akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d
akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d
aronia, -ae f. [2] Si enim elapso anno huius institutionis aliquem baronum praenarratae societatis nutu divino ab hoc saeculo decedere contigerit, tunc unum alium ..., in baronem eligere et sibi de aliqua baronia providere teneamur: 1408 CD Hung. X/4 p.692. barrus, -i m. Nulla videt … silva … / de barro cervum … nasci: IAN.PANN. Paneg. 3,1,98-99. basa, -ae m. [17]/3 Si forte prefatus modernus cesar aut basse mentionem de treugis aut pace aliquam facerent: 1512 Acta Tom. II p.128. basilica, -ae f. Istam lego pro fabrica basilice Virginis Marie de antedicta Zewles: 1419 Zsigm.oklt. VII,949. bassa, -ae m. Hoc uoque dicere habebit orator, quod optime novit caesar Turcorum et omnes bassae non ignorant, qualiter etc.: 1496 Katona, Hist.crit. XVIII p.45. Quando … imperator Turcorum … bassam aliquem cum omni sua potentia et viribus suis contra nos … mitteret: 1507 Katona, Hist.crit. XVIII p.505. bassus, -a, -um Per Alemanniam altam et bassam ... procedendo: 1436 SzSzB Szle 2006 p.330. bastia, -ae f. *bastha Item similiter dominus Mathias fecit fieri modo simili in circuitu ipsius civitatis quatuor basthas ex fundamento cum tecturis: 1480-1500 Dl 26235 fol. 1v. Cf. ibid. fol. 2v.: Item ipse … similiter supra circuitu eiusdem castelli fecit laborare unam bastam de sepibus, qua (sic) bastha est nunc pro coquina conservata. Ibid.: Item duo latorkerth in circuitu castelli ipsius cum una parwa bastha de sepibus facta. Ibid. fol. 4r.: Item supra unam bastham lapideam in circuitu muri ipsius castri existentem fecit laborare domum unam, locum scilicet prandii estivalis. Cf. Lex.Hung. p.54. Bathoreus, -a, -um Que iam prenotate domui familieque Bathoree iuncta copulataque existit … predia sua in domum familiamque Bathoream predictam modo antelato devolverentur: 1519 SzSzB Szle 2006 p.351. beate [3] adv. ad 1 a: Veluti stella corruscans inter tuos prefulgens posterisque tuis a (sic ed., recte forsan: ad) bene beateque vivendum facem quandam eriperes: 1518/XIX Áldásy, Címereslevelek II p.83. belle [5]/2 adv. Qui (sc. dies) ambos tam belle beat senes: BART.PANN. Gryllus 115. Presertim... rex Ludovicus post coronationem suam nuper divino munere factam... bellissime valet: 1508 Acta Tom. I p.25-26. Auree corone effigies … medii leonis fuscum imaginem … ex se emittit, iubis per collum et omnem armum belle dispersis: 1520 Áldásy, Címereslevelek II p.85. bellipotens, -entis Talem bellipotens cognovit Sparta Lycurgum: Ábel, Anal. IAN.PANN. Celebr. 248. 116. bellus, -a, -um Si usquam gentium vitales carpit auras, iuvenem bellum aestimo: BART.PANN. Gryllus 109. belua, -ae f. Sibi ipsi imputet, si est vilis et vilissima persona et belua: 1508 M.Sion 1866 p.539. benedicibilis, -e [1] Quandam domum suam ... in vicinitatibus Stephani mensatoris ... et heredum condam benedicibilis memorie Bartholomei similiter mensatoris ... sitam: 1483 Végh, Buda p.109. benefactor, -oris m. dc_145_10 270
