ³Ãá é¿Ý 1962-Ç ú·áë ïáë 23-ÇÝ »õ

í»ñçÝ³Ï³Ý³å¿ë Ñ³ëï³ïáõ»ó³õ ì³ïÇÏ³Ý, áõñ ÷áË³Ý³Ï

³å ñ» Éáõ Çñ»Ý ïñ³ Ù³¹ñ áõ³Í ßù»Õ ³å³ ñ³Ý ùÇÝ Ù¿ç, Ï³Ûù

Ñ³ë ï³ ï»ó È» õáÝ »³Ý í³ñ Å³ ñ³ ÝÁ£ Æñ μ³ ½áõÙ ×³Ù μáñ ¹áõ -

ÃÇõÝ Ý» ñ¿Ý Ù¿ ÏáõÝ ÁÝ Ã³ó ùÇÝ, ³Ý ¹³ ¹³ñ ³é³õ ä¿Û ñáõ ÃÇ

ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ û¹³ Ï³ Û³ ÝÁ, áõñ Ëáõé Ý» ñ³Ù μ³½ Ùáõ ÃÇõÝ ÙÁ

÷áõ Ã³ ó³Í ¿ñ ½ÇÝù áÕ çáõ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ£ ÐáÝ ¿Ç Ý³ »õ »ë Ñûñë

Ñ»ï£ ²éÇ Ã¿Ý û·ï áõ» Éáí, Ñ³Ûñë ³Ýáñ ÛÇ ß» óáõó Çñ ÇÝù Ýáõ -

ÃÇõÝÁ, ³õ»Éó Ý» Éáí` §Ðá ·» õáñ î¿ñ, ïÕ³ë ì³ Ñ¿Ý ¿¦£ ä³Ñ ÙÁ

Ù»½ ë» õ» é» É¿ »ïù, ³Ý Ëá Ý³ñ Ñ³ μ³ñ Ååï» ó³õ »õ §àõ ñ³Ë

»Ù ²μ ñ³ Ñ³Ù, ïÕ³ë¦, Áë³õ£

ºñÏ ñáñ ¹³ Ï³ ÝÇ áõ ëáõÙ Ý³ éáõ Ã»³Ý ë» ÙÇÝ, Ñ³Ûñë ÇÝ ÍÇ

å³ï áõÇ ñ»ó Î³ñ ïÇ Ý³ ÉÇÝ ·ñ»É ³Ý Ï¿ Ñ³Û ó» Éáõ Ñ³ Ù³ñ Ñá ·³É

ÏñÃ³ Ãá ß³Ïë£ ¸Åáõ³ ñáõ Ã»³Ùμ ·ñ» óÇ ËÝ¹ñ³ ·Çñë, áñáí -

Ñ» ï»õ ã¿Ç áõ ½»ñ ÇÙ Ù³Ý ñáõù Ñ³ ßÇõ Ý» ñáíë ³Ý Ñ³Ý·ë ï³ó Ý»É

»ñ μ»Ù ÝÇ ä³ïñ Ç ³ñ ùÁ£ Æñ μ³ ½áõÙ ½μ³ ÕáõÙ Ý» ñáõÝ Ù¿ç ½Ç±ë

åÇ ïÇ ÛÇ ß¿ñ£ ê³ Ï³ÛÝ Ù»Í »Õ³õ ½³ñ Ù³Ýùë, »ñμ Ø»ë ñáå

»åÇë Ïá åáë Â»ñ½ »³Ý ·ñ³Í Ý³ Ù³Ïë ÇÝ ÍÇ óáÛó ïáõ³õ »õ

Ëáë ï³ ó³õ Ç°Ýù Ñá ·³É ÏñÃáõ Ã»³Ý Í³Ë ë»ñë, Û³ÝÓ Ý³ éáõ -

ÃÇõÝ ÙÁ, ½áñ Ï³ñ ïÇ Ý³ ÉÇÝ ³é ç»õ ïáõ³Í ¿ñ£ ²Û ëáõ Ñ³Ý ¹»ñÓ

³Û¹ Û³ÝÓ Ý³ éáõ Ã»³Ý Ï³ ñÇ ùÁ ã½·³ óÇ, áñáí Ñ» ï»õ ØËÇ Ã³ -

ñ »³Ý í³ñ Å³ ñ³ ÝÇ ïÝû ñ¿ ÝÁ Ñ³Ûñ ú·áë ïÇ Ýáë ê» ùáõ É³ Ç°Ýù

³å³ Ñá í»ó »ñÏ ñáñ ¹³ Ï³ ÝÇ áõ ëáõÙ Ý³ éáõ ÃÇõÝë »õ Ñ³ Ù³É -

ë³ ñ³ ÝÇ ÏñÃ³ Ãá ß³Ïë ãÝãÇÝ ·áõ Ù³ñ ÙþÁÉ É³ Éáí, »ñÏ ñáñ¹

ï³ñÇ ¿Ý ëÏë»³É »ë ³ÝÓ Ý³ å¿ë Ñá ·³ óÇ` ³é³ õûï Ý» ñÁ áõ -

ëáõó ãáõ ÃÇõÝ ÁÝ» Éáí£

Î³ñ ïÇ Ý³É ²Õ³ ×³Ý »³ ÝÇ ï³ é³ å³ ÉÇó ÑÇõ³Ý ¹áõ Ã» Ý¿

í³Ë ×³ Ýáõ ÙÇÝ ·áÛ ÅÁ óÝó»ó ½Çë, »ñμ ½³ÛÝ ÇÙ³ ó³Û 1971-Ç Ø³ -

ÛÇ ëÇ 16-ÇÝ£ Î³ñ ïÇ Ý³ É¿Ý ÇÝ ÍÇ ÏÁ ÙÝ³Û ÛÇ ß³ ï³ ÏÁ Ååï³ ¹¿Ù

ÝáõÇ ñ³ å» ïÇ ÙÁ, áñ Ñ³ Ù³Ï Í³ é³ Ûáõ ÃÇõÝ »Õ³õ Ã¿° Çñ ³½ -

·ÇÝ, Ã¿° ïÇ » ½» ñ³ Ï³Ý »Ï» Õ»óÇ ÇÝ »õ Ã¿° Ñ³ Ù³ÛÝ Ù³ñ¹ Ïáõ -

Ã»³Ý, ³ÛÝ ù³°Ý áñ í»Ñ ¿ñ ³Ýáñ Ñá ·ÇÝ£

ÐðºÞî²ÎÀ

1962-ÇÝ Ð³½ÙÇ ¿Ç ìÇ »ÝÝ³Ï³Ý ØËÇÃ³ñ »³Ý »ñÏñáñ ¹³Ï³Ý

í³ñ Å³ ñ³ ÝÇ ïÝû ñ¿ ÝÁ Ð³Ûñ ú·áë ïÇ Ýáë í³ñ ¹³ å»ï ê» ùáõ -

É³ ÏÁ Ïáãáõ¿ñ£ Î³ñÙñ³ ¹¿Ù, Ï³åáÛï ³ãù»ñáí, ó³Ýó³é Ù³-

½» ñáí ÙÇ ç³ Ñ³ ë³Ï ³ÝÓ ÙÁÝ ¿ñ, áñáõÝ ¹¿Ù ù¿Ý ÏÁ óá É³ñ

³Ý Ù» Õáõ Ã»³Ý ÝßáÛÉ ÙÁ£ Ú» ï³ ·³ ÛÇÝ ÇÙ³ ó³Û, áñ ³Ý μÝÇÏ

ÑáõÝ ·³ ñ³ óÇ ¿ñ, áñ Ñ³ Ù³ß Ë³ñ Ñ³ ÛÇÝ »ñÏ ñáñ¹ å³ ï» ñ³½ -

ÙÇÝ ÙïÝ» Éáí ìÇ »Ý Ý³ ÛÇ ØËÇ Ã³ñ »³Ý Ñ³Û ñ» ñáõ í³Ý ùÁ ¹³ñ -

Ó³Í ¿ Ñ³Û ù³ Ñ³ Ý³Û£

¸³ ë³ õ³Ý ¹áõ Ã»³Ý ³é³ çÇÝ ûñÁ, Ï¿ ëûñ áõ³Û ½μû ë³Ý ùÇ

³õ³ñïÇÝ, »ñμ ¹³ë³ñ³Ý μ³ñÓñ³ó³Ýù, áõëáõóÇãÁ Å³Ù³Ý»ó.

Ð³Ûñ ú·áë ïÇ ÝáëÝ ¿ñ, áñ Ù» ½Ç ·ñ³ Ñ³ ßÇõ (algebra) åÇ ïÇ ¹³ -

ë³õ³Ý ¹¿ñ£ ¸³ë³ ·ÇñùÁ Ï³Ý³ã ÏáÕùáí Ñ³ëï³ ÷áñ Ñ³ïáñ

ÙÁÝ ¿ñ, áñáõÝ Ù¿ç ÏÁ ïá Õ³Ý ó¿ ÇÝ μ³ Ý³ Ó» õ»ñÝ áõ ÃÇõ» ñÁ »õ

½áñ ·áñÍ³Í»óÇÝù Û³çáñ ¹³μ³ñ »ñ»ù ï³ñÇ£ ²é³çÇÝ ³Ý ·³ÙÝ

¿ñ, áñ ÏÁ Ñ» ï» õ¿Ç ·ñ³ Ñ³ßÇõÇ ¹³ ëÇ ÙÁ£ àõ ëáõ óÇ ãÁ, ³é³Ýó

·Çñ ùÁ μ³ Ý³ Éáõ, ëÏë³õ Çñ μ³ ó³ï ñáõ Ã»³Ý£ Â¿ »õ ·Çñ ùÁ

ýñ³Ýë»ñ¿Ýáí ¿ñ, μ³Ûó ³Ý Çñ ¹³ë³õ³Ý ¹áõÃÇõÝÁ ÏþÁÝ¿ñ Ñ³-

Û»ñ¿Ýáí »õ ÷áË³Ý³Ï ·áñÍ³Í»Éáõ Ù³ëÝ³ ·Çï³Ï³Ý μ³é»ñÁ,

ûñÇÝ³ÏÝ»ñÁ Ù»½Ç Ïáõ ï³ñ Çõñ³Û³ïáõÏ Ó»õáí ÙÁ.

- Ìû° ïÕ³Û, ÑÇÝ· Ïáí ³é³ õ»É ÑÇÝ· ¿ß ï³ ëÁ Ïá±í Ïáõ ï³Û,

Ñ³ñó Ïáõ ï³ñ, ËûëùÝ áõÕ Õ» Éáí ³ß³ Ï»ñ ïÇÝ£

¸³ ë» ñáõ ÁÝ Ã³ó ùÇÝ, Ð³Ûñ ú·áë ïÇ Ýáë Ù»½ ÏþÁÝ ï» É³ó Ý¿ñ

Çñ ¹³ ë³ õ³Ý ¹³Í ÝÇõ ÃÇÝ£ Î³ ÛÇÝ Ý³Ë ·ÉË³ õáñ μ³ Ý³ Ó» õ» -

ñÁ, áñáÝù ·ñ³ Ñ³ßÇõÇ ÑÇÙ ùÁ ÏÁ Ï³½ Ù¿ ÇÝ »õ ½áñë å³ñ ï³ -

õáñ ¿ÇÝù ·áó ëáñ íÇÉ£ ²ÝáÝù ¿ÇÝ (a+b)2, (a-b)2 »õ (a+b)(a-b)

μ³ Ý³ Ó» õ» ñÁ£

- ºÃ¿ ·³Ý »õ Ó»½ ùáõ Ý¿Ý ³ñÃÝó Ý»Ý »õ Ñ³ñó Ý»Ý, Ã¿

³ÝáÝó Ù¿ ³Ù¿Ý Ù¿ ÏáõÝ ³ñ ¹ÇõÝ ùÁ Ç°Ýã ¿, ³Ý í³ ñ³Ý å¿ïù ¿

áñ ×Çß¹ å³ ï³ë Ë³ ÝÁ ï³ù, ÏÁ ÏñÏÝ¿ñ ³Ý Û³ ×³Ë£

Ð³Ûñ ú·áëïÇÝáëÇÝ ³Ûë å³ñ½ »õ Ñ³ëÏÝ³ÉÇ μ³ó³ïñ»Éáõ

Ó»õÁ ¹Çõñ³Ñ³Õáñ¹ ¿ñ Ù»½Ç£ ¸Åáõ³ñáõÃ»³Ý ã¿ÇÝù Ù³ïÝÁõ»ñ

»ñμ»ù »õ ËÝ¹ÇñÝ»ñÁ ÏÁ ÉáõÍ¿ÇÝù Ñ»½³ë³Ñûñ¿Ý, ·áÝ¿ ÇÙ

å³ñ³ ·³ÛÇë£ ´³Õ ¹³ï³Í »ñÏñ³ã³ ÷áõÃ»³Ý »ñÇï³ë³ñ¹ áõëáõóÇãÇÝ

³ÝÑ³ëÏÝ³ÉÇ μ³ó³ïñáõÃÇõÝÝ»ñáõÝ, í³ñ ¹³å»ïÇÝ

Ùûï»óáõÙÁ Çñ ³ÝÑ»ñù»ÉÇ û·ï³Ï³ñáõÃÇõÝÁ áõÝ¿ñ£ ²Ý ³Ýå³ëï³Ë³Ý

ã¿ñ ÃáÕáõñ Ñ³ñóáõÙ áõÕÕáÕ ³ß³Ï»ñïÁ, ÙÇßï

ÏÁ ·áÑ³óÝ¿ñ ½³ÛÝ Çñ Ñ³Ùá½Çã μ³é»ñáí, §Çßï¿ ³Ûëå¿ë ¿¦

ã¿ñ Áë»ñ, »ñμ Ù»ñ §ÇÝ ãá±õ¦Ý ÇÙ³ Ý³ñ, ÇÝã å¿ë áñ ÏþÁë¿ñ ³Ý ½û -

ñáõÃ»³Ý Ù³ïÝáõ³Í Ù»ñ »ñÏñ³ã³ ÷áõÃ»³Ý áõëáõóÇãÁ£

²Ù¿Ý ³é³ õûï, ¹³ ë³ ñ³Ý μ³ñÓ ñ³ Ý³ É¿ ³é³ç, ³õ³Ý ¹áõ -

ÃÇõÝ ¿ñ Ñ³ Ùû ñ¿Ý ³Õû Ã»É μ³ ÏÁ£ Ð³Ûñ ú·áë ïÇ Ýáë ÏÁ ëÏë¿ñ

§Ð³Ûñ Ø»ñ¦Á, áñáõÝ ÏÁ Û³ çáñ ¹¿ñ §àÕ çáÛÝ ù»½, Ø³ñ Ç ³Ù¦Á

»õ Ù»Ýù ³É ÙÇ ³ μ» ñ³Ý ÏÁ Ñ» ï» õ¿ ÇÝù ³Ýáñ£ Ü³ Ë³ å¿ë,

§êñμáõ ÑÇ Ø³ñ Ç ³Ù¦Ç Ù¿ç §³Õû Ã»³° í³ëÝ Ù»ñ¦ ÏþÁë¿ ÇÝù£

ØËÇ Ã³ñ »³Ý Ý» ñáõ å³ ñ³ ·³ ÛÇÝ, §³Õû Ã»³°¦ÇÝ ÷á Ë³ ñ¿Ý

ÁëÇÝù §μ³ ñ» Ëûë »³°¦, ÇÝã áñ ³õ» ÉÇ ×Çß¹ ¿£ ²ï Ï¿ Ç í»ñ, ÇÙ

³ÕûÃù Ý» ñáõë Ù¿ç áñ ¹»· ñ³Í »Ù »ñÏ ñáñ¹ ï³ ñ³ ½Á£ ºïÇÝ ùÇ

³ñÓ³ÏÙ³Ý Å³ÙáõÝ, ÝáÛÝå¿ë ³ÕûÃùáí ÏÁ ÷³Ï¿ÇÝù Ù»ñ ûñÁ£

Üñμ³Ýó ùÇÝ Ù¿ç Ï³ñ ·Ç »Ï³Í Ïþ³Õû Ã¿ ÇÝù Ð³Ûñ ú·áë ïÇ Ýá -

ëÇ ³é³ç Ýáñ ¹áõ Ã»³Ùμ, ³å³ ÷á Ë³¹ ñ³ Ï³éù ÏÁ μ³ñÓ ñ³ -

Ý³ ÛÇÝù, ïáõÝ Ù»Ï Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ£

Ð³Ûñ ú·áë ïÇ Ýáë ÏÁ ¹³ ë³ õ³Ý ¹¿ñ Ý³ »õ ·»ñ Ù³ Ý» ñ¿Ý É» -

½áõ ÙÇç Ý³ Ï³ñ ·¿Ý í»ñ£ ìÇ ×³ Ï³ óáÛ óÇ Ù¿ç ÝÇß ãáõ Ý¿ ÇÝù ³Ûë

ÝÇõ ÃÇÝ Ñ³ Ù³ñ, áñ ëÇ ñá Õ³ Ï³Ý Ñ³Ý ·³ Ù³Ýù ÙÁ ÏÁ Ïñ¿ñ£ Þ³ -

μ³ ÃÁ »ñ Ïáõ å³Ñ áõ Ý¿ ÇÝù£ Â¿ »õ μá Éáñë ãïÇ ñ³ å» ï» óÇÝù

³Û¹ É»½ áõÇÝ, μ³Ûó Ù»ñ Ù¿ ç¿Ý ³μñÇ ¿ ÉÁ É³ õ³ å¿ë ëáñ í» ó³õ

½³ÛÝ »õ Ïñó³õ ×Çß¹ ³ñï³Û³ÛïáõÇÉ£ ºñÏñáñ ¹³Ï³ÝÇ ¹³ë³ñ³Ý

Ý» ñáõÝ ËáÛë ïáõÇ ·»ñ Ù³ Ý» ñ¿ ÝÇ å³ Ñ» ñ¿Ý, áñáí Ñ» ï»õ

ÃÇõ ñÇ Ù³ óáõ Ã»³Ý ÙÁ Ñ» ï» õ³Ý ùáí Û³ ñ³ μ» ñáõ ÃÇõÝ Ý»ñë É³õ

Ñáõ ÝÇ Ù¿ç ã¿ ÇÝ ïÝû ñ¿ ÝÇÝ Ñ»ï, áñ Ù¿ ÏÁ Ëáõ ë³ ÷¿Ç£ Æ°Ýù ³É

ÏÁ ÃáÛ É³ï ñ¿ñ ³Ûë ûñÇ Ý³ ½³Ý óáõ ÃÇõÝë »õ ã¿ñ Û³Ý ¹Ç Ù³ Ý»ñ

½Çë μ³ ó³ Ï³ Ûáõ Ã»³Ýë Ñ³ Ù³ñ£

Ð³Ûñ ú·áëïÇÝáëÇ μ³ñáõÃ»³Ý Ñ³Ù³ñ ¹³ëÁÝÏ»ñë` ìÇ ·¿-

ÝÁ ³Ýáñ ïáõ³õ Ññ»ß ï³Ï ³Ýáõ ÝÁ »õ ³Û Ýáõ Ñ» ï»õ Ù»Ýù ½ÇÝù

Ïá ã» óÇÝù ³Û¹ Ù³Ï ¹Ç ñáí£ Æë Ï³ å¿ë ß³ï μ³ ñÇ ¿ñ ³Ý »õ

ËëïáõÃÇõÝ ã¿ñ μ³Ý»óÝ»ñ£ ²é³çÇÝ ï³ñÇë, μ³ó³Ï³Û áõëáõóÇ

ãÇ ÙÁ å³ ÑáõÝ, ¹³ ëÁÝ Ï»ñ Ý» ñ¿ë ÙÇÝ ½³Û ñ³ óáõó ½Çë. çÕ³Û -

Ý³ ó³Û »õ åá é³ óÇ-Ï³Ý ã» óÇ çÉ³Ë ï³ õá ñÇ å¿ë£ Ú³Ý Ï³ñÍ

¹³ ë³ ñ³ ÝÇÝ ¹áõ éÁ μ³ó áõ» ó³õ. ë» ÙÇÝ Ï³Ý· Ý³Í ¿ñ Ðñ»ß -

ï³ ÏÁ, áñ ÷á Ë³ Ý³Ï ½Çë ë³ë ï» Éáõ, Ñ³Ý ¹³ñï áõ ÙáõÝç »Õ³ -

Ý³ Ïáí ÙÁ ½Çë ½·³ë ïáõ Ã»³Ý Ññ³ õÇ ñ»ó »õ Ñ» é³ ó³õ£

²Ùû Ã¿ë ·»ï ÝÇ ï³Ï ³Ý ó³Û£ àõ ñÇß ³é ïáõ ÙÁ, »ñμ ï³ë Ý» -

ñáñ¹ ¿ÇÝù, ¹³ñÓ »³É áõ ëáõ óÇ ãÇÝ μ³ ó³ Ï³ Ûáõ Ã» Ý¿Ý û·ï áõ» -

Éáí, ¹³ë³ñ³ÝÁ ³ñß³Ï³õ³ÝÇ í»ñ³Í»óÇÝù£ Ú³ÝÏ³ñÍ ¹áõéÁ

μéáõÝó ùÇ Ñ³ñ áõ³Í Ý» ñáí μ³ó áõ» ó³õ »õ »ñ Ïáõ Ã» õ»ñ í»ñ

μ³ñÓ ñ³ ó³Í §Ðáë øáÝ Ïû ã¿¦ μ³ñ Ïáõ ÃÇõÝÁ Éë» óÇÝù£ Ðñ»ß -

ï³ÏÝ ¿ñ, áñ Ù»ñ ³Õ Ùáõ Ï¿Ý ½³Û ñ³ ó³Í »Ï³Í ¿ñ Ù»½ ë³ë ï» -

Éáõ, áñáí Ñ» ï»õ ùá íÇ ¹³ ë³ ñ³Ý Ý» ñÁ ÏÁ Ë³Ý ·³ñ áõ¿ ÇÝ Ù»ñ

å³ñáí »õ ÃÙμÏ³Ñ³ñáõÃ»³Ùμ£ ¸áõéÁ ³Ùáõñ ÙÁ ·áóáõ»ó³õ

»õ Ù»Ýù Ù³ïÝ áõ» ó³Ýù ³Ý ß³ñ Åáõ Ã»³Ý£

êáíáñáõÃÇõÝ Áñ³Í ¿ÇÝù Ï¿ëûñÝ»ñÁ ¹åñáó¿Ý ¹áõñë ·³-

Éáõ »õ Ùûï³Éáõï ³Ýï³éÁ Ù»ÏÝ»Éáí, Ù»ñ ³Ïñ³ïÝ»ñÁ ÑáÝ áõï»Éáõ£

²Ýßáõßï ³ñïûÝáõÃ»³Ùμ ¹áõñë Ïþ»ÉÉ¿ÇÝù£ ´³Ûó Ù»ñ

μáõÝ Ýå³ ï³ ÏÁ ÙÇ³ÛÝ ×³ ß»É ã¿ñ, ³ÛÉ` ×³ ß¿Ý »ïù ÍËÇÏ ÙÁ í³ -

é»É »õ ÁÙμáßËÝ»É ³Ýáñ å³ñ ·»õ³Í §Ñ³ ×áÛù¦Á£ ²ÏÝ³ñÏ»Éáí

Ù»ñ Ï¿ëûñáõ³Ý μ³ó³Ï³ÛáõÃÇõÝÝ»ñáõÝ, Ðñ»ßï³ÏÁ Û³ÛïÝ»ó.

- Ç ï»Ù, ÇÝ ãá°õ ¹áõñë Ïþ»ñ Ã³ù, ÍË» Éáõ Ñ³ Ù³ñ£

´á Õá ù» óÇÝù ÇÝù Ý³ñ ¹³ ñ³ óáõ ÙÇ ¹Ç Ù» Éáí »õ ÅËï» óÇÝù

Ù»ñ ÍË» ÉÁ£ ´³Ûó Ù»ñ μá Õá ùÁ ÉëáÕ ³Ï³Ýç ã·ï³õ »õ ³Û Ýáõ Ñ» -

ï»õ Ù» ½Ç ³ñ ·ÇÉ áõ» ó³õ Ï¿ ëûñ Ý» ñÁ ¹åñá ó¿Ý ¹áõñë »É É»É£

1960-³Ï³Ý Ãáõ³ Ï³Ý Ý» ñáõÝ, ³ß³ Ï»ñ ï³ Ï³Ý ÙÇç-í³ñ Å³ -

ñ³ Ý³ ÛÇÝ Ó»é Ý³ñÏ ÙÁ Ï³ñ §øÇã ÙÁ ³Ù¿Ý μ³Ý¦ Ïáã áõ³Í,

áñáõÝ ÁÝ Ã³ó ùÇÝ, ½³ Ý³ ½³Ý í³ñ Å³ ñ³Ý Ý» ñ¿` Úá í³ ÏÇÙ »³Ý-

Ø³ ÝáõÏ »³Ý í³ñ Å³ ñ³ ÝÇ §³ Éáõëï ÎÇõÉ å»ÝÏ »³Ý¦ Ñ³Ý ¹Ç -

ë³ë ñ³Ñ Ñ³ Ù³ËÙμ áõ³Í ³ß³ Ï»ñï Ý»ñ ÏÁ Ù³ ïáõ ó¿ ÇÝ »ñ·,

Ýáõ³·, Ã³ï»ñ³Ï³Ý Ý»ñÏ³Û³óáõÙ »õ ³ÛÉ ·»Õ³ñáõ»ëï³Ï³Ý

Û³Ûï³ ·ÇñÝ»ñ£ ²Ûë Ó»éÝ³ñÏÁ Ï³½Ù³Ï»ñåáÕÁ ÛÇßáõ³Í í³ñ-

Å³ ñ³ ÝÇÝ ³ß³ Ï»ñ ïáõ ÃÇõÝÝ ¿ñ£ êá íá ñáõ ÃÇõÝ ¿ñ ³Û¹ Ó»é -

Ý³ñ ÏÇÝ Û³ çáñ¹ ûñÁ ¹åñá óÁ ÷³Ï å³ Ñ»É, áñ å¿ë ½Ç Ûá· Ý³Í

³ß³ Ï»ñï Ý» ñÁ Ñ³Ý·ë ï³ Ý³Ý£ î³ ñÇ ÙÁ, μ» Ï³ Ý» Éáí ³Ûë ëá -

íáñáõÃÇõÝÁ, Ð³Ûñ ú·áëïÇÝáë áñáß»ó ¹åñáóÁ μ³Ý³É£ Ø»Ýù`

ï³ë Ý» ñáñ ¹Ç »ûÃÝ ³ß³ Ï»ñï Ý»ñë, í×é» óÇÝù μ³ ó³ Ï³ ÛÇÉ »õ

Ù»ñ ûñÁ ³Ý óÁ Ý»É μÝáõ Ã»³Ý ·Çñ ÏÁ£ áñ Í³¹ ñ» óÇÝù Ù»ñ í×Ç -

éÁ£ ÄáõÝÇ¿ Ù»ÏÝ»ó³Ýù, ÑáÝÏ¿ ×áå³ÝáõÕÇáí Ð³ñÇë³ μ³ñÓñ³

ó³Ýù, åïï» ó³Ýù ³Ù μáÕç ûñÁ, ×³ ß³ ñ³Ý ÙÁ Ýëï³Ýù

×³ ß» Éáõ, ½áõ³ñ ×³ ó³Ýù »õ »ñ» ÏáÛ »³Ý, ³ñ Ó³Ï Ù³Ý Å³ ÙáõÝ

ïáõÝ í» ñ³ ¹³ñ Ó³Ýù£

Ú³ çáñ¹ ³é ïáõ, »ñμ ¹åñáó ·³ óÇÝù ¹éÝ» ñÁ ÷³Ï ·ï³Ýù

Ù»ñ ³é ç»õ. Ðñ»ß ï³ ÏÁ Ïþ³ñ ·Ç É¿ñ Ù» ½Ç Ý»ñë ÙïÝ»É »õ ÏÁ Ï³ -

Ë³ Ï³ Û¿ñ ù³ ÝÇ ÙÁ ûñ£ ´³Ûó ÷áË-ïÝû ñ¿Ý Ñûñ μ³ñ »³ ó³ Ï³ -

Ùáõ Ã»³Ùμ Ïñó³Ýù ¹åñáó Ùáõïù ·áñ Í»É »õ Ý»ñ Ï³ Û³ Ý³É

ïÝû ñ¿ ÝÇÝ£ ²Ý Ý³Ë Ù»½ ¹áõñë íï³ ñ»ó, ³å³` Éë» Éáí Ù»ñ

³Õ³ã³ÝùÁ, μ³ñ»Ñ³ ×»ó³õ Ù»½ ÙïÇÏ ÁÝ»É£ ²Ýáñ Û³ÛïÝ»óÇÝù,

áñ Ûá· Ýáõ Ã»³Ý å³ï ×³ éáí ãÏñó³Ýù »ñ¿Ï ¹åñáó ·³É »õ Ý» -

ñá Õáõ ÃÇõÝ ËÝ¹ñ» óÇÝù£ Ú³ÛÝ Å³Ù Ï³ ÏáõÕ Ý³ Éáí Ù»ñ Ðñ»ß -

ï³ ÏÁ Ù» ½Ç ¹Ç ï»É ïáõ³õ, áñ å¿ïù ¿ñ Çñ Ù¿ ³ñ ïû Ýáõ ÃÇõÝ

³é Ý»É.

- Ü³Ë ÏÁ Ù»ñ Å¿Ç, á°ã ÏþÁë¿Ç, Û» ïáÛ ÇÙ³ Ý³ Éáí Ó»ñ Ûá· Ýáõ -

ÃÇõÝÁ, ³Ûá° ÏþÁë¿Ç, »½ ñ³ Ï³ óáõó ³Ý£

¸³ñÓ »³É Ý»ñáÕáõÃÇõÝ ËÝ¹ñ»óÇÝù »õ Ëáëï³ó³Ýù Û³çáñ-

¹ÇÝ í³ñáõÇÉ Ù»½Ç å³ïáõÇñáõ³ÍÇÝ å¿ë£ ¸Åμ³Ëï³μ³ñ Û³çáñ¹

³Ý ·³Ù ã» Õ³õ, áñáí Ñ» ï»õ §øÇã ÙÁ ³Ù¿Ý μ³Ý¦Á

ãÏñÏÝáõ»ó³õ ³ß³Ï»ñïÝ»ñáõÝ ³ÝÏ³ñ ·áõÃ»³Ý å³ï ×³éáí£

ØËÇ Ã³ñ »³Ý í³ñ Å³ ñ³ ÝÇ Ù¿ç Ù»Í Ï³ ñ» õá ñáõ ÃÇõÝ ÏÁ

ïñáõ¿ñ ³ß³Ï»ñï³Ï³Ý ·»Õ³ñáõ»ëï³Ï³Ý Ó»éÝ³ñÏÝ»ñáõÝ£

îÝû ñ¿ Ýáõ ÃÇõÝÁ ÏÁ ù³ ç³ É» ñ¿ñ ½³ ÝáÝù£ Ú³ ×³Ë ³Û¹ Ó»é -

Ý³ñÏ Ý» ñÁ` Ã³ï ñáÝ, »ñ·, »ñ³Åß ïáõ ÃÇõÝ, ³ñ ï³ ë³ Ý³ Ï³Ý

ÙñóáõÙ, ÏÁ Ï³ï³ñáõ¿ÇÝ Ï¿ëûñáõ³Ý ¹³ ¹³ñÇÝ£ ´³Ûó Ù¿Ïáõ-

Ï¿ë Å³Ù Ýáó ¹³ ¹³ ñÁ ã¿ñ μ³ õ»ñ Ó»é Ý³ñ ÏÇÝ ÉñÇõ Ï³ ï³ ñáõ -

ÙÇÝ£ àõë ïÇ, Ñ³ñÏ ÏþÁÉ É³ñ Û³ ×³Ë ½á Ñ»É ¹³ ¹³ ñÇÝ Ñ» ï» õáÕ

¹³ë³å³ÑÁ£ Ø»Ýù áõñ³Ë ÏþÁÉÉ³ÛÇÝù ¹³ë ÙÁ §÷³ËóÝ»ÉÝáõë¦

Ñ³ Ù³ñ, ã¿ ÇÝù ³Ý¹ ñ³ ¹³é Ý³ñ Ù»ñ Ïá ñáõë ïÇÝ£ ²Ûë Ó»é -

Ý³ñÏ Ý» ñÁ ÏÁ å³ï ñ³ë ï¿ ÇÝ ÁÝ¹ Ñ³Ý ñ³ å¿ë ³õ³ñ ï³ Ï³Ý

¹³ë³ñ³ÝÇ ³ß³Ï»ñïÝ»ñÁ, áñáÝóÙ¿ ß³ï»ñ Û»ï³ ·³ÛÇÝ Ù»Ï-

Ý» ó³Ý Ù³Ûñ Ñ³Û ñ» ÝÇù »õ ÑáÝ ïÇ ñ³ ó³Ý μ» Ù³¹ ñáõ Ã»³Ý ³ñ -

õ»ë ïÇÝ£ îÝû ñ¿ÝÝ ³É Çñ Ï³ñ ·ÇÝ ÃáÛ É³ ïáõ ÏÁ ·ïÝáõ¿ñ »õ ÏÁ

μ³ ñ» Ñ³ ×¿ñ, áñ ³ß³ Ï»ñï Ý» ñÁ å³Ñ ÙÁ ÏáñëÝó Ý»Ý ³Ù μáÕ -

ç³ó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ Ï³ ï³ ñáõáÕ Ñ³Ý ¹Ç ëáõ ÃÇõÝÁ£ î³ ñÇÝ ³Ûë -

å¿ë Ïþ³õ³ñ ï¿ñ »õ ³ß³ Ï»ñï Ý» ñÁ, ·Ç ïáõ Ã»³Ý ÏáÕ ùÇÝ, ÏÁ

½³ñ ·³óÝ¿ÇÝ Ý³ »õ Çñ»Ýó ÓÇñù»ñÁ£ ´³Ûó ³Ûë ë³ÝÓ³ñÓ³Ïáõ-

ÃÇõÝÁ áõ Ý» ó³õ Çñ ³Ý³ ËáñÅ Ñ» ï» õ³Ý ùÁ. ï³ ñ» í»ñ çÇÝ,

³õ³ñï³Ï³ÝÇ ³ß³Ï»ñïÝ»ñÁ å³ù³ÉáñÇ³ÛÇ ùÝÝáõÃ»³Ý Ý»ñ-

Ï³ Û³ ó³Ý »õ ³ñ Ó³ Ý³· ñ» óÇÝ Ï³ ï³ñ »³É… Ó³ Ëá Õáõ ÃÇõÝ.

á°ã Ù¿Ï ³ß³ Ï»ñï Û³ çá Õ» ó³õ£ Ðñ»ß ï³ ÏÁ Û³Ý ó³Ý ùÁ í» ñ³· -

ñ»ó ·» Õ³ñ áõ»ë ï³ Ï³Ý Ó»é Ý³ñÏ Ý» ñáõÝ Å³ Ù³ í³ ×³ éáõ -

Ã»³Ý »õ ³Û Ýáõ Ñ» ï»õ ³ñ ·Ç É»ó ³ÝáÝó Ï³ ï³ ñáõ ÙÁ£ à°ã

³Õ³ ã³Ýù, »õ á°ã ËÝ¹ñ³Ýù Ïñó³Ý ïÝû ñ¿ ÝÇÝ í×Ç éÁ μ» Ï³ Ý»É.

³Ý ÙÝ³ó ³Ý¹ñ¹ áõ» ÉÇ »õ í»ñç Ý³ Ï³ Ý³ å¿ë ³ñ ·Ç É»ó ³ß³ -

Ï»ñï Ý» ñáõÝ å³Ñ ·áÕ Ý³É£ Ð» ï» õ³ μ³ñ, Ñ³ ½Çõ ½³Ý ·Á Ïáõ

ï³ñ, ¹³ ë³ ñ³Ý ÏÁ μ³ñÓ ñ³ Ý³ ÛÇÝù »õ ÏÁ Ñ» ï» õ¿ ÇÝù ¹³ ë³ -

õ³Ý ¹áõ Ã»³Ý£ àõë ïÇ Ðñ»ß ï³ ÏÁ ¹³ñ Ó³õ ë³ ï³ Ý³Û£

ØËÇÃ³ñ »³Ý ÙÇ ³μ³ÝáõÃÇõÝÁ Ïþ³ñï³¹ñ¿ñ á·»ÉÇó ³Ýáõß

ÁÙ å» ÉÇ ÙÁ` §ØËÇ Ã³ ñÇÝ¦ ³Ýáõ Ýáí£ øÇÙ ùÇ Ñ³ ×» ÉÇ ÁÙ å» ÉÇ

ÙÁÝ ¿ñ, å³ï ñ³ëï áõ³Í ½³ Ý³ ½³Ý μáÛ ë» ñáõ μ³ Õ³¹ ñáõ -

Ã»³Ùμ£ ²Ýáñ å³ï ñ³ë ïáõ Ã»³Ý ·³Õï ÝÇ ùÁ ÙÇ³ÛÝ Ð³Ûñ

ú·áëïÇÝáëÁ ·Çï¿ñ£ ²é³õûï ÙÁ ½ÇÝù ï»ë³Ýù Ï³Ý³ã ½·»ëïáí

»õ ÷áÕ Ï³ åáí, ³é³Ýó ëù»ÙÇ£ ¼³ñ Ù³ ó³Ýù, áñáí Ñ» ï»õ

³é³ çÇÝ ³Ý ·³ÙÝ ¿ñ, áñ ½ÇÝù ³Ûë ³ñ ï³ ùÇÝ »ñ» õáÛ Ãáí ÏÁ

ï»ë Ý¿ ÇÝù£ Ð³ñ óáõ óÇÝù å³ï ×³ éÁ ³Ûë ï³ ñ³ ½Ç ÷á ÷á Ëáõ -

Ã»³Ý£

- ìÇ »Ý Ý³ ÏÁ ×³Ù μáñ ¹»Ù, §ØËÇ Ã³ ñÇÝ¦ å³ï ñ³ë ï» Éáõ,

å³ ï³ë Ë³ ÝÁ ëï³ ó³Ýù£

ºñμ ¹Ç ï»É ïáõÇÝù, Ã¿ ÇÝ ãá°õ áõ ñÇ ßÇÝ ã¿ñ ÷á Ë³Ý ó»ñ ³Ûë

μ³ Õ³¹ ñáõ Ã»³Ý ·³Õï ÝÇ ùÁ, ã³ ñ³× ×Çáõ Ã»³Ùμ å³ ï³ë Ë³ -

Ý»ó.

- â»Ù ï³ñ, »ñμ å¿ïù ½·³Ý, ÃáÕ û¹³ Ý³ õÇ ïáÙëë ÕñÏ»Ý,

Ïþ»ñ Ã³Ù ÏÁ å³ï ñ³ë ï»Ù£

1970-³Ï³Ý Ý» ñáõÝ ëÏÇ½ μÁ, ØËÇ Ã³ñ »³Ý ØÇ ³ μ³ Ýáõ ÃÇõÝÁ

Ð³½ÙÇ ¿Ç ¹åñá óÇÝ ïÝû ñ¿ Ýáõ ÃÇõÝÁ Û³ÝÓ Ý»ó áõ ñÇß ÙÇ ³ μ³ -

ÝÇ ÙÁ »õ Ð³Ûñ ú·áë ïÇ Ýá ëÁ ìÇ »Ý Ý³ Ï³Ý ã»ó£ ²Û¹ ÷á ÷á Ëáõ -

ÃÇõÝÁ »Õ³õ ã³ ñ³ Õ¿ï, áñáí Ñ» ï»õ ³Û¹ ûñ áõÁ Ý¿ ëÏë³õ

¹åñáóÇÝ ³ÝÏáõÙÁ »õ Í³õ³É»ó³õ ï³ñáõ¿ ï³ñÇ£ Ú»ïáÛ å³ï»

ñ³½ÙÝ »Ï³õ ·áñ Í»É Çñ ³õ» ñÁ »õ ¹åñá óÁ ÏáñëÝ óáõó Çñ

å³ï Ï³ é» ÉÇ Ñ³Ý ·³ Ù³Ý ùÁ£

1990-³Ï³Ý Ý» ñáõÝ, Ð³Ûñ ú·áë ïÇ Ýáë ¹³ñÓ »³É Ï³Ýã áõ» -

ó³õ ïÝû ñ¿ Ýáõ Ã»³Ý å³ß ïû ÝÇÝ, ³Ûë ³Ý ·³Ù Èáë ²Ý ×» ÉÁ ëÇ

ØËÇ Ã³ñ »³Ý í³ñ Å³ ñ³ ÝÁ£ ²Ý ÙÇÝ ã»õ Ëáñ Í» ñáõ ÃÇõÝ Ó»éÝ -

Ñ³ ëû ñ¿Ý í³ ñ»ó ³Û¹ å³ß ïû ÝÁ Çñ ³Ý ËáÝç ³ß Ë³ ï³Ý ùáí£

î»Õ »³Ï ã»Ù, Ã¿ Ç°Ýã Û³ çá Õáõ ÃÇõÝ ³ñ Ó³ Ý³· ñ»ó ³Ý áíÏ Ç ³ -

Ýáë Ý» ñ¿Ý ³Ý ¹ÇÝ£ ØÇ³ÛÝ ÇÙ³ ó³Û, áñ ÙÇ ³ μ³ Ýáõ ÃÇõÝÁ Ïþáõ -

½¿ñ ÑáÝ ³É ¹åñá óÇÝ Ñá Õ³ Ù³ ëÁ Í³ Ë»É, μ³Ûó Ð³Ûñ

ú·áë ïÇ Ýáë ÏþÁÝ¹ ¹Ç Ù³ Ý³ñ ³Ûë áñá ßáõ ÙÇÝ »õ ÃáÛÉ ã¿ñ ï³ñ

³Ýáñ ·áñ Í³¹ ñáõ ÃÇõÝÁ£ ØÇ³ÛÝ Ð³Ûñ ú·áë ïÇ Ýá ëÇÝ Ù³ ÑÁ

»Ï³õ Çñ³ ·áñÍ»É ³Û¹ Ñ³ÛÏ³Ï³Ý ¹åñáóÁ Í³Ë»Éáõ ³ÝÑ³ëÏÁ-

Ý³ ÉÇ áñá ßáõ ÙÁ£ ²ñ ¹³ ñ»õ, ³é çÇ ³Ù³é, ÇÝÝ ëáõÝ »ñ Ïáõ ï³ -

ñ» Ï³Ý Ñ³ ë³ ÏÇÝ, Ðñ»ß ï³ ÏÁ Ï»³Ý ù¿Ý μ³ÅÝ áõ» ó³õ, Ç

Ñ³Ý·ë ïáõ ÃÇõÝ Çñ ÙÇ ³ μ³ Ýáõ Ã»³Ý£

Ð³ Ï³ é³Ï »ñ μ»ÙÝ Çñ óáõ ó³ μ» ñ³Í Û³ Ù³ éáõ Ã»³Ý »õ Ï³ -

Ù³ Û³ Ï³Ý áñá ßáõÙ Ý» ñáõÝ, ÑáõÝ ·³ ñ³ óÇ Ð³Ûñ ú·áë ïÇ Ýá ëÁ

Ù» ½Ç Ñ³ Ù³ñ ³é Û³ õ¿ï ÏÁ ÙÝ³Û Ù»ñ μ³ ñÇ Ðñ»ß ï³ ÏÁ£

ÀÜ¸Ð²Üàôð ÐêÎÆâÀ

1962-Ç í» ñ³ Ùáõ ïÇÝ, ÇÝ ÍÇ å¿ë ØËÇ Ã³ñ »³Ý í³ñ Å³ ñ³Ý

»Ï³õ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÑëÏÇã ÙÁ` ²ÝÃ áõ³Ý Äáõ ñÇ ³ÝáõÝ Ïá ã»-

ó »³É£ îÝûñ¿Ý í³ñ ¹³å»ïÇÝ ËÝ¹ñ³Ýùáí ³Ý »ûÃÝ»ñáñ¹ ¹³ë³

ñ³ ÝÇÝ ïáõ³õ Ý³ »õ ³ß Ë³ñ Ñ³· ñáõ ÃÇõÝ, Ã¿ »õ Çñ Ù³ë-

Ý³ ·Ç ïáõ ÃÇõÝÁ ³Û¹ ã¿ñ£ Üá ñ» ÏÁ å³ Õ»ë ïÇÝ óÇ ¿ñ »õ

²Ù Ù³ Ý¿Ý Å³ Ù³ Ý³Í ¿ñ ÈÇ μ³ Ý³Ý£ ØÇ ç³ Ñ³ ë³Ï, ëåÇ ï³Ï

Ùáñ Ãáí, ÏÉáñ ¹¿Ù ùáí »õ ³é³ ç³ Ù³ ëÁ ×³ Õ³ï ·Éáõ Ëáí ³Ý -

Ñ³ï ÙÁÝ ¿ñ, áñáõÝ Ó»é ù¿Ý ³Ý å³ Ï³ë ¿ñ ·³ õ³ ½³ ÝÁ£ ²Ý É³õ

ÏÁ Ï³ï³ñ¿ñ ÁÝ¹Ñ³Ýáõñ ÑëÏÇãÇ å³ßïûÝÁ, μ³Ûó ³ßË³ñÑ³·-

ñáõ Ã»³Ý Ù¿ç ³Û¹ ù³Ý ³É ÷³Û ÉáõÝ ã¿ñ, áñáí Ñ» ï»õ μ³ ó³ï -

ñáõ Ã»³Ý ÷á Ë³ ñ¿Ý Ù» ½Ç ·Çñ ùÇÝ Ù¿ ç¿Ý ïá Õ»ñ ÁÝ¹· Í»É Ïáõ

ï³ñ, áñ å¿ë ½Ç ·áó ëáñ í¿ ÇÝù ÙÇ³ÛÝ ÁÝ¹·Í áõ³ ÍÁ£

äñÝ. Äáõ ñÇ ËÇëï ¿ñ, ³Ý Ï³ñ ·áõ ÃÇõÝ ã¿ñ ÃáÛ É³ï ñ»ñ »õ

Çñ Ññ³ Ù³ ÝÇÝ ã»Ý Ã³ñ ÏáõáÕ Ý»ñÝ áõ ûñÇ Ý³ ½³Ýó Ý» ñÁ ÏÁ

å³ï Å¿ñ ·³ õ³ ½³ ÝÇ Ñ³ñ áõ³Í Ý» ñáí, ·ñ» ÉÇù ïá Õ» ñáí »õ

§ñ¿ û Ã¿ û ÝÇõ¦áí£ ²Ù¿Ý ½μû ë³Ý ùÇ ³õ³ñ ïÇÝ, »ñμ ½³Ý ·Á

ÑÝã¿ñ, ³Ý ÏÁ ï»Õ³¹ñáõ¿ñ ³ëïÇ ×³ÝÝ»ñáõÝ íñ³Û, ³ß³Ï»ñï-

Ý» ñÁ å¿ïù ¿ñ áñ Ï³ñ ·Ç ß³ñ áõ¿ ÇÝ »õ Éé¿ ÇÝ£ ²Ý ÏÁ ½ÝÝ¿ñ

½³ÝáÝù »õ ËûëáÕÁ ÉéáõÃ»³Ý ÏÁ Ññ³õÇñ¿ñ Çñ μ³ñÏáõÃ»³Ùμ

»õ ·³ õ³ ½³ ÝÇ Ñ³ñ áõ³Í Ý» ñáí£

²é ïáõ ÙÁ, ³é³ çÇÝ ½μû ë³Ý ùÇ ³õ³ñ ïÇÝ, »ñμ ³Ý ÏÁ

·ïÝáõ¿ñ ë³Ý¹ Ë³·É ËÇÝ, ëå³ ë» Éáí áñ ³ß³ Ï»ñï Ý» ñÁ Ñ³Ý -

¹³ñ ï¿ ÇÝ »õ Ééáõ ÃÇõÝ å³ Ñ¿ ÇÝ, ã»Ù ·Ç ï»ñ Ç±Ýã å³ï ×³ éáí

³Ù μáÕç ³ß³ Ï»ñ ïáõ ÃÇõÝÁ ÙÇ ³ μ» ñ³Ý ëÏë³õ ³Õ³ Õ³ Ï»É »õ

ËÝ¹³É£ ²Ý ½áõëå ËÝ¹áõù ÙÁÝ ¿ñ, ³Ý Ï³ ë» ÉÇ »õ Ñ³ õ³ Ý³ μ³ñ

Ýáõ³ë ï³ óáõ óÇã` ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÑëÏÇ ãÇÝ Ñ³ Ù³ñ£ ÐÇÝ· í³Ûñ-

Ï »³Ý ï»õ»ó ³Ûë ËÝ¹áõùÁ£ Æ í»ñçáÛ ³ß³Ï»ñïÝ»ñÁ ½·³ëï³ó³Ý

»õ ³Ý Ëûë μ³ñÓ ñ³ ó³Ý ¹³ ë³ ñ³Ý Ý» ñÁ£ äñÝ. Äáõ ñÇ á°ã

Ù¿Ï Ñ³ Ï³½ ¹» óáõ ÃÇõÝ óáõ ó³ μ» ñ»ó£ ¸³ ë³ ñ³Ý Ùï³Ýù »õ

¹³ ëÇ ëÏë³Ýù£

ä³Ñ ÙÁ »ïù, ¹³ ë³ ñ³ ÝÇÝ ¹áõ éÁ μ³ó áõ» ó³õ ³é³Ýó μ³Ë -

õ» Éáõ »õ Ù»ñ ¹¿Ù Ï³Ý· Ý» ó³õ ÑëÏÇ ãÁ, áñ ÝÏ³ ïÇ ã³é Ý» Éáí

¹³ ë³ ïáõÝ, Ëûë ùÁ Ù» ½Ç áõÕ Õ»ó, óáõó Ý» Éáí Ó»é ùÇ ·³ õ³ ½³ -

ÝÁ.

- Ü³ Û» ó¿°ù, Áë³õ, ÙÇÝ ã»õ Ó»ñ ¹³ ë³ ñ³ ÝÁ ³Ûë ³é³ñ Ï³Ý

·áñ Í³ Í» óÇ£ ´³Ûó ù³ ÝÇ áñ ¹áõù Ù»Í ¿ù, Ó»ñ å³ ñ³ ·³ ÛÇÝ

½³ÛÝ åÇ ïÇ ã·áñ Í³ Í»Ù, ³ÛÉ ÷á Ë³ ñ¿ ÝÁ »ñ Ïáõ Ñ³ ñÇõñ ïáÕ

å³ ïÇÅ Ïáõ ï³Ù, ½áñ ·ñ» É¿ »ïù í³ ÕÁ ÇÝ ÍÇ åÇ ïÇ ï³ù£

²Ý³ÏÝ Ï³ ÉÇ »Ï³Ýù. ÇÝ ãá±õ ³Ûë íñÇ Å³ éáõ ÃÇõÝÁ, Ù³ Ý³ -

õ³Ý¹ áñ Ù»Ýù Ñ³Ý ¹»ñÓ ¹³ ë³ ñ³ Ýáí ã¿ ÇÝù ËÝ¹³ ó³Í, ³ÛÉ`

ËÝ¹³ óáÕ Ý» ñÁ ½ëåáõ³ Íáõ Ã»³Ý Ññ³ õÇ ñ³Í£ ÐëÏÇ ãÁ Ù»Ï Ý» -

ó³õ, ÇëÏ Ù»Ýù ß³ ñáõ Ý³ Ï» óÇÝù Ù»ñ ¹³ ëÁ£ ÀÝ¹í ½» ó³Ýù »õ

í×é» óÇÝù å³ ïÇ ÅÁ ã·ñ»É£ ºñÏ ñáñ¹ ½μû ³Ý ùÇÝ, ³ß³ Ï»ñï Ý» -

ñÁ Éáõé ¿ÇÝ, Ù³ Ý³ õ³Ý¹ ÷áù ñ» ñÁ, áñáÝó ÷³ ÷áõÏ ³÷» ñÁ

×³ß³Ï³Í ¿ÇÝ ·³õ³½³ÝÇ Ñ³ñáõ³ÍÝ»ñÁ£ Æ¯Ýã Ùï³ÛÝáõÃÇõÝ.

³Ûëå¿±ë ÏÁ ÏñÃ»Ý áõ ÏÁ ¹³ëïÇ ³ñ³Ï»Ý£ ÆÝãåÇëÇ¯ ³ÝÑ»Ã»Ã

å³ ïÇÅ. ·³ õ³ ½³ Ý¿ ³Ý óÁ Ý»É ³Ù μáÕç Ý³ Ë³Ïñ Ã³ ñ³ ÝÁ`

ÑëÏÇ ãÁ Í³Õ ñ³Í ÁÉ É³ Éáõ ³Ù μ³ë ï³ Ýáõ Ã»³Ùμ£

Ú³ çáñ¹ ûñ, äñÝ. Äáõ ñÇ ¹³ ë³ ñ³Ý »Ï³õ »õ å³ Ñ³Ý ç»ó ïá -

Õ» ñÁ£ Ø»ñ Ééáõ Ã»³Ý »õ Ñ³Ý ¹³ñ ïáõ Ã»³Ý ¹Ç Ù³ó, ³Ý ³Ý-

¹ñ³ ¹³ñÓ³õ, áñ ã¿ÇÝù ·ñ³Í£ Ð³Ï³½ ¹»ó å³ïÇÅÁ ÏñÏÝ³å³ï-

Ï» Éáí` »ñ Ïáõ Ñ³ ñÇõñ ïá ÕÁ μ³ñÓ ñ³ óáõó ãáñë Ñ³ ñÇõ ñÇ£ ÜáÛÝ

Ï»ó áõ³Í ùÁ áñ ¹»· ñ» óÇÝù Ý³ »õ »ñÏ ñáñ¹ ûñÁ áõ Ñ³ë ï³ï

ÙÝ³ óÇÝù Ù»ñ ïáÕ ã·ñ» Éáõ í×é³ Ï³ Ýáõ Ã»³Ý íñ³Û£ êå³ ë» -

óÇÝù, áñ ÑëÏÇ ãÁ ¹³ñÓ »³É å³ ïÇ ÅÁ ÏñÏÝ³ å³ï Ï¿ñ£ ´³Ûó ³Ý

³Û¹ å¿ë ãí³ñ áõ» ó³õ, ³ÛÉ Þ³ μ³Ã Ï¿ ëû ñ¿ í»ñç Ù» ½Ç §ñ¿ û -

Ã¿û ÝÇõ¦ ë³Ñ Ù³ Ý»ó, áñáí Ñ» ï»õ ³Û¹ Å³ Ù³ Ý³Ï Þ³ μ³Ã ûñ» -

ñÁ ÙÇÝ ã»õ Ï¿ ëûñ ¹åñáó Ïþáõ Ý» Ý³ ÛÇÝù£ êáõñ å³Û ù³ñ ÙÁ

ëÏë³Í ¿ñ ÑëÏÇ ãÇÝ »õ Ù»ñ ÙÇ ç»õ£ ²ñ¹ »ûù á±í åÇ ïÇ Û³Õ Ã¿ñ£

Þ³ μ³Ã Ï¿ ëû ñÇÝ, »ñμ ³ñ Ó³Ï áõ» ó³Ýù, ÷á Ë³¹ ñ³ Ï³éù

ãμ³ñÓ ñ³ ó³Ýù, ³ÛÉ ÙÝ³ óÇÝù ¹³ ë³ ñ³ ÝÁ£ î³ ëÁ í³ÛñÏ »³Ý

³Ýó ÑëÏÇ ãÁ Å³ Ù³ Ý»ó »õ Ù» ½Ç Ññ³ Ñ³Ý ·»ó ÃáõÕÃ áõ ·ñÇã Ñ³ -

Ý»É »õ ëÏëÇÉ ·ñ»É£ àã Ù¿ ÏÁ ÑÝ³ ½³Ý ¹» ó³õ Çñ»Ý£ Ú³ Ù³ éû ñ¿Ý

Ï³é ã³Í ÏÁ ÙÝ³ ÛÇÝù Ù»ñ ïáÕ ã·ñ» Éáõ áñá ßáõ ÙÇÝ£ ÐëÏÇÏ ãÁ

ù³ ÝÇ ÙÁ ³Ý ·³Ù ÷áñ Ó»ó Ù»Õ Ùáõ Ã»³Ùμ Ù»½ ×³Ù μáõ μ» ñ»É,

³Ý¹ñ¹ áõ» ÉÇ ÙÝ³ óÇÝù áõ ÃáõÕÃ-·ñÇã ãÑ³ Ý» óÇÝù£ Ì³Ûñ

³é³õ ³é Ý»É-ï³É ÙÁ ³Ýáñ »õ Ù»ñ ÙÇ ç»õ£ ÎÁ å³ßï å³ Ý¿ ÇÝù

Ù»ñ Û³Ù³éáõÃÇõÝÁ` ÅËï»Éáí Çñ íñ³Û ËÝ¹³ó³Í ÁÉÉ³Éáõ í»-

ñ³ μ» ñáõ ÙÁ£ Ä³ Ù³ Ý³ ÏÁ Ïþ³Ýó Ý¿ñ, ³Ý ³Ý Ñ³Ù μ» ñáõ Ã»³Ý

Ýß³Ý Ý»ñ óáÛó Ïáõ ï³ñ£ ØÇÝ ã»õ ³Ûë ÙÇ ç³ ¹¿ åÁ, É³õ Û³ ñ³ μ» -

ñáõ Ã»³Ý Ù¿ç ¿Ç ³Ýáñ Ñ»ï, μ³Ûó ³ÛÅÙ É³ñ áõ³Í ÙÃÝá Éáñï

ÙÁ ÏÁ ïÇ ñ¿ñ Ù»ñ ÙÇ ç»õ£ àïùë áï ùÇë íñ³Û ¹ñ³Í ¿Ç£

- àï ù»ñ¹ í³ñ ³°é, Íû, ·á é³ó£

ÐÝ³ ½³Ý ¹» ó³Û, μ³Ûó ë» õ» é» óÇ ½ÇÝù£

- ²ã ù»ñ¹ í³ñ ³°é, Íû, μ³ñ Ï³ ó³õ ³Ý£

²Ûë ³Ý ·³Ù ãÑÝ³ ½³Ý ¹» ó³Û »õ ÙÝ³ óÇ ÝáÛÝ ë» õ» éáõÝ íÇ -

×³ ÏÇÝ Ù¿ç£ Æ°ÝùÝ ³É ÏÁ ë» õ» é¿ñ ½Çë£ ²Ûë å¿ë ÙÝ³ óÇÝù Ùûï

»ñ»ù ãáñë í³ÛñÏ »³Ý »õ Ç í»ñ çáÛ ÇÝù »Õ³õ ³ã ù» ñÁ í³ñ ³é -

Ýá ÕÁ£

Ä³ ÙÁ »ñ Ïáõ »Õ³õ£ ÀÝÏ× áõ³Í íÇ ×³Ï ÙÁ áõ Ý¿ñ äñÝ. Äáõ -

ñÇ »õ ³Ý ¹³ ¹³ñ ÏÁ ÍË¿ñ£ ²Ýû ÃÇ ¿Ç. ³Ï ñ³ïë Ñ³ Ý» óÇ å³ -

Ûáõ ë³ Ï¿ë »õ ëÏë³Û áõ ï»É£ §ØÇ° áõ ï»ñ¦ Ññ³ Ñ³Ý ·»ó£ â³Ýë³óÇ

³Ýáñ »õ ß³ñáõÝ³Ï»óÇ áõï»É£ Ðñ³Ñ³Ý ·Á ÏñÏÝ»ó, μ³Ûó

³Ï³Ýç ãïáõÇ.

- ²Ýû ÃÇ »Ù, ã»Ù ¹Ç Ù³ Ý³ñ, ÏñÝ³Ù Û³Ý Ï³ñÍ Ù³ ñÇÉ, ÁëÇ£

Î³ óáõ ÃÇõÝÁ »É»Ïï ñ³ Ï³ Ý³ ó³Í ¿ñ, »ñ Ïáõë ï»ù çÇ Õ» ñáõ

íñ³Û ¿ÇÝù£ àñ å¿ë ½Ç Ù»½ í»ñç Ý³ Ï³ Ý³ å¿ë ÁÝÏ ×¿, ³Ý ³ß³ -

Ï»ñ ïÇ ÙÁ Ññ³ Ù³ Û»ó »ñ Ã³É »õ ïÝû ñ¿ ÝÁ Ï³Ý ã»É£ ÐÇÝ· í³Ûñ-

Ï »³Ý ³Ýó, ³ß³Ï»ñïÁ í»ñ³ ¹³ñÓ³õ »õ ÷áË³Ýó»ó ïÝûñ¿ÝÇÝ

Ëûë ù» ñÁ.

