გადმოტვირთვა PDF ფორმატში
გადმოტვირთვა PDF ფორმატში გადმოტვირთვა PDF ფორმატში
ჯერ კიდევ სასანური ირანისა და არაბთა მძლავ- რობის ხანაში, ე. ი. ადრეულ შუასაუკუნეებში, დვალეთი და ქართლი მოქცეული იყო ერთ სახელმწიფოებრივ საზღვრებში. დვალეთი ეკლესიური ორგანიზაციის მხრივ ძველად ნიქოზის საეპისკოპოსოში შემოდიოდა. გვიანი შუასაუკუნეების დასაწყისიდან გარკვეული მიგრაციული პროცესების შედეგად დვალეთში მკვიდ- რდება ოსი მოსახლეობა. ამისდა მიუხედავად დვალე- თის კავშირი ქართლთან არ შეწყვეტილა. ამას ადასტუ- რებს არქეოლოგიური აღმოჩენები. დვალეთის ჩრდილო მიჯნაზე, წეის ხეობაში, სალოცავ რექომთან არქეოლო- გიური გათხრების შედეგად 1926 წელს აღმოჩნდა 151 მონეტა. მათი დიდი უმეტესობა წარმოადგენს XV საუ- კუნის ქართულ მონეტებს. არის ქრონოლოგიურად უფ- რო გვიანდელი მონეტებიც. გვხვდება ირანულ-სეფევი- დური და ოსმალური მონეტებიც, რომლებიც რექომში უთუოდ ქართლიდან იქნებოდნენ მოხვედრილნი 59 . ქართლის სამეფო ხელისუფლების და მთის ოსების გარკვეული წრეების კეთილურთიერთობაზე მეტყველებენ ნივთიერი კულტურის დღემდე შემორჩენილი სხვადასხვა საგნები. მათ რიცხვს ეკუთვნის აგრეთვე XVII საუკუნის ბოლო ათეული წლების სამი ზარი ქართული წარწერე- ბით. ორი დაცულია ჩრდილო ოსეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმში. აქედან ორი ზარი მეფე გიორგი XI-ს მიერაა შეწირული _ ერთი 59 v. gamrekeli, masalebi dvaleTis da qarTlis urTierTobis istoriidan, `Zeglis megobari~, #14, 1968, gv. 17. 60
სოფელ წეისთან არსებული სალოცავ რექომისადმი, ხოლო მეორე სოფელ ჯიბღისში წმ. გიორგის ეკლესიისადმი. წარწერები ამოჭრილია ზარების ზედაპირზე. პირ- ველი იკითხება ასე: `ქ. ჩვენ ბაგრატონიანმან ხელმწიფემ დიდისა მეფისა შახნავაზის შვილმან მეფემ გიორგიმ შემოგწირეთ ზარი ესე მამა წმინდას ქვეყანასა ოსე- თისასა სალოცავად დიგორისასა და დვალეთისასა ჩვენ- და სადღეგრძელოდ და მეფობისა ჩვენისა წარსამა- ტებლად ქორონიკონსა ტნიც~. ე. ი. 1680 წ. მეორე წარწერა გვამცნობს: `ქ. ჩუენ: ხელმწიფემან: მეფეთ მეფემან: პატრონმან: გიორგიმან შემოგწირეთ: ზა- რი ესე, შენ წმინდა გიორგის ჯიბდსისასა. ჩუენდა გასა- მარჯვებლად ქორონიკონსა ტოა~, ე. ი. 1683 წ. ძნელია გარკვევა, თუ რა ვითარებაში მოხდა ეს შეწი- რულება, მაგრამ უდავოა, რომ ზარები შეწირული ყოფილა გიორგი XI-ს ქართლში პირველი გამეფების წლებში. მესამე ზარი არჩილ მეფის მიერაა შეწირული იმავე სოფელ ჯიბღისის წმ. გიორგის ეკლესიისადმი. ზარის ზედაპირზე _ ირგვლივ გაკეთებული წარწერა ასე იკით- ხება: `ქ. მეფემ არჩილ დავდე ეს ზარი ჯიბღის საჯ- ვარეს ღმერთმან ქნას ამის ხმაზე მოდოიდნენ ოსნი სამების მადიდებლად~. წარწერას თარიღი არა აქვს. მაგ- რამ ვახუშტის ცნობით, არჩილ მეფეს თავისი პოლი- ტიკური მოღვაწეობის მარცხიანობის გამო მოუხდა თა- ვის შეფარება დვალეთსა და ოსეთში 1680-1682 წლებში და 1697-1699 წლებში; ხოლო 1688 წელს რუსეთიდან სა- ქართველოში დაბრუნებისას გზად ისევ ოსეთსა და დვა- ლეთზე გადმოიარა. უნდა ვივარაუდოთ, რომ ზარის შეწირვა მოხდა ერთ-ერთ ამ თარიღთაგანში. 61
- Page 9 and 10: ისტორიოგრაფ
- Page 11 and 12: ბრძოლას ეწეო
- Page 13 and 14: რა დავარქვათ
- Page 15 and 16: იექტურად იქნ
- Page 17 and 18: ვას, ი. კვაშილ
- Page 19 and 20: მოგვიანებით,
- Page 21 and 22: მხარის ცალკე
