გადმოტვირთვა PDF ფორმატში
გადმოტვირთვა PDF ფორმატში გადმოტვირთვა PDF ფორმატში
თვის დიდი და თანაც შემოსავლიანი ადგილების გა- მოყოფა. იგივე ფაქტი ადასტურებს, რომ ისინი ბინადარი, მიწათმოქმედი საზოგადოებაა. ოსებისათვის მიცემული ხარაჯის წყარო, ბუნებრი- ვია, ის მიწა-წყალი უნდა ყოფილიყო, სადაც ისინი და- ასახლეს. ჟინვანში, დმანისსა და თბილისში (მიმდგომი ტერიტორიებითურთ) ოსების დასხდომა მხოლოდ საც- ხოვრისს კი არა, ამ ტერიტორიების ექსპლოატაციასაც გულისხმობდა. უეჭველია, საგანგებოდაც გამოყვეს მათ- თვის ასეთი მაღალი სასოფლო-სამეურნეო და სავაჭრო შემოსავლიანი ადგილები. შემთხვევითი არაა, რომ სამი- ვე ეს ობიექტი ქალაქია და ისიც სამეფო საკუთრება. ამ ადგილების სამონღოლო ხარაჯა (რომელიც სხვა ადგი- ლების ხარაჯასთან შედარებით სრული და არამცირე იქნებოდა) უნდა რეგულარულად მოეხმარათ ჩამოსახ- ლებულებს საყაენო სამხედრო სამსახურის სანუქფოდ. დასახლებული ადგილების ხელსაყრელი ბუნებრივი პი- რობები, რასაკვირველია, კარგად დააკმაყოფილებდა მათ სხვა სამეურნეო მოთხოვნილებებსაც. ამგვარად, ჟინვანში, დმანისსა და თბილისში მსხდომნი ოსები ამ მხარეებს თავისებურ მფლობელებად მოევლინენ, ამ მიწა-წყლის შემოსავლის მოზიარე შეიქნენ. ოსები მონღოლთა მხარდაჭერით აფართოებენ თავიანთ უფლებებს და სამფლობელო ტერიტორიებს, ცდილობენ სამუდამოდ გამოდევნონ ადგილობრივი მფლობელები (წვრილი და საშუალო მიწისმფლობელები) 53 . 53 saqarTvelos istoriis narkvevebi, t. III, Tb., 1979, gv. 581-582. 56
ამდენად, XIII საუკუნის 70-იან წლებში ოსთა გარ- კვეული ნაწილი საქართველოშია. მონღოლთა უშუალო ხელშეწყობით ოსები 1292 წელს გორს იკავებენ. ქართვე- ლი ხელისუფალნი მაშინვე ცდილობდნენ ოსთა თა- რეშის აღკვეთას, მაგრამ ფაქტობრივად ქართველთა ბრძოლა შედეგს არ იძლეოდა. ოსები სარგებლობდნენ მონღოლ მოლაშქრეთა სტატუსით, მათი მხარდაჭერით და წაქეზებით მოქმედებდნენ. შემთხვევითი არ იყო, რომ აჯანყებული დავით VIII-ის წინააღმდეგ მონღოლთა ლაშქარში მონაწილეობდნენ `ოსნი რომელი სხდეს გორს, ოსთა მთავარი ბაყათარ~ 54 . XIII საუკუნის მეორე ნახევარში და XIV საუკუნის პირველ მესამედში აღმოსავლეთ საქართველო მართა- ლია მონღოლთა (ჰულაგიდების) ბატონობის ქვეშ იყო, მაგრამ ამასთანავე გარკვეული შინაგანი ავტონომიით სარგებლობდა. ამის გამო, ემიგრირებულ ოსებს ქარ- თლში დახვდა ხელისუფლების ორი დამოუკიდებელი სისტემა: ერთი, ქართული ფეოდალური ორგანიზაცია მეფის მოთავეობით, მეორე, მონღოლთა სამხედრო გარ- ნიზონები და ნოინები, რომლებიც ილხანთა (ჰულაგი- დების) ბატონობის განმასახიერებელნი იყვნენ. ამ ორი პოლიტიკური ძალის დაპირისპირება იყო მთავარი პო- ლიტიკური წინააღმდეგობა იმ დროს ქართლში. ქ. გორის ოსთაგან განთავისუფლებისათვის ბრძო- ლის ხანგრძლივობა _ სამი წელი, განპირობებული იყო იმ სახელმწიფოებრივი სტრუქტურების ნგრევის სიძნე- 54 v. RunaSvili, qsnis saerisTavos politikuri istoria, Tb., 2007, gv. 54. 57
- Page 5 and 6: მტრებისადმი
- Page 7 and 8: თველი ერი ტრა
- Page 9 and 10: ისტორიოგრაფ
- Page 11 and 12: ბრძოლას ეწეო
- Page 13 and 14: რა დავარქვათ
- Page 15 and 16: იექტურად იქნ
- Page 17 and 18: ვას, ი. კვაშილ
