akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d
akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d
dc_145_10 Hec vir ille manticabatur, qui tanta vite austeritate utebatur, ut preter cilicium et loricam ferream pro interiore tunica nullum aliud noverit indumentum, pane dumtaxat et caryotis aquaque contentus quadragesimale ieiunium radicibus dumtaxat herbarum transigere solitus: BONF. I,8,48. cassator, -oris m. qui arcam pecuniae asservandae i.e. cassam custodit, arcae pecuniariae praepositus – pénztáros: Quomodo vos in honorabilem virum, dominum Stephanum, cassatorem et exactorem mediorum fructuum beneficiorum ecclesiasticorum ... manus vestras ... mictere ... non erubuistis: 1398 CD Croat. XVIII p.357; cf. DuC II p.205, MWb. III p.246 s.v. ’capsalis, capsarius’; cf. LLMAeH II p.26 s.v. ’campsio, campsor’. cassita, -ae f. alauda cristata – pacsirta: In planicie autem scuti est manus complicans tres culmos triticeos maturos, suis aristis conspicuos, quibus insidere conspicitur cassita avicula, alis expansis: 1525/1527 Áldásy, Címereslevelek I p.33. caste adv. honeste, continenter – tisztán, önmegtartóztatóan: Qui eos ante omnia doceat pure et discrete et frequenter confiteri, caste et sine proprio vivere: GREG.GYÖNGY. Constit. p.114-115 (Rubr. LXIII). castificatio, -onis f. (castificacio) natura immaculata – szeplőtlenség: Augustinus in sermone (ed.: ubi?): Sicut post partum glorificata Marie castificacio, ita post baptismum aque conprobata est purificacio, non quod pene maiori munere, quam maxima unda ditata est: Serm.Quinqu. 26 (p.70). catipanus, -i m. praefectus iustitiae v. magistratus in Italia – itáliai hivatalviselő: Cui (sc. civitati) nisi ab Urseolo duce Veneto et Gregorio catipano, quod magistratus imperialis nomen est, fuisset tumultuaria classe subventum etc.: BONF. II,2,407; cf. ibid. 410: Drogo frater … a catipano ab imperatore misso paulo post eiicitur; cf. etiam DuC II p.220. caupona, -ae f. taberna vinaria – kocsma: Cauponam domi facere nulli vitio datur, quin et ille prepotens et patricius habetur, qui eam domi semper retinere potest, quando ager est in bibula et frequenti gente vini feracissimus: BONF. IV,5,48. cauponista, -ae m. qui in taberna potum administrat – kocsmáros: Quedam (sic ed.) cauponista debet iurare Stephano pro IIII flor: 1396 Acta Cassov. p.99. cautiono, -are cautionem v. securitatem praebet – szavatol, biztosítékkal lát el: Praemissorum igitur ob valetudinem nostrae recognitionis ratum ob vigorem commisimus nostri sigilli maiori caractere pendenti in massula impresso caucionare: 1459 Schwartner, De scult. p.158. celatio, -onis f. actus aliquid abscondendi v. abdendi – elrejtés, rejtegetés: Aliqua nominatim duximus exprimenda (sc. vitia), que sunt: ... lapsus carnis, preter somnialem illusionem, quovis vocabulo censeantur, ... denudacio confessionis, percussio ex animo facta, ... collate rei celacio, quantumcunque parve: GREG.GYÖNGY. Constit. p.105 (Rubr. LVII). 140
dc_145_10 celsitas, -atis f. (nisi mendum pro ’celsitudo’) maiestas – felség: Regiae celsitati et vobis grates infinitas reservamus: 1464 Zimmermann, Urkb. VI p.189. censuo, -are pretium consductionis solvere - bért fizet: Quod dictus Iohannes Hamcs et ... uxor eius ... de predicto molendino singulis annis ... singulos triginta duos denarios ... dare, servire, censuare et solvere teneantur: 1475 M.Sion 1866 p.544. centaurus, -i m. animal fabulosus, quod aput humanum habet – kentaur: Ad arma tua paterna ... hominem medium arcumque extensum cum sagitta fere vibrata tenentem, centaurum in forma equi media homini ipsi medio umbilicotenus insertum et adiunctum ... duximus addendum et adiiciendum: 1522 Mon.herald. III p.78. centies (cencies) num.: centena vice – százszor: Quonam pacto Veneti in gerendis rebus prudentissimi centies mille aureum pro emenda a Ladislao, quam vendere non poterat, Dalmatia erogassent etc.: BONF. III,2,256. Proinde maxima Corvino iactura eo die illata, quin plus quam centies mille nummum aureum amisit: