akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d

akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d

real.d.mtak.hu
from real.d.mtak.hu More from this publisher
06.01.2013 Views

dc_145_10 culullus, -i m. cantharus ansam habens – füles kancsó: Par erat, ut nostris biberes hac luce culullis: Anal.nova (Piso) p.409. cunctabiliter adv. lente, tarde – késlekedve: Philosophus in Mor (ed.: quis et ubi?): Levitatis arguendus est, qui opus inchoatum cunctabiliter debito termino non includit: Serm.Quinqu. 75 (p.161). cunctate adv. procrastinando, tarde – késlekedve, habozva: Contra Aetius patricius et Theodoricus longe cunctatius acies eduxere: BONF. I,4,117. Atila ... nunc se cunctatius corripit agentes, nunc strenuos et animosos extollit: BONF. I,6,123. Quanto res cunctatius agebatur, tanto maior periculorum fiebat accessio: BONF. II,10,97. Subibat quandoque patrate penitentia crudelitatis, que iniectis furiis absterrebat hominem, neque fugiebat in agendis rebus cunctatius futura cuncta prospicere oportere, quando pro infectis facta haberi nequeunt: BONF. III,1,323. Que omnia cunctatius capere consilium cogebant: BONF. III,2,173. Ladislaus ... cunctatius patre longeque consultius res suas agebat: BONF. III,2,200. Expeditionem hanc ultro non accepi acceptamque idcirco cunctatius gessi, ut etc.: BONF. III,2,260. Hostes ... tantum hominum numerum in captivitatem plane contraxerant, ut cunctatius iter facere cogebatur (sc. dux Corvinus): BONF. III,5,36; cf. etiam locum s.v. ’cunctanter’ allatum [BONF. II,1,370]: cunctantius. cunctator, -is m. ut cognomen Q. Fabii Maximi: procrastinans – halogató: Quorum aetas Achilles alios bello, consilio Cunctatores ostendebat. BART.PANN. Gryllus ded. 4. cuneatus, -a, -um cunei formam habens – ék alakú v. formájú: Cuius scuti forma superne lata, ad imum cuneacior est, superficies eius plana et ceruleo colore tota intincta: 1514 Turul 1904 p.110. cupile, -is n. vox incertae notionis: quod aliquis cupit (?) – vágy (?): Romani incorruptum et sincera fide prestantem illius matrimonium existimarunt, que post deposite virginitatis cupile in publicum prodire non auderet, uno contenta matrimonio pudicicie corona donabatur: Udis p.472. cuppula, -ae f. vas v. poculum parvum – kis edény v. kegyely: Item habeo unam cuppulam more Italico factam cum tectura … deauratam, ymaginem desuper habentem et ammoveri, dum libet, possibilem: 1517 M.Sion 1866 p.335. cuprifodina, -ae f. locus, ubi aes cupri foditur – rézbánya: Simulcum silva nigra, aurifodinis, argentifodinis, ferrifodinis et signanter cuprifodinis in facie ipsius montis existentibus: 1423 Zsigm.oklt. X,1401; cf. s.v. ’cuprum’ formam per hyperbaton allatam: cupri … fodinam; cf. etiam voces ’aurifodina, argentifodina’ etc. curabilis, -e qui v. quod curari potest, sanabilis – gyógyítható: Cum idem baro suus, nomine Albricus banus de Chuchet prius vehementem multorum dierum langorem toto corpore fuisset inflatus et ydropicus publice teneretur, nec morbus esset ope medicorum curabilis: Leg.Marg. 58 (p.708). curriductor, -oris m. raedarius - kocsis: Nicolao Surdo curriductori dedi sol. L: 1481 Mon.civ.Zagr. XI p.261. Item ... ibidem in castro Martino curriductori de Iwanych dedi sol. IIc: Ibid. p.262. Item eodem die Martino 164

dc_145_10 curriductori domini sol. Ic: Ibid. p.266. Item ... in Dombro Iohanni Parvo curriductori dedi sol. L: Ibid. p.267. curriferalis, -e qui plaustrum v. raedam trahit - igás-: Quum domini … salvis semper equis curriferalibus, armis decenter et optime fulcitis … de civitate Iauriense … exivissent: 1452 Sz 1910 p.559. cursio, -onis f. cursus (litis) - (per)folyam: Partibus coram nobis comparentibus causam eandem sub forma plenarie cursionis ad octavas festi Epiphaniarum … duximus protelandam: 1465 TT 1898 p.582 = Dl 28527, ubi autem istae voces non plene videri possunt. cusa, -ae f. (nisi mendum pro 'excusa') causa ad recusandum prolata – kifogás: Quos … florenos idem … ipsi Hanoni … persolvere tenebitur omni sine cusa: 1395 Acta Cassov. p.90. custoditio, -onis f. actus custodiendi – védelmezés: Hic ... ingressus est ... triplicem civitatem, scilicet ecclesie, consciencie et patrie. ... Primam civitatem ingressus per fidei et sacramentorum suscepcionem. ... Secundam per diligentem sui custodicionem, quia conversatus est ante Deum cum omni consciencia bona. ... Terciam per internam paradisi speculacionem: Serm.Quinqu. 38 (p.91). Unde et de mandatis sacrificiorum potest accipi illud Eccli. II.: ’Qui timent Dominum, custodient mandata illius’, et subdit causam custodicionis, timorem mortis, dicens etc.: Serm.Quinqu. 96 (p.206). custoditus, -a, -um defensus – védett: Pupilla ... est ... pars corporis parvissima. ... Est medius punctus oculi, in quo est vis videndi. ... Est eciam pars corporis custoditissima. Omne enim animal claudit oculum ex natura: Serm.Quinqu. 85 (p.183). cygneus, -a, -um (Gr.: κύκνειος) in cognomine proprio: qui proprius oloris est – hattyúra jellemző: Lyska Booslaum interea regulum, cui Cygneo cognomen fuit, ... vi ceperat: BONF. III,2,422. Booslaus Cygneus sagitte vulnere saucius interiit: BONF. III,3,56. cyminopristes, -is m. (Gr.: κυμινοπριστης) nimium parcus, sordidus, tenax – fukar, zsugori: Quid nam sit, rogitas, cyminopristes? / Tu, Paule, es proprie cyminopristes: IAN.PANN. Epigr. 175,1-2. czotto, -are idem ac 'inczotthare': fimbriis ornare - rojtokkal díszít: Galea vero clipeo super tecta nigro, croceo colore subducta, impetiata undique et czottata erat coperta: 1411 Mon.herald. III p.13; cf. Turul 1908 p.26, Áldásy,, Címereslevelek II p.27, Zsigm.oklt. III,1056; in orig. (Dl 95026) propter malam conservationem textus examinari non potest. – Forsan huc pertinet: Iacobus ... dixit, quod vidit, quod habuit Georgius albi coloris czottata et cissa ad modum scolarium et quod Nicolaus detulit tunicam congruentem clericis: 1416 Df 239372 p.13; cf. etiam Zsigm.oklt. V,2299. dacus, -i m. (Hung.: dákos) species brevis ensis – rövid kard: D 165