- ºÃ¿ ÇÝ ÍÇ å¿ïù áõ ÝÇ, ÇÝù ÃáÕ ·³Û ùáíë£

Èë» Éáí Ð³Ûñ ú·áë ïÇ Ýá ëÇÝ ³Ûë Ëûë ù» ñÁ, ëÇñï ³éÇÝù »õ

³Ùñ³ó³Ýù Ù»ñ Ù»ñÅáÕ³Ï³Ý ¹ÇñùáñáßáõÙÇÝ íñ³Û£ ²Ýßáõßï

í» ñ³ μ» ñáõ ÙÁ í³ Û»É ã¿ñ, ³Ý å¿ïù ã¿ñ áñ áõ ëáõ óÇ ãÁ í³ñ Ï³ -

μ» Ï¿ñ ³ß³ Ï»ñï Ý» ñáõÝ ¹Ç Ù³ó£ ´³Ûó, ×³Ýã Ý³ Éáí Ù»ñ Ù» Í³ -

õáñ Ñûñ ãáñ ·ÉáõË ÁÉ É³ ÉÁ, ³Ý³ÏÝ Ï³ ÉÇ ã» Ï³Ýù£ Î¿ ëû ñ¿ í»ñç

Å³ ÙÁ ãáñë »Õ³õ£ Ø»ñ ÁÝÏ× áõ³Í »õ Ûáõ ë³ μ»Ï ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ

ÑëÏÇ ãÁ Ù» ½Ç ³ñ ïû Ý»ó ïáõÝ Ù»Ï ÝÇÉ, áñáí Ñ» ï»õ ÇÝù ³É

ÉÉÏáõ³Í ¿ñ£

²ñ¹ »ûù Ù»ñ óáõ ó³ μ» ñ³Í í³ñ áõ» É³ Ï»ñ åÁ í³ Û»±É ¿ñ ³ß³ -

Ï»ñ ïÇ ÙÁ, áñ ¹åñáó ÏÁ Û³ ×³ Ë¿ ÏñÃáõ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ£ ºÃ¿ »ë

äñÝ. ÄáõñÇ ÇÝ ï»ÕÝ ÁÉ É³ ÛÇ, åÇ ïÇ ãí³ñ áõ¿Ç ÇÝã å¿ë áñ ÇÝù

í³ñáõ»ó³õ£ Ð³õ³ù³Ï³Ý å³ïÇÅÁ ³ÝÑ»Ã»Ã ¿, ¹³ëïÇ ³Ï³ñÇã

ã¿£ ¸Çõ³ Ý³ ·Ç ï³ Ï³Ý Ùû ï» óáõ Ùáí ÙÁ ³Ý ÏñÝ³ñ ³ÛÉ

Ï»ñå í³ñ áõÇÉ í» ñ³ó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ Çñ Ïñ³Í Ýáõ³ë ï³ óáõ ÙÁ,

»Ã¿ ³Ý ßáõßï Ýáõ³ë ï³ óáõÙ Ï³ñ£ Ð³ õ³ Ý³ μ³ñ ÇÝù »õë Çñ

³ß³ Ï»ñ ïáõ Ã»³Ý ßñç³ ÝÇÝ Ù»Í ó³Í ¿ñ ËÇëï ÙÃÝá Éáñ ïÇ ÙÁ

Ù¿ç »õ Ïþáõ½¿ñ Çñ ÑëÏÇãÇ å³ñï³Ï³ÝáõÃÇõÝÁ Ï³ï³ñ»É ÝáÛÝ

ËëïáõÃ»³Ùμ£ ¸Åμ³Ëï³μ³ñ ³Ý ãÝÏ³ï»ó, áñ Å³Ù³Ý³ÏÝ»-

ñÁ ÷áË áõ³Í ¿ÇÝ »õ Ã¿ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ñ Ýáñ ÙÇ çáó Ý»ñ ·ïÝ»É

Ï³ñ ·³ å³ Ñáõ ÃÇõÝ å³ñ ï³¹ ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ£

²Ûë ¹¿å ù¿Ý »ïù, äñÝ. ÄáõñÇÇ »õ ÇÙ Û³ ñ³ μ» ñáõ ÃÇõÝ Ý» -

ñÁ »Õ³Ý ÙÇ³ÛÝ å³ß ïû Ý³ Ï³Ý£ ÎÁ Ëáõ ë³ ÷¿Ç Ã» ñÇ í» ñ³ μ» -

ñáõ Ù¿, áñ å¿ë ½Ç ³éÇÃ ãï³Ù Çñ»Ý ½Çë Ë³Û ï³ é³ Ï» Éáõ »õ

å³ï Å» Éáõ£ ²ñ ¹¿Ý, Çñ áñá ßáõ ÙÁ ³é³Í ¿ñ ÇÝ ÍÇ Ñ³Ý ¹¿å.

- ³É ï³ ñÇ, ì³ Ñ¿ ÇÝ å¿ë ³ß³ Ï»ñï Ý»ñ ¹åñá ó¿Ý ¹áõñë

åÇ ïÇ ¹ñáõÇÝ, Û³Ûï Ý³Í ¿ñ ³Ý ¹³ ëÁÝ Ï»ñ Ý» ñ¿ë Ù¿ ÏáõÝ, áñ

Çñ Ñå³ ï³ ÏÁ ¹³ñ Ó³Í ¿ñ£

- Ý³°, Áë¿° Çñ»Ý, áñ ì³ Ñ¿Ý ³ñ ¹¿Ý ³ñ Ó³ Ý³·ñ áõ³Í ¿ ·³É

ï³ñ áõ³Ý Ñ³ Ù³ñ, å³ ï³ë Ë³ Ý» óÇ ÁÝ Ï» ñáçë£

ØËÇ Ã³ñ »³Ý í³ñ Å³ ñ³ ÝÁ Éù» óÇ 1967-ÇÝ£ äñÝ. Äáõ ñÇ ÑáÝ

ÙÝ³ó ù³ ÝÇ ÙÁ ï³ ñÇ »õë£ úñ ÙÁ, μ³ ñ» Ï³ ÙÇë ÁÝ Ï» ñ³Ï óáõ -

Ã»³Ùμ ÏÁ ßñç¿Ç Íá í» ½»ñ »³Û ßñç³Ý ÙÁ£ Ð³Ý ¹Ç å» ó³Ýù ³Ýáñ.

μ³ñ»Ï³Ùë Ý»ñÏ³Û³óáõó ½Çë. §ì³Ñ¿Ý ¿¦£ äñÝ. ÄáõñÇ Ååï»-

ó³õ »õ Ëáñ³ëáõ½áõ»ó³õ Ùï³ÍáõÙÝ»ñáõ Ù¿ç£ ²ñ¹ »ûù ÛÇß»±ó

Çñ ÁÙ μáëï ³ß³ Ï»ñ ïÁ, áñ ·ÉáõË μéÝ³Í ¿ñ Çñ»Ý£ Ð³ õ³ Ý³ -

μ³ñ` ³Ûá°£

²Û¹ Ñ³Ý ¹Ç åáõ Ù¿Ý »ñ Ïáõ ï³ ñÇ »ïù, »ñ μ»Ù ÝÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ

ÑëÏÇãë áñá ß»ó ³ Ý³ ï³ ·³Õ Ã»É£ ¸Çõ ñ³õ ëï³ ó³õ Çñ ³ -

Ý³ï³ ÙáõïùÇ ÃáÕ ·ÇñÁ, Çñ å³Õ»ëïÇÝ »³Ý Ñå³ï³ÏáõÃ»³Ý

ßÝáñÑÇõ£ ²ñ¹ »ûù ³Ý³ï³ÛÇ Ù¿ç ³Ý ß³ñáõÝ³Ï»±ó áõëáõóãáõ-

ÃÇõÝÁ£ ÎÁ Ï³ë Ï³ ÍÇÙ, áñáí Ñ» ï»õ §·» Ý»ïÇ ÁÝ ¿ùë ÷ÇñÇ ÁÝë¦

å¿ïù ¿ñ áõ Ý» Ý³ñ, å³ß ïû ÝÇ Ï³Ýã áõ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, ÇÝã áñ ï³ -

ñÇ Ý»ñ Ïþáõ ½¿ñ£ ´³Ûó »Ã¿ ³Ý Ïñó³õ Çñ Ù³ñ ½ÇÝ Ù¿ç ·áñÍ

·ïÝ»É, ³Ý å³Û Ù³Ý å¿ïù ¿ñ, áñ ÷á Ë¿ñ ³ß³ Ï»ñï Ý» ñáõÝ

Ñ³Ý ¹¿å Çñ óáõ ó³ μ» ñ³Í í» ñ³ μ» ñáõ ÙÁ, áñáí Ñ» ï»õ ³ Ý³ -

ï³ ÛÇ Ù¿ç ³Ý Ï³ ñ» ÉÇ ¿ Çñ áõ Ý» ó³Í Ùï³Û Ýáõ Ã»³Ùμ áõ ëáõ óÇã

ÁÉÉ³É, ³ÛÉ³å¿ë ÏñÝ³Û ³Ùμ³ëï³ÝáõÇÉ Ù³ÝÏ³åÕÍáõÃ»³Ùμ£

²Ûë Ñ³ õ³ Ý³ Ï³ Ýáõ ÃÇõÝÁ »ñ μ»ù ã»Ù ó³Ý Ï³ñ Çñ»Ý Ñ³ Ù³ñ£

§ºê øàô ÊºÈø¸ ºðÎàô ÔðàôÞÆ âºØ Üºð¦

ØÇç Ý³ Ï³ñ ·Ç ï³ ñÇ Ý» ñáõë, ·ñ³ Ñ³ßÇõÇ Ù¿ç Û³ é³ ç³ ¹¿Ù

³ß³ Ï»ñï ¿Ç ßÝáñ ÑÇõ Ð³Ûñ ú·áë ïÇ Ýá ëÇ ¹³ ë³ õ³Ý ¹áõ Ã»³Ý

Çõ ñ³ Û³ ïáõÏ »Õ³ Ý³ ÏÇÝ£ ÜÇßë ÙÇßï ùë³ ÝÇ ßáõñç ¿ñ (ùë³ ÝÇ

íñ³Û), ¹Çõñ³õ ÏþÁÝÏ³É¿Ç ¹³ë»ñÁ »õ ÏÁ Ï³ï³ñ¿Ç Ññ³Ñ³Ý·-

Ý» ñÁ£ ÖÇß¹ Ñ³ Ï³ é³ ÏÁ »ñÏ ñ³ ã³ ÷áõ Ã»³Ý ÝÇ ß» ñáõë, áñáÝù

Ñ³ ½Çõ ÏÁ Ñ³ë Ý¿ ÇÝ ÙÇ çÇ ÝÇ ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñáõÝ£ ä³ï ×³±éÁ£ ºñÇ -

ï³ ë³ñ¹ ·Ç ïáõÝ áõ ëáõ óÇãë, áñáõÝ μ³ ó³ï ñáõ ÃÇõÝ Ý» ñ¿Ý

μ³Ý ã¿Ç Ñ³ëÏ Ý³ñ£

ºñμ ï³ë Ý» ñáñ¹ ¹³ ë³ ñ³Ý Ñ³ ë³Û, Ï³ óáõ ÃÇõÝÁ í³ï Ã³ -

ñ³ ó³õ. Ýáñ áõ ëáõ óÇã ÙÁ áõ Ý» ó³Û, áñ ÙÇ ³ Å³ Ù³ Ý³Ï ÏÁ ¹³ -

ë³õ³Ý ¹¿ñ ·ñ³Ñ³ßÇõ, »ñÏñ³ã³ ÷áõÃÇõÝ, μÝ³ ·ÇïáõÃÇõÝ »õ

ùÇÙÇ ³ ·ÇïáõÃÇõÝ£ ²Ý ä³ñ¿ï Ý¹³å»ï »³Ý ÏÁ Ïáãáõ¿ñ, Û³é³ç³ó³Í

ï³ñÇùÇ ¿ñ, ³ÝÙûñáõë Ï³ñÙÇñ ³Ûï»ñáí, ó³Ýó³é

×»ñÙ³Ï Ù³½»ñáí »õ ÏÉáñ ßñç³Ý³Ïáí Ï³Ý³ã ³å³ÏÇ¿ ³ÏÝáóáí£

úñÁ ù³ ÝÇ ÙÁ å³Ñ ÏÁ í³ Û» É¿Ç ³Ýáñ Ý»ñ Ï³ Ûáõ ÃÇõÝÁ,

áñáí Ñ» ï»õ ¹³ ë³ õ³Ý ¹³Í ÝÇõ Ã» ñÁ Ï³ ñ» õáñ ÝÇõ Ã»ñ ¿ÇÝ »õ

³ÝáÝó Ù¿ç ïÏ³ñ ÝÇß áõ Ý» Ý³ ÉÁ Ñ³ Ù³ ½ûñ ¿ñ å» ï³ Ï³Ý

ùÝÝáõ Ã»³Ý Ó³ Ëá Õáõ ÃÇõÝ ³ñ Ó³ Ý³· ñ» Éáõ£ ØÇç Ý³ Ï³ñ ·ÇÝ,

·á Ý¿ ·ñ³ Ñ³ßÇõÇ »õ μÝ³ ·Ç ïáõ Ã»³Ý Ù¿ç Û³ çáÕ ¿Ç£ ²ÛÅÙ, Ï³ -

ï³ñ »³É Ó³ Ëá Õáõ Ã»³Ý Ù³ïÝ áõ» ó³Û, áñáí Ñ» ï»õ ¹³ ë» ñ¿Ý

μ³Ý ã¿Ç Ñ³ëÏ Ý³ñ£ ºñμ áõ ëáõ óÇ ãÇÝ Ñ³ñ óáõÙ ÏþáõÕ Õ¿Ç, §ÙÇ°

Ûá· Ý»ó Ý»ñ ½Çë¦ å³ ï³ë Ë³ ÝÁ ÏÁ ëï³ Ý³ ÛÇ£

äñÝ. Ý¹³ å»ï »³Ý Çñ Ù³ñ ½ÇÝ Ù¿ç Ï³ ï³ñ »³É ¹³ ë³ ïáõ

ÙÁÝ ¿ñ. Çõ ñ³ óáõ ó³Í ¿ñ ÝÇõ Ã» ñÁ »õ ³é³Ýó ·Çñù μ³ Ý³ Éáõ

Ù» ½Ç ÏÁ Ã» É³¹ ñ¿ñ ¹³ ë» ñÁ, ½áñë ÏÁ Ýû Ã³· ñ¿ ÇÝù Ù»ñ ï»ï -

ñ³Ï Ý» ñáõÝ Ù¿ç£ Çñ ù¿Ý ³Ý ¹ÇÝ Ï³ ï³ñ »³É ·Çñù ÙÁÝ ¿ñ` Ñ³ -

Ù³Ï ·Ç ïáõ ÃÇõÝ£ Ð³ Ï³ é³Ï Çñ ï³ Õ³Ý ¹ÇÝ, ³Ý ûñÇ Ý³ Ï» ÉÇ

í³ñ áõ» É³ Ï»ñå ÙÁ ã¿ñ óáõ ó³ μ» ñ»ñ ³ß³ Ï»ñï Ý» ñáõÝ Ñ³Ý -

¹¿å, Ù³ Ý³ õ³Ý¹ ³ÝáÝó, áñáÝù ïÏ³ñ ¿ÇÝ áõ ã¿ ÇÝ ÏñÝ³ñ

ÁÙμé Ý»É Çñ ¹³ ë³ õ³Ý ¹³Í ÝÇõ Ã» ñÁ£

- ÆÝ ãáõ ¹åñáó Ïáõ ·³ë, ·Ý³° Ïû ßÇÏ Ý»ñ ÏáÕ »ÕÇñ, ·Ý³°

Ñ³Ý ñ³ Ï³é ùÇ ·³Ý ÓÇã »ÕÇñ, »ë ùáõ Ë»Éù¹ »ñ Ïáõ Õñáõ ßÇ ã»Ù

·Ý»ñ, ÏþÁë¿ñ §³Ý μ³Ý¦ ³ß³ Ï»ñï Ý» ñáõ ³Ù¿Ý å³ Ñáõ£ ØÇõë

áõ ëáõ óÇã Ý» ñÁ ÝÙ³Ý ³ñ ï³ Û³Û ïáõ ÃÇõÝ Ý»ñ ã¿ ÇÝ áõ Ý» Ý³ñ£

²ñ¹ »ûù äñÝ. Ý¹³ å»ï »³ ÝÇ ³Ý³ñ ·³ Ï³Ý Ëûë ù» ñÁ ïÝû ñ¿ -

Ýáõ Ã»³Ý ³Ï³Ý çÇÝ ã¿Ç±Ý Ñ³ë Ý»ñ£ ²ñ¹ »ûù ³Ýáñ Ù³ï Ý³Ý ß³Í

·áñ Í³ õáñ Ý» ñÁ Ù³ñ¹ Ï³ ÛÇÝ ¿³Ï Ý»ñ ã¿Ç±Ý, ³å ñ» Éáõ ³ñ Å³ ÝÇ

ã¿Ç±Ý£

ÆÝ ãá±õ Ñ³ Ù³ñ Ý³ Ë³ ï»É ½³ ÝáÝù »õ ³ÝáÝó ÁÝ¹ Ù¿ ç¿Ý`

³ß³ Ï»ñ ïÁ, Ù³ Ý³ õ³Ý¹ ïÏ³ ñÁ, áñ Û³ õ»É »³É Ñá ·³ Íáõ Ã»³Ý

ÏÁ Ï³ ñû ïÇ£

úñ ÙÁ, ¹³ëÁÝÏ»ñÝ»ñ¿ë ³μñÇ ¿ÉÁ, áñ ïå³ ·ÇñÇ Ñ³Ù³½ûñ

ÑÇ ³ Ý³ ÉÇ Ó» é³ ·Çñ ÙÁ áõ Ý¿ñ, ·ñ³ ï³Ë ï³ ÏÇÝ Ù¿Ï ³Ý ÏÇõÝÁ

³ñÓ³Ý³·ñ»ó áõëáõóÇãÇÝ ³Ûë Ñéã³Ï³õáñ Ý³Ë³ ¹³ëáõÃÇõÝ-

Ý» ñÁ£

²Ù¿Ý ³Ý ·³Ù áñ áõ ëáõ óÇã ÙÁ ¹³ ë³ ñ³Ý ÙïÝ¿ñ, ÏÁ Ï³ñ -

¹³ñ ½³ ÝáÝù »õ ÏÁ Ñ³ñó Ý¿ñ, Ã¿ á°í ¿ñ ³ÝáÝó Ñ» ÕÇ Ý³ ÏÁ£ Æ

Éáõñ Ù»ñ å³ï³ëË³ÝÇÝ, ¹¿ÙùÇ ½³ñÙ³ó³Ï³Ý ³ñï³Û³Ûïáõ-

Ã»³Ùμ ÙÁ ÏÁ ëÏë¿ñ ¹³ ëÁ£ ºñμ äñÝ. Ý¹³ å»ï »³ ÝÇÝ »Ï³õ

Ï³ñ ·Á, ³Ý ùÙÍÇ Í³ Õáí Ï³ñ ¹³ó ·ñáõ³Í Ý³ Ë³ ¹³ ëáõ ÃÇõÝ -

Ý» ñÁ, §ÑÁ, ÑÁ, ÑÁ, ÑÁ¦ ÙÁ Ñ³ é³ ã»ó »õ ³Ý ó³õ ¹³ ëÇ£ ²Û Ýáõ Ñ» -

ï»õ, ³Ý ³Ûë Ý³ Ë³ ¹³ ëáõ ÃÇõÝ Ý» ñÁ »ñ μ»ù ã³ñ ï³ ë³ Ý»ó,

Ñ³ õ³ Ý³ μ³ñ ÇÝù ½ÇÝù Ë³Û ï³ é³Ï áõ³Í ½·³ó Û³ãë ÙÇõë áõ -

ëáõ óÇã Ý» ñáõÝ£

î³ë Ý» ñáñ ¹Ç ³é³ çÇÝ »é³Ùë »³ ÏÇ ùÝÝáõ Ã»³Ý, ùÇÙ Ç ³ ·Ç -

ïáõ Ã»³Ý ¹³ ëÇ Ýû Ã» ñáõ ï»ï ñ³Ïë Ñ»ïë ¹³ ë³ ñ³Ý Ùïóáõ -

óÇ£ Üå³ ï³Ïë ã³ñ ¿ñ. åÇ ïÇ ÁÝ ¹û ñÇ Ý³ Ï¿Ç ÙÇõë ¹³ ëÁÝ Ï»ñ-

Ý» ñáõë ÝÙ³Ý, Ã¿ »õ ¹³ ë» ñÁ ·áó ëáñ í³Í ¿Ç£ ²Û¹ å¿ ëáí

Ýáõ³ ½³ ·áÛÝ ÝÇß ÙÁ Ïþ³å³ Ñá í¿Ç, ù³ ÝÇ áñ ã¿Ç ÏñÝ³ñ ËÝ¹Çñ

Éáõ Í»É£ ºñ»ù ¹³ ë³ ñ³Ý ÙÇ ³ ëÇÝ Ñ³ Ù³ËÙμ áõ³Í ¿ÇÝù ÝáÛÝ

ëñ³ ÑÁ£ ÊÇëï ÑëÏá Õáõ Ã»³Ý å³ï ×³ éáí, Ù³ïÝ áõ» Éáí ³Ý -

Ï³ñ»ÉÇáõÃ»³Ý, Ññ³Å³ñ»ó³Û ÁÝ ¹ûñÇÝ³Ï»É¿, ï»ïñ³Ïë ûÃá-

óÇë ï³Ï ¹ñÇ, ³å³ ëå³ ë» óÇ£ ÜáÛÝ ÙÇ çá óÇÝ, äñÝ. Ý¹³ å»-

ï »³Ý Ùûï»ó³õ ÇÝÍÇ, Û»ïáÛùÇë ï³Ï¿Ý ï»ïñ³Ïë Ñ³Ý»ó, ½áñ

·ñ³ õ» Éáí ³ÙåÇ á ÝÇ ë» Õ³ ÝÇÝ íñ³Û Ý» ï»ó£ ØÇÝã ³Û¹ ïáÕ ÙÁÝ

ÇëÏ ã¿Ç ·ñ³Í£ öáñ Óáõ Ã»³Ý ³é³ñ Ï³Ý ÇÝÓ Ù¿ Ñ» é³ó áõ³Í

ÁÉ É³ Éáí, Çë ÏáÛÝ ëÏë³Û ·ñ»É£ ÚÇ ßá Õáõ ÃÇõÝë Ã³ñ Ù³ ó³Í ¿ñ

áõ ¹³ëÇÝ å³ñμ»ñáõÃÇõÝÝ»ñÁ Ñ»½³ë³Ñûñ¿Ý Ïþ³ñÓ³Ý³·ñ¿Ç

ÃáõÕ ÃÇë íñ³Û£

Ú³çáñ¹ ùÝÝáõÃ»³Ý ÝÇõÃÁ μáõë³μ³ÝáõÃÇõÝÝ ¿ñ, ½áñ Ù»-

½Ç ÏÁ ¹³ ë³ õ³Ý ¹¿ñ ýñ³Ý ë» ñ¿Ý ·ñ³ Ï³ Ýáõ Ã»³Ý áõ ëáõ óÇã`

äñÝ. Ø³ùë üáÝ ÃÁÝÇ ¿Ý£ ²Ûë ·ñ³ õá ñÇÝ Ñ³ Ù³ñ í» ñ³ ¹³ñ -

Ó³Ýù Ù»ñ ¹³ ë³ ñ³ ÝÁ£ ²Ù μáÕç ù³ é³ ëáõÝ ÑÇÝ· í³ÛñÏ »³Ý,

áõ ëáõ óÇ ãÁ Ùû ï¿ë ãÑ» é³ ó³õ áõ ·ÉËáõë íñ³Û Ï³Ý· Ý³Í ½Çë

ë» õ» é»ó£ Þ³ï É³õ ëáñ í»ñ ¿Ç ¹³ ë» ñÁ, áõë ïÇ ¹Çõ ñ³õ Ïñó³Û

Ñ³ñ óáõÙ Ý» ñáõÝ å³ ï³ë Ë³ Ý»É£ ¼³Ý ·ÇÝ ÃáõÕÃë Û³ÝÓ Ý» óÇ

áõ ëáõ óÇ ãÇÝ »õ å³ï ñ³ëï áõ» ó³Û ¹³ ë³ ñ³ ÝÁ Éù»É£

- ÎÁ ÃáõÇ, Ã¿ ùÇÙ Ç ³ ·Ç ïáõ ÃÇõÝÁ ÁÝ ¹û ñÇ Ý³ Ï³Í »ë, ã³ -

ñ³Ù ïáõ Ã»³Ùμ, Áë³õ äñÝ. üáÝ ÃÁÝÇ ¿Ý£

- à°ã, å³ ñáÝ, ãÁÝ ¹û ñÇ Ý³ Ï» óÇ, Ã¿ »õ ÁÝ ¹û ñÇ Ý³ Ï» Éáõ ÷áñ -

Óáõ Ã»³Ý Ù³ïÝ áõ» ó³Û, å³ ï³ë Ë³ Ý» óÇ£

- ê³ ï³ Ý³Ý, »½ ñ³ Ï³ óáõó áõ ëáõ óÇ ãÁ£

ÌÝÝ¹»³Ý »õ Ï³ Õ³Ý ¹Ç ³ñ Ó³ Ïáõñ ¹¿Ý í» ñ³ ¹³ñ ÓÇÝ, ùÇ-

Ù Ç ³ ·Ç ïáõ Ã»³Ý å³ ÑáõÝ äñÝ. Ý¹³ å»ï »³Ý Ù» ½Ç μ³ß Ë»ó

·ñ³õáñÝ»ñÁ£ ´Ý³ ·ÇïáõÃ»³Ý ÝÇß áõÝ¿Ç, μ³Ûó ùÇÙÇ ³ ·Çïáõ-

Ã»³Ý ÝÇßë ½¿ ñû ¿ñ£ àõ ëáõ óÇ ãÇÝ Ñ³ñ óáõ óÇ, Ã¿ ÇÝ ãá°õ ½¿ ñû

áõ Ý¿Ç£

- ¾°Ñ, μ³ñ»Ï³Ùë, ùÇÙÇ ³ ·ÇïáõÃÇõÝÁ ÁÝ ¹ûñÇÝ³Ï»óÇñ, Ñ»·-

Ý³ Ï³Ý å³ ï³ë Ë³ Ý»ó ³Ý£

Æë ÏáÛÝ ÇÝù ÝÇñ Ù¿ë ¹áõñë »É³Û »õ μ³ñ Ïáõ Ã»³Ùμ ·á é³ óÇ,

áñ ã¿Ç ÁÝ ¹û ñÇ Ý³ Ï³Í£ àõ ëáõ óÇ ãÁ ßï³ åáí ¹³ ë³ ñ³ Ý¿Ý

¹áõñë »É³õ »õ ùÇã »ïù í» ñ³ ¹³ñ Ó³õ ÷áË-ïÝû ñ¿ ÝÇÝ Ñ»ï£

²Ûë í»ñ çÇ ÝÁ Ñ³ñ óáõó.

- Æ±Ýã ¿, ì³ Ñ¿£

- ì³ñ ¹³ å»ï, ½Çë Ïþ³Ù μ³ë ï³ Ý¿, áñ ÁÝ ¹û ñÇ Ý³ Ï³Í »Ù£

ºë ãÁÝ ¹û ñÇ Ý³ Ï» óÇ, ³Ûá°, ï»ï ñ³Ïë ùáíë ¿ñ, μ³Ûó »ë íñ³Ý

Ýëï³Í ¿Ç, å³ ï³ë Ë³ Ý» óÇ ùÇã ÙÁ Ñ³Ý ¹³ñ ï³Í£

- ÀÝ ¹û ñÇ Ý³ Ï» óÇñ Ï³Ù áã, ³ÛÝ ù³Ý ³ï»Ý, áñ ï»ï ñ³Ï¹

μéÝáõ³Í ¿, ÏÁ Ýß³ Ý³ Ï¿, áñ ÁÝ ¹û ñÇ Ý³ Ï³Í »ë£ ºÃ¿ ã»ë Ñ³õ -

ÝÇñ, ·³É ï³ ñÇ áõ ñÇß ¹åñáó ·Ý³°, »½ ñ³ Ï³ óáõó ÷áË-ïÝû -

ñ¿ ÝÁ£

Èé» óÇ£ ²Ý³ñ ¹³ ñáõ Ã»³Ý ½áÑ ·³ ó³Í ÁÉ É³ Éáõ Ùï³ ï³Ý -

çáõ ÃÇõÝÁ ½Çë ÏÁ ÉÉÏ¿ñ, ã¿Ç ÁÙμé Ý»ñ áõ ëáõ óÇ ãÇÝ ùÇ Ý³ËÝ¹ -

ñáõ ÃÇõÝÁ£

àõë ïÇ áñá ß» óÇ Ñ» ï» õÇÉ í³ñ ¹³ å» ïÇÝ å³ï áõ¿ ñÇÝ »õ Û³ -

çáñ¹ ï³ ñÇ áõ ñÇß ¹åñáó ÙÁ »ñ Ã³É£ ¼μû ë³Ý ùÇÝ, ÙÇïùë

Û³Ûï Ý» óÇ ¹³ ëÁÝ Ï»ñ Ý» ñáõë, áñáÝù Ã» ñ³ Ñ³ õ³ ïáõ Ã»³Ùμ

¹Ç Ù³ õá ñ» óÇÝ ³é Ý» ÉÇù ù³ÛÉë£

- ì³ Ñ¿°, ¹áõÝ ·³É ï³ ñÇ ³É Ñá°ë »ë, ã»ë ÏñÝ³ñ áõ ñÇß

¹åñáó »ñ Ã³É, ÁëÇÝ ³ÝáÝù£

ñ³ õÇ »Ï³Û£

- ºÃ¿ ·³É ï³ ñÇ ¹³ñÓ »³É Ñáë »Ù, Ó»ñ μá Éá ñÁ ëÇ Ý» Ù³ ÏÁ

Ññ³ õÇ ñ»Ù, ·á ã» óÇ Ñ³ë ï³ ï³ Ï³Ù£

Ú³ çáñ¹ í» ñ³ Ùáõ ïÇÝ, ¹³ñÓ »³É ØËÇ Ã³ñ »³Ý í³ñ Å³ ñ³Ý

Û³ ×³Ë»óÇ£ ä³ñïáõ³Í ¿Ç£ àõñÇß ¹åñáó ÙÁ »ñÃ³Éáõ å³ñ³-

·³ ÛÇÝ åÇ ïÇ ÏñÏÝ¿Ç ¹³ ë³ ñ³Ýë áõ ï³ ñÇ ÙÁ ÏáñëÝó Ý¿Ç£ Ðáë

·á Ý¿ í» ñ³ùÝ Ýáõ Ã»³Ý Û³ çáÕ ³ñ ¹ÇõÝù μ» ñ» Éáí, ³Ý ó³Û

ï³ëÝ Ù¿ Ï» ñáñ¹ ¹³ ë³ ñ³Ý£ äñÝ. Ý¹³ å»ï »³Ý μ³ñ »³ ó³ -

Ï³Ù ·ïÝáõ³Í ¿ñ áõ ÇÝ ÍÇ ÙÇ çÇÝ ßÝáñ Ñ³Í ¿ñ£ ÀÝ Ï»ñ Ý» ñáõë

ïáõ³Í Ëáë ïáõÙë Û³ñ ·» óÇ »õ ½³ ÝáÝù ëÇ Ý» Ù³ ï³ ñÇ£

²õ³ñ ï³ Ï³Ý ¹³ ë³ ñ³ ÝÇë, ³ß³ Ï»ñ ï» ó³Û Ð³ Ù³½ ·³ ÛÇ ÝÇ

Üß³Ý ö³ É³Ý× »³Ý ×» Ù³ ñ³ ÝÇÝ »õ ï³ñ õáÛÝ í»ñ çÁ Û³ çá Õ» ó³Û

å³ ù³ Éáñ Ç³ ÛÇÝ£ ØÇÝã ³Û¹, ØËÇ Ã³ñ »³Ý μ³ñÓ ñ³ Ý³ Éáí ûñ

ÙÁ, Ý³Ë ÏÇÝ áõ ëáõ óÇã Ý» ñ¿ë ËÝ¹ñ» óÇ, áñ íÏ³ Ûáõ Ã»³Ý Û³ -

ïáõÏ ï»ïñÇÝ Ù¿ç ³ñÓ³Ý³·ñ»Ý Çñ»Ýó ¹³ïáõÙÁ ÇÝÍÇ ÝÏ³ï-

Ù³Ùμ£ ²Ûë íÏ³ÛáõÃÇõÝÁ û·ï³Ï³ñ ÏñÝ³ñ ÁÉÉ³É Ã»ÏÝ³ÍáõÇÝ

Ï¿ë Ï³Ù Ù¿Ï ÝÇ ßáí Ó³ Ëá Õáõ Ã»³Ý å³ ñ³ ·³ ÛÇÝ£ ²ñ ¹³ ñ»õ,

»Ã¿ ³ß³ Ï»ñ ïÇÝ É³õ íÏ³ Ûáõ ÃÇõÝ ïñáõ³Í ¿, ³Ý ÏñÝ³Û ·ñ³ -

õá ñ¿Ý ³Ýó ÝÇÉ, å³Û Ù³ Ý³õ áñ μ³ óÁ ·á ó¿ μ» ñ³ Ý³óÇ ÇÝ£ ºÃ¿

íÏ³ Ûáõ ÃÇõÝÁ ·¿ß ¿, áõÕ Õ³ ÏÇ ÏÁ Ó³ Ëá ÕÇ£ Æ ß³ñë ÙÇõë áõ -

ëáõ óÇã Ý» ñáõë, äñÝ. Ý¹³ å»ï »³ÝÝ ³É ·ñ»ó Çñ íÏ³ Ûáõ -

ÃÇõÝÁ` Ùáé Ý³ Éáí Çñ»Ý Ñ³Ý ¹¿å ÇÙ áõ Ý» ó³Í Ñ³ Ï³Ï ñ³Ýùë,

»Ã¿ áã` ³ï» Éáõ ÃÇõÝë£ ´³ ñ» μ³Ë ï³ μ³ñ ³Û¹ íÏ³ Ûáõ Ã»³Ý

å¿ïù ãáõ»Ý ó³Û, áñáí Ñ» ï»õ μ³ õ³ Ï³Ý É³õ ³ñ ¹ÇõÝ ùáí Û³ çá -

Õ» ó³Û Ý³Ë ·ñ³ õá ñÇÝ, ³å³ μ» ñ³ Ý³óÇ ÇÝ£

²Û ëûñ »ñμ ÏÁ ÛÇ ß»Ù ³Ûë μá Éá ñÁ, Ý» ñá Õ³Ù ïáõ Ã»³Ùμ ÏÁ

Ùï³ μ» ñ»Ù äñÝ. Ý¹³ å»ï »³ ÝÁ, áñ Çñ íÇ ñ³ õá ñ³ Ï³Ý Ñ»· -

Ý³Ýù Ý» ñáí ÏÁ ¹Ç Ù³ õá ñ¿ñ Ù»½ ¹³ ë³ å³ Ñ» ñáõÝ, ³é³Ýó

ÝÏ³ïÇ ³éÝ»Éáõ Ù»ñ å³ï³ÝÇÇ ½·³óáõÙÝ»ñÁ£ ²ÙμáÕç »ñÏáõ

ï³ ñÇ ³Ý ³Ý ï» ë³Í ¿ñ ½Çë »õ ³ñ Å³ Ý³ å³ ïáõáõ ÃÇõÝë áï -

Ý³ Ïá Ë³Í£ ÜáÛ ÝÇëÏ ï»ï ñÇÝ Ù¿ç Çñ íÏ³ Ûáõ ÃÇõÝÁ ³ñ Ó³ Ý³-

· ñ³Í å³ ÑáõÝ ã¿ñ ËÝ³ Û³Í ÇÝ ÍÇ »õ Çñ ÃáÛ ÝÁ Ã³ ÷³Í ¿ñ »ñ -

·Ç Í³Ý ùáí£ Ð³ õ³ Ý³ μ³ñ μÝ³ õá ñáõ Ã»³Ý »õ Ù³ Ý³ õ³Ý¹

μÝáõ Ã»³Ý Ñ³ñó ¿ñ£

ºñμ Û³ çá Õáõ Ã» Ý¿ë í»ñç, ûñ ÙÁ Ý³Ë ÏÇÝ í³ñ Å³ ñ³Ýë

μ³ñÓ ñ³ ó³Û áõ ëáõó ãáõ Ã»³Ý å³ß ïûÝ ÙÁ ËÝ¹ñ» Éáõ Ýå³ ï³ -

Ïáí, ³Ý ÝÏ³ ï» Éáí Ý»ñ Ï³ Ûáõ ÃÇõÝë áÕ çáõ Ý»ó ½Çë »õ ßÝáñ Ñ³ -

õá ñ»ó.

- ¾É Ù³× »³Ý, Û³ çá Õ» ó³±ù, åñ³ íû, Áë» Éáí ¹Ç Ù³ õá ñ»ó ½Çë

»õ Çñ áõ ñ³ Ëáõ ÃÇõÝÁ Û³Ûï Ý»ó£

ÜáÛÝ ï³ ñÇÝ, Çñ »ñ Ïáõ ïÕ³ ùÁ ³é³ çÇÝ ùÝÝáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõÝ

Ó³ Ëá Õ» ó³Ý §Ù³ Ã¿ É»Ù¦Ç Ù¿ç£ ²ÝáÝù Û³ çá Õ» ó³Ý »ñÏ ñáñ¹

ßñç³ ÝÇ ùÝÝáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõÝ£ ²ñ¹, »ñμ ³ß³ Ï»ñï ÙÁ Ó³ Ëá Õ³Í

¿ ·Ç ï³ Ï³Ý ÝÇõ Ã» ñáõ Ù¿ç, ë³ ãÇ° Ýß³ Ý³ Ï»ñ, áñ ³Ý áãÝ ãáõ -

ÃÇõÝ ¿, ³Ý ßáõßï Ï³Ý áõ ñÇß ¹³ ë³ ÝÇõ Ã»ñ, áñáÝó Ù¿ç ³Ý Û³ -

çáÕ ¿£

äñÝ. Ý¹³ å»ï »³ ÝÇÝ Ï»³Ý ùÇÝ í»ñ ç³ ÉáÛ ëÁ Û³ï Ï³Ýß áõ» -

ó³õ áÕμ»ñ ·³Ï³Ý å³ï³Ñ³ñáí ÙÁ£ ²ñ ¹³ñ»õ, ³Ýáñ ³Ý¹ñ³-

ÝÇÏ ïÕ³Ý Ù³Ñ³ó³õ ³Ý³ÏÝÏ³É éÙμ³Ñ³ñáõÃ»³Ý ÙÁ ÁÝÃ³óùÇÝ`

Ëáñ ëáõ ·Ç Ù³ï Ý» Éáí Çñ ³É» õáñ Ñ³ÛñÝ áõ ÁÝ ï³ ÝÇ ùÁ£

ÆÝã åÇ ëÇ¯ ×³ Ï³ ï³ ·Çñ. Ëáñ Í» ñáõ Ã»³Ý Ù¿ç ÏáñëÝó Ý»É áñ -

¹Ç ÙÁ` ÷³Û ÉáõÝ áõ ë³ ÝáÕ, áñ Å³ é³Ý ·³Í ¿ñ Ñûñ Ù¿Ý ·Ç ï³ -

Ï³Ý ÝÇõ Ã» ñáõ Ù¿ç Ïï³Ï ÙÁ »õ ³ï³Ï ¿ñ μ³ñ ÓáõÝù Ý»ñ

Ýá ³õ ×»Éáõ£ ²÷ëá¯ë, áñ Ï»³ÝùÁ »ñμ»ÙÝ ¹³éÝ ¹Çåáõ³Íáí ÙÁ

ÏÁ ù³Ý ¹¿ ÷³Û ÉáõÝ ³å³ ·³Û ÙÁ£

´²Ü²àÔàôÂÆôÜ

Ð³Ûñ ñÇ ·áñ í³ñ ¹³ å»ï Ð¿ åáÛ »³Ý ØËÇ Ã³ñ »³Ý í³ñ -

Å³ ñ³ ÝÇ ÇÙ Ñ³ Û» ñ¿ ÝÇ áõ ëáõ óÇãë ¿ñ »ûÃ Ý» ñáñ¹ »õ áõ Ã» ñáñ¹

¹³ ë³ ñ³Ý Ý» ñáõÝ£ ¼áõ³ñ Ã³ μ³ ñáÛ ÏÕ» ñ³ Ï³Ý ÙÁÝ ¿ñ, ³ñ -

õ»ë ï³ ·¿ï »õ »ñ³ ÅÇßï, áñ Ã¿° ÏÁ ·Í¿ñ Ñ³ñ Ï³ õáñ å³ ñ³ -

·³ÛÇÝ »õ Ã¿° Ó»éÝ³ ¹³ßÝ³Ï ÏÁ Ýáõ³ ·¿ñ ¹åñáó³Ï³Ý ïûÝ³-

Ï³ ï³ ñáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõÝ, »ñμ ØËÇ Ã³ñ »³ ÝÇ ù³Û É»ñ ·Á Ïþ»ñ ·¿ -

ÇÝ ³ß³Ï»ñïÝ»ñÁ£ ²Ý ÙÇ ³Å³Ù³Ý³Ï ¹³ßÝ³Ùáõñ Ïþáõëáõó³-

Ý¿ñ ³ß³ Ï»ñ ïáõ ÑÇ Ý» ñ¿Ý áÙ³Ýó, áñáÝù ÏñÝ³ ÛÇÝ Ñá ·³É

¹³ ë³ õ³Ý ¹áõ Ã»³Ý Í³Ë ë» ñÁ£ ¸åñá óÇÝ ¹³ß Ý³ Ùáõ ñÁ ëïá -

ñ»ñÏñ »³Û ëñ³ ÑÁ ÏÁ ·ïÝáõ¿ñ »õ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ñ μ» ÙÁ Ùáõïù ·áñ -

Í»É μ³ Ï¿Ý£ ²Ù¿Ý ³Ý ·³Ù, áñ ½μû ë³Ý ùÇÝ ³ß³ Ï»ñ ïáõ ÑÇ ÙÁ

μ³ Ï¿Ý ëñ³Ñ ÙïÝ¿ñ, Çë ÏáÛÝ ã³ ñ³ ÙÇï Ý» ñÁ ÏÁ ëÏë¿ ÇÝ μ³Ù -

μ³ë³ÝùÇ »õ í³ñ ¹³å»ïÇÝ Ñ³ëó¿ÇÝ ÉñμáõÃÇõÝÝ»ñ ÏÁ ÑÇõë¿-

ÇÝ£

àñ å¿ë ¹³ ë³ ïáõ, Ð³Ûñ ñÇ ·áñ ÝÇõ ÃÁ É³ õ³ å¿ë ÏÁ ÷á -

Ë³Ýó¿ñ Ù»½Ç£ ÎþÁÝ¿ÇÝù ÁÝÃ»ñó³ÝáõÃÇõÝ, ù»ñ³Ï³ÝáõÃÇõÝ,

áõÕÕ³·ñáõÃÇõÝ »õ ß³ñ³¹ñáõÃÇõÝ£ Þ³ñ³¹ñáõÃ»³Ý ÝÇõÃ»-

ñÁ Û³ ×³Ë ÇÝù ÏÁ å³ï Ù¿ñ Ù» ½Ç, ³å³ ÏÁ å³ Ñ³Ý ç¿ñ Çñ

å³ïÙ³ÍÁ ·ñÇ ³éÝ»É£ Þ³ñ³¹ñáõÃ»³Ý ÝÇß»ñë ÏÁ ï³ñáõμ»-

ñ¿ ÇÝ 12-14-Ç ë³Ñ Ù³ ÝÇÝ Ù¿ç£

ñáó-μñáó ¿Ç, ÏÁ ç³ Ý³ ÛÇ É³ õ³ å¿ë ³ñ ï³ Û³Ûï áõÇÉ, áñ -

å¿ë ½Ç ³ñ Å³ Ý³ Ý³Ù ·á Ñ³ óáõ óÇã ÝÇ ßÇ ÙÁ£ Â¿ »õ Ð³Ûñ ñÇ -

·áñ Ï³ ï³ Ï³ ë¿ñ ¿ñ, μ³Ûó ³Ý ã¿ñ Ñ³Ý ¹áõñ Å»ñ μ³ó Ãá ÕáõÙ-

Ý» ñÁ μ³ ñá Û³ Ï³Ý ·»ï ÝÇ íñ³Û£ ÊÇëï ¿ñ ³Û¹ Ù³ñ ½ÇÝ Ù¿ç »õ

ÏÁ Ë³Û ï³ é³ Ï¿ñ ³Ù¿Ý ³ß³ Ï»ñï, áñ ÏÁ Ù» Õ³Ý ã¿ñ Ëûë ùáí£

úñ ÙÁ Ä³· äñ¿ ÉÇ §Ü¿û Ù¿û ùÇÃ ÃÁ ÷³¦ ëÇ ñ³ ÛÇÝ ëù³Ý ã» ÉÇ

»ñ ·Á ¹³ï³å³ñï»ó ³Ýáñ μ³é»ñáõÝ Ñ³Ù³ñ£ ²Û¹ »ñ ·Á, Áëï

Çë, ·ÉáõË ·áñ Íáó ÙÁÝ ¿, ÙÇ ³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ μáõéÝ ëÇ ñáÛ ³ñ ï³ -

Û³Û ïÇ ãÁ, áñ ëÇ ñ³ Ñ³ñ ³Ý ÓÁ ÏÁ Ýë» Ù³ó Ý¿ »õ ëÇ ñ³ ÍÇÝ ·» ñÇ

ÏÁ ¹³ñÓ Ý¿£ ²ñ¹ »ûù ³Û¹ åÇ ëÇ ï³Ý çáÕ ëïáñ Ý³ óáÕ ë¿ ñ¿ ÙÁ

Ù»½ ÷ñÏ» Éá±õ Ñ³ Ù³ñ ¿ñ, áñ Ð³Ûñ ñÇ ·áñ ½³ÛÝ ÏÁ ¹³ ï³ -

å³ñ ï¿ñ£

ÆÝã å¿ë áñ ³Ù¿Ý Ñ³Û Ï³ Ï³Ý ¹åñá óÇ Ù¿ç ³ß³ Ï»ñ ï³ Ï³Ý

å³ñμ»ñ³Ã»ñÃ ·áÛáõÃÇõÝ áõÝ¿ñ, ØËÇÃ³ñ »³Ý í³ñÅ³ñ³ÝÝ

³É áõ Ý¿ñ Çñ §ì» ñ»Éù¦ å³ñ μ» ñ³ Ã»ñ ÃÁ, áñ ÉáÛë ÏÁ ï»ë Ý¿ñ

ï³ ñÇÝ »ñ»ù ³Ý ·³Ù£ ²Û¹ Ã»ñ ÃÁ ·ñ³ Ï³Ý ï³ Õ³Ý¹ Ý»ñ Û³Ûï -

Ý³ μ» ñáÕ ûñ Ï³Ý ÙÁÝ ¿ñ, áñáõÝ ¿ç» ñáõÝ Ù¿ç ÏÁ ÃñÍáõ¿ ÇÝ

³å³ ·³Û μ³ Ý³ë ï»ÕÍÝ áõ ·ñ³ ·¿ ïÁ£ ñ³ Ï³ Ýáõ Ã»³Ý Ñ³Ý -

¹¿å ÇÙ ë¿ñë ³ÏÝ Û³Ûï ¿ñ. ÏÁ Ï³ñ ¹³ ÛÇ Ñ³ Û» ñ¿Ý »õ ýñ³Ý ë» -

ñ¿Ý É» ½áõ Ý» ñáí ·Çñ ù»ñ »õ ·ñ» Éáõ Ý³ Ë³ ÷áñ Ó»ñ ÏÁ

Ï³ï³ñ¿Ç ÙÇçÝ³Ï³ñ ·Ç ï³ñÇÝ»ñáõë£ Úû¹áõ³ÍÝ»ñ¿ë á°ã Ù¿-

ÏÁ ïåáõ» ó³õ §ì» ñ»Éù¦ÇÝ Ù¿ç, áñáí Ñ» ï»õ ³ÝáÝù ³Ý³ñ Å¿ù

¿ÇÝ Ã¿° É»½ áõ³ Ï³Ý »õ Ã¿° ß³ ñ³ ÑÇõ ë³ Ï³Ý ÇÙ³ëï Ý» ñáí£

´³Ûó ï³ë Ý» ñáñ¹ ¹³ ë³ ñ³ Ý¿ë ëÏë»³É ·ñáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõë Ù¿ç

·ñ³ Ï³Ý á·ÇÝ ³ñÃÝ ó³õ »õ ³ÝáÝó Ù¿ áñáß Ý»ñ ³ñ Å³ Ý³ ó³Ý

ïå³· ñáõ Ã»³Ý£

²Û¹ ûñ» ñáõÝ, ï³ñ áõ³Í ¿Ç μ³ Ý³ë ï»Õ Íáõ Ã» Ý¿ »õ ëÏëÝ³ -

ÏÇ ÷áñÓ»ñáí Ñ³Ý ¹¿ë Ïáõ ·³ÛÇ£ Ð³ñóÝáÕÝ»ñáõÝ ÏÁ å³ï³ë-

Ë³ Ý¿Ç, Ã¿ μ³ Ý³ë ï»ÕÍ åÇ ïÇ ÁÉ É³Ù ³Ý ·Ç ï³ Ý³ Éáí, áñ

Ù³ñ¹ μ³ Ý³ë ï»ÕÍ ãÇ° ¹³é Ý³ñ, ³ÛÉ μ³ Ý³ë ï»ÕÍ ÏÁ ÍÝÇ£

î³ñ áõ³Ý ³é³ çÇÝ ÃÇõÇÝ Ñ³ Ù³ñ ·ñ» óÇ áï³ Ý³ õáñ ÙÁ, ½áñ

Û³ÝÓ Ý» óÇ äñÝ. ì³½ ·¿Ý ²Û ·áõÝÇ ÇÝ` §ì» ñ»Éù¦Ç ËÙμ³· ñ³ -

å» ïÇÝ£ Ä³ Ù³ Ý³Ï ³Ý ó³õ »õ μ³ Ý³ë ï»Õ Íáõ ÃÇõÝë ãïåáõ» -

ó³õ Ã»ñ ÃÇÝ Ù¿ç£ ä³ï ×³ éÁ Ñ³ñ óáõ óÇ äñÝ. ²Û ·áõÝÇ ÇÝ£ ²Ý

ÇÝÍÇ í»ñ³ ¹³ñÓáõó ·ñáõÃÇÝë, áñáõÝ ³ÙμáÕç μáí³Ý ¹³Ïáõ-

Ã»³Ý íñ³Û Ï³ñ ÙÇ ñáí ³ñ Ó³ Ý³·ñ áõ³Í ¿ñ §μ³ Ý³ ·á Õáõ -

ÃÇõÝ¦ μ³ éÁ£

- Æ±Ýã Áë»É ¿ μ³ Ý³ ·á Õáõ ÃÇõÝ, å³ ñáÝ, Ñ³ñó ïáõÇ£

- îÕ³°ë, Áëï Ð³Ûñ ñÇ ·á ñÇÝ, ¹áõÝ áõ ñÇ ßÇÝ ·ñ³ ÍÁ ³é³Í

»ë »õ ³ÝáõÝ¹ ï³ ÏÁ ·ñ³Í, Éáõ ë³ μ³ Ý»ó áõ ëáõ óÇ ãÁ£

ÞßÙ» ó³Û. áñ Ù¿± åÇ ïÇ ·áÕ Ý³ ÛÇ ³Ûë ëÏëÝ³ ÏÇ μ³ Ý³ë ï»Õ -

Íáõ ÃÇõÝÁ, áñáõÝ Ù¿ç μ³ Ý³ë ï»Õ Í³ Ï³Ý ¿ñ ÙÇ³ÛÝ ïá Õ» ñáõÝ

Û³Ý ·³ õá ñáõ ÙÁ£

â»Ù ·Ç ï»ñ, Ç±Ýã ïñ³ Ù³ μ³ Ýáõ Ã»³Ùμ Ð³Ûñ ñÇ ·áñ ½Çë

μ³ Ý³ ·áÕ Ïþáñ³ Ï¿ñ£ ¼³Û ñ³ ó³Û »õ åáéÃ Ï³ óÇ£

- ä³ ñá°Ý, ½ÇÝù åÇ ïÇ Í» Í»Ù, ÇÝ ãá±õ Ïþ³Ù μ³ë ï³ Ý¿ ½Çë£

²Ûë Ïïá ñÁ »ë »Ù ·ñ³Í, ³ñ ¹¿Ý Ç±Ýã ³ñ Å¿ù ÏÁ Ý»ñ Ï³ Û³ó Ý¿

³ÝÇ Ï³£

²Ûë »Õ³õ μ³ Ý³ë ï»Õ ÍÇ ÇÙ ³é³ çÇÝ ÷áñ Ó³ éáõ ÃÇõÝë£

Ú» ï³ ·³ ÛÇÝ ù³ ÝÇ ÙÁ ÷áñ Ó»ñ »õë Ï³ ï³ ñ» óÇ, μ³Ûó í»ñç -

Ý³ Ï³ Ý³ å¿ë Ññ³ Å³ ñ» ó³Û μ³ Ý³ë ï»ÕÍ ÁÉ É³ É¿, áñáí Ñ» ï»õ

μÝ³ ÍÇÝ ï³ Õ³Ý ¹Á ãáõ Ý¿Ç£ Ð³Ûñ ñÇ ·áñ ÷á Ë³ Ý³Ï ½Çë μ³ -

Ý³ ·á Õáõ Ã»³Ý Û³Ý ó³Ý ùáí ½ñå³ñ ï» Éáõ, ÏñÝ³ñ ÇÝ ÍÇ óáõó -

ÙáõÝù Ý»ñ ï³É, Ù¿çë áñá Ý»É μ³ Ý³ë ï»Õ ÍÇ á·ÇÝ, åñåï»É ÇÙ

Ý» ñ³ß Ë³ñÑë` ·Çï Ý³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ, áñ Çë Ï³ å¿°ë μ³ Ý³ë ï»ÕÍ

ÙÁÝ »Ù Ï³Ù áã£ ²Ûë μá Éá ñÁ ãÁ ñ³õ ³Ý, ³ÛÉ Ï³ Ù³ Û³ Ï³Ý áñá -

ßáõ Ùáí ÙÁ Ù¿çë ù³Ý ¹»ó ³Û¹ á·ÇÝ£ ÐÇ Ù³ μ³ Ý³ë ï»Õ Íáõ ÃÇõÝ

ÏÁ Ï³ñ ¹³Ù, μ³Ûó ã»Ù ·ñ»ñ, áñáí Ñ» ï»õ ³ï³Ï ã»Ù ³Û¹ Ù³ñ -

½ÇÝ Ù¿ç£ öá Ë³ ñ¿ ÝÁ, ë³ Ï³ÛÝ, ³ñ Ó³ ÏÇ Ù¿ç μ³ õ³ Ï³Ý Û³ çáÕ

·ñáó-μñáó ÙÁÝ »Ù »õ §·ñ³ ·¿ï¦ ¹³ñ Ó³Û ÇÝù Ý³ß Ë³ ïáõ -

Ã»³Ùμ »õ Û³ ñ³ ï» õáõ Ã»³Ùμ£ Ð³ Û³ ·Ç ïáõ Ã»³Ý ¹³ ëÁÝ -

Ã³óùÝ»ñáõ ã»Ù Ñ»ï»õ³Í, Ñ³Ù³Éë³ñ³Ý³Ï³Ý áõëáõÙÝ³éáõ-

ÃÇõÝë »Õ³Í ¿ ýñ³Ý ë» ñ¿ Ýáí, μ³Ûó Ï³ ñáÕ »Ù ·ñ» Ã¿ ³Ýë Ë³É

Ñ³Û»ñ¿Ý ·ñ»É£ ö³ëïÁ` §öáÃáñÇÏÁ¦ ·Çñùë, ÇÙ ·ñ³Ï³Ý »ñ³-

Ë³Û ñÇùë, ³å³ ³Ýáñ Û³ çáñ ¹áÕ ³Ûë Ñ³ ïá ñÁ, áñáõÝ ß³ ñ³¹ -

ñáõÃ»³Ý Ó»éÝ³ñÏ»óÇ ³Ýó »³É ³Ù³é£ à°ã Ù¿ÏÁ ëïÇå»ó ÇÝÍÇ

·ñ³ ·¿ï ¹³é Ý³É, Ý»ñ ùÇÝ å³ Ñ³Ýçù ÙÁÝ ¿ñ, ½áñ ½·³ óÇ »õ

áõ ½» óÇ ·á Ñ³ óáõÙ ï³É ³Ýáñ£

à¯í ëÇ ñ» ÉÇ Ñ³ Û» ñ¿ ÝÇ »ñ μ»Ù ÝÇ ¹³ ë³ ïáõë` Ñ³Ý ·áõó »³É

Ð³Ûñ ñÇ ·áñ, »Ã¿ áÕç ÁÉ É³ ÛÇñ, ³ñ¹ »ûù ³Ûë Ñ³ ïáñ Ý»±ñë ³É

μ³ Ý³ ·á Õáõ ÃÇõÝ åÇ ïÇ áñ³ Ï¿ Çñ£ ÆÝ ãá±õ Ñ³ Ù³ñ Ï³ ë»ó Ý»É

Ã³ ÷Á ëÏëÝ³Ï ·ñá ÕÇÝ, ½³ÛÝ Ûáõ ë³É ù»É, ÷á Ë³ Ý³Ï ù³ ç³ É» -

ñ»Éáõ »õ ÃÇÏáõÝù Ï³Ý·Ý»Éáõ ³Ýáñ` Çñ Ý³Ë³ ÷áñÓ»ñáõÝ Ù¿ç£

ä²ðîÆ¼²Ü²òàôÂÆôÜ

Î¿ ëûñ ÙÁ, ÷á Ë³ Ý³Ï ¹åñá óÇÝ Ùû ï³ Ï³Û ³Ý ï³ éÁ »ñ Ã³ -

Éáõ »õ Ù»ñ ×³ ßÁ áõ ï» Éáõ »õ ÍËÇ ÏÁ í³ é» Éáõ, áõÕÕ áõ» ó³Ýù

¹¿ åÇ ÄÁ ëÁñ ¿É ä³ ß³ ÛÇ ÏáÕ ÙÁ` í³ Û» É» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ³Ýáñ Ï³ -

Ý³ ã³ ½³ñ¹ μÝáõ ÃÇõÝÁ£ ´³ õ³ Ï³Ý ×³Ù μ³Û Ïïñ» óÇÝù å³ñ -

ï¿½ Ý» ñáõ Ù¿ ç¿Ý, ³å³ ï»Õ ÙÁ Ýëï» Éáí Ï» ñ³Ýù »õ ÍË» óÇÝù£

ä¿Û ñáõÃ ·» ïÁ Ù»ñ Ùû ï¿Ý Ïþ³Ýó Ý¿ñ£ ²ÝÇ Ï³ Ý»ñ Ï³ ÛÇ Å³Ñ -

ñ³ ï» ëÇÉ »ñ» õáÛ ÃÁ ãáõ Ý¿ñ. ½áõ É³É çáõñ ÙÁ ÏÁ Ñá ë¿ñ ³Ýáñ

Ñáõ Ý¿Ý »õ Ï³ñ Ï³ ãÁ Ù»½ ÏÁ ·Ç Ýáíó Ý¿ñ£ ÐÇÝ· ÁÝ Ï»ñ Ý»ñ ¿ÇÝù£

¼áõ³ñ ×³ ó³Ýù »õ »ñμ Å³ Ù³ Ý³ ÏÁ Û³ é³ ç³ ó³Í ÝÏ³ ï» óÇÝù,

μéÝ» óÇÝù ¹åñáó ¹³ñ ÓÇ ×³Ù μ³Ý£ àõ ñ³Ë ¿ÇÝù »õ ÏÁ ßÝã¿ -

ÇÝù Ý³ñÝ ç³ë ï³Ý Ý» ñáõ ³Ýáõß μáÛ ñÁ£ ²Ù¿Ý ï»Õ Ï³ Ý³ã ¿ñ.

