გადმოტვირთვა PDF ფორმატში
გადმოტვირთვა PDF ფორმატში გადმოტვირთვა PDF ფორმატში
დახმარება აღმოუჩინა. შემდგომში ასეთი ვითარების შენარჩუნებამ საშიშროება შექმნა ახალი ფაქტიური უთანასწორობის წარმოშობისათვის 306 . საბჭოთა ხელისუფლების დამყარებისთანავე ენათა თანასწორუფლებიანობის გამოცხადებამ სათავე დაუდო არამკვიდრი ეროვნების ნიჰილისტურ დამოკიდებულებას საქართველოს წარსულისა და ქართველებისადმი. საფუძველი ჩაუყარა ერებს შორის ეთნოკონფლიქტების წარმოშობას. წარმოვიდგინოთ, რომ ინგლისსა თუ საფრანგეთში თუნდაც კომპაქტურად ყოფილიყვნენ ქართველები და- სახლებული, ინგლისურთან და ფრანგულთან რომელი ჭკუათმყოფელი მიანიჭებდა ქართულს თანაბარ უფლე- ბებს. ან დღევანდელ გერმანიაში კომპაქტურად დასახ- ლებულ თურქ ემიგრანტებს გერმანული ენის თანასწო- რი უფლებები რომ მინიჭებოდა. საინტერესოა, თუ ასეთი პოლიტიკა მართებული იყო, რატომ საბჭოთა რუსეთმა არ მისცა ისეთივე თანა- ბარი უფლებები არარუსი ეროვნების ენებს, რომლებიც ფედერაციის ტერიტორიაზე ცხოვრობდნენ შემთხვევითი არ არის, რომ მოგვიანებით სომხებს, ოსებს და ზოგიერთ სხვა ეროვნებას ქართული მიწის საკუთრებად მითვისების სურვილი გაუჩნდა. რაში ჭირ- დებოდა და რისთვის დაეუფლებოდა ქართულ ენას სო- მეხი თუ აზერბაიჯანელი, ოსი თუ აფხაზი, როდესაც საქართველოს ხელისუფლების უმაღლეს ორგანოებში ნე- 306 Г. И. Литвинова, к вопросу о национальной политике, Сб., «По страницам самиздата», М., 1990, с. 150. 226
ბისმიერ ეროვნებას შეეძლო თავის ენაზე მიემართა და პასუხიც მისთვის სასურველ ენაზე მიეღო. რა თქმა უნდა, ამას არავითარი ინტერნაციონალიზ- მი არ ჰქვია. თამამად შეიძლება ითქვას, რომ ეს იყო ქართველი ერის წინააღმდეგ მიმართული აგრესია იმ ხელისუფლების მიერ, თავს საქართველოს მთავრობას რომ უწოდებდა 307 . არასწორი იყო ზოგიერთი ბოლშევიკი ხელმძღვა- ნელის აზრი, რომ რესპუბლიკაში მცხოვრებმა ეროვ- ნულმა უმცირესობებმა ქართული ენა არ იცოდნენ. ჯერ ერთი ვალდებული იყვნენ ესწავლათ, მეორეც, ჯერ კი- დევ 1922 წელს აკადემიკოსი ნიკო მარი აღნიშნავდა, რომ ქართული საზოგადოდ კავკასიის საზოგადოებრივ ენას წარმოადგენს. მეცნიერის დაკვირვებით, იმ დროი- სათვის ქართულად ლაპარაკობდა `კავკასიის მთიანეთის სამხრეთი ფერდობების ოსთა მოსახლეობის დიდი ნაწილი, აფხაზთა ერის გარკვეული ფენები ისევე, რო- გორც საქართველოს საზღვრებში მობინადრე სომხებიც... აგრეთვე ლეკების ერთი ნაწილი, სახელდობრ _ დიდოელნი, და თურქებიც კი...~ 308 1923 წლის აგვისტოში `სამხრეთ ოსეთის ავტონომი- ური ოლქის~ ცაკმა მოიღო დადგენილება `ოლქის ფარ- გლებში ოსურის, როგორც სახელმწიფო ენის შემოღების შესახებ~. დადგენილებაში აღნიშნული იყო, რომ `შემოღებულ იქნას თანდათანობით მშობლიური ოსური ენა ყველა სახელმწიფო და პარტიულ დაწესებულებებში 307 a. sonRulaSvili, dasax. naSromi, gv. 42-43. 308 S. ZiZiguri, qarTuli enis Tavgadasavali, Tb., 1990, gv. 42. 227
- Page 175 and 176: სახლეობისად
- Page 177 and 178: ოლქის პოლიტი
- Page 179 and 180: უზენაესი საბ
- Page 181 and 182: ღონისძიებათ
- Page 183 and 184: ლი იყო ქერი, რ