dc_145_10 Hic obiit ... Gregorius episcopus ... benefactor multorum et promotor pauperum clericorum: 1350 Mon.civ.Zagr. I p.405. beneficentia, -ae f. (beneficiencia) [4]/2 At illi reconciliatis ex beneficentia animis per Daciam ... Constantinopolim venere: BONF. II,5,32. Item succendebat animos profuse beneficentie liberalitatisque memoria: BONF. II,4,96. Quod Cumanos rex observarit et nimia beneficentia fuerit amplexus: BONF. II,8,144. Cf. etiam ibid. II,5,128 II,9,365,373 II,10,11,31,349. Cuius sententiam verborumque pondus cum nuper mecum paulo curiosius examinarem, subibat recordatio tuae illius immensae ac nullo tempore ex animo nostro labentis beneficentiae: 1513 Teleki-Kovásznay, IAN.PANN. Dedic. II 252. Pro subsiidio misso ago vestre sanctitati gracias, quantas maximas possum, reserviturus una cum omnibus subditis meis hanc vestre sanctitatis beneficienciam: 1526 Theiner, Mon.Slav. I p.594. = Artner, Védőbástya p.184. beneficus, a, um [12] Legati ... hunc vicinum beneficentissimum, clementissimum principem in Bohemos et Moravos fuisse repetunt: BONF. III,4,6. Cf. etiam comp.: Quanto religione, sapientia et etate maior, tanto beneficentior in me ac ceteros et Christiane reipublice commodior esse debes. benemereor, -eri [8]/3 Que debetis obsequia prestare indulgentissimo supplicibus principi et presertim benemerentibus recte feliciterque obtemperare: BONF. I,3,150. Deo castitatem vovent (sc. Heinricus et Cunigunda), ... de diis et hominibus certatim, benemereri contendunt: BONF. II,1,159. Ne, quod apud deos benemerui gratiae, id, cum rediero, maledictis explodam: BART.PANN. Gryllus 17. benevolo, -velle Adest illic vocatus Lutterus noster, cui dominus Iesus benevelit: BART.PANN. Epist. 4,3. beo, -are Apollides, cum sic me beas, habeo gratiam: BART.PANN. Gryllus 114. Qui (sc. dies) ambos tam belle beat senes: BART.PANN. Gryllus 115. Beas me, cum pernam nominas: BART.PANN. Vigil. 17. bibitio, -onis f. Summa cubulorum facit cb. 3579. Ex his ad bibitionem misimus et defalcavimus cb. 100.: 1505 Szakály-Szűcs, Bortized p.64. bibliotheca, -ae f. *taberna, negotium, libraria, ubi libri venduntur – könyváruda, könyvesbolt: In domo Quatuor Sutorum wlgariter nuncupata, in apoteca videlicet seu biblioteca circumspecti Urbani Keym librarii Budensis: 1514 Végh, Buda p.161. bibulosus, -a, -um [1] Dicit ... testis cum dictis fratribus fuisse presentes in tabernis tales bibulosos homines, quales ipsi iidem predicti fratres fuissent: 1518 Erdélyi, Register p.114. bibulus, -a, -um [2]/2 Illi / discurrunt, … pars una minantes / tollitur in scopulos, bibulis pars errat arenis: Ábel, Anal. IAN.PANN. Celebr. 45-47. 110. Quando ager est in bibula et frequenti gente vini feracissimus: BONF. IV,5,48. bicolor, -oris [1] n. Ipsum inter primos bicolor raptabat Iapyx / colla reluctantum nitido mucrone metentem. IAN.PANN. Paneg. 3,2,135-136. Tibi ... scutum seu clipeum triangularem inperfectum directum campi bicoloris supra et in fundo lazurei et in medio viridis haut equali dimensione divisi ... donavimus: 1478 Mon.herald. III p.54. Supra scutum est galea argenteo colore insignis, e cuius vertice flos bicolor prominet: 1517 Mon.herald. III p.71. Corona florem compressit bicolorem: 1517 Turul 1911 p.110. it{In forma forsan} 'bicoloris, -e': Scutum videlicet bicolore, in infima parte celestini, in superiore rubri coloris: 1514 Áldásy, Címereslevelek I p.27. biduum, -i n. [7] Matrem fratremque ... secum biduo proficiscentes rex dimisit: BONF. III,4,152. Iter per obliquam vallem in Rhodopen biduo factum et ... decimo die ad Pontum deventum est: BONF. III,6,208. Ungari ... biduo a castrorum direptione se continuere: BONF. III,6,265. 271
- Page 219 and 220: dc_145_10 indeclinabilis, -e qui fl