³Õ μÇ áã Ù¿Ï Ñ»ïù£

Ð³ ½Çõ ù³ ÝÇ ÙÁ ù³ÛÉ ³éÇÝù, Û³Ý Ï³ñÍ Ù»ñ ¹¿Ù óóáõ» ó³õ

·Çõ Õ³ óÇ ÏÇÝ ÙÁ, Ñ³ õ³ Ý³ μ³ñ å³ñ ï¿ ½Ç ë» ÷³ Ï³ Ý³ ï¿ ñÁ,

áñ Ù» ½Ç Ñ³ñ óáõó, Ã¿ Ç°Ýã ÏþÁÝ¿ ÇÝù Çñ Ñá Õ³ ï³ ñ³Í ùÇÝ Ù¿ç£

ä³ï³ëË³Ý»óÇÝù, áñ ³ß³Ï»ñïÝ»ñ ¿ÇÝù »õ ÏÁ åïï¿ÇÝù Ï³-

Ý³ã μÝáõ Ã»³Ý ·Çñ ÏÁ£

- Æ±Ýã Çñ³ õáõÝ ùáí Ùï³Í ¿ù ÇÙ å³ñ ï¿½ë »õ Ý³ ñÇÝç ÏÁ

÷ñóÝ¿ù, ³é³Ýó ³ñ ïû Ýáõ Ã»³Ý, μ³ñ Ï³ ó³õ ³Ý£

- îÇ ÏÇÝ, Ù»Ýù ÙÇ³ÛÝ Ñáë Ï¿ Ïþ³Ýó ÝÇÝù, á°ã Ý³ ñÇÝç »õ á°ã

áõ ñÇß åïáõÕ ÏÁ ÷ñóÝ»Ýù, ÇÝã å¿ë áñ Ïþ³Ù μ³ë ï³ Ý¿ù Ù»½£

Ò·» ó¿ù, áñ »ñ Ã³Ýù Ù»ñ ¹åñá óÁ, ½³Ý ·Á åÇ ïÇ ÑÝã¿ »õ ¹³ -

ë» ñÁ åÇ ïÇ ëÏëÇÝ, ³Õ³ ã» óÇÝù£

´³Ûó ×³ñ ãÏ³ñ. ·Çõ Õ³ óÇÝ ÏÁ åÝ¹¿ñ Çñ ³Ù μ³ë ï³ Ýáõ Ã»³Ý

íñ³Û »õ ÏÁ ëå³é Ý³ñ Çñ ÄáñÅ ïÕ³Ý Ï³Ý ã»É, áñ å¿ë ½Ç ¹³ -

ë»ñ ÝÇë ï³Û£ Ú³Ý Ï³ñÍ, ³Ûë Ëûë ù» ñáõÝ íñ³Û, ã»Ýù ·Ç ï»ñ

å³ñ ï¿ ½ÇÝ á°ñ ³Ý ÏÇõ Ý¿Ý ¹áõñë »Ï³õ »ñÇ ï³ ë³ñ¹ ÙÁ, Ó»é -

ùÇÝ áñ ëÇ Ññ³ ó³Ý ÙÁ, ½áñ Ù»ñ áõÕ Õáõ Ã»³Ùμ »ñ Ï³ ñ»ó »õ

ëå³éÝ³ó ï»ÕõáÛÝ íñ³Û Ù»½ ëå³ÝÝ»É£ ²Ñáõ ¹áÕÇ Ù³ïÝáõ»-

ó³Ýù ûñÑ³ë³Ï³Ý ³Ûë å³ÑáõÝ£ Ø»ñ Å³Ù³ÝóÁ áÕμ»ñ ·áõÃ»³Ý

åÇïÇ í»ñ³Íáõ¿ñ, »Ã¿ »ñÇï³ë³ñ ¹Á ·áñÍ³¹ñ¿ñ Çñ ëå³é-

Ý³ÉÇùÁ£ ²Õ³ã»óÇÝù, å³Õ³ï»óÇÝù, ³Ýû ·áõï£ ì×ÇéÁ ïñáõ³Í

¿ñ, Ù»Ýù ³åû ñÇ ÝÇ Ï»ñ åáí Ùáõïù ·áñ Í³Í ¿ÇÝù áõ ñÇ ßÇÝ å³ñ -

ï¿½Á »õ ÏáÕáåï³Í åïáõÕÝ»ñ£ Æñ ïÕáõÝ í×é³Ï³ÙáõÃÇõÝÁ

ÝÏ³ï»Éáí, ·ÇõÕ³óÇ ÏÇÝÁ, áñ Ý³Ë ëå³éÝ³ó³Í ¿ñ Ù»½Ç Çñ

ïÕáõÝ ×Ç ñ³Ý Ý» ñáõÝ Û³ÝÓ Ý»É, ÇÝù »õë ëÏë³õ Ë»É ùÇ μ» ñ»É Çñ

áñ ¹ÇÝ, áñ å¿ë ½Ç ³Ý á×Çñ ÙÁ ã·áñ Í¿ñ£ ÆÝùÝ ³É ëÏë³õ Ù» ½Ç

å¿ë ³Õ³ ã»É »õ å³ Õ³ ïÇÉ, áñ Ù»½ ³½³ï Ó·¿£ ê³ Ï³ÛÝ áñ ¹ÇÝ

ÏþÁÝ¹ ¹Ç Ù³ Ý³ñ Çñ Ùûñ »õ Çñ Ññ³ ó³ Ýáí Ù» ½Ç ÏÁ ëå³é Ý³ñ£

²ëïáõ³¯Í ÇÙ, Ç±Ýã ÷áñÓ³ÝùÇ Ñ³Ý ¹Çå»ó³Ýù. ÇÝãå¿±ë åÇïÇ

Éáõ Í¿ ÇÝù ³Ûë ÃÝ×áõ ÏÁ »õ ³½³ ï¿ ÇÝù Ù»ñ ûÓÇ ùÁ£ ì³ñ ¹³Ý

Íñ³· ñ»ó ÷³Ë ãÇÉ, μ³Ûó ÙÝ³ó »³É Ý»ñë ãÑ³ Ù³ Ó³Û Ý» ó³Ýù ³Ûë

ÙÇï ùÇÝ Ñ»ï, áñáí Ñ» ï»õ Ù»ñ ÷³ Ëáõë ïÁ ÏñÝ³ñ ³ñ³ ·³ó Ý»É

á×Ç ñÇÝ ³Ý Ëáõ ë³ ÷» ÉÇáõ ÃÇõÝÁ£ ÎñÏÇÝ Ëûë ù»ñ ÝÇë áõÕ Õ» Éáí

»ñÇ ï³ ë³ñ ¹ÇÝ, ï³ë Ý» ñáñ¹ ³Ý ·³Ù μ³ ó³ï ñ» óÇÝù Ù»ñ ³Ý -

Ù» Õáõ ÃÇõÝÁ »õ ß»ß ï» óÇÝù Ù»ñ ÙÇ ³Ï Ýå³ ï³ ÏÁ. åïïÇÉ

μÝáõÃ»³Ý Ù¿ç »õ í³Û»É»É ³Ýáñ ·»Õ»óÏáõÃÇõÝÁ£ ºñÇï³ë³ñ-

¹Á ³Ý¹ñ¹ áõ» ÉÇ ÏÁ ÙÝ³ñ »õ Ù³ ïÁ ÏÁ å³ Ñ¿ñ Ññ³ ó³ ÝÇ μÉÃ³ -

ÏÇÝ íñ³Û, ëË³É ß³ñ ÅáõÙ ÙÁ Ù»ñ ÏáÕ Ù¿ »õ ³Ñ³° áÕ μ»ñ ·³ Ï³Ý

³ñ³ñùÇÝ ·áñÍ³¹ñáõÃÇõÝÁ£ ²Ûëå¿ë ÙÝ³óÇÝù ù³éáñ¹ Å³Ù£

Úáõ ë³ Ñ³ ï³Í ¿ÇÝù μ³ñ õáù Éáõ Íáõ ÙÇ Û³Ý ·» Éáõ »õ Ù¿Ï

í³ÛñÏ »³ Ý¿Ý ÙÇõ ëÁ ÏÁ ëå³ ë¿ ÇÝù ã³ñ Å³Ù áõ³Ý£ Ð³ Ï³ é³Ï

Ï³óáõÃ»³Ý í³ïÃ³ñ³óÙ³Ý, ãÏáñëÝóáõóÇÝù Ù»ñ å³Õ³ñÇõ-

Ýáõ ÃÇõÝÁ£ Ø»ñ ëÇñ ïÁ ÏÁ ïñá ÷¿ñ μÝ³ Ï³Ý Ï»ñ åáí, áñáí Ñ» -

ï»õ ã¿ ÇÝù Ñ³ õ³ ï³ñ, áñ Ù»ñ áëá ËÁ ÏñÝ³ñ ·áñ Í³¹ ñ»É Çñ

ëå³é Ý³ ÉÇ ùÁ£ Ø³ÛñÝ ³É ³Ù¿Ý ç³Ýù ÏÁ Ã³ ÷¿ñ Ñ³ Ùá ½» Éáõ

Ñ³ Ù³ñ Çñ áñ ¹ÇÝ, áñ Ù»½ ³½³ï ³ñ Ó³ Ï¿ »õ ³Ýëñ μ³· ñ» ÉÇÝ

ã·áñ Í¿£ ²Ý ³Ýáõß Ëûë ù» ñáí »õ Ù»Õ ÙÇõ ÏÁ ÷áñ Ó¿ñ Çñ áñ ¹ÇÝ

Ññ³ Å³ ñ»ó Ý»É Çñ ã³ñ ÙÇï ù¿Ý£ Æ í»ñ çáÛ, »ñÇ ï³ ë³ñ ¹Á í³ñ

³é³õ Çñ Ññ³ ó³ ÝÁ »õ ÃáÛ É³ï ñ»ó, áñ Ù»Ýù ß³ ñáõ Ý³ Ï»Ýù Ù»ñ

×³Ù μ³Ý£ Ø³Û ñÁ ßáõÝã ÙÁ ù³ ß»ó »õ Ù» ½Ç å³ï áõÇ ñ»ó Çë ÏáÛÝ

³Ý» ñ» õáõ Ã³ Ý³É, Ý³Ë ù³Ý áñ Çñ çÕ³ ·³ñ áñ ¹ÇÝ ÙÇï ùÁ ÷á -

Ë¿ »õ í»ñë ïÇÝ ëå³é Ý³Û Ù» ½Ç£ ²Ûë ³Ý³ÏÝ Ï³É ÷ñÏáõ Ã» Ý¿Ý

û·ïáõ»Éáí, Ù»ñ ù³ÛÉ»ñÁ ³ñ³ ·³óÝ»Éáí Ñ³ë³Ýù Ù³ÛñáõÕÇ »õ

³×³ å³ ñ³Ý ùáí ¹åñáó Ù»Ï Ý» ó³Ýù, »ñ ¹áõÙ ÁÝ» Éáí ³Ý ·³Ù

ÙÁ »õë ãáõ Ý» Ý³É ³ñ Ï³ Í³ËÝ¹ ñ³ Ï³Ý åïáÛï Ý»ñ, ³ÛÉ μ³ õ³ -

ñ³ñ áõÇÉ ÙÇ³ÛÝ ¹åñá óÇÝ Ùû ï³ Ï³Û ³Ý ï³ éáí£

ºñμ ¹åñáó Ñ³ ë³Ýù, ³é³ çÇÝ å³ ÑÁ ³ñ ¹¿Ý ³õ³ñ ï³Í ¿ñ,

½Ç Ù»ñ Ï³ É³Ý ùÁ ï» õ³Í ¿ñ »ñ Ïáõ Å³ Ù¿ ³õ» ÉÇ£ Ð³Ûñ ì³ñ ¹³Ý,

ÝÏ³ï»Éáí Ù»ñ áõß³óáõÙÁ, Áë³õ, áñ Ð³Ûñ ú·áëïÇÝáë ë³ëïÇÏ

½³Û ñ³ ó³Í ¿, »õ Ã¿ ³ñ Ù³ ï³ Ï³Ý Éáõ ÍáõÙ ÙÁ åÇ ïÇ áñ -

¹»· ñ¿ Ù» ½Ç Ñ³Ý ¹¿å£ ´³ ó³ï ñ» óÇÝù ³Ýáñ Ù»ñ ·ÉËáõÝ »Ï³ ÍÁ

»õ Ù»ñ Ññ³ßùáí Ù³Ñ¿ ³½³ïÇÉÁ£ Ü»ñÏ³Û³Ý³Éáí Ý³ »õ ïÝûñ¿ÝÇÝ,

³Ýáñ ³É å³ïÙ»óÇÝù Ù»ñ ³ñÏ³Í³ËÝ¹ñ³Ï³Ý ³ñ³ñùÁ

»õ Ëáë ï³ ó³Ýù ³Û Ýáõ Ñ» ï»õ ãÑ» é³ Ý³É ¹åñá óÇ

ßñç³Ï³Ûù¿Ý£ ²Ý Ñ³ëÏó³õ Ù»ñ ³åñ³Í íÇ ×³ÏÝ»ñáõÝ Í³Ýñáõ-

ÃÇõÝÁ »õ Ý»ñáÕ³ÙïáõÃ»³Ùμ Ù»½Ç ³ñïûÝ»ó ¹³ë³ñ³Ý ÙïÝ»É

»õ Ñ»ï»õÇÉ ¹³ë³õ³Ý ¹áõÃ»³Ý` ÙáéÝ³Éáí å³ï³Ñ³ÍÁ£

²Ûë ³ñ Ï³ Í³ËÝ¹ ñ³ Ï³Ý åïáÛ ïÁ ¹³ë »Õ³õ Ù» ½Ç »õ Ù»½

Ë»É ùÇ μ» ñ³õ£ Ø»ñ å³ñ½ åïáÛ ïÁ Ù» Õ³Ý ã³Ýù ÝÏ³ï áõ» ó³õ

·Çõ Õ³ óÇ ÏÝáç »õ ³Ýáñ áñ¹Ç ÇÝ ÏáÕ Ù¿, áñáÝù ½¿Ý ùÇ áõ Åáí ÏÁ

å³Ñ å³ Ý¿ ÇÝ Çñ»Ýó ÇÝã ùÁ »õ å³ï ñ³ëï ¿ÇÝ ëå³Ý Ý»É ûï³ -

ñ³ Ùáõ ïÁ, Ñá· ã¿ Ã¿ ³Û¹ ûï³ ñ³ ÙáõïÝ ÁÉ É³Û ³Ý Ù»Õ ³ß³ -

Ï»ñï£ àñ ù³¯Ý Å³ Ù³ Ý³ ÏÁ Ïþ³Ýó Ý¿ñ, ³ÛÝ ù³°Ý Ïþ³Ý¹ ñ³ ¹³é-

Ý³ ÛÇÝù Ù»ñ ·áñ Í³Í ëË³ ÉÇÝ »õ ë³ñ ëáõé ÙÁ Ïþ³Ýó Ý¿ñ Ù»ñ

Ñá·Ç ÇÝ Ëá ñ¿Ý£ ²Û¹ ã³ ñ³ ßáõù ûñÁ ÏñÝ³ ÛÇÝù ëå³ÝÝ áõÇÉ »õ

Ù»ñ ÁÝï³ÝÇùÝ»ñÁ Ù³ïÝ»É áÕμ»ñ ·áõÃ»³Ý, μ³Ûó Ý³Ë³ËÝ³-

Ù³Ï³Ý ÷ñÏáõÃ»³Ùμ ³½³ï»ó³Ýù ëïáÛ· Ù³Ñ¿£ ²ÛÝáõÑ»ï»õ

Ññ³Å³ñ»ó³Ýù Ù»ñ Ï¿ëûñáõ³Ý Ã³ ÷³éáõÙÝ»ñ¿Ý »õ ÙÝ³óÇÝù

¹åñáóÁ, áõñ ×³ß³Ï»óÇÝù Ù»ñ ³Ïñ³ïÝ»ñÁ, Ññ³Å³ñ»Éáí Ý³-

»õ ÍËÇ Ï¿Ý£

üñ³Ý ë³ Ï³Ý ³é³ ÍÁ ÏþÁë¿. "Tout est bien qui finit bien"

(³Ù¿Ý ÇÝã, áñ É³õ ÏÁ í»ñ ç³ Ý³Û, É³õ ¿)£ àñ ù³¯Ý ï» ÕÇÝ ¿ ³Ûë

³é³ÍÁ Ù»½Ç å¿ë ³ÝËáÑ»Ù ÑÇÝ· å³ï³ÝÇÝ»ñáõ å³ñ³ ·³ÛÇÝ£

¼ÆÜàôàð²Î²Ü Ø²ð¼àôØ

²Ýó »³ ÉÇÝ, ÈÇ μ³ Ý³ ÝÇ Ù¿ç ½Ç Ýáõá ñ³ Ï³Ý å³ñ ï³ ¹Çñ Í³ -

é³ÛáõÃÇõÝ ·áÛáõÃÇõÝ ãáõÝ¿ñ£ ²ÛëáõÑ³Ý ¹»ñÓ »ñÏñáñ ¹³Ï³-

ÝÇ ³ß³ Ï»ñï Ý» ñÁ ß³ μ³ ÃÁ ûñ ÙÁ Ù³ñ ½áõ ÙÇ ÏÁ Ñ» ï» õ¿ ÇÝ

¹åñáóÁ Ï³Ù ³Û¹ Ýå³ï³Ïáí Ñ³ëï³ïáõ³Í Ï»¹ñáÝÝ»ñ£ ´³-

Ý³ Ï¿Ý Ù³ñ ½Çã ÙÁ Ïáõ ·³ñ ïáõ »³É í³ñ Å³ ñ³ ÝÁ »õ ï³ë Ý» -

ñáñ ¹Ç áõ ï³ëÝ Ù¿ Ï» ñáñ ¹Ç ³ß³ Ï»ñï Ý» ñÁ ÏþÁÝ ï» É³ó Ý¿ñ

½¿Ý ùÇ ·áñ Í³ Íáõ Ã»³Ý, ¹³ ë³ õ³Ý ¹» Éáí Ý³ »õ ï³ñ ñ³ Ï³Ý

·Ç ï» ÉÇù Ý»ñ μ³ Ý³ ÏÇÝ ³éÝ ãáõ Ã»³Ùμ£

ØËÇÃ³ñ »³Ý í³ñÅ³ñ³ÝÇ ½ÇÝáõáñ³Ï³Ý Ù³ñ½Çã Ýß³Ý³Ïõ³Í

¿ñ äñÝ. êï» ÷³Ý ú· Ý³Û »³ ÝÁ` Ý³Ë ÏÇÝ Ù³ñ ½ÇÏ »õ Ø»ë -

ñáå »³Ý í³ñ Å³ ñ³ ÝÇ ÇÙ Ù³ñ ½³Ý ùÇ áõ ëáõ óÇãë£

àõñ μ³Ã Û»ï ÙÇ çû ñ¿ Ý» ñÁ Û³ï Ï³ó áõ³Í ¿ÇÝ Ù³ñ ½áõ ÙÇÝ£

àõë ïÇ, ½»ñÍ ÏþÁÉ É³ ÛÇÝù ëá íá ñ³ Ï³Ý ¹³ ë» ñ¿Ý, ÙïÇÏ ÏþÁÝ¿ -

ÇÝù Ù³ñ ½Ç ãÇÝ μ³ ó³ï ñáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõÝ£ ²Ý Çñ ¹³ ëÁ ÏÁ Ù³ -

ïáõ ó¿ñ »ñ μ»ÙÝ ¹åñá óÁ, »ñ μ»ÙÝ ³É Ù»½ ½Ç Ýáõá ñ³ Ï³Ý

÷á Ë³¹ ñ³ Ï³éù ÙÁ μ³ñÓ ñ³ó Ý» Éáí, ÏÁ ï³ Ý¿ñ û¹³ Ï³ Û³ ÝÇ

×³Ù μáõÝ íñ³Û ·ïÝáõáÕ ½Ç Ý³ í³ñ Åáõ Ã»³Ý Ï»¹ ñá ÝÁ, áõñ ÏÁ

Ù³ñ½ áõ¿ ÇÝù »õ »ñ μ»ÙÝ ³É` ÏÁ Ïñ³ Ï¿ ÇÝù Ù»ñ ¹¿Ù ¹ñáõ³Í

ÃÇ ñ³ ËÇÝ íñ³Û£

äñÝ. ú· Ý³Û »³ ÝÇ »õ Ù»ñ Û³ ñ³ μ» ñáõ ÃÇõÝ Ý» ñÁ ëÇ ñ³ ÉÇñ

¿ÇÝ. áõëáõóÇãÇ »õ ³ß³Ï»ñïÇ Û³ñ³μ»ñáõÃÇõÝ ã¿ÇÝ£ ²Ý μ³ñ -

»³ ó³ Ï³Ù ¿ñ Ù» ½Ç ÝÏ³ï Ù³Ùμ »õ ³ãù ÏÁ ·á ó¿ñ Ù»ñ ûñÇ Ý³ -

½³ÝóáõÃÇõÝÝ»ñáõÝ, »ñμ ³é³Ýó å³ï ×³éÇ ÏÁ μ³ó³Ï³Û¿ÇÝù

¹³ë¿Ý£ ê³Ï³ÛÝ ³Ý ³Ý½ÇçáÕ ¿ñ Ù»ñ áõÕÕ³·ñ³Ï³Ý ëË³ÉÝ»-

ñáõÝ£

- ú×³ éÁ §é¦áí ÏÁ ·ñ»Ý ïÕ³Û, ÏÁ Û³Ý ¹Ç Ù³ Ý¿ñ ëË³ Éá ÕÁ£

²Ûë Ïßï³Ùμ³ÝùÁ ÏÁ å³ï³Ñ¿ñ »ñμ ³ÝÑñ³Å»ßï ³é³ñÏ³-

Ý» ñÁ Ù» ½Ç ó³Ý Ï³· ñ»É Ïáõ ï³ñ Ù»ñ ³å³ ·³Û ·áñ Íáõ Ý¿ áõ -

Ã»³Ý ·Íáí£ ÎÁ å³ ï³ Ñ¿ñ, áñ ÷á Ë³ Ý³Ï Ù³ñ ½áõ ÙÇ »Ý Ã³ñ-

Ï áõ» Éáõ, ù³Û É³ñ ß³õ ÏþÁÝ¿ ÇÝù »õ ùÇ Éá Ù»Ãñ Ý»ñ ÏÁ ù³ É¿ ÇÝù

¹åñá ó¿Ý ÙÇÝ ã»õ áñáß Ñ» é³ õá ñáõ ÃÇõÝ ÙÁ, áõñ Ï¿ ïáõÝ ÏÁ

Ù»Ï Ý¿ ÇÝù£ ²Ù¿Ý àõñ μ³Ã »ñμ ÏÁ Å³ Ù³ Ý¿ñ, ÏÁ ËÝ¹ñ¿ ÇÝù ù³ -

É» Éáõ »ñ Ã³É£ ºñ μ»ÙÝ ÏÁ Ûû Å³ ñ¿ñ, »ñ μ»ÙÝ ³É ÏÁ Ù»ñ Å¿ñ£

ú·ïáõ»Éáí Ù»ñ Ù³ñ½ÇãÇÝ μ³ñ »³ó³Ï³ÙáõÃ»Ý¿Ý, å³ï³-

Ñ» ó³õ, áñ ù³ ÝÇ ÙÁ ß³ μ³Ã »ï»õ-»ï» õÇ μ³ ó³ Ï³ Û» ó³Ýù£ ²Ûë

ë³Ý Ó³ñ Ó³ Ïáõ Ã»³Ý ¹Ç Ù³ó, äñÝ. ú· Ý³Û »³Ý ½³Û ñ³ ó³õ »õ

ëå³é Ý³ó Ù»½ å³ï Å»É£ ÆÝùÝ ³É å¿ïù ¿ñ áñ Ñ³ ßÇõ ï³ñ Çñ

Ù» Í³ õáñ Ý» ñáõÝ, áñáÝù Ëëï³ å³ Ñ³Ýç ¿ÇÝ, Ñ³ Ï³ é³Ï ³ÛÝ

Çñá Õáõ Ã»³Ý, áñ »ñ μ»ÙÝ ³ãù ÏÁ ·á ó¿ ÇÝ£ Ø»½ Ù¿ ³Ù¿Ý Ù¿ ÏÁ

ëáõï ÙÁ ·Éáñ»ó Çñ μ³ó³Ï³ÛáõÃÇõÝÁ ³ñ ¹³ñ³óÝ»Éáõ Ñ³Ù³ñ£

ÆÙ Ï³ñ ·Çë å³ïñ áõ³ Ï» óÇ, áñ ÑÇõ³Ý¹ ¿Ç áõ ³Û¹ å³ï ×³ -

éáí ã¿Ç ÏñÝ³ñ Ù³ñ ½áõ ÙÇ Ñ» ï» õÇÉ£ äñÝ. ú· Ý³Û »³Ý Û³ÛÝ Å³Ù

ÇÝÓÙ¿ å³Ñ³Ýç»ó μÅßÏ³Ï³Ý Ñ³ëï³ï³ ·Çñ ÙÁ, ½áñ å³ñï³õáñ

¿Ç Û³ çáñ¹ àõñ μ³Ã Çñ»Ý Ý»ñ Ï³ Û³ó Ý»É£ ºÝ Ã³ñÏ áõ» ó³Û

³Ýáñ í×Ç éÇÝ »õ Ùï³ Í» óÇ, Ã¿ ÇÝã å¿°ë ÏñÝ³ ÛÇ ³Û¹ Ñ³ë ï³ -

ï³ ·Ç ñÁ ×³ ñ»É£

²Û¹ ûñ» ñáõÝ, Ñ³Ûñë Ù¿ç ùÇ »õ ÏáÝ ùÇ ó³õ áõ Ý¿ñ£ ¸³ñ Ù³ ÝÁ

·ïÝ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, Çñ»Ý Ã» É³¹ ñ»ñ ¿ÇÝ Ý»ñ Ï³ Û³ Ý³É μÅÇßÏ

Ð³Ùμ³ñÓáõÙ ³ëå³ñ »³ÝÇÝ, áñå¿ë½Ç ³½³ïáõ¿ñ Çñ ó³õ»-

ñ¿Ý£ Þ³ μ³ ÃÁ »ñ»ù ³Ý ·³Ù Ñûñë ÏþÁÝ Ï» ñ³ Ý³ ÛÇ ³Û ó» É» Éáí

μÅÇß ÏÇÝ, áñ Û³ ïáõÏ Ý» ñ³ñ ÏáõÙ Ý»ñ ÏþÁÝ¿ñ Çñ»Ý£ ºñ» ÏáÛ ÙÁ,

ÝÏ³ ï» Éáí μÅÇß ÏÇÝ É³õ ïñ³ Ù³¹ ñáõ ÃÇõÝÁ, ³Ý Ï¿ ËÝ¹ñ» óÇ,

áñ ÇÝÍÇ Ñ³ëï³ï³ ·Çñ ÙÁ ï³ñ Í³ÍÏ»Éáõ Ñ³Ù³ñ ÇÙ Ù³ñ½áõ-

Ù¿ μ³ó³Ï³ÛáõÃÇõÝë£ Î»Ýëáõñ³Ë μÅÇßÏÁ Û³ÝÏ³ñÍ μ³ñÏ³ó-

Ïáï ¹¿Ùù ÙÁ áõ Ý» ó³õ »õ ½Çë Û³Ý ¹Ç Ù³ Ý» Éáí ·á é³ó.

- Ð³ ·áõëïë ÏñÝ³ë ³é Ý»É ÇÝÓ Ù¿, μ³Ûó Ñ³ë ï³ ï³ ·Çñ ã»ë

ÏñÝ³ñ ³é Ý»É£

îËñ» ó³Û »õ ³Ýï ñ³ Ù³ ¹Çñ íÇ ×³Ï ÙÁ áõ Ý» ó³Û£ Æ±Ýã Ó» õáí

åÇïÇ ³å³Ñáí¿Ç ÇÙ ÷ñÏ³ñ³ñ Ñ³ëï³ï³ ·Çñë£ øÇã ÙÁ Ñ³Ý-

¹³ñ ï» É¿ »ïù, μÅÇß ÏÁ ÇÝ ÍÇ Ñ³ñ óáõó μ³ ó³ Ï³ Ûáõ Ã»³Ýë

å³ï ×³ éÁ£ ²é³ñ Ï» óÇ, áñ ³Ý Ñ³Ý ·Çëï ¿Ç, »õ Ã¿ ã¿Ç ÏñÝ³ñ

Ù³ñ½áõÙÇÝ ¹ÇÙ³Ý³É£ Êûëù»ñáõë íñ³Û ³Ý ¹³ñÓ »³É ½³Ûñ³-

ó³õ »õ ë³ë ï»ó ½Çë, áñáí Ñ» ï»õ ã¿ñ Ñ³ õ³ ï³ñ ïáõ³Í å³ï -

×³ éÇë£

ø³ éáñ¹ Å³Ù ³Ýó, ³Ý ÇÝ ÍÇ Ñ³ñ óáõó, Ã¿ ù³ ÝÇ° ³Ý ·³Ù

μ³ ó³ Ï³Û ¿Ç£

- â»Ù ·Ç ï»ñ, å³ ñáÝ μÅÇßÏ, ÁëÇ£

- àã, å¿ïù ¿ áñ Çñ³ Ï³ Ýáõ ÃÇõÝÁ Ëáë ïá í³ ÝÇë£ ºÃ¿ ã·Çï -

Ý³Ù μ³ ó³ Ï³ Ûáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõ¹ ÃÇõÁ Ñ³ë ï³ ï³ ·Çñ ã»Ù ï³ñ,

å³ ï³ë Ë³ Ý»ó ³Ý£

²ëáñ íñ³Û, Ññ³ Å³ ñ» ó³Û Ñ³ë ï³ ï³ ·Çñ ÙÁ Ó»éù μ» ñ» Éáõ

·³ Õ³ ÷³ ñ¿Ý »õ §ã»Ù áõ ½»ñ¦ Û³ ñ» óÇ£

- à°ã, åÇ ïÇ Áë»ë` ù³ ÝÇ ³Ý ·³Ù μ³ ó³ Ï³ Û» ó³ñ »õ »ë ³Ýáñ

Ñ³ Ù» Ù³ï ù» ½Ç åÇ ïÇ ï³Ù Ñ³ë ï³ ï³ ·Çñ ÙÁ, μ³ ó³ ·³Ý ã»ó£

ºÕ³Í-ã» Õ³ ÍÁ Ñ³ë ï³ ï³ ·Çñ ÙÁÝ ¿, ÇÝ ãá±õ ³Û¹ ù³Ý ÏÁ ¹á -

Õ³Û, Ùï³ Í» óÇ áõ ÏñÏÝ» óÇ, áñ ³Û É»õë Ñ³ë ï³ ï³ ·Çñ ã¿Ç áõ -

½»ñ£

- àã, åÇ ïÇ ï³Ù, ÙÇ³ÛÝ ÇÝ ÍÇ Áë¿, Ã¿ ù³ ÝÇ° ³Ý ·³Ù μ³ ó³ -

Ï³ Û» ó³ñ, åÝ¹»ó£

- âáñë ³Ý ·³Ù, å³ ï³ë Ë³ Ý» óÇ£

Æë ÏáÛÝ μÅÇß ÏÁ ·ñ»ó Ñ³ë ï³ ï³ ·Ç ñÁ »õ ½³ÛÝ ÇÝ ÍÇ ï³ Éáí

Û³ÝÓ Ý³ ñ³ ñ»ó.

- Ú³ çáñ ¹ÇÝ Ý³Ë Ïáõ ·³ë Ñ»ïë ÏÁ Ëû ëÇë, ³å³ å³ ñá ÝÇ¹

ÏÁ Ëáë ï³ Ý³ë£

²Ý Ï³ ñ» ÉÇ Ãáõ³ óáÕ Ñ³ë ï³ ï³ ·Ç ñÁ ³é Ý» Éáí Ñûñë Ã» õÇÝ

³Ý ó³Û »õ ïáõÝ í» ñ³ ¹³ñ Ó³Û£ àõñ μ³Ã ûñ, ½³ÛÝ Ý»ñ Ï³ Û³ -

óáõ óÇ Ù³ñ ½Ç ãÇë, áñ ½³ÛÝ å³ Ûáõ ë³ ÏÇÝ Ù¿ç ¹ñ³õ »õ Ù»½…

ù³ É» Éáõ ï³ ñ³õ£ ²Û¹ ûñ ³É Ï³ ÝáõË ïáõÝ Ñ³ ë³Ýù£

â»Ù ·Ç ï»ñ, Ã¿ ÇÝ ãá°õ ÏÁ ¹Åáõ³ ñ³ Ý³ ÛÇÝù ½Ç Ýáõá ñ³ Ï³Ý

Ù³ñ½áõÙÇ Ñ»ï»õÇÉ£ â¿± áñ ³ÝÇÏ³ ù³Õ³ù³óÇ ³Ï³Ý å³ñï³-

Ï³ Ýáõ ÃÇõÝ ÙÁÝ ¿ñ, Ù³ Ý³ õ³Ý¹ áñ ï³ëÝ Ù¿ Ï» ñáñ¹ »õ ï³ë -

Ý»ñÏ ñáñ¹ ¹³ ë³ ñ³Ý Ý» ñáõÝ ³Ù ñ³Ý ëïÇå áõ³Í ¿ÇÝù »ñ»ù

ß³μÃ áõ³Ý ½Ç Ýáõá ñ³ Ï³Ý Í³ é³ Ûáõ ÃÇõÝ ÁÝ»É£ 1967-ÇÝ ³ÏÝ -

Ï³ É» óÇÝù, áñ ÑÝ·ûñ »³Û å³ ï» ñ³½ ÙÇÝ å³ï ×³ éáí ½Ç Ýáõá -

100

ñ³ Ï³Ý Í³ é³ Ûáõ ÃÇõÝÁ ã»Õ »³É ÝÏ³ï áõ¿ñ£ êË³É »Õ³õ Ù»ñ

Ùï³ Íáõ ÙÁ. ¹³ ëÁÝ Ï»ñ Ý»ñë áõ »ë Ñ»ñ Ã³ μ³ñ ä¿Û ÃÁï ïÇÝ

μ³ñÓ ñ³ ó³Ýù »õ »ñ»ù ß³ μ³Ã ³å ñ» ó³Ýù ½Ç Ýáõá ñ³ Ï³Ý

Ï»³Ý ùÁ£ ÐáÝ ß³Õ áõ» ó³Ýù Ù»ñ ÝÙ³Ý Ý» ñáõÝ Ñ»ï »õ μ³ ñ» Ï³ -

Ùáõ ÃÇõÝ Ñ³ë ï³ ï» óÇÝù, í³ñÅ áõ» ó³Ýù Ñ³ õ³ ù³ Ï³Ý Ï»³Ý -

ùÇ å³Û Ù³Ý Ý» ñáõÝ »õ Ù³ Ý³ õ³Ý¹ ½³ Ý³ ½³Ý Ï» ñ³Ï ñ³ ï»-

ë³Ï Ý» ñáõ£ ºë, áñ ¹»· ÝÏ³ ñ³ ·Ç ñÇ ï¿ñ å³ ï³ ÝÇ ÙÁÝ ¿Ç, μá -

Éá ñÇÝ ÝÙ³Ý å³é Ï» ó³Û íñ³ ÝÇ ï³Ï, ãáñ Ñá ÕÇ íñ³Û »õ ×³ ß³ -

Ï» óÇ Ñ³ ë³ ñ³ Ï³ó ×³ ß» ñÁ, ½áñë ÙÇÝ ã»õ ³Û¹ Ãáõ³ Ï³ ÝÁ ã¿Ç

áõ ï»ñ£ Ì³ é³ Ûáõ Ã»³Ýë ³õ³ñ ïÇÝ »ñμ ïáõÝ í» ñ³ ¹³ñ Ó³Û,

Ùûñ Ù¿ë ËÝ¹ñ» óÇ, áñ Û³ çáñ ¹³ μ³ñ »÷¿ ³ÛÝ Ï» ñ³ Ïáõñ Ý» ñÁ,

½áñë ã¿Ç áõ ï»ñ£ Øûñë ½³ñ Ù³ ó³ Ï³Ý ³Ï Ý³ñ ÏÇÝ íñ³Û,

ÏñÏÝ» óÇ ËÝ¹ñ³Ýùë »õ ³Û Ýáõ Ñ» ï»õ ëÏë³Û áõ ï»É Ý³ Ë³ å¿ë

ãëÇ ñ³Í Ï» ñ³ Ïáõñ Ý»ñë£ ²Û ëûñ ãëÇ ñ³Í Ï» ñ³ Ïáõñ ãáõ ÝÇÙ,

μ³Ûó áõ ÝÇÙ Ý³ Ë³ ëÇ ñ³Í Ï» ñ³ Ïáõñ Ý»ñ£ ºñ»ù ß³μÃ áõ³Ý ½Ç -

Ýáõá ñ³ Ï³Ý Í³ é³ Ûáõ Ã» Ý¿ë ³Û¹ ÙÝ³ó ÇÝ ÍÇ£

101

Ðàºôàð ÎðÂàôÂÆôÜ

Î³ Ãá ÕÇ Ï¿ Ïñû Ý³ Ï³Ý ¹³ëï Ç ³ ñ³ Ïáõ Ã»³Ý Ù¿ç §Ñá ·» õáñ

ÏñÃáõ ÃÇõÝ¦ Ïáã áõ³ ÍÁ Ï³ ñ» õáñ ï»Õ ÙÁ ÏÁ ·ñ³ õ¿£ ÀÝ¹ Ñ³Ý -

ñ³ å¿ë ³ÝÇ Ï³ ÏÁ Ï³ ï³ñ áõÇ Ïñû Ý³ Ï³Ý ·ÉË³ õáñ ïû Ý» ñáõÝ

Ý³ Ëû ñ¿ ÇÝ. ê. ÌÝáõÝ¹, ê. ¼³ ïÇÏ, »õÉÝ£ ºñ μ»ÙÝ ³É ½³ÛÝ ÏÁ

Ï³½Ù³Ï»ñå»Ý »ñμáñ Ï³ñÇùÁ ÏÁ ½·³Ý Ñá ·»å¿ë í»ñ³Ýáñá·-

õ» Éáõ Ï³Ù îÇ ñáç Ñ»ï Û³ ñ³ μ» ñáõ ÃÇõÝ Ùß³ Ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ£

âÏ³Û Ñá ·» õáñ Ï»³Ýù ³é³Ýó Ñá ·» õáñ ÏñÃáõ Ã»³Ý, áñáõÝ

ÁÝ Ã³ó ùÇÝ ÏÁ Ï³ ï³ñ áõÇÝ Ñ³ñ ó³¹ ñáõÙ Ý»ñ »õ ÏÁ ëï³ó áõÇÝ

Éáõë³μ³ÝáõÃÇõÝÝ»ñ, áñáÝù Ñ³õ³ï³ó »³ÉÇÝ Ý»ñ³ßË³ñÑÁ ÏÁ

Ñ³Ý ¹³ñ ï»ó Ý»Ý£

1968-ÇÝ, äáõñ× Ð³ Ùáõ ïÇ ÐÎºØ-Ç ³Ý ¹³Ù ¿Ç »õ Ù³ë ÏÁ

Ï³½Ù¿Ç ·ñ³ ¹³ñ³ÝÇ Û³ÝÓÝ³ËáõÙμÇÝ£ úñáõ³Ý Ñá ·»õáñ í³ñÇã

í³ñ ¹³ å» ïÁ ê. ¼³ïÏ áõ³Ý ïû Ý¿Ý »ñ Ïáõ ß³ μ³Ã ³é³ç

Ï³½Ù³Ï»ñå»ó Ñá ·»õáñ ÏñÃáõÃ»³Ý »ñÃ ÙÁ ²Å³ÉÃáõÝÇ Ù³ñá

ÝÇÃ ùáÛ ñ» ñáõ í³Ý ùÇÝ Ù¿ç£ Ø»ñ Å» óÇ Ù³ë Ï³½ Ù»É áõË ï³ -

õáñ Ý» ñáõÝ ËáõÙ μÇÝ, áñáí Ñ» ï»õ Ñ³ Ï³ é³Ï ÙÇáõ Ã» Ý³ Ï³Ý

Û³ÝÓ Ý³ éáõ Ã»³Ýë Ïþ³å ñ¿Ç »Ï» Õ»óÇ ¿Ý Ñ» éáõ£ ´³Ûó ÝÏ³ ïÇ

³é³Í ÇÙ Û³ÝÓ Ý³ ËáõÙ μÇ ³Ý ¹³ ÙÇ Ñ³Ý ·³ Ù³Ýùë, ëïÇå áõ» -

ó³Û »Ý Ã³ñÏ áõÇÉ Û³ÝÓ Ý³ ËáõÙ μÇë í³ ñÇ ãÇÝ Û³ÝÓ Ý³ ñ³ ñáõ -

Ã»³Ý£ Ð» ï» õ³ μ³ñ, ß³ μ³Ã Ï¿ ëû ñ¿ í»ñç ÙÁ, ÙÇáõ Ã»³Ý

μá Éáñ Û³ÝÓ Ý³ ËáõÙ μ» ñáõÝ ·áñ ÍûÝ ³Ý ¹³Ù Ý»ñë ÷á Ë³¹ ñ³ -

Ï³éù»ñ μ³ñÓñ³Ý³Éáí Ù»ÏÝ»ó³Ýù ÏñÃáõÃ»³Ý í³ÛñÁ` í³ñãáõ

Ã»³Ý ·ÉË³ õá ñáõ Ã»³Ùμ£ ì³Ýù Ñ³ ë³Ýù »ñ» ÏáÛ »³Ý£

î» Õ³ õáñ áõ» ó³Ýù Ù»ñ ë»Ý »³Ï Ý» ñÁ »õ ÁÝÃ ñÇ ù¿Ý ³é³ç áõ Ý» -

ó³Ýù Ù»ñ ³é³ çÇÝ Ñ³Ý ¹Ç åáõ ÙÁ£ ÎñÃáõ ÃÇõÝÁ ³é³ç Ýáñ ¹áÕ

Ñá ·» õáñ Ñ³Û ñ»ñÝ ¿ÇÝ ê. öñÏÇã »Ï» Õ»ó õáÛ Åá Õáíñ ¹³ å»ï »õ

Ø»ë ñáå »³Ý í³ñ Å³ ñ³ ÝÇ ïÝû ñ¿Ý Ñ³Û ñ» ñÁ£

ºñ» ÏáÛ »³Ý μá Éáñ áõ» ó³Ýù ÁÝÃ ñÇ ùÇ ë» Õ³ ÝÇÝ ßáõñç »õ Ï³ -

ï³ Ï» Éáí áõ ËÝ¹³ Éáí ³Ý óáõ óÇÝù Ù»ñ Å³ Ù³ Ý³ ÏÁ£ ²Ûë ÁÝ -

Ã³ó ùÇÝ ¹Å·áÑ ÙÝ³ó Üá ñÇÏ í³ñ ã³ Ï³ ÝÁ, áñ Íáõé Ý³Û áõ³Íù-

102

Ý» ñáí ë» õ» é»ó Ï³ ï³ ÏáÕ Ý» ñÁ »õ ½³ ÝáÝù ½·³ë ïáõ Ã»³Ý

Ññ³ õÇ ñ»ó£

Ú³çáñ¹ ³é³õûï, ³ÕûÃùÇ »õ ËáñÑñ ¹³ÍáõÃ»³Ý å³Ñ»ñ¿Ý

³é³ç ¹³ñÓ »³É μá Éáñ áõ» ó³Ýù Ý³ Ë³ ×³ ßÇ ë» Õ³ ÝÇÝ ßáõñç£

ÜáñÇÏÇ ë»Õ³ÝÇÝ, ³ÛÉ Ù³ëÝ³ÏÇóÝ»ñáõ ÏáÕùÇÝ Ýëï»ñ ¿ÇÝ ê»-

ñáμ ä»ï ñáë »³Ý »õ ÖáÝ áõ ÛáõÙ× »³ ÝÁ£ ê» Õ³ ÝÁ Í³ÍÏ áõ³Í

¿ñ ³Û É³ ½³Ý áõ ï» ÉÇù Ý» ñáí »õ Ã¿ ÛÇ áõ Ï³ ÃÇ ë³ ÷áñ Ý» ñáí£

êÏë³Ýù Ù»ñ Ã³ ë» ñÁ É»ó Ý»É »õ ×³ ß³ Ï»É É¿å ÝÇÝ, å³ ÝÇ ñÁ »õ

Ï³ ñ³·Ý áõ ³Ýáõ ßÁ£ ê» ñáμ Ó»é ùÁ Ý» ï»ó Ï³ ÃÇ ë³ ÷á ñÇÝ »õ

ëÏë³õ Ã³ ëÁ É»ó Ý»É£ ´³Ûó ³Û¹ Ñ» Õáõ ÏÁ ã¿ñ Ñá ë»ñ Çñ Ã³ ëÇÝ

Ù¿ç£ ²Ûë ï»ë Ý» Éáí, Öá ÝÁ, áñ ³Ýáñ ¹Ç Ù³ óÁ Ýëï³Í ¿ñ, Ý³Ë

Ååï» ó³õ, ³å³ ËÝ¹³ó£ ²Ýáñ ËÝ¹áõ ùÇÝ å³ ï³ë Ë³ Ý»ó ê» -

ñáμ »õ »ñ Ïáõë ï»ù ëÏë³Ý Ï³ ÃÇ ë³ ÷á ñÁ ù³ßù ß»É Çñ³ ñáõ

Ó»éù¿Ý£ ²ëáñ íñ³Û, ³ÝáÝó ËÝ¹áõùÁ ù³Ñù³ÑÇ í»ñ³Íáõ»ó³õ

»õ í³ ñ³ Ï»ó ë» Õ³ ÝÇÝ ßáõñç μá Éáñ áõ³Í Ý» ñÁ, μá Éáñë Ïáõßï

áõ Ïáõé ÏÁ ËÝ¹³ ÛÇÝù, μ³ óÇ Üá ñÇ Ï¿Ý, áñ ½³Û ñ³ ó³Í ¿ñ áõ

¹¿Ù ùÁ` Ï³ë-Ï³ñ ÙÇñ Ïïñ³Í£ Ú³Ý Ï³ñÍ ãÏ³ ñ» Ý³ Éáí ½ëå»É

Çñ ½³Û ñáÛ ÃÁ, ³Ý ê» ñá μÇÝ áõÕ Õ» Éáí Çñ Ëûë ùÁ, ·á é³ó.

- ÊÝ¹³°, ù³ ÝÇ áñ ³ñ ·ÇÉ áõ³Í ¿, ËÝ¹³°£

ê» ñáμ, ÷á Ë³ Ý³Ï Ë»É ùÇ ·³ Éáõ áõ ÇÝù ½ÇÝù ½ëå» Éáõ, ß³ -

ñáõ Ý³ Ï»ó ³°É ³õ» ÉÇ ËÝ¹³É£ ÖáÝÝ ³É ÝáÛ ÝÁ Áñ³õ£ Üá ñÇ ÏÇÝ

½³Û ñáÛ ÃÁ ÏÁ ë³ëï Ï³ Ý³ñ, μ³Ûó ³Ýû ·áõï. ËÝ¹áõ ùÁ ã¿ñ ¹³¹ -

ñ»ñ£ ì»ñ ç³ å¿ë, ÑÇÝ· í³ÛñÏ »³Ý ë³Ý Ó³ñ Ó³ Ïû ñ¿Ý ËÝ¹³ É¿

»ïù, ê» ñáμ »õ ÖáÝ Ïñó³Ý Çñ»Ýù ½Ç ñ»Ýù ½ëå»É »õ ¹³¹ ñ»ó Ý»É

ËÝ¹áõ ùÁ£ ØÝ³ó »³É Ý»ñë ³É Ñ» ï» õ³ ó³Ýù ³ÝáÝó ûñÇ Ý³ ÏÇÝ,

Ã¿ »õ ³ÝáÝó å¿ë ã¿ ÇÝù ËÝ¹³ñ£ ²Ûë ÙÇ ç³ ¹¿ åÁ Ý» Õ³ óáõó Ý³ -

»õ Ñá ·» õáñ í³ ñÇ ãÁ, áñ Çñ Ïá ã» ñáí ë³ ï³ ñ»ó Ï³ óáõ Ã»³Ý

μÝ³Ï³ÝáÝ³óÙ³Ý£ Â¿ »õ ³ÙμáÕç ûñÁ ³ÕûÃùáí »õ êáõñμ ÇñùÇ

ë»ñ ïá Õáõ Ã»³Ùμ ³Ý óáõ óÇÝù, μ³Ûó Ù»ñ ÙÇï ùÇÝ Ù¿ç Ï³ñ

³éïáõ³Ý å³ïÏ»ñÁ ³Ù»Ý³Éáõñç å³Ñ»ñáõÝ ÇëÏ£

Î¿ëûñ¿ »ïù, »ñ»ÏáÛ »³Ý ÷³ÏÙ³Ý å³ï³ñ³ ·¿Ý ³é³ç, áõ-

Ý¿ ÇÝù ³½³ï å³Ñ ÙÁ£ ö³ ÷³ ùáÕ Ý» ñÁ ³Û¹ å³ ÑÁ ³Ý óáõ óÇÝ

103

»Ï» Õ» óÇÝ£ ²ãùë áõÕ Õ» Éáí ³Ý ÏÇõÝ ÙÁ, ï» ë³Û Üá ñÇ ÏÁ, áñ

ÍáõÝ ÏÇ »Ï³Í, Ó»é ù» ñÁ í»ñ μ³ñÓ ñ³ óáõ ó³Í, Ïþ³Õû Ã¿ñ£

Øï³ μ» ñ» Éáí ³Ýáñ ³ñ Ñ»ë ïÁ »õ ·áñ Í³Í ³õ³ ½³ Ïáõ ÃÇõÝ Ý» -

ñÁ, »ë ÇÝ ÍÇ Ñ³ñó ïáõÇ, Ã¿ Ç°Ýã Û³Ý¹· Ýáõ Ã»³Ùμ ³Ý ÷³ñÇ -

ë» óÇÇÝ ÝÙ³Ý ÇÝù ½ÇÝù Ïþ³ñ ¹³ ñ³ó Ý¿ñ ´³ñÓñ »³ ÉÇÝ ³é ç»õ£

²Ý áë Ï» ñÇã ¿ñ£ ÆÝÁ ù³ ñ³Ã áë ÏÇÝ ÏÁ Í³ Ë¿ñ ï³ë Ýáõ ÃÇ ï»Õ£

ÆëÏ ùë³Ý Ù¿ ÏÁ ÏÁ ·Ý¿ñ ÇÝ ÝÇ ï»Õ£ ²õ» ÉÇÝ. ¹áõñ ëÇ ³ß Ë³ñ -

ÑÇÝ Ñ»ï í³ ×³é³Ï³ÝáõÃ»³Ùμ ÏÁ ½μ³Õ¿ñ »õ ÌáóÇ »ñÏÇñÝ»-

ñÁ Ñ³ëï ³å³ ñ³Ý ç³Ý Ý»ñ ÏÁ Í³ Ë¿ñ ³åëå ñáÕ Ý» ñáõÝ£

²Ý ßáõßï ³Û¹ ³å³ ñ³Ý ç³Ý Ý» ñÁ ½áõï áë ÏÇ ã¿ ÇÝ, ³ÛÉ ³ÝáÝó

ÏÉá ñáõ Ã»³Ý Ù¿ç ×»ñ Ù³Ï ³õ³½ É»ó áõ³Í ¿ñ, áñ ÏÁ í³ ×³éáõ¿ñ

áëÏÇÇ ·ÇÝáí£ ²ÛëåÇëÇ ½»ÕÍ³ñ³ñáõÃ»³Ýó ï¿ñ Ù³ñ¹

ÙÁ ÇÝãå¿±ë ÏñÝ³ñ ²ëïáõÍáÛ Ý»ñÏ³Û³Ý³É »õ ÇÝù½ÇÝù ëñμ³óÁ-

Ý»É£ Ð³ õ³ Ý³ μ³ñ ÍáõÝ ÏÇ »Ï³Í áõ Ã» õ» ñÁ »ñ ÏÇÝù μ³ñÓ ñ³ -

óáõ ó³Í §Ñ³ õ³ ï³ó »³ ÉÁ¦ ²ë ïáõ ÍáÛ ÏÁ Ëáë ïá í³ Ý¿ñ Çñ

Ù»Õ ùÁ »õ ²Ý Ï¿ ù³ õáõ ÃÇõÝ ÏÁ Ñ³Û ó¿ñ Çñ ³å³ ·³ ÛÇÝ ·áñ Í» -

ÉÇù Ù»Õ ù» ñáõÝ Ñ³ Ù³ñ ³É£ ö³±ëïÁ. 1980-ÇÝ Ýß³Ý ïáõ ùÇ ûÕ³Ï

Ù³ ï³ ÝÇ Ý»ñë Çñ Ù¿ ·Ý» óÇ£ ØÇÝ ã»õ ïáõÝ »ñ Ã³Ù, ÇÝù Ý³ ß³ñ -

ÅÇÝ Ù¿ç Ù³ ï³ ÝÇë Ù³ ï¿ë ÇÝ Ï³õ, É³ÛÝ ¿ñ£ ºñ»ù ûñ ³Ýó, Ý»ñ -

Ï³ Û³ ó³Û Üá ñÇ ÏÇÝ áë Ï»ñ ã³ ïáõ ÝÁ »õ ËÝ¹ñ» óÇ Ù³ ï³ ÝÇë

÷á Ë³ ñÇ Ý»É ³õ» ÉÇ Ý» Õáí ÙÁ£ ì³ ×³ éáñ ¹áõ ÑÇÝ ÁÝ ¹³ é³ ç»ó

ËÝ¹ñ³Ý ùÇë£ ÞÝáñ Ñ³ Ï³ Éáõ ÃÇõÝ Û³Ûï Ý» Éáí ÏÁ å³ï ñ³ëïÁ -

õ¿Ç Ù»Ï Ý»É, »ñμ Éë» óÇ.

- ºÏá°õñ Ý³ ÛÇÙ, ïáõñ Ïßé»Ù, Ã» ñ»õë ù» ½Ç í» ñ³ ¹³ñÓ Ý» -

ÉÇù áõ ÝÇÙ£

Ø³ ï³ ÝÇÝ ïáõÇ Üá ñÇ ÏÇÝ, áñ ½³ÛÝ Ïßé» É¿ »ïù Áë³õ.

