ijcns cx oraculis d^oriim plcraq;gcrebat. - Memoria de Madrid
ijcns cx oraculis d^oriim plcraq;gcrebat. - Memoria de Madrid
ijcns cx oraculis d^oriim plcraq;gcrebat. - Memoria de Madrid
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^ ^ OPHTHEGMATVM<br />
A. lly X O P T I M I S<br />
V T R I V S Qjr E L I N G V AE<br />
s C K 1 P r o H I B V 8<br />
^^ Li li RI VIIL<br />
V - j ^ j r u i M ^ y r I I í Tr^}^<br />
^ ' '
y m i L i m » ^<br />
M W i « fukiìfitM é n P m b ^ á í ^<br />
-ST—<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
N D E X P E Rfonarum.<br />
Chem p»f<br />
A<br />
69»<br />
K,idrUñué Ußr íoó<br />
xAiriA'.xu« fophiíis 84.^<br />
u£¿ypiti<br />
^¿ItéintufpiiiílA S.Sf<br />
v^fchtnes ,g)S<br />
t/£.fchyiiu éçt<br />
t/£tolph tjttidém ut<br />
%.4ftr orator éi-i<br />
^fiicAiiUi cenfir íys<br />
pi£l»r<br />
^¿athoc'€S 470<br />
^^j^eßlam cphoru« /í<br />
^^fif olêt Çfeowhoti<br />
^^rfpot^ ^TauJUtiu<br />
^-uprtmuâ 44,<br />
kA^ù fecwndtu 4p<br />
i^fftMM so<br />
^gü ^r^ivm 7/fl<br />
t<br />
TeUeri s»<br />
*AUiiiadit iff.f0i.SS7<br />
^ f ^ O r J l i , uf Hí<br />
^l
^Aittimdchus pottA<br />
xAntitfclm ^si<br />
KAiitiochtiStphcftii s)<br />
¿yihliocfjm Spiphaues 6^3<br />
^%Antiochw turiita ^Sr<br />
^ntiockas tfuartu4 Hid.<br />
^ntiocfAis Cophif^<br />
iAHtipater Hitfcponr.S^^<br />
Mtipater Cjrtn. S-i.Syi<br />
^ntiHhtnts 75a<br />
lyintonii u^ 6it<br />
iM-sjinUnuts sy6<br />
mM. Ky4ntonij fAmillATU<br />
fluid Ain 69$<br />
oippiui • 4^55 tfP/<br />
K>ipcllef spj<br />
v^r/tiKi ys^;<br />
iAfvadion a.luUtof ^op<br />
\^rcefiUm 166,716,794<br />
\Archdai*s ^jt<br />
^TChidA^ftdAt ct<br />
xArthidAnnu Zeuxidami<br />
JSrchidamw alter 6$ (6i<br />
^rchileoiiii/hater tS^<br />
K^rchyU Tatertrintu 726<br />
1 ^ ' D E X<br />
^rgtM 5;<br />
sArijlarchmThMeClM p.t-<br />
'^ntifAtiir jffx '' O^i'ifii/telts<br />
ter ' '<br />
^ri^ipes'iuittu ^pV<br />
¿Artftippus<br />
^niio<br />
xAriiltiphcn<br />
Jiri'M<br />
KArtostrxti '<br />
^rtoxcrxei d!ter<br />
^fJepia<strong>de</strong>s<br />
^JintHS Villi0<br />
'M i^*i>itonius ¿4fiycrAiid.iS ardtor<br />
^theos Scytha<br />
u/i henien/ts quidam<br />
sAthenodor-M<br />
¿MnAtttlius<br />
^tt titu rtgufuf<br />
2J9<br />
69.7if g§i<br />
ssg<br />
Spi<br />
S7t<br />
pop<br />
369<br />
^ufidiuiWiodtiiM S^f<br />
Cdavitu ^t^^iius Ciifi^r<br />
363.6)7<br />
sAurcl,ani^ 627<br />
. TT<br />
^AHH, B fi^<br />
Bias LAttdmoyinu 6S<br />
"Tiiaf Priefunt<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
'Sibn'tu 6h<br />
Biitt
•Bio« Boryfiftenites ,<br />
.P E \ S o K ^ M.<br />
Hithys paraßtut 7t}<br />
'ßiKAntiiu quidam 6st<br />
lioHofus • 6}o<br />
tf)<br />
'Braß d IS 69<br />
M.Bruttèt sf] gS2<br />
'hrutm iunior é)s<br />
^Bitrii léó^<br />
C<br />
^ t/if/V wMeUÜtu S6t<br />
^-^LXàcUius 69s<br />
C.Ufar . pof<br />
UßUitif ~ ó3t,ój9<br />
CÀfanuó Indui 922<br />
C.CaU^ÌU ^IS.SÍ?<br />
CuHicratídi»! i 6<br />
Cñliipe<strong>de</strong>s hiÜTh 29<br />
^U^íiion » 7jo<br />
• es?<br />
Cambyfet < ¿si<br />
Canipatíus CíS<br />
C'nna 73 f<br />
Canw íihicen Sóe<br />
^ntCATACùìim €t6<br />
Carnea<strong>de</strong>s y 90<br />
(^'tfius J7Í<br />
\Caflm Sevem áj U^p^^<br />
V. •;•)-'<br />
M.Céifh'itius<br />
CAtilina é i<br />
Ciitt Je ni or<br />
Cdto Vticenfii SSi<br />
Catniué fi^<br />
Qu.CAtulus f^r<br />
Catulu* LuÜAHm 57í<br />
CtphAÍui SSÍ-<br />
CefetiM<br />
ChAtriéU • í^í<br />
Churiäusßve Chéi>rH0? Í39 »<br />
ChíÍ9 Lacùìi<br />
Chi9mau OvUit^nfa uxvt<br />
Oiirofopltu<br />
Chryfppm<br />
M Ciccro, TuU^péter<br />
M.TuUiué Cicetè n^a»»<br />
Ciüicon ' . •<br />
MXinctHf Citf^tf»<br />
Cine/M » ^htr<br />
Clàtèdius Cafar » >5P#i<br />
Cleautheí ^fim • /f I<br />
Ciearchut *<br />
Ch9mt/Ttiui raufititié<br />
Cleomenes ^kAxandridà<br />
ehtmtntHtitér - i<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
J ' C *
(Xeon 09-f<br />
CUjfphfif^tUnitnJti Aäu,<br />
lator 7 Ii<br />
TXloäim óíi-<br />
CoUatinm 4S4<br />
Comm'idust/£UmVerits 6i$<br />
€onfiantim Chtortii S69<br />
Orjiw pArafitm<br />
€0rne!ia ^racchorum mÁ<br />
Ur 717<br />
Ornificim ^ 994<br />
CiCottA 9n<br />
€9tyt ThTAcu rtx 4S7<br />
Xrantor So'.tnjit 7t4<br />
^»Cr^Jßi dii<br />
L.Craftiá . 669<br />
MXraßii f7S<br />
If 4Í// Thtb^nui 7)9<br />
Crifitt« Taflitnut 909<br />
Crmfus Lydori^m t€m ét7<br />
Cu/ibim ist<br />
HttriiM<br />
€ypMrÍQrummHUtrt$ 7)s<br />
CytHtmAi^r<br />
Cyrm iunkr<br />
D<br />
T><br />
^matria 1S7<br />
J Is^D E X<br />
Damü<br />
""Oamoniääs<br />
Darim<br />
Demu<strong>de</strong>s oraior<br />
Dcmaratuá<br />
Dcmciriuf ^^niijcni<br />
7»<br />
79<br />
étS<br />
6St<br />
7*<br />
T>emetritu Cynitm S99<br />
90$ 92z<br />
Dtmetrim Thariiu 72$<br />
Dtmetrim Thalcrtm 797<br />
T>€m9(hAre$ 99%<br />
*J)emocTÍtm hiiU/iHá SiS<br />
Demonax tynicm 904 997<br />
919<br />
Demoni<strong>de</strong>s t6f<br />
Demoíl/jsfíéJ •r4t.4st B7i<br />
Vemoffhtnfs Mtyl. SSS<br />
'Vtrf tili das 71<br />
DtocUtiétniu 6iS<br />
T)iax€n%t Íé4t^i<br />
tÍ6 891<br />
Dtfn 47t<br />
Dt9'fyf9Aorwtibicen Ss'<br />
XiinsJtM<br />
1 .onyßm iunitr 469<br />
C DomittH* f)9<br />
Dtmiaui^fer e^t<br />
Drtifui ésS<br />
'Duelltué Ss2<br />
E<br />
p Herefus ephtrtu<br />
^ EpJtnctm 7i<br />
Empedoctet 6}7'S29<br />
Ëpaminèndt4 fii<br />
tplchéirntus 462<br />
Ep'ittetM • £04<br />
Epicurm^Athen'^nfit Ss«<br />
Eq-4 fi quidam 649<br />
Eteocla effhorui if 6<br />
Enboidat 7S<br />
Euch<strong>de</strong>s ^ 7it<br />
Eudam dm Orchid, 7/<br />
EudtmomcHi ifo<br />
intents ^Sz<br />
EatyifatidM 79<br />
Eurpidts tiê<br />
F<br />
Ab 144 JiìJLxìmHi Si6 F Qu Fabiw 6 iff gjla<br />
iij* Pai, U» IdirtHttui Ì66<br />
i f4h!C!44S S3S<br />
Pàhrtçiut 6 in<br />
^•^t^nmfhiiofifim<br />
Favor nm fophtîia 934<br />
Fauïitu SjHa fil. Hi 639<br />
C F gulm<br />
€sf<br />
C Fimbria 6si<br />
Eêrmur<br />
X^u. Flavius<br />
FUV:U4 Virgin'M<br />
66È<br />
Fitmina anus 73t<br />
Ff ont in Hi 9S9<br />
^ FuivitU 6X9<br />
C FUÙUS Crejîttm<br />
ïurniiéi<br />
GsAlbA oratôf<br />
L.gatbapatafitm<br />
643-906<br />
66t<br />
Strobili, A fit<br />
(jfilientu<br />
Gaiim turi fi»<br />
97i<br />
Ù'io SyrX'HfAfiiU 4.S9<br />
Crud^ Sp4iftAnm tt6<br />
^hr,git4 6/T<br />
a!<br />
Gn4hU4»mtri>ifÈÌJn<br />
OyhrO<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
GpT^o Lùoniât uxer ii)<br />
LepntttiUé fopKiJln<br />
€92 726 840 990.9c:<br />
C Gracchtis • d;/<br />
(jranitií prétco 660<br />
ÇyrÙM 186<br />
tí<br />
T^^nn» 662<br />
^/it.HL'li'>gal/a'H6 óiS<br />
Helium Míkncii 8J9<br />
}firsclKÍesJop¡3íftd 847<br />
Jferaclituí 822.899<br />
tícntintué p-ontííU 66j<br />
ifcrmocTAtet 847<br />
jf€rmogenes 844<br />
Here<strong>de</strong>s fophifia 840<br />
tícrondm 80<br />
nitron 46 í<br />
tíifpArchU Mctroclit fo<br />
TOT Sos<br />
Hippocratid^t 8 s<br />
Hippodamtu 8s<br />
Hippodrm tu fiph. 84 7<br />
fíippomathm aUptfS i S i<br />
Moratim 6S4<br />
fíffTtenfiué orMn 66(<br />
Hydí^Tm^t fié<br />
i m^D E X<br />
T^fon TheJjkfus<br />
901<br />
Jdathyrftu Scytha 4sS<br />
Indar nus - 160<br />
Ion fophiftA S)j<br />
JphUrAtes íctf<br />
IthdphtrnúuxoT '¡ly<br />
/ c homAchus mimw C9 S<br />
JjAHS , Sj 6<br />
J(}nenÍM % 869<br />
IfocrAUf i^t S78<br />
JubA 4} i<br />
(.lnfiu4 ÍAfar í22.)9s<br />
Iii'fUf Drujw 671<br />
C.Juliu* 632<br />
Jn'iu4 MAximhîiêf S69<br />
Ju/ia^ngujlij¡(ta<br />
¡u'Ja'ím S70 S Si<br />
luniiiil^ajjui 6)1.6<br />
L<br />
L^herim<br />
r.LAbicnyj<br />
69S<br />
6U<br />
LaùoIW ÜÓ<br />
Lacedárroo^ i i Í7<br />
LAceetA/noniorií prifcA in^<br />
fitMÍA . t¿4<br />
Léfon qnidam i4f<br />
lattnituf<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
' T E \ S 0 7<br />
Laconu Apoph^<br />
/-fi<br />
Lixcanarum apoph. tSá<br />
Ltuy<strong>de</strong>s ^rcáfiLi fiwji<br />
liarU i66<br />
La y <strong>de</strong>s 166." 9^<br />
C. Laliui<br />
M.Laliui<br />
LaU CotinthU 73'<br />
Lamachus<br />
Lamia meretrÍH 734<br />
LampU íóo<br />
LaphyropoU ir<br />
Larijpii<br />
CnLentulm S79<br />
Leo Hyx^Anxim<br />
Lantychidat primui 97<br />
LtoníychidM aíter 9f<br />
^ Lepidus ^79<br />
^tp.^lMCt 901<br />
^^tl/ona» Mitylcmttt S92<br />
Libo<br />
Varm 04'<br />
fK^ciniMg fH<br />
M.LÍUÍU4<br />
Uuiu* SAlináUr é7S<br />
LochaduA P»/yéínids tof<br />
L»nx»i Sufpiiiuá<br />
I ucreña 6s4<br />
C Lt^ct'ttu<br />
Luculisu S7i tftfí<br />
LjcurgM . IOS<br />
Lycur^tí« oTAtor<br />
Lyf^u<strong>de</strong>r m 692<br />
Lyfimachw 479<br />
ty£éni<strong>de</strong>r<br />
M<br />
9S<br />
, UAmU 67S<br />
Mamut CUTÍ US 524 631<br />
Lton Eurycratidé<br />
P9<br />
Leo)}ida4 » : jeo<br />
Lt«ni<strong>de</strong>t • ÍI9<br />
T.ManlíUf Itr/juatus<br />
Jd^Htomtu S76<br />
QMarius y<br />
Maufu^íyranntu<br />
637<br />
í69<br />
627<br />
Leontium<br />
MaUia Catof ü gs4<br />
^iirtius Corialatiuí 6s7<br />
Mfiytmir.uf 624<br />
Mcdicui tjuiiUm 7*7<br />
Mtiitu4 pArafttiU i99<br />
MtgAbatt$ n<br />
Mtgahyt^tt CS-t 7'7<br />
MtUuthiui<br />
Méknthm pAr«¡p^m 7U<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
I T^D<br />
CMemmiiu Ó7*<br />
Meypnon dux<br />
Mettati<strong>de</strong>r 689<br />
Mene<strong>de</strong>mm 7*7<br />
JAotc<strong>de</strong>mm Erettiefiì 77s<br />
MtfMa 907<br />
MttrocUs tos<br />
M'fo CratoniateS 724<br />
%My'onidtt 499<br />
Mj'on 769<br />
Mo/itantiS 90S<br />
N<br />
y^^aa PtHAum 90s<br />
^^Mtmertts 127<br />
iiea'cct 7i2<br />
Nero Imp. S99 694<br />
Sex.Ticff S9i 694<br />
Hero q'tuUm ójó<br />
Serva CofeetHi $o6.S6S<br />
Sica II <strong>de</strong>r ¡27<br />
Nice tes S) 6<br />
N cefin4 712<br />
Nicomsrrtrix 7,0<br />
S'CoJÎTA'tH dlPX stt<br />
0<br />
^\CravÌM CàfiT^u^H<br />
^ ñm )íi<br />
B X<br />
Olympia iAlexjiniri md»<br />
ter 7)(i'SSí<br />
Onomfi<strong>de</strong>mtU Chini 6S$<br />
^ OpimiíU 676<br />
O ri/iti tu i 44<br />
Orontes 4x6<br />
Orfines fatrapis S99<br />
OJ'cturhpior 91»<br />
Otho Siilv:uê f99»9^7<br />
P<br />
P^^cMv^W Ì9t<br />
* P A dar et tu ns<br />
T.nta'eon 7 li<br />
T.ivthoiiiM ¡29<br />
T.ifiienm Paulw SS7<br />
T^iptntaiim íó»<br />
TjpyiíU Curfif 6ss<br />
^'ivyfatu Cyrì 4SS<br />
Tuultéé tALmyliui s49<br />
T:tuim'4« UppAiox 946<br />
Tuujéìitd^ Íltomhotí 129<br />
^xußniAK Jter i)t<br />
TjiufimAchHS<br />
Taufon pti^or f^f<br />
TelopidiU Si*<br />
Tericies 499'9o?.9ì^<br />
T rjìt fof<br />
J^iffim<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
Mm'
T E ^ S 0 Ti^syi M.<br />
Pffttnninm 'Higer 6is<br />
ThtUgef<br />
Thilemen<br />
Thihppi<strong>de</strong>tpoeta 690.724<br />
Ph:l ppus Macfdo<br />
72) SSI.SS7<br />
Thi'if/ptit orator fjt 636<br />
JL. iV.uiippuf 66S<br />
ThilifcM S49<br />
Tiiil<strong>cx</strong>entu pteta 690 71)<br />
392.904<br />
T^hiloxenm ptetnot9/>it 7^3<br />
^hilottmiu 726<br />
'T*teiorq:*i
^Jkmmenitiu v^^ptiori<br />
rex 6SS<br />
Itelcmeui Lagi F, 47}<br />
P^TublUtM €3$<br />
PuifUn^ , Ó3S<br />
Pitùita/ natione Syrus 63}<br />
IPyÌAiti hijino ^u^njli<br />
ryrrhù^Efiertfts tz7<br />
ryrrhtisrex 4S2<br />
PythAgCTAi Sii t7i SSf 99Ó<br />
PytJjìM sogSss<br />
T^tbiM S97<br />
Tytho rhétor . 692<br />
aVirinus fephifta f^f<br />
\<br />
a j Em^iius Pafarnon Ss9<br />
ijutdam ófo.<br />
I^mulus 6si (900<br />
T.T^tlìtHs 664JS2<br />
S<br />
S<br />
yAluius Julianut S62<br />
SAturninud 627<br />
Scaurut 677<br />
f^ScàUoUVully^P, 674<br />
jf^fuTut SdyttìA 4S 9 {tSt<br />
Sei^ii ^imjliMm '<br />
/ ^Ì^D E X<br />
Scipio Mnior '33.640.Hf<br />
Sri/io Mdlu^inenjts C40<br />
Scipio minor ^61.640<br />
Scipio ìiafica 669<br />
ScflpM TheJJalus<br />
SropclidnHs {37 Sf4<br />
StcHudus Sophtfld S}9<br />
Se'eacus Ss 9<br />
Semirami* 449<br />
Scrùtdius Siétutìa S6J<br />
Strgius gAlbd Imp, S67<br />
ScthìUhs Vada 924<br />
Scruilius Gentinu* 634<br />
M S ernia US 672<br />
Sertvrins<br />
C.Scuerus 664<br />
Seuerutìmp,<br />
Sex.litius 47*<br />
Siculus quidam 647<br />
Sigipmundus Imp, SS3<br />
Silenus fe*iex f7t<br />
Si/ut<br />
Simon ^thenien. 774<br />
Simontdct ~ 6^3^68$ So»<br />
Socrates 206.7:6.S6S'Si4'<br />
SaUdoA 1)7'^ (S97<br />
Sdlon<br />
j;p|p»i4r#r quidam 6it<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ì "T E \ S o M.<br />
Scphoclet ÌSs<br />
Sp.irt.i)ii ¡42<br />
S par tac tu 6 io<br />
Spñrtit tóo<br />
SpiìATUt tip<br />
S pur'.HA aru/p<strong>cx</strong> 679<br />
Stiipo HtlA1€nßs 77t<br />
SrrHíhin co!a\' s si<br />
Strato Vhyßc tu $29<br />
StTiito phifojcphtu 240<br />
SíratovíCHé cit/jArad'* 69 S Thiodofitij Iunior S79<br />
Strdftcles ^thanitnßs 693 Theodorut ^yitheos 692.834<br />
C Sufpitius 663 Theo dot Ht 639<br />
Sj'jaitta^uiJptAm 646 Theonumtrctrix 73 i<br />
SyUa S7ll.à4S Theopomput fr<br />
Synorix GaUt*<br />
r<br />
736 Theophraßiis Erefiut<br />
Thcamenes<br />
797<br />
69 J<br />
Vctfité ^ ' tip Therycion S4<br />
^ Tarentént mtiites â)^ fhejpiiut quidam 64p<br />
T^Aríjtiinittí Supirbm 6si ThrafeA S)7.S7$<br />
Tay ili et j^tf Thra/ybulus 69» (6S4,<br />
Teéi a/ne net S3 Thucydt<strong>de</strong>t sAthenitnfis<br />
Ttlecruá t39 Tibtriut CêfikT sSs.664.<br />
Telt'JfiA 199 90s<br />
Teres ^s7 Ttmon ^theniißi s^S 72f<br />
Tfßim ^fj Timon Nicâut S2Í<br />
'^^f^fonnm 9r4t9f poi TimthtHs dux s^7<br />
Ttjptphcrntt p<br />
„Í<br />
Thacwrex ' 'if<br />
Tha'es Miteßiu 74^ S7i<br />
rhafii 17<br />
Thea^enes lamu4 pof<br />
Thtano . J9f<br />
Thra-, idai S»<br />
Themißess vatet S*<br />
Themifloctes 4S7 9»'<br />
Théocnftu Chiui 70S<br />
Theodora S'p»<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ITi^TÌBX F E ^ S O ' T l ^ R VM.<br />
Titim quidam 696<br />
TttM V(jp4fiani 604<br />
Tf AC halm 639<br />
Traiaum ótójéó.ió?<br />
S6S<br />
USnUius ^ 6$3,676<br />
1 urbo, Adriani prafe£iiu<br />
Tmoniu* Ji-f<br />
TjnniKhiU tff<br />
Y<br />
V<br />
^Untinianut Ì7»<br />
V Altri A<br />
C.V'*ftriM 66 i<br />
VA'enu* PHÙIÌ(OIA 66f<br />
Var,-ulA 636<br />
Varrò Panfi collega 666<br />
VArHS»iquts Rom, 90Ì<br />
VA^niiif 634.636<br />
Veci1144 Valeni 6si<br />
TI VtspupantiS S68<br />
"frOci^AftAnvu iif<br />
Vti'If-JtAnni pattr 600<br />
473<br />
Vcjp 604.<br />
VeTiintuVof S9f<br />
VtkiM Crijptu 7*7<br />
Pl.Vir^inim 924<br />
Vir^inìHS ìft<br />
Volu-rtnii4i 661<br />
VojitfciiS 6si<br />
Votacillus Pitholaits 6)4.<br />
y^sAnthippt<br />
^ Xendnetiié<br />
S7t<br />
S07<br />
Xtnoiratcì LhAÌctdonim<br />
7S2<br />
Xtnopban^t ColophùnilU<br />
ÌS7<br />
Xen9phanet La^i 4,74.<br />
Xenopbon S29<br />
Xirxet 449<br />
Z<br />
Ené Citt am t07 Z ZenoSltaUs n6<br />
Zetiobta 6tT<br />
Zeuxidamm t» i<br />
Zeuxu 720<br />
Zoilm 987<br />
F I<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
2 7^DSX S S ETi^T M.<br />
b attiro pttitum AÌ'<br />
Aten<br />
datum 47^<br />
fbambt^aé óff<br />
imitittiotiep^rjoné é76<br />
^(f hiex/pMat»<br />
7iS.7i9.7S4<br />
It $79<br />
67s, 6^7,700 727<br />
^JffinettIta ducts i4Ì<br />
^bfutda 907^<br />
^Ìfareiè 9tJ<br />
^««Jrr« 7^7 .<br />
*^Hratèp9itùt éfuàtn ¡ape<br />
^^«•rtniue Homcri 7^4<br />
Jff^i 4Ì4'442 44$<br />
I f^r,<br />
^^m^m ^^ ^ 444^<br />
, Jit,8Sp<br />
WepupiLtiyrtp^tJLo S14<br />
^d^onttio ciVilM .S0S.S09<br />
^d^onitio commoda S])<br />
^'^^onttiofaciltt J<br />
^i^duitio libera, ^¡i<br />
^^onftio ritorta S^S<br />
adipcitilum ^09<br />
adu Aiit lihtrtas $64 994<br />
atiiyUutcr ^ 7tt<br />
adulAtio 39$ SS» is é.749<br />
7S) So2.S)2 S96 908.9*7<br />
adulatia rcpulfa iSf<br />
AdH atto ti£la 99$<br />
aiuUtt^utiltt 9ùf<br />
adulator tmpitu 7/f<br />
aduiterium it6..29snit<br />
7si<br />
A dii Iterià tu regitfÌio 441<br />
^/uLaJx t9i<br />
amulatio 79i<br />
ani^inata 74I<br />
difuà itéi 99<br />
a^uita4,. 49 é<br />
adimafio ptapoiitra 2 Si<br />
ajfabiltis* 4s) 607,66$<br />
afftÌÌAtàotatié 781<br />
dft^àtio, ?3S.9t«<br />
ajftflm eohibiti ^ 20S<br />
ajfuhis privati, . 499,69^<br />
^^Amemfioue maior s2t<br />
agere iatagtrt 649<br />
aptmoduf \ si4t<br />
a^rienltufA militarii<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
all'HS iil
I Ti^D<br />
lAUxahdtr HcrciiUm con-<br />
tempfit 3^7<br />
Âtic ju curare fût<br />
Altena duLiotA 29p<br />
Aftenaàcaufa 642<br />
ALUS ali'y Jtraßat 701<br />
Aman ter 6S7<br />
Amari fine contemptu 20Ì<br />
AmatoT blandut 734<br />
Ambiguë 29s l^S S96 917<br />
Ambigus mot Jus<br />
AmìùtÌ9 Ì94-3S7 S49'<br />
Í6O.S97<br />
Ambicio infatiabHû 3ff<br />
àmbiti« notata 70<br />
Amhi'.io ptiniipum 921<br />
À mendacio mAnifrßo 644.<br />
Amiiii 24 661<br />
Amici sfí<br />
Amici explotatio 127<br />
Amico fido nihil precioßut<br />
44S<br />
AmicUfi<strong>de</strong>nium 317<br />
Amicus í47-794<br />
Amicus rATA res 7p f<br />
Amicus confi>Utof 203,321<br />
Amiem áíligendas 2s 4<br />
smtcMS in Adntrfif<br />
Amicus ififignt* 7l>f<br />
amicut vêtus ^ finctrus<br />
¡99.210 216<br />
Amicomm communiA Ss9 -<br />
AmitoT'im Jï {es 46S<br />
Amicitia 4.19 744 7S3<br />
àmicttiafiducia 6Sî<br />
amicitia iunCia itiimtcitiA<br />
20$<br />
amicittâ re^m 4S0 746<br />
Amdr SJi.7^9<br />
amoràuimi J69<br />
Amorcafius 231<br />
amorgloriA 6s 4<br />
amorinfauus 4^7<br />
Amor mercedù 6Sj<br />
amor oùmalum jo/'<br />
ai'tor patriA 4.0)<br />
Amor tur pie 991<br />
amorverus ii9<br />
amorit remedtA 799<br />
anathematA 994 4^9<br />
dnima immort dlii 23S<br />
animo i M ij i2 39 4f'<br />
tSS.3f2.3i7<br />
SO\,s2).S4»'S6O s7i'S7i^<br />
fSrSsS.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
s E %r E \ v M.<br />
^mimsgrom X/j t^ojpo'^.psj,<br />
a^mui ¿mpcrtcrntwt §9S Af¿utc inftUáttf<br />
^nimtuiiic^TTHptm 4.17 M¿utia.mí4ÍÍ€hi*<br />
í^nimuf iuespHgnábtU S^S t^rgutixfnnoU<br />
^nimmrKCtiilibtr if s ^^¿lAti* nu^AtorU ¿97 -<br />
n^immprdpns Sii' *r¿ui¿Afupmßicü^ 77^ '<br />
Auímtuvcrc r^^ui 349 " áfymi v ti . /f| •<br />
Arynàjtcfiiunth^t ' .<br />
AUIMI LIIX 7)2 ^Y T^ DTMÜ H€F! AM{ÍHUT ^<br />
Hill mi vera btnú i sP-^^T- ' "<br />
^•Hotr.tne 793 >704 71t Armàti^ vÎTtUt i^áí'^<br />
mvrtcm ntmn'btAiut 4t/nstM^frttes , íf*^<br />
^fpUn/m >íf (74s »^mMi (i tj - í7f *<br />
^M €4,1' arrò^AnUA iff-ytÌS^f'<br />
^ t Tü^tortum y -<br />
' Arro¿atitidftl4x " ^S^k<br />
^^mpro y i JO .. fit ATSfBtiuiu^ S y<br />
'^^t^UAinymhihtu ' 4^4 áttt^éfrhAHdi'<br />
cémmuind* ÁnÜnibekif^ '<br />
Ar^U/to . ^^^^ inbohcftA • »$7<br />
Aynuie 7'3I.)0.43 4S:47 S4 inuùlu43 7» fi-fí ^SP<br />
Í9.6t,70 77^ Si.Si p4.9i,^,4irtí
i^ni umbra S74<br />
ajjenfofi muí ata -fi«<br />
ajjhefítrt wAlit 77S<br />
ajfúejcendum optimm 6io<br />
ajfuetudo 8)8<br />
ajfuetudo mtti¿at 22 S<br />
aíiüte ÍI8<br />
athìcta infant 76s<br />
attentto 8ip.8ì6<br />
avârè 602.60J<br />
avarm 7S9<br />
avaritia 29i 454<br />
attaritia dtlufA 449<br />
avaritia in f rincipe 601<br />
avari: ia nevptcunia tantu<br />
oudaeiA 92.}9f<br />
audacia ex pçritulo Ì98<br />
au¿AiÍA pniculofa 6S<br />
éudafìer Í74<br />
^/iìtgufÌArum cuìtm 62)<br />
surum in templit 6t8<br />
aurum in<strong>de</strong>x ¡96<br />
MurutTf/pretum<br />
ITi^DEX<br />
èuri amor 29f<br />
nuriconiemtui 666<br />
auro bene ufi 466<br />
awro nil inexpu^nahile ¡2S<br />
amo fugare 6$ì<br />
éiHt vìncere auf moti S<br />
autorità^ }7t ^çj.fot .sìÌ<br />
auiotitd* pcrJÒHA Ó77 (614<br />
auxilia<br />
^<br />
"O >Afneum Jo^diHum 70 j<br />
Ccti'XUffct n- A^iÇi rut^77S<br />
b xrbA voiif. cit fhtlojtpku<br />
bArba inuii'es ¡40 (oit<br />
barba-'t miàiii 4.6S<br />
bdrbarice 6So<br />
Varbarict . 700.768<br />
htiLumcum^T au. .t 42s<br />
beUum ituuÎÎum $6f<br />
btUidt,iip,inA 16}<br />
beLt inreria 66<br />
hcUiSiudium ^jy<br />
beticjaélapro liberi*<br />
beneficéntiA<br />
bentjititid conciliât Am$€0i<br />
868<br />
beneficenti A ultronea 239<br />
benejìtiummeritum jo8<br />
benrjîcii oblivio ypt<br />
hi'ntvoUttAvirtuu pArida<br />
be»i\^fìita4 »6 6.»8 6.^22<br />
604 79s 8Si<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
bt'ii'ni-
s B E Ti^ T 1 M.<br />
^tnignitM in quopuk 79'<br />
btUaiHM 142 24S<br />
hibit ¿r f^^it 69S<br />
bibufu* ienCor 4.36<br />
bÌAndiìaqvii^m 72^94<br />
bona Animi ^^^<br />
yonafortuns<br />
bonxfAma 7^7<br />
bonA f.rkcifi^^ i/j 9C(i<br />
(fcntßmi'ct dtU 293<br />
i'o:itititi,?7iA/ÜAbuti 329<br />
ifoììornmpAucitM 76t<br />
honum nadui na mutet 323<br />
^os ÌJTA 70S<br />
i^revi.*oquent$A7Si.Sos S37<br />
^reviloquètÌA jintètÌ9fA4ir<br />
^taviter tfi<br />
^revUpt^tenM 6t4<br />
C<br />
r^fy£capere9Htatio 794<br />
CxjATi.inectns 60 f<br />
(^ß^riKaffkbi'itu 604<br />
qhàtorqmt f4M<br />
t9.9g.39 tif t7S<br />
^"^»•^uia go<br />
^^^'^^^Hcicatri* 999<br />
cafumntAex cAlumtiid 7fr<br />
cafVitium aectrjtfum )S7<br />
candi<strong>de</strong> »Si'ìf S<br />
candar Ù4<br />
canictet '4*<br />
cAniht merel<br />
ianifConviduM<br />
cAnèt tJtojenes ' i»®<br />
capere fu<strong>de</strong>ndo<br />
captati» 793<br />
cara étS<br />
carpendi merbtu S99<br />
carptores aliena fama 46t<br />
cani 3s 9-44^.4^1 ¡7^<br />
caHijidtii 169<br />
Cito lùteslimenium s6t<br />
CAufatie ' 399<br />
¿aure 9'f<br />
ctu'el'crihèndum , y»»<br />
cautio<br />
caufi^^ ^dverfm emnié<br />
iauti9 fui *9t<br />
cäutio tuta 7tf<br />
celerità^ cenficiekdi 396<br />
celerità^ i'if^ta yii<br />
CenforMu'ut
wtdre cum u^e 706<br />
€hotttrzs J7Ì<br />
ci but 839<br />
<strong>de</strong>er pro Ciceriut ^/.lo<br />
-^itJ^itradi maiiyoo 702.707<br />
•citò nata non iiuvAtU 720<br />
Muium cha\iitM 920<br />
ci'Atfunltio fti<br />
dui'i'04 iP^<br />
J ^ D e X<br />
cilici it a* pru<strong>de</strong>nt ^ / /<br />
duilitcr 77 J-ff iff 37S,><br />
473 7^6 83s.<br />
S7S'893<br />
€ÌuitoA lupAnar 703<br />
€lamopu orator 420<br />
€Umoß 873<br />
clauduf^ tpo<br />
dandi fala'es 898<br />
sUudicatia honefé<br />
Clemens viHor S38<br />
<strong>de</strong>menter 74 ^27.<br />
3643^^472.377^389.49^-<br />
S83<br />
628. 6s3* 747* 869.<br />
879.92''<br />
<strong>de</strong>menlia ^97.919^<br />
cUmtntìéftmlM«/ 42$<br />
•fodnsn<br />
cfypcutT^.Tabiui 689<br />
coaSia 919<br />
caUbatftt damnatus it4<br />
coirn.trio virtuUt 76i<br />
co itUS medir^t:4s iff<br />
cvlojii p-.lamenta 84S<br />
comx 119<br />
con.itx^ in vcnatu 4St<br />
co tniTo^in principe 868<br />
comitiA in poUiandó 9 v<br />
comitaAfermoTìÌ4 923<br />
comitAlii esempìnm $7<br />
co>?;iter i39.;22,2Sf<br />
comadia libertoi 233<br />
cofìinàferaUo in ma!ù 72T.<br />
commoda ini ftpretatio 37J'<br />
commo<strong>de</strong> diceve 779^<br />
commuìjitas toS 170.176'<br />
compitari 674^<br />
€empardtio carminum<br />
mericorum^ ifS<br />
concepii abuti '63<br />
concordia 69U7S4"fi^<br />
concordia fatrum 4S9<br />
c^nfe/ìio libera • 124<br />
confefìo per ironidfn 643<br />
cwji<strong>de</strong>nter 9^4^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
7ff
S E E 'T^R/• ^ M:<br />
^oniit^ism par 74-^<br />
Cihiti^Mm tracquimi 919<br />
€9niuitj mol ftta fp Ì<br />
foniunBavires 4. pi<br />
i^fc i i n tid pHtitu 19 S<br />
^onji'iarius ójf.7<br />
^onfiUi^min bcllU ¡77<br />
^onjilitànf multùrum ^12<br />
^onfiUum optimum<br />
1 Ti^D S X<br />
tunHdnter dare 302<br />
cuníiAtio 527<br />
9Un(ÍAtiamaU 3iS<br />
CUTA militará<br />
pr^poíhrA 264<br />
curare frivola ííj<br />
curatio morbogravior $69<br />
cwit/Itas 21J.214 609.6fo<br />
7S4'799 '<br />
cyniüé 77J.P"<br />
TJ<br />
-pv E Arte iudicet arti/ex<br />
<strong>de</strong>bere ^ mentivi 907<br />
<strong>de</strong>corum 94,1}97 ^»o<br />
<strong>de</strong>corum per fona 227 664<br />
<strong>de</strong>coruubi^Jervand&<br />
<strong>de</strong>dijcere 7 SS<br />
dcdifccremaU 7}^<br />
<strong>de</strong>formi* ingeniofuf 644<br />
<strong>de</strong>firmitAt exprobratA 4^}<br />
<strong>de</strong>generare 777<br />
<strong>de</strong>generano (Sf 1Ì4 i"<br />
dfgen eres<br />
íieliciUuá retti 6ìy<br />
dilii fA it9.2SS.i9f JOf<br />
diUiù imelliuM 446<br />
<strong>de</strong>licia indigna prineipeiS4<br />
<strong>de</strong> li età yerjain amaro rem<br />
<strong>de</strong>'iciafpreta 300 (¡97<br />
<strong>de</strong>liciarum lOìitemttu 407<br />
dtpravatio uomÌHÌ4 jos<br />
dipravatttm 639<br />
<strong>de</strong>iperatio ^10<br />
<strong>de</strong>fìitutut undi^ ¡96<br />
Detti imitandus 206<br />
Deus amntfcius y 42<br />
T)eu4 infepnltus iSt<br />
Dei anana confìlia SS9<br />
Deo dcbaurgrafia 692<br />
<strong>de</strong>xtrè 639<br />
d<strong>cx</strong>teriroA Cafari* 604.<br />
dtj armati ¡^ 7<br />
dtj miferi<br />
dtj Vi* Suajte ^g^<br />
dialeSlic^ S20.S04<br />
dicaciroA molcSÌa éfio<br />
dtffì<strong>de</strong>ntia J04.6jt<br />
di^nita/t 6 rj<br />
dt^niiOA in¿u¡lriáparta^7o<br />
dignità vilejcit in pi uri. s<br />
diffufA 3S9<br />
diligen tia mr,ro% - i /<br />
difícndi AvidttA* fr3.t>í<br />
diJififli/iA t. Vilie 27<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
difci'
difciplina mthurU<br />
S E T^T B T^T ! ^ \V M.<br />
dHi.ipUnapueToru 170(867<br />
diJiimuUnUT<br />
difimuUtio 301.6<br />
di vss iadoiiHt I6f Spf<br />
d:vfUdtto 2to 6'jp J23 S26<br />
divi-iAiio futuTorfiji.oi{9'^4<br />
divinatiovana 906<br />
divitiA<br />
di vitU imm «dies r. S7 9<br />
diyiiiiiTu chtmtm 10^,904<br />
dtvtiiurumufus 241<br />
di uvH-m cultud i29<br />
dociitM '7st.7%iyl6<br />
doCirifia/inimiril/m 311<br />
docirindquih pArttuV<br />
difimttUfui 288<br />
^oltii dolum vincit Si*<br />
^•fnini prufentiA 649<br />
dos return 612<br />
dualtufedtrtftnii 42^<br />
d>4re<br />
di4x boutu . t32 S07<br />
dnx S09 SyS<br />
dux Aliorur» r^rvAtor sH<br />
omntu/Aiit St7<br />
O' i<strong>de</strong>/n miles 40s<br />
^nfuiifumiMdm S4t<br />
duces brteipuA vìóitriAfffH<br />
dui'umpru<strong>de</strong>ntÌA Ss' (jTA^<br />
£<br />
•p Brief At 74^<br />
^e¿rieta4 /ofUAX ^ S9»<br />
ebrietati cudoriAtur 46f<br />
educAiio tos 2 9»<br />
e due At io fiugAÌPt i4j<br />
tíeSliotnA^iíÍTAtuum Jsé<br />
g linea tudiiATC J19<br />
eloquenti A popuUrk 43%<br />
eloquenti^ viÜrix . /•7<br />
jtUquentia. viülor, n^ncAH-<br />
Ja 4H'<br />
eloquent i A certamen^<br />
tlnquentiAVU 4%\<br />
emtA jot<br />
error eorreÜui |tA<br />
error iuvenilm ; $bid,<br />
errtr weri'U iSid^hií s-»^<br />
erudiít pjg<br />
erud/íio 3tf.rP4,09t<br />
eruditdo ¡ludio widUt<br />
erudì:io uülu . 243 24-6<br />
24%<br />
ex t\b[ur<strong>de</strong> ' ^4%<br />
exa¿ÍA indicia:<br />
miáilifi wiAdt^AU ' 4%4<br />
* * ^ '<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
iWS^X'^ratio<br />
altji rfo<br />
téMitt/ìuio<br />
« ^xeH:JétHin in pcim<br />
•ixcmpU fépicnttm<br />
-i){emplum 4ttcÌ4- -<br />
(T^f<br />
if}<br />
77S<br />
ftxemfi'uM feciprócum ip9<br />
• €4 io<strong>de</strong>m ère fii^idnm ^<br />
tdidum 4Ì4-<br />
>,4x^rciUtU ' Ite 7II<br />
: - f<br />
ICiAbnUpopuli S9Ì<br />
fAcereptafiantiw ^uàm<br />
dicere ó^S<br />
fACAtum^ tot<br />
faceta <strong>cx</strong>probratio<br />
faceta rapxtcitiii 441<br />
fAtete 20.ìz.i4.34.94^17,<br />
' 261:39f'39} ¡19 363.Sir,<br />
S2S.S42. 699-Ì9t.S2t Uy,<br />
Ì2i, 838, 84s. 84^' ^Si*<br />
840. 844. 887-893 906,<br />
908.916.92t<br />
fanetum iudic'mm 327<br />
fa6ium<br />
fA&um feueri 149<br />
fixda diUi* potiera 6sr<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
f4m
s SN T e s TI M<br />
faim vìncere 4M Jhies hùfiittm lega'.i* JirU^<br />
fumulitium JùferfltèMjr» ra 669<br />
^ S70<br />
fidcs uxoria si4<br />
f lì fut ts6 /ìducia 491<br />
fatuUo mnid H cent 4.5 S fìdnciaartit 6ti.6p»<br />
fauoT érte cAptAtm 447 ., fiducia atatii & crkitatis<br />
fuuor return temperarim<br />
4s6<br />
feitcttjA S7)<br />
fcltcitM intrASabUit fit<br />
fe^icitM tifridoifacit j 6f<br />
ftUcitoAvtra 744'7Si<br />
féliciter a/<br />
ferocia jU<br />
f
f§rtiter ip jt.f» 66.6y 69<br />
7».St tot.jo2.t94.1tp,¡Hi<br />
tso Ift.1S4 Iff t\9.t?y6<br />
1^7 tii tlp.ipo Ipi ip2<br />
'PS 443» S^i' S7i. SSt<br />
S9%, 66s, 6%7, 693. '76p<br />
754.82j.S26.848.87'<br />
882 P21<br />
fortitudo<br />
forttudo intempiftiva 3 .0<br />
fortttudo vera<br />
fortunA 693<br />
fortum t AdverjA pr^dintts<br />
fiuit 447<br />
fortmiAcscA 7P%<br />
fortnns iuvidtA 32^<br />
fortUiiAvicifttudt<br />
fornm J67<br />
fr.Ver mdrito potior 73J<br />
fiat Hvj/j:/m.< itT44 4S2<br />
frcni^mrcctp'U.n s)S<br />
fr void ptz<br />
fi VJ'A ifu^i^nt« 8 •<br />
fru^i'itH JJtS 2ts i'tf 220<br />
222. 22S. li$,3oo<br />
jSp Sn SZ > S^t S6l<br />
S6\.72i7Jf<br />
t^lAli.m r^iA . 471<br />
1 £ X<br />
Jrttrn/'ter 151<br />
fucwutdi*<br />
fuco fion crc<strong>de</strong>ndum 333<br />
JuCAtA ',3L<br />
fugA <strong>cx</strong>cufxtA 43^9 47 &<br />
fug.endA^UAinvitA 26 6<br />
fugtendo ciipere 828<br />
fumi Venditor 61}<br />
fttntrit€urA - l^i<br />
furAtitfU ,<br />
fuTAndiArt Vjt<br />
fur AX 6j6<br />
furax ma^iiirattu<br />
jurtf magni<br />
ftirta fen ten t i * rum >/ #<br />
G<br />
G<br />
^^rrUU 4//<br />
^AtfuitM 472.77/<br />
8f».8ff.8fa<br />
gAttdiumtempoTArfU 429<br />
genetofe 2 < 4 ^8.7« 7/<br />
7P 80 136. t^p.tso iS3<br />
l64.tP3i36,S4^*7St<br />
fenu4 7/2<br />
gtnu* p.idtndum<br />
geiiuuUti»<br />
l^Him c %3f<br />
¿AdtA'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
s e r r e s<br />
¿Adixuru imm'Anitju po-f<br />
f^hriA iiS^Sà)<br />
¿t'oriti, ducit<br />
lion A ev ken^A^Ì4 S23<br />
¿ovta.p itiar ptcunik Si*<br />
¿Lrit Amor<br />
^ .riA fttmulué 363<br />
ghriA^udium 4-^7<br />
¿'triA teSiA 263^91<br />
gloria vitâ charior<br />
gloriofé t^i<br />
Cr^corum mont 673<br />
iratè Ji-r<br />
grattor eil pttlchrê venàcns<br />
e corpo re vtrita 812<br />
grutitudo 204331<br />
grAtitkdo principi» 384<br />
grave damnavi À probi*s SO<br />
g^Avitcr 3,4 i6.17- 20,26<br />
29 30 )2,^0.^2,S7'S2 toi<br />
to}. 139 14^ '47 tS9<br />
3So $37*616<br />
743 7 44 7S4 769-770<br />
790 S:t S2i.S22.S24<br />
86f çi6 921<br />
H<br />
I j 4irtdipeU 67S<br />
fi^tmoMA vità 4tf<br />
r "^V M.<br />
htUpolU 47S<br />
Herculem eontempjtt xAle-<br />
XAn<strong>de</strong>r 347<br />
hiecsiiUe 282<br />
hi'a iroA in convivio 814<br />
hiiirit/uinfeiiit 779<br />
hilaritiu in morte 239<br />
hilariiAt in re triHi 239'<br />
Homerus ,848<br />
Homerilaut 896<br />
homericorum cA^minu com<br />
parati 0 3fS<br />
hmo 827 SsS<br />
homorarmtìivenìu 291<br />
homiuit ingcnium 262<br />
Jfominc» non honiines 290<br />
hominesptcudìt JimiUt 379<br />
hominet pAuct 306<br />
hcneÌìi labores 60S<br />
honor <strong>de</strong>tra^ut S3S<br />
hinorpotioT merce<strong>de</strong> 6s6<br />
honorp: Citop ior 66s<br />
honos AUtviiruttm ^49<br />
ho,ios arti JjAÙitm 47S.sài<br />
henot Atru 7"<br />
henot eruditionidibitm<br />
SSS<br />
Jtonet negétm M<br />
k^mH<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Ifìtfs non fetnßer ^¡<strong>de</strong>m<br />
I ^D B X<br />
honos fr orner itm iuuat 406<br />
Jjonot virtutU S4f'7>4<br />
hohot virtuti habittu 772<br />
hefU aut ptr<strong>de</strong>ndtu , ant<br />
dtmtrsudus '<br />
• ho fu pùpuli . /ip<br />
hofUp idt.idiiS s7)<br />
huma, ne »<br />
humAnitoA licurM optimi<br />
S29<br />
human itMfiatr um 4S»<br />
huma ni tas plus valet qua<br />
ui* 449<br />
humaniter t4.%9 40*60<br />
t94'iS6.nS<br />
hydro^icM 6jj<br />
'hypocrijts »86 343<br />
^ 1<br />
TyAäantia elußr SÉS<br />
iaÜurafelix 807<br />
ignaui non expe^andi 499<br />
i^üAuja 5i7<br />
•j^nota loeitn M88<br />
Ilio mala • 7flJ<br />
imitatio 7it S44 89s<br />
'émitathmaU ^<br />
immortaliti 77i.ii7<br />
impArprtiicipatui 608<br />
imparare diffciU 628<br />
imperator caflui in<br />
imptrxQsj ^<br />
impcriuin brate 627<br />
impcrium humanttm 8S7<br />
imper um in liberai 499<br />
imptrium ttefuit pietarii<br />
tura ^ 402<br />
Ì7t:p r.iia 796<br />
impiè ¡89.617.626,834.<br />
tmpietM 313 (9if<br />
impiota* feli X 468<br />
impi^irè tp<br />
impr io 52<br />
impr '>ba curdk S69<br />
imprxiitM 658.843<br />
impud ntia - 588<br />
impudicitia .670<br />
impuntta/t • 545<br />
imputtit\nma!a ' 543<br />
inctjjtu <strong>de</strong>e or tu 4^6<br />
ivcorruptt )4'S8<br />
incorruptm ajumfit 417<br />
in<strong>de</strong>cra V 7:4U?7$<br />
in <strong>de</strong>teritu orrtnÌ4^ * ff f<br />
Masilk.^..:<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
ind0f
indoQuá<br />
S E ^ T E<br />
indclet S67<br />
indoles Agili* . siS<br />
indoles ercÜA 213<br />
ir.doles es'ftlja iff sfj ^oj<br />
indicies ill puero mira 57Í<br />
t idales matefica SS7<br />
79S in ttohh tjl ut lene dud's.<br />
661<br />
fiS<br />
4S6<br />
)9i<br />
mm<br />
innocent in<br />
innoieut A. iìiiifAtA<br />
innoceiítia tutA<br />
tn puf Hum<br />
iuf.init trt^nerA<br />
i».duftri4 173.614.624. 81$,. infmia nots^<br />
f)9.S47 S6t.SÓ2,<br />
^ndu^rialucrtfA.<br />
'»dujlric<br />
^'tJarr,ii\uon <strong>de</strong>lttur<br />
^'lieflioft<br />
»»gtmA eresia .<br />
hieniurn<br />
4fj iniegritori damnatA 496.<br />
if^enui ìf4 S81J27 7Ì}<br />
i n tt^ri tofi mil it m 6-9 m<br />
in^rAtitudo 182.408,499.<br />
ititenepe^iuA s»7<br />
'"¿ratitudo tolerats<br />
^»htfmanitcr<br />
mei utiles<br />
'»itiat-^<br />
''^itiumbeUun^<br />
in Jencm^<br />
info'enter<br />
info! en ti A<br />
i'f<br />
7U<br />
889<br />
7S8<br />
4:6<br />
28)<br />
812<br />
199<br />
iyiflitut!0 4Si 49i.6Si.S78<br />
injtitt4ti^ Lhjcrorum ipa.<br />
infiUut.o TíétA r .2-46<br />
90), ititi^'è, . Si SS 7» 9Í U6,<br />
889. integrita4ìsx. 49s.684.807<br />
12$<br />
SOS<br />
683<br />
iS9<br />
73*<br />
$99<br />
intett<strong>de</strong>ndum tn heuefttftMdl9<br />
281<br />
interpretati 9 424<br />
inurpretatio €9mmedé ^<br />
inttiXpriiAtiofiftififA 814<br />
inttrr frtfTAlio Apparti<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
Virtus Í77
1 E .<br />
intrepi<strong>de</strong> 2)<br />
i.ividia 47 6Ì3 7S3'7S9<br />
invidia eie uat S79<br />
i n vidia fortuna 324<br />
invidia i.i aliinn <strong>de</strong>rivata<br />
4(SS<br />
invidia otf benefada SS3<br />
invidia tjuomodo vitetur<br />
inexjpeäat6 4,86 ($46<br />
iocati iujtipjum 367<br />
ioctrfé 37^ 633 Ss9 9^6<br />
iocm ab abf'urdo 63S<br />
iocm ab ambiguo 317.376<br />
4^3 636 •<br />
Ì0CU4 ab inexßteäato 29S<br />
iocuA cru<strong>de</strong>li* ^99<br />
iocm èfabtìla 672<br />
iocus ex addito ^^37<br />
iocuf e X <strong>de</strong>pyavatione i S6<br />
iocm ev nomerò 602<br />
iocm obliifum 42 S<br />
I0cm ex nomine 433. $92<br />
634 66S S20<br />
iocm ex ßmiiitudino voeie<br />
429<br />
iocm ex JJ>ecie eorporii 673<br />
iocm ex vocabulit 327<br />
iuminmorbQ ^26<br />
iocm inmorhum proprium<br />
S39<br />
iocm in morte 3^9'4-<br />
ioeui in morttium S9f<br />
iocm in principtm retor-<br />
tus<br />
iocmtnfanui 5Pff<br />
iocm in tempe Hi vm 669<br />
670*709<br />
iocm jalubrit 777<br />
io(M ¡tibmorojm 676<br />
lovu ßlim 737<br />
ira 200 91f<br />
ira brevi* 9^3<br />
ira ivi potent 662<br />
irafapienttA • ii6<br />
iraren/edtum 369<br />
ira fubdt*cendaoccafio 4jt<br />
iraLWìdia S43 S44<br />
ironia 641<br />
irñfo 436 639 ^^9<br />
irrißo conUmtA 3^4<br />
irrifio retorta 67<br />
iu<strong>de</strong>x attentm 333<br />
iu<strong>de</strong>x iucorruptm 3^2.4ì6<br />
iu<strong>de</strong>x non accufat S64<br />
iu<strong>de</strong>x feverus 334<br />
indicare <strong>de</strong> arte aliena 7'9<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
iudicium
S ET^ T E X T T ^ \ V U.<br />
indicium incorrupt» S47<br />
iugulare mortuos ' 77 6<br />
iuvenum efi diAhiiiiA<br />
iuili S 92S3233 43 47<br />
so,ss S6.100 102 4S2<br />
4ti 4S9 iS7. 607 674<br />
761ÌS291S<br />
tuffi Ita S4$<br />
iuSìitia d trim it fines 406<br />
L<br />
T ^hor Sly St 6<br />
- lacryma ^eré 4) '<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
Ube^A
J T^D<br />
Hhtta moniti» 6 Si-ÓSj<br />
liberi t7 S0.14s.t4g TSÓ,<br />
747 fS9' 292.<br />
274 30S-3St.fi:^'3i /tfi,<br />
567 i76.sts.s90.s94-<br />
(10, Ó12. 6t7'6t4.<br />
: €31.637-638. 6S4 69S'<br />
749 777'7S8.8i2,<br />
^16., 822, S2^. 838, 842.<br />
SSO. SS9'S67.86S.870.<br />
874' 978 879' SSo. Sit<br />
SS2 899 912<br />
liberi <strong>de</strong>generes 2$7<br />
liberimeli 392<br />
liberi pro/im fs 39 8<br />
hbertae 239-2^0 269.^03.<br />
304-3^7 317> 523 774 S28<br />
ìi-beriM AduUtrix 710<br />
Ubertéi exitiiifii 62$ 716<br />
iibjcrtäA immodit:^ 824.82$<br />
liberta* in diceudo 123<br />
UbtrtM innocentia 3S3<br />
Uierta» tntempeflitta 791<br />
libcrtofima^noempta 509<br />
tìéertoA ntxia £62<br />
Übertat «pprcßX
lux Animi<br />
lHXU4 22i.29$,29r<br />
70Í.70S<br />
tuxuA damnatut<br />
írN rf N<br />
Iñxiéó inopiapATenr p«5<br />
iuxtu fedttionii pdreHt Sfa<br />
JH<br />
'\/r.Actdonta .<br />
^mAgnanlmittr 6<br />
79f<br />
,ijjca prffmijfa, fti ift'<br />
^*i;nilcqutntixirTÌfA Í l<br />
trnptAUolttpta/r^^t<br />
'"dgiopArandt 4S)<br />
^Agnué^nsnfortii 308<br />
706<br />
niimtnÌ4 J9 2<br />
f^lavt^a 2SS<br />
malof iiiuijtre in car:er.e<br />
iucuudunt<br />
^a^orwnfont . 72^<br />
^llè pracincìui 41,<br />
^AÌcdici .<br />
cònUmptju ¡24<br />
^*'
I<br />
^niAciumuryénum )}t<br />
wendiew À mendic9 79f<br />
TmndieitM 292<br />
mtniicitM occHÍtá J15<br />
mtrcedti amor 6S3<br />
mtita mains diuturnitatü<br />
CUflit 324<br />
mites bonus s44<br />
miiesdióioaudieus<br />
milts ditatiêi 3IÍ<br />
miles diues $ 07<br />
mtles durus 4fS<br />
miles ociofm 629<br />
mries i'lnoxiUf 4.03.621<br />
miles fine iUdÍ9 633<br />
militi4 offiduw 4t9<br />
mtlitum curs 6.9.62Í<br />
militar ia<br />
militariter ^JS<br />
militaría feroeU s3o<br />
militia laboriofA 517<br />
militÎA mi/era ¡¡t<br />
mina inutiles t9i'S\7.6$9<br />
mina in prineipem 6«s<br />
mina potentum 39^<br />
minacittr 998<br />
mijiria multiloe^úñ si6<br />
mi fer ant^temfm fop<br />
£ X<br />
mo<strong>de</strong>rate 3 jx,22. 24.27»<br />
28 33-4' 73 74*<br />
81.86.91,92.100 tío /iU<br />
\2S, t30. M4'\49<br />
I í9S. 197. 214. 224.<br />
jts4i9' 499 4^4'S68.<br />
600 óty 66} 77) 778.<br />
771? 7Sf-830.8f8<br />
mo<strong>de</strong>r.it!o 7SÍ 79» 813.817<br />
modcTAtio vigoria 120<br />
modiTMio ptxna 34S<br />
modcflè 2S.29 3t 39.s6.S2.<br />
87 2(8 36¡f j.pf 399»<br />
472. S8S 613, 62, . 7^4»<br />
7S9. 779-7^4 Sos- 843*<br />
S4S.Syi.S76.<br />
m^dtjlia 791<br />
f^ioduá 234 24^-747<br />
modu4 in honoribut 5$«<br />
moUiciet 2S7 29878^.916<br />
molejii 699 79i<br />
moteje loqui 849<br />
moüiores 807<br />
manare/jia 34*<br />
mònitor 917<br />
moneptliafteda S9S<br />
mora noti a 394<br />
mtrbtu exfrebrdttti ^T<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
rnorbHé
S E T^T E «JTT / ^ \VM.<br />
mvrbuiutilm jsp morthmetm<br />
tnorts inpiiUiio. tot moftin foUtmm<br />
morespere^.ni i.jytto morttti non mor<strong>de</strong>nt HP<br />
moret prdpoßeri 69 t mmuü parcemlu.,(74<br />
€00 t^u^ierum ornAtut<br />
419 multi tiu*<br />
93s mun-dut niAtr^iiA<br />
7JS muncrA<br />
Sit munera ccntitnptA<br />
/Tf rnnnKr.i rcftim<br />
7ÌS<br />
7tt<br />
Ji|<br />
23\ muncrumcorrupttlA 4(4,<br />
^«rs/iCerar A cr^cèAtu 31Ì munus inutile :ts (4^7<br />
• in mumu in tempore dAtum<br />
ptrt^rinatio tii} 4f4<br />
pdn^ip:^ •
usuifAti» 76^,766.767<br />
ntc€jf tate JeUtm htntr<br />
négittioffiira 3U<br />
negledusìniurtarum 299<br />
Kfno/ìuevitÌ9 f^i<br />
N§M9 fui ÌH'ÌCX 913<br />
JKereniifxtrrmd voter J97<br />
neutr i p.irs plaett 424<br />
nihiì A^cre 8^6<br />
nihi!<strong>de</strong> viteUo 6)i<br />
tiii>i'jratii S'6<br />
min puristi 42s<br />
V i/jcire 4»2<br />
nil medium 491,<br />
TIMTAFJIM liaritat JÌ 9<br />
noi Hi j 9<br />
noii\- in talm Ì41<br />
hcòi 'ifrit Vi ta /07 363<br />
nobili 04 Vi r rute parta 420<br />
wmtn haiet momtnìum<br />
.sc6<br />
ftemiim immortalitM 733<br />
m»mt}iÌ4 maiifiiu 3yi-<br />
nomiìii* iieprattaùo<br />
nfimtnc/ator OÌI. U!O/HS 379<br />
mon om.ita vuì^ frefcrtn'<br />
Ma rÀ<br />
nênjrmpctpn^nandu 36f<br />
noié^ infici a Bit<br />
nouajiuteutia fxj<br />
nox upt.i co>iieplatr4.nì tX4<br />
nexia toUcnda 50«<br />
nu('u4 non mituit 463<br />
nu^x jubt.l.iat $64<br />
u*liapjr«pcttio 4:6<br />
nulli /i<strong>de</strong>ndum 16 f<br />
truvftui fid 'Ì4 724<br />
nuptid dotti caufa tf4<br />
nupttainttmi^efiua 463<br />
nux pinta 634<br />
O<br />
Ç\Befttat 303 SS i<br />
^^ übfitu SS*<br />
tbejHtmi'et- /n-<br />
tbiur^ato >99<br />
cbhui 'Ju* Hom*n€lator 379<br />
obcuttoA 4S9<br />
obfecu\mn> bumUe 647<br />
ob^c'eta 9t3<br />
cb o'ctcrumajjeâatiê<br />
»btrfóf.itto ìf»<br />
•era/'» ì. iji; {la 4 S9<br />
jOínUif drmtiìi 47i<br />
êdrm r> fttr
S JB T^TE f ^ T^KAf.<br />
•Jpci« ieui coUoiandu S7» vflentum 4»mmodi ititiK,<br />
omen 711<br />
«mcnc(f?nmodè ihterpreta<br />
turn 462<br />
omenexitij
f^tientt? 914 T3T.ss$ 76S<br />
tfi ' ^ ^<br />
fatitntié Sii 4ìi 743<br />
fatrUditlcU stt<br />
fAtriaptrniciopi 764<br />
fMfiA vita eh A. ri or 407<br />
fétria charttan S4Z. 641<br />
patria <strong>de</strong>fi<strong>de</strong>ritim 440<br />
patria neglecÌM<br />
patria findium t^7<br />
pMrénut ma'us 647 6&0<br />
faufikoni 264<br />
paueiprò omniùtH 440<br />
paueéi contentféi 902<br />
paucita» hnorum is* 761<br />
•pMciìofi^ium 74^<br />
L TI^D E X<br />
> paHeih^uiét Ì09<br />
pauptUM 322 7^s<br />
pauptrtsf t%ptdi9(k li9<br />
pauperra4 tragica 296<br />
- pax btUó péLtté S20<br />
fax ètUf/otiof 697<br />
fax domrf ita 0^2<br />
pecuUtus dipmulatué S9'<br />
pte^nia tontetnpta ¡ps,2$j.<br />
sn 56s 792 793<br />
pt:imaftjhfitra rt$ »93<br />
pere^i^atio inutili^ rtf<br />
p": reat ini morti t7S iS^<br />
ptrfidiryfé 122<br />
pertcH'uM prauifum 631<br />
pcriculuvitarefatim S03<br />
per fona rejptihté 514<br />
perfuaftoprtt vt SI3<br />
perftutrantia 873<br />
pertinacravinoit /j»<br />
p»ra.v Tti<br />
petax meretnx 7^9<br />
phaftlita 79 f<br />
phil^fophi/t 2to 79-9<br />
philofophiaarj 722 {479<br />
^.Hofophia in aduerjts<br />
phit'ofitphi^ medieinaiini'<br />
moTum T44 ( 332<br />
philofophin natura mutnt<br />
philofophia necejfaria 24X<br />
philofophin praftantior i-<br />
ratoria 24s.78f (3I»<br />
philofophia re^i ncieja>ria<br />
pkilnfophia reghta TS6<br />
philofophin moicana 167<br />
philofophia fruiim ¡41,<br />
242<br />
fhilofphia/fmnlati» 311<br />
fièiUfophin ftndmm ' ts9<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
fhiiè.
S E TI^T E<br />
philofiplm 309<br />
philtfoj>htu aulicttt, idi<br />
fhHoßphm iiuti 2s6<br />
philofiphus h9m§ joi<br />
philofophm meretricißmi,<br />
lU 728<br />
pliilo/ophHS milet 9 oj<br />
phihfophitì mundi ¡^eäA<br />
tor Sil<br />
philofophm nullius e'ret<br />
phiiofophut oratore praßa.<br />
ti or 247<br />
philofophui psuci* eget 287<br />
philofophi VIta 286<br />
phiioj'opho honos haUtui<br />
phyfio^iomon SiS (476<br />
"^ikS in patre'n 119<br />
piiinpAtnam 37<br />
pi tt Min fin um<br />
pietMtnfrAtram 1<br />
pietM iitmitrem 67 t<br />
pietM in purentes 6^$.7<br />
pietM in pxtrem fjs<br />
pietM in p ttrixn 160 tp^.<br />
478 69t 692.74^<br />
f^ffmiiprAfeptorePt<br />
pietas in rempy^<br />
pietéA mira in-filium- 477<br />
pingere fingert ^i/f<br />
pij'eatoriUut ijt*<br />
piacere botm- 47,9<br />
plehs arte trJt^Aték,<br />
podagra<br />
peena ridtcuU<br />
peenitendA.<br />
fiefts fallacia h^ruk<br />
poètica fi a io 6^0<br />
poUicitatir 7S7<br />
pompa ineptés ^<br />
poppili ludicijLÌ8^9.722.89^.<br />
ptpulus éfualU S49 (44J><br />
pop li 'us nocen tifima befi 'a.<br />
pjlluUtor improbuà<br />
p 0 tentia i mi 0 vi .t i 0.9.<br />
pitenti.iinuidiofa 6S
prAConum turbA 796<br />
prAdAConter»ptuá i-fí.^i<br />
fYAfe^tus vipÍAnt<br />
p7 Alongé<br />
pr*miA virtut¿4<br />
prttpoprA<br />
prapoßcra ßuätA<br />
pTA fetenti A<br />
pfAjens eon/ilium<br />
prafenfio<br />
praftantiA<br />
prater/petu<br />
preces abie^A<br />
prectum expu^nAt<br />
prima coi rio<br />
prificeps<br />
princepí Aditfs fAcili«<br />
princeps Auriga<br />
princeps charu*<br />
princeps indutgens<br />
princeps le^m obferuAtof<br />
Í7t<br />
princeps HHIÍÍ moleftuí 609<br />
f^rÍAteps qm virtme pr^<br />
teäit<br />
as<br />
667<br />
S63<br />
i6s<br />
£09<br />
922<br />
53^<br />
princeps feenicm $94<br />
ptitHips^átíMm 6 te<br />
' rittofií nwrt dilitm<br />
E X<br />
nem jíi (747<br />
p^indpum a't.tcitta<br />
princ puminfiitutio 7jft<br />
prtnapatui amor $94<br />
principatíu ¡olLicita res<br />
probrum commune $07<br />
protliuitoA ad <strong>de</strong>teriorA<br />
7 ¡4<br />
proiieffeplttr.íué 209<br />
prodi^iofa fj^<br />
prodttso punitA 90 f<br />
4 SI prudilia grata ^ÓS<br />
2S$ prsidiitoturpH 4$<br />
733 profeñfu fs6<br />
6S$<br />
696<br />
m<br />
S69<br />
606<br />
pro/t^h 2Si.s06jtj.s39<br />
SS4 S99. 6tS, 63U 7S7.<br />
7)4^So3.Si4.S6%<br />
pT'^fitJio fundo cartt 929<br />
proles <strong>de</strong>beturpatna €87<br />
pnti^amor $^7<br />
prsmiJfA mA^nipcA tfed in-<br />
ania 4.1$<br />
prnnuticÍAtÍ9 S 49.90^<br />
projjffirt tOf peipetua 9 9$<br />
pro , uA (¡US ^ i fcfione 923<br />
prouifto neíeJfAtiorum 24.9<br />
frtm<strong>de</strong>nv.A^<br />
n^'749 . '<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
frudm
KENTEN<br />
frudiììter .6,20*36,41,44,<br />
4S' SS 97, ito,479*sfiu<br />
617.6S7<br />
prtiiientfA 744,790<br />
pruÀentU ftntlU 7i><br />
pudica vxor - 736<br />
pudici • S6.i93*4S3*4it*<br />
S00,S70.S36,SÍ4<br />
P»tdicitia 461^ SS3*SS4<br />
P**dicitiacöiu^Hm ¡9,634*<br />
SS2<br />
P^dicttia matronAÌÌ4 73^<br />
ftidor 299* S44<br />
f^dorlihtñUU SSS ratto redd i ta populo<br />
Pt^dor inut¿/Í4 2S3.2Ss.S03 rcconctliatio 2SS^S79*7^^<br />
pudor prapoßerm tts recriminatio 691<br />
f iteri rtuerentia 7S4 reditm e bello S4S<br />
pf^nitia, duta iSt Ttditm in grati am 143S<br />
P»*.gna ludiera pt4 refugium 926<br />
pttUUe retouum 413 r(galt ter 34S<br />
Punire in at^s quodipfico<br />
mtttimtu<br />
Purajacra ,<br />
t**ßUa curare cumpericulo<br />
SSI<br />
Vando hüaudum<br />
SÌ7<br />
T H.<br />
qua in vitaju¿ieuda j6£<br />
qua nos admotunt mortali-<br />
tatii 3SÌ<br />
quaßio.ies frinita S40<br />
quid optandum à<strong>de</strong>o 467<br />
qui malm, vùi^ malm 2J¿<br />
quid fupcrtfit faerie impen-'<br />
<strong>de</strong>n dum 4t 3<br />
%<br />
sApacitoA<br />
R<br />
6oi<br />
rapuc it at faceta 46S<br />
ratio 262<br />
regem regia <strong>de</strong>cent 33 ^<br />
reges non admittendi 48^<br />
reges rare verü audiüt 4S6<br />
regtbtu hoiießa tantiim li^<br />
eint 360<br />
regum amtcitia 723<br />
tegum cura 860*922<br />
TOffím efi audire omnes 3¡i<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
I 'K<br />
re^m hUmMiitM ' 329<br />
Tcgam natiuitM yos<br />
regnAndi disced« , 462<br />
Ugnt-fAbtfitM $SS,Ó23<br />
regnum feruitus 367<br />
re^nS virtutc amlfiedi* 332<br />
reluxaudus animtts 6S6<br />
r eltCtit^Audcn ium * 2 S3<br />
religioie t.40<br />
ftip,prima (fura 624.<br />
reip.ne^leCtué 62s<br />
remp.fu^e 441<br />
res vtrbi*eoutrAria 70s<br />
res verbit effnacior 469<br />
refupini . 637<br />
retortum S70',631*639,044.<br />
667. 774<br />
retartum belle 94<br />
retortum in tan<strong>de</strong>m conui.<br />
cium 421<br />
retortum miri stf<br />
retort um false • 421<br />
fetozTM iocuf ! 6si<br />
reuerentia 7ft<br />
re\ cojitAbuadus 696<br />
rex etjuumpicAns 4^^<br />
tea infenftu <strong>de</strong>motTMia sit<br />
UKfei^nk Sf4<br />
D E X<br />
r hot ores ßruipopuli tSi<br />
rMcutc i4(í'S3f'é4j'^73'<br />
69S 797'iot.8^7<br />
ridienti* aßUefiere S46<br />
ridicula 289.290,302,301.3 ts<br />
rifuginterimens , 632<br />
robur corpor'u * 6 »4<br />
rumores 878<br />
rußice 188<br />
S<br />
S<br />
^icrapma |II<br />
iÀcrificiafrugalia ///<br />
Jac^ißcia minimi fumptns<br />
207<br />
frcr i tectum »96<br />
fault ¡a caßi^Ata 39 t<br />
false S'i3 46-i4'S7.S8.SS.<br />
88.129.<br />
tS7 2lS.234, 292.29f.296.<br />
289.291 294 314-374 409<br />
40Í 422. 424, 432 442.<br />
476.
