akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d
akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d
dc_145_10 bacchanalis, -e ad dies ieiunium quadragesimale praecedentes pertinens – farsangi: Quicquid negotiosis diebus plebs ipsa parat, bacchanales absumunt ferie: BONF. IV,5,49. B baldachinum, -i n. (baldiquinum, baldigno) (Ital.: baldacco) pannus pretiosus – értékes szövet: Decem paria indumentorum ... altaris Beati Mychaelis archangeli de exameto, purpura et de baldiquino ( CD Hung. VII/2, 47: baldigno) deaurato cum choopertoria de syndone et manutergiis: 1276 Veszpr.okl. I p.67 = DF 200695; cf. DuC I p.533. ballistarius, -a, -um (balistarius) ad ballistam pertinens – számszeríjhoz tartozó v. való: Item thelas balistarias cum doliis III et cistis IIII: 1524 Dl 26331. ballistator, -oris m. opifex arcuum - íjgyártó: Nos ... consules et iurati cives, ... Martinus carnifex, Barthoss sutor, Paulus ballistator ... notum fore volumus etc.: 1459 Schwartner, De scult. p.156. ballistipar, -is m. (balistipar) artifex, qui arcuballistam praeparat – számszeríj készítő: Item circa ballistiparem ad Crapinam miseram sabbato Miklos et eidem ad expensas dedi sol. XVI: 1481 Mon.civ.Zagr. XI p.265. Domum habitacionis eorundem ... retro in curia totalis domus dicti condam Georgii balistiparis habitam: 1490 Végh, Buda p.119 = Df 208830; cf. ibid. p.120: Quintam partem cuiusdam domus dicti condam Georgii balistiparis, patris sui. balneamen, -inis n. (balniamen) usus aquarum – fürdés: Domina Elizabeth super Georgium muratorem LV gs. et II flor. pro censu, pro residuo, videlicet balniamine et aliis, tenentur facere racionem: 1395 Acta Cassov. p.78. balneatorius, -a, -um ad locum, ubi lavatur, pertinens – fürdő-: Item quamdam clinam seu stubam balneatoriam circa pontem ... contulimus conventui: 1342 CD Hung. VIII/4 p.584 = Dl 3478, 3479; cf. autem copiam saeculi XVIII: balneariam; cf. ’balneatorium’. balneatrix, -icis f. femina balneum possidens – fürdősnő v. –né: Balneatrix debet iurare Iohanni quondam Ioannis (sic) Stal diner pro XXXIX : 1396 Acta Cassov. p.114. balsamentum, -i n. liquor quidam suave olens - illatos folyadék: Scutellas meas argenteas magnas duodecim cum tribus parvis pro balsamentis lego similiter ecclesie prefate ad labores reliquiarum: 1499 Mon.civ.Zagr. II p.517. balsamicus, -a, -um quod ex balsamo est et suave olet – illatos: Heu evanuit odor balsamicus per totum mundum difusus: 1476 Kovachich, Scriptores II p.4. bandum, -i vexillum, signum; herald.: fascia – zászló, jelvény; a címertanban: pólya: Nobilitatis arma seu insignia ... elargimur videlicet scutum campi aurei, ... in eo unam gruem coloris proprii in uno tantummodo pede stantem, idemque scutum duabus bandis seu tressis nigris a posteriore parte eiusdem gruis et superiore margine usque ad inferiorem quasi per 132
dc_145_10 obliquum transversatum: 1405 Áldásy, Címereslevelek I p.5 = Dl 64 122; cf. Nyáry, Heraldika p.229. baptillum, -i n. (babtillum) solea ferrea – patkó: Item fabro pro babtillo XXXII denarios: 1424 Zsigm.oklt. XI, 1560 (p.621). barbitos, -i m. (Gr.: βάρβιτος) instrumentum musicum, lyra – lant: Utinam fata tulissent, ut exhiberet mihi Euterpe tibias, Polymiaque barbiton tradere: MICH.STYR. p.89. barbula, -ae f. barba parva – szakáll: Monocerota ... sive unicornum iuba per collum diffusa, unice, sed acuto oblongoque cornu ex fronte porrecto, barba sub malis pauca, rmissa cauda tortiliter reflexa, ungulus instar barbule ac iube auratis, altero pede anteriori, dextro videlicet supra unius scopuli ca vato etc. ... adiecimus: 1513 Turul 1941 p.82. bascauda, -ae f. vas ad lavandum idoneum – mosogatóedény: Hesterno domicaenio relicto / ... bascaudas cupio comesse tecum: c.1510 Anal.nova (Piso) p.409. bassaeus, -i m. (basseus) praefectus urbis v. provinciae apud Turcos - török városi v. tartományi kormányzó, basa: Post imperatorem apud eam gentem bassei supremum locum tenent et … imperatoriam potestatem gerunt: BONF. III,5,201; cf. ibid. 196, 199, 200, 