akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d
akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d
datio, -onis f. [52] datium: Sicut nostris ... temporibus dacio tricesime seu exactio eiusdem dabatur. (Cf. superius: exactionis seu dacii): 1436 Mon.Budapest III/2 p.271. ad 1a: Post servitiorum meorum in gratiam sacre maiestatis vestre humillimam communem dationem!: 1522 C. Tóth, Bátori p.89. datrix, -icis f. Sicut Damascenus ... dicit: ... Hec (sc. Sancta Crux) est salus anime et corporis omnium malorum aversio, omnium bonorum datrix, peccati interemptio, lignum vite: PELB.TEM. Pom.sanct.hiem. LXXX,A. dea, -ae f. B.V. Maria – Szűz Mária: Rex (sc. Stephanus) ... regnum animamque suam ... elatis in celum manibus in contione dive genetrici perpetue virgini ac unice Ungarorum domine deeque instantissime commendavit: BONF. II,1,338. dealbo, -are Quatenus praefatam monetam in vera lega cusam bene dealbatam, monetam et effigiatam ... recipiatis: 1456 Zimmermann, Urkb. V p.550. deauratio, -onis f. Item de eodem die eodem (sic) aurifabro de deauracione crucis ort. 1.: 1479 Ábel, Bártfa p.25. ad de auratio: Patene de auratio (sic ed.) aliqualiter abstracta est: 1479 Zimmermann, Urkb. VII p.212. deauro, -are verb. Franciscus ... episcopus ... duo capita sanctorum ligneis thecis inclusa eximenda et imponenda commisit argenti marcis quadraginta deauranda auro sufficienter: 1524 Bunyitay, Gyulafehérvár p.27. debacchor, -ari [13] Obstinatis animis et debacchante hinc et hinc bellico furore certatur: BONF. III,5,273. Turcorum pestis in Europa latius debacchari cepit: BONF. III,5,302. Nisi magna nobilium multitudo congregata ... occurrisset, multo latius pestis illa debacchata fuisset: BONF. III,3,196. debellator, -oris m. [1] Ii regem optimum, ... alii regum principem et terrorem orbis exclamare, ingeminare plerique hunc unum duorum cesarum debellatorem et ... virtutis exemplar ... appellare: BONF. IV,8,220. debeo, -ere verb. Plurimum tibi, ut debeo, gratulor lcetorque: 1516 TAUR. Epist. 2 p.173. Debueramque dudum tibi gratulari sed neque sera gratulatio reprehendi solet [teste Tullio], praesertim si nulla socordia aut negligentia prcetermissa est: 1516 TAUR. Epist. 2 p.173. Hoc miraculum fieri debuit in missa in die Penthecostes, quod ipsa (sc. Helena) sciens et praesciens noluit venire ad missam. Leg.Helen. 7 (p.17). debilitatio, -onis f. [3] Si vero gravis et enormis est percussio, sicut est mutilacio manus, ... vel excecacio oculorum aut perdicio vel debilitacio membrorum aliquorum, non absolvatur (sc. frater): GREG.GYÖNGY. Constit. p.103 (Rubr. LIV). decalogus, -i m. [4] Unde decalogi sacrum ducit eloquium, ut nomen Dei altissimi non sumpmatur in vanum et inepte: 1417 Veszpr.okl. I p.194. Licet omnis transgressio decalogi et septem capitulia (sic ed.) vicia ... sit peccatum mortale: GREG.GYÖNGY. Constit. p.105 (Rubr. LVII). decalvo, -are Sed postea vocatus est mons ille Golgatha, hoc est Calvarie eo, quod homines ibi decalvabantur: GABR.PECHW. p.II{v}. decanatus, -us m. Domini capitulares … elegerunt … concanonicum ipsorum ad officiolatum decanatus castelli eorum de Zenyer: 1526 Reg.Strig. p.165. Cf. 1497 Lib.divis.Vespr. p.35: Pecunie duplales et sextales primo sub decanatu Paloznok fl. 30,5. … Pecunie sextales et duplales de villis sub decanatibus Merenye et Naghberen, Merenye, Wylak, Garabuncz fl. 9. den. 20. decanus, -i m. dc_145_10 336