- î»°ë, Ã¿ »õ ³õ» ÉÇ å½ïÇÏ ¿, μ³Ûó ³õ» ÉÇ Í³Ýñ ¿£ ø³ é³ -

ëáõÝ áë ÏÇ ï³ñ μ» ñáõ ÃÇõÝ åÇ ïÇ ï³ë£

îáõÇ å³ Ñ³Ýç áõ³Í ·áõ Ù³ ñÁ »õ ³Û Ýáõ Ñ» ï»õ ³Ý ·³Ù ÙÁÝ

³É Çñ ùáí ã·³ óÇ áë Ï» Õ¿Ý ·Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ£

ºñ Ïûñ »³Û Ñá ·» õáñ ÏñÃáõ Ã»³Ý ³õ³ñ ïÇÝ, åÇ ïÇ Ù³ ïáõóáõ¿ñ

å³ï³ñ³· ÙÁ, áñå¿ë Ó»éÝ³ñÏÇÝ »½ñ³ ÷³ÏáõÙÁ£ ²ë-

104

ïáõÍáÛ Ùï»ñÙáõÃ»³Ý Û³ÝÓÝ³Í ¿ÇÝù Ù»ñ Ñá ·ÇÝ»ñÁ »õ Ñ³ñÏ

¿ñ Ñ³ Õáñ¹ áõÇÉ£ ²Ûë Ýå³ ï³ Ïáí å¿ïù ¿ñ Ëáë ïá í³ Ý³Ý ùÇ

»ñ Ã³É£ ¸ÅÏ³ Ù» ó³Û, μ³Ûó Ñá ·» õáñ í³ ñÇ ãÇÝ åÝ¹áõ Ùáí

³é³ÝÓÝ³ó³Û Ëáëïáí³Ý³ñ³ÝÁ£ öáË³Ý³Ï Ëáëïáí³Ý³Ñûñ

Áë» Éáõ Ù»Õ ù»ñë, ³Ýáñ μ³ ó³ï ñ» óÇ ÇÙ Ï³ óáõ ÃÇõÝë. ³Ý³ëïáõ³ÍáõÃ»³Ý

³Ûë íÇ ×³ÏÇë Ù¿ç ³ÝÏ»ÕÍ ÁÉÉ³Éáõ Ñ³Ù³ñ, ã¿Ç

ÏñÝ³ñ ÇÝù ½ÇÝùë Ñ³ õ³ ï³ó »³É Ó» õ³ó Ý»É »õ Ë³ μ»É Ã¿° ÇÝù -

½ÇÝùë, Ã¿° Ëáëïáí³Ý³Ñ³ÛñÁ »õ Ã¿° ½²ëïáõ³Í£ ì³ñ ¹³å»-

ïÁ ÷áñ Ó»ó ½Çë Ñ³ Ùá ½»É ²ë ïáõ ÍáÛ ·á Ûáõ Ã»³Ý ³éÝ ãáõ-

Ã»³Ùμ, »Ï» Õ»ó õáÛ »õ Ñ³ õ³ï ùÇ ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõ ÃÇõÝÁ ß»ß ï» -

Éáí »õ »½ ñ³ Ï³ó Ý» Éáí, áñ ÝáÛ ÝÇëÏ Ñéã³ Ï³ õáñ ³Ý³ëï áõ³Í -

Ý»ñ Ç í»ñ çáÛ ¹³ñ ÓÇ »Ï³Í »Ý »õ` ÁÝ ¹áõ Ý³Í êï»Õ ÍÇ ãÇÝ

·áÛáõÃÇõÝÁ£ ²Ý¹ñ¹áõ»ÉÇ ÙÝ³óÇ£ Êáëïáí³Ý³ÝùÇ ÷áË³ñ¿Ý

áõÝ»ó³Û Ï³ñÍÇùÝ»ñáõ ÷áË³Ý³ÏáõÃÇõÝ ÙÁ Ëáëïáí³Ý³Ñûñ

Ñ»ï, áñ Ç í»ñ çáÛ Û³ñ ·» Éáí ÙÇï ùÇ ³½³ ïáõ ÃÇõÝë ½Çë ½»ñÍ

å³ Ñ»ó ³ñ Ó³Ï Ù³Ý »Ý Ã³ñÏ áõ» Éáõ ï³Ý ç³Ý ù¿Ý£ ²Û¹ »ñ» ÏáÛ,

Ã¿ »õ å³ï³ñ³ ·ÇÝ Ý»ñÏ³Û ·ïÝáõ»ó³Û, μ³Ûó Ñ³Õáñ ¹áõÃÇõÝ

ã³ éÇ, áñáí Ñ» ï»õ ã¿Ç áõ ½»ñ óáõ ó³ ÙáÉ ÁÉ É³É ÷³ñÇë»óÇÇÝ

ÝÙ³Ý£

²Û Ýáõ Ñ» ï»õ ³Ý ·³Ù ÙÁ »õë ãÙ³ë Ý³Ï ó» ó³Û Ñá ·» õáñ

ÏñÃáõ Ã»³Ý Ó»é Ý³ñÏ Ý» ñáõÝ£ â¿Ç áõ ½»ñ ÝÙ³ ÝÇÉ Ï³ñ· ÙÁ

Ù³ë Ý³ ÏÇó Ý» ñáõÝ, áñáÝù ëïÇ åá Õ³ μ³ñ ÏÁ Ù³ë Ý³Ï óÇÝ,

å³ßïûÝÇ μ»ñáõÙáí »õ Ñá ·»õáñ ÏñÃáõÃÇõÝÁ ÏÁ í»ñ³Í»Ý Å³-

Ù³Ý óÇ »õ ½áõ³ñ ×áõ Ã»³Ý£ ²ÝáÝù, ÷á Ë³ Ý³Ï ÙïÝ» Éáõ ²ë -

ïáõ ÍáÛ Ùï»ñ Ùáõ Ã»³Ý Ù¿ç, ÏÁ ß³ñ áõÝ³ Ï»Ý ³å ñÇÉ Çñ»Ýó

³ß Ë³ñ ÑÇÏ Ï»Ý ó³ ÕÁ ÝáÛ ÝÇëÏ ³ÕûÃ ùÇ ë³Ñ Ù³Ý áõ³Í å³ Ñ» -

ñáõÝ »õ ·Ç ß»ñ Ý» ñÁ ÏÁ Éáõëó Ý»Ý ÃÕÃ³ Ë³ Õáí, ³Ý ßáõßï

·³Õï Ý³ μ³ñ£ ²ÝáÝù ÏÁ Ý»Ý ·³ ÷á Ë»Ý ÏñÃáõ Ã»³Ý ÇÙ³ëïÝ

áõ Ýå³ï³ÏÁ£ àõëïÇ, Ý³ËÁÝïñ»ÉÇ ¿ ³Ûë å³ÛÙ³ÝÝ»ñáõÝ Ù¿ç

½»ñÍ ÙÝ³É Ñá ·» õáñ ÏñÃáõ Ã» Ý¿Ý, áñ ÏÁ Ñ³Ý ¹Ç ë³ Ý³Û ³é³ -

õ»É Ù»Õ³Ýã³ÝùÇ ³éÇÃ ÙÁ` ³ÝÑ³Ý ¹áõñÅ»ÉÇ »õ ·³ÛÃ³ÏÕ»óáõóÇã£

105

§²äðàÚº²Ü¦ àðÌ²ð²ÜÆ

´²ÜàôàðàôÐÆÜºðÀ

äáõñ× Ð³ Ùáõ ïÁ êÇÝ ¿É üÇ É¿Ý μ³Å ÝáÕ ·» ï» ½»ñ »³Û ×³Ù -

μáõÝ ÑÇõ ëÇ ë³ ÛÇÝ ÏáÕ ÙÁ, Ý³ñÝ ç³ë ï³ ÝÇ ÙÁ Ù¿ç ÏÁ Ï³Ý· Ý¿ñ

Ý»ñù Ý³½ ·»ëï Ý» ñáõ, ÑÇõë áõ³ Í» Õ¿Ý Ý» ñáõ »õ ·áõÉ å³ Ý» ñáõ

²åñáÛ »³Ý ·áñÍ³ñ³ÝÁ, áñ ï³ñÇÝ»ñ ³é³ç ÷³Ïáõ»ó³õ£ îû-

Ýáõ½ Éáõ ùÇ í»ñ ç³ õá ñáõ Ã»³Ý, ÙÇÝ ã»õ ×³Ù μ³Û »ñ Ï³ ñáÕ ù³ -

ñ³ ß¿Ý å³ï ÙÁ ³Ýáñ ë³Ñ Ù³ ÝÁ ÏÁ μ³Å Ý¿ñ Ã³ Õ³ Ù³ ë¿Ý£

Ú³ ×³Ë, ³Û¹ å³ ïÇÝ íñ³ Û¿Ý å³ñ ï¿½ ó³ï Ï» Éáí, ÏÁ ù³ Õ¿ -

ÇÝù Ý³ ñÇÝç Ý»ñ£ Ú³Ý ó³Ý ùÇ íñ³Û μéÝáõ» Éáõ í³Ë ãáõ Ý¿ ÇÝù,

áñáí Ñ» ï»õ å³ñ ï¿ ½Á å³ Ñ³Ï ãáõ Ý¿ñ£ ìï³Ý ·Ç å³ ñ³ ·³ ÛÇÝ

ë³Ï³ÛÝ Ïþ³å³ëï³Ý¿ÇÝù ä»ïñáë »³ÝÝ»ñáõÝ ïáõÝÁ, áñ å³ïÇÝ

¹Ç Ù³ óÁ ÏÁ ·ïÝáõ¿ñ£

²å ñáÛ »³Ý ·áñ Í³ ñ³ ÝÁ Ñ³Ý ñ³ Û³Ûï Ñ³ë ï³ ïáõ ÃÇõÝ ÙÁÝ

¿ñ »õ ³Ýáñ ³ñ ï³¹ ñáõ ÃÇõÝÁ ÷Ýïéáõ³Í ¿ñ í³ ×³ é³ Ï³Ý -

Ý» ñáõÝ ÏáÕ Ù¿£ ØÇÝ ã»õ ³Û ëûñ ï³ Ï³ õÇÝ, »ñμ ·áñ Í³ ñ³ ÝÁ áõ -

ñÇß ë» ÷³ Ï³ Ý³ ï¿ñ ÙÁ áõ ÝÇ, ²å ñáÛ »³Ý Ù³Ï ÝÇ ßÇ ×»ñ Ù³-

Ï» Õ¿Ý Ý» ñÁ É³ õá ñ³Ï ³å ñ³Ý ùÇ Ñ³Ù μ³õÝ áõ ÝÇÝ£ ²Ýó »³ ÉÇÝ,

ßñç³ å³ ïÇ ÃÇ Ã» Õ³ õ³Ý Ý» ñáõÝ »õ Üáñ Ø³ ñ³ ßÇ ÁÝ ï³ ÝÇù Ý» -

ñáõÝ ³Õ çÇÏ ½³ õ³Ï Ý» ñÁ Ïþ³ß Ë³ ï¿ ÇÝ ÑáÝ£ ºñμ Ï¿ ëûñ áõ³Ý

×³ ßÇ Å³ ÙÁ ÑÝã¿ñ, ÷³ Õ³Ý· Ý» ñáí ³Õ çÇÏ Ý»ñ ·áñ Í³ ñ³ ÝÇÝ

¹³ñ å³ ë¿Ý ¹áõñë Ïþ»É É¿ ÇÝ, Üáñ Ø³ ñ³ ßÇ ÷á Õáó Ý» ñ¿Ý ³Ýó -

Ý» Éáí ÏþáõÕÕ áõ¿ ÇÝ ¹¿ åÇ Çñ»Ýó ïáõ Ý» ñÁ` Çñ»Ýó Ù¿Ï Å³-

Ù áõ³Ý ¹³ ¹³ ñÁ ³Ý óÁ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ£ ²ÝáÝù, ß³ μ³ Ã³ Ï³Ý

³é³ õ» É³ ·áÛ ÝÁ »ñ» ëáõÝ áë ÏÇ ·³Ý Ó» Éáí, ÃÇ ÏáõÝù ÏÁ Ï³Ý· -

Ý¿ÇÝ Çñ»Ýó ÍÝáÕÝ»ñáõÝ »õ ÏÁ ë³ï³ñ¿ÇÝ ³ÝáÝó` ÁÝï³ÝÇùÇÝ

Í³Ë ë» ñáõÝ ÏÇë Ù³Ý ·Íáí£ Ü»ñ Ï³ ÛÇ Ãá ß³Ï Ý» ñáõÝ Ñ»ï μ³Õ -

¹³ ï³Í, ³Û¹ Ãá ß³Ï Ý» ñÁ Ã¿ »õ ãÝãÇÝ ·áõ Ù³ñ Ý»ñ ¿ÇÝ, μ³Ûó

³ÝáÝù ÝÏ³ ï³ é» ÉÇ ¿ÇÝ ³Õ ù³ï ÁÝ ï³ ÝÇù Ý» ñáõÝ Ñ³ Ù³ñ,

áñáÝó Ù¿ ç¿Ý Ñ³ ñÇõ ñ³ õáñ Ý»ñ μ³ Ýáõá ñáõ ÑÇ ¿ÇÝ ²å ñáÛ »³Ý

·áñ Í³ ñ³ ÝÇÝ Ù¿ç£

106

ÆÝã å¿ë áñ Ù³ñ¹ Ï³ ÛÇÝ ³Ù¿Ý ÁÝ Ï» ñáõ Ã»³Ý Ù¿ç Ï³Ý μ³ó -

ÃáÕáõÙÝ»ñ, ³Û¹ μ³ÝáõáñáõÑÇÝ»ñáõÝ Ù¿çÝ ³É Ï³ÛÇÝ ë³ÛÃ³ùáÕ

Ý»ñ, áñáÝù ³Õ ù³ ïáõ Ã»³Ý Éáõ ÍÁ Ãû Ã³ ÷» Éáí Çñ»Ýó

íñ³ Û¿Ý ÏÁ Ó·ï¿ ÇÝ μ³ ñûñ Ï»³Ýù ÙÁ ³å ñ» Éáõ£ ²Û¹ Å³ Ù³ -

Ý³Ï, í» ó» ñáñ¹ ¹³ ë³ ñ³ ÝÇ ³ß³ Ï»ñï ¿Ç£ àõ Ý¿Ç ûñÇ Ý³ Ï» ÉÇ

¹³ ëÁÝ Ï»ñ Ý»ñ, ÇÝã å¿ë Ý³ »õ ³Ý Ï³ñ· Ý»ñ£ ²Ûë í»ñ çÇÝ Ý» ñ¿Ý

¿ñ Êá ñ¿ ÝÁ, áñ ï³ ñÇ ùáí ÇÝÓ Ù¿ Ù»Í ¿ñ »õ áñ Çñ ÷á Õá ó³ ÛÇ ÝÇ

Ï»³Ý ùÇÝ ³ñ Ï³ Í³ËÝ ¹áõ ÃÇõÝ Ý» ñÁ ÏÁ å³ï Ù¿ñ ³Ù μáÕç ¹³ -

ë³ ñ³ ÝÇÝ£ ²Ý μ³ ñ» Ï» óÇÏ ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇ ½³ õ³Ï ¿ñ, ·ñå³ ÝÁ É» -

óáõÝ, ÏÁ ËÙ¿ñ áõ ÏÁ ÍË¿ñ ·³Õï ÝÇ »õ ÷á Õá óÇ ÁÝ Ï»ñ Ý» ñáí

ÏÁ í³ ñ¿ñ ë³Ý Ó³ñ Ó³Ï Ï»³Ýù ÙÁ ½·³ ó³ Ï³Ý ·»ï ÝÇ íñ³Û£ ²Ý

²åñáÛ »³ÝÇ μ³ÝáõáñáõÑÇÝ»ñ¿Ý Ù¿ÏÁ áñë³ó³Í ¿ñ, ³Ýáñ Ñ»ï

ß³ μ³Ã Ï¿ ëû ñ¿ í»ñ ç» ñÁ ¹áõñë Ïþ»É É¿ñ, ÇÝù Ý³ ß³ñ Åáí åïáÛ -

ïÇ ÏÁ ï³ Ý¿ñ »õ Ñ³ ×áÛ ùÇ å³ Ñ»ñ Ïþ³å ñ¿ñ£ ²é³Ýó ÝÏ³ ïÇ

³éÝ»Éáõ ³ÕçÏ³Ý ½·³óáõÙÝ»ñÁ, ³Ý Éñμûñ¿Ý ÏÁ ß³Ñ³ ·áñÍ¿ñ

½³ÛÝ£

ºñ Ïáõ ß³μ ÃÇ ³é ïáõ ÙÁ, Êá ñ¿Ý ¹åñáó »Ï³õ ëñïÝ» Õ³Í£

¼μû ë³Ý ùÇÝ, ÁÝ Ï»ñ Ý» ñÁ ßñç³ å³ ï» óÇÝ ½ÇÝù Ñ³ëÏ Ý³ Éáõ Ñ³ -

Ù³ñ Çñ ³Ýï ñ³ Ù³¹ ñáõ Ã»³Ý å³ï ×³ éÁ£

- ºñ¿Ï, ËñÃÇÝ Ñ»ïÝ ¿Ç ÙÇÝ ã»õ ÇñÇ ÏáõÝ£ Ü» Õ³ óáõó ½Çë£

²Û É»õë ½ÇÝù ¹áõñë åÇ ïÇ ãÑ³ Ý»Ù, áõ ñÇß ÙÁ åÇ ïÇ ×³ ñ»Ù£

Êûëù Ñ³ëÏ óáõó ÇÝ ÍÇ, Áë³õ, áñ ·áõÉ å³Û ãáõ ÝÇ, ¹ñ³Ù ³É ãáõ -

ÝÇ, ù³ ÝÇ áñ ³Ù μáÕç ß³ μ³ Ã³ Ï³ ÝÁ å³ å³ ÛÇÝ Ïáõ ï³Û »Õ»ñ,

½³Û ñ³ ó³õ »õ ³õ»É óáõó. ºë ½ÇÝ ùÁ ÏÁ ….. Ïáñ, ¹»é Ç±Ýã Ïþáõ -

½¿£

²Ù¿Ýùë ßßÙ» ó³Ýù£ Æ±Ýã ïñ³ Ù³ μ³ Ýáõ ÃÇõÝ ¿ñ. ³Õ ù³ï

³Õ çÇÏ ÙÁ ß³ Ñ³ ·áñ Í»É, ³Ýáñ Ñ»ï ë» é³ ÛÇÝ Û³ ñ³ μ» ñáõ ÃÇõÝ

áõ Ý» Ý³É »õ ½É³ Ý³É ½áÛ· ÙÁ ·áõÉ å³ ÛÇ ¹ñ³ ÙÁ - Ï¿ë áë ÏÇ - ï³É

³Ýáñ£ ²Ûë ù³Ý Éñμáõ ÃÇõÝ ³Ý» ñ» õ³ Ï³ Û» ÉÇ ¿ñ£ ºÃ¿ ³Õ çÇ ÏÁ

ë³Û Ã³ ù»ñ ¿ñ, Åá Õáíñ ¹³ ÛÇÝ ³ëáÛ Ãáí §×³Ù μ¿Ý ¹áõñë »É»ñ

¿ñ¦, Ñ³ å³ å¿±ïù ¿ñ ïÙ³ñ ¹Ç ÁÉ É³É, ÷á Ë³ Ý³Ï ³Ýáñ Ñ»ï

ÏÇ ë» Éáõ Çñ ³å ñ³Í ï³ é³ å³Ý ùÁ£

107

ìëï³Ñ »Ù, áñ ³Û¹ μ³ Ýáõá ñáõ ÑÇÝ ½áÑÝ ¿ñ Çñ Ñûñ, áñ Çñ

¹áõëï ñÇÝ ³Ù μáÕç ß³ μ³ Ã³ Ï³ ÝÁ ÏþÇõ ñ³ó Ý¿ñ »õ ·ñå³ ÝÇ

Í³Ëë ã¿ñ ï³ñ ³Ýáñ, áñ å¿ë ½Ç Ñá ·³ñ ³ÝÓ Ý³ Ï³Ý å¿ï ù» ñÁ£

´³ ñá Û³ ·Ç ïáõ Ã»³Ý ¹³ë ã¿, áñ Ïþáõ ½»Ù ï³É ³Ûë ï»Õ »õ

³ñ³ñ ùÁ ¹³ ï³ å³ñ ï»É Ý³ »õ Ïñû Ý³ Ï³Ý ³Ý ÏÇõ Ý¿Ý ¹Ç ï» Éáí

Ñ³ñ óÁ, ³ÛÉ ÙÇ³ÛÝ ³ñ Ó³ Ý³· ñ»É ó³ õ³ ÉÇ »Õ» Éáõ ÃÇõÝ ÙÁ£

¸Åμ³Ë ï³ μ³ñ, å³ ñ³ ·³Ý, áñáõÝ Ïþ³Ý¹ ñ³ ¹³é Ý³Ù á°ã

³é³ çÇÝÝ ¿ »õ á°ã ³É í»ñ çÇ ÝÁ£ ²ñ ¹³ ñ»õ, ²õ» ïÇë ù» é³Ûñë

í³ ñáñ¹ ¿ñ£ ²Ý ÙÇÝ ã»õ Ï¿ ëû ñ¿ í»ñç ³Ý óáñ¹ Ý»ñ ÏÁ ÷á Ë³¹ -

ñ¿ñ Çñ ÇÝù Ý³ ß³ñ Åáí, ÇëÏ »ñ» ÏáÛ »³Ý ÙÇ³ÛÝ §Ã³ù ëÇ¦ Ïþ³ß -

Ë³ï¿ñ£ úñ ÙÁ, »ñÏáõ Ç·³Ï³Ý ë»éÇ å³ïÏ³ÝáÕ ³Ýóáñ¹Ý»ñ

Ïþ»É É»Ý Çñ ÇÝù Ý³ ß³ñ ÅÁ áñáß í³Ûñ ÙÁ »ñ Ã³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ£ Ö³Ù -

μáõ ÁÝ Ã³ó ùÇÝ, Ñ³ Û» ñ¿ Ýáí Ëû ë³Ï óáõ ÃÇõÝ ÙÁ Í³Ûñ Ïþ³é Ý¿

»ñ Ïáõ ûñÇ áñ¹ Ý» ñáõÝ ÙÇ ç»õ£ âÏ³ë Ï³ Í» Éáí, áñ í³ ñáñ ¹Á

ÏñÝ³Û Ñ³Û ÁÉ É³É, ³ÝáÝù ³½³ ïû ñ¿Ý ÏÁ Ëû ëÇÝ£ ØÇÝ ÏÁ ·³Ý -

·³ ïÇ, áñ ëñÇ Ï³Ý ½ÇÝù ÏÁ Ë³ μ¿ »õ Çñ ïáõ³Í Ëáë ïáõÙ Ý» ñÁ

ãÇ° Û³ñ ·»ñ£ §êñÇ Ï³Ý¦ ëå³Û ÙÁÝ ¿, áñ ÇÝã-ÇÝã Ó» õáí Í³ Ýû -

Ã³ ó³Í ¿ Ëû ëá ÕÇÝ »õ` ³Ýáñ Ñ»ï Û³ ñ³ μ» ñáõ ÃÇõÝ Ùß³ Ï³Í£

²Ý ßáõßï ÝÙ³Ý Û³ ñ³ μ» ñáõ Ã»³Ý ÙÁ ³õ³ñ ïÁ ³ÏÝ Ï³É áõ³Í

³Ùáõë Ýáõ ÃÇõÝ ¿, ù³ÛÉ ÙÁ, áñ Ù¿ ÏÁ Ëáõ ë³ ÷Ç ëå³Ý£ Â¿ »õ

Ý»Õ áõ³Í ³Ûë í» ñ³ μ» ñáõ Ù¿Ý, ûñÇ áñ ¹Á ÏÁ ß³ ñáõ Ý³ Ï¿ Ñ³Ý -

¹Ç åÇÉ ³Ýáñ Ñ»ï ß³ μ³ Ã³ Ï³Ý ¹ñáõ Ã»³Ùμ »õ û·ï áõÇÉ ³Ýáñ

ÝÇõ Ã³ Ï³Ý ßé³Û Éáõ Ã» Ý¿Ý£ ²Ûë μá Éá ñÁ ÏÁ Éë¿ ù» é³Ûñë, μ» -

ñ³ ÝÁ ãÇ° μ³ Ý³ñ »õ »ñμ ÏÁ Ñ³ë ÝÇ áñáß áõ³Í í³Û ñÁ, Ñ³ Û» ñ¿ -

Ýáí ÏþÁë¿.

- úñÇ áñ¹ Ý»ñ, Ññ³ Ù» ó¿°ù Çç¿ù£

àõ ñÇß å³ ñ³ ·³Û ÙÁ »õë å³ïÙ áõ³Í Ñ³Ý ·áõó »³É μÅÇßÏ

¼³ ù³ñ Ç³ ØÏñ»³ ÝÇ ÏáÕ Ù¿, áñ ·Ç ß»ñ ÙÁ Ý»ñ Ï³Û §Ø³ë ÃÁñ

ØáÉ¦Ç ï³ ñ³Í ùÇÝ íñ³ ÛÇ Ý³Ë ÏÇÝ ÃÇ Ã» Õ³ õ³ ÝÁ ÏÁ Ï³Ýã áõÇ

ÑÇõ³Ý ¹Ç ÙÁ ³Û ó» Éáõ Ã»³Ý£ ÊÝ¹ñáÛ ³é³ñ Ï³Û ÑÇõ³Ý ¹Á ²å -

ñáÛ »³ ÝÇ μ³ Ýáõá ñáõ ÑÇ Ý» ñ¿Ý Ñ³Û »ñÇ ï³ ë³ñ ¹áõ ÑÇ ÙÁÝ ¿, áñ

ç»ñ Ù¿ ÏÁ ï³ é³ åÇ£ ²Ý »ñÏÝ ó³Í ¿ Ëßï»³ ÏÇÝ íñ³Û£ ´ÅÇß ÏÁ

108

ÏÁ ËÝ¹ñ¿, áñ ÝëïÇ, áñ å¿ë ½Ç ùÝÝ¿ ½ÇÝù£ ²Û¹ ñá å¿ ÇÝ μ³ñ -

ÓÁ ³Ý Ïá ÕÇ ÝÇÝ ëÝ³ ñÇÝ ÏÁ ÏéÃÝ»ó Ý¿ »õ Ç¯Ýã ï»ë Ý¿, ÍÝÝ¹³ñ -

·»É ¹» Õ³ Ñ³ ïÇ ïáõ÷ ÙÁ£ ²Ý ßáõßï ÑÇõ³Ý ¹ÇÝ ÍÝáÕ ùÁ ï»Õ »³Ï

ã»Ý, Ã¿ Çñ»Ýó ½³ õ³ ÏÁ Ç°Ýã ×³Ù μáõ ÏÁ Ñ» ï» õÇ, ·³ Õ³ ÷³ñ ÇëÏ

ãáõ ÝÇÝ Çñ»Ýó ïÇ å³ñ ¹áõëï ñÇÝ í³ ñ³Í Ï»³Ý ù¿Ý£ ´ÅÇß ÏÁ,

ùÝÝ» É¿ »ïù ÑÇõ³Ý ¹Á, ÏÁ ·ñ¿ ¹» Õ³ ·Çñ ÙÁ »õ ³é³Ýó Ëûëù ÙÁ

³ñ ï³ ë³ Ý» Éáõ ÏÁ Ù»Ï ÝÇ£

ÜÙ³Ý å³ ñ³ ·³ Ý» ñáõÝ, ³Ý ßáõßï ãù³ õá ñáõ ÃÇõÝÝ ¿, áñ

å³ï ×³é ÏÁ Ñ³Ý ¹Ç ë³ Ý³Û ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇ ³Õ çÇÏ Ý» ñáõ ß» Õ» Éáõ

×³Ý³å³ñÑ¿Ý, ÙËñ×áõ»Éáõ Ñ³Ù³ñ ¹ÅáËù£ ²ñ¹ »ûù ³Ûå³Ý»-

ÉÇ± »Ý ³ÝáÝù, Ã¿± áã Ïþ³ñ ¹³ ñ³ó áõÇÝ §Ù»Õ Ù³ óáõ óÇã ¹¿åù

Û³Ý ó³ Ý³ó¦áí£ ºÃ¿ ³Ýó »³ ÉÇÝ ·³Õï ÝÇ ÏÁ å³Ñ áõ¿ ÇÝ ÝÙ³Ý

¹¿å ù»ñ, ³ÛÅÙ ³ÝáÝù ëá íá ñ³ Ï³Ý »ñ» õáÛÃ ¹³ñ Ó³Í »Ý, ³ÛÝ -

ù³°Ý áñ ³Ý μ³ ñá Û³ ó³Í ¿ ÁÝ Ï» ñáõ ÃÇõÝÁ£ ²Õ ù³ ïáõ Ã»³Ý

å³ï ×³ éáí ã¿, áñ Ï³ñ· ÙÁ ³Õ çÇÏ Ý»ñ ÏÁ í³ ñ»Ý ë» é³ ÛÇÝ

ë³Ý Ó³ñ Ó³Ï Ï»³Ýù, ³ÛÉ` Ï³ Ùá íÇÝ »õ ³é³Ýó ³Ùû ÃÇ ½·³ -

óáõ ÙÇ£

109

´²ðºÎ²Øê

1960-³Ï³Ý Ãáõ³ Ï³Ý Ý» ñáõÝ ä¿Û ñáõ ÃÇ Ù¿ç Ï³ñ Ñ³Û Ñ³ -

Ù³É ë³ ñ³ Ý³ Ï³Ý Ý» ñáõ ÙÇáõ ÃÇõÝ ÙÁ£ ²Ý ¹³ Ù³Ï ó» ó³Û ³Ýáñ

»õ Ý»ñ Ï³Û »Õ³Û Û³ çáñ ¹³ Ï³Ý Ùß³ Ïáõ Ã³ ÛÇÝ Ó»é Ý³ñÏ Ý» ñáõ

»õ Ëñ³Ë ×³ÝùÝ»ñáõ£ ÐáÝ Í³ÝûÃ³ó³Û Ê³ãÇÏ ³ÝáõÝáí ÃáõË

»ñÇ ï³ ë³ñ ¹Ç ÙÁ, áñáõÝ Ñ»ï ëÇ ñ³ ÉÇñ Û³ ñ³ μ» ñáõ ÃÇõÝ Ùß³ -

Ï»óÇ »õ ¹³ñÓ³Ýù Ùï»ñÇÙÝ»ñ£ ²Ûë Ùï»ñÙáõÃÇõÝÁ ï»õ»ó »ñ-

Ï³ñ ï³ ñÇ Ý»ñ` ÙÇÝ ã»õ ³Ýáñ ÈÇ μ³ Ý³ ÝÁ Éù» ÉÁ »õ ØÇ ³ó »³É

Ü³ Ñ³Ý· Ý»ñ Ñ³ë ï³ï áõÇ ÉÁ£

ºñ Ïáõ ³Ý μ³ Å³Ý ëñï³ ÏÇó Ý»ñ ¿ÇÝù, ÏÁ μ³Å Ý»Ï ó¿ ÇÝù Ã¿°

áõñ³ËáõÃÇõÝÝ»ñÁ »õ Ã¿° ïËñáõÃÇõÝÝ»ñÁ£ ´³Ý³ëï»ÕÍÇ Ñá-

·Ç áõ Ý¿ñ, ·»ñ½ ·³ ÛáõÝ »õ Ý» Õáõ Ã»³Ý Ù¿ç û· ï³ Ï³ñ Ñ³Ý ¹Ç -

ë³ óáÕ, Ù³ Ý³ õ³Ý¹ ½·³ ó³ Ï³Ý ·»ï ÝÇ íñ³Û£ î³ ñÇ Ý» ñáõ

ÁÝ Ã³ó ùÇÝ Ù»ñ Ùï»ñ Ùáõ ÃÇõÝÁ Í³ õ³ É» ó³õ, ³ÛÝ å¿ë áñ ¹³ñ -

Ó³Ýù ³Ýμ³Å³Ý ½áÛ· ÙÁ£ ÎÁ å³ßïûÝ³í³ñ¿ÇÝù ÝáÛÝ í³ñÅ³ñ³

ÝÁ Çμñ áõ ëáõ óÇã, Çñ³ ñáõ ÏÁ å³ï Ù¿ ÇÝù Ù»ñ ó³ õ»ñÝ áõ

½·³ ó³ Ï³Ý Ó³ Ëá Õáõ ÃÇõÝ Ý» ñÁ »õ Çñ³ ñáõ ÏþûÅ³Ý ¹³ Ï¿ ÇÝù

Ñ³ñóÇ ÙÁ ÉáõÍÙ³Ý ·Íáí£ 1975-Ç ù³Õ³ù³óÇ ³Ï³Ý å³ï»ñ³½-

ÙÁ Ù»½ Çñ³ñÙ¿ ãμ³ÅÝ»ó, Ñ³Ï³é³Ï áñ ù³Õ³ù³Ï³Ý ï³ñμ»ñ

Ñ³ ÏáõÙ Ý»ñ áõ Ý¿ ÇÝù£

ºñμ áõ ëáõó ã³ Ï³Ý ³ë å³ ñ¿ ½Çë í»ñç ¹Ý» Éáí ÷á Ë³¹ñ áõ» -

ó³Û ø²ÐÈ-Ç ³ñ Ñ»ë ï³ Ýá óÁ áñ å¿ë ïÝû ñ¿Ý, áñá ßáõ ÙÇë Ù¿ç

³éÇ Ý³ »õ Çñ Ï³ñ ÍÇ ùÁ£ Üáñ ·áñ ÍÇ Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý³ ·Çñë ÏÝù» É¿

³é³ç, Çñ»Ý ÁëÇ å³Û Ù³Ý Ý» ñÁ »õ áñ å¿ë ³Ù ë³ Ãá ß³Ï å³ -

Ñ³Ýç ³Í ·áõÙ³ñë£ ø³ç³É»ñ»ó ½Çë »õ Ñ³Ù³Ó³ÛÝ ·ïÝáõ»ó³õ

³é³Í ù³Û ÉÇë£ ÎÁ ëå³ ë¿Ç äñÝ. òÇÏ ÉÁ ñÇÝ å³ ï³ë Ë³ ÝÇÝ`

å³ Ñ³Ý ç³Í ·áõ Ù³ ñÇë ³éÝ ãáõ Ã»³Ùμ£ ºñμ ³Ýáñ ¹ñ³ Ï³Ý

å³ ï³ë Ë³ ÝÁ ëï³ ó³Û, Çñ»Ý ÷á Ë³Ý ó» óÇ ½³ÛÝ£ Ö³Ù μ³Ý

¿ÇÝù, ù³Õ³ùÇ Ï»¹ñáÝ¿Ý äáõñ× Ð³Ùáõï ÏÁ í»ñ³ ¹³éÝ³ÛÇÝù

§ë»ñ íÇë¦áí£ ºñμ ³Ý ÇÙ³ ó³õ, áñ äñÝ. òÇÏ ÉÁñ Ûû Å³ñ ¿ñ å³ -

Ñ³Ý ç³Í ·áõ Ù³ñë ï³ Éáõ, ³ÏÝ Ã³ñ ÃÇ ÙÁ Ù¿ç ¹¿Ù ùÇÝ íñ³Û

110

ÝßÙ³ ñ» óÇ Ý³ Ë³Ý ÓÇ Ýß³Ý ÙÁ, áñáí Ñ» ï»õ ½Çë ßÝáñ Ñ³ õá ñ» É¿

³é³ç å³Ñ ÙÁ ·áõ Ý³ Ã³ ÷» ó³õ »õ ³Ý Ëûë ÙÝ³ó£ Úº ïáÛ í» -

ñ³· ï³õ Çñ μÝ³ Ï³Ý »ñ» õáÛ ÃÁ »õ ßÝáñ Ñ³ õá ñ³ Ï³Ý Ëûë ù»ñ

áõÕ Õ»ó ÇÝ ÍÇ, Û³Ûï Ý» Éáí Çñ ³Ý ë³Ñ Ù³Ý áõ ñ³ Ëáõ ÃÇõÝÁ£

äáõñ× Ð³ Ùáõï Ñ³ë Ý» É¿ í»ñç, μ³ñÓ ñ³ ó³Ýù Ù»ñ ïáõ ÝÁ »õ

·³ õ³Ã ÙÁ ëáõñ ×Ç ßáõñç ½ñáõ ó» óÇÝù Ù»ñ »ñ Ïáõ ùÁ Ûáõ ½áÕ

Ñ³ñó»ñáõ Ù³ëÇÝ£ ²Û¹ Ñ³ñó»ñÁ ³Ýßáõßï ½·³ó³Ï³Ý Ñ³Ý ·³-

Ù³Ýù ÏÁ Ïñ¿ ÇÝ, áñáí Ñ» ï»õ »ñ Ïáõùë ³É ³Û¹ ûñ» ñáõÝ ëÇ ñ³ -

Ñ³ ñ³Í ¿ÇÝù, ÇëÏ Ù»ñ ëÇ ñ³Í ûñÇ áñ¹ Ý» ñÁ Ù»½ Éáõñ çÇ ã¿ ÇÝ

³é Ý»ñ, ÇÝã áñ ëå³ ëá Õ³ Ï³Ý íÇ ×³ ÏÇ ÏÁ Ù³ï Ý¿ñ Ù»½£

Ê³ ãÇ ÏÇÝ ½Çë ³Ý³ÏÝ Ï³ ÉÇ μ» ñáÕ Ñ³ Ï³½ ¹» óáõ Ã» Ý¿Ý »ïù

Û³ ñ³ μ» ñáõ ÃÇõÝ Ý»ñë ãË½» óÇ ³Ýáñ Ñ»ï, ÁÝ¹ Ñ³ Ï³ é³ÏÝ`

³õ» ÉÇ Ùï»ñ Ù³ ó³Û£ ºñ ÏÁÝï ñ³Ý ùÇ Ù¿ç ¿ñ ³Ý. å³ ï» ñ³½ Ù³ -

Ï³Ý íÇ ×³ ÏÁ ½ÇÝù ³Ý ·áñ Íáõ Ã»³Ý Ù³ï Ý³Í ¿ñ áõ ÏÁ Ùï³¹ -

ñ¿ñ ·³Õ Ã»É£ ê³ Ï³ÛÝ á±õñ£ Ü³ Ë³ å¿ë, ûñ ÙÁ ³Ý Û³Ûï Ý³Í

¿ñ, áñ »Ã¿ ·³Õ Ã» Éáõ ëïÇ åá Õáõ Ã»³Ý ³é ç»õ ·ïÝáõ¿ñ, ÏÁ

Ý³ ËÁÝï ñ¿ñ Ð³ Û³ë ï³Ý »ñ Ã³É, áõ ñÇß á°ã Ù¿Ï ï»Õ£ ºñμ Ï³ -

óáõ ÃÇõÝÁ í³ï Ã³ ñ³ ó³õ, Ê³ ãÇÏ, áñ ÙÇÝã ³Û¹ ³Ùáõë Ý³ ó³õ

áã Ã¿ ëÇ ñ³ ÍÇÝ, ³ÛÉ áõ ñÇß ûÇ ñáñ ¹Ç ÙÁ Ñ»ï - ù³ ÝÇ áñ ëÇ ñ³ -

ÍÁ Çñ»Ý ¹³ õ³ ×³ Ý³Í ¿ñ - Éñçû ñ¿Ý Ùï³ Í»ó ·³Õ Ã»É£ ²ñ ¹¿Ý

ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇÝ Ù¿Ï Ù³ ëÁ ²Ù» ñÇ Ï³ ÏÁ ·ïÝáõ¿ñ£ Ø»ñ í»ñ çÇÝ

Ñ³Ý ¹Ç åáõ ÙÇÝ, ³Ý Ñ³ õ³ëï Ç ³ óáõó, áñ ÈÇ μ³ Ý³ ÝÁ åÇ ïÇ

ãÉù¿ñ£ ê³ Ï³ÛÝ Û³ çáñ¹ ³é ïáõ ³Ý å³ïß ·³ ÙÇë í³ ñ¿Ý ½Çë

Ï³Ý ã»ó »õ Û³Ûï Ý»ó, áñ í³ÕÝ ÇëÏ ²Ù» ñÇ Ï³ ÏÁ Ù»Ï Ý¿ñ£ Æ±Ýã

¿ñ ¹ñ¹³ å³ï ×³ éÁ ³Ûë Ñ³å ×»å áñá ßáõ ÙÇÝ, ã·Çï ó³Û£

²é³Ýó ·³ õ³Ã ÙÁ ëáõñ× ³é Ý» Éáõ í»ñ çÇÝ ³Ý ·³Ù, Ññ³ Å»ßï

ïáõÇÝù Çñ³ ñáõ£

î³ ñÇ Ý»ñ »ïù »ñμ »ë ³É ëïÇå áõ» ó³Û áíÏ Ç ³ Ýáë Ý» ñ¿Ý ³Ý -

¹ÇÝ Ñ³ë ï³ï áõÇÉ Ýáñ Ï»³Ýù ÙÁ ëÏë» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, Ñ³Ý ¹Ç å» -

ó³Û Ê³ ãÇ ÏÇÝ` μ³ õ³ Ï³Ý ÷Ýïéïáõù Ý»ñ Ï³ ï³ ñ» É¿ »ïù£

ÜáÛÝ Ùï»ñÇÙÝ»ñÝ ¿ÇÝù, Ù»ñ Û³ñ³μ»ñáõÃÇõÝÝ»ñáõÝ Ù¿ç μ³Ý

ã¿ñ ÷áË áõ³Í£ Æñ ïáõ ÝÁ ï³ ñ³õ ½Çë, ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇÝ Í³ Ýû Ã³ -

111

óáõó, áñáí Ñ» ï»õ ¹³ñ Ó³Í ¿ñ ½³ õ³Ï Ý» ñáõ ï¿ñ »õ Ñ³ñ óáõó

²Ù»ñÇÏ³ Å³Ù³ÝáõÙÇë å³ï ×³éÁ£ §áñÍÇ Ñ³Ù³ñ¦ å³ï³ë-

Ë³ Ý» óÇ »õ Çñ»Ý Ãáõ» óÇ ³ÛÝ μá Éáñ Ëáë ïáõÙ Ý» ñÁ, ½áñë í³ñ -

å»ïë` §»Õ μ³Ûñë¦, ÇÝ ÍÇ ïáõ³Í ¿ñ »ñμ ÏÁ Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý¿ ÇÝù

îáõÝ í» ñ³ ¹³ñ Ó¿ë »ñ Ïáõ ûñ »ïù ëÏë³Û ·áñ ÍÇë£ î³ñ áõ» -

Éáí ²Ù» ñÇ Ï³ ÛÇ Ûá· Ý» óáõ óÇã Ï»³Ý ù¿Ý, Ùáé ó³Û μ³ ñ» Ï³Ù »õ

Í³ ÝûÃ£ Â¿ »õ ã¿Ç Ñ³Ý ¹Ç å»ñ Ê³ ãÇ ÏÇÝ, μ³Ûó ³Ýáñ Ñ»ï ÏÁ

Ëû ë¿Ç Ñ» é³ Ó³Û Ýáí »õ ï» Õ» Ïáõ ÃÇõÝ Ý»ñ Ïáõ ï³ ÛÇ ·áñ ÍÇë

Ù³ ëÇÝ£ ²Ý ÏÁ Ëñ³ ï¿ñ ½Çë »õ ÏÁ Ã» É³¹ ñ¿ñ, áñ Ñ³Ù μ» ñáÕ

ÁÉÉ³Ù, áñáíÑ»ï»õ ¹¿Ùë Û³ñáõóáõ³Í ¹Åáõ³ñáõÃÇõÝÝ»ñÁ Å³-

Ù³ Ý³ ÏÇ ÁÝ Ã³ó ùÇÝ ÏÁ ÉáõÍ áõÇÝ »õ §¹Åáõ³ñ ûñ» ñáõÝ É³õ

ûñ»ñ ÏÁ Û³ çáñ ¹¿ ÇÝ¦ ÏÁ íëï³ Ñ»ó Ý»ñ ÇÝ ÍÇ£

¸Åμ³Ë ï³ μ³ñ, ²Ù» ñÇ Ï³ Ï» óáõ ÃÇõÝë Ó³ ËáÕ »½ ñ³ Û³Ý -

·áõÙ áõ Ý» ó³õ »õ ëïÇå áõ» ó³Û, ·³Õ Ã³ Ï³ ÝÇ óáõ åÁ ÏñÏÇÝ

³Ý ·³Ù Ó»éùë, ÷á Ë»É ·³Õ Ã³ í³Ûñë »õ Ñ³ë ï³ï áõÇÉ ³ Ý³ -

ï³£ Èáë ²Ý ×» ÉÁ ëÁ Éù» É¿ë ³é³ç, áõ ½» óÇ í»ñ çÇÝ ³Ý ·³Ù Ëû -

ëÇÉ Ê³ ãÇ ÏÇÝ »õ, »Ã¿ Ï³ ñ» ÉÇáõ ÃÇõÝ ÁÉ É³Û, Ñ³Ý ¹Ç åÇÉ Çñ»Ý

Ñ»ï, ÷á Ë³Ý ó» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ÇÙ áñá ßáõÙë ÇÝã å¿ë áñ ³Ýó »³ ÉÇÝ

ÇÝù Áñ³Í ¿ñ Çñ å³ ñ³ ·³ ÛÇÝ£

Ð» é³ Ó³Û Ý» óÇ ïáõ ÝÁ£ Ð» é³ Ëû ëÇÝ ½³Ý ·Á μ³ õ³ Ï³Ý »ñ -

Ï³ñ ÑÝã»ó, Û» ïáÛ Ï³ Ý³ óÇ Ó³ÛÝ ÙÁ §Ñ»É Éû¦ ÙÁ ³ñ Ó³ Ï»ó£ ÎÇÝÝ

¿ñ£ Ú³Ûï Ý» óÇ, áñ Ïþáõ ½¿Ç Ê³ ãÇ ÏÇÝ Ñ»ï Ëû ëÇÉ£ Ú³Ý Ï³ñÍ ·Ç -

ÍÇÝ Ù¿ ç¿Ý Éë» óÇ Ñ» ï»õ »³ ÉÁ.

- ì³ Ñ¿Ý ¿, »Ïá°õñ ³é, Ý³ ÛÇñ Ç±Ýã Ïþáõ ½¿ Ïáñ£

ÐÇ ³ë Ã³ ÷» ó³Û. ã¿Ç ³ÏÝ Ï³ É»ñ ÝÙ³Ý í» ñ³ μ» ñáõÙ ÙÁ£ ºñμ

Ê³ãÇÏ ÁÝÏ³ÉáõãÇÝ Ù¿ç¿Ý μ³ñ»õ»ó ½Çë, ³é³Ýó áñ ËûëùÁ ß³ñáõ

Ý³ Ï¿, ÁëÇ.

- Ê³ ãÇÏ, μ³Ý ã»Ù áõ ½»ñ, å³ñ ½³ å¿ë ÏÁ Ñ» é³ Ó³Û Ý»Ù ù» -

½Ç Áë» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, áñ àõñ μ³Ã ÇñÇ ÏáõÝ ÜÇõ ºáñù ÏÁ Ù»Ï ÝÇÙ,

ÑáÝ Ï¿ ³ Ý³ ï³ ³Ýó Ý» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí£

ÀÝ Ï³ Éáõ ãÁ í³ñ ¹ñÇ£

´³ ñ» Ï³ Ùáõ ÃÇõÝ£ Æ°Ýã ëÇÝ »õ ÇÙ³ë ï³ ½áõñÏ μ³é£ Æñ³õ

112

μ³ñ»Ï³ÙÁ ³Ûëå¿ë ãþÁÉÉ³ñ£ ²Ý Ñá ·Ç Ïáõ ï³Û μ³ñ»Ï³ÙÇÝ Ñ³-

Ù³ñ, ¹Åáõ³ ñáõ Ã»³Ý ûñ» ñáõÝ Ó»éù Ïþ»ñ Ï³ ñ¿ »õ ÏÁ ç³ Ý³Û

Éáõ ÍáõÙ Ý»ñ ·ïÝ»É Ý»Õ Ï³ óáõ Ã»³Ý ¹Ç Ù³ó£ ²ñ¹ »ûù Ê³ ãÇÏ

Çñ³±õ μ³ ñ» Ï³Ù ÙÁÝ ¿ñ ÇÝ ÍÇ Ñ³ Ù³ñ£ ²Ýáñ 1975-ÇÝ áõ Ý» ó³Í

Ñ³ Ï³½ ¹» óáõ ÃÇõÝÁ Ç Éáõñ Ýáñ å³ß ïû ÝÇë éá ×Ç ÏÇÝ »õ 1989-

ÇÝ Çñ ÏÝáç ³ñï³Û³ÛïáõÃÇõÝÁ Ï³ëÏ³ÍÝ»ñ Ïþ³ñÃÝóÝ»Ý ÙÇïùÇë

Ù¿ç »õ ³ñÃ Ýáõ Ã»³Ý ÏÁ Ññ³ õÇ ñ»Ý ½Çë ³Û ëáõ Ñ» ï»õ ÇÙ

áõ Ý» Ý³ ÉÇù μ³ ñ» Ï³Ù Ý» ñáõë ÁÝï ñáõ Ã»³Ý ·Íáí£

113

îàäð²Î ØÀ ²ÈÆôðÆ Ð²Ø²ð…

Ø³Ý Ïáõ Ã»³Ý ûñ» ñáõë, Ø³ ñ³ß ÷á Õá óÇ ÁÝ Ï»ñ Ý»ñë, áñáÝù

ÇÝÍÇ å¿ë ÏÁ Û³ ×³Ë¿ÇÝ Ð³Û Î³ÃáÕÇÏ¿ Ø»ëñáå »³Ý í³ñÅ³ñ³Ý,

Ë³ ÕÇ å³ ÑáõÝ »ñμ çÕ³Û Ý³ Ý³ ÛÇÝ »õ áõ ½¿ ÇÝ íñ¿Å Éáõ -

Í»É` §Î³ Ãá ÉÇÏ ÉÇÏ, ÉÇÏ, åÇñ ãáõ³É Ç÷ ÉÇÏ¦ (ïáå ñ³Ï ÙÁ

¹»ñÓ³Ý) Ý³Ë³ïÇÝùÁ ÏþáõÕÕ¿ÇÝ Ï³ÃáÕÇÏ¿ Ë³Õ³óáÕÝ»ñáõë

Ñ³ë ó¿ ÇÝ£ ²Û¹ Å³ Ù³ Ý³Ï, Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿ ÁÉ É³ ÉÁ ³ñ³ï ÙÁÝ ¿ñ »õ

Ñ³ Ûáõ Ã» Ý¿ ¹áõñë ÁÉ É³ Éáõ Û³Ý ó³Ýù ÙÁ£ ²Ûë Ý³ Ë³ ¹³ ëáõ -

ÃÇõÝÁ Éë» Éáí, ã¿ ÇÝù Ý»Õ áõ»ñ, áñáí Ñ» ï»õ Ñ³ßï áõ³Í ¿ÇÝù

¹ñáõ Ã»³Ý Ñ»ï. Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿Ý Ñ³Û Ñ³ ë³ ñ³ Ïáõ Ã» Ý¿Ý ¹áõñë

½³Ý· áõ³Í ÙÁÝ ¿ñ, áñ ÏÁ Ñå³ ï³ Ï¿ñ Ðéá ÙÇ »Ï» Õ»ó õáÛ£ ºñμ

Ù» Í» ñÁ ûñÇ Ý³Ï ÏÁ Ñ³Ý ¹Ç ë³ Ý³ ÛÇÝ ÷áù ñ» ñáõÝ, Ñ» ï» õ³ μ³ñ

¹³ ëÁÝ Ï»ñ Ý» ñáõë Ý³ Ë³ ïÇÝ ùÁ áñ å¿ë Ý³ Ë³ ïÇÝù ã¿Ç ³é -

Ý»ñ, ÝáÛ ÝÇëÏ Ñ³ßï áõ³Í ¿Ç ·³ Õ³ ÷³ ñÇÝ Ñ»ï£

ê³ Ï³ÛÝ Ù» Í» ñáõ å³ ñ³ ·³ ÛÇÝ, μá Õá ù» Éáí ÏÁ ¹Ç Ù³ õáñ

áõ¿ñ ³Ûë Ëûë ùÁ, íÇ ×³ μ³ Ýáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõ ¹áõé ÏÁ μ³ Ý³ñ,

áñáÝó ÙÇïù μ³ ÝÇÝ Ñ» ï»õ »³ÉÝ ¿ñ. Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿ Ý»ñÝ ³É Ñ³Û ¿ÇÝ

³½ ·ÇÝ ÙÇõë ½³ õ³Ï Ý» ñáõÝ ÝÙ³Ý, μ³Ûó á±õñ ¿ÇÝ ÉëáÕ ³Ï³Ýç -

Ý»ñÁ£ Î³ÃáÕÇÏ¿ å³ï³ëË³Ý³ïáõÝ»ñ, Ñ³Ï³½ ¹»Éáí ³Ûë Ù»-

Õ³¹ ñ³Ý ùÇÝ, ³õ» ÉÇ Ïþ³Ù ñ³ Ý³ ÛÇÝ Çñ»Ýó Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿ áõ Ã»³Ý

Ù¿ç, ÏþÁÝ ¹áõ Ý¿ ÇÝ Çñ»Ýó ï³ñ μ»ñ ÁÉ É³ Éáõ Ñ³Ý ·³ Ù³Ý ùÁ »õ ÏÁ

ç³Ý³ÛÇÝ ³Ù¿Ý Ï»ñå áõñáÛÝ Û³ñ³Ýáõ³ÝáõÃ»³Ý Ù¿ç ß³Õáõ»-

Éáõ Ùï³¹ ñ³Ý ùáí ³å ñÇÉ£ ²Ûë ³éÝ ãáõ Ã»³Ùμ, î¿ñ Ü»ñ ë¿ë

ì³ñ ¹³ å»ï ³ ñ³ å³ß »³ ÝÁ Û³ ïáõÏ ³ß Ë³ ï³Ýù ÏÁ Ã³ ÷¿ñ

»õ ³é ³Û¹ É³õ ³ã ùáí ã¿ñ ¹Çï áõ»ñ ³½ ·³ ÛÇÝ Ý» ñáõ ÏáÕ Ù¿£

²Ýáñ Ñ³Ý ¹¿å ëå³é Ý³ ÉÇù Ý» ñÁ ³Ý å³ Ï³ë ¿ÇÝ, μ³Ûó ³Ý

ÝÏ³ ïÇ ã¿ñ ³é Ý»ñ ½³ ÝáÝù »õ ÏÁ ß³ ñáõ Ý³ Ï¿ñ Çñ Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿ -

³ å³ßï ÁÝ Ã³ó ùÁ£ ÜáÛ ÝÁ ÏþÁÝ¿ ÇÝ Ý³ »õ ³Ýáñ Û³ çáñ¹ Ý» ñÁ£

úñÇ Ý³Ï ÙÁ ï³ Éáí Áë»Ù, áñ ä»ñ ×áõ ÑÇ ùáÛñë Ýß³Ý áõ» ó³õ ³ÛÝ -

×³ñ óÇ ³é³ ù» É³ Ï³Ý »ñÇ ï³ ë³ñ ¹Ç ÙÁ Ñ»ï£ ²Ûë Éáõ ñÁ ³é Ý» -

Éáí, í³ñ ¹³å»ï ÙÁ ³é³ñÏ»ó »õ Û³Ý ¹ÇÙ³Ý³Ï³Ý á×áí Áë³õ.

114

- Î³ÃáÕÇÏ¿ Ù¿ÏÁ ã·ï³±ù, áñ Éáõë³õáñã³Ï³ÝÇ ïáõÇù ùáÛñ»ñ

ÝÇ¹£

Æë ÏáÛÝ ÁÝ¹í ½áõ Ùáí å³ ï³ë Ë³ Ý» óÇ.

- ì³ñ ¹³å»°ï, »ñÃ³Ù Ï³ÃáÕÇÏ¿Ý»ñáõ ¹á±õéÁ ½³ñÝ»Ù »õ

Áë»Ù, áñ ·³Ý ùñáçë Ñ»ï Ýß³Ý áõÇÝ£

Æ±Ýã ï³ñ μ» ñáõ ÃÇõÝ. Ñ³ ÛÁ Ñ³Û ¿£ ´³Ûó ûñÇ Ý³ Ï³Ý Ñ³ñó ÙÁ

Ï³ñ£ ²Û¹ ûñ» ñáõÝ, Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿Ç ÙÁ áã Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿Ç Ñ»ï ³Ùáõë -

Ýáõ ÃÇõÝÁ ³Ý í³ õ»ñ ¿ñ ì³ ïÇ Ï³ ÝÇ ÏáÕ Ù¿, áõë ïÇ »ñμ ùáÛñë

³Ùáõë Ý³ Ý³ñ, Çñ åë³ ÏÁ ³åû ñÇ ÝÇ åÇ ïÇ Ñéã³Ï áõ¿ñ »õ

³Ùáõ ëÇ ÝÇÝ Ñ»ï Ï»Ý ë³Ï óáõ ÃÇõÝÁ` ßÝáõ ÃÇõÝ£ ´³ ñ» μ³Ë ï³ -

μ³ñ Ñ³Û Ï³ÃáÕÇÏ¿ ÝáõÇñ³å»ïáõÃÇõÝÁ ì³ïÇÏ³ÝÇ Ùûï ³ß-

Ë³ ï³Ýù ï³ ñ³õ, μ³ ó³ï ñ»ó Ñ³Û Åá Õá íáõñ ¹ÇÝ Çñ³ íÇ ×³ ÏÁ

»õ ³ñïûÝáõÃÇõÝ ëï³ó³õ Ï³ÃáÕÇÏ¿ »Ï»Õ»óõáÛ å³ï³ëË³-

Ý³ ïáõ Ý» ñ¿Ý, áñ Ñ³Û Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿ ÙÁ áã Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿Ç Ñ»ï

³Ùáõë Ýáõ ÃÇõÝÁ ûñÇ Ý³ õáñ ÝÏ³ï áõ¿ñ£ ²Û¹ å¿ë ³É »Õ³õ£

Ø³Ý Ïáõ Ã»³Ýë, ³Ûë μÇõ ½³Ý ¹³ Ï³Ý íÇ ×³ μ³ Ýáõ Ã» Ý¿Ý Û³ -

é³ç³ó³Í »É»Ïïñ³Ï³Ý³ó³Í ÙÃáÉáñïÁ ³Ýï³ñμ»ñáõÃ»³Ùμ

Ïþ³å ñ¿Ç£ Æ±Ýã Ñá·, Ã¿ Ç°Ýã ¿Ç. Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿ Ï³Ù ³é³ ù» É³ Ï³Ý,

Ï³ ñ» õá ñÁ Ñ³Û ÁÉ É³Éë ¿ñ£ Ð» ï» õ³ μ³ñ ã¿Ç Ñ³ Ï³½ ¹»ñ Û³ ñ³-

Ý áõ³ Ýáõ Ã»³Ýë Ñ³Ý ¹¿å áõÕÕ áõ³Í ³Ù μ³ë ï³ Ýáõ ÃÇõÝ Ý» -

ñáõÝ£ ÜáÛ ÝÇëÏ μ³ ñ» Ï³ ÙÇ ÙÁ ë³ Ëûë ùÁ. §ºÃ¿ Ï³ ïáõë ³Ý -

·³Ù Ï³ Ãá ÉÇÏ ÁÉ É³Û, ÏÁ Ïïñ»Ù åá ãÁ áõ ÏÁ Ý» ï»Ù¦,

³Ý ï³ñ μ»ñ Ãá Õáõó ½Çë£ Æ ¹¿å, ³Ûë Ëûë ùÇÝ Ñ» ÕÇ Ý³ ÏÇÝ Ñ³ -

ñ³½³ïÝ»ñÁ, μáÉáñÝ ³É ³é³Ýó μ³ó³éáõÃ»³Ý, ³ßË³ï»ó³Ý

Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿ Ñ³ë ï³ ïáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõ Ù¿ç »õ ß³ï ·áÑ ÙÝ³ óÇÝ

Çñ»Ýó ÙÇ ç³ í³Û ñ¿Ý£

Î³ Ãá ÕÇ Ï¿ ÁÉ É³ Éáí Ñ³Ý ¹»ñÓ, ³ß Ë³ ï» ó³Û áã Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿

Ñ³ë ï³ ïáõ Ã»³Ý ÙÁ Ù¿ç »õ ³Ý ¹³ Ù³Ï ó» ó³Û áã Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿

ÙÇáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõ£ ÎÁ ·áñ Í¿Ç ³é³Ýó μ³ñ ¹áÛ ÃÇ »õ Í³ é³ Ûáõ -

ÃÇõÝ ÏÁ Ù³ ïáõ ó¿Ç ³½ ·Çë£ ú· ï³ Ï³ñ ÷áñ Ó³ éáõ ÃÇõÝ ÙÁ

»Õ³õ ÇÙ Ð³ Ù³½ ·³ ÛÇ ÝÇ äáõñ× Ð³ Ùáõ ïÇ Ù³ë Ý³ ×Çõ ÕÇÝ

(³ÛÅÙ` êÇ ÙáÝ ìñ³ó »³Ý) Ù¿ç ï³ ñ³Í ·ñ³ Ï³Ý »õ Ùß³ Ïáõ Ã³ -

115

ÛÇÝ ³ßË³ï³Ýùë£ áñÍ»óÇ Ý³Ë ·ñ³Ï³Ý Û³ÝÓÝ³ËáõÙμÇ ÍÇñ¿Ý

Ý»ñë, ³å³, ëï³ÝÓ Ý» óÇ Û³ çáñ ¹³ μ³ñ ³ï» Ý³¹ åÇ ñÇ »õ

³ï» Ý³ å» ïÇ å³ß ïûÝ Ý» ñÁ£ ÆÝù ½ÇÝùë Ñ³ ñ³ ½³ï ÏÁ ½·³ ÛÇ

³Ûë ÙÇáõÃ»³Ý Ù¿ç, áõñ Û³ñ³Ýáõ³Ý³Ï³Ý ËïñáõÃÇõÝ ãÏ³ñ,

ÙÇÝ ã»õ ³ÛÝ ûñÁ, »ñμ áã ³Ý ¹³Ù ÙÁ ëÏë³õ ½Çë ËÍμÍ»É »õ »ñ» -

ëÇë ½³ñ Ý»É Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿ áõ ÃÇõÝë£ ì³ñ ã³ Ï³Ý ÁÝ Ï»ñ Ý»ñë ÷áñ -

Ó» óÇÝ Ï³ ë»ó Ý»É ³Ýáñ ã³ ñ³Ù ïáõ ÃÇõÝ Ý» ñÁ »õ ½Çë å³ßïå³

Ý»É£ ä³ßï å³ Ýáõ Ã»³Ý Ï³ ñÇù ãÏ³ñ. ã¿Ç Ý»Õ áõ»ñ ³Ýáñ

Ëûë ù» ñ¿Ý »õ ³Ý ï³ñ μ»ñ ÏÁ ÙÝ³ ÛÇ ³Ù¿Ý ³Ý ·³Ù, áñ ÏÁ

·ñ·é¿ñ ½Çë£

- îáå ñ³Ï ÙÁ ³ÉÇõ ñÇ Ñ³ Ù³ñ Ï³ Ãá ÉÇÏ »Õ³ù£ ÆÝ ãá±õ ùáõ

Ñ³ñ³½³ï ¹³õ³Ý³ÝùÇ¹ ã»ë í»ñ³ ¹³éÝ³ñ, »ñμ ·Çï»ë Çñ³-

Ï³ Ýáõ ÃÇõÝÁ, ÏÁ ïñ³ Ù³ μ³ Ý¿ñ ³ë å³ñ£

Î³ ï³ ÏÇ Ïþ³é Ý¿Ç ³Ýáñ Ëûë ù» ñÁ »õ »ë ³É ÇÙ Ï³ñ ·Çë ÏÁ

Ëñ³ ï¿Ç ½ÇÝù, áñ ÇÝùÝ ³É ïáå ñ³Ï ÙÁ ³ÉÇõñ ³é Ý¿ñ »õ Ï³ -

Ãá ÉÇÏ ¹³é Ý³ñ£

- ¸á°õù ï³ ÛÇù ³Û¹ ³ÉÇõ ñÁ, áñ å¿ë ½Ç Ó»½ Ù¿ ãÑ» é³ Ý³ ÛÇÝù,

Ïþ³õ»Éó Ý¿Ç£

²Ûë ³ÉÇõñÇ ïáåñ³ÏÇÝ å³ïÙáõÃÇõÝÁ ÝáñáõÃÇõÝ ã¿ñ, Û³-

×³Ë Éë»ñ ¿Ç ½³ÛÝ áõ ³Ý ó»ñ, ³é³Ýó Í³Ý ñ³ Ý³ Éáõ Ýñμáõ -

ÃÇõÝÝ»ñáõ íñ³Û£ ´³Ûó ³ëå³ñÇÝ Û³Ù³éáõÃÇõÝÁ çÇÕ»ñáõë

ÏÁ ¹åÝ³ñ áõ Ïþ³Ý Ñ³Ý·ë ï³ó Ý¿ñ ½Çë£ ÎÁ ÷áñ Ó¿Ç å³ Õ³ ñÇõ -

Ýáõ ÃÇõÝë å³ Ñ»É »õ ³Ýëñ μ³· ñ» ÉÇ ëË³É ÙÁ ã·áñ Í»É£ Æ í»ñ -

çáÛ ÙÇáõ Ã» Ý³ Ï³Ý ¿Ç, å¿ïù ¿ñ áñ Û³ñ ·¿Ç ÁÝ Ï³É »³É

ëá íá ñáõ ÃÇõÝ Ý» ñÁ »õ ãíÇ ñ³ õá ñ¿Ç ÁÝ Ï»ñ Ý»ñë, áñáÝù áã Ù¿Ï

μ³ ÅÇÝ áõ Ý¿ ÇÝ ³Ýáñ §Ñ³ É³ Í³Ýù¦Ý» ñáõÝ Ù¿ç£ Àëï »ñ» õáÛ -

ÃÇÝ, ³ë å³ñ ã¿ñ Ï³ ï³ Ï»ñ, Éáõñç ¿ñ »õ Çë Ï³ å¿ë ÏÁ ç³ Ý³ñ

½Çë áõ ÕÇÕ ×³Ù μáõ μ» ñ»É, »Ã¿ ÝáÛ ÝÇëÏ Çñ Ëûë ù» ñÁ ÅåÇ ïáí

»õ ËÝ¹áõ ùáí Ïþ³ñ ï³ ë³ Ý¿ñ£ î» ÕÇ ãïáõÇ »õ ÙÇáõ Ã» Ý³ Ï³Ý

·áñÍ»É³Ó»õ¿ë ãß»Õ»ó³Û£ Î³ÃáÕÇÏ¿ ¿Ç, ³Ûá°, ã»Ù ·Çï»ñ ÇÝãå¿ë£

Î³ Ãá ÉÇÏ ÍÝ»ñ ¿Ç »õ ¹³ëï Ç ³ ñ³Ï áõ»ñ Ï³ Ãá ÉÇÏ ÁÝ ï³ -

ÝÇ ùÇ ÙÁ Ù¿ç, Û³ ×³ Ë»ñ ¿Ç Ý³ »õ Ï³ Ãá ÉÇÏ í³ñ Å³ ñ³Ý£ â»Ù

116

·Ç ï»ñ, Ã¿ ÇÙ ·»ñ ¹³ë ï³Ýë »°ñμ ¹³ õ³ Ý³ ÷áË »Õ³Í ¿, »°ñμ

Éáõ ë³ õáñ ã³ Ï³ Ýáõ Ã» Ý¿ Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿ áõ Ã»³Ý »Ï³Í ¿£ ä¿ïù ¿

