გადმოტვირთვა PDF ფორმატში
გადმოტვირთვა PDF ფორმატში გადმოტვირთვა PDF ფორმატში
შეეხება აღმოსავლეთ ბუნებრივ საზღვარს, იგი დიდ მანძილზე მიჰყვება ლომის-ალევის ქედს (მდინარეების ქსნისა და თეთრი არაგვის წყალგამყოფი). ყოფილი ოლქის სამხრეთი ნაწილი წარმოადგენს შიდა ქართლის ველს და ძველთაგანვე მჭიდროდ იყო დაკავშირებული საქართველოს ცენტრალურ რაიონებ- თან. ჩრდილოეთის მხარის უმეტესი ნაწილი მიეკუთვნე- ბა საქართველოს მთიან რაიონებს. საზღვარი სადამდეც ვაზი ხარობს (რასაც ვახუშტი ბაგრატიონი მთისა და ბა- რის საზღვრად მიიჩნევს) გადის სოფელ კორინთასა და ლარგვისს შორის (აღმოსავლეთის მხარეს) და ქურთასა და მსხლებს შორის (დასავლეთისაკენ). რეგიონის მცხოვრებთა მხოლოდ 7% ცხოვრობს ზღვის დონიდან 800 მეტრზე ნაკლებ სიმაღლეზე, მაშინ როდესაც მთიანი ზოლი 800 მ-დან 1000 მ. სიმაღლეზე დასახლებულია მცხოვრებთა 49%, ხოლო 1000 მ-დან 1600 მ. სიმაღლეზე _ 38,3% 17 . რეგიონის ბუნებრივი პირობებისა და რესურსების მრავალფეროვნება-თავისებურებანი განპირობებულია მი- სი მდებარეობით სხვადასხვა ფიზიკურ-გეოგრაფიულ რაიონებში, რომელნიც თავის მხრივ იყოფიან კიდევ უფრო წვრილ ბუნებრივ ერთეულებად. ამასთან, ნიშან- დობლივია მკვეთრად გამოხატული ვერტიკალური ზონალობა. ყველაფერი ეს, სოციალურ-ეკონომიკური ფაქტორების გადამწყვეტი გავლენის პირობებში იწვევს 17 l. sumbaZe, samxreT oseTis avtonomiuri olqis zona xalxuri xuroTmoZRvrebisa da yofis muzeumSi, `Zeglis megobari~, #50, 1979, gv. 18. 20
მხარის ცალკეული ნაწილების მეურნეობრივ განსხვა- ვებულობას. მხარის ოროგრაფიული სახის ჩამოყალიბებაში დიდ როლს ასრულებენ კავკასიის მთავარი ქედის სამხრე- თული განშტოებანი რაჭის, ლიხის, კუდაროს, გუდისის, ხარულის, ლომის-ალევისა და სხვა ქედების სახით. ისინი ძირითადად მერიდიანული მიმართულებისანი არიან. მათ შორის დადაბლებებში მიედინება რეგიონის მთავარი მდინარეები. აკად. ალ. ჯავახიშვილი ამ ზონის რელიეფს ახასიათებდა, როგორც მერიდიანული ეროზი- ული ქედებისა და განივი ხეობების რელიეფს. მაღალმთიანი ზონა მოიცავს მთავარი წყალგამყო- ფის სამხრეთით მდებარე ტერიტორიას, კავკასიონიდან განშტოებული ქედების ამაღლებულ ნაწილებს, რომელ- თაც ერთმანეთისაგან აცალკევებს მდინარეთა ღრმა და კანონისებური ხეობები. ფიზიკურ-გეოგრაფიული გარემოს ერთ-ერთი მთა- ვარი კომპონენტის _ რელიეფის სამეურნეო შედარების დროს მთავარი ყურადღება უნდა მიექცეს მის ჰიფსო- მეტრულ მდებარეობას, დახრილობას, დანაწევრებულო- ბის ხარისხს, დამეწყვრისა და დაკარსტვის პროცესებსა და სხვ. ამ თვალსაზრისით მაღალმთიანი ზონის ტერი- ტორია შეზღუდულ ფარგლებში წარმოადგენს სამეურ- ნეო საქმიანობის ასპარეზს. საკმარისია აღინიშნოს, რომ დიდი ლიახვის აუზში _ ცხინვალის რეგიონის სა- მეურნეო ცხოვრების ერთ-ერთ ძირითად რაიონში, რე- ლიეფის მთაგორიანი ხასიათის გამო, მდინარის სათავეე- ბიდან ქვემოთ დიდ მანძილზე არსად გვხვდება სა- სოფლო-სამეურნეო კულტურებისთვის გამოსადეგი ფარ- 21