201, 204, 208, 212, 251, 274, 282, 294, 299. Carambus … Asie prefectus et bassei frater, qui inter ceteros apud ipsorum regem principatum fuerat assecutus: BONF. III,5,392. Ut Corvinus et Michael cum duobus basseis … prelium inirent: BONF. III,6,279. Alii fugatis basseis … adoriendum Turcorum regem esse censebant: BONF. III,6,284. Maumethes in duo castra exercitum dividit, altera preter Savum, quibus basseus Asie, altera preter Danubium, quibus ipse preerat, rite locat: BONF. III,8,41; cf. ibid. 62, et III,6,278, 280, 297; III,7,115 III,8,100, 102; cf. ’basa’. basse adv. voce gravi – mély hangon: Ideo mediocriter cantabimus, non nimis alte, nec nimis basse: GREG.GYÖNGY. Constit. p.89 (Rubr. XXXIV). Batrachomyomachia titulus operis: pugna ranarum cum muribus – békaegérharc: Ita tandem mihi persuasi, ut Batrachomyomachiam, hoc est ranarum murumque proelium tuae consultatissime Minervae exhilarandi gratia mitterem. BART.PANN. Ded. 2. beginarius, -a, -um (biguinarius) quod beginarum proprium est – begina-: Eam sollicitare ceperunt, ut si non plus, saltem ob gratiam omnium ipsarum relicto ordine et claustro sui (sic) clausura salutari cum aliquibus ... facile consentientibus vel alterius ordinis, maxime Cisterciensem vel biguinariam apud eas vel cum eis duceret conversationem: Leg.Marg. 18 (p.693); cf. ALMA 1995 p.63 s.v. ’beginalis’. begus, -i m. provinciae ’vilajet’ nominatae apud Turcos praefectus duxque exercitus - török tartományi kormányzó és hadtestparancsnok, bég: Turcarum imperator ... alteri exercitui ... Mahomet begum, virum rei militaris peritissimum praefecit: 1521 Epist.procer. I p.144; cf. ibid. p.147: Mittit ad Transsilvaniam duce Mehmet bego bellatorum circiter 100 millia. 133
- Page 81 and 82: dc_145_10 megbízhatóságának ell
- Page 83 and 84: külön a saját munkámhoz készí
- Page 85 and 86: Praefatio / Előszó: Vol. I p. V-I
- Page 87 and 88: információs rendszerei. (Historia
- Page 89 and 90: dc_145_10 Bourgain - Hubert, Le Lat
- Page 91 and 92: dc_145_10 Déri Balázs: A „Tekin
- Page 93 and 94: Budapestini MCMXCVII. Fehértói, H
- Page 95 and 96: Budapest 1993, 41-44. dc_145_10 Haj
- Page 97 and 98: dc_145_10 Szentpétery Imre szület
- Page 99 and 100: index. Edd. Margarita Kulcsár et P
- Page 101 and 102: dc_145_10 Mantello - Rigg, Medieval
- Page 103 and 104: dc_145_10 Norberg, Manuale Norberg,
- Page 105 and 106: dc_145_10 az idők folyamán. Veszp
- Page 107 and 108: dc_145_10 Stotz, Peter: Le sorti de
- Page 109 and 110: Thallóczy, Kamara haszna A Kamara
- Page 111 and 112: dc_145_10 középkori Magyarország
- Page 113 and 114: dc_145_10 SVPPLEMENTVM AD LEXICON L
- Page 115 and 116: dc_145_10 incursiones vel etiam com
- Page 117 and 118: dc_145_10 hominum admurmuratione ge
- Page 119 and 120: auxerit: MAX.TRANS. Epist. p.43. dc
- Page 121 and 122: dc_145_10 suorum amantissimus, omni
- Page 123 and 124: dc_145_10 ancillo, -are (ut ancilla
- Page 125 and 126: dc_145_10 anxiosus, -a, -um anxius,
- Page 127 and 128: dc_145_10 archiantistes, -antistiti
- Page 129 and 130: dc_145_10 asella, -ae f. asina parv
- Page 131: dc_145_10 Secundum orationem mandat
- Page 135 and 136: dc_145_10 aequora velis. IAN.PANN.
- Page 137 and 138: dc_145_10 calamistro, -are calamist
- Page 139 and 140: dc_145_10 litteras ... Ara prioriss
- Page 141 and 142: dc_145_10 celsitas, -atis f. (nisi
- Page 143 and 144: Heus tu, quid stertis? Tu, inquam,
- Page 145 and 146: circumsepta, circumsepto) in castri
- Page 147 and 148: (LLMAeH II p.157,38 a -52 b ). coae
- Page 149 and 150: dc_145_10 colo, -are materiam coita
- Page 151 and 152: Stephanus de Cegled ... narrative e
- Page 153 and 154: dc_145_10 uissent compotando cum ei
- Page 155 and 156: dc_145_10 condimentarius, -ii m. qu
- Page 157 and 158: missam: 1518 Erdélyi, Register p.1
- Page 159 and 160: dc_145_10 Triclinia latissima haben
- Page 161 and 162: dc_145_10 ex tunc rector percipere
- Page 163 and 164: dc_145_10 crisos (χρυσός) vox
- Page 165 and 166: dc_145_10 curriductori domini sol.