S E ^ 'K'^ 1 ^ TJU M.<br />
f»tuhita4 iunéÌa fttcundtL jtntHui ip^-i^S<br />
tat$ 6S7<br />
fiiltatio mu*a Spi<br />
futuri« fttdA pip<br />
f*n(ii z6o62P<br />
UnSlitoA ntnfiSia ^ps<br />
i»pitnt 7S9<br />
f^piens dines iss<br />
Jyih fub fluiti f fona 4S4<br />
ì*piètes inmJttyXAnuU 466<br />
f*piìnter 14.'/.'J.fi.<br />
'40 169,743<br />
J^flerofts vti S74<br />
f^^*>nnmaleafftSlAiu 429<br />
i
firum »¡omino melior »12<br />
JiruH*pru<strong>de</strong>ntior hcro 2S4<br />
fetuo prü<strong>de</strong>n olftemptroii<br />
du/n J7S<br />
ferner um cura<br />
Jeruorum turba jp/<br />
feruitui^ratA ^jg<br />
feruitut vitiorum ji^f<br />
feruire tempori 5/^<br />
feruire voluptattbus jop<br />
ßru4 apparatue 34.2<br />
feuere,64 t27, t44„tj2.iS{.<br />
tfo^iSS 360.362.369.i4t.<br />
S70 6is.622,6js 6S7<br />
Jèuerustn eipjio/n • s4-4<br />
fiuerna» ilo^S47<br />
feutnt/u in yxorem 663<br />
jeucritM patrm 6 $9<br />
feutritAA verbis iempetaia<br />
4S6<br />
fexM 761<br />
ftùi^mfg,teflit S44<br />
/¡lentiu Iii ¡93,342.797.<br />
816 8s i<br />
ßientit^neduck si*<br />
Jtßntium in baio 3^9<br />
ßUtitium^ppiertHnum 7*<br />
J T^T) £ X<br />
ßJentijfiUt 826<br />
/Aere i,ì tempore 62<br />
ßmphciier 7*48 ($69<br />
ßmultoK à ro^o <strong>de</strong>poncnda<br />
fmultoA mapjtrutuum 496<br />
ßtH<br />
fitlmprautnire dpp<br />
fobne 836^<br />
jobnet^ 98 6s3 iS2<br />
fobrietoA in eduitjs 212<br />
folnm princeps ji3<br />
folatiummortk 418<br />
Jol oricns 404 \<br />
Jolerter i.ti.3s 36.4' 46 6)<br />
«4 69.79 98.n4iU •<br />
460.^0 6gs-7U'7i7'7^i*<br />
832 89s<br />
¡oli^udo 7S4 7^9 StSJi?<br />
fiwnui excujatus 35S<br />
jóynmorumobjeruatio 827<br />
for<strong>de</strong>t 29^<br />
fo, <strong>de</strong>s ambitiofa 891. S9I<br />
for<strong>de</strong>t gloriola 22^<br />
fordidè<br />
JPrs 884 !<br />
Jpet boni futuri<br />
¿et falLan j 4<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
s E ST E N TI ^ "KV M.<br />
Jpes in c'y/>co $6S fvperfiitÌ9nuU.< 99.^62 joT<br />
/¡m pt, ti.urx 990 Juperßittoni* conttptm S7*<br />
Jkhynx domi 3<br />
ßperuacua 72 r<br />
J^it.ididè S73<br />
fuperuac 'Ja officia 611<br />
JP'tntAntA iratét^ 4.4t<br />
Jurdus dilatori stt<br />
ßxmUHet Ulrorer iti<br />
^nxitix 74T<br />
meri 604<br />
T<br />
^AìHJirumg'o ia 144" ' '^^ylntnrnitai. 5 6<br />
ßrHtajtma Ut. tjt<br />
7^3-786 8f2<br />
ftt*diosè S7S tadiumghrta 419'<br />
ß^äium 7 9. fo6.924 tardirai 877<br />
ßt*di'im immodicurn Ss6 ttwcritar 444,S27 S4Ì<br />
ß'*ätupn fipiféitta 260 ttmpiraniia 688"<br />
ßxitloquium Í3S tem pirati iS>r97f9<br />
hpidi 6S3 tenpfßiut ^ 87 f<br />
ß>*por A}iÌ7r?i 291 tempra vacua 706.<br />
/f^ p^t^jt ekara 4 S temporit parßmonia 7^7;<br />
ß^'^cuiy^forsdiipticet 23 8ìì 824 Si7<br />
fì(a ijtulj^ i;»rr«fc vomn.tn ttmpHé niihtfidi it$<br />
<strong>de</strong>tnr ^yç tt^muhnttt t7t779<br />
r»*fioprçdto ^ tcmultnlÌA Cétfiigata 464<br />
iumpìU4 iììutifet 74^. 64» tfttelrh aJJuejcen 167<br />
Juntptiif ptitptßtri too<br />
264<br />
/^Percíiofi 79Í ter hortjir.es 287<br />
9Ì0 pjì'<br />
ìys<br />
ttrtiadcduCla 431<br />
teßtmor.ium inimiei 694<br />
tibiccn vir iK proLus y6j<br />
ti)y,idttiA\xrmAta 49»<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
ti/hi'
iimiditoA Uudau 4j4.lts<br />
toUranter pti<br />
fo^Urantia 177 7S9.787^1%<br />
VranquiUitM €Ci 772.8*3<br />
trqphaum rtdiculitm SJS<br />
turba ijturitu 4$i<br />
turl/tißneduce 6St<br />
tifrmaUs 64*<br />
turpt vht^ turfe<br />
turjft'oquiujn fy<br />
i ^-ìD E X<br />
tut um CO nft Ii um S3 f venut operi* t^f<br />
tyrAnnißccics 7}t<br />
tyrdinm 399<br />
tyiinnidi*ofor 57 i<br />
tyrsiini.ie mitigiit tiberafi,<br />
tu 46*<br />
tyrAnnfcAvox sSS.fS9<br />
tyrAfititce £tS<br />
TV.f7\,0S 9 iff'hSTQ'<br />
V<br />
V<br />
venire 674<br />
vA^e 67 91.121.t22<br />
vallißduciA $66<br />
VAnitM 7^t<br />
VAriAleSlio 24 f<br />
VAtintu*in Ciceronem 43 417 t<br />
in vthsrntniiAtn I aiimum disQnii S37<br />
venia extorta 3J7<br />
venia Ucefito 60t<br />
venter if lingua 4^*<br />
venter omni A dtuorans 294<br />
venter fur diu S 49<br />
venfrù cura^ima 901<br />
ventri* ¡iudium 7'*<br />
venuj iti<br />
venu* mo<strong>de</strong>rata 24*<br />
venus par ah Hie to*<br />
verba ajfeifata 3 62 I<br />
verbCÌum ampulla 7'' I<br />
vere puUhra<br />
veri ^ OA 3^^<br />
verità* cdiofa 2S7<br />
verfus<strong>de</strong>tortiu 43'<br />
ver fut ia ¡SS<br />
vejci in publico 3*3 1<br />
veJlS quouUloco<br />
vtßu. 6 ¡4 .<br />
vctuU Amata 73^<br />
V etiti A ctncubitm 7'* I<br />
vetulutdux I<br />
vicar ^grauet ^<br />
vicinui bonus ^^^ - .<br />
vici fit udo rerum<br />
viäor btnitnia 47S<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
s E K T E J ^ TI .ARVM.<br />
'^^cl.rferoìt S7S<br />
"^i^or iy viSltu S$o<br />
"^'(iorÌA dttlcù<br />
"^^^oriAtncruentA 74S<br />
"^'^^tÙA mfgno empU 4S)<br />
"^^^ori.i pulchr* 29)<br />
'^'^orUipociofr 66<br />
"'^^^ioti.^i.ti 396<br />
"^^^oriamodcTAtio 120<br />
'^'^iintt.t 7-779<br />
a A<br />
'^^''dia.t ciu'iU 2S0<br />
"^•^oS.ip/jiiwA 329<br />
ncrUóhif 497<br />
Vctus 426<br />
'^{^{parctuvßu 764<br />
pAtiçns 630<br />
'^»'loleniU 766<br />
^'•/e/jfcr<br />
forma praßaitt S92<br />
fnai^ißrAtum ornAt i2t<br />
pecunia potier 4.90<br />
for tü fiducia 346<br />
mutier 4)9<br />
in actione 759<br />
ini ti ix 666<br />
Uudata 917<br />
virtut lattdAta tAntùm<br />
virtus Icg^bt** non cget 76^<br />
vrtWintncogttur 794<br />
virtiu principi* 614<br />
virtus per Je honcßa 7^*<br />
vtrtuf p.-àìÌAndA^non prof'<br />
tend A S6t<br />
virtwtßlfiprsmium cß S63<br />
virtM qunTcnaa 219<br />
virtmfucccdt 4S2<br />
virtù* tuta<br />
virtutlf co^'^iìAtio 761<br />
vntuti4 Ituocuìtum 23z<br />
viriufi* prsmia 196<br />
virlutii ßudiü interi<strong>de</strong>udu<br />
virtutiivfus S29 (¿St<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
dcuf 493<br />
vU pro iure 40 t<br />
vita à 9e rùi* dijfen t ics S17<br />
vitaan.xtA 4^*<br />
viticoutimptUé it<br />
vita fuga» t2t<br />
vitAtnAVM 966<br />
vitami era 299.67t<br />
vita nemo contemnit 666<br />
vita prxpoßeya 908<br />
vitA pura 672<br />
vHafmilili'ciimoTt iu<br />
. viué
Ü e X<br />
"Vtt'd penfata vox in Odio S4r<br />
ttt'iì doctndi ìion lauda.ndi vox mcdc^ia t\9<br />
vitto éys (616 vox tj/ra unica 867<br />
vitro cmilU SSÍ vrbaue f.34.49 76 90*93'<br />
vltio <strong>de</strong>orum . SS2 9à /)4<br />
vftra mAlleum 70S V bOilìtM '36J<br />
vftr nea beneJicentiA 220 vrbannm m^nd-icitm 3)t<br />
vmbfA 7X6 vj^ ad arof SO(f<br />
Hmi}itntA Iti.3f4. Sa vfufìeìirt mol.fliam 29^<br />
vrt^HenTum oltre 601 vjw redtu ifJ<br />
vnui exintiuf 606 y^r vtcunj^ vincere SOi<br />
viiuf pro multu VtllilOA Sii<br />
votA'ita* vtiftt.PS ex hofie<br />
vociferar ¿7 444 vtihta/fex i:iimicÌ4 829<br />
vofupfa* 29f 307 3t6 726^ vT li tot pub'il a 7*<br />
79r vtslrtM virtute poi sor 122<br />
volupt/vt dohri* Comes 239 vut;^i sudicia a 7f6 764<br />
vofuptM emoUit domttos vul^i nthil ianum 4JS<br />
SÌ3 vulgo hi', il rtóìeplacet 3^'<br />
^ofiiptoA ex virtute 20J vx.,r Cnjl.t 4Ì7<br />
volif^tas temporaria 693 yxfff difenda it4<br />
vcracitat 71S vxcr ljun2Ílü t99<br />
vota T77 371 vxormolefla 64^.89^<br />
Vota morìen'ìi 6^7 vxer quife f¡renda 22S<br />
vota (jualia 207 VKorii reuerentfii 619<br />
vota fluita<br />
^93 vxorum irrperium S4l<br />
1 N D / r ; ^ F j N z<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
A p o p h t h e g m A T A ,<br />
A C L E P I D E D I C T A i<br />
Principam, HilofopborufH^<br />
^c diuerfigenerU hominum, rx Cr<strong>de</strong>cif faritei^<br />
ac Utinii fmpiorthnt feleíía, cum imer-<br />
fretamnte$mmodxyéSliArgu- tUm dpmentt,<br />
a p o p h t h e g m a t a LACONI-<br />
«Arccuiidum ordincmlitcrarum<br />
Graccarum.<br />
tiBEK^ v B ^ i n r s .<br />
AGASICLES.<br />
ACBDABMOHI I,quoniani<br />
feucriorcs crat, ac moribm<br />
ihcorruptioribus) bcllique<br />
gloriam potilTiiTiüm fpcftabant,<br />
contcmncbat omncis<br />
., -- artcis, qu^ciuium ánimos<br />
^^Qcbantur cmafcularcA avcravirtutcad<br />
^»olam oftcntationcm traduccrc Nam &<br />
^oma, qiium adhuc fpirarct gcrmanam\U<br />
^Oiauftcritatc, Gracculoi profcíTorcs vrbc<br />
A<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Z AP o P H TMl G M;<br />
<strong>cx</strong>cgit.Hoc genus ki\ái)s nulla Graecif parr<br />
corruptior crat, quàm Attica, ybi Gorgias,<br />
3Lyfias,Ifocratcs,Prodicus,àliiqucÌHnunncti<br />
fophiftac, magno cumapplaufu populi,<br />
nee mediocri merce<strong>de</strong> garnebant.<br />
^ Cum igitur Agaficli LaccdKmonioruni<br />
regi djccrctc)MÌdam, admirati fèie, quod<br />
cum cflet auidus difcciTdi,non adiungeret<br />
Ubi Philophanemfophiftam : regali pror-<br />
CéUtrO' fus indole rcfpondit: £or«»í,inflfuicns, vo/#<br />
tjjedifiipulué^^MtrumJrm ^)?'/iw.Significa5,<br />
non minus intere ÍTe^quos naftus íw parentes,<br />
quàm quos afcifcas pracceptores. Etc-<br />
»imvt liberi ferme rcferunt maiorum vndc<br />
prognati fu nt ingeni uno ritapracceptorum<br />
vitia'<strong>de</strong>migrantmeos quos inftituunt. Et<br />
honeftaevitaeinftitutio pctiflimiim ah illis<br />
petendaeftjquivirtutemipfis fa^lis prac-<br />
^iterunr-wó abiis, qui compofitis arte verbis<br />
<strong>de</strong> virtuíe nuí?antur. At nunc fummi of'<br />
bis monarchac futuri, <strong>de</strong>nm immortaiem,<br />
Ij I B E B. I. y<br />
cítafctur,quo paé^o poíTetaliquistutS im-^<br />
pcraic, nulte ftipatus ratcllitioírcfpondit^ Gratdttr<br />
Si fie imperet futs, qucmídmodtim pAter imperat ^^<br />
^'éerif. Ncmo plura dixitrjiquam malore ^<br />
cópcndio. Domini tantúm timcntur à fcr- ^<br />
Vis.qu® itiahcocrccantur. quosR^n corrió<br />
git pudor : Pater,quoniam libcris coníblit<br />
potius quàixi ribi,díligitiir ab ilhs,ílc vt autKoritatc<br />
comitcturrcucrentia. Aducrfus<br />
h'os adcò non cft opusfatcllitio , vt non<br />
fitíatcllitium fi<strong>de</strong>lius illomnfi ftipar<strong>cx</strong><br />
bcncuolcntiáac bcncfaftiff<br />
admngerct fibi ciuium ánimos, non effet<br />
barbarico condu¿iiti®quc fátcllitiojr<br />
nulJos habcrct corporis fui cuftodcy<br />
^^^'orcs quarti ciucs, crgaquaspatris gc-<br />
^^ctafFeélum.Porrò quibus placet hoc di-<br />
^^^^»odiñmdummetHantymúios riiagisha-<br />
"^«t fufpccios , quam quibus oportebat<br />
: ac multos mctuat opor-»<br />
^^qutmmctuuntmulti. Jdtm.<br />
A G E S I tí A V S.^<br />
Agcfiláus illc magnus Laccdaemoniorií ,<br />
^ '^»quvim ia cómpotatione quadam fortiex<br />
more du¿is fadus eflct princeps<br />
onuiuij ( huius autcm partes eraiait pra:-<br />
^ quantum quifqj biberct ) rogatu»<br />
Pj^^^Jf^í^íquantum cwiqjvini <strong>de</strong>beretap-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
a
4 A P O P H T H E G M .<br />
fUto cmi^ue quantump$fch:ßnparuin > tunSik eßi<br />
ée^uodiu.'dito, Hac d<strong>cx</strong>tcritatemirc piofpCf<br />
xit,nc vcl parata vini copia dcciTct, qiiibus<br />
placeret largior potatio : vcl ad bibcndum<br />
cogcrcntur,quìbiis placerct fobrictai.Rurfus",<br />
in maiorc vini copia, peracqöalitatcm<br />
<strong>cx</strong>clufitoccafioncmurinuris. Etcnim cum<br />
iìngulis acqua vini oortio diftribucrctur,<br />
nihil <strong>de</strong>crat his qui tibcbant modcratiù?:<br />
Ce qui largiùs fucrant bibituri,quum habcrcnt<br />
quod naturae fatis ciTct, qucri non po^<br />
tcrant fi dceràt libidini j cò quòd nemo O'<br />
mniû plus aut minus haberct c^etcris. Itaque<br />
acquis animis fc illi quoque ad mo<strong>de</strong>rationcni<br />
componcbant , quibus alioqui<br />
placebatluxus.Porrò Laccdacmonij praeter<br />
caetcros Grçcosviausfrugaliiatcm proJba-<br />
bont aiutar.in Laa^n.<br />
/ 4 Quumverò narraretur apud cum,malefìcum<br />
quempiamac fcclcroium hominci^<br />
.couftaaterpcr-tuliiTe tormenta: Ftinfgni-<br />
CrÀUÌ- tfT, inquit, miper ejt hf.mo, ^ui toierAntiam ac<br />
$er, pAttemiam in rts flagitiopts AQ mrfts coUocet»<br />
Apud Laccdaemonios admt tabi lis erat malorum<br />
tolcrantia; quae fi fiifcipiatur ob rcs<br />
h4)ncftas,magnam promcretur laudcm:fii*<br />
ob turpcs, noQ folùm non merctur forti tU'<br />
dinislau<strong>de</strong>m qui tolcrat ; fed hocmiferiof<br />
cft ai virpcior,quò conftantiùs fijocilcritwfviffk<br />
cnimGrfcè&malufoaatj & trans-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L í b e r ! . I<br />
Iato tono, laboriolum fiuc calamitofum.<br />
Dolcbat egregio duci,tantum animi robur<br />
ac naturae vim in re turpi confumptam,nuâ<br />
fi attulifTct ad rcs honeftas,magno vfui jotcrat<br />
effe Rcipublicae. /¿/¿ew.<br />
Alioquodâ laudate rhctorê hoc nomi- 5/<br />
*re,quàd mirificc rcs exiguas verbis amplificarci.-JE^o,<br />
inquifj ne [m^t fùdi Arbitrer bo- Salsi *<br />
parHêptdi magnos'mdifcAt caUfs-. Veritas<br />
m dicendo maxime prrobanda cft:& is<br />
®ptiaiè dicit, cuius oratio congruitrebus,<br />
quibus pcteda eil o ra ri o nis quali tas po-<br />
^tùs,quàrn ex artificio./¿irf.-<br />
^^um quidam vrgcrct ilium improbé<br />
lando, diceretcjuc ci, promififti ) atq-,<br />
jacni crebro rcpctcrct,quari iam fas nó eflet<br />
negare quodpetcbatur: \eSiefineM' lufie<br />
Jt^Hi<strong>de</strong>m iuflum eft^odpetisyfromifiifin rrbanipr^mifi.<br />
Hoc diôo elufit flagi- ter.<br />
«tons iniprobitatem.llie verò quum nonoum<br />
facerct flagitandifinem, fedfubijceïet<br />
: Atqurdccet reges prxftarc,.quicquid<br />
vci capiteannuerint : T^htUmag^ ,inc[uity<br />
J^atn e9t, ^m reget a<strong>de</strong>unt^ <strong>de</strong>cet eapcterc la^ui^<br />
, jHai tuJÍAjUm : fpe^amcs fmul & oppori<br />
& quidrcgïbtis fnueniat décorum^<br />
L!v • qui principesvclut ex iníidijs<br />
» ^ ^ "^ene potis, aut alioqui ^<br />
vt »0 vacet qu.Uc fit quod<br />
P«itur confidcrarc , poftuiaht quod inia<br />
5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
6 AP O P H T H E G M.<br />
quum cft : his meritò ncgatur quod proniilfum<br />
eli, & rcpulfi immerito requirunt<br />
fi<strong>de</strong>m à promiifore, qui fui officijnonmc^<br />
mineruntinpoftulando. IM,<br />
7 (^oties auiüebat aliquos ab âlijs lau-<br />
T^udm- dari autvituperari : exiftimabat,»o»mm^/<br />
ittTc tjje dtfcendoj esrum morts UqmheLmur<br />
quàm eoram <strong>de</strong> quibus Uquîhamnr. Sen fit<br />
• irir prudcntiifimus 9 qui aui<strong>de</strong> obtreAaiit<br />
. alienae laudi, magis pro<strong>de</strong>re morbum fuû,<br />
quàm <strong>de</strong>tenere mores alienos : & qui ob<br />
j-es parum lioncftAS laudant qucmpiarn,<br />
. aut ob laudabiles vitupérant, indicare ilultitiam<br />
fuam pcrucrfumqueiudicium. Vli^<br />
tarchuj m Lacon.<br />
f S Quwm adhucpuereffet, &agcrcturludusiolennis,quo<br />
pueritia tum exerceba-<br />
•tur , atqueis qui negotio prxfeéius erat><br />
ftatuifll't illumin loco parumhonorificOi<br />
paruit qui<strong>de</strong>m, tametfi iam rfx <strong>de</strong>figna-<br />
Métpta- tu$,acdixit : Bene fané bähet-, cßfendam enifHt<br />
Mtmter, n9n locum wU, fed vire/ Uco concitare digMtA^<br />
rew.Nimirum vox ea <strong>de</strong>claratinpuero mi'<br />
ram animi celfitudincm, cum pari mo<strong>de</strong>rationecaniunftam.Necalij<br />
magis funt adminiftrando<br />
regno idonei. Simile quidtì<br />
tribuunt Ariftippo. ìbi<strong>de</strong>m,<br />
p Q^um medicus quifpiam illi pracfcriberet<br />
curationem nimis exailam, minimC'<br />
fjuc fimpliccm, quali$ ciTc loUt apud<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Xl-RBK I. 7<br />
ccdaemonios : Ter Geminofyinquit ,fumam ^gutT^<br />
quiz pr^firil?KjtmihiprorJt44e/imfat^ ytnon<br />
yiuam ,€tiamfHon ommx jitmpjero. Significafc>at,ciuímodi<br />
curationcs citiùs accclcratu^<br />
ras mortcm.ciuàm dcpulfuras morbû. Ncc<br />
taitt opcrofapharmacaTumcnda, nifi qui<br />
^eftinauitmori.Omnibus in rcbns ci gcnû<br />
placuitfrugalitas aclîmplicitas. lèi<strong>de</strong>m.<br />
Quiim ádftantcm arac Palladis, cui apud<br />
«partajjos ab «rco dclubro x^owtw/Ki» cogi^omcn<br />
cft.ufboucm infimolarct,momor-<br />
^iflct pcdiculusinon aucrfus cft, Ccd arrcp-<br />
^um palam onmibus occidit:7>eri^«w,inqui- Sitnfü^<br />
^^^ > e^Hi<strong>de</strong>m ïnfidiAtormn luhens uelin ipfii arM, cher*<br />
^'^dicct <strong>de</strong>claraiiit animum, ncc inepto<br />
ÇUdori,nccrupcrftitioniebaoxium:t€ac-<br />
^uc CgQificauit>iniîdias molicntibus nulla<br />
aut afylum oportcrc tutum<br />
^^^^hu^mLétcon.<br />
Q4umpucr
I A P O P H T H E € M .<br />
vocctinfirmiorcm. Fitcnira iaepcnumcrOf<br />
vt^ui (ficutnit Tlaccus) fragUi quseritilli"<br />
\ 12<br />
dcrc dcntcm,mfringat folido. I&i<strong>de</strong>m,<br />
Qu>im in animo habcrct, n[\oucrc bcl-<br />
Jum aducrfus rcgcmPerrariim,quo Gr^cos<br />
Afiana incolcntcs IJbcrtati rcftitucret, confuluit<br />
oracukim louisDodonaei. Nam ca<br />
jcns <strong>cx</strong> <strong>oraculis</strong> <strong>d^oriim</strong> <strong>plcraq</strong>;<strong>gcrebat</strong>.<br />
isquum iuififlet, vtprofuo atbirratu bellum<br />
inftitucrct: Agcfilaus-dci rcfponfuni<br />
rcnunciauitEphori$.(Hi crantquinqucl«diyvS,quorum<br />
autoritati rcgcs quoqucpar<br />
fcrccogcbantur)Illivcr6fuafcrunt^.vta^itct<br />
& Delphicum oraculum^ijfdcm dcre*<br />
bus fciicitaturus. EÖ profc£lu«, höc pa£l<br />
- propofuitconfult^tioi\cm:i/f/fol/o,numji/em^<br />
jr. tibi yidatur qmdfutri^ Q^um Apollo coiW-^<br />
} )robairct Uuisoraculum,ita dcmum dccdlus<br />
imperator bellum apparat; vnico fa-<br />
€to non vnam.rcm nos doccns: primüm«<br />
modcrationcm animij qui quum rex ciTct,<br />
no grauafus fit Ephoris o b temp era r e, rcflf*<br />
fuperuacancam impcrantibu*: <strong>de</strong>in<strong>de</strong> dcclarauit,<br />
quam nontcmere fit bellumcapeflendum-<br />
Ulis non fat erat louis oracU'<br />
Jum.quum hodieprincipes frequenterift'<br />
confultii ,vel potius inuitisproceribui^f<br />
ciuitatibus ad arma profiliant. Poftrem®<br />
¿emonftrauit, quam religiofam i^^bcrct<br />
dc dijs opinioncm, qui, fi inter fc diflc^^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B t R T. 51<br />
tJant,non fintdij.obitcrnotans Homcri fabuJai,<br />
(JUÌ tìngitdcorum acdcarumatrociadilTldia:<br />
öcquod mprincipibus acraa-<br />
iftratibus turpe fit^adfcribitfuisnuminU<br />
t<br />
US. Ibi<strong>de</strong>m*.<br />
Tiflaphernes Pcrfirüm dux cum Ageff- IN<br />
lao focdus,non ex arvimo, ied mctu p crcuC<br />
ferat, hacJege, vtGrarcasciuitatcsilnerct<br />
liberefuisqucviuere legibus: moxingcntibus<br />
copijs à rege fuo accerfitis bellum iU<br />
li <strong>de</strong>iiunciauit,ni Afia <strong>de</strong>cedcret. Hoc focdus<br />
violatum Jibenter arripuit Agefilaus^<br />
legaiis hilari vultu refpon<strong>de</strong>ns : Se mAgmm<br />
hétberegt-AtMmTiJJaphernìyquèdperiurioJüo ^<br />
dios ¿7- hommesJtbiinfen fosYtddidißcty Aduerfet<br />
paniprephhs. ReÄe feniit,abique pro^<br />
^i<strong>de</strong>iitia<strong>de</strong>i nihiLgeri in rebusmortalium,<br />
J^agis^ucfi<strong>de</strong>ndum diuino fauori, quam<br />
'iiimanis confili;» aut viribus. Cseterùm<br />
<strong>cx</strong>crcitumm©uit, velutm Cariamimpreffioacm^fafturust<br />
quo quumTiflaphernes,<br />
'gnarusdoli, cogeret militem; Agefilaus<br />
J^^pentc copias mouit in Phrygiam : vbi<br />
S^ummultas cepiffct vrbes^magnamquc<br />
pccuniarum vim abftuliflvt, dixit amicis :<br />
f^'i^fw» yioiare frxrr caufam impmm tußh<br />
^ : ^^teriim h^Wbtu mffcnerty mn modo<br />
tfiac Uu<strong>de</strong>éLgnum. ttrùm et Um ei^/W-<br />
•J^dum&/ucrofrm. Vir bellandi aujdus,taittiuÄQ<br />
bcllg abhQrrcbat, ncc eim<br />
t $<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^ fufcipicndi anfam dare voliiit, datam ft-<br />
Jicitcrarripuit : ncc turpe putauit dolis in<br />
illumvti, qui violato foeclcre periurio fcfclIiiTet<br />
& <strong>de</strong>o« & homines. Ibidtm.<br />
14 I<strong>de</strong>m quum parum eiTet inftrudlus cqui-<br />
• tatù 5 Ephcfum feferecepit : ibi opulenti«<br />
-i^allìdt, <strong>de</strong>nunciauit, vt quifcjuis pro fe virum&<br />
cquum praebcrct, a militia ^ffct immanis.<br />
Hac arte fadum eft > vt pro ignauis act¿midis<br />
diuitibus, breui colligeret & cqu®$,<br />
& viros ftrenuos ac bello idoncos. Qua<br />
quidcm in re dicebat icfe Againemnonis<br />
<strong>cx</strong>emplum rctuIiiTe , quòd is accepra equa<br />
fenerofa virum diuitem/cd ignaiium, miti<br />
a lib eraiTet. Locus ^utem cftapud Homcrum<br />
Iliados<br />
olXntid* '¿tro ¡"httft Li/iiAÒxaSMtt*<br />
Axil' tUfr 7\gi[ci¡o o\ XAvm<br />
<strong>de</strong> equa loquitur,<br />
dtdtrat ^chifiad^s Ethepoitis ^màd<br />
Dem, nt huit comes iret adaU4í mcmia Troia:<br />
Sedremanere^omi,acfefe obLtHart itctrtt.<br />
T^m Tiro opespáteraltmnans donaras 9f imos*<br />
Incolmt yero pradlumm agrió Sicynem^<br />
Hacfunt artes <strong>cx</strong>cellenti principe dign»,<br />
quibusefficitur, vtquodad Rcip. dignita-<br />
KJ» ix«oluDa¡tíiicaiuc occcflánü^ft,^®»<br />
' - per<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
perviòlcntiaminuidioram <strong>cx</strong>torqucat:fcd<br />
ca d<strong>cx</strong>teritatc impctrct, vt ncc tenucs grauet<br />
, & à diuoribus ctiam gratiam incat.<br />
VlutArch,<br />
Cactcrum qwum cdixUTctjVt captiui nu- i$<br />
di vcndcréturjLaphyropola:(quo/um inuftus<br />
erat rcs prxdatitias diucndcrc) quod<br />
crant iuiTifaciebant : ac vcftium quidcrw,<br />
quoniam iuxta barbaricum morcnt craiu^<br />
iplcndidae m^lticjj prctij, complurcs <strong>cx</strong>titcrüt<br />
cmptorcs.cactcrùttì ipfa corpora caiidida,prorfu6qj<br />
tenera ac <strong>de</strong>licata,iicc quicquam<br />
virile praefcfcrcntia, quippc in vm-<br />
^ra,otio ac Yoluptatibus educata5 adcò<br />
nemo coacupiuit cmcrc, vt dcridcrcnt ctiam<br />
hoc mercium gcnus, vclut iRUtilium,<br />
*cc vlliui omnino prctij. Id animatiucrtcs<br />
Agcfilaus,qui audioni prxfidcbat,& hunc<br />
cafum torfit ad aniaiädos ad fortitudincm<br />
»ttilitcs: H
cipuus Titrauftcs ingcntcm pccuniarunn<br />
vim vitro ad ilium miiit, pctcns vt á bello'<br />
<strong>de</strong>ilftcrct. Agcfilaus fprcta pecunia refpò-<br />
^nmO' ^ít : Pacis fed armis pAraremJpoUa.<br />
Vox excellerrtis animi, qui non*<br />
aliud virtutis premium ambiret,quam sioriamj<br />
necpac«m hofti vcndcrctfraudata<br />
milite. Jí/fw.<br />
>7 C^m Mepbates Spìtridatis fflius,eximia<br />
forniá adolefcens, Agcfilaum adijíTet<br />
aliq^uando falutandi gratia", ac iuxta Pcrfarum<br />
morem ofculum offerret, quòd ab co<br />
vi<strong>de</strong>rctut admodù amari : Agehlaus auertitvultum,rciùgicns<br />
ofculum. Cxtcrùm<br />
cùm crubuiiTet ille, ratus fc contemptui<br />
ftiiiTe, ac d^inceps falutarcteum eminus :<br />
r<strong>cx</strong>pcenitens vitati ofculi, finxitfe mirari,<br />
quid accidiflct Mej^abatac, quòd ipfum nò<br />
ülutaret ofculo : familiares rcfpon<strong>de</strong>runt :<br />
Ipfe fuifti in caura,ó rex, qui veniente non<br />
<strong>cx</strong>ceperis, fed formoli bafium exhorrucris:<br />
alioqui Aunc quoque perfuadcri potciit,vt<br />
tibi vcniatad ofculum, tatùm ne rur-<br />
ÍUI refugias. Hicpoftcaquam Agefil«"«^"<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
liquandiu tacitiis fuo cum animo cogitaffct<br />
: e fi, inquit, opm^ vi Mi redimm per- cmtifHfiiadtatis<br />
: nam ego mihi fic yi<strong>de</strong>^r ajfeSim ? vt ^^<br />
mutm huiufmodi rebusJuperior eße, eju^.m adyerfanort*m<br />
rrbcnt fortibta yiri^ tt^ruflißimam<br />
per yim capereJPrteßanwis enim ducoyrt tfuUfihi<br />
ipßJeryet jham Ubertatem^quàm vt aÌijs liberutem<br />
adimat, O virum gerendo in alios imperio<br />
idoneum, qiiiiuis cupiditatibus imiaerare<br />
polTct/ Quis non mireturtam phiofophjcum<br />
in homine militari iudicium Ì<br />
' Intcll<strong>cx</strong>it,neminem effe liberum,aui fcruifct<br />
cupiditatibus : intell<strong>cx</strong>it, nullum eflc<br />
^n^peruimfpecioiius, quam fi quis animo<br />
^^o poiTet imperare. Hoc^xemplum tempctantiae<br />
multo pulchrius vidcbitur repu-<br />
, quod Grxcorum leges formoforum<br />
adolcfccntium amortMn concedant, citra<br />
f^rpUudinem tarnen aut vim. Q^mqiian%<br />
noe apophthcgma Plutarch«'in Vitis pau-<br />
, rcfcrt:iVojnquityf»»owdlimtUam<br />
j P'^gnurepuvnAm, quam omnia qn/i vidmm<br />
m in ß^n aurea. Quo vir ille fenfit ayorisHammam<br />
acriorTS, hoc pulchrius<br />
aucebat.non obfequi animo:<br />
^um caetcris in ri^bn«/.nVr<br />
^J^/i^teris in rebusciTet rigidior,& igs<br />
xa^te lufti legumqStenAx: tarne» in amil^orum<br />
ncgocijs exiftimabat, inhumanita-<br />
J! ^r ^i.^^^'^Praei<strong>cx</strong>tum eflTe,nimium ad-<br />
^«lus lUgs cffciuftura. Huius rei teftis eil<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
cpifto-
epi^olaquxdam pcrbrcuis, quae-fcrtürai<br />
HidricuiB Carem iciipra^qua cuidam ami-<br />
^ CO vcniam <strong>de</strong>p,rccatur in hunc modum :<br />
tìuHM' ' T^ciofßnihilf eccahfàmitte hominem:ßfeccaty<br />
nher* ^^^ dimltte^/eäomnino dmittt, Tnnocentempu^<br />
tùrtìfceltu eft: snip am inter dum condonare in<br />
gratiam honeftv <strong>de</strong>precatoris , humanitM<br />
Quuni cnim iuftitiam fcmpcr oporteat effe<br />
<strong>de</strong>mentia teinperatam,quoties na£laeil<br />
grauem interpel atorem,& minus habet<br />
inuidias, & plus impetrat grati«. In pleriique<br />
igitur amicorfl negocijs ad eum mo-<br />
» dum fc gerebat Agcfilaus : interdum ta-^<br />
nicumagisfcqucbaturReip.vtilitatempeii<br />
occaiionem oblatam, quam indulgebat a^<br />
micitiac. Vlutarch,<br />
\ 19 Quodam ergo die, qiium caftra tuwiultuofiiiseircntmoucda,adolcfcentcm,cuius<br />
amore tenebatur, rclinqucbat acorotu :<br />
quumque is Si blandis precibus & jachiymis<br />
ilium rcmorari conarctur, vcrfus ad<br />
ioHtine^ fuos: difficile eß, ir\quit,fimul & mi^<br />
ter cìr fereri ^ fiipere: malcns fequi quod id tcmßtpieU'<br />
poris <strong>cx</strong>pedicbat, quam quod diftabat in<br />
ter. amicumaffeiHis. fìis animi dotibuscsetcris<br />
pra:cdkbat Agefilaus.Z^/W.<br />
^ 20 Caetcrùm quod ad corporis curam attrjfebat,nullain<br />
re meliùs habebat, qxiàn^ hf<br />
quibufcum viuebat : à faturitiuc qui<strong>de</strong>m<br />
ft crapulai» m m abflincw ; fomno ^^<br />
IQ<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B E L<br />
rè ßcncbatur,nonvtillc dominaretHf/ci<br />
vt fcruitct ncgocijs : aducrftis xilum aut<br />
frigus iîc erat inftruôus,vt quatuòranni<br />
Umporibut vnicis ta^tùm vcflibus vtcmur.<br />
Cactcrùm quum in tcntorijü intcr<br />
milites ageret, vclut VRUS quilibct è numero<br />
, nihiio meliorcm culcitram habcbat<br />
nuàro cactciiiilludaiïîduc Habens in ore 5 ^ ^ ^<br />
1^nnGÌpÌ4 eße.nnn mQUi<strong>de</strong><strong>de</strong>Lktjsi.e yftdtemft-<br />
^nndaißrtimdinefriuAtHhBmmhiU iinieceL' " ^<br />
'^e.O vere rcgiam vocem,fiaddidiirct,y2i-<br />
Îf^mtld. Nnm ea vox omnes principis virtu-<br />
»«complcftitur. IM.<br />
ScifcitaHtequodaiM.quidSpartçfruAus 21^<br />
^ttuliûTcnt'Lycurgi Icges : yo/nPiatum, in- Mò<strong>de</strong>tA^<br />
' t, com "vi <strong>de</strong>li cet mdicans, non tè.<br />
magis ex re naici Reip. corruptelam,<br />
•^"am ex drlicijs. lùid.<br />
Ali) cuidam, qui fe dicebat admirarì, zz \<br />
quo^ Aoçfiijj^,, cacterisLacedacmofruaftlicibo<br />
veftitiique vtcretur:<br />
, inquit, ò hüßes ,pro hacfruealhateo- SaùÌì^<br />
Sapienterf,r. '<br />
filmonciis, nullam eiTe voluptatem viris<br />
'^nuishbertntefuauiorem ; nec ibi diu<br />
ì^ì^dlT^"^ poiTc , vbi regnat luxu^.<br />
^^Rurfusqm,,« alius quidam cum admo- ^^<br />
P^'^^^^'n^'id <strong>de</strong> vitac rigoreremitteret,<br />
addciis, ^iìòd, qu« CÔ vitae volu-<br />
UUlU»;.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ilitas, cucnircpoiTct^vt tcpus ipfum <strong>cx</strong>i-<br />
Cmtìné' gcrctaliam viucndi rationcm. .Attgo^ inur<br />
i^r CO conp^efacic^yt fu^cunfueinà<strong>de</strong>r'n/orfiantcr,<br />
wmatio, ne qu^eramipfe mmationem. Mira<br />
aniini contincfltia,quincc in auftcriorc vita<br />
dcliciasTcquircrct, nccititcT dclicias agcns<br />
ab illis corrumpi poiTct./Z'/i/.<br />
Qiiinncfen<strong>cx</strong>quidcm ÌÌKÌIIIS,quicqua<br />
^ dc vitlus vitacqj rationc, ac corporis exercitijsTcmifit.<br />
Itaquc pcrcunftanti, cur per<br />
acrcm hyemcm lolo pallio tcftus obam-<br />
-bularctabfq, tunica, homo tam proucifl»<br />
ChrAtd^ aetatis ? f^ty 'm(\\.ùtjHHenesbanc yit/erationem<br />
ter* ' imttentur, cjuum extmplum habeam ¿r- extreme<br />
feneslHtU hQininem y ¡¿^pnneipim^ Sapienter<br />
admoticnsjfcnibus ita viucndum ciTV, vt a-<br />
•doJcfccntibus exhibcant rcftè viucndi forma<br />
: & vulgus nihil imitati libcntiùs,quàna<br />
quod à viris principibus
fiis inutilia. Caetcrüm quum illi pfccibus<br />
öcobtcftationibusvrgcrcntomniROjVtacciperctxcnia,<br />
iuiüt cainterHclotcs diftribui<br />
(i<strong>de</strong>rat apud Laccdacmoniosmancipiorumeenui.)Eiusfaai<br />
caufam fcifciun#<br />
tibws rcipondit;2^«<br />
fiudi« teneritHr,id genta <strong>de</strong>licto eufereciper£\<br />
pY0fterea f4Qd ifitußnodp resy<br />
^btisinefcarenMrmgemeferuili ndth «frieret<br />
^^fberk pvcHi abeßt. Grauitcrtaxans Tha-<br />
^prum mores, qui dumvoluptatibus fcr-<br />
^»rcnt,ncc ingcnuos fc pr^ihrcnt ncc libc-<br />
& fapicntcr oftcndcns, »ihil cflc fer-<br />
J^uius abicftiusqj,quamgul» vcntrisqj va-<br />
^^ptatibusNobnoxium viucrc. TlutjnLac$H^<br />
A^uerfus voluptatcs quidcm inuidi pc- 2«'<br />
^oris hocfpccimen dcdit: aducrfu« »nafc<br />
dr m'müs infuperabilcm fuif-<br />
pationcm Is vbi icgiflct '<br />
^onorcs, quos rtgati ad illum <strong>de</strong>tulerant :<br />
cft.nun, illòtum patria potc-<br />
«üum "hominib-feciendi dcos»'<br />
«rS'l . habere<br />
^oUffisJeo.fache: iifpram.<br />
/««•e^oferim.Vttuhic priùiadLirari<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Fcnit,animiccifítudinem, adcòconccmjientis<br />
üblatít, ob quod Empedoclcs Phi-<br />
Jofophus fcmctin Actnamcôiccit, quoique<br />
tot eruditi principes totartibus^&impcndijs<br />
ambiorunt: an ingeaij folertiam^<br />
q ua Th afîj s V e 1 fum mä Ì^MI ci ti am, v^I a b ¡ C'<br />
àâ adulationem fuâ.in oculos ingc(Tît.Â/V.<br />
f %'j Ncc minùsexcdii animi fuit 5 quòd quâ<br />
nationcs, quae id.temporis Graeciam incolebant,<br />
dccrcuiiTcnt illi in clariiTìmis quibufq;<br />
ciuitatibus honoris causa Äatuas c-<br />
MA^A' jjigi^rcfcripiìt lilis in hunc modo : Múnuly<br />
mmher* ß^ ntquep 'hSÎA, neqnt fifÍA,ne^He T//®<br />
altéarvficioparata. At Principü vulgus hoC<br />
hpnoris genere fc dijs aiquiparari crcdc-<br />
;bat,fummumqj rerum bene gcftarum premium<br />
arbitrabatur: Agcfilaus ipfo honc-»<br />
Äo contentus,ncgIigcbat ciufmodi aduJationcs<br />
vcriùs quam glorias,malcns infculpi<br />
prudcntiim ac bonorum hominum pc-<br />
.óoribus,qwám inforo acrcus aurcusue ftare.<br />
Eximiam vtttutem fponte íüum confcquitur<br />
<strong>de</strong>cus. Ncc vlla fpcciofiorftatua,<br />
quam honorífica bene adlç vi tat memoria*<br />
I<strong>de</strong>m Vim. & Cu.liù. j.epifí. ndLucetum.<br />
In Afia quum aedcs quafdam confpexiffct,<br />
quanim tedum qu.-'.dratis trabibu« cotextum<br />
clTetirogauitacdium dcminfi.n'v'^<br />
apud illos ligna quadrata ' • '<br />
.guum rur^aftìt ulia naiÀJ , kú ^^ ;i • ' '<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
artcquadrari: i^irf^inquit, eygSneßqua^ TeVthw^<br />
dtAtAiuifc9rentm,ßcerttHrotunda, f Immane/<br />
quantum abfuit illius regis animus à noftrorum<br />
«dificiorum dclicijs,iii quibus nihil<br />
placet, nifi <strong>cx</strong>alicno dcucdu orbe, aut<br />
multo artifìcio adulterata i Vim, in ^poph,<br />
Quura aliquando quidam pcrcontatus 29<br />
effet i qvunam clTciit fines Laconic« ditio- .<br />
nis?vibrata lancca,i^«»yf«c,inquit>^icc twrttfin<br />
W pertingerc, V»x exgrcgio ducc digna,<br />
qui bellum non nifi iuftum fiifcipcrct, imperi<br />
umqj virtute partii virtutc tuetur. lb d.<br />
Rurfus alij cuidam percontanti, quam<br />
ob caufam Sparta n^n cingereturmoeni-<br />
^us ? oftcndit ciucs armatos, Hi, inquicns, .<br />
fHm Spartana cimtatis mctnia, Significans,<br />
Refp.nullo munimcto tutiorcs effe, quam<br />
Virtutc ciuium. Ibid.<br />
Similiter quii alius quida hoc i<strong>de</strong>m per- 31"<br />
contatus cflct.rcfpondit : Cwitati non [axis Sapitti^<br />
U^hSHt ^ fed pro ^^Uie ac mcßuibiis, incolentium fer.<br />
•pmute muniri obartere : guof ftmngat €oc$rdia,<br />
nuUiupotefi murtis inem ugnabiiior. Ibid.<br />
Aducrfus pecuniarumftudium, quo vi- 32<br />
Jjopleriqi laborAnt,amicosadmoncre con Sapitnucuujn«<br />
tampecHHìjsyqioàmfartitudme ae yir- ter.<br />
We Jfu<strong>de</strong>rem ditefcere : quòd fruftra parat O-<br />
PCS.quiyeris animi bonisvacat.itó<br />
S^quidautcmclTctjquodpcrmilitcscc- ^ì<br />
icmer confici y^ììtx, frimai ipfe fub nitik<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Impigrì, Omnium Optras aggretäcidtur y quo vel pudarcadinduilnam<strong>cx</strong>dimularccur.Eñicacifíímü<br />
<strong>cx</strong>hortationis gcnus, principcm hoc<br />
faccrc,quodah alijs fieri vclit. I<strong>de</strong>m*<br />
34 Jlhid fibi cöprimis ducere, folcbat^lo^<br />
GraW' riae, quòd cum rex circt',.<strong>cx</strong>tcrisqj,conrilio!<br />
i#r. profpiccret, nihiio i'ccius in laboribus obcundisnemini<br />
cc<strong>de</strong>retiquodq^ iìhiipfì imperaret,fuiqi(vtitaloquar)r<strong>cx</strong><br />
eflct.Id pulchrius<br />
cíTc iudicabat, quam quòd regnumi<br />
obtineret inalio$./
napjcftorüiftus ftrcnuis addcbant animüc<br />
vehementer meticulofis pallorem ac treniorcm<br />
incutiebant.Itaque quum pes noft<br />
refpon<strong>de</strong>retad modules tibiarumjpro<strong>de</strong>baturignauoru<br />
imbeclllitas. Magnifiqué<br />
<strong>de</strong>m rcfert, vt dux perfpeftos habeat militumfiiorum<br />
ánimos, quo norit, qui finta<br />
'Pra:lio fummouendi, aut qui qua parte <strong>cx</strong>ercitus<br />
ctíllocandi. Valerius Maximus lib,<br />
•^•putat, tibias adhiberi folitas, ad incitan-<br />
«ios militum ánimos. ContràThucydi<strong>de</strong>s<br />
;apud A. GelIium lib.i.cap.ii.tradit,pro tu-<br />
'^isöc cornihusLacedxmonios ad praeliii MUan'i<br />
tibijsvti folitos,admo<strong>de</strong>radam vim Öcim-<br />
'Petum militum, ne fparfi difpalatiq^ pro- ^<br />
'*'ucrcntin hoftem,redcompofitc ince<strong>de</strong>-<br />
•«•Cfttfuo quifqueordine-Proditum eft lite- ^ r ^<br />
. Crctenfes cithara prcciiicntc praelium<br />
'»l^folitos. Plutanh. bUm.<br />
quidam apud Agefilaum admiyarctur<br />
regispcrfaru fclicitatem, quòd admodum<br />
mucnis ciTct.-T^ VrUmtumei<strong>de</strong>my ^rfféth<br />
mquit, ^wim ho, effei ^tatis. trat infelix. In-<br />
'^»^cai%sjicmitteappcllandumbeatum,mri<br />
aaiupicmumvita: diem perueniiTet, quod<br />
nccPriamo nec Croefo contigit. Wem.<br />
hi Afiae partem armis fi- ^<br />
"iiubegiiTct, conftitueratadipfum regem<br />
oui c » vt ctim compefceret :<br />
nc erat quietus 4 bcllo,vtinterim Grasb<br />
3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
22 A P O P H T H E G M .<br />
conim duccs pccunia corrumpcrft. Cscttfum<br />
rcuocatus domu ab Ephoris, ob Spartam<br />
Graccorum obfIdioiiccinii^am(nam id<br />
r<strong>cx</strong>Pcrfarum pecunijsmiilis cfFeccrat) pa-<br />
¡^odwd^ ruitjdicens : Bonum 'mferatomm tegHmimpe^<br />
th rati* parere nfmert: '•itracjuc cunftationcra<br />
foluit <strong>cx</strong>Aka, magno lii. dcfidcri® rcli^to<br />
Gracis Aflaticis. Offcrebaturrei bcr\cgcrcndacoccafio;<br />
inuitabatiJlum Grzcorutn<br />
flffcdusvtinftitutapcragcrct: fed r<strong>cx</strong>a tyrannidc<br />
alicniflimus , legum antoritatcm<br />
<strong>cx</strong>iftimabat omnibus antcponcndam./i^fTtf.<br />
4« Q^oniam vero Pcrfarum numifma fag»ttarium<br />
habcbat iftfculptum, <strong>cx</strong> Aiia dii^<br />
ccdcns aicbat: ft tnginta. fagnmriertm miUi"<br />
^usarege^Afid<strong>de</strong>ptUh Tot cnimDsincoTiitn<br />
aurcorum millibus Athcnas ac Thcbas d€portatis,&<br />
iH plcbis modcratorcs diilributis,Timocratcs<br />
cfFcccrat, vt popuJus hofti-<br />
Jem aatmum aducrfus militcs fufcipcrct.<br />
Ephoris autcmrcfcripfit in huiacmodum:<br />
Ephoris piiute.^fiam magna ex parte<br />
ft^egimiu, Barbaros. ixpnlmm, frefueter in lo-<br />
• ' niAconfliximm:attammqmmiprowagiJirati*S<br />
0f*toritate iubetisyyt iflttc ad dye fr^fcriptum adr<br />
fm^eonfequorhanc meam epiflolayae fortapi^ ate-<br />
Uuertam etiam.Tlec enim mihipnneipatttmgfrOy<br />
ffd tnm iieip.tumfoaijs ^ amim K^eip. ^Atque it A<br />
flemUqmpotitHrimperio,yerc Legitmeqs tfnperaty<br />
^mmir^ifiimp m^erh le^» c^ Efh^rerHW-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
KM ^cmqtießnt m, qunn tnagiBrata<br />
fnngumm. Q^dhiiius ducis animo mo<strong>de</strong>ratius?at<br />
quiXco<strong>de</strong>m excelfius? TLMAN LAC.<br />
Dein quam nanfmiÌTo Hellcfponto iter<br />
faceret p er Thraciam, nulli qui<strong>de</strong>m Barbarorum<br />
Uipplex fuit vt daretur tranfitusj fed<br />
n^iifis ad iingulos nuncijs rogabat, -ptrum Mmtiu<br />
ferhoß'mm an amkiYum regionem im ^ ac caeteri<br />
quidcm illum amicè recipiebant vc^<br />
ftientem,ac difce<strong>de</strong>ntem <strong>de</strong>ducebant. Casterum<br />
qui Troa<strong>de</strong>nfes appellantur,à quibus,vtfertur,Xcrxes<br />
datis muneribus tranfcundi<br />
copiam emerat, tranfitusmerce<strong>de</strong>m<br />
poftulabant ab Agefilao, centum argenti<br />
*alcnta,toti<strong>de</strong>mquc foeminas.At is irri<strong>de</strong>ns<br />
^^^>lo%2i\i\t,curnonpr9tinu4 -penißtm acceftu- Mm-<br />
^odpoßulahant f Admouit exercitum, & jè.<br />
congrciTus cum his qui fc obiter collocarantin<br />
acie,omnes vertit infugam,complunbus<br />
trucidatisritaquc fibi ferro viam<br />
«pcrait./Äirf, ^<br />
. Iti<strong>de</strong>m ÖC ad Macedonum rcgem »uà- 42.<br />
cios mifit,r«gäs, vtrum per hoftium folum<br />
»tentanamicorum ? Quum refpondiiIet,ft<br />
confultaturum.Fwi,inquit,i^iwr conjultatio-, jntrtjo*wme»mtmm»ter/4ci«wr
fnifit,amicitiac conciliandaB gratia.Hos quü<br />
Lariifiei comprchcnfos aiTcruarciit in cuftodia,esteri<br />
quidcm idfa£lum grauiterfcrcntes<br />
ccnr^iunt,vt Agcfilausadmoto excrcitu<br />
I.ariitam vrbcm ohildionc vallarct.<br />
At ilic ncgabat ,/e yel vniuerfam Theßalü hoc<br />
^^^^ ' conc&tione.reUe »aptr^y yt ex hi* fS9s miferxt aJ^<br />
.Amice iaSiurAfn-jamifftérw ytrumquefii^<br />
' ./oj-i«//o/Àcé/?i^cf.: itaqucacccptisconditio-<br />
!nibus libcrauitac rcccpit. Tamatrocem<br />
iniuriam duorum amicorum incolumitad<br />
condonauit,alioqui contumcliarumimpa-<br />
^ tiens. 'Dicas illum fuos.aiFcÄus in ftiaiiaibuiiTc<br />
potcftatc./^/V.<br />
Felicitcr pugnati! erat apud CorinthuncU<br />
in CO praßlio quanquam.acccpiflct, Sparta-<br />
-norumadmodumpaucos dcfidcratos, caßterùm<br />
è Corinthijs & Athcnienfibus, alijS'<br />
quc focijs ingcntcm numcrum intcrijÌTc, adcò<br />
nongauifus cft, ncc clatus ea viftoria,<br />
'Vtgrauitcringemifccns<strong>de</strong>ploraretGraeciaß<br />
Clement yiceni: H«», inquLcns, Graciam, ^^ tot yiros<br />
t ter» intefiino bello penUdtt,. tjHot yniuerfisBarbarii<br />
<strong>de</strong>beÜAndi*ßtiseffe foterAUt» 'Viro magnanimo<br />
vigoria erat optabllis/fedcharior erat<br />
fociorumincolumitas. Qi^oanimo tuIiiTct<br />
ille, fi plorimorum-ciuium interitu fuiflet<br />
cmpta vicaria ? Non parum laudis pron:icrctur<br />
hicaiFcf^us in duce Lacedaeraonio,<br />
itunft.natura beliaci, tum cthuico : at Chri^<br />
ftiaiiö<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^iano principi nulla non <strong>de</strong>bet cíTc lu^it-<br />
bris vi£loria> quae plurimorumxtiam ho*<br />
ftium exitio contigit. Ibid,<br />
C^teriim quum Pharfalijvrgerent,latro- ^<br />
'..Pulchrum eft vincere laceíTentes,<br />
P^«rertim his praeildijs , quibushoftes po-<br />
^'iHmùmfcfeiadafit./^/W.<br />
Nunc accipe gcminuai in glotiae ^upiduce<br />
temperaatia: rxemplum.<br />
^«m Diphiidas illi e patria nunclum atl^hiTct^nomilTIs<br />
quae turn agebat ,protinusmBocotiam<br />
irrumperet :quaquam <strong>de</strong>-<br />
«marathocipfum pofteamaiore aggredì<br />
apparatUitanven maaiftratibus obtempcratis,<br />
acccrfitis ad fe viainti millibus eoru,<br />
qui apud Corinthum miiitabanc. inuafit<br />
ßoeonam. ae iuxtaCoroneam coníTreíTus<br />
«umThebams, Athenicnfibus, Argiuis 6c<br />
J-orimhijs,ambas aciesfuperauit,licet ipfc<br />
«juitis acceptis vulneribiis -corpore elTct<br />
gtwtcr a£Fcftus.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
tacque modcftra mutaurt, ob tantos rerum<br />
fucccíTus totcjuevií^orias. Multo dignior<br />
erat triumpho visoria,qua vir ille primùm<br />
fuis confilijs antepofuit Icgum autoritatem^<br />
<strong>de</strong>in<strong>de</strong> tot egregijs facinonbus nihilo<br />
fàtì-us eft inioÍLniior.T/mátrch,<br />
Animaduertcns ciuium nonnullos, quf<br />
Toftü. ^^ precio habebantur , ac fibi placebant,<br />
quod equis aleñáis intendcrcntanimum:<br />
íbrori Cynifcar perfuaCt, vt confcenfo curru<br />
certaret in Olympijs : boc pafto G^atci«<br />
often<strong>de</strong>re cupiensjd ^genus exercitamenta<br />
nullius cíTc ver« virtutisj fed nihil aliud habere,<br />
quam ©pum ôc imp eudiorum oftentntione3<br />
eeq^ foeminis ciTe dignioraquàna<br />
vir is. I<strong>de</strong>m,<br />
48 Quum haberet apud fe Xenophontctn<br />
ilium fapientcm, eumq'ue plurimi faccrct,<br />
iufiit vtfilios fuosaccerferet Lacedacmo-<br />
Bern, docendos artem omnium pulchcrri-<br />
Crdui' mam, vi<strong>de</strong>hcetImperare & parére impels.<br />
rio. Athenis fiorebatomnium libcraliuiH<br />
difciplinarwm genus: fed haac caeteris om^<br />
ftibus pracftantiorem exiftimaVat»uiquam<br />
melius difci, qui apud Lacei!«monio$,vb^^<br />
no verbis difputabatur <strong>de</strong> bene adminift*"^<br />
¿A Refp.fed ciuiumorib.honelliinm^r«*<br />
<strong>cx</strong>emplû exprimebatur. Simul indicas, coS<br />
non cíTc gerendo magiftratui idoncos, qw*<br />
Icjibufac magiftratibusncfcirci obicqui^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Proindc fogatus abs qitopiam, quam ob 49<br />
fem Sparranorum Rcfp.prac <strong>cx</strong>u ris/fcun^<br />
dis rebus florerct? J^uomaw, T>ifclplp^<br />
ttrii inhocfeftexerctnty ytpAriter & mperay nacm^<br />
& purere jcuim. Q^x dwac res à ciuibus <strong>cx</strong>- Ut,<br />
«^ludunt fcditioiics , Sc tuentur concor-<br />
Cum vita dcfunaus cÌTctLylandcr, Ag^filaus<br />
numerofam fodalitatcmaagrcgatam<br />
compcrit, qua« ille ex Afia domum<br />
"•«^icrfu» ftaiimaducrfus Agcfilaum infti-<br />
^^etat.ldindignè fcrcns Agcfilaus^<strong>de</strong>ftina-<br />
Jat omnibus palàrn faccrc,cuiufmodi ciui»<br />
*uifl«t Lyfandcr, dum viucrct : ac pcrlc^a<br />
^^adarn oratione, quam Lyfandcr in libro<br />
<strong>de</strong>fcriptàreliqucrat, compofitam qui<strong>de</strong>m<br />
»Creonte Halicainaffeoifed in hoc,vt hanc<br />
Lyf^
^do^^us non folùm obtcnipcrare publicis<br />
legibus ac magiftratui, verum ctiam priuato<br />
fcniorisconfilio. Vir excel fi animi plus<br />
apudfe valere voluit publicam vtilitatem,<br />
quam priuatum odium : fimulcjue pcrfp<strong>cx</strong>it,<br />
in<strong>de</strong>corum elTc., 'iimultatcm excrccrC<br />
cum fcpulto.Hacino<strong>de</strong>ratioMevfuscilai'<br />
uerfiis manifeilum irumicum.<br />
Porrò qui clanculum ipfi aduerfarentur,<br />
iCaHidè, «i^pai«^'" quidcm non exliifeebatnegotiüi<br />
fed efEciebat vt ipium in militiam fequcreatur,<br />
atque ex his nonnullos duces excr-;<br />
citus ac magiftratus faftos cuehcbat : qu'<br />
cum fe in magiftratu improbi &auarr g^ififlent,<br />
coquc'in iusvocati pcridlitarcnturj<br />
Ma<strong>de</strong>ra- ruffiis Agcfilaus illis patrocinabatur, & ab<br />
ipfisfiabat.,atquchacaTtcred<strong>de</strong>bateos eX<br />
clanciilari'is hoftibusamicos, & ad ie reuo'<br />
cabat : quibus rebus faftum eft, vt iam RCniinemhaberctadueriàriu.<br />
Qujd hacpru<strong>de</strong>ntia<br />
ciuilius, qua medcn malcuolis<br />
luitquàmA'lcifci./i^tf»».<br />
;52 Qmdam petijt ab Agefilao, vt fe fcripti^<br />
ad hofpites:&amicos iUos Afiaticos Uteris<br />
xommendaret, quo apud illosius iuu con-<br />
Tu/if. fcquercturrTcfpondit^Nihil cfTe opus litC'<br />
Muma- ris commendatricibus. Tykwi meijinquit,^®'<br />
fi*aß?ome qua ÌUFÌA fum facium, etiamfr<br />
iUifmnjmpfero. Apud bonos in bona cauU<br />
fupcruacua cil commcndatio, quumipi^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L í b e r L.<br />
^«s impctrct, quod prccibus <strong>cx</strong>orarctur.<br />
í^ux cgrcgius non nifi cum fui fimilibus<br />
^lófpitiura coniunxcrar.<br />
OftcndcbatJlii quidam ciuitam cuiuf ^y<br />
muros., bene tutos ralldcqu« extru-<br />
^os : quumquc rogaflet^vidcrentúrne puldi<br />
vi) Vuichrh i n qui t, ^ír lonem ivernm apparet Grdui^<br />
^^hocparatos.i'i ri mulkresinhaòhem, nenrm, tir.<br />
^cmicns>nonalì)smocnibus reftiùs comciuitatcm,<br />
quam ílrenuis ciuibus,.<br />
¿r* feejucnña,.<br />
Mbgarenfi cuidam^multaiuueniHtcrdc 54'.<br />
»ua ciuitatc adüerfus Agefiláum iaftanti:<br />
inquir, mpfermenesMpus^habetma^ Modtßi..<br />
-^inbuf, Significans , indcccntcr cumi<br />
^^gviificc. lòqui, cui vircs nonifuppeíuntt<br />
.Mjjíum & cacteris in rebusaberati vuí'<br />
bVt ti ® vir ptu<strong>de</strong>ntiíTimus,vt qu^ cern^at<br />
^ ipfe in tantum contem^<br />
qui<strong>de</strong>m. Cniod cuenit ini<br />
n l l T<br />
n o ^ s famxcjue Celebris apud Gr«cos.&<br />
habitus. Primùm qui<strong>de</strong>m<br />
«cernuti Agefiiào , eumquc cft allòcutus:<br />
C i qui fi-<br />
futuruiTi vt rex prier ipfüm co^<br />
ÖC cum bcncuolftia quadàm ample-<br />
«crctur. Id quum mw ficrct ; tanätm m»,<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
in qui t^
30 . .APOPHTHEGM.<br />
Crauì' inquit, agrtofeif me y o rex, nec audÀfiì quipm ?<br />
WA Agclilaus autcm intuitus ilium ^ n m tie<br />
es f \vi
L I B E K I.<br />
liunc modum : i^x^geßUusMentcratifim- faenh<br />
tdttm.-^cúséit/ Grseci dicCit, quibus.benc p,rc- ^g<strong>de</strong>ßh<br />
cantur : vyixivtip ambiguuip vcrbum fere ia<br />
inalmii fonat, quum fignificamus abeOc<br />
ianitatcm mcntis.Eo verbo quidam Cicfari<br />
«xprobravit infaniam.<br />
_ fortitudinis ctiam in rebus aduerfis in- ^g<br />
"^gnc dcdit fpccimcn. Conon 5cPharnabapcrclaflem<br />
rcgiam mari potiti,obíldc-<br />
•^•U marítimas Lacedaeraoniorum rcgioquum<br />
interim Athcnidifium ciuitas<br />
*^pcaibus cflct cinda. Itaque Laccdaemo-<br />
I^hartiabazo donante pccuniam, pacein<br />
'^^euat cum regc.mittunrcjue ciuem Antal-<br />
^^dam ad Tcribazum , Grecos Afiaticos^<br />
Íquibus bellum ecíTcrat Agcfilaus, tra-<br />
*cntc$ regi : vn<strong>de</strong> pcífimc eucnit, vt Uuius<br />
p^ominijcporiiorecidcretin Agefilaum.<br />
^^^^talcidas cnim inimicus erat Agefilao:<br />
o paccm quacunque occaflone confehlù^'i"'''^<br />
illius glori«, quemvi<strong>de</strong>bat<br />
yin,? . rcddiciue maximum ac maxirne<br />
celebrem. Ncc tamen hxc infclicitas forHfer^<br />
«eiecitilliiisanimurá. Quin ctiam cuidam<br />
cciui . L.iadäem '.mit MediÑareni : iti<br />
PnPíT' ' fiowisLaconißant, Si-<br />
' indolem Tu« gcntis cortumiH<br />
fortuna non poife.<br />
m^^^^anj tempore rogatus, vtra virtu&^g/<br />
^i^et pr^ft^mig,;^ toi titudo aa mftiúa> grauitcr<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Jtißh. ui^crrcípondit: TmindimsnHiium eßerßtntr<br />
nlßddßt lufhtia, Quòdßomnes eßeht mßi, nihil<br />
of mforefortUudmei En animum fummo di><br />
fnum duce, qui nihil vi praetcraqunm iu^<br />
icarit fiicicndum:rcdcqj pcrfp<strong>cx</strong>crit, pIU"<br />
rimumintereflc interaudaciani & fonitUi<br />
din cm. Vlut.diSìo Ubro:^ Stobxus ferm^j,-<br />
/ 60 Quum.Gracii, qui Afiam incolcbant^<br />
Perfarum regem exmore Magnum appcl'<br />
^nirnt' Ja rent : inquit, rciüe me maior efi-^nsßß*<br />
/f. iufiior Ac.tempefantiori Contcmpfit vir egrC'<br />
gius externa bona , quai vajlgus prxcipu^'<br />
ñifpicit 3 totamq; hominis fdicitatem animi<br />
bonis metiebatunEa fcntentia philofo'<br />
phis efle confueuitin ore^fcdiianc bcllatof<br />
/éi:<br />
cocpreflit aftedu.T>/«wrc/?...<br />
Notans praspofterani Hcentiam eoruni'<br />
qui Aiiàm mcolebant, eius gentis corrupt*<br />
Crduì'^ moribuíjdieere íoitbzv.interiUos^qm impro^<br />
ter,. " hi tßenty eos eße liberes : contra qutprobi^ eos ejp<br />
ßhrHos: quòd ibi vitijs llcerentomnia,- virtud<br />
hzh^xctuxoàìo.VlutÀn^gefdaoi<br />
liiterrogatus , qua ratione potiillmùn*'<br />
(ji^ miis aiTequi poiItt,vt'apud homines honc-<br />
Aän» haberetfamam? /oy«¿rí»r,inquit;^<br />
Säpieti^ /»w optimi , ^ faciat quoi fitnt honeßißif^f^,<br />
ttr. Qmd dici poterat brcuius ? arrnrfus qui»'<br />
abfolutius Mti<strong>de</strong>m Sócrates i<strong>de</strong>m percoli';<br />
tanti : Si ialÌ6y inqwìt,eßeßtf<strong>de</strong>aSi^HAli* haber^<br />
fk. Siquidcm fucis parta g l o r i a , rtnon c^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
vcrt gloria, ita ncc diuturna cft. VluùnLa*<br />
fn,^ feqtétmia.<br />
Cclcbraturöc hocillius diitum.princì- ^ <<br />
pibus cdiiccndum : Imperatori« officium e/fe, j^f}^,<br />
'rga re&eUantes audacia, erga fubieSios beneue-<br />
^entiduti, Q^od i<strong>de</strong>m Maro nobili carmino<br />
docuit :<br />
Varcer9fubteBiSy&<strong>de</strong>bellare fuf erbos.<br />
. Certè optimam optimi ducis fcntcti- .<br />
tiam vi<strong>de</strong>tur <strong>de</strong> induftria exprímete voluif- - f<br />
Virgilius. Ncque enim vere vidoreft ,<br />
iracundiaevindiaamflagitanti frenum<br />
'^«icitinaponerc.<br />
. Cuidam fcifcitati, quae potiffimùm puc^ ^^ ^<br />
''S cflcnt difccnda? Ea, inquit, yw^wrfuri sapien^<br />
aÌ'^ adVirUemperucneriut ^ruiem.Rc- ^^^<br />
^^,ceniUitvirpriidcns,rolamvirtutempriftatimà<br />
tcnerisvnguiculis difci o-<br />
• »^cc vllam acuì portioncm ariibus<br />
uohsdarniam: quxvt inpueris habent<br />
oitcntationcm pliufibilcmj ita nec g;<br />
busdccorarfuturaefiat, nec ad feria vocatisvtiles.<br />
'<br />
I<strong>de</strong>m quum in caufaquadam fe<strong>de</strong>ret iu<br />
cV isquidcmqui accufabat rc^c ^i-<br />
^^^^ i patronus contra male ,íubindc ta-<br />
^cn repeterct inter diccndum : ^gefilaey<br />
^Cftregcm opuuLari Legibus: pcrin<strong>de</strong> quail<br />
oonam haberct caufam,ab iploftArcrve<br />
«S^s. Hominis improbitatcm interpdlaiis<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Salse, Agcfilauy: Si*juis, inquit> uhi domumperfu<strong>de</strong>rit,<br />
atit yefiem Abflulentynuin expcHaturn^<br />
effft ) yt archipe&M > aut. imi yefiem cmtexuitf<br />
ùbtfit amìiì9fmitru* S u oin d ¡ ca ba t ^ reg én»<br />
ciTc velini Icgum architeéluni 5 nec conuc^<br />
nir€,vt is opitulctur ei,qui contra legcs aliquid<br />
admilcrit.<br />
Cd Cùm pax coijiTct, cique à rege Perfarufli<br />
ciTcnt alIataElitcrae, quas Perfcs vnà cu Callia<br />
Laccdxmoncm p crfcrebat, <strong>de</strong> hofpi"®<br />
<strong>de</strong>^ucamicitiatra£tantesj non recepir: Ic^<br />
Ricami- íuíht illos regi nuncmc::^hilepnece£e}prfpe,<br />
uatim ad ifpim Itterus nñttcYt'.aetfrútn (ì ferj^^<br />
cmmforet,tìln bineyelleLacedxmow s S'<br />
€Ìf, ipjhtn fwoyj ìU^fro riribm fmurutn ^mtcuftf'<br />
J^uòd/i<strong>de</strong>prehendfreiur tnfidiaf ten<strong>de</strong>re, ne<br />
ut^\n(\\i\U^HÒd me fit habnurtu amìam^eùaff^^<br />
fi yehementer mnlt^ ab co recipero ep'iM^^<br />
Qmd hoc animo fublímiusaiit<strong>cx</strong>cellctiiíí»<br />
cui in omnibus rebus gcrendii. hicvnicus<br />
cratfcopuspropofitus, confulere Reipnblica<br />
commodis ì<br />
\ Quum miro ciTct affe(Ì>u erga liberai<br />
Vidcri poflc incptum ci, qui modo <strong>cx</strong>pcrtus<br />
cflet, quàm ingcns fit aftcttus charitatis<br />
parentum ergalfìlios. et<br />
Audiucrat Codos molcftè fcrrc tam erebras<br />
<strong>cx</strong>pcdiiioncs , prailcrtim qunm ipíí<br />
pcrmuhi Laccdaemonios numero paucos<br />
%ucrcntur. Agefilaus itaque volens ofen<strong>de</strong>re,<br />
quanta effet Laccdaemonicrvim<br />
"^ultitudo , iuiTit vniuerlbs focios fimul<br />
confìdcrepermixtQs inuicem-LaccdaeinO' Solerm*<br />
item íeparatim Tolos. Mox pcrprscoí^cm<br />
cdixit, vt primi omnium íurgerciu fihiquumfurr<strong>cx</strong>iíTcnt,<br />
fccando loco<br />
per pr^concm iuifit furgere fàbros acrarios:<br />
^^inceps architeaos ac domorum opifi-<br />
^c^fitniliter &aliarum artium fingulos.Ita<br />
^aftüm cft,vt propemodum foci) furgcrcnt<br />
®w^nesXacc
APOPHTHEGM.<br />
tcm viris dcfcrtam cgcrcmiJitibus, cupicbant<br />
can\ ionominlam militibui rcmittcrcj<br />
iimulquc icruarc Icaçs. Dcligunt igitur AgefiIaum,nouarum<br />
Icgiim conditorcm. Is<br />
Alerter, prodiens in fuggeftum : iEgo,inquit,/rge/<br />
hAudquAquam lAturtisfum. 'i^qut enim hii<br />
hAbetis AHt Addiiurmfum abqmd, aut dt^<br />
trA&urtu, neqne qtùeqHAmomnmo mutAturUS»<br />
Sedmihi rtBum ^i<strong>de</strong>mr^ vt Ugvs qnm hAbetii, à<br />
die crafiirio rdburhAbeant ^ AUtorit At em. Eo<br />
commento vit folersfîmui 6c prapicnti ciuitatis<br />
necciïîtaticonfuluit, ôc pracclufum<br />
mut3tidArunì legum excmpjum exclufit<br />
âRepubL vno .tantum .die Jegi.bus abrogates.<br />
70 Cùm pugnarctur apud Mantincam, admomiitLacedaemonios,<br />
vt <strong>cx</strong>tcris omiiHs<br />
omnibus, invnum Epaminondam intcn^<br />
Tm<strong>de</strong>n Ocrent vim prriij, dicens : Soies cerdatos ef-<br />
Itr* fe vins fortes, hojjne foUs effe AHtores yiSiort^-<br />
JiA^Hc f hunt, inquit, cepermus , fAciUitni<br />
Cjteteros in potefÎAtem nofirAmredïgemus, vf/'i^<br />
teyeedr<strong>de</strong>snuUiHjque precij : quo5^ eu cuitîiam<br />
inclinante ad Epaminondam<br />
riâ,quum nonnuHorum fuga fieret; adhortanti<br />
iJIi fuos ôc à fuga rcuocanti, Laced«monius<br />
quifpiam lethale vulnus infljxif;<br />
ïo proftra o . qui erant cum Agefilao ^<br />
fugareuerfi, iam ancipiti M.irte cum hofie<br />
<strong>de</strong>pugnacunt, Ce tamcn vt xnult» i«^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B I R I.<br />
ierlorcs Thcbani , multo praeftantiorcs<br />
LaccdaEmonij vidorcntur. Hac arte pru<strong>de</strong>ntia<br />
ducis confuluit mc cium itati iuotum,<br />
qui fncrant hand dubic perituri : ilftiulillud<br />
dociiit, in bello plus habere mo-<br />
Oaetiti vaum vere pru<strong>de</strong>ntem Sc cordatum,<br />
quam turbam impru<strong>de</strong>ntium.<br />
Quum 5 pa rtanos pecunia: <strong>de</strong>ficcren tad<br />
Vellum,eòquòdaleretexternummilitem,2),^ in<br />
Agcfilaus in Aegyptum ptofc^^us eft, ab<br />
^hicoAcgJfpti regcaccitus ftipendio.Cx-<br />
^cmm Ageiilaus, ob corpus incultum* ac<br />
Vcftij vilitatcm, veni tin comemprum eius<br />
J?cnri« hominibus, qui fpcraranf fc vifuroi<br />
^partanum regem' talem , qualis effet rex<br />
^^tfarum, corpore <strong>de</strong>ccmiivimc otnatum;<br />
f ^rperam fane dc regibus fcntientes, quos<br />
«eterno cuitu putarint acftimandos potiùs,<br />
S^àm animi virtutibus. Nihil illequi<strong>de</strong>m<br />
jc cuitu, ac vii^us fimplicitatc mutauitj<br />
interim oftendit, maieftatem dignitatcmdi<br />
re^iam non veftuim fplcHdorè,fed<br />
pru<strong>de</strong>ntiaac fortitudine parari oportere :<br />
grauirerque taxauit vulgares monarchas,<br />
dia<strong>de</strong>ma,purpuram,aurum dc gem-<br />
^^s<strong>de</strong>trahas,nihil vi<strong>de</strong>aspr^terearegium.<br />
^in co<strong>de</strong>m fafto <strong>de</strong>clarauit infigncm erppatriam<br />
pietatem, qui ob publicam vti-<br />
'^temnon grauatus fit in Aegyptum pro-<br />
«cifci : ncc aeutis iam fcr*, ac vergentis ad .<br />
C 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
annum oftogcíítimm, <strong>cx</strong>cufationcVtí voluit<br />
y quo niinùs apu^i Barbaros fìipcndiucn<br />
fáccrct, modo Rcipublicae fubucnirct.<br />
Mhenjius hoc mido rem narrat. Ageíílaus<br />
in Ac':yptum profedus, Thaco'regi<br />
laturps-íuppetias, quoniam corporc mt<br />
.pufillo , his verbis á rege cofttcm»tus eft;<br />
'Panu/tjt mont ^ Iuj> ter metuit : at tile pepeñt<br />
, mi*rem. Id vtaudiuit A^efilaus : .Atego, inquit,<br />
aliejuxndo tvbi ri<strong>de</strong>bar leo. Nam pòft,<br />
quum illi nò adcíTct Agcfilaus, regno pulfus<br />
confugit ad Perfas.<br />
72 Caeterùm vbi, quos edufturus crat inacicm,<br />
coafpicerct ob imminens pcriculum<br />
formidoUfos, partim propter h^ftiii multitudinem(erat<br />
cnim numero duccnta millia)partim<br />
ob ipforum paucitatcm : <strong>de</strong>crcuit<br />
ante confliáum rem duiinafflfacerc,vc-<br />
•tAÌliiè, luti captaturus aufpicíü áb extis. Itacj; non<br />
confcijs cactcrisjaeuae manus vol^ litcris inuerfis<br />
Vidoriam infcripfiti<strong>de</strong>indc iccur ab<br />
arnfpice acccptum fuppofuitmanui, quae<br />
clam fcripturam habebat, diudue tenuifi<br />
fiiigcns interim, fe dchberabundum ac dubitantisfpeciem<br />
praefc fercns, donee litera<br />
rum figurac iecinori imprimerctur : moxque<br />
militibus quosinaciem eduifturuscrat<br />
oftendit, diccns : <strong>de</strong>oshU Uteriscmop9rten<strong>de</strong>re<br />
vifíorUm. lili vero <strong>cx</strong>iftimantes fcfc<br />
ciertum habcic fignum futura&vi(ftoriae, vehcmcn-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
hcmcntcr animati funt ad pugnam.Hic dolus<br />
multò plus valuìt, quam oratio quamuis<br />
prolixnacmcdiuta.Et/focßraiagcma tfl,<br />
non affophihegma* ^<br />
Ciim hoftes Agcfilai <strong>cx</strong>crcitum fofsà 7S<br />
ciiìgcrc4n(id quod facili poterant ob multitudincm<br />
) ac Ncdabius, cui iìippctias fc-<br />
'cbatjccnfcret erumpcndum^Öc cum hofte<br />
«onfcrcndas manus, ne quod inftituerant . ,<br />
P^rficcrcnt : iMe negaUt tmpediendosh$/Jes,-f^^^Z<br />
^^}péL¥9s hoMuseßtßu<strong>de</strong>rent, ntnptpmortu<br />
^^ui<strong>de</strong>m fofla vtriique adimcbat confligendi<br />
copiara. Porrò quum parum abcflct,<br />
S^infoili coiret,pcrhocanguftum intervallum<br />
inftruxit, quod erat rcliquummili-<br />
Tj»rn:ac inter partes commiísápug^á vertít<br />
"los in fugam, hoftiurnqj ingentem ftragc<br />
^«lidit, paucis militibus guos fccum habc-<br />
, atq3 <strong>cx</strong> praeda magna pecuniarum vim<br />
Spartam. Viditur & hoc Strdtagemmfi"<br />
J i^uàm jfpophthegmati.<br />
I^cceilit ab Acgypto patriam rcpctens, 74 \<br />
*^orbo implicitus in portu,qui Menclai di-<br />
4» APOPHTHEGM.<br />
Qjiis nonmírcturin bcllatore pcÄMS tain<br />
philofophicum?<br />
] Crebro folcbat in concionc admoncrc<br />
VÍMfHA' '"iiiÍuos, ne captiuos rt facin$roj9j crucia^<br />
mer, rent,feäys homines Jerharent. Iniantibiis ctiana<br />
in bello captis prouidit, vt in vnum locum<br />
com^ortarcntur, ncmutatis caftris relifti<br />
pcrircnt. Eandcm curam impendit fcnibus<br />
captiuis,nc, quoniam fcqui non poiTcntjà<br />
canibus lupi fue difccrpcrcntur.H^c autcm<br />
huraanitas illi nonfolùm aliorumj vcrùi»<br />
ctiam captiuorum miram bcncuolcntiam<br />
conciliauit.E: nunc homines íibi vi<strong>de</strong>ntur,<br />
qui trucidatis infantibus ac fenibus,camactatcm<br />
abducunt, quxvcl libidini apta eil,<br />
vel labori, vel vtriquc. Quo progrefla eft<br />
^ immanis illa feri tas ? Tlut.in Lacón,<br />
Apud Coroneam Athenienfes ac Bocotios<br />
cum fuis focijs, Agefiiai iter impedire<br />
conatos, graui pr«lio vicit. Ei viftoriae pcc<br />
femagnificae multumbudis anpofuit rcligionis<br />
exemplo. Multi è prarlio coniugerant<br />
ad templum Mineruae. De his rogaìus<br />
quid vclk't fieri Ageiìiaus ? retuitiUosmose,<br />
/^r/.Quum in eo pr^lio vulnera aliquot accepifict,<br />
vi<strong>de</strong>returqj vehementeriratus omnibus,<br />
qui tum arma aduerfus iplum tulerantj<br />
tamen plus apud illum taluit reliffio,<br />
quàm ira. Neque hoc folùm m Grecia<br />
fccit, Tt tempia <strong>de</strong>orum haberct fanftn;<br />
vcrùiB<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Vcrùm ctiam apud Barbaros fummà religione<br />
fimulaehra arafqi confecrauit : quafî<br />
m haec nullum cíTct ius belli. Itaqj prxclarc<br />
íblitus cft diccre : fe uehemmter admirdri y toê<br />
^•n haòeri ficrUegorwn in ntmerOy^m U<strong>de</strong>rent<br />
'MJ fii^ flicesy dCper <strong>de</strong>osobteftantes:n€cgramo*<br />
^^^fHmi panas <strong>de</strong> his, qtéi reügionem tmnuerint,<br />
^^àmcmi templaJpoUarent. Kcùt iudicans,<br />
ettechariorem hominû falutem, quàm<br />
templorumornameûta.'Pro^i^j Aemy^<br />
^«j in rita ^gefilaicm (jr fequentia.<br />
Accipcnùc <strong>cx</strong>emplum fortitudinis <strong>de</strong>- 77<br />
**icntia ternpcratae. .Pofteaquam ingenti<br />
ftrage fregiÎlct Corinthiorum vires,eoiquc<br />
{»^tra mœnia compuliiTct i multis hortantibus<br />
vt vrbem oppugnaret-.nc^dwi id»¿r- ^o<strong>de</strong>rA"<br />
^^ti contienire , qmpeccantesadoffiàum eegeret, i^«<br />
qm noiilil?tmar Graciée urbes jubuerteret.<br />
V cft eximi« cuiufdam mo<strong>de</strong>ratio-<br />
: ita quod adiccit , admirabilem viri<br />
Pru<strong>de</strong>ntiam argucbat. Sty inquit, eos ^^"p^udm^<br />
Jj^^gitere uoluerimus y qiû mbifcum aduerfus ^^^<br />
^•irbarnsfleterunt 5 ipfinos expugnatêerimusy uel<br />
^'^iefcenttbus hofiïbus, qm Jubuerjtsfocijs nuÜQ<br />
quando uoLent nos oppriment.<br />
I>iüinitatis cuiufdam effe vidctur quod 78<br />
®di)ciam. Quum adornarctur <strong>cx</strong>pedïtio<br />
Jl^ud Leuftra, qu« Laccdacmoni)s fuitlu-<br />
^ïuoiîiîîma, Ageiilaus, quum à plcrifque<br />
^^gcrctur vi<strong>cx</strong>ÎFctj proficifcinoluit, pcrc<br />
5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
in<strong>de</strong> quail xalamitatcm irrccupcrabilent<br />
animo pra-fcntiret.<br />
-n Rurfus accipc folertix Rcip. Taliitaris argumentum.<br />
C^um Epaminondas incredibili<br />
Ímpetu Spartamvrbcm inuadcrct, ac<br />
ciuitas carcrctmoonibus,aliquot adolcfcctcs,<br />
hoftium aduentu territi, ftatucrant ad<br />
Thcbanos transfugcrc, iamque locum extra<br />
vrbcm editum occuparant. Agcfilaus<br />
^olerter. pcrpcn<strong>de</strong>ns.adumforc dc ciuitatis inco-<br />
Iumitate,fi fenfiflet populus,'aliquos ad<br />
Thebanos transfijgere conati : difSimnUns<br />
cíétn fuli ad aditUjtentHtn turmam ptruenh , ac<br />
ferindt ^uaß id Ifono ammofecißent coUaudauU<br />
eonpUum 5 ^uod eum Locum oecupajjent : ftbiqut<br />
in animò fuige dixit i<strong>de</strong>m falere- Sic adolefcentulos<br />
fi£ta laudationc tempcrauit, ¿c<br />
adiun¿lis fiiis comitibus locum tutum red.<br />
didit. Etcnim qui transfugiendi confilium<br />
clámcepcrant; vL<strong>de</strong>ntes raaiorcm adiun-<br />
Aum numcrum eoruni, qui eins confili]<br />
fucrant expertes, noji aufi fiint Tefe commoucre<br />
: coque libentiùs conuenerunt,<br />
quòdlatére arbitrabantur quxcogitarant.<br />
Abfcij dubio Sparta non cratfutura Sparta,<br />
lììiì tum Agcfilaus celeritatc confilij<br />
ralutem.ntuliiret.Ea<strong>de</strong>martcöc<br />
iuucrlili tcmeritati rcmc-<br />
^dium adhibuitpro<br />
fuppJicio.<br />
AGBSI-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Act SIP o LIS CLE OMBRO TI.<br />
A^cfipolis J Clcombroti filius , cjuum ^q<br />
quifpiam apud ipfum ccu rem magnificam<br />
praedicarct, quod PlijlijípuíMaccdonum<br />
»"<strong>cx</strong> intra paaculos dies iiibuertiflet Olynth<br />
um : jftqmper <strong>de</strong>^^ inquit, talem c'mitAtem^^^^^^<br />
Zotige maiorc temporil ßjAtio mn exflnéSitértis<br />
Significans,multoregaliuseirc, conacre<br />
vrbes, quàm conditas <strong>de</strong>moliti. Vluu<br />
^^ Lacón. ^ feej,<br />
Ciim alius quidam dixiíTet, ipfum, cum<br />
eíTetj cum acqualibus fuis fuiÍT« obfidcm,nonliberosautvxorcs<br />
coram j vclut<br />
"Ot ciTctregi <strong>de</strong><strong>de</strong>corofum , dari ¿a ma-<br />
^iis ac ius aliorum, quum alij reges foleant<br />
^*orem ac llbcros pro fe da^e obfi<strong>de</strong>s. Et<br />
V*idm mre , inquit, optimo : par eß enim, yt<br />
^ogfiQfh'd ipfirum feramus errat a, Subindi-<br />
^^^^, fi quid calamitatis accidit in bello,<br />
®ut in Repub.reffum viti© acci<strong>de</strong>re : eoquc<br />
•uftttmefle, vt hi potiillmuai puniantur,<br />
per,quos vcmt calamitas : cacterùm motniquum<br />
elTe , quo receptum eft, vt<br />
«oniugcs ac liberi , qui nihil commeruc-<br />
*'»ut^^cdantur obfi<strong>de</strong>s.<br />
I<strong>de</strong>m q\ium è ^arta juíTiíTct mittì ta-i^<br />
^ulos jacrefpondiíletaliquisi non exporapud<br />
Lacedxmonios catulos : Argute,<br />
qui<strong>de</strong>m , inquit, antea : atqm nunc fieri<br />
rfcftiuiteriadicabat, in.República<br />
bene<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ene inilituta omnia proficcrc in melius.<br />
Olim Lacedaemonij «gre fua tucbantur,<br />
pòft auñ funt reges ac gentes procul fcmotas<br />
bello laceílere. Q^emadmodutm<br />
autcm reda inftitutio víros rcddit bello &<br />
Keip. vtiles} ita canes ad vcnatum hábiles<br />
reddit education<br />
AGESIPOLIS PAVSANIAE.<br />
AgffipoliSjPauianiae films, quum Athcnienfes<br />
querimoniaru, quas cwm ipfo mutuas<br />
habebant, arbitrani <strong>de</strong>legilTentMega'<br />
renfium ciuitate, quaccontrouerfiam intcr<br />
Cenerò - eos componcrct; Turpe,inqüityßMegären/es<br />
jr. meè^Us nwut quid iufittìn ßtMam hi am fi Gr A'<br />
corum duces äcrcBorexprajtuifftnt. Megarcnfes<br />
apud Grecos malè audiebant:<strong>de</strong> quibus<br />
ja^latum eft, quod ncque f rimi efftnt, neque ft*<br />
eundijneque tert'v^neque quxrthnequc ylU m nw<br />
mero: quum Athcnicnfes pheracque Gracci«<br />
impei àrint. Ab ipfismitur,quibufcùlitem<br />
habcbat rex,volebat finiri diiTIdium : fimul<br />
<strong>de</strong>clarans, & quàm fuae fi<strong>de</strong>ret caufae,&<br />
quàm aduerfarijs no diffi<strong>de</strong>retrmalens dariilìmx<br />
ciuitatis iudicio vinci,quàm Megarenfium<br />
arbitrio vincere. V lutar .in laam.<br />
AGIS PRIM vs.<br />
\l4 Agi$,Archidami filius,quu Ephori quodam<br />
tempore diccrct: Proficifccrc, iuuentutcìn<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
tutcm tccum diiccs ad huius patriam : nam<br />
is ipfc tc pcrducct in arccm. Et qui conuemti 'Proatf<br />
inquit, 0 Ephert, totiuusnes ti er e<strong>de</strong>re,qui ft^am turgid,<br />
ipfitu patriam prodidni grauiter adnioncns,<br />
nihil illis tutò credi, qui in patriam perfidi<br />
ftierint. Vlut, in Lacm. eumjèféenté.<br />
Interrogatus à quodam , quoddifcipiinsegenus<br />
potiifimii excrcercturapud Spar /<br />
tanos : Scire, inquit, ^ imperare^ S ferre impeìium.<br />
Athenis enim complures idifciplinae<br />
colebantur, curiofac magi$.,quàm adre<strong>de</strong><br />
gubernandá RempublicamneceíTariac.<br />
FortitCT & illud dixiflc fertur: Lacedá^mo- jg<br />
oportere percontari quot fimhoJ.es, fed ^^niméi^^^fnt.<br />
Significans , nonaitailitum nume<br />
pen<strong>de</strong>re vidoriamjfed à forti tu»iinc,reiq^ic<br />
aercndac celeritate : ftatim enim.congredi<br />
vult, qui quacrit vbi fint hoües.<br />
Apud Mantinacam qulbufdam iilTuadcntibus,<br />
ne cum aduerfari js quòd numero<br />
plurcs eÌTent confligeret : Cummultisy in -fwwfquit,/)w^fiei<br />
fìportetyqm mitltU yeln imperare.<br />
Ciiidam fcifcitantij quot efTcnt Lace- ^^<br />
Q«monii? Q¿*ot fatìs funt, -<br />
i^^dosmalos. Oftcndcns, magis rcfcrre, qua<br />
ortes viros habeat ciuitas,quàm quamul-<br />
^^^'I<strong>de</strong>m^rißore/^ondit.<br />
I<strong>de</strong>m,quum praetcriret Corinthiorum<br />
jnocnia,confpiccrctquc vehementer excel-<br />
«mumta^uc,öc in longum porrefl.^
APOPHTHEGM.<br />
Msì, um : ^¿e funt, in qui t, muUtrts hunt iôcfm<br />
incêUnttsf innucnr fortibus viris non cíTe<br />
opusmœnibus.<br />
eùm fophifta quifpiam apud cum dixiffet,<br />
Orationcm cflc rerum omniii praftantiiümam,<br />
vidciicet praedicans arte qua pro-<br />
- N fitebatur: fir^o,in
camibiis, quòd in ctrtaminibns Oiympiacis<br />
cfIcntiuftiiIi.Tii : inquit, magntm-ii^jj^<br />
^intfaeiunt, fi mtra quinqneartrivs vno tantum<br />
die fe ìujìos ffrieftanti Non putabat vir iapicntiíímius,<br />
in cum competere Jtíñitiac lau<strong>de</strong>,<br />
í^ifi qui per omncm vitam in omfiibus a-<br />
^ionibus iuftida colerei. Nam ludiOlyrapuci<br />
iemel tantum intra quinquennium<br />
celebraban tur.<br />
Quum quidam apud illum dicerent.efTe 947<br />
J^onmillos alienas familiac, qui ipfi inui<strong>de</strong>-<br />
»•cnt. GeminAmpgimr. xni^uìtrhakelff^ntmeli'<br />
qnr^s^¡HAipforum maU difcruiiahunv.^^^^^^.<br />
ìnfuper tummen 5 u*m Amtcorum meott49n<br />
honii torquebuntur^Magnifica vox,<strong>de</strong>darans,<br />
^os, q^uoshabctinnidia,magisein:mireri- ^<br />
fotdia (dignos,quàm irà : propterea quòd<br />
abundé datpocnarum, etiamfiiìc-<br />
'»lo vicifcatur. SicFlaccus;<br />
cdìtrius rebus marceftfpmii.<br />
^'^BrnfonMLicAù.j.<br />
Cuicfam confiilenti, vthofiibus iùg/en-<br />
'ous daret tráfitum: Et qucmodoy inquit,^^rgttfc.<br />
jp^bimtif cumhn^ qm ob furtnuénem mAnenty<br />
J^'^^npugnarìius amfugientibmì Exi fiimabat<br />
aninioius, aduerilts hoftcs nullam pra:-<br />
Cum <strong>de</strong> Graccorum libértate quidam in<br />
Ì 'A-'T ^ maonifica qui<strong>de</strong>m,<br />
^uuetu per quàm difficili^ ; 7>if;inquit,<br />
y^ìbA<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
APOPHTHEGM.<br />
r£riayhiiß>esy$pt4s ha&em y 'mbus & ftcun Xpcrquàm<br />
fcite dcclarans, fruftra dc his verba<br />
fieri , ad quae perficicnda non fijppctit<br />
facultas. In confultationibus cnim non folum<br />
fpc¿landum eft,quid fit fadu pulchct'<br />
rimum,fcd quid fieri pofiiit.<br />
97 Qiiodam diccnte , Philippum cfFcdU'<br />
rum, nc Lacedxmonijs pateat iter in Grae-<br />
MoierA- ciam; inquit,ò ho/pes^noßrapAtrid Jüf"<br />
ti, ßcitAdiüic ytienkum.^cùus ad vtrunquc paraium.<br />
Scad profercndum imperium fi cO'<br />
tingat, 5c ad boni confulendum fortunam,<br />
licct mediocrcm : quum principum vulgus<br />
nec quod obtigit fapicntcr adminiilrcnt,<br />
nccvJlis fatientur ditionis accclTionibus.<br />
'Cum legationem fiifccpiÌTet, folus ad<br />
Philippuru profedus cft. Is vbi admiran^<br />
S'mpli' dixiiret:y«ireSi» néneresfrostdunf^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Slijm<strong>de</strong>m eg&putr à patrt audiui, ^uòdiam turn<br />
^iLt^temporibiif res inuetteremur, Itdfuefirffrinnerlumur<br />
, rediernnt in Ucum friftinHin^<br />
Hoc qui<strong>de</strong>iB illcludcns.Gxtcmm ferió diecbat,<br />
fcpucrum hoc quoque acccpiflcàpatre<br />
: nihil cflcmiruiTijfi prxfentibusfuc-<br />
et prxíldij praeter virtutcm. Tlmmhií^<br />
in LactnUif,<br />
I02 QuctnadmodiitHad improbum.fubindc<br />
percontantcm^ quis cflct inter Spartialibere,<br />
,ta$ vir optimus? Sfni rt#í,inquit,ejS? éjftmtlüdigné<br />
tulit vir gciicrorus,cum <strong>de</strong> virtutis<br />
prxftantia ioqui,, qui ipie eflct vkij«<br />
obiuus. I<strong>de</strong>m*<br />
Agis V L T I M V S .<br />
Agis ,Laconicorumregum vItÍKnus,ptf<br />
iníídias cap tus , ac praeter meritöab Ephoris<br />
con<strong>de</strong>mnatus : quum ad laqucum ducerctur,conípiceretque<br />
qucndamè liftoribus<br />
fleatero, ob indignitatem rei,cuius cof<br />
miter» gcbatur cfle minifter: De(me, inquit,ó homoj<br />
rf€em.fnea.mflerj9. T^mfic moñensprater im &<br />
átfíHém y me/ior felióorjue Jum his, qu% me ectl^<br />
¿»»f.Hxcloquutusvitro cóllumlaqueoifl;;<br />
duit. Quo nemoStoicorudocuit quicqua<br />
fortius : hocillc iuucnisnon verbis, fed rc<br />
praeÄitit, feJjcitatem omnem folo honefto<br />
metiens, eosq^ iudicans infclicioreSjquiíaciuatiniuiiam,<br />
quam qui patiiintUT. Vlf^t*<br />
y f04 Pircacibus rogantibus, v[ fjbi iü re quapiaminiuftaa<strong>de</strong>íret,rccuíauiti\lisal\quan-<br />
diu.C^tcrúm quum inflarentjiunc in modumrdpondit:<br />
Doneeeßtmapí4dyo.t,tir*Ud^<br />
^Ynntno tmgbAm iußitiafiif ntiam:ycrüni véí w«<br />
f atria >trAééftù ^mnasue legvfn^s p infuper &<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ifißtUm^ hêtiefiéitemfrt yiribw dßculflk:c9^<br />
naber hí4ic magis obtemperare quàm yobts. Et<br />
juandiqui<strong>de</strong>m hiscefiyeßra yolunta4, ytquü<br />
funt optima faciam : optima yero funt, qua iufunticùm<br />
hommipriuatoi tum practpuef rm-<br />
•ipatum gerenti : qua yuliisfaòam, qua dicitis<br />
•»«^íí^o.Narrant, Agidcm puerum in fummis<br />
^clitijs fuiflc cducatum : fed fìinulatquc<br />
adolefc«ns ctiamnum ad Rcipublicac guhcriaaeula<br />
admoms cft, iticrcdibili mutazione,<br />
rcicftis priftinae vitae vojuptatibus,<br />
hue totu animum adiccit > vt Spartam,Bar-<br />
^.^rorum ac Graecorum motibus corrupziiïimam,<br />
adpriftiíiam fmgjlitatcrcu^ca-<br />
"•ct.quaBres illi ftiit <strong>cx</strong>itij cauih. Vtinam äußern<br />
caeteri principes, quorum prima a:ta$<br />
^'^tc luxu dilitijj^que corrumpitur, faltcm<br />
ciimAgidc tum animum verrant.idbonam<br />
*rugcni,.quum re^ni habcnas accipiunf.at-<br />
^^c hanc forma iequantur, quam prxfcri-<br />
P^fAgis, fiquisquid peratab ipiis,quod<br />
^^g'busac honeftoaduerfatur. Nec tarnen<br />
iuucnis morosa atque aCpera rc-<br />
S^^J^f'pne contriftauitpareiitum ánimos:<br />
mira cíuiJitate.'rcfpondit, fe magis hoc<br />
obtemperare patent.bus,fi "fiiccret<br />
^^iod illorum perpetua voluntas optabat,<br />
^Uodquc Temper cífenr proòatur», quam il<br />
P^^rcnti affeftui indulfiflet. Ibi<strong>de</strong>m,<br />
wem,quii ia carcere rogarctur abEpho- io j<br />
d 2 '<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
o, num pocnitcrct corum quae gcillflct?<br />
^ofihtr. impauidè rcípondit :. St nulla tangí fmittn*<br />
tia ctnjfl'ij cum pru<strong>de</strong>ntia hontjhjue coniun^i;,<br />
tametfi non ignorar et, fe mertetnprA m» loco rclaturum:<br />
fcicns ipiam virtutem abundé magnuni<br />
cíTefui prxHiium^quicunquc icquatur<br />
c u en tus. Vlutatjn Vitis.<br />
io6 -Agefilaus Ephorus, quumipfius fuafu;<br />
N faftumeíTct, vtfieretomnium dcbitorum<br />
folutioiamque tabulis in forum Clarium^<br />
comportatis ignis ciTct inieftus,acfiamma,<br />
exlurgerct^<strong>cx</strong>teris creditoribus moeftis in-<br />
Jmprohe fultabat,dicen$ : Se nmcfuam c'arius lume^aut<br />
ignem ridifjepuriore. Dcbcbat enim ipfe pJurimum«<br />
& eratagrorum prxdiues^nihil tamen<br />
cuiquam foJuere habebat in animo,<br />
ixtrema improbitatis cft linea, etianuliu<strong>de</strong>re<br />
quos ^mixcris.TlutjnLacon,<br />
Alcamencs, Tclccii filius, cuidam percontanti,<br />
quo pa^oquis optimeregniini<br />
Craui- Actuare poiTc t? Si lucrum i '\nc\uit,non magni<br />
ter. f^^tnt : iongc Jateqiie diiTcnticnsà vulgo<br />
pTÌncipum,qui non alia magis ratione pri»»<br />
apatumconftabilire ftu<strong>de</strong>nt, quàmattenuandis<br />
ciuium,fiiis augcdif opibusrquum<br />
iufliria Scarquiras maxime r e d d a n t diuturnum<br />
imp etium. V/ut. in Lac$H, tér /'f •<br />
Alioquodam rogante,cur à MeiTenijs<br />
Intere, obhta muñera rccufaffctì J^omamfi rece-<br />
P^fftm, inquit, cumItgiòw factm habere non<br />
(^teram.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I A E K I. 5T<br />
Omcntcm regno dignam , qu«<br />
magno òbuioque lucro legum autoritàtem<br />
antepofuit ! Et vbi funt interim qui da<br />
niant : ^odprmciffipUcuit, ¿egù rtgorem ha^<br />
het : (¿t-.principem darefii<strong>de</strong>m ¿sges, atnonu-<br />
'^mUgìbmì<br />
Cùm quidam ílli obiiceret.quòd paree<br />
^rugaliterqucviueret.quum facultares ampias<br />
poííi<strong>de</strong>ret : Vtcttmìm, \n(\\\\x,eum fú<br />
'«»/frf pojJl<strong>de</strong>t,pro rati f ne, non pro Libidm% riM- '<br />
»•f.Significans, perniciofas eiTe diuitias,ni<br />
animus diuitiis fuperior , quipoifit<br />
carum vfum non ex copia, fed ex neceffi-<br />
^atcmod^rari.<br />
ANAXANDRIDAS.<br />
Anaxandridas,Leontis filius, cuida accr- no<br />
oè ferenti, quòd cogereturvrbe expiare:<br />
^>inqtit, wr opttme, exhorrefca* exnlareci/ü- Sdf iher,<br />
tate-,fidò, iufinia exuUre horrendum eB, Senfit<br />
^^neiTe miferos, quibus practermeritum<br />
jncolumique innocentia accidit aliqua calamitas<br />
; fed eos vere <strong>de</strong>plorandos, qui fua<br />
|Ponte difceíTerüt ab honefto,ctiamfi nulla<br />
lequatur calamitas. Vlm^n Lacon,& feq.<br />
CCitn quidam Eplioris oportuna qui<strong>de</strong> ni<br />
^^'I^Wtur, fed pluribus qui iàt eratiAna-<br />
^tidridas, hojpes, inquit, renecejjarià in non Lo^ua-<br />
^^Wario-Pierps, Significans,quod per fe re- , eitas.<br />
«uin cil iScvtile , non egere prolixa oraci<br />
3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^ tionc : quòd ipfa caufac bonitas facilè fcípíam<br />
coiìimcnd«t.<br />
\ lU Percontanti cuídam, curLaccdaemonij<br />
HeIot¡bus(nc apud illos dicebantur.qworü<br />
conditio media erat inter fernos & ingenuos)<br />
committerent colcndos agros , ac<br />
Ron ipil potiùs eos coíerent? ^omam, in-<br />
' quit,W(íf2 tpforum causa ^ fedmfira, Hslotas no-'<br />
biscomparAumeu, yidclicet ftultitiam coxwi<br />
taxans , qui mancipia ad oílentatio-<br />
Acm alunt otiofa, & feruos Tocios ac miniílros<br />
voluptatcm tiabcremalfií, quam fru-<br />
{if^risoperis occupatosi<br />
3i4 Alius quidam,quum dixi ÍTet,gloriam ac<br />
celebre nomen nocere.coque feliccm elle<br />
Sít¿á}, qui illud cffiigcrit : £y^«,inquitAoaxandri-<br />
¿Asjívcra Loquens ,qm nefaria ferpetrant,fkli><br />
US erunu Klam qui peri pote fi,y t qui facrilegiutn<br />
€ommtttity aut aliudimußumfacinui perpetrah<br />
glome curamhabeati Notauit eos,qui Äc cotenanunt<br />
lau<strong>de</strong>m, vtinterim pei ignauiap<br />
nihil gerani laudabile : quum <strong>cx</strong>iiiiiamvirtutcm<br />
honeftafama comitetur vi trò^ac gcnerofisanimisamorlaudum,vciutiíliinUlusadpracclarafaciHora,fitinnatus,<br />
115 Alij cuipiam percontanti, quam ob cauíamSpartani<br />
impauidèfernet <strong>cx</strong>ponerc«f<br />
Vrudm- periculisii^cm^w, inquit,/»/-® yita tìmere coter.<br />
fuefcìmits, non aliorum more <strong>cx</strong>pauefcere. Signi-<br />
Scans,piodcratarnviticcura addcrc calcar<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
a Aforti ter agendwm : imiiiodicum tnoriis<br />
pauorcmab cgregijs faftis <strong>de</strong>terrete.<br />
Cuidam ab iplb fcifcitanti: quamobrem „(^ ^<br />
^cnioresapud Lacedxmonios plures dies<br />
i'umcrentad cognofcendum in cauíls capitalibus5&fi<br />
quis fuerit abfolutus,nihilo-<br />
©bnoxius fit legi ? /í^eo^inquit,^/«r/- Tru<strong>de</strong>pt*<br />
ditbtM c$gmjcuM y quoniam ß in tapitu difirimine<br />
€rrauermt,n$n eñ torrigendif nßlijf 9-<br />
^'fiascoportttamem d cdhßt liberami ebnom¿inere<br />
Itgibtif j qnòd fieri potefi, ytfe-<br />
nonaflurpcrcnt, praefcrtim à regibus coti-<br />
;Afo
iL TBE R iL 57<br />
ccrdotem potcrat ctiam faifa narrare. Sit<br />
hocmodcítiasexcmplum, ac <strong>de</strong> <strong>de</strong>o pracclare<br />
Ccntictitis.Vlut.Lacon.&feq<br />
Quum Athcnienfis quidam Lacedçmo- 120<br />
nios appcllaret mdortos : Soü igtmr msy in- GranU<br />
^W.nihUmAUÀyolfùs
APOPHTHEGM.<br />
pelTifui vero, qui cum verbis moíefti funt,<br />
tum noxijr<br />
t23 CùmfophilU quifpiamappar.uetrccitarc<br />
librum,&: Antalcid» pcrcontati.quoi<br />
ciTetargumentum, refpondiflltj Herculii<br />
'^aUe, encomium : ^ùyin(\\ìit,iUw}ivHiéperat^S\i'<br />
peruacaneum exiftimans , in co laudando<br />
iìimcrc op cram, quem VJÍo ore pracdicarct<br />
omnes. Hercules autem apud Spaitanos<br />
religiofifllmè colcbatur.<br />
124 Ad Agefilaum in pugna cumThebanis<br />
Sálse, vulneratum j Hubes,im^uit^doSh-inatuamerce<strong>de</strong>m,<br />
qU eos pugnare dnmerii 5 qmm ante f^"<br />
gnarenec fcirentnecreUcnt. Vidcbantur cnim<br />
Thcbani crebris Ageiilai aducrfes. ipfos<br />
<strong>cx</strong>peditionibuscuauflc bcllaecs. Significabat,inutilc,fcmpcrcum<br />
ijfdcm confligcrc,ncvfu<br />
colligant bellandipcritiam.<br />
125 Id cm muns Sparta dicehat iuuenes eße Spat-*<br />
Sapnn- tanos : ßnet autem Sparta na ditionu oße laneeA"<br />
ter, rumcujpi<strong>de</strong>s. ^entiens, ciuitatcm non egcre<br />
mocnibus, qua? iuucntutcm alat bcTlis<br />
tdoneam : & coufqj porrigi ditionem Lacedacmoniwrum<br />
, quoufquc pcrtingcrcnt<br />
