akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d

akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d

real.d.mtak.hu
from real.d.mtak.hu More from this publisher
06.01.2013 Views

'homoagros', ut habet exemplar (ut vides) 'omagros', mendum esse, et pro eo poni debere 'onagros', ut sit sensus Tartarorum saevitia ... et simile deduxisse ab onagris ... ο̉΄νοσ α̉΄γριος onager dictus pro asino sylvestri”. honorarius, -a, -um honorificus, honorem praestans – megtisztelő: Nomen et honorarium liberi baronatus officium cum omnibus praerogativis, ... quibus alii regnorum nostrorum barones gaudent, (sc. accepit): 1494 Áldásy, Címereslevelek II p.59. honorate adv. (comp.: honoracius) cum honore et reverentia – tisztelettel: Ideo vera racione censeo confitendum Mariam gloriose ad eternitatis gaudia assumptam, honoracius susceptam et ad communem humanitatem post mortem non esse adductam: Serm.Quinqu. 98 (p.209). honorus, -a, -um ( nisi mendum pro ’honorosus’) honoris plenus, venerabilis – tisztes, tiszteletre méltó: Ideo sola ipsa est libera et liberalis. Et quoniam natura humana multipliciter ancillatur, ideo iuste non humana existimatur (sc. scientia Evangelii), ne ancilla putetur, sed divinissima et honorissima pronuncciatur a philosopho, ut divina esse credatur: Serm.Quinqu. 154 (p.320). hornus, -a, -um (Gr.: ώ̒ρινος) hornotinus, quod huius anni est – idei, ezévi: Fundimus ecce merum geminis altaribus hornum: Anal.nova (Piso) p.408. horridulus, -a, -um horrens, tremens – borzadó, didergő: In sequenti nocte Christum salvatorem vidit in somnis ea parte tectum, qua horridulum rogatorem pie donarat (sc. S.Martinus): BONF. I,5,140. hospitator, -oris m. qui (hostes v. latrones) hospitio accipit – (ellenség, gonosztevők) befogadó(ja), vendégül látó(ja): Iidem iurati ... magnificum Iohannem ... interfectorem hominum nobilium et ... participatorem Polonorum contra regiam maiestatem in regnum Hungarie intrantium, in castrum suum Medwewara intromissorem et usque suum ( sic ed., recte: finem) vite eiusdem fautorem et hospitatorem eiusdem ... pro ... nocivis hominibus nobis in eorum registro assignarunt: 1481 Tan.Borsa p.315; allatus s.v. 'intromissor'. hostialis, -e quod hostium est, ad hostes pertinet – ellenséges, az ellenségé: Cum inter ... regem et Geysam simultates et odia hostialis prede partitione redintegrarentur: BONF. II,3,204; cf. formam adverbii 'hostialiter' s.v. 'hostiliter'. hucorsum adv. ad hunc locum, in has partes – erre(felé): Quorsum hec igitur? Nempe hucorsum? Nisi regine verba data forent, iam de Ungarica salute foret actum: Udis p.475. humulus vide hinnulus dc_145_10 hussaronius, -a, -um (hwsaronius) ad equitem levis armaturae pertinens – huszár-: Baltheus hwsaronius de argento deauratus in parte: 1521 Dl 82577; cf. Entz, Gyulafehérvár p.186. Husiticus, -a, -um quiad sectam Hussitarum pertinet – huszita-: Prasco ... primores sue factionis acciri iubet eaque Husitica magna ex parte fuerat: BONF. 210

III,4,35. dc_145_10 hwzarus vide hussaro Canonicus … supplicavit eisdem dominis humiliter in persona egregii condam Michaelis Horwath, capitanei hwzarorum reverendissimi domini, domini Thome, cardinalis Strigoniensis, ut etc.: 1520 Reg.Strig. p.138. hydropotes, -is m. (Gr.: υ̒δροπότης) qui nihil nisi aquam bibit – vizissza: Accedit sevitia frigoris, quam pre vino et crapula multo facilius Ungarus, quam Turcus abstemius et hydropotes perpeti solet: BONF. IV,4,33. Illius vita lautissima, ... inimicus crapularum, quin et semper abstemius hydropotesque perpetuus: BONF. IV,4,108; cf. 'hydropota'. hymenaeum, -i n. (υ̒μενήι��) nuptiae – mennyegző: Iam crepundia vestesque pro himeneo celebrando sarciebantur: BART.PANN. Epist. 2,2. hypocaustum, -i n. (υ̒πόκαυστον) calefactio vapore tepefacta – gőzzel működő padlófűtőtés: Caldarie passim frigidarieque celle, hypocausta in tricliniis mammatis tegulis obtecta, que non modo colorum pulchritudine, sed animalium confictorum varietate conspicua: BONF. IV,7,95. I iactabundus, -a, -um qui se iactat, gloriosus – kérkedő: Ad hec Vidus sepe iactabundus regi affirmabat hostes ... continuo fugituros: BONF. II,3,277. Conserta manu Bohemicus miles in Vidum vehementi usque adeo impetu fertur Othone duce, ut iactabundum regis comitem aliquantisper obstare conantem inclinarit: BONF. II,3,293. At quota pars hostium a barbaro intellecta sic animum auxit, ut facta protinus eruptione Gallos adorietur atque cum tanto agmine in iactabundam gentem irrueret: BONF. II,7,250. ifficax vide efficax: In cuius rei ifficax testimonium ... presentes articulos ... sigilli nostri appressione studuimus communiri: 1436 Mon.Budapest III/2 p.273. ignitio, -onis f. (ignicio) actio igne tractandi – megtüzesítés: Ut dicit Dionysius XV. Angelice ierachie: Ea, in quibus ingignitur (sc. ignis), ad sui agit operacionem, id est ignicionem. Serm.Quinqu. 7 (p.37). Sexto maxima eorum virtuositas in atraccione hominum, qui sicut ignis materiam, in quam agit, ad sui similitudinem trait, id est ignicione, secundum Dionisium (cf. Dionysiaca 996), sic apostoli homines attrahebant et sibi similes efficiebant: Serm.Quinqu. 81 (p.177). ignobilitatio, -onis f. actus aliquem nobilitate privandi – nemességtől való megfosztás: In conventu circa festum Georgii martyris facto conventum iterum celebrare Ioannis Baptistae sub poena capitum, bonorum etiam amissione ac infidelitatis ac uxorum filiorumque et filiarum ignobilitatione nobiles regnicolae una voce concordarunt: 1525 Horvát, Verbőtzi p.208. illegaliter adv. contra ius legemque – jogtalanul: Ipse ... vicecastellanus ... ac ... famulus suus ... eandem virginem Katherinam claustro virginitatis sue illegaliter deflorando spoliasset: 1383 MTT II p.195. 211

