akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d
akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d
dc_145_10 Zimmermann, Urkb. VI p.436; cf. etiam litteras sequentes ibid.: Castellanum … loco et nostra in persona vos (recte forsan: ad vos ?) iuxta collata domini nostri regis ad Fogaras, Omlas et pertinentias earundem introlocatarum (sic ed.) deputavimus: 1469 Zimmermann, Urkb. VI p.436 = Df 244962 et 244963. introloco, -are in officio instituere – hivatalba helyez: Castellanum … loco et nostra in persona vos (recte forsan: ad vos ?) iuxta collata domini nostri regis ad Fogaras, Omlas et pertinentias earundem introlocatarum ( sic ed., orig. [Df 244963] legendum puto: introlocavimus), deputavimus et deputamus: 1469 Zimmermann, Urkb. VI 436. invento, -are computare, in inventario conscribere – összeszámol, számba vesz, összeír: Sequitur inventarium de ornamentis et paramentis. … Item una casula de panno aureo … habens crucem retro et ante non, de quadam parta cum serico et auro contextam. Cruces inventate sunt: 1433 Mon.episc.Zagr. VI p.398. invenustus, -a, -um non venustus, non iucundus, non amoenus – nem kellemes, kellemtelen: Illos (sc. hendecasyllabos) nam cupio videre, ... / ... / ut non insipidos, nec invenustos, / sed quales tenero prius Catullo / ... / dictavit Iocus et levis Cupido: IAN.PANN. Epigr. 338,4-9. inverbero, -are valde caedere, verberare – megver: Idem Matheus ... preter hec iobagionibus nostris de Bodoch et de Emeka inverberari faciendo de ipsis per servientem suum ... bona eorum aufferendo ... ad valorem quinquaginta marcarum dampni intulit: 1318 Reg.Slov. II p.152 = Df 273154; AOkl. V,49. inverecunde impudice – szemérmetlenül: Quomodo quidam Petrus ... esset vir seditiosus ... res et bona ecclesie sue ... inverecunde consumendo: 1396 Mon.Budapest III/1 p.106. inveteratio, -nis f. (inveteracio) actus inveterandi, consumptio – (el)sorvadás: Ioh. I. (cf. 1 Io. 2,8): „Mandatum novum scribo vobis.” Sed multorum ossa, id est fortitudo interior, inveteraverunt, scilicet in peccato, et hoc ideo, quoniam tacui, (cf. Ps. 31,3: Quoniam tacui, inveteraverunt ossa mea), Glosa: a confessione peccati. Causa enim inveteracionis in anima est peccatum, dum et perpetratur et per penitenciam non deletur: Serm.Quinqu. 166 (p.350). inviciatus, -a, -um quod sine mendis est – hibátlan: Difficile ratus rubiginem vel semel mordicus contractam inviciata materia refellere: BART.PANN. Gryllus ded. 2. invigilatio, -onis f. actus vigilandi v. vigilantia – virrasztás, őrködés v. éberség: Quibus (sc. meritis) ipse culmini nostro adeo multipliciter et sollicita invigilatione conplacere studuit, etc.: 1398 Turul 1901 p.103. invincibilis, -e invictus, qui vinci nequit – legyőzhetetlen: Quia vicit bestiam invinvibilem, id est fornicatricem, a qua fortissimi quoque wlnerati sunt, ut Samson, Iudith XIIII. (recte: Iud. 14): Serm.Quinqu. 5 (p.34). invitamentum, -i n. instinctus, impulsus – ösztönzés: Qui … rem nobilissimo duce et gratissimo senatu dignam faciet et magnum profecto ac preclarum invitamentum ceteris ad similia pro patria obeunda prestabit: 1503/XVI MTT 228
