Compendium diplomaticum sive tabularum veterum
Compendium diplomaticum sive tabularum veterum Compendium diplomaticum sive tabularum veterum
staurale, e queste spese di guerra sono ancora insolute. Sono già quattro anni ch'è sospeso il pagamento del Pro sopra i capitali di detto pubblico a gravissimo danno de' creditori. La contribuzione di cinquantamila Lire tornesi esatta dal Generale Joubert sopra tutti li paesi del Tirolo in allora conquistato, è parimenti insoluta, ed a carico dei soli prestatori trentini, che la formarono sulla garanzia di questo pubblico. Imploriamo la votrsa giustizia, o Generale, acciocché venga prontamente abbonata in questo incontro medesimo dagli altri paesi in proporzione del loro tangente. Considerate l'estrema carestia dell'anno corrente, accresciuta dall'odierno enorme consumo: l'eccessivo prezzo delle derrate di prima necessità del tutto mancanti; e l'arenamento dello smercio de' nostri prodotti: finalmente la desolazione delle nostre abitualmente sterili campagne, mentre dovranno restare incolte nella vicina primavera per al mancanza de' bovi, e de foraggi. Eccovi, o Generale, in succinto la genuina dolorosissima situazione di questo popolo, che noi rappresentiamo. Chiunque saggio, e probo ve lo attesterà egualmente, e forse maggiore. Se voi non ci esaudite, il popolo trentino, la di cui condotta fu encomiata dall'Eroe della Francia, cui egli promise singolar favore nelle occasioni, sarà ridotto alla più deplorabile e perpetua mendicità, mentre appunto quell'Eroe fa ogni sforzo in faccia del mondo tutto, onde la repubblica di Francia in mezzo alle vittorie trionfi in umanità, e moderazione. Del sg. B. T. Libellus alter Roboretanorum scriptus a doctore Alberto Turrino roboretano hic est 78 . Eccellenza. Se le nostre parole potessero assumere il tristo aspetto di quella necessità, che ci costringe a parlare, noi siamo certi, Eccellenza, che a più compassionevole orazione non sarebbe da voi mai stata udita, di quella, con cui noi deputati del popolo imploriamo ribasso, e dilazione della contribuzione sul Tirolo Meridionale. Noi sappiamo, che un conquistatore può dal vinto esigere tutto; ma v'ha però una cosa, che non può essere neppure dal vincitore esatta, ed è l'impossibile. In questo numero cadde appunto la contribuzione da voi dimandata. E come non deve essere tale in un paese fatto dalla natura stessa per esser povero! A confronto degli altri paesi il Tirolo è sempe stato uno scheletro; ma ora il Tirolo è lo scheletro de se medesimo. Dieci anni di guerra: il nostro commercio interamene distrutto: devastate le campagne: il denaro smunto dalle borse de' pubblici e de' privati colle continue imposte: spenta l'industria: la carestia universale, e l'inevitabile fame colla temuta disperazione. Terribile è il nostro stato presente; ma più spaventoso il futuro. Tutto il numerario, che circola nel nostro paese non arriva forse alla somma da voi richiesta per la contribuzione. Come si può vederlo versare nella contribuzione, se dobbiamo vedere i nostri simili in procinto di perire di fame, quando non vengan soccorsi con qualche provigione di grani? Eccellenza, le due virtù, che tanto onorano il guerriero francese sono la fortezza contro il nemico armato, e l'umanità verso il vinto, e verso le popolazioni innocenti, ed inermi. Queste due virtù amano d'essere accoppiate per rendere l'uomo immortale. Se fosse in nostra libertà di pagare, e di pregare, non vorressimo arrossire di mostrare affetto all'oro coll'importunarvi con vani lamenti per salvarlo: ma siamo in necessità di pregare, perché non siamo in grado di pagare. Una grazia necessaria è dunque quella che noi dimandiamo, e a voi non resta altro arbitrio, o Generale, che o di farvi benemerito dell'umanità con una generosa indulgenza alle nostre miserie, o d'incrudelire contro vostra natura sulle afflitte nostre persone. Scegliete, o Generale, e della vostra scelta sarà testimonio la storia e giudice la posterità. Trento li 19 gennaio 1801. 78 Iste typis editus fuit in Ephemeridibus augustanis anno 1801 ante 12 februarii. Albertus est ortu de Vado Casario, incolatu roboretanus, doctor egregius, et frater duorum presbyterorum. 84