armis: fignificans,vi«ute,non dolis autpccuniapropagandum<br />
impcrium.<br />
iz6 tuidam roganti, quamobrcmLaconc*<br />
in bello brcuibus pugionibus vtcrcntur?<br />
Upidh intuit, cefmnuécumheñepug^"<br />
«»wXcpidc tQrfit in argumentum<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
diBÌs, quo illcvolcbat iilos vidcri minus v-<br />
tiles bello.<br />
A.N T I O C H V S.<br />
Antiochus Ephorui, quum audiiiiflct, 127<br />
^uòd Philippus MeiTenijs <strong>de</strong>diffci agros j<br />
Percontabatur : num rires quoque dcäiff'ct^per<br />
^^of aduer/uf pugnantes pro agrHtneri fußint<br />
erat datum fVlut.<br />
AR GE V s.<br />
Argeus, quibufdam non fuas, fed al'o- 12t x<br />
i'Um quorüdam vxore« prxdicantibus : Ver Tud^fU<br />
^^oj^inquit, <strong>de</strong>bonU ^ hone fiis mulwrihvui m- tia ton^<br />
temere /oquendum eñ ^ fed in totum quales tuguVJ*<br />
f^t oportet ignorari 5 preeterqusm foUs maritis<br />
^bnfcum viuunt. Tarn iiafigni« erat apud<br />
píifcosvirginum acvxorüpudicitia^vceai<br />
alijs, quam à parentibus aut fuis maritis »<br />
confpici, gradus aliquisad impudicitiant<br />
fjjibcretur: tantaqi cautione confulebatur<br />
'Alarum famae, vt partim pwdica vi<strong>de</strong>ietwr,<br />
qua rumor quamuis vanus oriri potuit.<br />
^.ed ea dcmum fummamatronalis pudicilaus<br />
haberetur , fi mulier a<strong>de</strong>ò domi<br />
^onclufa viueret, vt nullus eflet, qui <strong>de</strong> ea<br />
bene vel malè loqui pofTet: propterhoc<br />
ipfum, matronam verfari ia<br />
oulis,trahiquc per ora hominum, proftitutic<br />
^audat^*^** putarctur. Etenim qui<br />
at alienam vxorem , vi<strong>de</strong>twr habere<br />
E^tam, cuius lau<strong>de</strong>n praedicat : quod<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
ipfiW
f^o APOPHTHEGM.<br />
ipfum aliquid <strong>de</strong>trahit pudori forminco.<br />
•Quid igitur vir illc pracclarus fcntirct dc<br />
matronis,qux.iinc mantis interdiTc gaudét<br />
iuucnum conuiuijs, quae curfitant ad alicnarum<br />
ciuitatum dies fcftos & empori^«»<br />
.qu^ ducunt choreas ex viris ac foeminis alterne<br />
mixtas,qu^ in balneis corpus nudum<br />
foftendunt quorunàlibet viromm ^culis?<br />
n2> Qu,odam tempore faciens itcrper Scli-<br />
nuntcm^ quum m monumento quodam<br />
hoc Elegiacum.carmen vidiiirct infcriptù:<br />
Hofie tyrannidddwH exJHngnunt, Mars fiffii*"<br />
¿it dtroXy<br />
Vone SolinuntkmOimd '€onci<strong>de</strong>r/im.<br />
lurepertftis,=i n qui t,^»i tyranm<strong>de</strong>m ar<strong>de</strong>nttm<br />
conatifitif exflmguere : contra magis oportutt U-<br />
Umfinire idonee tota <strong>de</strong>fiagraret. Arripuit iocum<br />
ex occafione verbi, Exftinguere : Exllinguitur<br />
cnim quod opprimitur, &<strong>cx</strong>ilinguitur<br />
mcendinm.<br />
ARIS T O,<br />
150 Arifto, cuittamJaudibas^cTienti di^"^<br />
Cleomenis ,qui rogatus, quid oportcrft<br />
bonum reoem facere? refpondit,^»wc/^<br />
UumA' nefacero yinimieif male. .At quanta ùr^fiantin^f<br />
^iter» f/?5Ìnquit,v;> optime, atnicisiene/acere, &<br />
inimii J red<strong>de</strong>reamicQsf Hanc fentcntiam cifra<br />
coniroucrfiamprimus omnium i'ocra^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B E ir I.<br />
tesproclidit,.&adillumautorcmfcfcrtur-.<br />
Alij cuipiam roganti,quot cflTcntnumC'<br />
'^Spartiatae ? , inquit, adarcenäis.mA''<br />
^^^infficinnt, läem^gisr.<br />
Cum Athcnicnfis quidam apud illü rc- 132 n<br />
fitarctfuncbrcm orationcm, confcriptam<br />
'»^laudcm corum, qui fucrant à Laccd®-<br />
"^^ORijs in belio caeii : QHdltsigixur,<br />
^^^ostfftpmaSyqm iflos-yicerum ? Mos erat<br />
Jpud Athenienfcs,vt qui in praclio cecidiffj^wt.publicitus<br />
orationc laudarcturj quaitn<br />
illi vocani Epitaphium. In hac magno artiamplifn:abantiir,&<br />
ciiiitas Athenien-<br />
^^.^populus: poftremò peculiariter hi»,<br />
Sili fortiterin bello mortem oppetiiTcnt.<br />
At vir generofi animi non inuidit arte <strong>cx</strong>-<br />
?g§cratis Aihenienfium làudibus, fed cas<br />
^»^luac sentis gloriam retorfit. Itaque rccil^tor<br />
illc magis illuftiabatvirtutcm Lacc-<br />
«®niomorù , quàm Athcnienfium: quan-<br />
^«^S^i'<strong>de</strong>m hoc coniili© Hpmerusmultis<br />
"l^ojlis attollit virtutemHe£lo-ri$, vt A-<br />
«luihs viÄoriam rcddat illufttiorcm..<br />
ARCHIDAMIDAS.<br />
cuidam in lau<strong>de</strong>m Cha-133 v<br />
f quòd paiiter erga cunftos<br />
unict5nitijacmanruetus:£iyii4 fi-onteUu- luBh<br />
^ ^'»iWJ, in
ttmprabedt ? Pcrfpexit vir cgrcgius, mafiiuctudincm<br />
cum iuilitia coniu"n¿^atVi cfc<br />
oporttrc. Alioqui principis ¡n¡fiicinorofas<br />
Jcfiitas quid aliud cíi, quàni in bonos<br />
cmdclitas<br />
134 I<strong>de</strong>m cuidam, quivitio vcrtcbatHecat.i^o<br />
Rhetori, quòd adhibitusadipforum<br />
Silere in coniiiuium nihil dixiflct : Ki<strong>de</strong>ris, inquit,<br />
femfore. tnibi ncfcire, futd is qui äicendi nomt artem, et^<br />
Um dtcendi norh opportunitattm. In fenatu, i»<br />
foroji» concionibus,in legationibus,alii$que<br />
Reip. negocias locus eft oratori: in c6yiui<br />
js tcmulcncis maiorc cum lau<strong>de</strong> íílet cruditus<br />
quam loquitur. Sic periti bcllatoris<br />
eft^non minus fcirc fugicndi arte,quàm<br />
pugnandi.<br />
V 135 Archidamus, Zcuxidami filius, roganti,<br />
quínam eíTcnt Spartana: ciuitatis prasFefti-<br />
Legum Leges, 'mc[iút, ac ¿egitimi rnxgi/irana. Gr^^^^<br />
aupori- tcrccnftiit, in República bene inftitutafU'<br />
prcmam autoritatem cfle legibus <strong>de</strong>fcren'<br />
dam,nec vili ma^iftratui fai cffcjquicquaiTi<br />
contra leges publicas tentare. 'PlmarchJf*<br />
Lac.(¿;'feq.<br />
/i3
L I B E R I .<br />
pum praepoftcra ¡udicia,qni plcruftq^ pluris<br />
faciuntniimuiTi aut raononcm , quàm<br />
^apicntcm fidiq«c coiïfili) virum.Citbnrœ^<br />
dum vero, cuius ars non Rcipub.ícd vroluptati<br />
fcruit,Rdcò non iudicauit pracdican-<br />
^wm, vt ncc inter bonos yiros habendum<br />
^wccret.<br />
A<strong>de</strong>tim,qHÌipficant©remcommchda-i37<br />
^evolens dixit,hic cft bonus cantor : ^ta- .Arsin^<br />
no J ^'mc[\ùt,hie cfl bonim^ondmentortimar- utiUi*<br />
: pcrin<strong>de</strong> quafi nihil refcrret, vtru quis<br />
Jjuifi corum inftrumentorum fono, an obionijs<br />
& condimentis volwptatem adfcr-<br />
Apud Athenienfes cantores erant in<br />
pretio, quum coquis non haibere-<br />
»<strong>de</strong>m honos : Laccda;moniis vero nihil<br />
Placcbat anium J quòd ciuium ánimos ef-<br />
^^î^inarct mams, quàm ad virtutem ac-<br />
^^ndcret. ® ^<br />
Qi^odam Hli polliccnte vinura fuaue : 138<br />
inquit, opus ^ qitxndoqmdcm ^pUts Contint'»<br />
^JÍHmettér J quje fortes <strong>de</strong>cent -vWòs.ca. red ter,<br />
^inmiLiora. O vere mafculinum animum,<br />
^ ^niniurn dclicidrum contemptorem Î<br />
va ^^^ Cofinthiorum vrbem obfi<strong>de</strong>ret, 139<br />
e folo rnœnibus proximo exfilire le- '<br />
' "loxque verfus ad commilitones:<br />
QunT?'"' ^ iXpugnxtH faciles :sQUrter^<br />
Die accidcrat,vclut in omenrar<br />
CU5. MoUes cnin) acpatùmviros Grjtci<br />
*l,cpo-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
*'7wò/ìi*I^'Cporisvocabulo notare folent : argu-'<br />
gaiis 0 mento eft illud e eomocdia^Tutc JcpUi es>'<br />
f inor.Si &pulpamentum qiìxrisl<br />
cut ^ A duobus interfcd;iTìdctibiis<strong>de</strong>Iertui<br />
Ctmos arbitcr,ambos diixit in lucum Mineruac,co<br />
eiujmotü gnomento Chaleiccci ,racriim : ibi exe^it<br />
fiiemus ab illis iufiurandiim, vt ftarcnt arbitri iudiéíppeUa-<br />
cío. ldvbii\itÁircnt,Tronhftao, inc[uit, ne<br />
n. l^r-, exeatis, ^piàm juod imer uos<br />
Teremij ^^^ ^^^<strong>de</strong>punatur, & muìctm reeoncUìeminu<br />
ÌUHÌ W- R'cptrritviringcniofiKsquo parto fieret, vt<br />
<strong>de</strong>ttar ^^^ ambos ofTcndcret recuiato arbitrio ihucfn"<br />
^^^ alteriim c duobus alienaret,iì p^oalte-<br />
^^^^ Focontraaltcrii tiiliiretrcnrcfia. Apud Laccd^monios<br />
autem nefas erat,fallcre,quiC'<br />
q\jià-in"Mineruac tempio promiifum eflet.<br />
141 Cùm Dionyííus, Sicil/ac tyrannus, filiabus<br />
Archidami veftes fplcndidas multiq?<br />
preci; dono mifiiret,recufauitacciperc,di''<br />
Sfuerì, cens : f^reor > ne hoc AmiSlupuellái mthi turpf^<br />
téi<strong>de</strong>antHr. Intcìlexit vir pru<strong>de</strong>ns, virginf^<br />
nullo cultu meliùs ornati, quàm fimplic'^<br />
porrò fcricis, gemmrs & auro déhonc/tíif'<br />
magis, quàm ornari ; prbpterea quòd vefiium<br />
luxus arguitànimumparùm fobriu»<br />
& intuentium ánimos ad libidincm follia*'<br />
tatcitiùs,quàmadhonefiam op «ionem-<br />
Decet autem, vt virgo tota & vndiqj virg<br />
fit,nec vlla e* parte dct corruptacmenti« ugnificationcna.<br />
Coi»'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Confpicicns fiiiiim fuura cü Athcnica- ¡42<br />
fibusiuucniliterac temeré congrcdienté : Audacia<br />
flííí yirtÒHs,inc\\ùx,dd<strong>de</strong>,au[ anitalu AdimeJ^O- peñctiUccns,pcriculofnm<br />
c»rcaudaciá,fiVircsnon fa.<br />
%pctantfpiritibusi<br />
ARCHIDAMVS ALTER.-<br />
ATcl)idamusjAgefilaifilius,poft confli- 143<br />
^UHi apud Chcroncam habitual, quum á<br />
l^hilippo rege Macedonum literas accepif-<br />
J^t acerbiùs fcriptas, hunc in modum rc-<br />
^^"plit : Sf metiern vmM tmm, haudfiuquá ^rroga-<br />
^^ftnes lUítm fAclAtn maiorem y quÀmerat ante «4.<br />
'^J^oriam. Grauiteradmoncns, náclTe pru<strong>de</strong>ntis,ob<br />
fortunas fucccflum intumcfccrc,<br />
^JJi^na ipfc fit nikilo maior. Aequü autem<br />
» vt homo fe fuis ac proprijs bonis mcz^atnrpotiù«jquàm<br />
externis, qu« fortuna<br />
Jl^timlibetdat,quumvifum cft cnpitJ'/iif-<br />
^^fo^.ciim/cy.-<br />
I^èrcontanti.quàm fpacioíamrcgíonem 144 ^<br />
^btmcrent Spartiatx ? inquit,<br />
'^ß^PoJ]Hnt>aßeqM. AJlufum eft autcm ad<br />
^cnfores agrorum, qui dcccmpcdis amo-<br />
^^mfpatiametiuntur.<br />
^.I^erianHro,qui,quum eíTetartcmcdcnfe<br />
^L ^ » ^ inprimis laudatus, carmÍR»<br />
jj'^oeretinfclicia: QHid/\nc\wh,tiLÍACcidit,<br />
. yt pr» eleganti medico malus poha ^^^^^^<br />
concupifcas f Notauit hominum mos>qu¿<br />
res honcftas aggrcíTi <strong>de</strong>generaatad<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
fordidiera,quum confultum fit, vniimquenqiicin<br />
ca fc arte <strong>cx</strong>crccrcsifl qua valet,<br />
pi u rim urn.<br />
j^ö In bello, quod gcrcbaturcum Pliitìppo,<br />
quibufdam fuadcntibus, vt procul à patria<br />
^miter. Hiiudifludj^tdAndumefiy in<br />
qui t, fed bene pugnamcs hoftthm erìmm fupenores.<br />
Si^nificans, non pcrindc rcfcric, vbi<br />
confligas cum hoftc,vt quàm fttcnuè fc<br />
gerat duxautmilcs in bello.<br />
Cum Arcadas bello fuperai&t,ob idlatt<br />
i^tSlona. datus à quodam : VrafianuM erat ^<br />
Jìeciofa, fiiUospru<strong>de</strong>Hth^yi^àmrmbtiifUperdßemu4. l^'<br />
tell<strong>cx</strong>it dux egregi US, nulla ciTe fpeciofioxeraviftoriaro,<br />
qtiàmvirrutc vincere : cùm<br />
viribus lupercmur & à brutis animantibus.<br />
i^g Cùm irrupiiTct in Arcadia5audito, quòd<br />
hoftibus Elcifetrcntauxilium, fcripfitiili^<br />
Bremter, in hunc modum : ArchidarnvuUleis :<br />
bona. Non potuit brcuiùs, 6c fuadcrc quod<br />
erat illis commodum , & minari maluni iì<br />
quid perperara aggre<strong>de</strong>rcntur. Decet haec<br />
brcr.iloquentia & Duccm öc Laconcrn.<br />
*49 .<br />
In bello Peloponnefiaco focijs roganti'<br />
bus is, quanta pecunia futura eflct fati« ? aC<br />
pofiulaivtibus, vt triburorum certMmfno-<br />
BeNi in^ dumpr«fcriberet:B6///iWjinquit,w«9''^''<br />
cena, <strong>de</strong>finita. Sionificàns, eos, qui bellumiui'^Jj'<br />
pcnint, oportere per omnia fcruirc bdl'<br />
iic^cifitatibus : qiunua nullufi cft ccrtus<br />
^ modus,<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I ß B R I.<br />
modus, quodvarix fintbcllorura praeter<br />
expcrtationcmoccafioncs. ^<br />
Vbi vidiflct iaculum catapulta mitten- i5#<br />
dum, id tcwiporis primum ex Sicilia adueftum,<br />
exclamans mquit : Hercules,Jterift yir^ Portitef.<br />
ifirtus, Qupties enim inftrumentis bellum<br />
geritur, quae miflb telo faxóue procul fcriunt,<br />
minimum inccreft inter fortem virö<br />
^ ignauum : verùra vbi cominus res geritur,tumapparet<br />
qui viri iint,qui non.<br />
Quuni Grxci nollent rcftindcrc pada, j^i ^<br />
juae cum Antigono 6c Cratero pepigcratj<br />
^ empierti libcrtatcm quam offerebat Ar-<br />
^nidamus, veriti nc gtauiorcs ciTcnt habituri<br />
^cedaemonios 5 quam Mäced^nes:<br />
femfer ean<strong>de</strong>mdclit'rocem: cate-- Vajri.<br />
homo muUas AC yarias emimt voc^s, donee<br />
l^oddccreuH confecerh. Hoc difto fignificas,<br />
«1 cndam ciTc fi<strong>de</strong>m, fi qua magna inuitet<br />
Vtilitas. Nullum autcm eft animal,cui taov^<br />
vana vox fit.quam homo. Hoc apophthcgma<br />
yidcri poilit indignum Lacone,nifi<br />
polt integritas eius gciitisBarbaroru com-<br />
^^ercio<strong>de</strong>generaifct. DiÄi potefthonc-<br />
«usahquis vfus ciTc, vcluti fi quis admo-<br />
^at,pro temporeproquc renatavarian-<br />
^um eÌTc fcrmonis habitum. Eft vbi loqucndum<br />
fit feuenùs,cft vbi blandiùs, eft<br />
vo; magnificcntiùs, eft vbi fubmifiìùs, eft<br />
iucuadius, eft vbi duriùs. Id fi fiat citra<br />
c z<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
6% A p o p h t h e g m .<br />
perfidiarti, pru<strong>de</strong>ntia efl. Porrò ouilli mores<br />
diciintur hominum fiupidorum,qui fcfe<br />
ncfi:iunt rebus acperfiDnis accommodare.<br />
Giaeeorum igitur conftantiam Archidamus<br />
ftiiltiti^ uibuit,qui propofita übertäte<br />
nollcnt mutare voc em..<br />
A S T Y C R A T I D A S ..<br />
I J52 Aftycratidas , poÄeaquam Asis fiiperatus<br />
eft apud Megalopohn,in praclio aduerfus<br />
Antigonum,'cuiciam dicenti : Quid nfic<br />
ùfturi eftis Lacedacmonij ? an Macedoni»-<br />
CtnerO" ^us fcruituri? num<br />
jr. tigonus retare fete fi, ^«à minus, in fugna fr9<br />
fama mortem oppetamm} Gen croia vox>icntiens,<br />
libertatem vrbis eflc vita chariorcnv<br />
Ticc turpitereccumbcre,qui pro patria pU'<br />
pnnns moritur. Quonaammoricndipotc-<br />
Satem nullushoftispoteft eriperc : quifcjuis<br />
mortem contemnit,habet,quo quunr.<br />
vult femetin libertatem aiTerat. Ea vox arguii<br />
egregie fortem animum,fed cuius cX'<br />
cmplum nulfi bono fitimiundum. Fortiu«<br />
cft,diutinam fernitutem, quamuis durani><br />
pcrferrc,qnàm morte finire dolores : inultoqj<br />
fanörus eft,quod dbcet Socrates^non<br />
cfle fas^animam <strong>de</strong> corporis praefidio <strong>de</strong>ce<strong>de</strong>re,in)uilii<br />
imperatoris. Tl/ft.Lacen.<br />
BIAS LACEDAE M O N IV S.<br />
153 Bias Lacon , infidijs circumfeptus ab lphicratc<br />
Athenicnfium duce, quum jjhus<br />
^ ^ milite^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
milites rooarcnt,quid in co rcru ftatu effet<br />
fâcicndûm} ^td aUud,in qui t,nij!vt rosfer^ fórtUer»<br />
uernmi, ego pugnando moriar ì Talis erat ani.<br />
mus Catonis Vticcnfis, qui caetcris fuaiìtf<br />
Vt fux fahrti confulerent : ipfc fpontaneà<br />
morte turpem effugit fcruitutcm. VlutXac.<br />
BRASIDAS.<br />
Braiidas, quum miuem in caricis copre-<br />
^eadiiTcìjiìiorfusab co dimifit captunij<br />
"^oxq; ad eos qui a<strong>de</strong>rant: J^t nuUum,in- Solertey.<br />
animai tam minmum, quin feruaripofßhmodo<br />
außt vici/ci inua<strong>de</strong>ntes.Hoc diÄo for-<br />
Jis Scanimofusdux fuis animum aducrfus<br />
«oftcsaddidit. Vlut.Lac,& feq.<br />
Quidam pcrcontanti, quomodo vulnui 155 n<br />
^cccpiiTct ? pcrquàm fcftiuitcr rcfpondit :<br />
'^^^<strong>de</strong>nteme fcutoAtz crebro malû ^ illos ve- Iff idc^<br />
>>»t.quorû prxfidio credim' nos effe tutos.<br />
EgrcíTus ad bellum, hunc in modù feri- 155<br />
pfitEphoris : QMcfúdmtmalonmmhello,<br />
*^^*tprofltgaho, aut moriar. Tcftatus animum<br />
tortiiïîmo duce dignum.Nam cucntus bobini<br />
non eft in manu. Caetcrùm vbi ceci-<br />
Q'fletin pra:lio,dum GrœcosThraciam indolentes<br />
liberati ôcidnunciaturi oratore«<br />
J-accdxmonem miffi matremcius Archi-<br />
^coni<strong>de</strong>m adijffent: illa nihil prias rogauit,<br />
g^íim an Brafidas honeftc occubuiflct.<br />
^."racibus illius virtutem collaudantibus,<br />
«»ccnubusqij non effe apud Laccdacmo-<br />
^ c j<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Tortiter. aiium illi parcm : Ignoratio, inquit,<br />
' ßfites,qudles/tnt Léicedéemonij, Brat quidcm tir<br />
bmus Braßda^, cMrùm SpArta multos habet ilio<br />
préeflAnttores. Vtrum in hac fccmina magis<br />
admirari conucnit ? animine generoiìtatoy<br />
quae <strong>de</strong> filij morte, quòd obtigilTet honcfta,glorianduro<br />
etiam putaret 3 tantum abeft<br />
vt muliebriter <strong>de</strong>fteuerit : an mo<strong>de</strong>ftia,<br />
& inpatiiam afFeÄum, quae non pafla fit<br />
ita fiiium predicati, vt reliquorum Spartanorum<br />
gloriai <strong>de</strong>ce<strong>de</strong>retaiiquid.<br />
DAMONIDAS.<br />
J57 Bamonidas,quumi chorimagiftro pO"<br />
Gtntrù' ftremum in choro Jocum accepiflct : Euge^<br />
se, irìC[Vi\t,chorAge,repertBhquopAfio ^hie lociif,<br />
quum per Jefit inhonorAtusyfiat homfificus.G Cneroius<br />
ado]efi:eBtis animus, qui fiducia<br />
fui non metuit, ne JQCUS abicàior cfTct <strong>de</strong><strong>de</strong>cori<br />
; fed citiùs futurum arbitrabatur, vt<br />
per ipfiun locus ficrcthonoratior.Id enii^<br />
iàepenumere faftumlegimus, vthomioi^<br />
virtus magiftratui perfe contempto &<br />
mili dignitatem conciliarit. Tltit.LacQn.<br />
D A M I s.<br />
\ ija Damifijquum Alexan<strong>de</strong>r Magnus pcrh'<br />
tcras petijirct,vtLaccda:moniorum dccrcto<strong>de</strong>tcmercnturipfidiuinihonorci,<br />
jtmbiti^ <strong>de</strong>orum numero refcrretur: jige, inqui^<br />
noma, eoncedamuf^lesandro jìyglit AppeUAri <strong>de</strong>usS^<br />
iJcipcÄimxüit Auitam principis ambita®'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ncm,quiputaiitab iis poflcrrcari dcos^<br />
qui i^fioihil aliud cfleat quàm homines<br />
aut fi hoc non uutauit, inilgni ftultitia falfi<br />
hominis vmbra gloriaretur./^/i/.<br />
DA M I N D AS.<br />
l>amindas,quum Philippus irrupiiTct la 15«^<br />
^cloponncfum, & quidam ita Ibqucretur :<br />
pcticulumcft, ne acerba patiantur Laccnifi<br />
Philippo rcconcilientur : O ^ortù<br />
/«w««ri,inquit>ywWnobùj?oterttacerbe acà<strong>de</strong>- content*'<br />
^^y^mortemcontmmmusì pus.<br />
DE R c I i L I D A s.<br />
pcrcillidas orator, mifTus ad Pyrrhum, jéa<br />
iam <strong>cx</strong>crcitum induxerat in terra Soar-<br />
^i^orum : vt cognofccret, quid fibi vcllct,<br />
^uumPyrrhus pr^firribcrctjVtrcgcm fiium<br />
^^onymum rccipercnt j alioqui futurum,<br />
intelligercnt, le nihilo caeteris ciTc for-<br />
^iores : hunc in modù rcfponid, quod miniwalijs,in<br />
ipCos pQÌrcrcci<strong>de</strong>re.7^i
72 APOPHTHEGM.<br />
DEMARATVS.<br />
i6i Dcmaratus, poftquàm cum ipfo collociuiiimOrontcshabuiiTctarpcriusicuidam<br />
dicctijafperiùs tccum egit Oromes. o Dc-<br />
BUndV' maratc : Tyi^i/jipquit, in me beccami:fiqm<strong>de</strong>m<br />
hqMHm. adgrattam coUoquuntur, hi Léidunt j now qtú<br />
durius cutnq^ malenolentia re^afaciunt.lr\tc\'^<br />
J<strong>cx</strong>it vir pru<strong>de</strong>ns,nihil CÍTc nocentini blan-<br />
.diloquio, quod vt non.fállat,reddit homi"<br />
nem infòlcntiorcm ; at qui ex odio duriiis<br />
loquitur,a<strong>de</strong>ò non Jacdir, vtinterdum profit.etiamj<br />
ci pracfertim, qui nouit ex inimitco<br />
dccerp.ac frurtum a iqucm. Tlm.JUc»<br />
' ^ feqUent.<br />
S C u i d a r a pcrcontanti, quam ob cauiàni<br />
apudSpartanos, qui fcutu abicciffent, nO'<br />
tarentur ignominia j 6c infami vocabulo<br />
Rhipfafpidcs appellarentur: qui galeas aut<br />
Vtébltca thoraces, non item ? ^owwwf ,.inquit, h^f<br />
ytUttas* fuaipfortm causa gerum, fiutum yero commf*^<br />
nis exerenusgratia. Significans ,vnicuiqutf<br />
pluris cíTe faciendam communcm vtilitatem,quàm<br />
propriam.'Qui galcam autthO'<br />
raccm abiecit, fcipfum prodit tantum ^<br />
.<strong>cx</strong>armat:quifcutumabiccit,proditvniucr'<br />
fam phalangcmj namobtentu clypcoruni<br />
totaacies tuta eft aducrfus hoftium iaculi.<br />
i53 Cumaudirctcantorcm quendam, oft^-<br />
"ntem artcmfuam: nihil aliud laudas il»<br />
utUií. tribuit, tantum ait: Msht yi<strong>de</strong>turmn mdle rtagarf*<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^rtn.Tantus erat contcmptusarrium, qii«<br />
licet eiTent operoiae 5 tarnen folummod®<br />
dclinircnt aurcs »nuilamfcriam vtilitatem<br />
-Ädferrcnt Rcipub.<br />
IncohrclUiquodiTOgatuSjVtruobilui- 164.<br />
titiani an ob fcrmonis inopiam filcrct? ./fi- SUentiu<br />
^mfinltHSy inquit, nepojfn qui<strong>de</strong>m filer e,Xì}}ì' of ponté*<br />
^ana hoc ptxclarû cjiiftimant, fi nunquain..nwif.<br />
Ricanti quum id fit ccrtifTîmum fatuitatis<br />
argumentum : vt contrà filcntium, vbi loqucdi<br />
tempus non eil,pru<strong>de</strong>nti* fignü cft.<br />
^ Cuidam percontanti , cur <strong>cx</strong>ularetSparquum<br />
eflct r<strong>cx</strong> ? i^mniAm, inquit, legtt Mo<strong>de</strong>rft"<br />
Mi i» CÄ/)oiemioyw.^ignificans,rcgcm apud jè.<br />
l'acedaemonios eireprincipem cmitatis, at<br />
«on Icgum dominum -, fed his non minus<br />
öDnoxium regem,quàm ciucs. Hoc ipfiim<br />
'audabatin fiiae gentis inHitutis , per quod<br />
^ogebatnr exularc. Dcdit interim iniignc<br />
«nodcratianis fpecimen, «quoanimo fcfcns<br />
exilium, autoritate legum indi dum :<br />
Ì^cc <strong>de</strong> patria male loquens, nec dc'legum<br />
*niqmtatcquercns.<br />
Cum Perfa quidam crcbris muncribus i65<br />
amabat Dcmaratus, tn<strong>de</strong>m<br />
JbduxiiTct, atqj idiaaitans apud illum di-,<br />
^"ct: O Lacon,vcnatus fum amafium tuù:<br />
tfeoj,inquit,»o tu fun^ ytnutHs et, fed wer- Hodtrtk*<br />
^«ttf. Iniocumvertcns contumeliam, ob<br />
H^am alij foicnt coclum mifcerc terrae : fi-<br />
6 %<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
naukjj fignificaiis^iìon effe fpcciorum, pecunia<br />
vincere^<br />
Pcrfa quidam á rege <strong>de</strong>fecerat. Is fuafu<br />
Demarati mutatus,qaü rcuertilTctad fuos,<br />
eiemeH' tentaretqj cum r<strong>cx</strong> interficerc: Turpe,in-'<br />
q u i t yfuenh or ex, fi, cùm hofÌùs fmritpon pt^<br />
tueris ah eo <strong>de</strong>feSiìonis boinas fumere: rime ami^<br />
cumfaSìwn yelisoccidcreMoc prudcntiiUmo<br />
¿iñoy & rcgis indignationem tcmperauit,<br />
& eius cuircditumpcrfuafcrat incoiumitati^confuluit.<br />
Vtrique confultor vtilis : alteri<br />
, nc quid indignum regia maiifuetudinc<br />
committeretj alteri,nc pocniterct ab errore<br />
reuocanti paruiflc.<br />
168 Ad cum vero,qui apud regem Periàrurti<br />
paraiìtam agebat, ac fubin<strong>de</strong>in Demarati<br />
Mo<strong>de</strong>ra- <strong>cx</strong>ilium diAerijs hidcbat : inquit,<br />
tè. ce,tecum pugnaturus fum^nam viUíaciemab"<br />
rJtftfumpfi, Ludcns ex arabiguitatc vocis. wá¡it<br />
^id. cnim Graccc,tum ordine f®nat, tum acicnt.<br />
Nullus autc ad pugnam inftruftus cft, cui<br />
nulla fupcrcft acics : & or din em vite ab'<br />
fumpfit,qui ex rege faifas cft <strong>cx</strong>ul.<br />
EMEREPBS,<br />
169 Emcrcpcs Ephorus, <strong>cx</strong>Ph^aidis<br />
cithara, noucm habcntc chordas, duas i«trffigaU'<br />
cidit : l^lh'\tìc{wtns,<strong>de</strong>prauarenmficam. fritfr.<br />
fci cantores non noucrät nifi fcptem chof'<br />
das.vquibus aliqnid addcre, ac muficam<br />
pro fimplici rcd<strong>de</strong>rc opcrofior^in, iudioa-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B E R I .<br />
batartis effe corruptclani. A<strong>de</strong>òLaccdac-<br />
»noni|s nulli non in re placebat finíiplicitas<br />
frugali tas. VLut.Uc,<br />
E P AE N E T V s.<br />
Í paenetus dicerc folitus eft r mendxces i^a /<br />
fcelertm & iniwiarum autores eße, Ea MendA^<br />
fcntcntianondiiTonataliterii Hebracorü, anm.<br />
quae narrant j ferpentis mendacio primùm<br />
^oresapertas omni vitíorum generi. MCR-<br />
^acium autem nominecontinentur,- aftèn-<br />
^atores, calumniatores, infidi confiliarij,<br />
pcruerfi educatores: quifontes funtferè<br />
'^^íilorum omniíí, quibus furfum ¿eorfuna<br />
tUrbattìrvitamortalium. Ibid,<br />
Ev B o ID A s.<br />
^uboidas,audi«ns à quibufdam pracdi- *7*<br />
^rivxoresaiienas : nonapprobauitid fadie<br />
ens : De moriòus ingenio j; -vxorum<br />
^f^<strong>de</strong>xteros nuìiam ommno facknddm ejje men^<br />
^^onetH, Qui non tuli t laudari comuges aliojum<br />
: qviid fàeeret vituperanti bus f Prima<br />
*aus pudicitiaematronalis eft j nulli notam<br />
/I!^' fu© vira quicum cuban<br />
EVDAMIDAS.<br />
Euiiamidas,Archidamifiìius,Agidisfra- »7»<br />
^«^jau audiiTct Xenocratem iam fencm in<br />
cadvmia cum amicis difputantc : percon-<br />
^^^^^^ eft, quis ille icnex ? vbi refpe«-<br />
««rataliquij j illuna cflcvirum fapicntom.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
öc€x corum numero, qui virtutem quaprc-<br />
^rguü, rent. EtquAndoy ¡nauit, eayJUms eß JiadhucqHitrlt<br />
r Vifum cítLaconi incptum, per<br />
omnem vitam <strong>de</strong>virtutcidifputarc, vcluti<br />
dcTC controuerih : quum oporteat à prima<br />
ftatim adolcfcentiahabere certiiTima dc-«<br />
creta dc honefto,imprtfÌià animo,& fccundùm<br />
virtutem excrccri,nó quaercre: quemadmodum<br />
faciunt philofophi, qui magna<br />
contentione inter ipfos <strong>de</strong> fummo bono<br />
ac maio digiadiantur,nc in hoc quidcm fatis<br />
confcHticHtes, quid fit virtus autbeatiitudo.<br />
TLut.LAC.cum j'eq.<br />
s I<strong>de</strong>m auditophilofopho,
füus adìam ccenatum, num poBuUremusvt cacarti<br />
iterum ? Ciuilitas erat, quòd philofophum<br />
ad iteraadam difputatioriem perpellcre<br />
noluit j. quòd ea res non caruiflcl<br />
tJcdio dicentis:Laconicf virtutis crat,qiiòd<br />
adinirabatur praeclam facinora <strong>de</strong>fignantes,quàni<br />
<strong>de</strong> virtute diÌFerentes,<br />
Cuidam percontanti, cur ciuibus, bei- 17^<br />
aduerfus Miiccdöncs fußripere volcnt«bus,ipfc<br />
autor eflet quiefcendi?^ft»'dWj CMiterc<br />
**^quit, mLoiU'osmcndacij Arguire. Teacik<br />
gnificans,Spartano? gloriosèmagis,quàm^<br />
leriò bellum pofcere : cos prodidifletEudamidas,<br />
fi ipfc quoque bellum approbaf.<br />
*ct.Tum enim fore putabat;vt ciues bellum^<br />
d«rc(aarent : nunc effecit,vt per ipfumftetifle<br />
vidcretur,quò minus bellum fufceptu<br />
5^t:ac ciuibus fortitudinis oloria reliquit<br />
J^tcgram,quafi promptos habercntad beU<br />
«»^liumanimos.<br />
Cvim quidam commemorando lau<strong>de</strong>m 176<br />
trophaca , quae Laccdaemomi ex rebus<br />
jum Perfis pracclarè geftis retuliflcnt, hottarctur<br />
ad bellum cum M'acedonibus fufcipiendum<br />
: Ign^^rAremihtvì<strong>de</strong>rkSi ìwc^ùty iBac Argute,<br />
* ejjc, acß qnk <strong>de</strong>mSlps m Ue ouib ut pugnar et<br />
nquagmtA lupis, Significans, Peril«,<br />
vt cichcijs cffoeminatos, & ob id imbdies,<br />
^^nfuifll^ difficile vincere:fed aliud efl>,<br />
«^inMaccdonibui bcllaciiTunà gente rem<br />
habere.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
A P O P H T H K S M .<br />
habere. Proin<strong>de</strong>, qui ob villorías á Períií<br />
reportaras ceferet, cum Macedonibus bellum<br />
itcai fufcipienduminihilo probabilius<br />
«licere, quam fi quis ei, qui víciíFctmdlc pucs,<br />
diceretjau<strong>de</strong> cum quinquagíntalupií<br />
congredi,qui totoues <strong>de</strong>uiceris.<br />
Rogatus <strong>de</strong> cantore quodam, qui felici-<br />
AJÍ«- fcr cecinerat.qualis ipfí vi<strong>de</strong>retur : Magmu,<br />
MiUif* inquit, in reparnd <strong>de</strong>änitor, Contempfit Operofam<br />
artem,cuius nullus eratfruÄus,<br />
praeter inanem ac temporariam dclc¿ta
Cìim Alexan<strong>de</strong>r in Olympijs praeconio lîû<br />
ius fcciiTct omnibus <strong>cx</strong>ulibus, in fuam cuique<br />
patriam rcdcundi-, praeterqudmTbc-<br />
banis«' In/òrtunatum qHÌ<strong>de</strong>m, inqait, pr^io-<br />
^Uivn, icdyobk^ o lUbantgiorhjHm : fo/os e^ ^oltrter.<br />
^int-pos memt Ad confolando«<br />
^hcbanos, iic interpretatus eft vir animi<br />
*olcrtis. Etenim qui permittit exulibusrejiitum<br />
in fuam patriam^non metuit ne moliantttr<br />
vindidam. A Ihebanis igitur folismctuebat.<br />
Rogatus à quodami quam ob caufam 1S2<br />
Laccdimonii > ^kriufquam irent in pra:-<br />
|Ìum,Mufis immolarent: quum Mufisnivi<strong>de</strong>retur<br />
cum Marte eiìe commercij ?<br />
^^»•«¿iif, i n q u i t , c o n t i n u â t hone- Generê^<br />
Bene gerendx rei lau<strong>de</strong>m sh<br />
IJoi tribucbant:vt aute egregia gefta fplen-<br />
Jlidis verbis cclcbrarentur, hocàMufise-<br />
*oquentix prarfidibus petendum iudica-<br />
^^ntj cò quod ipfi negli^erent eloquentiac<br />
2^dium : fimul admouebat, non expetenhonorificam<br />
memoriam.nifi reftc fa-<br />
^^spromeritam.<br />
E V R Y C R A T I D A S .<br />
JEutycratidas, Anaxandtidaefilius, per-<br />
^^t^tanti, cur Ephori per fingulos dies dc ^<br />
^nueiìtis ac contrafìtibus ius diccrent?<br />
^'^ hofiiiiifi^^ inqviìt, rnmam fi<strong>de</strong>m<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
mfterw^"
A P o P H TH I o M.<br />
mtteniamHf, Maiorc Reip. difcrimincpafta<br />
violanTur in bcllis : fcd illic quoque violanturab<br />
bis, qui domi cófueucrint tallcre.<br />
184. Herondas, quum eiTet Athcnis, audiflctquc<br />
qucndám iudicum fententià damna»<br />
tum dc crimincocij,quimQeftusincc<strong>de</strong>rct,<br />
Genero- & ab amicis moeftis <strong>de</strong>düccretur: WJJTÌ<br />
jè,. cormnonfimri eitm , qm in <strong>cx</strong>nfa liberaU rei^f<br />
ferugereìUTf, Larcedàcmoni;quicquid crat<br />
fordidarumartium, nonper ciues ^.l'ed per<br />
Helotas mancipiaexerceri volebant: eoqV<br />
mirabaturHcrondn5,obid quenquain<br />
cari in ius, quòd fcruiJin non <strong>cx</strong>crceretribique<br />
p o crimine liaberi, q\iodL.icedacmOnciudicarctur<br />
Iioncftum ac liberale. Pl^*^*<br />
T H E A R I D A 5.<br />
^ 1^5 THeaTÌdhs,.quuin gladium coteacucret,'<br />
CAUm- rogatus à quopiam^num cfletacutus?^^'''<br />
nia* fior, inquit , calumnia* Grauiter innucij^'<br />
rem omnium rerum nocentiilimam eflc<br />
calumniam./¿íí/.<br />
T H E M I S- T E A S..<br />
TÌiemiffeas, quum elletvates,<br />
Lconidacrcgi, futurani apudThcrmopyl^<br />
interncfionÌm, tum ipfius, tum commi!*'<br />
tonum cius.iraq^ quum àLeonidaLaccd?monem<br />
rcmitteretur,]>oc qui<strong>de</strong>m titulo,vj<br />
renunciaret euentura 3 fed rcuera, ne CinMÚ<br />
cumalijsperiretrnonfuftinuitirc,dices<br />
fortiter. f^S^^rm hm mtJjMfiim, non ytferrem nmn'^;<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Quis no admirctur in vate tam praefcntcm<br />
ai\imum? Pracuidit exitium, ncc cuitare vo-<br />
^uitaquum id liccrct honcfto titulo. Admifabihs<br />
ctiam fuit Leonidac modcratio, qui<br />
Vati triftia nuncianti non tantum non fuc-<br />
^cnruit,vt principum vulgus folctifcd & viôt<br />
famx illius confultum voluit.<br />
THEOPOMPVS.<br />
Thcopompus interroganti, quò pa£lo 187<br />
quis regnum tutò poflìt tucri? ùi, inquit,Mo<strong>de</strong>ri^-'<br />
concédât mfíam ItbertAtem-, pro yirtbui in- tè.<br />
^^^fnaduigUans, ne [nbêti affiàamur imurid.<br />
Multis prmcipibus exitio fuit, quòdamicit<br />
non pcrmittcrcHtì ciucs iniuria afferò«<br />
négligèrent. Hîc tempcrantiaadhibca<br />
• ^^ » vt princeps nec amicos alicnct tyraiacuitiâ<br />
i nec patiatur illps rcffia tamir<br />
uaritate abuti, ad quiduis au<strong>de</strong>ndani pr«ius<br />
aducrfus plebcios, qui nimium irri-<br />
^atifacpcrcgesfuos exculTcrunt.<br />
Hofpiti cuidam ia^anti , quòd apud ijg.<br />
Aucopompi c i u c s h o c eft, La- '<br />
^onum amans dieerctur : Vrafiaret, inquit,<br />
id efí,cmií4m Am.ini éctr erisy pò- •<br />
quàm Laconum. Alter <strong>cx</strong>pe^abat, vt fi-<br />
} pr® ftudio erga Lacones agercntur gra-<br />
; at lile notauit hofpitcm , qui alienai<br />
^^uitatisftudiofus habcri mallct,quàm fue,<br />
pruna cliaritas <strong>de</strong>beatur patriar. Porro<br />
^^uquis alicnam Rompublicam vchcmcn-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
tcraáamat, fuam quodammodo vítuperaf'<br />
Huicfimilccfl illud. (^um Icgatus at<br />
Hclidc miíTus diccrct j fibi ©b id à ciuibuS<br />
kgationcm commiffim, quòd vnus LacO'<br />
nicam viram admirarctur: rogauit homi'<br />
nero, vtrumimcli^rcm duccrct vitnm aliorum<br />
ciuium, an fuam ipfius ì c^uum is<br />
fpondiflct, íuam ipfius : i^/'/^oreT?, inquit,<br />
irttur iBA cMitofferuariy in QUA qumn tmlf^<br />
ßntyynustamtümbmuseß^S^ish taxauitorat^ris<br />
inrprudcmiam^qiai Lacedxmonios<br />
fcfc laudarit, cum fuorum ciuium vitup«'<br />
tationc. ProbabatLacedarmoniorummO'<br />
ires, fed folus Hclidcnfium : refi«bat ¿gitn^<br />
Vt apud Heh<strong>de</strong>nfcs non eflet nifi vnus vii<br />
bonus,cui placercnt honcfta.<br />
ÌÌ90 Diccntcquodam, i<strong>de</strong>o fcruari Remp«"<br />
blicam Spartanam, quòd reges fcirent irH'<br />
0raM' parare : Imòpoùùj, inquii, quòd dues fà^^<br />
f«r. parere., Infigni mo<strong>de</strong>ftia regum lau<strong>de</strong>fl*<br />
in ciues transfcrcs.Mukum habet mowct^;"<br />
ti principis inteyritas : fed multo plusc»'<br />
uium reftainftitutio.<br />
\Ì9i Cum Pylij <strong>de</strong>crctum ardidiflcnt, q^*^<br />
Thcopompo tribucbantur fumrni ho''^"<br />
Mia<strong>de</strong>ße. res: refcripfit : Med.ocres honores if funt teff^<br />
fia Aiigft ,immod\cos Aholet. Hoc animo q»^^<br />
exc.ellentius ? quod alij ííbi aut vindicai^^<br />
arroganter, aut ambiuntineptè, hoc vltr^<br />
éclttuin rciccit : Cmul & fuam <strong>de</strong>clarnn^<br />
mo<strong>de</strong>-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
W^odcftiam, öc amicos adnjoncns, in omni<br />
rc modum effe optimuni. Qnin 6c iliui<br />
«cutè pcrfp<strong>cx</strong>it, quae fubitò crdcuntm al-<br />
, non ciTc diuturna 5 quod genus funt<br />
octae Ôc Cucurbitae : caetcrùm quar paulatim<br />
^^gcfcunt, caferre sctatcmi velati quer-<br />
& buxum.<br />
Cuidam oftendénti ciuitatis fuç mœnia, ^^^<br />
pcrcontanti, num valida ôc alta vi<strong>de</strong>ren-<br />
Ì Minime, inquit .fi^utdsm funt mu/icrum.<br />
^.fnticns ciuitattm fatis munitam ciTc , fî ,<br />
v^ros habcat.-fin minus, nihilpro<strong>de</strong>lTc quâ^<br />
*'bçt opcrofimunimcnta. 2^cn eß in Grttcoif<br />
W Vhi/elphuf yerrit. Habetur bis alibt,<br />
^xoriobiurganti, quòdregnum humi-195<br />
ac minus eflet filijs traditnrus > quàm<br />
: HaSîeni^ igitur, inquit,matiif^SdfietetK'<br />
^^^ddiutumitis, Qu« mo<strong>de</strong>rata funt in lonßum<br />
tcmpus durant, ôchocip^omcliora<br />
^''''^^T^lulinyHaLycHrgi.<br />
TECTAMÏNES.<br />
bi » poftcaqwam Ephorî ca- 194<br />
*^ntentiam in ipfum pronunciaiTcnt;<br />
ri<strong>de</strong>ns:rogantibu$, qui adcrant, an<br />
contcmncrct Spartanorum legcs ?<br />
quin goju<strong>de</strong>opctiùs, quòd Mors eoL-<br />
in^ ^^l^a foluenda efî, quufn eam nec tem^^<br />
ctó ^'^ipiam » nec à quopiam mutuo oc-<br />
Vir ionoccoR ngn accuiauit<br />
i z-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
APOPHTHEGM.<br />
triae fuac leges, fed hoc felicitatis ciTe iudicahat,<br />
quòd mori iiiberetur, qui neminem<br />
ad mortem a<strong>de</strong>qiilet j nec cuiquam <strong>de</strong>beret<br />
vitam, nifi libi. Facete mortis pocnan»<br />
vocauitniultìam : rem atroce moliiorivocabulo<br />
fìgnans.Iure aute» cc^iturfoluerc<br />
pccuniam, qui cam vel <strong>cx</strong>toriu ab alio, vcl<br />
mutuo ftimpfit. M, THHPUS hocapophtbegmO^<br />
ßcrerutyTHßui.qnafl.lb.u Cum Lacedsßmonius<br />
quidam, cuius ne nomcn qui<strong>de</strong>n*<br />
proditum efl, mortem tartoperccontcì«pfcrit;<br />
vt,.quumad cam ducercturdamnatus<br />
ab £phoris, ÌctiTet vultuhilari atq»^<br />
Ixto jdixiflctqj ci quidam initnicus; Coli'<br />
tcmnisacleges Lycurgi ìrelpon<strong>de</strong>rit,<br />
veròilli maxìmam habeogratiam , qui mi<br />
ca poena mujäauerit, qunm finemutntione<br />
& fineverfiira po(Tcm diiTolucre. O vi^<br />
ri«^ Sparta.dignum , vt mihi quidcm, qi^<br />
tamjmagno animo fucrit, innocens damnatus<br />
cfic vidcatur. VioMcujicrccvroi^ Cicc'<br />
ro vertiirevi<strong>de</strong>tur,verfiiram. Lufitiiutcm<br />
coiitéptu mortis Tedarocaes, quafi<br />
jeuior cfletmuiÄa,quaim pecuniaria:qu^^<br />
illam quifoj <strong>de</strong> fijo poflct ioluercj ob bí»nc<br />
multi cosan urvfuram aut verfurani<br />
je. V^utXacon,<br />
T H E R Y C I O N .<br />
195 The^cion è Delphis redicns, quum v^<br />
SaUè. dcrct ialfthmoanguftias à Philipp i copip<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
®CCupÄta$ i Mdosy inquit, 0 Corlnthv. , por-<br />
^Ainm CHflo<strong>de</strong>sros habet PeUtìonnefut, Alluilt<br />
quòd grauitcranimaducrti foletincii<br />
quibus frbis portae commilTae funt, il<br />
indiligcntcr cuftodicrint. Multo magis<br />
accufari mcrcbantur Corinthij, qui to-<br />
Pclopronncfi portas Pliilippo prodi-<br />
H I P P O D A M V s.<br />
Hippodamus,quo tempore Agis aducr- 196^<br />
Archidamum aciem inftrudam habcümtilcum<br />
Agi<strong>de</strong> iulfuseft ire Spar-<br />
^ ^ r curaturus illic ea quibus erat opus :<br />
'^»noHy inquit, honefi'meßy yt pro Sparta Mors co ^<br />
J^^tetn bonumqHe yìrtm. pra/ians mortem op- tempta,<br />
i»«^? Acpòftfumptisarmis, ftanfq; regi<br />
®u d<strong>cx</strong>tram pugnando imcrijt. Confultum<br />
j;olcbant ilhus fcncftuti, quae viribus dcin<br />
bello nonita multum eiTct habitu-<br />
? "lomenti j in patria futura nonnuUi vfui:<br />
V<strong>cx</strong>cefferat cnim annum oftogefimum)<br />
^*^pfcfibinonindulÌit.7^;d:<br />
H I P p o C R A T I D A S.<br />
^ ^'Ppot:ratidas,acc«ptisliteTÌ$ à Cariae 197%<br />
^^'«pa, in quibus continebatur : Lacedacl^onium<br />
quendam, quum fuiflct confcius<br />
'^idiarum, quas quidam ipfi (Iruxcrantj<br />
^mdicaflerem, fcdfilentio texifTc: fi-<br />
Jij yogabat Ättapas, quid <strong>de</strong> ilio fadu-<br />
«ucifrcfpondit hunc ia modum : Si qu^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Mo<strong>de</strong>rar ^^g^O hemficU ÌUH afftrijiiy imerfice'./tnmmùr,<br />
ah e^ce e regiokey yt adyinutetn formidolejutn.* In"<br />
gratitudincm erga'bene metitiun cenfuit<br />
morte pleilendam Ccterùm ^uod efletno<br />
per malitiatn , fed per formidolofitatem<br />
comniifliim^ei {àtisfiipplicijiudics^batexiliuntì.Nonenim<br />
ipfcftruxeratinfidias/fcd<br />
{ibi metuens non prodidit. I<strong>de</strong>m Tlut.<br />
sloS quum àliquando fuiiTet ©buiu«<br />
adolefcens, quem amator fcquebattrrrerU'<br />
•.IPiidicì. bcfcentiadòlei'cetulo, f«w^*i,inquit,o/>ortet<br />
ambmarey cum tp^tbtis eonfpeflus non mutei<br />
. color cm. DOCUÌT, ex improbis eonuiftoribus<br />
• nihil capi frudtus,nifi prObruni.& ignomivniam.<br />
I<strong>de</strong>m.<br />
C A I> L IC R A T I D A S.<br />
\M99 Callicratidas, clainsprxfeftus,à Ljriàiidri<br />
amicis fòllicitatus, vtvnum qucnda <strong>cx</strong><br />
jiiimicorum numeropermittcrct ipfis ii»terimerc,&<br />
acciperet talenta quinquaginta:<br />
tametfi vehertcter opus haberct pC'<br />
cunijs ad folucndum nautis ftipendiutn><br />
haud tamenconcciTìt. At q u u m Clcaniicr,<br />
]ÌuJiè. qui erat illi à confilijs, dixiÌTct : aecepijjt^fi<br />
fkigem €aUtcratidas : Et ego, inquit,jì /«/j?^^<br />
(lean<strong>de</strong>rMirsi ducis integritas,qui nulla pC'<br />
cjunia,licet neceflàna, vel ad hoc corrumP»<br />
f^uiuerit, vt in vnum homine pateretur aliquid<br />
iaiquum ficri:fimulc]i monttit;tn om-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
i^iaftionc fpcftandum effe dc co rump eríbnaí.Quod<br />
forte <strong>de</strong>cuiffctCleandrum,n5<br />
^«uiiTct Callicratidi. Quod <strong>de</strong>ccrct pic-<br />
^ciidm,non fcmpcr dccctjrincipcm. Viitt'<br />
cumfef,<br />
^ I<strong>de</strong>m profedusSar<strong>de</strong>is ad Cyrumiunio- 20«<br />
tum Lacc^aemomj inbelliciifocio<br />
"VicbantuT^pctiturus pecunias rei nauali ne-<br />
^cflàrias: primo ttatim^ieiuflìtrcnuncia-<br />
*J»fc cuimCyro velie colIoqui.Q^cm vt aubìbcic:<br />
£XpeBaho3Ìh
tcrtiò pati faftidium : quum alij IcuioribuS<br />
<strong>de</strong> caufis aequo animo fcrant, fi vcl poi! totosf<strong>cx</strong>mcnfcs<br />
admittaniur ad regis colloquium.<br />
Dein<strong>de</strong> nihil imprccafus eft ipfis<br />
Barbaris aut regi; fed ijs indignabatur, qui<br />
Ì^rimi fiiàtoleratià docuiftcnt cosoboouentiam<br />
tantas criftas iiimere. Nam fi fuiffent<br />
omnes,quales crantSpartani,opum ac<br />
voluptatum contcmptores , nunquamad<br />
TmJtn- tantam infolcntiamycniftent Barbari. Po-<br />
>#r. ftremò fingularis erat prudcnti^.quòd per*<br />
fpexit, Grxcos non alia magis rationc pof-<br />
IcBarbaris rcddi formidabilcs,quàm Ìi po««<br />
ijtis inteftinis fimultatibus mutuam inter<br />
fc concordiamfancircnt^<br />
J Interrogatus, quod genus homines cf-<br />
Saijì, ^^^ Ltierh inquit, ma/t ) fidferm boni:<br />
' Significane illos nefcire imperare ac libertate<br />
vti, led feruitutem «quo animo ferrei<br />
\idclicct referendos ad fecundum hominum<br />
genus ? iuxta diftindlionem Hcfiodij<br />
€jui qer fe quidcm non fapmnt, fed parent<br />
re Ac fapicnti.<br />
Quiim Cyrus ftipendium mififlet mih'<br />
tibusjCaJlicratidifcorfumxcnia, amiciti^<br />
IncovTH' **^onumcnta: ftipcftdium qui<strong>de</strong>maccepi^'<br />
' xenia vero rcmifit: negansfihicHmipfofr^<br />
^ ' um habsndà dmicitiam; fedquam habtrtt<br />
bluam enm Lacedam« ny omnibwitand^ Mifi^<br />
cHmftoQHcimmidtrt. Quid hoc animo irt-<br />
^ ^ ^ corrup-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
LIBER L<br />
corruptiiis, qui totus ad Rcipubli<strong>cx</strong> comïi^odarpeaabat><br />
Apud Arginufâs quumcflct naualípu- 203 \<br />
g»a confliélurus j atquc Hcrmon nauclcrus<br />
¿iccrct: bonum cflc ab co loco folucrc,<br />
quòd Athcfikniìum triremes numero longé<br />
plurcs eircnt:^rf,inquit,;«m/>o7?í^?^i. Mors €9.<br />
qmfugtrügmmmio¡Um effSfartéty áctUmno^<br />
f^micontrày tndnemem a»t mori autyincerêy h»-<br />
^«:/^/?iwiíwi.Gloriam vitç antepofuitjfed pu-<br />
Wicam gciuis, non priuatam fuam.<br />
Ante confliaum perafto facrificio , quu 204.<br />
»ruip<strong>cx</strong>nunciaretexinecfis: exercituiqui- '<br />
^cm portendi viâoriam , fed imperatori<br />
î^ortc : nihil <strong>cx</strong>pauefaftus, Himdpetitsyn"*, itfar^co-<br />
^^qwjhm res Sparta imefiqmelem mortnom- temptft.<br />
^^í^<strong>de</strong>ttriHs habttura patria j fed fi cefi ere<br />
^^fl^lfus^aliqmd<strong>de</strong>ce<strong>de</strong>tpatri** Itaquc quum<br />
Clcandrum pro fc ducem dtfigniiret,na.<br />
ualcmpugnam asgrcffuscft, a« pugnando<br />
intcrijt. ^ ^<br />
CLIARCHVS..<br />
Clcarchus militum auribus fubindc fo- ^^<br />
Jcbatinculcare : Milïtir/tagii efiemetuendmn<br />
^*^ptratorem,quÀmhoflem. Q ^ VOX mortem ^^<br />
'^'^^^batur militi, qui parSin gnauiter fe<br />
plfiiTet in praelio. Honeftius autcm eftcû<br />
d vitam impen<strong>de</strong>ré patridB, quàm cum<br />
«Çaççotcpocn«, Hoc dilkum non quiuil<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
iP.ilitcs laturi fint: fed hi facile ferebat,qnibus<br />
ma tics domi folent cdiccre, vt autvi-<br />
(¿tores cum armis redirent,aut mortui in arjnis<br />
refcrrewtur. TiutXacon.<br />
CLEOMBROTVS,<br />
206 ^iery\tiC\\x\\yf iLi€r efhe^<br />
fraßantior, qrtoad tujftte^uegcnt4eris^ Ciuiliter<br />
<strong>de</strong>tcrruit hominem a cótentioneiquòd<br />
pater vei hoc nomine fiiperior cflet, quòd<br />
£lium <strong>de</strong>diflct patriae, quum iiic notidu/n<br />
pater eflet, Ibidtm.<br />
CLEOMEWES PRIMVS.<br />
^ 507 Clcpmencs, Anaxandridac filius; diccre<br />
^Jute. fole bat : Hvmerum eß'e foètamcihium Laeedammiorutn^Hefiodfimyerè<br />
hìelotum, hoc cfi fctvorum<br />
: ouòd ille docuiflet quomodo gcrundum<br />
ut bellum, hiccjuom^do colendi<br />
agri. Nam,vtantè di^umcll,Licedxmonij<br />
tantum ad bellicas res ¡nftituebantur,eo4i<br />
humiliorcs op«ras &artes manuarias ier»is<br />
committebant, quosilli vocant Hclotcì*<br />
Tltit. Lacon,cum fe^<br />
I<strong>de</strong>m cùm Argiuis fcptem dietutn<br />
ftus inducias, quum obicruans <strong>de</strong>prehcftdiflet<br />
illos terna no£lcindulgere fom»^<br />
fiducia viddicct induciarum ; adortus««<br />
eos,&alios interfecit,alios abduxitcaptar<br />
W.CjtcmmquutnilJiprQbg dar^turvio-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
i»taiurifiurandi fi<strong>de</strong>s rafrì^<br />
^Uf fìim^ noBes non ndi^ita funt iniureiurando^<br />
^anqiiam 6c alioqui, quicquid mali quis<br />
^cccrithoftibus , idée apud dcos 6c apud<br />
«ommcs habetur iuftitra prscftantius. Vciùm<br />
huic magnificac v^ci non rcfpondit<br />
euentus. Nam & vrbe,cuius gratia violaconuentaafruftratus<br />
eftjco quòd mulic<strong>de</strong>traftis<br />
c tcmplis dcorum armis ilium<br />
vltacfunt: pcrindc quafi dijs ipfis , quos<br />
jontempfcrat, poenas dc ipfo fumcntibus.<br />
'oftrcmò verfus in <strong>de</strong>mentiam , ipfefibi<br />
|Udiofo quodam fodit & incidit corpus,<br />
® ialis vfquc ad loca vitalia : itaque vitam<br />
*'^Mt,ridciM ficoxC'diduAo. In hocapoph-<br />
^^egmate nihil hahes imitatu dignum, ytiU<br />
^^ exemplum ad yitandam iurifiwandi vio-<br />
augur ilium <strong>de</strong>hortarctur,ne exer- 2of<br />
€ttum educerct ad vrbem Argiuorum,alio.<br />
S^i reditum illinc fore turpem : poftcaquä<br />
*dmoui(fct ciuitaticopias,acportasvi<strong>de</strong>- ,<br />
i« claufas, &muherc$ in manibus. H«:,intièi<br />
turpis yi<strong>de</strong>turyin quo wis moryxor^svcclufcreportasi<br />
Fortis animus, fi<br />
««imoEquo bonoqucfuiiTctconiuaftus.<br />
Argiuis nonnullis illum conuicio lacef-iio<br />
»cntibus.ytpctiuriuli & impium: f^obis, in- Mo<strong>de</strong>rn<br />
^W,poteßaseii mihi malè dtcendiyOut mihipo- ti»<br />
^yt^i^i y^bUfacitnémart. Adm©nct,noa<br />
effe<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
cíTc tutum cos malcriáis irritare , quibus<br />
in manu eft,quum velint rcipfalaedcrc. Ad<br />
hacc hoÄ oportere potentes humiliorum<br />
di£lis admodum comoueri; fatis cnim vincft.quòd<br />
Jicet quum lib^rtvlcifci, cü<br />
lilis nihil ahud rcliquum ilt, quám ma«<br />
le loqui.<br />
ail Vencrunt ad CIcomencm Samibru oratores,<br />
hortaturi vt cum Polycratc tyranno*<br />
bellum fufciperet. Idcjuum fcciiTcntora^<br />
tione plus aequo prolixaireHjonditin hunC<br />
toquá' tr\oàvir[\:^^pnm9 Ucn dixtpÌ6mnmemim,&<br />
ih as, ^ tnesUa qtu<strong>de</strong>m inteUige : ^ux veri dixifiif<br />
omm$tmpoßnim,nonpnbo, Admonct, multiloquium<br />
non' iblùm moleft'um cíTe audi-*<br />
tori 3verùm etiamadperrua<strong>de</strong>ndum inuti-<br />
Icipraefcrtimaptid ptincipcs.tum varijs curis<br />
occupatos,tum auribus ftftidioíís.<br />
212 Pirata quidam populabundus difcurfCbat<br />
per agros Laccdatmoniorum.Is vt cap-<br />
^uda- tus cft,rogatus cur id aufus ciTct? j^ntamt<br />
€M, inqnity<strong>de</strong>iratmihi ammtdtta quern milhibui<br />
fneberem-^Ad e$s yeni, qui ér hahthAnt ntc f^i^^<br />
uddbdntiyitrepturus^Aii id Cleomcncs:<br />
fendhfd,mq\útymdUúd, Dcteftatus praedonis<br />
nefarium fcelus^ probauit tarnen orationisciípcditambrcuitatcm.<br />
^ ..<br />
213 Cùm improbus quidam ipfum conuici)^<br />
Modtra- inceíTerctí T^mi<strong>de</strong>o, inquit, mmdledteisom'<br />
If. hibiiti nt, ft yiUmm<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L'I B E R I.<br />
^ticißim <strong>de</strong>ma diccfidimalntAÌVi c fublimi cò-<br />
^«ímpíitmalcdicum, ncc vilo rcfponföjncc<br />
alia poena digm:m iudicauit hominc nullius<br />
rei, cui nihil cíTctpracfidij.praetcrmaicdicam<br />
linguam.<br />
Cùm è ciuibus quifpiam apud cum di- 214 ^<br />
ccretjbonumTCgcmomnino erga omnes ^<br />
naitcm öcplacidum eflc oportei e.5-eflf/MÍ?fmc[uìt,ne<br />
ßtcomcmptm. Significan«, erga<br />
iínprobosmanfuetudinc nimiam eíTc inu-<br />
^ilem ciuitati : notansque quorundam mo-<br />
'cs,qui principe$,vehementerl>onos & eie<br />
Ipcntes.quum impenJius amare<strong>de</strong>buerint,<br />
difcunthabcfecontcmptui.Eftquidcprac-<br />
^'pua virtus in principe comitasac manfuc<br />
tudo : ve*ùm ob maiorum ingcnium haec<br />
JJa temp eranda cft , vt principi fua con-<br />
«et autojritas.<br />
Cùm diutino morbo vexatus><strong>cx</strong>piatori- 21J<br />
r^sac diuinisaufcultaret, ante non folitu5<br />
»<strong>de</strong>m facerc - quodam id admirante, J^id Jrgutì.<br />
iaquit: TSlontnìm idm fum nunc, qui<br />
^^c.eram. Cum Muwrn non firn i<strong>de</strong>m, ntc frob^<br />
^^<strong>de</strong>m, Elufit ille quidcm incoiiftantix reprehenfioncm<br />
: verum tamen eft,non ca<strong>de</strong><br />
piacere feni,quae iuueni placuerant.<br />
Sophifta ouodam<strong>de</strong> fortitudine multa 215<br />
^»lcrente,ri(itClcom'!nes.At fophift? di-<br />
^cnti: quid ri<strong>de</strong>s Cleomcnes, audiensdc<br />
iorutadinc diiTcrcntcm , pra;fcrtim quum<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
ÜS
l>ccoru. ÜS r<strong>cx</strong>? j^uomam, inquit,® anace,ßhirundo A<br />
fortitudine Loejueretur, i<strong>de</strong>m feuerem quod nunc<br />
facio'.ßn aqmlayinagno ßlentio aufiultatem.Y i"<br />
fum cft ineptam, qucnquä <strong>de</strong> fortitudine<br />
fnagnificis vti verbis, qui ipfc nihil fortitcr<br />
gelfiflct vnqiiàm,ncc aliud poflcr quam in<br />
&fnndinis morem garrire.<br />
217 Argiuis profitentibus ,ic prioris confl^<br />
dus fortunara , in quaviÄi fucrant,itcrato<br />
Idctti. praelio farcire velie : Demirory 'mqnityßdudrum<br />
fy ¡lab arum acceßtone faSh eßis meliores^<br />
qtUmeratis pnus, Huius apophthcgmatis<br />
argutialatine rcddi non poteft. Nam Gra^<br />
cis/iÄ;^t<br />
3ui fupràquàm fatis cft, congerciidi ftu-^<br />
io tenetunad hxc ftukum eííc, qui alteri<br />
leuius exprobrat vitium.quum in ipfum il'<br />
Ik o grau: us crimen poííi't re torque ri.<br />
^^^ Qilidam , vt Cleomcni cantorem qncft-<br />
^ dam tòmcndaret, cùm alíjs multis nominibus<br />
praedicabat hominem 5 tum illud inprimisaffirmabat,<br />
cum clic cantoicmiíi»'<br />
tif<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ter Gráteos prscftantiiTìmum. At Cleomencs,oftcnío<br />
quodam <strong>cx</strong>kis qui 3LácT2ínv..4t-^rs m<br />
pti- <strong>de</strong>oj hcy inq uit, afudme iuris condiené Ar-<br />
Contcmpfitattcm&áíolam dclcílationcmvtikm.<br />
Mäan<strong>de</strong>r,Samtioruiii tyrannusjob incar- ^^^<br />
»loiicmPerfarum prefugerat Spartàjoftcnöitquc<br />
quantam pccufiiarum vim iccum<br />
?rportairct,& quantum Clcofhcncs Ycllet<br />
^»^g'Ti. At Clcomenes ipfe quidam nihil<br />
^^cepit/cd veritus,ne quid;alijs ciuibns do<br />
¿¡^»•«»adijtEphoroí dixitqi:/aí;«tf It^igríß^^tf^m<br />
fuHm Samum è VeLoponnefo fi40mouerh,<br />
'»e etti Spartanoperfua<strong>de</strong>At^ytßat 7«4/«í.Epho-<br />
** vero ClcomcniscoÄfiLio parente«,eoftatim<br />
die promulgarunt ediftum : vi<br />
^a^an<strong>de</strong>rPeloponneib <strong>de</strong>cedcret. Qua»-<br />
*^smhoc homine diuitiarum cétemptus,<br />
Jqiiibus non fecu$,atq;à pracfentiflìma<br />
J^neno timuit cinib» fuislquü pleriqj noa<br />
airtcr exiftiniet beatas ciuitatcs,quá fi quaabun<strong>de</strong>nt<br />
o\^\hw%,Hunc Ma:andrum<br />
^^^otusLib, 3. MaandriumappclUt,<br />
^uoda interrogante,curArgiuoscum<br />
^^cedxmonijs bcUum gerentes, quumfx.<br />
P^'^umero viciircnt.nó'dcleuerint?2\(f o^w-<br />
^^^us 7ííif/c,ijiquit, ìUos <strong>de</strong>lctos^yt habeani4is -<br />
^oflros exertcAnt.^tx[\> CXCrat Cgre"^' "<br />
tur^ V^'^orrumpi iuuentuté, fi permitta-<br />
^^^OíUüiLus ac malorÄ oamia magiftro.<br />
icrcoi^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
PS APOPHTHBCM. '<br />
122 Pcrcontanti cuidam} quam ob cauíai^<br />
Spartiatx non dicarcnt dijs ipolia ab hofti'<br />
forti ter. bus <strong>de</strong>traila? .Qwwww,inquií,¿ ttmidù venerum.<br />
Vorrò ^Uéeparta jUnt ab his qui ob timhdhtatem<br />
capti frnt,ntc <strong>de</strong>cet initteri tt*Mne.t,nec dui<br />
tonfècratareporù, Scnfit, mbcllo aut vinccii'<br />
dum,aut fortiter occumbendum: a<strong>de</strong>oquc<br />
rem ignominioiam iudicabat metum mortis,vt<br />
alicn^ quoque timiditatis monumenta<br />
putaret ab inuenum oculis fubmoucda-<br />
223 Cleomenes, quum amicus ouidam hofpiti<br />
in phiditijs nihil appofuiíret,niíl ¡«^<br />
nigrum,panem igni duratumifucccnfuit<br />
Prbanì. h omini, diccns : Erga peregrinos non oportert<br />
nimÌHmi{^vif
L i b e r i . 97<br />
t loftgA texis pfOtntUf QutLntAYiitfîyMn--<br />
Urn opQHt eî^ wAtionmtJje ijux tivris* Eft<br />
ad cauiam non magnam aamucrc<br />
*^Pcruacuam vcrborum copiam, liixuriac<br />
Httnc Lahomm Herodotus LeoùotMaffellah<br />
nobii fonat f of tell fafiorem.<br />
L E O N T Y C H I D A S<br />
primus.<br />
^contychidas , huius nominis primus, 22^ ><br />
obijcienti, quòd fàcile mutarctur:<br />
^f^tory inquit Jed fro temforum rattone: nony-vt<br />
"^^^^rofriomorbo. Prudcntis cft, pro rc nata<br />
"Odiare confilia:at fine cauia fubindc alium<br />
ly^côftamiac vitium cft. Vlut.Lac. &feq.<br />
. ^^cni rogatus à quodam,quo pado quis 227<br />
pna quae adfuut tucri valcrct?5'i non omnia, SaftUer.<br />
.^^^^Ufirtf4nacredi<strong>de</strong>rit.In animi bona nullum<br />
fortuna. Turn externa bona reddc-<br />
^iis nobis ftabiliora,fi quxdam iepofucrifortuna:<br />
volubili commifcrimus.<br />
Ijiut principes , qui proferendae ditionis<br />
. ^»o fernet in pericuhiconiiciunt,ne hoc<br />
1 quod habent impcrium amittant:<br />
Ji^j^*^^il»uites,augend3erci ftudio quic-<br />
4 habent totum committunt nauibus. ^<br />
Wcrrogatut, quidpotiiEmûoportcrct 228<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
A P o P H T H E G M.<br />
Solatie, pucros ingcnuos difccrc 1 ^féc lUls^mquiv<br />
y¿fi Adyìnlem retate peruenerint yfUì.fìntfHurA'<br />
229/ Pcrcontanti cujdam, quamobrem Spar-'<br />
Solrit' tiataeparciifimè bibcrent?T^jinquir,<br />
tM. bis al^yfedttospotiùspro ALÌ^ conjulttmus. Sal^fiifimc<br />
nouns, vinofos non eiTc adconfultandiì<br />
idoneos: fed falubrimn confiliorui»<br />
parens cílfo bri etas,<br />
230 Lcontychidas, vnus è fcniorum nuinc<<br />
TO,quos fcrunt Lace<strong>de</strong>monijs fùiiTe v¡g»»^'<br />
ci odo; quum Còrinthi coenaretapud noipitcjrogauit<br />
num illicligna quadrata na-<br />
Iccrentur l iJlonegante, inquit?<br />
fiquAdrAtA nAfcercturfoceretts ronmdaìItaVl^t'<br />
tArch ta m yÌM Lycmgi-. QuAntjuAm hoc xlibi-Yt^<br />
fermr Altenw nontine^yi<strong>de</strong>Ucet ^gefilAK.<br />
LEONTYCHIDAS ALTER.<br />
Leontychidiis, Ariftonc natus , cuidam<br />
ipfi dicenti -, quòd Demarati amici male o^<br />
MAledì- co ìoquercnturi'Per <strong>de</strong>oj, inquit, «;/;//w/Vo'^<br />
«fww. quAndoqtù<strong>de</strong>m nuUm illorum <strong>de</strong> f*oc¡mm beni<br />
loqmpoffet. Docuitj cotcmnendam effe malcdicentiam,quaE<br />
non à iudicio,icd ab<br />
mi morbo profìcifcitur. Qui vero paiiim<br />
maledicunt omnibus, cos palàm eft id ^^^<br />
turae vitio Facere.no ex eorum merito qu^'<br />
bus obtTCÙ^m.V/M.Lacon. cumfeq.<br />
Cùm portae illiproxima: clauem draco<br />
^ ciKumuolutus ciTct compl<strong>cx</strong>us, idquc<br />
&<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L i b e r i . 9><br />
affirmarcnt effe portentum : Léftdè,<br />
^^^plexadyaeonemyportentwnerAt. Lepi<strong>de</strong> irhominum<br />
fuperftitionem, qui terrenhis<br />
quae cafujnec prxternatutamacci-<br />
QUnt. Hunc mortalis ingcnij morbumalut<br />
^ügurcs, arioli,arufpiccs ad diuini.Veriìm<br />
quis pra:ter return & hontftum inilinefaria<br />
confìlia, tum oportebat horrepottcntumAaliquid
100 A P O P H T H E G M .<br />
iniußttUimhmUis e/7.Grauiter admonuit,«?"<br />
qualitatcm cflc pacis & tranquillitatis altriccmj<br />
inacqualitatcm fcditionis ciic fcininarium:<br />
iifc ibi locum ciic iuftitia?,vbiyt<br />
quifquc potcntior cft, ita liccntiiìs opprimitimbccilliorcm.<br />
V235 I<strong>de</strong>m,quuvidcretinOl3'mpiis cuiforci<br />
follicitos dc cmiinonc,vtaliquid lucri ha'<br />
l^ßf* bcrcntadoccitpandam viftoriam : ^anf*<br />
mAÌOYtfty inquit, curacurforU?m <strong>de</strong> ceimtaity<br />
auÀm<strong>de</strong>wflitia. Virintcgracincntis ctiami**<br />
Judis volcbat habcri rationcm iuftitiac,«^^<br />
tantum agendum, vt prior quisadmctam<br />
pcrtinacrct,fcdvtiuftcvinccret.<br />
236 Cuidam dc rebus haudquaquam inuti'<br />
libus intcmpeftiuc loquenii : Oho/pes/i^"<br />
quit, re opportuni non opportune yteri^.<br />
hil orationc melius,^ parccpromas linguae<br />
thciaurum.<br />
L E O N I D A S. ^<br />
Lconidas^naxadrid^ fUius,fratcr Clco-<br />
^ mcnis, cuidam ad ipfum ita loqucnti: cX-<br />
Mo<strong>de</strong>- ^^pto regno nulla re nobis praeftas :<br />
rath yobisfuißem meUor, non eßem rex. Mö'<br />
.<strong>de</strong>ratiffuno di£lo 5c rcfellit conuicium3 ^<br />
fuam dignitatem fibi <strong>de</strong>fcndjt. Etenim VP*<br />
reges non nafcuntur, fed ciuium fuffragJ)^<br />
cliguntur 3 hoc ipfo publicis calculis pr^ccps<br />
iudicatus cft <strong>cx</strong>tcris mclior, q u ò d a
»cgnum aflcit^us cft. TltitXaconxunt fej*<br />
Cùm ad Thcrmopylas proficifccrctur,<br />
«UmPerfis conflii^aturus, vxori Gorgoni<br />
roganti,fi quidipfi mandarct: rtbon^yìn.<br />
quit, nubas, bonoijue LìbevosfunAS. Hxc vox i»*-<br />
^cftabimir,iirum animo prxfagiffc intcritu:<br />
'^cc hac praeicnfionc dctcrrituscft ab <strong>cx</strong>-<br />
P^ditioncj pulchcrrimum circduccns,pro<br />
Patria pugnantcm occumlicrc.<br />
^phoris diccntibus,quòd adThcrmo- 239 •<br />
^làs proficiilcns paucos fccum cduccrct:<br />
^^ìrum4rf/je>c,inquit,neg^cmm,AdqHodpr9' jfrguCc.<br />
fatis multos cduci ad mo-<br />
^'«^udurn inbcllo: fatiuscnimperirepau-<br />
^^i^qiiammultos..<br />
A^urfas quumEphori pcrcontarcnturi fi ' „<br />
pr^tcrea rei tacereftatuiflet ? l^hiL^^rs c.<br />
, inquit,^ : yerbotenus mpedìturtésBar-<br />
^^rorum tranfitum, fed re -vera pro Graci^ mori-<br />
^rm. Egrcgium imperterriti pedoris do-<br />
^^iiK-ntum , in caufa honcftà piaque ncc<br />
"mortem horrcfcere.<br />
vbi peruenerat Thermopylas,fic com- 241^<br />
«uitoncs afFatus cft:^w»i Harbarum inpro- fortiter.<br />
nos otite tempia terimus, Tiunc enim<br />
òn^. ^d Barbaros, qt§os Oht ymcamus<br />
^'"'¿'»^'^tyiaimonamHr:<br />
^oru^^^^*^ 'tadiccntc; prxiaculisBarba- 242<br />
y iolemvi<strong>de</strong>relicebit:^«wow,in- Lepi<strong>de</strong>.<br />
g 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
A P o P H THE G M.<br />
naturi fumtu ? Q^id hoc animo fortius ? A^<br />
.mortem eunti etiam iocari Hbuit; fed ludc5<br />
interim metum exemit fuorum animisi. H«^<br />
Afphthegma refertM. TtiLTufcuLquaB, iii^^<br />
i.-vdut <strong>de</strong> ignoto:^ quibus, inquit, vnus, qu^<br />
kPcrfes hoftis in colloquio dixiflct glorian^»<br />
•folem prae laculorum miiltitudine<br />
•tarum vmbra non vi<strong>de</strong>bitis .-Invmbraíg^'<br />
tur,inquit,pugnabimu$,<br />
Cùm ahus quidam militum <strong>de</strong> hoftibu^<br />
Animose nos.me^uit.prope^U^<br />
Us, Significans, ob id nonminus immiiie'^<br />
difcrimmis hofti,quàm ipfis.<br />
:244 Cuidam dicenti : Siccínecum paucisad'<br />
uerfus multos belli fortunam <strong>cx</strong>perturu^<br />
:FoHit9r. hue venifti? Leónidas, putatisy inquit,<br />
multitudine fi-etum hue yenijje ^ ne Gréecta f^J<br />
<strong>de</strong>m omnisfatisfufiqui<strong>de</strong>m eaadBarbaroruWi*^<br />
titudmem coHaui exigua porttoi:B:/tn yirtHtet&<br />
he numernsfuffeferit. In bello iudicauit ph^f<br />
Jiabere momenti,quales ducas militcs,qu^<br />
quàm multos.<br />
-245 Alteri cuidam dicenti, quòd cumpauc^<br />
aduerfus multos eonfliw^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ßnt in rita honeßA,abflmwßes à iosufijcen^<br />
^^Alimis, Mifñ rero potius efipro Crticiomotn<br />
fiopiilares mcos genre monarchiam.<br />
^ùd'taiii impium cft, quod mortaliwm<br />
Vulgifs non admittat anapli principatus<br />
gratia? At liic prius duxit honcftam mortC<br />
proamicis libcrandis òppetcrc^quàmmO'<br />
fact» cos fcruitutc premere, à quib^<br />
^^ncratdcpulíUrus fcruitutc Barbarorum.<br />
Rurfus qtmm Xerxes fcripfiflct.Mittc ar- 247<br />
"^arrefcripfit.A'gm & w/w.Maluit armis mo- >AnimQ-<br />
JÌ»quàm traditi« armisturpitcr <strong>de</strong> viu cum sh<br />
noftc pacifci.<br />
^«terùm vbi iam adornarctcumhoftc<br />
conftigcrc.bcHi duces admomierunt, ex- .<br />
pcftarctrcliquos focios:2y5»rfúf/¿#«í,inquit,<br />
^^^pugnatori fimt) JÙi nefcitit eosJoios cum ho -<br />
Mwpugnare^ qui reges yeremnr ac metuumì<br />
Non pmauit cos expedandos, qui ad pras-<br />
Jjnptumab inapciatorc tcmpus non a<strong>de</strong>fctiamfiadfint<br />
non pugnare. /<br />
Milites Ge adhortatus t^:ltaprandaecopiñones<br />
met f tanquam apud infero^ cocnatuvi,<br />
«aec vox ignauis adcmiíTct animum jat vitortibus<br />
addidit : admonens,<strong>de</strong> cibo vi-noque<br />
graues venircnt ad pr»lium,autcerc<br />
pro patria fortitcr occMmhtxcnirnbutuT<br />
'^ophthegma ettam ^gtdi ^rchidami. V.fed<br />
Leofüda aßcribtt.<br />
•• ^^Pcrionjtaftti,quá ob cauíím fortes<br />
5 +<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
104 A P O P H T H E G M .<br />
Viri gloriofam mortem ingloriae vitaeantc-<br />
Sapiher, ponentijQuomam,in(\uit,aiterumnatursepro^<br />
frtuniyiUemmpt.uLlariter futtm ej]e ducHm.i^^<br />
naturae beneficio viuunt& ignauiflimijat<br />
honeilc mori non contingit, nifi virtute<br />
praeditis.<br />
Cum cuperct iuuencs coelibes, auò fo-<br />
^ rent incólumes,abefle à belli periculo, fciretqUe<br />
illos idminimè laturos; finoulis illorum<br />
tradidit fcytalas,id eft,epiftoKirü Laconicarum<br />
oenus, cun^j his mifit illos ad<br />
Sphoros. Cùm vero treis etiam ex his, qu*<br />
grandiores iam dnxeraat vxores, optarci<br />
làluos, ac fimili pract<strong>cx</strong>tuablegare conarcturinpatriam<br />
: mtelledo dolo non fiiftinuerutacciperefizytalas.<br />
Quorum vnus ita<br />
«^im«- fe <strong>cx</strong><strong>cx</strong>x^AWit \ nonpracoj fedfHgiiAtorte fequH'<br />
ft* tnsfum. Alter vcrò}^/cinquit,WM«ew.r fro<br />
/iorvTcrtius porrbinonpqflremHf, inquit»^«''<br />
nun,fedprimus 'Mopugnam. Vtrum hie potius<br />
admirari conuenit : ducis nc animum»<br />
Nihil illi visu cftnouaerci,iImomljs natus<br />
*norcrctur : ncc magni rcfcrrcjpaulo fcrius<br />
«n citiùs vita dcccdcrct, cui omnino brcui<br />
^orct dcccdcndum. Vlmanhus Lacon.Simile<br />
jfUni Femirtis cmHsdamafud.CicSn Tufcnl,.<br />
L Y c V K G v s..<br />
Lycurgus is,qui Laccdaemonijs leges c6<br />
Jidit, quum conarctur ciucs fuos à monbus<br />
praefcntibus ad icmpcrantiorcm vivendi<br />
rationem traduccrc,cosq; virtutis<br />
ftudiofoi rcddcrc ( nafii crnnt cor^<br />
ivipti dclicijs ) duos cducauit c.itulòs,codc<br />
Patrc cadcmqjmatrcprogcnitosrquorum<br />
Wterum paiTuscft domi butioribus vcfci<br />
^ojs J altcrum cduftii venatibus <strong>cx</strong>crcuit.<br />
•"^^»nquiiambos produxifTct inforüapnd<br />
'*]^ltitudincm,pofuitillisfpinas.fimul3c<br />
^icas aliquas dclicatiorcs; mox cmifit lepo<br />
í^cm:quu vtcrq} rapcretur ad aíTucta, alter<br />
^ eUas, alter Icporem inuadcrct:^« no vi-<br />
^ — Jej'e euaf^jjeiplti^, wyiatem<br />
momenti habere exeràixt ontm , ^u^m<br />
crrT'^' Sunt qui di< ant,ab illo produ£Vos<br />
nat qui<strong>de</strong>m ex ijl<strong>de</strong>m parcntibus<br />
canG^ ' q>iorum alter cflct ex ignobili<br />
^¡Ij^^^^Cic, qui aluntur ad xdium cufto-<br />
^ ^Ucr<strong>cx</strong>his qui aluntur ad venandu,<br />
S I<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
•10« APOPHTHEGM.<br />
Dein<strong>de</strong>,'qui erat ex ignobiliore genefc,<br />
<strong>cx</strong>ercuit ad venatumiàlterum qui erat eX<br />
pra:ftaiiuore genere, tantum dclicijs ex^rcuit.<br />
Deifl<strong>de</strong> quuvterqifcrreturad ca quibus<br />
aíTueiicrat, atqjlioc pa£^o palàmom-<br />
:nibus feciiTet Lycurgus, quantu inftitutio<br />
valcret, turn ad meliora, tum ad <strong>de</strong>tcrioM,<br />
dixit: TrQtn<strong>de</strong>ne nobis qut<strong>de</strong>m^o ciueSynobiUtO'Sf<br />
^am miYAtur hominum rulgm y duEÌum^mÀb<br />
tìcrcule genmprofuerit, nifiettgéJ]crimt^, per<br />
^UiSi die morulmm'wnmtwn cUnjjimus acgene^<br />
rofilfmusexjhtit^acper omnemyitamquanoneft<br />
a. funt ^ difcamus ^ exerceainus. Rep c fit<br />
vir inocniofus viam,quamultitudini phi-<br />
Jofophicis ratioftibus non fatis idoncf ,vir
portioncm diftribiicrat. Fertur itaquc,qmi<br />
<strong>de</strong>in<strong>cx</strong> pcrcgriiiationcrcdicns i^cr faccrct/;^^,,<br />
pcragriim rccens dcmeíTiim, confpiccvctquc<br />
nianipulorum accruos ordine pofìtos<br />
Ce äquales j <strong>de</strong>legatus co fpc£taculo,cuiii<br />
firn dixiíTc comitibusiA^r totaLacrdamon W-<br />
'^nurmUtovumeßtß'Atrumy qmnufer inter Jé<br />
^mjermhareétatcm. Bono principi nihil<br />
»ucimdius cfl ciuium concordia : rurfum<br />
tyranno nihil formidabilius.<br />
I<strong>de</strong>m, quum indudis nouístabulis <strong>de</strong>- 25$<br />
bitorcs aeris alieni libcraíTet : iam & ca quae<br />
^uifquc priuatim in acdibus habcbat ex ae-<br />
^uo paruri fentattit,quòfundrtus è ciuita-<br />
^ct«llcret dilcrimenopum &tnxnualita-<br />
^cm: fed quum cernerct eos argrè iaturos<br />
'^anifeftam rerum abolitionem, i<strong>de</strong>m occultiorcvia<br />
facerc aggrcffus cft. Monctam<br />
^Hreamfimnl ^ argemeam AbrogaHtt,mfiitMt' DiuitiX"<br />
Vi ciíées ferreo duntasat nummo yterentur, rum co»-<br />
& ^^^tentupoBuUbatyßii ad huimpermuta- tempPtiS*<br />
tío^é, tottmfiMknti^ mod^mprafcri^fit. Hoc<br />
tatto omnis iniuftitia exulabatab Lacedae-<br />
^owe. Ñeque cnim iam furari, neq^ largitjonibuscüvrumperc<br />
corrumpíuc, ñeque<br />
«mudare dalo,ñequerapere pervimquifquam<br />
poterat : quod ncc celati valerct,nec<br />
parere magnificum eíTct^ ncc vti pcriculo<br />
vaca^e^, ncc importare aüt exportare tutá<br />
Hac arte vir foUuis ingcni),quibuf<br />
diua«<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
io8 APOPHTHEGM.<br />
diiiitiamm contcmptum pcrfuadcrc<br />
potuitidiuitiarum vfiim fubtraxitjac rcponcndi<br />
ftudium ncgociandiquc matcriam<br />
adcmit.<br />
256 Ad haec, quicjuid eratrerunTßiperuacanea"<br />
Jírlts fit rum.è cmtate eì^ciendi^m curaun ,a<strong>de</strong>h rt nec «eferua-<br />
goùatorynec jophißay ncc yates,nec cÌYttélator,nec<br />
CHa, latititiarum am/ex Spartam mgre<strong>de</strong>retur. Neqj<br />
cnim paíTus cftilIiccíTcpccuniam talibus<br />
vtilcm : tantum fcrrcam monctam cudit,<br />
quae pon<strong>de</strong>re Aeginctico apquabatminam,<br />
valore asreos quaruor. Hisremcdijs expugnauítauaritiam;<br />
257 Ca:tcrùm , quum ftatuiflet inuadcre <strong>de</strong>litiasluxumque,<br />
&inhis quoque tollerc<br />
diuitiarum admirationem, inilituit CyiTitia,<br />
hoc ed, conuiuia publica. Pcrcontanti vero,cur<br />
ea conftituiíTct, fie vt in fingulis còn<br />
uiui;s pauci cum armis diicumberent?<br />
Cùmmtè' 'mc\\iìt,expediti fint ad par endum imperati^ ; &<br />
nhof. fi quid tumuLtus inci<strong>de</strong>nt y penespaUcos fit <strong>de</strong>U^<br />
Btmrn, fitjue inter omnesfotta ac eòi tequa pof^<br />
tio : <strong>de</strong>nitjuenon fidùrn in efctilentis ac pocúlet^<br />
tis, yerùmne mßratu t^ui<strong>de</strong>m am yafis, aut di^<br />
re quacnn^tie pltis haberet diues quitm paup^^*<br />
Iiis rationib* quum diuitijs dctraxiffcta^:<br />
mirationem, poftcaquàm nemo erat, q^^<br />
velvtipoffct lilis vcl oftentarc, dicebata-<br />
TVfX^f J mi eis: ^.ìm praclamm eJ7,6 amtct,/psare <strong>de</strong>*<br />
ütsiii^* (iUrafe mnfmodt fint dimti^, fi qti^do cfic^<br />
fièni)<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ß*nt, carenijfteßfeSlatoribta & admirdtoribw.<br />
Interim obferuabnt, nc quis pnùs domi<br />
iumptacoenà vcniret ad publica conuiuia,<br />
<strong>cx</strong>plctusalijs cibis alióuepotu. Qjiòdfi<br />
quis cum cactcris non bibcret c<strong>de</strong>retuc,<br />
cumvìtupcrabatAt, Vtquial.^jsedulijs dcli-<br />
J^itus abhorrerct à viftu communi. Porrò<br />
qui palàm cóuiaus eiìctid fcciiic, ci mul-<br />
^adicebatur. Vn<strong>de</strong> Agis, qui multopoft<br />
Lycurgum tempore rex fuit, <strong>de</strong>bcllatis A-<br />
;jbenicnfibus domum reucrfus., quum velwvnumdiem<br />
coenam capere cumvxorc,<br />
"diffus à fyifitiispöfcentiprxfcdi militi»<br />
i^on mifenint. Ea res quum poftero die in-<br />
«otuiiTct Ephoiis , mulftamilli dixcrunr.<br />
^^ eo<strong>de</strong>m fatto geminum <strong>cx</strong>emplum nocft<br />
proditum,pr\mùmfrugàlitatis , dcm<strong>de</strong><br />
feueritatis^quumin caufa n<strong>cx</strong>n ^raui<br />
leges nec regi pcperccrint.<br />
Sed Lycurgo euenit,quodfcrcfolethis, 2$t<br />
QUI cum corruptis popuU morib' bclUtm<br />
lulcipiunt. Diuites hoc gcnus inftitutionis<br />
md/gnè fcrcbant, coortiq^ funt u\ illum, &<br />
Äowloliim conuitijs inleftabantur j verum<br />
^^^am faxa in ilium iaciilabantur, conantcs<br />
If P ' re. A t q u a v rgci cnt p c rfcqucn-<br />
^«»dibpfus eft per forum,ac reliquos qut-<br />
Qcm tugiens aiueucrtit. Alcandcr autcm<br />
Pcrtinacjùsinfequens, fuftcrcfpicicnti in Afo<strong>de</strong>ra-<br />
«"gum <strong>cx</strong>tudit oculum, Hunc Alcandrum tè.<br />
quum<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
quum nôxac dcditum publico <strong>de</strong>creto ac^<br />
ccpillet puniendum, nccvllo aiFccitincòmodoj.ncc<br />
incufauit : ièd qHü ilium íixiia"<br />
flituti íbciumhaberct, cñccitvt ¿cipíum<br />
Lycurgum,& vitae rationcm quam cum co<br />
cgcrat prxdicaret : ncc vidum modo,fed<br />
vniucríam ciuiûeducationëamaret, quam<br />
Lycurgus induxerat. Porrò mali, quod ac^<br />
cí<strong>de</strong>rat,monumcntumlocauit dicatumin<br />
tempio Mineru«, cui ab «reo <strong>de</strong>lubro nomen<br />
Chalciœco,<strong>de</strong>cqi cognomentum addidit,vt<br />
Oprilctis diceretur.nam Dores Lacedocmonem<br />
incolcntcs, oculos ojttUosyocant,<br />
ab cwjtoy ^uod Graccis fonnt vi<strong>de</strong>o. Et<br />
tic habemus geminum excmplum ; aJtcìu<br />
admoncns,nonabfqj difcrimine mores ciuitatis<br />
corruptaevitijs ad mcliorem frugem<br />
Ecuocari: alterum iniìgnis tolerantiac, quae<br />
<strong>cx</strong>hofte capitali reddidit amicumacpro-<br />
Îjugnatorcmjqucm etiamfi necaiTctjvt ipß<br />
icuit,nihilo tamcn minusipfc fuiflctlufcus,<br />
& vno légura fuarum <strong>de</strong>fenfore minus<br />
habuiffet.<br />
N 259 Percontanti, quam ob caufam non vtc-<br />
"Prü<strong>de</strong>n- rjctur legibus fcriptis inquit,cr^<br />
iejc. diti qui funt reEìeque educati,probant quid fT^<br />
ratione temporis eAy?f¿;af.Significans,lcripturam<br />
non murari, quum pro varietateoccaiìonum<br />
vir probus & fapiens faepenumcrocogatur<br />
mutare conClium. Ea iti nonii«^^xm<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L r B E R r.<br />
tirt'praefcnbi no potcft. Satis cft,dues JiofuiíTcinftituios<br />
: hi 1 liáronte vi dc^<br />
*>^int.quid pro tempore fatbo fit opus.<br />
RurTumahis percontantibus,quarTii>b 26# ^^<br />
^^ ftatuiflct, vt ad sedium culmen impo-<br />
»»cndviin fabri fccuri vtcrcnturi ad fores vc^<br />
addcndas foia ferra, nec vilo alio inftru-<br />
^ctitoi /^i.inqiiitj ernesmeeiiocritntem fement Trugaii*<br />
(omnibus a<strong>de</strong>smftrunt, »tf ; qmcquAm ter,<br />
apudalks funt ad-<br />
^'yattom. Vidtbatur enimin<strong>de</strong>corü,fi per<br />
oftu'iru<strong>de</strong>acvilcfuppell<strong>cx</strong>inferrcturexo-<br />
, prccio chara, arte operofa. Id ne fie ><br />
quodammodo fores admonebant.<br />
^^f^c aiunt accidiiTe.quòd Leontychidas<br />
P"nius apud Lacones rex , quum cana-<br />
P ^pud quendam , cerncrctque tectum<br />
«omus fumptuofo apparatu faitum ,ac la-<br />
^"i^nbus ornatum j ro^abat hofpitcm,.<br />
num ligna apud cos quadrata nafcerentur:<br />
^aco luxum effeputaW,naturamartificia<br />
<br />
vctuiiTetfrequentcradu?rfus cof<strong>de</strong>m<br />
I .Acuti^<br />
f.rf^ aaerc ? .inquit, dum crebro . '<br />
VnH . btlUndi pentiam rfu uMigant^<br />
oii^^ AgefiUius grauiter ^iccuiatus eft,<br />
acbrir^'^L""'" Baotiam expcditionibu®<br />
fics ho-<br />
'^Pugnandum induxiiict-Nam cùm<br />
AAU);<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
AntalcidasvidiíTct ilium faacium, <strong>cx</strong>pfobrau/t<br />
quòdThcbanospr«liandi arte docuiiTct,<br />
quum ante ncc icircnt beliate, nec<br />
vcllcnt. Pr^cUramy inquit, doSirmoimamtt*<br />
ce<strong>de</strong>m habes, ^m Thehanoj nee animatos ad bel*<br />
landum^nec^xercitatos, -vtL inmtns confitefccerts<br />
doeuerisjiiebeUumgerere^Hoc ftntagemalar<br />
tiùs ctiam patct, vi<strong>de</strong>licet nc fepius cum<br />
ijf<strong>de</strong>m litigemus aut contcndamus,nc tan<strong>de</strong>m<br />
alluctivelcontenantnosvclfiipcict.<br />
262 Alio quopiampercontante, quam o**<br />
rem virginum corpora curííbus,Ju¿lis, diC"<br />
corum actelorumiaéVibusfatigaret ? f^^f<br />
inquit, fottuum proj'eminatioab ipfaflaum r^<br />
dice y yalidum in yoLidis corpoñbtis imtium<br />
mens 5 reBè germmet : pmut vt ipjk in per/ercn^<br />
Famn£ partubui facUe fimul ^generose certent<br />
majcui^ ^gyji^f payigfjdi' mxM4 dolores jue : pofiremòyfi<br />
qua IncidatneceßU^ ypoßim ^pro Uberis, &<br />
pro patria pugnare, Intcll<strong>cx</strong>it vir pru<strong>de</strong>nt,<br />
quanta Reruni^ubl.peftis fit ocium arq"^<br />
ignauia : contra mo<strong>de</strong>ratos labores ctíaií*<br />
corpora reddcretum firmiora.tum falU"<br />
briora : vn<strong>de</strong> ncc virginibus permifit ii^^'<br />
cioviucrej fi:d has quoque mafirulinis eX'<br />
crcitijsquodammocfo vcrtit in mafculo^'<br />
quum in plenfque ciuitatibus per <strong>de</strong>lK'^»^<br />
ÄC luxum mafcuii transformarcntur in<br />
minas.<br />
263 Caeterùm quum cffcnt qui vitio darentj<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B E R I .<br />
»H APOPHTHEGM.<br />
aliasqj addcbat igiloininias : hac arte pfOwi<strong>de</strong>ns<br />
diiigentei,vtciujcs crrandis hberis<br />
©peram darent. Qim cnim mos eflet apud<br />
LaccdacmoniosyVt iunior es feniorib' multum<br />
honorc cultumqj pra^flarcnt : hoc honoris<br />
a<strong>de</strong>mit ijs, qui cóiugibus duftis nol-<br />
Cdliha- lentaugereciuium numerü. Vndcneciltus<br />
dam- lud inDcrcyJHdä diftum reprehendit quiit}gms.<br />
quam, quütamcn beUi dux eflet probatifiimus.<br />
Quü cnim aduenienti iuuenis qui-<br />
(ectu,ÌT\c\uh,mihi ceffiirumgeHmfii,T2ni<br />
procax iuuenis diÄui«<br />
^ infeniore, ctinKjj'bellicalau<strong>de</strong> cclebrem,<br />
nunquamtuJifl>t populusSpartanus : ni»<br />
pro peilimis ciuibJiabuiflet cos,qui fponte<br />
fteriles eflc ftatuiflent,necagnofcercnO<br />
quid patriae <strong>de</strong>berent. Nam rempropiù^<br />
intuentibus non ita magnum difcriAiicn eft»<br />
inter cum qui ciucm occidit, 6c qui ciucm<br />
Rcip.dare quum pofllt recufat.<br />
\ 265 Cuida percontanti, qua ob caufamlcgc<br />
cauiflet, vt fine dote /irgines clocarentur.<br />
J^xor A7,inquit, nequ'prop ter inopiaw yllje relmf*^'^<br />
iigenda, rentur innuptM, neque obdiuitias expetereniur :<br />
fedvt itmcnum qmjq:, adputUa: moresrejpfc^<br />
éxvinute faceret cLetiionem, Eadcm dc caula<br />
fucos & ornamenta, quibusaliitformá vc»<br />
fingere vel cómcndarcfolent, ex vrbe fubmouit.<br />
Vt vbiquc vir egregias ftuduita:fiuaiitati,<br />
Wcffl<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L Í B E R ! . "5<br />
I<strong>de</strong>m quum certum tempus prçfcHpfif<br />
íct.quo pucll« nubcre,iuuencs ducere <strong>de</strong>ferent:<br />
interrogatus curidftatuendû pu-<br />
26«<br />
triti /^t,inquit,/ó¿o/€J exaduitiifcrftaaqM Tempm<br />
^^tii fArmtéw nata, yaltda fit & vegeta. Ex nubendi.<br />
Coitu prçpropero nó foiùm laeduntur corjora<br />
gignentium, verùm etiam proles oa-<br />
Îciturimbecilla. Tum qui ante tcpus dant<br />
^cranVlíberis,carent apud illos autoritate<br />
5iuam actas conciliât : rurfus qui vergente<br />
>am 3ctate,ncc fruunturlibcris fuis, ncc eos<br />
P^íTunt ad perfeAam mftitutionem perducere,motte<br />
fenioqj pratuenti.<br />
Albero quodam admirante, Quaobrem 2^7 s<br />
^ctuiíTet fponfum cum fponfa íimul dor-<br />
: fed ftatuiíTct, vt vterque cum fuis acqualib'niaximam<br />
dici partem verfarctur,<br />
cumquc bis totas no<strong>de</strong>s quiefcerct; cum<br />
Ponfavcrò furtimac verccundè congre-<br />
«crctur? PWwàm, inquit, rtcorponbus ejfent Cotim<br />
ifinonyierenturcongrejjuadfatietatem; m-^<strong>de</strong>r^^<br />
^^nrtpUnamorntmuiit Jimper maneret ree.ni m.<br />
JJ^'^enj : <strong>de</strong>mquevtfœtus a<strong>de</strong>rentrebuflioYBu<br />
"OC dcmum cft patriae patrcm agere, nuf.<br />
S^am nò aduigilare ad Reipub.vtilitatcm,<br />
^»uiumc^ue tnm animis tum corporib' vn-<br />
«jquaque confulcre. At multi funt,qui fibi<br />
^^g»tin>imagiftra\usvidcntur, fi quamplu-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
puniai^t<br />
2
116 A p o p h t h e g m .<br />
îmniania fe<strong>de</strong>ra, quum alioquifcelcrum<br />
irritamcnta prxbeant fuis.<br />
Quin Síynguenta eiecit i i(^pub,tanqt*am<br />
Vngm- oleicorrufteUm acpemicum. Namolcuinota,<br />
doribusvitiatum nullumhabetvfuni,ncc<br />
ad efum, ncc ad mcmbrorum vnftioncm :<br />
atqi dym rem neceiîàriam ad <strong>de</strong>licias corrumpunt,fît<br />
vt minor fît copia^<br />
• 26 9 Submouit ¿r «ngendi arttfictum, ytlutì [en^'<br />
Vtlicioi. fus aduíationem. Etcnim dum color blandi-^<br />
tur oculis, natura rei corrumpitur. In fumma,cun¿iis<br />
ornandorum lenocinio corpO"<br />
rumartificibus SpartanâjVrbeJinierdixitjVt<br />
qui malis artibus bonas arteis corrumpC'<br />
rent: propterca quòd huiufmodi <strong>de</strong>licij^<br />
íiues á falubribusac ferijs <strong>cx</strong>ercitamcnti^<br />
aiiocarentur.<br />
\ 2 7 0 Tanta porrò crat illis t e m p o r i b u s vxoru<br />
pudicitia, tantumq3abcrant ab ea facilitata<br />
quae pòft inuaíít j vt priiis effet incredibi^<br />
]c,adífiltcrij crimen apud Spartana^<br />
ri : ferturque diâum cuiuldam vetuftifii"^*<br />
Spartani Geradae, qui rogatus ab liofp^^^<br />
quodam, quid pœnatû darentapudSpí»r'<br />
taños adulteri ?ncquc enim vi<strong>de</strong>re fc<br />
quam fupcr liac re fancitum â Lycurgo •<br />
Adulte- -ì^Uuiy inquit, ¿ amice, apud nos adulter eft-<br />
Quumijlcfubieciflet: Quidigitur, 1»<br />
ftat ? Dahn, incj wit, bouvm tamnm, ytj^ovrec<br />
ylm Taj/mnm momem collo btbat ex £ureff<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Cumqi illc riücns dixiflct : fieri non poteft<br />
vttantus bosinueniatur. inquit<br />
Gcraó^s,Spart:e exiBat adulter,in qua dt^<br />
niti<strong>de</strong>y<strong>de</strong>Uciity corporis afcititius cultnsprobro<br />
habeniur : contra rerecundia,mo<strong>de</strong>ffta3 ac obediemta:<br />
mag Hratibm <strong>de</strong>bitx obfcruatio, <strong>de</strong>cori<br />
Uudijue danmr f Prudcnter intellexit Gcradas,ibi<br />
no pofle nafci vitia, vbi non admittuntur<br />
vitiorum firminariaj eaq^ vbique ia-<br />
^cre,quihus pro honorc tribuitur ig nomi-<br />
Atqj haec eft clcmctiflima ratio medcdi<br />
prauismoribus.<strong>cx</strong>citandiqjvirtutisftudiii.<br />
Cuidam poftulanti, vt in ciuitate pro a- 271<br />
*iftocratia, id cft.optimatam aubernatio-<br />
»ic,cotiftitucrcr<strong>de</strong>mocratiam,lioccft,po- , ^<br />
pularem gubernationcm : Tufac, inquit.<br />
P^^**^ domi tua <strong>de</strong>motratiam tnßnuas. Com-<br />
P
Deus cnim no egetnoftrisimpendiisramat<br />
autcm homines, quorumBccclÌltatipoteratiiJisimpcndijs<br />
iuccurri.<br />
273 E certaminibus ca fola conceflerat <strong>cx</strong>elcere,<br />
in qnibus manus non exten<strong>de</strong>returin<br />