XXIV p.76. dc_145_10 invitatio, -onis f. (invitacio) actus invitandi, vocandi, venire iubendi – meghívás: Ad efferendas laudes assumpcionis Beate Virginis scripture locuntur de ea diversis modis. Aliquando enim proponunt angelorum ammiracionem. ... Aliquando sanctorum congratulacionem. ... Aliquando ipsius domine gloriacionem. ... Aliquando ipsius gloriosam invitacionem, secundum quod a filio invitabatur, ut Cant. IIII. (cf. Cant. 4,16): „Veni in ortum meum”. Aliquando ipsius sublimem ascensionem: Serm.Quinqu. 99 (p.210). involo, -are volando inire – berepül: Relictis quisque castris et impedimentis in proximas continuo sylvas involarunt: BONF. III,4,304. io interi. – ah!: Qualis, io, Latiis ea lux fulgebit in oris: IAN.PANN. Epigr. 318,6. ioculariter adv. per iocum, ioci causa – tréfából: Sic nutu fortuna suo ioculariter astra / tangere nos mittit. Anal.nova (Piso) p.414. iota littera Graeca, transl.: pars minima – ióta, a legkisebb rész: Qui (sc. Deus) mandavit mandata sua custodire nimis, ut nec unus iota pretereatur (cf. Mt. 5,18): Serm.Quinqu. 161 (p.338). Incerti sumus, ego vero rerum omnium vestrarum incertissimus, ut qui a pluribus mensibus ne iota quidem percepi: 1526 Acta Tom. VIII p.226. iris, -idis f. (Gr.: ι̉̃ρις) arcus caelestis – szivárvány: Agentes igitur de arcu celesti, qui vocatur iris, id est de domino Christo per iridem significato primo dicemus de eius faccione ... Ffecit ergo arcum, id est iridem Christum designantem. De iride considerandum est, quid sit secundum substanciam, qualis secundum formam, et ad quid secundum efficienciam. Secundum substanciam est imago solis rosscida et cava nube concepta. ... Secundum formam est rubeus a sole, ceruleus ab aqua, viridis a terra. ... Dicit autem Philosophus III. Metheororum, quod pictores non possunt facere similem colorem colori iridis, quia Christus rubricari non potuisset flagellis, nisi Deo volente: Serm.Quinqu. 178 (p.369). ironia, -ae f. (ει̉ρωνεία) ludibrium, cavillatio – gúny, gúnyorosság: „Gaude et laetare filia Edom” id est sanguinea (cf. Lam. 4,21.) ironia est: Bárczi p.69. (OSV.LASKO Serm. de sanctis 60,4); cf. ’ironice’. ironicus, -a, -um (ει̉ρωνικός) ironiae plenus – gúnyoros, irónikus: Cum Dominus ait Adae: „Ecce Adam factus est quasi unus ex nobis, sciens bonum et malum,” ironica locutio est, quia non est assecutus, quod serpens promittebat: Bárczi p.69 (OSV.LASKO Biga sal. 22,G). irremisse adv. sedulo, strenue – serényen: Praefatum vero censum nostrum ad triginta duos denarios ... tam remisse et irremissius censuandos misimus praenotato Ioanni Hancs: 1475 M.Sion 1866 p.545. irresarcibilis, -e quod resarciri non potest – helyreállíthatatlan: Legatus his cum rege congratulatur, quod in recta fide permanserint, … quod, ne iacturam irresarcibilem animorum facerent, a Bohemico rege, quam a summo pontifice deficere 229
- Page 177 and 178: dc_145_10 definitores ordinis vel c
- Page 179 and 180: dc_145_10 Voluit autem (sc. Christu
- Page 181 and 182: dc_145_10 ecapitis, -e Nec desunt,
- Page 183 and 184: BART.PANN. Epist. 1,4. dc_145_10 ei
- Page 185 and 186: dc_145_10 retulerunt damni querimon
- Page 187 and 188: allecti quotannis fere … populand
- Page 189 and 190: dc_145_10 exaltator, -oris m. qui e
- Page 191 and 192: dc_145_10 valetudine exoptatissimoq
- Page 193 and 194: dc_145_10 latus ecclesie etc. extre
- Page 195 and 196: curriductori dedi sol. L, pro fella
- Page 197 and 198: dc_145_10 Quod magister Markus ...
- Page 199 and 200: dc_145_10 etiam editionem alteram:
- Page 201 and 202: dc_145_10 fulgens, -tis splendidus,
- Page 203 and 204: dc_145_10 gregalis et pullorum gall
- Page 205 and 206: dc_145_10 laterum conplexu. ... Gla
- Page 207 and 208: hallense, -is n. obulus Hallae cusu
- Page 209 and 210: canes fugiunt: Ibid. (p.143). Dicit
- Page 211 and 212: III,4,35. dc_145_10 hwzarus vide hu
- Page 213 and 214: dc_145_10 immemorabilis, -e de ea r
- Page 215 and 216: dc_145_10 impossibilitas, -atis f.
