akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d
akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d akadémiai doktori értekezés svpplementvm ad lexicon ... - REAL-d
dc_145_10 alineus lege alienus Me et servitia mea vre dtioni rme humiliter commendo, que mihi ignoscat, quod hec quoque alinea manu sunt scripta, nondum ex lippitudine oculorum plane confirmato (sic): 1526 Acta Tom. VIII p.25. allegorice adv. per allegoriam, in imagine - allegorikusan, képletes értelemben: Sub methafora triplicis rei nominate in verbo presenti scilicet mannatis, ignis et solis, allegorice trium fit expressio persanctarum, scilicet Thome apostoli, apostolici chori, et apostolorum Domini: Serm.Quinqu. 7 (p.36). Et sicut allegorice dicuntur ultima etate ultima futura, ita eciam anagogice dicuntur ultima eterna bona: Serm.Quinqu. 17 (p.54). Luminare maius, id est Sol, allegorice designat Petrum, quia est princeps apostolorum: Serm.Quinqu. 81 (p.175). Una diccio est et sensum habet multiplicem, quia litteraliter est terrena civitas, moraliter anima, allegorice ecclesia, anagogice patria: Serm.Quinqu. 160 (p.336). allicitivus, -a, -um incitans, hortatorius – ösztönző: Vulneratus est peccator, sanatur vino, pungitur compunccionis et oleo allicitive promissionis: Serm.Quinqu. 68 (p.147). allicium lege alicuius Ut nullus regnicolarum nostrorum ipsos … ad allicium ( sic ed., recte orig. [Dl 71635]: alicuius) alterius iudicis … nisi ad presentiam comitis terrestris dicti comitatus possit citare et evocare: 1336 CD Hung. VIII/4 p.169. alligatio, -onis f. (alligacio) res, quae colligatae sunt – összekötözés, összekötözött dolgok: In martirio suo vehemenciam fecit multitudo passionum et amaritudo. Multitudo vero in fasciculo, qui continet multarum rerum alligaciones: Serm.Quinqu. 43 (p.99). altiusculus, -a, -um non nimium altus – magasabb: Referunt ... Amoratem ... suum agmen altiuscula fossa valloque premunivisse: BONF. III,6,278. Gravis armature milites vallum prefringunt, altiusculam repente fossam superant: BONF. IV,8,32. alumen, -inis n. metallum, quo coria perficiuntur – cserzőanyagként használt ásvány, timsó: De una lagena aluminis proprie Alawn dicti ... bonos quatuor grossos (sc. solvant mercatores): 1436 Mon.Budapest III/2 p.272. Item per tempora precedencia ad parandas cutes emi an Andrys aluminis funtas quatuor: 1481 Mon.civ.Zagr. XI p.269; cf. ALMA 1995 p.54 cum sensu alio. alumna, -ae f. ancilla, serva (in imag.) - szolgálólány (kép.): Ianum, inquam, quem vel antiquitas doctrinarum omnium parens et alumna procul dubio suspexisset: 1513 Teleki-Kovásznay, IAN.PANN. II p.253. aluta, -ae f. corium alumine confectum in imag.: crumena, loculus --- timsóval kikészített bőr kép.: erszény: Irritare tamen si vult emptoris alutam, / nequitias satis est dicere vendo novas: c.1510 Anal.nova (Piso) p.408. amans, -tis ut adi.: carus, dilectus – kedves, kedvelt: Cum ex legatis unus esset regine amantissimus: BONF. III,4,174. Wladislaus occidit … 120
dc_145_10 suorum amantissimus, omnium morum nobilitate precellens: BONF. III,6,301; cf. ALMA 1995 p.54. amaresco, -ere amarum fieri – megkeseredik, keserűvé válik: Sic caro assa, que per ignem conteritur et minor efficitur et amarescit sicut cinis, qui remanet de lignis adustis: Serm.Quinqu. 116 (p.246). amativus, -a, -um caritatis v. amoris plenus – szerető, szeretetteli: Tren. II.: ’Effusum est in terra iecur meum’, id est vis amativa cordis. In iecore enim est sedes amoris: Serm.Quinqu. 188 (p.383). amatorius, -a, -um ad amorem incitans – szerelemre ösztönző: Si cantilenas amatorias dixit, ... si incantationes fecit, ut ametur: Bárczi p.65 (= OD 39,T). amatus, -a, -um (nisi ’ama[n]ciores’ legi debet) blanditiarum cupiens – szerelmes természetű: Ffemina dicta est in ... ab ignea vi, ... quia vehementer concupiscit. Amaciores enim femine sunt tam in hominibus quam in animalibus: Serm.Quinqu. 