- Page 167 and 168: dc_145_10 birtokos testülete, aki
- Page 169 and 170: domum diffinitoriam congregentur: G
- Page 171 and 172: dc_145_10 deploratus, -a, -um quod
- Page 173 and 174: dc_145_10 superflue excusare dicens
- Page 175 and 176: dc_145_10 dictu, -um ut supinum ver
- Page 177 and 178: dc_145_10 definitores ordinis vel c
- Page 179 and 180: dc_145_10 Voluit autem (sc. Christu
- Page 181 and 182: dc_145_10 ecapitis, -e Nec desunt,
dc_145_10<br />
obliquum transversatum: 1405 Áldásy, Címereslevelek I p.5 = Dl 64 122; cf. Nyáry,<br />
Heraldika p.229.<br />
baptillum, -i n. (babtillum) solea ferrea – patkó:<br />
Item fabro pro babtillo XXXII denarios: 1424 Zsigm.oklt. XI, 1560 (p.621).<br />
barbitos, -i m. (Gr.: βάρβιτος) instrumentum musicum, lyra – lant:<br />
Utinam fata tulissent, ut exhiberet mihi Euterpe tibias, Polymiaque barbiton tr<strong>ad</strong>ere:<br />
MICH.STYR. p.89.<br />
barbula, -ae f. barba parva – szakáll:<br />
Monocerota ... sive unicornum iuba per collum diffusa, unice, sed acuto oblongoque cornu ex<br />
fronte porrecto, barba sub malis pauca, rmissa cauda tortiliter reflexa, ungulus instar<br />
barbule ac iube auratis, altero pede anteriori, dextro videlicet supra unius scopuli ca vato etc. ... <strong>ad</strong>iecimus: 1513 Turul 1941 p.82.<br />
bascauda, -ae f. vas <strong>ad</strong> lavandum idoneum – mosogatóedény:<br />
Hesterno domicaenio relicto / ... bascaudas cupio comesse tecum: c.1510 Anal.nova (Piso)<br />
p.409.<br />
bassaeus, -i m. (basseus) praefectus urbis v. provinciae apud Turcos - török városi v.<br />
tartományi kormányzó, basa:<br />
Post imperatorem apud eam gentem bassei supremum locum tenent et … imperatoriam<br />
potestatem gerunt: BONF. III,5,201; cf. ibid. 196, 199, 200, 201, 204, 208, 212, 251, 274,<br />
282, 294, 299. Carambus … Asie prefectus et bassei frater, qui inter ceteros apud ipsorum<br />
regem principatum fuerat assecutus: BONF. III,5,392. Ut Corvinus et Michael cum duobus<br />
basseis … prelium inirent: BONF. III,6,279. Alii fugatis basseis … <strong>ad</strong>oriendum Turcorum<br />
regem esse censebant: BONF. III,6,284. Maumethes in duo castra exercitum dividit, altera<br />
preter Savum, quibus basseus Asie, altera preter Danubium, quibus ipse preerat, rite locat:<br />
BONF. III,8,41; cf. ibid. 62, et III,6,278, 280, 297; III,7,115 III,8,100, 102; cf. ’basa’.<br />
basse <strong>ad</strong>v. voce gravi – mély hangon:<br />
Ideo mediocriter cantabimus, non nimis alte, nec nimis basse: GREG.GYÖNGY. Constit.<br />
p.89 (Rubr. XXXIV).<br />
Batrachomyomachia titulus operis: pugna ranarum cum muribus – békaegérharc:<br />
Ita tandem mihi persuasi, ut Batrachomyomachiam, hoc est ranarum murumque proelium tuae<br />
consultatissime Minervae exhilarandi gratia mitterem. BART.PANN. Ded. 2.<br />
beginarius, -a, -um (biguinarius) quod beginarum proprium est – begina-:<br />
Eam sollicitare ceperunt, ut si non plus, saltem ob gratiam omnium ipsarum relicto ordine et<br />
claustro sui (sic) clausura salutari cum aliquibus ... facile consentientibus vel alterius ordinis,<br />
maxime Cisterciensem vel biguinariam apud eas vel cum eis duceret conversationem:<br />
Leg.Marg. 18 (p.693); cf. ALMA 1995 p.63 s.v. ’beginalis’.<br />
begus, -i m. provinciae ’vilajet’ nominatae apud Turcos praefectus duxque exercitus - török<br />
tartományi kormányzó és h<strong>ad</strong>testparancsnok, bég:<br />
Turcarum imperator ... alteri exercitui ... Mahomet begum, virum rei militaris peritissimum<br />
praefecit: 1521 Epist.procer. I p.144; cf. ibid. p.147: Mittit <strong>ad</strong> Transsilvaniam duce Mehmet<br />
bego bellatorum circiter 100 millia.<br />
133
Change language