- Page 221 and 222: dc_145_10 infrigeratus ... ultra co
- Page 223 and 224: dc_145_10 1 Profecto unius ebdomade
- Page 225 and 226: dc_145_10 Rex … ad maiestatem ves
- Page 227 and 228: dc_145_10 quibus imagines intertext
- Page 229 and 230: XXIV p.76. dc_145_10 invitatio, -on
- Page 231 and 232: dc_145_10 PARS SECVNDA Series vocum
- Page 233 and 234: dc_145_10 Abstruso gaudet procul ho
- Page 235 and 236: dc_145_10 acuo, -ere [8] ad 1 b Scu
- Page 237 and 238: dc_145_10 adolescentulus, -i m. [5]
- Page 239 and 240: VALENT.HADN. Calcul. p.36. dc_145_1
- Page 241 and 242: sacras B. Pauli reliquias sibi dari
- Page 243 and 244: dc_145_10 ago, -ere verb. Cum apud
- Page 245 and 246: dc_145_10 Quidam Alemanus ductor ex
- Page 247 and 248: dc_145_10 Cum tibi copias ostendet
- Page 249 and 250: dc_145_10 amplector, -i (applector)
- Page 251 and 252: dc_145_10 celebrandum institueretur
- Page 253 and 254: dc_145_10 Ut ipsi sicuti fidelitate
- Page 255 and 256: dc_145_10 Cum die appositionis coro
- Page 257 and 258: Midae.: 1512 Ábel-Hegedűs, Anal.n
- Page 259 and 260: dc_145_10 defensione sust (sic ed.,
- Page 261 and 262: dc_145_10 Quae (sc. personae) … i
- Page 263 and 264: dc_145_10 deductis tractatibus et p
- Page 265 and 266: augustus, -a, -um adi. comp. Non es
- Page 267 and 268: 1522 Acta Tom. VI p.57. dc_145_10 a
- Page 269: dc_145_10 Ast ipsam (sc. muusam) ba
- Page 273 and 274: dc_145_10 Quando (sc. S. Nicolaus)
- Page 275 and 276: dc_145_10 eiusdem monasterii cum su
- Page 277 and 278: dc_145_10 Et nullus de eis audet ca
- Page 279 and 280: dc_145_10 campanile, -is n. [26] su
- Page 281 and 282: dc_145_10 canus, -a, -um Ve cano ca
- Page 283 and 284: dc_145_10 Minatus est vicarius nobi
- Page 285 and 286: cathalogus, -i m. Supplicamus, ut i
- Page 287 and 288: ceroferarius, -a, -um m. ceroferari
- Page 289 and 290: p.186. dc_145_10 cincinnus, -i m. [
- Page 291 and 292: dc_145_10 1344 Artner, Védőbásty
- Page 293 and 294: Vobis igitur rem hanc clareram (sic
- Page 295 and 296: dc_145_10 coadhaereo, -ere Ipse quo
- Page 297 and 298: perseveraret: 1269 Veszpr. okl. I p
- Page 299 and 300: dc_145_10 collectatio, -onis f. vid
- Page 301 and 302: dc_145_10 comicorum, calcaneum aemu
- Page 303 and 304: commigro, -are Cur enim hoc eximium
- Page 305 and 306: dc_145_10 comoediam, spectatores op
- Page 307 and 308: dc_145_10 comploro, -are [1] Persol
- Page 309 and 310: dc_145_10 p.162. ad 3*meton.: capul
- Page 311 and 312: Frater Stephanus ab olim meus veste
- Page 313 and 314: dc_145_10 confingo, -ere Quod nullu
- Page 315 and 316: dc_145_10 conicio, -ere ad 1 a: Qui
- Page 317 and 318: dc_145_10 Ut ipsi ad eorum artem le
- Page 319 and 320: dc_145_10 Dicit … prepositus exis
dc_145_10<br />
Hic obiit ... Gregorius episcopus ... benefactor multorum et promotor pauperum clericorum: 1350 Mon.civ.Zagr.<br />
I p.405.<br />
beneficentia, -ae f. (beneficiencia) [4]/2<br />
At illi reconciliatis ex beneficentia animis per Daciam ... Constantinopolim venere: BONF. II,5,32. Item<br />
succendebat animos profuse beneficentie liberalitatisque memoria: BONF. II,4,96. Quod Cumanos rex observarit<br />
et nimia beneficentia fuerit amplexus: BONF. II,8,144. Cf. etiam ibid. II,5,128 II,9,365,373 II,10,11,31,349.<br />
Cuius sententiam verborumque pondus cum nuper mecum paulo curiosius examinarem, subibat recordatio tuae<br />