- Page 185 and 186: თუ გადავხედა
- Page 187 and 188: ბატონყმობის
- Page 189 and 190: აქცევდნენ, ოღ
- Page 191 and 192: ოსები, ასევე
- Page 193 and 194: რუსეთში კაპი
- Page 195 and 196: ვანი ტრადიცი
- Page 197 and 198: გამოვლენის ფ
- Page 199 and 200: ცხენი და ცოლი
- Page 201 and 202: საერთოდ, ოსებ
- Page 203 and 204: კოვს~ (1790 წ.), მი
- Page 205 and 206: მასთან და შემ
- Page 207 and 208: რია გორის მაზ
- Page 209 and 210: წნელ ისთან მდ
- Page 211 and 212: საწყისების გ
- Page 213 and 214: სად ყოფნისა,
- Page 215 and 216: ოსი ხალხის გა
- Page 217 and 218: დასტურა ოსებ
- Page 219 and 220: აქვე უნდა ითქ
- Page 221 and 222: ყოფილება. იგი
- Page 223 and 224: ბელი~ ერი ყოფ
- Page 225: მწიფო ენა და
- Page 229 and 230: რომ ოსები ყოვ
- Page 231 and 232: განხილვის შე
- Page 233 and 234: ომის პერიოდშ
- Page 235 and 236: ხეთაგუროვის
- Page 237 and 238: ბლი `სიმდი~, ვო
- Page 239 and 240: სხვა ფეოდალე
- Page 241 and 242: მიუღებელია ე
- Page 243 and 244: თაობაზე, რომლ
- Page 245 and 246: 1992 წლის 25 ივნი
- Page 247 and 248: ერთს არ ემხრო
- Page 249 and 250: დადგომის მოთ
- Page 251 and 252: სეპარატისტუ
- Page 253 and 254: თიუ ბრაიზა, ა
- Page 255 and 256: 1 აგვისტოდან
- Page 257 and 258: ნულისა და ავნ
- Page 259 and 260: ღმერთიც განუ
- Page 261 and 262: რომ ეჩხუბოს დ
- Page 263 and 264: ოსებმა მოიპო
- Page 265: შინაარსი წინ
დახმარება აღმოუჩინა. შემდგომში ასეთი ვითარების<br />
შენარჩუნებამ საშიშროება შექმნა ახალი ფაქტიური<br />
უთანასწორობის წარმოშობისათვის 306 .<br />
საბჭოთა ხელისუფლების დამყარებისთანავე ენათა<br />
თანასწორუფლებიანობის გამოცხადებამ სათავე დაუდო<br />
არამკვიდრი ეროვნების ნიჰილისტურ<br />
დამოკიდებულებას საქართველოს წარსულისა და<br />
ქართველებისადმი. საფუძველი ჩაუყარა ერებს შორის<br />
ეთნოკონფლიქტების წარმოშობას.<br />
წარმოვიდგინოთ, რომ ინგლისსა თუ საფრანგეთში<br />
თუნდაც კომპაქტურად ყოფილიყვნენ ქართველები და-<br />
სახლებული, ინგლისურთან და ფრანგულთან რომელი<br />
ჭკუათმყოფელი მიანიჭებდა ქართულს თანაბარ უფლე-<br />
ბებს. ან დღევანდელ გერმანიაში კომპაქტურად დასახ-<br />
ლებულ თურქ ემიგრანტებს გერმანული ენის თანასწო-<br />
რი უფლებები რომ მინიჭებოდა.<br />
საინტერესოა, თუ ასეთი პოლიტიკა მართებული<br />
იყო, რატომ საბჭოთა რუსეთმა არ მისცა ისეთივე თანა-<br />
ბარი უფლებები არარუსი ეროვნების ენებს, რომლებიც<br />
ფედერაციის ტერიტორიაზე ცხოვრობდნენ<br />
შემთხვევითი არ არის, რომ მოგვიანებით სომხებს,<br />
ოსებს და ზოგიერთ სხვა ეროვნებას ქართული მიწის<br />
საკუთრებად მითვისების სურვილი გაუჩნდა. რაში ჭირ-<br />
დებოდა და რისთვის დაეუფლებოდა ქართულ ენას სო-<br />
მეხი თუ აზერბაიჯანელი, ოსი თუ აფხაზი, როდესაც<br />
საქართველოს ხელისუფლების უმაღლეს ორგანოებში ნე-<br />
306 Г. И. Литвинова, к вопросу о национальной политике, Сб., «По<br />
страницам самиздата», М., 1990, с. 150.<br />
226
Change language