altum. Eiuj conllitutionis caufampcrcon-<br />
Exerci' tanti : fùf, inquit, illortmUhtrando con*<br />
uno, fupfcai ¿e/rtf/^iírj.Siquidcm <strong>cx</strong>ercitiaad confirmandum<br />
corporis robur adhibctur, non<br />
ad exhauricdas vires. Qui vero fubindc dclaiTanturin<br />
exercitamcntis,quoniam imbccilliores<br />
vcniunt ad labores ncceilàrios, fa-<br />
«iliusdtficiunt.<br />
274 Cuidam pcrcontati,quamobr€m crebro<br />
mutati caftraiubcrctf'f^
cllisiioftris, in quibus prxcipuas paru-s<br />
agunt bombardaci<br />
Cùm Thcbani confulcrcnt Lvcurgura^, rjS<br />
^c facrificio luduquc , quem illi Lcucothcac<br />
foicnt faccre ? Si, inquit, <strong>de</strong>am eße ere- .Arguti.<br />
, ne Ittgeatis : pn hominem , ne vt <strong>de</strong>a: rem<br />
^^ui%Amfactatis. Mire taxauit Thcbanorum<br />
ïitus fccum pugnantes. Non cnim conucfimullugcre&<br />
facrificare, hoc cft,ab<br />
Dctcrc opcm, quae ipfa fît in calamitate,<br />
^clugcnda.<br />
Cmibus quibufiiam intcrrogantibvì, 277<br />
quomodo liccrct hoftium infultum effu-<br />
Sïy inquit, fauperesfueritU, necaliits Vduper-^<br />
"^-^'^plusretjHirat. Ad opulentos onuftos tai expt^<br />
prxdacfpesinui tat hoftcm, ncc facile po- w.<br />
wclabi qui iàrcinis & impedimcntis rer'^'^^atur:<br />
adhscc tutiorcs (imt ab hoftium<br />
lucurfu, inter quoseftxqualitas, & exacquahtatc<br />
concor^lia.<br />
Iifdtnp percontantibusjcur prohibuiÌTct 27^<br />
vrbem cmgimmis? ^,wÄm,inquit,won ca- Fortif^^<br />
mmowi^íií cuitas, ^ lateriiíis fedriris<br />
^àta eji. Indicauit, id genus munimcnta<br />
^ S S m ^ ciuium ignauiam , quàm<br />
Spartanis ftttdi« eft alere comam, «cfu- 279<br />
re narrant Lycurgumred-<br />
/ilmlr '^^j^ï^cm : Sluomam, inqSit, wm* Cojp^<br />
i^mofts ^dér<strong>de</strong>çfn-er^, <strong>de</strong>fimes ierò reddic<br />
h 4<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
.120 APOPHTHEGM.<br />
hoßüftis tembiUores, Vt cnim <strong>de</strong>cct coma<br />
fpccioiosjita minus fdici fpecio pracditis<br />
horrorcm acfcrinum quiddam conciliât.<br />
Capillitium naturalis cft ornatus,minimoquc<br />
conftansriioc.gcnus non damnauit Lycurgus,vt<br />
quod nec opcroH^iartibu.s conftaret,ncc<br />
pro frugalitatc luxum inducerci.<br />
Afciiitiurh cultum, maiinoquc paranda Icnocinia<br />
nó probauit. C^ò magis dctcilanda<br />
cft quorundam pracpoftcra cura , C\M}<br />
corporis cas partes vellunt raduntque^quibus<br />
natura pilos <strong>de</strong>dit j non tantum ad <strong>de</strong>corcm<br />
aut verccundi.im,verìim ctiam ad<br />
tuendam valetudinem : contràillic eliciunt<br />
lyluam artificio., vbi natura voluit cìTcglabri<br />
ci em.<br />
280 Prxcipcrcrolcbat,vt,pjofteaquamin bel-<br />
Mo<strong>de</strong>ra" lo hoftem vertilÌoìt in Alga ac fiiperaflent,<br />
thyiSÏO' tamdiufiigicntesinfcquerctur/doncc ccrrw.<br />
ta circtvidoria,moxquc retro c ed crcnt.î^ï'<br />
y«e enim Gracorum conuenire moribtis,eos trttct^<br />
dare qui cefßßent'jdauenon foLùm honefiiU^y<br />
rùmetumytUiuf effe dicebat, Siqui<strong>de</strong>m hofie^^<br />
f4*buscum resefiyybixogmtmt Lacedxtnon-os<br />
farcere ctdtntibuf, ucci<strong>de</strong>re verò qui Loco non c€^<br />
dunt jtbl conducibiiitis exifimabùt figgere qU^^<br />
perfifiere. Frequenter enim <strong>de</strong>fperatio irì^^<br />
gnuinrobur.additaaimo,nonminùsquai^<br />
!fpcsvi(i>oriac,DecctautcmGraìcos,legibus<br />
.ac difciplinisimbuto«> ctiam m bcllis mer<br />
miniflö<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
»ìniÌTcclcmcntix : Barbaric« fcrftatis eft.<br />
fteuirc in proftratos. Scd rurfus ita tcmpc-<br />
*anda eft <strong>de</strong>mentia, ne nobis fit exitio. Fit<br />
«nìm non raro, vt hoftis fÌ4gam fìmulet, vt<br />
""edintcgratis viribus. acriorinfurgat iavi-<br />
^orem.<br />
l?crcontanti,quamobrem hoftium^c^fo- 281<br />
cadañera fpóliare vetuiííct : %inquit, Strata-<br />
- dhtn/Polijj incumbHnt, fugnam negUgant j fed gema.<br />
P^pertatem vnà cumo^dme feruerit. Vt vir ille<br />
f^picnsvbiquc ciuibus fuis metuit àdiui-<br />
, tanquá A fonte plurimorum malorum:<br />
q^um apudiiomi-num vulgus nihil expeta-<br />
^urauidi^ij, quafi in his fint pratcipua felicitati<br />
s hu ma nac p r^xfi d i a. 7 aliflratagcmate v-<br />
^^ yj.^l^nhrydates quofise aéierfum ¡Romanos:<br />
LYSANDER.<br />
Lyfandcrpreciofasveftes,quaSrDioiiy-282<br />
"WS ad filias i pfius mifcra\,nonacceoir, di- Mo<strong>de</strong>rig<br />
ceas : f^ereor, ne his Arnica tttrptsyiaeantur. ti.<br />
^It^t.Lae.z^ feq<br />
^ y > quum aliquanto poft ii<strong>de</strong>m Dio- 285 '<br />
nyíius iph mififiV^t ftolas duas., iübcns vt v-<br />
Qui? mmcrctdiix: IpfA, inil,<br />
'ehuet-.it.iq^ accehit ambas&abijt.<br />
viro T eft imitandum , nec<br />
hor i nec aliud ab<br />
tinf. , praetcrmali-<br />
h 5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
284 Is quum cgrcgius fimulandi artif<strong>cx</strong> ciiafiiTet,<br />
ac <strong>plcraq</strong>ue,. qux crudclitcr & auarè<br />
<strong>gcrebat</strong>, calli dis fucis ornarct j iuftum no»<br />
aliâ re quàm vtilitatc, & honcftum conv<br />
Vtltitas modo mcticns : fatcbatur quidcm , vervta."<br />
virttfte tern mendacioprafiantiorem r.jje^fedvtriufjuedt^<br />
fotior. gnitatam ac precmm yti/hate ceHïmandam.<br />
ucrtit vir improbus Philofophorum dog'<br />
ma,, qui quod honcftum cft , i<strong>de</strong>m tolunt<br />
vtilc eifc : hie quicquid eflc vtilc, i<strong>de</strong>m duccbat<br />
honcftum.<br />
285 Ad cos vero , qui ipfi probro dabant,<br />
quòd pleraquc doloac frau<strong>de</strong> gcrcrct^no»<br />
ralàm virtute conficeretj hac parte Herctfle<br />
generis authore indignus: ri<strong>de</strong>ns dixit*'<br />
Faß e, rbi quod yellet non aßcquf rctur leonis exuuiu^f^f<br />
thi yuLp'tnum appLicandum eße ; Senti ens,quod<br />
honeftis rationibus non poflfet cffici ,<br />
frau<strong>de</strong> dohfqucperficiendum. ^<br />
286 Rurfus alijs, ilh vitio vertcntibu«, ijuod<br />
fcedcra,
Pcrindc quafi vi rem gcdlíTct, gloriam<br />
auciipans mendacio.<br />
Cum Argiui dc ditionis finibiuambigc- ^gf<br />
fcnt cum Laccd3cm©ni)S, aflcuerarcntqj fc<br />
luftiorem habere caufam : Lyfandcr ftrido<br />
/7oc,inquit,/«/'mor eftyis optimi <strong>de</strong> fi- yioten-^<br />
nibtis di¡pmat. Ab acquo & bono vir iníolcns ter.<br />
vim prouocauit.<br />
AdBoBotos ancipitcs, ncc huic nec illi<br />
partiaddiaosj cùm per illorum confini»<br />
«cevctitcr , legatos mifit, qui percontal€ntur,<br />
^tri^m reBis an tnflexühafíis per iUo- .<br />
^^^agros proficcfii<strong>de</strong>beret ) Significans, fiue<br />
amici client Bceotij ;fiue inimici , nihilo<br />
«imùsfc cccpto itinere perrcaurum: nifi<br />
juod per hoftium agros iturus eCct ercdis<br />
^^«is, ad propulfandum fi quis obfiftcret:<br />
P^f amicorum inuerfis,veluti ncmini noci-<br />
«ürus Hoc diaum nonnihil refipit indolis<br />
^acoRicac . qu¡ „cc iiiimicis fuppl<strong>cx</strong> c«c<br />
^^^¿f^'^^ccamicisgrauis.<br />
Mcgatenfi ciu
124 APOPHTHEGM.<br />
Icpus confpicetctur <strong>cx</strong>citatus tranfilirc<br />
Solerter. foliam ; l>{onpf*<strong>de</strong>t, inquit, ó Spartuniyhump'<br />
m'idifornudan ho fies, quorum motnibus ob ipfb^<br />
rum igrjAUtam leporex indormtunt Ì Cafum fortuitiim<br />
folcrtia ducis torilt ad animum ad<strong>de</strong>nd<br />
um mi I iti bus.<br />
-292 EidcminSamothrace oraciilum conAilenti,<br />
facerdos iuilit, vt quod in vita maximèfccleratum<br />
commififlet.diceret : Ille la^<br />
ConfiJJto cerdotem rogauit: f^trumhoctm an<strong>de</strong>oruff^<br />
libtrn. iujjufacere oportet f Q^um facerdos refpon-<br />
. diflet : dcorum iuiTu : Tui^iturhinc dtfie<strong>de</strong>,<br />
. nc dtjsdicamfipercontentur. Hlc cuique liberum<br />
eft, vtrum malit laudare animum ab omni<br />
fuperftitione liberum^ an pj-u<strong>de</strong>ntiarn»<br />
qui fenferitfacrificiiucum, hoc agentis,<br />
<strong>cx</strong> confcientia criiuinis haberct ulum obnoxium.<br />
Mos cratLacedaemonijsj nihil aggredì<br />
nouxirei, nifi confiiltis <strong>oraculis</strong> : at<br />
Lyian<strong>de</strong>r, quum nulla religione teneretur,<br />
nihilo iecms hinc quoque folitùs eft<br />
'.vitijs honefti fpeciempetcrc> tametfi pa'<br />
irum fucceifit.<br />
2-93 Interroganti Perfae, q u a m R e m p u b . "la-<br />
Trtcmta xime probaret.^ , inquit, ;« ^/^.t/ori/^'^<br />
-pirtmis. yiyisac m^ticuLfifis congrua ttnfqjie redduntur*<br />
Senfit virtutem inuitari praemijs,<br />
<strong>cx</strong>citnri i.rnominia. Nimirum hoc elt.qw^'^<br />
apud Homeru ftomachatur Achilles:<br />
honoris habcri ignauis ac fortibus. Ha ic»"<br />
® tcntia<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
tcntia non folùm habet locum in Rep. vc-<br />
TÙm ctiam in priuatis familijs.. Sunt cnim<br />
hace duo praecipua ad conícruandam cu-<br />
»uflibet oregis difciplinam.Honos enim nò<br />
iolùm aht artes, vt habet prouerbium ^ vc-<br />
"•um etiam virtutem. Nec tam refert, mo-<br />
'»archia fit, an ariílocratia, an <strong>de</strong>mocratia,<br />
^i^ aliqua Reipub. forma ex his temperata :<br />
quàm vt in quacunquc gubcrnatione difcrimcn<br />
habeatur publicum,inter viros vti—<br />
*es RcipublicaE,& iuo viucntes abdomini..<br />
, Cuidam apudLyfandrumiaÄanti,quòd 294<br />
upturn öclaudibus vchcrct, & aduerfus obtreaantestueretur:D«3,inquit,?wi7;^^^<br />
^^'rnri ^, tacenuítis ambohm, tamen crrth noni homtmb.<br />
^terfit ignauuf.rter adUyorcmjh-tnuus. S enveram<br />
virtutem non cgere laudibus hunianis,<br />
cum ipfa fecum ducat fuam lau<strong>de</strong>m<br />
«c <strong>de</strong>cus.Caetenim qui nihil gerunt pr^clai»,his<br />
opus eil prxconibus.<br />
Ad quendam, à quo cotiuicijs impetc- 295<br />
oatur : ^/c,inquit,0 amtcuLe:dic dtc^ni- Mu<strong>de</strong>rà^<br />
.fiquá tw^m anmum mails, qwtm te.<br />
^'^^pltniu,valeos exonerare. Ingentis aniargutnentum<br />
, ne ira qui<strong>de</strong>m dignum<br />
^«tvVtlo cuminprompm cf-<br />
iam T.vfandro, 296<br />
ucrf^ A ^ocictate belli nata cífct contro-<br />
«wuaiAgcGUus adijtLyfandri domum,inquifi-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
126 A P O P H T H E G M .<br />
ottifiturus fup CI hac re literas, quas LyfaU'<br />
<strong>de</strong>r apud íc dctinucrat.Rcp^ritautera pr^tcrca<br />
librum/Lyfandro confcriptum dc wouaiido<br />
Rcip.ftatu,quòd oporteret rcguum<br />
ab Eurytiontidis «5c Agi<strong>de</strong> abiatum (nam c*<br />
his tantum famiiijs fas erat creare reges ) in<br />
commune poneré, ac regem cligi ex optimis<br />
: quo vi<strong>de</strong>Jicet hoc honoris <strong>de</strong>cernerctur<br />
non his, qui genus duxiifent ab Hercukjfediis<br />
qui tales eirentvirtutc,quali$fuif-'<br />
ict Hercu es : quandoquidcm virtute »non<br />
eneris commendatione, 6c illc ad diuinos<br />
fonores iubuedtus eft. Hancorationem Agefilaus<br />
nitcbaturapud ciucs euu!gare,cupiens<br />
per eam often<strong>de</strong>rc, qualis ciuis clanculum<br />
fuiíTet Lyfan<strong>de</strong>r j non fine cahimnia<br />
corum, quiLyfandro fauerant. Sedfcrunt<br />
Crati<strong>de</strong>mj qui tum inter Ephoros primàJ<br />
tcnebat, vcritum ncletì-a oratio perfuadc-<br />
Tct, reuocaife ab co confìlio Agefilaum, ac<br />
dixiíTc: nonfolùm non cflc rcfodienduBi<br />
Lyfandrnmj ícdipfana potius orationem<br />
cum ilio <strong>de</strong>fodiendam, quòd callidè 5c ad<br />
pcrfuadt-ndum accommodatè compofita<br />
vi<strong>de</strong>retur. Hoc fadu dcclarat Lyfandri pcrueriam<br />
ambitione,qui nihil intentatum rcliqueritad<br />
regnum adipilccdum : fed i<strong>de</strong>m<br />
.argiiit Agcfilai modcratione, qui priuatani<br />
Cmultatcm pofthabuit vtilitati ^^^<br />
mi hubmt in ^¿eßl^o ifedaltter nurrdtur.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
CactcrumqwiiiJinm iUius nuptiaspriùs297<br />
ambicrant, mox poll obitum cius, v]uòd<br />
^pcrtus rfìit pnupcr, cas rcculabant : ijs<br />
Ephori dixcrcmuldam, eò qmd quemaim- Seum.<br />
eße cre<strong>de</strong>ntescoluermt, amdun iuHum 4C<br />
f^^bum expaupertate agmmm con: emneret.Hoc<br />
Vtapophthegma non eft, ita falubre eft <strong>cx</strong>-<br />
^"^plum feucritatis: quòd admoneat , ia<br />
^Oiuiliandis matrimoni js magis fpcclandana<br />
virtutem , quàm cenfum : eofquc<br />
pérfidos & inconftantes clic amicos, qui<br />
^^»citiam commodo metiuntur, cuius Ipc<br />
^cmptà protinus reccdunt ab amicitia.<br />
^ illud nos admonct, honcftius effe<br />
Uma,quàxn pecuniaditcfccrc.<br />
N A M E R T E S.<br />
Namcrtes, quumlcgatione fungens, à<br />
g^odam cius gentis , ad quam erat mi (Tus,<br />
»catus pracdicaretur j eò quòd multos ha-<br />
I2S' A P O P H T H E G M .<br />
impune maledicere nihil mah commcritis«<br />
Ibid. (¿T'feq.<br />
300 í<strong>de</strong>m percontanti, quarc Lacedacmon'i<br />
comamac barbam aIerct?^o«;4w, inquiO<br />
hie trnatfis > quiwi fit homini omniumpulcherrt'<br />
mm ACpropriii4ynuílo confÍAt impectio.<br />
3011 Cum AtKenienfis quidam dixiflct : ni"<br />
miumioNican<strong>de</strong>r, ampledtimini ociumi<br />
n q u i t , f e d mn qHemAdm^du0<br />
roiyqmeunque modo mbis parareßu<strong>de</strong>mm.Scti^<br />
fit, ocium honeflis rationibus partum no«<br />
cflc rcpreh'endéndum : fed eos vitupcr'^<br />
dignos , qui per fas nefafque fedarentur<br />
ocium: Ocium nutem Athenienfis dix»^'<br />
non excrccre fordidas artes.<br />
Z'E V X I D A M V S.<br />
302 Zcuxidàmus,cuidam percontanti,qu^n*<br />
ob caufam Lacedapmonij leges <strong>de</strong> fortitudine<br />
citra fcrip tum feruarent 5 acnonpotiùs<br />
dcfcriptas tra<strong>de</strong>rent iuuenibus leg^n^<br />
das ? Q¿*oniam,\ n q u i t.aßuefaci endi funt,rt p^f"^<br />
cLarugeflk ponús.tjuÁmfcriptis mundant. Iii<br />
tÍ2C genus cfl, <strong>de</strong> fortitudine Vhiiofop^^"^<br />
rum more difputarerfed protinus faí^is eX^<br />
ercenda virtus,qu^ paucis dogmatibus tradi<br />
p^tefl:.'P/w.Lrtc.<br />
303 Aetoio quodam díccntc; quòd qui<br />
dcrent probitatem cum fortitudine coniungerc,<br />
i;s beliwm t/Tet poriiis<br />
fer <strong>de</strong>of,in(]uii,ßtdhf4 mm yit^potior eß^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Corr<strong>cx</strong>it L acon didum Actolt. Non cnim<br />
öptandum bellum : fed ncc in bello ncc in<br />
pace libcrtatcm tucri licet, nifi mortis tcriorcm<br />
abicccris.i^ii/.<br />
PANTHOIDAS.<br />
^anthoidaslcgatus,miirusin Aftam,o- Jo^<br />
ftcndcntibusipfìmurum probe munitum:<br />
"^or <strong>de</strong>os, inquit, ó hojhes, bellum concUue m»-<br />
^^ernnulbid:<br />
Wem quu in aca<strong>de</strong>mia Philofophos au- J05<br />
aiiTet multa <strong>de</strong> virtutc diíTerentesiintcrrogatus,<br />
cuiufmodi vidcrcntur ciufmodi fcrmones<br />
f ^dcdmd, inquit. quàm froh ; Sdse.<br />
fyorjus inútiles y obif,qui tUis non ytimmh Salse<br />
V^ti^git mores Athenienfium, qui virtutcm<br />
naberentinlabris,noninfaais.<br />
^AVSF. NIASPRIMVS.<br />
... ^^iiíanías,Cleombroti filius, quum De- ^^^<br />
<strong>de</strong> Ínfula cum Atlicnicnfibus habcrcnt<br />
controuerfiam, atqj inter <strong>cx</strong>tcra diccrcnt:<br />
il^od ex more regionis ncque mulleres in<br />
"^lula pdrcrcnt, ncqj mortui fcp elircntur:<br />
Y^omodo tgitur,\\\q\x\tyh.^ci)tfrda crit vobif^a^ Argute.<br />
qux ncquefuit quifquam -peíírúmynec fie-<br />
"»•«^e/i^.c'Argutc notauit ineptam Deliorum<br />
coi^luetudme, qui fuos in patria ncq^ nafci<br />
/^"crcnt viuo$,ncc humari mortuos-.quu vt<br />
ita nec regio, mater fit,t.ifi gignat:<br />
ii^T^ ^«^cm fit à materna pirtatc, nolle<br />
icpclmquos<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
307 C^m Afhcnicnfium <strong>cx</strong>ulcs horfarcfltur<br />
ilium, vt aducrius Athcnicntes moucret<br />
<strong>cx</strong>crcitum,diccrcHtquc ; quòd quum i**<br />
Olympijs prasconis voce pronuncinrctuf<br />
vi(ior,roli Athcnieni'cs ipfum rxfibilaflcnt;<br />
^ ^ ino.uitj/tfCflTWt w bene memm, quìà<br />
'/¿¿"/«roj credittsftliK wa/e/ecero f I nfign e mcr<br />
dcrationis <strong>cx</strong>cmplö, nihil tam atroci cotn^<br />
Ksoucri contuHìclià : at i<strong>de</strong>m iHgenijrrirè<br />
folcrtis, argumentum> quodadFcrcbatur»<br />
vclut inftigaturum Paufaniac animum ad<br />
iUfcipicjidum bellum, id in partem diucrfam<br />
retorqucrc. ^<br />
^ 308 Pcrcontanti,curTyrtxum poctamSpaf'<br />
s^r^iéiè, ciuem feciflcnt ? Vye quù, inquit, externi*^<br />
® ' nobii duxfuiJJ'e-vi<strong>de</strong>attér.VocXQC apud Laced^monios<br />
non crant in prccio,ncc hoc nomi'<br />
ncl^'rtaeuymeruit apud illos honorcnvfcd<br />
quoniara ftrcnuum duccm in bello pt^!'<br />
terat, putarunt cam lau<strong>de</strong>m patriae vindi'<br />
candam.<br />
309 Adqwcnd^im imbecillicorporc, tame»<br />
hortantevtcum hoftib. terra n^ariq} c^p^"<br />
Salse, riretur ; f^li, 'mcwinyigitKrpofim ^cßib.teipi'^^<br />
tflcn<strong>de</strong>rey quails fis qnt nobis beliandUsau: or ^<br />
Salsè riilr id id hort»intem nlios,in quo ipi^<br />
nihil opÌ5 .idfcrrc poflet.<br />
31Ä Qilibufdam in fpolijs Barbarorum dcprcciofas<br />
veftcs : Prafii^'jf'<br />
inquit, ipfos effe multi precij, ftàm foßd^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
pytciüfa. Gorr<strong>cx</strong>it íuorum admiratìonem<br />
eoí(juc ad vcrorum bonorum admirado»<br />
i^^m rcuocfluit^<br />
Poft viaoriam à Medis apud Plateas re- jn<br />
pörtatam,praeccpit fuis.vt apponcrcnt eoe-<br />
^^mPcrficam ,quam fibi Barbari priùs apparaucrantEa<br />
quum eíTct opipcra ac fum-<br />
P^wofa : LurcB, i^quit, eras o Terfay quyqnum Lepi<strong>de</strong>^<br />
'^mof haberes <strong>de</strong>lictof i Ad n<br />
^Hnauleam.<br />
I^AVSANIAS ALTER.<br />
1 aufanias, PHftonaílis filius, cuidam roganti,<br />
quamobrem apud Spartano?nefas<br />
««ctvllam priicarum nouare legum?<br />
y y ¡.cgibus conuenit autoritas 'mhch- autori^<br />
^tequ"^^ ^«»»»Wí^íW in leges. VlutArch. Iute. ^^^<br />
refl^/riii^P'^^'^S«'' quumTegex lauda- 31^,<br />
f^V^accdaemomos, cuidam dicenti : quin<br />
»gUurmanfiftiSpart«,fcd.fugercmaluifti^<br />
L X<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
i ^ X¿tfcmant, inquit, nec medict apud fanos, fed A"<br />
^^ pud(t^rotos'verfari-folent* SalÌìflìmc conuiciu<br />
exilij rctorfit in Tcgcaten, quod cius pentii<br />
corrupti mores cgcrcnt Spartana diiciplina.<br />
514 Alteri pcrcontanti, quo pafto poffcnt<br />
Vuxbo' <strong>de</strong>bellariThraces? Sh inquit, quiyiroptm^<br />
nuf, ^fi' ^^^ ducem <strong>de</strong>legerimm, Admoncni»<br />
plurimum ad vidoriam momenti ciTc in<br />
imperatore. Qucmadmodum in omni negocio<br />
magni refert, qualcs fint quibus gcrendx<br />
rei creditur autoritas,<br />
Mcdicus, qui inuiiebat Paufaniam, dicc-<br />
Medich ^at,nihil habcs mali: 2^nennn,iiiQUÌt,teme''<br />
nacen- Hocipfiim, quòd nihil habcba«<br />
temptà ' ^^^^ a<strong>cx</strong>reptum fcrcbat medici^»<br />
/ ' vtcos ^©losiudicaretpro^pcrácflevalctU'<br />
sdinc, qui medicis non vtercntur. Id vt perpetuò<br />
verum non fit : tamen extra controucrfiam<br />
eli, maximam malorum partem^<br />
medicis proficifcij vcl quia fint imperi«'<br />
vcl quia negligentes , vcl quia ambicio««^<br />
quacftuve conupti.<br />
316 Cùm ab amico argueretur,quòd <strong>de</strong> mC"<br />
dico quodam male Ìoqueretur , à quo<br />
vlla re laefus cflTct, nec cuius fcciiTct pcricu-<br />
JfeacO' \\xm:Sifkci£em, inquit,<br />
TU ojòr, yiuerem,<br />
3^7 Medico cuidam, diccnti Paufaniae,ad fc^<br />
ncautcm pcrucnifti ;<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Werfico non fum vfuf Mcdicus <strong>cx</strong>iftimabat arti<br />
fuae dcbcri, fi cui contigiiTct fcncda : at illc<br />
credcbat, vix vnquam ad fcncdutcm pcrtmgcrc,qui<br />
medicisvtuntur.<br />
^Hm vero medicwn cenfiùatoptimum, fú no 31«<br />
ßneret a:groíoxextabefcere Jedquampnmum je- MsdicM<br />
í'Winhumanior quidcm vidctUT hacc fon opttmtis<br />
lentia : fed tanica à Socratis ooinione non quu.<br />
^ultum abKottens, qui vult admoduovva-<br />
«tudinarios, nec vlla la <strong>cx</strong> parte vtiles Reiaequo<br />
animo dtbere è vita <strong>de</strong>ce<strong>de</strong>re;<br />
• ic tamcn vt nemo fibi vim adferat, fed ho-<br />
>^citis adionibus immoriatur. Certe non<br />
y parct,quid magnifaciat, quum quatuor-<br />
medici multo tempore immodicis<br />
»niipendijs adnituntur,vt anui iam prxmor-<br />
^acvitam in vini altcrúmvcmcnícm protcrant.^<br />
Quid cnimaluidagunt, nifi quòd<br />
fua mortem reddunt loni^iorem, quaii<br />
noe cuiquam fano fit optabilc,diu mori. At<br />
yirifapientcs mortem inopinatamac brcucmmdicarum<br />
optimam.<br />
I^ABDARETVS.<br />
i «daretus,cuida diccnti,magnü cfle nu- 3i9<br />
^cru hoftiü : r^we,inquit,glm£refere* fwnW.<br />
"^'^^T^niamplures interficimus, Quod alter<br />
ver?. • ^ ad perfua<strong>de</strong>ndam ignauiam, illc<br />
reo ^ calcar fortiùs agendi. Eo<strong>de</strong>m telo<br />
fati« » quicunq; difficultatis cau-<br />
Mwnc dchortantur ab honefto.?^/í#í.i4C,<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
320 I<strong>de</strong>m conipcÄo quodä,qui natura mol'<br />
:lis,tamcnob humaaitatcm laudabatur à ci-<br />
Decori, uibusidixit, yiros qui muLìerumfimUesfinf<br />
•portere laudare, nec mulieres qua yirorum ßtf<br />
Candor*<br />
Senfit,aliud dcccrc bonum virum,aliud bo<br />
•nam muliercm ; ac pro muliere in virum<br />
transfigurataaccipit ncccilitatis <strong>cx</strong>cufatiojicmj<br />
in viro <strong>de</strong>generante in muliercm »uliamrecipit<br />
<strong>cx</strong>cufationem. Ita non cadcJW<br />
Jaus <strong>de</strong>cora principi eft quaeplcbcio,noi»<br />
cadcm magiftratui quae priuato.<br />
21 Quum in treccntorumviroru ordine*»<br />
nó cUetadfcriptus ( qui lionos apud Spartinos<br />
primam dignitatem obtincbat) J^"<br />
pulfiis difircfilt hilaris ac ri<strong>de</strong>ns: reuocantibus<br />
autcm Ephoris.quid^ ri dcrct percon-<br />
trecentot hSeat dues multo^me meltores, C^HÌ^<br />
hoc pecore magis Philofophicum ? NeC<br />
molcftè tulit rcpulfam, ncc quaeftus cft<br />
Bphorof um iudiciojfcd plus voluptatis capiebat<br />
ex publico Rcip.bono,quàrarcnru-<br />
JUS erat ex honore impetrato. I&i
Primus omnium rcgum Laccdcmoniorum<br />
Agis didus eft, & hoc nome inaliquot pofteriorcs<br />
dcmanauit. A*is autem diftuni<br />
«iis impcrantem. Ihd:PlMt.&feq.<br />
Qi*um patronus quidam ridicula loque- 32 j<br />
^cturm caufa , Pliftarckus interpellans il- ^<br />
lum dixitj l^mcAHtbis, AmÌ€€,perfem$TÌfHdi' SmluU^<br />
dlare'^nt quemAdm^dmm fti Ajftdtti fdlfftrt-<br />
^^ exercmtfiAUfhita fium, iu tu fia€ rldioé-<br />
^ ^ Scniìt vir cgrcgius, raris lapiibus dan-<br />
^amciTc vcniam : caeteru quum error tran-<br />
^'^J^ibitum & coafuctudiacm.fit imme-<br />
^^cabilis. Expedir autem hacPliftarchi in-<br />
J^rpcllationc amicos crcbriùs pcccates re-<br />
, ne pcccandi colligant vfum, & vi-<br />
^ümtrtmfcatinnaturam.<br />
^uida referenti, ipfum à maledico quo- 32f<br />
«am laudarii DemrorM€\xit,nifiMÌiiUidixit '<br />
y ege^fiAtn <strong>de</strong> btnt loqui pojjtt<br />
»w«e.Non <strong>de</strong>leaatus eft vir gencrofus lau<br />
^«•quac à viro illaudato pròficifccbatur.<br />
p L I s T o N AX<br />
^liftonax, Paufamae filius, quum rhetor 325<br />
Mumam Atticus Lacedacmanios dixiffct inhU^'<br />
inquit, Gracomm foli ni--<br />
4 fgbi^ édiQ^tH mali. Lacedaemonij<br />
i 4<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
malum <strong>cx</strong>iftimabant,quicciuid non facefC^<br />
ad cfEcicndam ciuitatc mcliorcm.P/«f.Z.4^<br />
POLYDORVS.<br />
326 Poljdorus, Alcamcnis fìliusjn cum qUi<br />
GmiTQ' cciTabat minitari hoftibus; mie/^'"<br />
sì» inquit. te maxtmam ytndtBit partem jru/hf<br />
confumereì Qni ftatuit inimicum vlciíci,iTií^<br />
nis nihil alitiS cfficit,nifi vtpracmonito ini"<br />
mico fibi minuatlaedcndifacultatcm. Fortium<br />
autcm virorum cft, male facerc ijs<br />
malo dignifiint,nonmaIcdiccrc. TlutM^*^<br />
^ & fequent,<br />
527 Cùm in MelTcncnfium rcgioncm cdü-<br />
T>\ßmu^ copiasjroganii cuipiam^num aucrfu^<br />
Umtr. iratrcs effcnr pugnaturi ? inquit,/è«'*''<br />
earn agrorumpartemprßficiJcmHr, fnondt^^<br />
fortitò diuifa eß. Elufit pcrcoJitatorcm, dii"'<br />
nìuIansconfiHum. Sit hoc quoque excfnplum<br />
celandi propofitum , fi quem<br />
pias lárdcrc.<br />
.328 Cùm Argiui, poft illam trcccntorum<br />
gnam, rurfias cflent praclio fiiperati :<br />
' jp olydorum adhorta ban tur, ne cam opp^^'<br />
tunitatcmpracteriret, fed aggrcflus holt'U<br />
muros ciuitatem illorum caperet : id cnin^<br />
fadu forc ftcillimum, quum interrc^if^^*^<br />
ris íolíc mulleres eficnt relíquac. His in huc<br />
Mo<strong>de</strong>ra^ refnondit modum : Mihi pan Martis aleàr*^<br />
bellantes <strong>de</strong>mncere honefium eß: c^teràm qt^^<br />
frd agri^pugndrim, rrbm yelle capere non ari^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^or effe iuflum, Siqm<strong>de</strong>m hue y etti agf^s receftu-<br />
'^f^,non'vrlfem9ccupAturus, Yir <strong>cx</strong>ccllcntis anc<br />
cum hoftibus quidc putauit agendum,<br />
fecus quàm poftulabat aequitas : quu<br />
dominum vulgus fibi in hoftcm putct liccjc<br />
omnia,in tantfi.vt fi dc frigido oppidulo<br />
conccrtatio, viftor <strong>cx</strong>iftimct fibi ius<br />
^"c,rcgnum vniucrfiim vifti occupare. Illc<br />
ctiam turpe fibi iudicabat bcllarc cum his,<br />
guibus <strong>de</strong>crant paria ad bellum prxfidia.<br />
Tsli« cnim vidoria nullam habet virturis<br />
laudcm,fcd crudclitatis crimen.<br />
^«rcontanti, quidcflctin caufa , quòd 329<br />
spartani in bello fortitcr fefc pcriculis ob-<br />
*icercnt > %oMwm,inquit,d»CMrewerm d d - Sapihtr.<br />
^^^•^ntpotíüs quàmtimere. Rencrcntia cum aconiunda<br />
eft: metuimus autem ¡líos<br />
^aximc, quos odimus. Rc^iùs autem fuo<br />
^ungitur officio, qui <strong>cx</strong> animo facit, quàm<br />
qui metu mali. ,<br />
P o L Y c R A T I D A s.<br />
i?olycratidas,vnus cum caetcris mifllis O- 53«<br />
ratorad duces regios, quum in terrosa rejur<br />
J ytrum prmatim vcniffcnt an publicè<br />
^»Ui? lyetramtH,inquit,pubUchßn minus, .<br />
S ^ ^ Pii candoris in patriam in<strong>de</strong>x.<br />
Si ceffilfct ex fcntentia leoatro,ojoriam vo-<br />
^DatRcipub. cedcre:fin minis, ignomi-<br />
Ä f f r ' non pcrtincrc.<br />
i 5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
S OB B I D AS.<br />
Sœbidas, cùm ciTcnt Laccd«monij in<br />
^ pugna LcuÁrica Martis alcam <strong>cx</strong>pcrturi,<br />
cuidam diccnti, hicdics dcclarabit virum<br />
jfrgute, bonum : TracUrtiSy inquit^ie/? qttïf9j]i( <strong>de</strong>*<br />
cLi^rart virum bonum incolumem.VrdíCTíf^tns in<br />
co prxlio, plurimos egregios virosTortitef<br />
occubituros, quos ipfcpatrise maluiffct incoi<br />
urnes.<br />
332 I<strong>de</strong>m, quum eiTct loco iniquo, príEtcrca<br />
nuJlamhabcnteaquam,obicàksab hoftib.<br />
timi<strong>de</strong>, dicitur itafaSlufcum ho/itbttf, vt ets terrant<br />
hello par tam ce<strong>de</strong>rentypmiUtes rnà cum ipfo è<br />
cino fonte bibijfent, Nam cum fontcm hoftc^<br />
•bfe<strong>de</strong>rant. I£io fx<strong>de</strong>re congregatis ad fefuif<br />
omnibus, poUicitm eft, fe daturum eius regionii<br />
imperium eiyquinmbtbijjet. Vorrò cùm nemo fitti<br />
temperaretyfed béiffent omnes, ipfe poftotnnes<br />
iiejèendit infontem\^ atjua conff>erfuSy hofiibi**<br />
9ttamnumprafcntibut abijt, acregionem occupa<br />
mty-vt qf^folut nonbibiJJet.Eodt ftratagcmatc<br />
& <strong>cx</strong>crcitû à fitis pcriculo libcrauit, 5c ho-<br />
^cm elufit, <strong>de</strong> rc^num fibi vindicauit tol^'<br />
rantiâ. Non crat obftriélus inimicis ex<br />
dcre, quia non omnes cum ipfo bibcraiit*<br />
ncc milites fcfelljt, quia ncmopr«tcr ip"<br />
fuma potuabftinuit. Quòd fi hoftcs vo^<br />
luiifcntad arma currerc, iam nzùns locum<br />
pu^nsB commodiorem, ac fonte potitus,<br />
ficilcpotcratiliis ciTcpar.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
TÌLECRVS^<br />
Tclecnis ipíí nuncianti,patre dc co malè 53J<br />
loqui: 2iifì,ìnc\uìt,ilUdtceH(ùtmefetybAHdjua^ Ptè in<br />
diceret, Maluit in fc transteirc c\ìì^2m, f^trem.<br />
quàm committcrc, vt pater qáicquam teurere<br />
loqui vi<strong>de</strong>retur. Habes « pictatis fiicmodcttiae<strong>cx</strong>empla.T>M.L
fxHck etiam Legtbtu eBopus. Sen fit nimiruftti<br />
pleraqiiemala exmultiloquio nafci.Laconibusautempeculiaris<br />
erat breuiloqucntÍ2í,V¿ut.Lac,(^feq.<br />
338 Alteri percontanti, quam ob rem Lacc'<br />
dxmonij virgincs nudas producerent<br />
publicum,vxores vero tedas? ^ontamyii^'<br />
quit, ytrgimbm mariti fìmt inuemetidiy yxoriS<br />
tero jeruandoe ijsjm easnaSli fiim.UüC fpeftabateaconfuetudo,vtnec<br />
puellis dccflcn^<br />
mariti : nec contaminarentur matrimonia:<br />
praeter aliarum gentium confuctudineni»<br />
vbi virgincs vi<strong>de</strong>rinefas clU vxores ocuU^<br />
hominum exponuntur.<br />
339 Seruo cuidam, audaciùs agenti cum ip;<br />
Mo<strong>de</strong>- iratus eß'emy mauit^occi<strong>de</strong>remte. Adcò<br />
tétte, putabatnihii reftè dici ficriuc ab irato ,vt<br />
ne in feruum qui<strong>de</strong>m animaduertere vo^<br />
Juerit commotion Geminnm piane apep^^<br />
thegma refertur <strong>de</strong> .Archita.<br />
340 Interroganti, quam arDitrarctur optim«<br />
Sapiéter. Rcmpublicam?/» inquit,/»/«MW* dues <strong>de</strong><br />
ymute inter fefi <strong>de</strong>eertant eitra fedittonern- I**<br />
plcririuc ciuitatibus certamen eft <strong>de</strong> op*'<br />
bus & honoribus : dc virtute qui ccrtcrtt<br />
pene nulli. Q^uanquam hoc quoque certamen<br />
<strong>de</strong> honefto <strong>de</strong>bet haftenus ferucrO<br />
ne prorumpat in feditioncm. lam cmi^<br />
non eft concertatio Tirtutis,fcd ^rwfj^*'^'<br />
nis. Qui verá Yirtutcpr«ditu$ cft;nihii<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
nifi vt profit Rcipub. Atfcditio prac-<br />
fcns venenum cft ciuitatis.<br />
.Percontanticuidam,quam ob rcmom-^^j<br />
*^»um'dcorum ft^ituae apud Lacedaemonios<br />
Poncrétur armatae? I>ieyìn(\uìt,prol?ra,qH^ ob Oóum.<br />
tdcluntur in hommes, ad<strong>de</strong>os rcferantHziuHtnés<br />
nifi armati <strong>de</strong>os comprccm^<br />
Eo commento ciuium animis banc<br />
opinioncm infigcre ftu<strong>de</strong>bant,dijs gratam<br />
Clic fortitudincm , inuifam ignauiam :fi-<br />
*^uiquc iuucntutem armis fcrendis <strong>de</strong>bcaiUiefcerc,<br />
quo fimul 5cminùs indulgc-<br />
«•cnt <strong>de</strong>licijs, ÔC vtiliorcs bello eua<strong>de</strong>rent:<br />
" "creligionis qui<strong>de</strong>m causa fiis eflct<br />
arma ponete, cuius obtentu fcrè<br />
folct ocium ÔC luxus ia ciuitatcs<br />
irrcpcrc.<br />
?<br />
LIBER<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
H T H E C M.<br />
LIBER SECVNDVS.<br />
L A C O N V M A L I Q ^ y O T<br />
ccimviKMif apophthcgmata.<br />
AMIORVM Icgatis, proli-<br />
ÍÍHH*^ xiorè vtcntibus orationc,di'<br />
l&^y^ xcriit Spartani<br />
obliti ; pojhremá. non intcllexi'<br />
I míis,quiaprima no meminimuf*<br />
VlutZacon. rna cumfeq,<br />
2 Ad Thcbnnos item, qui dcquibufdarn<br />
pcrtinaciùs cótradiccbant: G;7orm,inquiút,<br />
aut minm habereJpirituum, autfltif yirium.<br />
3 Lacon quidam fcn<strong>cx</strong> interrogatus,cur<br />
LÍBER IL<br />
nùs abfurdum fit, c|iiàin hominem qui na<br />
cfuriatad ccrtum cfcarummodQ compcU<br />
Icrc, nifi quòdaltcrius ablurditatcm <strong>de</strong>iiatconfuctudo.<br />
Recitato quo(i fcripfitPmdarus, Grecciac 6<br />
fulcuTìcntum cflc AthcnasjLacon dixit:rw- Ub$rfi<br />
turam G» étcÌAm.fi talifulturd nneretnr, Taxa-<br />
VitAthcnicniiummolhoié,qn^ poeta cl
Vulgaris qui<strong>de</strong>m,fed frigida<br />
cufatio eft : infciens feci. Vigilandum erat,<br />
ne quid committeret impru<strong>de</strong>ns.<br />
10 Alius, quum in peregrinatone vidiíTct<br />
Stucrè, homines in fellis curulibus fe<strong>de</strong>ntes:^¿//V|<br />
inq uil,ví in talibm fe<strong>de</strong>am fellis,yn<strong>de</strong> non liceat<br />
affurgere feniori. In his enim icdcbant <strong>de</strong>licati<br />
porreáis cruribus, ac coclum immincs<br />
capit^prohibebatexiiirgere. Apud Lacedxmonios<br />
vero íccluserat, iuuenemnon<br />
aífurrexifle feai.<br />
Il Chi), quondam Spart« pcregrinantcs,à<br />
ccena vomuerát in Ephororum curia: <strong>de</strong>i«*<br />
ctiam in fe<strong>de</strong>s,in quibus fe<strong>de</strong>re ioletEph^<br />
ri,ventris onus <strong>de</strong>iecerant.Ac primùm qui'<br />
<strong>de</strong>m actis inquifitio fafta cft, quínam hof<br />
dcílgnaflcnt, nc fortè ciucs ciTcnt.Vt vera<br />
Licemia. compertum cft fuiffc Chios, edixcruntj/í^<br />
Chijspermitiere rt agant intemperantiüs, E*^<br />
ccllentium virorum cft,negligcrc cituwic;<br />
liam,quac à palàm improbis proficifcituO*<br />
quibus etiam laudari turpe eft.<br />
Alius quidam Lacón,quumamygíl^J**^<br />
Lepi<strong>de</strong>. ^"P^o ^cndi confpiceret ; Suntneh^^<br />
^ inquit,w* Upi<strong>de</strong>siC^^a nihil intcreifct<br />
terfiliccjöc duram amygdalam. AdcòL^^<br />
con <strong>de</strong>liciarQ erat rudis, vt nefciret fub g^'<br />
mino cortice latere nucleü.Etapparct,ho<br />
genus arboris non quibuílibct rc^ionibü<br />
fuiifc roolum j quando Plinius dubitai, a<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
«tate Catonis fuerit ii\ Italia.<br />
Alius, quum iti lufcinia plumis reuulfis ij<br />
minimñ reperiílet carnium : Vox, inquit,fw loqus»<br />
eterea nihil. In eos dici potcft,qui prx- citas.<br />
tergarrulam linguam ac magnifica Yerba<br />
nilìil liabcnt..<br />
Alius quidam,quum\idcrctDiógcnem^ 14'<br />
cognoincnto Canem^in vehcmcnti frigorc<br />
ÄAtuan) acream ampleAent?, rogauit,num<br />
algerct?aio negante, X^rfi^^^MnquitLa- Argute.<br />
con, magíH fach} PHilofophus gloriae mancipium<br />
hoc ipfum exiftimabat magnificü^<br />
qu d fic habcrct corpus ad omnes miuriaá<br />
durauim.vtin riaore frigidaeftatuac coplexu<br />
fcrre p oíTet- a'Lfqj dolore.Id Laconi nihllo<br />
pulchrius vi<strong>de</strong>batur,quam fiquis in-<br />
«ftaie fimilc quippiam amplcftcrcturnulloiuo<br />
iacommodb.v<br />
. .Qi^idamMctapontinus Laconi,ob^i¡ci
<strong>cx</strong>cipicn$:/'Äfcor,iaquit,^tii-iWfr» nuilus eß an-<br />
J'er'.i qmifiücnenpoßjt,luxe, dcrifit homincni»<br />
Quum Thcbani, dcuiftisapud Lcuftra 21<br />
Laccdaem«nijs , ad ipfum venilfcnt Euro-<br />
tarn,& quidam gloriabundusdixiíTctj ybi<br />
nunc Lacones? Spartanus quidam ab illis<br />
cap tus:2\(o;í ad(ünt, inquit,rf/íoy«Á ros hue non Geni^<br />
•»»em^e/w.Nc vidus quidcm & captiuus po- rose.<br />
tuit obliuifci indolisLaconicae , ncc tulit<br />
Viftoris iadantiam. ^<br />
Athcnicnfibus, quu tradita ciuitate po- za<br />
ftularent,vt Samum tantum ipfisrclinqHC- .<br />
icntjita refpondcrüt Lacones : Hoc tempore, ^rgutì.^<br />
reflñ non eflis, alios habere foftuUtUMtvd^<br />
natttm cft prouerbium:<br />
^^Jemetppfum non habet, Samum petit.<br />
Lacones ciuitatem quandamarc{eqHaqHamabolebÌ6,neque<br />
l^àHtrtes tuuenum cofew. Vrbem infeftam ap- rosh<br />
pcllabant cotem iuuentutis, quòd per eam<br />
lüucntus acuerctur ad bcllandi peritiam.<br />
Laccdacmonij non pr^ficiebant pxdo- ^S<br />
"»bas,quipm,ros adludam<strong>cx</strong>crccrcntj vt .<br />
vittutis cffct certamen , non artis. Vndc<br />
k 2<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Lyfandcr ìntcrrogatus, quopaSh à Charontt<br />
yiéhif ej]et}rcfponàit,yarto artificio. Non <strong>cx</strong>iftimabat<br />
ca gcns,in cjuauis re fpecioiàm ti^<br />
fcvi¿loriani,qu3: callidis confilijs contigii^<br />
fct,potiìis quàm animi corporisq^ie robore.<br />
Ars autcm omnis, vt à naturali fimplicitate<br />
rcccditjita dolo affinis cft'..<br />
25. Philippo,quum pcrucnifll t in agros La*<br />
Lìbere. ccdarmoñiorum,fcripí]írctquc,vrK/Í?;ÍTP/ZÌÌ<br />
ipfumrenire hofietriyAn anticumi rcfp ó dcruat,.<br />
T^utrum.Vmeo verbo abfolucrunt fcntcntiam,quod<br />
eratvirorum iortium..<br />
•7 LaconesIcgatuni) qucm ad Antigonuni<br />
Demctrij fìliurc m'iferat,quoninmacccpcrant<br />
quòd Antigonumappcilaflctregcinj»<br />
tatium. ff^uLEia\'unt'^ quamuis m arvutnapenmiaveém^<br />
numfrumenti mj nguks.ah ipfi repot taretT^ntus<br />
erat apud »llbs legum rigor,vtnec tan;<br />
to benifTcio fubleuaia inopjanb illis venia'<br />
imp.'nairt:, vt vnius voculàe gr.itiam facc^<br />
ren r p ro fp CT è. 1 OGA ti c n e p exi u N ¿ì o<br />
28 (/Im i mpn b us qw cL^: hi Jin, emlam diy op^^<br />
Fa^um *.ttwam y tf¡am qmdm jcníenuam af prdarf^nf-<br />
Jèdxo qui ciiyerat amato, alteri<br />
moyibm eat^dtm fcntentiam'tabneiunt. Aàco<br />
in Kepub. nihil honoris h^ìbcndum p"'*'*'<br />
ruftthis, quiflagiriosè viuercnt: ciwtor^^<br />
mutarunt, ne cflct <strong>de</strong><strong>de</strong>cori Rcipublicafi<br />
coniìlium non reieccrunt, no ob priuatnni<br />
ignomiuiam publicam vtilitatcm neg^'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^iíTc vidcrcntur,MefM/wíhuf/íf (¿r^.GeUiiU'<br />
Cùm duo frAires inter fe dtjjtdtum haherent, 29<br />
taccda-monìj mulFiam dixerepAtri,quòdfiliort^ 'P.tte^^<br />
dfcorduiii[di]JimulÀJ]etA\i\xcn\b\ìs ignofccn- profiltQ<br />
ISO A P O P H T H E G M .<br />
hadcnusvt dfprchcndi turpe cflct; quum<br />
viuam vuJpccuJain, quam fodales erantfurati,<br />
fibi ab eis tradita feruaretj veniflcntq;<br />
qui cam pcrdidcrat inquirendi gratia,vul'<br />
jQrther, peculam fiib veftcabditam tene bat. Cact«rùmquum<br />
efferata bcñia latus pucri vfq;<br />
ad intcftind cro<strong>de</strong>ret, diífimulauittacitus<br />
ne pro<strong>de</strong>ret furtum. Mox vero quu digrcíílslilispucrividiflcntquodaccidcra^,obiurgabant<br />
illum diccntcs.-praeftitcrat apcrire<br />
vulpcculam,quàm ad mortem vfquc cc<br />
lare. 7^quaquam,inq\ììt,imòfraflatdoloribi*^<br />
immori a ^ m hoc not a traduci,-vt ob moUictefn<br />
dicar Lucnfecìffk titam rgn$mmiofam.Qv} d abfolutius,<br />
fitam fclicitcr natis ingcnijsacccffflctPhilofophia?<br />
Qmim quidam forte obuij Laconibus<br />
dixiflent.'fortunati cftis ó Lacónesj na mO'<br />
dò hinc abicre latrones: T^ow worein quit,<br />
" Znyal um (üc cnim illi Martern vocant )<br />
tUipotiùx fortunati funty qui m nos non tncìdi^<br />
rmi.Adcò gcs ca gcrcbatánimos ad ©ffini*<br />
impauidos.qua: vulgus hominu formid^?*<br />
Laron qiiidá intcrrogatus,quid artis<br />
Cene- rct>I>^^,inqnit3c^f. Ea gens ncc difcipl»***^<br />
rosi, Philofophorum,"nec opificijs exercebatur}<br />
tantum inuidis animis libcrtatcm tuc^'<br />
tur^ncchominib. nccvitijs feruire docili'-<br />
5Í Puer Spartnnus, captus ab Antigono rege,<br />
ac fub hafta vcnditus^in <strong>cx</strong>tcris omni^*<br />
quarcufl-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
quaccuftquc putabat ab ingenuo dcccnter<br />
neri poíTe, obfequés erat ei qui ipfum fuctatmercatus<br />
: caeterCim iuflus adfcrrc matulam,<br />
baud fuftinuit dicens : mnfemiem.<br />
At quum inftarct herus,puct conicenfo te-<br />
^o dixit : Senties emnfmodi mercatum fece-<br />
^i^>nioxjí4cfej€ è fiéUrm pnecipìiem <strong>de</strong>ditac pe^ tormer^<br />
»"W. Captiuus eflfepoterat,feruilia facerc<br />
poterat, ac fernet in libertatem morte<br />
®ffcruit.<br />
Alter quum vcn<strong>de</strong>rctur,rogatus à licita-<br />
^í>rc,crísne frugi fi fuero mercatus > Utiam-<br />
J^^onfittrisrturcAtm. Ne fortuna qui<strong>de</strong>m<br />
lermhs docerc potuit illnm feruilia loquiw<br />
eniin natura probus eft, vbiqj apnd<br />
probus eft.<br />
Alter quidam captiuus quum ven<strong>de</strong>reac<br />
pracco diceret,fe mancipiui» ven<strong>de</strong>-<br />
Jce/e/?e,inquit,»o» tu dices capttuumfì^on<br />
PMduit dar«conditionis 5 fed puduit tituli<br />
teruihs. Tantus erat libertatis amor.<br />
Lacon quidam.in clypeo pro infignigeìcns<br />
mufcam, eamque non maiorem vera:<br />
quibufdam irri<strong>de</strong>ntibus , dicentibusque,<br />
id ftudio feciffet quò laterct: Imò,<br />
^^W^ytfimcm^ieuus. Tam enim propeaece^ SalsK<br />
j . Vi ah ipfis infigmemufìnodifit yi.<br />
« f r » Salfiffimi couicium ianauix veriitmarguinentum<br />
fortitudinis.<br />
^Cctemonius alter, quum fuper coui- 59<br />
k 4<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Scttere. vium cflct illata lyra : T^n efí, inquit, tacomcum.nugari,<br />
Longc diíTcnficns á csctcri5<br />
Graecis , quibus nullum conuiuium fuauc<br />
vidcbatur abfquc muiica.Id Laconi nuga^<br />
lcvidcbatur,quilautius exiftimabat,hone-<br />
Ais ac fcftiuis fabulis côdirc compotationem,<br />
quàm inani lyrac ftrepitu.<br />
40 SpartanuSrinterrogatus,num tutum cíTct<br />
.Argute, ad Spartamiter inquit, qnalióeò <strong>de</strong>fcendas.<br />
TS{Am leones illuc eûmesplorant, lepore^<br />
AUtem in ymbraculU ,yenainur. Significauit y<br />
nec fcrocibus acviolcntis eflc tutum prO'<br />
ficifci Spartam; ncc'mollibus.& cifemi'<br />
-natis; quòd hoftilianimo illuc proficifccn'<br />
tes male acciperenturà fortioribus; <strong>de</strong>li'<br />
catos homincs.illic.J&on iinecent lafciuir^<br />
in tenebris.<br />
In luûâdi genere, quod illi Chirapflani»<br />
^ appellant, quum is, qui collum altcnus vf'<br />
ecbatfruftra,prçtcrqi legem paljcftr« pul'<br />
larct Yndicpic,& in terram <strong>de</strong>trahcret,<br />
flcaquàm corporis víribus <strong>de</strong>ftitucrctur,<br />
qui inhaercnti /ce<strong>de</strong>re cogebatur,brachiun*<br />
^ vrgentis momordit: cumq; alter diccrc^<br />
Argute, mordisco Laeonfoiminarum more. T^n, inq«^^'<br />
Vt.fólerterobicílamigí^^'<br />
uiam dctorflt in lau<strong>de</strong>m fortitudinis ? Nid'<br />
lum enim probrum apud illos dctcftabi"<br />
lius, quàmmuhebris imbccillitatis argui'<br />
Jure autciafe inorfuhberauit,quipr»t«j<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
iuj ccrtÄminis vrgtbatur a^viÖo.<br />
Claudus ad btllum proficifccns, quum<br />
abalijs ridtrcriir rT^ö^/io/^vjcj^^/i^/ewii^'jinquit,<br />
fedqwjiibffjUnfyiocnmj; m a<strong>de</strong> meantur.<br />
Alms facitta pcrcuflus, <br />
^mdam,Lampen Aeginetam cffcrciiti 45<br />
»^lcUccmpracdicanti,quöd praediues vi-<br />
®c»>atur,multorum nauigiorum dominus:<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
154 ^APOPHTHEGM.<br />
Ifrguth L:icon,7^hU,ìtiquit,mororfeUàtaiem<strong>de</strong>funU<br />
btispen<strong>de</strong>ntem. Cùm omncs diuitiae Cunt in<br />
manu fortunae j tum eac pra;cipuc,quas ncgociatorcs<br />
Gommifere nauibus: ruptisfunibus<br />
fequitur naufragium,& liinc merciü<br />
omnium interitus.VndcPhilofophiis quidam<br />
Ìntcrrogatus J rtrum putAretmaiortmef"<br />
[tnimerum-rmorummmmmrum ? vicifsin*<br />
rogauit,wro loco haberetnauiguntesi quòd hi<br />
vcrfantcs in fummo vitae difcriminc, vix cffcnt<br />
habendi pro viuis.<br />
Qui dam Laconi dixit: Mentirk. IHc coit^<br />
j^ghth tra : I^mtrum, inquit, liberi fimuf 5 alij rtr^<br />
mßyeradixerinh rApnlmu Nihil commot"^<br />
eft Lacedaemonius j fed atpox conuiciu>®J<br />
clufit ioco,obitcr taxans maledicum,qu»d<br />
ipfc non cflct Laccdaemanius, atquc eb id<br />
ncc liber. Porrò ferui fi quid fallantmcndacio,loris<br />
emcndantur.<br />
47 Alius, quum vellet cadauer ftatuercrc-<br />
Äum, nec id poffet cfficcrc, quii nihil noU<br />
feciflct : Ver louem, inquit, aliqmdmtusßf<br />
portet, SufpicatMs cft Lacon, autaniman^/<br />
aut genium malum latere in cadauerc. SO'<br />
lent enim cadaucra in rogo creda poni*<br />
48 Tynnichu» Thraiybuli fili) mortem P^^J<br />
Tynn^ quàm forti animo tulit. In hunc hoc faÄ*'<br />
chuf,^ cft epigramma;<br />
Fornttr* E.xanimk Vitanen d^eo^Thrafybidt^iredifÌh<br />
Septem €X ^rgitM v9ilmra/kH4 genns:<br />
^dtttf^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
'*Aòierfa oftendis tamen ommayfangmmUnta,<br />
Remira rogé miañas Tynmchn: hac femw*<br />
'^l^rentHr timidi,mi infletus hnmabere fiti;<br />
•Qw ^fatre hoc veré dignw esy^patria,<br />
Quum Alcibiadi Athcnicnfi balncator<br />
plurimum adminiftrarct acjuac: La ou id Mctbi^<br />
m g/?,inquit fplus djua tn- <strong>de</strong>i, ^<br />
^^tt, quéifi non puro, Jedrthememer fordido. Salse.<br />
fcommatc notauit Alcibiadis vitam,<br />
ȕulta infamia contaminatam.<br />
Philippe regi Maccdonura,qu«dam per 50<br />
*«crasimperati,rcfcripfcruntLaccdacmo- Vhilip-<br />
: Dequihtunobis fmpfifíi,n9^- Ad proli- pus reM<br />
regis epiftolam vnicâ fyllabâ refpoa- ^acedo^<br />
: quani grandibus htcris pinxc-www.<br />
*«rant, vt <strong>cx</strong>plcrct i^ftum cpiftolac ípatiü i E/Ì hoc<br />
«mul ÔC gentihs brcuiloquctiacmemores, m p/jì-<br />
^mlitaefortitudinis. ^^Ifho.<br />
ï^urfum,quumPhilippus in agros Lace- 51<br />
««Hìoniorum duxiíTct <strong>cx</strong>crcitum, resqj m<br />
«o cíTct ftatu, vt probabile cífct eos ad vnü<br />
oirncs intcruuros : rex dixit cuidam Spar-<br />
^^tx.^idnuncfacietis lacedamon'ijf At illc :<br />
nifi quòdfortitermoriemur^y Fortiftrl<br />
^and%nosfi>Li Gr^corum liberi efe, ncnalìjs<br />
parere didtctmtis. Kemo feruire cogitur, qui<br />
paratus cft. Quàm dulce bonum eft<br />
»»crtas,quae morte emitur : qua mifera re«<br />
^mitus,cuinaorsantcponitur'Quidigitur<br />
«Ctu dKcmus his cífc , quifc fpôtc dcdût<br />
in<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
)I56 AP OPHTHEGM.<br />
incamferuitutcm, vn<strong>de</strong>ncc dato peculi®<br />
polfunt redimi, nec gratuita manumiíllo'<br />
ne liberarli<br />
Poft Agin bello'fuperatum, AntipatrO<br />
poftulanti obfi<strong>de</strong>s pueros quinquaointa,<br />
iteocUs. Eteocles, quitum Ephoru agebat, reipoiv<br />
•di t : Se pueros non dAturum j neJiltcenterrisif"<br />
fent y fierent indóciles patria difciplinoe yitaj, ne<br />
dues (jui<strong>de</strong>m ejjent : caterum Jènesac mulieresfi<br />
duplo numero daturumX<strong>cx</strong>ùm Antipatro,dira<br />
minitanti ni acciperct poftulata., populibere<br />
^ ^^^^ refpondit ; St imperas acerbtor^<br />
" money faciUùs moriemur. Hunc animum in V-<br />
;no alteróueciuium reperire, fortaiTe non<br />
ita magni miraculi éiTe vi<strong>de</strong>atur : in vniuer^<br />
fo populotantumieile^onrerifum, prodigiofum<br />
eft. Hoc exemplo fimul admoncmur,quanta<br />
follicitudo <strong>de</strong>beatur aerati tener«<br />
ad probitatem educanda : quandi<br />
licentcr educatos iuuenesilli nonputarú®<br />
kabendos pro ciuibus : perin<strong>de</strong>
viri multi ccflcrunt illi locum. Id faÄum><br />
Ì[uu castcri Grxci,quotquot adcrant, plauucomproba(rcnt,patriumq,<br />
morelli lupra<br />
»"odum collaudaiÌcntjScn<strong>cx</strong>,,<br />
Goncuticns canasq; gcnas 3c tcpora cana,<br />
Acfufislachryjiìis :Me74miferiam, inquit, rt Salse.<br />
^Jnnes Gra:ci norunt qmdfithonefÌHm ,fed eofo»<br />
ti -ì^tunmr Lacidamomj..<br />
Sunt qui narrcnt hoc i<strong>de</strong>m accidtllc A- 54<br />
tnenis..Quü enimagerentur Panarhcnxa,.<br />
Attici fcnem ludibrio habucrunt, inuitan-<br />
^s^ tanquam admilTuri j cactcrùm vbi vcniflet<br />
nonadi-nittcntcs.. Verum iam perarnbulatis<br />
ferè omnibus, tan<strong>de</strong>m ad Lacc-<br />
15^ APOPHTHEGM.<br />
55 Mcndicus quidampctijtaliquidáLac(V<br />
Arguti, ne; at illc, qu d, inquit, <strong>de</strong><strong>de</strong>re, magis esfu*<br />
turmmmdicus : verùtn tfiiiis frobroj^ yitm tufi<br />
fi4H autor y qui tihìpnmM <strong>de</strong>ét, tej-, fecit inerte*<br />
56<br />
Apud Laccd^monios probro dabatur mC'<br />
4licitas,quòd & ocium odiflcnt, &minin«o<br />
ciTont contenti. Benignità« autem in mendico5<br />
fpccicm habet magnx virtutis; Cd<br />
capiorum hominum bonitasalit plurimorummalorum<br />
luxuriofam ignauiam.<br />
Laccdaemonius vi<strong>de</strong>ns qucndä dijs corrogantcm<br />
; ISlihil, innuit, moror<strong>de</strong>os<br />
firnpxi4periores, Hinc Iiquct,vctus clu fub<br />
57<br />
obtentu rcligionis <strong>cx</strong>crcert mcdidtatem'<br />
quum plcrunq^ tali collega titulo non i»?'<br />
rcndancur diuis, qui nullius rei Ìlnt cgcni ;<br />
Ìed improborum luxuiaclibidini.<br />
Alius quidam, quum adulterum apn®<br />
Mo<strong>de</strong>ta- <strong>de</strong>formem vxorem<strong>de</strong>prchcndiiTct ì Mifef»<br />
^è* inquit, fUte tibt fuit neceßitas ? Primùm hj^<br />
5g<br />
cditum cft nobis mo<strong>de</strong>rationis <strong>cx</strong>einpl}^'<br />
Quis fibi temperet in adulterum <strong>de</strong>prch«'<br />
fum .^Hic potiùs vi<strong>de</strong>turmifertus homin»^'<br />
qui graui quapia nccelfitate vidcrcturb«^<br />
compulfus, vt cum <strong>de</strong>formi rem haberct.<br />
Ncqi enim vcrifimilc erat, adulterúvolijP''<br />
tatis gratia fefc in hoc difcrimcn coieci»^'<br />
Ahus, cum audirct rhetorem magno^<br />
Uquact- fcrmonis circuitus conncftcntem : Ter<br />
uu. nimos,iñ^MÍt,fmtsfini homo, fut<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
. habìAt argummtHm, tamen egregie rohit lin*<br />
Z'^am. Lacedacmonijs nulla piaccbat orarlo,nifi<br />
brcuis & vera,ÔC ad rem feriam pcr-<br />
^incns. Proin<strong>de</strong> ridiculú exiftimabat,quòd<br />
®fator in fia© thematc tantam verborum<br />
^^piam profun<strong>de</strong>ret.<br />
Quidam profcaus in Laccdaemonem, 59<br />
^»»um vidiiTct honorem , quem iuniores<br />
praeftant fenioribus : In fola, inquit, Sparta Sene&Hi<br />
'^ped'tfif^^jc^g^ Paupertas onus mife- honoréíum<br />
5 5c vrane, vt ait Comicus : fi:d in hac ta.<br />
**^lcftiarum maxima pars eft, quòd homines<br />
facir etiam ridiculos, vt ait Satyricus.<br />
^»c inter incommoda, qüae fcrt «tas ingra-<br />
Jl^lccns, non minima pars cft, quòd fcnes<br />
contcmntuifimtac ludibrio. Proin<strong>de</strong><br />
^Parta vifa eft multi« honcftiÌGmum virtuels<br />
domicilium.<br />
Laccdxmonius pcrcontanti , qpd ipfi 60<br />
^acrcturTjrrteus poeta : Bonus, inquit, W ^r/fif^<br />
^pt'At^andos inuenumánimos, Q^éadmodum mlÌ4.<br />
^Uto mdicabat Homcri poefin inutile ciTe<br />
^cip.qualem inftituivolebat : ita Laceda:-<br />
^oni, non recipiebant poetas, qui blanda<br />
^»^r^ercntpotiùs.quam falubria.<br />
lab n ' Uborans ab ocuiis exierat 61<br />
ad nònulli dicerentj quo vadis fortlter.<br />
^'^^^^^ffc^usmodù.autquidfo^^<br />
cc^iè ho/iùgLadiumht^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
6z Bun's & Spartis Laccdaemonij IpontCprofcdi<br />
fuiitad Xcr*cm rcgcm PcrKuuiHr<br />
daturi poenns ,,quas I.accd^momj -uxta oraculum<br />
pchdcrt dcbebant, cò quòd oratorcs<br />
à Pcrfa milfos occLdiiTcnt. Hi quum<br />
vcniiR ut ad XcrxeniiuíTcrüt, vt ipfos q"®^<br />
cunq; modo vidcrcturintcrficcrct pro<br />
Tietasin ccdxmonijs. Cumqj rexadmiratas,&piC'<br />
fxmum, tatem in patriam , & jnimorum fortitudincmjiberaifet<br />
illos á poena, peteretqj vf^;<br />
pud fcmantrentv^íí/yo^wwíííí, inquit,^^^<br />
-viuere reli&à fratria patrijs^uf Ugihw<br />
quorum gratia tantum iter jufceperimus<br />
* ^Uà í«r/j'CaEtcriim quum* Indi mus, <strong>cx</strong>ercitu^<br />
Uydar- rcgij dux,rogans inftäretidieerctqjfore,<br />
in pari honorc habercntur cum his, qui<br />
ter regis amicos primas tcnebanr : hunc in<br />
modumrefpon<strong>de</strong>runtj FldcrenobU<br />
re quam ingens bonum ßt libertas^ quam<br />
fanití -vel cum Verfarum regno commutaretcod^m<br />
nobis propofitum eft <strong>cx</strong>cn®^<br />
plum pietaris erga patnam, conftan«'^^<br />
adamataElibertatiS}& animi mortis terror<br />
vacui. Caeternm Herodotus lib./.hos du^<br />
appelhrir;ri^í¿/^^í7k/^,i<strong>de</strong>ft, Spcrthi^n<br />
& Bulin.<br />
Laconem hofpes,quem p^'clic<br />
uerat.p'^ftridie ftragulis commodate fi*^^<br />
ptisfplendi<strong>de</strong> <strong>cx</strong>cepit. Atillc ftra^uh^^^<br />
cttlcatis áwwTrofur has hm neßor^js<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^ndomìre limit. Lepi<strong>de</strong> rifit ilioru morem, Lef idt,<br />
qui quum ûnt tenues, tamcn afFedantvijlcridiuites,<br />
corrogata aut códudàfupel-<br />
J^iHle: quod maxime folent in <strong>cx</strong>cipiendi«<br />
Jjöi'p itibus, in nuptijs, aut alioqui folennibus<br />
epulis.Porrò quum ineptum fit often-<br />
^»re tuas diuitias : quanto magis ridiculum<br />
^^.oftentarc fupellcailemalienam.intdr-<br />
^nm ab vfiirarijs fumptam?At Lacedaemouonfolùm<br />
oratoresreoum j vetùm ip-<br />
^os ctiam reges ad fua phiditia inuitabant,<br />
Ì^i^^'^^galitatcm fibi magno etiam hono-<br />
"íuturamexiílimantes.<br />
r^^s^quidam.quum veniiTet Athenas,<br />
V ^uletcji illic pracconcs, qui muriam pro-<br />
^ytcfcnt, c]ui obfonium, qui publícanos<br />
^ç/^^^'V^s.aliasqi parùm hon Jas funaio-<br />
Dr J'^^"^^»"cutui, neqî quicquam fibi tu|--<br />
• ^^^ reverfus cft in patriam,<br />
habere , quomodo le res<br />
Der ir^^^ ^^ncnis ? Omnia, inquit, honcifa: Ücentid.<br />
beri h T ^ ^ Î ? A t h e n i s omnia hain<br />
amk '^' nihil. Argutiadiaieft<br />
»»^ambiguo f.r./onis.<br />
fpond?r "''^"^g^tus dc re quapiam,re- 65<br />
x'flTctill ^^»^»^R^vbipercontatordi-<br />
LacQ ^^^ »sentiri : lSon
(6 VcncruHt aliquando Laccckcmonvi ad<br />
Lygdamin tvrannumjcgationc fun<strong>de</strong>ntes:<br />
fcaquumillc vari/s caurationibusícquC'<br />
ter diftuliíTct coUoqitcndi copiam,tan<strong>de</strong>m<br />
jioíl omncs <strong>cx</strong>cufationcs dicìnrn eíl : ill^i^<br />
parùm firma cíTc valetudine, lèd l.ingucr^<br />
nonnihil. Legati rcfpondcrunt: Ter louem<br />
non temmm hue cum ilio LuEiaturhfedcoüoquU"<br />
turi. BeJIè taxaruntBarbari rcgis fàflum ac<br />
<strong>de</strong>licias, qui quamuis friuola dccaufarc$<br />
Tcrias omittcrct.<br />
^T (^idamfacrisinimuirusLaconcwJ^<br />
gauit,quid fibi confcirct maxime impiè<br />
¿him per omnemvitam ? Stille /^ocjinquitf<br />
dyfcusnt. Quum inìtintormagis vrgcrct,diceretq3,<br />
omnino profetas neceíít cft :<br />
con viciiTimrogawit, rtrum, inquiens,o^p*:<br />
tet me tiòt dicere an <strong>de</strong>of q uum ilié rcfpOnd 1 f"<br />
Ìctjdco: Tuergo.,inn\iit, hincfece<strong>de</strong>^yt^^<br />
lidicam.<br />
Alius Lacon quidam, noaupractcrici^<br />
jnonumentum,quum fìbJvìfus eñctvidcrc<br />
^ fl. fpcürumj accurritlíinccátraicaurus,&'?<br />
SHfeìjìi' nitens : mefugis, inquit, amm»<br />
moritura ? O mcntem vere lìbera omni for-<br />
^ ' mídine.quaíncc laruarum ac Icmurum oc-^<br />
curfu tei teri potucrit/<br />
€9 Lacon aJius,quum voto fé obftrinxiii^^<br />
quòdfc dc Leucitepra-cipitcm daret<br />
fccaditnuiatcjn, Ce confpcaà altitud;"^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I LI ^ R II.<br />
f«^ aucrtit. Id quum illi probri gratia ob-<br />
'iccrct: 7>(onputarem, inquit, iUt-poto maiore Lepidi^<br />
"^oto opus effe, loco cluiit inconftanti« for-<br />
^^^inisqi crimen. lEtcnim qui facinusar^<br />
^"mconcipit ammo,priùs adij5optare<br />
^oct animum fecinori parcm.<br />
^ Qv^dam inacie, quu» ftriftum iam en- ^^<br />
in hoOem ciTct intixuTUS quoniam<br />
"iterim fignum datum cft reccptui canens^<br />
^^n mfixit^JRoganti verb cui dam > cur hoin<br />
poteftate habebat, non oc^<br />
^«JlTct ? ^uomam, inquit, n^ltta e/iparere Belli (ùfi<br />
Excmpluaa ottima.-<br />
^^^ciphn;». militarista qua (immane) quanrecciTcrunt,<br />
qui fub belli titulo mera.<br />
non lictbat fcrifim<br />
Ì ^^^tubadcaiflct fignumicadcmi<br />
cr,
154 AP o P H T H E G M.<br />
72 Actoli, quondam ingrcfli regioncml'^''<br />
conicam,abdnxcrunt quinquaginta ícruí''<br />
rum millia : vndc Lacon quifpiam fcni^^^<br />
fcftiuitcrdixiflcfcrtur: MAgmbonc fuertf^^<br />
hojies Lacom<strong>cx</strong>yf^amtAnta turbi UuAxtmt"<br />
75 Mos cratapud Laccdcmonio$,vt rex hoftcs<br />
aggrcdcrctur , pracccdcnte quopi*'"''<br />
gettante coronam, qui in ccrtamine vi^^^<br />
aliquandotuliflct coroaam. Quum ig'^^<br />
Lacon quidam in.Olympijs magnam<br />
niac vim rcfpuiftct j led ,mu\to cum fuào[^<br />
<strong>de</strong>iefto acíuerfario coronam tuliflct<br />
dam dicenti- quid cmo/umeud tthi ad/erf<br />
Genero- f illc ri<strong>de</strong>ns.&alaccr refp^''^<br />
^^ dit :\y
Liber II. 165<br />
Jnpibigao : nam Olympus mons eft, ¡n quo<br />
luftris peragcbâtur Ol/mpica ccr-<br />
: ÔC pro coclo accipitur.<br />
fuf quidam pacdagogus,pucri cura<br />
quum interrogarcturj quid cíTet<br />
> Eßßciatn, imbuir, ythoneBk<br />
^^"ftHryturpibiifofendamr. Nihil cfEcaçius<br />
citât em, quàm amare virtu-<br />
f.^P^'^^-'^'ius quidtî ¡nterrogatus,quid con -,<br />
jE^^^'^^vnli tatis puerisadhibiti pxdagogi?<br />
"^Îh^ dicebat, ftbiÎHcUndumefftlaté- yi<br />
Vtiid^ Ar * verereHtur ^ yïmperare fi<br />
Íu^ci I T a i e s cnim iî quid laudanr,<br />
^^^^.^^ànt; non metu aut adulatione,<br />
yt piuT creptdifyprtcatus efty 7«<br />
ïctiir ^ illi raaffnum preca-<br />
ìiitcrrum^ I-accdaemonij fermonem<br />
qugd e^r« • Qf^tius eft beneficium,<br />
^ ^^wciuiaturab ۥ qui confert. N^m<br />
1 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
A P D P H T H E G M.<br />
qui quod larwiuntur <strong>cx</strong>aggeraiit( qui<br />
rlfqi mos cft ) bona grariae partem amrttu?'<br />
Xi LacydcsArccfilai familiaris, Ccphi"'<br />
crati crimcn laefae maicftatis <strong>de</strong>precanti,<br />
uà cum rcliquisamicisadcrat. At quum<br />
cufator anniilum <strong>cx</strong>hibcri flagitarct, p^'<br />
quem coargui potcrat : isquc tlàm in tcf'<br />
•Tam dcmifiifct, Ltccy<strong>de</strong>sfemienipe<strong>de</strong>imf^fi*^<br />
$extt. Tnficiatus eft igitur-Ccphiiicratcs/^<br />
^bfolutus. Mox reo mdicibus,vtmt)s eft»?'<br />
g?ti gratias; quida è iudicú numero qui<br />
dcrat, iuíTIt vt Lacydi quoqj gratias agcr«^'<br />
;t2 , Arcefilaus, quum ardcrctpodagraeíí^'<br />
loribus, eumqj Carneadcsinují7ílct,atq^<br />
<strong>cx</strong>irct triftis: Mane, inquit, Camea<strong>de</strong>;<br />
mmiUinchuc oftenfis pcdibus^<br />
pecore. Scntiens,pc<strong>de</strong>s quidc doJcrc/1^<br />
.animum dòlorevacuum effe.<br />
tjfCEDjíEM^mwummfiìmta,<br />
.<br />
> Ad publica couiuia ingrcdientibuí, fl^<br />
«atu erat maximus,fingufis oftendébat ro^<br />
iSihniÌH, rcs,dicens : per hos nuUut egredimrßrmo*A ^<br />
moncns, nihil cfTutiendumjfi quid libcrj^^<br />
didum ciTct in conuiuio.'Hunc met^^<br />
ñhuitLycuTgw, PluUnßit.Lacon,<br />
mo precio erat ius, quod illi nigrum app<br />
lantjadco vtfeniorcs hoc contenti non a<br />
il<strong>de</strong>rarem carnes^ fed cas iuuenibui cc
: Dionyiius,Siciliac manus,dicitur hugratia<br />
coqiium cmiilc Laconiciini, cicj,<br />
"^audaiTc, vt fibi hoc ius appararct, nullis<br />
P^fccns impcndijs.Qu^od vbir<strong>cx</strong>goiftaiTct,<br />
?^difplicuiirct,<strong>cx</strong>rpuit. Turn coquus, W,<br />
y^quitjiiif, oreyjftmendum e/i^po/ieaqHÀmte ^^^^^<br />
fcttmuis hoc narratur à M.Tul.Tufc.au^ft.<br />
hocvarians à Plutarcho, quod fcn-<br />
^^^Uum Sparta hiphidiitjs cctnamjfe y^ràca^<br />
"^"^^gaJJ'efiBi mgrttm PUMÌÌM, qmdcotna caput<br />
"r^^fUcmjJt. Turn qui illud coxcrat rcfpotal^<br />
* ^irum fiéjpUcuijfet, condimen-<br />
^ ^ m r ' Ac Dionyfio rogate,quae tanaùE<br />
•^^oryinqìììumvmatufudor.curfiés<br />
»/«wcj ,fixis : hU enim rebusLateda'<br />
/¿iti.<br />
^'datnonijpo/ieaouam mo<strong>de</strong>rate biberunt,<br />
dbpjue tada: non<br />
cftilhsadlumcincc(icrc,ncc hac<br />
vu ncc ilia 5 quò confucfcant in tcncbris ^<br />
tcrd»^' & intrepi<strong>de</strong> ire. Win- '''<br />
tcrdum ;n bcllis vfu vcnit,vt neceiTc iit,<br />
ci/cie^^w : wcc mi^ Thilof -<br />
¿»•oj profefjoresy auam ipfosli-pha ru-<br />
ne cruditio : be^JikaniC.<br />
rum ej]e Ubo^<br />
Mac a n i ^ ^ ' i f ^ ^ ^ '"ori.<br />
^«ngftt^mn^ gli^ ^ Romanomm<br />
1 4<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
16S A p o p h t h e g m .<br />
quidam^quiFhilofc^hos Grecos rrbcpC'<br />
pulerc 5 quòd curioíis difciplinis aucrtcrct<br />
luuentutcm ad ocium & ignauiam, rcddcrcntqi<br />
ad diflcrcndum quidcm iníírudof,<br />
ad gcrcnda vcrò Rcipub. munia iuutilcs.<br />
Qujd illi dixiíTcnt,fi Sophiífarfi pryphoí><br />
fi Nominaliü öc Rcalium fi^igidiffimas argutia«<br />
audiíTcnt ?<br />
5 Terfeuerahant ahfqut tumiis^reHem tmcáfri<br />
Vrugatì- dcnpicntes 3 corporii?iis fquaiidi j quippt d bdtir.<br />
neis ynguemisferi in totum ab fi mentes.Icilio<br />
talcs facili inuadit, tum inopes, tù dU'ros:<br />
nccmalisartibiis cogcbaturrcm quXrcre,qHÌ<br />
tam paruo contcntiTunt* H»c Lar<br />
ccdaemonii, qui nec Philofophorum dog'<br />
mata,ncc Chriftum noucrant.'&noirpudct<br />
ROS dcliciarumnoftrarum? ^nachwitof so-<br />
Camus,qui quatuor veftibus contenti funt-<br />
6 luHenes yerò gregatim ac turmatim dom^^",<br />
Trugali- jupraßbadas {hcrbiegenus ) ifidormientcs, qucruntur ob duriciem<br />
fibi dolore latera ?<br />
7 .Amare puerorum indoLem 5 qui probo<br />
yi<strong>de</strong>bmtHT} permfftim illis rrat j cMert^rn<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L 1 B 1 R IIturf<br />
if mum habeUtur,quafi corf ur adamd- ^mor<br />
retur potiùs quàm animus. J^òd fi accHr<br />
/««tf ejjet y quòd parùm honeHMn.cum lUis ha-<br />
^^^Jfet confmtudinem j i$f9r omnem y^tam infaerdt,<br />
à publicPi honoribusji^mouebatur.<br />
«•c noR folu in pueris,quorum «tati conialcns<br />
lex pcrmilit grlndioribusamarcifcd<br />
«^tra tttrpitudinem , locum habct : ycrùra,<br />
ctiam in coniugibus : non cnim rcftc amat<br />
^^«m, qui corpus amat potiùs > quàm a-<br />
^oj^erat, n ado/efimfiJ f^opiam.abituri a 8.<br />
f^f^ffbu^injerrogarenfur,quUreniid^ ad quid}.<br />
^^^^*"9féatHrautem,quyyelnonreJpon<strong>de</strong>retper- ,<br />
^"^^^^nUydutf ittQias caufasredtaret. SenioTyqm Sapien-^<br />
^^^obmrgdratadolerceniemtpfo prafente <strong>de</strong>lrn^ ter.<br />
magno<br />
^cnto. puc^orum^ errata imputantur i|S,,<br />
qpor«m partes craat,cavcl atccrcvcl coriigcrci.Simulautcm<br />
magna ncccffitas haocbatlcniorcs,ncquidieilibusadolcrccntibusp<br />
rjiter <strong>de</strong>corum committcrcnt.iiam,<br />
^^af^ntc obiurgarent iuniorcs > fi ipfi Tc-.<br />
«^«scffentobiuroandi?<br />
bat ^^ <strong>de</strong>prehenfut fuijfet, is coge- 9<br />
aram quondam, qua erat in yrbe, circum- Ca^lgj^<br />
interim in tp(um compofi- uo*<br />
fm cmtrt i «juod nihil ^liud erat, «^uàm fc-<br />
I i<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ipfum fuá vocc obiur^arc. Ingenui pudore<br />
& laudis amore meliùs ducuntur ad Iionefta<br />
: virgis aut flagris caedi, feruile eft.<br />
J^in ¿r ille W9J erat j yt iuuenes ncn'/olùm<br />
fuos quifque farentesreuererentur y hisjuedtSio<br />
asßdientes eßent : yerùm^viaì» yt omnes femore^<br />
yererentur^tum <strong>de</strong> yia ceaentes,tum è Jèdiòtfraf<br />
furgentesy atpnetereuntlbiis^illis taciti qtuetiq-,'<br />
tCentrnté- Qua re fiidum eft, vt quifque, non quemnitas.<br />
admodü fit in alijs ciuitatibus, in proprio^<br />
modo libfros,feruo$ac poíTefllones autoritatem<br />
haberetj verùm ctiam in amicoru<br />
acvicinorumlibcrosac poflíílíoncs, perin<strong>de</strong><br />
ius háberet atqucin fua propria: vt oinniaquam<br />
maxime inter fe communiter<br />
habcrct,ac aliena quifquc non áliter quin*<br />
fua curar«. IntellexeruntllJi, quantam vtilitatem<br />
haberct communitas, non ada¿bi><br />
fed ex mutua bcncuolentia proficifcens.<br />
C^iod cnim à Pythagoraproditumeft»^'<br />
fnicorum communio eße omnia ; id illi volebant<br />
inRcpub. fua quàm latiifimè patere. Omnes<br />
enim ciucs inter fe amici funt : multo<br />
magis omnes eandcm prófeflì rcligioncm*<br />
Poftremò, inter omnes horaincs,ob hoc<br />
ipfum quòd homines funt,interce<strong>de</strong>re <strong>de</strong>beret<br />
mutua bcncuolentia.<br />
^jj Caiterùm, puer abs quopiam cafìtg^ttU, ß<br />
quereíam adpattem <strong>de</strong>tulißet ; turpe eratpAfrf f<br />
ßhoG ahdi(9 non iternm filiumtmtndaßet.<br />
' quid«»»<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
qui<strong>de</strong>m ex inftitutionemaiorum habebat<br />
hanc <strong>de</strong> Ce mutuò fidudam,vt credcrct,nc- napne^<br />
minemeÌTe) qui cuiufquamliberiá,quosrí)r«wí.<br />
quifqj pro fuis habebat, quicquam imperaret<br />
inuoneílü.'Prima jetas,quoniam nontìum<br />
fenfit-quid turpe, quid honeftü, verberibus<br />
eget. Solent autem pueri à prxccptoribus<br />
ca:fi apud patentes qucri, <strong>de</strong> cru<strong>de</strong>htate<br />
eorum à quibus caftigati funt. Ea<br />
rcs quoniam minuebat aliorum feniorum<br />
autoritatem, banc fencftram occluferunt<br />
libcris fuis,vt omnium feniorum eadcm efict<br />
in pueros autoritas,quae patribus.<br />
furantHr iUk fHm-ettamex tfcnlentii qmc-iz<br />
pojjunt, éfctntes <strong>de</strong>xtre imponere yeL dorindUigentiùs<br />
fuaferHamibus. De-<br />
P^éhtnfopfxttA eraty yapuUre & ejnrire. Datar<br />
jnim illis cocnaperquàm tenuis, quò dum<br />
»^opteingenio <strong>de</strong>pdlunt inopiam,cogantttr<br />
audaces eífc & càllidi. Hoc crat, cut ci- Vuranik<br />
ni inopia premerentur : quin eb id ctiam ttrs.<br />
aabatur illis Vìé^us exiguus, vti confucfcc- %<br />
jcnt. nunquam expíen ad fatictatem vfqj,<br />
»Cd tamem tolerare polTcnt. Siquidcm hac<br />
catione <strong>cx</strong>iftimabant, illos & ad bellu vtijiorcs<br />
cuafuros,fi valerctj& poft toleratam<br />
»"cdiam perdurare in laborihus:quin 6c te-<br />
Pcrantiorcs vilibusquc contentos fore .fi<br />
^ongo tempore minimis impendiis <strong>de</strong>ge-<br />
TOt; infupcr fi citra gbfoiiiumaffttcfii^réi<br />
^ittfi-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
SenttÚA viuere, & qucmuis ci bum appofìtum boni'<br />
ejì apud coniulcrc,.<strong>cx</strong>iftimabant corpora fore tunr<br />
Xeno- falubriora, tummaiora; quòd fub traila ci-<br />
¡hmtci bi copia conferrct ad proccritatcm,dum^<br />
non dcprefla corpora tolluntur inaltù potiùs<br />
quam in latum; rcddunturqj ctiam pul'<br />
chriora. Tcnuistcnim & graciDs corporum<br />
habitudo,obfcquiturartuii momcto : obciitai<br />
vcrò <strong>cx</strong> cibi copia co]le¿la, ^ptcr gra^<br />
uitatem obfiftit. Vtra gens nihil d^bat voluptati<br />
dcliciisvcXcd in omnibus fpc^abat<br />
Rcipublicac commoda; longc Tàtcquc diP<br />
fcntiens à pliirimorum fcntcntiai» qui fibi<br />
perfuadcnt, nihil cflc vtilius, quàm pucros<br />
immodico cibopotuq^figinarc : quum carcs<br />
non modo pigros rcddat & laooribus<br />
inútiles3 verùm «tram tiim corpora rcddat<br />
<strong>de</strong>formiora, tumingcnia cralfiora.<br />
ly minor tUis eurafuit <strong>de</strong> genere MmficeJi<br />
moduiorum ^ cantionum^ quàm <strong>de</strong> yiSiu, cultu,<br />
M^/tca- Hacc autcm<br />
• talis cratrr yt antmirvtm Acjpmtus excitaret, &<br />
impetumeUHÌmafflatui fimil€m,adjue resgeren'<br />
das aecommodtim/mduceret quum reliq«'^<br />
Graeciae ciuiiatibus magis-placcrct Mufi^^<br />
<strong>de</strong>mulccns , &ad voluptatem mollicicm^<br />
que eflbeminans ánimos. Nam Plato mag»^<br />
referre putat, quo genere Muficcs vwtur<br />
ciuitas.<br />
14 Qujn fc orationis geuus fimpl<strong>cx</strong><br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
firÄatum,nihil habcns mollcac dclicatum: Orattà^<br />
ncc in alijs vcrfabatur argumcntis, quám«¿r^e-<br />
•Vclin laudibus corum,qui fortitcrac gene- ntu,<br />
rosètiram <strong>cx</strong>cgiiTcnt, quique pro Sparra<br />
occubuiflcnt, écobidab omnibus vt oeati<br />
celcbrabantur: vel in vitupcrandis his, qui<br />
mctu pcriculorum nihil egrcgij geíTiíTent,<br />
•ÖC qui ob ignauiam à morte cruciabilem<br />
*nfclicemqueviramviucrGnt:vel in pollicitationc<br />
per gloria: ftudium, accen<strong>de</strong>te aninios<br />
ad virtutem,ad cuiufqj ^tatem accom-<br />
^odatc. Itaquc tres erant apud illos chori, Chori<br />
'Uxta triplex atatum difcrimcn : quibus m tres.<br />
"^cftis fiinul conftitutis fcnum -cbowsJnci-<br />
:P»cns canebat:<br />
^os fuimtii jotmßrenut mumcuii.<br />
'?ccundus, in quo crant viriTobiiftxxtatist<br />
'^»rcfpon<strong>de</strong>bat:<br />
^tn^jUmuscfrU^facaapericulum.<br />
*^otròtcrtiuji,qui erat pucrorü,Tta canebat:<br />
"Pr^íBantioresnosfüttert dim f/*tntif,<br />
'Quin infupcr apud illos crant numeri, 15<br />
aaquostempcrarcntinceírinn,concitandis<br />
animis ad fortitudmem, audaciam,mortifguccontcinptumaccommodi.quibusvteanturtumin<br />
choris, tum ad tibiam ten<strong>de</strong>ntes<br />
in hoftcm. Siquidcm Lycurgus rei Mtiß<strong>de</strong><br />
lau ^ ^"J^inm cum muiices ftudio copu- gentis.<br />
nimirum nimius bellandi ardor,<br />
^^'atione tcmperatufi , confonantiam<br />
aptumqi<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
aptumdjconccntü haberct. Ynátmot^ah<br />
yt m bellis rêXypriufquàni iñimprteLiwn, Hufis<br />
facrificdret : quo pugnantes facinoraae<strong>de</strong>rct<br />
digna, qua: ¡Tcriptis h on eftacji memoria cc-<br />
IcbrarcntunNcc pcrmittebantjVt quifpiam<br />
aliquid dcvctcri mufíca mutarct : a<strong>de</strong>òvt<br />
Terpandrum,quuin cíFetantiquiíUmus^ ôc<br />
omnium cius scui citharo&dorum,pra:ftan^<br />
tiínmus,egregiusq; gcftorum heroiconi ce<br />
Icbrator : tame Epnorimul£lauerint,eiufqj<br />
citharam arreptam paxilloaffixerintj quòd<br />
vnam tantum chordam in ca prçtcrneceifitatem<br />
intendiíTet^ob vocis varieratcm.Non<br />
cnim probabant modos , nifi fimplicifiiì-^<br />
mos. Ac Timothcum,ccrtantem in Carneis<br />
(id feftum erat> in honorc Garni cuiufdam<br />
vatis inftitutum ; Paufanias autc indicar, a»<br />
pud illos Apollinem dici Camion) <strong>cx</strong>Ephoris<br />
quidam arrepto enfc iruerrogaret:<br />
ex ytra athara farte mcidi yelUt chordas, y<br />
accíjjerantyítra fef>tem ? Vt vbiqucgens illa<br />
frugali tarem col cbat,luxum horrcbat> mctuens<br />
à maiorum inftitutis rece<strong>de</strong>re: quòd<strong>cx</strong>his<br />
fontibus nafci folcatomnis Rcrumpublicarum<br />
pcrnicics.<br />
Quin fie fepuíchrorum vniuerfam fi«pcrílitionem<br />
fuftuljtLycurgus,/>erw/íí^«-^><br />
yt non folüm intra cimtaiem humartntur cada^<br />
tfera; yerüm ctiamyt monumenta templis T/C^<br />
UA haíerhHr.S^bmo»h &fmebref exj^Mfionesr<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
n*x.cnnufßhvtmkqHam-vnk cumcadduwe ftpe-<br />
Nam alia; nationcSjfi quid fuiíTct vi-<br />
^o chariilimum, id mortuo addcbant in fc-<br />
Pvilchro J damnosa fimulac ridicula fupcr- S^^fi^<br />
Sitioncj quafi mortui fcntiant aliquid : ícd ttofimc^<br />
puniceo amiftu, òc olcacfolijs <strong>cx</strong> a:quo<br />
pofitos omncs fcpcliri iuflit. Vctuii ctiam,<br />
^^tulos öcinfcriptioncsaddi monumcntis,<br />
piaetcrquamcorö qui in bello cccidiiTcnt-<br />
5uöulitautc& luftus 6c fúnebres uacnias,<br />
Silas rcliquorum hominum vulgus incrcrdlbih<br />
fumptu & appatatu, ctiam per conduftos<br />
ploratores celebrare confueuitmapia<br />
fpccie <strong>de</strong>menti« ^.quaii manium fit vU<br />
fcnfusraut fi^quid fentiunt,iifdcnirtbus<br />
^elc£tcntur,quas in vita non iudìcio> kdavitio<br />
dil<strong>cx</strong>erunt.<br />
^eregriHuyi iUisconccjJumnoneratyntmO' 17<br />
pcregrinorü vitaecji incompofitsc con^<br />
t í ^ ^ ^firegnnos wbi Veregth^<br />
^.^ehanty nc paulatim inundantes mali cu- mmonu<br />
'^ípiam ciuibus exiílcrentmagiftri. S^ifr<br />
cit4ium non mlißet Lò'eromm fmrunt<br />
>¡tapMnos rum iníiitunonem , ture anitm<br />
F^uabmtir. Rurfus narrr.nt quidam,qHÍcun^<br />
Spartana- uuitatis inftitutentiA<br />
«^xerceri, cum ex Lycurgi fennem<br />
in eam ciuilitatis portio-<br />
^"erat à prifcis ordinata. Catiràm.<br />
^ ^mtatH mtUtfas erau Pcrfp <strong>cx</strong>erat<br />
W<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
APOPHTHEGM.<br />
vir illc prudcntiflìmusycommcrcijs extcro'<br />
Tumac ncgociatomm, ciuitatcs ouamuii<br />
bene inilitutas corrumpi : quòd ad ncqui'<br />
tiam omncs funt magis docilcs, quàm ad<br />
virtutem. Sed nulla mixtura pernicioiioty<br />
quàm quae per impcrij traiiflationcm prolationemvc'inuehitttr.<br />
Sicinftuxu Grascarum<br />
nationum eftocminata eft Roma : Cic<br />
Barbarorum commercio tan<strong>de</strong>m Sc Sparta<br />
<strong>cx</strong>ianaiflìma faìfta eftcorruptiffima: ile ^<br />
liarom nationum admixtu cffoomitiata cit<br />
fiuc ne protinus confpicuum eflct hoftibus,fi<br />
quis vulnus acccpiflctj fed vtiliter la-<br />
^crctjob veftcm fanguini concolorem.<br />
Si tfUAndoJkatagemate »hoeeß, callido confi- ^<br />
f iup^dffmt hoBem ; Mam bmtm inmola^ ^^^^<br />
apertopraliOygaUum.nòcffzaò con-"»^^«*'- '<br />
«fehacientes bèlli duces, vt non folùm forces<br />
cíTcnt ad praelinm j verùm etiiun callidis<br />
^pnfìli)s aduetfus hòftem inftrufti.Praccla-<br />
'^usenim <strong>cx</strong>iftimabant;hoftcm ingenio ci-<br />
^ralanguinem <strong>de</strong>ijcerej quàm pugna plevtrmque<br />
cruenta.'<br />
Cnm <strong>de</strong>ot csmprecantur, hòc yotù addunt : yt 21 '<br />
P^f^i^timurUmpati : quòd neminem indica- Tolträn-<br />
^ntad gcrendumimperium ; aut aliòqui iw.<br />
V'^gnjs res obtundas idonei!, qui quauis<br />
'"'^jr'acommoueretur. -<br />
^umnaa comprecationishòc erat
Q>ccicpropaiicbant dcos fuos, quaics cü'<br />
picbant ciucs. At cartcrorum
L 1 B t K II.<br />
baut ob oculos j fed ¡n mancipii« > ad quorum<br />
mores <strong>de</strong>generare ingenuis turpiiBlUum<br />
cft.<br />
AÍW erat apttdillos, non pulfare fores atrio- 24<br />
^m-, fed voce fotàs mocareß quid veUent, A-<br />
29 rirginibus ac puer is Jacra erant communid:<br />
tmitas quò vcl fíe pucllx ad mafculinum roburi<br />
fraud, proficcrcnt.<br />
IQ Sciraphidam muLSiarunt Efhori > quòd à<br />
tnuItiseratimuridajfeBuf, Intcfprctabantuf<br />
cnim illius ignauiam cflc incaufa , quòd<br />
complurcsaudcrcntcundcm Iscdcrc. Nam •<br />
qui vctcrcm impune fcrt iniuriam, inuitat<br />
nouam. Si, qui primus laefcrat, dclatus dcdiflctpcenasIcgibus,caeteri<br />
tcmpcrafTcnt<br />
ab iniuria.<br />
51 Scuuferrum m'Uitem interemere , ^uòd fcut9<br />
Seum- nonruhil purpurei panni mtertexuijjet. In tantas,<br />
tum horrcbant <strong>cx</strong>emplum percgrinx iuxuriac<br />
:non ignari, ex minimis initijs immcdicabilcm<br />
vitiorum colluuicm inunda^<br />
re,coque tutiífimum cíTeindicantes, principijs<br />
obftare. Obidin primos autores Ccr<br />
uer ííimóanimaduerttbant.Pluiimum nocuit<br />
Reipub. quifquis fcncñram vitijs a^<br />
pcruit.<br />
^do/t fcentulum, ex eorum numero ejui<br />
Teregn- ^ehcmiur, increpuerunt y quòd yiammfiet<br />
mmores. Tyleam :ad«ò ftudcbant, luos à<br />
rcgrinationibus ac rerum exoticariam<br />
gnitionc fcruarealienos, neper occafioí^^<br />
a|)at]ijs inftítutis<strong>de</strong>i?enerarent:praErcr^^<br />
cum Arcadia,cuius eft Pylea,luxu dclicij'<br />
Bai baricisefíet corrupta. ,<br />
33 Ctejtphontemeiecerunt, quifefrofittUtu^ ^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
t^ qiiOLuU tomrh dtemfoße dicere > dicentes : Bom toquA»<br />
9rAtsris effeyfermonem habererebmpdrem,Î!lM\\l<br />
• in rc iuftiùs puiârunt adhibcndam frugali-<br />
' tatem, quàm in oratione : quam Hcfiodus<br />
aliter, quàm preciofum thefaurum,<br />
parciiTimc ceiifet effe dcpromcndam ad rîum.nonad<br />
oftentationem.<br />
citât.<br />
'Pueri afmdillos tn ara Diava» cui ab in<strong>de</strong>ijci^ $4virtute<br />
cognomen Ortí)taflagellis ex more to^ VueritÌ€<br />
éem C4iduntur,\xdic\\xt frequenter durant<br />
mortem vfq^ hilares ac laeti, concertâtes<br />
"»tcrfcfc <strong>de</strong> vittoria, quisipforumdiutiffimè<br />
fbrtiifimequc tolerctvcrbera, viilor<br />
'^^mprimis Celebris habetur. Hoc ccrtami-<br />
»^»sgenws a p p e l l a n t R e n o u a -<br />
dura.<br />
^^^ autem quotannis.ííwwí conjketudinis orij^nem<br />
Silicat Vlutarchus , in ytta jfnfiidis.<br />
Hl^im Paufanias, paulifpcr fcmotus à ftamilitum,<br />
rem diuinam faccret} Lydi<br />
aiiquot incurfionc fafta, facrificiorum apparatum<br />
diripucruntiquosipfc cum comitibüs<br />
fuis comprehcfos, quoniam inermes<br />
crant, Ions caecidlt. In huius fafti memoriî<br />
^cri ceptum eft Spartae, quod retulimus. '<br />
^ '^Hanias in Laconica diuerfam adfert huius<br />
''Ifi^etudmiscaufarn. QuumLimnatcs , C7-<br />
Pi. ' MefoaniT^ Pitanenfcs Dian«<br />
"criticarenf ^carent, in diiTidium /4;ÎT:-Î:..^ vcnerunt : ex diCbus"^<br />
Pwgnam, adcò vt multis cadaueri-<br />
"S aracompUrcturj reliquos peftilentia<br />
m 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
confutnpfíc. Hincproditum eftoraculum'<br />
aram Diane humano (anguine expiandam<br />
effe. Q¿um igitur immolarcnt cuicunquc<br />
fois obueniflct^Lycurgus earn ma^lationc<br />
vertit inflagcllationcm adolefcentulorum.<br />
Ita fa^um eft, vt citra nccem homiaum ara<br />
fanguinc humano «piarctur. Hoc <strong>cx</strong>cmplumvt<br />
imitati fit incptum: ita nobis <strong>cx</strong>probrat<br />
immodicam indulgcntiam erg»<br />
pucros ) qui fic in dclicijs cos cducamus,vt<br />
adftudiorum quoque laborcm fint inútiles<br />
, ^ ^mnis iiicrcpationis quamuis bUd'<br />
da^ impaticntcs.<br />
35 Haec vtcmiqucacftimcntur, unum tamci<br />
quiddam,ad honeftatcm ac beatitudine^<br />
^^ . condúceos, civibus fuispneftitiiTcvidctu*<br />
0€ÍH /»-Lycurgus- C^idhoci^ylffatimoc^ifrpftcre^<br />
òerak» f <strong>de</strong>ntarias artes tn totnm attingere^/as<br />
trat, T^fheprorftis opta erat rilo opificio neg^<br />
lio fi operofeqiM ad quafit$m,pofieaaHam áwtj^<br />
in totum turn admrationtm, turn honortw ^di'<br />
wraty SedHelote,t,hoc€^,mancipia, coLeb^<br />
iUys agrdf y.firu^umque rMdabas^td matorib*^<br />
froifinitum, Sunt &Kod¡c ^ qui hoc<br />
j)lum imitcntur, per fecuos.autcondu«»tias<br />
operas, autpcr cos quos <strong>cx</strong> liberismi'<br />
•OS faciunt,pleraqj facicntcsmonvtip"?<br />
interim vacet meditati mehora; fed vt ociU<br />
habeant bibcndi,autludcndialeam. ,<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
taffet Agrum^ qukm erat prsefcnpmm iqHoßmul<br />
& mAHcipM ÍHcr'k grAÚA libenuHs mfemirent,<br />
nec cines pLtis foUto qmererent. Quanto confilio<br />
ca gens omnium vitiorum matcriam in<br />
*nancipia rcijcicbat, aBingcnuis arccbat:<br />
contra quàm rcliquaa facicbant nationcs,<br />
qualibcris luxiis, libidinis,auaritia:,tcmu-<br />
Icntiaßcj. ícminacia vindicátjfcruos adpaupcrtatcm<br />
ficfrugalitatcm adigunt.<br />
InurdiBum erat lilis nAuticAm exercere ,aá ^^<br />
^ìaaaUbtuyt't fHgnis'^tametfifòitrhtualib* frAmora<br />
f otiti rtsrft^s abflinuernnt y fstsmper-<br />
Ipicerent ciumm mores corrumpi. Sed<strong>de</strong>nuoab<br />
^^c fementia mutati funty quemadmodnm m ca-<br />
^^Tris omnibus, ^bi pecunia funt tn^Lacedamomo- Vecunis<br />
^^tnregionem conueBay qui eas importarät mor- peßiferA<br />
^^damnati funt. Siquidc Alcamcni ac Theo- res.<br />
pompo.regibus hocoraculum cratreddi-<br />
Becuniarum amor Spartam per<strong>de</strong>i.<br />
Njhila fecitts tamen Lyfan<strong>de</strong>r <strong>de</strong>uidis<br />
^hcnicnfibus magnani auri argcntiquc<br />
Vim muexit: nec folùm pecunias recepciunt,<br />
YerAim.etiam ipfi viro honos cft habi-.<br />
tus.. Proin<strong>de</strong> Sparta, donecLycurgi leoib.<br />
^tcretur ,nec à iureiurando rccc<strong>de</strong>ret.fex-<br />
^cntisannis in Grarciaprimàs.t
1^4 APOPHTHEGM.<br />
rum potctiaj verum etiam quibus antea iocijs<br />
& amicis in bello fucrant rfu, eos inimicos<br />
haberecocpcrunt.Porrò quum ita fc<br />
gercrent, tamen poft Philippi Maccdonis<br />
in Cheronca vidor¡am,quanquara Grxci<br />
ca:ter¡ omncs illum injpcratorcm terra pa-<br />
: literac mari dcclarairent,ac poft hunc-Alexandrum<br />
filium, cucrfiíThcbanis : foli La-<br />
. cedaemonij tamctíi. ciuitatcm habercnt<br />
nullis ciuftammuris, cíTentquc non modò<br />
perpaucì propter aíÉdua bella, fed militò<br />
; quam antea imbc
APOPHTH EG MA.TA<br />
unarum.<br />
Archileoais Brafidx matcnpöft obitum^ |<br />
^ filij, quum Ampohipolitae quidam vcmf-<br />
^iciu Spartam, camquc inulfc rent,/»crco;aí4í4<br />
' hone//èiX> vt Sfar uno dignum erat,<br />
' ^cHÒHifiethììis iuu «lis virtutem amphfican-<br />
' ^ibv\s,ac dicentibusj-cum in bcllicjs negozi«<br />
Laccdxmoniorum omnium eíTc prae-<br />
«antiíTimum, rcfportdit i O hojees ,honeßM<br />
l^tdam ojc flrenum erat fitius mem-, fid multos<br />
' ^^P^aßanüores habet hacedoimon, Vlt*tarchi*s<br />
^P^phth.Lacan.é-fe^^<br />
. .