å³ï Ùáõ ÃÇõÝÁ å» Õ»É, ÍÝÝ¹³ μ³ Ý³ Ï³Ý Í³éë ½ÝÝ»É, áñ å¿ë -

½Ç Éáõ ë³ μ³Ý áõÇÙ »õ ·Çï Ý³Ù ×ßÙ³ñ ïáõ ÃÇõÝÁ£ ØÇÝã ³Û¹, »ë

³É ÏÁ ¹³õ³ÝÇÙ Éáõë³õáñã³Ï³Ý ÁÉÉ³É, ù³ÝÇ ÏÁ Ñ»ï»õÇÙ ñÇ-

·áñ Èáõ ë³ õá ñÇ ãÇ ÑÇÙ Ý³Í »Ï» Õ»óÇ ÇÝ£ Ðá·ë ã¿, Ã¿ å³ï Ùáõ -

Ã»³Ý á°ñ Å³ Ù³ Ý³ Ï³ßñ ç³ ÝÇÝ ÁÝ ï³ ÝÇùë §¹áõñë »É³Í ¿¦

Ñ³ÛáõÃ»Ý¿, ûï³ñ³ó³Í ¿. ÎÇÉÇÏ »³Ý Ã³ ·³õáñáõÃ»³Ý ßñç³-

ÝÇ±Ý, Ã¿` Ï³ Ùá íÇÝ£ Ð³ õ³ Ý³ μ³ñ å³ï ×³é ÙÁ Ï³Û, ½áñ Ïþ³Ý -

·Ç ï³ Ý³Ù£ Æ±Ýã ³Ý Ñ» Ã»Ã ïñ³ Ù³ μ³ Ýáõ ÃÇõÝ ³Ûë ¹³ õ³ Ý³-

÷áËáõÃÇõÝÁ í»ñ³·ñ»É… ïáåñ³Ï ÙÁ ³ÉÇõñÇ£ ÆÝãá±õ åÝ¹»É,

ëÇ ñ» ÉÇ° ³ë å³ñ, ³Ûë í³ñ Ï³ ÍÇÝ íñ³Û »õ Ï³ ï³ ñ»É Ýáõ³ë -

ï³ óáõ óÇã ³Ù μ³ë ï³ Ýáõ ÃÇõÝ Ý»ñ£ ºÃ¿ ³ÉÇõ ñÇ Ñ³ñó ¿ñ, ÇÝ -

ãá±õ áõ ñ»ÙÝ ûñ áõ³Ý Çß Ë³ Ýáõ ÃÇõÝ Ý» ñÁ Ã» ñ³ ó³Ý Çñ»Ýó

å³ñï³õáñáõÃÇõÝÝ»ñáõÝ Ù¿ç, áñå¿ë½Ç ³ÙμáÕç Ñ³Ù³ÛÝù ÙÁ

å³ Ñ¿ ÇÝ Çñ»Ýó Íá óÇÝ Ù¿ç£

²É Ñ» ñÇù ¿ óáõ ó³ μ» ñ»É Ùá É» é³Ý ¹áõ ÃÇõÝ »õ ³Ý Ñ³ë Ï³ óá -

Õáõ ÃÇõÝ. ùë³Ý Ù¿ Ï» ñáñ¹ ¹³ñ »Ýù, ³Ýó »³ ÉÇ Ë³ õ³ ñ³Ù ïáõ -

ÃÇõÝÁ ³É Ç ½û ñáõ ã¿ Ïñû Ý³ Ï³Ý ·»ï ÝÇ íñ³Û£ ÎÁ å³ßï áõÇ

ÝáÛÝ ²ëï áõ³ ÍÁ μá Éáñ Ñ³ Û» ñáõÝ »õ ùñÇë ïáÝ »³ Ý» ñáõÝ ÏáÕ -

Ù¿, Ã¿ »õ Ï³Ý ÍÇ ë³ Ï³Ý ï³ñ μ» ñáõ ÃÇõÝ Ý»ñ, áñáÝù ÏÁ Ãáõ -

Ý³ õá ñ»Ý ÙÇç-ùñÇë ïá Ý¿ ³ Ï³Ý Û³ ñ³ μ» ñáõ ÃÇõÝ Ý» ñÁ£ øñÇëïá

Ý¿ áõ Ã»³Ý ëå³é Ý³ óáÕ íï³Ý· Ý» ñáõÝ ¹Ç Ù³ó Ï³ ñ» ÉÇ ã¿

³Û É»õë áñ ¹»· ñ»É μ³ ó³ ë³ Ï³Ý Ï»ó áõ³Íù Ý»ñ£ Ð³ Ï³ é³Ï ¹³ -

õ³ Ý³Ý ù³ ÛÇÝ ï³ñ μ» ñáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõ, å¿ïù ¿ ÙÇ ³ ï»Õ ³ß Ë³ -

ïÇÉ »õ å³Ñ å³ Ý»É ùñÇë ïá Ý¿ ³ Ï³Ý Ñ³ õ³ï ùÁ£ Î³ Ãá ÉÇÏ,

³é³ù»É³Ï³Ý Ï³Ù ³õ»ï³ñ³Ý³Ï³Ý, μáÉáñë ³É ùñÇëïáÝ »³Û

»Ýù, ³ÉÇõ ñáí Ï³Ù ³é³Ýó ³ÉÇõ ñÇ£

117

§ºðÆî²ê²ð¸ Ð²Ú¦

1969-Ç ¸»Ïï»Ùμ»ñ ³ÙëáõÝ, ÉÇμ³Ý³Ý³Ñ³Û ·ñ³õáñ Ù³Ùáõ-

ÉÁ Ñ³ñëï³ó³õ Ýáñ³ÍÇÝáí ÙÁ` §ºñÇï³ë³ñ¹ Ð³Û¦ Ïáãáõ³Í,

áñ Çñ ³Ý¹ ñ³ ÝÇÏ Ñ³ Ù³ ñ¿Ý ³ñ ¹¿Ý áÕ çáõÝ áõ» ó³õ ÃßÝ³ Ù³ -

Ï³Ý Ï»ó áõ³Í ùáí ÙÁ£ ²ñ ¹³ ñ»õ, ËáõÙμ ÙÁ »ñÇ ï³ ë³ñ¹ Ý»ñ`

Úáí ë¿÷ Ø»É ùáÝ »³Ý, ÄÇ ñ³Ûñ ¸³ÝÇ ¿É »³Ý, ä»ï ñáë Â»ñ-

½ »³Ý, ÈáõÃýÇ Â³ å³· »³Ý, úßÇÝ ñ·»³ ß³ñ »³Ý »õ Çμ ñ»õ

»ñ¿ó` » ñ³ å³ ïÇõ Ð³Ûñ ²Ý¹ ñ³ ÝÇÏ ì³ñ ¹³ å»ï Îé³Ý »³Ý,

ùáí-ùá íÇ ·³ Éáí §Ø»Ýù¦ Ñ³ õ³ ù³ Ï³Ý ³Ýáõ ÝÇÝ ï³Ï áñá ß» -

óÇÝ Ññ³ï³ñ³Ï»É å³ñμ»ñ³Ã»ñÃ ÙÁ, áñ Çñ ³ÝÏ³ËáõÃ»³Ùμ

åÇ ïÇ ½³ Ý³ ½³Ý áõ¿ñ ó³ñ¹ ·á Ûáõ ÃÇõÝ áõ Ý» óáÕ ÙÇõë ûñ Ï³Ý -

Ý»ñ¿Ý, áñáÝóÙ¿ Çõñ³ù³ÝãÇõñÁ ÏÁ å³ïÏ³Ý¿ñ ÏáÕÙÇ ÙÁ£ ²Û¹

Ã»ñ ÃÁ îÇ ÏÇÝ êÇ ñ³Ý ê» ½³ ÛÇ §ºñÇ ï³ ë³ñ¹ Ð³ Ûáõ ÑÇ¦ ·ñ³ -

Ï³Ý »ñÏ ß³ μ³ Ã³ Ã»ñÃÝ ¿ñ, áñ ë» ÷³ Ï³ Ýáõ ÃÇõÝÁ ¹³ñ Ó³õ

§Ø»Ýù¦ÇÝ »õ ³ñ Í³ñ Í»ó áã ÙÇ³ÛÝ ·ñ³ Ï³Ý Ñ³ñ ó»ñ, ³Û É»õ Ñ³ -

ë³ ñ³ Ïáõ ÃÇõÝÁ Ûáõ ½áÕ ½³ Ý³ ½³Ý ËÝ¹Çñ Ý»ñ. ·ñ³ Ï³ Ýáõ -

ÃÇõÝ, ³ñ áõ»ëï (·» Õ³Ý Ï³ñ ãáõ ÃÇõÝ, Ã³ï ñáÝ, ëÇ Ý» Ù³),

»ñ ·ÇÍ³Ýù, ³ÛÅÙ¿ ³Ï³Ý »õ ÝáÛÝÇëÏ ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÇõÝ, Ñ³-

Ï³ é³Ï ³ÛÝ Çñá Õáõ Ã»³Ý, áñ ³Ûë Ù³ñ ½ÇÝ Ù¿ç Ëû ë» Éáõ »õ

·ñ» Éáõ Çñ³ õáõÝù ãáõ Ý¿ñ£ §Ø»Ýù¦Á Çñ Ï»¹ ñá Ý³ ï» ÕÇÝ ÁÝï -

ñ»ó àõ³Ã áõ³Ã Ã³ ÕÇ ÑÇÝ »õ Ñ³ Ù»ëï μÝ³ Ï³ ñ³Ý ÙÁ` Úáí -

ë¿÷ Ø»É ùáÝ »³ ÝÇ ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇÝ Ý³Ë ÏÇÝ μÝ³ Ï³ ñ³ ÝÁ, ß³ μ³-

Ãûñ »³Û Ñ»ñ Ã³ Ï³Ý Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ Ý»ñ Ï³ Û³ óáõó, áñáÝó ÁÝ-

Ã³ó ùÇÝ Ýá ñ»Ï Ý»ñ Ïáõ ·³ ÛÇÝ ³Ý ¹³ Ù³·ñ áõ» Éáõ ËÙμ³ ÏÇÝ,

»ñÇ ï³ ë³ñ¹ Ý»ñ, áñáÝù å³ñ μ» ñáõ Ã»³Ý ëÇõ Ý³Ï Ý» ñ¿Ý Ïþ³ñ -

ï³ Û³Ûï áõ¿ ÇÝ ³é³Ýó Ï³ß Ï³Ý ¹áõ ÙÇ£

§ºñÇ ï³ ë³ñ¹ Ð³Û¦Á Ïáõ ë³Ï ó³ Ï³Ý å³ï Ï³ Ý» ÉÇáõ ÃÇõÝ

ãáõ Ý¿ñ »õ ³é ³Û¹ ëïÇå áõ³Í ã¿ñ Ïáõ ë³Ï óáõ Ã»³Ý ÙÁ μ³Ý -

μ»ñÝ ÁÉÉ³Éáõ£ ²Ýáñ ï¿ñ»ñÁ` §Ø»Ýù¦Á, Ã»ñ»õë áõÝ¿ÇÝ ù³Õ³ù³

Ï³Ý ï³ñ μ»ñ Ñ³ ÏáõÙ Ý»ñ, μ³Ûó ³ÝáÝù ÏÁ ¹³ õ³ Ý¿ ÇÝ

ÙÇ³ÛÝ ×ßÙ³ñ ïáõ ÃÇõÝÁ »õ ÏÁ ï³ ñ³ Í¿ ÇÝ Çñ»Ýó ÇÝù Ý³Ý Ï³Ë

118

·³ Õ³ ÷³ñ Ý» ñÁ£

²Û¹ ûñ» ñáõÝ ³Ý Ïáõ ë³Ï ó³ Ï³Ý ÁÉ É³ ÉÁ Ëá ïáñ ÏÁ Ñ³ Ù» Ù³ -

ï¿ñ Çß ËáÕ ¹³ ë³ Ï³ñ ·Ç ³ë å»ï Ý» ñáõÝ, áñáÝù ã¿ ÇÝ ÏñÝ³ñ

ÁÝ ¹áõ ÝÇÉ, áñ ³Ý Ïáõ ë³Ï ó³ Ï³Ý ËÙμ³Ï ÙÁ ï³ ñ³Í áõÇ »õ Çñ

Çõñ³Û³ïáõÏ ·³Õ³ ÷³ñÝ»ñáí ÏáÕÙÝ³ÏÇóÝ»ñ ß³ÑÇ£ ñ³õáñ

Ù³ Ùáõ ÉÇÝ Ù¿ç ³Ûë ûï³ñ Ù³ñ ÙÇ ÝÇÝ Ã³ ÷³Ý óáõ ÙÁ ³Ý Ñ³Ý -

¹áõñ Å» ÉÇ ¿ñ, å¿ïù ¿ñ ³Ù¿Ý ·Ýáí Ï³ ë»ó Ý»É ³Ýáñ ÑáÕ ß³ ÑÇ -

ÉÁ£ ´³Ûó áõÕ Õ³ ÏÇ å³Û ù³ñ ãÙÕáõ» ó³õ §ºñÇ ï³ ë³ñ¹ Ð³Û¦Ç

¹¿Ù£ ²é³ çÇÝ ÃÇõ¿Ý ³ñ ¹¿Ý, Ù³ñ ¹ÇÏ ³õ» ï» óÇÝ ³Ýáñ Ùû ï³ -

Éáõï ÇñÇÏ Ý³ Ùáõ ïÁ£ Ü³Ë ËÝ¹ñáÛ ³é³ñ Ï³Û ¹³ñ Ó³õ Ã»ñ -

ÃÇÝ ³Ýáõ ÝÁ. §Ï¿ ï³ õáñ Ñ³Û ¿¦ ³é³ñÏ áõ» ó³õ, §ï»ë É³ Ï³Ý

ãáõ ÝÇ¦ Ù³ï Ý³Ýß áõ» ó³õ£ ÜÏ³ ïÇ áõ Ý» Ý³ Éáí ³Ýáñ ³Ý Ï³Ë

Ñ³Ý ·³Ù³ÝùÁ, Ñ»ñÃ³μ³ñ ³ÝÇÏ³ ³Ùμ³ëï³Ýáõ»ó³õ ë³ Ï³Ù

Ý³ ¹»ë å³ Ý³ ïáõ Ý¿Ý ýÇ Ý³Ý ë³ õá ñáõÙ ëï³ Ý³ Éáõ Û³Ý ó³Ý -

ùáí£ ¼³ÛÝ Ë³Û ï³ é³ Ï» Éáõ ÷áñ Ó»ñ ¿ÇÝ ³Ûë μá Éá ñÁ, áñáÝù

ÏÁ ÏñÏÝáõ¿ÇÝ »ñÏáõ ß³μ³ÃÁ ³Ý ·³Ù ÙÁ, Ã»ñÃÇÝ Ññ³ï³ñ³-

Ïáõ Ã»³Ý ³éÇ Ãáí£

§ºñÇ ï³ ë³ñ¹ Ð³Û¦Á áã Ù¿Ï Ýå³ëï ÏÁ ëï³ Ý³ñ, ³ÛÉ ÏÁ

ýÇ Ý³Ý ë³ õáñ áõ¿ñ ÙÇ³ÛÝ ÇÝù ÝÇñ Ù¿£ Ì³Ë ë» ñÁ ÏÁ Ñá ·³ ÛÇÝ

Ã»ñ ÃÇÝ ë» ÷³ Ï³ Ý³ ï¿ ñ» ñÁ Çñ»Ýó Éáõ Ù³ Ý» ñáí, ÇëÏ Í³ Ýáõ -

óáõÙ Ý» ñÁ ÏÁ ë³ ï³ ñ¿ ÇÝ ãÝãÇÝ ïá Ïá ëáí ÙÁ£ ²ÛÝ å¿ë áñ ³Ù -

ë¿ ³ÙÇë ëÏë³Ý Ïáõï³Ï áõÇÉ å³ñï ù» ñÁ, ½áñë Ã»ñ ÃÇÝ ¹³¹ñ»

óáõ Ù¿Ý ï³ ñÇ Ý»ñ »ïù §Ø»Ýù¦¿Ý Ù³ë ÙÁ Û³ÝÓÝ ³é³õ

·á ó»É ³Ù ë³ Ï³Ý í×³ñ Ù³Ý ¹ñáõ Ã»³Ùμ£ Ä³ Ù³ Ý³Ï »Ï³õ,

»ñμ ÝáÛ ÝÇëÏ Ã»ñ ÃÇÝ Ñ³ Ù³ ÏÇñ Ý» ñÁ »õ ³ß Ë³ ï³ ÏÇó Ý» ñÁ,

áñáÝù Ûû Å³ ñ³ Ï³Ù »õ ³Ýí ×³ñ Ïþ³ß Ë³ ï¿ ÇÝ, Ù³ë Ý³Ï ó» ó³Ý

Í³Ëë»ñáõÝ` Çñ»Ýó Ï³ñáÕáõÃ»³Ý Ñ³Ù»Ù³ï ï³Éáí ·áõÙ³ñ-

Ý»ñ£ ²Ûë Çñá Õáõ ÃÇõÝÁ ÷³ëï ÙÁÝ ¿, áñ Ã»ñ ÃÁ ³ñ ï³ ùÇÝ ÝÇõ -

Ã³ Ï³Ý ÙÇ çáó Ý»ñ ãáõ Ý¿ñ, áã Ù¿Ï ¹»ë å³ Ý³ ïáõ Ý¿ ¹ñ³Ù ÏÁ

ëï³ Ý³ñ, ³ÛÉ ÇÝù Çñ Çõ Õáí ÏÁ ï³åÏ áõ¿ñ£

êÏ½μÝ³ Ï³Ý ßñç³ ÝÇÝ, »ñÏ ß³ μ³ Ã³ Ã»ñ ÃÁ ÉáÛë ï» ë³õ Ï³ -

ÝáÝ³õáñ Ï»ñåáí£ àñ»õ¿ áõß³óáõÙ ã¿ñ ³ñÓ³Ý³·ñáõ»ñ£ ÀÝ-

119

Ã»ñóáÕÝ»ñÁ ³ÝÑ³Ùμ»ñáõÃ»³Ùμ ÏÁ ëå³ë¿ÇÝ ³Ýáñ ÉáÛë ï»ë-

Ý» ÉáõÝ£ ÂÇõÁ ÏÁ Í³Ë áõ¿ñ Ù¿Ï ÉÇ μ³ Ý³Ý »³Ý áëÏÇÇ£ ²Ý ßáõßï

í³ ×³é ù¿Ý ³å³ Ñáí áõ³Í ·áõ Ù³ ñÁ ã¿ñ μ³ õ»ñ Í³Ë ë» ñáõÝ,

Ù³ Ý³ õ³Ý¹ áñ ÏáÕ ùÁ ·áõ Ý³ õáñ ¿ñ, μ³Ý ÙÁ, áñ ÏÁ ÏñÏÝ³ -

å³ï Ï¿ñ ïå³· ñáõ Ã»³Ý Í³Ë ëÁ£ ²Ûë ·áõ Ù³ ñ¿Ý å¿ïù ¿ñ áñ

ß³ Ñ³ μ³ ÅÇÝ Ñ³Ý áõ¿ñ ·ñ³ í³ ×³é Ý» ñáõÝ, Ñ» ï» õ³ μ³ñ í³ -

×³é ù¿Ý ß³Ñ ã¿ñ ³å³ Ñáí áõ»ñ£ àñ ù³¯Ý ¹Åáõ³ñ ¿ñ Ã»ñÃ å³ -

Ñ» ÉÁ ³Û¹ å³Û Ù³Ý Ý» ñáõÝ Ù¿ç, ³é³Ýó ³ñ ï³ ùÇÝ Ý» óáõ ÏÇ£ Æ

μÝ¿ ·³ Õ³ ÷³ ñ³ Ï³Ý ·»ï ÝÇ íñ³Û Ý» óáõ ÏÁ ³Ý å³ Ï³ë ¿ñ£

Îáõ ë³Ï ó³ Ï³Ý ¹Å·áÑ áõ ë³ ÝáÕ Ý»ñ Ïáõ ·³ ÛÇÝ ³Ý ¹³ Ù³·Áñ -

õ» Éáõ Ã»ñ ÃÇÝ »õ Çñ»Ýó Ûû¹ áõ³Í Ý» ñáí ×á Ë³ó Ý» Éáõ ÃÇõ» ñÁ£

Ä³ Ù³ Ý³ ÏÇ ÁÝ Ã³ó ùÇÝ ³Û¹ ïÕáó ³ñ ·ÇÉ áõ» ó³õ Û³ ×³ Ë»É

ËÙμ³· ñ³ ïáõÝ »õ Ù³ë Ý³Ï óÇÉ Ññ³ ï³ ñ³ Ïáõ Ã»³Ý£ ²Ûë Ï³ -

óáõ Ã»³Ý ¹Ç Ù³ó, ³ÝáÝù ¹Ç Ù» óÇÝ é³½ Ù³Ñ Ý³ñù Ý» ñáõ »õ ß³ -

ñáõ Ý³ Ï» óÇÝ áñáß Å³ Ù³ Ý³Ï ÙÁ »õë μ» ñ»É Çñ»Ýó Ù³ë Ý³Ïóáõ

ÃÇõÝÁ£ ²Ûë ÑÝ³ñùÝ ³É Û³Ûï ÝÇ »Õ³õ »õ Ã»ñ ÃÁ í»ñç Ý³-

Ï³ Ý³ å¿ë ½ñÏáõ» ó³õ Û³ÝÓ Ý³ éáõ »ñÇ ï³ ë³ñ¹ ï³ñ ñ» ñáõ

³ç³Ï óáõ Ã» Ý¿Ý£ Ð³ Ï³ é³Ï Ù³ñ ¹áó ëå³ ëáõ ÙÇÝ, §ºñÇ ï³ -

ë³ñ¹ Ð³Û¦Á ß³ ñáõ Ý³ Ï»ó ÉáÛë ï»ë Ý»É Ñ³ õ³ ï³ñ Ù³ μ³ñ »ñ -

Ïáõ ß³ μ³ ÃÁ ³Ý ·³Ù ÙÁ£

³Õ³ ÷³ñ³Ï³Ý ·»ïÝÇ íñ³Û, ë÷ÇõéùÁ Û³ïáõÏ ï»Õ ÙÁ ÏÁ

·ñ³ õ¿ñ §ºñÇ ï³ ë³ñ¹ Ð³Û¦Ç áõ Õ» ·Ç ÍÇÝ Ù³ñ ½¿Ý Ý»ñë£ Ð³Û -

ñ» ÝÇù »õ ë÷Çõéù »ñ Ïáõ ³Ý ç³ï ³Ù μáÕ çáõ ÃÇõÝ Ý»ñ ¿ÇÝ,

áñáÝù ½Ç ñ³ñ ÏÁ Éñ³ó Ý¿ ÇÝ£ Ø¿ ÏÁ ÙÇõ ëÇÝ ·á Ûáõ ÃÇõÝÁ ã¿ñ

çÝç»ñ, »ñ ÏáõùÝ ³É ³Ýáõ ñ³ Ý³ ÉÇ »õ ³Ýßñ ç³Ý ó» ÉÇ ßû ß³ ÷» ÉÇ

Çñ³ Ï³ Ýáõ ÃÇõÝ Ý»ñ ¿ÇÝ` ë»ñï Û³ ñ³Ï óáõ Ã»³Ùμ£ 1971-Ç ³Ù -

ñ³Ý, Û³ ïáõÏ Ñ³ Ù³ ·áõ Ù³ñ ÙÁ Ï³½ Ù³ Ï»ñ å»ó ËÙμ³· ñáõ -

ÃÇõÝÁ »õ ë÷Çõé ùÇ ½³ Ý³ ½³Ý ßñç³Ý Ý» ñ¿Ý Ññ³ õÇ ñ»ó »ñÇ ï³ë³ñ¹

Ý»ñ, áñáÝù ³éÝã áõ³Í ¿ÇÝ ë÷Çõé ùÇ ³å³ ·³ Ûáí£ ÐÇÝ·

ûñ» ñáõ íñ³Û »ñ Ï³ ñ³Ó ·áõáÕ Ñ³ Ù³ ·áõ Ù³ ñÁ ï» ÕÇ áõ Ý» ó³õ

ÈÇ μ³ Ý³ ÝÇ ²É¿Û ßñç³ ÝÇ êáõÉ Ô³ñå ·Çõ ÕÁ Îñ¿Ï áõ³ñ Ð³ï -

ï³ï Éáõ ë³ ÙÇï »åÇë Ïá åá ëÇ Ñ³ë ï³ ï³Í μÝ³ Ï³ í³Û ñÇÝ

120

Ù¿ç£ ²Ýáñ Çñ»Ýó Ù³ë Ý³Ï óáõ ÃÇõÝÁ μ» ñÇÝ Ùï³ õá ñ³ Ï³Ý Ý»ñ

(Þ³õ³ñß ÂáñÇÏ »³Ý, ì³Ñ¿ úß³Ï³Ý, ¼³õ¿Ý ØëÁñÉ »³Ý »õ áõñÇßÝ»ñ)

»õ Ý»ñÏ³Ý»ñÁ Éáõë³μ³Ý»óÇÝ Çñ»Ýó ï»ë³Ï¿ïÝ»ñáí£

²Û¹ ¹¿å ùÁ ³Ý Ý³ ËÁÝ Ã³ó ¿ñ ÉÇ μ³ Ý³ Ý³ Ñ³Û Çñ³ Ï³ Ýáõ Ã»³Ý

Ù¿ç »õ ·ï³õ ÷³Û ÉáõÝ Û³ çá Õáõ ÃÇõÝ ÙÁ£ ²Ý ßáõßï ³õ³Ý ¹³ -

å³ßï Ý» ñÁ ½³ÛÝ É³õ ³ã ùáí ã¹Ç ï» óÇÝ…

¸Åμ³Ëï³μ³ñ, Å³Ù³Ý³ÏÇ Ù³ßáõÙÁ »õ ÝÇõÃ³Ï³Ý ÙÇçáó-

Ý»ñáõ ã·áÛáõÃÇõÝÁ ëÏë³Ý ³õ»ñÝ»ñ ·áñÍ»É »õ Ã»ñÃÇÝ Û³ ×³-

Ë³ Ï³ Ýáõ ÃÇõÝÁ Ë³Ë ï»É£ Ì³Ûñ ³é³õ ï» ñ» õ³ Ã³÷ ÙÁ.

³ß Ë³ ï³ ÏÇó Ý»ñ Ñ» é³ ó³Ý, Ý»ñ ùÇÝ å³ é³Ï ïáõÙ Ý»ñ »Ï³Ý

Ë³Ý ·³ñ»É ïÇñáÕ Ñ³Ù»ñ³ßËáõÃÇõÝÁ, ËÙμ³·ñ³ï³Ý ÷á ÷á-

Ëáõ ÃÇõÝ ï» ÕÇ áõ Ý» ó³õ, áñáß í³Ûñ ÙÁ ãáõ Ý» Ý³ Éáí, ËÙμ³· -

ñ³ Ï³½ ÙÁ ëÏë³õ Çñ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ Ý» ñÁ Ï³ ï³ ñ»É Ñáë áõ ÑáÝ£

³ Õ³ ÷³ ñ³ Ï³Ý ·»ï ÝÇ íñ³Û ó³ñ¹ ÙÇ ³ ï³ññ Ï³½ ÙÁ ïÏ³ -

ñ³ ó³õ í¿ ×» ñáõ å³ï ×³ éáí£ ²å³ Ñá í³ Ï³Ý Çñ³ íÇ ×³ÏÝ ³É

ãë³ï³ñ»ó Ññ³ï³ñ³ÏáõÃ»³Ý Ñ»ßï³óÙ³Ý£ Ü³Ë 1973-Ç å³-

Õ»ëïÇÝ »³Ý áïÝÓ ·áõÃÇõÝÝ»ñÁ, ³å³ 1975-Ç ù³Õ³ù³óÇ ³Ï³Ý

å³ ï» ñ³½ ÙÇÝ Í³ ·áõ ÙÁ çÉ³ ï» óÇÝ ³ß Ë³ ï³Ýù Ý» ñÁ »õ å³ï -

×³é ¹³ñ Ó³Ý ³Ý Ï³ ÝáÝ ÉáÛë ÁÝ Í³Û Ù³Ý ÙÁ£ ²Û ëáõ Ñ³Ý ¹»ñÓ,

Ã»ñ ÃÇÝ ï¿ ñ» ñÁ ÏÁ ß³ ñáõ Ý³ Ï¿ ÇÝ ïá Ï³É Ñ³ Ï³ é³Ï Ï³ Õ³ -

óáõÙ Ý» ñáõ£ Æ í»ñ çáÛ §ºñÇ ï³ ë³ñ¹ Ð³Û¦Á ÏÁ ¹³¹ ñ¿ñ 1975-Ç

Ø³ñ ïÇÝ, ÉáÛë ï»ë Ý» É¿ »ïù 101 ³Ý ·³Ù£ ²Ý ³é³ çÇÝ ³Ý ·³Ù

ÉáÛë ï» ë³Í ¿ñ 1969-Ç ¸»Ï ï»Ù μ» ñÇÝ£ êá íá ñ³ Ï³Ý ÁÝ Ã³ó ùáí

å¿ïù ¿ñ áñ Ññ³ ï³ ñ³Ï áõ¿ñ 135 ³Ý ·³Ù£ ê³ Ï³ÛÝ Ï»³Ý ùÇ

»É» õ¿ç Ý» ñÁ »õ ßñç³ å³ ïÇ ÃßÝ³ Ù³Ý ùÁ Ï³ ë» óáõ óÇÝ Ã³ ÷Á »õ

³Ý Ññ³ å³ ñ³ Ï¿Ý ù³ß áõ» ó³õ ëïÇ åá Õ³ μ³ñ£

§ºñÇ ï³ ë³ñ¹ Ð³Û¦Á 1970-³Ï³Ý Ý» ñáõÝ, áñ å¿ë ³Ý Ï³Ë

å³ñμ»ñ³Ã»ñÃ, »½³ÏÇ »ñ»õáÛÃ ÙÁ Ñ³Ý ¹Çë³ó³õ£ ²Ýáñ ï»ë-

É³ å³ßï ï¿ ñ» ñÁ Ýáñ ß³ñ ÅáõÙ ÙÁ ëï»Õ Í» Éáõ ã¿ ÇÝ Ïáã áõ³Í,

³ÛÉ ÏÁ Ó·ï¿ ÇÝ »ñÇ ï³ ë³ñ¹ Ý» ñáõ μ³Ý μ»ñ »ÕáÕ Ýáñ Ññ³ ï³ -

ñ³ Ïáõ ÃÇõÝ ÙÁ ³ß Ë³ñÑ μ» ñ»É ÇÝù Ýáõ ñáÛÝ áõ Õ» ·Ç Íáí ÙÁ, áñ

á°ã Ù¿Ï ù³Õ³ù³Ï³Ý ÏáÕÙÇ Ñ³Ý ¹¿å »ÝÃ³ñÏáõ³ÍáõÃÇõÝ áõ-

121

Ý» Ý³ñ£ ²ÝáÝù Û³ çá Õ» ó³Ý Çñ»Ýó áõÕÇ ÇÝ Ù¿ç »õ ³éÇÃ ÁÝ Í³ -

Û» óÇÝ Çñ»Ýó å¿ë ï»ë É³ å³ßï »ñÇ ï³ ë³ñ¹ Ý» ñáõ, áñ Éñ³-

· ñáõ Ã»³Ý Çñ»Ýó ßÝáñÑù Ý» ñÁ »ñ» õ³Ý Ñ³ Ý»Ý »õ ½³ Ý³ ½³Ý

Ûû¹ áõ³Í Ý» ñáí Çñ»Ýó Ó³Û ÝÁ Éë» ÉÇ ¹³ñÓ Ý»Ý£

Üáõ³ëïë ³Û¹ Ã»ñ ÃÇÝ ³ß Ë³ ï³Ï ó» ó³Û, ëïá ñ³· ñ» Éáí

³ÛÅ Ù¿ ³ Ï³Ý, Ã³ï ñá ÝÇ »õ ëÇ Ý» Ù³ ÛÇ ùÝÝ³ ¹³ ï³ Ï³Ý Ûû¹õ³Í

Ý»ñ ÇÙ Çõ ñ³ Û³ ïáõÏ á×áíë£ ÐáÝ ¿, áñ ÃñÍáõ» ó³Û »õ

½³ñ ·³ óáõ óÇ ·ñ» Éáõ Ï³ ñá Õáõ ÃÇõÝë£ ²Ýáñ ÁÝ Ó» é³Í ÙÃÝá -

Éáñ ïÇÝ Ù¿ç Ñ³Ý ·Çëï ÏÁ ½·³ ÛÇ, ³ÛÝ ù³°Ý áñ Ñ³ ñ³ ½³ï ÙÇ -

ç³ í³Û ñÇ ÙÁ Ù¿ç ÏÁ ·ïÝáõ¿Ç£ ²Ýáñ ¹³¹ ñ» óáõ Ùáí, ÉÇ μ³-

Ý³ Ý³ Ñ³Û ·ñ³ õáñ Ù³ Ùáõ ÉÁ ÏáñëÝ óáõó áë ÏÇ ³éÇ ÃÁ Ýáñ

áõÕÇ¿ ÙÁ ÁÝ Ã³ Ý³ Éáõ£

²Ýáñ ¹³¹ ñ» óáõ Ùáí Ý³ »õ »ë ÏáñëÝ óáõ óÇ ³½³ï ³ÙåÇ áÝ

ÙÁ, áõñ ÏñÝ³ ÛÇ Ñ³ ñ³ ½³ ïû ñ¿Ý ³ñ ï³ Û³Ûï áõÇÉ£ ²Û ëûñ ÏÁ

÷Ýïé»Ù Ýáñ §ºñÇ ï³ ë³ñ¹ Ð³Û¦ ÙÁ, áñ ¹³ñÓ »³É ÇÝ ÍÇ

³éÇÃÝ ÁÝ Í³ Û¿ Éë» ÉÇ ¹³ñÓ Ý» Éáõ ÇÙ` ß³ ï» ñáõ Ñ³ Ù³ñ ³Û É³ -

Ù»ñÅ ·³ Õ³ ÷³ñ Ý»ñë£

122

Âè¼¾Æ Øîøàì îàôÜ

1970-³Ï³Ý Ý» ñáõÝ, ÈÇ μ³ Ý³ ÝÇ Ù¿ç ÏÁ ·áñ Í¿ñ Ýáõ³ ·³ -

ËáõÙμ ÙÁ The five fingers ³Ýáõ Ýáí£ ²Ýáñ »ñ ·³ ó³Ý ÏÁ ÏÁ

μ³Õ Ï³ Ý³ñ ³ñ»õÙï »³Ý »ñ ·» ñ¿, áñáÝù ÏÁ Ññ³Ùó áõ¿ ÇÝ ë³

Ï³Ù Ý³ ×³ß³ñ³ÝÇÝ Ù¿ç£ 1974-ÇÝ, í»ñáÛÇß »³É Ýáõ³ ·³ËáõÙμÇÝ

³Ý ¹³Ù Ý» ñÁ Ùï³¹ ñ» óÇÝ Ñ³ Û» ñ¿Ý »ñ ·» ñáí Ñ³Ý ¹¿ë ·³É

»õ ³é ³Û¹ ·áñ ÍÇ ÉÍáõ» ó³Ý£ ä³ß ïû Ý³ ÏÇóë` Êáë ñáí ²ëá-

Û »³Ý, áñ ÏÁ å³ß ïû Ý³ í³ ñ¿ñ ²ù ëáñ ³ ë³ñ× »³Ý ³½ ·³ ÛÇÝ

í³ñÅ³ñ³ÝÁ »õ ÙÇ ³Å³Ù³Ý³Ï Ñ³Ûáó å³ïÙáõÃÇõÝ ÏÁ ¹³ë³õ³Ý

¹¿ñ ¼ÙÙ³é »³Ý ê. äû Õáë ×» Ù³ ñ³ ÝÁ, ÇÝ ÍÇ ³é³ ç³ñ Ï»ó

å³ï ñ³ëï áõ» ÉÇù ëÏ³ õ³ é³ ÏÇÝ »ñ ·» ñáõÝ μ³ é» ñÁ Ñ³ Û» ñ¿ -

Ýáí ·ñ»É£ ²ñ ¹³ñ»õ, äûÕáë Þ³ÑÙ»ÉÇù »³ÝÁ, Çñ ùñáç ÙÇçáóáí,

å³ßïûÝ³ÏÇó¿ë ËÝ¹ñ»ñ ¿ñ ³Û¹ å³ñï³Ï³ÝáõÃÇõÝÁ ëï³ÝÓ-

Ý»É, ÇëÏ ³Ûë í»ñ çÇÝÝ ³É ÇÝ ÍÇ ¹Ç Ù³Í ¿ñ, áñ »ë ëï³ÝÓ Ý»Ù

³Û¹ ·áñÍÁ£ ÀÝ ¹³é³ç»óÇ ÊáëñáíÇÝ ËÝ¹ñ³ÝùÇÝ »õ Û³ÝÓÝ³éáõ

»Õ³Û »ñ ·» ñáõÝ μ³ é» ñÁ ·ñ»É£ Êáë ñáí μ³ Ý³ë ï»ÕÍ ¿ñ »õ

ÏñÝ³ñ ¹Çõ ñ³õ ëï»Õ Í»É μ³ é» ñÁ, ÇëÏ »ë ï³ Ï³ õÇÝ ÷áñ Ó³ -

éáõ ÃÇõÝ ãáõ Ý¿Ç ³Û¹ Ù³ñ ½ÇÝ Ù¿ç£ äÇ ïÇ Û³ çá Õ¿Ç±…

Üáõ³ ·³ËáõÙμÇÝ ÉáÛë ÁÝÍ³Û»ÉÇù »ñ ·³ó³ÝÏÁ »ñ»ëáõÝ»ñ»ù

ßñç³Ý ëÏ³ õ³ é³Ï ÙÁ åÇ ïÇ ÁÉ É³ñ, åÇ ïÇ å³ ñáõ Ý³ Ï¿ñ ï³ë -

Ý»ñ Ïáõ »ñ· »õ áñ å¿ë Ëá ñ³ ·Çñ åÇ ïÇ áõ Ý» Ý³ñ §Âéã¿Ç

Ùïùáí ïáõÝ¦, áñ §Ø³ñ ïÇ ÏÇ »ñ ·Á¦ÇÝ ³é³ çÇÝ ïá ÕÇÝ μ³ -

é»ñÝ ¿ÇÝ£ Üáõ³ ·³ËáõÙμÁ ³Ý ·Çï³Ý³Éáí ³Ûë ÇñáÕáõÃÇõÝÁ,

Ëáñ Ñ» Éáí áñ »ñ ·ÇÝ í»ñ Ý³ ·ÇñÝ ¿ ³Ûë ïá ÕÁ, ½³ÛÝ áñ ¹»· ñ³Í

¿ñ£ ²Ñ³ õ³ ëÇÏ ï·Ç ïáõ Ã»³Ý Ëû ëáõÝ ûñÇ Ý³Ï ÙÁ, áñ ³Û¹ ûñ» -

ñáõÝ ·áñÍáÕ Ýáõ³ ·³ËáõÙμ»ñÁ ÏÁ Ññ³ÙóÝ¿ÇÝ »ñ³Åßï³ë¿ñ

Ñ³Ý ñáõ Ã»³Ý£ ²é ³Û¹, ÇÝ ÍÇ ÷á Ë³Ýó áõ» ó³õ ï³ëÝ Ù¿Ï »ñ -

·»ñ å³ñáõÝ³ÏáÕ Ó³ÛÝ³·ñ³ÛÇÝ »ñÇ½ ÙÁ, áñáõÝ ï³ëÁ »ñ ·»-

ñÁ ëå³ Ý» ñ¿Ý É» ½áõáí ¿ÇÝ, ÇëÏ Ù¿ ÏÁ ³Ý· É» ñ¿Ý É» ½áõáí£ àõ

»ë å¿ïù ¿Ç áñ ³Û¹ »ñ ·» ñÁ Ñ³ Û³ó Ý¿Ç£

²ß Ëáõ Åáõ Ã»³Ùμ ÉÍáõ» ó³Û ·áñ ÍÇ£ Î³ß Ï³Ý¹ áõ³Í ¿Ç,

123

áñáíÑ»ï»õ ëïÇåáõ³Í ¿Ç í³ÝÏ»ñáõÝ Ñ³Ù³ã³ ÷áõÃÇõÝÁ å³ -

Ñ»É »õ ïá Õ» ñáõÝ μ³ é» ñÁ Û³ñ Ù³ñó Ý»É »ñ³Åß ï³ Ï³Ý ÏßéáÛ -

ÃÇÝ£ Ü³Ë »ñ· ÙÁ §Ã³ñ· Ù³ Ý» óÇ¦ »õ ïáõÇ Ýáõ³ ·³ ËáõÙ μÇÝ

»ñ ·Ç ãÇÝ` ØÇ Ùû éáõ½ »³ ÝÇÝ£ ²Ýáñ Ñ³ õ³ Ýáõ ÃÇõÝÁ ³é Ý» É¿

»ïù, ß³ ñáõ Ý³ Ï» óÇ ³ß Ë³ ï³Ýùë »õ å³ï ñ³ë ï» óÇ »ñ Ïáõ áõ -

ñÇß »ñ ·» ñáõ μ³ é»ñ »õë£ ä³ï ñ³ë ï» óÇ ÏþÁë»Ù, áñáí Ñ» ï»õ

Áñ³Íë ·ñ³ Ï³Ý ³ß Ë³ ï³Ýù ÙÁ ã¿ñ, ³ÛÉ` μ³ é» ñáõ Ïáõ ï³ -

ÏáõÙ ÙÁ »ûÃ Ý¿Ý ï³ ëÁ í³ÝÏ Ýáó ïá Õ» ñáõ Ù¿ç, áñáÝù ÝáÛÝ

Û³Ý ·áí ÏÁ í»ñ ç³ Ý³ ÛÇÝ£ ²Ý ßáõßï ëå³ Ý» ñ¿Ý ã¿Ç Ñ³ëÏ Ý³ñ,

μ³Ûó ÏÁ ç³ Ý³ ÛÇ Û³ñ Ù³ ñ» óáõ ÙÇ ·áñÍë Û³ çá Õáõ Ã»³Ùμ åë³ -

Ï»É£ êÏ³ õ³ é³ ÏÇÝ ·ÉË³ õáñ »ñ·Ý ¿ñ §Âéã¿Ç Ùïùáí ïáõÝ¦Á,

ÇëÏ ÙÝ³ó »³É ï³ëÝ Ù¿ ÏÁ ëÇ ñ³ ÛÇÝ »ñ ·»ñ ¿ÇÝ£ Îñó³ ÍÇë ã³÷

Û³ñ Ù³ñ μ³ é»ñ ·ï³Û, ½³ñÏ ï³ Éáí »ñ» õ³ Ï³ Ûáõ Ã»³Ýë »õ

½·³ óáõÙ Ý» ñáõë, áñáí Ñ» ï»õ á°ñù³Ý ³É ëÏ³ õ³ é³ ÏÁ ½Çë ã¿ñ

Ñ» ï³ùñù ñ»ñ, »ë ¿Ç ë³ Ï³ÛÝ Parolier-Ý` Ëûë ù» ñáõÝ Ñ» ÕÇ Ý³ -

ÏÁ »õ ³é ³Û¹ Ïþáõ ½¿Ç Ï³ ï³ñ »³ ÉÇÝ Ñ³ë ÝÇÉ£ ºñ ·» ñ¿Ý »ñ» ùÇÝ

μ³ é» ñÁ ·ñ»ó μ³ Ý³ë ï»ÕÍ Êáë ñá íÁ, ÇëÏ ÙÝ³ó »³É áõ ÃÇ ÝÁ`

»ë£

²Û¹ ûñ» ñáõÝ Ïþ³å ñ¿Ç ï³· Ý³å ÙÁ, áñ ³Ù μáÕç ¿áõ ÃÇõÝë

Ïþ³Ý Ñ³Ý·ë ï³ó Ý¿ñ, Ñ³ Ï³ é³Ï áÕç ÙÇï ÙÝ³ Éáõ ÇÙ ç³Ý ùÇë£

²Û¹ Ñá ·»Ë éáí íÇ ×³ ÏÇÝ Ù¿ç, ·ñ» óÇ μ³ é»ñ, áñáÝù Áëï Êáë -

ñáíÇÝ, ÇëÏ³Ï³Ý μ³Ý³ëï»ÕáõÃÇõÝÝ»ñ ¿ÇÝ` ½·³ó³Ï³Ý ëÇñï¿

ÙÁ μËáÕ »õ áõÝÏÝ ¹Ç ñÁ Ûáõ ½áÕ£ Ú³ õ³Ï Ýáõ ÃÇõÝ ãáõ Ý¿Ç

μ³ Ý³ë ï»ÕÍ Ïáã áõ» Éáõ, μ³Ûó Çë Ï³ å¿ë ÏÁ Ñ³õ Ý¿Ç μ³ é»ñë£

²Û ëûñ, »ñμ Û» ï³ ¹³ñÓ ³Ï Ý³ñÏ ÙÁ ÏÁ Ý» ï»Ù ³Û¹ ÷áñ Ó³ éáõ -

Ã»³Ýë íñ³Û, Ñ³ ×áÛ ùáí ÏÁ Éë»Ù »ñ ·» ñ¿ë áÙ³Ýù, ÇëÏ ã»Ù áõ -

½»ñ Éë»É Ï³ñ· ÙÁ áõ ñÇß Ý»ñ£ Æ¯Ýã ï³ñ μ» ñáõ ÃÇõÝ ·áñ ÍÇÝ

ëÏ½μÝ³ Ï³Ý ßñç³ ÝÇÝ ·ñáõ³Í »ñ ·» ñáõÝ »õ í»ñ çÇÝ ßñç³ ÝÇÝ

·ñáõ³Í Ý» ñáõÝ Ù¿ç£

ºñ»ù ³Ùë áõ³Ý ×·Ý³ Å³Ù ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ÙÁ ³õ³ñ ïÇÝ, ï³ -

ëÁ É³ ïÇÝ ³Ù» ñÇÏ »³Ý »õ Ù¿Ï ³Ý·É Ç ³ Ï³Ý »ñ ·» ñáõÝ μ³ é» ñÁ

Ñ³ Û» ñ¿ Ýáí ÷á Ë³ ñÇ Ý» É¿ »ïù, Êáë ñáí »õ »ë ½³ ÝáÝù ÃáõÕ -

124

ÃÇ íñ³Û Û³ÝÓ Ý» óÇÝù Ýáõ³ ·³ ËáõÙ μÇ »ñ ·Çã ØÇ Ùû éáõ½ »³ -

ÝÇÝ£ ÈáÛë ï»ë Ý» ÉÇù ëÏ³ õ³ é³ ÏÁ, áñ »ñ³Åß ï³ Ï³Ý ·»ï ÝÇ

íñ³Û áã Ù¿Ï ³Õ»ñë áõ Ý¿ñ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý »ñ³Åß ïáõ Ã»³Ý Ñ»ï,

ÍÝ³õ Çë ÏáÛÝ£ ºñ ·Ç ãÁ å¿ïù ¿ñ áñ »ñ ·³ ó³Ý ÏÇÝ μ³ é» ñÁ ·áó

ëáñ í¿ñ, ÁÝ ï» É³ Ý³ñ ³ÝáÝó å³ ñáõ Ý³ ÏÇÝ »õ ÇÙ³ë ïÇÝ Ñ»ï,

³å³ ÇÝù Ý³íë ï³Ñ Ó³Û Ý³· ñ¿ñ£

àñ ù³°Ý ³É μ³ Ý³ë ï»ÕÍ ã¿Ç, ½·áõ ß³ ó»ñ ¿Ç ë³ Ï³ÛÝ ³Å³Ý

μ³é»ñ ï³É¿ »õ ç³Ý³ó»ñ ¿Ç Û³é³ç³¹ñáõ³Í ëÏ³õ³é³ÏÁ Û³çáÕáõÃ»³Ý

ë»ÙÇÝ μ»ñ»É£ ¸ÇõñÇÝ Û³Ý ·³õáñáõÙÇ Ë³Ûï³é³-

Ïáõ Ã» Ý¿Ý Ñ» é³ ó»ñ ¿Ç »õ Ëáõ ë³ ÷»ñ` ³Ý áõ³ ÝÇ ÷Ýïéáõ³Í

»ñ ·Ç ãÇ ÙÁ ³Ýï ñ³ Ù³ μ³ Ý³ Ï³Ý §μá Éáñ Ï»³Ýùë Ù³ ß³õ¦ ïÇ -

åÇ ³ÝÑ»Ã»ÃáõÃ»Ý¿£ úñ ÙÁ, ØÇÙû éáõ½ »³Ý ÇÝÓÙ¿ ËÝ¹ñ»ó,

áñ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ ÙÁ Ï³ Û³ó Ý»Ýù »ñ ·³ ó³Ý ÏÇÝ μ³ é» ñáõÝ íñ³Û

³ß Ë³ ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ£ Î¿ ëû ñ¿ í»ñç ·³ óÇ ³Ýáñ Ä¿ ³ Ã³áõÇÇ

μÝ³ Ï³ ñ³ ÝÁ, áõñ ³Ý óáõ óÇ »ñ»ù »ñ Ï³ñ Å³ Ù»ñ »õ ÍË» óÇ…

ùë³Ý ÍËÇÏ, ³ÛÝ ù³°Ý áñ çÕ³Û Ý³ ó³Û£ ²Ýáñ μ³ ó³ï ñ» óÇ

§¹Åáõ³ñ¦ μ³ é» ñáõÝ ÇÙ³ë ïÁ, ï»Õ-ï»Õ ÷á ÷á Ëáõ ÃÇõÝ Ý»ñ

Ï³ ï³ ñ» óÇ` ½á Ñ» Éáí μ³ é» ñáõÝ ³ñ Å¿ ùÁ ¹Çõ ñÇ ÝÇÝ ëÇ ñáÛÝ£

²Ù μáÕç »ñ»ù Å³Ù ³Ýáñ ûï³ñ ÏÇ ÝÁ Í³ é³ Ûáõ ÃÇõÝ Ù³ ïáõ -

ó»ó Çñ ³Ùáõ ëÇ ÝÇÝ »õ §ÑÇõñ¦ Ñ» ÕÇ Ý³ ÏÇÝ£ Ä³ Ù³ Ý³ ÏÁ Ïþ³Ýó -

Ý¿ñ, å¿ïù ¿ñ áñ Û³ çáñ¹ ûñ áõ³Ý ùÝÝáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõë

Ñ³ñ ó³ ñ³Ý Ý» ñÁ å³ï ñ³ë ï¿Ç£ Ø»Ï Ý» É¿ ³é³ç, ØÇ Ùû ÇÝÓ Ù¿

ËÝ¹ñ»ó »ñ ·Ç ÙÁ Ù¿ ç¿Ý μ³é ÙÁ »õë ÷á Ë»É£

- ºÃ¿ ³Ûë μ³éÝ ³É ÷á Ë»Ù, ë³ ¹áõ éÁ ÏÁ ï»ë Ý»±ë Ïáñ, ³Ý -

Ï¿ ¹áõñë Ïþ»É É»Ù áõ ³É »ï ã»Ù ·³ñ, ëå³é Ý³ óÇ ½³Û ñ³ ó³Í£

- ²Ù³Ý ã¿, ÙÇ° »ñ Ã³ñ, ã»Ýù ÷á Ë»ñ, Ñ³Ý ¹³ñ ï» óáõó ½Çë£

1974-Ç ³Ù ñ³Ý, The five fingersÁ »ÉáÛÃ Ïþáõ Ý» Ý³ñ îÁ Ñáõñ

Þáõ¿Û ñÇ La Fourmi ×³ ß³ ñ³ ÝÁ£ êÏ³ õ³ é³ ÏÁ ï³ Ï³ õÇÝ ÉáÛë

³ßË³ñÑ ã¿ñ »Ï³Í£ Üáõ³ ·³ËáõÙμÇÝ ³Ý ¹³ÙÝ»ñÁ ËÝ¹ñ»óÇÝ,

áñ »ñ» ÏáÛ ÙÁ Ñ³Ý ¹Ç åÇÙ Çñ»Ýó ³ß Ë³ ï³ ï» ÕÇÝ, í»ñ çÇÝ ³Ý -

·³Ù Ù³Ý ñ³ Ù³ë Ýáõ ÃÇõÝ Ý» ñÁ ë»ñ ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ£ ä¿Û ñáõ Ã¿Ý

ØÃ¿ÛÝ »ÉÉ»Éáõ ×³Ùμáõë íñ³Û Ñ³Ý ¹Çå»ó³Û La Fourmi£ î³Ï³-

125

õÇÝ Ñ³Ý ¹Çë³Ï³Ý ãÏ³ñ, Ñ³õ³Ý³μ³ñ Û³ ×³Ëáñ¹Ý»ñÁ áõß Å³-

Ù» ñáõÝ ÏÁ Å³ Ù³ Ý¿ ÇÝ£ Êû ë» ó³Ýù ëÏ³ õ³ é³ ÏÇÝ »ñ ·» ñáõÝ

Ù³ ëÇÝ£ ¸³ñÓ »³É μ³ ó³ï ñ» óÇ Ï³ñ· ÙÁ μ³ é» ñáõ ÇÙ³ë ïÁ,

ß»ß ï» Éáí ³ÝáÝó Ï³ ñ» õá ñáõ Ã»³Ý íñ³Û »ñ ·ÇÝ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ

Ï³ éáÛ óÇÝ Ù¿ç£ Ä³ Ù³ Ý³ ÏÁ ÏÁ Ã³ õ³ É¿ñ »õ Ýáõ³ ·³ ËáõÙ μÁ

ï³ Ï³ õÇÝ »ñ ·» Éáõ ã¿ñ ëÏë³Í£ êå³ë »³Ï Ý» ñÁ ×³ ß³ ñ³ ÝÇÝ

ÏáÕ Ù¿ Ýáõ³ ·³ ËáõÙ μÇÝ Ù³ ïáõ óáõáÕ ÁÝÃ ñÇ ùÁ μ» ñÇÝ. ÑÇÝ·

åÝ³Ï Ï» ñ³ Ïáõñ£ ºë Ýáõ³ ·³ ËáõÙ μÇÝ ÑÇõñÝ ¿Ç, ë³ Ï³ÛÝ ÇÙ

Ù³ ëÇë Ùï³ ÍáÕ ãÏ³ñ£ êÏë³Ý §Ñ»Ù åÁñ ÏÁñ¦Á áõ ï»É, ³é³Ýó

Ó» õ³ Ï³Ý §Ññ³Ù Ù¿¦Ý Áë» Éáõ£ ÜÏ³ ï» Éáí Û³ é³ ç³ ó³Í Å³ Ù³ -

Ý³ ÏÁ, áõ ½» óÇ Ññ³ Å»ßï ï³É, áñ å¿ë ½Ç ØÃ¿ÛÝ Çç ÝáÕ í»ñ çÇÝ

÷áË³¹ñ³Ï³éùÁ ã÷³ËóÝ¿Ç£ äûÕáë Þ³ÑÙ»ÉÇù »³Ý Ýëï»óáõó

½Çë »õ Çñ ÁÝÃ ñÇ ù¿Ý μ³ ÅÇÝ Ñ³ Ý» Éáí, ÇÝ ÍÇ Ññ³Ù óáõó£ ²ñ-

¹ »ûù ã¿Ç±Ý ÏñÝ³ñ ÇÝ ÍÇ Ñ³ Ù³ñ ³É §Ñ¿Ù åÁñ ÏÁñ¦ ÙÁ ³åëåÁ -

ñ»É£ ´³Ûó áã. μ³ é» ñáõë ÷á Ë³ ñ¿Ý ¹ñ³Ù ÏÁ ·³Ý Ó¿Ç, ³é³Ýó

Ñ³õ³ï³Éáõ »ñ ·ÇãÇÝ §¹ñ³Ù ãÏ³Û¦ å³ïñáõ³ÏÇÝ£ àõÃ »ñ ·» -

ñáõ Ñ³ Ù³ñ ÏÁ ·³Ý Ó¿Ç »ñ»ù Ñ³ ñÇõñ áë ÏÇ. Ç¯Ýã Ù»Í ·áõ Ù³ñ£

ÀÝÃ ñ» É¿ »ïù, ëå³ ë» óÇ ÷á Ë³¹ ñ³ Ï³é ùÇÝ Å³ Ù³ Ýáõ ÙÇÝ£

Üáõ³ ·³ËáõÙμÇÝ ÑÇÝ· ³Ý ¹³ÙÝ»ñÝ ³É ÇÝùÝ³ß³ñÅÇ ï¿ñ ¿ÇÝ,

ÏñÝ³ ÛÇÝ ½Çë ïáõÝ Ñ³ëó Ý»É, μ³Ûó ³ÝáÝù ³Ý ï³ñ μ»ñ ÙÝ³ óÇÝ£

ì»ñ ç³ å¿ë, ·Ç ß»ñ áõ³Ý Å³ ÙÁ 9£45-ÇÝ »Ï³õ ÷á Ë³¹ñ ¹³ Ï³é -

ùÁ. μ³ñÓ ñ³ ó³Û »õ ïáõÝ Ñ³ ë³Û£

The five fingersÇ §Âéã¿Ç Ùïùáí ïáõÝ¦ ëÏ³ õ³ é³ ÏÁ Ññ³ -

å³ñ³Ï Çç³õ 1974-Ç ³ßÝ³Ý£ Ì³ÝáõóáõÙ³ÛÇÝ ·»ïÝÇ íñ³Û ³ß-

Ë³ ï³Ýù ï³ñ áõ» ó³õ ½³ÛÝ Ñ³Ý ñáõ Ã»³Ý Í³ Ýû Ã³ó Ý» Éáõ£

ÜáÛ ÝÇëÏ ÎÇå ñá ëÇ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý é³ïÇ á Å³ ÙÁ ³Ýáñ ïñ³ Ù³¹ -

ñ»ó ³Ù μáÕç ë÷éáõÙ ÙÁ »õ Ëûë Ý³ ÏÁ` ê» åáõÑ ²μ ·³ñ »³Ý,

¹ñá õ³ ïÇ ùáí Ëû ë» ó³õ »ñ ·» ñáõÝ Ù³ ëÇÝ, Ýß» Éáí Ý³ »õ ì³ Ñ¿

¾É Ù³× »³Ý ³Ýáõ ÝÁ »ñ ·Ç ë÷éáõ Ù¿Ý ³é³ç£ Üáõ³ ·³ ËáõÙ μÁ

ÇÙ ³ÝáõÝë ÙÇ³ÛÝ §ì. ¾É Ù³× »³Ý¦ ³ñ Ó³ Ý³· ñ³Í ¿ñ ëÏ³ õ³ -

é³ ÏÇÝ pochette-ÇÝ (å³ Ñ³ ñ³Ý) íñ³Û£ êÏ³ õ³ é³ ÏÇÝ ÏáÕ ùÇÝ

Ï³ñ Ý³ »õ Ó³Û Ý³· ñ³ ÛÇÝ »ñÇ½ ÙÁ£ Â¿° ëÏ³ õ³ é³ Ï¿Ý »õ Ã¿°

126

»ñÇ ½¿Ý ûñÇ Ý³Ï ÙÁ ëï³ ó³õ Êáë ñáí ²ëáÛ »³ ÝÁ, ÇëÏ »ë` áã£

ºñ³Ë³ÛñÇù¿ë ûñÇÝ³Ï ÙÁ áõÝ»Ý³Éáõ Ñ³Ù³ñ, Êáëñáí¿Ý ÷áË

³éÇ Çñ »ñÇ ½Á »õ áõ ñÇß »ñÇ ½Ç ÙÁ íñ³Û ³ñ Ó³ Ý³· ñ» óÇ£

ºñ Ïáõ ï³ ñÇ ³é³ç, μ³ ñ» Ï³Ù ÙÁ, ÇÙ³ Ý³ Éáí áñ »ë ¿Ç ëÏ³ -

õ³ é³ ÏÇ »ñ ·» ñáõÝ μ³ é» ñÁ ·ñáÕ Ý» ñ¿Ý ÙÇÝ, ÇÝ ÍÇ ÝáõÇ ñ»ó

Ëï³ ë³ ÉÇÏ ÙÁ ³Û¹ ·áñ Í¿Ý£

²Ûë ëÏ³ õ³ é³ Ï¿Ý »ïù, The five fingersÁ Ññ³ å³ ñ³Ï Ñ³ -

Ý»ó áõñÇß Ñ³Û»ñ¿Ý »ñ· ÙÁ` §Ð³Ûáñ ¹Çù¦Á, áñáõÝ Ý³Ë³ïÇåÁ

ýñ³Ý ë» ñ¿Ý ¿ »õ »ñ· áõ³Í ¿ ¾Ý ñÇ ùû Ø³ë Ç ³ ëÇ ÏáÕ Ù¿£ ²Û¹

»ñ ·ÇÝ Ã³ñ· Ù³ Ýáõ ÃÇõÝÁ ÇÝ ÍÇ ³é³ ç³ñ Ï³Í ¿ñ ØÇ Ùû éáõ-

½ »³Ý, μ³Ûó »ë Ù»ñ Å³Í ¿Ç, áñáí Ñ» ï»õ »ë ã¿Ç áõ ½»ñ ·áñ Í³Í

ÝáÛÝ ëË³ ÉÇë Ù¿ç ÇÛ Ý³É »ñÏ ñáñ¹ ³Ý ·³Ù£

1975-Ç ù³Õ³ù³óÇ ³Ï³Ý å³ï»ñ³½ÙÁ Ë³Ý ·³ñ»ó Ýáõ³ ·³-

ËáõÙ μÇÝ ³å³ ·³ ÛÇ Íñ³ ·Çñ Ý» ñÁ£ ÊáõÙ μÁ ï³ñ μ³ Õ³¹ñ áõ» -

ó³õ, ³Ù¿Ý Ù¿Ï ³Ý ¹³Ù Çñ ×³Ù μ³Ý ·Ý³ó »õ The five fingersÁ

å³ï Ùáõ Ã»³Ý ³Ý ó³õ£ à±í ÏÁ Éë¿ ÑÇ Ù³ §Âéã¿Ç Ùïùáí

ïáõÝ¦ÇÝ ÙÝ³ó »³É »ñ ·» ñÁ, áñáÝù Ñ³½ áõ³ ¹¿ åû ñ¿Ý ÏÁ Ó³Û -

Ý³ë÷é áõÇÝ ë³ Ï³Ù Ý³ é³ïÇ û Ï³ Û³ Ý¿Ý »õ ½áñë ÏÁ Ùï³ μ» -

ñ»Ù »ñ μ»ÙÝ, »ñμ Ùï³ Í»Ù ³ÝáÝó ÍÝáõÝ ¹ÇÝ Ù³ ëÇÝ, áñ ûñÇÝ

»ñ ÏáõÝù ¿ñ…

127

§ìàÂðÀ üºê, Ø²î²Ø…¦

1968-Ç Üá Û»Ù μ» ñÇÝ ³ñ Ó³ Ý³·ñ áõ» ó³Û ä¿Û ñáõ ÃÇ ·ñ³ Ï³ -

Ýáõ Ã»³Ý μ³ñÓ ñ³ ·áÛÝ ÑÇÙ Ý³ñ ÏÁ (Ecole Supérieure des Lettres

de Beyrouth) Ñ» ï» õ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ·ñ³ Ï³ Ýáõ Ã»³Ý