dc_145_10 Que ad similes officiales foraneos vicarios sive decanos dicte ecclesie Strigon et ad eorumdem officium … pertinere noscuntur: 1504-1523 M.Sion 1880 p.581. Nota res et clenodia ecclesie Sti Oswaldi … sub anno Dni MCCCCXXXVII, dno Thoma de curia decimali decano existent.: 1437 M.Sion 1863 p.312. Cf. 1521 M.Sion 1866 p.324: Nullus decanus praesumet decimas frumentorum … per se decimare. decemlanceatus, -i m. decem lanceatus Ut ... nobiles decem lanceatorum (sic) terrae Scepusiensis ... auxilia praebeant: 1433 Mon.Budapest III/2 p.184. Cf. ALMA 1995, 79-80. (Cf. inferius: ut ... iidem pro gentibus decem lanceatorum, cum quibus ex debito, prout in eorum privilegii continetur, ad unam regiam expeditionem exercitualem tenentur, debeant ad unum annum pro conservando ibidem tantas gentes solvere cum pecuniis fl. 1680 auri [sc. cives Budenses].) decemviratus, -us m. [1] tephanus ... imminentem veritus defectionem decemviratum increpuit, quod nova moliretur: BONF. IV,10,50. Romana respublica a duobus consulibus ... et prefecto urbis ... XIque tribunis ... regebatur, quorum magistratus decarchon Grece, Latine decemviratus dicebatur: BONF. I,10,257. decennalis, -e [1] Rex ... Draculam ... hunc Budam captivum duxit decennalique carcere multavit: BONF. III,10,286. Dictum puerum iam decennalem ad reliquias … venerandas perduxerunt votive: VALENT.HADN. Mir. 2 (p.64). decennium, -ii n. subst. [23] Quod bellum decennio quidem et vario eventu gestum: BONF. I,9,112. In decennium pax transacta (sc. est): BONF. III,6,123. Turcorum oratores ... Budam indutias in decennium exposcentes venere: BONF. V,5,41. Ut singulis annis usque decennium in capitulo ... teneantur dicti fratres sui deponere florenos viginti: 1524 Bunyitay, Gyulafehérvár p.29. decentia, -ae f. Quod ... Thomas suique heredes ... eandem domum in decentia edificiorum conservare debeant, ne per ipsorum negligentiam [ipsam] contingat aliquatenus annullari: 1434 Mon.Budapest III/2 p.211. deceptio, -onis f. [9]/3 Illis denique regni confiniis versus septemtrionalem plagam adiacent Bohemi tot variis ritibus, heresibus et deceptionibus abducti ac inter sese diversificati: Madas, Laskai p.56. OSU.LASKO Quadrag. Gemma fidei prol. Soldanus … attendens suam deceptionem noluit terga vertere: 1517 Epist.procer. I p.122. decerpo, -ere Quamquam frequenter negotiorum turba post regni Romani curas assumptas nos distrahat et civilis sibi ratio vendicet sollicitudinis nostre partes, quicquid tamen ipsis de familiarium occupatione decerpimus, transire non patimur otiosum, ut anime clarius vigeat instrumentum in acquisitione scientie, sine qua mortalium vita non regitur, totum in lectionis exercitatione liberaliter erogamus: 1414 Finke, Acta I p.366. decerto, -are [23] Ad edomandos rebelles … ad ipsius imperium fideliter decertare: 1308 Kovachich, Suppl. I p.257. Pro ipsa patria nostra usque ad mortem decertare teneamur: 1505 Ench. p.320. decessio, -onis f. Universas possessiones … tam per notam premisse infidelitatis, quam eciam racione sine heredibus decessionis memorati Ladislai … ad manus nostras devolutas et redactas … Nicolao comiti capelle nostre … donavimus: 1404/1406 TGy 1835/I p.80. decessor, -oris m. [4] Universa iura ipsius capituli nostri superius singillatim declarata per predictum decessorum (sic, recte: decessorem) nostrum ... ab eodem capitulo dictracta (sic ed.) et alienata ... restituimus pleno iure: 1307/1315 Reg.Slov. I p.240. decido, -ere (vmitől) elesik (= jogot elveszít). Ubi sunt duae metae tendentes directe contra lapidem, qui decidit metas illorum: 1321/XVIII Borsa, Szent-Ivány p.29. Ne igitur ecclesia ipsa Vesprimiensis et ex consequenti praefatus d[ominus] electus ob non praestitum officium suum, munus coronationis … reginae ab antiquo et veteri iure suo et praerogativa … decidat: 1502 Katona, Hist.crit. XVIII p.327. Alioquin a iure huiusmodi patronatus se se decidisse noverint ipso facto: 1515 337