dc_145_10<br />

culullus, -i m. cantharus ansam habens – füles kancsó:<br />

Par erat, ut nostris biberes hac luce culullis: Anal.nova (Piso) p.409.<br />

cunctabiliter <strong>ad</strong>v. lente, tarde – késlekedve:<br />

Philosophus in Mor (ed.: quis et ubi?): Levitatis arguendus est, qui opus inchoatum<br />

cunctabiliter debito termino non includit: Serm.Quinqu. 75 (p.161).<br />

cunctate <strong>ad</strong>v. procrastinando, tarde – késlekedve, habozva:<br />

Contra Aetius patricius et Theodoricus longe cunctatius acies eduxere: BONF. I,4,117. Atila<br />

... nunc se cunctatius corripit agentes, nunc strenuos et animosos extollit: BONF. I,6,123.<br />

Quanto res cunctatius agebatur, tanto maior periculorum fiebat accessio: BONF. II,10,97.<br />

Subibat quandoque patrate penitentia crudelitatis, que iniectis furiis absterrebat hominem,<br />

neque fugiebat in agendis rebus cunctatius futura cuncta prospicere oportere, quando pro<br />

infectis facta haberi nequeunt: BONF. III,1,323. Que omnia cunctatius capere consilium<br />

cogebant: BONF. III,2,173. L<strong>ad</strong>islaus ... cunctatius patre longeque consultius res suas agebat:<br />

BONF. III,2,200. Expeditionem hanc ultro non accepi acceptamque idcirco cunctatius gessi,<br />

ut etc.: BONF. III,2,260. Hostes ... tantum hominum numerum in captivitatem plane<br />

contraxerant, ut cunctatius iter facere cogebatur (sc. dux Corvinus): BONF. III,5,36; cf. etiam<br />

locum s.v. ’cunctanter’ allatum [BONF. II,1,370]: cunctantius.<br />

cunctator, -is m. ut cognomen Q. Fabii Maximi: procrastinans – halogató:<br />

Quorum aetas Achilles alios bello, consilio Cunctatores ostendebat. BART.PANN. Gryllus<br />

ded. 4.<br />

cuneatus, -a, -um cunei formam habens – ék alakú v. formájú:<br />

Cuius scuti forma superne lata, <strong>ad</strong> imum cuneacior est, superficies eius plana et ceruleo colore<br />

tota intincta: 1514 Turul 1904 p.110.<br />

cupile, -is n. vox incertae notionis: quod aliquis cupit (?) – vágy (?):<br />

Romani incorruptum et sincera fide prestantem illius matrimonium existimarunt, que post<br />

deposite virginitatis cupile in publicum prodire non auderet, uno contenta matrimonio<br />

pudicicie corona donabatur: Udis p.472.<br />

cuppula, -ae f. vas v. poculum parvum – kis edény v. kegyely:<br />

Item habeo unam cuppulam more Italico factam cum tectura … deauratam, ymaginem<br />

desuper habentem et ammoveri, dum libet, possibilem: 1517 M.Sion 1866 p.335.<br />

cuprifodina, -ae f. locus, ubi aes cupri foditur – rézbánya:<br />

Simulcum silva nigra, aurifodinis, argentifodinis, ferrifodinis et signanter cuprifodinis in facie<br />

ipsius montis existentibus: 1423 Zsigm.oklt. X,1401; cf. s.v. ’cuprum’ formam per hyperbaton<br />

allatam: cupri … fodinam; cf. etiam voces ’aurifodina, argentifodina’ etc.<br />

curabilis, -e qui v. quod curari potest, sanabilis – gyógyítható:<br />

Cum idem baro suus, nomine Albricus banus de Chuchet prius vehementem multorum dierum<br />

langorem toto corpore fuisset inflatus et ydropicus publice teneretur, nec morbus esset ope<br />

medicorum curabilis: Leg.Marg. 58 (p.708).<br />

curriductor, -oris m. raedarius - kocsis:<br />

Nicolao Surdo curriductori dedi sol. L: 1481 Mon.civ.Zagr. XI p.261. Item ... ibidem in castro<br />

Martino curriductori de Iwanych dedi sol. IIc: Ibid. p.262. Item eodem die Martino<br />

164

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!