Li Deputati de' distretti del Tirolo Meridionale. 1063. Anno isto 1801, die veneris 13 febraurii noster P. Guardianus Iosephus Antonius a Clesio futurus concionator quadragesimalis ecclesiae cathedralis tridentinae, accepit literas sequentis tenoris: Nos Simon Albanus Zambaiti de Vezzanburg, huius ecclesiae cathedralis canonicus et in spiritualibus Vicarius Generalis capitularis Tridenti. Attesa l'estrema penuria di quest'anno venite autorizzato a concedere a quelle famiglie della vostra parrocchia, che faranno a voi ricorso la licenza di poter nella colazione della sera della prossima quaresima nei giorni, in cui è permessa la carne, servirsi del brodo, o del semplice condimento di grasso, salva sempre per quelli, che sono obbligati la sostanza del digiuno. In quorum etc. Datum Tridenti die 8 februarii 1801. Zambaiti Vicarius Generalis capitularis Petrus Ioseph Cloch cancellarius. Extra. Per il rev.do padre predicatore quaresimale. Da pubblicarsi. Nota. Ceterum uti apparet ex contextu literae istae ad parochos directae sunt. Eas ego non satis intelligo. 1064. Anno isto 1801, die sabati 14 februarii noster Pater Guardianus futurus praedicator cathedralis accepit a Curia ecclesiastica literas sequentes: Foris. Per il Padre predicatore quaresimale. Intus autem typis impressa omnia prorsus sine sigillo: Attentis facultatibus a Sacra apostolica nunciatura viennensi communicatis, gravissima, ac prope extrema annonae caeterorumque comestibilium hoc anno caritate, aliisque iustis, ac urgentibus causis, conceditur incolis............. usus carnium in imminenti quadragesima, demptis feria quarta Cinerum, et Quatuor temporum, feria sexta et sabbatho cuiuslibet hebdomadae, nec non feria quinta et sexta atque sabbatho maioris Hebdomadae, salva de reliquo subsistentia ieiunii, quae, axcepta dominica, in unica comestione consistit, aliisque ab ecclesia ea de re statutis. Illi vero, qui esu carnium uti intendunt, singulis diebus, quibus hic usus permittitur, quinquies Pater, et Ave recitare tenentur 79 . Caeterum licet Ecclesia mater ob miserrimas, et omnino singulares temporum angustias tanta nobiscum utatur indulgentia; ne quis existimet, divinum poenitentiae praeceptum cessasse, aut praescriptis praecibus quadragesimalis ieiunii legem satis compensari. Si enim ullo non tempore oportet christianos homines in poenam peccatorum, et ad fomitem malorum affectuum reprimendum, poenitentiam agere; hoc profecto, quo vivimus, luctuosissimo anno, in ieiunio, et fletu, in cinere, et cilicio, in vigiliis, et precibus ad Deum toto corde convertamur, necesse est, ut iram eius, quam nobis thesaurizavimus, quamque vel inviti in tantis calamitatibus patimur, avertamus a nobis, ac veniam et misericordiam impetremus. Peccata populi ita multiplicata sunt, ut iustus Deus post tam atrox bellum, quo tot annis affligimur, post immissam animalium luem, qua sumus depauperati, atque etianum depauperamur, post epidemicos lethales morbos, aliasque aerumnas gravissimas, loco pluviae, qua agri enutrirentur nostri, coelum aeneum nobis ostenderit, quo famis etiam flagellum experiremur. Cum horrea redundarent nostra, omnisque generis commodis cumulati essemus, gula vix quidquam denegavimus, sed vel fictas causas praetexuimus, ut et poenitentiae sacrato tempore deliciis afflueremus, et corpori nostro blandiremur. Iusto itaque Dei iudicio factum est, ut qui, cum