tAÚorts<strong>de</strong>tmortscn reddmtur. Qms fatis ü^St"<br />
dicct hanc pucilam , & ícnc & yiro Icucríorcm?<br />
Atquiíol'cthic f<strong>cx</strong>usmaximc capi<br />
rebus fuaui bus.<br />
4 Eadcm^quum vidtrct Ariftagoi^à-quo'<br />
Sttàtrì* piam è fàmulis calccari: ^HÍd,\n
Cùm illi è Creta nuncius eflet allatus <strong>de</strong> 7<br />
RiorteAcrotati: Fftrtíttr*<br />
fiftfieretur,nonnefumrnm eratyyt aut ipfe more-<br />
^etHr,éU4t illof %cci<strong>de</strong>rH\hiomdiu4 dutem eff.du-<br />
^trequidmmttus efí, r$&tpfo& eitiitate &<br />
frogemtoribtis dtgnü erdt : quàm ft inert & imr VrudifU<br />
^eUuperomneteuHymeret. Solent auix teneiiùs<br />
& impotentiùs amare nepotes fuos,<br />
Oermen iners abe as ad taYtara^fq-y peroftii<br />
Eurotas ceruù nec <strong>de</strong>taquamtimidis.<br />
! Jgnauus çAtulus.maU fors jh'wc ra<strong>de</strong> jjpb or At<br />
lySparta VndvgniK^quem. nec ego t^peri.<br />
Alia quxdam , quum iilium auditTctforti'<br />
I tcrin acic ceci dilTct,ait:<br />
Tiorentm timidi^mi inflettís humkbere nate:<br />
Et matrk hac veré égniis esy ^pound,<br />
' Hoc ante tributumeftTynnicho, quod<br />
tamen Philelphus ieparatim> commémora<br />
t.P/«f.jL4co». mnomïnat.sApophth.^ feq,<br />
; 10 Alia qusedara, vt audieraffiUwm incolu'<br />
mem, fed fu^iiTe àb hoftibus, fcripiit ill'*<br />
Animóse Malus rumor<strong>de</strong>te{pArfusefí,aui hunc dilue,OM^<br />
ne /j.Prçftabiliusiudicauitmori^quâ cul**<br />
jgnominiavrucrc.<br />
n Alia ruriîij, cum1Rlij,qui è prélio'fug^'<br />
rant,ád ipfam veriirent:íj^ü,inquit,ií*í<br />
uA çèr fugitiua mancipta}. Ik óftenlb vcntr^î<br />
^J^Jlicè, 7iumhuc,mc\uit;<strong>de</strong>nupfHbituriyn<strong>de</strong> emerfifti^'<br />
HocapophthegmaGynicâdignum cft* .<br />
12 Quacdam filium ad fc vcnicntem confpicata,percótata<br />
quidageret patriad is qu«<br />
refpon'di'íret,/;m^yeow«f/:lárcrcm coniccít<br />
in ilium,occiditque , diccns : Te igitur nob<br />
Fertiter. ffjfjgyè rnaU nunciamW'n^ putauit indignu^;<br />
qwi cum fuis pcrire non fuftinuiíTct.<br />
13 Cuidam,quimatri narr.lirctquàmgc^ '<br />
.AmmO' rosé frater occubuiflet : Vroin<strong>de</strong> an non turp<br />
.ih efi y inquit, ttbi non comigijje illi efe ^^^^^^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Quaedam filios, quos habcbätquihßuc, ¡4 ^<br />
poftcaquàm in bellum emifcrat ^ ante luburbium<br />
ftabat , exlpeâans quis effet belli<br />
<strong>cx</strong>itus. Vt acceiGt quifpiam nunciatt$>nlios<br />
iHius omncs occubiiiW¿ :7S[onifiucperCúnta> . ,<br />
^r, mc]uit, ign.iu:/m mawtpium qnid açe- ^^ '<br />
»•fi V^triaAs quum relponctiilct3 à patria ftc-<br />
^l^^c vii\oriam : Ithenter igtmr, inquitj^^cí^w<br />
Uiorítín interimm. Egregia mulier priuatum '<br />
inliberos affeaum pulHicae in patriam picpoaiiabuit.<br />
. ^aedam fepelicbatfilium.-ad eanvqun ^<br />
Viìisanicula quxdamacccíTriret.diccnsrHí'» Formtr.<br />
ò miilierl illa itìbiecit : Per Ciminosy<br />
, bonam equl<strong>de</strong>m arbì ror'.fiquidim cmns<br />
i^^^fdfiliumptperhri<strong>de</strong>itcet vt pro Sparta mo-<br />
^^n-iUr^ d mihi cr)«;^;. .FortiíTíma muli er ani-<br />
^vilac dcplorationem vertit in gratulatio-<br />
Huius meminit M-Tullius TufcuL<br />
QMum mulier c^uacdam Ionica <strong>de</strong> texto 16<br />
«juodain fuo-,vt preciofo ,.gloriaretur:Laeacna<br />
oftenfis quatuor filijs, quos habebat<br />
^oribus côpoCtiiïïmis : Hnmimudi , ìnc\u\t,<br />
^!=ettß^>ijon
iliús omarí patriam > quám aul«is aut vcftU<br />
buslonicis.<br />
.jy Similiter quùChi) <strong>cx</strong>uIcs veniíTcnt Spat<br />
tam,multis nominibus iticufabant^aedarc?<br />
tum. Eos materTckutiaadfcacccrfitr<strong>cx</strong><br />
his vbi copnouiiTct, quaefílio obijcerent»<br />
^ vidcrcturqi fiiiiis inculpa clTc, fcripfitilH<br />
StHtre, jjj hunc modumi Mater Padareto, yt am rwfdws<br />
yiueret, am illic manerety <strong>de</strong>ß>eraHs fe Spar*<br />
t ^^^<br />
Saterè, «•^»•'''«»inquit ^filhom yha teipfum Ubera.H^"<br />
ter in fìliumfcuerior quàm iu<strong>de</strong>x,qu3e eX'<br />
ftinitum malebat , quàm cum ignoiriiniaviuwm.<br />
19 Alia filium claudö in aciem proficifceß'<br />
blandut. tem <strong>de</strong>ducens : F//¿,inquit,yí«F«/o^of<br />
dufacyirtmismeminerps, Alijs daudicationii<br />
Vitiumfolet formidinem incutere: athaec<br />
monuit, vt ex ipfo vitio fumeretanimos ad<br />
rem fortiter gerendam : ita eogitans 5 nihi»<br />
eft in fuga pracfidij claudo, aut vinceuduo«<br />
cft,autmoriendum.<br />
20 Alia, quum illi filius redifiet ex acie,^<br />
Vwtìter. ex vulnere pedis vehementer dolereti^Ü v'f"<br />
inquit,memmerùyè fiüynort folüm dolebt^*<br />
yernm etpam boHn fUturus €s ammo, Atvulg^*<br />
matrum folet filiorum dolorem fuisq"^'<br />
rimonijs öclachrymis <strong>cx</strong>afperare : ^^^^Jj<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
mamtad doloiis tolcrantiam.<br />
Laccdacmonius quidam fic inècllo vul- 22<br />
*icratus,Artingrcdi non polFct, fi:d cjuadru-<br />
Pcdum morc'ambu'larctj qtium obid dcrisis<br />
crubcfccrct.à matrc rcprchcnfus cft his<br />
Vcrbii : :^dnto praflahat, fiii, <strong>de</strong> firtiiudine ^ -<br />
^^u<strong>de</strong>rey muxm<strong>de</strong> fluito rifupu<strong>de</strong>fcerei Simile<br />
*^arrat Ciccro dc matrcSp.Claudij .verba<br />
'^iuhcris fiimens ex apophthegmate.quod<br />
pauló ante pracccfiit.<br />
Alia clypeum imponens filio, fic illum 22<br />
^hortata cñMh^ut huncydutfuper hüciL^- Hrtiter.<br />
fonica breuitatc fentiens, fic rem gerendá<br />
^^ bello, aut vt victor clypeum refcrret, aut<br />
*^ortuus in CO domum rq)ortarctur,<br />
. Alia rurfus filio ad berfum proficifircn- 2)<br />
clypeum imponens : Hunc, inquit, tihtpa- Tortiter^<br />
^/«wj&cy feruautt: proin<strong>de</strong>tufacfimeseun<strong>de</strong>oh<br />
Aliafilio dicenti, quòd breuem haberet 24 ^<br />
gl^duim: Tu,m^vút,ad<strong>de</strong>gradum. Significas, ^rgmt^<br />
^^ú obfuturam gladi) brcuitatcm , fi pro-<br />
P'Us ad hoftem acce<strong>de</strong>ret.<br />
^'^"^''^"»quòd-filiuf fortitCT .<br />
prxiio fe gerens occubuiflct<br />
Non <strong>de</strong>plorauit morte finu<br />
ftll^ virtute fibi gratulata cft. Contrà<br />
tatem ^ ^Waudiflct.quòd ob timididctreaansfaluus<br />
cflct :<br />
mquit,n6 cratmcus:fcntics,n6 cííc<br />
habca-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
A P o P H TM t G M.<br />
kabendos pro ]iberis,qui à parcntum infti*<br />
tutione dcgcneraflcnt;<br />
^ Alia quum audiíTct filium inpraclio caC'<br />
forùgrr. íúm:Depoi:itetl¿urn,inc[\iit,yíe7-aPm ordmelo-<br />
CAtm, e.iisjue Locum BXpUnt fir(tter^iXt robut<br />
animi quam in paucisrcpcrias viri* Í Nofl<br />
nvrtuit orbitatcm , modo vita patriae ini'<br />
pcndcretur.<br />
27 Alia,quumin publica folcnniquc pompa<br />
audiíTet, fili um in p:a:!io qui<strong>de</strong>m tulifl^<br />
viftöriani,ied ex vialricrù multitudine morij<br />
cOronam non <strong>de</strong>pofilit, fed gloriaiis co^<br />
Tortiier. miti bus dixft :S¿u^nto fulchnm<br />
f/¿?orij'rwícrf.Q2lantum hacc virago dillcnfìt'à<br />
cactcns morralibus, quibus pcríiiaA"^<br />
erat,dijs proximum cife, in Olympi)S fcrr«<br />
palmam; quiim Ibi non agcrcturcertam^?^<br />
viriutis, íld arris.&impendiorum:tuinn^'<br />
hil cíPc tcrrib Fius morte,neque quicquain<br />
eíTctanti, quod vitaeialina fit emendili^'<br />
Hxc nullam <strong>cx</strong>iftimauit vidoriam<br />
(ìorem, quàm quae patria: qu^rerctur '<br />
vllam mortem optabiliorcm,quàm qu^^ ^ ,<br />
hac lau<strong>de</strong> contigilTet.<br />
2j C^um quidñYorori fiiacnarraret, q"^<br />
fortiter ipUus filius in pra:ho occubuni^'<br />
Sìudntum, inquit, <strong>de</strong> fiUo capì yoluftat^*^^ '<br />
tum luam do'eo yicm, quià tam honeß^P^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Quidam Lacacnam miflb nuncio follici- 29<br />
tauitj nuaflcntircturvt ipfi fui faccrct co- ^<br />
piamiCui ilia rcfponditj^ííw efJ'empueUay Vui&te .<br />
farmn obedire didui, idqutfeci; muUerAutem<br />
Itaqttgß meimmtAd honeßA.yiro<br />
^^primum rem apertAt.<br />
. Virgo quaedampaupcrcula,roganti,qua 3® ^<br />
*pofo dotcm cflct allatura? VudicitiAm, in- Vudice ^<br />
^"^i^Àmaionbuftraditam. Gcncrosè profcfeft,<br />
eam cflc pulckrc dotatam,quae moincorruptos<br />
adferrct ad nuptias.<br />
. Lacacna rogata, num ad virum acccflif-<br />
libidinis causa commercium habere<br />
Cum viro, ícd parctibus ac legibus obtcm-<br />
P
34 Alia fìmilitcr captiua quum interrogò'<br />
rctur,quid fcirct ? Trohe y \n(\u\tyregere dorn»*<br />
Ethaec non vulgaris ar« cft in mulicrc.<br />
35 Quacdam à licitatorc iaicrrogaia,niani<br />
cffet futura proba, fi ipfam cmcrct? EuAtrh<br />
inquit, y^me non emeris.<br />
Alia,quum in au
idJfenthe!otaS',PHflerHnt illos TerfanàrV^jfUì^M' SmttirS'<br />
th ac Sptndonis Lxcomca carmina canereJUi rc- twrbOn<br />
^^faruHt écenies ^ idnu/le filiasheriles*. AdcÒ-<br />
Piùs apud illos valuit concaptiuarii puct<br />
wrum autoritas, quàm iuíTa vi£loris. Hinc<br />
probaruritquidamcflcverum^quodvulgò<br />
diccrctur:lìbcrum Spart» maximè liberum<br />
^iT^iContrà feruum maxime feruü. ItaPlu-<br />
'Tbeano veftem induens eafu braehium 40^<br />
^'dauit : cuidam autem dicenti,ó pulchrü<br />
AtnonpublicHm^ 'm(\\m. Admo-<br />
^^^s vnì pulchrum ciTe, nò cuiuis: & laudi^<br />
illi„s intemperantia notans,qui alieai'<br />
^«»poris nimiùm curiofus fpedator cflct.<br />
.ji^ophthegmata*<br />
Kon dubiumcft^quin Chilo Laccdxmo. 1<br />
tcniir vnus dc numero feptc Graß-<br />
>apicntum,iiiaaoph.the«mati$ Laco^<br />
^camindolem rctuW : q^anquamfcri-<br />
P«>tum, vt opinor, vitio.non habent cangratiam,<br />
qux illi trihuuntur. Diogenet<br />
»èt\ T^WA hoLC lìLi alTcribuSxSitXÌ que<br />
ifle'cff^^ ^P^oriiSTpfcno crcaretur, quù<br />
Sirrn ^ ^'^^^»»»^^uìt, wuriàfcTTt funù^tHnon.<br />
^"^catvs,ncm\nc effe idoncum magiftra.<br />
noa poffit4iffinftulaf€ multa pratesi<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
aequum & bonum fa(ila. luxta illud ; o^x'^f<br />
¿tufíTó// iihcuMt luf/iKws: id cft. Princeps Acqua<br />
& iniqua paritcraudias.<br />
2 Ab Acfopo intcrrogatus,quidagcrctIuykìfftM<br />
pitcrírcfpondit, Excelfa <strong>de</strong>prmütiäepreßk fXdo<br />
rtru. ^o^'ilndicans,arbitrioTiumini$.rcshominö<br />
furfum dcorfum voluivrcuoluiq;. Iä«-///^«i*<br />
3 lntcrrogatus,qua rc dofti prai<strong>cx</strong>llcrct in-<br />
Virtuw doftos?Äoni,inquit,)5&e. Dados autcm apframid.<br />
pcllàbatjhoncftis.lcgibus acinoribus inintutos,<br />
& iuxta rcilam inftitutioncm vitali<br />
agentes. Hi cartctis rebus pares hoc vno fu-<br />
i)erant improbos , quòd pofthanc vitali<br />
peraat re£lè faftorum praimia. Nam<br />
.cones <strong>cx</strong>iílimabant, egregios viros po"^<br />
cbitum in vitam .beatam .tranllatos ñc"<br />
ri diuos.<br />
Aurum tdaurumeß'e ^ow/m. Lapis eniin in<strong>de</strong>x aftr^'<br />
in<strong>de</strong>x, jftuprodit quale fit aurum: ipfumaut^^"'<br />
¡rum arguit quale hominis ingenium,<br />
illu d '.MagiflrcLt us yirum argu t, w'<br />
5 lam grandoiUus dtcebatjeßhi nuUìi^ f^j<br />
€orfeìen confcium eße, cmuífamteret : ynoexceptOy f*^r<br />
.ti te puri' quum eße. ajfcitusjtríitcr, yt inter duos ^f^J,^<br />
las, mret controuerßam, ncc quu quam yeti et<br />
fi4s leges facerey per¡uaj t alten amicd, rt ^ r^^<br />
<strong>de</strong>ferret arbitnum. Hoc pafto uil<br />
uauit fic amicum. Hic fcrupulus »<br />
mouebat fenis animum , quòd P^ i,ni<br />
yirtutisfiiiffct^nulloinctu à regula leg<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
dcfle£lcrc: ncc illiusamicitiam ma^ni facere<br />
> qui ob fentcntiam (ccundum leges,<br />
non iecundùm ipfum datam <strong>de</strong>fmcret a-<br />
»»'cus eife. q^ndilla fandius anima,qui<br />
pcromncm viiam,quaE illi longacontigit,<br />
^oc tantum criminisadmifit?<br />
, C^idam(quorum eftA.Gellius)huictri- ' , •<br />
buunt ÓC illud-'S*/- amAtanqiuim ofnrtis'.fic o<strong>de</strong>-<br />
^^i'^nqHamAmAtm-iis.Hoc difto admonuit,<br />
fimultates tam acriter <strong>cx</strong>ercendas, vt<br />
Praccludatur omnis in gratiä reditus : nec<br />
^^inicis adcò fidcndum, vt illis committasj ><br />
S^ò fi fiantmimicii pofllin te per<strong>de</strong>re.<br />
öocebatjnewwew cowwc^-r ¿aceßertdum7<br />
fidixe^imtts tmaLubct, audiamuf yfcißim^a MaUA-<br />
Habet enim 5c malcdiccndi morbus conMt.<br />
»«am voluptatem j fed qu« plerunq;malc<br />
«udicndi fummo dolore penfatur. Hue al-<br />
M.Tulhus Salluftio comminans forcj.<br />
Vt, fi quam voluptatcm malè dicendo cc-<br />
Pnlet.eam male audicndr) pcrdcrct.-<br />
-DlCebat. non LnauAbrA-<br />
^optatio prior potcftcovrijei poftcriorc<br />
item vt habet proucrbiumj vox non<br />
ä r ä l ä r r i i ä '<br />
A 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
a rei facile farciti poteftj fama cótaminata<br />
vixvnquá diluitur. Resamiiìà exiouo tempore<br />
doler j fcclcris cófcientia fempcr crU'<br />
ciatanimum. Itaquélucrum fe<strong>de</strong>re partii;<br />
damnum cft, non lucrum.<br />
IQ ^Jfe tentädoy^uoi fieri no poJJUt. XJli^d*<br />
jJuÁmrM^^^^ cftaflitacmagnifica|fedmagno Reip.<br />
malo tcntanturiilnequcaspcrficerc. Atqi<br />
haec cft praccipua pars boni confultoris,di'<br />
Tpiccrcjiaonfolùm quid per fcoptimu fitj<br />
Icd^d pro téporü ratione poflìt òbtincri.<br />
Il Rogatus.quid cffct diflScile?^rcrfw»w,iiv<br />
'SUHÌM. quit.reiicere.Tanta cft linguae omnium maxime<br />
volubilis incontinentia i cùm alioq^*<br />
nihil vidcatur facilius, quàm fìlctc.<br />
lécm prmcipìeb2tylingiktmcùm ditasfif^<br />
XofHaci per,tmnpraicipmincQnmmocòtPnendam: quòd<br />
tM into illic cibus & potusinuitet ad intempcranyiMè.<br />
tiam. Porràvbi plus cft periculi, ibi maio'<br />
eß adhibcnda cautio.<br />
»3 li^Ui mnammm eße : non fotùm quòd »»<br />
Minit in mulicrum vidcamr cflc potiùs quàm viro-<br />
-yiilcs. runa j verum ctiam quòd minitari ei cui<br />
lis ftocere, cft ínimicü admoncrc vtfibi c*^<br />
ueat,tibisi ipíí'lacdcndi facultatcm adimc^<br />
re. Amicis autc minan, parùm cft humann-<br />
Re^è tamen minamur,quotic$ àliqu^ ho^<br />
remedio correftum eflccupimus ,<br />
porna <strong>de</strong>crcuimus eflc contenti.<br />
fX4 'TromftmsadémicerHtn aäiserfifn/orfi^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
fuÀm adres fecundas acmrrendri^Kchus pro- Amkut<br />
^pcrîs aduolant quilibct, ctiam minus ami- yerm.<br />
^i-g. adiùt reflate fortuna,hi vcrè fût amici.<br />
f^xarem humUe m-MicQ afparatu ducendomi 15<br />
^epro comuge dominam accerfas domum, Sgitf^xorhtê<br />
Cnim dotata venit puella, quae pudicitiam »li/Âf,<br />
^ honeilos mores (ecumaafert. Proindc<br />
Hoc erat vnum ex Laconicis inftitutis> vt<br />
^irgines fine dote nuptum irent.<br />
}^etabat dt nvortukmaLe Loqui\C3^ò
200 ^ APOPÜTHEGM.<br />
tiamac tyrannidcm prmcipum3oc\x'\t,potentia ddtungetidammanfuetuät'<br />
Mo<strong>de</strong>- nem, yt dfuk non tammttum extorqueat, qitini<br />
rate, impetret reuetentiam. Rcucrcntiae comcs cft<br />
amor, mctus odium.Amari autcm non fo-lümhoncftiu«<br />
cft,verum etiam tutius..<br />
20 A dm o n cba t,vr Jua quifque domui bene fr^^<br />
cflct. Primam enim curam <strong>de</strong>bemusfam»liaribus:<br />
nec idoncus vidctur adminiftrafl'<br />
dacRcipub. qui priuatam re<strong>de</strong> gubernarC<br />
ncfcit. Domuscnim nihil aliud cftxq"^''^<br />
paruaciuitas.<br />
21 ymcendam Jr^m:qu6d is affedus fit csct^^<br />
/rrf. ris potetior : quam fupcrarc fortius eft,q"i<br />
hoftcm arma tum <strong>de</strong>ijcere: nec minus cXjitU^<br />
mortalibus fitab ira,quam abhoftc. ^ .<br />
22 Thuinattonem non eße <strong>de</strong>teßandäm ; qUOi*<br />
DiwW hancd^ orum munus c(rccrcdcrct,quacr^<br />
tie.<br />
oriretur Laccda:moniis, cuius (itumnaturamqiie<br />
ciim dldicifiTct :<br />
aut nunquctmfuifTet;autfmuL yt nxta/uthff* "<br />
Nam Dcmaratus<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
profugus Xcrxifuafit5 vtin cainfula ciaflem<br />
habcrct : ac plane Grxciam fubcgiiTct<br />
Xerxes, fi Damatati confilium fuiÌTct fcquutus.<br />
Poft Nicias ea potitus, ftatuitillic<br />
praefidiumAth^enienfiu,.6cLaccdaimonios<br />
*®ultis cladibus afflixit.<br />
Fcrtur & hoe illius nomine: tianopro- 2,<br />
^«»•««(¿^w^Exinccflucolligituranimusipr^-^^^,-^<br />
^^psarguitpraccipitem,nimiCimIcntusig- pMico..<br />
Decet autem in publico compofi-cflc<br />
moribus. Fortaflc <strong>de</strong>tcrruit à praeci-<br />
^^¿confilio.<br />
^«^icfimillimum eft: interloquenòmnon 24<br />
jBttendam manum.ld cnim effe vccordiu.<br />
V"ac&inHcbr»ora prouerbijs eft: 5*/»/-<br />
^nuit, obtemperandum legtbw* Hoc ad<br />
P^'i^cipcs pr2cipuèpcrtinet,.quifccrcdut ><br />
^on tcncriVcgib.Ncc aliun<strong>de</strong> magis florcnt ^ ^<br />
^clpub,. quSm fi legum vigeat autoritas.<br />
Wee ibi tyrannis oriri poteft. vbi <strong>cx</strong> arbitrio •<br />
pr^carum Icgum gcruntur omnia.<br />
^^cch^t, AfUmmdam ejjs amtxem ^ qmties 26<br />
^turhonejimi ocwm.:iuxta' iì\\ìd,i
'Grsccc \e(t/7tf/i Vt admoncat,iìtó<br />
'qucmqj <strong>de</strong>beré fiifpedum efle^Omnes íibi<br />
cauent abalijsrat frequenter nemo mogi«<br />
hoftis eft homini,quàmhomoiìbi,dum'"U'<br />
bidinem^dum iram,dum ambitione,aJinsq;<br />
cupiditates adhibetin eonniium.Dcmiror<br />
autem, quem autorcm fequutus Aufonius<br />
hace illi aflcribat.<br />
28 Ita mw/erancUm yitam,vtnecinfenorlùu4ßs<br />
Jhnan terrari., nec fuferionbus <strong>de</strong>j]> eSim, M etui à fu b'<br />
¡fmecon- ditis tyrannicum <br />
^umptu, ficaoere,vta maioribuscontemnaris.Ho^<br />
&ad aetatem referri poteft.Sie temieran;<br />
dimores,vtàiuiìioribusamer4
L I B 1 R 11.<br />
c(V. In morbo cftmctucdi<br />
«norsjfcd intf rim adhibcda curatio medio<br />
cris.In bcHo fumédus cft animus ad morte<br />
patatús-, fed interim fortitcr»ugnandum<br />
pro vidoria. Aufonij carmen íic legcnduni<br />
arbitro r :<br />
f^íuememor moms,rú ftsmentor & falutis.<br />
Poteftautem & hicaccipi fenfusiHadcnus<br />
''^cmmeris te moriturä,vt abftincas i vitiis<br />
^«"scji fupcruacancis-, ftd interim pcrindc,<br />
quafi diu viduru.s fis, ca cures, qux ad<br />
"oneftam beatamqi vitam pertinent. Mul-<br />
J®»ntortis confi<strong>de</strong>ratio <strong>de</strong>terret ab hone-<br />
*^sa¿lion¡büs : còtràmortis obiiuio mulmuitatadlicentiùs<br />
peccandum. Potcft<br />
« fic intelligi: Nc fie metuas mortem,vt yi-<br />
"asaiixiusac triftis . fed vitac fpes mortis<br />
norrorcm temperet. Hunc fenfumindicat<br />
carmen quod fequitur:<br />
AHt ammo. Ant ámice. Amtcut<br />
«accvita,prxtcrquá quòd multismifeti)S con/ò/4.<br />
«xpofita eft,nihil Übet trifti', quam quòd íw-<br />
»orte habet ccrtiirimä.diem mortis inc^rwUimü.Scd<br />
omnia fupcrandaíunt,autani-<br />
Torti tudine,aut amicorù alloquiis.Nulwmenimin<br />
dolore remcdium prxfentius,<br />
aftüsq; animi inamicorum fi-<br />
& confo\atio,5c co-<br />
R maximam mali partem tollit.<br />
xime/icy
Vulgus hominum contra facit. Si quid cui<br />
bcncfcccrunt,& fine fine prxdicant, & fine<br />
modo <strong>cx</strong>aggcrant : fi quid in ip(bs col'<br />
locatum fuerit officii,mox aut obliuifi:un'<br />
tur, aut difiimulant, aut elcuant.. Carmen<br />
Aufi^nij fic habet::<br />
TH bene fi tjuulf
fed noxa pracftò eft. ScaUger apud.Aufonium<br />
emendamt : \yyvai,iráfi7t ¿ctm,<br />
A.GcIliusNoíl. Attic.lib.i.cap.B.aíTcri- S3<br />
pit illi quod dicam, idq; autore Plutarcho<br />
jp lib. dc Anima. QiJ^endam prxdicantem,<br />
"bi nullum eíre inimicum:rogauit,^-r//«w<br />
'fifffthaberetamteumf Scnticns, amicitias 5c -^wia-<br />
'nimicitias inuicem Tefe confequi : nec fíe- tunpo(rc,quinqui<br />
muIt06.habetamicos,cò- mi*<br />
plures habeat inimico«.<br />
Sit hic huius conuiuijs fecundusmiíTus,<br />
"vi<strong>de</strong>tur.cui fubijcicmus Philorophos,nò<br />
, ne nullus fit finis j fed aliquot <strong>cx</strong>i-<br />
^'os,vrvarictas <strong>cx</strong>cludatleftionis tacdiü.<br />
^ ò d fi qwcm huius patinac maiorauiditas<br />
tenet,huic Diooenes Lacrtius facili<br />
ftomachum <strong>cx</strong>plcbit, fi non modo<br />
habeat nimis fàftidiofuni.<br />
liber<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
líber tertivs.<br />
S o c R ATI C A.<br />
Tlarafíte hmc Svcrauca fUmpu fiénteX<br />
La rt.<br />
D LA co NIC AM indoictn<br />
ini hi proximc vidctur acccdcrc<br />
Sócrates : non tantum<br />
'nrcgritatc morum,dccrctis<br />
«ìcdìdorum lìjlcjvcriìm c-<br />
, riam tülerantin; vt dicasp^'<br />
triaquidcm Aihcnunfcm»<br />
ingenio verò Spartnnum 3 nifi qupd Laconicam<br />
breuiloxjuentiam non affcíi^u^'<br />
magis ftj<strong>de</strong>ns virtutem perfnadcre, quàm<br />
prafcipcre Ad id potiífimum vtebaturíimilibn.<br />
ícindiiaionibuj,quas GraecivocantflíTíií^w^^í<br />
: cui generi non conuenit*'^<br />
' la Laconica breuirns. Vt antem h.ic pa^f^<br />
vincitur à Lacedxmonijs : ita r;)naitntt diftoriim<br />
fupcrat illòs, quorumaJjquotrC'<br />
oenferenonabrcfiicrit.<br />
. i' Dfcebat^ro.» oww opttmosacfefiofpj^*^ '<br />
Dt^im. adhorumfimUitHdtnernQtiò qmfnuepropì^^ ^^^<br />
tandas, te<strong>de</strong>ret^hoc<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Tagasvnius vocis numcrum,.nihildici pot^ft<br />
Chriillanius.<br />
^ dljs mhilpetendum, nifi bonaßmpliciter : 2<br />
quum vulgus petat bene dotatam vxorc, f^of-r<br />
®pes, honorcs^, regnwm ,Jongamvitam j fpidváir.<br />
J^afi pracfcribentcs numini,quid oporteat<br />
lacere. At <strong>de</strong>us optimènouit, quid nobis<br />
oonum fit, quid non.,<br />
^amñcAy<strong>de</strong>hcaqmm minimu ìmpendtjscm y<br />
ß
2©S APOPHTHEGM.<br />
^ jyocmtyOhfltnQndum cl cibii^qm noH efurieU^<br />
Jfyugaii- incitarentad e<strong>de</strong>ndum : ^àpotu, qui fion<br />
tas, fititntem inuitant ad b'tbmdum. His cnim rC'<br />
bus non cft vtcndum,nifi quatcnus corporis<br />
ncccllltas <strong>cx</strong>igit. Uulus Stohaus quoqH*<br />
fnemmit,<br />
6 Diech:it,optiniumcondimentum eßefamtm '<br />
TrugaLi' quòd & optimè cdulcarct omnia, & nulli'<br />
tas, efictimpcndij. Vndc ipfc firmpcr iucundè<br />
•^cdcbatac bibcbat ; quia ncutrum facicbat<br />
•nifi cfurieiis ac fiticns.<br />
Quin & ad fàmcmacfitimtolcrandaii*<br />
^c««/ <strong>cx</strong>crcuerat fcfe : poft fudorcm cnim c P^'<br />
QQhibm. la:ftracoIIcaum,quum alij potum>vehementer<br />
appctunt,nunqua bibcbat<strong>de</strong> pi^^'<br />
mo crarcre: rogatus,qnam ob rem id<br />
ret ? ne conjuejcam , inquit, obfequi afefiil^f*^'<br />
Interdum enim licet fitias, noxiumeft<br />
bere: hic, quum ratioTua<strong>de</strong>tabftincntiaiii»<br />
aifc
fiunt iucund¡ílínna,fi quis aíTucrit.<br />
Aìch^t, effe turf e,ß quis fua/ponte firuient 9<br />
yoltiftatibus, talem fefaceret, quaUsnemt, domi Seruìrt '<br />
-veUet habere feruos, Talibus autcm nul- yolupto^lamfalutis<br />
fpcmrcliquam cíTc, nifi fi pro itbta^<br />
«is <strong>de</strong>os comprecarcnrurali),vt bonos do-<br />
^'ìinos nanciici poíTcnt.quádo prorfus <strong>de</strong>lictum<br />
erat fcruirc. Exiftimabat autcm,<br />
*^ullos focdiorem mifcrioremquc fcruirc<br />
^cruitutem, quàm qui & animo & corpofcruircnt<br />
voluptatibus.<br />
Intcrrogatus,quam obrem ipfe non ad- io"<br />
*^'niftrarct Rcmp. cùm admimftrandi ra- Tro<strong>de</strong>ße<br />
^»oncmoptimcfcirctfrefpondit i Eurnvti-fùertb*.<br />
fße cmnatiy qui nmLtos ejßcertt idoneosgu-<br />
''^^andx ì{eip. quàm atti ipfe reSie gubernaret. •<br />
./r^°teatus,quopaáo quis poiTet honcftà „ r<br />
^"cqui famam ? Si f^w, inquit; eßeßf^as, fama '<br />
^J'^l^ haberireiis. Velùti fi quis bonus tibi- quomodo ><br />
^«u haberi cupiat,ca pracftet oportet,quac parada. -<br />
^Prob^tistibicinibusfierividcrit. Qucm^"^<br />
aamodum qui mcdcndi cft imperi tus,non<br />
cft , quòd pro medico afl^cius<br />
eit,& vulgo mcdicus appellatur: itan5 »<br />
DU u ^^ aut ma^iftratus, qui po<br />
Puii iuftraoijs dcclaratus fit, nififciatarte<br />
S^^^^nandaeciuitatis.<br />
proßteatur abfoue <strong>de</strong><strong>de</strong>core jfrs<br />
quifquamfcHniumfa. bemi^. -<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
•ciundum toce$ tì^cfuì ruäisßt eins opificij: adffi^<br />
hlicos magifiratus admnú, qui nunqu.vm didz"<br />
tum Oper am difcipimis, ßne qwhus nemo pote fi<br />
re&e magifíratutn gcrere : cumq; nemo non^ie^<br />
teHaturus fit eum, qjui clono aßi<strong>de</strong>ret ign-arrti,<br />
Ortis nautica-, multo magis.<strong>de</strong>tefí¿dos^qjn<br />
pub.capeßcrent ignaripolittae Thilojhj^jM. Ñeque<br />
cumputabat appeiianduiii impofto'<br />
Tem,quiàperfuaro quopiam pecunia aut<br />
yaicuJumaccipcret, quod non poffet reddcrc<br />
: fed illos magis impoilores habendos<br />
diccbat,qui dolo perUia<strong>de</strong>icnt,fc ido'<br />
neos gubernandae Rcipublicac , cum fi»'<br />
fiomincs nihili. Hoc dictum multo mag'^<br />
ad principes , roagiilratus Öc cpifcop®^<br />
Chriftianas pcrtiflct, quam ad cthnicos.<br />
13 Die ere folitus eft, null am eße poßeßloi^<br />
\Jmcus prectoforem vero bonoq^amico^nec aliun<strong>de</strong>plf*i<br />
jftncerus/jruBuf aut voluptatiscapi. Itaquc praepoftc'^^<br />
iiccre multos, q.ui pecuniae difpcnJiti g*^"<br />
tiiòs fcrunt, quam amici iaduram j qwiij"^<br />
fe bcncfìcium pcrdidiíTc damit gratis col'<br />
locatum, dim co fibi conciljármt amicu*>*<br />
quoMis lucro potiorcm.<br />
C4 rt tüis committimusßatuasfa<strong>de</strong>ttdasy à<br />
T. fat is btisvi<strong>de</strong>musaUquotßatuas ileganttrfüBä^' ^^^<br />
mkái*. non funt admttenäiinamscuiant y nij.<br />
gnouerimus erga aUos (raßitiße fi
pcrcontabator, quamobrcm ita íkuírct? Vutùre<br />
^oniam, inquit» cùm fit obfoniorum voracijjt in alijs<br />
fnus^ tamen ignam¡fimí4s eíí : quum jt'^e fit auh quod ipdiffimus^tamen<strong>de</strong>fidhofifjlmus<br />
efi. Turn Socra ficonuttcs,<br />
inquit, confi<strong>de</strong>rà fit y-vter TC- timuf,<br />
flrümplm-ibíts egeat rerbertbtis. tú neanfATnu-<br />
^«i ^ Vtinam iibi qoirq[uc dicatyquod illi<br />
Socrates, quo ties hoc in aliis reprehcndit,<br />
punitqj i<strong>de</strong>m quod fibi ignofcit: aut fi noa<br />
'ilem, crebro dctcrius.<br />
^Cuidam, cupirnti qui<strong>de</strong>m ire ad OJym- lir<br />
pía, fed itinevis labore dctcrrito : Cùm , in- SpontA-<br />
^^it^donujiifenumero totum prof e diem Ambu- netlitbfh»<br />
^^^anteprandtumy rurjns ante cccnAm \ fi dome res,<br />
ambulationes profieras ad jumque ¡éx-ve<br />
^^^^»faciif feruemes OLympiam. Docuit vif ing^niofus^<br />
id quod tcrretin adcundis Jabo-<br />
'^°^s,u\iagiaationem cflc potiùs quàm ip-<br />
Idborem. Si quid honeftx rei gratia<br />
P^nculi^difpendij, aut laboris laftipiendu ,<br />
3^*curamus,<strong>de</strong>tredam»,horremus: cùm<br />
J.^^^entcr vitro in rebus nihili, non, cninn<br />
'cam turpibHSPlus impcndamui.Itaquiinuitati<br />
ad ftudia litcrarum, excufant<br />
^^^^^^ii^cm, infomniam, impendialibroj<br />
• interim totam noftcm ludant ag<br />
"^'P^tationc contr^bant fcbrim, podatioT<br />
' cm Sc lippitudincm j fcorta-<br />
G Jif icabicm nouam, quam<br />
^^UcamappclUnt.<br />
o 2<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
17 Qucndanijconqucrentern fe <strong>de</strong>fatigatum<br />
longo itinere, rooauit : num fuer ipjutn<br />
fstuerit confeqm ? Ait. Rogauit : racuusnean<br />
aliquidfey ens oneri* > Portauit, inquit, nonni-<br />
Seruus hilfarcinai um. Quidy inquir, queritur neiUe<br />
domino ¡e <strong>de</strong>fejfum f Quum ncgaret : ^h non fu<strong>de</strong>ty<br />
TneLior. inquit, tentoUiciei > qui vacuus Ambulane dtfej"<br />
fufßierif,quumiUegeßans farcinam nouquerd^<br />
#«r/c/ii/;gÄi»»j!'üftendcbatSocrares,feruö'<br />
in hoc ftliciorcm domino, quòd ad labo"<br />
res <strong>cx</strong>crcitatior minus I'cntirctmolcftiae.<br />
18 Admoncre Mtbtax^quod apud alios mere-<br />
Sobrie- e<strong>de</strong>ve aut conutuari, apud ^thenienjes éc*<br />
tesine- Qua voce dicebat nos adnionC'<br />
dui^i. n>eo temperamento fumendum cibum?vt<br />
nec corpus,necaninius oneretur.Huc op''<br />
noralh«<strong>de</strong>ns,quòd(ix^i^Äi fönet vehi;VJH^^<br />
¿pjtf/^.x/vehtculu.m: quanquam dicatur^,<br />
cjbus,eoqj additum tv,ne farcina iufio g^i'<br />
uior imponeretur corpori.<br />
]9 Dicebat, optimi natii mgenuisj^potijff^^^<br />
adhihfndamreflamìnflitutK.n.m. I<strong>de</strong>m crjií^'*<br />
in his viu venire, quod in equis, in quei5 ^<br />
feroces funtac goK roiàc indolii, í¡ í^'^<br />
á pr inis annis rcftè inftiruanturjcgrcgi) ^<br />
adomncm vfumaccommodi cuaclunt -<br />
miníis,efferati.inrrii(f>abiles5Óc ad nihil<br />
les. Eoq- fit, vt felicilljma (?|uacquc<br />
corrumpantur infcitia irjfiituentium, ^<br />
mox equos vertunt in afinos, q"^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ftis ac libcmanimis imperare ncfciant.<br />
Di ai impu<strong>de</strong>nterfrccre^qui càm io<br />
boHes efficeretpaiicioreSfpofluUret tamen habcri Indoles<br />
' f^mtis iubidcus-: fed multo abfurdna ejje, fi quii ere fix.<br />
'habcri velit bonus Hi^ip.gubemator^cumcmum<br />
'burnerum tmminuai. Hoc diftfi torfitin Cri-<br />
^iam & CliaricJcm,qui multos ciuium trucidaraot.<br />
Ncc illos id latuit: Critiascnim<br />
'^li minatui cft,ni rilcrct,rorc vt ipfc quoq;<br />
ftccrct boucs pauciorcs ; & quod minatus<br />
cft verba, re prxftitit. Nam hiiius opera<br />
Socrates perijt.<br />
"Eprifcis autoribus felegcrat vcrficulos 21<br />
^"quot, quos prouerbiorum vice frcqucii<br />
^cr vfurpabatrquorum cft ille Hefiodius:<br />
eft: .<br />
^^probrum efi operarlafÌ e/I cefihthfrobrH.<br />
<strong>de</strong>hortabatur iuuencs, non folùm ab<br />
^.^iOiVcriini ctiam ab aftionibus infrugifc-<br />
Siqui<strong>de</strong>mcos appellabat ociofos, qui<br />
, compotatioRibus & (cortis aetatcì»<br />
i^blumcrent.<br />
Item illud Homcri ,vt indicate elliusac 22<br />
rti US ; 07^m \u fnycipatft imhwjh T' ¿YXSUM n<br />
Id cft: Curhfi-.<br />
no fins qua: praua aut reBagerantur. tas.<br />
non folùm reuoflauit audìtorem à cu-<br />
IJo^litate rerum alicnarumj verùm ctiam à<br />
^»Iciphnis non necefl:irijs : velut ab <strong>cx</strong>afta<br />
^^¿niwonc aftrologiae, aut geometria,aut<br />
o ì<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
caufarum naturalium, aut returnvltramuftdanarum:<br />
ad cognitionem Ethices, cuius<br />
fcicntia pracftat, vt nobis ipfi noti íímus^vt'<br />
L I B B R III<br />
EuripidcS'ObtuUt Socr»-vti libtum ab He- 26<br />
faclite confcriptum: eo Je¿*o rogauit quid<br />
illi vi<strong>de</strong>retur ? Terlouetn, inquit, quxinuL- Sdst^<br />
^^^(imihipracUra yi<strong>de</strong>mttr; qJtalniptéto& c4<br />
i^tf nsn tneeUexi : Jcdopm efi Delio qnopiam<br />
'^atafofe, Notauit pcrquÀm false affci^atam<br />
fcriptoris obfcuritatem : vndc & ^Há-<br />
'^«fw cognomen inditum eft. Dc Delio na-<br />
Utorcii'ximusin Chiíiadibuí.<br />
C^m Alcibia<strong>de</strong>s illi fpcciofam arcam<br />
ffcrrctdono, in qua fibi domum xdificaret;<br />
^ d , inquit, jfmh/ calceUopus ef- Munta<br />
fify num cerium dares yn<strong>de</strong>mihi calceos confici' imÚLu<br />
»^«m? £ t fi dares , ¿nnon ¿p/e rìdicuLus ejjemfiac-<br />
^^cfem > Hac fimilitudínc munus inutile<br />
'CCUfaii/tr.<br />
Per forum obambulans , quum afpicc- 2%<br />
merciuvTì copiam qux illic vcndcbanitìrj<br />
ita fircum loqui confucuit ; ^uàm rtmU Vrugdìi^<br />
^^jrfbus tg^none^eo. Aft ali) crucian tur a- taf.<br />
, ita cogitantes , quàm multa mihi<br />
«ciu*tj Socratesfibi gratulaba tur, quòd<br />
*uxtaBaturamviucii$,ac paucis affuctus,<br />
^UTvwn, purpuram, gemmas, cbur, aulxa»<br />
'«"qualquc diuitum ddicias , ncc cupcct,<br />
ncc cgeret : quas diccrc folcbat mal^^^^^cilarias<br />
agcndis tragccdtis , quàm<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Tac
ftum amicum, noavidcturfibi fa¿^usbca-<br />
tior,ncc iafturam <strong>de</strong>flct,qui perdidít.<br />
Euclidi, coutcntioíarum argutationum 32<br />
íidmodum ftudiofo : Sofhifiù, mquit, Ó Eu. Scnfuf<br />
cli<strong>de</strong>s^vtipoterii-yhominibus non/»oíerw.lndicás, conUéMi.<br />
^ophifticcn inutilcmad.publicas funélio-<br />
'^«^s^quas qui affedat, cum no oportct gry-<br />
Phis ÔC inanibus-arguii^ lu<strong>de</strong>fc j fed homiï^ummoribusfcmct<br />
accommodate.<br />
^iAlmn l¿norantUm, C^òd quicunqj<br />
^ommittunt rem iniuftam , hoc peccant,<br />
quòd ignorant quid cuique fit tribuen-<br />
^um: 5c qui fortes fiint, nonaliârc forfunt<br />
vnifi q^uòd fciuntcav<strong>cx</strong>pctcnda,<br />
quae vùlgus exiftimat horrenda : ôc^qui intcmpcrantes<br />
fimt, hoc
2iì APOPHTHEGM.<br />
nicnii , quod habcbat probitatìi<br />
Antiilhcncs, matri tribucndum putauit.<br />
55 Diccbat, ocium fjptfjionum omnium opti^<br />
OciUho^mam, Ocium autcm fciifit non igiuuianH<br />
ntßum, fed à lumuJtuofis ncgocijs, & à cupiditàtibus,<br />
animi tranquilhtatcm vitiantibus.ei'<br />
fcquictum.<br />
35 lllud omnium wiaximè cclcbratur, quòd<br />
Mo<strong>de</strong>ße, diccbat : fe mhU fctrey mß hoc ynum^quòdrùhil»<br />
/tire/.Inquircbatcnimdc fiiigulis.tan^uan»<br />
ambigcns ; non quòd rcocra nihil habcrct<br />
certo cognitum: fed hac ironia & fuam <strong>de</strong>clarabat<br />
modcftiam, & tliorum redarguebat<br />
arrogantiam, qui fc profitcbantur nihil<br />
nefcirc; quum teucra nihil fcircnt. Sophiftac<br />
quidam publicè profìtcbantur, fci^<br />
ex tempore reiponiuroi ad omnem pf^'<br />
)ofitam materiam: horum arrogantem in-<br />
Ì citiam fsepcnumeroconfutaba't Socrates.<br />
Atqi ob hoc ipfum, vti',)fc qui<strong>de</strong>m inter-<br />
pretatur, ab Apolline iudicatus eft fapien^quòd<br />
quamuis omnium rerum ignora»tiam<br />
cum cacteris haberct commun#m 5 ^^<br />
nomine tamen illos fupcraret, quòd fu^»^<br />
infcitiam agnofcerct, quum illi hoc qu^^»<br />
ncfcircnt,fc nihil fcirc.<br />
37 Laertius & hoc illi tribuit : Capiß*'^^'<br />
Cunfia- dium/arn. Diccbat cnim, dimidium oper^<br />
ito maU, peranum ci, qui iam clTct aggreiTus. fun<br />
cnim qui ciwiftanao ac <strong>de</strong>liberando vitan»<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^mncmabfumát. Eft autcm hcmifti.chium<br />
Hcfiodium: ^<br />
Afxif<br />
VimdMm faEh^qm Une cetpit,habit.<br />
Koratiusfortè ^mulamsSocratcm.vtíolct.<br />
res precoces magno emerenty eosaìebat .<br />
^^íperurt, quòd adtempHS nMtuntatis ejjent per-<br />
^^nturi, Alioqui ftultum eft, 5c pluris & dctctius<br />
cmcrc, cum paulo paft hccat & mi-<br />
'^oris & mcüorcs. Ita nuíquam nen rcuohominum<br />
cupiditatcs rationis <strong>cx</strong>-<br />
P«tcs,ad Ibbriùm iudicium.<br />
.Quodam tempore, dim Euripi<strong>de</strong>s ita dc 39<br />
Vertute diírereret,vt diceret:<br />
^gártrtff «HÍ wfftiA^et. Id eft:<br />
Hec nùffei ttmere efl optimum reLinquere.<br />
virtue mueniri vix pofleL Surrexit yirtus<br />
,dicens: I^dkulumej]e, cùmman- quarett^<br />
^f^^my finon prounus mueniatur , oper^spre-^ da,<br />
l^**^ ^^^^imemus mueííigare : yirtutmn nulla<br />
^^fiigAtione dignam iudicart^ finonprotinus<br />
^^^tingathomlm,<br />
Rogatus abadokfcentequodamjvtrum<br />
dtícc? f v x o r e m ducere , ánnon<br />
j^^^'^.lnd.cans, 6cccelibat¿m«ccoaiugium<br />
cip®"^ ^^ t«olcftias,ad quas perferendas<br />
niitatu*?)?^^®^*^« animus. Coehbatum coh«rí<br />
* órbitas, generis it\teri-<br />
' Wicnm : mauiaouiuitt perpetua<br />
iolU-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
follicitiido, iugcs qucrcIx,dotis <strong>cx</strong>probra"<br />
;tio,affinium graue fuperci]íum,garrula fo-<br />
crus lingua,fubfeflbr alieni matnmenij, in^<br />
certus lib«rorunri.euentus,aliaque innumera<br />
incommoda.Proin<strong>de</strong> non hlc eft elenio,<br />
qualis eft inter bonura Öc malumj fed qua-<br />
. lis inter leuiora dc grauiora incommoda.<br />
Ex IHutarcho,<br />
41 ^endam <strong>cx</strong> amicis , conqucrentcnif<br />
iftngdli qaòd Athenisomniamagno vaenirentj vi'<br />
num enim Chium mina, purpuram tribus<br />
minis conftarc , mcllis heminam quinqué<br />
drachmis. Manuillitu préhensáduxitinpemm<br />
farinariam',obolo,mc[m cnsjemijèxtdritis rten'K,<br />
rUis Igitur Annona, eft. Hmc ad olearia <strong>de</strong>ducensy<br />
dutbus, inquit, fextArim. l^nniAgnoigi^<br />
turinyrberaneunt omntA, Qtii paucis ac nCccflariis<br />
contcntus^eft, fibifacit vilcmannonam.<br />
42 Archclaus rex So erat cm ad fevocarat.<br />
Muñera multa pòlliccns:SocratcsTcrpondit:y««®i^^<br />
• contem- A<strong>de</strong>umyenire^à 4ju9 acciperet benefiàa^ quu^n<br />
, fta. Il red<strong>de</strong>reparia nonpoßet. Hocdiftum impr^'<br />
bat Seneca: quòdPhilofophus perruadcns<br />
auri argentiqiContemj)tum,plus datquaíí»<br />
fi <strong>de</strong>t aurum&argcntum.<br />
43 Qi^odamtemp'ore reuerius è foro, inj^ ^<br />
Kltro' amicos dixit : Emißempallium^ßnummos h^^<br />
neabene ¿^¿^¡/^»».Nihil poftulauit,tantum verecund<br />
ficintia. admonuitcgcftatis. Mox inter amico^am-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Lib B R' ^111:.<br />
bituscrat,àquoSocratcsacciperct; Ettanicn<br />
poft cam voccm quifquispropcrauir,<br />
vtaitScncoajfero dcdit. .<br />
Cuidam quereliti, quòd pcrcgrìiwtio- 44' ,<br />
«CS fibi nihil profuiffcnt iTionimmmto, Veregn^<br />
i/iu<strong>de</strong>uenit: tecHmenimptregrìnaha- ^^^^^<br />
»•'i. Multi putant, longinquis pcrcgrinatio- •<br />
i^ibus collfgi prudcntiam , cùm.Hotatiufr<br />
Jeius ApoUg» Sed Biantì hoc tribumtwr dfi^<br />
Stobdtum ferm. 2%.<br />
Adiiocàrat diuitcs aliquot ad cocnamob<br />
id foilicita Xanthippe, quòd apparatus<br />
cflct pcrquàm <strong>cx</strong>iguus : Bono ammo es, in-;<br />
quit : nam fi frugt temperantef jue fmtybont<br />
confuLent '.fin minus, nuUa nobis horum cura <strong>de</strong>bet<br />
effe. Hoc dilemma nobis meritò <strong>cx</strong>cU'<br />
terci opcrofam & iumptuofam ambitioncm,in<br />
<strong>cx</strong>cipiendis conuiuis.<br />
49 Diccbat, mu/tos mhoc riuere, yt e<strong>de</strong>rent bi-<br />
ViXtiS. berentjuR- fe contrà ob t<strong>de</strong><strong>de</strong>re ac bibere, yt y ^<br />
ret; quòd Iiis rebus non ad voluptatem,fed<br />
ad naturae ncccflltatcm vtcrctur. Hanc fcrt"<br />
tcntiam retulit Satyricus:<br />
2ipny'masyt edat-Je<strong>de</strong>das yt yiuerepojff»<br />
50 £os,qui multitudini tmpertt^e fi<strong>de</strong>m habebant,<br />
'P.ectmia aiebat perin<strong>de</strong> facere, ac fijuif tetradrachmuttt<br />
qualii, ynum contemnens re'tjceret, ^ aceruum ì fimil*"<br />
bus congefiumprobaret rmperetaue. Cui non<br />
fidcrcs foli,ci nihiio magis fidcndum cft«**<br />
turba fimilium. Ncc cnim refert > qu^^J*<br />
multi fint,icd quàm graucs.Nummus adultcrinus,<br />
etiam in quamuis magno aceruo<br />
adultcrinuscft. Hocaducrfus turbamtcftium,&indodi<br />
vulgi indicia.<br />
51 Q3.um Aefchincs ambiret efle dc numC'<br />
Cmiter. ro difcipulorum Socratis,<strong>cx</strong>cufaretquc verecundè<br />
paupcrtatcm fuam ; ac molcit^<br />
ferret, quòd quum esteri Socratis am«ci<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
àiiìitcs multa largircntur , ilbi nihil cÌTct,<br />
quoddarct/praetcrfcipfum. ^nnontmelli'<br />
mquit, quàm mägnum mtifin mh <strong>de</strong>dtrisy<br />
n^ßfòrte teipjumparuo(cBunasf ItAqi4emih, ci*-<br />
^^ f rit, yt te tibi reddam meliorent y ^àm Accept.<br />
^^^ Sophiftar, quum mcras nugas doccrét,<br />
'Nullum admittcbant difcipulum, nifi magna<br />
mcrccdc: Socratcs nihilominuslibcn-<br />
^cr rcccpit inopcm, quàm opulcntos.<br />
quidam illi diccrct : Athcnicnfcs<br />
morti adiudicarunt. Et »//•/,inquit,«4i« Morttnt<br />
Scnticns, non ciTc magnum malum, fi i^^tiibUk.<br />
^»nsadigatur ad mortem ,^paulò pòfimo-<br />
»»turus. ctiamfi nemo interficiat. Q^anhoc<br />
diftum quidam ad Anaxago.<br />
'^»^^rcfcrunt.<br />
/ Vxori,muhebriter comploranti dicenti- 55<br />
M^CiMivirjinnoccnsmoricris .Q«/
hoc miro ftudio prouidcntium , vtquàm<br />
honorifìccntiilimè cffcrátur ac fcpcliátur.<br />
55> Nuncianti, quòd quidam dcipfo maU<br />
Mo<strong>de</strong>ra- loqucrciur : Ì(jnirum, ìv\e\\m,mndidiàtùtf^<br />
/o^. Lingua: morbiinonmalitia; tribucns,<br />
fed infcitiap : ncc ad fc iudicauit pettinerò<br />
quid <strong>de</strong> fé dicerent,qui morbo animi, non<br />
iudrcio lóqmmtur^<br />
$6 ' Q^urn Antifthcncs Cjmicus pallium h^'<br />
bcret pertufum ; idcjue obuertens fíííiirdí**<br />
Sor<strong>de</strong>s omnibus daret infpiciendam ; Perfißur^^*<br />
gLoriofa- inquit So<strong>cx</strong>dittSypaUij tw v'Mn mam inanità'<br />
tem. Eleganter notans, turpiorem efle atH'<br />
bitionem è vilitatc cultus,quàm ex ami^^<br />
fpléndido.<br />
Guidain admiranti , quòd nihil in cUi^<br />
commoucretur,àquo conuicijs inccíHiba'<br />
Mo<strong>de</strong>ra- quit, non maleécit :tjuandoqi*^^^^<br />
f}^ ea qti£ dicitj mhl non adfunt, nec m me h^ref^^'<br />
Atqui ob hanc caufam hominum vulg^^<br />
magis commouctur, fi quid dicitur in<br />
merentcm Boni,quum malcaudiunt,<br />
gratulatur,quòd puri iint ab his malis q^ ^<br />
ipfis impinguntur, nec in le diti intcrP*"^;<br />
tanturrnihifo magis, quàm fi quis o^^^jjj<br />
errore Platonem appelletSocratcm, ^<br />
Socratem congeratmalcdiftajis non nti«^ -<br />
dicit Fiatoni, fed ci quem <strong>cx</strong>iftin^*^^ ^<br />
Platonem. .<br />
Si yctus comadla folct nominati^»<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ciucs didcria iaccrc. Horum libcrtaté cum<br />
pUriqj mctucrct} Socratcs diccbat expedire. Maledir<br />
yt quU fernet illis fciens ac volens db'ij cerei, T^am cus<br />
fiquid J inquit, dixerint in nos meritò reprehen- <strong>de</strong>ß.<br />
<strong>de</strong>ndi^m, admonitt corrtgemut,^profuermt \ fin<br />
Mfum conpticium in nos txct^labténtHr , nihiL<br />
adniis.<br />
Socratcs^ quum Xanthippen diu rixan-<br />
^cm tuhilct in ficdibus, ac tan<strong>de</strong>m fclTus Lepidi^<br />
^öfcdiiTctantc fores,ilh magis iritataquic-<br />
*«viri.<strong>de</strong>fcncftrapcrfuditeumlotio. Ri-<br />
Qcntibus qui prsctctibant, 5c ipfe Socrates<br />
*rridcbat,diccns i Fac<strong>de</strong> dimnabam,poß tantonitrufeqiimuram<br />
pl/suiam,<br />
Alcibiadi <strong>de</strong>miranti, quòd Xanthippen 69<br />
^pramodumrixofamdomi perpeterctur: Aßuetiß<br />
inquit, tampri<strong>de</strong>mkis ficafueuiyrtnon do wirtojfendar,qi4àm<br />
fi rot A,qua aquam eductt e gat^<br />
lea Nam is ftridor mo-<br />
infuctis: eun<strong>de</strong>m qui quoaudit,<br />
adcò moleftè nonfcrt, vtfc<br />
^^^irencfciat.<br />
^^i<strong>de</strong>m, fimilcquiddam diccnti: ^tMy ^t<br />
^«»quit Socrates, nònnedmi tua tolerasgailp.<br />
rum gLottientinm flrepnum f TMro, inquit<br />
panuntoua puU<br />
ritUi'^'' Xanthippepa^ ^ ^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Sunt qui putcnt, Socratem iimul aluifTe<br />
domi duas vxorcs, Myrtbo & Xanthippen.<br />
Proindc <strong>de</strong>miranti cuidam 5 in quem tan<strong>de</strong>m<br />
víiim alcrct dua* tnuUcrcs, pra-fertim<br />
tenuis, rixofaj, ncc cas domo <strong>cx</strong>igeret : hV,inquit,<br />
tne diiVM docent toleran tidtn y qua mihi in publics<br />
ytendum eft:harum monbus excrcitatusy commO'<br />
Wior eroadalioru ctnß4etudinem.¥[wnc percontatorcm<br />
A.GelJius facit Akibiadcm.<br />
^ Cùm Xanthippe in pubhco pallium marito<br />
<strong>de</strong>traxìflt:t,ac familiares admonerct, vt<br />
lemtof. tantam iniuriá manu vlcifccretur : Tmchre,<br />
inquir ; nimirum xt ncbiicoUuSiantibusaccla^<br />
meti^yalius Eia Socrates, ahui Lia XAnthippe*<br />
Kam huiulhnodi vocibns fpcÄatores an»;<br />
jnant duos inter li: commi fib.^. Malui taute<br />
vir fapiens tolcranti;e excmpium dc fc pr^'<br />
bere, quàmridiculum <strong>cx</strong>hibcrefpcftacu-<br />
Jum viri cum vxorc concertantis.<br />
rcrcontariti,cur Xanthippe, moribusifl'<br />
commodiffimis foeminam, haberct domi ^<br />
tmitas, dicebat : Sic hahendam cr^nfueménem cum mO'<br />
rofisyxonbus y qucmadmUtm qui[e adfiudia^<br />
equeftreexercent : parant equos ingcnij rercv<br />
cioris, quosfilubegcrint, & perpetipoi-;<br />
fintj cateris vtuntur commodiiis : ita<br />
iHcrofa? coniugis mores ftrrc diili^^^^^.^<br />
multo fàciliùs cum quibuílibct habcbii^<br />
confnetudinem.<br />
frjj Cùm Socrati LyCas orationcm,qu:i»?<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
cius dcfcníioncm comp ofu erat, recitaíTct;<br />
'^ra.cUra , inquit, & eíegans oraùo efl , Jed Dec^rtS<br />
ntn cmuemt Soerxti Erat cnim forcnfi infti^ perjpwf.tuto<br />
aptior quam Philofopho, actali Philolopho-Rurrus<br />
Ly fix pcrcontanti : cur il<br />
bonam iudicarct orationem, putaret fibl<br />
i^on conuenirc ì T^nnt, intuit, fieri foteß,rC<br />
«mififiíf dHí calcetis elegAHsfit ac ptdcheri^m ta,aUcHimnconueniant<br />
ì Hoc ipfum Va!.,<br />
^aximus narrat odiofius,minufque Socraticè.<br />
Sic cnim Lyfiac refpondiffc memorati<br />
^^fer qtiajh iñam: nam ego fi addacipèjjem^<br />
eamm diurna Scythia jUnudincmperorarem,..<br />
me tpf^ni morte mtélBatum corice<strong>de</strong>rem.<br />
^ùm indices inter fcdifceptarent, qua
^ 9xArferunt y rt capitis hominemimocemijjtmum<br />
con<strong>de</strong>mnarent.<br />
Sy Xcnophontcm in angiportii quoda Socratcshabuit<br />
obuiumxiuumquc vidcretadolcfccntcm<br />
rara indole, porre£io bacul»<br />
^ctuit nc practcrirct. Vbi conilitcrat, rogauk,yh<br />
fierent ren<strong>de</strong>rentftrjy yaria: merces, qui'<br />
>hiuyuLQÒ ytuntur homines ad id rùm nrnm-<br />
étultui rcfpondiíTet, fe id ncfcire. Me igtttvrfe^juer^y<br />
mntmi, ìrìc\}ih,ythocdifcas. Ex co Xcnophon corprt<br />
cflc Socratis auditor. Abfurdum eft, fcirc<br />
c fame (èntié$,quam agitatione corporis<br />
excitabat.M.Tulhus fic explicat:^^*<br />
melius ccenem, ob[om ambidando fammeli<br />
iquacft.lib.5,<br />
jgp Ai e bat, reiinquendaffmrnittin f^<br />
.uenibus rmUumynguemimi melius olere qf*^^<br />
cleum^qm inter exercendumytebantur. Nan»<br />
maracmo,aut foliate, protinus i<strong>de</strong>m<br />
icruus & ingenuas. Kogatus , qmdfifff'<br />
^^c<strong>de</strong>cmf probiMtemiiviCiMit. Kog«^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
vèi hoc ynguentti yen<strong>de</strong>retnr f rccitauit Thco*gnidis<br />
carmen:<br />
ÁffX^dMi^m. Id cft:<br />
bowu eji, ab eo bona. ¿'/oto. Huius gcnctis<br />
quacda» congcrit Xcnophon in con^-<br />
Hiuio.<br />
Qmiim dmes quidam fili urn adolcfccntulUm<br />
ad Socratcm-mififfct, vt indolcm illius<br />
infpicerct 5 ac pacdagogus diccrct : Voi^<br />
l^adtty 0 Soerat 's, mifitfiUwn, yf etm yi<strong>de</strong>ry.<br />
Xum Soaatcs ad pucrum: Lojuere<br />
V^'it,adolefcensyyt teyi<strong>de</strong>am, Signifi'cans, in^<br />
gcmumliominisnontam invultu rclucc-^^^<br />
5 quàm inoiationc : quòd hoc fit ccttilTimum<br />
minimcq^ic mcndax animi fp€><br />
«ulum.<br />
& addtfciplinasy & adomnemyirtHtem^ jigmtm*<br />
^^^fortittidinemy ( qua tanquam yirisf refría fixas ad<br />
^^^^iàyiroécìtm'^ffm ) fiéUgenter 'mñ'h- ^nmiad^<br />
^íWK.ld coHegit <strong>cx</strong> puclla faltatriculá,qu^ QUH^<br />
w^dua:a in conuittium, mira arte trochos<br />
puodccim in.ahum proicftòs <strong>cx</strong>cipicbat,<br />
"^^«»^pcrato ahitudinis ipatio, numeri fqj<br />
pedum, vt nunquam fallcrcM cadcm inter<br />
^utifflmos gladios.-non fine ftortofc fpc-<br />
«ant,um,impauidafaltaret»-<br />
iii./^^"! Agathone vocamsiad CO- 7t<br />
& vndus, idcíj<br />
wHOc^b amico quodáai obuio togtrcciin<br />
W ^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^flur ciTct folito nitidior ? lu<strong>de</strong>ns dixit : Vt<br />
iulchereamadpulchrum: cumnuUusciTctab<br />
iuiiifmodiaftedibus alicnior.<br />
73 Eo dic,c|u«i bibiturus cflct vcncirö, cum<br />
<strong>de</strong>traéis compcdibus <strong>cx</strong>friftu fcnfiflct vo<br />
ftas do- luptatcm,diccbatamicis;^awj wire<br />
.¿m is 'CO- turdcnrnfavntum.efl , ythi^dhiertsfefeinuicefn<br />
Jtnts, comi tentur, voltetas ac dolor : nifi mim pv^eceßtf"<br />
.fet molvfltdinon jentìrem hanc voluptatem.<br />
74 Carceris min¡ftrum>porrigcntcm in po-<br />
Milari' culo cicutam,intcrrogauit : quomodofumen^<br />
3as in re dum eßet hoc pharmacum y fuò<strong>de</strong>tuf artis eßtt<br />
itrtfìi. prntii-'^. Alludcns ad acgrotos,qui à^medicis<br />
er inambulandutn^<br />
idonee fentiretgrauedinemm crurihus ; poft in U^<br />
.Bo <strong>de</strong>cumhetìdu^m jupino corpore: ihipharmacurr^<br />
ejfeSlurumquodfolet, Sócrates rogauit ylic^<br />
rétne inae^aliquidUbare}, quòd in C0nuiu¡|S<br />
mos fìtycflusà vini portiunculànominatili<br />
alicui <strong>de</strong>o libarc.Minífterrcíponditiyeí'«^'<br />
.tum mijcuífle,quantum of its eßet. Hoc fermolìc<br />
innuens, nihil effe quod cffun<strong>de</strong>rxtur.<br />
Tum Socrates : fed & fas eft, ^oportet forare<br />
déos,y tfelixfa^flaq-^ flt h¿cc m ra migratto.<br />
75 Quum puer illum <strong>de</strong>t<strong>cx</strong>iflct , quòd lU»<br />
WUri- iam frigcrempraccc/rdia : Debemos ^ inqu»^»<br />
tas /».o Cnto i^allum Aefculaj^io > ^um.ferfoli*eren^<br />
¡marxu<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
yiegiexeris : pcritidc quaíi fumptÄ potíoac<br />
medica conualuiflet. Nam Grito hoc fummis<br />
viribus egerat,vt Socrates vit^ fu^ con-<br />
"íuleret.Adcó ineratilli viroiiatiua quídam<br />
vis vrbanitatis, vt moriens etiam iocarctur.<br />
^am hanc fcrunt illi fuiflc fupremam vo-<br />
frnprid fmdum pofft<strong>de</strong>rent, epitfn ftmperfln<strong>de</strong>ni<br />
nd<strong>de</strong>re mdiorem. Amator fiiam qaacrit tXf<br />
plcre voluptatcm : amicus haudquaquam<br />
ad fc fpcdans, hoc fc putat ditiorcm, quò<br />
mdiorcm rcddidcritamicum.<br />
79 In conuiuio apud Xcnophontcm lingu^<br />
tinocu lis diccrc iuilis, quo artificio quóvc bono<br />
wiw». fibi praccipuè placcrcntfquum ordo vcnit<br />
fctadSocratcm,ioco ^\x\vßmaximegUrio^<br />
ri<strong>de</strong>Unocmio, Senti ens,fc tradcrcvcra virtutem<br />
; qu« potiifimùm commendar haben"<br />
fem, quaeque tum priuatim , tum public^^<br />
conciLat homini bcncuolcntiam & amorc.<br />
%o Phyfiognomon, qui fe profitcbatur eJt<br />
habitu corporis & oris lincamentis poft<br />
hominis ingeaium ccrtò <strong>de</strong>prchendcrc}<br />
infpciilo Socrate pronunciauit: illumciTc<br />
hominem bardum ac ftupidum, tum<br />
lierofum,ac pueroru amoribus impuruin><br />
vinolentum, & intemperantcm. Quum a-<br />
ThilofO' niici vehementer indignati minarcnturh
L I B 1 K nii<br />
CttKarcm cíTc dacmoncm, à quo prohibet«turarcano<br />
fígno, il quidtcntarctparùm.<br />
l^oncftum. Gcnium autcm ilium opinot<br />
^uiiTc rationcm. Atqucintcrim ciuilitcrin-<br />
Hoc ditto proba bat mo<strong>de</strong>raras <strong>cx</strong>crcitationcs,<br />
prxfertim acibo fumpto j tutbii-<br />
Icntiorcs improbabat. DeSatutioneSocrxtii<br />
hübetaliquid^ LMctanus: Xenophe in Synt^<br />
fof apud que caitfas dicit Socrdtesfux frltAtionií»<br />
Socrati > acrius obiuroanti familiareiit<br />
qiicmpiamiii conuiujo. Plat© dixit : 'I^nne<br />
fatiuserathiecilUdixißefeorfum f Cui Socra-<br />
Saise. tcs : JLt Ixnnon tu quoque reSiiùi fecißes, ft hac<br />
m^hi¡'eorfimdixtßes^S2^(\({\mh t^\^\x\K , h^C<br />
ipfum reprchcn<strong>de</strong>ndo committente,quò»<br />
reprehcn<strong>de</strong>bat,<br />
Socrates, in conuiuio vi<strong>de</strong>ns adolefccntem<br />
auidiùs vefcentcm obfonio, ac fubiß'<br />
DeikU. <strong>de</strong> panem in ius immcrgentcm : 0 conutuify<br />
Inquit, quis yeflrum pane yttiurpro obfonio, ob^<br />
forno pro pane ì Hinc otta inter conwiuas di'<br />
fjiutationej fenfitiuucnis & erubuit, coc'<br />
pitque modcratiìis obfonio vcfci.<br />
Rogatus, quae eífet praccipua iuucnu***<br />
Modus, yt,'mi\uit'>nequidmmiumtentent.ì'^^^<br />
calor «tatis vix finit illos fcruarc modun''<br />
HucTcrctms fpcttauit in i u u e n e P ä p b i l ^ '<br />
gg líío-^íciuasvuigusputatrcpcrtasí""^'<br />
; Memo- memori«, dim vehementer officere<br />
rite. Olim enim homines, fi quid audifl^**^<br />
dignum cognitu,nonlibris,fed $nimo<br />
fcribebant : hac excrcitationc confin^^^^<br />
memoria, facilè tenebant quicquidvolf'<br />
tant¿ ÖC quod quifquc Icicbat, habcbat^»<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
promptu. Pòil reperto literarum vfu,diiin<br />
libris fidiint, non perindc ftuducrunt aniinfigcre<br />
quod didicerat. Ita faftum eft.<br />
>t neglcÄo memori* cuitu , minùs viuida<br />
jflct rerum cognitio, öc pauciora quilque<br />
»^ciret:qtiandoquidcm tantu fcimus,quantum<br />
memoria tenemus.<br />
iam tempus vrgeret moriendi, S9<br />
'®gatus à Critone, ^uomódo fepeän pellet ì<br />
^Itéimy inqui t, ó amta.eperamfrnßra conjnm, ,<br />
Pß'Crhowemm noßro nondumperfiéafi, mehin$ ^nìntA<br />
'^^oUturum.ncf, quicauam mei reliEiurum. Fi- wwior-<br />
^^men^ Cntojime afe^uipoterisyoutficuùt talts.<br />
em, ytcunf, tiUVi<strong>de</strong>tur, fefeUto. Sed<br />
creile a nemo me reflrum tjuum bine exccße-<br />
Senfit Socrates, animum effe<br />
Ijommemicorpus nihil aliud effe, quàm a-<br />
«»mi vcl Organum veldomicilium. Eoque<br />
do fcp r quomo-<br />
I<strong>de</strong>m dicerc McbiX,morteeßeßmiUmpro- 90<br />
J^f^dofomnoy am dimiseperegrinattonì. Som- Mors ¿rprofundioradimit<br />
omnem fenfum : S>ciomnus.<br />
animus à corpore di^rciTus. aliquando in<br />
domicilium rediturus eft.<br />
Item dicere folcbat, yt omnes omniu homi' o 1<br />
conferrentury moxj-, fingu Sua cui^<br />
for ^^ portiones
2$6 AP O P H TH I G M.<br />
uerfus vulgares hominum mores^ qui ali^<br />
nxinui<strong>de</strong>nt,iliam dcplorant fortcm.<br />
^^ DitUcit fid'.bus €Anere tam natu gramUor if**<br />
terftHTosiid admirantibusvclut abfurdui^<br />
negauit aùfi*rdi4meJJ'e,qua. qufsnefciret eadifi*^<br />
w.Nullicnim vitio vcrtitur> ea fibi parare^<br />
quibus opus «ft, fi dcfintrncc hicfpc^taß'<br />
dacftactas,ftd cgt^i. n<strong>de</strong> &raUrMdX*&<br />
Ctceronom in Catone.<br />
Dicch:iX,ienetncifere nenejje puJtUtirnyM<br />
mxtapufiUum. Graecafichabent<br />
fu^/j^ fAij¿vat, a/(\. Qi^od La^^'<br />
tij intcrpres ita xtd\d^\v.nenetnctperef>aYi*^^<br />
non eße) fedmaxiìnum, Q^nquam aliud^^^<br />
primunt verba Socratis:l'cd icntit;ni fall®^'<br />
bene incipere non ciTè quidcm patuu^»<br />
fed parui fieri: aut, rcftc incipere non<br />
pufillum,fediuxta pufillu. Paulatim cm^<br />
ijieipicndu, CO quòd qui in initio pracpr^^<br />
perifiint, fcriùs pcrucniant.ad finem<br />
alludat ad Hcfiodum, iubcntem vt pu"/'<br />
lüm pufillo addamus. Dié^iargutiac»<br />
Graecis vocibus , ca(j[ttc Latine xtààtno^<br />
poterti<br />
Admoncbat,e^c dandam oferam<br />
donee féispoßit menjura urram & aceif^^ ^<br />
tra<strong>de</strong>re, Graeca fic habent :<br />
avrttf^xjiu MuvvTiuyàlf waffith^^^J^<br />
71 wxffeMvat. Opinor cum fenfiiTe,*** ^<br />
<strong>de</strong>iaios agrojciTc parandola quos<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
iömmodum fit à maioribus accipcrc, &<br />
^aercdibus tuis tradcre. Nam immodicaB<br />
PoíTcflíIoncs.vt non fine negociojparantur;<br />
Ita non abfcfuelitepervenimitadhxre<strong>de</strong>s.<br />
^ifti argutia eft in verbo ywf^i^H^ : t[uoà<br />
anceps eft ad artem geometticam, dc ad a-<br />
|50rummenf®rcs.>iwA«yf> Agrimenfjr, in<br />
^loßario efi.<br />
'Cuidam moleftc ferenti, quòd neglige - 95<br />
'ctur,qno tempore trigintatyranniRem-<br />
P^b.occupÄrant:2y«w eyF,inquit,c«wi- te<br />
Sentiens, nonmoleftè ferendum, fi<br />
contenatur ab improbis j nec boc now^mcfibi<br />
quemquam opoTtere difplicere:<br />
commifrt,ob quod meritò & fibonis<br />
difpliceat. Malis enim dif-<br />
Pljccrc, laudis eft.<br />
IIIfonis quida ipfi vifus eflct dicere;<br />
«ii^fi rejL'txrtfi fiiLv<br />
^dVhthiam remasßmtdMlux tertktfnrget.<br />
j^Clchmi dixit, tertio cUemoriar : vcrfum Ho-<br />
^cricum pro oráculo interprctans : idqu«<br />
^«cmt.l>hthia erat patria Achillis, &ai«i
APOPHTHEGM.<br />
^g Admon th^tr'^oluputts non aíher quàm Sirenas<br />
ejjk^rattreuncías et, q/siproperat,vt -vtrtu^<br />
temyelutipatriam c^nJpUiat. Alluíit ad Vlyffern,<br />
qui ccráobturatis auribus pTaeterna-<br />
•igauit Sirenas,vt Itha<strong>cx</strong> fuinum fubfilientcm<br />
ccrnerct.<br />
99 Qmim audirct recitare Lj^dcm Platon\S'.DeHm,\nc[}x\tyimmortaUm<br />
[quàm multa, <strong>de</strong><br />
memenútur adolefctns, Siue quòd ob mo<strong>de</strong>ftiam<br />
non agnofcerct lau<strong>de</strong>s, cjuas ipfi tribuebatPiatoj<br />
fiuc quòd in dialogo multa<br />
dc Socrate fingiret.<br />
Aefchincm, qui prcmebatur inopia, folebatadmoncre<br />
, ytà fetpjh fumeret mutuant<br />
Jfue y fur am Wí^ í/^tp«/» cò-ai. Et add i dit<br />
modum , fib'^pfi fubiraJjendo cibaria : iuxta<br />
iJlud,W^w^m yeSiigaLparfimonia, Expcditií-<br />
Coíia ratio cft augendi cenfu« , dctrahcfC<br />
fumptibus.<br />
Interrogatus <strong>de</strong> Archelao, Perdicac filíí>><br />
qui tum fortiilìmus habebatur: num eh beatum<br />
it$dìcaret) ^^efuo, inquit,. nunquam cum eo<br />
coUoiUtfisfim. Subíicicntí,eá<strong>de</strong>m ©pera <strong>de</strong><br />
regePerfarum dubitare potes an fit beatus-<br />
^idm, inquit 5 cùmnefciam quàm fit doBu^f<br />
iuufjuàmyir ¿ow^^.Socratcshominis beatitudmem<br />
veris animi bonis mctiebatur.<br />
fcrturà Cicerone lib. TufeuLquxft-<br />
5,<strong>cx</strong>GorgiaPlatonis^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
AristiP"
ARisTiPPrs.<br />
Arbitror cottycnirc, vt difcipulu & xta-<br />
^eSc autoritate primuni pr»ceptori iimgamus<br />
: quo nemo fuit inter Piiilofoplio^<br />
vel ingenij <strong>de</strong>xtenoris, & adomnera vitac<br />
«libitum accommodati«ris,yd in diftis vroanjocaut<br />
iirftiuior^ tainetfi non pracftitiíTcyi<strong>de</strong>iur<br />
cam morum fandi mon>am,quam.<br />
ii^Socrate mirantur omncs.<br />
I'Hcr hunc dc Diogcncm Cynicum non-1-<br />
^^illa fuit aimulatio,ob diuerium vitac inftitutum.<br />
Diogenes Ariftippum appellabat Libertas^<br />
^íiuem regium, quòd Dionyfium Sicilia<br />
^yr^nnum coleret.ln quem viciífimAriftippus.-S"*<br />
DiogenesjciretrnrcgiiufinonyeJ'cereíHr<br />
cri^äis olmbuí. Contra Diogenes? Sì .Ariflip-<br />
P^'dìéciJJTa eße contentas crudisoLeribm ,mn<br />
W^^canis regius.<br />
.Quum aliquando perdicem quinqua-2<br />
drachmis iuííífíct emi ,.cuidam <strong>de</strong>tc-<br />
A ^ ^ Piiilofopho : inquit ^rguìè..<br />
^»ftippus y.fiobido renalis eßet , mn emercsi ^<br />
Sc^um is rcfpondifI\ít, fc emptiiru; Et mihi,<br />
(¡umquAgintAdì AchmA. Qiiod.<br />
íi'^mxus nomine damnabat,hic dctorflt adi<br />
Jí^u<strong>de</strong>m còtemptacpeeuniaE.Siqui<strong>de</strong>m qui<br />
preci) magnitudine <strong>de</strong>terretur ab emendo^<br />
" contemnit cibü,fed pluris tacit pecu-<br />
AtPblofophonilulopIunsícftimar^<br />
baAtur<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
APOPHTHEGM«<br />
bantur quinquaginta drachmitv, quamilH<br />
obolus. Ariftippus itaque oblbiiij cupiditate<br />
par, Tuperior erat <strong>de</strong>fpeítu nummorä.<br />
3 Quum Dionyfius illi tres venuáas mere-<br />
^Ltfidè, trices obtuliírct,admonen$,vt ex his quant<br />
vellet eligeret: omnes apprehendit dicensj<br />
Vartiù qui<strong>de</strong>m fuiße tutum,-vnx ceteris pr^-^<br />
tuUße-. ac puellas<strong>de</strong>duxit adaulxveftibulü<br />
dinriifitqi, non minus in contemnendo fa^<br />
cilis, quàm in ample<strong>de</strong>ndo.<br />
# Strato 5 fiue vt ali j tradunt, Plato, dixi'<br />
Ariftippo: Tèi yni chUmy<strong>de</strong>m ^ pAnnur^<br />
ferre dxtum §fi, Chlamys veftis eftlatraparum,<br />
pannus mendicorum. Id notauit HO'<br />
ratius quum ait:<br />
Omtiis ^nflhppum <strong>de</strong>cuit color,<br />
Apud Dionyfium faltauit in purpura, i«'<br />
tcrdum vili pallio vtcbatutj fcmpcr tainct*<br />
<strong>de</strong>cori memor.<br />
^ Confputüs á DioRyflo, xquo animo tU'<br />
litrob eam cótumeliam indignantibusj<br />
JcAt9resy\Víc\\iVíyyt gobiontm captanhAqud n^t*'<br />
•rafepAtiuntur Af^trgi • ego,ft bAUttAm capj^^'<br />
mnpAtiar me A<strong>de</strong>rgi/¿//«iíBalacnae vocabu^^<br />
regem íignans, quem fua patientia cona^^<br />
turad Philofophix ftudiura allicerc.Pl^^<br />
rimum autem vtilitatis <strong>cx</strong> principum<br />
pientianaicitur.<br />
0 Rogatus, quid fru^us ccpifTct <strong>cx</strong>Phn?"<br />
fophi« ftudio ; J^ùdcit jtùmltbfh<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^erì loquipoffpm. Ncc cnimmctttcbat pote- LihîYtM^<br />
faftidicbat himiiles. Quoniain ani-<br />
"ïuna habcbat ipc paritcr ac-mctu liberum:<br />
fwruicbat, ncquc cuiquam aflcnta-<br />
^tur prawer ardimi fentcntiam.<br />
Ql'um quidam illi p robro darcnt,quòd y<br />
iplèaidè <strong>cx</strong>quifitccji vrucrct Phildfophus.<br />
efehitycelehnUtiùtis(korH ^guth-<br />
^^uaqiM fieret. In his cnim & magnificc vc-<br />
«T'A làutiflîmo ciborumapparatufolcnt-<br />
Pórrò quum di) fintinfcnfi vitijs, non^<br />
P'aca. ctur, Ted irritaratur huiufmodi magca<br />
cirvitio effet coniunÄa. Src<br />
lilc qui<strong>de</strong>m clufit conuiciumjnon ©ftcndit<br />
qu^ effet optimum;<br />
^^Kontanti Dionyfio ^qui'd <strong>cx</strong>nnium ha g.<br />
ocrent Philofophi prx cactcris hominibus?<br />
f^mquit, etMmfiomnes legtsakclemtuTytAniH VhUofë^<br />
J'^^^äter yi^Hñßmus, Vulgus Icgum prç- fhiafrn<br />
^"ptisarccturà pcccádoiPhilóíophusrari.<br />
A ^-ï^t pro icgibus : non i<strong>de</strong>o quad<br />
cttunfi cû faeiens qSia lex iuiïït,ncc àfcc<br />
vit ill quia lex vctuiti fed quia no^<br />
^má per fc rettirtflTc, hoc per ft turpe.<br />
Platl^^l ^^onyßum cohîit, Ariftippus & •<br />
a<strong>de</strong>^n^ ^ auîlcis qiiù ,<br />
fcruarc niteba-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
et <strong>de</strong> I>ianyßo,num yir bonus yidweturì qiiu^<br />
xcfj> Ö d i (Te t,TÌ <strong>de</strong>ri bonum ^tqu* iüe,m(\ u i U<br />
me multo ytuitlautÌMs.Vxo'indc nihil vetat có'<br />
<strong>de</strong>m&lautèviucrc& bcncviucrc.<br />
Pcrcótanti Dionyiìo, qui fícrct,vtPhiJO'<br />
Thilolò diuitu lifwiîiâtcrcrct,nô contràPj^^<br />
, ^ ^^^^nqviìt t'^hUojofhinorunt Quìbm£geant9<br />
tlùnejcttit. Philofophì fciunt,abfqj pecunia<br />
gejjarta. ^^ pofTc: iiaqj pctüt cos, qui q
«¡Uis addiausvoluptatifcruiat. Hocdiftií<br />
ilio feculo probari poterat , quo nulla lex<br />
vctabat cum fcorto congredi : nunc prxtcr<br />
argutiam nihil habet laudabile.<br />
Cuidam,quiproporucrataeni»ma,vehe' ij<br />
i^cnter inftanti vt folueret:^W,oy?o/i<strong>de</strong>,in- Lepi<strong>de</strong>.<br />
^^KriiJolujím 5 qmdmbis ettam IXgatum exhíwc^íciiííLníitexanibiguo.SoluitUT^niin<br />
foluitur homo aut bellua viníla.<br />
Stultum autcm fit, furiofum hominem aut<br />
ftoxiambeftiam folucrc,magis nocituram,<br />
C)iccbat,yít«f
Thihfo' Ariftippiis:£f Mieéci^n€[\i\t,agrotantium di'<br />
phia me ^^ frcfuemant^ nemo tarnen ¿e^otm ejje maHj^<br />
dcma medtcHs.Sckl rctorfit in diucrfum-c^'<br />
ammo' vicium. Philof®phi pracdicant felicitatemi<br />
mm. quam vni fapienti vindicant5 & ramea aífi'<br />
duèverfantur apud diuites,aliquid venâtcJ'<br />
tìb illisrvn<strong>de</strong> colli^ebatidiuites effe beatio'<br />
res qàm Philòlophos.Sed ille interpretatu^<br />
cft,Philofophos i<strong>de</strong>o poti/T^mû colere di'<br />
uites,quòd ob luxöac <strong>de</strong>licias ceteris mof<br />
talibus & ftultiores öc corruptiores, mag«^<br />
egerentpraeceptisfapientia:: Philofophu^<br />
autem animorum male habentium<br />
cus cft:. Porrò beatius cft, eflc mcdlcu^»<br />
quam acgrotum. ,.<br />
Q^mm aliquandò Corinthum nauigí^''<br />
fct,& orta tempeftasnaufragium minareturjexpalluit<br />
Ariftippus. Idanimnduertcns<br />
c vedoribus Cr^ffùs quifpiam militaris<br />
^ . Philofophorum ofor. fediita tcpeftate coc'<br />
Moms pit infultare:C»r-,inquiens,vojVhlojòphhf^<br />
tnet Ht. f radicai is mortem no eße formidandam, esP"'^^^^'^<br />
fiitis in difcrimine^ ms indoSh no timemm^-^^^^<br />
niíím,intuit Arií^ippuSinon <strong>de</strong> pan an}r»>t ti<br />
mi/jijrsecfsya ae metJis efi:K. G tili us hoc 3 /<br />
di tiEgo timeo ammx, ^At-ljíi.pv, tu n n times ^^^<br />
moi'Tuibulonii ; quod tam en am a ru 1 tn ti ùs. '<br />
ftum eft , quam vt Ariftippo conueniji »<br />
cuius vrbanirns non tantum habet nign »<br />
ïs.Rcbus viliíHuiis minime timcmuiA*'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