illius immensae ac nullo tempore ex animo nostro labentis beneficentiae: 1513 Teleki-Kovásznay, IAN.PANN.<br />
Dedic. II 252. Pro subsiidio misso ago vestre sanctitati gracias, quantas maximas possum, reserviturus una cum<br />
omnibus subditis meis hanc vestre sanctitatis beneficienciam: 1526 Theiner, Mon.Slav. I p.594. = Artner,<br />
Védőbástya p.184.<br />
beneficus, a, um [12]<br />
Legati ... hunc vicinum beneficentissimum, clementissimum principem in Bohemos et Moravos fuisse repetunt:<br />
BONF. III,4,6. Cf. etiam comp.: Quanto religione, sapientia et etate maior, tanto beneficentior in me ac ceteros et<br />
Christiane reipublice commodior esse debes.<br />
benemereor, -eri [8]/3<br />
Que debetis obsequia prestare indulgentissimo supplicibus principi et presertim benemerentibus recte feliciterque<br />
obtemperare: BONF. I,3,150. Deo castitatem vovent (sc. Heinricus et Cunigunda), ... de diis et hominibus<br />
certatim, benemereri contendunt: BONF. II,1,159. Ne, quod apud deos benemerui gratiae, id, cum rediero,<br />
maledictis explodam: BART.PANN. Gryllus 17.<br />
benevolo, -velle<br />
Adest illic vocatus Lutterus noster, cui dominus Iesus benevelit: BART.PANN. Epist. 4,3.<br />
beo, -are<br />
Apollides, cum sic me beas, habeo gratiam: BART.PANN. Gryllus 114. Qui (sc. dies) ambos tam belle beat<br />
senes: BART.PANN. Gryllus 115. Beas me, cum pernam nominas: BART.PANN. Vigil. 17.<br />
bibitio, -onis f.<br />
Summa cubulorum facit cb. 3579. Ex his <strong>ad</strong> bibitionem misimus et defalcavimus cb. 100.: 1505 Szakály-Szűcs,<br />
Bortized p.64.<br />
bibliotheca, -ae f. *taberna, negotium, libraria, ubi libri venduntur – könyváruda, könyvesbolt:<br />
In domo Quatuor Sutorum wlgariter nuncupata, in apoteca videlicet seu biblioteca circumspecti Urbani Keym<br />
librarii Budensis: 1514 Végh, Buda p.161.<br />
bibulosus, -a, -um [1]<br />
Dicit ... testis cum dictis fratribus fuisse presentes in tabernis tales bibulosos homines, quales ipsi iidem predicti<br />
fratres fuissent: 1518 Erdélyi, Register p.114.<br />
bibulus, -a, -um [2]/2<br />
Illi / discurrunt, … pars una minantes / tollitur in scopulos, bibulis pars errat arenis: Ábel, Anal. IAN.PANN.<br />
Celebr. 45-47. 110. Quando ager est in bibula et frequenti gente vini feracissimus: BONF. IV,5,48.<br />
bicolor, -oris [1] n.<br />
Ipsum inter primos bicolor raptabat Iapyx / colla reluctantum nitido mucrone metentem. IAN.PANN. Paneg.<br />
3,2,135-136. Tibi ... scutum seu clipeum triangularem inperfectum directum campi bicoloris supra et in fundo<br />
lazurei et in medio viridis haut equali dimensione divisi ... donavimus: 1478 Mon.herald. III p.54. Supra scutum<br />
est galea argenteo colore insignis, e cuius vertice flos bicolor prominet: 1517 Mon.herald. III p.71. Corona<br />
florem compressit bicolorem: 1517 Turul 1911 p.110. it{In forma forsan} 'bicoloris, -e': Scutum videlicet<br />
bicolore, in infima parte celestini, in superiore rubri coloris: 1514 Áldásy, Címereslevelek I p.27.<br />
biduum, -i n. [7]<br />
Matrem fratremque ... secum biduo proficiscentes rex dimisit: BONF. III,4,152. Iter per obliquam vallem in<br />
Rhodopen biduo factum et ... decimo die <strong>ad</strong> Pontum deventum est: BONF. III,6,208. Ungari ... biduo a castrorum<br />
direptione se continuere: BONF. III,6,265.<br />
271