possent, praescriptum ab ecclesia ieiunium non servarunt, nunc vel nolentes ieiunare, famemque pati cogantur. Novimus famem non divitibus, et opulentibus, sed pauperibus, et indigentibus imminere. Verumtamen vobis, quotquot bonis abundatis, maius instat periculum. Scitote, et animo recogitate. praeceptum Domini esse, ut pauperes, et indigos alatis, pascatis, omni foveatis 79 Ad ieiunium ecclesiasticum tria requiruntur, scilicet abstinentia ciborum certi generis, abstinentia plurium refectionum, et certa hora refectionis. Ita Communis apud Ferrarium verbo Ieiunium, art. 1, num. 7. 85
- Page 33 and 34: Vigilio Sizzo. Avanti de' quali inv
- Page 35 and 36: arcta domus. Ante plures annos idem
- Page 37 and 38: Alberto Sizzo Aggionta Deputato. Gi
- Page 39 and 40: Primate della Germania: giacché qu
- Page 41 and 42: per concertare la respettiva ulteri
- Page 43 and 44: Battista Balduini, dottor Gio. Giac
- Page 45 and 46: Francesco Andrea de Sartis cancelli
- Page 47 and 48: suburbanis. Obierunt, me a Tridento
- Page 49 and 50: Nota. Et haec accepi a laudato domi
- Page 51 and 52: Parochus tamen Medulanus hodiernus
- Page 53 and 54: Item volumus dictum praeceptorem no
- Page 55 and 56: episcopatui valde utilem, et necess
- Page 57 and 58: Philippo Consolato consuli, Frances
- Page 59 and 60: attenta vetustate dicti instrumenti
- Page 61 and 62: gli concedi con tutte le prosperit
- Page 63 and 64: Riceui a dì primo per 3 Mese Sanct
- Page 65 and 66: cum a nobis petitur, apostolicae co
- Page 67 and 68: Item a dì 8 per un caro de legna p
- Page 69 and 70: Fino dall'anno 1725 venne eretto in
- Page 71 and 72: prima vasa de vino nasituro in dict
- Page 73 and 74: plaustrum vini dulcis albi de prima
- Page 75 and 76: 1052. Anno 1564 die martis 15 febru
- Page 77 and 78: capitaneus Ivani. Una petia terrae
- Page 79 and 80: Antonius quondam Laurentii Claudi s
- Page 81 and 82: Item un bosco della quantità, che
- Page 83: L+S. Innocentius Mercanti substitut
- Page 87 and 88: Sono sbanditi dalla mente, e sono d
- Page 89 and 90: estra tempora a iure statuta, vigor
- Page 91 and 92: Et in primis cum anima a suo corpor
- Page 93 and 94: invicem substituit vulgariter et pu
- Page 95 and 96: Franciscus Antonius 18 1. In eccles
- Page 97 and 98: partecipanti sopra le loro rispetti
- Page 99 and 100: ea se tacitam dicto nomine vocavit,
- Page 101 and 102: Item quod affictus capitalis rhenen
- Page 103 and 104: Exemplum Concio nogaretano datum es
- Page 105 and 106: verro versus ipsam silvam sculpatur
- Page 107 and 108: Terzo. Gli interessi della dote, co
- Page 109 and 110: eodem Ernesto, quatenus opus sit, u
- Page 111 and 112: hoc saeculo migrare contigerit, cad
- Page 113 and 114: 1082. Anno 1802, die quinta maii Gu
- Page 115 and 116: et alii multi, de quorum nominibus
- Page 117 and 118: et promotus in illo etiam in altari
- Page 119 and 120: Qui presbyter Antonius Turrinus de
- Page 121 and 122: principali Tridenti. Eodem prorsus
- Page 123 and 124: fuisse pro suscipiendis Ordinibus,
- Page 125 and 126: pariter ministrasse. Item Fratres V
- Page 127 and 128: 1115. Anno 1804 scripsi pariter: No
- Page 129 and 130: Nos Simons Albanus Zambaiti de Vezz
- Page 131 and 132: Testor fideliter desumpsisse supras
- Page 133 and 134: 1137. Quibus etc. Subscriptus fidem
Li Deputati de' distretti del Tirolo Meridionale.<br />
1063. Anno isto 1801, die veneris 13 febraurii noster P. Guardianus Iosephus Antonius a<br />
Clesio futurus concionator quadragesimalis ecclesiae cathedralis tridentinae, accepit literas<br />
sequentis tenoris: Nos Simon Albanus Zambaiti de Vezzanburg, huius ecclesiae cathedralis<br />
canonicus et in spiritualibus Vicarius Generalis capitularis Tridenti. Attesa l'estrema penuria di<br />
