akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d

akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d

real.d.mtak.hu
from real.d.mtak.hu More from this publisher
06.01.2013 Views

fetulus vide vetulus (Serm.Quinqu. 47 [p.108]). feudo, -are bona immobilia alicuius ecclesiae locare - haszonbérletbe ad: Quandam praedialem possessionem eiusdem ecclesiae nostrae et nostram feudari solitam et consuetam ... eisdem ... quo ad vitam absque decimis et marturinis duximus conferendam: 1380 CD Hung. IX/5 p.429 = Dl 6730. ffarmaci- vide pharmaci- (Serm.Quinqu. 129 [p.273]). fiala vide phiala (Serm.Quinqu. 53 [p.118]). fictito, -are machinando componere – összemesterkedik: Genealogiam hanc unde scriptores Ungaricorum expiscati fuerint, … nondum compertum habeo. Et illud admodum mirari videor, cum propriis isti scriptoribus caruerint, quibusnam monumentis in Noe genus, quod neque Greci, neque Latini vere fictitarunt, referre possint: BONF. I,9,30-32. fideiussoratus, -us m. fideiussio – jótállás: Homines ... vestri sunt in ideiussoratu: 1526 Ratkoš, Dokum. p.215. figularis, -e quo figulus ollas volvit, ad figulum spectans – fazekas-: Anacharsis … bicipitem anchoram rotamque figularem invenit: BONF. I,1,150. figurabiliter adv. (nisi mendum pro 'figuraliter') per effigiem - ábrázolva: Quae ... partium in ea (sc. rivuli clausura) melius ius foveat cuique partium pertineret, ex literis et literalibus instrumentis earum demonstrationeque eiusdem alvei figurabiliter in quadam tabula coram ut (sic ed., recte forsan: nobis) facta, per nos hic Albae revideri et discuti desideraverint arbitramentoque nostro submiserint: 1415 CD Hung. X/5 p.640; cf. Zsigm.oklt. V,191. filaterium, -ii n. % Inde apiculum, quod et pro littera et pro ligamine, quo filateria dependent, et pro filis accipitur: XV ex. Fil.Közl. 1966 p.329. filator, -oris m. qui in fila deducit – fonó: Item de eisdem Mychaeli filatori ligaturarum XII florenos per centum denar: 1372 Sz 1982 p.920. finatorius, -a, -um 'domus f.': ubi praestatio pecuniaria exigitur – fizető, számvevő (ház): Item eodem die decanus de Abrugbanya presentavit florenos octo de domo finatoria, de quibus prepositus non habet tertiam: 1477 TT 1991 p.416; cf. DuC III,502 s.v. 'finare' et TESz I p.913 s.v. 'finánc'. finibilis, -e qui habet finem – véges: Si ergo queritur, qualis est homo, potest dici, quot secundum originem fragilis, secundum duracionem finibilis, secundum penalitatem multis miseriis : Serm.Quinqu. 172 (p.360); cf. ibid. inferius: brevitas in duracione. firmative vide furtive dc_145_10 196

dc_145_10 Quod magister Markus ... exhibuit nobis quasdam litteras nostras patentes, maiori et auctentico sigillo nostro in terra Wzure firmative sublato consignatas: 1365 CD Liptó p.59. firmicula, -ae f. (fermicula) instrumentum, quo vestis colligatur, fibula – gomb, csat: Si quis ducens res mercimoniales, que diverse maneriei et conditionis existant, ut sunt fernicule, monilia, ... ligamina, ... digitalia videlicet ’Vingerhut’ et alia ceteris mercibus similia, ... ex rebus prenominatis debent solvi boni duo grossi: 1436 Mon.Budapest III/2 p.272; cf. DuC III p.509. fiscella, -ae f. sporta parva – kis kosár: Dum sibi detraheretur, ... quod fiscellas iunco non texeret: GREG.GYÖNGY. Vitae 197 (p.153); locus s.v. 'idiota' et 'iuncus' allatus est. fistulatorium, -ii n. (fistolatorium) idem ac fistula (v. caelatura quaedam formam fistulatoris monstrans [?]) – öntőcső (v. sípost ábrázoló szobrocska [?]): Item una cuppa hoyagos cum fistulatorio ( Dl 20569: fistolatorio) marc. IIII. pens. II: 1497 Művt.Ért. 1983 p.127; cf. Lex.Hung. p.386. fixio, -onis f. status firmus, immobilis – szilárdság, mozdulatlanság: A terra enim est fixio plante, ab aqua coagulacio, ab igne coadunacio. Terra ergo affigit, aqua coagulat, ignis consolidat: Serm.Quinqu. 130 (p.274). fixorium, -ii n. laniaena – vágóhíd: [Cur ... magistri carnifices per se] fixoria ipsorum propria in littore Danubii infigere et pisces suos tenere non deberent: 1509 Végh, Buda p.148; cf. Budai mészárosok p.379. Ut istic fixoria propria infigere possent: 1509 Budai mészárosok p.378. Quod ipsi in propinquo portus Danubialis penes pontem ipsorum proprium ... fixoria similiter propria infigere ibidemque suas naves ligare et pisces ipsorum magnos ... tenere et conservare ... possint. Ibid. p.379. Quod ipsi ... penes predictum pontem ... fixoria propria infigere et ibidem sua reservacula sive naves ligare et pisces ipsorum magnos ... tenere ... possint. Ibid. p.380. Si quod (sc. ius) in locatione fixoriorum (ed.: ?) eorundem magistrorum carnificum utcunque haberemus: 1514 Budai mészárosok p.386. flagellus, -a, -um ad tributum quoddam ’flagellum’ vocatum pertinens – ostoradó-: Dicam flagellam ad festum Nativitatis Domini impositam et taxatam ex commissione domini palatini iudex Fabianus Hydweghi erga manus nostras asignavit: 1518 Dl 37174; cf. Lex.Hung. p.718. flammiolus, -a, -um f. (flanniolus) coloris flammae, rubeus – lángszínű, vörös: Item duo angularia de pepulo flammiola aureis filis contexta: 1421-1425 Mon.episc.Zagr. VI p.197; cf. 1433 ibid. p.402: flanniola. Ad ’angulare’ vide ALMA 1995 p.55. flandras lege flammas Sed hic postea pactis et foederibus huiusmodi initis, nescimus, quo suscepto consilio contravenire cupiens novas guerras novasque flandras ( sic ed., recte orig. [Df 215767] et editio altera [Dipl.Sáros p.144]: flammas) in hoc regno temere exsuscitavit: 1491 Epist.procer. I p.30; cf. Iványi, Bártfa 2995. flascus, -i m. lagoena – palack, flaska: Cipelli II. Flasci novi cum uno thok.: 1490 Dl 26048 fol. 3 v . Frena II. Flasci lignei XX. 197