- Page 19 and 20: მოგვიანებით,
- Page 21 and 22: მხარის ცალკე
- Page 23 and 24: მნიშვნელოვა
- Page 25 and 26: კლიმატურ მხა
- Page 27 and 28: ვხვდებით მინ
- Page 29 and 30: ქაში მეტალურ
- Page 31 and 32: ით, რომ აქ გად
- Page 33 and 34: მარება სალაპ
- Page 35 and 36: ქართულ ტოპონ
- Page 37 and 38: 1919 წლის 7 ნოემბ
- Page 39 and 40: ვინ არის ოსი
- Page 41 and 42: ვ. აბაევის კი
- Page 43 and 44: ერთ კენტად მდ
- Page 45 and 46: ფად: `ირებად~ (
- Page 47 and 48: გზის გახსნის
- Page 49 and 50: ვითარებაში ს
- Page 51 and 52: ქართულიდან ო
- Page 53 and 54: ჰყიდდა შვილე
- Page 55: თული ცდებიც უ
- Page 59 and 60: კავკასიაზე გ
- Page 61 and 62: სოფელ წეისთა
- Page 63 and 64: პრეტენზია უჩ
- Page 65 and 66: ოსებსაც. მათი
- Page 67 and 68: თავისებური ს
- Page 69 and 70: თითქოს აღნიშ
- Page 71 and 72: და ითვისებდნ
- Page 73 and 74: ენოხინის 1803 წ
- Page 75 and 76: ქრის თავდასხ
- Page 77 and 78: ქართული ტერი
- Page 79 and 80: ამასთან ერთა
- Page 81 and 82: ბი, ჩერტკოევე
- Page 83 and 84: აღნიშნულ პერ
- Page 85 and 86: რუსები და ოსე
- Page 87 and 88: გე, პური, ქერი,
- Page 89 and 90: რუსებმა გაიმ
- Page 91 and 92: რმეში, გაეტეხ
- Page 93 and 94: საციციანოსა
- Page 95 and 96: ქვეშევრდომე
- Page 97 and 98: სულ მალე კნორ
- Page 99 and 100: ქვეყნის (ოსეთ
- Page 101 and 102: თველოს ერთ-ერ
- Page 103 and 104: არსებობს მხო
- Page 105 and 106: ისიც იყო ნათქ
თვის დიდი და თანაც შემოსავლიანი ადგილების გა-<br />
მოყოფა. იგივე ფაქტი ადასტურებს, რომ ისინი ბინადარი,<br />
მიწათმოქმედი საზოგადოებაა.<br />
ოსებისათვის მიცემული ხარაჯის წყარო, ბუნებრი-<br />
ვია, ის მიწა-წყალი უნდა ყოფილიყო, სადაც ისინი და-<br />
ასახლეს. ჟინვანში, დმანისსა და თბილისში (მიმდგომი<br />
ტერიტორიებითურთ) ოსების დასხდომა მხოლოდ საც-<br />
ხოვრისს კი არა, ამ ტერიტორიების ექსპლოატაციასაც<br />
გულისხმობდა. უეჭველია, საგანგებოდაც გამოყვეს მათ-<br />
თვის ასეთი მაღალი სასოფლო-სამეურნეო და სავაჭრო<br />
შემოსავლიანი ადგილები. შემთხვევითი არაა, რომ სამი-<br />
ვე ეს ობიექტი ქალაქია და ისიც სამეფო საკუთრება. ამ<br />
ადგილების სამონღოლო ხარაჯა (რომელიც სხვა ადგი-<br />
ლების ხარაჯასთან შედარებით სრული და არამცირე<br />
იქნებოდა) უნდა რეგულარულად მოეხმარათ ჩამოსახ-<br />
ლებულებს საყაენო სამხედრო სამსახურის სანუქფოდ.<br />
დასახლებული ადგილების ხელსაყრელი ბუნებრივი პი-<br />
რობები, რასაკვირველია, კარგად დააკმაყოფილებდა მათ<br />
სხვა სამეურნეო მოთხოვნილებებსაც.<br />
ამგვარად, ჟინვანში, დმანისსა და თბილისში<br />
მსხდომნი ოსები ამ მხარეებს თავისებურ მფლობელებად<br />
მოევლინენ, ამ მიწა-წყლის შემოსავლის მოზიარე შეიქნენ.<br />
ოსები მონღოლთა მხარდაჭერით აფართოებენ თავიანთ<br />
უფლებებს და სამფლობელო ტერიტორიებს, ცდილობენ<br />
სამუდამოდ გამოდევნონ ადგილობრივი მფლობელები<br />
(წვრილი და საშუალო მიწისმფლობელები) 53 .<br />
53 saqarTvelos istoriis narkvevebi, t. III, Tb., 1979, gv. 581-582.<br />
56
Change language