quest'anno venite autorizzato a concedere a quelle famiglie della vostra parrocchia, che faranno<br />
a voi ricorso la licenza di poter nella colazione della sera della prossima quaresima nei giorni, in<br />
cui è permessa la carne, servirsi del brodo, o del semplice condimento di grasso, salva sempre<br />
per quelli, che sono obbligati la sostanza del digiuno. In quorum etc. Datum Tridenti die 8<br />
februarii 1801. Zambaiti Vicarius Generalis capitularis<br />
Petrus Ioseph Cloch cancellarius.<br />
Extra. Per il rev.do padre predicatore quaresimale. Da pubblicarsi.<br />
Nota. Ceterum uti apparet ex contextu literae istae ad parochos directae sunt. Eas ego non<br />
satis intelligo.<br />
1064. Anno isto 1801, die sabati 14 februarii noster Pater Guardianus futurus praedicator<br />
cathedralis accepit a Curia ecclesiastica literas sequentes: Foris. Per il Padre predicatore<br />
quaresimale. Intus autem typis impressa omnia prorsus sine sigillo:<br />
Attentis facultatibus a Sacra apostolica nunciatura viennensi communicatis, gravissima, ac<br />
prope extrema annonae caeterorumque comestibilium hoc anno caritate, aliisque iustis, ac<br />
urgentibus causis, conceditur incolis............. usus carnium in imminenti quadragesima, demptis<br />
feria quarta Cinerum, et Quatuor temporum, feria sexta et sabbatho cuiuslibet hebdomadae, nec<br />
non feria quinta et sexta atque sabbatho maioris Hebdomadae, salva de reliquo subsistentia<br />
ieiunii, quae, axcepta dominica, in unica comestione consistit, aliisque ab ecclesia ea de re<br />
statutis.<br />
Illi vero, qui esu carnium uti intendunt, singulis diebus, quibus hic usus permittitur,<br />
quinquies Pater, et Ave recitare tenentur 79 .<br />
Caeterum licet Ecclesia mater ob miserrimas, et omnino singulares temporum angustias<br />
tanta nobiscum utatur indulgentia; ne quis existimet, divinum poenitentiae praeceptum cessasse,<br />
aut praescriptis praecibus quadragesimalis ieiunii legem satis compensari. Si enim ullo non<br />
tempore oportet christianos homines in poenam peccatorum, et ad fomitem malorum affectuum<br />
reprimendum, poenitentiam agere; hoc profecto, quo vivimus, luctuosissimo anno, in ieiunio, et<br />
fletu, in cinere, et cilicio, in vigiliis, et precibus ad Deum toto corde convertamur, necesse est, ut<br />
iram eius, quam nobis thesaurizavimus, quamque vel inviti in tantis calamitatibus patimur,<br />
avertamus a nobis, ac veniam et misericordiam impetremus.<br />
Peccata populi ita multiplicata sunt, ut iustus Deus post tam atrox bellum, quo tot annis<br />
affligimur, post immissam animalium luem, qua sumus depauperati, atque etianum<br />
depauperamur, post epidemicos lethales morbos, aliasque aerumnas gravissimas, loco pluviae,<br />
qua agri enutrirentur nostri, coelum aeneum nobis ostenderit, quo famis etiam flagellum<br />
experiremur. Cum horrea redundarent nostra, omnisque generis commodis cumulati essemus,<br />
gula vix quidquam denegavimus, sed vel fictas causas praetexuimus, ut et poenitentiae sacrato<br />
tempore deliciis afflueremus, et corpori nostro blandiremur. Iusto itaque Dei iudicio factum est,<br />
ut qui, cum possent, praescriptum ab ecclesia ieiunium non servarunt, nunc vel nolentes<br />
ieiunare, famemque pati cogantur.<br />
Novimus famem non divitibus, et opulentibus, sed pauperibus, et indigentibus imminere.<br />
Verumtamen vobis, quotquot bonis abundatis, maius instat periculum. Scitote, et animo<br />
recogitate. praeceptum Domini esse, ut pauperes, et indigos alatis, pascatis, omni foveatis<br />
79 Ad ieiunium ecclesiasticum tria requiruntur, scilicet abstinentia ciborum certi generis, abstinentia<br />
plurium refectionum, et certa hora refectionis. Ita Communis apud Ferrarium verbo Ieiunium, art. 1, num.<br />
7.<br />
85