- Page 23 and 24: მნიშვნელოვა
- Page 25 and 26: კლიმატურ მხა
- Page 27 and 28: ვხვდებით მინ
- Page 29 and 30: ქაში მეტალურ
- Page 31 and 32: ით, რომ აქ გად
- Page 33 and 34: მარება სალაპ
- Page 35 and 36: ქართულ ტოპონ
- Page 37 and 38: 1919 წლის 7 ნოემბ
- Page 39 and 40: ვინ არის ოსი
- Page 41 and 42: ვ. აბაევის კი
- Page 43 and 44: ერთ კენტად მდ
- Page 45 and 46: ფად: `ირებად~ (
- Page 47 and 48: გზის გახსნის
- Page 49 and 50: ვითარებაში ს
- Page 51 and 52: ქართულიდან ო
- Page 53 and 54: ჰყიდდა შვილე
- Page 55 and 56: თული ცდებიც უ
- Page 57 and 58: ამდენად, XIII სა
- Page 59: კავკასიაზე გ
- Page 63 and 64: პრეტენზია უჩ
- Page 65 and 66: ოსებსაც. მათი
- Page 67 and 68: თავისებური ს
- Page 69 and 70: თითქოს აღნიშ
- Page 71 and 72: და ითვისებდნ
- Page 73 and 74: ენოხინის 1803 წ
- Page 75 and 76: ქრის თავდასხ
- Page 77 and 78: ქართული ტერი
- Page 79 and 80: ამასთან ერთა
- Page 81 and 82: ბი, ჩერტკოევე
- Page 83 and 84: აღნიშნულ პერ
- Page 85 and 86: რუსები და ოსე
- Page 87 and 88: გე, პური, ქერი,
- Page 89 and 90: რუსებმა გაიმ
- Page 91 and 92: რმეში, გაეტეხ
- Page 93 and 94: საციციანოსა
- Page 95 and 96: ქვეშევრდომე
- Page 97 and 98: სულ მალე კნორ
- Page 99 and 100: ქვეყნის (ოსეთ
- Page 101 and 102: თველოს ერთ-ერ
- Page 103 and 104: არსებობს მხო
- Page 105 and 106: ისიც იყო ნათქ
- Page 107 and 108: ოსეთის~ შეერთ
- Page 109 and 110: უფლება, ოსებმ
სოფელ წეისთან არსებული სალოცავ რექომისადმი, ხოლო<br />
მეორე სოფელ ჯიბღისში წმ. გიორგის ეკლესიისადმი.<br />
წარწერები ამოჭრილია ზარების ზედაპირზე. პირ-<br />
ველი იკითხება ასე: `ქ. ჩვენ ბაგრატონიანმან ხელმწიფემ<br />
დიდისა მეფისა შახნავაზის შვილმან მეფემ გიორგიმ<br />
შემოგწირეთ ზარი ესე მამა წმინდას ქვეყანასა ოსე-<br />
თისასა სალოცავად დიგორისასა და დვალეთისასა ჩვენ-<br />
და სადღეგრძელოდ და მეფობისა ჩვენისა წარსამა-<br />
ტებლად ქორონიკონსა ტნიც~. ე. ი. 1680 წ.<br />
მეორე წარწერა გვამცნობს: `ქ. ჩუენ: ხელმწიფემან:<br />
მეფეთ მეფემან: პატრონმან: გიორგიმან შემოგწირეთ: ზა-<br />
რი ესე, შენ წმინდა გიორგის ჯიბდსისასა. ჩუენდა გასა-<br />
მარჯვებლად ქორონიკონსა ტოა~, ე. ი. 1683 წ.<br />
ძნელია გარკვევა, თუ რა ვითარებაში მოხდა ეს შეწი-<br />
რულება, მაგრამ უდავოა, რომ ზარები შეწირული ყოფილა<br />
გიორგი XI-ს ქართლში პირველი გამეფების წლებში.<br />
მესამე ზარი არჩილ მეფის მიერაა შეწირული იმავე<br />
სოფელ ჯიბღისის წმ. გიორგის ეკლესიისადმი. ზარის<br />
ზედაპირზე _ ირგვლივ გაკეთებული წარწერა ასე იკით-<br />
ხება: `ქ. მეფემ არჩილ დავდე ეს ზარი ჯიბღის საჯ-<br />
ვარეს ღმერთმან ქნას ამის ხმაზე მოდოიდნენ ოსნი<br />
სამების მადიდებლად~. წარწერას თარიღი არა აქვს. მაგ-<br />
რამ ვახუშტის ცნობით, არჩილ მეფეს თავისი პოლი-<br />
ტიკური მოღვაწეობის მარცხიანობის გამო მოუხდა თა-<br />
ვის შეფარება დვალეთსა და ოსეთში 1680-1682 წლებში<br />
და 1697-1699 წლებში; ხოლო 1688 წელს რუსეთიდან სა-<br />
ქართველოში დაბრუნებისას გზად ისევ ოსეთსა და დვა-<br />
ლეთზე გადმოიარა. უნდა ვივარაუდოთ, რომ ზარის<br />
შეწირვა მოხდა ერთ-ერთ ამ თარიღთაგანში.<br />
61
Change language