III,4,35.<br />

dc_145_10<br />

hwzarus vide hussaro<br />

Canonicus … supplicavit eisdem dominis humiliter in persona egregii condam Michaelis<br />

Horwath, capitanei hwzarorum reverendissimi domini, domini Thome, cardinalis<br />

Strigoniensis, ut etc.: 1520 Reg.Strig. p.138.<br />

hydropotes, -is m. (Gr.: υ̒δροπότης) qui nihil nisi aquam bibit – vizissza:<br />

Accedit sevitia frigoris, quam pre vino et crapula multo facilius Ungarus, quam Turcus<br />

abstemius et hydropotes perpeti solet: BONF. IV,4,33. Illius vita lautissima, ... inimicus<br />

crapularum, quin et semper abstemius hydropotesque perpetuus: BONF. IV,4,108; cf.<br />

'hydropota'.<br />

hymenaeum, -i n. (υ̒μενήι��) nuptiae – mennyegző:<br />

Iam crepundia vestesque pro himeneo celebrando sarciebantur: BART.PANN. Epist. 2,2.<br />

hypocaustum, -i n. (υ̒πόκαυστον) calefactio vapore tepefacta – gőzzel működő p<strong>ad</strong>lófűtőtés:<br />

Caldarie passim frigidarieque celle, hypocausta in tricliniis mammatis tegulis obtecta, que non<br />

modo colorum pulchritudine, sed animalium confictorum varietate conspicua: BONF.<br />

IV,7,95.<br />

I<br />

iactabundus, -a, -um qui se iactat, gloriosus – kérkedő:<br />

Ad hec Vidus sepe iactabundus regi affirmabat hostes ... continuo fugituros: BONF. II,3,277.<br />

Conserta manu Bohemicus miles in Vidum vehementi usque <strong>ad</strong>eo impetu fertur Othone duce,<br />

ut iactabundum regis comitem aliquantisper obstare conantem inclinarit: BONF. II,3,293. At<br />

quota pars hostium a barbaro intellecta sic animum auxit, ut facta protinus eruptione Gallos<br />

<strong>ad</strong>orietur atque cum tanto agmine in iactabundam gentem irrueret: BONF. II,7,250.<br />

ifficax vide efficax:<br />

In cuius rei ifficax testimonium ... presentes articulos ... sigilli nostri appressione studuimus<br />

communiri: 1436 Mon.Budapest III/2 p.273.<br />

ignitio, -onis f. (ignicio) actio igne tractandi – megtüzesítés:<br />

Ut dicit Dionysius XV. Angelice ierachie: Ea, in quibus ingignitur (sc. ignis), <strong>ad</strong> sui agit<br />

operacionem, id est ignicionem. Serm.Quinqu. 7 (p.37). Sexto maxima eorum virtuositas in<br />

atraccione hominum, qui sicut ignis materiam, in quam agit, <strong>ad</strong> sui similitudinem trait, id<br />

est ignicione, secundum Dionisium (cf. Dionysiaca 996), sic apostoli homines attrahebant et<br />

sibi similes efficiebant: Serm.Quinqu. 81 (p.177).<br />

ignobilitatio, -onis f. actus aliquem nobilitate privandi – nemességtől való megfosztás:<br />

In conventu circa festum Georgii martyris facto conventum iterum celebrare Ioannis Baptistae<br />

sub poena capitum, bonorum etiam amissione ac infidelitatis ac uxorum filiorumque et<br />

filiarum ignobilitatione nobiles regnicolae una voce concordarunt: 1525 Horvát, Verbőtzi<br />

p.208.<br />

illegaliter <strong>ad</strong>v. contra ius legemque – jogtalanul:<br />

Ipse ... vicecastellanus ... ac ... famulus suus ... eandem virginem Katherinam claustro<br />

virginitatis sue illegaliter deflorando spoliasset: 1383 MTT II p.195.<br />

211

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!