BONF. IV,9,163. Wladislaus Maximiliano centies mille nummum aureum penderet: BONF. V,2,75. Bis cencies mille nummum aureum pro dote regina promisit, ter cencies regno sponte remisit: Udis p.456. centumviralis, -e quod ad consilium centum virorum pertinet – a százak tanácsát illető: Canesii quot hebdomadibus inter se concilium habebant, cum centum essent, centumviralis hasta videbatur. Ex his non multo post edictum promulgatur, ut ex pagis quibusdam mulieres cum pueris eque ac viri ad statutum diem ad centumvirale tribunal convenirent legitimaque munera conferrent: BONF. II,8,302-3. Ut Marte potius, quam centumvirali iudicio litem dirimeret (sc. Carolus rex): BONF. III,1,34. Palatinus … orat, ut obsidione Villaci soluta et conventu Bude indicto causam eius agi centumvirali iudicio patiare: BONF. V,4,148. centuria, -ae f. milit.: manus v. turma centum militum – század: Consulibus senatuique placuit castellum in monte situm oppugnare, … ubi Sigismundum quattuor militum centurias presidio reliquisse noverant: BONF. III,3,9. Dux … se in Turcorum societatem asseruit, multas ex his equitum turmas centuriasque peditum introduxit: BONF. III,3,127. centuriatus, -a, -um pertinet ad antiquitatem: ’comitia c.’: species conciliorum populi Romani – római népgyűlés: Mox Publius Valerius claruit, quando hoc adiutore Brutus ex urbe reges exegit et, cum se Collatinus consulatu abdicasset, collega hic Bruti centuriatis comitiis creatus est: BONF. III,9,214. cepe, -is n. idem ac cepa – hagyma: Item cepe rubeum cum una cyztha media: 1480-1500 Dl 26235 fol. 2 v . cepula, -ae f. (cibula) species cepae rubei coloris – vöröshagyma: Cibula ’vereshagima’ emi: 1519 Lex.Hung. p.1106 = Dl 26204. certioratio, -onis f. actus aliquid v. aliquem certiorem faciendi – megerősítás, biztosítás: Quod certum est, certioratione non indiget: 1240 Reg.duc. p.30; cf. Friedberg II p.1123: „qui certus est, certiorari ulterius non oportet. 141
- Page 89 and 90: dc_145_10 Bourgain - Hubert, Le Lat
- Page 91 and 92: dc_145_10 Déri Balázs: A „Tekin
- Page 93 and 94: Budapestini MCMXCVII. Fehértói, H
- Page 95 and 96: Budapest 1993, 41-44. dc_145_10 Haj
- Page 97 and 98: dc_145_10 Szentpétery Imre szület
- Page 99 and 100: index. Edd. Margarita Kulcsár et P
- Page 101 and 102: dc_145_10 Mantello - Rigg, Medieval
- Page 103 and 104: dc_145_10 Norberg, Manuale Norberg,
- Page 105 and 106: dc_145_10 az idők folyamán. Veszp
- Page 107 and 108: dc_145_10 Stotz, Peter: Le sorti de
- Page 109 and 110: Thallóczy, Kamara haszna A Kamara
- Page 111 and 112: dc_145_10 középkori Magyarország
- Page 113 and 114: dc_145_10 SVPPLEMENTVM AD LEXICON L
- Page 115 and 116: dc_145_10 incursiones vel etiam com
- Page 117 and 118: dc_145_10 hominum admurmuratione ge
- Page 119 and 120: auxerit: MAX.TRANS. Epist. p.43. dc
- Page 121 and 122: dc_145_10 suorum amantissimus, omni
- Page 123 and 124: dc_145_10 ancillo, -are (ut ancilla
- Page 125 and 126: dc_145_10 anxiosus, -a, -um anxius,
- Page 127 and 128: dc_145_10 archiantistes, -antistiti
- Page 129 and 130: dc_145_10 asella, -ae f. asina parv
- Page 131 and 132: dc_145_10 Secundum orationem mandat
- Page 133 and 134: dc_145_10 obliquum transversatum: 1
- Page 135 and 136: dc_145_10 aequora velis. IAN.PANN.
- Page 137 and 138: dc_145_10 calamistro, -are calamist
- Page 139: dc_145_10 litteras ... Ara prioriss
- Page 143 and 144: Heus tu, quid stertis? Tu, inquam,
- Page 145 and 146: circumsepta, circumsepto) in castri
- Page 147 and 148: (LLMAeH II p.157,38 a -52 b ). coae
- Page 149 and 150: dc_145_10 colo, -are materiam coita
- Page 151 and 152: Stephanus de Cegled ... narrative e
- Page 153 and 154: dc_145_10 uissent compotando cum ei
- Page 155 and 156: dc_145_10 condimentarius, -ii m. qu
- Page 157 and 158: missam: 1518 Erdélyi, Register p.1
- Page 159 and 160: dc_145_10 Triclinia latissima haben
- Page 161 and 162: dc_145_10 ex tunc rector percipere
- Page 163 and 164: dc_145_10 crisos (χρυσός) vox
- Page 165 and 166: dc_145_10 curriductori domini sol.