μ³ Å³Ý ÙáõÝ ùÇ ¹³ ëÁÝ Ã³óù Ý» ñáõÝ, ½áñë ³õ³ñ ï» É¿ »ïù áõ -

ë³ Ýá ÕÁ ÏÁ ïÇ ñ³ Ý³ñ áõ ëáõ ó³ Ý» Éáõ íÏ³ Û³ Ï³ ÝÇÝ (Licence

d’enseignement) »õ ÁÝ¹ Ñ³Ý ñ³ å¿ë ÏÁ Ý»ï áõ¿ñ áõ ëáõó ã³ Ï³Ý

³ë å³ ñ¿½£ ²é³ çÇÝ ¹³ ë³ ñ³ ÝÇ áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñáõÝ ÃÇõÁ áõÃ -

ëáõÝ ¿ñ£ ¸³ ëÁÝ Ã³óù Ý» ñÁ ï» ÕÇ Ïþáõ Ý» Ý³ ÛÇÝ Ï¿ ëû ñ¿ í»ñ ç» -

ñÁ, ÇÝã áñ ³éÇÃ ÏþÁÝ Í³ Û¿ñ áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñáõÝ ³é³ õûï Ý» ñÁ

³ß Ë³ ï» Éáõ£ ¸Åáõ³ñ ¿ñ ¹³ ë³ ñ³ ÝÇÝ Ù¿ç Ýëï» Éáõ ³Ãáé

·ïÝ»É, áñ ù³Ý ³É ¹³ ë³ ñ³ ÝÁ ÁÝ ¹³ñ Ó³Ï ÁÉ É³ñ£

Æ ëÏ½μ³Ý¿ Ç Û³Ûï »Ï³õ, áñ áõë³ÝáÕÝ»ñáõÝ Ù»Í³Ù³ëÝáõ-

ÃÇõÝÁ ·ñ³Ï³ÝáõÃ»³Ý μ³Å³ÝÙáõÝùÁ ÁÝïñ³Í ¿ñ ËáñÑ»Éáí,

áñ ¹Çõñ³õ åÇïÇ Ï³ñ»Ý³ñ ïÇñ³Ý³É íÏ³Û³Ï³ÝÇ ÙÁ£ Þ³ï»ñ

³É ÑáÝ »Ï³Í ¿ÇÝ å³ñ ½³ å¿ë Å³ Ù³Ý óÇ Ñ³ Ù³ñ, áñáí Ñ» ï»õ

¹³ ëÁÝ Ã³óù Ý» ñ¿Ý ÏÁ μ³ ó³ Ï³ Û¿ ÇÝ Ï³°Ù ³Ý Ñ» ï³ùñù ñáõ -

Ã»³Ý, Ï³°Ù μ³½ Ù³½ μ³Õ áõ³ Íáõ Ã»³Ý å³ï ×³ éáí£ ´³ ó³ -

Ï³ ÛáÕ Ý» ñ¿Ý áÙ³Ýù áõ ñÇß Ý» ñáõÝ Ýû Ã» ñÁ ÏÁ ËÝ¹ñ¿ ÇÝ »ï

ãÙÝ³Éáõ Ñ³Ù³ñ ¹³ë»ñ¿Ý£ ä³ï³Ñ»ó³õ, áñ ëÇñáõÝÇÏ ûñÇáñ¹

ÙÁ` ÃáõË Ù³ ½» ñáí, ë» õáõ ÉÇÏ Ëá ßáñ ³ã ù» ñáí »õ ÈÇÉ Ç ³Ý

³Ýáõ Ýáí, ÇÝÓ Ù¿ ËÝ¹ñ¿ ÇÙ Ýû Ã»ñë, áñáí Ñ» ï»õ »ñ μ»ù ã¿Ç μ³ -

ó³ Ï³ Û»ñ£ êÇ ñáí ÁÝ ¹³ é³ ç» óÇ ³Ýáñ ËÝ¹ñ³Ý ùÇÝ »õ å³ï -

ñ³ëï áõ» ó³Û Ýû Ã»ñë ÷á Ë³Ý ó»É£

- ÆÝãå¿±ë ½³ÝáÝù ù»½Ç åÇïÇ í»ñ³ ¹³ñÓÝ»Ù, Ñ³ñóáõó Ýû-

Ã» ñÁ ³é Ý» É¿ ³é³ç£

Ð³ëÏó³Û ûñÇáñ ¹ÇÝ Ýå³ï³ÏÁ, μ³Ûó Ó»õ³óáõóÇ ãÑ³ëÏÝ³É£

- àãÇÝã, Û³ çáñ¹ ³Ý ·³Ù »ñμ Ñ³ Ù³É ë³ ñ³Ý ·³ë ÏÁ í» ñ³ -

¹³ñÓ Ý»ë, å³ ï³ë Ë³ Ý» óÇ ³Ý» ñ»ñ£

ºë Ñ³ Ù³É ë³ ñ³Ý ÏÁ Û³ ×³ Ë¿Ç áõ ë³ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, áõ ñÇß

Ýå³ ï³Ï ã¿Ç Ñ» ï³åÝ ¹»ñ ß³ï ÙÁ áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñáõ ÝÙ³Ý£

128

²ñ ¹¿Ý »ñ Ïáõ ·áñÍ ÙÇ ³ Å³ Ù³ Ý³Ï ã¿Ç ÏñÝ³ñ ÁÝ»É£ Îþáõ ½¿Ç

ïÇ ñ³ Ý³É íÏ³ Û³ Ï³ ÝÇ ÙÁ, áñáõÝ ÙÇ çá óáí Ï³ ñ» Ý³ ÛÇ ³å -

ñáõëïë ×³ ñ»É ³å³ ·³ ÛÇÝ£

²ÝáõßÇÏ ÈÇÉÇ ³ÝÁ μ³Ý ãÑ³ëÏÝ³Éáí ÇÝÓÙ¿, μ³ËïÁ ÷áñÓ»ó

áõ ñÇß Ý» ñáõ Ñ»ï£ ²Ý ¹³¹ ñ» ó³õ Ñ³ Ù³É ë³ ñ³Ý ·³ É¿, ¹³ ë³ -

ñ³ ÝÇë Ï¿ ëÇÝ ÝÙ³Ý, áñáí Ñ» ï»õ ÙÇÝ ã»õ ï³ ñ» í»ñç áõÃ ëáõ ÝÁ

í» ñ³Í áõ» ó³õ ù³ é³ ëáõ ÝÇ£ ñ³ Ï³ Ýáõ ÃÇõÝÁ Ï³ñÍ áõ³ ÍÇÝ

ã³÷ ¹Çõ ñÇÝ ¹³ ë³ ÝÇõÃ ÙÁ ã¿ñ, Ñ³ñ Ï³ õáñ ¿ñ Ï³ñ ¹³É ³Ý -

í»ñç, å³ñ ï³ Ï³ Ýáõ ÃÇõÝ Ý»ñ Ï³ ï³ ñ»É »õ ¹³ ë³ Ëû ëáõ ÃÇõÝ -

Ý»ñ ëï³ÝÓÝ»É` áõë³ÝáÕÝ»ñáõÝ ÷áË³Ýó»Éáõ Ñ³Ù³ñ áõëáõÙ-

Ý³ ëÇñ áõ³Í Ñ» ÕÇ Ý³ ÏÇÝ ÙÇïù μ³ ÝÇÝ£ ²Ûë ÏÁ å³ Ñ³Ý ç¿ñ

ïùÝ³ ç³Ý ³ß Ë³ ï³Ýù, ÇÝã áñ μá Éáñ áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÁ ã¿ ÇÝ Ï³ -

Ù» Ý³ñ ÁÝ»É£

ÈÇÉÇ ³ÝÇ μ³ó³Ï³ÛáõÃ»³Ý ûñ»ñ¿Ý Ù¿ÏáõÝ, L’Orient ýñ³Ýë³

ï³é Ã»ñ ÃÇÝ Ù¿ç Ï³ñ ¹³ óÇ áÕ μ»ñ ·³ Ï³Ý Éáõñ ÙÁ. Ý³ Ù³ -

Ï³ ï³Ý å³ß ïûÝ »³Û ÙÁ, Çñ ëÇ ñ³Í ³Õ çÇ ÏÇÝ Ù»ñ Åáõ ÙÇÝ

μ³ Ë» Éáí, ëå³Ý Ý³Í ¿ ½³ÛÝ »õ ³Ýáñ ÍÝáÕ ùÁ, áñáõÝ ÙÇ ³ ÍÇÝÝ

¿ñ ³Õ çÇ ÏÁ, »õ ÷áñ Ó³Í ¿ ³ÝÓ Ý³ë å³Ý ÁÉ É³É£ Â¿ »õ ³Ý ï»Õ -

õáÛÝ íñ³Û ã¿ Ù» é³Í, μ³Ûó Û» ïáÛ Ù³ Ñ³ ó³Í ¿ Í³Ýñ í¿ñ ù» -

ñáõÝ å³ï ×³ éáí£ ²Ûë áÕ μ»ñ ·áõ Ã»³Ý Ñ» ñá ëáõ ÑÇÝ ÈÇÉ Ç ³ÝÝ

¿ñ, áñ Çñ Í³ ÕÇÏ Ñ³ ë³ ÏÇÝ Ù¿ç Ñ» é³ ó³õ ³Ûë ³ß Ë³ñ Ñ¿Ý

³Ý³ñ· á×Ç ñÇ ÙÁ Ñ» ï» õ³Ý ùáí£ ²Ù μáÕç ¹³ ë³ ñ³ Ýáí ë·³ -

óÇÝù Ù»ñ Ý³Ë ÏÇÝ ¹³ ëÁÝ Ï» ñáõÑÇ ÇÝ Ù³ ÑÁ, ³å³, Å³ Ù³ Ý³ ÏÇ

Ã³ õ³ Éáõ ÙÇÝ Ñ»ï, Ùáé ó³Ýù å³ ï³ Ñ³ ñÁ »õ ß³ ñáõ Ý³ Ï» óÇÝù

Ù»ñ áõ ëáõÙ Ý³ éáõ ÃÇõÝÁ£

àõ ë³ Ýá Õáõ Ã»³Ýë ³é³ çÇÝ ï³ ñÇÝ, ËÉñïáõÙ Ý»ñ ëÏë³Í

¿ÇÝ áõ ë³ Ýá Õ³ Ï³Ý ß³ñ ù» ñ¿Ý Ý»ñë£ àõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÁ ÏÁ μá Õá -

ù¿ ÇÝ Ñ³ Ù³É ë³ ñ³ ÝÇÝ ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý áõ Õ» ·Ç ÍÇÝ ¹¿Ù »õ Ïþáõ -

½¿ ÇÝ å³ñ ï³¹ ñ»É Çñ»Ýó áõ Õ» ·Ç ÍÁ£ àõë ïÇ, ÏÁ ¹ÇÙ áõ¿ñ

¹³ ë³ ¹áõ ÉÇ »õ ÏÁ ÏáñëÝó Ý¿ ÇÝù ëáõÕ Å³ Ù»ñ, ½ñÏáõ» Éáí ¹³ -

ë³õ³Ý ¹áõÃÇõÝÝ»ñ¿Ý£ Ð³Ù³Éë³ñ³ÝÇ ïÝûñ¿ÝÁ μ³ñ »³ó³Ï³-

Ùáõ Ã»³Ùμ ÏÁ ¹Ç Ù³ Ï³ É¿ñ ³Ûë ß³ñ ÅáõÙ Ý» ñÁ »õ μéÝ³-

129

ñ³ñù Ý» ñ¿ ½»ñÍ ÙÝ³ Éáí Çñ»Ýó å³ ñáõ Ý³ ÏÇÝ Ù¿ç ÏÁ å³ Ñ¿ñ

½³ ÝáÝù£ ºñÏ ñáñ¹ ï³ ñÇÝ ë³ Ï³ÛÝ, áõ ñÇß ïÝû ñ¿Ý ÙÁ áõ Ý» -

ó³Ýù Ð³Ý ñÇ ÎáõÛ»¿ ³Ýáõ Ýáí, áñ Çñ ³ç³ ÏáÕÙ »³Ý Í³Û ñ³ Û»Õ

·áñÍ»É³á ×áí ³ñÅ³Ý³ó³õ áõë³ÝáÕáõÃ»³Ý ÃßÝ³Ù³ÝùÇÝ »õ

¹Ç Ù³· ñ³ õ»ó μá Õáù Ý»ñ »õ ¹³ ë³ ¹áõÉ Ý»ñ, Ï³ñ× ³ë³Í` ³Ý

³ï áõ» ó³õ Çñ ÇëÏ ·ÉË³ õá ñ³Í Ñ³ Ù³É ë³ ñ³ ÝÇÝ Ù¿ç£

²Ûë ïÝû ñ¿ ÝÁ Ù» ½Ç ÏÁ ¹³ ë³ õ³Ý ¹¿ñ Ý³ »õ ûï³ñ ·ñ³ Ï³ -

Ýáõ ÃÇõÝ, μ³Ûó ýñ³Ý ë» ñ¿ Ýáí£ ²Û¹ ï³ ñÇÝ Ïþáõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñ¿ -

ÇÝù Þ¿Ûùë åÇ ñÇ §Ø³ù å»Ã¦Á£ ä³ Ñáõ ÙÁ ÁÝ Ã³ó ùÇÝ, ³Ý ëÏë³õ

ë»ñï áõ³Í Ñ³ ïá ñ¿Ý ïá Õ»ñ Ï³ñ ¹³É Ù»ñ í»ñ Éáõ Í³ Ï³Ý ³ß -

Ë³ ï³Ý ù¿Ý ³é³ç »õ Éáõñç Ï»ó áõ³Í ùáí ÙÁ ³ÙåÇ á Ý¿Ý ³ñ -

ï³ë³Ý»ó Ñ»ï»õ »³É ïáÕÁ. §ìáÃñÁ ý»ë, Ù³ï³Ù, ñ¿ûë³ÙåÉÁ

³ ¿ûÝ ÙÇñ áõ³ñ¦£

Ð³ ½Çõ Éë³Í ³Ûë μ³ é» ñÁ, ³Ù μáÕç ¹³ ë³ ñ³ ÝÁ ù³Ñ ù³ Ñ»ó

»õ ãÏñó³õ Çñ ùñùÇ çÁ ½ëå»É »ñ Ï³ñ Å³ Ù³ Ý³Ï£ äñÝ. ÎáõÛ»¿

Ï³ñÙñ»ó³õ ÙÇÝã»õ ³Ï³ÝçÝ»ñáõÝ Í³ÛñÁ »õ ãÑ³Ù³ñÓ³Ï»ó³õ

Ù»½ ë» õ» é»É£ ²Ý §É³÷ ëÇõë¦ ÙÁ ·áñ Í³Í ¿ñ, í³ëÝ ½Ç §ý³ë¦

μ³ éÁ, áñ ÏÁ Ýß³ Ý³ Ï¿ ¹¿Ùù, ÷á Ë³ ñÇ Ý³Í ¿ñ §ý»ë¦áí, áñ ÏÁ

Ýß³ Ý³ Ï¿ Û» ïáÛù£ Ðá ·áõ¹ Õáõñ å³Ý Ð³Ûñ ñÇ ·áñ, áñ ûñ ÙÁ

Ù» ½Ç μ³ ó³ï ñ»ó §É³÷ ëÇõë ÉÇÝÏ áõ¿¦ »õ §É³÷ ëÇõë ù³ É³ ÙÇ¦

»½ ñ» ñÁ, áñáÝó ó³ñ¹ Í³ ÝûÃ ã¿ ÇÝù£ ²Ý¹ ñ³ ¹³é Ý³ Éáí Çñ

ëË³ ÉÇÝ, äñÝ. ÎáõÛ»¿ Ý» ñá Õáõ ÃÇõÝ ËÝ¹ñ»ó áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñ¿Ý,

³å³ ß³ ñáõ Ý³ Ï»ó Ñ³ï áõ³ ÍÇÝ ÁÝ Ã»ñ óáõ ÙÁ Ëá Åáé ¹¿Ù ùáí£

Ð³ õ³ Ý³ μ³ñ ³Ý ³ÝÓ Ïáõ Ã»³Ùμ ëå³ ë»ó ½³Ý ·ÇÝ, áñ ½ÇÝù

åÇ ïÇ ³½³ ï¿ñ Çñ Ïñ³Í ï³Ý ç³Ý ù¿Ý£

äñÝ. ÎáõÛ»¿ ³ÛÝ ù³Ý Ó³ Ë³ õ»ñ ïÝû ñ¿ Ýáõ Ã»³Ý ßñç³Ý ÙÁ

³Ý óáõó, áñ Ñ³ Ù³É ë³ ñ³ ÝÇ ÈÇ á ÝÇ ËÝ³ Ù³ Ï³ Éáõ ÃÇõÝÁ ½ÇÝù

å³ß ïû Ý³ÝÏ Áñ³õ »õ Û³ çáñ¹ ï³ ñÇ Ýß³ Ý³ Ï»ó Ýáñ ïÝû ñ¿Ý

ÙÁ£ ²Ûë í»ñ çÇ ÝÁ Çñ ÅåïáõÝ Ý»ñ Ï³ Ûáõ Ã»³Ùμ »õ ëÇ ñ³ ÉÇñ áõ

Ñ³ëÏ óáÕ Ùû ï» óáõ Ùáí ëÇ ñ³ ß³ Ñ» ó³õ áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÁ, áñáÝù

ï³ñáõ³Ý ÁÝÃ³óùÇÝ á°ã μáÕáù»óÇÝ »õ á°ã ³É ·áñÍ³ ¹áõÉÇ ¹Ç-

Ù» óÇÝ£ ²Ý ù» ñ³ Ï³ Ýáõ Ã»³Ý Ù³ë Ý³ ·¿ï ¿ñ, μ³Ûó Ù» ½Ç ÏÁ

130

¹³ë³õ³Ý ¹¿ñ Ã³ïñáÝ, áñáíÑ»ï»õ Ù³ëÝ³ ·Çï³ó³Í ¿ñ Ý³-

»õ ³Ûë Ù³ñ½ÇÝ Ù¿ç£ Ð»ï»õ³μ³ñ áõë³ÝáÕÝ»ñáõÝ Ù¿ç ³ñÃÁÝóáõó

Ã³ ï» ñ³ Ï³Ý Ñ³ ÏáõÙ »õ ½³ñ ·³ óáõó áõ ù³ ç³ É» ñ»ó

Ã³ ï» ñ³ Ï³Ý »ñ» õáÛÃ Ý» ñÁ£ Æñ ßáõñç Ï³½ Ù»ó Ïá ñÇ½ ÙÁ, áñ

ÝáÛ ÝÇëÏ, Áëï Ï³ñ· ÙÁ áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñáõ, ÙÇ ç³ ÙáõË ÏþÁÉ É³ñ

³Ï³ ¹» Ù³ Ï³Ý Ñ³ñ ó» ñáõ »õ Çñ ·³ Õ³ ÷³ñ Ý» ñáí ÏþáõÕ Õ¿ñ

ïÝû ñ¿ ÝÇÝ ù³Û É» ñÁ£ äñÝ. øáñ í¿ ÝÇÝ ßáõñç Ñ³ Ù³ËÙμ áõ» ó³õ

Ý³ »õ áõ ë³ Ýá Õáõ ÑÇ Ý» ñáõ ËÙμ³Ï ÙÁ, áñ Ýáõ³ ×»ó ½³ÛÝ »õ

ùÝÝáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõÝ ³ñ Å³ Ý³ ó³õ ßéÝ¹³ ÉÇó Û³ çá Õáõ Ã»³Ý ÙÁ£

²Ûë ïÝû ñ¿ ÝÇÝ ûñáí, Ý³Ë ÏÇÝ ËÝ¹ñ³ Û³ ñáÛó áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÁ

½·³ë ï³ ó³Ý »õ í»ñç ¹ñÇÝ Çñ»Ýó ·ñ·éÇã Ññ³Ñ ñáõÙ Ý» ñáõÝ£

²ÝáÝó Ù¿ ÝáÛ ÝÇëÏ áÙ³Ýù ³ÛÝ ù³¯Ý Ë» Éûù ó³Ý, áñ áñá ß» óÇÝ

Çñ»Ýó áõ ëáõ ÙÁ ß³ñ áõ³Ý Ï»É üñ³Ý ë³` Ñ» éáõ áñ» õ¿ ß³ñ Åáõ -

Ù¿ »õ Ë³ ÷³ ÝÇã ·áñ Íáõ Ý¿ áõ Ã» Ý¿£

ñ³ Ï³ Ýáõ Ã»³Ý ´³ñÓ ñ³ ·áÛÝ ÐÇÙ Ý³ñ ÏÇ »ñ ñáñ¹ ïÝû ñ¿ -

ÝÁ Ïñó³õ Ñ³ ½Çõ »ñ»ù-ãáñë ï³ ñÇ í³ ñ»É Ñ³ Ù³É ë³ ñ³ ÝÁ,

áñáí Ñ» ï»õ ÈÇ μ³ Ý³ ÝÇ å³ ï» ñ³½ ÙÇ μéÝÏáõ ÙÇÝ å³ï ×³ éáí

ýñ³Ý ë³ Ï³Ý Çß Ë³ Ýáõ ÃÇõÝ Ý» ñÁ ïáõÝ Ï³Ý ã» óÇÝ Çñ»Ýó å³ß -

ïûÝ »³Ý»ñÁ »õ ³ëïÇ ×³Ý³μ³ñ Ñ³Ù³Éë³ñ³ÝÁ Û³ÝÓÝ»óÇÝ ÚÇëáõë

»³Ý Ð³Û ñ» ñáõ ³ñ ¹¿Ý ÇëÏ ·áñ ÍáÕ ê¿Ý Äá ½¿ý Ñ³-

Ù³É ë³ ñ³ ÝÇ ï»ë ãáõ Ã»³Ý£

131

Ø²êÜ²ôàð ¸²ê²ð²ÜÜºð

îÝû ñ¿ Ýáõ Ã»³Ýë ßñç³ ÝÇÝ, ÝÏ³ ï» Éáí, áñ Ï³ñ· ÙÁ ³ß³ -

Ï»ñï Ý»ñ ã¿ ÇÝ ÏñÝ³ñ ù³ÛÉ å³ Ñ»É Çñ»Ýó ¹³ ë³ ñ³ ÝÇÝ Ñ»ï,

³é³ ç³¹ ñ» óÇ ½³ ÝáÝù áõ Õ³ñ Ï»É ø²ÐÈ-Ç Ù³ë Ý³ õáñ ¹³ ë³ -

ñ³Ý Ý» ñÁ, áñ å¿ ëÇ áõ ëáõ Ù¿ ½»ñÍ ãÙÝ³ ÛÇÝ »õ Çñ»Ýó Ï³ ñá Õáõ -

ÃÇõÝÝ»ñáõÝ Ñ³Ù³Ó³ÛÝ Ñ»ï»õ¿ÇÝ ¹³ë³õ³Ý ¹áõÃÇõÝÝ»ñáõÝ£

²Û¹ ³ß³ Ï»ñï Ý» ñ¿Ý Ù¿ ÏáõÝ Ñûñ Ñ»ï Ëû ë» ó³Û ³Ûë ³éÝ ãáõ -

Ã»³Ùμ »õ Ù³ï Ý³Ý ß» óÇ, áñ Çñ ½³ õ³ ÏÇÝ ëÇ ñáÛÝ å¿ïù ¿ñ áñ -

¹»· ñ»É ¹³ ë³ õ³Ý ¹áõ Ã»³Ý ³Ûë Ó» õÁ£ ²Ý ½Çë Éë» É¿ »ïù, å³Ñ

ÙÁ ³Ý Ëûë ÙÝ³ó, ³å³ ÁÝ¹í ½áõ Ùáí ³ñ ï³ Û³Ûï áõ» ó³õ.

- àõ ñ»ÙÝ ÇÙ ïÕ³ë Ë»±ÝÃ ¿, å³ ñáÝ ïÝû ñ¿Ý£

- ø³õ ÉÇ óÇ, »ë ³Û¹ åÇ ëÇ μ³Ý ãÁ ëÇ, ³ÛÉ å³ñ ½³ å¿ë ù» ½Ç

μ³ ó³ï ñ» óÇ ïÕáõ¹ å³ ñ³ ·³Ý, áñ »Ã¿ ³Ûë å¿ë ß³ ñáõ Ý³ Ï¿,

åÇ ïÇ ëïÇå áõÇ ¹³ ë³ ñ³ ÝÁ ÏñÏÝ» Éáõ »õ ï³ ñÇ ÙÁ ÏáñëÝó Ý» -

Éáõ, Ñ³Ý ¹³ñ ï» óáõ óÇ Ëéáí »³É Ñ³Û ñÁ£

Ð³ñ óÁ ÑáÝ ÙÝ³ó. ³Ý ·³Ù ÙÁ »õë ãÏñÏÝ» óÇ ÇÙ ³é³ ç³ñÏë

»õ Ñ³ñ Ï³¹ñ áõ» ó³Û ï³ñ áõ³Ý í»ñ çÁ ¹³ ë³ ñ³Ý ÏñÏÝ»É ï³ -

Éáõ Çñ áñ¹Ç ÇÝ, áñáí Ñ» ï»õ ³Ý ëå³ë áõ³Í ÙÇ çÇ Ý¿Ý μ³ õ³ Ï³Ý

ó³Í ÝÇß μ» ñ³õ£

Ø³ë Ý³ õáñ ¹³ ë³ ñ³Ý Ý» ñÁ, áñáÝó Í³ ·áõ ÙÁ Ïþ»ñ Ã³Û 1970-

³Ï³Ý Ý» ñáõÝ, Ñ³ë ï³ï áõ³Í ¿ÇÝ ø²ÐÈ-Ç Ù¿ç£ ÐáÝ ÏÁ ·áñ -

Í¿ÇÝ ÑÇÝ· ¹³ë³ñ³ÝÝ»ñ, áõñ ³ß³Ï»ñïÝ»ñÁ ÏÁ ¹ñáõ¿ÇÝ Áëï

Çñ»Ýó Ï³ ñá Õáõ Ã»³Ý£

²Ûë ¹åñá óÁ ·ÉË³ õáñ áõ³Í ¿ñ Ù³ë Ý³ ·¿ï ¹åñá ó³ Ï³Ý

Ù³ÝÏ³í³ñÅ-Ñá ·»μ³Ý¿ ÙÁ` úñ¹. èÇÃ³ ö³ñÙ³ùëÁ½ »³Ý, áñ

ùÝÝ» É¿ »ïù ³ß³ Ï»ñ ïÁ, ³Ýáñ ÏÁ ë³Ñ Ù³ Ý¿ñ ¹³ ë³ ñ³ ÝÁ, áõñ

³Ý åÇ ïÇ ß³ ñáõ Ý³ Ï¿ñ Çñ áõ ëáõ ÙÁ£ êÏ½μÝ³ Ï³Ý ßñç³ ÝÇÝ,

ÙÇ³ÛÝ Û³ïáõÏ å³ñ³ ·³Ý»ñ ÏþáõÕ³ñÏáõ¿ÇÝ ³Û¹ ¹åñáóÁ, áñ

ÏÁ í³ Û» É¿ñ Ý³ »õ Ñá í³ Ý³ õá ñáõ ÃÇõÝÁ Ñ³Û Ñ³ Ù³ÛÝ ùÇ μ³ ñ» -

ëÇñ³Ï³Ý Ñ³ëï³ïáõÃÇõÝÝ»ñáõÝ£ ê³Ï³ÛÝ, Û»ï³ ·³ÛÇÝ, å³ñ³

·³ Ý» ñÁ μ³½ Ù³ Ý³ Éáí, ¹åñá óÁ å³ïë å³ ñ³ ÝÁ Ñ³Ý ¹Ç ë³-

132

ó³õ ³ÛÝ μáÉáñ Ñ³Û ³ß³Ï»ñïÝ»ñáõÝ, áñáÝù Ý³Ë³ÏñÃ³ñ³ÝÇ

Ù¿ç ÇëÏ ÏÁ Ù³ïÝ áõ¿ ÇÝ ¹Åáõ³ ñáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõ »õ ã¿ ÇÝ ÏñÝ³ñ

Ñ»ï»õÇÉ ëáíáñ³Ï³Ý ¹³ëÁÝÃ³óùÝ»ñáõÝ£ ²ÝÑ»ñù»ÉÇ ÇñáÕáõ-

ÃÇõÝ ¿, áñ μá Éáñ ³ß³ Ï»ñï Ý» ñÁ Ùï³ ÛÇÝ ÝáÛÝ Ï³ ñá Õáõ Ã»³Ý

ï¿ñ ã»Ý. Ï³Ý áÙ³Ýù, áñáÝù Ñ» ½³ ë³ Ñû ñ¿Ý ÏÁ ß³ ñáõ Ý³ Ï»Ý

Çñ»Ýó áõ ëáõÙ Ý³ éáõ ÃÇõÝÁ, ÇëÏ áõ ñÇß Ý»ñ` áñáÝù »ï ÏÁ ÙÝ³Ý

ë³ Ï³Ù Ý³ ÝÇõ ÃÇÝ Ù¿ç ïÏ³ñ ÁÉ É³É ÝáõÝ å³ï ×³ éáí£ ²Ûë åÇ -

ëÇ Ý»ñ ÏÁ Ë³Ý ·³ ñ»Ý μÝ³ Ï³Ý ¹³ ë³ õ³Ý ¹áõ ÃÇõÝÁ, »ñ μ»ÙÝ

§ÍáÛÉ¦ Ïþáñ³Ï áõÇÝ »õ Çñ»Ýó ¹³ ëÁÝ Ï»ñ Ý» ñáõÝ Í³Õ ñ³Ý ùÇÝ

³é³ñÏ³Ý ÏÁ ¹³éÝ³Ý£ Êáõë³ ÷»Éáõ Ñ³Ù³ñ ÝÙ³Ý ³Ý³ËáñÅ

¹ñáõ Ã» Ý¿ ÙÁ, Ù³ë Ý³ õáñ ¹³ ë³ ñ³Ý Ý» ñÁ Û³ñ Ù³ñ Éáõ Íáõ ÙÁ

Ïáõ ï³ ÛÇÝ ³ß³ Ï»ñ ïÇÝ, áñ ÝáÛÝ ¹³ ë³ ñ³ ÝÇÝ Ù¿ç ã¿ñ ÙÝ³ñ

μá Éáñ å³ Ñ» ñáõÝ, ³ÛÉ ½³ Ý³ ½³Ý ¹³ ë³ ñ³Ý Ý»ñ Ïþ»ñ Ã³ñ ûñ -

õ³Ý ÁÝ Ã³ó ùÇÝ£ ºÃ¿ ³Ý É»½ áõÇ Ù¿ç É³õ ¿ñ, Ï³Ù Ãáõ³ μ³ Ýáõ -

Ã»³Ý Ù¿ç ÏÁ ·» ñ³ ½³Ý ó¿ñ Çñ ¹³ ëÁÝ Ï»ñ Ý» ñÁ, Ñ³ å³ ³Û¹

¹³ ë» ñáõÝ Ïþáõ Õ³ñÏ áõ¿ñ ³õ» ÉÇ μ³ñÓñ ¹³ ë³ ñ³Ý ÙÁ, ÇëÏ

»Ã¿ ÝÇõ ÃÇ ÙÁ Ù¿ç ïÏ³ñ ¿ñ, Ï³°Ù Çñ ¹³ ë³ ñ³ ÝÁ ÏÁ ÙÝ³ñ,

Ï³°Ù ³É Ïþáõ Õ³ñÏ áõ¿ñ ³õ» ÉÇ ó³Í ¹³ ë³ ñ³Ý ÙÁ£

Ä³ Ù³ Ý³ ÏÇ ÁÝ Ã³ó ùÇÝ, ÍÝáÕ Ý»ñ áñáÝù ¹ÅÏ³ Ùáõ ÃÇõÝ ÏÁ

óáõ ó³ μ» ñ¿ ÇÝ Çñ»Ýó ½³ õ³ ÏÁ ³Û¹ Û³ ïáõÏ ¹åñá óÁ ÕñÏ» Éáõ,

Ñ³Ùá½áõ»ó³Ý ³Ýáñ ·³Õ³ ÷³ñÇÝ Ñ»ï, Ñ³ßïáõ»ó³Ý ³ÛÝ Çñá-

Õáõ Ã»³Ý Ñ»ï, áñ Çñ»Ýó ½³ õ³ ÏÁ ï»Õ ÙÁ Ã» ñÇ ¿ñ »õ ½³ÛÝ

÷ñÏ» Éáõ ÙÇ ³Ï Éáõ Íáõ ÙÁ ÏÁ Ñ³Ý ¹Ç ë³ Ý³ñ ³Û¹ ¹åñá óÁ, áõñ

í»ñ çÇÝ ¹³ ë³ ñ³ ÝÇ ³ß³ Ï»ñï Ý» ñÁ ³ñ ¹¿Ý ÇëÏ ÏÁ ÕñÏáõ¿ ÇÝ

³ñ Ñ»ë ï³ Ýáó Ý»ñ, Áëï Çñ»Ýó Ý³ Ë³ ëÇ ñáõ Ã»³Ý, ³ñ Ñ»ëï ÙÁ

ëáñí»Éáí ³å³ ·³Û ³ñÑ»ëï³õáñÝ»ñ ¹³éÝ³Éáõ£ ²Ûë ³éÝãáõ-

Ã»³Ùμ Û³ï Ï³Ý ß³ Ï³Ý ¿ Ù³ë Ý³ õáñ ¹³ ë³ ñ³Ý Ý» ñáõ áõ ëáõ -

óÇ ãÇ ÙÁ ³ñ ï³ Û³Û ïáõ ÃÇõÝÁ.

- ºë áõ ëáõ óÇã »Ù, ³Ù ë³ Ï³Ý 700 áëÏÇÇ ÏÁ ß³ ÑÇÙ£ ²ß³ Ï»ñïë,

áñ ï³ Ï³ õÇÝ ¹åñáóÝ ¿, ³ñ ¹¿Ý ÇëÏ ß³ μ³ Ã³ Ï³Ý 250 áë ÏÇ ÏÁ

ß³ÑÇ£ àõëïÇ, ï»ë¿ù ï³ñμ»ñáõÃÇõÝÁ Ñ³Ù³Éë³ñ³Ý³õ³ñïÇ

ÙÁ »õ Ù³ëÝ³õáñ ¹³ë³ñ³ÝÝ»ñáõ ³ß³Ï»ñïÇ ÙÁ ÙÇç»õ£

133

î³ ñÇ Ý» ñáõ ÁÝ Ã³ó ùÇÝ ßÝáñ ÑÇõ úñ¹. ö³ñ Ù³ù ëÁ½ »³ ÝÇ

ç³Ý ù» ñáõÝ »õ ø²ÐÈ-Ç ïÝû ñ¿ Ýáõ Ã»³Ý å³ï ñ³ë ï³ Ï³ Ùáõ -

Ã»³Ý, Ù³ëÝ³õáñ ¹³ë³ñ³ÝÝ»ñáõ ³ß³Ï»ñïáõÃÇõÝÁ ³× ³ñ-

Ó³Ý³·ñ»ó£ ê³ ÏÁ Ýß³Ý³Ï¿ñ, áñ ¹åñáóÝ»ñáõ Ù¿ç Ù³ëÝ³õáñ

Ñá ·³ ï³ ñáõ ÃÇõÝ ÏÁ óáõ ó³ μ»ñ áõ¿ñ ³ß³ Ï»ñï Ý» ñáõÝ ÁÝ ¹áõ -

Ý³ Ïáõ Ã»³Ý ·Íáí »õ Ñ³ ½Çõ ³Ýμ Ý³ Ï³Ý »ñ» õáÛÃ ÙÁ ÏÁ μ³ ó³ -

Û³Ûï áõ¿ñ, ÏÁ ¹ÇÙ áõ¿ñ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï Éáõ Íáõ ÙÇ` áõ ëáõÙ Ý³ Ï³Ý

·»ï ÝÇ íñ³Û Ã» ñáõ ÃÇõÝ áõ Ý» óáÕ ³ß³ Ï»ñ ïÁ Çñ»Ý Û³ñ Ù³ñ

áõëáõÙÝ³ñ³ÝÁ ×³Ùμ»Éáõ£ ²Ûë ¿ñ ×Çß¹ Ùûï»óáõÙÁ£ Ð»ï»õ³μ³ñ,

Ù³ë Ý³ õáñ ¹³ ë³ ñ³Ý Ý» ñáõ ¹åñá óÁ Ë»Ý Ã³ Ýáó ÙÁ ã¿ñ,

³ÛÉ` ÷ñÏáõÃ»³Ý É³ëïÁ ÷áÕáóÝ»ñáõ Ù¿ç Ã³ ÷³é»Éáõ ¹³ï³å³ñï

áõ³Í Ñ³Û Ù³ ÝáõÏ Ý» ñáõÝ£ ²é³Ýó ³Û¹ ¹åñá óÇÝ, ß³ï

ÙÁ ³ß³Ï»ñïÝ»ñ åÇïÇ ½ñÏáõ¿ÇÝ áõëáõÙ¿ »õ μ»é åÇïÇ ÁÉÉ³-

ÛÇÝ Ã¿° Çñ»Ýó ÍÝáÕ Ý» ñáõÝ »õ Ã¿° ÁÝ Ï» ñáõ Ã»³Ý£ ²Ûë ·Íáí

Û³ñ ·³Ý ùÇ ³ñ Å³ ÝÇ ¿ úñ¹. ö³ñ Ù³ù ëÁ½ »³ ÝÇ ³ß Ë³ ï³Ý ùÁ

»õ` ·Ý³ Ñ³ ï» ÉÇ äñÝ. ü» ÉÇùë òÇÏ ÉÁ ñÇ Û³ÝÓ Ý³ éáõ ÃÇõÝÁ,

³é³Ýó áñáõÝ Ñá ·³ Íáõ Ã»³Ý ¹åñá óÁ åÇ ïÇ ãÑ³Ý ¹Ç ë³ Ý³ñ

Ñ³Û Ã» ñ³× Ù³ Ýáõ ÏÇÝ ÁÝ ¹áõ Ý³ ñ³ ÝÁ£ ²Ûë ¹åñá óÇÝ ·á Ûáõ -

ÃÇõÝÁ ³ñ Å» õá ñ»ó Ã» ñ³ ×Á »õ Ù³ñ ¹áó ÙÇï ù¿Ý í³ Ý»ó

§¼áõ³ñÃ Ýá óÇ ³ß³ Ï»ñï¦ ëË³É ÁÙμé Ýáõ ÙÁ£

²Û ëûñ á±õñ ÙÝ³ó Ù³ë Ý³ õáñ ¹³ ë³ ñ³Ý Ý» ñáõ ¹åñá óÁ »õ

Ç±Ýã íÇ ×³Ï ÏÁ å³ñ ½»Ý ³ÛÝ ³ß³ Ï»ñï Ý» ñÁ, áñáÝù ³Ýáñ Ï³ -

ñÇùÝ áõ ÝÇÝ£ ¸Åμ³Ë ï³ μ³ñ ³Ý áã »õë ¿£ ÆÝ ãá±õ£ Îþ³Ý ·Ç ï³ -

Ý³Ù å³ï ×³ éÁ£ äÇõï ×¿Ç± Ñ³ñó ¿, Ã¿± áã Ñ³Û Ñ³ Ù³ÛÝ ùÇÝ Ù¿ç

³Û É»õë ãÏ³Ý Ã» ñ³× Ý»ñ, ³ÛÝ ù³°Ý áñ μ³ ñ» É³õ áõ³Í »Ý ÁÝ Ï» -

ñ³ ÛÇÝ »õ ÏñÃ³ Ï³Ý å³Û Ù³Ý Ý» ñÁ£

²Ýó »³ÉÇÝ, ø²ÐÈ-Ç Ù¿ç ÏÁ ·áñÍ¿ÇÝ Ý³ »õ ³ã³½áõñÏÝ»ñáõ

»õ ËáõÉ-Ñ³Ùñ»ñáõ ¹åñáóÝ»ñ£ ²ÝáÝù μ³ñ»μ³Ëï³μ³ñ ãÏ³Ý

³Û ëûñ, áñáí Ñ» ï»õ ãÏ³Ý Ñ³Û ³ã³ ½áõñÏ Ý»ñ »õ ËáõÉ-Ñ³Ù ñ»ñ£

²éáÕ ç³ å³ Ñ³ Ï³Ý å³Û Ù³Ý Ý» ñÁ μ³ ñ» É³õ áõ³Í »Ý£ ê³ Ï³ÛÝ

Ù³ë Ý³ õáñ ¹³ ë³ ñ³Ý Ý» ñáõ ·á Ûáõ ÃÇõÝÁ ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõ ÃÇõÝ

ÙÁÝ ¿, áñáí Ñ» ï»õ ûñ¿ ûñ ÏÁ μ³½ Ù³ Ý³Ý ¹Åáõ³ñ ëáñ íáÕ Ù³ -

134

ÝáõÏ Ý» ñáõ å³ ñ³ ·³ Ý» ñÁ, áñáÝù Û³ ïáõÏ ËÝ³Ù ùÇ »õ Ñá ·³ -

Íáõ Ã»³Ý ÏÁ Ï³ ñû ïÇÝ£ êË³É ¿ ³Û¹ ¹åñá óÁ ÷³ Ï» ÉÁ£ ¼áõÇ -

ó»ñ Ç ³ óÇ Ý³ ñ¿Ý »ïù, ³Ù¿Ý »ÏáÕ Ñ³Û ïÝû ñ¿Ý Çñ ¹ñáß ÙÁ Ó·»ó

ø²ÐÈ-Ç íñ³Û. ÙÇÝ ÷³ Ï»ó ³ñ Ñ»ë ï³ Ýá óÁ, Í³ Ë»ó ³Ýáñ Ù» -

ù»Ý³Ý»ñÁ, ÇëÏ ÙÇõëÁ` ÷³Ï»ó Ù³ëÝ³õáñ ¹³ë³ñ³ÝÝ»ñÁ, ³Ý -

ï¿ñ Ó·» Éáí Ï³ ñÇ ù³ õáñ ³ß³ Ï»ñï Ý» ñÁ£ ²ñ Ñ»ë ï³ Ýá óÇÝ

÷³ Ïáõ ÙÁ Ã» ñ»õë ³ñ ¹³ ñ³ óÇ ÁÉ É³Û, áñáí Ñ» ï»õ ³ã³ ½áõñÏ

³ßË³ï³õáñÝ»ñ ãÏ³Ý ³ÛÉ»õë£ ê³Ï³ÛÝ Ù³ëÝ³õáñ ¹³ë³ñ³Ý-

Ý»ñáõ ÷³ÏáõÙÁ ³ÝÑ³ëÏÝ³ÉÇ ¿, áñáíÑ»ï»õ ³Ýïñ³Ù³μ³Ý³-

Ï³Ý ¿ Ù¿Ï ûñ¿Ý ÙÇõ ëÁ ¹Ç Ù»É ÝÙ³Ý Éáõ Íáõ ÙÇ ÙÁ, Ç°Ýã áñ ³É

ÁÉ É³Ý ÷³ Ïáõ ÙÇ ³é³ç Ýáñ ¹áÕ å³Û Ù³Ý Ý» ñÁ£ ²ñ¹ »ûù Ñ³Û Ñ³ -

Ù³ÛÝ ùÁ ãÇ± ÏñÝ³ñ Ù³ ï³ Ï³ ñ³ ñ»É ³Û¹ ¹åñá óÁ »õ áõ ëáõÙ

ç³Ù μ»É §Ë»ÝÃ¦ Ûáñ çáñç áõ³Í Ù³ ÝáõÏ Ý» ñáõ...

135

âàðê §ØàôêøÀÂºð¦ÜºðÀ

ê. Ê³ã-. Ð³ñ åáÛ »³Ý í³ñ Å³ ñ³ ÝÇ Ý³ Ë³ í»ñ çÇÝ ïÝû ñ¿ -

ÝÇÝ ûñáí, ï³ë Ý» ñáñ¹ ¹³ ë³ ñ³Ý ³ß³ Ï»ñ ï» ó³Ý ì» Ý» ïÇ-

Ï »³Ý ØËÇ Ã³ñ »³Ý ØÇ ³ μ³ Ýáõ Ã»³Ý äÇùý³ Û³ ÛÇ í³Ý ù¿Ý

ãáñë Å³ é³Ý ·³ õáñ Ý»ñ, áñáÝù ï³ë Ýáõ ÃÁ ï³ ñÇ ùÁ μá Éá ñ³Í

¿ÇÝ£ ²ÝáÝù åñ¿ û í¿ ÇÝ ù³ ÝÇ ÙÁ ³Ý ·³Ù Ó³ Ëá Õ» É¿ í»ñç,

ÑáõëÏ Û³ çá Õ³Í ¿ÇÝ ³Û¹ ï³ ñ»ßñ ç³ ÝÇ ùÝÝáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõÝ »õ

»Ï³Í ¿ÇÝ Çñ»Ýó áõ ëáõ ÙÁ ß³ ñáõ Ý³ Ï» Éáõ í» ñáÝß »³É í³ñ Å³ -

ñ³ ÝÁ, áñáí Ñ» ï»õ í³Ý ùÁ ¹³¹ ñ³Í ¿ñ ¹åñáó áõ Ý» Ý³ É¿ ÝÇõ -

Ã³ Ï³Ý å³Û Ù³Ý Ý» ñáõ »õ Å³ é³Ý ·³ õáñ Ý» ñáõ ÃÇõÇÝ Ýáõ³-

½áõ ÙÇ å³ï ×³é Ý» ñáí£ Î³ ñ¿Ý, Ä» ñ³ñ, äû Õáë »õ Ô» õáÝ¹

å¿ïù ¿ñ áñ ÁÉ É³ ÛÇÝ å³ ù³ Éáñ Ç³ ÛÇ ¹³ ë³ ñ³Ý »õ Çñ»Ýó ¹³ -

ëÁÝ Ï»ñ Ý» ñáõÝ Ñ»ï μ³Õ ¹³ ï³Í ï³ ñÇ ùáí Ù»Í ¿ÇÝ£ ²Ûë Ï³ -

óáõ ÃÇõÝÁ ÏÁ ëï»Õ Í¿ñ ³ÝáÝó Ñ»ï ß³Õ áõ» Éáõ ¹Åáõ³ ñáõ ÃÇõÝ

ÙÁ, áñáí Ñ» ï»õ ï³ ñÇ ù³ ÛÇÝ Ý»ñ ¹³ß Ý³ Ïáõ ÃÇõÝ ãÏ³ñ£ ´³Ûó

ÝÏ³ ïÇ ³é³Í, áñ »ñÏ ñáñ ¹³ Ï³ ÝÇ μ³ ÅÇ ÝÁ Ýáñ μ³ó áõ³Í ¿ñ

»õ ¹åñá óÁ ³ß³ Ï»ñ ïÇ å¿ïù áõ Ý¿ñ, ³Ûë ãáñë Ýá ñ»Ï Ý» ñÁ ÁÝ -

¹áõÝ áõ» ó³Ý Çñ»Ýó ï» ëáõã Ñûñ ËÝ¹ñ³Ý ùáí »õ ïÝû ñ¿ ÝÇÝ

μ³ñ »³ ó³ Ï³ Ùáõ Ã»³Ùμ£

²é³ çÇÝ ß³ μ³ Ã¿Ý Û³Ûï ÝÇ »Õ³õ, áñ ³ÝáÝù áõë Ù³Ý ³ï³Ï

³ß³Ï»ñïÝ»ñ ã¿ÇÝ, åñ¿ûí¿Ç íÏ³Û³Ï³ÝÇ áõß ïÇñ³Ý³Éáõ »Õ»-

Éáõ ÃÇõÝÁ ³Û¹ ÏÁ ÷³ë ï¿ñ£ ê³ Ï³ÛÝ, áõ ëáõ óÇã Ý» ñÁ å¿ïù ¿ñ áñ

Ñ³Ùμ»ñ³ï³ñ ÁÉÉ³ÛÇÝ »õ Çñ»Ýó Ï³ñ»ÉÇÝ ÁÝ¿ÇÝ ¹³ë³õ³Ý ¹áõ-

ÃÇõÝÁ Ñ» ½³ ë³Ñ ¹³ñÓ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ³ÝáÝó£ ²ÝáÝù ³É Çñ»Ýó

Ï³ñ ·ÇÝ ÏÁ ç³ Ý³ ÛÇÝ ³ß Ë³ ïáõ Ý³Ï »ñ» õÇÉ »õ ³Ù¿Ý Ï»ñå ÏÁ

á°ã Ù¿ ÏÁ, á°ã ³É ÙÇõ ëÁ, ³ÛÉ` û¹¿Ý Ï³Ë áõ³Í ÁÉ É³ Éáõ ÙÃÝá -

Éáñï ÙÁ »õ í» ñ³å ñ» Éáõ Ù³ñ Ù³ç ÙÁ£ ºë ³ÝáÝó Ñ³ Û» ñ¿Ý

·ñ³Ï³ÝáõÃÇõÝ ÏÁ ¹³ë³õ³Ý ¹¿Ç, ÇÝãå¿ë Ý³ »õ ýñ³Ýë»ñ¿Ý

É»½áõ£ ØÇ ³Å³Ù³Ý³Ï áõëáõÙÝ³å»ï ¿Ç (ïÇïÕáë ÙÁ, ½áñ ÇÝ-

ÍÇ ßÝáñ Ñ»ó Ð³Ûñ Ø»ë ñáå Ð³ Ûáõ ÝÇÝ) »õ ïÝû ñ¿ ÝÇÝ §³ç μ³ ½áõ -

136

ÏÁ¦£ àñ ù³Ý áñ ÷áñ Ó¿Ç ³ÝáÝó Í³ Ýû Ã³ó Ý»É Ñ³Û ·ñ³ ·¿ï Ý»ñÝ

áõ μ³Ý³ëï»ÕÍÝ»ñÁ, ³ÝáÝù ¹Åáõ³ñáõÃ»³Ùμ ÏþÁÝÏ³É¿ÇÝ ¹³ë³õ³Ý¹áõ³Í

ÝÇõÃÁ »õ ß³ñ³¹ñáõÃ»³Ý Ù¿ç í³ñÅ ·ñáÕÝ»ñ ã¿-

ÇÝ£ ØÇ³ÛÝ Ô»õáÝ¹ »ñÏ³ñ³ßáõÝã ß³ñ³¹ñáõÃÇõÝÝ»ñ ÏÁ ·ñ¿ñ,

³Û¹ ³É É»½áõ³Ï³Ý ëË³ÉÝ»ñáí »õ »ñÏ³ñ³μ³ÝáõÃÇõÝÝ»ñáí

É»óáõÝ£ ÆëÏ ·ñ³õáñÝ»ñáõ å³ñ³ ·³ÛÇÝ, ³ÝáÝó ëï³ó³Í ÝÇß»ñÁ

ÏÁ ë³ÑÙ³Ýáõ¿ÇÝ ÙÇçÇÝÇÝ ßáõñç£

ì» ñ³ Ùáõ ï¿Ý Ñ³ ½Çõ ³ÙÇë ÙÁ ³Ýó, ³Ûë ãáñë §Ùáõë ùÁ -

Ã»ñ¦Ý» ñÁ (Ù³Ï ¹Çñ ½áñ »ë ïáõÇ ³ÝáÝó, Çñ»Ýó §ëËñ³ ·áñ -

Íáõ ÃÇõÝ Ý»ñ¦áõÝ å³ï ×³ éáí) »Ï³Ý Ùûïë »õ ·³Ý ·³ ï» ó³Ý

³ñ³ μ» ñ¿ ÝÇ áõ ëáõ óÇ ãÇÝ ¹¿Ù£

- ä³ ñáÝ, μ» ñ³ ÝÁ ß³ï ·¿ß ÏÁ Ñá ïÇ Ïáñ, Ù»Ýù ÏÁ ·³ ÝÇÝù

Ïáñ, ã»Ýù ÏñÝ³ñ ³Ûë å¿ë ß³ ñáõ Ý³ Ï»É. Éáõ ÍáõÙ ÙÁ ·ï¿ù ³Ûë

³Ý ï³ Ý» ÉÇ Ï³ óáõ Ã»³Ý, ÁëÇÝ »õ ëå³é Ý³ óÇÝ ¹³ ë³ ñ³Ý

ãÙïÝ»É…

²°é ù» ½Ç ÃÝ×áõÏ ÙÁ, áñáõÝ Éáõ ÍáõÙ ·ïÝ» ÉÁ ß³ï ÷³ ÷áõÏ

Ñ³ñó ÙÁÝ ¿ñ£ ²ñ ¹³ ñ»õ, áõ ëáõ óÇ ãÁ Ýá ñ»Ï ã¿ñ ¹åñá óÇÝ Ù¿ç.

³Ý ï³ñÇÝ»ñáõ ¹³ë³õ³Ý ¹áõÃ»³Ý ÷áñÓ³éáõÃÇõÝ áõÝ¿ñ »õ

á°ã Ù¿Ï ûñ ïÝû ñ¿ Ýáõ ÃÇõÝÁ ·ïÝáõ³Í ¿ñ ÝÙ³Ý Ï³ óáõ Ã»³Ý ÙÁ

³é ç»õ£ Ð³ñ óÁ ÇÙ Çñ³ õ³ ëáõ Ã» Ý¿ë í»ñ ÁÉ É³ Éáí, ÇÙ³ óáõ óÇ

ïÝû ñ¿ ÝÇÝ »õ ËÝ¹ñ» óÇ, áñ Ç°Ýù Çñ Û³ñ Ù³ñ ¹³ ï³Í Ó» õáí áõ -

ëáõ óÇ ãÇÝ Ñ³ëÏó Ý¿ñ Çñá Õáõ ÃÇõÝÁ£ Ð³ñ óÁ ß³ μ³Ã Ý»ñ »ñ Ï³ -

ñ» ó³õ. Éáõ Íáõ ÙÁ Ïþáõ ß³ Ý³ñ£ Ð³ õ³ Ý³ μ³ñ ïÝû ñ¿ÝÝ ³É Ý»Õ

Ï³ óáõ Ã»³Ý Ù³ïÝ áõ³Í ¿ñ£ àõ ëáõ óÇ ãÁ »û Ã³ Ý³ ëáõÝ Ýáó ¿ñ,

¹» Õ³ Ñ³ ï»ñ Ïþ³é Ý¿ñ Ñ³ õ³ Ý³ μ³ñ, Ï³Ù ³É ³é³ õûï Ý» ñÁ

³Ýû ÃÇ Ïáõ ·³ñ ¹åñáó. »ñ Ïáõ Ñ³ õ³ Ý³ Ï³ Ýáõ ÃÇõÝ Ý»ñ,

áñáÝù ÏñÝ³ ÛÇÝ μ³ ó³ï ñ»É ³Ýáñ μ» ñ³ ÝÇÝ Ñá ïÁ£ úñ ÙÁ ÝÏ³ -

ï» óÇ, áñ äñÝ. ØÇ ß¿É ¹³ ë³ ñ³ ÝÁ μ» ñ³ ÝÁ ß³ ù³ñ ¹ñ³Í ÏÁ Ëû -

ë¿ñ ³ß³Ï»ñïÝ»ñáõÝ£ ²ïÏ¿ »ïù, ãáñë»ñÁ ã·³Ý ·³ï»ó³Ý áõ

¹Å·á Ñáõ ÃÇõÝ ãÛ³Ûï Ý» óÇÝ áõ ëáõ óÇ ãÇÝ ÝÏ³ï Ù³Ùμ£ â»Ù ·Ç -

ï»ñ, Ã¿ Ç°Ýã Ï»ñå Ñ³ñ óÁ μ³ñ õáù Éáõ Íáõ ÙÇ ÙÁ Û³Ý ·³Í ¿ñ,

¿³ Ï³ ÝÁ ³ÛÝ ¿ñ, áñ ³Û É»õë ³Ûë ³éÝ ãáõ Ã»³Ùμ Ëûëù ãÉë» óÇ£

137

î³ë Ý» ñáñ¹ ¹³ ë³ ñ³ÝÝ ³É »ñÏ ë»é ¿ñ ÙÇõë Ý» ñáõÝ ÝÙ³Ý£

²ÕçÇÏÝ»ñáõÝ Ù¿ç Ï³ÛÇÝ ·»Õ»óÇÏÝ»ñ »õ ßÝáñÑ³ÉÇÝ»ñ£ Ä»ñ³ñ

ïËñ³ Ù³Í ¹³ñ Ó³õ »õ ëÏë³õ ¹³ ë» ñ¿Ý »ï ÙÝ³É£ ²Ý ÙÇßï Ù» -

É³ Ù³Õ Óáï ¿ñ »õ ¹³ ë» ñáõÝ ÝÏ³ï Ù³Ùμ` ³Ý Ñá·£ Øï³ ÍáõÙ

ÙÁ ÏÁ í³ ñ¿ñ Çñ ÙÇï ùÁ »õ ÏÁ ã³ñãñ Ï¿ñ Ñá ·ÇÝ£ ÆÙ³ ó³Û, áñ

³Ý ëÇ ñ³ Ñ³ ñ³Í ¿ ø³ ñÇ ÝÇÝ£ ´³Ûó ³Ûë ëÇ ñ³ Ñ³ ñáõ ÃÇõÝÁ ÙÇ -

³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ¿ñ£ Æ¯Ýã ³Ý Ñ» Ã»Ã Ï³ óáõ ÃÇõÝ` ÍÝáõÝ¹ ³Ý³ñ -

¹ÇõÝù ëÇ ñáÛ£ Ð³Ûñ ²ñÇë ï³ Ï¿ë μ³ õ³ Ï³Ý ïùÝ» ó³õ áõ

ùñïÇÝù Ã³ ÷»ó ÙÇÝ ã»õ áñ Çñ ë³ ÝÁ ×³Ù μáõ μ» ñ¿£

Ð³Ý ¹ÇåáõÙÇ ÙÁ ÁÝÃ³óùÇÝ, ÝáÛÝ ï»ëáõã Ñûñ Ñ³ñóáõóÇ, Ã¿

ÇÝ ãá°õ ³Ûë ãáñë ïÕ³ ùÁ ÏÁ å³ Ñ¿ñ í³Ýù, áñáí Ñ» ï»õ ÝÏ³ ï»ñ

¿Ç ³ÝáÝó Ïñû Ý³ õáñ ¹³é Ý³ Éáõ ³Ý Ñ³ õ³ Ý³ Ï³ Ýáõ ÃÇõÝÁ£

- ºÃ¿ ï³ ëÁ Ñá·Ç ¿Ý Ù¿Ï Ñ³ï »É É¿, ³Û¹ ù³ÝÝ ³É μ³ õ³ Ï³Ý

¿, »Õ³õ ·» ñ³ å³ ïÇõ Ñûñ å³ ï³ë Ë³ ÝÁ

ÆÝã åÇ ëÇ¯ μ³ õ³ ñ³ ñáõ ÃÇõÝ, áñ Éáõ ë³ñ Ó³ ÏÇ ï³Ï Ïþ³é Ý¿

Ñ³ñ óÁ Ïá ãáõÙ Ý» ñáõ, áñáÝù ûñ¿ ûñ ÏÁ Ýáõ³ ½ÇÝ »õ ºÏ» Õ» óÇÝ

Ïþ³é³ç Ýáñ ¹»Ý ¹¿ åÇ ³Ý»É Ï³ñ ·³ íÇ ×³Ï£ ¸¿åù ÙÁ »Ï³õ

÷³ë ï» Éáõ ÇÙ Ï³ë Ï³ Í³Ù ïáõ ÃÇõÝë ³Ûë ãáñë ïÕáó ÝÏ³ï -

Ù³Ùμ£ Ø³ ÛÇ ëÇ í»ñ çÁ, ï³ ñ» Ï³Ý åïáÛ ïÇ ï³ ñÇÝù ³ß³ Ï»ñ -

ïáõ ÃÇõÝÁ ÈÇ μ³ Ý³ ÝÇ ÑÇõ ëÇ ëÁ ·ÇõÕ ÙÁ£ ²Û¹ ³é³ õûï, ³Û¹

ãáñë ïÕ³ ùÁ ¹åñáó Å³ Ù³ Ý» óÇÝ å½ïÇÏ ë³é Ý³ ñ³ Ýáí ÙÁ,

Ñ³ õ³ Ý³ μ³ñ ÁÝ ¹áõ Ý³ ñ³ ÝÁ Çñ»Ýó å³ ß³ ñÇÝ£ ºñμ Ï¿ ëû ñÇÝ

äÝ¿ßÛÇÇ ³ñ áõ»ë ï³ Ï³Ý É×³ ÏÇ ³÷ÇÝ Ñ³ Ù³ËÙμ áõ» ó³Ý ³ß³ -

Ï»ñï Ý» ñÁ, ÇÙ ãáñë §Ùáõë ùÁ Ã»ñ¦Ý»ñë μ³ óÇÝ Çñ»Ýó ë³é Ý³ -

ñ³ ÝÁ, Ù¿ ç¿Ý Ñ³ Ý» óÇÝ §å³½¦ Ï³Ù §¿Ý»ñ Ï³Û ½Áñ¦ Ù³Ï ÝÇ ßÇ

á·» ÉÇó ÁÙ å» ÉÇ Ý»ñ »õ ËÙ» óÇÝ Ñ³ ËÙ» óÇÝ£

²ÝáÝù Ï» ñ³Ý áõ ËÙ» óÇÝ ³Ý ¹³ ¹³ñ, ³é³Ýó Û³ ·»ó Ù³Ý

Ñ³ë Ý» Éáõ£ ÜÏ³ ïá Õáõ ÃÇõÝ ÁñÇ, áñ Çñ»Ýó í³ Û»É ã¿ñ ³Ûë ÁÝ -

Ã³ó ùÁ, ù³ ÝÇ áñ Çñ»Ýù Å³ é³Ý ·³ õáñ Ý»ñ ¿ÇÝ »õ Ã¿ å¿ïù ¿ñ

áñ ½áõëå ÁÉ É³ ÛÇÝ£ Î» ñáõ Ëáõ ÙÇ Ñ³ Ï³ é³Ï ã»Ù, μ³Ûó ³Ù¿Ý

μ³Ý ã³÷ áõ ë³Ñ Ù³Ý áõ ÝÇ£ ºë Ëû ë» ó³Û, »ë Éë» óÇ, Ç í»ñ çáÛ

ïÝû ñ¿ ÝÁ ÙÇ ç³Ù ï»ó »õ í»ñç ¹ñ³õ ³Ûë ã³ ÷³ ½³Ý óáõ Ã»³Ý£

138

¸³ ë³ å³ ÑÇ ÙÁ, ã»Ù ·Ç ï»ñ ÇÝ ã¿°Ý ÙÕáõ³Í »õ ³ÙÇë Ý» ñáõ

ÁÝ Ã³ó ùÇÝ ³ÝáÝó Ï»Ý ó³ ÕÁ ë»ñ ï» É¿ »ïù, ³Ûë ïÕáó ÁëÇ.