- Page 285 and 286: cathalogus, -i m. Supplicamus, ut i
- Page 287 and 288: ceroferarius, -a, -um m. ceroferari
- Page 289 and 290: p.186. dc_145_10 cincinnus, -i m. [
- Page 291 and 292: dc_145_10 1344 Artner, Védőbásty
- Page 293 and 294: Vobis igitur rem hanc clareram (sic
- Page 295 and 296: dc_145_10 coadhaereo, -ere Ipse quo
- Page 297 and 298: perseveraret: 1269 Veszpr. okl. I p
- Page 299 and 300: dc_145_10 collectatio, -onis f. vid
- Page 301 and 302: dc_145_10 comicorum, calcaneum aemu
- Page 303 and 304: commigro, -are Cur enim hoc eximium
- Page 305 and 306: dc_145_10 comoediam, spectatores op
- Page 307 and 308: dc_145_10 comploro, -are [1] Persol
- Page 309 and 310: dc_145_10 p.162. ad 3*meton.: capul
- Page 311 and 312: Frater Stephanus ab olim meus veste
- Page 313 and 314: dc_145_10 confingo, -ere Quod nullu
- Page 315 and 316: dc_145_10 conicio, -ere ad 1 a: Qui
- Page 317 and 318: dc_145_10 Ut ipsi ad eorum artem le
- Page 319 and 320: dc_145_10 Dicit … prepositus exis
- Page 321 and 322: p.166. VALENT.HADN. Quaest. 19. con
- Page 323 and 324: contribulo, -are Unde paternitatis
- Page 325 and 326: dc_145_10 convocationalis, -e [1] P
- Page 327 and 328: dc_145_10 corpusculum, -i n. [9]/4*
- Page 329 and 330: crementum, -i n. Quibus ipse apud
- Page 331 and 332: dc_145_10 BONF. I,3,29. Quamvis Tur
- Page 333 and 334: dc_145_10 Ubi infans ipsius Michael
- Page 335: dc_145_10 curvo, -are [4] Ubi ipsa
- Page 339 and 340: dc_145_10 declivitas, -atis f. Et i
- Page 341 and 342: defigo, -ere [6]/6 transl. Ad b: Qu
- Page 343 and 344: dc_145_10 delectacio sequitur secun
- Page 345 and 346: dc_145_10 deni, -ae, -a [2]/2 Quibu
- Page 347 and 348: dc_145_10 Domini de capitulo ... ar
- Page 349 and 350: dc_145_10 detorqueo, -ere Quis Turc
- Page 351 and 352: dc_145_10 Scit etiam testis fuisse
- Page 353 and 354: XVI p.77. dc_145_10 dilato, -are ad
- Page 355 and 356: Quibus (sc. Scythis) mos est ... in
- Page 357 and 358: dc_145_10 disputatio, -onis f. [12]
- Page 359 and 360: dc_145_10 diutive adv. Temporibus n
- Page 361 and 362: dc_145_10 acervos frugum, bona puta
- Page 363 and 364: dc_145_10 socordia aut negligentia
- Page 365 and 366: dc_145_10 Morbi causam peponum argu
- Page 367 and 368: dc_145_10 effluxus, -us m. [1] *de
- Page 369 and 370: dc_145_10 1514 TAUR. Epist. 1 p.128
- Page 371 and 372: p.482. dc_145_10 emulcto, -are [2]
- Page 373 and 374: dc_145_10 epulor, -ari [2] ver. dep
- Page 375 and 376: dc_145_10 evacuo, -are Si quis cape
- Page 377 and 378: excisio, -onis f. [6]/2 Propter aqu
- Page 379 and 380: dc_145_10 Consideratio pietatis equ
- Page 381 and 382: dc_145_10 experimentaliter adv. [5]
- Page 383 and 384: dc_145_10 szétfeszülés, puffadá
- Page 385 and 386: dc_145_10 factitarunt: BONF. IV,9,6
datio, -onis f. [52] datium:<br />
Sicut nostris ... temporibus dacio tricesime seu exactio eiusdem dabatur. (Cf. superius: exactionis seu dacii):<br />
1436 Mon.Budapest III/2 p.271. <strong>ad</strong> 1a: Post servitiorum meorum in gratiam sacre maiestatis vestre humillimam<br />