prouerbium : Hydriainforibuf. Hinclufit<br />
Ariftippus, illum non <strong>cx</strong>palluiirc,nò quòd<br />
ciTctfortior j fed quòd quum eflct homo<br />
, habcrctquc animum omni virtutc<br />
^i^cuum,minimum erat <strong>de</strong>trimenti fi perii-<br />
^«t.Vireruditus ac fapientia pr^ditus nott<br />
petit,nifi graui Rcipublicae difpendio.<br />
'Cuidam iaftanti re,quòd ciTctsriM^A^fMf, **<br />
"OC eft,multiplicis cruditionis, quafi nihil<br />
»on didiciflct: ^emadmodumyinqmtynortiji TavU<br />
J^^^plnrimum edunt excernmtque, meliùs<br />
lent his qHtfumunt quamtm optisefi: ita non<br />
plurima , fcdamytilialegernnty ßudloß &<br />
^^itif^nt habendi. Grauiter taxavit cos,qui<br />
Ì^multuaria immodicaquc kdioncicmct<br />
l.'^gurgitant , ncc ea qu® Icgunt trajiciunt<br />
jnanimu, fed tantum rcponunt in memori*<br />
• quarcncc doftiores evadunt, ncc meliorcs.<br />
O^^a^or quidam AriflippumTcum <strong>de</strong>fentin<br />
ludicio.vicitquc litcm.Is quum,vclut<br />
fiiam praeferens Philofophhi«,diccquid<br />
iiùi prof Hit Socrates, Ar^ippeìnoc^m- Thilofi^<br />
oraùoyqmmpromedixifliy yera/kit. phia ora<br />
tcm V ^^^ Vt virum bonum & innocen- toriàpr^<br />
ciTct, qualis ab oTiitotcßantm.<br />
Ihilnr u ' Socrates pr«:ftitcrat, à quo<br />
lofophiamdidicit. Orator non hoc eftalis<br />
vidc^<br />
wrmaicibus^gtiäß^- fit.Praeftatiusigitui<br />
q 5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
eft,9 praeftat Philofophus q quod Oratoft<br />
2Q Aretam filium falubribus p race ep ti s'in-<br />
Modm, fti^nebat J confuefaciens,vt vbiqj quod im'<br />
modicum ciTct, cotcmncret: quòd medic<br />
critas in omci rc (it optima, ÔCÎB fœmina<br />
maxims virtutis fît,temp erare ci^iditatib«<br />
21 Cuidam pcrcontanti,qua re ciTctmclioi<br />
cuafurus fihus,il eii curaret litcris crudicn-<br />
Eruditio dumiytnihUdliudiinqxxit, certi in theatronott<br />
yttlfs. fedèbit Lapis /ft^cr/rf/Wew. Amphithcatra grt'<br />
dus habebat marmorcos,in quibus CcdcnS<br />
S o p u l u s fpcftabat. Lapi<strong>de</strong>m autem vulg^<br />
icebat hominem índoAum &clingucn^<br />
22 Quidam cum Artftippo agebat, vtfil'l*<br />
fuum rufcipcrcterudicndum; fed cûPhilofophus<br />
pro merce<strong>de</strong> peterct quingcntâ*<br />
I FIIIIÉ 5 dctcrritus magnitudini<br />
jnjttS^ prcci],mmoriSy 'inq\iìt,emeremnìancipium,<br />
mneta. Uc^quitMbcbisduo. Scafit, ca<strong>de</strong>m pe^»»'<br />
nia illum fibi paraturum, & Philoiophyj^<br />
Vtilem , & filium obíequentem» Lcpi'^<br />
taxauitvulgi iudicium, qui nufquamp^^'<br />
cior eft, quàm in rc£Vc inftituendis liberi '<br />
plusquefiimptusimpenditcurandis cqii* '<br />
quàm filijs. .<br />
23 Reprehcnfii$xquòd pecunias accip
L i b e r HI^ ^47<br />
pccuniam, cùm ca bonis viris (I cgcant fit<br />
crogancl. Qmn & aliter intclligas liccbit.<br />
Ariitippu$,iion nifi ad vita ncccifariapc-<br />
^iinijs vtcbatur,idcoqj à diuitibus accipicvt<br />
cis dcmonftrarct bene vtendi ratio-<br />
**cm:id non potcrat,nifi illi matcriam fiib-<br />
«^iniftraiTctit.<br />
Cuidam <strong>cx</strong>probranti. quòd in propria 24<br />
^aufa oratore conduaitiofuiiTctvuist l^l phiUfa^<br />
''^^Wijinnuit: & cdnam apparaturt4s,coqHHm fhtis 0-<br />
^ontùéco. Alter vi dcrivolebat,ob hoc-orato- rdtore<br />
^«m praiftAntioremPkilofopho, quòd eius prafiafi-^<br />
opcratnconduccrct; illc rctorfitindiucr-i/or.<br />
innuens inferiore«! effe qui conduci-<br />
Oratoris enim muniis inferius cft,<br />
^^.^"ivtPhilofophacontieBiat.<br />
iuftbs eft aliquando c fua Philofophia aj<br />
"^Qnihil diccre : quumqj dctrcftantem vr- Liberi.<br />
|crct Dionyfins 5 ^dicutum, inquit<br />
me -vt <strong>de</strong> Vhilofophia Lopmr regas,& fi^n-<br />
? lo^iipfemedoees. Scmfit, hoc ipd^""<br />
c ^^^^^'«pHi.fcirf quando loquc».<br />
um ht.quando taccndum : at qui petit, vt<br />
JÌ^'Ì.i^iiquid ex Philofophia,dcclaratfc<br />
^'lofophiam à ^hilofopho Ycllc difccrc :<br />
ÌSL'II"^®?^^^ ^^ loqucndum,isvi<strong>de</strong>tttr<br />
po Philofopho doftior,vt qui melius now<br />
infer^kL*''^* tcmpu$,quam Philofophus<br />
tu/r.v • Ariftlppi rcfponfum indigna-<br />
q 4<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
nium accumbcrc: hic Ariftippus nHiilòi'<br />
Locum fciìfus, Hunc, inquit, locum, o rex, iUufîraf<br />
••^nat yisac honmficumrtdcíere, Significans, noli<br />
ahorno, locum rcddcre hominem víliorcm^ fe<strong>de</strong>X<br />
dignitatc hominis honorem addi loco.<br />
26 Quendam, fibi vehementer placentem<br />
. <strong>de</strong> natandipcritia,non tulit Armippus :<br />
.non tepu<strong>de</strong>i, inquit, tam injolcnter his <strong>de</strong> rebi*f<br />
.iaSiaretty ^aDejfhinum funt propria f Lepi'<br />
.diUS erat fi dixilïet,Ranaruni. Decet homi'<br />
ííiem gloriati fuper his, quarfiint hominis<br />
;,propra. Nihil autem magis. comicnitho'<br />
'jmini ,quám rationc poliere. Nullus tam<br />
peritus natatoreft, quin hic à'Delphin*^<br />
'iiiperetur.<br />
27 Percontanti, qua rediffcrretfapicnsab<br />
jg^tio indofto ? iW«r£iinquit, ambes nudos ad homi-^<br />
i^ù^, nesignotos,&yi<strong>de</strong>bis, Significauit, fapicnt«<br />
fccum in peÄore circumferrc,quo fc com'<br />
men<strong>de</strong>t quibu$libct.:Proin<strong>de</strong>,u do^w"'* ^<br />
indoÄüpariter nudos mittas in regionci^<br />
pcregrinam, vbi ambo, fint «que<br />
iîapicns profcrcns opes.fuas, protinus^<br />
•jrcm & amicos mucnictjtiudfcis alter pr®<br />
Socratica líagogcíicconfutauit: Age.éc<br />
^ihii num refeneputai, rtrum cjuis acapÌAt dsmulti<br />
ìnhAbitdrintyAm quam nemo?<br />
^umiìegairetrefcrrc: ^/W? inquit,ref^rt<br />
ne ttmm yeharis naui qtt.t multos y<strong>cx</strong>erU,<br />
^^quamdlosi Quum ncgaíTct 6c iioc vf^md<br />
b^As cum mnliert, qua muli is[ui f cerit copiam,<br />
-^^i^anuUii Ethoc didum,vtfcftiua pro-<br />
«ari potcft apud illos, apud quos (Implex<br />
priimnonhabctur pro crimine.<br />
^cprchenfus à quodam, quod Socratis 30<br />
«ucipulus 5 contra Socratis morem pecu- Vrimfk<br />
ftianiacciperct: Meritòyìi\(]MÌuhocfxc o:nam necegA^<br />
plurimi dtuites amici mittebant triHcum riorum,<br />
y e quibm faucain I fus necefjkrm rei^^^sremittebAtrelifmm,<br />
l^mirum hAbebat<br />
dij^enfatores Athenienfium frimeres ; eg9<br />
^^^^ychi<strong>de</strong>m Cemummeum emptitium, Sig**mcabat,rc<br />
nihilo miniis contemncre pe-<br />
«üniam quàm Socratem 5 fed illi fuiÌTc larllores<br />
amicos. Hoc colore fe poflcat 3c<br />
quidam <strong>cx</strong>cufare, profitentes fumcontcmptum,<br />
quum apud<br />
olimT' t^^eant<strong>de</strong>poíitá pecuniam, quòd<br />
n»^ benignos peni curatoresj<br />
fatis, fi nihil fit alibi repc<br />
^ uooOi fcojto. Quo nonaine quum vül-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
fò malè audirct, cuidam obijcicnti, quò
Cynicum aliqucm, quàm in Ariftipptìm,<br />
^tcunqucilliaflcribitur.<br />
t>clcaatu$ aliquando infigni vngucnto: H<br />
iaquit, mdLü ctmdu^ qm rem tam belinfAmdrunu<br />
Scnticns, multa pcr I'c bo-<br />
"^reijci culpa vtcntium malè.<br />
ìntcrrogatus, quomodo Sócrates obli- ?S<br />
^ct diem ? rt c^o,inquit,oj^wrjw. Significas,<br />
Malern mortem quauis vita optabiliorem;<br />
^cc potuit brcuius fcliccm obitum <strong>de</strong>fcri-<br />
Dcre. Diai tamenargutia in Koc cft, quòd<br />
philofophus aliud refpon<strong>de</strong>rit,quàm<strong>cx</strong>ipcftabat<br />
percotator. Illc quacrcbat dc gcmortis<br />
j morbo periftbt,gladio, venc-<br />
'lo.an piaecipiiio.^illc putans id nihil refcr-<br />
'«>tcfpoiadit, illum fchcitcr eflc mortuuni.<br />
SopUifta Polyjcnus, ingreflus ac<strong>de</strong>s Ari-<br />
«ippi, quum vidcret illic mulicrcs pulchrè<br />
ornatas , ac magnificc inftruftum conuu<br />
Ui^ ; coepit rcprehcn<strong>de</strong>rc tantum in Philolopho<br />
luxü. Ariftippus, difiimulata obxurgationcaliquanto<br />
pòft,7>oiéj«e,inquit,<br />
hoéenobifcHm efe f càm illc nonrccusaflet<br />
'>^ídtg,tHr,inquitjHcuras} Vi<strong>de</strong>tis cnim<br />
menfam rcprehcn<strong>de</strong>rc, fed<br />
Nam fi conuiuium 0b hoc ipil^<br />
quòd cfl^ct lautiüs, rccua^ict<br />
cflc conuiua. Porrò probare quidcm<br />
apparatum, fed ©ftendi fumptu, non frttgaiiíífcdauarihominis<br />
effe vidcmr.<br />
Yix<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
57 Vix credibile eft, q^ <strong>de</strong> ilio refert Bion :<br />
Thilofo- quum iàmulus,in itinere geftâs pccuniam,<br />
ifhUjiMr onerepremerctur; ^kijce, inquit, qitodni^<br />
r ditm* mU*m tfi, fer quodpotes.<br />
58 Quodam tempore natiigans, yt intellexit »
Cyiiicum gratis admitted : £go,inquiu il- Candfifii<br />
l^murltA f¡*ppe(üto,yt ipfe eafriMr, non ne quis A-<br />
^«íí. Traditumeft hoc <strong>de</strong> Phryne, quòd".<br />
quumeírctformofííTíiiiai quibuslibet tamen<br />
fui copiam facerefoleat, nullo <strong>de</strong>lei^u<br />
perfonarum,feu diuites eflcnt,feu paupcrc5,in<br />
neminem faftidiofa. Itaqj turbam<br />
amatorum habuit. Hue refpexit Horatius r<br />
— Me libertmA, nec rm<br />
Contenta^Vhryne macerAU<br />
AriftippumcumPhrj^neconfuetudinern 4»<br />
«abcntcm fic obiiirgauit Diogenes : Cum<br />
^«¿/»CÄ,inqv\it, mulÀeye úUresxfí, ^rifíippe :<br />
^^ighur canem Agas que admodum ego » (U4i <strong>de</strong>fi^aj.<br />
Hunc induzione fíe repulir Ariftip-<br />
P^'s : i^m Ahfnrdum tibi yi<strong>de</strong>tur, Dio^emsy in^ Cdnéiè*<br />
Mitare donium, in qua prm habivArunt AÍij i<br />
^uum ne-gaífct illc : ^/Ví'inquit, num ytnnui,<br />
quA muít^s antea yexerit f Q^uni hoc<br />
quoque negaíTttabftirdum efiV:: Curigitury<br />
puta^congredi cummulterty,<br />
^apluresfuntvß} Hoc ante commemora»-<br />
Uimeft, nifi quòdAthcnacus huncinmowm<br />
retulit.<br />
^lum pracdium flmoDnifiìmum perdio 4T<br />
: cuidam <strong>de</strong>plorati tam miicrabilem I^eltBis<br />
"I'll cafiim i XJw'c/?'inquit, anvifài tibi rm- gau<strong>de</strong>n»<br />
^^^, jy^ j ^ ^ Yoj fuperef ^dunu .<br />
y« • ^ u m annuiflfct alter : ^wnignur tuiim<br />
<strong>de</strong>pUrmmì Scmicns ^infipienw<br />
tis<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
57 Vix credibile cft, qd^ <strong>de</strong> ilio refcrt Bio« í<br />
'Philofo- quum fàmulus,in itinere geftás pecuniam,<br />
ifhiießj^ onereprcmercturj ^bjjcey iaquit, quodnì^<br />
' diwrn* vnutm tfíy fcr qmdpotts.<br />
38 Quodam tempore na.mga.ns, vf inteUexit n^<br />
'htgenio- uìm eße piratic am/ieprompfit aurum ac numeri'<br />
fi, re capit-, moxj^e abiecit in mare y ^graniter<br />
gemmtfingens ßbi impru<strong>de</strong>nti ^muito excidif"<br />
FT. ÌHOC ingenio vitae fuae confuluit, a<strong>de</strong>rnpta<br />
piratis oeci<strong>de</strong>ndivincicndiue materia.<br />
Sunt qui narrentillum & haec dixiffe : Sii*<br />
Mus eñ, tíh<strong>de</strong>c per .Arißipfum, qukm froftet<br />
haic pereat .Anflippus,<br />
59 Percontanti Dionyfio,cur Ariftippus vedìberè.<br />
HiÌTct inSiciliam relidoSocratcì'/^Mnquit,<br />
qu^ehabeoimpartiam, ya^c non habeo accipiant^<br />
Sunt qui narrentillQ ile refpondiiTc : Qj*^<br />
• egeremfapientia, adij Socratem : nunc qnomo^<br />
tgeopecunia ^ad te-veni,<br />
40 Ariftippus Platoni obiurgaati,9mitl^<br />
Jirgnte, tos pifccs cmiÌTct, refpondit ; ße illos emtjß<br />
òbolo. Quiimq; Plato dixiflct j tamti & JP^^<br />
empturus cram : ^«/e, inquit,ip/i«r>o Vla^tOp<br />
me non eße4bfontorum auidnm, fed te pecunia<br />
mantem, Similia quaedam ante commemorata<br />
funt.<br />
41 I<strong>de</strong>m Aeginae in Ncptuaalibus confiJJj:<br />
tudincm hàbuit cumPhryne : quumqj il"<br />
quifpiam obieciiTct, quod tantum pc^u-<br />
ÍÜX impendcrct.mulicri, quxDiogcncfj^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
1 1 » H R PI T:<br />
Cyiiicum gratis admitted : E^ojinquitj tí- CufuMi<br />
lt murlta¡¡*ppe
tis cíTc,dolere amifiis potiùs,quàm gau<strong>de</strong>^<br />
re reliáis. ^<br />
44 Cuidam interroganti, num tu es vbiq> •<br />
Lepi<strong>de</strong>* ri<strong>de</strong>ns, ']>{^Hlumy\n(\\xit,nonpcrdo,fi¡um ybiqi*<br />
Eluílt Ariftippus íopliifticá quseftíonem*<br />
an i<strong>de</strong>m corpus poíilt eíTe diuerfislocisdum<br />
refponditjUoneiTe periculum,nepcr'<br />
dat naulura. Ferdit enim naulum,qui dato<br />
precio non peruehitur eò quo vult. Potcft<br />
ßcficaccipi : Ergo naulum perdidi.<br />
45 Confutatus in difputatione à quodaO*<br />
homineaudaci, fed eo<strong>de</strong>m furiofoac fto-<br />
V lido: quum ilium vi<strong>de</strong>ret gcftientemiß'<br />
Mo<strong>de</strong>ms flatüqj viaoriaj£^oqui<strong>de</strong>m, inquit,redargi*;<br />
tus abeo.fedfuauiùs dormitur^ te qM ytdargutßf*<br />
4(5 Helicon Cyz icenus, vnus ex Platonis<br />
qualibus,folis <strong>de</strong>feclumpratdixerat: ^^^<br />
pofteaquä accidit quemadmodii illc pra^'<br />
dixcrat, à Dionyfio argenti talento Donatus<br />
cft. Tum Ariftippus ad reliquosPh»^<br />
fophos ; Et eg§ rem mpram 'haheo quampW<br />
fradicere : Orantibus vt proferrct : Tr^dtc^<br />
inquit, breui interVlatonem ac Dionyßun^J^^<br />
turam firnultatem, Scnfcrat enim regem<br />
nimum fuura iamdudum diilimularc.<br />
^^ Illud cumprimis damnabat in hoim^*^^<br />
Jfmicus moribus, quòd inauBiontbrnrafa äilig^^^^^<br />
<strong>de</strong>Ligen- tnfitcerent, priufquam emeret -, ritam eorum ^^^<br />
dus, mipicerent, quos fibi in amicitiam adiung^ ;<br />
At maior vtiiitas cft à fidis amicis ><br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Vafis, & plus damni eft nifi <strong>de</strong>ligas.<br />
Q^vuìì Dionyfius in conuiuio iuifiirct,vt<br />
finguli in vcfte purpurea faltarentr^purpu-<br />
Vero tum regum erat gcftamcn.nunc fii-<br />
^otibus ctiam communis :) id Plato fàcerc<br />
'ccufauit, his trimentris e fabula quapiain:<br />
^Vti «M (AutfcUfJiLu itj'Ktétf \v/u»cu r^X^*/,<br />
h^flw >%VJff c
quxfiynqux fmnmp<strong>de</strong>miori antniQ qHamntiVCt<br />
aUoqumrtis .ArtAuhcmem, Nimirum hoc ill*<br />
pra:ftabatPhiloibphia,ncquemhomincii*<br />
mctucr«,rcd cum omnibus libere ageret.<br />
51. Eos, qtn Liberalibui mihì4U dijtitjjUnis<br />
Thilofñ- fpphfam ncghgtverìt ^ d ree bat eßeßnules prod^<br />
fb'ia re- Venelo^is : qmdhi mmMelanthons ^<br />
gma* ^^ AnúUis rem habuerint, ^ omnia poiiùsjc h^'<br />
bnt4roy{ßer£iuevint,qHam dommx nuptias,<br />
ftt, liberales dilcipli^ias effe velut pedìift;<br />
guaí^ PliiloJbphix moralis,q»aí cuinpri}^<br />
fit adhibeda, öc cuius gratia-reliqua diftö"<br />
tur omnia..Simile quiddam dixilfe ftr^^<br />
& Arifto dc VlylTe: qui quum dcícendiíS*<br />
ad inferos,ait ilium cum omnibus fere<br />
nibusfujfn: colloquutum, quum ipfairir^'<br />
ginam ne vidcre qui<strong>de</strong>m potucrit.<br />
Percontanti,quac|)otifl4mùm'adolcrcci»<br />
^iinut tibus eflewt difcenda \ Qua y iris ^ inqu^^» V<br />
frimi^n. fui futura funt. Hoc diftum & ali)S<br />
tur. Optima ftatim difcenda funt,nec rudi»<br />
aetas,qu9m.iximè docilis cftfupcri»acaníí<br />
cft occupanda.<br />
53 Pofteaquam Ariftippus magnani p^^**'<br />
'Phil:fo niarum vim Cibi comparaíTet, & adinir«^^^<br />
fhtis di Soa:xicsáiccTCt:rh<strong>de</strong>ttbtiammulta^f^^^^^<br />
PfJ- inqiiit5í¿¿i tampauca f Non enim minùs a '<br />
JBiiradum arbitrabatur^quàdSocrates, ta '<br />
tus Philofophus. & quj tantos<br />
micos,pauper cffct,(juàm quòd ip^^ ^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Scorto cuidam,dicciiti, fum tx te graui- 54<br />
«ia,Ariftippe : inquit, mhUo magkfare Lepi<strong>de</strong>.<br />
P^ßtsyqttam per <strong>de</strong>nfißtmas j^tnas ambnUns ò-<br />
^sreyhoiC me ¡pinti pupugif,<br />
IvKufantcquodam, quòdfilium fic ab-55<br />
Secret ncgligcretque, quafi ex ipfo natus<br />
Ijon'cftct : won,mquit, &pmitam & pe-<br />
« ^t^hs è nobisndtofy-veLm inútiles,proculà «0-<br />
^•¡^/t^i/c/ww? Senfit, cos non iiabendos pro<br />
"]Ms,qui nihil habcicnt alioqui,quo fc pa-<br />
^ctuiT^ affeaui commcn<strong>de</strong>nt, nifi quòd ab<br />
'pUs progeniti fint. Ira fenex ia comoedia :<br />
^^^tijfìy, yp/^ ^^^^ ^ ¡ j ^f^ofi (c dignum<br />
. Ariftippus à Dionyfio pecunia 5
Thilofo^ f^^^^^^^g^rsf Da,inquit y &foflea<strong>de</strong>hoC<br />
fhusnul dtfputabimw. QuumacccpiíTct pccuniam í<br />
¿iiiícget. ^ ^ , inquit, re<strong>de</strong> dixi, Thilojophumnon<br />
e^cycf Non cget,qui, quum opus cft, Label<br />
vn<strong>de</strong>accipiat.<br />
59 Dionylio , recitanti vcrficuium ex SophocJis<br />
tragoedia ;<br />
Pfh refj iv^cumtfj tmc \fivr0f<br />
Ariftipp' corrcéì poftcriote veiiìciilo te-<br />
OVH Wi Vi ¿LuJjiN. I d cft<br />
^ Haudjèìum efi y ¡Alberi uuc renent.<br />
libertas Signifícans; non c/Tc vere Jib enim, nifi cUyera.<br />
ius animum fpc metucji libernuit Philorophia.<br />
Ncque cnim vere lib^r cft, quiiqi^'^<br />
ir^enuus nntus cft. Quidam hoc di^li'^<br />
aiiicribunr rjatoni.<br />
6o Quum inter Ariflippum & Aefchinf»^<br />
incidifiet fimultas: quidam autcm diccrc^i<br />
ybi m nc lUa yeñra a. nvcii ta f Domtit, i n " ^<br />
fed cam excitabo.Uiiq', fimulratcm Ariftipp"^<br />
commodà libcraqj appellatione facilc<br />
ilulit. Nc filentio malum,vt iblet, incrudc-<br />
Kectnci' vitro adijt Aefirhinem : T^on, inqu'^j<br />
^tio* quaniprimùm red bmus in gratiam » nug^^^<br />
<strong>de</strong>jìncmmì anpotiùs e> feSraòìmusyyt fcurris<br />
terpocula <strong>de</strong> nobis hqnendi mattaiíim fv'^^^^"<br />
mfuì Cui quu Acfchines rcfpondiil'ct<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
animo reduurum ingratiam. Memento igt^<br />
^'»»•sinquitAriftippus,wrf-<br />
^^^>f>n9radteyenertm,T\xm Acfchincsj^ í»<br />
f^'feSiò vir me Longc nvilior es. S^quidt à me fi-<br />
^^itatis, Abs tefArttidoigratioifm mm \. Hoc<br />
Pî^fto rcdintcgrata eft inter illos amicitia.<br />
Quodamtttmporc cumciuibuüaliquot 6ï<br />
í^isnauigans,naufragio cieftus eft. Q^uutn Fera Hiiï<br />
littore vidiíTct fig'urasmathcnwticas m naAnï-<br />
^fcna <strong>de</strong>pilas : SAIHA , inquit, res efiamich m.<br />
^^^jnumyefiigiAconl^icvo. Etin^rcíTus cmitate<br />
proximo ^¡nueftigauit qui nameflcnt<br />
'w diíciBÜftarü ftudiofi? Cum his vbi con<br />
gr
Utitnefi fuperiory ita nec hominem ylio fraß^tff"<br />
tìor I Senilr, externis bonis hominem nihi'<br />
lo fieri meliorem : & equus famfucino ob'<br />
litus i<strong>de</strong>m oleret quod rexj & medicus vn^<br />
guento fimili <strong>de</strong>libutus, non minus bcnC<br />
olet quamfiimmus pontifi<strong>cx</strong>,<br />
DIOGENES CVNICVS.<br />
Non inconcinnus ( vt arbitror ) ordo vi'<br />
dcbitur,fi Doft facetam Socratis<br />
niam, poft hilarem Ariilippi libertatenf;<br />
:quanquam<br />
diuerfis qui<strong>de</strong>m virtutibus, ex aequo taflflf<br />
fufpiciendos iudicoi vt, licet diiliaiill"^'<br />
fuerint, äquales tamcn fijiflc dicas.<br />
1 Primiim Athcnas profcaus,ad Antil^"^^<br />
Studium nem fe contuiit, à quo facpc repulí us<br />
Jxpient^e lum enim difcipulum recipicbat Antift"^^<br />
ncs)non <strong>de</strong>ftitit tame haererc : a<strong>de</strong>ò vt ^^^<br />
alic^uado baculumintentaret Antifthc^y<br />
vitro báculo caput fiibicccrit/diccns^^^<br />
<strong>de</strong>ß-vis ; ot ìmUumttmemes HACULUM ^^ ^ ¿<br />
me ahs te abtgofy dam AliqunlSxerit' ^^<br />
gnc<strong>cx</strong>cmplumadamataeiapientix. ^^^<br />
2 ^uum murcm forte confpiccrct j»* ^^^<br />
JLiherta^ garico difcurrcntem,qui ncquecaufi fl ^<br />
rcret, neq-, turbis tcrrerctur, ncque<br />
appetcret :<br />
moxqj coatemptij Qfljaib^cccpit ^^^<br />
habitare. ^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
I>cmirtntibus,qwòd nullas habcrct aedi- 3<br />
culas vbi cibum capere poiTetjoftcndit io- Facefc^<br />
Uis porticum, aitqj : ^themen fcs ipßmAgnifiexflruxiJJeátíiLtm<br />
yôt-vefceretur.Ç^d publicum<br />
erat, fibi quoq, paratuin interprc-<br />
J?batuT. Neqj potuit optare coenationemi<br />
tplcndidiorcm.<br />
Euclidis fcholam, quòd arcuta qui<strong>de</strong>m, 4<br />
ad reftc viucndum inutília docerc vi- ^rtesfii<br />
uctcturj x«"^^*^, id eft , ¿//«wacmolcftiam^eriwc4-<br />
®Ppcllabat : cùm fchola Graccis fönet ocium.<br />
Et Piatonis id eft, excrcita-<br />
^loucm,MÄTÄTeifti/, id eft, conrrhionem soez<br />
^«prauata vocabat : quòd à communi vita<br />
^î^otus difputationiW infcncfccrct; cùm^<br />
^iogcncs ia publico viuens mallet Philo,<br />
lophicc viucre,quàm difputare.<br />
^lonyfiaca certamina, quae Athenis in 5<br />
Bacchi magnis impcndiirpom- Vmpd<br />
,nw ^^^^^^ì^^antur j appellabatin^a.<br />
nihilnon ridicu^m<br />
ageretur,<br />
tur qui fummo in prccio habcba- 6<br />
ur Athenis, diccbat turile mimiiros : quòd Qrátms.<br />
cogercntur,ac feruiiiter<br />
tem^' ftol.daìmultftudini., Coronas au-<br />
^otics confidcrabat in hommumvita 7<br />
t 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
APOPHTHEGM.<br />
fímlws ciuitatumgubcrnatores,Médicos ac P^í'<br />
ing£¿UH, lolbpiioSj áiccb^tiiHllHmammaíhom ne fi'<br />
f iemh^Aàcm contcmplans fomnioruoi i*^'<br />
tcrprctcs,cóic(ílr)rcs,diuinos, 6c huius<br />
ncris cíctcros, aut qui oloriae diuitijscji<br />
uii ent, i < h t Jtl?i mbil homme yi<strong>de</strong>n<br />
Indícany, hotvinjs ingtnium ad res op^y<br />
masaccómodiurjjíj exerLcatur: finad VÍ^'^<br />
dcgenerft, !5^c cíTc infr.i mutas pecudcs*<br />
% Diccrc foliríís 4tdparando*"*<br />
ffiüo. i^yotJ vßioX'f^ id e fi, fermoncm, quàm<br />
(¿li <strong>de</strong>ipon<strong>de</strong>runt amm\ifn,ad laqueuH*<br />
cófugiunt j cùm ad confoJ.itorium ícrnn®'<br />
tieiTí potiùs fit confugiendúm. Nam ^ri^<br />
tnox;7rotanti medicuscft oratio.<br />
furdus fueritfcnrus,fiAd>'tf^accipias pro<br />
tione.<br />
9 Q^um in opiparo eonuiuio vi<strong>de</strong>ret<br />
T^Uofi- toncm,nihilattinocntemlautieiarum,<br />
phusau' oléisduntaxntveícentem; ^mdácMtf^K<br />
^Icus, quit, y ir jdpientijjtme, yt, ^um ob f^^^^f^L<br />
menfas m SicUiAmprofeSius fis, hic à parasi^<br />
ftineas f Ad hacc Plato ; ^t Herclè,<br />
^ in SMia hmußnodt fere cibo contentus<br />
j^ií/í^u/fr,inquit Dioo cues, neceffe erat y^<br />
rac/4Íaf namgare i ^n tum ^Attica<br />
ttleas ? Hoc diáiim quidam aíTcribunt A<br />
FTIPPO. . JJ;<br />
. IO Diogenes aliquádo PlatonioccurfJí<br />
ricas cdcns,c]qV oíTcrcns dixit :<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
LIBER HI.<br />
P^^EJTE, Quum acceptas ediffct J Vmkifem Conceßs<br />
^J]*^ä'.xi^ inquit, non<strong>de</strong>mrare :(A^rx^HfJàitofi,it ahuù.<br />
^^•^^(^XYÜI), Hic locus ad rem fcriam poteft<br />
^ccOmmodari,vidclicctincos, qui princi-<br />
P'Xpracccptoris, aut parcntó pcrmiflu ab-<br />
^TUNTUR ad inconccfla. Voluti fi quis ad-<br />
^PNITUS, non cflc inutile <strong>de</strong>guftarc dialctotam<br />
vitam ei impendat iludio.<br />
^^^iutiùtx refmur À U€rtio,yt duùites yteraU<br />
^'^'obtiiUnt cancan. ,<br />
I^uto frugaJis qui<strong>de</strong>m erat, fed tamen a- ii<br />
^ans mundicici : contra Diogenes fordi-<br />
Qtts.luq. calcans Platonis culcitram, prx-<br />
*
tihera- Quum interrogare quotßnt duo ^ duo ? rejfo*<br />
litas ni- <strong>de</strong>syy 'tginti. Ita nec fetundùm ea qu<strong>de</strong> rogarti<br />
das^nec a<strong>de</strong>a quoi interrogaris rejpon<strong>de</strong>s. N ©taiiit<br />
PlatonéjVtimmodicè loquaccm : quo¿<br />
i<strong>de</strong>m in iJlius fcriptis notauit Ariilotclc«.<br />
13 Pcrcontanti, in qpa parte Gracciae vidif-<br />
Tauet fct bonos viros? ytrot,2i\unufquamJedl^'<br />
hon'h cedamone yidi futros, Notans totius Grafciac<br />
corruptiífimos mores> adcòvt apu^<br />
Laceda:monios,gétem incorruptiffimaií'i<br />
tantum in pucris refidcret prifca integV"<br />
tas. SimulilJud innuit, in reliqua GrafC'«<br />
ne pueros qui<strong>de</strong>m eiTc bonos : tum ^<br />
lud, viros ciTepucns <strong>de</strong>teriores , cùm<br />
his oporteat putrosad probitatc inftitui.<br />
14 Quum aliquando <strong>de</strong> re feria dilfcrenii<br />
T^tTi- nulhim haberet aufcultarorem attcndcDrem;<br />
cocpit ineptam cantionem canere,v^'<br />
luti faltaturis. Vbi iam plurimi concurriíTent,<br />
obiurgauìt illos, quod ad fluita<br />
ta freqnemes ^ alacres accurrerent-, ad jen^<br />
fero ad beneymendum ytUia, nec alacñt^<br />
conuenirent,nec dLigenter aùfcultarent^^]^<br />
minimum eft, quodDemoftheni quid^*^<br />
aiTcribunt <strong>de</strong>vnibraafini. ^ . .<br />
15 H^prehen<strong>de</strong>bat hommes, qmdluBa^ calciti' ^<br />
Cura do, aiijsque hisfimilib tu fernet exercerent, y^f^<br />
pro'po riti euiidxnt : ntSUos autem in hoc incumbere f<br />
fiera, probi Q!^honefiieuadcrent, ..<br />
A nullo dcniquc hominum<br />
tf<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B E R UT.<br />
i«« dicacitatcm tcmpcrabat. Orammatfcos<br />
^f^^^tfe <strong>de</strong>mircíYh ^«i tanto ßud o mala riyjfts<br />
P^Hirerent j füa ipforum mala ignorarent. O-<br />
Grammatici potifllmùm vcríhbantur<br />
^^ Homcri rhapfodijs : at is iá OdyíTtta cönicmorat<br />
varios Vlyílls cTroics.Mi*ficontem Trapn.<br />
^^^Hfabaty quod in cttbara diiwenter aptarent ^era<br />
^^^rdasad concentus^ mores haSerent mconcin-findU^<br />
^Sprehen<strong>de</strong>bat & Mathematkos, quid Jo.<br />
^^Mnam acfleliasintuerenttér-, non yi<strong>de</strong>ntes ea<br />
ejfent ante pe<strong>de</strong>s. Oratores carpebaty qmd<br />
J^'^<strong>de</strong>rznt iufía dicere, fed ea<strong>de</strong>m facere neglige^<br />
huaros ob¡urgabat,qu$dpecí*mamyer-<br />
^^^^ittiperarmt, cùm earn animo pLtsrim* face^<br />
Eft cnim hocauaris peculiare, quòd<br />
ipfi dctcftantur auaritiam, quam<br />
^OKabstt hominum yulgus, quòd bonos yiros 17<br />
^^^ ùntineLaudarent, quta pecumas comemne-<br />
: nec interim imitarmtur> quos laudtbus<br />
^IftoUerent yehementer j fed pecuniofos magia<br />
J^^uerentur, quos yituperabant. Defiomachabaturin<br />
eos, qui prò bona yaletudine facrtfica*<br />
, ppfo facroepulis immodicisfemetin^<br />
^^^g^tantes ^ facercnt borní yaletudini contra-<br />
Dicebatfe mirari feruot, qut quumyt<strong>de</strong>^<br />
^^nt domnosplus é^quo voraces, «ow iUis eripe-<br />
Nam hoc cflc dominorum valc-<br />
ÖC fcruis magis conucnit<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
18 Hnftcnus d¡£lum cft, quos quibus n<br />
pru<strong>de</strong>ntes vidcri, qui ad ea follicitati, teinpcftiuèvcrtiircntfcntentiam<br />
: quòd fcmcl<br />
aggreíHs non fit inteonì mutare cofiiiurn »<br />
ctiamfi pocniteatinítituti. Qui duxitvxo^<br />
rem,iam fili iurisnon cft : quilemari com'<br />
mifit, ventorum arbitrio feratur oportct:<br />
qui iemel acceflit ad Remp. firenx feruiat<br />
oportet; & vt cupiat,tutum non cft ad p«"<br />
uatam redire vitam.<br />
19 Illi tribuitur & hoc aenigma : mantts non<br />
Benigni- effe porrigendas amicis complicatis digitis» I*^^<br />
toi, ' nuens, non fatis eflc, fi comes nos prafbea'<br />
mus amicis, fed comitati comitem adiufl'<br />
«en dam benigni tat em. Qm comi ter tra^<br />
¿lant amico$,dicuntur4iííf/¿
^ns, num fcirct quod profitcrctur ? vbi <strong>cx</strong><br />
fcrmonc hominis compcri^ciïc fapicntcm<br />
doftum : mcrcatus duxit domum,cicjuc<br />
Juos libcros crudicndos tradidit ; quos illc<br />
fufccptos hbcralitcr inftituit : frimumqHi Educd-'<br />
^Adidn artes /iteralet j mox domit eqmtare, ar- tio jrtiten<strong>de</strong>re<br />
^fnndxm rotare, iacuUn telum. In galttas.<br />
P^Ufha vero non permittebat^yt fadotréa illos<br />
gratiionbus Laborihm in morem aihletarn exer-<br />
^eret'jjkd haEien^^is^quantum ad rtihorem bonamr<br />
^^^(^orporkyaletHénemconduceret, CurOMit, v/<br />
T^Oitisatiisque fcriptonbiu opttmx quoique e-<br />
«»/weni, qv¿hd ea modo rerè JcimMs, qua: me-<br />
^o^ta tenerjfii4s, Bremter totius doShtna fum- Memo-»<br />
ïUis re<strong>de</strong>git in compenáum, quo & dtiùs ria.<br />
P^pmnt, ^ fidclïUs memoria compLeSleren-<br />
'^J'- ^of<strong>de</strong>m infiituit domi miniBrare paren*<br />
cj¿t) Uw silique, & a,qua potu conten*<br />
'Jje : quumque esteri cefartem aUnt ad for^<br />
^^ commendationem, ille iufftt illos ra<strong>de</strong>re c«niam<br />
; ^¡^fi quando pro<strong>de</strong>undum eßet m publi-<br />
, incomptos producebat abfque tunicis, ineaLceatos<br />
AC tácitos, j^m ç^ ad senatum illos<br />
^^^tnebxt,lactd^momosimitatus, His rebus<br />
îaaumcft,vt à pucrisobfcruarctur, pcrq^c<br />
Illos parenti commendaretur. Alij<br />
narrât,praiconem Diogems iuiTu ita prae-<br />
¡ ^^^^ f^Ò^wm, quiyeUt emere do-<br />
^umfcdcrctiu auÄionc^vctitus eft fc 21<br />
dcrc,-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
dcrc, ac îuiTas cft ftarc : ob id opitior, Vt ft'<br />
ciliùs infpiccrct emptor quid emcrct. A*<br />
Diogenes ; ^md, inquit, reftrt:qt§andoptfi^i<br />
^Hocunque m^Uceant mmtur.Nouins vulg^<br />
iloltitiam, qui cmpturifcruum, caucntnC<br />
quod corporis vitium fallat,nec fimiii cautionc<br />
explorant mentis habituai. Is autcn»<br />
<strong>de</strong>prehenditur ex orationc»<br />
22 Aiebat fibi ridtn mtrnm, quid quum oliasi<br />
âHt operculum non emereut homines,mfipulß^^<br />
tinnuu exploratum j in emedohomine folo aJpeSti*<br />
^ ejfent co»ie»«,Significans,hominem nulla e*<br />
re melius cognofci qua ex oratione. Vt ig^'<br />
tur, qui vas ftdile teruncio parant cnicri»<br />
digito puliànt, atque ex tinnitu reddito<br />
fnofcuntjSitnc integrum,probae argilli^»^^<br />
ene coAum : ita priufquam minis aliq"®^<br />
cmant hominem ,oportebatad diccndui**<br />
prouocare.atque<strong>cx</strong> orationc <strong>de</strong>prchendC'<br />
requalis iit. Eo<strong>de</strong>m pertinct didum fupj^'<br />
rius : pifcii mutus cft, ncc refert quomo^»^<br />
iaceat, cùm nihil aliud fît quàm pifcis : »t^<br />
non refert quo corporis habita cmas hO'<br />
minera, fi ulentcm emas.<br />
23 Xeniadx, à quo fticrat emptus, dicebat?<br />
Seruo Mthi itch feruo obtemperesneceße efl: propter<br />
pru<strong>de</strong>nti ca quòd qui nauclerum aut racdicum ha^<br />
ebtempe^ betfcfuum, ci tamen parére cogitur, u vC'<br />
randiim. lit <strong>cx</strong>co capere vtilitatem.<br />
24 ApudhûcXcniadcm ferturconfcnu«j^V<br />
oc*<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
LIB BU UT.<br />
^ à fuis difcipulis fcpultHS cflc. Kogatus à<br />
Xcnia'<strong>de</strong>, quomodo fepeliriyeUetiInf aacmyrn- Sephl^<br />
^uit. Percontanti caufam: inquit, ttéra.<br />
plßfUtunm eß, y t inferior a fiant fti> erie^<br />
Hue alludcns, quòd id temporis Macedones<br />
rerumpotivcmur, atqueexhumili-<br />
»US fìerentc'xcclfi: quòd fiimiertcrcntur<br />
®ninia, fore vt cadaiier ctiam ex prono fictctfupinum.<br />
Fortailìs illud fenfit, nihil reiette<br />
quo flatu corpus exánime fepcliatur:<br />
qua in re magna erat vulgi fuperftitio:porfcilisinportam<br />
pcdibus cfí^ercbáturjílaní^cremabantur.<br />
^ ,<br />
An Foro quondam flans clamabat: Me/te 25<br />
homines^ vcluticoncionaturusapudpopu-<br />
' quuniique j^m frequcntcs conucnifnec<br />
illc <strong>de</strong>fincret damare, Adcfte hon^'ucs:quidcrn<br />
indignatili»<br />
Tum Diogenes báculo illos abigensi Uominer<br />
^mmes, inquit, a<strong>de</strong>feiußii mnßerqmlima.<br />
^on putauit hominis cognomen compctercia<br />
eos , qui non viuercnt iuxta ratio--'<br />
J Ícíibrutorum in morcm agcrentur<br />
attc^ibus.<br />
Alexan<strong>de</strong>r Magnus ciim eflet Cotinthi, 26<br />
auMtDiogenem pro dolio fcdcntcm, cum-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ni jiUxan<strong>de</strong>r eßcm, Diogenes eße yell em, A dcò<br />
dcmiratuj cft animum illuni Jibcriim,ac rc'<br />
bus humanis omnibusfupcriorchi, vtnihí»<br />
regno fimilius eile iwdicaret. Prareipua rcgum<br />
felicitas cft, quòd nulli fcruiunt,fc¿<br />
quicquid volunt facile efticiunt^ tum quo^<br />
nullius cgeant : atqui koc ipfum honiini<br />
prx^at Philoiophia multo vcrius , quàm<br />
rcgnum monarchis. Qiianquam Al<strong>cx</strong>nndrum<br />
eifc , Alexan<strong>de</strong>r maius quiddam <strong>cx</strong>i"<br />
ftimabat, quàm regem cfle.<br />
. 27 '^gAÍAt tilos <strong>de</strong>biles ac mancos Appellandosi<br />
Thüofo^ W jUrdi eßent aut aeci y Jed (¡m peram non hA'<br />
(hix, herent, Luiit autemaffiniratevocum. Nam<br />
dcvkmf^ Graccis dicitur mancus aut m"'<br />
tilus : ¡tmf^ qui pera carct. Jnnucns op*'<br />
nor 5 hominem ad omncm vita: funé^iO'<br />
ntm inutíJemeflc, quiexpersíit PhiloíO'<br />
phiae.Pcra enim Cynicorum penus erat. .<br />
2g IngrcíTus aliquando iuuenum conuiyinéSia<br />
» capite íemitonfoj non folùm tio^<br />
Qiwlis. ^omiter <strong>cx</strong>ceptiis eft, fed multis plagia<br />
nuftus dimiíTus eft. Quos illc hac ration^<br />
cft vltus : lamina iuuenum, à quibus fuf^^<br />
eafus n albo infcripfit y itajue obambulabat jol^<br />
to pallio. Pl^arum notac loqucbantur^<br />
quid cflct pafliis, & album pro<strong>de</strong>bat autores.<br />
Hoc pafto iuuencs inhumanos^nanibus<br />
obiurgandos ac rcprchendcndo»<br />
<strong>cx</strong>pofuit. . ,<br />
Qupniafl^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Q u o n i a m Cynicus crat,Cams dié^us cftj 2 9<br />
^ lioc vitae genus multis laudabatur,ncmo r^rtí^s<br />
^^mcnimitabatur.Itaquc dicerc folitus cft:<br />
/è ceinem eJje¿audmimm • Jed UudAtarum nemi- tantum.<br />
^^^ turn laudato cam andtrt yenatumire,<br />
ladantcìc<br />
in Tythvs: Equi<strong>de</strong>m, inquit, ytros,tu yerò Serui<br />
^'^ncipia^ Lufit rurUis affinitatc vocum,vm.<br />
S^i® cft inter kv^^c^i & ii^/fuzcU Manci-<br />
P'a autem appdlabat, quicunque (eruicupiditatibus<br />
: has Philofophia vin^<br />
pulchrius cft, quàm in Pythijs ludi«<br />
Vincere viros. ^<br />
Cijida a d m o n e n t i , v t i a m fen<strong>cx</strong> quiefce- 31<br />
a laboribus : Quid, ìnc[u\tJtinJhéocur- Inten<strong>de</strong>^<br />
^'^^m^yirum oporterettam mera' yninumcurfum dù in<br />
iwicwc^PTc f Reaè fcnfit,vir. nejii ßt^<br />
ftudium hoc maois intcn<strong>de</strong>ndum,<br />
HUo minùs fup, reft vita- : quòd turpe fit,<br />
lUm ah honcfto inftituto retngcfcerc.<br />
Aliquando yocatiis ad coir am , negautt fe 32<br />
mmm;„.Rooanticaufam;^«0W4W>inquit,<br />
I'^'^thtnonfuntaaa:gratia. Vulnus homi^<br />
«^mpoftulatfibi vduti promaono bene-<br />
^^ o oratias anj, fi ndmifenntad con<br />
, licet pauper, <strong>cx</strong>ifti-<br />
' Ph.lofophix ier.<br />
niombus p,fc«ct conuiuatoris & COÄuiua-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
272 APOPHTHEGM.<br />
uiuanim ánimos, quàm illc corpus epulis*<br />
Dcmofthcncm adokfcentcm , aliqu^"'<br />
do in publico diucrlorio prandcntcm d^"<br />
>rclicndit: quum illc confpcdo Diog«*^^<br />
Í eie fubduceret introrfum ; Tanto magis, i^"<br />
dmcrfòrtofiiutrtisej. Signifícans,bo^<br />
illum magis forc conuiuarum fabulam^<br />
quòd non folùm ibi veriàrctur; fed etiam<br />
tanquam in re nefaria <strong>de</strong>prchcfus fefc fij'''<br />
duxiflet. Hoc enim memorabilius, q"^'^<br />
quòd illic potaret.Simpliciorautem fenfu^<br />
cft, vt accipiamus adolefcentuluna adm^'<br />
iiitum,neintrò fugeret,fed foràs.Nam q"^<br />
interiùs iefe ab<strong>de</strong>bat in popinam^ hòc magis<br />
eratin popina.<br />
Hofpitibus quibufdam, celebrem<br />
^Demofthenem vi<strong>de</strong>re cupientibus, porteli;^<br />
0 fto medio digito : M/c efi, inquit, ille Dt^K<br />
illt, fthenes, ^hemetifium orator. Digitus poll'^<br />
proximus in<strong>de</strong>^dicitur j quòd hunc intc"^<br />
<strong>de</strong>ntes folemus aliquid commonftiarc: d«^<br />
^itus autem medius apud pnfcos infam'*<br />
habebatur,ob caufam hic non refercndam'<br />
Porrò Demofthencs vulgo malèaudicbat»<br />
quafì parùm vir elTet.Id ngnifìcans<br />
nes, maluit illum medio, quàm<br />
mo ft rare. Memimt f^ TUnius in qua^<br />
EptfÌola, ^ , .<br />
55 Cuidam exci<strong>de</strong>ratpanis, cumq;rcliq»* '<br />
qHÒdpu<strong>de</strong>rctrccipcrc.Hunc caftjgar«^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B E R III. 273<br />
Icns "ùionznzs^inieEîofuneíoUo traxittn-ceum Vudor<br />
^•reeramtcum : hoc faticns in poculo, quod tnuüUs.<br />
îll^^in pancfAccrc crubdccbat.<br />
Cùm niultis vi<strong>de</strong>retur immodicè Philofi>phus,<br />
rcfpondrt:/fintitan chorimag^tsy<br />
fííi tonum Legitimum èxte<strong>de</strong>refUentai» con- ¡nfignia.<br />
l^^umatrtperent, Qu^od cnim exctdit medium,<br />
tatnctfi vitioí'uin eft î tarnen ad excitandam<br />
aliorum focordiam conducibilc<br />
fft- Itapalliumac dollumDiogenis diuitifuas<br />
dcluias exprobrabant.<br />
Diccbat, piuyimos infamrepraterdigitum.<br />
cjuis aiTidue meduim digitum m-infxnU<br />
ïcndatviccinclicis,.vuloôhab4fturinranus:^e„er4.<br />
mdicem , fanus vi<strong>de</strong>tur. At plùri><br />
h omines ,qui grauiiis infamunt m ^<br />
*«>us fcrijs quàm fi di^itum pro digito<br />
porrigant: ôc tamcnhi vulgo non habçn^<br />
rem^ • Ql^^madmodûm Ôc hodie, paentes<br />
m hberis pro graur peccato caftiiúT'<br />
ï^^uâ pro d<strong>cx</strong>tra vtantur ratqui non '<br />
yç ^ ^^^oehomimim infaniam<br />
^'J^'^ciolasminimo emerem yen<strong>de</strong>rentjue , ri- ^eßim€<br />
mû^^^n ''"®- ^^»^^»am enim tribus num uoprsidiiok<br />
emi j.quum farmx chœnix poßM^<br />
ad v.> ' At ftatua nihilopus"^<br />
uen II"" ' viuere non licet.Conmulto<br />
ftatuis eflc<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
274 APOPHTHEGM.<br />
chariorcm. Philofophus prcria rerum sc^<br />
ftimabat vfu naturali : vulgus acñimat ílu><br />
tá pcrfuaílonc.<br />
39 Qiiòd fuprà rctulimus dc Xeniadc,qui'<br />
dam i ca narrant. Qu«m cffct cmptus Dio*<br />
genes,pcrindcquafiipfc Xenia<strong>de</strong>m cm'f'<br />
Serum dixit iììiirt<strong>de</strong>yr iujft i meispareas. Qiiun -<br />
pru<strong>de</strong>rti ^^uc ille diceret, avu srsTccf^fji : fignificani',<br />
t orberò, rem prxpofterè agi,fi lèruus imperct h<strong>cx</strong>c.<br />
Si weécam, inc\uit Diogenes, entiresager,<br />
numi Uh pr^fcribenti obtemperares, an díceres f<br />
¿¿vot vo7ìv/h£,v ? Siherus corpore male<br />
ùivi anfi u'itat feruo rei medicac perito i<br />
multo magis <strong>de</strong>cet animo cegrum aufcu^'<br />
tare feruo Philofophiacperito : quod emi**<br />
ars medica praeftnt corpori, hoc Philofo'<br />
phia praeftatanimo:iilame<strong>de</strong>turfcbri,hf^<br />
prauÌ5 cupiditatibus. Quanto autem ani'<br />
mus pra:ftat corporirhoc IHÌHS morbi funO<br />
guàm luiius grauiores. Laerttusadd t: cn*^<br />
á pr^conc roaarctur,quo titulo velici<br />
d i car ij i í cju e r ci p o n d i il c t, í e 1 e i r e i mp ^^^<br />
Jiberis : vbi vidiflct prxtereuntem<br />
dam bene cultum: huic, inquit, mert**^^'^<br />
nam is eget domino,<br />
40 Cuidam ambienti à Diogene in Philof^,'<br />
phix diícipliníím recipi,adniiíro <strong>cx</strong>pl^ra^^<br />
Gratia pcrnam in via ferendam <strong>de</strong>dit,H'^^<br />
iullàt fequi. lUe prae pudore, abicao quo®<br />
gcÍlabat,furtímfcfubduxit.Aiiquáto^r^^^^^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
LIB V R III. m<br />
fbrtcfortunailli failiis obuius,ridcsj Tuam, Tudor<br />
^^^WyAcmeamamicinam perno, dir emit. Indi- inuÙLif,<br />
cans, ilium non clíe idoncum Plulofophiae<br />
difcipulü, qui ftultum pudore non poílct<br />
contcmncre. Ncque cnim turpe cft geliate<br />
pfriiam j fed ab honefto rece<strong>de</strong>re turpe<br />
cft.Oíoc/cj hoc Ipfumjfaulò fecus «¿tn'Jf.Q^um<br />
q|udam,ambiens cfll* Biogenis difcipulus,<br />
J'xiiTet illi J Imperdmthi,Diogene,r:^dmiiVo ifl<br />
«mulitium cafci fruftum portandum dc-<br />
Id quum illc ob pudorem recufaret:<br />
^o^rrtm, inquit Diogenes, ofnicitiom pou-<br />
^^^^cofeidiremit.<br />
^ùm aliquando vidiíTct pueru cauama- 41<br />
"Jubibentcm: Hicpuer/mquit.mefruga/itote Frugoli-<br />
J'^perot, quifHbeileSlilcm fuperfluam mecum cir- tat. -<br />
"^^^ferom : eduStum e pero poculum l-gneum<br />
^^ecit T^jciei^am, inquicns, & in hoc nobis<br />
na.turam.Cùm al terum pucrum vivafeulofrafto,<br />
cnuopanis exciperc<br />
^^^ticulam; obiecié ^ cotinum lig^eu.yt fuper-<br />
/^"'^^^'^• Haecpatiarvi<strong>de</strong>ri ridicula, modo<br />
¡mmodicum fimplicitatis <strong>cx</strong>em
43 Q^m vidilTct foeminam dijs procnni'<br />
bcntc,ita curuato corpore,vt à tergo qiiacdam<br />
apparerent, qux nudati non <strong>de</strong>cct O' »<br />
T>ec(fru culis hominùjadijt illam,dicens:2^o« rereri^<br />
yht^y fer mutier,neßantepofl tergum luum <strong>de</strong>o(nAm iltit*^<br />
mdum., f^nt omnia)parùm <strong>de</strong>center iegeroéì A«"<br />
fculapio percuHbrem confecraflc dicituo<br />
qui accurrens proci<strong>de</strong>ntis in faciem co»;<br />
tcrerctrhoc figmento <strong>de</strong>terrcns homines ^<br />
fbipcrftitione, qui credunt dcos non audituros<br />
, nifi ipiis indccoro corporis gcil^<br />
fuppliccnt.<br />
Solitus cft ioco dkcTC'fiii tragicas exfec^^<br />
Ta^pern occurrtße^quldtßet ^'Wi^jTrfiTut'<br />
tas tra- »^^fjWw^^TMÌrjr^it^iÌuiJi^ifii^rid eftidom^»<br />
gica, ciuitate patriaqj carcns,pauper & erro. A^'<br />
In<strong>de</strong>ns ad locum aliqucm c traoccdij?.<br />
Oepidi exfccrationibus nobis "^diaum ^^<br />
Chiliadibus.<br />
45 Quin & illud dixiftl {^xt\\x\quUfortf^<br />
VhiLofo- opponeret animißduciam , legin.-imyaWtAjf"phi<br />
ma., busraüoncm: eò quòd his tribüs pni'if^^'.^^<br />
feruatur hominum tranquillitas. Adii;^«'^'^^<br />
fortune p loccllas tuetur fopientcm ani»^^.<br />
impauidus.naturam pro lege fequit"*^' ^ ^<br />
il repugnet lex, contemnit cam ; porrò cU'<br />
^ piditatum tumultus rati one<br />
^ Cum Alexan<strong>de</strong>r Magnus inuiferctDi ^<br />
genem, reperir eü in c r a n i o l'e<strong>de</strong>ntcm p^<br />
dolio, ac laceras fchcdas glutino conf'"^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
tcnte. Pofteaquam rex multa cum ilio colloquutus<br />
paraietabire.diccrctqj.'^o^'i«<br />
• quid à me yellspetere; nxni quicquid opt^*alijsitntertm<br />
fece<strong>de</strong>pan^<br />
^^»r.Cùm rex fcccftìflet.putans ilium velie<br />
^^libcrarcjdiutius filenti iCfcù)V.TeteyqMod<br />
Diogenes. Hoc, inquit, yolebam, nampnus<br />
«»•c^x mihifolem ad id qmd ago neceßanmn.<br />
narrant illum d'wv^c.l^mdnfecerisrm'<br />
^^am: quòd vellet apricari. Meminit quoque<br />
ficero lib.^. TufcuL<br />
. Mcmoratur & illud,Al<strong>cx</strong>andru ita fuiflc 47<br />
Diogenes,tibi fubuHurus-, Vhilofi^<br />
l^'^'^doqui<strong>de</strong>m^l<strong>de</strong>o temultis egente. Cui Dio- phuspau<br />
: rternoßrümplunbmeget:ego,qHiyltra cisegtt,<br />
com ** ^hil <strong>de</strong>fi<strong>de</strong>ro : an tu, qtù non<br />
yt à ^fgno, totpericulis temet ob ¡jcU,<br />
tir/'"'*'' ^^peres : a<strong>de</strong>ò ytyix totus orbis tH£ cu-<br />
^ -^^^eaturfatisfmurusf<br />
^jj^^dä tempore, cum diutiflimè Icgcns 4*<br />
Cüa vcniiTct, vt vidcret chartani vainquit,Ämaw<br />
efiote yirhterrdm yt- Lepi<strong>de</strong>.<br />
qui ^^^^cusad longa nauigationefcflbs,<br />
ajj^^^^^cantur animo, quuih ipfis procul<br />
^P^^.^jportus.<br />
lioe " • iophifticis argutationibus coK 49<br />
fioiu ' ^^^^ Diogenes habcrct cornua: ^rguttx<br />
^tou^ ^^ tempora manu contrcdans : ßi^l^^<br />
iriunl ' cM^ononyi<strong>de</strong>o. Irri<strong>de</strong>re maluit<br />
^«ium cuthymcma, quàm folucrc.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
50 Qi^um Zenon in fcholis diíTerens, acU"<br />
tiflìmis rationibus probaret, nullum cíTe<br />
metum, nec eflTe poíTe : Diogenes furgenS<br />
cœpit inambulare. Id admiratus Zenofi»<br />
Sìuid, inquit, agis Diogetiesì Confuto, inquiO<br />
tHaa YAtioms, Taxans interim inanem ing«'<br />
nij oftentationem.<br />
51 Sophiftaquidä.volensapudDiogenem<br />
oftcntareacumen ingcnij, hunc in modun*<br />
wtiocinatus t^^Quo<strong>de</strong>gofum^tumnes Cùtn<br />
, annuiflctDiogencs: Egoy<br />
^^rgtitìf igitur tu no es homo,Twm Diogenes:^ mey\^'<br />
pmU. quit, incip^y & re&è coUegeris. Non dignai^<br />
eft aperire 5 quid haberet vitij ratiocinatioj<br />
fed maluit irri<strong>de</strong>re <strong>de</strong> ta friuolis nugis ^^<br />
plácente. Si iìcfumpfiflctjTucs homo<br />
.qucbatur,iophiftam non c^c hominem.<br />
Cuidam, ad oftentationem ingcnij<br />
d:^uéefupra w.r,<br />
Eunuchus quifpiam contaminata^ ^^<br />
53 infcripferataedibus<br />
MaU ne quidln^edaturmAÌh Id vi <strong>de</strong>ns<br />
yera, ^edum^ iwqnhy duminus quàingredtur. ^<br />
jnuchus boniominis gratia P^fn^^'^^^'L,<br />
lum , né quidinfelicitatis attingcret<br />
mumrid Diogenes dctorilt admalaanini<br />
qua;fola vere mala funt.<br />
Naaus vngucntum, eo pe<strong>de</strong>s<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
prêter morempublicum.Iddcmírantibus<br />
dixit : QHoniamyngHentHm capitiinfuft^tn fX- HjdiCh^<br />
^^UtHr inaeremo à pediùtu autem afceuMtadium^<br />
Similitcrdlitis rcprchcndit publicam<br />
^onfuctudmem, qua coronas capiti impocùm<br />
magis conucniat infra nares poquod<br />
fragranti« vapor non tam <strong>de</strong>quàm<br />
afcendat.<br />
Athcnicnfes hortabanturDiogenem,vt i$<br />
^yi^crijs initiareturiad<strong>de</strong>ntes,quod micia-<br />
"^Pud inferos piincipatum tenercnt. Ad .<br />
Diogenes i VerfUAm ridiculum efi, in-<br />
^""''^fi^ieftlms^Epamifimdas in cotnUe^<br />
Vatecionfur , ac tüi(¡hm cjuique hr.mt-<br />
^^ » quòdinitiatißnt, m beato-um infülis erunt.<br />
rauiter taxauit facerdotu mores,qui quç-<br />
«s gratiablandicbantur horainù imperifuperftitioni:<br />
pcrfua<strong>de</strong>ntes,initia-<br />
^^^"^^confcrrc fclicitatcm poft hancvicùm<br />
ea parata fit pijs, fiuc fintinitianon<br />
fint. ^<br />
^^X\iumprimùm cocpiífet philofophari, 55<br />
fol?^ ^^ ^olio,ficco mucidoq^ pane vefcens<br />
, 5 t o t a m vrbcm laeticia perftrennn<br />
feftus) fenfit animo<br />
Vita'"- ft , diu4i fecum <strong>de</strong> rclinqucdo<br />
n^ure*^ cogitauit.Scd quum tan<strong>de</strong>m<br />
panisq^ micas cinquit,ó<br />
Biogenesi fat<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
57 Fiatoni,ipfum ob vit« for<strong>de</strong>« Canem ap-<br />
Caniá CO pdlantii^Äwejinquit: nam ad cos qw meyetidiyicinm.<br />
<strong>de</strong>rancrecurrt. Sálcnt cnim cancs,n vendantiir,ad<br />
veteres dominos recurreie.Non offerifus<br />
eftconuiuo , fed commodè inter-<br />
Í)retatus eft.Nam qiiinn Aeginamñaui^àfet,<br />
interceptus erará piratis,atquein Gretam<br />
perduÄus,ibiqiie venditus. Eos pira-<br />
: tas puto fuiíTc Corinthios,-aut Athenien'<br />
xfes,aut certe Aeginetas,<br />
. Qvmm e balneis re<strong>de</strong>untem qiiidam rO'<br />
fíom'mes gaíTent, num iílk èffct multum hommumì neg^'<br />
non ho- ^ffejjè., Kutius percotit;ìtuSyan il/tc ejffetmtél^<br />
pttnes. ' ^^ turbaìanmùt. Significans,hominis voca'<br />
bulumin páticos competere.<br />
59 'Narratur & illud vix credibile. Plato fi^<br />
ij^idìcu' <strong>de</strong>finierat hominem : Homo e ff animai btft^<br />
Aum. aè(>/',penms. Ei <strong>de</strong>finitioni quum difcipul^<br />
Platonis applau<strong>de</strong>rentj Diogenes gallum<br />
g^llinaceum pennisac plumis nu^atú P*"^'<br />
- ìiuxit ittfcholam : £w,inquiens, htc e/i honf<br />
7>/
ditumcft dc Mesnrcnfibus, quòdindili-<br />
gcntcT Uabcrcnt^filios fuos. CmfimiUquid<br />
^umflm <strong>de</strong> Hero<strong>de</strong> pronunciuuit,<br />
yujdam.ia pulilico gcftans longam trn-^z<br />
oein, pcrimprudétiam pcrcuíTcrat Diogc-<br />
'^cm,inoxquc <strong>cx</strong>morc^iixit; r
zti APOPHTHEGM.<br />
cdinefciehamcapite ga/eatefio inctd nd^ eße.<br />
gg At non eadcm patictia tiilit Midiam,qni<br />
impalo illi colapho á\xox;{t\Triamtllní ubi<br />
^ inmenfxfitnt poßtx: per ludibrium illi gratulans,quòd<br />
procolipho tantù nummoruni<br />
exmukiaad ipfumeflct rediturum,illegC<br />
agcrct. At Diogenes poilridie fumpto pi^'<br />
gilum loro, coqjimpattoMidiac toti<strong>de</strong>tn<br />
verbis dixit: TriamilLia tibñnmenfr fi*ntfK>'<br />
fitx. A; Gellius narrat dc quodam, qui pr^<br />
<strong>de</strong>lcttamento habebat , manu <strong>de</strong>palmarC<br />
homines j moxqj c erumena, quam in h^c<br />
circumferebat,iuifit ni^mcrari mulita. A^<br />
Diogenes dcclarauit, no omncs eflc ca pa'<br />
ticntiàjvt muiaà contenti fint.<br />
ßy Philofophi vulgo hoc nomine male<br />
diebantjquòd dcos aut non cre<strong>de</strong>rcnt<br />
aut contenncrent.Hoc innuens^ Lyfias^'^j<br />
Séilse, terrogabat Diogcncm : cre<strong>de</strong>rkt eße <strong>de</strong>osì^^<br />
Diogenes ; tfcwi^mi,inquit, w<br />
dam-^ qimm ferfuafum habeam, te d'ljs irtutfi*^^<br />
eßei Hoc diaum quidam attribuuntThj^ö'<br />
doro. Non refpondit ad quaeftioncmji^^<br />
in contumeliose interrogantcm rcton<br />
fermoncm. A<br />
Confpicatus qu$dam,fc religionis caus<br />
afpcrgcntem aquisfluuialibus, (uani n®<br />
rituprifci folebant purificati,fi<br />
SHferjU' commifium cre<strong>de</strong>rent)<br />
ilíh qmm %n
L I B E * III.<br />
f^'mtélc minus afperfìo te lìberitbit à yitét cri-<br />
^nibtis. Rcftè notabat hominum fupcrftìtioncm,<br />
qui crcdcrcnt fcniìbili ckmcnj?<br />
purgati maculas animi, nifi prauas cupi-<br />
^'tatcs amptutàiTenl<br />
Eos fummopcrc rcprchcndcbat, qui, íí 69<br />
qjíid fccus cucniíTct, jfortunam incufarcnt;<br />
quod vulgus hominum folct:diccns,»phomines<br />
potiùs mcufandos y qui pofiuUrentà<br />
fortuna, non quéi y ere bona efjent Jedqux tpfis<br />
^^^yi<strong>de</strong>rentur. Ná Ci pcrmittcrcnt diis,qu«<br />
^Ph iudicant optima,darc,darcnt:nuncac-<br />
^^Ptis his quae flagitárunt, impudcntcr in-<br />
^uiantdcos.<br />
Supcrftitioncm hominum, qui infom- 70<br />
tcrrcrcntur, hoc pado dcridcbat: Si^x<br />
^mantesy y pt/»^^. in • qui r, .igitis^ed . non curai is-.qua -,<br />
• ^»»ieifiej fommatisjoliictte perquirttii.Au. Ad<br />
chcitatcm enim aut iniclicitatcm hominis<br />
tap rcfcrt, quid patiatur in fomniis,<br />
Miiam quidagatvigilani. Ibi quotics ali-<br />
MUid turpe committit,oportcbatmctuerc.<br />
cotum iram ac triftcm euentum jnon, fi<br />
^y'^^^ormicntibusiltvifum.<br />
^«^OlympijJ praiconc, ita pronunciaste, 7*<br />
itìQu^"^ ^'»•••^v/«í;correxitDiogcne5:Híf, ^/fìforM<br />
^^ ^^^^ »»fanc/pta,fe<strong>de</strong>ro yiros.Signifìc^ìns, fft^c^ra,<br />
fcd'T' í^^^^íirent Olympia, non cÌTc viros,<br />
cit V ® "^acipia.Solus Philofophus vintnüs<br />
cft quod fuprà retuh'.<br />
• Quum<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
72 Q^um Philippus excrcituni habcret apud<br />
Cheroniam,venit CO Diogcncs,6c c6prchcnfus<br />
a militibus dcdudus cft ad rege:<br />
qui confpcdoDiogcnc ignoto iraius cX'<br />
JimhUiiO Ciamuit:£x^/oraior. Cui Diogenes: Vrorjtih<br />
inquit,ex/)/omfor: nam hue inf^tSiuYUi iw-<br />
Jamam mxm , qui non conumm regno Maccdn^<br />
num^altena captans temet in tü fcrimen con ijcisint<br />
^regno ci^ tnapnuerit. Rex admiratus hO'<br />
minis libertatem, iuflitillumabire hberu.<br />
73 Alexan<strong>de</strong>r,Macedonum r<strong>cx</strong>,miicrat epi-'<br />
ftolam ad Antipatrum, per qucndam nO'<br />
mincAthlia. (¿urn id temporisfortc a<strong>de</strong>ficr<br />
Diogenes, Cynico more dixit:<br />
us ab Atha»ptr AihUam adMhLmm. PorfO<br />
Graice mifcrum fonat , multisq"«<br />
laboribus afíüftumrvndc & athlctis nom^<br />
SenfitPhilorophus,principesobambitiO'<br />
nem aflííduis bellis tumultuantes vercínifetos<br />
cíTc: aequc mireros,qui illorum cupiditatibus<br />
inferuirent.<br />
74 Inuitatus, vt ad Alexandrum vcnirct,rc-<br />
^ cufauiti'atPcrdic<strong>cx</strong> pr^fefto,minitanti »e;<br />
libere, ccm ni venirtt:2y//,inquit,í«rf^»í/ecer¿iAf'<br />
<strong>de</strong>m camharL^ ^phalangium t<strong>de</strong>mpoßi*^*<br />
Cantharis pufillum cft inrcftum,non di"*'<br />
mile fcarnbcoj fed prarfen tan cum bnbens<br />
vcnenumiphalangiumaranei genus cftnO'<br />
centiflímum.Ncc^dubitauít viciílí»-"<br />
ri Pcrdicca:, fc fclidtcr viaurmn,fi fine Ule<br />
ViUC'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Viiicrct r indicans infcliccs ciTc^qui cGPcr-<br />
diccaviucrcnt.<br />
^ihiis Vnam:c4LUrU ÌUc ignorari ¿é his^qm qùoL y^lup^<br />
^i^hdttUixtÌAyyngmtcL,aUa4q', hocgenm <strong>de</strong>Unoé.<br />
^'s cuim qui truuntur, credunt feyiucrci<br />
S^umvcnimvitam,tranquillainac luaucm<br />
fola praeftct fapientia. Nonigitur di^iunt<br />
J^cuiandi, fed homines: qui per öultitiam<br />
poftulantab iHisvitam,iedvoluptatcs.<br />
Conipieiens <strong>de</strong>licatum quendam dfcr- 7(5<br />
calceari : T{ondHm,\\\C[u\t,fittùeatiis ts^ntß Ddicìét.<br />
^eetiam abßergat : id ei'ihßma?7CHf fueris-Vt-<br />
film eft Diogeni non multo minus abfiircalccatu<br />
abuti opera famuli,fi quis<br />
^pfc fibi hoc praeftare valeat : quàm fi poft<br />
^'foneratam aluum adhibeat famulumab-<br />
^tergendo podici.Qiianquam intclhgi po-<br />
^^ftSc <strong>de</strong> abftergendo nafo. Philofiipho<br />
finnico prodioiof« <strong>de</strong>liciae vidcbantur,<br />
cihnicum calceari à famulo.<br />
Confpicatus duci quendam,qui phinlnm 77<br />
«sacrario turaius fuftulerat:(ducebaturauà<br />
magiftratibus, t]uosilli Ì^OIAVVIJUVHI<br />
appellant: inquit Diogenes<br />
F^:-^Hmduf:Hnt Vtmam hoc non poflitverc '^^Ä/JC.<br />
ou V^ "^^g'ftratus aliquot Chriftianos,à<br />
lo f^iaqueum i^digitur interdum,qui<br />
• drachmas fuftvilitjipfi impune ma^nis<br />
pcculaiu potius ditcìcunt.<br />
ViJcni.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
78 Vidcns adolcfccntcm lapidcs iaclcntc<br />
Sals}, incriiccm: EMge,mc[uìtyfcopHmattmges.ìn'<br />
nucnsforcjvtaliquando m cruccagcrctuf.<br />
79 Quum adolcicentuli circuinilatcsDiO'<br />
gcncm acclamaircnt,C
L í b e r UT. 287<br />
«ccipicbat.at fuggillantibus cu,quòd prac-<br />
^^r Philofophi dígnitatcpctctj quod cllct<br />
*^cndicorum :7wo,inquit,»©«Benignir<br />
^^^^i&.ítoC ÄTT^Tw.Rcpctimus cniminutLiü<br />
a'it dcpolítum. Amicus autcm cgcnti ami-<br />
«o dans,non donat, ícd fcddit quod dcbc-<br />
Quifquis cnim in talicafu pccuniam<br />
ícruat,rcm alicnam <strong>de</strong>tinct.<br />
Qi^umadolcfccns quidam cóptiorDio- 85<br />
geni propofuiflct qua;íliunculam: l^iontibi Mollu<br />
i n q u i t , ' ^ f ß ^ ' cíes,<br />
^^^ojien<strong>de</strong>ris, utrü'maj'culHsfisanfcemmx. Ex<br />
cultu parùm virili notauit illius mollicicm.<br />
Alteri cuidam adolefcenti,lufum qucn- g^<br />
amatorium eleganter in balneis exhibcnti(quod<br />
Graci vocant<br />
g e n e s , ^ » a ^ r s m-<br />
"ansimp^batamartcmi qualis til & alea, honeßa,<br />
euuis quò quifquc cft artif<strong>cx</strong> mclior, ^oc<br />
Vir eft<strong>de</strong>terior.<br />
Diogenesa<strong>de</strong>íTet conuiuio, qui «5<br />
?ecunibcbant.appellantes illum Cane,oíla Canini<br />
>üiproijciebant,quódidcanibus fieri con- mores.<br />
^eiiit: ,/t iUedi(cedés, à tergo commingebat ac-<br />
^^«'^e^fei-.Sionificans & hoc eflc canum.<br />
^^ratores,ac cuteros omnia ad gloriam g^<br />
/^omL*"^"* appellabatT^i^Wjcá^^f, id cft, íer r^r ho.<br />
mines.<br />
h.,1 ne^at, qui ncc dottus cft, nec<br />
'^umatmsàtaPl.aoropUus i^omiacm vocabat<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
2tt A p o p h t h e g m .<br />
hatm¡ferum,quí nihil hatrerct Aipra hom»"<br />
ncm. Siquidcm,.iuxtaKomcrum,nuiluit*<br />
animal homiiw miicnusProindc tcrhomj'<br />
nos dixit, ter miícro5,.qui luaftudia omoií<br />
conferrent adrem inaniiTìmamjac popolari<br />
multitudini^muitorum capiiii bellu*»<br />
feruircnt fcruitutem.<br />
87 Diuitcm quendam indoäum,icdrplci*'<br />
didè vcñhum ^x/^íréf^H^o^ appelJabat, ho^<br />
ciìyOHem aureo reUere. Nam tales fuiffe pr^^*<br />
tum eft apoetisi Qui minimum valere^*<br />
ingenio 5 ouiJIis moribus etiam prouerbi^<br />
diccbantur.<br />
gg Prxteriens prodigi cuiufdam ac<strong>de</strong>$,|»^'<br />
Vrofufio Tcriptionem habemes. Venales: TACIC'^^^^<br />
qxiìr.diutnaèafn fore,vtpr£ immoéca crapf*^^<br />
dnmHmeuomerct. lam enim domumabf»'^^<br />
ferat, antequam venalcm profcribcrct.V^'<br />
mitus ioitur erat ille venùs.quàm veníi»*^'^'<br />
Adoleícenti, conquerenti quodàm^^<br />
Dolor tis perturbaretur;7)f/«e,inquit,mpertt^^'<br />
éffimu iation¿s!náaaf€rreSÍ2ni(i^:ins,nu\ú re n?^<br />
latus, liùs improbitatem Lvdcntium<br />
ííqui larditurdolorcmdiiTìmulct. ^^^If^<br />
qui obid inejQTunthominem, V,till""'<br />
crucienti <strong>de</strong>iìnent, li vi<strong>de</strong>rint iH"*"<br />
commoucri.EtGrxcis lufpicoralium<br />
fenfum. Quum cnim adolcfcens<br />
retur, fibi turbam clTe molcftamijra:'^'^^<br />
inquit , (TV 7Ì dl^yfMíTÍ^ 7S<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
eft <strong>de</strong>fine tu quoquepgnnmoLlis^<br />
ejf(jímina.ü cmumferre.<br />
CitWaioedum imperitum obefo4î cor- v®<br />
ab omnibus vitupcratù,folu$ Diogenes<br />
Uudabat. Dimirantibus> quam ob^<br />
rem id faceret?/Wo,inquir,quum talk Sdsi.<br />
ßhmiiluem fe cithara, quàm latrocinijs exercere.<br />
^»gnificas, iHum corporcvalidum,ingenio^<br />
aptiorem cfl'equàmmu-<br />
^ic«. Locus eft ab inexípedatoi<br />
Alterunvcitharcedüm,qui quoties^cancïcub<br />
auditoribus <strong>de</strong>fcrebamr,obuium ita<br />
ahuabaf.S-Ä/ifegaUe.Qunm ille,often(us fal^tationis<br />
nouitate, diceret : i^uìditaìSìucy'<br />
mquit, cantu tuo excitas omnes. locum<br />
captauit<strong>cx</strong> ambiguitate verbi Gracci.<br />
y^fléf enim dicitur, öc qui excitât dormien^<br />
^^m, quod folent galli gallinacei male ca^<br />
Te<strong>de</strong>ntem excitât vt furgat^.<br />
fnr^^^? î^dolefcentem quendam infigni 92<br />
«ima plurimi intuerentur i Diogenes m-<br />
Ad^k ^^ porpore finum lupinis implebat.^<br />
oci.1- ÍP^^aculum conuerfis omnium-<br />
»iwi/f, cur adolefcentuLo<br />
infry'^' '«^«^e^uw: obiter notans illorum^<br />
Icmuu,^'', ^^^cmenter fuperftitioio, ac 93 ^<br />
ncccrn- r. terroribus obnoxio, Suferf^<br />
® »pu niinanü,diccntiqj,rmco iOn M IH.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
2%% A p o p h t h e g m .<br />
hatmiferum,qui nihil hahrerctAipra honfii"<br />
ncm. Siq.üidciií^.iuxta Komcrum, niiJlui^<br />
animal homioe milcnus.Proindc ter homi'<br />
nos dixit,ter mii:cro5„qui fuaftudia omnií<br />
conferrent adrem inaniiììmamj ac popolari<br />
multitudini „multorum capiiü bcllu*'<br />
fcruircnt feruitutem.<br />
87 Diuitcm quendam indodum,£cd fplcndidè<br />
appellabat, ho^<br />
ciiyOHem aureo reílere. Nana tales fuiíTe<br />
tum eil à poetisi Qui minimum valere«''<br />
ingenio, OUJ11Ì5 moribus etiam proueibi^'<br />
dicebantur.<br />
gg Prxreriens prodigi cuiufdam ar<strong>de</strong>s,<br />
Trofufio Tcriptionem habemes. Venales :<br />
'.M <strong>de</strong>ßnetuquoqucßgnamol^<br />
ejfctminaö arcHmferre,<br />
CitWaiœdum impcntum obcfo4i cor- v<br />
V^Uy^ ab omnibus vituperatù/olus Diogenes<br />
laudabat. Dimirantibus, quam ob^<br />
'«m id facerct?Lit/4
peìfir^am caput, At f^o,inqui r,y? idfectris, ti'<br />
¿ißrt'ßer aß^tns, rt contnmijcas ^dam. Sigtü"<br />
L i i e r U l<br />
^ctc iubcrctur , nihilo infcliciorcm cíTc<br />
, qui ia patria nìancrcnt,ncc <strong>cx</strong>ilium ae-<br />
^^o animo pati poíTcnt. Tam cnimmifc-<br />
"^^mcft mancrc coaftum , quam <strong>cx</strong>ularc<br />
^oaautn,Philofophus,cui qua\uis terra<br />
cft, fi iubcatur ire <strong>cx</strong>ulatum.vnius tan-<br />
^iim ciuitatis <strong>cx</strong>ul cft. At qui nufquam po-<br />
^cft viucrc nifi in patria,plurimarum regioi^um<br />
<strong>cx</strong>ul cft. Diogenes autem,ob adulteratam,<br />
vt putant, monctam Iblum vettere<br />
uiTuscft. Erat autem Smopcnfis. Hoc ita<br />
»"^fert riutarchus in libello <strong>de</strong> exilio:Te<br />
^openßs Tonto exulem ej]ì tuß'erunt:At ego, in-<br />
, haz damno piena,yt m Tonto extre^<br />
Euxlni Littaribtis inclttfiperpetuò maneàt.<br />
'^S«»^« mutärat patriam, (cd in melius:<br />
potiùs , qui infelici regioni e-<br />
^antaíícripti.<br />
j.^li*^^Olympioniccn,hoc cft,in Olym- 97<br />
eis autcm ambiguitas dcdit ioco locum-<br />
Nam vt Grxcisaiid-£i»ttd-adj ira Latinis fentirc.tam<br />
ad animum quàm ad corpus per-:<br />
tinct. At percotator illc quacrcbat,quid cffct<br />
caufac, curathlctae vclutifcnlü carcnte5<br />
non offcndcrentur plagis? Diogcncsani'<br />
morum ituporem notaremaluir.<br />
99 Solitustfl mtcrdum adireftatuas, 5c ali'<br />
yßif U^ quid ab illis petere.Dcmirantibus cur id %<br />
nit mole cerctf' f^tLonfHejcam^\T\(\uh, nonconmimertj<br />
fitam, fiquatidoctbhominibiis non impetro quod peto.<br />
loo Pofteaquam inopia compulfu^ coepiii^i<br />
Mendi- mendicare,his verbis folebataggrcdi:<br />
iitas. Alteri dtdifii yda^mih i: fin nemint,à me in' tpf'<br />
Significabat, fc non uifcriorc cactcris mendicis<br />
: itaque par cfre,vt qui daret quibu^^^'<br />
bet,daret ¿s Diogenij qui verò tamparcu^<br />
ciFct, vtnemini quicqunm dnretjiuic tcHi'<br />
pus efle, vtaliquando daveincipiat.<br />
Interrogatus aliquando à tynnnoj ccu^<br />
Iii " 9repotiiTimu oportet fieri ftnfuaj-<br />
Ltùire. ro, iaquit, ex quo fuß funt HarmndniS &<br />
^rißcpiton. Innuens, illum efie tollcnduiti»<br />
102 tyrannicidae fuerinf.<br />
Salse. P
^aèliat^ne quidintroeat mah. Di0gcncs,<strong>cx</strong> in-<br />
Jj^^ptionc ftulticiani hominis dcprcKcn-<br />
^^/ibeUnm amìlmm. Indicans, Tcram cÌTc<br />
nialorum omnium dcprccationcm, poftea<br />
talis immigraiTct. Colcbatur cnim<br />
Hcrculcs , malorum dcpulfor.<br />
^um oportuit inx<strong>de</strong>s immigrare, prjusguam<br />
immigràflct dominus ^dmm^qui ipetat<br />
magnum malum.<br />
Luxuriofum qucmpiam in diucrforio 104<br />
confpicicns vcfccntcm oicisiSificprandvßh, tuxM*<br />
*'^quit,ri07,ÌMcff«^rw.Scnticns,noncircfru-<br />
^htatis quòd cocnarct oleas^ fed quòdfto<br />
"^achus nimis lauto prandio grauatus, ni-<br />
^^ ^ppctcrctin ccena. Nam tenue prandiik<br />
uptime condit cocnam.<br />
A^iccrc folebat > cupiditattm ejfe malomm<br />
^^nium arcem ^yutrfOTteiap. Non procul ablu- Auma,<br />
toiw^ ^ ^«»^tcntia Solom'onis, qui dixit : Cu-<br />
P ^^^atemradiccmmalorum omnium.<br />
«P^oj -Piros diccbat e/7c <strong>de</strong>orum fimulacra.^^^.<br />
fmt optimi natura, pro-^^.^'A-<br />
^'ft,benefacercomnibus.noccrc ne- ^^^^<br />
tibu ' n^fi'^s rclucet in fapicnusac<br />
bonis viris, quàm in ftatuis: cum<br />
^'Ifint incorporei.^<br />
afT^^*^^*^ dixit ocioforii ncgoaum: quòd hic 107<br />
^Qj J ^^potiÌTlmùm occupet ocio dcái-Amrr<br />
•Ata fitjvt dum ocio vacant,in rem nego turpiS'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
194 APOPHTHEGM.<br />
ciofiffimam incidantj ncc mtcrim<br />
quicqiiam bonac rei agunt.<br />
J Pcrcontanti, qui<strong>de</strong>jjet in yita miferrimumi<br />
SmeBus mquit, egmm, Siquidcm vbi naturX<br />
prariidia <strong>de</strong>ftiruunt hominem,<strong>cx</strong>trarijsrebus<br />
fulcicnda cftaetatisimbecinitas. Vcru<br />
inter cgcnoshabeiidus non eft,qui bonaJ<br />
artesac probos amicos fibi parfluitjCerrii'<br />
fimum fi-'ucÄutis viaticfi:ille iafeliciifim^<br />
cgcnus eft, qui nulla virtute pracdiius eft«<br />
109 Interrogatus,quae beftia morfumJiabcret<br />
noccntifiilniiim? Si <strong>de</strong>feiis,inc[\\\t,interrO'<br />
gaSysbtreSvAtor : fi <strong>de</strong> cicnribtis, Aäulaior, ì^^^<br />
obtrcftator prae fe fcrt odiumjadulator fub<br />
amici pcrfona multò ctiam iardit grauiúíjjQ<br />
Conípiciens duos centauros pugnan'<br />
SaUsè, ^^^ ^^ tabula pcfiimepiÄos : K/er, inquit»<br />
herum <strong>de</strong>terioref{\ Notans pi^ìoris imperi'<br />
tiam,quafi dubitarci, vtercfl^< r <strong>de</strong>tcriùs pi'<br />
ÄUS. Vfus eft autem voce ambigua : nani<br />
;
ta, Acc flvimina,ncc maria fuíficiQtquin do<br />
tnos dc agros totos abíorbét,ncc rcuomiit.<br />
Q^im quidam Diogeni rcfcrrcnt,Didy- ,<br />
ínoncm moechum comprchcnfumiDi^mif<br />
inquit, ex ippì-nomim fufptndi. Porrò Di^'^-<br />
caufamauTumpaneret?^omrfm,<br />
^^^\iìt,plHnmoshabctfibiinfidÌAntts. Palicnt<br />
®utem qui mctuuiit.<br />
. vi<strong>de</strong>rct mulicrcm in Icfti^ca, òl 115<br />
5íit:CVt/4eá»o»co»«effirc^4?.Notans,tá cfTcrù DeLiciét*<br />
«c noxiù animai ferrea cauca cocrcendum.<br />
Lcdica vcrò fellac genus cft cáccllatac,vt ali<br />
caue® ipecicm praebeat : in hac divites<br />
dclicataefc<strong>de</strong>rc,atq; ctiam gettati folent.<br />
ScrvHmfugitivumvi<strong>de</strong>nsadputcumfc- ,15.<br />
dcntem : ri<strong>de</strong>, inquit, adoUjiens .neexcidat. jimbi^<br />
Ambiguo verbo lu<strong>de</strong>ns: namUinirT«,<br />
Q»t,quiinputcum <strong>de</strong>ciditi & <strong>cx</strong>cidit^qui<br />