- ºÃ¿ ¹áõù í³ñ ¹³ å»ï ÁÉ É³ù, »ë åÇ ïÇ ¹³¹ ñÇÙ »Ï» Õ» óÇ

Ùáõïù ·áñ Í» É¿£

Ü»Õ áõ» ó³Ý »õ Ñ³ Ï³ ×³ é» óÇÝ, Û³Ûï Ý» Éáí Çñ»Ýó Ïáõ ë³ÏÁ -

ñûÝ ù³ Ñ³ Ý³Û ÁÉ É³ Éáõ ³é³ ç³¹ ñ³Ý ùÁ£

î³ ñÇ Ý»ñ ³Ý ó³Ý£ ²ÝáÝó Ù¿ Éáõñ ãáõ Ý» ó³Û, μ³Ûó Éë» óÇ, áñ

ï³ñïÕÝáõ³Í ¿ÇÝ£ Â¿ »õ å³ù³ÉáñÇ³ÛÇÝ Û³çáÕ»ñ ¿ÇÝ, μ³Ûó`

μ³ñÓ ñ³ ·áÛÝ áõë Ù³Ý ã¿ ÇÝ Ñ» ï» õ³Í£ ²ÝáÝó ¹åñá ó¿Ý Ù»Ï -

Ýáõ Ù¿Ý Û» ïáÛ, áõ ñÇß Å³ é³Ý ·³ õáñ Ý»ñ »õë Û³ ×³ Ë» óÇÝ ê.

Ê³ã í³ñÅ³ñ³Ý£ Üáñ»ÏÝ»ñÝ ³É ÏÁ ÝÙ³Ý¿ÇÝ Ý³ËÏÇÝÝ»ñáõÝ£

â¿Ç Ñ³ëÏÝ³ñ í³ÝùÇÝ ï»ëáõã Ñûñ Û³Ù³éáõÃÇõÝÁ, ³Ý³ï³Ï-

Ý»ñ Ñ³ õ³ ù» Éáõ »õ ³ÝáÝó áõ ëáõÙ ç³Ù μ» Éáõ£ ²ÝáÝó Ù¿ Ù¿ ÏáõÝ

Ñ³ñ óáõ óÇ, Ã¿ Ïþáõ ½¿±ñ Çë Ï³ å¿ë í³ñ ¹³ å»ï ÁÉ É³É£

- ²ëï áõ³Í ãÁ Ý¿, å³ ï³ë Ë³ Ý»ó£

- àõ ñ»ÙÝ, Ç±Ýã ÏþÁÝ»ë í³Ý ùÁ, μ³ñ Ï³ ó³Û »õ ß³ ñáõ Ý³ Ï» óÇ

¹³ëë£

î³ñÇÝ»ñ ³Ýó, ãáñë §ÙáõëùÁÃ»ñ¦Ý»ñ¿ë Ô»õáÝ ¹Á, Ñáë áõ ÑáÝ

Ã³ ÷³é»É¿ áõ í³Ýù¿ í³Ýù Å³Ù³Ý³Ï ³ÝóÁÝ»É¿ »ïù, áñáß»ó

Ïáõë³ÏñûÝ ù³Ñ³Ý³Û Ó»éÝ³¹ñáõÇÉ£ Æñ Ó»éÝ³¹ñáõÃ»³Ý Ññ³õÇ

ñ»ó ½Çë »õ åÝ¹»ó, áñ ³Ý å³Û Ù³Ý ÁÝ ¹³ é³ ç¿Ç Çñ ËÝ¹ñ³Ý -

ùÇÝ£ Ü»ñÏ³Û »Õ³Û Ó»éÝ³¹ñáõÃ»³Ý »õ ÝáñûÍ í³ñ ¹³å»ïÇÝ

Ó»é ù¿Ý Ñ³ Õáñ ¹áõ ÃÇõÝ ³éÇ£ Îþ»ñ» õÇ ëË³ É»ñ ¿Ç Ï³ñ ÍÇ ùÇë

Ù¿ç. ãáñë¿Ý ·áÝ¿ Ù¿ÏÁ ³Ùãóáõó ½Çë£ ä³ßïûÝ³ÏÇóÝ»ñ¿ë Ù¿-

ÏÁ ÇÝÍÇ ¹Çï»É ïáõ³õ Ý»ñÏ³ÛáõÃÇõÝë ½³ñÙ³Ý³Éáí, áñ ³Ýó

»³ÉÇÝ ïáõ³Í Ï³ñÍÇùÇë ¹¿Ù ÏÁ ·áñÍ¿Ç£ ÊáÝ³ñÑ³μ³ñ ÁÝ-

¹áõÝ»ó³Û ³Ýáñ ¹ÇïáÕáõÃÇõÝÁ »õ ³õ»ÉóáõóÇ, áñ ëË³É»ñ ¿Ç£

Üá ñûÍ í³ñ ¹³ å» ïÁ ëÏë³õ Í³ é³ Û»É å³ß ïû ÝÇ Ï³Ýã áõ³Í

ÅáÕáíñ ¹³å»ïáõÃÇõÝÝ»ñ¿Ý Ý»ñë »õ Çñ Ï»Ýó³Õáí ×³Ýãóáõ»-

ó³õ Ñ³ õ³ ï³ó »³É Ý» ñ¿Ý£ ÆÝã å¿ë áñ ³Ýó »³ ÉÇÝ ³Ý ³Ý³ ï³Ï

Å³ é³Ý ·³ õáñ »Õ³Í ¿ñ, ÏþÁë áõÇ, Ã¿ ÑÇ Ù³ ÝáÛÝ å¿ë ³Ý³ ï³Ï

ÏÕ» ñ³ Ï³Ý ÙÁÝ ¿£ àõë ïÇ ëË³ É³Í ã¿Ç ÇÙ Ï³ñ ÍÇ ùÇë Ù¿ç£

139

´²ðÆ ÐàìÆôÀ

12 ê»å ï»Ù μ»ñ 1982£

¼ÙÙ³áõ îÇ ñ³ Ùûñ í» ñ³ ÷áË Ù³Ý ¹³ ñ³ õáñ í³Ý ùÇÝ Ï³ -

Ù³ñ Ý» ñáõÝ Ý»ñ ù»õ, Ñ³Û Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿ Ñ³ Ù³ÛÝ ùÇ ½³ õ³Ï Ý» ñáõ

ÑáÍ μ³½ Ùáõ ÃÇõÝ ÙÁ Ý»ñ Ï³Û ÏþÁÉ É³ñ Ýá ñÁÝ ïÇñ Î³ Ãá ÕÇ Ïáë

ä³ïñ Ç ³ñù` ²Ù» Ý³ å³ ïÇõ »õ » ñ»ñ ç³ ÝÇÏ î¿ñ Úáí Ñ³Ý Ý¿ëä»ï

ñáë ÄÀ. ³ë å³ñ »³ ÝÇ ûÍ Ù³Ý Ñ³Ý ¹Ç ë³ õáñ ëáõñμ »õ

³Ý Ù³Ñ å³ ï³ ñ³ ·ÇÝ£

ä³ñ Ã» õ³ Ñ³ ë³Ï ûÍ »³ ÉÁ Çñ ³½Ý áõ³ Ï³Ý Ý»ñ Ï³ Ûáõ Ã»³Ùμ

ÏÁ ßáÕ³ñÓ³Ï¿ñ Ñ³Ù³Ï»Éáí Ñ³õ³ï³ó »³ÉÝ»ñáõÝ ëÇñï»ñÁ »õ

óÝÍáõ Ã»³Ùμ É»ó Ý» Éáí ³ÝáÝó Ñá ·Ç Ý» ñÁ£ àõ ñ³Ë ¿ÇÝ μá Éá ñÁ

»õ á·» õáñ áõ³Í ¿ÇÝ Çñ»Ýó Ýá ñÁÝ ïÇñ ÝáõÇ ñ³ å» ïáí, áñ Ýáñ

³ñ ß³ ÉáÛë ÙÁ ÏÁ Ý»ñßÝ ã¿ñ, ³ÛÝ ù³°Ý áñ Ûáõ ë³ ÉÇñ ¿ñ »Õ» Éáõ -

ÃÇõÝÁ£

ºõ ÇëÏ³å¿ë ÝáñûÍ Î³ÃáÕÇÏáë ä³ïñÇ ³ñùÁ Ñ³Ý ¹Çë³ó³õ

³Ù¿ ÝáõÝ Ñ³ ñ³ ½³ï Ñ³Û ñÁ£ Â¿ »õ ÇÝù ½ÇÝù ³Ý³ñ Å³Ý Ñ³ Ù³ -

ñ³Í Çñ»Ý ïñáõ³Í å³ß ïû ÝÇÝ, ³Û ëáõ Ñ³Ý ¹»ñÓ ³Ý ÁÝ ¹áõ Ý³Í

¿ñ μ³½ ÙÇÉ å³ïñ Ç ³ñ ù³ Ï³Ý ·³ ÑÇÝ íñ³Û, ù³ç ·Ç ï³Ï ó» Éáí

Çñ»Ý í»ñ³å³Ñáõ³Í ¹Åáõ³ñáõÃÇõÝÝ»ñáõÝ£ ä³ï³ëË³Ý»Éáí

²ëïáõÍáÛ Ï³ÝãÇÝ, ³Ý ÑÝ³½³Ý ¹»ó³õ ²Ýáñ »õ ëÇñáí ëï³ÝÓ-

Ý»ó Çñ»Ý Û³ÝÓÝáõ³Í ³é³ù»ÉáõÃÇõÝÁ` Ï³ï³ñ »³É ³ÝÓÝ³½á-

Ñáõ Ã»³Ùμ Í³ é³ Û» Éáõ Ñ³ Ù³ñ Çñ ³Ãá éÇÝ »õ Ñû ïÇÝ£

Þ³ ñáõ Ý³ Ï» Éáí ÁÝ Ã³ Ý³É ²Õ³ ×³Ý »³Ý Ý» ñáõ ·Í³Í áõÕÇ ¿Ý,

³Ý ³Ûó»É»ó Çñ ÍáõËÇÝ ÷³ñÃ³Ù Ã¿ ËáÝ³ñÑ »ñ ¹ÇÏÝ»ñÁ, Éë»ó

Çñ ½³ õ³Ï Ý» ñáõÝ Ó³Û ÝÁ, Í³ Ýû Ã³ ó³õ ³ÝáÝó Ã¿° áõ ñ³ Ëáõ -

ÃÇõÝ Ý» ñáõÝ »õ Ã¿° ó³ õ» ñáõÝ, Ñ» ï³ùñùñ áõ» ó³õ Ù³ Ý³ õ³Ý¹

Ï³ ñÇ ù³ õáñ Ý» ñáõÝ Ñ³ñ ó» ñáí »õ ÷áñ Ó»ó, Áëï Ï³ ñ»É õáÛÝ,

³ïáÝó Éáõ ÍáõÙ Ý»ñ áñá Ý»É£

ä³ïñ Ç ³ñ ù³ Ï³Ý Ýëï³ ï»ÕÇ ¿Ý Ñ» éáõ, ²Ù» Ý³ å³ ïÇõ »õ

» ñ»ñ ç³ ÝÇÏ Ðá ·» õáñ î¿ ñÁ ïáõ³õ Ý³ »õ Ñáí áõ³ Ï³Ý ³Û ó» -

Éáõ ÃÇõÝ Ý»ñ ³ñ ï»ñÏ ñÇ Ñ³Û Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿ Ñ³ õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÇõÝ -

140

Ý»ñáõÝ, Ó»éÝ³ñÏ»ó Ýáñ ³é³ù»É³í³Ûñ»ñáõ ëï»ÕÍÙ³Ý` Ù»Ï-

Ý» Éáí ³ÛÝ Çñá Õáõ Ã» Ý¿Ý, áñ ÉÇ μ³ Ý³Ý »³Ý Ñ³Û ñ» ÝÇ ùÁ ï³ Ï³õ

³é ï³ Ï³õ ÏÁ ¹³ ï³ñÏ áõ¿ñ, Ç ß³ñë ³Û Éáó, Çñ Ñ³Û ù³ Õ³ ù³ -

óÇÝ»ñ¿Ý, áñáÝù Ïþ»ñÃ³ÛÇÝ ×áË³óÝ»É áëÏÇ ³ÝáëÝ»ñ¿Ý ³Ý ¹ÇÝ

·³Õ Ãû ×³Ë Ý»ñ£

¸Çõ ñÇÝ ã» Õ³õ Úáí Ñ³Ý Ý¿ë-ä»ï ñáë ÄÀ. ä³ïñ Ç ³ñ ùÇÝ

³é³ ù» É³ Ï³Ý Û³ÝÓ Ý³ éáõ ÃÇõÝÁ, ³Ý Ñ³Ý ¹Ç å» ó³õ μ³ ½áõÙ

¹Åáõ³ñáõÃÇõÝÝ»ñáõ Çñ ³é³ù»ÉáõÃ»³Ý ÁÝÃ³óùÇÝ, ÝáÛÝÇëÏ

Ý³Ë³ïáõ»ó³õ »ñμ»ÙÝ Çñ ÇëÏ ßñç³Ý³ÏÇÝ Ý»Ý ·³ÙÇï ·ÓáõÓ-

Ý»ñ¿Ý£ ê³Ï³ÛÝ, ½ûñ³ó³Í ³ëïáõ³Í³ÛÇÝ ßÝáñÑùáí, ³Ý Ñ³Ùμ»

ñáõ Ã»³Ùμ »õ í» Ñ³ÝÓ Ýáõ Ã»³Ùμ Ñ³Ý ¹áõñ Å»ó Çñ»Ý

áõÕÕáõ³Í ³Ý³ñ ·³ÝùÝ»ñáõÝ` ½ÇÝáõ³Í Ý»ñ»Éáõ Ù»½Ç Ñ³Ù³ñ

³ÝÁÙμé Ý» ÉÇ á·Ç áí ÙÁ£ î³Ý »ûÃ ï³ ñÇ Ý»ñ ß³ ñáõ Ý³Ï ³Ý

ÙÝ³ó ³Ý μ³ ëÇñ Ñáí áõ³ å» ïÁ, áñ Ý³ Ë³Ý Ó³ËÝ¹ ñáõ Ã»³Ùμ

ï¿ñ Ï³Ý· Ý» ó³õ Çñ Ñ³ Ù³ÛÝ ùÇÝ£ Æñ ³Ý ë³Ñ Ù³Ý μ³ ñáõ ÃÇõÝÁ

ûñÇ Ý³ Ï» ÉÇ ³é³ ùÇ Ýáõ ÃÇõÝ ÙÁÝ ¿ñ£ ´³Ûó ß³ ï»ñ û· ï³ ·áñ -

Í» óÇÝ ³Ûë μ³ ñáõ ÃÇõÝÁ Çñ³ Ï³ Ý³ó Ý» Éáõ ÙÇ ïáõ Ùáí ³ÝÓ Ý³ -

Ï³Ý ß³ Ñ»ñ, áõ Çñ»Ýó ³Ûë ëïáñ í» ñ³ μ» ñáõ Ùáí íÝ³ ë» óÇÝ

³Ýáñ í³ñ ÏÇÝ£

ì»ñ ç³ å¿ë, ï³ëÝ »ûÃ ï³ñ áõ³Û Éáõé ï³ é³ å³Ý ù¿ »ïù,

´³ñÇ ÐáíÇõÁ` ãÏ³ñ»Ý³Éáí ³ÛÉ»õë ¹ÇÙ³Ý³É Çñ»Ý ¹¿Ù ßÕÃ³-

Û³ ½»ñÍ áõ³Í ³ÝÁÝ ¹áõ Ý» ÉÇ Ñ³ É³ Í³Ý ùÇÝ, Û³Û ï³ ñ³ ñ»ó Çñ

Ññ³ Å³ ñáõ ÙÁ å³ïñ Ç ³ñ ù³ Ï³Ý ³Ãá é¿Ý, Ññ³ Å³ ñáõÙ, áñ

Ù»½` ³Ý ·Ç ï³Ï Ñ³ õ³ ï³ó »³É Ý»ñë, ³Ý³ÏÝ Ï³ ÉÇ Ù³ï Ý»ó…

ÆÝ ãá±õ Ñ³ Ù³ñ ³Ûë μ³ ó³ ë³ Ï³Ý áñá ßáõ ÙÁ, áñ óÝóÇã Ñ³Ý -

·³ Ù³Ýù ÙÁ ÏÁ Ïñ¿ñ£ úñÇÝ ã·Çï ó³Ýù ³Ýáñ Çë Ï³ Ï³Ý å³ï -

×³é Ý» ñÁ, μ³Ûó Û» ï³ ·³ ÛÇÝ… ÁÝ¹ Ñ³Ý ñ³ å¿ë ÝÙ³Ý

áñá ßáõÙ Ý»ñ ÏÁ í» ñ³·ñ áõÇÝ ýÇ ½Ç ù³ Ï³Ý í³ ï³ éáÕç å³Û -

Ù³Ý Ý» ñáõ£ Æ Ñ» ×áõÏë å³ï ×³ é³ μ³ Ý³ Ï³Ý ³Ûë ¹³ ë³ Ï³Ý

ïáõ »³ÉÇÝ, Ññ³Å³ñáÕ Ðá ·»õáñ î¿ñÁ í³ï³éáÕç ã¿ñ »ñ»õ»ñ£

ÎÇ ñ³ ÏÇ, 3 ÐáÏ ï»Ù μ»ñ 1999-ÇÝ Çñ Ù³ ïáõ ó³Í áÕ ç»ñ ÃÇ å³ -

ï³ñ³ ·ÇÝ Ý»ñÏ³Û ¿ÇÝ ³Ï³Ý³õáñ ³ÝÓÝ³õáñáõÃÇõÝÝ»ñ, Ñ³-

141

õ³ï³ó »³ÉÝ»ñ, ÇÝãå¿ë Ý³ »õ ·ñ³õáñ »õ Éë³ï»ëáÕ³Ï³Ý Ù³-

ÙáõÉÇ Ý»ñÏ³Û³óáõóÇãÝ»ñ, áñáÝù »Ï³Í ¿ÇÝ Í³ÍÏ»Éáõ »Õ»Éáõ-

ÃÇõÝÁ£ ²ÝáÝù μá ÉáñÝ ³É ³Ï³ Ý³ ï» ëÇ íÏ³ Ûáõ Ã»³Ùμ ÏÁ

Ñ³ë ï³ ï¿ ÇÝ å³ ï³ ñ³ ·Çã Ð³Û ñ³ å» ïÇÝ ³éáÕç íÇ ×³ ÏÁ£

ºñ» ÏáÛ »³Ý Éñ³ ïáõáõ Ã»³Ý ÁÝ Ã³ó ùÇÝ, Ñ» é³ ï» ëÇ ÉÇ Ï³ Û³ ÝÇ

ÙÁ ³Ï Ý³ñ Ï³ ·Ç ñÁ (reporter) ÏÁ Û³Ûï Ý¿ñ, áñ §Çñ »ñÇ ï³ ë³ñ -

¹áõ Ã»³Ý »õ ³éáÕ çáõ Ã»³Ý Ï³ ï³ñ »³É íÇ ×³ ÏÇÝ Ù¿ç

·ïÝáõáÕ Ð³Û Î³ Ãá ÕÇ Ï¿ ä³ïñ Ç ³ñ ùÁ ÏÁ Ññ³ Å³ ñ¿ñ Çñ ·³ -

Ñ¿Ý¦£ ÆÝã áñ »Ý Ã³¹ ñ»É Ïáõ ï³ñ, Ã¿ ³Ý ã¿ñ Ñ³ëÏ Ý³ñ ³Ûë

³Ý³ÏÝ Ï³É Ññ³ Å³ ñáõ ÙÁ£

ºñç³ÝÏ³ÛÇß³ï³Ï ³ÝÛÇß³ã³ñ Ðá ·»õáñ îÇñáç í³Ë ×³Ýáõ-

ÙÇÝ ³é ÃÇõ, ã»Ù áõ ½»ñ ùñùñ»É å³ï Ùáõ ÃÇõÝÁ ·Çï Ý³ Éáõ Ñ³ -

Ù³ñ ³Ýáñ ³é³Í áñá ßáõ ÙÇÝ ¹ñ¹³ å³ï ×³ éÁ£ ê³ Ï³ÛÝ ã»Ù

Ùáé Ý³ñ, áñ ÏÕ» ñ³ Ï³Ý ÁÉ É³ É¿ ³é³ç ³Ý Ù³ñ¹ ¿ñ »õ Çμ ñ»õ

³Û¹ ã¿ñ ÏñÝ³ñ, ¹³é Ý³ ó³Í »õ Ñá ·»Ë éáí, ß³ ñáõ Ý³ Ï»É Çñ

³é³ ù» Éáõ ÃÇõÝÁ Çñ»Ý Ñ³Ý ¹¿å óáõ ó³ μ»ñ áõ³Í í» ñ³ μ» ñáõ -

ÙÇÝ Ç ï»ë£ ²ñ¹ »ûù Ûáõ ë³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ³ñ³ñ ùá±í ÙÁ ÁÝÏ× áõ» -

ó³õ Ù» ù» Ý³ Ûáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõ ¹Ç Ù³ó »õ ³Ý¹ñ¹ áõ» ÉÇ ÙÝ³ó Çñ

áñáßáõÙÇÝ Ù¿ç ÝáÛÝÇëÏ îÇ »½»ñ³Ï³Ý ºÏ»Õ»óõáÛ í»ñÇÝ ÇßË³-

Ýáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõÝ ãÑñ³ Å³ ñ» Éáõ í»ñ çÇÝ Å³ ÙáõÝ μ³ Ý» óáõ ó³Í

×ÝßáõÙ Ý» ñ¿Ý ³É ³Ý ¹ÇÝ£ ¼ÇÝù ãëÇ ñáÕ Ý» ñÁ ³Ý ßáõßï »ï ù¿Ý

½Õç³ óÇÝ Çñ»Ýó ã³ñ ·áñ Í» ñáõÝ Ñ³ Ù³ñ »õ ³Ý¹ ñ³ ¹³ñ Ó³Ý

Çñ»Ýó ·áñ Í³Í ëË³ ÉÇÝ ³Ñ³ õá ñáõ Ã»³Ý£ Æñ»Ýó ã³ñ μ³Ë ï¿Ý

Ï³ ñ» ÉÇ ã¿ñ »ï ¹³ñÓ ÁÝ»É ³Û Ýáõ Ñ» ï»õ£ ºõ ³ñ ¹¿Ý ³Ýáñ

ã³ñãñÏ áõ³Í ¿áõ ÃÇõÝÁ å¿ïù áõ Ý¿ñ Ñ³Ý ·Çë ïÇ£ Ð³Ý ·Çëï

Áñ³õ, ë³ Ï³ÛÝ ß³ï Ï³ñ× Å³ Ù³ Ý³Ï. ÑÇõ³Ý ¹áõ ÃÇõÝÁ ·áñ Í»ó

Çñ ³õ»ñ Ý» ñÁ »õ ³Ý` ãïá Ï³ Éáí Çñ Ù³ñ ÙÇ ÝÇÝ Ù³ ßáõ ÙÇÝ »õ

ÙÇïùÇÝ ¹³õ³ ×³ÝáõÃ»³Ý, ³ãù»ñÁ ÷³Ï»ó 16 ÚáõÝáõ³ñ 2011-

ÇÝ, Ëáñ ëáõ ·Ç Ù³ï Ý» Éáí ½ÇÝù ëÇ ñáÕ Ý» ñÁ£ Â¿ »õ ÏëÏÍ³ ÉÇ,

μ³Ûó ï³ Ý» ÉÇ ¿ñ ³Ûë ëáõ ·Á` μ³Õ ¹³ï Ù³Ùμ ³ÛÝ ëáõ ·ÇÝ, ½áñ

Ñ³Û Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿ Ñ³ Ù³ÛÝ ùÁ Ïñ»ó 1999-ÇÝ, ³Ýáñ ï³ ñ³ Å³Ù

Ññ³Å³ñáõÙáíÁ£ Ú»ï Ù³Ñáõ ³Ý ³ñÅ³Ý³ó³õ ÷³é³ßáõù Ûáõ-

142

Õ³ñ Ï³ õá ñáõ Ã»³Ý »õ ÛÇ ß³ ï³ ÏÁ å³Ý Í³ó áõ» ó³õ §Ý³° Ù» -

éÇ°ñ, »Ïá°õñ ëÇ ñ»Ù¦Ç ïñ³ Ù³ μ³ Ýáõ Ã»³Ùμ£ ²ÝÓ Ý³ å¿ë

ãÏñó³Û ÇÙ Û³ñ ·³Ý ùÇ í»ñ çÇÝ ïáõñùë Ù³ ïáõ ó»É, μ³Ûó áÕ μ³ -

óÇ ³Ûë Ïá ñáõë ïÁ£

ÐÇ Ù³ áñ ³ ë³ å³ñ »³Ý Ðá ·» õáñ î¿ ñÁ ³Ý ¹» Ý³ Ï³Ý Ù»Ï -

Ý³Í ¿ »õ ÏÁ í³Û»É¿ Ñá ·»Ï³Ý »õ Ù³ñÙÝ³Ï³Ý ³Ý ¹áññáõÃ»³Ý

μ³ ñÇù Ý» ñÁ, íëï³Ñ »Ù, áñ Ý» ñ»ó ³ÛÝ Ûáõ ¹³ Ý» ñáõÝ, áñáÝù

½ÇÝù Ýë» Ù³ óáõ óÇÝ, ½Ç ³Ýáñ Ñá ·ÇÝ ã³ ñÇù ã¿ñ ó³Ý Ï³ñ »ñ -

μ»ù£ Ê³ã »³ ÉÇÝ Ñ»ï ³Ý ³É ³Õ»ñ ë»ó. §Ü» ñ¿° ³ÝáÝó î¿ñ, ½Ç

ã»Ý ·Ç ï»ñ, Ã¿ Ç°Ýã ÏþÁÝ»Ý¦£

àí í³Ë ×³Ý »³É Ðá ·» õáñ î¿ñ, Ñ³Ý· ã¿° Û³ õÇ ï» Ý³ Ï³ Ýáõ -

Ã»³Ý Ù¿ç ³ñ ¹³ñ Ý» ñáõ ³ñ Å³ ÝÇ ÝÇÝ çáí ÙÁ£

ÂáÕ ²Ù» Ý³ Ï³ ÉÁ ù»½ ÁÝ ¹áõ ÝÇ Æñ ³ñ ù³ Ûáõ Ã»³Ý Ù¿ç »õ

Ñ³ ïáõ ó¿ Æñ áÕáñ Ùáõ Ã»³Ùμ£

1 ö»ïñáõ³ñ 2011

143

Ð²ÞàôºÚ²ð¸²ð

àõëáõÙÝ³Ï³Ý ÙÇç³í³Ûñ¿Ý »ñÏ³ñ μ³ó³Ï³ÛáõÃ»Ý¿ í»ñç,

1991-ÇÝ í» ñ³ ¹³ñ Ó³Û ³Ýáñ, ³Ûë ³Ý ·³Ù á°ã Ã¿ áõ ëáõ óÇ ãÇ

Ñ³Ý ·³ Ù³Ý ùáí, ³ÛÉ` ïÝû ñ¿ ÝÇ£

ÆÝ ÍÇ Ý³ Ëáñ ¹áÕ ïÝû ñ¿ ÝÁ » ñ³ å³ ïÇõ Ð³Ûñ Úáí ë¿÷

ì³ñ ¹³ å»ï Âû ÷³É »³ÝÝ ¿ñ` ÝÙ³ Ý³ å¿ë ïÝû ñ¿Ý ìÇ »Ý Ý³ -

Ï³Ý ØËÇÃ³ñ »³Ý »ñÏñáñ ¹³Ï³Ý í³ñÅ³ñ³ÝÇ£ îÝûñ¿ÝÇ ã·á-

Ûáõ Ã» Ý¿Ý ï³ é³ å» Éáí, ²ñÑ Ç ³ å³ ïÇõ î¿ñ ²Ý¹ ñ¿ ³ë ºåÇë-

Ïáåáë ä»ïáÕÉ »³Ý ³Ýáñ ¹ÇÙ³Í ¿ñ, áñ Å³Ù³Ý³Ï³õáñ³å¿ë

ëï³ÝÓ Ý¿ . Ð³ñ åáÛ »³Ý í³ñ Å³ ñ³ ÝÇ Õ» ÏÁ£ ÐÇ Ù³ áñ Ýáñ

ïÝû ñ¿Ý ÙÁ Ýß³ Ý³Ï áõ³Í ¿ñ ëáÛÝ í³ñ Å³ ñ³ ÝÇÝ Ñ³ Ù³ñ, ³°É

Ð³Ûñ Úáí ë¿ ÷ÇÝ Ý»ñ Ï³ Ûáõ ÃÇõÝÁ ³Ý ï» ÕÇ ¿ñ£ ê³ Ï³ÛÝ, Ñ³ -

Ï³ é³Ï ³Ûë Ï³ óáõ Ã»³Ý, ³Ý ÏÁ ß³ ñáõ Ý³ Ï¿ñ ¹åñáó ·³É

³Ù¿Ý ûñ »õ ÏÁ ·ñ³ õ¿ñ ïÝû ñ¿ Ýáõ Ã»³Ý ·ñ³ ë»Ý »³ ÏÁ£ ²Ûë

¹ñáõ ÃÇõÝÁ Ý» ÕÇ ÏÁ Ù³ï Ý¿ñ ½Çë, áñáí Ñ» ï»õ ÙÝ³ ÛáõÝ Ýëï³ -

ï» ÕÇ ÙÁ ãáõ Ý¿Ç, ÇëÏ ³Ù¿Ý ³Ý ·³Ù, áñ áõ ëáõ óÇã ÙÁ ½Çë áÕ -

çáõ Ý¿ñ áñ å¿ë ïÝû ñ¿Ý, Ïþ³ñ Å³ Ý³ Ý³ ÛÇ Ð³Ûñ Úáí ë¿ ÷ÇÝ

½³ñ Ù³ ó³ Ï³Ý Ý³Û áõ³Í ùÇÝ£ Ð³ñ óÇÝ ÏïñáõÏ Éáõ ÍáõÙ ÙÁ

·ïÝ» Éáõ ¹Ç ï³ õá ñáõ Ã»³Ùμ, ¹Ç Ù» óÇ ä» ïáÕÉ »³Ý » ñ³ å³Û -

Í³ éÇÝ, áñ å¿ë ½Ç Ûëï³ Ï³ó Ý¿ñ íÇ ×³ ÏÁ »õ áñá ß¿ñ, Ã¿ á°í ¿

ïÝû ñ¿ ÝÁ£ ²Ý ½Çë ÕñÏ»ó ²ñ ÑÇ. ì³ñ ¹³Ý ºåë. ²ß ·³ñ »³ ÝÇÝ`

Ý³ Ë³ ·³Ñ Ñ³Û Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿ í³ñ Å³ ñ³Ý Ý» ñáõ ïÝû ñ¿Ý Ý» ñáõ

Ëáñ Ñáõñ ¹ÇÝ£ ²Ûë í»ñ çÇ ÝÁ íëï³ Ñ» óáõó ½Çë, Ã¿ »ë ¿Ç ïÝû -

ñ¿ ÝÁ »õ Ã¿ ÇÝù ³Ûë Ù³ ëÇÝ åÇ ïÇ Ëû ë¿ñ Ð³Ûñ Úáí ë¿ ÷ÇÝ,

³é³Ýó ³Ýáñ ÇÙ³ó Ý» Éáõ, áñ »ë »Ï³Í »Ù ½ÇÝù ï»ë Ý» Éáõ£

Ú³Ûï Ý» óÇ » ñ³ å³Û Í³ éÇÝ, áñ ÏñÝ³ñ Áë»É, Ã¿ »ë ¿Ç Ñ³ñ -

óÇÝ ÉáõÍ Ù³Ý Û³Ý ·» Éáõ Ý³ Ë³ Ó»é Ýá ÕÁ »õ Ã¿ í³Ë ãáõ Ý¿Ç£

úñ»ñ ³Ýó³Ý£ Ð³Ûñ Úáíë¿÷ ÏÁ ß³ñáõÝ³Ï¿ñ Ñ³õ³ï³ñÙ³μ³ñ

¹åñáó ·³É ³é³ õûï Ý» ñÁ, ù³ ÝÇ ÙÁ Å³Ù Ï³ ï³ ñ» Éáõ Ñ³ -

Ù³ñ Çñ ïÝû ñ¿ ÝÇ å³ñ ï³ Ï³ Ýáõ ÃÇõÝÁ ÙÇÝ ã»õ ³ÛÝ ûñÁ, »ñμ

³éï áõ³Ý ³é³ çÇÝ ½μû ë³Ý ùÇÝ, ³Ý ³Ù μáÕç áõ ëáõó ã³ Ï³Ý

144

Ï³½ ÙÁ Åá Õá íÇ Ññ³ õÇ ñ»ó áõ ëáõó ã³ ñ³ ÝÁ` ÇÙ³ó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ,

áñ ÇÝù »ÝÃ³ñÏáõ»Éáí Çñ Ù»Í³õáñÝ»ñáõÝ Ññ³Ñ³Ý ·ÇÝ, ¹åñáóÇÝ

Õ» ÏÁ ÏÁ Û³ÝÓ Ý¿ñ ÇÝ ÍÇ áõ ÏÁ ¹³¹ ñ¿ñ ëï³ÝÓ Ý» É¿ ïÝû ñ¿ -

ÝÇ å³ßïûÝÁ£ ì»ñç¿Ý ÇÙ³ó³Û, áñ ²ß ·³ñ »³Ý ·»ñ³å³ÛÍ³éÁ

÷á Ë³ Ý³Ï áõÕ Õ³ ÏÇ ³Ýáñ Áë» Éáõ, áñ ³Û É»õë ¹åñáó ã·³Û, Ëû -

ë³Í ¿ ìÇ »Ý Ý³, ÙÇ ³ μ³ Ýáõ Ã»³Ý ³μ μ³ Ñûñ, áñ Çñ Ï³ñ ·ÇÝ

Ññ³ Ñ³Ý ·³Í ¿ Çñ ÙÇ ³ μ³ ÝÇÝ ³Û ëáõ Ñ» ï»õ ã»ñ Ã³É §. Ð³ñ -

åáÛ »³Ý¦ í³ñ Å³ ñ³Ý£

²Ûë å¿ë, »ë ¹³ñ Ó³Û ¹åñá óÇÝ Çñ³ õ³ Ï³Ý ïÝû ñ¿ ÝÁ, Ã¿ »õ

å³ß ïû Ý¿ áõ Ã»³Ý ³ÝÓ Ý³ Ï³½ ÙÇÝ Ù¿ç Ï³ ÛÇÝ ³Ý Ñ³ï Ý»ñ,

áñáÝù ã¿ ÇÝ Ñ³ßï áõ»ñ ÇÙ ïÝû ñ¿Ý ÁÉ É³ Éáõ ·³ Õ³ ÷³ ñÇÝ Ñ»ï

»õ ÏÁ ·áñ Í¿ ÇÝ ÇÝù Ý³· ÉáõË£ àõë ïÇ, ïÝû ñ¿Ý Ý» ñáõ ßñç³ å³ -

ïÇ ÙÁ Ù¿ç ëÏë³Û ÇÙ å³ß ïû ÝÇë ÏÇ ñ³ñ Ïáõ ÙÇÝ£ ²ñ ÑÇ. ä» ïáÕ-

É »³Ý ·» ñ³ å³Û Í³ éÁ ÃÇ ÏáõÝù ÏÁ Ï³Ý· Ý¿ñ ÇÝ ÍÇ »õ ß³ μ³ ÃÁ

³Ý ·³Ù ÙÁ, ¹åñá óÇÝ μ³ ñ» ñ³ñ äñÝ. Î³ñ åÇë Ð³ñ åáÛ »³ ÝÇÝ

Ñ»ï ÏÁ Å³ Ù³ Ý¿ñ ·ñ³ ë»Ý »³Ïë, áõñ »ñ» ùáí Ïþ³ñ Í³ñ Í¿ ÇÝù

¹åñá óÁ Ûáõ ½áÕ Ñ³ñ ó»ñ£ ´³ ñ» ñ³ ñÁ Çñ å³ï ñ³ë ï³ Ï³ Ùáõ -

ÃÇõÝÁ ÏÁ Û³Ûï Ý¿ñ ÇÝ ÍÇ ³é Ï³Ë Ñ³ñ ó» ñÁ Éáõ Í» Éáõ »Ã¿ Ñ³ñ -

Ï³õáñ å³ñ³ ·³ÛÇÝ Çñ»Ý ¹ÇÙ¿Ç£ ÄáÕáíÇ ÙÁ ÁÝÃ³óùÇÝ, ³Ýáñ

Û³Ûï Ý» óÇ, áñ ¹³ ë³ ñ³Ý Ý» ñáõÝ å³ ï» ñ¿Ý çáõñ ÏÁ ëáõ½ áõ¿ñ

»õ ³Û¹ å³ï ×³ éáí ³É ³ß³ Ï»ñï Ý» ñÁ ÏÁ ïáõ Å¿ ÇÝ Û³ é³ ç³ -

ó³Í Ëá Ý³ õáõ Ã» Ý¿Ý£ ²Ý ëñïÝ» Õ» ó³õ »õ Û³Ûï Ý»ó, áñ ¹åñá -

óÁ Ï³ éáõó áõ³Í ¿ñ ³Ù¿ Ý¿Ý ³ñ¹ Ç ³ Ï³Ý Ó» õ» ñáí£ ²ëáí

Ñ³Ý ¹»ñÓ ë³ Ï³ÛÝ ¹³ ë³ ñ³Ý Ý» ñÁ Ëá Ý³ õáõ ÃÇõÝ ÏÁ μáõ ñ¿ ÇÝ`

¹Ç ï»É ïáõÇ£ àõ ñÇß Åá Õá íÇ ÙÁ, ³Ýáñ ÇÙ³ó ïáõÇ, Ã¿ áõ ëáõ -

óÇã Ý» ñáõÝ ³ñ ï³ù Ýá óÇÝ ³Ãá éÁ çáõñ ÏÁ ÷³Ëó Ý¿ñ£ Ú³ çáñ¹

ûñÝ ÇëÏ ³Ý ÕñÏ»ó ³ñ Ñ»ë ï³ õáñ ÙÁ, áñ ³Ãá éÁ Ýá ñá ·»ó, μ³Ûó

çáõ ñÇÝ ÷³ Ëáõë ïÁ ÙÝ³ó ÝáÛ ÝÁ£ ²Ûë Ýá ñá ·áõ Ã»³Ý Ñ³ Ù³ñ

äñÝ. Ð³ñ åáÛ »³Ý Ñ³ß áõ³ å³ Ñáõ Ã»³Ý Ý»ñ Ï³ Û³ óáõó 75 ïá -

É³ñ Ýáó Ñ³ß áõ» óáõ ó³Ï ÙÁ£ ÞßÙ» ó³Û. ã¿± áñ ³Ý å³ï ñ³ëï ¿ñ

Çñ Í³é³ÛáõÃÇõÝÁ Ù³ïáõó»É, »ñμ áñ å¿ïù áõÝ»Ý³ÛÇ Çñ»Ý…

Äá Õá íÇ ÙÁ ÁÝ Ã³ó ùÇÝ, ·ñ³ ë»Ý »³ ÏÇë ¹áõ éÁ μ³ Ë»ó ù³ñ -

145

ïáõ Õ³ ñáõ ÑÇÝ` Áë» Éáí áñ ³ÝÓ ÙÁ »Ï»ñ ¿ äñÝ. Ð³ñ åáÛ »³ ÝÁ

ï»ë Ý» Éáõ£

Ð³ ½Çõ ³Û¹ ³Ý ÓÁ Ý»ñë Ùï³õ, É³ É³ ·ÇÝ ËÝ¹ñ»ó μ³ ñ» ñ³ -

ñ¿Ý, áñ Çñ»Ý û· Ý¿ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ·»ï ÝÇ íñ³Û, áñáí Ñ» ï»õ

ÑÇõ³Ý ¹³ Ýáó Ùáõï ùÇ ³Ý»É å³ ñ³ ·³ ÛÇ ÙÁ ³é ç»õ ÏÁ

·ïÝáõ¿ñ£ ²Ý Ïáõ É³ñ »õ äñÝ. Ð³ñ åáÛ »³ ÝÇÝ Ó»é ù» ñÁ ÏÁ

Ñ³Ù μáõ ñ¿ñ, ÇëÏ ³Ûë í»ñ çÇ ÝÁ ÃáÛÉ Ïáõ ï³ñ áñ ËÝ¹ñ³ñ ÏáõÝ

³Ûë å¿ë í³ñ áõÇ£ Ø³ñ ¹áõ Ñ³Ý ·³ Ù³Ý ùÇë Ù¿ç íÇ ñ³ õáñ áõ» -

ó³Û ³Ï³Ý³ï»ë ÁÉÉ³Éáí ³Ûë Ýáõ³ëï³óáõóÇã μ»Ù³¹ñáõÃ»³Ý

»õ »ñ»ëë ³Ý ¹ÇÝ ¹³ñ Óáõ óÇ£ äñÝ. Ð³ñ åáÛ »³Ý Û³Ûï Ý»ó, áñ

·ñå³ ÝÁ ÉÇ μ³ Ý³Ý »³Ý ÃÕÃ³¹ ñ³Ù ãáõ Ý¿ñ ³ÛÅÙ »õ Ëáë ï³ -

ó³õ É³ óá ÕÇÝ, áñ Û» ïáÛ åÇ ïÇ Ñ³ëó Ý¿ Çñ û· Ýáõ ÃÇõÝÁ£ ²Ûë

Ù³ñ ¹Á ³Û Ýáõ Ñ» ï»õ Ý»ñ Ï³ Û³ ó³õ Ý³ »õ áõ ñÇß »ñ Ïáõ Åá Õáí -

Ý» ñáõ, áñ ¹»· ñ» Éáí ÝáÛÝ ³Õ³ ã³ Ï³Ý í» ñ³ μ» ñáõ ÙÁ, ÇÝã áñ

Ï³ë Ï³Í ³ñÃÝ óáõó Ù¿çë μ³ ñ» ñ³ ÇÝ μ³ ñÇ Ýå³ ï³ ÏÇÝ ·Íáí£

ä³ ï³ Ñ» ó³õ, áñ ûñ ÙÁ ¼ÙÙ³é »³Ý ÙÇ ³ μ³Ý ÙÁ ¹åñáó ³Û -

ó» É»ó ³é³ çÇÝ ³Ý ·³Ù »õ »ñμ ¹³ñ å³ ëÇÝ Ùáõï ùÇÝ Ï³ñ ¹³ó

óáõ ó³ ï³Ë ï³ ÏÁ, ½³Û ñ³ ó³õ »õ Çë ÏáÛÝ ·³Ý ·³ ï» ó³õ.

- ²Ûë Ù³ñ ¹Á Ù» ½Ç Ù¿Ï ¹³ Ñ» Ï³Ý ÇëÏ û· Ý³Í ã¿, Çñ³ Ï³ Ýáõ -

Ã»³Ý Ù¿ç, Ù»Ýù Çñ»Ý û· Ý³Í »Ýù£ Ð» ï» õ³ μ³ñ Ç°Ýù å³ñ ï³ -

Ï³Ý ¿ Ù» ½Ç£ ä¿ïù ¿ Ð³ñ åáÛ »³Ý ³Ýáõ ÝÁ çÝç»É Ù³ñ Ù³ ñÇÝ

íñ³ Û¿Ý, áñáí Ñ» ï»õ ³Ý μ³ ñ» ñ³ ñáõ ÃÇõÝ ã¿ Áñ³Í£

²Ûë Ëûë ù» ñÁ ÁëáÕ í³ñ ¹³ å» ïÁ ¹åñá óÇÝ Ý³Ë ÏÇÝ ïÝû -

ñ¿ÝÝ ¿ñ…

²Ù¿Ý ³Ý ·³Ù áñ Ñ³Ý ¹¿ ëÇ ÙÁ Ï³Ù ¹åñá óÇÝ ÏáÕ Ù¿ Ï³½ -

Ù³ Ï»ñå áõ³Í »ÉáÛ ÃÇ ÙÁ Ññ³ õ¿ñ ï³ ÛÇ ä³ïñ Ç ³ñ ù³ ñ³Ý »õ

í³ñ ¹³ å»ï Ý» ñáõÝ, ÏÁ ¹Ç Ù³ õáñ áõ¿Ç ÅËï³ Ï³Ý Ñ³ Ï³½ ¹» -

óáõ Ã»³Ùμ ÙÁ.

- ÆÝ ãá±õ Ð³ñ åáÛ »³Ý í³ñ Å³ ñ³Ý ·ñ³Í »ë ïáÙ ëÇÝ íñ³Û£

Ø»Ýù ³Û¹ ³Ýáõ Ýáí ¹åñáó ãáõ ÝÇÝù, ³ÛÉ` ê. Ê³ã ³Ýáõ Ýáí£

- » ñ³ å³Û Í³é ä» ïáÕÉ »³ ÝÇÝ ·³Ý ·³ ï» ó¿°ù, ³Ý ³Û¹

³Ýáõ Ýáí ÏÁ Ïá ã¿ ¹åñá óÁ, ÏþÁë¿Ç áõ Ïþ³Ýó Ý¿Ç£

146

úñ ÙÁ, ·» ñ³ å³Û Í³ éÁ ½Çë ³Ù μ³ë ï³ Ý»ó, áñ ã¿Ç ÁÝ ¹áõ -

Ý»ñ ¹åñá óÇÝ Ð³ñ åáÛ »³Ý ³Ýáõ ÝÁ£

- » ñ³ å³Û Í³é î¿ñ, Ñ³ñ óÁ ¹áõù Ó»ñ Ù¿ç Éáõ Í» ó¿ù£ Ò»ñ

í³ñ ¹³ å»ï Ý»ñÝ »Ý, áñ ³Û¹ ³Ýáõ ÝÇÝ Ïþ³é³ñ Ï»Ý, ÝáÛ ÝÇëÏ

Ðá ·»õáñ î¿ñÁ Ñ³Ù³Ó³ÛÝ ã¿ ³Ûë ³Ýáõ³ÝáõÙÇÝ, å³ï³ëË³-

Ý» óÇ£

» ñ³ å³Û Í³ éÁ Ïñ³Ï Ïïñ» ó³õ »õ μ³ ó³ ·³Ý ã»ó.

- Æ±Ýã ÏþÁë»ë, Ðá ·» õáñ î¿ ñÁ ÇÝ ÍÇ ÃáÕ Áë¿, ¹¿Ùë ÷Ç ëÇ ÏÇ

å¿ë ÏþÁÉ É³Û…

²Ûë ù³Ý ³Ý³ñ ·³Ýù ÁÝ ¹áõ Ý» ÉÇ ã¿ñ Ðá ·» õáñ îÇ ñáç Ñ³ë ó¿ -

ÇÝ£ ²Û¹ ´³ ñÇ ÑáíÇõÁ ³Ûë Ý³ Ë³ ïÇÝ ùÇÝ ³ñ Å³ ÝÇ ã¿ñ, Ù³ Ý³ -

õ³Ý¹ å³ïñ Ç ³ñ ù³ Ï³Ý ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÷á Ë³ Ýáñ ¹ÇÝ ÏáÕ Ù¿£

²Ý ßáõßï ³Ûë Ëûë ùÁ ã÷á Ë³Ý ó» óÇ á°ã Ðá ·» õáñ îÇ ñáç »õ á°ã ³É

áõ ñÇ ßÇ. ³é³ çÇÝ ³Ý ·³ÙÝ ¿, áñ ½³ÛÝ ÏÁ ÛÇ ß»Ù ëñïÝ» Õáõ -

Ã»³Ùμ£

Ð³ñ åáÛ »³Ý ³Ýáõ ÝÇÝ ÝÏ³ï Ù³Ùμ ÝáÛÝ í» ñ³ å³ Ñáõ ÃÇõÝÁ

áõ Ý¿ñ Ý³ »õ üñ¿ñ è» ÙáÝ Ïáã áõ³Í Ïñû Ý³ õáñ ÙÁ, áñ ØáÝ È³

ê³ É¿Ý ¹åñáó Ïáõ ·³ñ ß³ μ³ ÃÁ ù³ ÝÇ ÙÁ ³Ý ·³Ù ÑëÏ» Éáõ Ñ³ -

Ù³ñ ³Ý· É» ñ¿ ÝÇ ¹³ ë³ ïáõ Ý» ñáõÝ »õ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·» Éáõ ³ÝáÝó

·áñ ÍÁ£ ØÇÝ ã»õ ³Û ëûñ ã·Çï ó³Û, Ã¿ á°í ½ÇÝù Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·áÕ

Ýß³ Ý³ Ï³Í ¿ñ… à±í ³Ýáñ Çñ³ õáõÝù ïáõ»ñ ¿ñ Ë³éÝ áõ» Éáõ

ïÝûñ¿ÝáõÃ»³Ý ·áñÍÇÝ, óáõóÙáõÝùÝ»ñ ï³Éáõ »õ áñáßáõÙÝ»ñ

Ï³ Û³ó Ý» Éáõ ¹åñá ó¿Ý Ý»ñë£ Ð³ õ³ Ý³ μ³ñ ³Ý ÏÁ í³ Û» É¿ñ Ðá -

·» õáñ îÇ ñáç Ñá í³ Ý³ õá ñáõ ÃÇõÝÁ »õ ³Û¹ Ý» óáõ Ï¿Ý ½û ñ³ ó³Í

ÇÝù ½ÇÝù ïÝû ñ¿Ý ÏÁ Ï³ñ Í¿ñ »õ Ïþ³ñ ·» É³ Ï¿ñ ·áñÍë£ ØÇÝ ã»õ

³Ûëûñ ã»Ù Ùáéó³Í ³Ýáñ ë³ ³Ýå³ïÏ³é Ý³Ë³ ¹³ëáõÃÇõÝÁ.

§¸áõÝ ù»½ ïÝû ñ¿Ý Ï³ñ Í» Éáí ÇÝù Ý³· ÉáõË áñá ßáõÙ Ý»ñ ÙÇ

³é Ý»ñ¦£ ²Ý Ç±Ýã Çñ³ õáõÝ ùáí ÏÁ Ýáõ³ë ï³ó Ý¿ñ ½Çë »õ ³ñ -

·»Éù ÏÁ Ñ³Ý ¹Çë³Ý³ñ ÇÝÍÇ ïÝûñ¿ÝáõÃÇõÝë Ï³ï³ñ»Éáõ, Áëï

ÇÙ Ñ³ Û» ó³ Ï¿ ïÇë, »ñμ å³ß ïû Ý³ å¿ë ¹åñá óÇÝ ïÝû ñ¿ÝÝ ¿Ç

Ñ³Ù³Ó³ÛÝ³ ·Çñáí, áõÝ¿Ç Çñ³õ³ëáõÃÇõÝÝ»ñ£ ²Ûë ÏñûÝ³õáñÇÝ

áïÝÓ ·áõ ÃÇõÝ Ý» ñÁ ï» õ» óÇÝ ÙÇÝ ã»õ ¼ÙñáõËï Ö³ Ý³-

147

é »³ ÝÇ ïÝû ñ¿ Ýáõ ÃÇõÝÁ, »ñμ ³Ûë í»ñ çÇ ÝÁ Çñ»Ý Û³ ïáõÏ á×áí

§ë³ Ñ» óáõó¦ ½ÇÝù£ üñ¿ñ è» ÙáÝ Ã¿ »õ Û» ï³ ·³ ÛÇÝ ³õ» ÉÇ μ³ñ

»³ ó³ Ï³Ù ·ïÝáõ» ó³õ ÇÝ ÍÇ Ñ³Ý ¹¿å, μ³Ûó ³Ýáñ ¹Çñ ùá ñá -

ßáõ ÙÇÝ ³õ»ñ Ý» ñÁ ³ÝçÝ ç» ÉÇ ÙÝ³ óÇÝ »õ Ýë» Ù³ óáõ óÇÝ ïÝû ñ¿ -

Ýáõ Ã»³Ýë ßñç³ ÝÁ£

ºÏ³õ Å³ Ù³ Ý³Ï »ñμ ê. Ê³ã »Ï» Õ»ó õáÛ Åá Õáíñ ¹³ å» ïÇÝ

íÇ ×³Ï áõ» ó³õ Ý³ »õ ¹åñá óÇÝ ïÝû ñ¿ Ýáõ ÃÇõÝÁ ³é³Ýó ½Çë

ï»Õ »³Ï å³ Ñ» Éáõ ³Û¹ Ù³ ëÇÝ£ ´³Ûó ûñ áõ³Ý Åá Õáíñ ¹³ å» ïÁ

ÇÝ ÍÇ Û³Ûï Ý»ó, áñ ÇÝù ÙÇ³ÛÝ Åá Õáíñ ¹³ å»ï ¿ñ »õ Ã¿ ïÝû -

ñ¿ ÝÁ »ë ¿Ç£ ²Ýáñ Ù»ñ Åáõ ÙÁ ³Ù ñ³ óáõó ½Çë ÇÙ å³ß ïû ÝÇë

íñ³Û£ ²Û ëáõ Ñ³Ý ¹»ñÓ ³½³ï ã¿Ç ÇÙ ·áñ ÍÇë Ù¿ç, áñáí Ñ» ï»õ,

Ñ³ Ï³ é³Ï Çñ Ñ³ë ï³ ïáõ ÙÇÝ, Åá Õáíñ ¹³ å» ïÁ ëÏë³õ ¹åñá -

óÁ í³ ñ»É Çñ ·ñ³ ë»Ý »³ Ï¿Ý£ Ü³Ë å³ß ïû ÝÇ Ï³Ý ã»ó Çñ»Ý ÑÉáõ

ÑÝ³ ½³Ý¹ ÑëÏÇã ÙÁ, ³å³` Ñå³ ï³Ï Ù³Ý Ï³ å³ñ ïÇ½ å³ Ýáõ -

ÑÇ ÙÁ, áñáÝù ë³Ý Ó³ñ Ó³Ï ³½³ ïáõ Ã»³Ùμ ÏÁ ·áñ Í¿ ÇÝ ¹åñá -

ó¿Ý Ý»ñë£ àñá ßáõÙ Ý»ñ Ïþ³éÝ áõ¿ ÇÝ Åá Õáíñ ¹³ å» ïáõ Ã»³Ý

·ñ³ ë»Ý »³ ÏÁ »õ ·áñ Í³¹ ñáõ Ã»³Ý ÏÁ ¹ñáõ¿ ÇÝ ³é³Ýó ½Çë

ï»Õ »³Ï å³ Ñ» Éáõ£ Þ³ï ³Ý ·³Ù ³Ý³ÏÝ Ï³ ÉÇ Ïáõ ·³ ÛÇ, ë³ -

Ï³ÛÝ ³Ý½ûñ ¿Ç, áñáíÑ»ï»õ ·»ñ³å³ÛÍ³é ä»ïáÕÉ »³ÝÝ ³É Çñ

¹Çñ ùÁ ÷á Ë³Í ¿ñ ÇÝ ÍÇ Ñ³Ý ¹¿å£ Ø³Ý Ï³ å³ñ ïÇ½ å³ Ýáõ ÑÇÝ

Çñ μ³Å³ÝÙáõÝùÁ í»ñ³Í³Í ¿ñ Çñ å³ñï¿½ÇÝ£ ÎÁ ·áñÍ¿ñ Ï³ï³ñ

»³É ³½³ ïáõ Ã»³Ùμ »õ Ñ³ Ù³ ñ³ ïáõ ¿ñ Åá Õáíñ ¹³ å» -

ïÇÝ, ÙÇÝã ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÑëÏÇ ãÁ Çñ Ï»Õ ÍÇ ùáí, ëáõ ï» ñáí »õ

μ³Ù μ³ ë³Ý ùáí ÇÝ ÍÇ ¹¿Ù ÏÁ É³ ñ¿ñ Åá Õáíñ ¹³ å» ïÁ£ Ø» Ïáõ -

ë³ ó³Í ¿Ç ³Ù μáÕ çá íÇÝ, ë³ Ï³ÛÝ ÏÁ ÙÝ³ ÛÇ ïÝû ñ¿Ý, Ñ³ õ³ Ý³ -

μ³ñ` ³Ý áõ³ Ý³ Ï³Ý ïÝû ñ¿Ý£ ö»ïñ áõ³ ñÇ ÏÇ ë³Ù »³Û ùÝÝáõ-

Ã»³Ý ÙÁ, »ñμ ºñ Ïáõ ß³μ ÃÇ ³é ïáõ ¹åñáó Ñ³ ë³Û, ÷á Õá óÇÝ

Ù¿ç ï» ë³Û Ïñ³ ÕÇõ ëÇ ÑëÏ³Û Ù» ù» Ý³ Ý»ñ, áñáÝù ·áñ ÍÇ åÇ ïÇ

ÉÍáõ¿ÇÝ ¹åñáóÇÝ ÏÇë³ß¿Ý Û³ñÏ»ñÁ ³é³ëï³Õ³õáñ»Éáõ Ñ³-

Ù³ñ, áñáíÑ»ï»õ ßÇÝáõÃ»³Ý ³ñïûÝ³ ·ÇñÇÝ Å³ÙÏ¿ïÁ Ñ³ë³Í

¿ñ Çñ ³õ³ñ ïÇÝ£ àõë ïÇ å¿ïù ¿ñ ³Ù μáÕ ç³ó Ý»É ß¿Ý ùÁ£ ²ñ-

¹ »ûù ·áñ ÍÁ Íñ³· ñáÕ Ý» ñÁ ã¿Ç±Ý ÏñÝ³ñ ÇÝ ÍÇ ÇÙ³ó Ý»É Ñ³ñ -

148

óÁ, áñ å¿ë ½Ç ÷á Ë¿Ç ùÝÝáõ Ã»³Ý Ãáõ³ Ï³ ÝÁ »õ ³ß³ Ï»ñï Ý» -

ñÁ ½»ñÍ å³ Ñ¿Ç Ù» ù» Ý³ Ý» ñáõÝ ëï»Õ Í³Í ÅËá ñ¿Ý£

Þ³ï Ûëï³Ï ¿ñ, áñ Åá Õáíñ ¹³ å» ïÁ í»ñ ç³ å¿ë ³Ý ë³ Éáí

Çñ Ù» Í³ õáñ Ý» ñáõÝ Ññ³ Ñ³Ý ·ÇÝ, ëï³ÝÓ Ý³Í ¿ñ ¹åñá óÇÝ Õ» -

ÏÁ »õ ³Ý å³ß ïûÝ Ï»ñ åáí ÏÁ í³ñ áõ¿ñ Çμ ñ»õ ïÝû ñ¿Ý Û³ãë

ÍÝáÕ Ý» ñáõÝ »õ Ñ³ ë³ ñ³ Ïáõ Ã»³Ý£ îÝû ñ¿ ÝÁ »ë ¿Ç ÃáõÕ ÃÇ

íñ³Û, μ³Ûó ·áñÍ Ý³ Ï³Ý ·»ï ÝÇ íñ³Û Ç°ÝùÝ ¿ñ ï» ëáõ ãÁ£ Æ°Ýã

³Ý Ñ» Ã»Ã Ï³ óáõ ÃÇõÝ£ ºñμ Ñ³ñó ÙÁ ëï»ÕÍ áõ¿ñ »õ ³ÝÑ ñ³ -

Å»ßï ¿ñ Éáõ ÍáõÙ ·ïÝ»É, §îÝû ñ¿ ÝÁ ¹áõÝ »ë, ¹áõÝ åÇ ïÇ ëïá -

ñ³· ñ»ë ÃáõÕ ÃÁ¦, ÏþÁë¿ñ ÇÝ ÍÇ, Ñ³ñ ó¿Ý ë» õ» ñ»ë ã»É É» Éáõ

ÙÇ ïáõ Ùáí£ ²Õ¿Ï-·¿ß ÏÁ Ï³ ï³ ñ¿Ç ïÝû ñ¿ ÝÇ å³ñ ï³ Ï³ Ýáõ -

ÃÇõÝë ½Çë ßñç³ å³ ïáÕ ËáñÃ ÙÃÝá Éáñ ïÇÝ Ù¿ç£ Ú³ çáñ ¹³ -

μ³ñ »ñ Ïáõ ï³ ñÇ, ¹Å·áÑ ÁÉ É³ Éáí »ñ Ïáõ áõ ëáõ óÇã Ý» ñáõ

·áñÍ»É³á ×¿Ý, ½³ÝáÝù ÷áË³ñÇÝ»óÇ »ñÏáõ Ýáñ»ÏÝ»ñáí£ ä³ï³Ñ»ó³õ,

áñ Ýáñ»ÏÝ»ñ¿Ý Ù¿ÏÁ ýÇ½Çù³Ï³Ý ³ÝÝÏ³ï»ÉÇ Ã»-

ñáõ ÃÇõÝ ÙÁ áõ Ý¿ñ£ ¼³ÛÝ ·áñ ÍÇ ³éÇ, áñáí Ñ» ï»õ Ù³ñ ¹Á

Ù³ñ¹ ¿, »ñμ ÏñÝ³Û ·áñÍ ÙÁ Ï³ ï³ ñ»É` ÇÝ ãá±õ Ñ³ Ù³ñ ³éÇ ÃÁ

ãï³É ³Ýáñ£ ²Ûë ÁÝïñáõÃÇõÝë ³Ý ·³Ù Ëáïáñ Ñ³Ù»Ù³ï»ó³õ

½Çë ßñç³å³ïáÕ ïÝûñ¿ÝÝ»ñáõÝ, áñáÝó ùÝÝ³ ¹³ïáõÃ»³Ý »Ý-

Ã³ñÏ áõ» ó³Û£

1995-Ç ï³ ñ» í»ñ çÇÝ, ÏÁ å³ï ñ³ëï áõ¿Ç Ù³Ý Ï³ å³ñ ïÇ½ -

å³ Ýáõ ÑÇÝ »õ É»½ áõÇ áõ ëáõ óÇã ÙÁ ·áñ Í¿ ³ñ Ó³ Ï»É, áñáí Ñ» -

ï»õ ³ÝáÝó ÁÝ Ã³ó ùÁ ·á Ñ³ óáõ óÇã ã¿ñ ¹åñá óÇÝ í» ñ»É ùÇÝ

ï» ë³Ý ÏÇõ Ý¿Ý£ Üå³ ï³Ïë Û³Ûï Ý» óÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÑëÏÇ ãÇÝ,

Ãáõ» Éáí Ý³ »õ ¹Å·á Ñáõ ÃÇõáÝ Ý»ñë£ Æë ÏáÛÝ μ³ Ë» ó³Û ë³ ³ñ -

·»É ùÇÝ.