communem dationem!: 1522 C. Tóth, Bátori p.89.<br />
datrix, -icis f.<br />
Sicut Damascenus ... dicit: ... Hec (sc. Sancta Crux) est salus anime et corporis omnium malorum aversio,<br />
omnium bonorum datrix, peccati interemptio, lignum vite: PELB.TEM. Pom.sanct.hiem. LXXX,A.<br />
dea, -ae f. B.V. Maria – Szűz Mária:<br />
Rex (sc. Stephanus) ... regnum animamque suam ... elatis in celum manibus in contione dive genetrici perpetue<br />
virgini ac unice Ungarorum domine deeque instantissime commendavit: BONF. II,1,338.<br />
dealbo, -are<br />
Quatenus praefatam monetam in vera lega cusam bene dealbatam, monetam et effigiatam ... recipiatis: 1456<br />
Zimmermann, Urkb. V p.550.<br />
deauratio, -onis f.<br />
Item de eodem die eodem (sic) aurifabro de deauracione crucis ort. 1.: 1479 Ábel, Bártfa p.25. <strong>ad</strong> de auratio:<br />
Patene de auratio (sic ed.) aliqualiter abstracta est: 1479 Zimmermann, Urkb. VII p.212.<br />
deauro, -are verb.<br />
Franciscus ... episcopus ... duo capita sanctorum ligneis thecis inclusa eximenda et imponenda commisit argenti<br />
marcis qu<strong>ad</strong>raginta deauranda auro sufficienter: 1524 Bunyitay, Gyulafehérvár p.27.<br />
debacchor, -ari [13]<br />
Obstinatis animis et debacchante hinc et hinc bellico furore certatur: BONF. III,5,273. Turcorum pestis in<br />
Europa latius debacchari cepit: BONF. III,5,302. Nisi magna nobilium multitudo congregata ... occurrisset,<br />
multo latius pestis illa debacchata fuisset: BONF. III,3,196.<br />
debellator, -oris m. [1]<br />
Ii regem optimum, ... alii regum principem et terrorem orbis exclamare, ingeminare plerique hunc unum duorum<br />
cesarum debellatorem et ... virtutis exemplar ... appellare: BONF. IV,8,220.<br />
debeo, -ere verb.<br />
Plurimum tibi, ut debeo, gratulor lcetorque: 1516 TAUR. Epist. 2 p.173. Debueramque dudum tibi gratulari sed<br />
neque sera gratulatio reprehendi solet [teste Tullio], praesertim si nulla socordia aut negligentia prcetermissa est:<br />
1516 TAUR. Epist. 2 p.173. Hoc miraculum fieri debuit in missa in die Penthecostes, quod ipsa (sc. Helena)<br />
sciens et praesciens noluit venire <strong>ad</strong> missam. Leg.Helen. 7 (p.17).<br />
debilitatio, -onis f. [3]<br />
Si vero gravis et enormis est percussio, sicut est mutilacio manus, ... vel excecacio oculorum aut perdicio vel<br />
debilitacio membrorum aliquorum, non absolvatur (sc. frater): GREG.GYÖNGY. Constit. p.103 (Rubr. LIV).<br />
decalogus, -i m. [4]<br />
Unde decalogi sacrum ducit eloquium, ut nomen Dei altissimi non sumpmatur in vanum et inepte: 1417<br />
Veszpr.okl. I p.194. Licet omnis transgressio decalogi et septem capitulia (sic ed.) vicia ... sit peccatum mortale:<br />
GREG.GYÖNGY. Constit. p.105 (Rubr. LVII).<br />
decalvo, -are<br />
Sed postea vocatus est mons ille Golgatha, hoc est Calvarie eo, quod homines ibi decalvabantur:<br />
GABR.PECHW. p.II{v}.<br />
decanatus, -us m.<br />
Domini capitulares … elegerunt … concanonicum ipsorum <strong>ad</strong> officiolatum decanatus castelli eorum de Zenyer:<br />
1526 Reg.Strig. p.165. Cf. 1497 Lib.divis.Vespr. p.35: Pecunie duplales et sextales primo sub decanatu Paloznok<br />
fl. 30,5. … Pecunie sextales et duplales de villis sub decanatibus Merenye et Naghberen, Merenye, Wylak,<br />
Garabuncz fl. 9. den. 20.<br />
decanus, -i m.<br />
dc_145_10<br />
336
Change language