akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d
akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d
dc_145_10 brevialis, -e ’liber b.’: liber horarum canonicarum, breviarium – breviárium: Quod condam frater Nicolaus ... quendam librum breviale (sic ed.) ipsius ecclesie ... alienasset: 1450 MKSz 1890 p.52. brucus v. -um -i. m. v. n. palus – mocsár: Exemplum Diogenis (ed.: quis et ubi?) de porco, qui libencius wult esse in ceno, quam in pura aqua et constabili de bruco, quem si sepelias in rosis, interiit, si in stercore, reviviscit: Serm.Quinqu. 17 (p.54); cf. etiam MWb. I pp.1587-1588. bucentaurus, -i m. nomen navis rei publicae Venetae – a velenceiek állami hajójának neve: Peractis rite sacris postridie bucentauro imposuere ac secundo amne Budam cum maximo comitum classe delabitur: BONF. II,10,387. Bucentaurus quoque ad velificandum Danubium ex ligno constructus: BONF. IV,7,120. bucula, -ae f. iuvenca – tinó: Pastor quidam, cum suam buculam claudicantem offendisset, ut vulneris inveniret auctorem, demissi cruoris vestigia legit. At, ubi ad sanguinei rivuli fontem pervenit, ubi bucula pascebatur, … Martis ensem invenit: BONF. I,3,52. burdo, -onis m. mulus – öszvér: Discantum vero vel in burdone cantare in nostro ordine omnino prohibemus: GREG.GYÖNGY. Constit. p.89 (Rubr. XXXIV). C cacodaemon, -is m. (κακοδαίμων) spiritus malignus, unus ex lemuribus – rossz szellem, démon: Quod genus mulierum (sc. magas), cum perniciosissimum rex ille (sc. Philimerus) reputasset, edicto suo in solitudines abegisse (sc. scribit Priscus), ne milites venenis inficerent aut eorum robora labefactarent, easque abactas per sylvas aliquamdiu vagatas cacodemonum se amplexibus incestasse hinc peperisse dirum genus hominum: BONF. I,2,183. Omnes e Bohemia cacodemones huius antistitis potestate procul abigi cogerentur: BONF. II,1,18. Ex Ungaris primus omnium Vatha … se cacodemonibus plane devovit: BONF. II,2,134. Puella, … cuius mentem cacodemon incesserat, sepulchro eius (sc. S. Elisabethae) imposita continuo liberata: BONF. II,8,341. cadian indecl. vox Turca: sacerdos et iudex – pap és bíró: Hic... addit... missum preterea ad Sophi maximum Turcarum cadian – sic illi sacerdotem appellant –, qui... inducias... confirmaret: 1524 Acta Tom. VII p.74. caelestius, -a, -um ad caelum i.e. Dei sanctorumque sedem spectans – égi, mennyei: In verbis istis propositis ... possumus considerare ... virtutem celestiam id est angelorum congratulancium amiracionem: Vízkelety, Magyar dominikánus p.524. caesor, -oris m. qui ligna caedit – (fa)vágó: Qualiter comlium nostrorum Transsilvanensium ipsorumque officiales singulis annis per cesores lignorum robora et ligna in silvis ipsorum ua recompensa succidi facerent: 1498 TT 1907 p.442. 136
dc_145_10 calamistro, -are calamistro ornare – sütővassal ondolál: Hec arma, videlicet angelum veste auro intexta coloris amethistini succinctum, flavam et calamistratam comam strophio sive serto gemmato pressam ... dandum duximus: 1502 Turul 1905 p.171; cf. MWb. II p.50. calcaneus, -i m. calx – sarok: Quare non absonum duxi hac saltem aetatula speculorum ac paradigmatum totius humanae vitae, ut hoc comicorum calcaneum aemulatione quadam ... sequi: BART.PANN. Gryllus ded. 2. calcariator, -oris m. (calcarator, calcator) calcarifex, faber calcaria conficiens – sarkantyúműves: Debet iurare ... Ditricus Beygel super calcaratorem XXVIII gs.: 1396 Acta Cassov. p.114. Quandam domum suam lapideam in dicto castro, in platea Beati Georgii martiris directe penes portam Iudeorum in acie in contigua vicinitate domus providi viri, Andree calcariatoris sitam et habitam: 1454 Végh,, Buda (p.91); cf. 1457 Ibid. 294 (p.91): quandam domum suam lapideam in nostri medio in platea Beati Georgii martiris a parte meridionali penes portam Iudeorum in vicinitate unius parvi loci fundi curie acialis iam ex novo muro circumventi ab una et domus Andree calcatoris ab altera partibus sitam et habitam. calculator, -oris m. contrascriptor rationis – számvizsgáló: Canonicis in sacristia capitulariter congregatis et de danda ratione magistri Valentini Buda de proventibus Beate Marie Virginis per eum tempore divisoratus sui administratis tractantibus et colloquentibus dederunt eidem calculatores et rationnatores dominos Iohannem ... et magistrum Petrum: 1516 Reg.Strig. p.115. calendatio lege calculatio Ut ipse calendacionis (orig.