- Page 1 and 2: ავთანდილ სონ
- Page 3 and 4: წ ი ნ ა თ ქ მ ა ძ
- Page 5 and 6: მტრებისადმი
- Page 7 and 8: თველი ერი ტრა
- Page 9 and 10: ისტორიოგრაფ
- Page 11 and 12: ბრძოლას ეწეო
- Page 13 and 14: რა დავარქვათ
- Page 15 and 16: იექტურად იქნ
- Page 17 and 18: ვას, ი. კვაშილ
- Page 19: მოგვიანებით,
- Page 23 and 24: მნიშვნელოვა
- Page 25 and 26: კლიმატურ მხა
- Page 27 and 28: ვხვდებით მინ
- Page 29 and 30: ქაში მეტალურ
- Page 31 and 32: ით, რომ აქ გად
- Page 33 and 34: მარება სალაპ
- Page 35 and 36: ქართულ ტოპონ
- Page 37 and 38: 1919 წლის 7 ნოემბ
- Page 39 and 40: ვინ არის ოსი
- Page 41 and 42: ვ. აბაევის კი
- Page 43 and 44: ერთ კენტად მდ
- Page 45 and 46: ფად: `ირებად~ (
- Page 47 and 48: გზის გახსნის
- Page 49 and 50: ვითარებაში ს
- Page 51 and 52: ქართულიდან ო
- Page 53 and 54: ჰყიდდა შვილე
- Page 55 and 56: თული ცდებიც უ
- Page 57 and 58: ამდენად, XIII სა
- Page 59 and 60: კავკასიაზე გ
- Page 61 and 62: სოფელ წეისთა
- Page 63 and 64: პრეტენზია უჩ
- Page 65 and 66: ოსებსაც. მათი
- Page 67 and 68: თავისებური ს
- Page 69 and 70: თითქოს აღნიშ
შეეხება აღმოსავლეთ ბუნებრივ საზღვარს, იგი დიდ<br />
მანძილზე მიჰყვება ლომის-ალევის ქედს (მდინარეების<br />
ქსნისა და თეთრი არაგვის წყალგამყოფი).<br />
ყოფილი ოლქის სამხრეთი ნაწილი წარმოადგენს<br />
შიდა ქართლის ველს და ძველთაგანვე მჭიდროდ იყო<br />
დაკავშირებული საქართველოს ცენტრალურ რაიონებ-<br />
თან. ჩრდილოეთის მხარის უმეტესი ნაწილი მიეკუთვნე-<br />
ბა საქართველოს მთიან რაიონებს. საზღვარი სადამდეც<br />
ვაზი ხარობს (რასაც ვახუშტი ბაგრატიონი მთისა და ბა-<br />
რის საზღვრად მიიჩნევს) გადის სოფელ კორინთასა და<br />
ლარგვისს შორის (აღმოსავლეთის მხარეს) და ქურთასა<br />
და მსხლებს შორის (დასავლეთისაკენ).<br />
რეგიონის მცხოვრებთა მხოლოდ 7% ცხოვრობს<br />
ზღვის დონიდან 800 მეტრზე ნაკლებ სიმაღლეზე, მაშინ<br />
როდესაც მთიანი ზოლი 800 მ-დან 1000 მ. სიმაღლეზე<br />
დასახლებულია მცხოვრებთა 49%, ხოლო 1000 მ-დან<br />
1600 მ. სიმაღლეზე _ 38,3% 17 .<br />
რეგიონის ბუნებრივი პირობებისა და რესურსების<br />
მრავალფეროვნება-თავისებურებანი განპირობებულია მი-<br />
სი მდებარეობით სხვადასხვა ფიზიკურ-გეოგრაფიულ<br />
რაიონებში, რომელნიც თავის მხრივ იყოფიან კიდევ<br />
უფრო წვრილ ბუნებრივ ერთეულებად. ამასთან, ნიშან-<br />
დობლივია მკვეთრად გამოხატული ვერტიკალური<br />
ზონალობა. ყველაფერი ეს, სოციალურ-ეკონომიკური<br />
ფაქტორების გადამწყვეტი გავლენის პირობებში იწვევს<br />
17 l. sumbaZe, samxreT oseTis avtonomiuri olqis zona<br />
xalxuri xuroTmoZRvrebisa da yofis muzeumSi, `Zeglis<br />
megobari~, #50, 1979, gv. 18.<br />
20