<strong>de</strong> loco pellitur. Arbitror autcm,puteos ohm<br />
fuiiTe facros,& ab his nò fuiiTc fas quequam<br />
vi <strong>de</strong>trahcre:qucmadmodum c tcmpus,aut<br />
à ftatua principis.<br />
APOPHTHEGM.<br />
potcft.Graccè c f t i U W ¿ h o C<br />
na/j : diftiones minimo difcrimine iòni inter<br />
fc diffcrunt. ¿fx^;^ ab ¿A^V«, vngucntû<br />
cft} vndc &<br />
iiîinitiuum.à'TvX*/^T/i'^ diiae didi ones , T«^<br />
ob tf-W/ICAW^/«/ propcinodum vnavi<strong>de</strong>tiif;<br />
qua ft rcmoucasjcft^ ¿¿kxû ¡ft¿Ttif/y id eft,aliî<br />
vcfticülam. In balncis cnim olim vn^cbantur^&ibidcmfurcsfuum.agcbantncCTOciUî<br />
quòd pofitis 'Vcftibus lauarc mos cft. NO'<br />
^ itabatitaqjfurcm, quòdalibifuratusvcft&<br />
t^òvcniftct alteram furaturus.<br />
118 IngréíTusaliquaixdo fordiduna balneum»<br />
Scr<strong>de</strong>s. diecbat:hiclauant.ybiLauantwi Signi»,<br />
.cabat, illic homines pupos Tordidari.ôc ibi<br />
ìloti^opus cíTc.alio balneo quomundctur.<br />
119 ^Q^um àliquando vidiifet muliercs eX<br />
Ofor fit' oliua-pen<strong>de</strong>reiaqueo praefocatas:^//«-^»*"'<br />
fnmara. quit, ca:ter(icarboresJtmilé ferrentfrufiu-<br />
-cium Diogcncs/^íTí^w^iff., id cft,mulicruiii#<br />
ofot,co.qj cupiebat omncs vidcre pcnfile«'<br />
120 Cemcns qucndammalc audienté, qi»^'<br />
n monumenta fpoliaret5 Homeri carmini<br />
compellauit;<br />
JTJC« crv'KÚffW/j v\yw(^u LetJaeriiv^vrMp: '<br />
^mdtu hue 'pen¡fit,y;rpra:ftanti¡jimetnHpr^*^<br />
J^tJpoiHs ailqnl h ri* quos mors oceup^t ai^^-^<br />
121 Interrogatus, aneH/antuehaberef-^<br />
negamt, C^uuiiicjue pcrcontator adicc fl^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
igitur te efferet fi moriarisl Cui domo, i n- Sepul»<br />
^uit, em ouif' Multifupcrftitio^è iolliciti tura.<br />
iunt.quomodoiöc per quos cfffrantur.Hac<br />
^uràprorfusvacab.itDiogcn«:nó dubitasi<br />
^uinfuturus ctlctaliquis, qui cadaucr cij-<br />
^cret,vclob id , quò domù faccrct vacua.<br />
Qiianquá illi cotiait honorific« fcpultura.<br />
Confpicicns adoJcfccnté qwcndamnc- 122<br />
||caiCis dormientcm^baculo pungcns illii,<br />
®i*itcarmcn Homcri:<br />
MvTtc ffói àì/hfrt iA\rae^f\v(() \v AèfV v^fit'<br />
Wcft: .Surge,<br />
^ féis dum dormÌ4y à tergo mfixerit hafiam,<br />
Ad cum , qui obibnijs ac luxui plus ae- 123<br />
298 APOPHTHICSM.<br />
ccceitntibus fibi vidcniiir acuti. AtPIaW<br />
rcgeiTìt mmmiìt\(\\xh^nxm ocU'<br />
los ha.bes quibus cernuntur cyathi Ac menfa 3 ^<br />
tnentem mn habes fudcemuntur menJcKAtes^i<br />
cyAtbitAtes.<br />
125 Interroganti,^¿wio ducendo ejjet yxori íf^'<br />
Msuri' yeni, intuit, nondum-jfeni nunquAm,GrXcè<br />
ntonium cundius : fiibindiyitxndu,<br />
cans, prorfiisabftincndum àmatrimonio.<br />
At percontatorillc difccrccupicbat,qii^<br />
actatis anno, autquaanni parte expedite^<br />
aíTcifcerc coniugcm.Quemadmodum Anftotelcs<br />
praefcripfit pucllx <strong>de</strong>cimumo£tavum,-<br />
yiro trigefimumquintum: & Roman|<br />
Aprilem &Iunium <strong>cx</strong>iftimabantaufpicatu<br />
nuptijsjMaiuin inauípicatum. '<br />
126 Percontanti, quidnAm yellet, yt colap^<br />
locus ab acciperet) Galeam, inquit. Et hic iocus eft a"<br />
iwex^e-inexfpe^Vato. Nam jUc exfpcftabat, qi^^"<br />
fiato, merccdis peteret pro colapho.<br />
127 Qjiiimvidcrct adolcfcetcm qu^mp*^^<br />
Molli- ícfc ornantcm:^;ad vtyos,inc[im/jruftra:fi^.<br />
MS. /cmmas, mh^è. Hoc diclum fcftiuiu« ^<br />
Graccis , ob vocum affinitatem, ¿Tt/x«'<br />
áíñtiMs. Nam fruftra fc mas parat mafcul^<br />
inter quos non potcft eft - coniugiui^^ '<br />
iniquè facit adolcfcens, fi cultura ^^^^<br />
infidiatur infirmo fexui : cum vxor no<br />
lenocinio , fed honcftii moribus con^^'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B T R in. ' 299 '<br />
. Adolcfccnti cuidam crubcfccnti,ntqj ob 128<br />
perturbato ; Bono ammo es, inquit, fili, Tudor,<br />
^^tujmod' eii ytrtutis tinSiura.<br />
^wn auéfiet dues legumperitos inter fe con- 129<br />
^^n<strong>de</strong>ntes, damnauit ambos : (jmd alter furtum Furaà*<br />
^'^fnmißjjet,alter nonperdidifiet. Significans.v- tai,<br />
^riimqj dignum exitio.Argutia difti in hoc<br />
quifuratur lucrifncit aliquid j is vcrò<br />
^^ùres flirto tollitur, damno afficitur At<br />
«ÍC abfurdum quidda accidcrat, alter alte-<br />
^'us remfuratus erat ; ncc tamcn is cui furtum<br />
eft fa¿Vum perdidit,quòd hoc ipfc fu-<br />
^atus effet, quod alter fuftulit.<br />
percontanti, quodvmum libentms bibtret ? ¡30<br />
-^lienum , inquit. Et hic n iiTifeffìiKvrofj Miena<br />
^ddit gratiam ditto. Aliud cnim expetta- duUiota,<br />
Pcrcontator, vidchcet <strong>de</strong>gencrcvini<br />
»eniicns.<br />
Cuidam ipfi diccnti j plurimi te <strong>de</strong>rt<strong>de</strong>nt. 131<br />
^^^go, inquit,non <strong>de</strong>ridcor. Id autcm vi<strong>de</strong>- »<br />
tepercutiat, tu ta- äusiniu<br />
non percutiaris. Sed Diogenes nc- fmwm.<br />
gauit fc <strong>de</strong>ri<strong>de</strong>ri : fiuc quòd non cíTct dcf»diculusjfiuc<br />
quòd exiftimartt,hominum<br />
*'^rifioncmnihiladfepertincre.<br />
^ii^cnti, mifcrum effe viucre: T^n, in^ 132<br />
quit, miferum eft, Jed mais vittere mife- ^vta mu<br />
^ Vulnus miferam appellar vitam,/cr4.<br />
Ji^bonbu$,(loloribu$,morbis,damni$, eximulUsqj<br />
hgcgcausiJacomodifiobno-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
300 APOPHTHEGM.<br />
xiam. At Philofophiis nihil malum aut mj-<br />
fcrum cflc duccbat 5 nifi quod cum turpi'<br />
tudinc coniundum ciTct.<br />
133 Erat Diogeni fcruus, nomine Manes : jS<br />
frugali- q u um p ro fu gi (Te t à d omi no. a dmo n u er úl<br />
t^* amici, vt fu
^enturfOnmibmym(\ñ\tyytcéítmÄow»f/.Rur- VhiUfü*<br />
^us liic aliud refpondit,quàm interrogaba-ÄO-<br />
Qu«rebat percontatorjan conuenirct mo.<br />
Pbiloiòphis,frugalitatéprofitentibu.s,veplaceniisjcibiji<br />
<strong>de</strong>licatorum ? Diogenes<br />
^{tovdííuifj ita refpondit i quafi Philofophi<br />
í^on eflent homines, & tameo vefcerentur<br />
^ibis humanis" Siqui<strong>de</strong>m animalia bruta<br />
nonvefcuntur quibuslibct: bos comedit<br />
fonum 5 Ico nequaquá : oues amant fronfahcumj<br />
equi aucnam. Q^«damauc$<br />
píífcuntur granii uinipeii, quacdam carniuorac<br />
fuiit, quacda vcfcuntur pifcibus. Hue<br />
J^IhiHtDioooncs.<br />
Q^nm aliquando Diogenes in couiuio i?7<br />
plncentame<strong>de</strong>ret.dicererque conuiuarum Otjjtmtí»<br />
JP'iípiam: qmäcomc<strong>de</strong>s py^genesì SufpìcM\s, Uño,<br />
^ynicum Philofopum nelcire quid iìt placenta<br />
: Vatiem^ inquit, betiepiflwn. DiiTmiuhnsfc<br />
fcire, quid eilet. Aliis erat placenta^<br />
I^iogeni panis erat, qui non edcbat voluptatis<br />
i^ratià.<br />
I^ercontanti, cur ceteris mendicis benigne ^<br />
^rgircntur homines,ThUofofhn nun itemi ^uo- Salse.<br />
^^^ 3 inqui t .ßfirant cniùsfuturum rf cUudi<br />
^^^fuefiant.quàm Vhilojbphi.Qui miferentur<br />
®niiaorum, quales fere funt mendici, fa-<br />
^uint hoc contcmplatione communis ho-<br />
**^inum fortis : ita ca-co opitulantur, cogihoc<br />
ipfum mihi potcrit accidcre:<br />
<strong>de</strong><br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
302 APOPHTHEGM.<br />
<strong>de</strong> Philofooho non item cogitant. Di£lum<br />
feftiuius cil, ob abuium verbi, ßferam : vi<br />
Philofopluis fìas/pcrari poteilj <strong>cx</strong>citatem<br />
autclaudicationem ncmolperat.<br />
139 Diogenes pofccbat aliquid ab hominc<br />
tunSlAn auaro : quem vbi vi<strong>de</strong>ret cunilantem ,<br />
tin-dxre, negaturo fimilem : 0 homQ,\n(\\\\t, ad cibum<br />
tepoiîuio, nonadcypputn : vt qua licet Gra'-<br />
^ Carum vocum affinitatem reddam. Graci«<br />
cnimßcrfsflf ci bus eft, ÖCTÄ^V fcpultura.<br />
140 Cuidam obijcienti,quòd aliquando fai-<br />
J^n or sò fignaiTet monctam ( nam hanc ob rcnh<br />
correa Vt diàum eft, iuiTus eft <strong>cx</strong>ularc ) fateor,<br />
qui t//i/^c ttmpiii.qm tatti eyam fialis tu nur^^<br />
es : (juaiis autem ego nunc fum, tu nunqftamß*"<br />
xuYiis es. Norabat cos, qui iuuentutis erroresinalijs<br />
rcprehendunt , cùm ipfi ne i®<br />
fcnedute qui<strong>de</strong>m corrigant fuos.<br />
141 Alteri cuidam hoc ipfum o p p r o b r a n t i Ì<br />
Error iu crimen iuuentutis obtentu dcfcndit,dices'<br />
uen/J/f. Tumceleriùs red<strong>de</strong>bam lotium, nunc non<br />
Cynica circuitionenotauit iuuenilcm<br />
tem, quaefacihùs reddithumorem vcficac^<br />
cùm fenibus molcfta fit dyfuria.<br />
142 Myndum aliquando profedlus,quum<br />
J^idtcu- <strong>de</strong>ret portas amplas ac magnifiée exftr^'<br />
Ifffn. ¿ias,cum oppidum eiìct exiguum :<br />
quit, Myndifi cLauéte portas, ne ctuttasyefi>'^<br />
fçrei^/4i«r.Notans,oppidum tam ciTcp""'"<br />
lum,vt per portas cgrcdipoflct.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Confpicicns ftirem purpurae compre- 143<br />
«cnfiim, Horn en cQ carmen in cum <strong>de</strong>i or- Facèth<br />
tATiflrfi, ini]uit,
|04 AP OPHTHEGM.<br />
foro dcijciciis aluum aut vrinam red<strong>de</strong>ns.<br />
14! Sunt qui & illud aifcribanr Diogeni.Pl^'<br />
to, offcndcns ilUirn lauantem olera, dixit<br />
tibertas illi ad aurem : òìDionyfjomorcmgefjlfics<br />
fiHi> mn UiiAYCs olera. Diogenes 5<br />
Plaroni inaurem dixit : Situ Uuares oler^»<br />
Dwnyfion'jnmJei'yijJcs. Verum hocvidctuf<br />
cffìcìiim,ad fimilitadinem illius quod ante<br />
retulimus <strong>de</strong> Ariftippo: qucmadmoduin<br />
& hoc quod fubijciam.<br />
149 Cui dam dicenti : Multi te <strong>de</strong>ri<strong>de</strong>nte o<br />
Trri fto co genes. Et illos ^ in(yiit, fortJiffìs afini, Alteri><br />
mtemfta. fubijciente: fed Hn non curam a/inos. l^hd^<br />
magisegoipfos. Aiìnis irrifionem<br />
buit j quòd fubin<strong>de</strong> nudatis <strong>de</strong>ntibus irti'<br />
iìonw fpeciem pra:beant. Qmn & <strong>de</strong>ri<strong>de</strong>®<br />
tes qucmpiam,motá ab aure manu imitaJJ'<br />
turailninas auriculas. Vi<strong>de</strong>turigitur<br />
nus motis auriculis irri<strong>de</strong>re h o m i n e s<br />
mo tamen offenditur.<br />
150 Confpicatus adolefcentulQ PhilofopI^*^<br />
,Animh dantem operam ; Euge, ìnc^xxhycorporeéifi^<br />
nUtut. miCMnatores ad animi pulchritudmcm atsocOS»<br />
Sentiens, illum hoc agentem, vt aninnun»<br />
virtutibus 6c honeftis difciplinis exorné'<br />
rctj hoc confequuturum,vt longèmel^'<br />
res amicos fit habiturus. Nihil enim fap^^**<br />
tia pulchrius,nihilvirtuteamabilius.<br />
151 Solebant olim à perìculis feruati in tein'<br />
phs fufpcn<strong>de</strong>rc donaria, vclutincolunnt^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
tcm fuam di)$ acccptam fcrcntcs. Proin<strong>de</strong> ^nathe^<br />
«luuiuSamotUraccn proferto often<strong>de</strong>reu- r^nttu<br />
tiir illi donaria, quae è bello, morbo, naui-<br />
Síitione,alióuc difcrimine feruati dicarant.<br />
inquit Diogenes, muLto pLurx eßent,ß<br />
nonpmt, iftd<strong>de</strong>di<strong>cx</strong>ß'ent, Senfit, o-<br />
P>nor,cos qui feruarentur,cafu feruari,non<br />
^eorum beneficio. Qnod fi dijs imputan-<br />
^^m cft fi quis feruatur: ijf<strong>de</strong>m imputaneft,<br />
quòdplures pereunt. quam fer-<br />
J^antur. Sunt qui hoc tribuut Diagorac Mc-<br />
. impio. Samothraces autcm magna in<br />
mfce rebus fuperftitionc laborabant.<br />
Adolefcenti formofo, ad conuiuium c- i^z<br />
^f^ii : öermor, in qui t,ree6^íí.Rcu e rfus à co- CouiSlus<br />
^»uio adolefccns, quum Diogeni dixiflet : improlß^.<br />
redij <strong>de</strong>terior: inquitj^^^/^tpi/V^d cft><br />
^^^CTiortgitttr. Indicans,ficri non poftc.quin<br />
^dolcfccns c luxuriofo tcmulcntoqj con-<br />
**^^ore<strong>de</strong>at<strong>de</strong>terior.<br />
Pyogenes ab Eurytio petijt quiddi ma-155<br />
|ni :qujcùrn ex mòre his verbis ncgaret;<br />
Viciani,fi mihi pcrfuadcrcpoílis St pofjtm,<br />
Diogenes, uimfn<strong>de</strong>m ttkifmßjfcn, yt libere,<br />
[rß*Jf>en<strong>de</strong>res. Hic praeter Cynicam libcrutcm<br />
nihil eft quod mireris.<br />
Xnuifcrat Laccdacmoncm: in<strong>de</strong> Atkenas 154<br />
^ücrfum percontabantur,vtfit, qun irct,& Delicia,<br />
^fteyentret ? ^yiris, \n
es, cumLacedarmonij duré inftituerínff'<br />
155 Re<strong>de</strong>untem ex Olympijs quid.ìm int^rnt>mmes<br />
rogabantj vidiís^'tnc iiJicmu ram turb^nT?<br />
foHci, Turbätn, inquit ,plurimAm 5 fed homines per"<br />
faucos,<br />
156 Eos y qui per Luxum in coquosy nepotes 5 fcortdj<br />
Trofufo & aduíatoresy/acultates juasproftmdirent<br />
miles dicebat arboribus per pracipitia nap^ff*^^<br />
bus : quorum JruSíus homo non gufiaret 3ßd^<br />
cornisi rulturibus edcrtntur, ò'e a tJ ens, co5;<br />
• qui guiar ventriquc feruiunt, non effe h^'<br />
mines.<br />
Grsci, íi cui precantur exitium , iubci»^<br />
Mulo- ^bii'eadcoruos,ÍPK.VAKítf. At Diogenes o''<br />
c<strong>cx</strong>cMcbátymultopericulof uí ejjeipci<strong>de</strong>re^^<br />
aßentatures, quàm in coruos. pi ftj i u cuncii íí»^<br />
perit nobis , qu« eft in Grarcarum voc"*^<br />
affinitatc. Nam illi «í/^KAr appelbnt fo^'<br />
uos : öcvnic.i lireriiJñ diciint^diM^;<br />
tores. Hoc didiim tribuitur & Aniiftb«^»'''<br />
g Phryne mer«trix Delphis VenertmJi^!'<br />
^ ream dicauit. Eam vj<strong>de</strong>ns Diogcnes,n»^f''<br />
plit clogium : £x Grocorum interrferanträ-<br />
Afoucbat enim, Graicos fupra modum K^<br />
bidini'<strong>de</strong>ditoscfle ,quòd fcortum c<br />
quacftutantiiauri coilcgiiTct. l^r^eterJ^^:<br />
úum¡cribit omque Athen.xusäb.iS* Sed Cyí^^^<br />
Cjmco Attributi,<br />
. Cum Alexan<strong>de</strong>i Magnus ad<br />
veniflet^ eumqi faliuaffct; F^rcunt^f^J^^^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
l^iogcncs J eßet ? quumq} illc rcfpoa-<br />
^if^ci: Ego fi*m Alexan<strong>de</strong>r ille rex^ At ego, in- lHerta$¿.<br />
^^'n.fimi Viogenesilie Canü, Non minus Pipcrbicns<br />
fuá libértate, auàm Alexá<strong>de</strong>r foo^<br />
í^cgno. Intcrrogatus,o¿ywíc faBa.Canís noceti<br />
-vulgo ßrtttus eßet. Quomam djtntib. bUn-<br />
^or, mquit, nondantibui obUuro,malos etiam<br />
bor<strong>de</strong>o.<br />
E ficu quadàm-ftuftus dccerpenti Dio- 160<br />
g«ni cùm horti cuftos dixiflct: <strong>cx</strong>iftaarbore<br />
ante paucos dies homo quidam fe fuf-<br />
Pcndit. ^tcgo/iíiqixityillampurgabo. Arbi- SuperJtk^<br />
irabaturilk fore , vtDiogcn-cs adm^nitus ttonui^<br />
abftineret à funcfta arbore, qux gefliffet<br />
«adaucr. At ilk Hber ab omni fupcrftitionihilo<br />
impuriorcs fru¿ku$ arbitrabatur.<br />
Animaducrtens Oiympioniccm qucn-<br />
Cam oculos <strong>de</strong>figcrc in fcortum , a<strong>de</strong>ò vt<br />
ptaeteritum capite refl<strong>cx</strong>o intucrctur:<br />
'^Xìe\\<br />
coUoymBus abducmr. Ridiculum exi-<br />
Ulmabat, certarc cum clcdis viris 5 & à vili<br />
^clla vcluti captiuum tiahi fine funibus».<br />
J^f»rmojk.fionAfi?niüaécebatmHlfo,lethali' iS^:<br />
oui-ventnis temperato : quòd adferrent qui- ScorStM<br />
^«m initio voluptatem: fed qium perpetui^<br />
dolor confÌ^querctur.<br />
^.^uum in publica via pradcret, multiqj<br />
«ingcrcnt.illum oU fpcOdculi nouitatcm^<br />
y- 2,.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
3DS APOPHTHEGM.<br />
li^erf.acfubindcacclamarcnt: Cdniíy canií, Imof<br />
inquit, -vospotiùs tfíis canes> (jui pran<strong>de</strong>ntern<br />
cirmmflatií. Nam id cani bus cumprimis familiare.<br />
^ u m mcntio fícrct <strong>de</strong> puero ftuprato:<br />
Anibt' Diogenes interrogatus, CHÍAS eJjet f luíit cX<br />
ambiguo,dicens : TegcAtes. Nam Tegea ci'<br />
uitas eft Arcadiac : Tegos autem interdum<br />
id quod lupanar . Vndc Tegeatem dixit<br />
Pkilofisyphus fcortum pubJicum.<br />
165 Vi<strong>de</strong>ns qucndam , iam artem mc<strong>de</strong>ndí<br />
Mídicns profítentcm, qui priùs fuerat palxftrites,<br />
muLtif. ícd ignauus j dixit ílli: An eos^qm te haBenUi<br />
i<strong>de</strong>tecerunty nunc ytàjjim <strong>de</strong>ijciesf Dcijcit lu-<br />
.ftator quem fuperat : & ilcijcit medicuíi<br />
q-ttos inl&aumconíjcit,autetiam infepi^^'<br />
xhrom. Scníír autem Diogenes, illum taf^<br />
malum eíTe medicum , quàm fuerat ig"^'<br />
uus palacftrites.Similis iocus eft apud Mat'<br />
tialem, <strong>de</strong> eo qui ex medico faélus hopl*^<br />
machus : non aliud foceret hoplomacnui»<br />
-quam quod fcceratmedicus.<br />
166 Ad puerum fpurium ex meretrice natuf<br />
iapiilos iacientem in populum :<br />
.qvút.nepAtremfirtof. Erat enim c fcorto n^'<br />
tus5atqueobidinccfto patre.<br />
167 Q¿iíbufdara prxdicantibus cius be"*'<br />
Betiefi- gnitatcm , qui Diogeni quiddam donarat•<br />
diurne ^uin ^ me, inquít, Uiidxtis, qui Acctpt!f,<br />
ntam. mormf Pljis cnrni cftmcruiOcbcncficiu«^<br />
quaí*<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L i b e * HL ìo9<br />
quàm <strong>de</strong>diíTe : iuxta illud Publi) Mimi :<br />
Beneficinm dando accepit, qm digno dcdìt.<br />
, Ei, qui pallium á Diogene rcpetebat,le-16%<br />
pidióme refpondit : Si donÀfii^habeo -.fico-<br />
^oddRiy y tor, Signifícans,fibi non eífe in a-<br />
Äimo red<strong>de</strong>rc,íiue dono, fiue commodato<br />
^ccepiiTet. Turpe eft repofcere quod do-<br />
ÄO <strong>de</strong>dcris: & inhumanum eft enperc,quö<br />
Vtcnti cft opus.<br />
Qj^im fuppofititius quìda <strong>de</strong> Diogene 169<br />
®i*iflct : .Aurum habet in pallio. ReÄc regef-<br />
^^ in illum conuicium :/dfo,inquiens,/«;?-<br />
P^pto indorano. Suppofititij partus dicunfiraulantur<br />
cflc nati ex vtcro, vndc<br />
prodicrunt.Indormimus thcfauro fer^<br />
gratia, Sc indormimusci quod nc-<br />
5"gimus. Diogenes autem pallium habe-<br />
^atnoauproculcitra. ^<br />
Pcrcontanti,quid lucri caperet<strong>cx</strong>Philo. *70<br />
»^hia ^ rtmhU, inquit,4//W>ccric hocy quòd Vhihfo^<br />
^^omnemfortunamparatusjum. Hocdidlum fhm.<br />
bUu^^" Diogencm,quanquamilliaflcri-<br />
Interrogans à quopiam, euids eJJet ? re- 171<br />
*Poudit,MffiMiTinin^s, id cft, ciuiii mundi. Si- Omnefignificans,<br />
Philofophum, vbicùq; locorum lumfor-<br />
^at.m fua patria yiucre.Cicero meliùs yerttt, tipatria.<br />
'^'•'^anum ^quafiexaliqua ciuitate huius no-<br />
^ints natumfe dkeret:^ tribuit qm<strong>de</strong>m hoc non<br />
T 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Tt/i .Cum aliquando öipem.poiccrct,ita ^ ^<br />
vctpylwy (id tfì,qui ftipitibus crogandis ciat<br />
'pracfcrtus)Homcrico carmine copcllauit:<br />
mottle^ Dejf^o/w Ytiiqms^untAs ßäab He fröre äextraitL<br />
Pirti fcftiuitasin hoc eft, quòd prosar«/«<br />
dixit quorum prius eft, da ftipcmjalterum-armis<br />
ípoha : feHertoris nominefignans.<br />
Spoliât autem,qui negat egenti. Bt<br />
Iblet hoc hominum genus eflfefurax.<br />
•173 Scorta, diecbztéjjèregumreginas^ quòd at)<br />
Scortum his, quicquid coliibuiiTet, peterent & imimperio^<br />
Jim.<br />
petrarent. Nam i<strong>de</strong>o regum reginas app^l'<br />
labat,non quòd eflent pares vxoribus ; ied<br />
qtiòd in ipfos reges regnum exercerent.<br />
«74<br />
Reges à populo non femper obtinêt quod<br />
<strong>cx</strong>iguntrat fcorto nihil ncgatur. Taies op»nor<br />
olim fuifle reges Barbaros.<br />
Athenienfes peradulationcm <strong>de</strong>creiiC"<br />
runt, vt Aleitan<strong>de</strong>r pro Libero pâtre habe^<br />
retur & colcretur. Hune honorem ir^<br />
¿ens Diogenes : Et me/meruit, Serapin f^^<br />
cite. Vt enim Bacchus inter Satyros eft-<br />
17J<br />
ita Serapis ab Aegypti|s fpecie bouis coli<br />
tur.<br />
Obiurgatüs, quòd intraret'Ioca fpm^.^<br />
tocwno parùm honefta :<br />
contami' ^^ > ^^^ tarnen inquina tur, Senfit, p robuß*<br />
^^^^ virum non fieri <strong>de</strong>teriora ob ^oc« ^^^<br />
famiam. , _<br />
Cùrt»<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Cum rn fano coenarct, ciqiicpanes for- 17«<br />
ciTent appoiiri, abiecit illos cfano^Pw«<br />
^icens : in umflum nihil oprtert ingrtdifir- facrá»<br />
didum.<br />
Cuidam procacrter interroganti , cur, 177<br />
^ùm niUil fciret , fe PhilofopTiuin profifcrctUT<br />
f Si Vhilofophum, inquit 5fimnlo > hoc Vhilofk*<br />
efiVhUofophdii, Subnotans,Philofo-^^;Ä fi.<br />
Phiam rem eile vfque a<strong>de</strong>ò difficile, vt cam mkléúo.<br />
y^l fimularc magna fit Philofophix pars,<br />
^emadmodum multum regis habet, qui<br />
Ji^tc regis perfonam poflit gererc. Et qui<br />
"^ulat imitatur : at imitan Philofopho«<br />
pHilofophari, hoc eft, philofophia: ftu-<br />
^»ofuw cifc.<br />
.^dam abduxit pucrñad Diogenem, ,7«<br />
y^^l'us do¿lrinxfieretparticeps:vt autem im<br />
»num Pbilofoph« commendaret,dixit eum modica.<br />
^'fccH^^i^^i ingenio optimifqj moribuspr«-<br />
«tù cíTc- Híc Diogenes:^w¿*^iwr eget meii<br />
^otauit immodicum iaudatorem,qni hoc<br />
"ibucret adoleíccnti , cujus adipifccndi<br />
gtatia folent pueri tradi Philofophis. Satis<br />
, probam indolcm bonamd: fpcm in<br />
P^cropraedicarc.<br />
K^t dt yinttte loauerentur^nec reBTc yiuerent, 179<br />
^^.'"^^^batenhetranfimUcs qua^fono pro<strong>de</strong>jfieta- J^oShri^<br />
^^(^fentirety necaudiret quicqtum. Hoc na fittt<br />
0»¿tumnon multùmabludit ádiifto Pauli,<br />
312 AP • I» « T H 1 C M.<br />
180 Quodam dic,ciim populus thcatrum t*<br />
Ftilgoni grcdcrctur, ipfc aduerfus populum nitcn$<br />
hU reBè ingrediebatur ; ¡uterrogatus curid faccret.^<br />
fUcef, Hoc,inquit,!» om»; vna/acereßuäeo.ScntictiS»<br />
hoc efle philofophari,in omnibus anionibus<br />
quàmmaximè à multitudine diííi<strong>de</strong>rc*<br />
propterea quòdvulgus hominum cupiditatibus<br />
agitur, non ratione* ^<br />
,81 Confpeftoadolcfcentulo,cultugcftH4><br />
parùm virili ; rf)?Wei,inquit,y»ipeiüs ti*<br />
Degene- bi -velif^ quàm ipja natura tUuitxpauidtm UU f'<br />
ratfo. yirumfecit, tu teipftim refingis inftxminam, I"<br />
m plcrofque dici poteft, guos quum natU'<br />
ra crcárit homines, ipfi fuá fpontc <strong>de</strong>genc^<br />
rantmpecu<strong>de</strong>s.<br />
182 Ciim vi<strong>de</strong>rct cantorcm qucndam vecoj^<br />
Opima <strong>de</strong>m,ac moribusincompofitis,apt3rcpiiilntgLigi.<br />
teriumr^ow te tm pu<strong>de</strong>t^in C[üit9 qui fonos Lign^<br />
mus. aftaremris'^ yitam ad reSlam rationem comf^^<br />
nere nefcins / Et hoc a pop h thegma <strong>cx</strong> fup^"<br />
rioribus vl<strong>de</strong>tttr cfK(^um.<br />
1S3 Diccnti cuidam, quem ad fapicntisc fti»'<br />
ritaß^ dium hortabatur 5 mn fum idoneus 'Philofi:<br />
ne Uteris fhiie:Quidiptur yiuÌ4;\\\c\mxft tibi nulUrette^<br />
fnors. yiuendi cura efl ì Non cnim in hoc viuit hO'<br />
mo, vt viuat tantum j fed vt difcat rc¿t¿<br />
uere.Natura dat viuercjPhiloiophia dat rC'<br />
fl:c viucre. Natura gignit ad virtutem docilesjdodos<br />
nongignit. ^<br />
184. Ad cum qui pacrem dcípicicbat 5 ^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
inquit,eÄ contemnere-ycui <strong>de</strong>bes hoc if fumy Imfte^<br />
Dìài gratia fita cft in ailu- tas.<br />
"ont contrariorum. Pugnant inter fefcjdcipcftui<br />
cfle,& fibi piacere.<br />
Audiens adoleftrentem honcftà fpccie,<br />
Verbis parùm honeftis vtentem ; TurfiU^<br />
<strong>de</strong>t, inquit, qut ex eburnea vagina plumbeum quium,<br />
educas glAdtum > Eburolim in fummo erat<br />
precio. Animus corporc tcgitur ; is in oratione<br />
rclucet.<br />
Cùm illi quifpiam probri vice obiceif- J86<br />
Vet>quòd in caupona bibere : Bt in tonßrinay Fefd<br />
*^quit,io?i
514 APOPHTHEGM.<br />
quae doccbat, infpnit iili infacicm. TuJ^<br />
ttnhaf. hot Jcnitcrac í'?.picntcr:?^n<br />
irafcoryjedd^tùito tarnen an ira¡á oporteat,<br />
189 Conlpicicns quendam niCTCtricifuppli'<br />
Scorta- cem,vtimpttraTctquod pctebat : ^uid,iiy<br />
4or, x\\iiXyti¿i^rn-jer }pra flat non impetra re quod<br />
rogos; Afcorto rcijci fclicius cft, quàm admitti.Et<br />
tamen pleriq^ malum fmioa^antlwuntinftanter,&<br />
magno cmunr.<br />
190 Cuidam, habenticapillosvnguento <strong>de</strong>-<br />
VngHW' li bu tos Caiie^ inquit, ne-ucpitis jítaueoLentta,<br />
yita maleolentiam adducat. Nam Graecaruin<br />
vocum iucundam aftinitatcm vtcunqj red-<br />
•dcrc ftuduiraus, öc (Avaui'icit'<br />
gncntum cnim in viro arauit virai molliciem.<br />
Fama porrò vclut odor cft hominis*<br />
Simile quid>dam dixit Martialis:<br />
D^uelesmn bene okt,qw bene femper oíet,<br />
191 Dicebat,mírr /««o/ acdominos malos prfit^<br />
SerttWfs yocabala nihilalindtmereße j niptjuodmancipi^<br />
vitiorü, firyirent dominis , di mini cupuhtatibus. S igni"cans,<br />
vtrofqj cíTc íeruos.-mifcriorcm tame»<br />
fcruirc Icruitutcm dominos, quam mancipia,<br />
fi fint improbi. Nam qui ducitur aftcrtuum<br />
arbitrio, ^multos habet dominoS,<br />
& turp es ^ inclementes.<br />
Crocci mancipia, paecipuè fugitiua, vo-<br />
Salsi. ^^rìtàr/fóitro/a: quae diéiìo vidc tur compp;<br />
fita ex viro & pe<strong>de</strong>, cùm Grammatici vana<br />
rcdJant ctjrmologiam. Quum igvtur<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
dam improbus Diogenem intcrrogalTet;;<br />
quar-c' maiidpia fugitiua-diccrentur<br />
r QHomAtn, ii\c\vút,p£d€s habent yircrum-,<br />
^^mumamern quuUm m mmchAbcs , tjm hoc<br />
percontAm. Scntiens, illi cíTc mcntem, non '<br />
nominis,íecl pecudis.<br />
A prodigo petcbatminam. Illc miratus 193<br />
"inprobampoftulationcm, rogabat : cur, Vrofm-<br />
^ùm ab aliis obolum pctcrc foicas, ^mc,fio*<br />
nìinana p etisf a^s lurp^m<br />
accepturum fpei o; À te yero An unqUAmpofi-<br />
^Ac Accupturjis'fim, úic^ i¥ yisvxffi hhtcu , id eft,<br />
^^<strong>de</strong>orUgeniùttffitumefi. Attexuit cnlm hoc<br />
«omen bcmiftichiuin-Significavit autcm,<br />
Jjomini profufo pcriculumimnvinere , nc<br />
orcvi rcdigcrctur ad extrcmam inopiam,ut<br />
^^ obolum qui<strong>de</strong>m habcrct reliquum.<br />
Q^bufdam, Diogeni probro vertentinus<br />
quòd peterct , cum id Plato nonfacc-<br />
*Ct:Imo,inquit,/7«;i ^lUe : ft^d<br />
eft: ^^cUcl-<br />
^^to cApiscyyt ne quifqmm exaadiAt áUer, ^^ ^^^^<br />
Abufus eft Homérico carmine , quod cil<br />
Qdyfltflt. quo figniflcatit , Platonem noa<br />
n^^nus eíTc petacem : nifi quòd illc cJàm<br />
peterct; ipfc palàm.<br />
Aniuaacivertens quendam imp etite jacu'<br />
lantern, proximèfcopumconicdit: curid i^dicté»<br />
«ccret intcrrooantibusj ne forte, ínquit,wc ium»<br />
/erwí. Sijjnificansi illumquidvispcrcAiííu-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
um citiùs,quàmrcopiim. AtalijfpcftatO'<br />
res, quàm poíTunt longillìmc fefe à fcop®<br />
fcmouenr,nc feriantur.<br />
19 ^ S^tfiopum non aimgunt,ì\i valgo Àrtfx^M^<br />
Volu^ id eft,fruftrari dicuiìtur. At Diogenes<br />
uit il/os frußrarh yw aherrarent à¡copo :fedtoh<br />
qìù curas fuas ad-voLuptatemytlut adfcopum din^erent.<br />
Nam ab his petunt beatitudine^}<br />
cum per cas dcuemant i» fummam miferi<br />
a m^<br />
197 Intcrrogatus,num quid mali cffct mors?<br />
Mors an , 'ìnc[uit,pafìù malurn^ cumprafentemnot*<br />
TMlaì fentiamusf Qmdauttni abefi, nulli malum ffl*<br />
Dum fentit homo,viuit:nondum igitur ad^<br />
cft mors: quae i]adfit,abcftfenfus. Malun^<br />
autem non cft,quodnon fentitur. Hanc rationem<br />
quidi tribuut Epicuro. Mors qui'<br />
<strong>de</strong>m mala noncftjicd iterad mortem<br />
rum eft. Id fi metuimus> tota hominis vit^<br />
quidaliu<strong>de</strong>ft>quàmiterad mortem?<br />
198 Narrant, Alexandrum Magnum adftí**'<br />
Argutk. tcm Diogeni, quaefííTc ab co, num ipfi*^<br />
mctucret? At ille : í^i<strong>de</strong>sìbonum an malt*rf<br />
Alexan<strong>de</strong>r rcfponditfbonum.<br />
timet bonum ì Conuicit, regem non cflcmC'<br />
tuendum, nifi fe malum efle profiterctur.<br />
Sed co<strong>de</strong>m cnthymcmatc colligcrci:dcUin<br />
non eflc timendum.<br />
199 Eruditionc omnibus hoc fermonc com^<br />
Zr$ié' mcndabat, ouòddiccrct : eamM^^^nibusä^^'<br />
m. firri<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L i b b r III. 517<br />
fiìye fobretatem , [enibus foUtium y pouf mbuí<br />
dimiivi^ditiitibiii ornamenta. Prop terca quòd<br />
®tatem fuapte fpontc lubricam cocrceat<br />
^ intemperantia : fenciìutis incommoda<br />
"pncfto folatiomitigetrpauperibus fit pro<br />
viatico j non enim cgent eruditi : diuitum<br />
tottunas omet.<br />
I^'dymon,qui vulgo atidiebat adulter, 200<br />
^Urabatoculum virginis. Ei Diogenes di- loctuàb<br />
Ai<strong>de</strong>ntcorrumpaspupiilAm, Hocdidum nmhi^<br />
^pud nosperdui'uamgratiam. ApudGrac-<br />
^osautemacvirgmemfonat, & oculi<br />
P^P'llam. Lufit igitur <strong>cx</strong> ambiguo Dio-<br />
A^ï^onitus à quodam,ab amkis illi ten- 201<br />
a» infid,as,vt caueret : QMdfAcia4,\nyiniicis<br />
m^Uter ^ cHm amicis & cum inimtcis habek- fidtndu.<br />
Ab inimicisnobis caue- .<br />
"^us, amicis fidimus. Qupd fi pariter ab vnobis<br />
caucbii»us,nò eft t'uauc viucrc.<br />
Interrogatus,öw
^ ARO^-RTHICM.<br />
^ dicunfj pro eo quod nos dicimus, fauenti'<br />
bu5 dijs.Interdum írM¿, id eft,caim, ilonifici?<br />
comitc:cum muJtis tc <strong>de</strong>fendi, id elf, niuU^<br />
mecum te <strong>de</strong>fen<strong>de</strong>runt.<br />
204 QuicqjiUjxerfe turpe non ejjet, tdne m<br />
Turpe V- CO qui<strong>de</strong>m dkebat eße íw/;e..Hunc igitur m<br />
tur^ rem Stpran<strong>de</strong>re m
L I B S R nr.<br />
Q\mm Xcniad^ fcruirct, amici ngcbant 208<br />
<strong>de</strong> ilio redimendo. At ille : l^quaquxm. in- libertafl<br />
quit: Annefatis ¿eones^on ijs fcruy, t à qMiu<br />
l^ntHr, fed¿Utorespotiusferttireleombns^ Nam<br />
leo vbicunqj eft, fcmpcr leo eft.<br />
Q^uim à lethali fonino eflct expcrrcaus, 209<br />
*nedicufc{j rogaret,öWi^Ä^mw.^inquit;w4w loauin<br />
filter fratremMp/efntur, Alludcns ad Ho- morte.<br />
, qui ^xvccreij ^vnvojif germanos fin-<br />
^^tjquòd fomnus mortis fic imago-.^'oc Gor*<br />
Z^Uon inatribmt AelianiisUb.z.rariar.<br />
^
APOPHTHEGM.<br />
dies rìro bonofefitis eßf ScníitjhuBC mundufll<br />
clic fanumdcodignum, in quo conftitutus<br />
homo fcmpcr hoiicftc,vclut in confpcùiì<br />
uuminis omnia ccrnentis, vcrfari dcbcrct.<br />
Dctorlit hue proucrbium,quo dicitur:<br />
figrls ¡empir eße feßum.<br />
213 Diccrc folcbat adolcfccntibus : meretriz<br />
Scorta, ^^^^ domos ingre<strong>de</strong>re^ytperßncias nnàm yUes re^<br />
quanto emantur predo. Hue alluíitTcrentiu5.<br />
iioLC omnia noße falos eß adolejcentuli^-<br />
214 ^dfalHtemoptií eße diccbat,üt«/ßdpsamtci^*<br />
Wmr- am acribas inimicií : có quòd illi monent,<br />
gatto, rcdargiiunt ; vtrique diuerfis quidcmrnodisj<br />
fcdpariterprofunt, dum per eos vit'^<br />
noftra difcimus. H^c Laertius tribuit Antffi^^'<br />
nt^Tlutarchus Diogeni.<br />
ìntcrrogatus à quodam, quopaBo<br />
VindiEia^^P^ñ^^ ^i'^fciinimicnm^ Siteipfnm, inqui^<br />
•Ptima. probum & honeßum yirwmpnefliteris.^^^<br />
facit, & fibi prodcfi: maximè, fic inimicun^<br />
maxime difcruciat.Nam fifundum confp»'<br />
ciensbcnccultum, difcruciatur inimií^"^'<br />
quidfict, fitcipfumvidcrit veris ornatum<br />
bonis i<br />
2í6 Cùm Antifthencm morbo <strong>de</strong>cumbc»^'<br />
Amicta tcminuiferet, dixit: T^unquidamièvefiopt^^<br />
confila- Significans,inrebusaffliftis potiifiniùn^ ft'<br />
(or. dis amicis vtcndumjqui vel rc opitulcntuf><br />
vel confolando molcftiam mitigent.<br />
317 Ad cundcm alias, qwoniam «^^^Py<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
LIB EU IIL 3«'<br />
ìilum amore vitae morbum fcrremolcftiùs,<br />
«ûm fica inoreiTus eft : ad quem cùm Amifthciìcs<br />
dixlilct : Siaishifce doLoribus Ubera- Morst^<br />
Diogenes prolaia fica :<br />
donerà Antifthenes,
322 APOPHTHEGM.<br />
11) ^^ tÌK^ i xlaT^iActe-i fi^l itìcytaaiiJ, I d C ft'<br />
Trudmtia. yrbes benegiihtmax\at dnmtis<br />
cantiUniiytiec modis rcgvtur probe.<br />
222 ClimSpcufippus, paralyfi rcfolutus, vehículo<br />
dcportarctur jn Acadcmiäj ac Diogeni<br />
forte obuio dixiffct;^«^«;: ref^)ondit:<br />
.Atnm tu June, qui cùm ad iíiwn ßs affeSít*^<br />
modum Jufimeasvtuere. Senriens, eíTc veri<br />
Philoíophi, fpontc morte aflcifcere, po'ftcaquán»<br />
<strong>de</strong>íijt effe vfui ad vitam humanam.<br />
Idqne fecit pofteaSpeuííppus.<br />
223 Cùm puerw coñfpiceret in<strong>de</strong>corc fe gerentem,<br />
pxdagogum illiiis báculo percuííi<br />
t.dicens : r « r / / c ? Indicans, prim^<br />
aitatis formatoribus potiflìmùm imputanéü<br />
eflTe,!] adolcfcentes cuadatmalc morati,aut<br />
feciis. ¡{efert^phthomuí ac Vrißiann^»<br />
224 Cuidam probri gratiá obijciéti pauper-<br />
Tauper- taxem,cùm ipfe eílctfcclerofus :<br />
tttf, tatem, inquit, ntmmem ridi torqum \ ob malitiam<br />
multos.<br />
225 VaMpeytatem ap p el la ba t ytrtutem ccbiof^'<br />
Tduper- ^ceHjtp, id tik,t¡uaper¡tdi¡cttur. Diuitibus Otáíí.<br />
pus eft multis prcceptis,vt frugalíter viuaí/<br />
Vt corpus exerceantiaboribus, nec corpori3<br />
ambitiofo cultu <strong>de</strong>leftetur, aliaqj innUnieraiqu^<br />
omnia feipiàm docet paupcrtas.<br />
Laceda:monij$ , quibus meritò prima<br />
iausdcbetur in Apophthe¿matibus,fii^'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
iccimiis trcs Philofophosjfcd in hoc genere<br />
prjEcipuos : quibus addcmus tondcm<br />
l^cgcs, qui ciuihumdidorum gratia prse<br />
^«tcris cclcbrantur j nc Iciiorcm turba rcobruamus.<br />
L i b e r q j / a r t v s ^<br />
. I'HILIPPVS MACEDO.<br />
^^cVhUifjpi ^pophihegmatafumptafirè<br />
/um ontmaex Vltstarcho.<br />
X Graecorum regibus, mca<br />
fcntentia nuJlus ftiir, quem<br />
cum Phiiippo rege Maccdonum<br />
, Alexandri Magni<br />
0 patrc, conferamus, vel m-<br />
—^—S genii d<strong>cx</strong>tctitatc, vel diilo-<br />
*^i^vrbanitate<br />
is dicercfolcbat : ^iAfwew^'x fibimg^^ I<br />
r^ebtatQs ti<strong>de</strong>ri, qm quotdnnü tnuenirem <strong>de</strong>- BonH na<br />
quos belli duces crearéticùm ipfe multis an- Sim ne<br />
^ynum dunuxat bellt duccm reperìfef, Var^ mutet.<br />
Significans,inutile Rcipub.fubntu<br />
fed (atiHS cire,cjuc ido-<br />
«w ac fidum naftus fis, cum nò mutare.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
APOPHTHEGM.<br />
Turn in bello non rcfcrre, quàm mulii Hn^<br />
duces3 fed quàm bello gerendo accòmodi.<br />
2 Cùm illi nuncium e&t allntum, vno die<br />
multas res fclicitcr PC profperègeftns eífc:<br />
(nam cod em tempore,. Tethrippo vicerat<br />
in Olympijs, & Panrenio Pardancfes prxlio<br />
fudcrat,6cOlympias ipfi mafculum foctum<br />
crat cnixa ) porre£ìis in coelum maniìnUidìsL<br />
bus exclamauit : Et ofonumt, inquit,<br />
for MUX, tantK> que bonis Lem quopLtm, malo mea^ìce. Vit<br />
cordatiiTìmus non inlolentcr gefti)t ob rerùmfucccfilim,<br />
fed fortuna:indulgcnriam<br />
fufpeftam habuit: cuius ingenium.cflc nouit,<br />
yt, quibus <strong>cx</strong>itiummclirur, his priùs<br />
noua rerum profperitatc blandiatur.<br />
pertinet, quod dp VoLycrate Samhrum tyratmo<br />
refert Viimus.<br />
3 Quum fubaais Grarcis quidiim ipfi<br />
tores eficnt, vt ciuitatcs prxlidijs contine-<br />
Mett4f, rct,iic dcficcrent. M.tl-j, ìnc[mt,dnibonn^ &<br />
mxlm comm-^dns , quÀm breui teinpore dom<br />
d'utuY' Loì'i. Sentiens, regniim, quod beneficijs«^^<br />
niuuis boncuolentia tencretur, eiTc pcrpetuurtBj<br />
ìhHoj, quod vi metuq;,uon efle dii'turnum.<br />
4 Quidam pctulantioris liiigun?, maledi'<br />
¿^a coni;cc: e fok bat in rhilippun):hunc a-<br />
Mx'eé- mici hortabantur vt eijceret in exilium* At<br />
t f con- illenegauitft hoc fa^uru. Dimirantibus»<br />
tvmpttif, quid ira ? ^e,ìv\c\\\\x,oberyiinsmterpLuYesmalf<br />
<strong>de</strong> meloquatur, Quòd malcdicuai non egi^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
l i b e ä iirr. 5^5<br />
jn crucctn , vcl clcmcntix erat quòd ignovcl<br />
magnanimi tatis quòd contcmpfit:<br />
quòd nolim expeliere , pru<strong>de</strong>nti«. Plus<br />
nocaiiret.<br />
Sinicytlìun Nicrínorem <strong>de</strong>ferebat apud 5<br />
quad fine fine <strong>de</strong>iplo male loque-<br />
^^tm : cuniqi fua<strong>de</strong>rent arnici,vt hominem<br />
'^fctrfi iuber
326 , APOPHTHEGM.<br />
tUc'ìjconmnczre, Ovcrè philofophicu priitcip<br />
is animum, quinouit ctiam <strong>cx</strong> inimici^<br />
capcrc vtiTitatcm : ncc, quod vulgus folci,<br />
hoctantiìmfpc£larc,vt mclcdicos afficcrctmaloi<br />
fcdvt ipfc minùs malus rcddcrC'<br />
tur,i]loriim maIcdi£Visadmonitiis/<br />
7 Cùm Aihcnicnfcs,quotquotapud Chc^<br />
ronaeam capti fucrant,gratis dimiCíTctj illi<br />
vcrò ctiam vcftcs ftragulafq; rcpoiccrcnt,<br />
atqj hac <strong>de</strong> caufa Macedones in ius voca-<br />
Ingratì' rcnt:rifitPhiIippus,dicens : ^idfnónttfyi^<br />
iuko to- <strong>de</strong>ntar ^ihenìefej arbitrarhj'e à nobis in talertsf»<br />
¿erata, ludo ytihs effe f Tam ciuilitcr tulit victor vi-<br />
Äorum ingratitudincm : qui non folùin<br />
gratias non agerent, quòd ipfi & incólumes<br />
& gratis fuiflcnt dimiifij verum etiam<br />
criminarcntur, quòd non íímul &<br />
ftraguliìs reddcrent.quaiì ncfcirct quale<br />
cflct ius bclH j quafiquc nihil aliud cfl^c<br />
cerrare armis , quàm certarc talis, qui<br />
dus cft puerorum.<br />
I Quiim cflTct illi clauicula in bello fra¿^3,<br />
acMedicus,à quo curabatur,in iìngwlos olocus<br />
in mnino dicsaliquid pofccret:5'«^/?f,inquit'<br />
mvrbo. quantum yoles-,nam clauem habes. Ludcns ancipiti<br />
voce. H\àt enim Graccc 6c dauern<br />
fiat, qu.^apcrjtur fcrinium autoflium; *<br />
commilTuram humeri cum pecore. Quid<br />
hocanimociuilius,cui öcin dolore, & erga<br />
nuaium Medicum iocarìlibwit : ncc op<br />
crucia-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
cruciatum morofior, ncc improbitajte po-<br />
ftulaiitis ofîcniîor.<br />
Duo étant fratrcs,quorum alteri norwcn 9<br />
Amphotcros,quod Grçcis ibnar,amboial- loctu ex<br />
tcri Hccatcros, quod illis fonat, vterquc.<br />
Philippus itaqucanimaduertens, Hecate- lff><br />
fort effe cordatura, acgcrendis rebus ac-<br />
«ommodunii contra Amphotdron ineac<br />
<strong>de</strong>genercm: inuertit illis nomina,<br />
^icens : He^atcron eße ^mphotergn, ^mphotmn<br />
autem eße F<strong>de</strong>teron , id eil , neutrum.<br />
^^S*^ificans, altcrumfrAtniiti. vi<strong>de</strong>licet Hetateron^<br />
duorum in fe virtutes compierli,<br />
nihil teliÄum. Itaque ei, qui Am-<br />
Photeros dicebatur , mutauit nomen in<br />
¡^ot^trariuna, vt èAr^Q- dicerctur , quaû<br />
««Hiusprecij.<br />
Quibufdä illi confulcntibas,Ttcum A- ,0<br />
Jbcnicnfibus aipcriiis ageret,rcfpondit : Ii- clemtru<br />
tos a&fHrdèfacere,qui homini^cunSid adglortam ^r.<br />
Agenti,tumpAtienihfuA<strong>de</strong>rent,ytgLorU fu£<br />
'^^^trHìHAh'ìjceret. Significans, fcfe hocagci^Hon<br />
vt Athenas eucrtcrctj fed vt ciuitati<br />
ielebcrrimae, doftilTimorum virorumcopi;^orcnti,fiias<br />
virtutes probaret.<br />
Duo paritcr fcelcrofi fefcinuiccm accu- „<br />
iJDant,cognofcentc Philipporaudita cau- pacetttm<br />
sa pronunciauit , yt alter exularet Macedo^ Miiii.<br />
\^'*'^Hequeretur. Hoc Graecè fonat<br />
»ucundiiw: quòd &adfugientcm<br />
X 4<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
gzS A P o p H T H E G'M.<br />
|)crtincAt,&aci <strong>cx</strong>uJante-.fiigicntcm jntrrt<br />
infcqiiiinur. • Neutriim initur^abfóluit Phi-<br />
' lippiis,icd vtrumque daiiinauit exilio.<br />
i2 Cùm appararct in loco puKhro caílra-<br />
. MUhU mctari ; 5c moneretiir /illic non eíTc pabu-<br />
. mifera, lum pro iumentis : OhaIìs, 'mcM\t,éftnofírA<br />
yha, fieuam ad ajtnorwn commaditatem.yirtc*<br />
re cogimm ?<br />
J3 ^ C^irmatcem quandam ac praifidium ca<br />
pere dcftmaiTetjVal<strong>de</strong> munitam,atqj ex}>Ii><br />
. ratores retiiliiFent,prorrus effe diiEcile, at-<br />
' quea<strong>de</strong>ò ctiam impolTìbile: percontatus<br />
- jiuYO tà ciì-yWim yJquea<strong>de</strong>ò difficile e/jet, yt nec afinti^<br />
hiLinex- mufi m f> off et acce<strong>de</strong>rci Significans,nihU<br />
pugna- effe tam munitumquod auro non expu-<br />
. òlle, ' s:netur/ Quod ipfum poetai fígnifícárunt,<br />
fabulaDanaüí- à louc ftupratac, fed dco in<br />
. aurum vcrfo. Vndc Flaccus:<br />
. A'urumper medios ire fatellites.<br />
Etperrum' ereamatCitfìrapotentiuf Terra»<br />
. Tacit huitis^^Ap^hth. memionem Cicero quof^h<br />
Epifl i^,ad AiticumJib.ì. ykidohterexplicit.<br />
14 ' Quum hi qui apud Lafthenem craoj<br />
.Veritas, quctcrcntur , mdignequc ferrent, q"?®<br />
quidam. <strong>cx</strong>Philippt comitatu diccrent ipfos<br />
proditores ; Phílippus refpondit :<br />
cedones eJJe ingenio paràm <strong>de</strong> xtro,fed piane rup^<br />
canos; qui ligtnénihil aliudnòf[èntyocareqnant<br />
ligonem. Alludcns ad illud proucrbiutii celebre<br />
: là (TVKfii ffvm, lUu jHaqL/ fftw^l^ 'K'ty^f^*<br />
lUilUit<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B S R IUI. 529<br />
ínnuitarrtcm Jilosrcucra cflc proditores,<br />
^ufticana vcritas quamquc:rem fuis no-<br />
"^'uibusappclhìt.<br />
Milium Alexandrum admonercfoUbar, r$<br />
"^Jtum Mxcedtnibiis comiterLlberct confuetu- K^guhu<br />
^'nttnmteiimcunaluto bcneuolmùxvh mónitas,<br />
ac roburßbiparansydum Licerci alio regnati^<br />
^^^ßcfmmatium. Pru<strong>de</strong>nter intèlligens, vt<br />
»Ulla rcmcliiis eonftjibiliri imperili, quàm<br />
fiuiumbcneuoleiuiarita diflìcillimum efle<br />
'^^^tcgnum admitiiftrputi, cr^a quoflibet<br />
liumaniim: t\ou folùm quod regia po-<br />
^^ftas oppoiita fit imiidiiCj verùm etiam<br />
^®ip-non poflic efle incolumis.nifrfcelera<br />
^Pplicijs cocrccantur. Regibusenim ha-<br />
«cnus tcmpcrandacft bumauitas .erga ci -<br />
^cs » vtmterimregiam tucatitur autoritatciia,<br />
Nam immo^ica bonitas facpc coniemptumparrt.<br />
ibi<strong>de</strong>m fuadcbat,vr eos, fti inI{ef}.pòUerent 16<br />
Contate, tum bonos, tum maiosy fibtconciliaret<br />
^^^•s'.ac bonts qui<strong>de</strong>m yteretur^moLis vero abu-<br />
^^^etur. Precipua regum ars cíl,niillum re-<br />
')^cre,fcdad publicam vtilitatcm omnium<br />
^l^c^irnaccommodare. Qnrmadmodinn<br />
j.^^s,vaicu«;totiusmundi monarcha,ma-<br />
'^.pi^ijs ac impijshominibusabutiturad<br />
^uitatcm Ecclefix : ita principes cordati<br />
orunt ac probis & improbis Vtij né quòd<br />
per malos mali quippiam faciunt^fcd<br />
X 5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
530 APOPHTHÏGM.<br />
quòd per malos puniunt malos. At multi<br />
funt principes, quipracpoftcrè bonisabü'<br />
tuntur,malis vtuntur. Adtyrannica neg
L I B E R IUI.<br />
ícd fimul & íímiibtionc mutua fimulatiojjem<br />
t<strong>cx</strong>it, & tnntillum officium magno liocrtatis<br />
pracmi© pcniauit.<br />
^odam tempore ah hojplte quoddm ìnuttA-<br />
COPWITWI , mter eutidam phires forte ob- y^batm<br />
ftcumadéixìt ymbras. yhi Jenßt hojpi- j^j^nda^<br />
tH-rbari, quod tam multU mn fufficeret Ap- ^itm,<br />
foratitij pramißh adfngtUos Amicospuero, iußft<br />
^^ piAcentée fertfArent locum. Uh perjuAßdum<br />
Pj^centam exfieBAnt^pAululum e<strong>de</strong>bant. Ita fa-<br />
«UM cft.vt cccna fiiflcccrit omnibus.Facc-<br />
JP LOCO ÖC clufit amicosA hofpitis pudori<br />
lubuenit.<br />
HIPPARCHO Euboico vita <strong>de</strong>fungo. Phi- 29<br />
^^PPUS PRX fc fcrcbat, quàm iliius mortem<br />
ACERBE icrrct.Itaquc cuidam,volenti dolofem<br />
ipfnjj mitigare,diccntique: Attamen ^<br />
<strong>de</strong>cejpt, iAm nAtu grandis. Sibi Gratnt^<br />
inquit Philippus, tempefìiue <strong>de</strong>-<br />
^^m>fedmihi proiproperì. Mors enim illura<br />
^'^ticipauit, priufquamà me bcncficium<br />
J^ECPCRIT,noftra dignù amicitià. Perquàm<br />
eft, principen!fentirc gratiarum afeftusifecl<br />
amicis p leriquc Ronaliter quàm<br />
equisvtuntur. Dumvfui ftintcuranti huiabijciunt,<br />
eofque fpoliantcibeneficio<br />
iuuant.<br />
rciciuit, Alexandrum filium qucri, 21<br />
pater ex pluribus foeminis gigacret<br />
: fu ilium hortatus eft : l^^rgo cùm<br />
plHTié<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
m A P o P H T H E G M/<br />
jJ^gnum plurreshabta^s regn't compeútores, da cperam, y^<br />
yn-tute hcneßns acprubtif cuad.ti: ytnonpermcj-^^f^<br />
. anibicn- teipjum yegn/^m obttriMfjcy't<strong>de</strong>aris.Vix pni<br />
. dniTi. tin vcrè regia pracditus , non coníolatiis-^^<br />
'fìiinmjred^merum iiliusanxitj quojung»^<br />
'CxftimuLiret aíj virtutem: indicans, illi ii^i]<br />
alitcrOierandum patcrnum regnum, nifii^<br />
fucceifione dignum pracberet:ncc taniii^!^''<br />
gnum ciTe, regnumadipifcijquamregnuni<br />
promeruiflTc.<br />
22 Eundcm hortabatur, vtauTcultaret Ar»'<br />
ftoteh, cui traditus erat inílituendus,daref'<br />
ThUoßh- que operam Phiiofophìae.2y5,ìnquir,w«^^'^<br />
phia re- comnui tas^ (ft*x mefeciße nuncpoenitet. Perfp^f^<br />
gl «fcf/ xit egregi us princeps , neminem PhiloiO'<br />
¡ana, phiac expertem regno idonemu cíTe : n^<br />
puduit fateri , fe multa per crrorem<br />
perperam; quòd à teneris vnguiculis<br />
lofüphiac prxcoptis non fuiíTet imbutuí»<br />
Nam quiexperimentis difcuntadminiílra;<br />
re regnum , licet ingenio fcliciífimo n«^<br />
fint ; tamen & fero & magno Rcipub.rti^lí'<br />
tan<strong>de</strong>m cuadunt boni reges. At qui Pb»^'<br />
fophix prxccptis prxmunitus í^^ccdit, ^<br />
adfrtmcns integra, vix poterit abhonelt<br />
<strong>de</strong>ficclere. Vbi funt interim, qui Jiteras^c<br />
Philofopliiac ftiidiü clamant adRcinp^'^'<br />
admin ftrandam provfus inutile? .<br />
23 Ex'Antípatri amicis qucndam m<br />
numerü aflcripfcrat. V eriim póíl,vbi cc^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
**ouitiliri tingerebarbam & capillos,fub^<br />
"^^«uiteum áiccvis y^Min capMis fidasn^n.Vucono<br />
^{l^-i^eum m itbtisgc^-cnäis mn-yidm dignmn
3H A P O P H T H 1
L I I E R HIT.<br />
inquit, ytfpfernalè m-<br />
, qf4am rt nnspropier i///
A P o P H T H i G M..<br />
illtim iudicnns ,quàm vtcum muííco dcfidibus<br />
coniendcrct.. ThUippi<br />
apep/nhegm.t..<br />
3o- Qmn ¿kafpcriiYsdidn jmodòternpcftivèja^cìuofcrcbatanimo.<br />
Nam cùm diííl^i^<br />
liaberet cum Olympia<strong>de</strong> vxore, cumquc<br />
Alexandre filio: Dcniaratiim Gorinrhiuni<br />
ad fevenientem percontatiis cñ^qnomtdo<br />
. ter Grxcos intiicem coUertìretì Hic DcmaratUii<br />
ùo 7ihT ' mquit , nutgmpereubi curai efi G. aC^'<br />
^^ ' '' rumcf nc'j-xi aycìimqui nbi{'ur,t comunEiìff'^-^<br />
^ ' huufm di m te firn animo. Q^id lìic exlpc^tí»^'<br />
nifi vt r<strong>cx</strong>oticnfiis Dcmarati iibertate,iU'<br />
beatilliimab oculis fiiisabduci? Iiiìò qu^'<br />
niam Dem arati fermo ab ira ad laniera coi»<br />
fiha vocabaf, rex fefc ad eius obiurgationemcompofuit,pofitacjue<br />
ira redijt cuni<br />
fuis in o ra tiam..<br />
31 Anui cuidam pauperculx , Philipp"*^<br />
appellanti, vt caufam ipfius cognolccrcfi<br />
quum hac flagitatione frcqucnter obftrf"<br />
peret i 11 i j refpondi x.fibi mn eßh oc um. Q^""<br />
J(^egum qticanus inclamairet: ^roWewtfrex fddcff^<br />
tß,audt- ^jff^^^^-.l^hilippusadmiratusaniculac libe<br />
re omnes ramvocem , non ilIi folùm pra^buit aure^i<br />
Verùm etinm alios audiuit. Hoc i<strong>de</strong>mlaí^^<br />
trìbwmt .Adriano Imperatori.<br />
32 Philippus,cùm audiifetfiliu fuum q^^®'<br />
»Artesre dam in loco fcitc ccciniflrc,ciuiIiterobiu*'"'<br />
geiwU' gauit^diccns : 2ion ututpu<strong>de</strong>t^quìnoris^^^^<br />
gnse.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B E R IUI-<br />
èellì cantre} Signifîcans,alias artcs cíTcrcgc<br />
digniorcs.<br />
Idcminpnlacftra prolapfus.cum furgcns<br />
»11 pulucrc vidiiTct corporis vcftigiiì : î^^i'^c, ^rnbíi«quit,ví<br />
minimam terra:partem ^iaturafortitt,<br />
apbttimiis ynmerpitnì Vtiiumhoc di-<br />
^um ¡iiuaefiírct a'ûmofilij,cuius ambitio-<br />
"i orbis fuit anguftus.<br />
Philippus, Alcrxniîdrum filium obiurgâs, 34<br />
fl^òd largitionibusMaccdonum beneaoconfcaarctur:<br />
Qu^ te, malumBeneuo-<br />
^^^^t,ratiom}ßam/f»eminduxtt,yteostibtfiUtes<br />
f'^reß<strong>de</strong>les, quos pecunia corruperüi An tu id ^^^^^<br />
Macedones te non regemßium,fedprahi- randa.<br />
torem putenti<br />
Athenienfes îcgationem ad Philippura<br />
^ifvîraïu. Eabenicvriè audita,vt humaniter<br />
dunitteret, iuffic ilÌos dicerc, qua in re gratti<br />
j^^^rcpoßit ^yithcnienßM HlC Dcmochare«<br />
^xcipìcns:y?f«/ry«w, inquit Dc-<br />
**^ochares vnus fuite legato rum numero,<br />
ob lingua procaciam diftus Parrhcfiaftes.<br />
iûhumanum refponfum indignan-<br />
^ /fgiis amicis,Philippuscompefcuit£g„j^^<br />
, iuUìtque, vtTherfìten illumincoludimitterent.Tum<br />
ad cacteros legatos<br />
^oinicrfusji^ewwciitfc,inquit, Athenicnfiùru,<br />
^Ito fuperhiores eße, qui ißa d^unt, qt*àm fiH<br />
^ntpune dtSia ànitunt. Tales <strong>de</strong>mum<br />
animi regno digni funt.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
y
Af^O P H T H E G M.<br />
.AL EX^A^^D E M.AG'^yS.<br />
Vi<strong>de</strong> Vlutarchum in .Afofhth.MexiLndri'<br />
quibm tSr rtUqucL héccpiéeraque Juntftd fu<br />
1 InPhiJippi di¿^Jsnjhilcrat,quodpractcr<br />
•rbanitatcm non ctiam ad bonos mores<br />
conduccrctrnec vi<strong>de</strong>o,quem Philippo iungamus<br />
congruentiùs,quàm fîiii»m Alexa«'<br />
drum. Is puer ctiamnü,cum Piiilippus pa-<br />
IndoUs tcrmulta pracclarè feliciterquc gcreret,nca^lis,<br />
quaquaco gau<strong>de</strong>batj itd ad pueros squales<br />
ac collaftancos áiccb^iipaiermihinihll'<br />
tdiBuruA, Ulis contrà dicentibus : ImàhaC<br />
ommAuhvpAYCLt, ^uidprofuerh y '\nc\\\h Ai«^"<br />
xnndcr;i/rmultafoß<strong>de</strong>nsagamnihu\ lam tu^<br />
cognofcas fcintillam indolisambiiiofae ^<br />
irrequieta?.<br />
2 I<strong>de</strong>m, ciim Icuitate corporis ac pedum<br />
ccleritate poIlerct5patri hortâti,vt in Oly*^<br />
pijsftadiom <strong>de</strong>currerctif^irmw,inquiti^<br />
^gere- f^^gj habiturus eßem concert atores. £thîcag'<br />
^ladtcct nofcas <strong>cx</strong>celfum.ncc cuiquam facile cefli^;<br />
lumin cerramine laud¡¿ ôc imperij.Nondix<br />
erat rex, 3c tamen non dignabatur nifí cui»<br />
rcgibus committi.<br />
J Quum puella multa noftc ad Al<strong>cx</strong>a»drum<br />
eífet <strong>de</strong>du¿>a,tum co dormituraif®"<br />
adulte- refpondcn-<br />
Tium. «^ß'cSraße donee maritm ißet cubttnm'^<br />
íwfiros acciios aciitci obiurgauit; ^ducttcy<br />
® iiiquif;^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
inquit, /jMHc parùm enïm AbfuU, ijum zefiri<br />
^iilf Afmr'nn fASlas AdtUur. Egrcgium caftïtatis<strong>cx</strong>cmplû.tummiuucnc,tum<br />
inrc^c,<br />
î^amapud illos fimplc* ftuprû pro nullo<br />
crimine habcbatur. Apparctaïuc tûfuiiTc<br />
'norcm(qui adhuc durât in ItaIia)vtvxorcs<br />
^ccubarcm à viris,iiiiî fi quando vocarctur.<br />
Ai<strong>cx</strong>andro pucro, dijs largiùsfacicti fiit- 4<br />
, ac Ibbin<strong>de</strong> ad thusaccurrcntijLco-<br />
^àcs iriius paedacrogus , qui tum adcrat><br />
«e/if qui t,tum Ur^ fa<strong>de</strong>s fnffitum.mm Vrofujtê<br />
•W —-- dmicei ru fs, , y»»»». qu^ thiisgigmh. _ PòftcìiiW<br />
^m rcgionemobtinuiflct,mcmorcius di-<br />
Îcntcntiâ fi:ripfit illi litcras:i)f;wo M<br />
^^uru ^ c^ß^ aliquot, nepofihacpanus<br />
i^J eygA <strong>de</strong>os: cum non ignores mspotitos regione<br />
^oresgignente.<br />
^pud Granicum Martern exptrtutusfiortaha:^<br />
, Vi affatimpran<strong>de</strong>rentyyeLunpo. fiducht.<br />
J ^ e ex hoßium commeatu cctnaturi. Pracfcns<br />
^^jmus,ac dc belli cucntu fidi« ac fircurus.<br />
^crilius , vnus <strong>cx</strong> amicorum Alexandria<br />
^mcro, filiabus fiiis ab Ai<strong>cx</strong>andro dorem<br />
Petijt. lußttrex tllum tapere taienta quinqua- n^gf.^<br />
is rctpondiilctjdcccm ia^<br />
cii, ^ qm<strong>de</strong>m,mc[mtyfatis efi tantum 4Cvcri<br />
mn fatis efi tanium dare. Pracare<br />
diftiim , nifi virtutis indokai ambi -<br />
^^^vitiaiTct.<br />
^^axarchoPhiloiaphoiuflcrat qu^ftorcy<br />
y ^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
APOPHTHEGM.<br />
darc,quantiimcunq; ille poftularct.Cumq;<br />
qiia:ftoraudita poftulatione turbatus Alexandro<br />
indicairetjPhilofophum pctere ceii<br />
lÀltrA" talenta: ì{eErey\i\e^\xìi/acit'Jciensfehabelitoí.<br />
ygamtcurth qui tantü dare ¿rpojjh yelit, Hic<br />
dubites, utrum potius admirari oporteat :<br />
regiámne libcralitaté in donandoi an Philou)phi<br />
improbitatem in poftulando : nifi<br />
malis lianc vocarifiduciam.<br />
8 Mileti cùm vidiiTet multas ílatuas coru,<br />
qui in Olympijs ac Pythijs vicerant, easquC<br />
.qui gloriarcnturhisiqui corporum magu»'<br />
.tudine viribusqj prxítantesjn ludi cris certaminibusviftoriam<br />
reportaíTeut : cùm»'^<br />
tantis pcriculis nulli fuilFcnt, qui aduciíus<br />
Barbaros fetales prarberent.<br />
9 .Quum regina Carum, Adas, ilIud habC'<br />
rct ftudio, vt aflìduò mittetet Alexandra<br />
obfonia bcllariaqj.per talium rerum archjtcftos<br />
coquosoj magna arte parata:Al<strong>cx</strong>a-<br />
TrHgaii'd cr ai t ifeipfum habere meliores obf miorum ^^^<br />
tas. ufices: adprandtum qui<strong>de</strong>m^^oSim nHm iter» ^<br />
X
L I Í E R u n . ?4í<br />
fibi vclíet admirante Parmenioncr^^Wifc/V,<br />
ÌMq uit,*«pra:lio nuUjtm anjxm me/wré ej]e qux<br />
^arhdí. Significabat, cominus clTe pugnandumrin<br />
quo genere eertaminis barbae ofHci'^nti<br />
quòd i>ìs milites faeillimè poíTunt<br />
¡»rprehcndi. 'PiutArchus etiam inrita Thejei<br />
niemtmt,<br />
Darius obtulit has eonditiones Alexán- "<br />
dro:vt ab ipfo accíperet talentorum <strong>de</strong>cern<br />
infupcr Afiam Tecum ex acquo par '<br />
V'Cíur. Id ciim recuiàret Alexan<strong>de</strong>r AfoíKír-íuquit<br />
Pármenio , aeceptjjem, fi Alexan<strong>de</strong>r ef- chía.<br />
fe>n.Et e^o, inquit Alexand cr ,fi Varmenlo ef-<br />
Dario vcrò hunc in modum refpondit:<br />
^Ty terram duos foles ,neq', Afiam duos reges<br />
J^'nepofie. Et hic animi celfitudinem proba-<br />
'cpofiisi nifi didum impotcntiarnquandominandi<br />
faperct.<br />
Qu^umin Arbclis dc rerum fumma peri- ,2<br />
tlitaturus cflct, conflií^urus cum mille ho-jnterpre<br />
*^inum millibus ad pu^nandum inftru^is: txtio c?f-<br />
^dierunt illa milites aliquot ipfi bcnevo- f^cdx.,<br />
^^ntcs, dcferebantqj carteros, quòd in cauris<br />
inter fe mifccrcnt fermones,confpi-<br />
^atentqj ne quid prxdac in regium tcntoriü<br />
Qcportarcntj fed ipfi totü infuüvcrtercnt<br />
lucrum.His auditis fubrifit Alexan<strong>de</strong>r^ fau^ ,<br />
mquit,«««c atts.fiqui<strong>de</strong>mauéofermonesyh' *<br />
^o^t^fnadyincendum , non ad fu7t€ndum anima- * .<br />
Ncc illum fcfcUit«littinatio:pluriioi"^'<br />
y 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Aamqj milites regem adierc,diccntcs:Bo«tf><br />
arJmo eflo^rexy nef, metuat hoßititn mutútuánh<br />
. nepedorein qui<strong>de</strong>m noßrumferrépoterunt.<br />
I<strong>de</strong>m ißftruftS iamadpraeliuniacicjcùm<br />
cerneretmilitequcndamidtcmporisame-<br />
SerM Ap telo adaptantem : vt inutilcm fubmO'<br />
paratHi, ^^ exereitu, qai tum <strong>de</strong>mum appararct<br />
arma,cùm his vtcndi tempusa<strong>de</strong>íTct.Hoí: in*<br />
ser flrAtAgemAta magis commemorandnm erat,<br />
quàm mter a^ophthegmata : quemadmodum &<br />
hoc quod fubijciam.<br />
14 Legebat Alexan<strong>de</strong>r epiftolam à matrc<br />
miíTam, quae arcana quacdam & calumnia^<br />
aducrfus Antipatrum continebat: fimulq»<br />
(vt folct) CÜ rege legebat Hephxftion: ncC<br />
SUentiu cum rex vetuitre|^cre,fedperleSU epißoia^^<br />
nulumßgnatorium e digito <strong>de</strong>traSíumori i^i^j^<br />
appreJJit.Uoc geftuadmoncnsjVtarcana cotinerct.<br />
Exemplum infignis <strong>de</strong>amico<br />
ciac:tum ctiam humanitatis egregif,qui<br />
Jumnias latiùs fpargi nolucrit, licct inui'<br />
. fum haberct Antipatrum.<br />
. InAmmonis tempio, cùmàvatedi^"^<br />
JFil'^ <strong>de</strong>$' ciTctlouis ñiiiis:2^hU,ÍR(]UÍt,mimm:namU*;<br />
ru qw, pifgy, omnium qui<strong>de</strong>m natura pater eff,fed ex ^^^<br />
optmos quofquepecuUariter fuosfxcit. Mo<strong>de</strong>-<br />
Áiflimc interpretatus eft oracuium :<br />
vates per a-dulationcm dixit illum fili"!?*<br />
louisjquafi fic e loue prognatus cflet,qucadmodum<br />
Hercules creditus cft cflcl^"'^<br />
film^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
LIBER IIIÎ. HT<br />
filiut. Alexan<strong>de</strong>r faffiiseft,loucm naturâ<br />
a^Korem ac parenté eflc omnium : fed cos<br />
^c num peculiaritcr pro fuis filijs agnofcc-<br />
'c» qui virtutc ac prxclarc gcftis proximè<br />
diuinam naturam ac< cdcrcnt. Ea cft, o-<br />
*^nibus bcnefaccre.<br />
C^um in bello crus cÎTct illi fagittâ vul-<br />
^cratum,multiquc accurrercnt, qui ipfum<br />
^cqucntCr <strong>de</strong>um appellareconlucucrant}<br />
«xporrcaâ hilariq; fronte ad Homeri careen<br />
alludcn$,dixit ; Hicfanguis tft qmm iHod^h<br />
, liquor j'y qualis diuis folet emanare ieatis»<br />
^«miruni irri<strong>de</strong>ns adulatorum vanitatcmj<br />
ad facicndum fuííitum dijs y at parum ad<br />
dcpelkndutn frigus.<br />
19 Qu>imapud Antipatri<strong>de</strong>m coenarct,isqi<br />
ad cocnam formofampfaltriam induxiíTcti<br />
Alexan<strong>de</strong>r afpcílii motus in illam <strong>cx</strong>arfit:<br />
mox rogauit Antipatridcm : numquidipfc<br />
muherii amore tcnereturf ilio confitente,<br />
Conimi' ^^ inquit,wo» Mprotinns abduces ì canpa»<br />
««/ífí-ew.^Quantum ille animus aberat<br />
à conftupranda aliena uxore, qui tantopcre<br />
fibi meruit ab anMca hofpitis?<br />
20 Rurfum quum Caflandcr Pythone,<br />
tibicinis nmafium, per uim oiculari uclleij<br />
:idqj Euium acore ferentem fcniiflct Al<strong>cx</strong>an<br />
dcr: iratus <strong>cx</strong>filijt in CaiTandrum, clamaras:<br />
Continé'^^^'^^^^^ íiwj.t^-c tjm<strong>de</strong>m qmcjtiom licebiy<br />
' Non Taris crat rcoi,fi ieipfum praeftaret cQtinentcm,niriacprxfeaas<br />
haberet fui»'<br />
miles. Quando autem paíIusfuiíTctjá<br />
per vim conftuprari filiam aut uxorem h^^'<br />
nefti ciuis5 qui tibicini iuos amores ctiain<br />
ob ofculo vohiiteíleinuiolatos ? Deniqi»<br />
quod ducespcccarcnt,aibitratus cíl adfc<br />
pertincre,<br />
21 Quum è Mncedonum numero ad mí»<br />
remittcrct valetudinarios ac mutiles <strong>de</strong>biL-sq;,prod¡tus<br />
eft quidam,qui í'e inter«'<br />
grotosaiTcripfcrat^cùtn non xgrotarerquum<br />
ad Al<strong>cx</strong>aiidri confpedum<br />
clIct,6c<strong>cx</strong>aminatU5 farcrcuir;fcmorbum<br />
pr«^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L i b e r 1111. 345<br />
P'aet<strong>cx</strong>uiflTc, ob amorcm Tclciippac, quae<br />
ad mare fuerat profezia: percontatus cil<br />
Alexan<strong>de</strong>r, cui negocíum retrahendac ad<br />
exercitum Telefippae <strong>de</strong>legarctiirf Catcrum<br />
ut cognouit cam cíTc Tibcram, Verfaa<strong>de</strong>rtm/ij/^MMrjinquitjO<br />
Antigener,Teießj?pie,ut Ciuiti^<br />
^^btfcttìn maneat: natn vim admouere Ubera,nm fa-,<br />
^ßrum. Sic indulfit amori ftrenui miliquem<br />
in exercitu retiñere cupiebat 5 ut<br />
''^gcnuam mulicrcm rcdirc nollet,niii perluaihm.<br />
Quum Grxci, qui apud hoftes ilipcn- 21<br />
dium faciebant,veniflcntin poteftatcni A-<br />
J<strong>cx</strong>andri; Athenienfes qui<strong>de</strong>m iufsit in eöpcdibus<br />
feruari j quòd cum <strong>cx</strong> publico fti- ì^o<strong>de</strong>rA-<br />
Pcndium haberent, tame apud hoftes me- tin fa-<br />
'üiffcntriimilitcr acThcifalos.quòd regiojjcm<br />
optima na£li,non cam colerenf.Theuanos<br />
ucrò dimifit, dicens : His per nos nihil<br />
^^^eliquumyneque cíuitas,neqís$ agri. Ita mo-<br />
«cratus cft poenani, ut mortem commcri-<br />
^is non indiccret nifi vincula j & culpam<br />
^orum, qui nccefsitate <strong>cx</strong>cufarc poterant,<br />
'«^fctranftulit.<br />
Indis qucndam, fagittandi arte cum- 23<br />
primis cclebrem, a<strong>de</strong>ò ut ctiam perannu- Gioriä<br />
hmi fagittam mittete diccretur, quum in rita Jm<br />
cocpiifet,iufsit ariis fuoe fpccimcn ae- rior.<br />
p^^ci recufantcm iratus r<strong>cx</strong> necari iufsit.<br />
Xi^um duccrctur homo, dixit his à quibus<br />
y 5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
546 A P o P H T H t ö M,<br />
diicebatur; fc multis dicbus non <strong>cx</strong>ccrcuif^<br />
fc nrtcm, coq^ timuiflc nc abcrrarct. Id vbi<br />
^ Tcnunciatum cft Al<strong>cx</strong>andio,quòd non coiumaciâ,<br />
fed ignominiasmctu rccusâiTct:<br />
admiratus ingenium gloriac ftudiofum, dimißt<br />
illum (lonatum j cò q«od mortem<br />
oppctcre rnaluiflct,quamf^imafuavidcrt<br />
indignus. Hic apparet,non omnino vanum<br />
cflc,quod proucrbio ia£latum cft : Sunileß"<br />
rndv eße amicum. Alexâdcr glotiac fupra mOdû<br />
appctô$,iimilcm aftcôû în alijs amabaí*<br />
23 Taxillcs, vnus c numero rcgii Indix,occurrcns<br />
Al<strong>cx</strong>andro, fie illumaftàtus cft-<br />
Trouoco fe,inquit,«o» adpugnam, nef, ad betr<br />
Certami certammisgenus. Si mferior eSy<br />
rere re- ¿ acctpe beneficium :ßn Jhperior, nebif be"<br />
gmm. neßkcito. Cui Alexan<strong>de</strong>r^ Atqmym
L i b i e IHR H7<br />
Quum alius quidam rupcm tcncrct in- 25<br />
<strong>cx</strong>pugnabilem,vt nutabatur, fernet Alexadcdidit.<br />
At Alexan<strong>de</strong>r non folùm eius<br />
principem effe iuiTìtj verùm etiam<br />
®®didit,dicens:i/;cÄowow;7w ruietur¡apere,<br />
y* fe nuduit bono yiro, quàm loco munito con- <strong>de</strong>fUium,<br />
^^etlere,<br />
Rupe capta quum amici diccrent, illum 26<br />
^©rcgijsgeftis Hcrculem luperaiFc ; Ategoy Hercule<br />
Inquit, meas resgeßasin imperio, ne verbo qui- contem*<br />
^em cum his qua: gefft Hercules arbitror confe- pßf<br />
ì^endat, Adulabantur illi : fed huius animo xan<strong>de</strong>r.<br />
'^^llalatisfacicbatadulatio,<br />
^ojäam ex amicis mulflauity quodin Ir^do tj ^<br />
jenßjfet eos non lu<strong>de</strong>re, Siquidcm multi<br />
in hoc ludo velut in rc maxime fc-<br />
^^^^erfantun Non enim Judunt, qui fortuomncs,<br />
interdum & libcros, al<strong>cx</strong><br />
P«|niittunt arbitrio. «<br />
^»^teramicos, quos habebat ptrcipuos 2%<br />
'^Potcntifllmos. omniu maxime vit ieba-<br />
«onorare Craterum j fed omniü maxip<br />
diligere Hcphxftionem. Craterusenim, ^mcw,<br />
^^nit.Ätti^ire^ew: Uephéèfiionamax Alexan.<br />
Id Grxcc iucundiùs dicitur :<br />
Sentiens, Craterum<br />
^ A ^^ regiam dignitatc attinebant.<br />
Paitare fidumamicum: Hcpharftioncm<br />
Fidato quodaafTcau diligere Al<strong>cx</strong>andrQ.<br />
itaque,licct diiriraiTitcr,amantibus,<br />
diucr*<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
54« APOPHTHEGM.<br />
diucrsa rationc pcrfoluit prxmium. CrA'<br />
tcriim ornaiiit dignitatc j HcphaeilioncUi<br />
ad intimam admiitt famiiiaritatcm.<br />
29 Xcnocrati Philofopho quinquaginta ta^<br />
lenta donomifit: ca quum illc rccusafl^*^<br />
acciperc, diccns fibi non cflc opus 5 intcr-<br />
ttbera- jogauita^wwe éOTiicwn qiú(km -vUtim hAber^*^<br />
lua4. CM ejjef bptis f mihi^x nq uiUrix Darij ^P'^<br />
30<br />
m Amicos fitjfecerimt, Hic vtrius animum<br />
gis admirari conucniat,nondum ftatui: xC"<br />
isnc,tam ad libcrtatcra propcnfimi}^<br />
f hilofophi, qui tantum munusà tanto<br />
ge vitro dclatum remiferit.<br />
Porusrexab Akxandro <strong>de</strong>uiftus, q""^<br />
ab eo pofipugna rogarctur, diccntc j<br />
K^gAli' modi tetrAStAbo fì{egAUter,7i\X. Rurfiisfu^M'<br />
ter. ci enti Al<strong>cx</strong>adro j ^um qui<strong>de</strong>tiam aliudì Or^'^<br />
ww,inquit Porus, completi.ur<br />
gAliter. Alexan<strong>de</strong>r & pru<strong>de</strong>ntiam, &<br />
tudinem viri admiratus, latiorcm ditionci^<br />
illi addidit cá,quam priùs obtinucrat.Sjjf'<br />
»lici&ad pe<strong>de</strong>s abie£to minus conceíi» "<br />
Ì<br />
et. A<strong>de</strong>òdiligebat animolus iuuenis»*^<br />
pauidos ánimos.<br />
jS^u. Curtius AÌìfiAmo fecuinarrAt.<br />
rogatus Porus,^í#í(/ ipfe rifìore Jiatuere <strong>de</strong>b^^<br />
cenferet f Quod/^¿c,inquit,tibí fua<strong>de</strong>ty T<br />
expertises quàm efjet caducA felicitas.Sw^^^'<br />
imit rege, vtmo<strong>de</strong>fiè fiin fortuna vtcreti» '<br />
memor.ipfi pofic accidcrc,quod ucci<strong>de</strong>rà<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B B R I ill. H9<br />
. ^L^um accepiíTctjCÍlc qucndam qui c5- 31<br />
ipfumimpctcrct: ¡{egfum e/i, inqiiir, Ammus<br />
^^^ factus hmc , and:yemAÍe, Nihiliioc cii- -pm ri-<br />