[ Df 245341]: tempore calculacionis) praesensit (sic, recte orig.: presens sit), hoc libenter admisi: 1477 Zimmermann, Urkb. VII p.135. calibeus, -a, -um ferreus, ex chalybe factus – vas-, acél: Res infrascripte excepte sunt de domo thavernica regia Bude ... ex ladula parva ferrea sive calibea: unum iocale sive monile aureum continens unum lapidem ballassum pulchrum cum tribus magnis unionibus oblongis, ... unus balassius auro inclusus, quinque saphiri etc.: 1521 Fons 2005 p.441. calipha, -ae m. princeps Aegyptiorum – egyiptomi uralkodó, kalifa: Hic superatis Egyptiis et calipha rege interempto diem obiit: BONF. II,5,200. calo, -onis m. famulus, servus, puer – inas, szolga: Neque vos gregariorum numerus plane deterreat, quando servos, calones, lixas et agreste quodque vilissimum genus hominum in legionum supplementa sumpserunt: BONF. I,4,138. Magna sagittariorum manus … hostilia castra per noctem lustrans venenatis spiculis infestabat, quin et calones, lixas ac servos iniecto inter tentoria laqueo captos plerumque trahebat: BONF. II,2,254; cf. ALMA 1995 p.67. calodaemon, -onis m. (καλοδαίμων) spiritus benivolus; hic: patronus divus – jó szellem; itt: védőszent: Deus … preterea non modo curandis variis rerum generibus diversas angelorum prefecturas imposuit et suum cuique homini calodemona dedit, verum etiam, ut res humane rite 137
- Page 85 and 86: Praefatio / Előszó: Vol. I p. V-I
- Page 87 and 88: információs rendszerei. (Historia
- Page 89 and 90: dc_145_10 Bourgain - Hubert, Le Lat
- Page 91 and 92: dc_145_10 Déri Balázs: A „Tekin
- Page 93 and 94: Budapestini MCMXCVII. Fehértói, H
- Page 95 and 96: Budapest 1993, 41-44. dc_145_10 Haj
- Page 97 and 98: dc_145_10 Szentpétery Imre szület
- Page 99 and 100: index. Edd. Margarita Kulcsár et P
- Page 101 and 102: dc_145_10 Mantello - Rigg, Medieval
- Page 103 and 104: dc_145_10 Norberg, Manuale Norberg,
- Page 105 and 106: dc_145_10 az idők folyamán. Veszp
- Page 107 and 108: dc_145_10 Stotz, Peter: Le sorti de
- Page 109 and 110: Thallóczy, Kamara haszna A Kamara
- Page 111 and 112: dc_145_10 középkori Magyarország
- Page 113 and 114: dc_145_10 SVPPLEMENTVM AD LEXICON L
- Page 115 and 116: dc_145_10 incursiones vel etiam com
- Page 117 and 118: dc_145_10 hominum admurmuratione ge
- Page 119 and 120: auxerit: MAX.TRANS. Epist. p.43. dc
- Page 121 and 122: dc_145_10 suorum amantissimus, omni
- Page 123 and 124: dc_145_10 ancillo, -are (ut ancilla
- Page 125 and 126: dc_145_10 anxiosus, -a, -um anxius,
- Page 127 and 128: dc_145_10 archiantistes, -antistiti
- Page 129 and 130: dc_145_10 asella, -ae f. asina parv
- Page 131 and 132: dc_145_10 Secundum orationem mandat
- Page 133 and 134: dc_145_10 obliquum transversatum: 1
- Page 135: dc_145_10 aequora velis. IAN.PANN.
- Page 139 and 140: dc_145_10 litteras ... Ara prioriss
- Page 141 and 142: dc_145_10 celsitas, -atis f. (nisi
- Page 143 and 144: Heus tu, quid stertis? Tu, inquam,
- Page 145 and 146: circumsepta, circumsepto) in castri
- Page 147 and 148: (LLMAeH II p.157,38 a -52 b ). coae
- Page 149 and 150: dc_145_10 colo, -are materiam coita
- Page 151 and 152: Stephanus de Cegled ... narrative e
- Page 153 and 154: dc_145_10 uissent compotando cum ei
- Page 155 and 156: dc_145_10 condimentarius, -ii m. qu
- Page 157 and 158: missam: 1518 Erdélyi, Register p.1
- Page 159 and 160: dc_145_10 Triclinia latissima haben
- Page 161 and 162: dc_145_10 ex tunc rector percipere
- Page 163 and 164: dc_145_10 crisos (χρυσός) vox
- Page 165 and 166: dc_145_10 curriductori domini sol.