88 (p.188). ambrosius, -a, -um quod naturam cibi deorum habet – ambrózia-: Tunc etiam nostras coepit contingere mensas, / ambrosios large iussus potare liquores (sc. Franciscus): IAN.PANN. Celebr. 207-208. amethystinus, -a, -um (amethistinus) violacei coloris – violaszínű, ametiszt-: Hec arma, videlicet angelum veste auro intexta coloris amethistini succinctum, flavam et calamistratam comam strophio sive serto gemmato pressam ... dandum duximus: 1502 Turul 1905 p.171; cf. Schwartner, Introduct. p.381: amethystinus. amicabilitas, -atis f. status v. natura amabilis – barátságosság: Nam ad ea, que sunt supererogacionis, non cogimur necessitate precepti, sed inducimur amicabilitate consilii, Augustinus (ed.: ubi?): Serm.Quinqu. 30 (p.77). 2. amita, -ae f. soror patris v. matris – nagynéni: Cuius sanctitati usque hodie curationis beneficia crebra perhibent testimonia. Beate etiam Elizabeth, amite sue, cuius gloriosa merita tota pene cum gaudio celebrat ecclesia: Leg.Marg. 12 (p.689). Dicto velo cum caput regis in periculo mortis existentis diligentia provida Anne ducisse, amite sue fuisset involutum: Leg.Marg. 52 (p.706). Rex ... per suffragia sororis virginis Margarite, amite sue omnino esset curatus: Leg.Marg.52 (p.706); omnes loci allati sunt in editione per coniecturam corrigati, in manuscripto enim legitur ’amice’, quod sensui contardicit. amixcio vide admixtio (Serm.Quinqu. 2 [p.27]). amlustre, -is n. gubernaculum navis – hajókormány: Quoniam, ut dicit Aristoteles in Topicis (ed.: ubi?): Non pulcher, sed sapiens ponitur ad amplustre, id est regnum, navis, id est ecclesie: Serm.Quinqu. 150 (p.313). amphibologia, -ae f. (Gr.: α̉μφίβολος), sensus incertus vel anceps --- kétértelműség, bizonytalan jelentés: Regina, clamdestina (sic) sponsalia peragit nichilque rogatus aliud spondere visus est, quam 121
- Page 69 and 70: dc_145_10 erőfeszítésnek tűnhet
- Page 71 and 72: dc_145_10 tulajdonnévi eredetű me
- Page 73 and 74: dc_145_10 Constantinopolitanus impe
- Page 75 and 76: Bugat: 1274 Vasi Szle 1979 p.365. K
- Page 77 and 78: Béla felvidéki gyűjtéseiből tu
- Page 79 and 80: dc_145_10 határai között összes
- Page 81 and 82: dc_145_10 megbízhatóságának ell
- Page 83 and 84: külön a saját munkámhoz készí
- Page 85 and 86: Praefatio / Előszó: Vol. I p. V-I
- Page 87 and 88: információs rendszerei. (Historia
- Page 89 and 90: dc_145_10 Bourgain - Hubert, Le Lat
- Page 91 and 92: dc_145_10 Déri Balázs: A „Tekin
- Page 93 and 94: Budapestini MCMXCVII. Fehértói, H
- Page 95 and 96: Budapest 1993, 41-44. dc_145_10 Haj
- Page 97 and 98: dc_145_10 Szentpétery Imre szület
- Page 99 and 100: index. Edd. Margarita Kulcsár et P
- Page 101 and 102: dc_145_10 Mantello - Rigg, Medieval
- Page 103 and 104: dc_145_10 Norberg, Manuale Norberg,
- Page 105 and 106: dc_145_10 az idők folyamán. Veszp
- Page 107 and 108: dc_145_10 Stotz, Peter: Le sorti de
- Page 109 and 110: Thallóczy, Kamara haszna A Kamara
- Page 111 and 112: dc_145_10 középkori Magyarország
- Page 113 and 114: dc_145_10 SVPPLEMENTVM AD LEXICON L
- Page 115 and 116: dc_145_10 incursiones vel etiam com
- Page 117 and 118: dc_145_10 hominum admurmuratione ge
- Page 119: auxerit: MAX.TRANS. Epist. p.43. dc
- Page 123 and 124: dc_145_10 ancillo, -are (ut ancilla
- Page 125 and 126: dc_145_10 anxiosus, -a, -um anxius,
- Page 127 and 128: dc_145_10 archiantistes, -antistiti
- Page 129 and 130: dc_145_10 asella, -ae f. asina parv
- Page 131 and 132: dc_145_10 Secundum orationem mandat
- Page 133 and 134: dc_145_10 obliquum transversatum: 1
- Page 135 and 136: dc_145_10 aequora velis. IAN.PANN.