- Page 167 and 168: dc_145_10 birtokos testülete, aki
- Page 169 and 170: domum diffinitoriam congregentur: G
- Page 171 and 172: dc_145_10 deploratus, -a, -um quod
- Page 173 and 174: dc_145_10 superflue excusare dicens
- Page 175 and 176: dc_145_10 dictu, -um ut supinum ver
- Page 177 and 178: dc_145_10 definitores ordinis vel c
- Page 179 and 180: dc_145_10 Voluit autem (sc. Christu
- Page 181 and 182: dc_145_10 ecapitis, -e Nec desunt,
- Page 183 and 184: BART.PANN. Epist. 1,4. dc_145_10 ei
- Page 185 and 186: dc_145_10 retulerunt damni querimon
- Page 187 and 188: allecti quotannis fere … populand
- Page 189 and 190: dc_145_10 exaltator, -oris m. qui e
dc_145_10<br />
Hec vir ille manticabatur, qui tanta vite austeritate utebatur, ut preter cilicium et loricam<br />
ferream pro interiore tunica nullum aliud noverit indumentum, pane dumtaxat et caryotis<br />
aquaque contentus qu<strong>ad</strong>ragesimale ieiunium r<strong>ad</strong>icibus dumtaxat herbarum transigere solitus:<br />
BONF. I,8,48.<br />
cassator, -oris m. qui arcam pecuniae asservandae i.e. cassam custodit, arcae pecuniariae<br />
praepositus – pénztáros:<br />
Quomodo vos in honorabilem virum, dominum Stephanum, cassatorem et exactorem<br />
mediorum fructuum beneficiorum ecclesiasticorum ... manus vestras ... mictere ... non<br />
erubuistis: 1398 CD Croat. XVIII p.357; cf. DuC II p.205, MWb. III p.246 s.v. ’capsalis,<br />
capsarius’; cf. LLMAeH II p.26 s.v. ’campsio, campsor’.<br />
cassita, -ae f. alauda cristata – pacsirta:<br />
In planicie autem scuti est manus complicans tres culmos triticeos maturos, suis aristis<br />
conspicuos, quibus insidere conspicitur cassita avicula, alis expansis: 1525/1527 Áldásy,<br />
Címereslevelek I p.33.<br />
caste <strong>ad</strong>v. honeste, continenter – tisztán, önmegtartóztatóan:<br />
Qui eos ante omnia doceat pure et discrete et frequenter confiteri, caste et sine proprio vivere:<br />
GREG.GYÖNGY. Constit. p.114-115 (Rubr. LXIII).<br />
castificatio, -onis f. (castificacio) natura immaculata – szeplőtlenség:<br />
Augustinus in sermone (ed.: ubi?): Sicut post partum glorificata Marie castificacio, ita post<br />
baptismum aque conprobata est purificacio, non quod pene maiori munere, quam maxima<br />
unda ditata est: Serm.Quinqu. 26 (p.70).<br />
catipanus, -i m. praefectus iustitiae v. magistratus in Italia – itáliai hivatalviselő:<br />
Cui (sc. civitati) nisi ab Urseolo duce Veneto et Gregorio catipano, quod magistratus<br />
imperialis nomen est, fuisset tumultuaria classe subventum etc.: BONF. II,2,407; cf. ibid. 410:<br />
Drogo frater … a catipano ab imperatore misso paulo post eiicitur; cf. etiam DuC II p.220.<br />
caupona, -ae f. taberna vinaria – kocsma:<br />
Cauponam domi facere nulli vitio datur, quin et ille prepotens et patricius habetur, qui eam<br />
domi semper retinere potest, quando ager est in bibula et frequenti gente vini feracissimus:<br />
BONF. IV,5,48.<br />
cauponista, -ae m. qui in taberna potum <strong>ad</strong>ministrat – kocsmáros:<br />
Quedam (sic ed.) cauponista debet iurare Stephano pro IIII flor: 1396 Acta Cassov. p.99.<br />
cautiono, -are cautionem v. securitatem praebet – szavatol, biztosítékkal lát el:<br />
Praemissorum igitur ob valetudinem nostrae recognitionis ratum ob vigorem commisimus<br />
nostri sigilli maiori caractere pendenti in massula impresso caucionare: 1459 Schwartner, De<br />
scult. p.158.<br />
celatio, -onis f. actus aliquid abscondendi v. abdendi – elrejtés, rejtegetés:<br />
Aliqua nominatim duximus exprimenda (sc. vitia), que sunt: ... lapsus carnis, preter<br />
somnialem illusionem, quovis vocabulo censeantur, ... denudacio confessionis, percussio ex<br />
animo facta, ... collate rei celacio, quantumcunque parve: GREG.GYÖNGY. Constit. p.105<br />
(Rubr. LVII).<br />
140