dc_145_10<br />

Quod magister Markus ... exhibuit nobis quasdam litteras nostras patentes, maiori et<br />

auctentico sigillo nostro in terra Wzure firmative sublato consignatas: 1365 CD Liptó p.59.<br />

firmicula, -ae f. (fermicula) instrumentum, quo vestis colligatur, fibula – gomb, csat:<br />

Si quis ducens res mercimoniales, que diverse maneriei et conditionis existant, ut sunt<br />

fernicule, monilia, ... ligamina, ... digitalia videlicet ’Vingerhut’ et alia ceteris mercibus<br />

similia, ... ex rebus prenominatis debent solvi boni duo grossi: 1436 Mon.Budapest III/2<br />

p.272; cf. DuC III p.509.<br />

fiscella, -ae f. sporta parva – kis kosár:<br />

Dum sibi detraheretur, ... quod fiscellas iunco non texeret: GREG.GYÖNGY. Vitae 197<br />

(p.153); locus s.v. 'idiota' et 'iuncus' allatus est.<br />

fistulatorium, -ii n. (fistolatorium) idem ac fistula (v. caelatura quaedam formam fistulatoris<br />

monstrans [?]) – öntőcső (v. sípost ábrázoló szobrocska [?]):<br />

Item una cuppa hoyagos cum fistulatorio ( Dl 20569: fistolatorio) marc. IIII. pens. II: 1497<br />

Művt.Ért. 1983 p.127; cf. Lex.Hung. p.386.<br />

fixio, -onis f. status firmus, immobilis – szilárdság, mozdulatlanság:<br />

A terra enim est fixio plante, ab aqua coagulacio, ab igne co<strong>ad</strong>unacio. Terra ergo affigit, aqua<br />

coagulat, ignis consolidat: Serm.Quinqu. 130 (p.274).<br />

fixorium, -ii n. laniaena – vágóhíd:<br />

[Cur ... magistri carnifices per se] fixoria ipsorum propria in littore Danubii infigere et pisces<br />

suos tenere non deberent: 1509 Végh, Buda p.148; cf. Budai mészárosok p.379. Ut istic<br />

fixoria propria infigere possent: 1509 Budai mészárosok p.378. Quod ipsi in propinquo portus<br />

Danubialis penes pontem ipsorum proprium ... fixoria similiter propria infigere ibidemque<br />

suas naves ligare et pisces ipsorum magnos ... tenere et conservare ... possint. Ibid. p.379.<br />

Quod ipsi ... penes predictum pontem ... fixoria propria infigere et ibidem sua reservacula sive<br />

naves ligare et pisces ipsorum magnos ... tenere ... possint. Ibid. p.380. Si quod (sc. ius) in<br />

locatione fixoriorum (ed.: ?) eorundem magistrorum carnificum utcunque haberemus: 1514<br />

Budai mészárosok p.386.<br />

flagellus, -a, -um <strong>ad</strong> tributum quoddam ’flagellum’ vocatum pertinens – ostor<strong>ad</strong>ó-:<br />

Dicam flagellam <strong>ad</strong> festum Nativitatis Domini impositam et taxatam ex commissione domini<br />

palatini iudex Fabianus Hydweghi erga manus nostras asignavit: 1518 Dl 37174; cf.<br />

Lex.Hung. p.718.<br />

flammiolus, -a, -um f. (flanniolus) coloris flammae, rubeus – lángszínű, vörös:<br />

Item duo angularia de pepulo flammiola aureis filis contexta: 1421-1425 Mon.episc.Zagr. VI<br />

p.197; cf. 1433 ibid. p.402: flanniola. Ad ’angulare’ vide ALMA 1995 p.55.<br />

flandras lege flammas<br />

Sed hic postea pactis et foederibus huiusmodi initis, nescimus, quo suscepto consilio<br />

contravenire cupiens novas guerras novasque flandras ( sic ed., recte orig. [Df 215767] et<br />

editio altera [Dipl.Sáros p.144]: flammas) in hoc regno temere exsuscitavit: 1491<br />

Epist.procer. I p.30; cf. Iványi, Bártfa 2995.<br />

flascus, -i m. lagoena – palack, flaska:<br />

Cipelli II. Flasci novi cum uno thok.: 1490 Dl 26048 fol. 3 v . Frena II. Flasci lignei XX.<br />

197

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!