- Page 167 and 168: dc_145_10 birtokos testülete, aki
- Page 169 and 170: domum diffinitoriam congregentur: G
- Page 171 and 172: dc_145_10 deploratus, -a, -um quod
- Page 173 and 174: dc_145_10 superflue excusare dicens
- Page 175 and 176: dc_145_10 dictu, -um ut supinum ver
- Page 177 and 178: dc_145_10 definitores ordinis vel c
- Page 179 and 180: dc_145_10 Voluit autem (sc. Christu
- Page 181 and 182: dc_145_10 ecapitis, -e Nec desunt,
- Page 183 and 184: BART.PANN. Epist. 1,4. dc_145_10 ei
- Page 185 and 186: dc_145_10 retulerunt damni querimon
dc_145_10<br />
calamistro, -are calamistro ornare – sütővassal ondolál:<br />
Hec arma, videlicet angelum veste auro intexta coloris amethistini succinctum, flavam et<br />
calamistratam comam strophio sive serto gemmato pressam ... dandum duximus: 1502 Turul<br />
1905 p.171; cf. MWb. II p.50.<br />
calcaneus, -i m. calx – sarok:<br />
Quare non absonum duxi hac saltem aetatula speculorum ac par<strong>ad</strong>igmatum totius humanae<br />
vitae, ut hoc comicorum calcaneum aemulatione qu<strong>ad</strong>am ... sequi: BART.PANN. Gryllus ded.<br />
2.<br />
calcariator, -oris m. (calcarator, calcator) calcarifex, faber calcaria conficiens –<br />
sarkantyúműves:<br />
Debet iurare ... Ditricus Beygel super calcaratorem XXVIII gs.: 1396 Acta Cassov. p.114.<br />
Quandam domum suam lapideam in dicto castro, in platea Beati Georgii martiris directe<br />
penes portam Iudeorum in acie in contigua vicinitate domus providi viri, Andree calcariatoris<br />
sitam et habitam: 1454 Végh,, Buda (p.91); cf. 1457 Ibid. 294 (p.91): quandam domum suam<br />
lapideam in nostri medio in platea Beati Georgii martiris a parte meridionali penes portam<br />
Iudeorum in vicinitate unius parvi loci fundi curie acialis iam ex novo muro circumventi ab<br />
una et domus Andree calcatoris ab altera partibus sitam et habitam.<br />
calculator, -oris m. contrascriptor rationis – számvizsgáló:<br />
Canonicis in sacristia capitulariter congregatis et de danda ratione magistri Valentini Buda de<br />
proventibus Beate Marie Virginis per eum tempore divisoratus sui <strong>ad</strong>ministratis tractantibus et<br />
colloquentibus dederunt eidem calculatores et rationnatores dominos Iohannem ... et<br />
magistrum Petrum: 1516 Reg.Strig. p.115.<br />
calendatio lege calculatio<br />
Ut ipse calendacionis (orig.[ Df 245341]: tempore calculacionis) praesensit (sic, recte orig.:<br />
presens sit), hoc libenter <strong>ad</strong>misi: 1477 Zimmermann, Urkb. VII p.135.<br />
calibeus, -a, -um ferreus, ex chalybe factus – vas-, acél:<br />
Res infrascripte excepte sunt de domo thavernica regia Bude ... ex l<strong>ad</strong>ula parva ferrea sive<br />
calibea: unum iocale sive monile aureum continens unum lapidem ballassum pulchrum cum<br />
tribus magnis unionibus oblongis, ... unus balassius auro inclusus, quinque saphiri etc.: 1521<br />
Fons 2005 p.441.<br />
calipha, -ae m. princeps Aegyptiorum – egyiptomi uralkodó, kalifa:<br />
Hic superatis Egyptiis et calipha rege interempto diem obiit: BONF. II,5,200.<br />
calo, -onis m. famulus, servus, puer – inas, szolga:<br />
Neque vos gregariorum numerus plane deterreat, quando servos, calones, lixas et agreste<br />
quodque vilissimum genus hominum in legionum supplementa sumpserunt: BONF. I,4,138.<br />
Magna sagittariorum manus … hostilia castra per noctem lustrans venenatis spiculis<br />
infestabat, quin et calones, lixas ac servos iniecto inter tentoria laqueo captos plerumque<br />
trahebat: BONF. II,2,254; cf. ALMA 1995 p.67.<br />
calodaemon, -onis m. (καλοδαίμων) spiritus benivolus; hic: patronus divus – jó szellem; itt:<br />
védőszent:<br />
Deus … preterea non modo curandis variis rerum generibus diversas angelorum prefecturas<br />
imposuit et suum cuique homini calodemona dedit, verum etiam, ut res humane rite<br />
137