- ¸áõÝ ù»½ ïÝû ñ¿Ý Ï³ñ Í» Éáí áõ ëáõ óÇã ÙÇ° ³ñ Ó³ Ï»ñ£

ÀÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÑëÏÇ ãÁ Ï³ ï³ ñ³Í ¿ñ Çñ Éñï» ëÇ å³ñ ï³ Ï³ -

Ýáõ ÃÇõÝÁ£ ºÝ Ã³ñÏ áõ» ó³Û ÇÝ ÍÇ ïñáõ³Í Ññ³ Ñ³Ý ·ÇÝ£

Î³ óáõ ÃÇõÝÁ ³É ³Ý ï³ Ý» ÉÇ ¿ñ ÇÝ ÍÇ Ñ³ Ù³ñ£ Ð³Ý ·Çëï ã¿Ç

å³ß ïû ÝÇë íñ³Û áõ ÏÁ Ùï³ Í¿Ç Ññ³ Å³ ñÇÉ£ ºñ μ»Ù ÝÇ μ³ ñ» -

Ï³Ùë` »ñÛ. Ð³Ûñ ²Ý¹ ñ³ ÝÇÏ Ì. ìñ¹. Îé³Ý »³ ÝÁ ë³ë ï»ó

149

½Çë »õ Ûáñ ¹á ñ»ó, áñ ãÑñ³ Å³ ñÇÙ£

- ºÃ¿ ù»½ Ù¿ ¹Å·áÑ »Ý, Ó·¿° áñ Çñ»Ýù ù»½ Ñ³ Ý»Ý, ¹Ç ï»É

ïáõ³õ ³Ý£

²Ýë³Éáí ³Ûë Ûáñ ¹áñÇÝ, ãÑñ³Å³ñ»ó³Û Ç ¹Å·áÑáõÃÇõÝ Åá-

Õáíñ ¹³ å»ï Ñûñ »õ ³Ýáñ Ù³ÝÏ É³ õÇÏ Ý» ñáõÝ£ ²Û¹ ûñ» ñáõÝ,

½Çë ÷á Ë³ ñÇ ÝáÕ Ã»Ï Ý³ Íáõ ÙÁ Ý»ñ Ï³ Û³ ó»ñ ¿ñ Åá Õáíñ ¹³ -

å» ïÇÝ£

- êå³ ë¿°, ì³ Ñ¿Ý åÇ ïÇ Ññ³ Å³ ñÇ£ ì»ñ çÁ »Ïáõñ ¹Ç Ù¿, Áë -

áõ³Í ¿ ³Ýáñ£

Ä³ Ù³ Ý³Ï ÙÁ í»ñç, ÝáÛÝ ³Ý ÓÁ Ý»ñ Ï³ Û³ ó³Í ¿ Ð³Ûñ Îé³-

Ý »³ ÝÇÝ »õ ¹Å·á Ñ³Í ¿, áñ ï³ Ï³ õÇÝ ã»Ù Ññ³ Å³ ñ³Í£

- ì³ Ñ¿Ý åÇ ïÇ ãÑñ³ Å³ ñÇ, ¹áõÝ áõ ñÇß ï»Õ ¹Ç Ù¿, å³ ï³ë -

Ë³ Ý³Í ¿ μ³ ñ» Ï³Ùë£

²ñ ¹³ ñ»õ, Ñ³ Ï³ é³Ï ÇÝ ÍÇ Ñ³Ý ¹¿å óáõ ó³ μ»ñ áõ³Í í» ñ³ -

μ»ñáõÙÇÝ, ãÑñ³Å³ñ»ó³Û Ç Ñ» ×áõÏë Ññ³Å³ñ³Ï³Ýë ëå³ëáÕ-

Ý»ñáõÝ »õ ÙÝ³óÇ å³ßïûÝÇë íñ³Û£ ²Ù³í»ñçÇ Ñ³Ý ¹¿ë¿Ý »ñ»ù

ûñ ³é³ç, ·» ñ³ å³Û Í³é ²ß ·³ñ »³Ý ½Çë Åá Õá íÇ Ññ³ õÇ ñ»ó

Åá Õáíñ ¹³ å» ïáõ Ã»³Ý ·ñ³ ë»Ý »³ ÏÁ »õ ÑáÝ, Åá Õáíñ ¹³ å» -

ïÇÝ Ý»ñ Ï³ Ûáõ Ã»³Ý ÇÝ ÍÇ Áë³õ.

- ì³ Ñ¿°, ³Û É»õë ïÝû ñ¿Ý ã»ë£ ³É ï³ ñÇ ï»Õ¹ í³ñ ¹³ å»ï

ÙÁ åÇ ïÇ Ýß³ Ý³ Ï»Ù£ ø» ½Ç Ïþ³é³ ç³ñ Ï»Ù Préfet des études-Ç

(áõ ëáõÙ Ý³ å»ï) å³ß ïû ÝÁ »õ ³Ù ë³ Ï³Ý¹ »ñ»ù Ñ³ ñÇõñ Ñ³ -

½³ ñáí Ïþ³õ»Éó Ý»Ù, áñáí Ñ» ï»õ ³ÛÅ Ùáõ ³Ù ë³ Ï³ Ýáí¹ ã»ë

ÏñÝ³ñ ÁÝ ï³ ÝÇù ³å ñ»ó Ý»É£

Ç ï¿Ç ³ñ ¹¿Ý, áñ ïÝû ñ¿Ý ã»Ù, ¹¿å ù» ñáõ Ñá Éá íáÛ ÃÁ ³Û¹

ÏÁ óáõó Ý¿ñ, Ñ» ï» õ³ μ³ñ ·» ñ³ å³Û Í³ éÇÝ áñá ßáõ ÙÁ Ýá ñáõ -

ÃÇõÝ ÙÁ ã¿ñ£ ²Û¹ áñá ßáõ ÙÁ ÏÁ μË¿ñ ÇÙ ïÝû ñ¿ ÝÇ Çñ³ õ³ ëáõ -

ÃÇõÝÝ»ñë ·áñÍ³¹ñ»Éáõ Ï³Ùù¿ë£ ²éÇÃ¿Ý û·ïáõ»Éáí, ÅáÕáíñ

¹³ å»ï Ñ³Û ñÁ Û³Ý ¹Ç Ù³ Ý³ Ï³Ý á×áí Áë³õ ÇÝ ÍÇ.

- ÆÝã å¿±ë ÏÁ Ñ³ Ù³ñ Ó³ ÏÇë ³Û¹ »ñ Ïáõ áõ ëáõ óÇã Ý» ñÁ ·áñ -

Í¿ ³ñ Ó³ Ï»É, ã»±ë ·Ç ï»ñ, áñ »ë ½³ ÝáÝù μ» ñ³Í »Ù£

- Ç ï»Ù, μ³Ûó ³ÝáÝù ¹åñá óÁ Ë³ ÝÇ í» ñ³ Í» óÇÝ, å³ ï³ë -

150

Ë³ Ý» óÇ Û³Ý¹· Ýáõ Ã»³Ùμ£

ì»ñ³ ¹³éÝ³Éáí ²ß ·³ñ »³Ý ·»ñ³å³ÛÍ³éÇÝ, »ñ ·ÇÍ³Ï³Ý

ß»ß ïáí ÙÁ ³Ýáñ Ñ³ñ óáõ óÇ.

- Çï óáõ ó¿°ù ÇÝ ÍÇ, Ã¿ Ç°Ýã ¿ ï»Õë ¹åñá ó¿Ý Ý»ñë£ ºÃ¿

¹éÝ³ å³Ý »Ù, ·Çï Ý³Ù »õ Áëï ³ÛÝÙ í³ñ áõÇÙ áõ ·áñ Í»Ù£

- àã, áã, áõ ëáõÙ Ý³ å»ï »ë£ Ý³°, Ùï³ Í¿ ³é³ ç³ñ ÏÇë íñ³Û

»õ ÇÝ ÍÇ »ñ Ïáõ ûñ¿Ý å³ ï³ë Ë³Ý ïáõñ£ ²Ûë Ñ³ Ù³ Ó³Û Ýáõ -

ÃÇõÝÁ Ù»ñ Ù¿ç ÃáÕ ÙÝ³Û, Ù¿ ÏáõÝ μ³Ý ÙÇ° Áë»ñ ³Û¹ Ù³ ëÇÝ,

³ñ ¹³ ñ³ ó³õ Ñ³Û Ï³ Ãá ÕÇ Ï¿ í³ñ Å³ ñ³Ý Ý» ñáõ ïÝû ñ¿Ý Ý» ñáõ

Ëáñ Ñáõñ ¹Ç Ý³ Ë³ ·³ ÑÁ£

- ÎþÁÝ ¹áõ ÝÇÙ ³é³ ç³ñ ÏÁ, Û³ ñ» óÇ Çë ÏáÛÝ£

- â¿, ã¿, ·Ý³° Ùï³ Í¿ »õ Û» ïáÛ å³ ï³ë Ë³Ý ïáõñ, Û³Ûï -

Ý»ó å³ï Ï³ é» ÉÇ μ³ñÓ ñ³ë ïÇ ×³Ý ÏÕ» ñ³ Ï³ ÝÁ£

- ÀÝ ¹áõ Ý³Í »Ù, ÁëÇ »õ Ñ³ë ï³ï ÙÝ³ óÇ áñá ßáõ ÙÇë íñ³Û£

¼Çë Ýáõ³ë ï³ó Ý» Éáõ ³Ûë ÷áñÓÝ ³É ³Ý ó³õ ³Ý Û³ çáÕ, áñáí -

Ñ»ï»õ ³ÏÝÏ³Éáõ³ÍÇÝ å¿ë ãÑñ³Å³ñ»ó³Û£ ÎÇñ³ÏÇ Ï¿ëûñ¿ Û»-

ïáÛ, Ñ³Ý ¹¿ ëÇÝ ÁÝ Ã³ó ùÇÝ, Çñ ÷³Ï Ù³Ý Ëûë ùÇÝ Ù¿ç, ²ß ·³ñ»³Ý

·» ñ³ å³Û Í³ éÁ, ¹ñÅ» Éáí ÇÝ ÍÇ ïáõ³Í Çñ ·³Õï ÝÇ ùÁ

ãÛ³Ûï Ý³ μ» ñ» Éáõ Ëáë ïáõ ÙÁ, ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõ ñÇÝ ³é ç»õ Û³Û ï³ ñ³ -

ñ»ó, áñ ·³É ï³ ñÇ ¹åñá óÇÝ ïÝû ñ¿ ÝÁ í³ñ ¹³ å»ï ÙÁ åÇ ïÇ

ÁÉ É³Û£

²Ù¿Ý Ù³ñ¹ ½³ñ Ù³ ó³ Ï³Ý ³Ï Ý³ñÏ Ý»ñ Ý» ï»ó íñ³ë, μ³Ûó

»ë ³Ý» ñ»ñ ÙÝ³ óÇ, Ñ³ Ï³ é³Ï ½Çë μá í³ í³ éáÕ Ý»ñ ùÇÝ Ññ¹» -

ÑÇÝ£

²Ûë »Õ³õ ïÝû ñ¿ Ýáõ Ã»³Ýë á¹Ç ë³ Ï³ ÝÁ£

1995-Ç ÐáÏ ï»Ù μ» ñ¿Ý ÙÇÝ ã»õ 2010-Ç ê»å ï»Ù μ» ñÁ ß³ ñáõ -

Ý³ Ï» óÇ ÙÝ³É ÝáÛÝ ¹åñá óÁ »õ »Ý Ã³ñÏ áõ» ó³Û ãáñë Ï³ Ù³ Ïáñ

ïÝû ñ¿Ý Ý» ñáõ ùÙ³ Ñ³× ·áñ Í» É³ á ×ÇÝ£

²é³ çÇ ÝÁ` »Ï» Õ»ó õáÛ Åá Õáíñ ¹³ å» ïÁ, ³õ» ÉÇ μ³ñ »³ ó³ -

Ï³Ù ·ïÝáõ» ó³õ »õ å³ Ñ»ó ïÝû ñ¿ ÝÇ ïÇï Õáëë£ ²Ù¿Ý ûñ, ³Ý

»õ Çñ ÷á ËÁ Ñ»ñ Ã³ μ³ñ »ñ Ïáõ-»ñ»ù Å³Ù ¹åñáó Ïáõ ·³ ÛÇÝ »õ

ÏÁ Ýëï¿ ÇÝ Ñ³ß áõ³ å³ Ñáõ Ã»³Ý ·ñ³ ë»Ý »³ ÏÁ, Ùû ï¿Ý Ñ» ï» -

151

õ»Éáõ Ñ³Ù³ñ ³Ýóáõ ¹³ñÓÇÝ£ ê³Ï³ÛÝ, 1997-Ç ëÏÇ½μÁ, ÅáÕáíÁñ-

¹³ å» ïÁ Ï³Ýã áõ» ó³õ áõ ñÇß å³ß ïû ÝÇ »õ Ñ» é³ ó³õ »ñÏ ñ¿Ý£

úñ ÙÁ ÷áË Åá Õáíñ ¹³ å» ïÁ ³ÝÓ Ý³ Ï³½ ÙÁ Åá Õá íÇ Ññ³ õÇ ñ»ó

»õ ËûëùÝ áõÕ Õ» Éáí ÇÝ ÍÇ Áë³õ.

- äñÝ. ì³ Ñ¿°, ã»ë ÏñÝ³ñ Ïáñ ïÝû ñ¿ Ýáõ ÃÇõÝ ÁÝ»É, ÇÝ ãá±õ

ã»ë Ññ³ Å³ ñÇñ Ïáñ£

²Ý Ùáéó³Í ¿ñ, áñ ²ß ·³ñ »³Ý ·»ñ³å³ÛÍ³éÇÝ ïÝûñÇÝáõ-

Ùáí »ë ³ñ ¹¿Ý ¹³¹ ñ»ñ ¿Ç ïÝû ñ¿Ý ÁÉ É³ É¿£

î³ ñÇÝ ³Ù μáÕ ç³ ó³õ ³Û¹ å¿ë, ³Ýá ñáß Ï³ óáõ Ã»³Ý Ù¿ç »õ

÷áË-ÅáÕáíñ ¹³å»ïÁ ãÑ³ë³õ Çñ ïÝûñ¿Ý ÁÉÉ³Éáõ »ñ³½Á Çñ³-

Ï³ Ý³ó Ý» Éáõ£

ºñÏ ñáñ¹ ïÝû ñ¿ ÝÁ Ø³ß ïáó ìñ¹. Ð³Û Ïáõ ÝÇÝ ¿ñ, áñáõÝ

³é³ çÇÝ ·áñ ÍÁ »Õ³õ ÇÝÓ Ù¿ å³ Ñ³Ý ç»É, áñ ïÝû ñ¿ Ýáõ Ã»³Ý

·ñ³ ë»Ý »³ ÏÁ å³ñ å»Ù£ ¸åñá ó¿Ý Ý»ñë ³½³ï ë»Ý »³Ï ãÏ³ñ

ë³ Ï³ÛÝ£ Ð³ Ï³ é³Ï ³Ûë Çñá Õáõ Ã»³Ý, Ýá ñ³Ý ß³ Ý³Ï ïÝû ñ¿ -

ÝÁ Çñ å³ Ñ³Ýç ùÁ Ñ³ É³ Í³ Ï³Ý Ï»ñ åáí ÏñÏÝ»ó, ÙÇÝ ã»õ áñ ·áÛ -

ù»ñë ß³É Ï» Éáí, Ï³Ûù Ñ³ë ï³ ï» óÇ áõ ëáõó ã³ ñ³ ÝÁ ³é Å³-

Ù³ μ³ñ£ ²Ûë ïÝû ñ¿ ÝÇÝ ³Ù μáÕç Ùï³ Ñá ·áõ ÃÇõÝÁ »Õ³õ Ù³ù -

ñ³ ·áñ Í»É áõ ëáõó ã³ Ï³Ý Ï³½ ÙÁ, μ³Ûó Ñ³Ý ¹Ç å» ó³õ í» ñ¿Ý

»Ï³Í ³É ·»É ùÇ£ êÏÇ½ μÁ ëÇ ñ³ ÉÇñ Û³ ñ³ μ» ñáõ Ã»³Ý Ù¿ç ¿ñ

Ñ»ïë, μ³Ûó Û» ïáÛ, ÝÏ³ ï» Éáí ÇÙ ëÏ½μáõÝù Ý» ñáõë ï¿ñ Ï³Ý· -

ÝÇÉë »õ ³Ý³ ã³é ·áñ Í»Éë ³é³Ýó åÝ³ Ï³ ÉÇ ½áõ Ã»³Ý, Ñ» é³ó

áõ» ÉÇù Ý» ñáõÝ ó³Ý ÏÇÝ íñ³Û ³é³ çÇÝ ³Ýáõ ÝÁ ³ñ Ó³ Ý³· ñ»ó

ÇÙë£ ²Ûë ïÝû ñ¿ ÝÇÝ å³ß ïû Ý³ í³ ñáõ ÃÇõÝÁ ³ÛÝ ù³¯Ý Ó³ ËáÕ

»Õ³õ, áñ ä³ïñÇ ³ñù³ñ³ÝÁ ½ÇÝù ÷áË³ñÇÝ»ó ¼ÙñáõËï Ö³-

Ý³é »³ Ýáí, áñ å³ß ïû ÝÁ ëï³ÝÓ Ý»ó 1998-Ç í» ñ³ Ùáõ ïÇÝ »õ

å³ß ïû Ý³ í³ ñ»ó ÇÝÝ »ñ Ï³ñ ï³ ñÇ Ý»ñ£

²Ûë ïÝû ñ¿ ÝÇÝ Å³ Ù³ Ý³ Ï³ßñ ç³ ÝÁ Ñ³Ý ¹Ç ë³ ó³õ Û³ çá Õáõ -

ÃÇõÝ Ý» ñáõ ßñç³Ý ÙÁ ÏñÃ³ Ï³Ý ·»ï ÝÇ íñ³Û. å» ï³ Ï³Ý

ùÝÝáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõÝ ³ß³ Ï»ñï Ý» ñÁ` ù³ ç³ É»ñ áõ³Í »õ ÙÕáõ³Í

Çñ»Ýó ·ÉË³ õáñ áõ ëáõ óÇ ã¿Ý, û·ï áõ» ó³Ý ÁÝ ¹û ñÇ Ý³ Ïáõ Ã»³Ý

Ñ³ Ù³ ï³ ñ³Í ³Ë ï¿Ý »õ ¹åñá óÇÝ ³å³ Ñá í» óÇÝ Ñ³ ñÇõñ ³é

152

Ñ³ñÇõñ Û³çáÕáõÃÇõÝ, áñ í»ñ³·ñáõ»ó³õ ïÝûñ¿ÝÇÝ Ó»éÝÑ³ëáõÃ»³Ý£

ÜÇõÃ³Ï³Ý ·»ïÝÇ íñ³Û, ³Ýëå³ë»ÉÇ ¹¿åù ÙÁÝ ³É

»Ï³õ μ³ ñ» É³ õ»É »É»õ Ùáõï ùÁ£ ²ñ ¹³ ñ»õ, 2006-Ç Ûáõ ÉÇë »³Ý

å³ ï» ñ³½ ÙÇÝ ³õ³ñ ïÇÝ, Ù³ Ý³ Ý³ ÛÇ ÝÙ³Ý ÈÇ μ³ Ý³Ý »Ï³õ

ïÇ ³ñ Ú³ ñáõÃ ê³ ëáõÝ »³ ÝÁ »õ ·á ó»ó Ñ³Û Ï³ Ï³Ý ¹åñáó Ý» -

ñáõÝ μ³ óÁ` Ã» Ã»õó Ý» Éáí ³ÝáÝó μ» éÁ£ àõ ëáõ óÇã Ý» ñáõ å³ -

ñ³ ·³ ÛÇÝ §Ð³ñ åáÛ »³Ý¦ ¹åñá ó¿Ý Ý»ñë Ï³ñ Ïáõ ï³Ï áõ³Í

Ñ³ ßÇõ. áõ ëáõ óÇã Ý» ñÁ ã¿ ÇÝ ëï³ ó³Í Çñ»Ýó Çñ³ õáõÝù Ý» ñÁ£

ºñÏ Ý³ Ñ³ë Ù» Ï» Ý³ ëÇÝ ·³ Éáõë ïÁ ³Ûë ³éÝ ãáõ Ã»³Ùμ μ³ ñ» -

μ»ñ »Õ³õ£ ´³Ûó ÇÙ å³ ñ³ ·³ ÛÇë, ³ÏÝ Ï³ Éáõ ÃÇõÝë Ç Ã» ñ»õ

»É³õ£ ä³ñï³å³Ñ³Ýç áõëáõóÇãÝ»ñáõÝ ß³ñùÇÝ ¿Ç »õ ÏÁ ëå³ë¿Ç

áñ ïÝû ñ¿ ÝÁ ½Çë ³É ·á Ñ³ó Ý¿ñ£ ´³Ûó å³ ï³ Ñ» ó³õ ×Çß¹

Ñ³Ï³é³ÏÁ£ úñ ÙÁ, ¹åñáóÇÝ ÷³ëï³μ³ÝÁ ë»Õ³ÝÇë íñ³Û Ý»-

ï»ó ÃáõÕÃ ÙÁ, áñ å¿ë ½Ç ëïá ñ³· ñ»Ù£ ²Û¹ ÃáõÕ ÃÁ Ï³ñ ¹³ -

É¿ë »ïù, Ù»ñ Å» óÇ ëïá ñ³· ñ»É, áñáí Ñ» ï»õ åÇ ïÇ Çñ³ õ³-

½ÁñÏ áõ¿Ç£ ²Ýáñ Ù¿ç ·ñáõ³Í ¿ñ Ñ» ï»õ »³ ÉÁ. §ÜÏ³ ïÇ ³é³Í,

áñ ùáõ ³é Å³Ù »³Û ïÝû ñ¿ Ýáõ Ã»³Ý¹ ßñç³ ÝÁ ß³ ïáÝó ³õ³ñ -

ï³Í ¿, ¹áõÝ ³ñ ¹¿Ý ·³Ý Ó³Í »ë å¿ïù »Õ³ Í¿Ý ³õ» ÉÇ£ àõë -

ïÇ, ÙÇÝã»õ áñ ùáõ ·³ÝÓ³Í ·áõÙ³ñ¹ Ñ³õ³ë³ñÇ Û»ï³ ·³ÛÇÝ

·³Ý Ó» ÉÇ ·áõ Ù³ñ Ý» ñáõÝ, ù» ½Ç ³ë ïÇ ×³Ý Ý»ñ¹, áñáÝó Çñ³ -

õáõÝù áõ ÝÇë åÇ ïÇ ãï³Ýù¦£ ºñμ 1998-ÇÝ ¼ÙñáõËï Ö³ Ý³é

»³Ý »ñ Ï³ ñ³Ó ·»ó Í³ é³ Ûáõ ÃÇõÝë, ³Ù ë³ Ï³Ýë ÝáÛ ÝÁ å³ -

Ñ»ó£ Ð»ï»õ³μ³ñ »Ã¿ ³Ùë³Ï³ÝÇ ÷á ÷áËáõÃÇõÝ ÙÁ åÇïÇ ÁÉ-

É³ñ, å¿ïù ¿ áñ ÁÉ É³ñ ³Û¹ Å³ Ù³ Ý³Ï, ³Û É³ å¿ë, Áëï ûñ¿Ý ùÇ,

ÝáÛÝ ·áõ Ù³ ñÁ ÏÁ ·³Ý Ó¿Ç£ ²Ûë Ï³ óáõ ÃÇõÝÁ ï» õ»ó ÙÇÝ ã»õ

Ýáñ ïÝûñ¿ÝÇ ÙÁ Å³Ù³ÝáõÙÁ, »ñμ ³Ûë í»ñçÇÝÁ Ñ³Ùá½áõ»ó³õ

Çñ³õáõÝùÝ»ñáõë ³ñ ¹³ñ³óÇáõÃ»³ÝÁ, ½áñ ÇñÙ¿ ³é³ç ×³Ýãó»ñ

¿ñ Ðá ·» õáñ î¿ ñÁ, áñáõÝ ³Ýáõ Ýáí ¼ÙñáõËï Ö³ Ý³é »³Ý

Ïþáõ½¿ñ Çñ³õ³½ñÏ»É ½Çë£ ²ñ ¹³ñ»õ, »ñÏáõ ï³ñÇ μáõéÝ å³Ûù³ñ

ÙÁ ÙÕ» É¿ »ïù, ïÇ ñ³ ó³Û Çñ³ õáõÝù Ý» ñáõë£

- ºë ã»Ù áõ ½»ñ, áñ ¹áõÝ ïáõ Å»ë£ Æñ³ õáõÝù¹ å³ßï å³ Ý¿

»õ Ï³ Ýá Ý³ ·¿ ïÇ ÙÁ ¹Ç Ù¿£ ºÃ¿ ûñ¿Ý ùÁ ùáõ ÏáÕÙ¹ ¿, ëï³ óÇñ

153

Çñ³ õáõÝù¹, Ñ³ë ï³ ï»ó ÇÝ ÍÇ Ðá ·» õáñ î¿ ñÁ, áñ ÙÇÝã ³Û¹

Ç°Ýù »õë ÏÁ ½É³ Ý³ñ ÇÝ ÍÇ ï³É Çñ³ õáõÝù Ý»ñë£

²Ý ë³ óÇ ³Ýáñ Ëûë ùÇÝ »õ ûñÇ Ý³ Ï³Ý Ó» õáí ï¿ñ ¹³ñ Ó³Û

³é Ý» ÉÇù Ý» ñáõë, ë³ Ï³ÛÝ ÷á Ë³ ñ¿ ÝÁ ÁñÇ ÝÇõ Ã³ Ï³Ý ½Ç çáõÙ

ÙÁ. ù³ÛÉ ÙÁ` ½áñ Ï³ Ùá íÇÝ ³éÇ Ã» Ã»õó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ¹åñá -

óÇÝ μ» éÁ£

ÆÝã å¿ë áñ ³Ýó »³ ÉÇÝ ²ß ·³ñ »³Ý ·» ñ³ å³Û Í³ éÁ ¹Ç ï»É

ïáõ³Í ¿ñ, ·³Ý Ó³Í ·áõ Ù³ñë ÁÝ ï³ ÝÇù ³å ñ»ó Ý» Éáõ »õ »ñ -

Ïáõ ½³ õ³Ï Ñ³ Ù³É ë³ ñ³Ý ÕñÏ» Éáõ μ³ õ³ ñ³ñ ã¿ñ, μ³Ûó ³Û¹

·áõ Ù³ ñÁ ïÝû ñ¿ ÝÇÝ ³ã ùÇÝ ß³ï Ù»Í Ïþ»ñ» õ¿ñ, áõë ïÇ

¼ÙñáõËï Ö³ Ý³é »³Ý ç³ Ý³ó ½³ÛÝ Ýáõ³ ½»ó Ý»É, ¹¿Ùë μ³ñ-

Ó ñ³ó Ý» Éáí íÇ ×» ÉÇ ³ñ ·»Éù Ý»ñ »õ ³Ýû ñ¿Ý ûñ¿Ýù Ý»ñ£

²Ù ë³ Ï³Ý Ý» ñáõ Ýáõ³ ½»ó Ù³Ý ·áñ Í³¹ ñáõ Ã»³Ý ·ÉË³ õáñ

Ï³ Ù³ Ï³ ï³ñÝ ¿ñ èá Ù³ Ýáë á Ñ³ ñ³ í³ ×³é »³ ÝÁ, áñ ³åû -

ñÇ ÝÇ ÙÇ çáó Ý» ñáí ÏÁ Ñ³ë Ý¿ñ Çñ Ýå³ ï³ ÏÇÝ »õ áõ ëáõó ãáõ ÑÇ -

Ý» ñ¿Ý ëïá ñ³· ñáõ ÃÇõÝ ÏÁ Ïáñ ½¿ñ ³ÝáÝó íñ³Û ã³ ñ»ñ·

ÁÝ» Éáí£ ²ñ¹ »ûù ³Ý Ýáõ³ ½» óá±õó Ö³ Ý³é »³ ÝÇ ÙÁ ³Ù ë³ Ï³ -

ÝÁ, áñ ³é³ çÇÝ ³ÙÇ ë¿Ý ÇëÏ ÙÇ ³ ÏáÕ Ù³ÝÇ û ñ¿Ý ³õ»Éó áõ³Í ¿ñ

ÝáÛ ÝÇÝùÝ ïÝû ñ¿ ÝÇÝ ÏáÕ Ù¿, ³Ý ï» ë» Éáí Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý³ ·Ç ñÇÝ

Ù¿ç ÛÇß áõ³Í ·áõ Ù³ ñÁ£ ÆÝã åÇ ëÇ¯ ³ñ ¹³ ñáõ ÃÇõÝ£

Ú³Ûï Ý» óÇ, áñ Çñ³ õáõÝù Ý» ñáõë ïÇ ñ³ ó³Û, μ³Ûó ³ëÇ Ï³

»Õ³õ ÃáõÕ ÃÇ íñ³Û, áñáí Ñ» ï»õ ·áñÍ Ý³ Ï³Ý ·»ï ÝÇ íñ³Û

ëå³ë»óÇ, áñ ¹åñáóÇÝ ÝÇõÃ³Ï³Ý íÇ ×³ÏÁ μ³ñ»É³õáõ¿ñ Ýáñ

ïÝû ñ¿Ý` ²Ý Ã³ é³Ù Ü»ñ Ï³ ñ³ñ »³ ÝÇ ûñáí, áñ ÷á Ë³ ñÇ Ý»ó

Ö³ Ý³é »³ ÝÁ£

²Ûë ïÝûñ¿ÝÁ, Ñ³½Çõ å³ßïûÝÇ Ï³Ýãáõ³Í, ³ñ ¹¿Ý ÇëÏ Û³Û -

ï³ ñ³ ñ³Í ¿ñ, áñ ¹åñá óÁ åÇ ïÇ Ù³ù ñ³ ·áñ Í¿ ³ñ Ó³ Ï» Éáí

ÑÇÝ ¹³ ë³ ïáõ Ý» ñÁ£ ²é³ çÇÝ »ñ Ïáõ ï³ ñÇ Ý» ñÁ μ³ õ³ Ï³Ý

Ñ»ßï »Õ³õ ³Ýáñ Ñ»ï ·áñ Í» ÉÁ£ ²Ý ³é³ çÇÝ ûñ¿Ý Ó»é Ý³ñ Ï»ó

³ñ¹Ç ³Ï³Ý³óÙ³Ý ù³ÛÉ»ñáõ »õ ¹åñáóÁ ûÅï»ó Ñ³Ù³ó³Ýóáí`

·Ç ÍÁ Ñ³ë ï³ ï» Éáí Çñ ·ñ³ ë»Ý »³ ÏÁ, ù³ñ ïáõ Õ³ ñáõ Ã»³Ý

Ùûï »õ áõ ëáõó ã³ ñ³ ÝÁ£ ²Ý Ý³ Ë³ å¿ë ·áñ Í³ ñ³ ÝÇ ÙÁ Ñ³ß-

154

õ³ å³ Ñáõ ÑÇÝ ¿ñ »õ ³Û¹ ·áñ ÍÁ ÑÇ Ù³ ÏÁ ß³ ñáõ Ý³ Ï¿ñ ¹åñá -

ó¿Ý Ï¿ ëû ñ¿ í»ñ ç» ñÁ£ Ú³ Ù³é ³ÝÓ ÙÁÝ ¿ñ` Ï»Ý ó³ Õ³ í³ ñáõ -

Ã» Ý¿ ½áõñÏ, áñ Ýáõ³ ½³ ·áÛÝ Û³ñ ·³ÝùÝ ³Ý ·³Ù ãáõ Ý¿ñ

áõ ñÇ ßÇÝ Ñ³Ý ¹¿å, ³Û¹ áõ ñÇ ßÁ ÁÉ É³Û áõ ëáõ óÇã Ï³Ù ÍÝáÕù.

íÏ³Û` ãÛ³ñ· áõ³Í Å³ Ù³¹ ñáõ ÃÇõÝ Ý» ñáõ Å³ ÙÁ »õ »ñ Ï³ñ

ëå³ ëáõÙ Ý» ñÁ£ ¸Å·á Ñáõ Ã»³Ý ³ÉÇù Ý»ñ μ³ñÓ ñ³ ó³Ý áõ ëáõó -

ã³ ñ³ Ý¿Ý Ý»ñë »õ ÍÝáÕ Ý» ñáõ Ùûï£ ÎÁ ÷Ýïéáõ¿ ÇÝ ûñ» ñÁ

¼ÙñáõËï Ö³ Ý³é »³ ÝÇÝ, áñáõÝ Ñ»ï Ï³ ñ» ÉÇ ¿ñ Ñ³ëÏó áõÇÉ£

ºñμ ²Ý Ã³ é³Ù Ü»ñ Ï³ ñ³ñ »³Ý ïÝû ñ¿Ý Ýß³ Ý³Ï áõ» ó³õ,

áõ Ý¿Ç ¹³ ë³ õ³Ý ¹áõ Ã»³Ý å³ Ñ»ñ£ ²Ýáñ å³ß ïû Ý³ í³ ñáõ -

Ã»³Ý »ññáñ¹ ï³ñÇÝ, ½ñÏáõ»ó³Û ¹³ë³õ³Ý ¹áõÃ»Ý¿ »õ ½μ³-

Õ» ó³Û ÙÇ³ÛÝ Ý³ Ù³ Ï³· ñáõ Ã»³Ùμ, ÑëÏá Õáõ Ã»³Ùμ »õ

μ³ó³Ï³Û áõëáõóÇãÝ»ñÁ ÷áË³ñÇÝ»Éáõ å³ñï³Ï³ÝáõÃ»³Ùμ£

ÜÇõ Ã³ Ï³Ý ·»ï ÝÇ íñ³Û ³ÝÇ ñ³õ áõ³Í ã¿Ç, ë³ Ï³ÛÝ ã¿Ç ëï³ -

ó³Í Çñ³ õáõÝù Ý»ñë£ ²Ù ë³ Ãá ß³Ï Ý» ñáõ ·Íáí, ·³Ý ÓáõÙ Ý» ñÁ

»ñ μ»ù ã¿ ÇÝ Ï³ ï³ñ áõ»ñ ³Ù ëáõÝ í»ñ çÁ, ³ÛÉ` ³õ» ÉÇ áõß, ÝáÛ -

ÝÇëÏ »ñ μ»ÙÝ ï³ ëÁ ûñ áõ³Ý áõ ß³ óáõ Ùáí, μ³Ý ÙÁ, áñ ·á Ûáõ -

ÃÇõÝ ãáõ Ý¿ñ Ö³ Ý³é »³ÝÇ ûñáí£ ²é ïáõ ÙÁ ·ñ³ ë»Ý »³Ï

Ï³Ýã áõ» ó³Û »õ Ý³ Ù³Ï ÙÁ ·ñ» Éáõ å³ñ ï³ õá ñáõ Ã»³Ý ³é ç»õ

·ïÝáõ» ó³Û£ ÜÇõ ÃÁ áõ ëáõó ã³ ñ³ ÝÇ ëáõñ ×Ç ¹ñáõ Ã»³Ý ÏÁ í» -

ñ³ μ» ñ¿ñ. ÝÏ³ ïÇ ³é³Í ¹åñá óÇÝ ÝÇõ Ã³ Ï³Ý ³Ý ÓáõÏ å³Û -

Ù³ÝÝ»ñÁ, ëáõñ ×Ç ¹ñáõÃÇõÝÁ åÇïÇ ß³ñáõÝ³Ïáõ¿ñ… áõëáõóÇã

Ý» ñáõ ùë³ Ï¿Ý£ Ü³ Ù³ ÏÁ ïå»É ïáõÇ »õ í³ ñ³ Ýáõ Ùáí,

ãÁ ë» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ³Ùû Ãáí, ÷³Ï óáõ óÇ áõ ëáõó ã³ ñ³ ÝÇ óáõ ó³ -

ï³Ëï³ÏÇÝ íñ³Û£ ÀÝ¹Ñ³Ýáõñ ÑëÏÇãÁ ÇÝÍÇ ¹Çï»É ïáõ³õ, Ã¿

³ñ¹ »ûù Û³ñ Ù³±ñ ¿ñ ³Ûë ·ñáõ ÃÇõÝÁ£

- ºë ³Ùã Ý³ Éáí ·ñ» óÇ ³Ûë Ý³ Ù³ ÏÁ£ ºÃ¿ ïÝû ñ¿ ÝÁ »ë ÁÉ É³ -

ÛÇ` ÝÙ³Ý ù³Û ÉÇ ÙÁ ã¿Ç ¹Ç Ù»ñ, ÁëÇ£

Ð³½Çõ Ý³Ë³ ¹³ëáõÃÇõÝë ³õ³ñï»óÇ, ÇëÏáÛÝ Ï³Ýãáõ»ó³Û

ïÝû ñ¿ Ýáõ Ã»³Ý Ùûï£

- ºë ùÝÝ³ ¹³ ïáõ ÃÇõÝ ã»Ù áõ ½»ñ£ Èë» óÇ ÇÝã áñ ÁëÇñ, Û³Ý -

¹ÇÙ³Ý³Ï³Ý á×áí ËûëùÝ ÇÝÍÇ áõÕÕ»ó îÇÏÇÝ Ü»ñÏ³ñ³ñ »³Ý£

155

- ºÃ¿ ùÝÝ³ ¹³ ï» ÉÇù μ³Ý ÙÁ ï»ë Ý»Ù, ÏÁ ùÝÝ³ ¹³ ï»Ù, Ñ³ -

Ï³ ¹³ñ Ó» óÇ ùÇã ÙÁ ó³ë Ïáï£

- ´³Ûó Ñá°ë, á°ã Ã¿ áõ ñÇß ï»Õ, Û³ ñ»ó ïÝû ñ¿ ÝÁ£

- êÇ ñáí, Û³ çáñ ¹ÇÝ ùáí¹ Ïáõ ·³Ù »õ Áë» ÉÇùë ÏþÁë»Ù, »½ -

ñ³ Ï³ óáõ óÇ »õ ·ñ³ ë»Ý »³ Ï¿Ý ¹áõñë »É³Û£

2010-Ç ê»å ï»Ù μ» ñÇÝ, ïÇ ÏÇÝ Ü»ñ Ï³ ñ³ñ »³Ý ÇÝ ÍÇ Éáõñ

ÕñÏ»ó, áñ Ïþáõ ½¿ñ Ñ»ïë Ëû ëÇÉ£ ºñ Ïáõ ß³μ ÃÇ ³é³ õûï Ý»ñ -

Ï³ Û³ ó³Û ³Ýáñ£

- ²ë ï³ ñÇ ¹åñá ó¿Ý Ý»ñë, ù» ½Ç Ñ³ Ù³ñ ·áñÍ ãáõ ÝÇÙ£

îáõÝ¹ Ýëï¿° »õ ³Ù ë³ Ï³Ý¹ ³°é, Áë³õ ³Ý ³Ý³ Ùû Ã³ μ³ñ£

Éáõ ËÇë ï³ù çáõñ Ã³ ÷» ó³õ£

- ²ëÇ Ï³ ÇÝ ÍÇ Ñ³ Ù³ñ Ýáõ³ë ï³ óáõÙ ¿, ßßÝç³ óÇ, ³õ»Éó Ý» -

Éáí, áñ ¼ÙñáõËï Ö³ Ý³é »³ ÝÇÝ ÷³ ÷³ ùÁ ÇÝù ÏþÇñ³ Ï³ Ý³ó -

Ý¿ñ£

- Ø¿Ï ï³ñ μ» ñáõ Ã»³Ùμ, áñ »ë ³Ù ë³ Ï³Ý¹ Ïáõ ï³Ù, »½ -

ñ³ Ï³ óáõó ³Ý£

î³ ñÇ ÙÁ »õë áõ Ý¿Ç Ñ³Ý·ëï »³Ý Ïáã áõ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, áñáí -

Ñ» ï»õ ã¿Ç μá Éá ñ³Í ï³ Ï³ õÇÝ í³Ã ëáõÝ ãáñë ï³ ñÇ ùÁ£ ´³Ûó

Ñ» ï» õ» ó³Û ïÝû ñ¿ ÝÇë Ã» É³¹ ñ³Ý ùÇÝ »õ ¹åñáó ã·³ óÇ£

´³ñ»μ³Ëï³μ³ñ áñ ³Û¹å¿ë »Õ³õ, áñáíÑ»ï»õ ÑÇõ³Ý ¹³ó³Û,

íÇ ñ³ μáõ Åáõ Ã»³Ý »Ý Ã³ñÏ áõ» ó³Û »õ ëïÇå áõ» ó³Û ïáõ -

ÝÁ ÙÝ³É »ñ Ï³ñ Å³ Ù³ Ý³Ï£ ²å³ ùÇ Ýáõ Ù¿ë »ïù ¹åñáó

Ñ³Ý ¹Çå»ó³Û »õ Ý»ñÏ³Û³ó³Û ïÝûñ¿ÝÇÝ` ÉáõÍ»Éáõ Ñ³Ù³ñ ³é-

Ï³Ë ÙÝ³ ó³Í ÝÇõ Ã³ Ï³Ý Ñ³ñóë£

- â³ ñÇ ùÁ ù» ½Ç μ³ ñÇù »Õ³õ, Áë³õ îÇ ÏÇÝ Ü»ñ Ï³ ñ³ñ »³Ý£

²Ûë Ý³ Ë³ ¹³ ëáõ Ã»³Ùμ ³Ý ÏþÁÝ ¹áõ Ý¿ñ ÇÝ ÍÇ Ñ³Ý ¹¿å Çñ

³é³Í áñáßáõÙÇÝ ³ÝÑ»Ã»ÃáõÃÇõÝÁ£ ²Ýáñ ³Ûë ÁÝÃ³óùÁ Éë»-

Éáí, ³Ù¿Ý Ù³ñ¹ ³Û å³ Ý»ó ½ÇÝù` ³Ýáñ ³ñ³ñ ùÁ áñ³ Ï» Éáí

Ë»Ý Ãáõ ÃÇõÝ£

2013-ÇÝ, ÝÏ³ ï» Éáí, áñ ïÇ ÏÇÝ Ü»ñ Ï³ ñ³ñ »³Ý Çñ³ õáõÝùë

ï³ Éáõ á°ã Ù¿Ï ïñ³ Ù³¹ ñáõ ÃÇõÝ ÏÁ óáõ ó³ μ» ñ¿ñ, ó³õ

Ç ëÇñï ³½ ¹³ ñ³ ñ³ ·Çñ ÙÁ ÛÕ» óÇ ¹åñá óÇÝ ïÝû ñ¿ Ýáõ Ã»³Ý£

156

ê³ Ï³ÛÝ ¹åñá óÁ ¼ÙÙ³é »³Ý ØÇ ³ μ³ Ýáõ Ã»³Ý ë» ÷³ Ï³ Ýáõ -

ÃÇõÝÝ ÁÉÉ³Éáí, ëïÇåáõ»ó³Û ³½ ¹³ñ³ñ³ ·ÇñÁ ÛÕ»É í³ÝùÇ Ù»-

Í³ õá ñÇÝ£ ì³ñ ¹³ Ý³Ýó ïû Ý³ Ï³ ï³ ñáõ Ã»³Ý Û³ çáñ¹ ûñÝ

ÇëÏ, áñ ³ñ Ó³ Ïáõñ ¹Ç ûñ ¿ñ, èá Ù³ Ýáë á Ñ³ ñ³ í³ ×³é »³Ý

½Çë Çñ Ùûï Ï³Ý ã»ó »õ å³ Ñ³Ý ç»ó, áñ ³½ ¹³ ñ³ ñ³ ·Ç ñÁ »ï

ù³ ß»Ù£

- Æñ³ õáõÝùë ïáõ¿°ù »õ ³Û¹ Å³ Ù³ Ý³Ï áã ÙÇ³ÛÝ »ï ÏÁ ù³ -

ß»Ù, ³ÛÉ Ý» ñá Õáõ ÃÇõÝ ³É ÏÁ ËÝ¹ñ»Ù ½³ÛÝ ÛÕ³Í ÁÉ É³ Éáõë Ñ³ -

Ù³ñ, å³ ï³ë Ë³ Ý» óÇ ³Ýáñ£

ºñ Ï³ñ-μ³ ñ³Ï ³é Ý»É-ï³ É¿ »ïù, Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý» ó³Û, áñ »Ã¿

ÇÝ ÍÇ å³ñ ï³ Ï³Ý ·áõ Ù³ ñÇÝ Ï¿ ëÁ ïñáõÇ, ¹³ ïÇ ã»Ù ¹Ç Ù»ñ`

μ³ õ³ Ï³ Ý³ Ý³ Éáí ³Û¹ ù³ Ýáí£ ì³ñ ¹³ Ý³Ýó ³ñ Ó³ Ïáõñ ¹Ç

ÐÇÝ· ß³μ ÃÇ ûñÁ ³Ý ó³õ ë³ Ï³ñ Ïáõ Ã»³Ùμ£ Ð» é³ Ó³Û Ýáí

Ï³åáõ»É¿ »ïù îÇÏÇÝ Ü»ñÏ³ñ³ñ »³ÝÇÝ Ñ»ï »õ ³Ýáñ Ñ³ëï³ï»Éáí

å³Ñ³ÝçùÇë Çñ³õ³óÇáõÃÇõÝÁ, áÑ³ñ³í³ ×³é »³Ý Ûû-

Å³ñ»ó³õ ½Çë ·áÑ³óÝ»É£ ê³Ï³ÛÝ ¹åñáóÁ å³ïñ³ëï ·áõÙ³ñ

ãáõ Ý¿ñ£ ²Ûë å³ï ×³ éáí, ïÝû ñ¿ ÝÁ ÏÁ Ñ³ õ³ Ý¿ñ ³é Ý» ÉÇùë

ï³É »ñ Ïáõ ï³ñ áõ³Ý Ù³ë Ý³í ×³ ñáí£

- Î³°Ù ÑÇ Ù³ å³ Ñ³Ý ç³Í ·áõ Ù³ñë Ïáõ ï³ù, Ï³Ù ¹³ ïÇ

Ïþ»ñ Ã³Ù, ëå³é Ý³ óÇ£

²ëáñ íñ³Û, ·á Ñ³ ñ³ í³ ×³é »³Ý Ñ³ñ óÁ Ñ³ë óáõó Ðá ·» õáñ

îÇ ñáç, áñ Çñ Ï³ñ ·ÇÝ Ûû Å³ ñ» ó³õ Ç°Ýù í×³ ñ»É ÇÙ Çñ³ õáõÝùë

ï»ÕõáÛÝ íñ³Û` ïáõ³Í ·áõÙ³ñÁ îÇÏÇÝ Ü»ñÏ³ñ³ñ »³Ý¿Ý ³Ùë³

Ï³Ý ¹ñáõ Ã»³Ùμ ·³Ý Ó» Éáõ å³Û Ù³ Ýáí£

ºõ ³Ûë å¿ë, »û ÃÁ ï³ ñÇ ëå³ ë» É¿ »ïù, ïÇ ñ³ ó³Û ÇÙ Ï¿ë

Çñ³ õáõÝ ùÇë, áñáí Ñ» ï»õ »ñμ Ñ³Ý·ëï »³Ý ï³ ñÇùë Ñ³ ë³õ,

ÇÙ³ ó³Û, áñ ¹åñá óÁ ½Çë Ï» Õ» ù³Í ¿ñ 1998-¿Ý Ç í»ñ, ³Û ëÇÝùÝ

¼ÙñáõËï Ö³ Ý³é »³ ÝÇ ·³ Éáõë ï¿Ý Ç í»ñ, ÇÝ ÍÇ ãí×³ é» Éáí

ë³Ñ Ù³Ý áõ³Í ³ë ïÇ ×³ ÝÇ ÙÁ ·áõ Ù³ ñÁ£ âáõ ½» Éáí ä³ïñ Ç ³ñ -

ù³ñ³ÝÇÝ Ï³Ù ¼ÙÙ³é »³Ý ÙÇ ³μ³ÝáõÃ»³Ý ¹¿Ù ¹³ï μ³Ý³É,

½Ç çáõÙ ÁñÇ, å³ï Ï³ é» ÉÇ ·áõ Ù³ ñ¿ ÙÁ Ññ³ Å³ ñ» ó³Û »õ Ñ³ñ -

óÁ Éáõ Í» óÇ μ³ñ »³ ó³ Ï³ Ùáõ Ã»³Ùμ£ ²Ûë ³ñ³ñùë ·Ý³ Ñ³ ï»ó

157

á Ñ³ ñ³ í³ ×³é »³ ÝÁ »õ Ñ³ñ óÇÝ μ³ñ õáù ÉáõÍ Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ Çñ

·áÑáõÝ³ÏáõÃÇõÝÁ ÷áË³Ýó»ó Ã¿° Ðá ·»õáñ îÇñáç »õ Ã¿° Ü»ñ-

Ï³ ñ³ñ »³ ÝÇÝ£ ²ñ ¹¿Ý ³½ ¹³ ñ³ ñ³ ·Çñ ÛÕ» ÉÁ ÇÙ ëÏ½μáõÝù Ý» -

ñáõë ¹¿Ù ¿ñ, ã¿Ç áõ ½»ñ ³Û¹ ÙÇ çá óÇÝ ¹Ç Ù»É, μ³Ûó ëïÇå áõ»-

ó³Û ³Û¹ ù³Û ÉÁ ³é Ý»É, áñ å¿ë ½Ç í»ñç ¹Ý»Ù ÇÝ ÍÇ ¹¿Ù

·áñÍ áõ³Í ³Ý³ñ ¹³ ñáõ Ã»³Ý£ ²ñ¹ »ûù ³é³Ýó ³½ ¹³ ñ³ ñ³ -

·Ç ñÇ ¹åñá óÇÝ ïÝû ñ¿ ÝÁ ã¿±ñ ÏñÝ³ñ ½Çë ·á Ñ³ó Ý»É... Ð³ õ³ -

Ý³ μ³ñ ÇÙ å³ï ×³ é³Í ·ÉË³ ó³ õÇÝ Ñ³ Ù³ñ ¿ñ, áñ ãÑñ³õÇñ

áõ» ó³Û ¹åñá óÇÝ ÑÇÙ Ý³¹ ñáõ Ã»³Ý ùë³Ý ÑÇÝ ·³Ù »³ ÏÇ

×³ß Ï» ñáÛ ÃÇÝ, áñ ï» ÕÇ áõ Ý» ó³õ Le Royal å³Ý ¹á ÏÇÝ Ù¿ç,

2013-ÇÝ£ ²Ýáñ Ññ³ õÇñ áõ» ó³õ Ñ» é³ õáñ ³ Ý³ ï³ ³å ñáÕ

»ñ. î¿ñ äû Õáë ìñ¹. ³ ½³Ý× »³ ÝÁ, áñ å¿ë Ý³Ë ÏÇÝ ïÝû ñ¿Ý,

ÇëÏ »ë, ÈÇμ³Ý³Ý ³åñáÕ Ý³ËÏÇÝ Çñ³õ³Ï³Ý ïÝûñ¿Ýë, ãÑñ³õÇñ

áõ» ó³Û£ Î»Ý ó³ Õ³ í³ ñáõ Ã»³Ý Ç¯Ýã ïÇ å³ñ ûñÇ Ý³Ï£ ²å -

ñÇ°ë, ³Ûë å¿ë í³ñ áõ¿° ïÇ ÏÇÝ ²Ý Ã³ é³Ù Ü»ñ Ï³ ñ³ñ »³Ý »õ

óáÛó ïáõñ ùáõ ïÇ å³ñ ïÝû ñ¿ ÝÇ ûñÇ Ý³ Ï» ÉÇ í³ñ ùÁ ...

158

´àì²Ü¸²ÎàôÂÆôÜ

²åñ»Éáõ ×³Ï³ï³·ñáõ³Í íÏ³ÛáõÃÇõÝ ÙÁ 3

1. §ä³ñáÝÇÝ ³É »É³õ, ³ãù¹ ÉáÛë¦ 7

2. ÈáõëÝáï ¼ûÑñ³åÁ 11

3. §È³ÑÙ³×áõÝÇ Ù³ëÝ³·¿ï¦Á 14

4. Ê³μ¿áõÃÇõÝ 18

5. ²åáõ Ø³ÑÙáõï 22

6. öé³å³Ý Ø¿ÙÙ¿ï 25

7. §ø³ý¿ ÄÇñû¦ 27

8. ²ñ»õ»É»³Ý μÅßÏáõÃÇõÝ 31

9. §äáõÉÕáõñ×Á¦Ý 35

10. ê³ÃÇÏÝ áõ úë³ÝÁ 38

11. 1958 41

12. Ø³Ûñë ù¿áõ³ñÏ»Éáõ Ïþ»ñÃ³Û 46

13. Øûñë Ù³ùñ³ëÇñáõÃÇõÝÁ 50

14. Ø»ñ ³Ù³ñ³ÝáóÁ 54

159

15. §ÎÝÇ°Ï, ³Ûë ïÕ³¹ åáÉßáíÇÏ ¿¦ 59

16. §Ðá·ÇÝ»ñáõ μÅÇßÏ ÁÝ»Ýù ù»½, ïÕ³ë¦ 63

17. Ø»Õ³¯Û, î¿°ñ 67

18. ²é³çÇÝ Ñ³Õáñ¹áõÃÇõÝë 71

19. Ðñ»ßï³ÏÁ 75

20. ÀÝ¹Ñ³Ýáõñ ÑëÏÇãÁ 81

21. §ºë ùáõ Ë»Éù¹ »ñÏáõ ÕñáõßÇ ã»Ù ·Ý»ñ¦ 86

22. ´³Ý³·áÕáõÃÇõÝ 92

23. ä³ñïÇ½³·Ý³óáõÃÇõÝ 95

24. ¼ÇÝáõáñ³Ï³Ý Ù³ñ½áõÙ 98

25. Ðá·»õáñ ÏñÃáõÃÇõÝ 102

26. §²åñáÛ»³Ý¦ ·áñÍ³ñ³ÝÇ μ³ÝáõáñáõÑÇÝ»ñÁ 106

27. ´³ñ»Ï³Ùë 110

28. îáåñ³Ï ÙÁ ³ÉÇõñÇ Ñ³Ù³ñ 114

29. §ºñÇï³ë³ñ¹ Ñ³Û¦ 118

30. §Âéã¿Ç Ùïùáí ïáõÝ¦ 123

31. §ìáÃñÁ ý»ë, Ù³ï³Ù¦ 128

32. Ø³ëÝ³õáñ ¹³ë³ñ³ÝÝ»ñ 132

33. âáñë §ÙáõëùÁÃ»ñ¦Ý»ñÁ 136

34. ´³ñÇ ÑáíÇõÁ 140

35. Ð³ßáõ»Û³ñ¹³ñ 144

160

Hashvehartar

In Armenian about life as is Beirut’s Armenian quieter in Bourj Hammoud ... View more In Armenian about life as is Beirut’s Armenian quieter in Bourj Hammoud

Delete template?

Save as template ?

In Armenian about life as is Beirut’s Armenian quieter in Bourj Hammoud In Armenian about life as is Beirut’s Armenian quieter in Bourj Hammoud