- Page 137 and 138: dc_145_10 calamistro, -are calamist
- Page 139 and 140: dc_145_10 litteras ... Ara prioriss
- Page 141 and 142: dc_145_10 celsitas, -atis f. (nisi
- Page 143 and 144: Heus tu, quid stertis? Tu, inquam,
- Page 145 and 146: circumsepta, circumsepto) in castri
- Page 147 and 148: (LLMAeH II p.157,38 a -52 b ). coae
- Page 149 and 150: dc_145_10 colo, -are materiam coita
- Page 151 and 152: Stephanus de Cegled ... narrative e
- Page 153 and 154: dc_145_10 uissent compotando cum ei
- Page 155 and 156: dc_145_10 condimentarius, -ii m. qu
- Page 157 and 158: missam: 1518 Erdélyi, Register p.1
- Page 159 and 160: dc_145_10 Triclinia latissima haben
- Page 161 and 162: dc_145_10 ex tunc rector percipere
- Page 163 and 164: dc_145_10 crisos (χρυσός) vox
- Page 165 and 166: dc_145_10 curriductori domini sol.
- Page 167 and 168: dc_145_10 birtokos testülete, aki
- Page 169 and 170: domum diffinitoriam congregentur: G
dc_145_10<br />
alineus lege alienus<br />
Me et servitia mea vre dtioni rme humiliter commendo, que mihi<br />
ignoscat, quod hec quoque alinea manu sunt scripta, nondum ex lippitudine oculorum plane<br />
confirmato (sic): 1526 Acta Tom. VIII p.25.<br />
allegorice <strong>ad</strong>v. per allegoriam, in imagine - allegorikusan, képletes értelemben:<br />
Sub methafora triplicis rei nominate in verbo presenti scilicet mannatis, ignis et solis,<br />
allegorice trium fit expressio persanctarum, scilicet Thome apostoli, apostolici chori, et<br />
apostolorum Domini: Serm.Quinqu. 7 (p.36). Et sicut allegorice dicuntur ultima etate ultima<br />
futura, ita eciam anagogice dicuntur ultima eterna bona: Serm.Quinqu. 17 (p.54). Luminare<br />
maius, id est Sol, allegorice designat Petrum, quia est princeps apostolorum: Serm.Quinqu. 81<br />
(p.175). Una diccio est et sensum habet multiplicem, quia litteraliter est terrena civitas,<br />
moraliter anima, allegorice ecclesia, anagogice patria: Serm.Quinqu. 160 (p.336).<br />
allicitivus, -a, -um incitans, hortatorius – ösztönző:<br />
Vulneratus est peccator, sanatur vino, pungitur compunccionis et oleo allicitive promissionis:<br />
Serm.Quinqu. 68 (p.147).<br />
allicium lege alicuius<br />
Ut nullus regnicolarum nostrorum ipsos … <strong>ad</strong> allicium ( sic ed., recte orig. [Dl 71635]:<br />
alicuius) alterius iudicis … nisi <strong>ad</strong> presentiam comitis terrestris dicti comitatus possit citare et<br />
evocare: 1336 CD Hung. VIII/4 p.169.<br />
alligatio, -onis f. (alligacio) res, quae colligatae sunt – összekötözés, összekötözött dolgok:<br />
In martirio suo vehemenciam fecit multitudo passionum et amaritudo. Multitudo vero in<br />
fasciculo, qui continet multarum rerum alligaciones: Serm.Quinqu. 43 (p.99).<br />
altiusculus, -a, -um non nimium altus – magasabb:<br />
Referunt ... Amoratem ... suum agmen altiuscula fossa valloque premunivisse: BONF.<br />
III,6,278. Gravis armature milites vallum prefringunt, altiusculam repente fossam superant:<br />
BONF. IV,8,32.<br />
alumen, -inis n. metallum, quo coria perficiuntur – cserzőanyagként használt ásvány, timsó:<br />
De una lagena aluminis proprie Alawn dicti ... bonos quatuor grossos (sc. solvant<br />
mercatores): 1436 Mon.Budapest III/2 p.272. Item per tempora precedencia <strong>ad</strong> parandas cutes<br />
emi an Andrys aluminis funtas quatuor: 1481 Mon.civ.Zagr. XI p.269; cf. ALMA 1995 p.54<br />
cum sensu alio.<br />
alumna, -ae f. ancilla, serva (in imag.) - szolgálólány (kép.):<br />
Ianum, inquam, quem vel antiquitas doctrinarum omnium parens et alumna procul dubio<br />
suspexisset: 1513 Teleki-Kovásznay, IAN.PANN. II p.253.<br />
aluta, -ae f. corium alumine confectum in imag.: crumena, loculus --- timsóval kikészített bőr<br />
kép.: erszény:<br />
Irritare tamen si vult emptoris alutam, / nequitias satis est dicere vendo novas: c.1510<br />
Anal.nova (Piso) p.408.<br />
amans, -tis ut <strong>ad</strong>i.: carus, dilectus – kedves, kedvelt:<br />
Cum ex legatis unus esset regine amantissimus: BONF. III,4,174. Wl<strong>ad</strong>islaus occidit …<br />
120
Change language