გადმოტვირთვა PDF ფორმატში

გადმოტვირთვა PDF ფორმატში გადმოტვირთვა PDF ფორმატში

ijhei.files.wordpress.com
from ijhei.files.wordpress.com More from this publisher
20.01.2015 Views

შეეხება აღმოსავლეთ ბუნებრივ საზღვარს, იგი დიდ მანძილზე მიჰყვება ლომის-ალევის ქედს (მდინარეების ქსნისა და თეთრი არაგვის წყალგამყოფი). ყოფილი ოლქის სამხრეთი ნაწილი წარმოადგენს შიდა ქართლის ველს და ძველთაგანვე მჭიდროდ იყო დაკავშირებული საქართველოს ცენტრალურ რაიონებ- თან. ჩრდილოეთის მხარის უმეტესი ნაწილი მიეკუთვნე- ბა საქართველოს მთიან რაიონებს. საზღვარი სადამდეც ვაზი ხარობს (რასაც ვახუშტი ბაგრატიონი მთისა და ბა- რის საზღვრად მიიჩნევს) გადის სოფელ კორინთასა და ლარგვისს შორის (აღმოსავლეთის მხარეს) და ქურთასა და მსხლებს შორის (დასავლეთისაკენ). რეგიონის მცხოვრებთა მხოლოდ 7% ცხოვრობს ზღვის დონიდან 800 მეტრზე ნაკლებ სიმაღლეზე, მაშინ როდესაც მთიანი ზოლი 800 მ-დან 1000 მ. სიმაღლეზე დასახლებულია მცხოვრებთა 49%, ხოლო 1000 მ-დან 1600 მ. სიმაღლეზე _ 38,3% 17 . რეგიონის ბუნებრივი პირობებისა და რესურსების მრავალფეროვნება-თავისებურებანი განპირობებულია მი- სი მდებარეობით სხვადასხვა ფიზიკურ-გეოგრაფიულ რაიონებში, რომელნიც თავის მხრივ იყოფიან კიდევ უფრო წვრილ ბუნებრივ ერთეულებად. ამასთან, ნიშან- დობლივია მკვეთრად გამოხატული ვერტიკალური ზონალობა. ყველაფერი ეს, სოციალურ-ეკონომიკური ფაქტორების გადამწყვეტი გავლენის პირობებში იწვევს 17 l. sumbaZe, samxreT oseTis avtonomiuri olqis zona xalxuri xuroTmoZRvrebisa da yofis muzeumSi, `Zeglis megobari~, #50, 1979, gv. 18. 20

მხარის ცალკეული ნაწილების მეურნეობრივ განსხვა- ვებულობას. მხარის ოროგრაფიული სახის ჩამოყალიბებაში დიდ როლს ასრულებენ კავკასიის მთავარი ქედის სამხრე- თული განშტოებანი რაჭის, ლიხის, კუდაროს, გუდისის, ხარულის, ლომის-ალევისა და სხვა ქედების სახით. ისინი ძირითადად მერიდიანული მიმართულებისანი არიან. მათ შორის დადაბლებებში მიედინება რეგიონის მთავარი მდინარეები. აკად. ალ. ჯავახიშვილი ამ ზონის რელიეფს ახასიათებდა, როგორც მერიდიანული ეროზი- ული ქედებისა და განივი ხეობების რელიეფს. მაღალმთიანი ზონა მოიცავს მთავარი წყალგამყო- ფის სამხრეთით მდებარე ტერიტორიას, კავკასიონიდან განშტოებული ქედების ამაღლებულ ნაწილებს, რომელ- თაც ერთმანეთისაგან აცალკევებს მდინარეთა ღრმა და კანონისებური ხეობები. ფიზიკურ-გეოგრაფიული გარემოს ერთ-ერთი მთა- ვარი კომპონენტის _ რელიეფის სამეურნეო შედარების დროს მთავარი ყურადღება უნდა მიექცეს მის ჰიფსო- მეტრულ მდებარეობას, დახრილობას, დანაწევრებულო- ბის ხარისხს, დამეწყვრისა და დაკარსტვის პროცესებსა და სხვ. ამ თვალსაზრისით მაღალმთიანი ზონის ტერი- ტორია შეზღუდულ ფარგლებში წარმოადგენს სამეურ- ნეო საქმიანობის ასპარეზს. საკმარისია აღინიშნოს, რომ დიდი ლიახვის აუზში _ ცხინვალის რეგიონის სა- მეურნეო ცხოვრების ერთ-ერთ ძირითად რაიონში, რე- ლიეფის მთაგორიანი ხასიათის გამო, მდინარის სათავეე- ბიდან ქვემოთ დიდ მანძილზე არსად გვხვდება სა- სოფლო-სამეურნეო კულტურებისთვის გამოსადეგი ფარ- 21

შეეხება აღმოსავლეთ ბუნებრივ საზღვარს, იგი დიდ<br />

მანძილზე მიჰყვება ლომის-ალევის ქედს (მდინარეების<br />

ქსნისა და თეთრი არაგვის წყალგამყოფი).<br />

ყოფილი ოლქის სამხრეთი ნაწილი წარმოადგენს<br />

შიდა ქართლის ველს და ძველთაგანვე მჭიდროდ იყო<br />

დაკავშირებული საქართველოს ცენტრალურ რაიონებ-<br />

თან. ჩრდილოეთის მხარის უმეტესი ნაწილი მიეკუთვნე-<br />

ბა საქართველოს მთიან რაიონებს. საზღვარი სადამდეც<br />

ვაზი ხარობს (რასაც ვახუშტი ბაგრატიონი მთისა და ბა-<br />

რის საზღვრად მიიჩნევს) გადის სოფელ კორინთასა და<br />

ლარგვისს შორის (აღმოსავლეთის მხარეს) და ქურთასა<br />

და მსხლებს შორის (დასავლეთისაკენ).<br />

რეგიონის მცხოვრებთა მხოლოდ 7% ცხოვრობს<br />

ზღვის დონიდან 800 მეტრზე ნაკლებ სიმაღლეზე, მაშინ<br />

როდესაც მთიანი ზოლი 800 მ-დან 1000 მ. სიმაღლეზე<br />

დასახლებულია მცხოვრებთა 49%, ხოლო 1000 მ-დან<br />

1600 მ. სიმაღლეზე _ 38,3% 17 .<br />

რეგიონის ბუნებრივი პირობებისა და რესურსების<br />

მრავალფეროვნება-თავისებურებანი განპირობებულია მი-<br />

სი მდებარეობით სხვადასხვა ფიზიკურ-გეოგრაფიულ<br />

რაიონებში, რომელნიც თავის მხრივ იყოფიან კიდევ<br />

უფრო წვრილ ბუნებრივ ერთეულებად. ამასთან, ნიშან-<br />

დობლივია მკვეთრად გამოხატული ვერტიკალური<br />

ზონალობა. ყველაფერი ეს, სოციალურ-ეკონომიკური<br />

ფაქტორების გადამწყვეტი გავლენის პირობებში იწვევს<br />

17 l. sumbaZe, samxreT oseTis avtonomiuri olqis zona<br />

xalxuri xuroTmoZRvrebisa da yofis muzeumSi, `Zeglis<br />

megobari~, #50, 1979, gv. 18.<br />

20

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!