- Page 217 and 218: dc_145_10 Si (sc. Deus) consideratu
- Page 219 and 220: dc_145_10 indeclinabilis, -e qui fl
- Page 221 and 222: dc_145_10 infrigeratus ... ultra co
- Page 223 and 224: dc_145_10 1 Profecto unius ebdomade
- Page 225 and 226: dc_145_10 Rex … ad maiestatem ves
- Page 227: dc_145_10 quibus imagines intertext
- Page 231 and 232: dc_145_10 PARS SECVNDA Series vocum
- Page 233 and 234: dc_145_10 Abstruso gaudet procul ho
- Page 235 and 236: dc_145_10 acuo, -ere [8] ad 1 b Scu
- Page 237 and 238: dc_145_10 adolescentulus, -i m. [5]
- Page 239 and 240: VALENT.HADN. Calcul. p.36. dc_145_1
- Page 241 and 242: sacras B. Pauli reliquias sibi dari
- Page 243 and 244: dc_145_10 ago, -ere verb. Cum apud
- Page 245 and 246: dc_145_10 Quidam Alemanus ductor ex
- Page 247 and 248: dc_145_10 Cum tibi copias ostendet
- Page 249 and 250: dc_145_10 amplector, -i (applector)
- Page 251 and 252: dc_145_10 celebrandum institueretur
- Page 253 and 254: dc_145_10 Ut ipsi sicuti fidelitate
- Page 255 and 256: dc_145_10 Cum die appositionis coro
- Page 257 and 258: Midae.: 1512 Ábel-Hegedűs, Anal.n
- Page 259 and 260: dc_145_10 defensione sust (sic ed.,
- Page 261 and 262: dc_145_10 Quae (sc. personae) … i
- Page 263 and 264: dc_145_10 deductis tractatibus et p
- Page 265 and 266: augustus, -a, -um adi. comp. Non es
- Page 267 and 268: 1522 Acta Tom. VI p.57. dc_145_10 a
- Page 269 and 270: dc_145_10 Ast ipsam (sc. muusam) ba
- Page 271 and 272: dc_145_10 Hic obiit ... Gregorius e
- Page 273 and 274: dc_145_10 Quando (sc. S. Nicolaus)
- Page 275 and 276: dc_145_10 eiusdem monasterii cum su
- Page 277 and 278: dc_145_10 Et nullus de eis audet ca
dc_145_10<br />
Zimmermann, Urkb. VI p.436; cf. etiam litteras sequentes ibid.: Castellanum … loco et nostra<br />
in persona vos (recte forsan: <strong>ad</strong> vos ?) iuxta collata domini nostri regis <strong>ad</strong> Fogaras, Omlas et<br />
pertinentias earundem introlocatarum (sic ed.) deputavimus: 1469 Zimmermann, Urkb. VI<br />
p.436 = Df 244962 et 244963.<br />
introloco, -are in officio instituere – hivatalba helyez: Castellanum … loco et nostra in<br />
persona vos (recte forsan: <strong>ad</strong> vos ?) iuxta collata domini nostri regis <strong>ad</strong> Fogaras, Omlas et<br />
pertinentias earundem introlocatarum ( sic ed., orig. [Df 244963] legendum puto:<br />
introlocavimus), deputavimus et deputamus: 1469 Zimmermann, Urkb. VI 436.<br />
invento, -are computare, in inventario conscribere – összeszámol, számba vesz, összeír:<br />
Sequitur inventarium de ornamentis et paramentis. … Item una casula de panno aureo …<br />
habens crucem retro et ante non, de qu<strong>ad</strong>am parta cum serico et auro contextam. Cruces<br />
inventate sunt: 1433 Mon.episc.Zagr. VI p.398.<br />
invenustus, -a, -um non venustus, non iucundus, non amoenus – nem kellemes, kellemtelen:<br />
Illos (sc. hendecasyllabos) nam cupio videre, ... / ... / ut non insipidos, nec invenustos, / sed<br />
quales tenero prius Catullo / ... / dictavit Iocus et levis Cupido: IAN.PANN. Epigr. 338,4-9.<br />
inverbero, -are valde caedere, verberare – megver:<br />
Idem Matheus ... preter hec iobagionibus nostris de Bodoch et de Emeka inverberari faciendo<br />
de ipsis per servientem suum ... bona eorum aufferendo ... <strong>ad</strong> valorem quinquaginta marcarum<br />
dampni intulit: 1318 Reg.Slov. II p.152 = Df 273154; AOkl. V,49.<br />
inverecunde impudice – szemérmetlenül:<br />
Quomodo quidam Petrus ... esset vir seditiosus ... res et bona ecclesie sue ... inverecunde<br />
consumendo: 1396 Mon.Budapest III/1 p.106.<br />
inveteratio, -nis f. (inveteracio) actus inveterandi, consumptio – (el)sorv<strong>ad</strong>ás:<br />
Ioh. I. (cf. 1 Io. 2,8): „Mandatum novum scribo vobis.” Sed multorum ossa, id est fortitudo<br />
interior, inveteraverunt, scilicet in peccato, et hoc ideo, quoniam tacui, (cf. Ps. 31,3: Quoniam<br />
tacui, inveteraverunt ossa mea), Glosa: a confessione peccati. Causa enim inveteracionis in<br />
anima est peccatum, dum et perpetratur et per penitenciam non deletur: Serm.Quinqu. 166<br />
(p.350).<br />
inviciatus, -a, -um quod sine mendis est – hibátlan:<br />
Difficile ratus rubiginem vel semel mordicus contractam inviciata materia refellere:<br />
BART.PANN. Gryllus ded. 2.<br />
invigilatio, -onis f. actus vigilandi v. vigilantia – virrasztás, őrködés v. éberség:<br />
Quibus (sc. meritis) ipse culmini nostro <strong>ad</strong>eo multipliciter et sollicita invigilatione conplacere<br />
studuit, etc.: 1398 Turul 1901 p.103.<br />
invincibilis, -e invictus, qui vinci nequit – legyőzhetetlen:<br />
Quia vicit bestiam invinvibilem, id est fornicatricem, a qua fortissimi quoque wlnerati sunt, ut<br />
Samson, Iudith XIIII. (recte: Iud. 14): Serm.Quinqu. 5 (p.34).<br />
invitamentum, -i n. instinctus, impulsus – ösztönzés:<br />
Qui … rem nobilissimo duce et gratissimo senatu dignam faciet et magnum profecto ac<br />
preclarum invitamentum ceteris <strong>ad</strong> similia pro patria obeunda prestabit: 1503/XVI MTT<br />
228
Change language