გადმოტვირთვა PDF ფორმატში

რეალური საფუძველი ჰქონდა 88 . და საერთოდ,
წარსულში ქართლის მთიანეთში მცხოვრებ ოსს
აზრადაც არ მოუვიდოდა, რომ ეთქვა ოსეთში
ვცხოვრობთო, რადგან მან კარგად იცოდა: ქართულ
მიწაზე ხიზნად იყო დასახლებული. შიდა ქართლი
საქართველოს განუყოფელი ნაწილი იყო. ერეკლე მეორე
ერთ-ერთ დოკუმენტში აფრთხილებს ორგულ ოსებს, თუ
ჩემს ბრძანებას არ დაემორჩილებით `ისეთს რისხვას
მოგაყენებთ, რომ არას კაცს არ მოსვლოდეს და არც
ჩვენს მამულში თქვენს გვარსღა გავუშვებთო~. დიახ,
შიდა ქართლი `ჩვენი მამული~ იყო 89 .
ხიზანი _ სპარსული წარმომავლობის სიტყვაა და
საკუთარი სამკვიდროდან აყრილ და სხვაგან თავშეფა-
რებულს ნიშნავს. ამ ინსტიტუტის ჩამოყალიბება ფეოდა-
ლურ საქართველოში იწყება და განვითარების სოცია-
ლურ-პოლიტიკურ გზას გადის მანამდე, ვიდრე ჩვენში
მოკავშირეთ და მფარველად მოწვეული რუსეთი, ცხოვ-
რების ყველა სფეროში ერთპიროვნული კანონმდებელი
გაგვიხდებოდა 90 .
რეფორმის შემდგომ პერიოდში აქტუალური გახდა
ხიზნების მიწათმოწყობის საკითხი. ისინი კი ძირითა-
დად არაქართველები იყვნენ. მათთვის მიწების გადაცემა
88 l. zurabaSvili, erovnebaTaSorisi urTierTobis tradiciebi
saqarTveloSi, Tb., 1989, gv. 20.
89 a. ToTaZe, saqarTvelos demografiuli portreti, Tb.,
1993, gv. 86.
90 g. saiTiZe, dasax. naSromi, gv. 264.
76