"o gcncrofius : quanquam i<strong>de</strong>m & ali,s gitis,<br />
^•icribitiir.<br />
.Moi tipi-ox'imus ad amicos rcfpicicrts di- 32<br />
: Mugnum epiutpljium-vicicoftiturtim. Prx-<br />
Icnticns, rcs ab ipfo geft.^s multorum clocclcbrandas.<br />
Nec cum fua feftllit<br />
^'^inatio.<br />
Cum Darii fi^i^^s habcret captluaf, dc- 33<br />
^ms ocuiis ens faiiiMbat, idque raro j fibi<br />
^^tucnsab ill.irum inllgni forma. Apud<br />
^milijr^j autem diccre folcbat: Dolores 0-<br />
VerficA puelU, VLmArclms in eius<br />
^^^i&yAlcri u MasimnSyCurtinfj^<br />
^^T^asn aif .Apelle j
350 APOPHTHÏGM.<br />
tes poftiilatjrcdcuntad te cum foenorc. ^^<br />
. hoCi& fequenuA ^pophthegnuttA fere $mftU ä,'<br />
pudTlutArchumhAbeSyin yttA MexAndn.<br />
35 Cùm nuncius quidam gaudio gefticn$/<br />
porredaqj manu accurrcret, rem profpctc<br />
geftam narra tutus ; Çutdnuhl, hone rtr,<br />
gni nnnciAbk, nlß nunctes Homo-wn remsifíe •<br />
rerum significans,omnium procclarc geftorfi glO'<br />
riam abolendam,nifi contingcrct talis p^í'<br />
co,qualis fuit Homerus.<br />
37 Ciifítas quaedam , vt ab armis Alexandn<br />
quictem haberct, obtulit illi partem agt^rum,<br />
& practerearerum ommù dimidiuffl'<br />
Imperio- Cui fíe refpondit ; Hoc animo y em in yif^<br />
if. non yt Acciperem quod <strong>de</strong>dißetis ¡ Jed yt y os<br />
beret is quod reliquißem,<br />
38 Alexan<strong>de</strong>r habebat Eudaemonicum Pf'*'<br />
lofophum,fed quouis parafítoaduIantiO'<br />
rem. Hic quum aliquando tonaretvchçmenter,a<strong>de</strong>òvt<br />
omncs <strong>cx</strong>pauefcerent,di-<br />
MUÍA' ^jj Al<strong>cx</strong>andro : ^in tu tAlo qtùppiamfi^^^<br />
Alexan<strong>de</strong>r, fill louis) Atillc non fcrcns ta^<br />
abicfti Philofophi voccm,ri<strong>de</strong>ns ait:<br />
enimformidabiUs eßey quemadmodum tumi<strong>de</strong>'<br />
ces,qui Satraparum ac regum capita me iubesfi^<br />
fer cana apponere. Sic Athenaeus. Plutarch«^<br />
in vita fccus aliquanto : ^idmihi fuccenfi^f<br />
quòd pifies apponam in conumio, ac non pof^'*^<br />
Satraparum capita ?<br />
oairavarum capita :<br />
Alexan<strong>de</strong>r, quum hycmc duccrct exer<br />
^ citUlD^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^ìtuni, affidcns igni, rccognofccrc praccopias<br />
coepJt : quumqucvidc-<br />
'ct fcncm qiicndam horrcntcm frigorc, A<br />
^^ >gucm, ftantcm, confidcre loco Uio iufj^^ujccns<br />
: SimVerJi<strong>de</strong>natùsejfesyinregiafel- CitiUUetf<br />
fe<strong>de</strong>re ubi capitale foret: in Macedonia nax%<br />
^^^ceditHr,<br />
Alexan<strong>de</strong>r, etiamnum adolefcens, vi<strong>de</strong>s 4®<br />
patreni Philippum equum prceferoce, nec<br />
nullum feiroremtergo patientc,velutin-<br />
^^'Icmabic^um ire :
35^ APOPHTHEGM.<br />
42 Quiim pirata captas ad ipfum dcdu£lu$<br />
CÌTct 5 rogatus , qux refretus Au<strong>de</strong>retinfefÌArc<br />
Mmo- f7i.trm?compcndio rcfpondit : £^0, inquit,<br />
se. quonuim idrnico nauigiolofdc o^pirata mmìnor''<br />
tUycUm i<strong>de</strong>m fACIAS m.xgnA cUße, rex Appellarci'<br />
Alexan<strong>de</strong>r admiratus intrcpidum aniinO»<br />
dona ni t iJli vitam.<br />
I<strong>de</strong>m Delphos profcdus, quum faceidos<br />
n^aret fc confulturam dcum, quòd<br />
dies clicnt nefjili, quibus ne <strong>oraculis</strong> q^i^'<br />
<strong>de</strong>m loqui fas eífet : vi pertraäa fecum í''»'<br />
ccrdote tcmplum aíTccndít. Q^umcji<br />
örActt^ importunitatc viftadiceret: Inwflufesy ®<br />
lísm. fif^' inquit Alexan<strong>de</strong>r, oracnli c/?: nH»'<br />
lieris vocem rcfponíi loco duccns.<br />
^^ Pofteaquam in <strong>cx</strong>pcditionc profcfti^^'<br />
regias opes pene omncs in milites acdU'<br />
cesdiftribuiíret,roo;anti Perdiccac;<br />
TiductA bi mnc^reXyfiipcre/?} Spes , Hic P^<br />
ehentíís, dicca,i/tfc,inquit, ntbts comilitonibtis ^^^^<br />
MraccmmMMs eííióc, pracdium,quod ipß ^f'<br />
ílgnárat Alexan<strong>de</strong>r,recuíauit.Tanta cratii'<br />
ducia,bene fucceíTuram <strong>cx</strong>p editionem*<br />
I<strong>de</strong>m initio, quum in cauíis capitalib^*^<br />
Iu<strong>de</strong>x fe<strong>de</strong>ret iu<strong>de</strong>x, accufatori altera aurcmoC'<br />
incorru' cludcbat : rogatus cur ia faccret ? uilter^^<br />
ptuf, ìtic\\x\t,integrAm feruo reo. .<br />
4(5 QuumPhiloxenus,claffis prflefcaus, ^<br />
lexandro fcripíiíTet: Tarentinum<br />
Theodorum cífc apud fcpueros habetc^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
itifìgni forma vcnalcjjfi vellet emcrc. Indigne<br />
tulit,apud aequaies fubin<strong>de</strong> elamitans Integri'<br />
^tdin me VhUoxemis tam ohfcoimm animäd- • tas. '<br />
^ejrttf, vr mihi tantumprobri concUiaret f<br />
In€allifthenem,nequaqeiamfefeacc6 47<br />
"^odantem aulae regiac moribus, fed & di-<br />
^is ÖC geftu prae fe ferentem nihil ibipladixit<br />
hunc verficulum ; Seruire<br />
MktS ffs^nif^ i^is (xuTia Id eft : tempori*<br />
^ApicHtem ego odi, qnißbifapit nihil,<br />
^ifamexpu^naturus, quum vi<strong>de</strong>retmi- 4S<br />
htes <strong>de</strong>terreri ftuminis, quod ciuitate pra:- Exem-<br />
*^tUbitiu,profunditate:exfiliit,o«»c omnium^lH dti-<br />
^•^cnimum exclamans, quinatarenondd ce- cis,<br />
^^^^ ' moxq: ciypeo pro fubcre innixus pri-<br />
'»^«stranauit/'^<br />
íímm profedus, Achilli« ftatuam coró- 49<br />
tefelicem,\nc\\\\t, Achillei, cui viuo ta^ Vr£citaliscontigeritprseco.<br />
DePa-^»^<br />
^^•^lo loquens 5c Homero: quorum ille fidiiHrTius<br />
Achilli fuit amicus ; hic dcfunafi<br />
^»íi<strong>de</strong>totácclebrauit.<br />
^uabmpotißmum rebus, cùm <strong>de</strong>us à multis 5« '<br />
P^^dicaretur, fe quhdmottalu eßet <strong>de</strong>prehen<strong>de</strong>- ^luét<br />
»•e dscebxt, fomno ^ coìtu. Quod hxc p race i - nos ad-<br />
P^c prodcrent humani corporis imbecilli- monent<br />
^^temrad caetera inuiilus erat. Somnus c-morf^//mortis<br />
imacro eft ; & coitus fpccics eft tatif,<br />
n^orbicomitialfs.<br />
öanj regiam ingreiTus, quuTÌdiiTct fub- $i<br />
z<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
354 APOPHTHEGM.<br />
limccubìculum, & in co ftratum, mcnfài^<br />
l>el\c\x cactcraq'i omnia mirifico ornatu inilrudla :<br />
md^gti^ Hocf/Wjinquit, eratimperare.f.Si:iMì^ni>,noSì<br />
frma¡tt. effe rcginm,huiufinodi <strong>de</strong>licijs indulgere.<br />
I¿cm Icítiim inarcíTuí, <strong>cx</strong>cuífis accurate<br />
pallijs diccrc fokbat: TS{umqwd hk <strong>de</strong>UU"<br />
tumaMtfuperflHuynmateradééí i Adcò ab'<br />
lìorrcbat à mulicbribus dclicijs.<br />
53 Qü3^im <strong>de</strong>lato ad jpfiim C^iniolo, quO<br />
nihil mter opcsDari; prcciomis pulchriúsve<br />
rcpcrtum cft,quxrcrctur ín qúcrn víum<br />
<strong>de</strong>ftinandum cíTct f alijs almd luadcntib'i<br />
literarU ¿jxit : Huic opime Jcruattdus dabnur Homerusamor.<br />
Scnticus, null'ìim cíTc rhcíhurum ilio preoiofiorcm.<br />
Itaviíiim cft ¡uucni,quirc toiu<br />
a^i exemplar Achillis componobat.<br />
54 Idcm,hoitftteParmcnione, vt noítu heilem<br />
adoriretur ^alioqui fummum fore di^<br />
fcrimcn, fi pnlam cum tanta muhitudme<br />
Martern experirctur: fiqui<strong>de</strong>m ex fragore<br />
^ ^ procul velut è pel ago re/onmitc, conit ^lai^^r/Mí?.<br />
tíintimmenfum eflcnumeruni.<br />
inquityyiSíoriam: rccufans tenebrarli pi^efídio<br />
vincere.<br />
^y Quum icgiífct prolíxnm epfílohim,ab<br />
Aníip.uro ícnptam, in qua miilrac inera^'<br />
Jííatris aducrfus Olympia<strong>de</strong>m cr.lumniíc : Ignorare<br />
iacry- yi<strong>de</strong>tnr,.\T\i\\xhyAnthj:at€y', quòdyna motris<br />
W7
LIB I R MI. R5R<br />
quodam eleganti forma confuctudi-<br />
'Jein agerc : nihil oiFenfus eft.fed dixit ; Co<strong>de</strong><strong>de</strong>ndum<br />
eJJe, vi tUa quoque diqua. ex purte rc- Cand'Ue,.<br />
^»»0frueretur, Mùltùm diflciitjcns ab animo'<br />
^•'cfaris Augufti.qui mhil aecrbiùs tulit^<br />
^uàm fili® iicptiumq'i lafciniam.<br />
Quum ftudiiTct Anaxagoram difllren- 57<br />
^^^, innumerabiles effe mundos : illacrjr-<br />
J^nffc dicitur. Rogantibus, mimquidacci- ^<br />
^ìfict licrymis dignumf .^«wJwWeor, ìn^ Ambimi<br />
fiere, qui,cùmmund%fintmnnme- mjdtia^<br />
^^biles^nosnondum ymtis domini fäBtfimui f bilis. -<br />
PJulippusàTriballis in prxli'o vuliiera-5S<br />
eft, femore lancea traiefto : opera chi^<br />
fUrgi liberatus periculo mortis , dolebat<br />
^'i^udicationis <strong>de</strong>formitatem eontradam-<br />
Cui Alexan<strong>de</strong>r, ^-veri^rw^inouit^<br />
^^publicumprodire,fedgradum mouens yirtutié<br />
potiùsmenúnerii. Hoc &aliijailcribitur.<br />
. Si quando in-colloquijs aut con-uiuijs<br />
^^cidiiTeteontcniio <strong>de</strong>carminibusHome- comprt^<br />
[* > i^lijs alia prapferentibu», hoc vnicc pio- ^.^tio car •<br />
^auit Alexan<strong>de</strong>r: ^ ^ ^ minum<br />
fiMriliàT^t 7* ny^Sn, HfurifnT* MX'Homcri^-<br />
Jdcft: corum<br />
Dux bònus atq¡ i<strong>de</strong>m-validuspugnator ìh^oì^- liad.y, '<br />
•Ad<strong>de</strong>batiHomcrum hoc verfu virtutem A^<br />
^ÄtuoT^"** pT«dkàffc,Al<strong>cx</strong>andri vatici*<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
l$6 APOPHTHI
L i b i * UH. 357<br />
gnificans,illü cíTe louis, non Phili))pi filiü.<br />
Quum Darius numcroiìllimum <strong>cx</strong>crci- 63<br />
m 1 nilr u X ¡ iTc t, A1 <strong>cx</strong>an d c r p r o fun d i (Hm o<br />
fomno corrcptus cft, adcò vt ncc intcrdiu<br />
potuerit<strong>cx</strong>pcrgifci : tádcm imminente pc-<br />
'iculo amici ingrcftl rcgcm <strong>cx</strong>ciiàrunt: qui<br />
^ùm diccrcnt ,Yc mirati in co rerum ftatu<br />
tantam regis fecuritatem : Mignd, ìnc[uìt jírúma-<br />
A l e x a n d e r , w i e DuyiusLibera.- ^^<br />
^^t^qni Vírcj omnex \n ynum contraxit, yt It-<br />
CMf yne die <strong>de</strong> fummx rerum <strong>de</strong>cemere,<br />
Alexandre Magno Corinthij per l^a- 64<br />
ios ius fux cuitatis dctulerunt. Hoc officii<br />
pnus cùm riíiftct Alexan<strong>de</strong>r: quidam è<br />
»cgatit,?y«//i, inquit, cimtatem yntmam <strong>de</strong>na-<br />
^^'f^Ht,fritter quam tibi & Herculi. Hoc au di to<br />
Ijibcns acccpit oblatum honorem,quem<br />
Uli commendabat partim raritas,partim cu<br />
hercule laudatiífimo viro focietas.<br />
Pum in obftdione cuiufdam vrbis infir- 05<br />
*^iftima mocnium quaerit, fagittâ i£lus cft,<br />
'^ec tamcn ab inftituto dcftitit: mox quum<br />
J^cprcflbfanguincficci vulneris dolor cre-<br />
&ctus equo fufpenfum paulatim<br />
^btorpuiíTctiCoaóus quod cccpcrat omitchirurgum<br />
accerfere: inquit,<br />
predicant Jouis effe filium,Jed yulntts hoc ho-<br />
'f^fticmefl'eme cLamat.<br />
Zenophantus certis modis Al<strong>cx</strong>âdrum ^^<br />
arma folebat cocitare.Eam muilces vim<br />
Z 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
'^'FL APOPHTHEGM.<br />
f -!:ríirantibus ciincì:i$,qiiid.im ait 'SitOKtii^<br />
^i^tifex eB^inaniir muduLos^qmbtis ilium à bellis<br />
v.'^ace-.Se'^t ' ns, nen eflc ma^n« aitisjlio^-<br />
Miii>ern eò [>crpeliere, quò'iiiapte natura<br />
eft.<br />
^í T^i-TI G'O TSl^r S B^EX M<br />
C E D 0 TSl^V M,<br />
1 Antigonus in extorquendis pecunijs acereratacrigidus.<br />
Cuidam itaquedicenti:<br />
'Jéfiiui' ^t non talis fuit uiUxan<strong>de</strong>r. iWíri/Pj inqu<br />
iter, nam iílemetebat^fìam, ego culmoslego. ScW"<br />
tiens, opulcntiíTÍm?m Aiìam.priùs ab ÍI1Í><br />
fpoliatam , fibi à fpoliatis corra<strong>de</strong>ndum<br />
quod pofiet. Hoc é^feqtsentia fumta.Jmt eS<br />
Vlutatchi Jipophth.<br />
2 MUnesS€htrè, indutos Jpha:rd lu<strong>de</strong>re y<strong>de</strong>CeBaxus e fi hoc ffcBaculo<br />
y ac duces illorum aecerfitubet, yt eos corata<br />
< illis laudaret : yerùm yU nunciatum effet dftces<br />
libere ypnefeBura^ illorum militibus <strong>de</strong>dit > f^^<br />
ghiera luferatarmati : fimul & dueum ign^^<br />
uiñ puniens, Scmilitù ftrenuitate honor^.<br />
3 (^uum omncs admirarentur, quod cùni<br />
initio regni durior fiu'fTet, fenex «¿tus eienientcr<br />
ac placidè regnum gubernarct:<br />
^l^egnifta Vnùs, inquit, opus erat regn*» ^ nune gloria<br />
ibiiuas, beneuolentid. Scnticns, regnum armis ^<br />
•ftcritate frequenter parari.'fcd non nifi^^houefìà<br />
opinione ciuiumq; bcncuo'lcntia r^i-<br />
tinon. ^ ^ M<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
LTBEK TITL ÍS9<br />
i<strong>de</strong>m filio Philippo,multis praèrcntib«j 4<br />
pcrcontanti ac diccnii, yíí^a cie/?r4mo»fiimn-ff<br />
j^id f inquit : num metuisne fclus tu- SUentiu<br />
'bam Notansadolcfccntis impc- inUlU.<br />
-itiam, qui hoc patrem nnrltis audicntibus<br />
•pcrcontaretur , cam in bello celan da fint<br />
«^oiifilia priricipum; fed quoties caftramo^<br />
Ucndafunt, tum omnibus tuba dat fignö.<br />
Q^im adòlcfcens inftitiíTet, vt hoïpitiû 5<br />
í^^iicifccretur apud viduam , treis habcntcm<br />
forma <strong>de</strong>cente filias : accho hofpitijs<br />
.¿^.^g'^^ndis pracfe^o, inquit, Cáfít.<br />
filtum meum ex loci étíiguHia. i Non pro di dit<br />
^^olefcentis afFeftö,qui íciebat illum cap-<br />
^^fc c|uòd amaretîfed <strong>cx</strong>cufauit xdium an-<br />
8^ftiâ,in quib. vidua cu trib. fîliab. agerct.<br />
^ graui morbo poftcaquam conualuc- 6<br />
• ^hilofciiis efi, inquit: fioui'<strong>de</strong>m hie mor^ Morinu<br />
^ß*bm >nuitms, ne animo efferamur, cùmfi- y$ièts,<br />
^^ntonalex. Q^s docueratethnicum rcgfni<br />
PhilofopKiam Chriftiano dignam a-<br />
»^imo ? Deplorabant amici, ccu magnum<br />
?^iiium,quòd tam grauiter acgrotaíTct : ill«<br />
»ntcrpretatus eft, <strong>cx</strong> morbo plus accefl!®:<br />
mali.Corpus <strong>cx</strong>teniiaratjfed a-<br />
»imii reddidit mo<strong>de</strong>ftiorem : corporis ro-<br />
^prin^onnihil <strong>de</strong>traxcrat; fed animo <strong>de</strong>n-a-<br />
*'^infolentiam, morbum loni>c pcricul«-<br />
"JUmum. Proindcnonpcflìnnìèrcs habet,<br />
^umlcuior morbus arcctfclUtuc «aigre.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
3«0 A P • P H TH S 6 M.<br />
7 Hermodotus Antigonum in carmine<br />
i^o<strong>de</strong>ßt. fcripfcratlouisfiJium.Is hoc icgcns,IJJii*ff<br />
inquit, rei nequafuam mthi confcim fuit Laß'<br />
nophorui iíle. Pcrqui facete ri<strong>de</strong>ns Poeticam<br />
adulationcna,parique mo<strong>de</strong>ftia fui generi*<br />
humilitatcmagnofcens. LaÌànumautcm<br />
matuln fidilis cft.Quòd fi louis erat fìiius»<br />
ea res haftenus fefeJJcrat, &feruum matulam<br />
in cubiculo fcrrc foÌitum> & Antigonumfiliuiir.<br />
% Qiiodam diccnte, omnia regibus hohe-<br />
J^ffhuf fta iuft.ncji effe : Sum/>erlMem,inquiuBarbA'<br />
hmefla rorum dnntaxatregìbus : at rtobh^ea àuntaa^^<br />
tantum hone fi j. funt, qua honeßa funt ; ^ ea tanfàf^<br />
Ikent, iuBa funt. Grauiter rctudit adu-<br />
Jatricem yoccm , volcotis omnia licere regibus.<br />
Non enim rex eft honefti iuftiqjte'<br />
gula, fed honefti iuftiq^ miniftcr cft. At^l»<br />
vtinam ÍTmilcs voces nonaudiant Chrifti^"<br />
norum aures : aut il audiant, fimiii fcucri;<br />
tate rcijciant i Quid enim aHud dicunt>q"*<br />
eccinunt ; Quodprmúfiplacuitylegií ytgor^^<br />
habet ? qui ncgant principcm teneri<br />
bus : qui tribuuntilli gcminam poteftat^^<br />
ordinatam & abfoluraro : quaium alteri<br />
Doflit quod leges, pafta, & fccdcra pofti^'<br />
lant J altera quodcunque libuit.<br />
9 Prater Antigoni Marlyas litem habebat ><br />
fed à rege poftulabat, vt caufa domi cogo^*<br />
Sentre, fcerctur. Cm Anti^onuí, St nibih in^"^!'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L i b e r UH. i6t<br />
P^étter iui AgtniHs,melmsfiet in foro, cunSiisónt<br />
Auétnuhm, Non impctrauit hoc à rcgc fra-<br />
*crnus aífc¿ius,vt vcl tantillum dc iure ¿on<br />
^^<strong>de</strong>rct.Ipfum autcm hoc dilcmmatc con-<br />
«rinxit : fiiniufiam CAufam hAbere tefcis, cur<br />
^i^igAiffin míÍAm^cur fugis honùnum confitenttam,^<br />
ad éìrnehicAs Utebras rem fort fertrahu,<br />
non carttttrttsJtnhfirÁ cinuím fujpktone, e-<br />
^^ainfibonamcat4fAmyicerií Y<br />
QÌLII mah quando tempore hybcrno c5- io<br />
PuliiTct caftra transferrr in locum, vbi non<br />
y^t rerum ncccflariarum copia? atquc hac<br />
caufa milites quidam in rcgcm maledica<br />
congereient,ignari ipfvim cife in proxivitga<br />
tentón'} vela diduxit m- lenitAS»<br />
longmsJ'emoti <strong>de</strong> me mAÌè ¿oquamini»<br />
^'d hac facctiaclcmcntius : aut quid hac<br />
^Icnicntià facetius ^Simulabat fenon indi-<br />
S^^atijquò^raalè^c ipfoloquercnturj fed<br />
S^òdtam vicini, vt exaudiri poiTcntab eo<br />
^Wi maledicebant : Meminit & SenecA Ub. 3-<br />
.Arifto<strong>de</strong>mo,quivnusex amicorum re- ii<br />
giorùnumero ,c coquovt nutabatìir pro-<br />
?natus,fua<strong>de</strong>nti vt impendijsac largitioi^Jbus<br />
aliquid <strong>de</strong>traheret: VerbA inquit, uberà,<br />
^^/^o<strong>de</strong>mejtus oUnt, Subindicans, coquorù Utasre"<br />
^"c parfimoniam, non regum ^roindc illiim<br />
tali confìliononmcminiire cums efamicus<br />
j fed quo eflct patre natus.<br />
2 5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
$62 A P O P H TH H C M.<br />
12 Qmim Athcnieiifcs fcruù Antigoniliò''<br />
.nonsgratia, pciindcvtingcnuù in ciuiuiî*<br />
Seuere, nunicrùaÎlcnpfillcnt: qHitquAm,\x\c\n\h<br />
yelim rnum Athenimfem à me loris c^di Si üni'fican5,pcriilos<br />
faéVum /m^nuniciuciri A'<br />
theniclcmpoifet loris cacdcrc, qtiippc fcrviim<br />
: fed Athenis eflc plures vno cornmcritos,vt<br />
à rege loris cae<strong>de</strong>rcntur^qui f^r^<br />
vum alienum, quod in ipfis fuit, manumittcrent.<br />
13 Adolefcens quidam,Anaximeiiis rhetoris<br />
difcipulus , orationc à praeceptorcnicditatam,&ad<br />
cam recitandam fubornatuî#<br />
corani Antigono habebat : quumqj is inter<br />
. audicndum quiddam fcire cnpic«$ fcifc''<br />
taretur,moxqj adoléfccns rcticuiiTct:^*^^<br />
4//ÍW4. ^¿f^inquit Antigonus, t:bi fami»<br />
bíílis<strong>de</strong>fcriptaf 'Q^oá ille in adûlcfccntc i«'<br />
dicauit abfurdum, hoc'hodie magnificurn<br />
babctur : vt fenes ctiam apud principes orationem<br />
á rhetore quopiam côduAo fe*<br />
menfibuselaboratam cdifcanticamcj} p"^'<br />
tacorum more reddant. Nec raro fìt,vtncmine<br />
ctiam interpellate (ibi <strong>cx</strong>cidant,ctrnftisq';<br />
ri diculi fint.<br />
'14 Alterum quendam rhetOTcmaudicns ii^<br />
loqucntcm j Hora niuium iaculatrixaduc-nicns,regioncm<br />
herbis d e f e f t a m reddidit •<br />
rerè a Tion <strong>de</strong>fines^ inqui t^mecum yt cttm turba agereafeSia*<br />
Offcnfus eft r<strong>cx</strong> orationc nimis elaborata,<br />
w. cuinl:<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^oiuGnodi vcrboium apparata folent fc<br />
^^nditarc rhctorcs apud impcritam multií^jdincm.<br />
At i<strong>de</strong>m apad regem facere, erat<br />
Jí»ius abuti pati entin. Qi^oniam autem af^<br />
t^^ata fermonis ftruftura,Latine non per-<br />
"^<strong>de</strong> poteil exprimi, Grxea ponam : psvä-^<br />
i wfa ym^vMf TyftTtaforMfHtf vnt'ms.t^ ^ '<br />
^«ifcvf. pro 9 dicere poterai,<br />
: & \emcÍ6iotviití verbum eft aífedapoeti^conce<strong>de</strong>ndum.<br />
Thrafìllo Cynico petenti drachmam : 15<br />
Cynico fubij- Face$h<br />
jTalcntum igitur da : .Ai non eB, in-<br />
^^^^y fynkwn, Miemtmm acapere, Vtroque<br />
^otnu repulit poftulatoris improbitatem,<br />
S^cm exiftimabatnullo dignü beneficio.<br />
Qiuimmitteret filium fuüDemetrium, 16<br />
^^m numcrofa claífc ma2;naquc militum<br />
Viyad Graccos liberanios, dicebat : G/oriam G/orͣ<br />
*^Graciayelutà Jjfecula in orhemterrarumac- ßinml^»<br />
luuenem gloriai'ftudio <strong>cx</strong>ftimulanf,<br />
Vtiftrenuèremgcrcret: quòd eius laudis<br />
'^nior non intra Gra ciac fines cflct conti-<br />
"^endusjfcd ob Gricci nominis celebritattm,per<br />
omnes mudi plagas dimanaturus.<br />
Antagoram Poctam,intentorio cògrum 17<br />
^Oqucntcm , atq^iphun patellam verfantcm<br />
<strong>de</strong>prehèdit Antigonus, à tergo ftans,<br />
dixit: Vhc^ne,ò ^tag>jraßomr}' > rbant*<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
Coiuu
964 APOPHTHEGM.<br />
Contra hacc Antagoras : Et tn rex, putastHi<br />
^gamemnonen, cùm lUas resgcreret,/hij]e cu*<br />
riojÌ4m,fiquis in exercitn congrnm ccqmreti A^<br />
quo anhiio rex tulit loci talioncin, qua»<br />
inter pares rcs agerctur. Hmufqm ex<br />
apophthegm,<br />
iS In fomiiis Antigonus aliquando vi<strong>de</strong>ra®<br />
Mith^datcni, aureani mctcntcm mciTcii'»<br />
coqj ftruchat illi infidias, vt tollerer è medio.<br />
Idqj cum rndicaffctDemetrio filio ii}reiurado<br />
a<strong>de</strong>git vt iileret.. Is vciò iundìo fibi<br />
Mithrydatc <strong>de</strong>ambulabatin littore maris,<br />
& infima haftac parteinfcripfitarenas:<br />
Ti<strong>de</strong>s A fugeMithrydates, Is intcllcfta rc profugiti^<br />
Clmenter.<br />
inPontum,. atqutillic perpetuo regnauit.<br />
Hoc cùm non ßt Apophthegm^i, yi<strong>de</strong>tur ab dlt^<br />
quo odieBum,<br />
Antigonus amicis fiia<strong>de</strong>ntibus, vt fi Athcnas<br />
caperct,validis illanpi praefidj js communiret,<br />
ne quando <strong>de</strong>ficerct, fiimmaqi»^<br />
cura vt totius Graeciae bafim cuftodiret: rct;<br />
Se f^per in hAcfuiJßefeiitentiAyrt^^f"<br />
ret,nullum eße regnipraßdiumßrmiuf, qt*^^<br />
2 ondi<br />
ciummbeueuoieniiAm.<br />
l<strong>de</strong>m,vbi audiuit reges in ipfius exitium<br />
Infolen- conipiraiTc.infolentifiiiTic reipondit:/*»^^^ '<br />
omnes, räut Aues Jenuna Legentes, yno Upi<strong>de</strong> r'<br />
noque cUmore dìHurbAturum,<br />
2\ Clim Antigonus in arduis ac pracrupti^<br />
loci planicici iniminentibus <strong>cx</strong>crcitum ha-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^frctjPyrrhus pofitis circaNapliam caftris,<br />
Poftridic per caduceatorcm,vt in campum<br />
^^fcen<strong>de</strong>ns Martern experirctur,prouoca-<br />
^»t. Antigonus vcròrefpondit:/;ammi/«w<br />
magii ^rmorum, attàm temporum eße : Vyr- f ^<br />
riu udttemcepißetJatumHl.<br />
Adimernum yieupatere.<br />
Antigonusinterrogatus, quem cfuatae- 22<br />
^»tis ducibus pra;ñant¡ffimum iudicaret?<br />
*"clpondit: VyrrhHmfi fm(j rret. Non pro-<br />
'^üuciauit optimum, fed optimum forc, il<br />
rerum experientiam xtas adiungcrct.<br />
I<strong>de</strong>m vi<strong>de</strong>ns militem queodam, alioqui 23<br />
fttenuû & ad pericula p rom p tum, parùm<br />
corpori j quidp^llcretì<br />
'lio confeíTo morbum occultum.-iulììt mefi<br />
qua fieri poífct,adhibcrcm reme<br />
At miles iam morbo liber coopit <strong>de</strong>trcft'ïrc<br />
pugnam,minufcjj pronìptè femet ob-<br />
'Kcrc periculis. Rex admiratus intcrroga-<br />
¡jjí ilium , qtfi^nam eJJet mutatt antmi caufa f<br />
^^J^eViuerem , nmmagmperemetuebam tali<br />
: mine , cùm tua opera miln rita faña e¡i^<br />
^bartor,magis caueo ne pa-eat.<br />
Antigonu^ fenior, fopbiftacocuidam^li-<br />
^rutn <strong>de</strong> iuôitia coníiriptumporrigcnti:<br />
^«/'^»inquit, quicùmmert<strong>de</strong>of alienasrròes Belluin-<br />
«mw yexantem , tarnen apud me <strong>de</strong> iuBitia éf iafitim,<br />
ScuCt, eos, qui ditioftii ampliandx,<br />
glori«-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
A r o P H T H H'G M.<br />
glorixvc causa bcllum infcruntalicnfs ci-^<br />
uicatibus^non poilctucri iuftitixlcgcs;<br />
25 , Antigonus lcnior,cùm frequenter Bia»-'<br />
temmolcftc flagitantcmtuliIfet,.tan<strong>de</strong>i^<br />
viftus tccclio:7^i«e,inquit) Biann talenium,^^^<br />
vi. Sentiens, bcncficium non impctratuni><br />
fed improbitate extortum.<br />
2,6 Antigonus, cùm no¿le quada quofdam<br />
èmilitibus filis <strong>cx</strong>audiíTet,omnia mala iitì"<br />
jnecantcs regi, qui ipios in illud iter & in<strong>cx</strong>tricabilc<br />
luruminduxiíle^:exceínt ad cos<br />
qui maxime i.ìborant: èos cùm ignorantes<br />
á quo adiuuarentur <strong>cx</strong>pIicuiiTcì :<br />
quit, maleéate Antigono,chUu ntt'ì m has nj^<br />
furias incidi flu: fed ti bene optate, qm yox es h^<br />
yoragineeduxit, Hac vinditìa contcntus crat<br />
regis vere excelfus animus.<br />
57 i<strong>de</strong>m, cùm in paruuió quodam caftcH®<br />
Gracci obfi<strong>de</strong>rétur,ac fiducia loci conten^'<br />
nentes hoftcm,multa in <strong>de</strong>formitatc Anti-<br />
goni iocarentur>5c nüc flaturam liumilen»»<br />
nunccollifumnafum<strong>de</strong>ri<strong>de</strong>rem ; Gan<strong>de</strong>O'<br />
inquit, ^ aitquidboni fpero, quando in cafh^<br />
meis SiUnum haèea. € ùm hos d i ca ccs f<br />
domuiiTet, quod cap tis faceremos eft,<br />
dclicct, vt qui bello funt vtiics^,in cohortes<br />
<strong>de</strong>fcribantur, caeteri pracconio liibijcia^<br />
tur: negauitfcvel idfeaurumfuiiTc, m«<br />
<strong>cx</strong>pediret his dominum habere , qui fa'«<br />
/ iawlam JwbcrcHt linguai», /foi idtm arbffrof<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L.I B í R inn. 3^7<br />
^^ effe cum eo quidrefert V¿utarchiu,mft qmd<br />
fitter com m em orxtur a Seneca,<br />
I<strong>de</strong>m , qiuim acccjifCct inftrumentura ¿g<br />
praégrandib us.litcris dcfcriptum : Hrf, iiw jocart<br />
cacopofpicHx funt. lücans in vitium feibfmK<br />
^culorum : erat cnim luicus. I<strong>de</strong>m alius<br />
'^Ugno capitis liii peri culo dixiÎTet: quod<br />
vruTvcnitThcocritoChio, dc quo poftca<br />
^Kctur..<br />
Antigonu« rexvq^mn rcnunciatûeiTet, 29<br />
"1mm Alcyoncu inacic cecidiífc : dcmiÜb<br />
vultiipauiifpcjapu^ife couiuiuitj mrx era<br />
pit in banc voccm:0 Mcycnee,fc, iüs ipi^ìm<br />
fmuit rttammortecommma/h, '¡fa tr.m anda^<br />
^^^ in hofies-injilieria j neijue tua jaLntkSy neque<br />
^eorutfy monitorum -^»Ham habetis raticnem. Pu-»<br />
non clte<strong>de</strong>flendum,qui fuiiciiipapc<br />
».iibiquc calamitatcm acceillffct. J^cferti^Y<br />
ex VU.ta: chn.<br />
Idtm tonipieiens filium fuum, eos, in so<br />
^uos habebat impcrium, ferociùs traí^n-<br />
^matque.iniblcntiùs i^nigneras, inquit, ì^egnum<br />
, regnum nofirum ejje filendidam fmntu- feruuuf,<br />
? Nihil dici jjotuit cordiUiùs. Ncirn<br />
princeps non minus obftruire cogitur populo<br />
3 quàm populus principi: niílq.uòd<br />
princeps id facit cum dignitatc<br />
; alioqui reucra.<br />
mutua fcruitus<br />
ciL<br />
Iam<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
APOPHTHEGM.<br />
Iam vt cum Crucis vtcunquc paria facíamus,<br />
Al<strong>cx</strong>andro lulium Carfarcm 5 Filili ppo<br />
Auguftum , Antigono M, TulliuiU<br />
obijciemus.<br />
OCT^AVirS<br />
X V G VS T V S,<br />
j Qmim in conuiuio Rhoc:mitalccs,Thracum<br />
i <strong>cx</strong>,qai ab Antonio ad Auguftum dcfciucrat,infQlcntiùsia£larct<br />
fua erga Cac-;<br />
farcmmerita, ac fine£nc exprobrans bcH*<br />
focietatemmoieftus cflct; CaifardifliìmU'<br />
Jatàilliuspctulantià,altcri cuidamrcgi»»^<br />
Troikìo propinans -^Vrodimnem amo,proditor^<br />
grata, mn latido, Significans, his, quiprodition^<br />
pröfucrun^ , nihil dcbcii gratiacJicctcni»^<br />
officium quod prxftant pro tempore g*"^<br />
, tum eft; ipfi tamen habcntur pro mah*^^<br />
focdifragis. IHutarchtu tn .Augufii.Afofht"-<br />
^ j'eqi*entta,<br />
.2 Cùm Alexandrinipoft vrbcm vi capta«^<br />
extrema fepaflTuros exiftimaret : Auguft^«<br />
fuggéftumconfcendit, adiunaofibiAr»^<br />
CUmen- Al<strong>cx</strong>andrino, 5c dixit :fe'cimattfarcere,f^*"<br />
ttr., mum propter ippus magmtudinem ac pulchr^'<br />
dinem\ <strong>de</strong>m propter Mexandrum M^gnHWt<br />
yrbh condnorem-y pofhremo ingratiam ,/irij<br />
cL Rar«cuiufdamclcmentiacfuit, non«»'<br />
ripete ci uitatem, quae pertinacifiíímc rcoc<br />
larat : fed non minus laudis mercb^rtu^/, .<br />
ciuili-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B B R IIIL 369<br />
«»uilitas,quòd huius bcncficij gratiam non<br />
fibi vmdicauitrfed vnam prçcipuamc^j partem<br />
ipfi conccífit vrbijaltcram tribuit Alejandro<br />
,cuius memoriam fciebat apud A-<br />
I<strong>cx</strong>andrinos eflc gratiofiiïïmam 5 tertiana<br />
^ranftulit in ATÍum,cius ciuitatis ciucm, aïïiicum<br />
tanto titulo fuis commendans.<br />
Cum ad Auguftum délatum eiìct, Ero- 3<br />
tem Acoypti procuratorem cmiflTccotur- Seutrì,<br />
"'cem, in pugna Tuperantem omnes^pror-<br />
fus inuiaAm.camqj affám dcuoraíTe : iufiíít<br />
hominc , & difcvifsa c^usii'co^ifefum<br />
»»'«(o nattis affig} iwjf^i.Vita iudicans indignii,<br />
qui ob tantillam gulae voluptatcm non pepcrcilfctaui,<br />
quae pugnando diu multifqj<br />
potuiiTct eiTc voluptati : p rae tc rea, qua: Ixquodam<br />
omine Cjcfari perpetuam in<br />
profpcritatcm portendcrct. •<br />
Sicilia pro Thcodoro Arium prxfc- 4<br />
^um inftituit. Sed quum Cacfari quidam<br />
^'Dellum porrexit , in quo fcriptum cratv<br />
^«/»fii- Theodmii Tarfmßs/Urerat ; ouid uhi Lepi<strong>de</strong>,<br />
"^<strong>de</strong>tHr f Icfto CO nihil aliud fubícripfit,.<br />
ri<strong>de</strong>mr.<br />
Athenodoro Philofopho,caufationc (e- 5<br />
ncöutis flagitanti,rt fibi hccret redire do- Iraremê<br />
y^umjAuguftus conccflìt. At cùm ille Cac- étrn.<br />
dixi(lct,Valcjvolensaliquodrhilofo-<br />
Pho digno monumentum apud illum dc-<br />
Poncre,adiccit: Cxfar,quum fiicris iratus.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
57® APOPHTHEGM.<br />
nc quid dixcrisfeccmucj priufquam CrX'<br />
carum litcrarum 24. -nomina apud tc rC'<br />
ccnfutris. Cxfai autcm Philofophi d<strong>cx</strong>tc-;<br />
tam ampl<strong>cx</strong>uj; adhuc,inqwit,te i}ra:Jcnt£mibf<br />
opus efi: totum jue ettam annum aptsdfe <strong>de</strong>tinuii-'<br />
, dicens illud Graccorum prouerbium j Si'<br />
Icntij/unt tuta ßdipramia. Siue approban^<br />
Philofophi dii^um: quòd tutum eiTetiran^<br />
j>rciTie) e, ne prorunipat in verba: Hue fcO'<br />
tie«s,Phiiofophoprofuturun(fuifle,fihöi<br />
DIÉTUM no addidillèt iamabiturus. QUÍÍÍ^'<br />
quam tam falubns admonitiomagnificuni<br />
aliquod prapmium mcrebatur.<br />
6 Quumaudiflct, quòd Alexan<strong>de</strong>r natu*<br />
annos triginta duos, pofteaquam plcraAlJ<br />
mudi regfoncs peragra rat,diibitailct,quj®<br />
i-n reliquum vijL« rem pus cft et fa du rus<br />
Tarta rny^b^tur, fi Alexan<strong>de</strong>r non iudicafet matt**^'<br />
Uteri ma ^^^ ^ gubrrnare partum Imperium, f<br />
Mnmm, ^f„pUm £:imem comparale. Rc¿lc notai»»í<br />
inrxplcbilem Alexandri ¿mbitionem,<br />
nuHamal.am fundioncm rcgc dignam<br />
xiftimr.fter, quam proferre ditionisteri^'<br />
nos : ciim multo tum pulchrius, turn din?'<br />
lius iìt,regnum, quod
L I B 5 R nil. 37*<br />
it« impotcntu irruit in adolcfccntcm dc-<br />
^tum.qui cum lulia Augufti filia commcr-<br />
^»umhabuiíTctjCumquc manibus verbera- .<br />
At cum adolefcens exclamaffet j Legem<br />
^'^^fh, 6 Cafar:a<strong>de</strong>ò fampotnimit C^farem,yt<br />
reeufaret canam capere. Crimen per fc/^'^^®'''<br />
|rauc erat,tum admiíTum in C^faris filiam.<br />
XÜLVS princeps ibi dolori fuo téperaret?aut<br />
^^«sibilcgú iudiciorumqjmoras exfpc¿laí;"rattatiis<br />
princeps fibi a<strong>de</strong>ò difplicuit,vt<br />
Y^ipfo pocnas fumeretj quòdlegi,quam<br />
prodi<strong>de</strong>rat,non per omnia paruifiet.<br />
. Cum Caium,ex filia nepotem, in Arme- «<br />
•^»am mittcrct,optabatà di js i yt ilium Vem- retm-<br />
Pp ^
372 APOPHTHEGM.<br />
cocrcuit, nccaliud fupplicium ob conci'<br />
tatum tumultum <strong>cx</strong>cgit.<br />
11 Cùm populus Athcnicnfium vi<strong>de</strong>rctuf<br />
dcliquiflc quiddam, fcripilt <strong>cx</strong> vrbc Acgi-<br />
$Umau- na.: iiotpurbitror yoslatere, cjulcLvobU trufcor:<br />
ter. ntfyemmsAegina fum hybirnaturtis, Ncqj<br />
liudiJIisncqi dixit, ncqj fccit : fatis h.ibcn$<br />
illis comminatum cífc,ni dcílftercnt.<br />
12 Cùm quifpiam <strong>cx</strong> Euclidis accuiatori'<br />
bus,afFatim &ad fatictatcm viqj diccndi libcrtatcvtcs,<br />
cò tan<strong>de</strong>m prouedus cflcf,vt<br />
tale quiddam diccrct:Hacc fi tibi no vidcntur<br />
magna ,iubcvtmihi rcddàt fcptimim^<br />
Clemen- Thucydidis librum. Hisoffenfus Cafar it^ff^<br />
Hr. ilium duci. Caterùm^t audtmt illum ex Braf^f<br />
ofieris reliquumefleyadfe rmiretujpt, ac mO'<br />
<strong>de</strong>raíl' correptum dmift,<br />
- j, Pifoni,.domum à fundàmctis vfq; ad ex-<br />
^ trcmam contignationem accurate crd.n-<br />
Cemmo-
tragordiarum fcriptor intcrrogarct, quid<br />
agerct ipfuisAiax/Cacfaradmodum fcftinitcrj<br />
InfpoTigtami ¡nquit,mc«¿«ií. Alludcns<br />
•^d argumcntiim fabul2e,m quo Aiax,quum<br />
«•«rciuiirct quaedixiflct fcciflctduc pcrin-<br />
^ liiniam , gladio inciunbcns iibi ncccm<br />
^onfciuir.<br />
.'Cuidamipfi libcllum trepi<strong>de</strong> porrigcor<br />
*'>qui manum nuncproferrct , nu4icretra-<br />
^^ret. ìnquit,anputaf tedJ[femiÙLreele* Vr'mcefj<br />
Pianto ? Solent cnim pueri mrnimosnum- détu fa<br />
clcphanto porriocrcsquoi illc non fi- cilii*<br />
Ji« Ipeftatorum admiratione probofiridc<br />
corripit , vt pueri manum non Ixdat.<br />
^«leftum
374 Apophthegm,<br />
lucri causa falarium petere j fed vt tuo, ifl'<br />
' quit, iudicio vi<strong>de</strong>ar impctráíTc munus, ^<br />
ita credar non ab officio fubmotus, fed o^<br />
Itpidt ficium dcpofuiíTe.rw^inquitAugurtus,^^'^<br />
negare^ omnesfnra,dtca, teaccepijje, ego non negabo. Si nihilmouebat<br />
pctitorem > nifímetusi^u^'<br />
minix,viacommonílratacft, qua nihilo<br />
minus honori fuo confulcre poftttjqBàm<br />
il pecuniam accepiflct.<br />
Hercnnium adolefccntenijvitijs corruptum,Cacfar<br />
caftris <strong>cx</strong>cedcrciuflcratrquuin'<br />
que illc dimiffus fupplex ac plorabundui<br />
apud AuguftQhac <strong>de</strong>prccationevtcrctur;<br />
quo ore reéibo in patriam?quid dicam p^'<br />
lof«jè. tri roeo \J)k. inquit,me tibi éJpUcmffe, Qu^<br />
niamjpudcbat adolcfccntcmfatcri, quòd<br />
ipfe Carfari difplicuiflct: Cacfar permif»^'<br />
Vt fermonem inucrterct, ficculpam iu^P'<br />
fum confcrrct.<br />
19 Miles quidam, in <strong>cx</strong>peditionc faxo f^tcuflus,notabiliqi<br />
in fronte cicatrice dcfo^"<br />
watus,quoniam honcfto vulnere eratj*'<br />
^ , iìgnis,immodicc fuafadaiaAabat.Eiusi^'<br />
^Alse, foJeiitiam Auguftus Icnitcr caftigaiut-^^<br />
lai.inq ui x^caueint quando fugiens poB te ^^JfV<br />
j(eris. Subindicans, fieri poflc,vtvulnus;««<br />
quo nimium fe venditabat, noninpra^l'^'<br />
fed in fuga acccpifict. -<br />
2© Galba,corpus habcs gibbo <strong>de</strong>formeiy<br />
quo yulgò iaftatù cft ; Ingenmm Galba ^^'J<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
LI BER IIIL 57Í<br />
fl^lfiuré) quum apud Ca:íarc caufam agcns<br />
fubin<strong>de</strong>diccrct: Corrígeme Cit^lir.ri quid<br />
rnc rcprehendédum vi<strong>de</strong>ris. E^o, iacjuit,<br />
tnonere te yojjum^c'oì'ì^^erc non ¡Kiljant»<br />
Corrigitiu quod rcprelieiidítur: corri j;itur<br />
S^od ex diporto fitreAum.<br />
- Quuin pleriqu-e rei, quos Scuerus CiC 21<br />
J}u$ accufabat, abiblacrentur;cS6 is,cui C«-<br />
•ar forum exftruendum locárat,diu trahc- ^<br />
"^ctjllum. opcris exfpcaationc:<br />
^ foYummeum accusdj¡)et, loc2i-<br />
^^^cftambiguaverbo.Níi abiblui'tur quod<br />
Pcrficitur, íc abfoluitur qui à caufa bbcraopusarchitcaus,&<br />
rcumiu-<br />
^^^ abfoluit.<br />
9^im erat magno fep'alchrorum religioj 22<br />
pars agri, qux fcpukhro crat dicata,<br />
^^^profcin<strong>de</strong>baturaratro. Veftius itaqj,<br />
M^um nihil hac reliíTionc dcterritus,patris<br />
I^onumentum <strong>cx</strong>aí^aiTctj Auguílus tacetè<br />
locatus cft : Ht>c, inquiens.e/? yeripatru mo-<br />
Rurfus lufitancipiti verbo,<br />
^olimus ca qu* vencramurj«c colitur agcr<br />
««talmdfimilc. Gemina fuiíTet amphibo-<br />
. monumento dixiíTet memo-<br />
'^m,quod ab Ilio diaum arbitror. Siquidc<br />
nobis facrofanfta dicitur,<br />
riaf* J ^^ dcfunftos vcncramur:&mcmod^P<br />
\^raccorum imitationem vocamus<br />
A 4<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
23 Quum Hcrodian^ crudclitatis rumoiai^<br />
Auguftum pcruetiiíTct^ qiiód in Syria pueros<br />
omnes ,qiii bimatum non <strong>cx</strong>ceiIìÌK^^^<br />
iuíTiílet interfíci, & in his ctiam ipfius pc-<br />
Cruddi' ri (Te fillQ : 2»r
fluç homines mircnturpotiùs quàm intelhgr,nt.Q_uin<br />
ôcAgrippj-nç ncptis ingcnium<br />
^ollaudâs,hoc ^dìCCìtiSedopns ejì éire te opemnlpfic<br />
lo qtMrU.<br />
Potitus Alexandria myitis vitam dona- 25<br />
'at,inaratiam ArijPhilofophi. Softratum<br />
Jamen, promptiiììmsequi<strong>de</strong>m lingu«virìi,<br />
^^d qui Cacfaii dilpliccret, cuòci temere<br />
Acadcmicus haberi vcllet, reiecit. Atis<br />
^^alidus promilTaCiuc cana barbi coepit<br />
•Arium quocunqj iret inrcqui,vcrficulum ¿^toi-M<br />
"mminorehabens: ^<br />
" f^pientes fapientes ferHOiit , fi fiterint<br />
fapkntes. CUntt'<br />
arte coifgit Gaefarcm ignófcere. ter.<br />
^»um iam quadragefimum <strong>cx</strong>ccÌTiflet 2 ^<br />
?»mum, aacretquein Gallia,<strong>de</strong>l;uum eft ad<br />
«llum: L. Ciunam,adolercentcm nobilem,<br />
^^ Pompeij ncpotem, infidias illi ftruerc:<br />
di^um cft, vbi, quando, & quomodo aggredì<br />
vellont(<strong>de</strong>creuerantenim facrifican-<br />
J.cmintcrficcrc) di^abatur profcriptionis<br />
l^ntéiia.Scd Aujiufto interim varias xdcnvoccns,<br />
ingrcfla Liuia vxor, f^ioinqiiir,<br />
media jotém, qm ròi vfitatx remedia non<br />
f^^c^d^nt, lentant contranaifeneritate adhu^ myp^'fictfiijgnojce.<br />
Ctnna <strong>de</strong>prehenfas vita tu»<br />
^'^^e nonùotefifama tuapro<strong>de</strong>ffcpotefi. Pro-<br />
^ï^uj aiHit acccraCmnam folum ad collo-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
quiiim ; venienti alteram cathedrnm po^*<br />
iulTit^ffoc, inquit, CinnAyfnmùmxbs te peto,nj<br />
me loqtsentem mterpelies: dahtturiiht loq^nà<br />
tempufMìc commemoratis pluribus in d^<br />
nam beneficijs.quòd nrruaflctreperiumi»^<br />
cafttis hoilium, quòd patrimonium omi»^<br />
conceífiíret, quòdinluper otnàflct faccfdc^tio<br />
: rogauit, quarefutdritipfum occid*^'<br />
dumi perturbataCinntì, ficfinijtobiurg^;<br />
tioncm:A^*f
L I B i n Tllii<br />
^íitatc qucrcbatur. Ciimqi vcdìtor diccrcf-<br />
^»•'^c AÌùùs ^ fufpice- inquit,vi me f^<br />
P^lut ¡{omarìHidicM bene ailtHm,infoUrto am-^<br />
MAtHrttsjum}<br />
Habebat Aujuftusnomcnclatorcm ob- 2%<br />
"^loifcim, cùm hoc genus hominum oporinprimis<br />
valere memoria. 1$ ad forum<br />
^tutus rogar Ca:farem,numquid cò manda- .<br />
^l^omnojit. Atquihoc eft^propriumnomé-/^'*®"**<br />
^^torum munusiomnium nomina,cogno-<br />
*^'na,tutulosqj dignitatum tenere,quò hecùm<br />
opus eft fucgerant. Vn<strong>de</strong> illis etiá<br />
'tornen eft inditum, è Gracco Latinoquc<br />
^onflatun,.<br />
A^guftus, etiamnum adoleC:cns,.lepidc 30<br />
retigli Vatinium: fiqui<strong>de</strong>m is podagrac obvi<strong>de</strong>ri<br />
ftudcbat difcuflìfle vitium,ac<br />
mille paflus ambulare fe gloriabatur.<br />
^"Tjii^-oy^jj^^^j^ Caefar,í6«J altqujinto junt ltfidh<br />
Significans,illum nihilo magis h-<br />
•^rum eÌTc a podagra, fed dies effe longiofaftos.<br />
^^uite llomAno^ quodam <strong>de</strong>fun¿^o c6- 5*<br />
Pcrtum eft, i]]« tantum habuilTexrisalieduccnties<br />
numroùm <strong>cx</strong>cedcctudoj<br />
dumviuerctcclaucrat.Cùm igitur<br />
'cs ilhus auftioni fubiiccremr, vt <strong>cx</strong> pecu- ^ ^ ^<br />
crcditoribui fatis ficrct^ Auguftus iuffit<br />
fibi<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
fibicmi culcitram illuis cubicuVarcm* ^<br />
niirantibus Iioc pTXccptum .'yHabene/aeffy<br />
inquit, adjomnum nühp concilUndum illa,<br />
citra, tn qua ilU tanto - are alieno obJinSfus jo^^^'<br />
num caperepotiñt. Nam Auguftus, ob iivi^^'<br />
tes curas-, fa^pc ITKÍ.XÍmam noitis !partcnJ_<br />
duccbat inlomnem.<br />
32 Quodam die forte vcnit in ae<strong>de</strong>s;in qui'<br />
bus liabitarat Cato Vticéíis. Hic cùm Strabo,quò<br />
Caeíari aduiaretur, Catonis peruicaciamaccufaret,<br />
quòdfibi manus adferrCi<br />
quámluliú vi¿í:fl>remagnofcerc maluilTc|'<br />
Grauí' Auguñus,pta/mtem lieipub'<br />
. ' JlAtum^mutan non -vult, is ^ ciuis ^ rir b^nti^<br />
e/ÍF.'Vnico diao & Catonis memoriam tu-<br />
tatus eft,5cíibi confuluit:<strong>de</strong>terrcns,ne q"'^<br />
res nouas. Nam pt^'<br />
fcns ftatus nonis tantum dicitur, qui<br />
crat cùm haec loquerctur Auguílus : fcà ^^<br />
quoque,qui fucrattempore confpirationis<br />
in Iulium.Siquidcmhaec diaio/r//f^^»<br />
apud Latiné loqucntcs ad tria tcmpor*<br />
pcrcinet, prxtcnrui», praefens & fijturum:<br />
vt,Prxf:ntibus non erat contentusj 5c pr^'<br />
ícn.> vira qua: nuncagiturj 5c, praefens in tcpus<br />
omíttat, id cí>, in futura oportuB'"^^'<br />
Qii,rmadmodü Auguílus g a u d e b n t<br />
cis liberahbus inahos iu<strong>de</strong>rcjira infc|?'<br />
¿tos aut rcforros inrertüim Jiberiùs, p^^V^'<br />
tiffiniètuht.^ Adokfccm quidam<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L ï B B R HIT: ITV<br />
cialis Romam vcncrat , oris fìmilitudinc<br />
^m inirificc rcfci es Aug«ihim,vt in fc popoli<br />
totius ©culos conucrtcrct.Cœfarhoc.<br />
audito luiïit ad fc pcrduci,cumqj contem-<br />
P^atus,hunc in niodum percontatus cft:<br />
^^(^mth^adoUjcens/uitneAUquAnd« mater ma<br />
t illc,ac fcnticns iocumrctor-<br />
Jï^adijcicns : jkdpater metí* (kpe. Auguftus r ^<br />
'^îdcns fufgicioncm intcndcbïitin matrem '<br />
adolcfccntis, vclut ab ipfo ftupratim : at<br />
advjlcicens protiuufr cam fufpicioncmre-<br />
^^fii in niatrena Cœfaris, autin fororcm-<br />
Nam oris fimilitudo non mngis argucbat<br />
illum elfe Carfans filium,quam fratrcm aut<br />
»^^•poxem.<br />
. temporibus triumuiralibus, cùm Q£Va- 34<br />
»Lcpidus ôc Antonius rerum potircn-<br />
Auguftiisin Pollioncm fcrijpfcrat Fecciinjnos,<br />
ludibri) Cviusâ; Tum PoHio : ^t<br />
efí emmfacUc m ewnfcn<br />
prvjcnÙere. Notant Augufti ty-<br />
J^nnicam poten :iam. Ncc ea libértate of-<br />
»«^nluseft Auouftus. /<br />
5-urtius,eques Romanus.<strong>de</strong>liciis diftlucs, 35<br />
^«mapud Caelaicm caniaret,n-acrum tur-<br />
^^im fuftul.>^ ^ ciîmque tencn? in-<br />
CaElar.miíWí rs.mHterrXwm<br />
!s rcrpend'ifct : mùdmiia<strong>cx</strong>tì ille protiauem<br />
mifit per fcncftram iocum nrri-<br />
P^cns çx ambiguitatc verbi. Nam cibusè<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
con-
conuiuio dono mittituramicis,quo
LIB IR ITTI. 3^5<br />
Non <strong>cx</strong>prcíTitfummx modiim.vt<br />
jll» liberum eilet Icribere quantum vel-<br />
> quandoquidcm priorcm fummai»<br />
^^plicaiTet.<br />
Quum Cenforis munus gereret Augu- ^<br />
*J»s,eques quidam Romauus apud illum<br />
Jclatus eft, quafi facultares íuas imminuif-<br />
At illc citatus pTobauit fefe auxiflc.<br />
^^^ ci<strong>de</strong>m obieaa elljquòd legibus,contra^-rc<br />
matiimonium iubentibus, nó pa-<br />
^flct.lUc docuit fe<strong>cx</strong>vxore triùliberom<br />
^l^patré. Neciatis eratequiti dimitti.fed<br />
^*^"crcdulitateni exprobrans ad<strong>de</strong>bat:<br />
P^nhAc Caßr .n hcneßos viros mquiretis, hone- UbertM<br />
P^imandato. Satis aperte pronuncians, eos innoctn^<br />
Jjon fuiiTe viros bonos, quimanifcftòfai- üa:.<br />
« ad ipfum <strong>de</strong>tuliíTcnf.obiter Òc ipfum cri-<br />
^linans,qui vices fuas mandaret fycopbantis.Et<br />
haue libv^rtatcm innocenti condona-<br />
ÜU Caefar.<br />
In viii^ quadam inquietas noöeisagc- 3F<br />
^at,interruRipente iomnosipfius noÄu®<br />
^antu.Miles aucupij peritus curauit apprcl^cn<strong>de</strong>ndam<br />
no^uam, ipeqj iiìgcntis prx-<br />
"^Mad Auguilum pcrtulit : laudato ìmfera- lefritoi<br />
^''-^^Uenummum dart luffit. lUcawfttsell di- frincìfk<br />
^crc jmalo Yiuat,aucmquedimifit. quis<br />
banc contumaciam impune<br />
Vctcranus quidam, quum vocatus in iu$<br />
peri'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
BÎ4' A> o p H THE G M.<br />
peiiclitarctur, adijt in publico Cxùrcrt}»<br />
rogani vt fibi vclict adcHc: Cceiar c comi'<br />
• tatù fuo fcleftum illico dò dit, cit]uc litigi'<br />
torcm c@mmcndauit.Hic miles vociferanti<br />
Xi non ego Cicfirpericlitante teXSîiACO bello ^^<br />
Ciinum quxjiui 5 fed pro te ip Ju pt^gnxw Jimtdp<br />
Gratitu <strong>de</strong>texitci<strong>cx</strong>triies. Erubuit Ca:iàr,atque ipÇ<br />
do prin- dcfccndit inaduocarioncm : vcritus,nc n^<br />
ctpij. modo iùpcrbus } vcràm ctiam ingratu5<br />
vidèrctur.<br />
41 Dclcctatus inter cœna fuerat iy-mph^'<br />
ûiacisTurcnij Flacci niangonis, eoscji<br />
mento donarati cùm alios auditos folcr^^<br />
largirei donare numriiis. Eofdcm ciìm P^<br />
ilea CcEÍar inter cocnam rcquirerct,Tur^''<br />
nius /ìc excufniit ; XdmolaSymqiìhJ''*^^'^^"<br />
probrans illi frumentarium munui.Et<br />
impune tulit, quoddixcratnon<br />
mango<br />
42 Cum fublimis <strong>cx</strong> Adiaca vigoria rcuerterctur,<br />
occurrit inter gratulantes quidi»'^,<br />
coruuin tenes, doduni hace verba fonai<br />
Lemtas. ^i*^Ca:faryifror. Hac iiihitatione d<strong>de</strong>*^-'»^^^<br />
Auguftus 5 iiuem fex millibus nummu"^^'<br />
mit. Soc us.opificis^ad quem nihil ex ci»<br />
beralitate peruencrat,indicauit<br />
<strong>de</strong>m & alium habere coruum,quem Vt ^^<br />
ferrc cogcretur rogauit : alj^tii? verba<br />
w.Auguftus nihil exafpcratustantunî»^y<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ßtjVt munus cum <strong>de</strong>latore partiretur.<br />
Saluta tus íímiliter à pfittaco > 6c hunc 43<br />
A p o p h t h e g m .<br />
iiarios protulit, Caclàriquc obtulir hisvcf-<br />
bìs'.è MmrJlt Tvx^ ' r i l u - a X k t / j<br />
VKÍcff Id cft : non iuxtafirttinatn tuai^t<br />
^ugufíeifi pltps ha bertm, plus (Ureni. S c q u u tO<br />
©mnium riíu, diípcnfatorcm CatTar vocaiiit,6t<br />
fcftcrtiúm ccntumniillia Grarciil«<br />
numerari iuíTit. Bene ceílit Gracuio pala***<br />
<strong>cx</strong>probrata Principi parCmonia.<br />
45 iulia , Augufti hlra,cùm patreni fnluta'<br />
jetj-fenferat illius oculos Jicentiorc<br />
©ffcnfos, licct íllcdiííímulaict: iraqucpoftero<br />
die mutato culru patrtm cóplexa cu*<br />
Turn C^iàr,qui pridie dolorem fuum coJi"<br />
tinueratigaudium contineie non potuif-<br />
S^lert^r, ^^ q^nto »z^^w^inquiti tfle cultu* duet<br />
fii filiamíTi\m ilUil^miruM hcdic mepatrù ornari<br />
oculis'.heri riti,<br />
46 In ípeiaculo "ladiatorum converterant<br />
in fe populi ocuToü Livia 5c luha, comif^:<br />
tus diílimilitudinc : L i v i a m c i n ^ c b n i n v'fi<br />
graves > iuliam juvenes luxurioÍi<br />
bantur. Patei lu-liam admonuit fcripfo :<br />
d e 1 c t, q u a n t u ni i n t e r d u a 5 p r i n c i p c s Tee m » '<br />
€ouifíHs ñas ¡ntereífeUlla 1 efciipíit : Et htmecMnjf^'<br />
argnit „es fiint. Hoc tommodè interpretan<br />
niorrsdo dè.- MKommodè, ptocaciter di^um vid«'<br />
tfíin^, riputfft. V<br />
47 E.i<strong>de</strong>iv» n ature Anos habcrr coepcrí»^'<br />
Siibiti'.s autcm Cxhns »nteiuentu^ opprcílit<br />
trices, filix canoi fubk^^cn-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L i b e r IIIL<br />
^«».dcprchcnfis fupcr vcftcs carum pilis^.<br />
S^'Oi cuulfcraut.Id diifimulAuit Au^ullus,<br />
^iil'is fermunibus <strong>cx</strong>trado tempore taa-<br />
Qt'm induxitoctatis mcntionem. Hacoccar<br />
«one rogauit filiam: yirumfoft tUtqmt an^ Calunm<br />
^^^ (^na efe maUehan caLtuii Qi^ut«que ilia aecerJitA<br />
icfpond/flct: EgOy pater 5 cana e£ 'e mallemXur<br />
inquit, iHoetecaínam ante temposfit^<br />
^^ facere: Lcpi do commento coarguit il^<br />
«m mcndacij.<br />
Cuidam graui amic©^, fua<strong>de</strong>nti,vt fead -<br />
^^mplum paterna; frugalitatis compoprocacitcr<br />
lulia, lUe, inquit. oÁ-<br />
^^ijcitur fe C£j'aremefei egpmemini^, me Ca,ja.<br />
^^ ^JF^ fiUatn,<br />
AuguiVuj duobus pantomimi» inter fc 45^<br />
^onimiíIÍB, vt alternis gcftibus certarent,<br />
^^tcrum. i\mtfaltatorem, altcrum interpeUa-<br />
'^/•^'»'^quòd illeiram®dicè gefticulareturj<br />
J'tcr non gcfticulari, fed fakantc interpela<br />
vi<strong>de</strong>retur,.<br />
. ^^raconenfibuí, pro latto oftento nun-<br />
J^antibus, quòd in eius ara palma cíTct cna<br />
?• ^paret^ inquit> quàm jreqtnnter accenda- AduléC'<br />
lll^Ciuod iUi dljs tribuí volebát, illc tribuit f^^<br />
^
APOPHTHIOM.<br />
TtßiuA ccrctíociim, vt dicerct: Imperator^torqif^^^<br />
ntgAfio, dona. M¿Uo te, inc\\iìtyCtHkà donare. FcftiLiit^^<br />
fubmouit poftulatoris impu<strong>de</strong>ntiai«,<br />
nunquam in bello fiiifíct, eoque magi^<br />
conueniebat corona ciuica.quae ex queruli<br />
ilignisqj froftdibus fieri cóliieiiit; quem»»^<br />
modum triumphal is <strong>cx</strong> auro. Quanq"'^ ^<br />
caftrcnfis,5c muralis, óc naualis,ex auro ñc"<br />
TÍ íblelsat. C^i <strong>de</strong> rc vi<strong>de</strong> A.Gellium Íib- 5»<br />
cap. 6. Ciuicam autcm Auguftus,vt honorific<br />
enti orcm,p eri ocum obtuht.Nam Suf<br />
tonius refcrt, eum interzona militaría au'<br />
quato faciliùsphalcras .& torques,& q"'^<br />
quid ayroaracntocíue conftaret,darerol^<br />
tú j quàm vallares ac murales coronas,q^<br />
honore praccellcrent. Hoc nifi fcias, fi^'S^<br />
Augufti iocus.Tanae^fi dcmatcria coronarum<br />
variant Gelhu5 & Suetonius- . ^<br />
52 C^um vrbcni Romam muítismodis<br />
ornaflctöc communifler^atqi etiam in P^<br />
ftcrum quod qui<strong>de</strong>m in ipío fuit ^^^^^<br />
, rcddidiífetinon fine caufaglorians dic^<br />
Trmcipts íblfbat: i
LIBER IIII. 3Ì9<br />
qmd petis, quàm qt4od Moi'tiantPf d<br />
, Lex crat.vt qui patrcm occidilFctjCullco 5+<br />
infucrctur : ncc hacc poena fumcbatur^ nifi<br />
confcflb.Ab huius oocn^ atrocitatc Cjfar<br />
vt libcrarct manifcfti parricidij rcum,(ic<br />
intcrrogauit: Ceri^dfrm tuumnon ocodiftn Clemtn'<br />
anfarn porrigcs mfi^iandi.Tanta erat prin-<br />
^»pisin indicando lenitas,<br />
I^icete fi^lebat , mhU minus in fer/e&um<br />
•^c«» connemre, ^mfeftinmonem AC temen- YJ<br />
^i«»t.;crcbro4uc illud iaftabat : rir^^t<br />
lia^^ re fatis didum eft nobis in Chi-<br />
. ^'uiae vxori, pro quodam Gallo petenti ^<br />
^\^»tatcm,iicgauitjimmunitatcm obtulif Digni^<br />
Qicens^ fe facUiUs pafurum fijeo fm <strong>de</strong>trahty fas ytle^<br />
^^am honorem cmtAtis I{omAn^ yulgari. Ni- fcttjin<br />
Reipub.dignitatcm anteicrens pri- piurei<br />
commodo. éfufa.<br />
. Quum pro conclone multos vidcret pul 57<br />
latos(fiue,vt Icgcndum arbirror, palliatos)<br />
indjgaabundusj Enyinc^iiiryPyomAnosrerudO' Culm»<br />
ygeneemji togatam. Adcò ftudcbatprircuocarc<br />
mores,vt habitum quoq; vei^mq;<br />
dolucritimmutatum.<br />
i^opulo, <strong>de</strong> inopia vini caritateq; que- 5!<br />
genero fuo^AgrippaferduBisplu^lh^<br />
^^oHs Aquisfatisprouifum^ne fitirent homines, taf'<br />
B 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
' A 1» o P H THE 6 M.<br />
Fuit autcm Agrippx vi;>ilantiíTimum fl^ü;<br />
dium , vndiqj proipiciciidi vrbi <strong>de</strong> aquarú<br />
copia. Auguííus autcm icnerè populum ad<br />
aquas a vino reuocaüir.<br />
S9 Timagencs, hiftorianmifcriptor,<br />
petuiantcr is Cxí^ircm, multa invxorem,<br />
mulM in totam illus domum dixcrat. Cíc-<br />
Tat illum admonuit, vtmodcrariùs lingua<br />
vtcretur. Cum perfeucraretmalc Joqui^nihil<br />
aliud,quàm domo faa Uli intcrdrxit.TíiTìagcncs<br />
autcm libros,quos-Tcripfcratja^<br />
•Caefaris cotincntcs, rccitauit,5c combufliQ<br />
in odium C^ßris,quail rerum ab illo geil^<br />
ilarum memoriam abolere cupiens.Hu"^<br />
tarnen pala & pertinacitcr inimicitias <strong>cx</strong>ct'<br />
centem cum Caefarc, nemo ciuium Roma-<br />
«oru ab aedibus fuísocduíít.-fndom^?<br />
lionis Afínij confcnuit.Nunquä tarnen All-<br />
guftus cumhofpitc inimici fui <strong>cx</strong>poft^?'<br />
Lenifof vitjniiìquòd quodam tempore iJli<br />
• ^Mfta7ffi(fHe, i d ( beßtamßue ripera. M^*<br />
Pollionem parante <strong>cx</strong>cufarcfc, intcrpcHavit,diccns<br />
: frueremt VoUiojrurre.At cü ^^^^<br />
lio nondum fecurus diccrct : Si^nbes O^if^^<br />
quit Augufl-us, tnefafluYMnpHtas.qt^'^'^^/^^'<br />
dcgcnm in gradami Fuerat enim antcaTiinageni<br />
iratus Pollio:ncc alia habebat<br />
di caufam.nifi quòd illi C«íar irafci cceP^'<br />
rat.Vtriufqj maleuolentiä boni<br />
prncrpis <strong>de</strong>mentia. Cocna-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
•L I B È R nil.<br />
t^ocnabat Augiiftus apud Atcdium due 6«<br />
Medium PolIionem:tVcgcrat quidam è fer-<br />
^'.'lis vas crj^ftAllinu:iliico iuíTus eft ab Atc-<br />
' rapi, & murarnis obi^i. Pucr ad Caefa-<br />
"spe<strong>de</strong>s confugit , aliud petiturus,<br />
vt alitcrpcrirct.Caefarmotus noui-<br />
JJtc crudclitatis, & pwcrum dimittt, 5c ctyftillina<br />
omnia antefc frangi luifitiSchis pro<br />
P^^CTo compleri pifcinam." Amicum autcm<br />
grauiter incrcpauit / E conmaio j inquicns, S^ukid,<br />
homines imperas,
#4 Iiilias filiam acncptcmrclegârat:poftii<br />
ctiam Agrippam piiusaàoptatum,pòft ob<br />
Íordiduííi ac fcrox ingcnium abdicatum»<br />
Ad omncm horum mcntioncm folcbat cX'<br />
damareVCIÍU Homérico:<br />
ft^iff^ íiyofír ¡iTtei^K^iUr<br />
I<strong>de</strong>it:<br />
0 -vmam cctUbs vm/fem^orèus^; pe/tjfem\<br />
iXbm Ncc aliter iilos appeliabat,^i#/i irtsvomtcaSf<br />
malh feu tria, cay cromata fua.Siiormyì cnim mort®<br />
leuiìis fcrebat,quàm <strong>de</strong><strong>de</strong>cora.Quin & t^ftamcnto<br />
cauit, nc,fi quidaccidiÎTctluli^<br />
95<br />
filiar & nc|)ti, fepulchro fuo infcrrcntur. ,<br />
Indigne ferebar, alicjuid dc fe compoJ'''<br />
nifi ferió,& à piaftantiflimisradmoncba^'<br />
Jdo<strong>de</strong>ßta que prartorcsi ne foierentur^mmen juum coi^^^<br />
nmtm, mijjtombus'niimerhm aut h'ßrioni*m objcUfi^^;<br />
kac quidcm irt parte Alexandrum mag«®<br />
rcfercns.Dccct,vbiq5priûcipisautoritatcfl®<br />
iàrtam tcitam prxfiare.<br />
46 Infulam quandam Caprcis vicinanti<br />
9òurn» quam « comiutu Cçfaris ieccdcrc foUba*;<br />
qui cuperent ocinriífoJitus eñ<br />
appellare.ÄST/Äp-ZÄ cnim foxiat,negocioru*"<br />
vacuitatcm.<br />
Quum fentirct immiacrc mortcwy^,<br />
m i iFos ami c o ? p cr c on ta ba t u rrr c^w«/ ipfi^<br />
<strong>de</strong>rethrmtmum rit^efat como<strong>de</strong> tranfeg^ß^-^^<br />
tiens <strong>de</strong> fabula vitx perafta: ôc adiccit^ '<br />
mcn pcraûis comœdijs acciai folitum-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I 1 Í R HIT. 30?<br />
^^JTI tlfOTÍ//i/f^^a»Tifií¿4'f/V/4iTá XA/Ä ¿TV-<br />
C, 1 y t J V S CjlE S^K:<br />
Tlmarchtis in ^pophthev.Cafaris,<br />
. C.lulius Coefar, cùm Syllam íugcrctc-1<br />
^»amnum adoJcfccnsJnciditin piratas Cili-<br />
: ac primùmjvbi pro rcdcmptionc fumn^am.quam<br />
ab co pctcrct, pronunciaífcnt;<br />
^^^ptpntdones^telHt ignaros, fsem cepifent,fe^ Indfiltt<br />
dujrlnm daturumpoUicnm eft. Dcindc cú<br />
^flcruarctur,donee adfcrrctur pccunia^ imf^atiit<br />
illis yt filerent, nec [ibi dormienn obfin-<br />
P^t.Eij<strong>de</strong>m or anones^ carmina qua fcriberecitare<br />
joLebav. qu^ cùm illpnon fatis proba-<br />
*'^t,ßupidos ac barbaro r appeìlabat^cumque ri^<br />
J^imiabatur,fe illos aSiurum m crucem : q u o d<br />
Pctfccit.Apportatis cnim pccunijs,quas<br />
P^fatae pro rcdcmptionc pa£ti fucrant di#<br />
"^iíTus; contraéis <strong>cx</strong> Afia viris ac nauibus,<br />
comprchcndit coidcm praedoncs ,ac fuf-<br />
J>cdit:fed priiis iugulatos,ncfcucritas caf^i'ct<br />
<strong>de</strong>mentia. Anno hic ftatim agnofcis<br />
^í^dolcmAl<strong>cx</strong>andrí magni,cui nihil mediofatis<br />
cfle poflct?<br />
Quum Romac maximiPontificis digni-2<br />
tatcmambiret, competitore C^i. Catuio,<br />
P/imac apud Romanos dignitatis ac potcu /w.<br />
J»«viro: matti ipfum adìbres <strong>de</strong>duccnti,<br />
oo^e,inquit,« mater^am Tonttficem maximum<br />
B 5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
594 Ap OT» H T Hl G M."^<br />
h^ibtbkfilium 5 aut exulem. Excclfa indoî
Caifarcm potuiilc pati priorcm,ncc<br />
^ onipeiurn potuiiTc fcrrc parcin.<br />
^Actnorjt, qr4(e quonUtuferkulo obnoxia funt 6<br />
^^lagna . geremia c/7¿-(iiccbat : at<strong>de</strong>hisnon XudM^<br />
j (juZdÀd hxcferßctendaplurimu eia.<br />
h^btat fnnmenti ce/críí^^f. Ex penilo vetó pcri-<br />
^•íh'rcuocathomincmab audacia.<br />
f^um ex Gailiaprouincia aduerfus P6- 7<br />
P«»um tcn<strong>de</strong>ret,Rubicone amnc tranfmif-<br />
Jo. dixit : OinnùuSUftalea. Significans , fc<br />
fumma rermn velie pcric!itati. Is cnim<br />
"üuius Galliam ab Italia dirimit.<br />
.^um .Pompeius rclifta Romi perfu- S<br />
?'UctacI mare.Metcflttsarrario pracfe£tus,<br />
^a^arivolenti illincpecunia«tollere,ob-<br />
«UitScatrariumoiaufìt. AtCacfar illi morminatus<br />
cft. Eavo.'fcùm Metcliured-<br />
¿'^'ff'-tattonitum: hoc, inquit, 6 adoießcns, tentmnu<br />
^Siuntthi dijficiliHsfuit,quàmfaSh*. Scnticns,<br />
Vel nutii poffe quem vellet occidcre, cu<br />
«c^Um duceret armaras cohortes.<br />
t)yrrachij<strong>cx</strong>fpc£Vabat,vtilluccBrundu- 9<br />
milites mrtterctur: id quum tardiììs ficdam<br />
omnibus confccnsa fcnph^ exitentauittranfmittere<br />
pelagusrciim na-<br />
'ö'umvndis obrueretur,subcrnatoriiam<br />
"•Ji'Tium <strong>de</strong>fpon<strong>de</strong>nti,quis etìct apcruit, jinimt44<br />
^'^cns: Confi<strong>de</strong>fonimie , fiiasque te Cx)M-em imptrttT<br />
^^ere. Tanta etat animi prxftantia, qviafi rìtus^<br />
fortu-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
fortunam ac dcos in manu haberct. Ac tuiti<br />
quidcm tcmpcftatc ingraucfccntc vetitus<br />
cft quod inftituerat pcragcrc. Milites autc<br />
vbi rcfciucrc faftum, concurfum fecerunt<br />
ad Caefarem, graniter que ferebant, fi alias<br />
expcé^arct copias, velut ipfis diffifiis.<br />
10 Cactcriim commifsa pugna Pompcia^<br />
. vicit: fed viftoriam non cft perfequutus,<br />
. verum fcfifrcccpit ad exercitum.TumC^-<br />
^ttyf' hrßo<strong>de</strong>, inc^uMypmeshoBes eratyiBoria. ; ^<br />
Borla, nonhabmtdHcem,qHÍyiSÍorid fciatyih Alh*'<br />
<strong>de</strong>ns forte ad illud Magarbalisad Annibalem<br />
: Vincerefcìs, AnnibaL j yiSiond yti nefc'^'<br />
11 Qj^imPompeius inftrufta acicm apü^<br />
Pharlhlum inibi confiftcre, & hoftem op",<br />
periti iuftjflct : Caefar dixit illum erraffe, ^^^<br />
Mora "^i^y impemm, ac diuinum afflatum ammorbi aä<br />
noMa. incurßonem paratorummorà relaxaßet. A^C®<br />
Cacfari non modo certamen erat cü Pomi)cio<br />
dc fortuna belli, verum etiam <strong>de</strong> belando<br />
peritia.<br />
QuiimPharnacem primo congreíTuVi'<br />
Celeritas ciflct,amicis fcripfit : rem,yidi,yici. Sümai«<br />
ioficienr- rei geftae celeritatem indicans.<br />
di'. 13 Pofteaquam milites, qui Scipioac*^*®<br />
Africa fcquebátur,f.tgiflcnt,& Cato vi^Hj<br />
fibi ncccm Vtica còSiìffct-.Inui<strong>de</strong>o, inq«!^<br />
émor. Cacfar,o Cato,tibi mortem iíiam,quando tu mihi<br />
filutemtuaminuiéfíi. Cacfar <strong>cx</strong>iftimabat,<br />
fibi fumma: glori» futurum, fi vir tantu^»<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
cum bello vidus eflct, ipfi vitam <strong>de</strong>beref<br />
At Cato maluit honeihim mortem , quàm<br />
®PprcGa publica libertare cuiquam lerui-<br />
'"c. Proin<strong>de</strong> mortis illius gloriam Cciar insi<strong>de</strong><br />
bat Catoni 5 quòd i«^Caelàri feruati Ca<br />
tonis laü<strong>de</strong>minuidiflct. '<br />
Nonnulli, quoniam fufpcÄos habcbant 14<br />
Antonium ac Dolabellam,moncbant,vt ab<br />
illis Tibi caueret. Atillc,»o»i//o/jinquit.7we- ^craß.<br />
ruè^itndos & tiùefoSyfèdgracUesdiàs ac pai- ß^ y^^niii<br />
Í'^^joílenlo Bruto & CalTìo, Nee fcfellit<br />
illum lufpicio : ab iilis enim occilus cft.<br />
Quum inter cocnandumortus cflit fer- *5<br />
**^o,quod genus mortis eflct optimum?in-<br />
^^»ndianter refpondit^ Et quod<br />
Optimum iudicauit,ipfi contigit. HaÙenuf<br />
^^Vlutavchì ^pophih. ¡{eliqua apud eundcm in<br />
^^faris yita.Suitoniumy^ alios,<br />
. In praelio quodam , Marti« Icgionisag.liicrum<br />
iam ad fugam conucrfum, faucib^<br />
^pptchenfum in contrariam retraxit parte,<br />
5lexiraquc ad hoftcm porrefta j Q¿^rfum^<br />
'*^quit, tuabis f Ilhc funty cum quibus árnica-<br />
Ac manibus qui<strong>de</strong>m vnum mihtem<br />
corr<strong>cx</strong>it-, voce tam acri legionum omnium<br />
^rcpidationc
téiber'hà Syro, Publius enim condicione feí^<br />
vus, nationc Syriis erat. Longe à tergo rC'<br />
linqLiitur,;]ü¡ finente indice lüperaiur.<br />
Ig Caslar, quum Romx vi<strong>de</strong>ret peregrino«<br />
q^ofilani locnpUtes, canum ac íimiarum<br />
catulo? in premio circumfcrentes, eu"?qt»<<br />
tihcri habere in dcHcij^, percontatus eft : ni*ìn<br />
pro(f' prtd !.Ujs füttmiia: pXrcrmt ¡iberos f Tenticn$»<br />
is^ijs. n'jlloö catulos cíFc iucandiores ¿nfantibiii»<br />
^jertVUitXYchus incita. Tenciis : i<br />
indicataci»US Cafaris hoc dtcfu^nßt iju/picor ejf<br />
^ugnfil.<br />
19 quii nTiilires fuos vi<strong>de</strong>ret exfpedationc<br />
hoftjum perterrifos, pro concione<br />
.Audacia Scitote,p.xuci¡jimis his dieb. regem adf 'uturU cunt<br />
ex peri' \q. Leg:onib^\equu 30. Leuis arwaturte jooooo*<br />
(ule, elephantis 300. Vroindt dcßnat quidam quarVf^<br />
•vltr. -^aut opinar;-mihtq^ qui comp ertumhabeO^<br />
cred;mt\aut qm<strong>de</strong>m vetu/IiJJima naut impoßio^*<br />
quccunq^ vent^ ,in qu^Jcunj-^ térrasiubebo a^"<br />
bi, Noua ratio ten orcm excuticndi,noni»^<br />
ficiando minuen. óuc j fed amphfican
L i b e r HIT.<br />
hue allu<strong>de</strong>s dixit,illú nefciíTe literas<br />
Q;uum triumpbans lubfellia tribunitia zv<br />
P^ííteiiret, Pontius Aquila non aílurr<strong>cx</strong>it.<br />
^'líus onmiii rid a<strong>de</strong>ò indigné tulit, vtpro-<br />
^íí^Uiárit : ¡{epeíe ergo,^qifUay à me Ú^emp. tri- fíonet^^<br />
nec <strong>de</strong>in<strong>de</strong> per continuos aliquot<br />
cuiquam quicquam pollicirus fft, nifi<br />
hac exceptionc:/í^mc«per Tenmm<br />
¿kueriu<br />
P«>pulo, peradulationcm regemipfiim le<br />
fiutanti jr^/jr,inquit ,/«w,»o«rex. Maluit Mo<strong>de</strong>ße,.<br />
priuatum nomcn, quàm rcgium inuidix<br />
^bi-ioxium.<br />
Qjjidam è turba ílatuas Cxfaris corona 23<br />
lauream inipoíucrat, candida fnfcia<br />
gaiain ; at i àm tribuni <strong>de</strong>tracta fafcia ho-<br />
'^^ncmiiivinculadyci iwñiícvit'yCafitrgra- Caufiü^<br />
"^^^^mcnpjoseos pbtesfatepriuizmt ^ idjue, ne<br />
^^^nmn (tffi:R,tre riänsf Hr.cattjatuí efi per hilos<br />
ncujÁ^di glonamfmßea<strong>de</strong>mptam,<br />
OilpniaiiTGefar mukös exteros in fi:na. 24.<br />
^^níialk-gcrat, libclkis propofitai« cft: Bofaci<br />
Uhi ^ß
Brntus^qmch reges eiecihcofitl primusfaEliiS tfi'<br />
Uic^qma, c'ofidcs eiecii, rexpoßremusfaBuf efi'<br />
26 C^um vndicij vidcrcntiir immincrc iniîdiiT<br />
atqucaamonereturvt fibi caucrct,<br />
rcfpoadit; Sauus ,fubirefemelyqunm fentper<br />
4aue\'e, SigrtificaMs^eum non viucrc, qui vivit<br />
in perpetuo mortis mctu.<br />
27 C. Caefar poft attritos Tigurinos ad vf'<br />
bcm quandam fi^ciorum proficifi:en$,cùm<br />
audiffctHcluetiosin itinere oecurrcre,«^<br />
locum qucndam munitum fe recepir. It'*<br />
congregatis copijs, inftruélaq; acie, cqui»^<br />
Animo- ilÌHis,cui folcbat infi<strong>de</strong>re,addiiâ:' eft :<br />
gg^ inqui t riBonam rtar tnPerfequendis ho^<br />
flibits : pe<strong>de</strong>s agarcflus eft Hcluetios.<br />
28 Cicfarc i.im palam multa vi practerqj<br />
gesagente,Confidius,admodri natu gra^'<br />
dis, libere dixit : i<strong>de</strong>o non tonuenireJenxtorc^^<br />
quodlUttUArmAUmerent. Huic quum<br />
dixiflct; Quin tghur tu co<strong>de</strong>m metu te dornt' co-<br />
SeneBtis i^^e-rf^e,inquit QonÇiàixxsJ.'neBusmtrep^'<br />
éimtofii. dumßcit. Cùm enim-vit^e pauxiUum ¡itp'^ß^*<br />
non eB cur mxgnopere firn foUicttm,<br />
29 C. Caefar Pomponio militi, vulnus oftc^<br />
tanti, orcexceptum in feditionc Sulgi"*'<br />
na, quod fc paiTum pro Caefarc pu|nâtcifl<br />
^dse, gloriabatur : vnquam fugtens rfjP^^I^*<br />
mquit. Tale quiddam Macrobius aÌlcribit<br />
Augufto Carfari, Quintilianus C. Caefari.^<br />
30 Wcm,cùm tcftis^ <strong>cx</strong>aggeraadam ^^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^am dlcetct, femina fua à reo ferro petita.<br />
^i<strong>de</strong>nimfjtceret,inqwx,cUm tugäUdtn ^ Lo- SéUsè.<br />
i^riorabat,curiliam par-<br />
^cm potiííimü vulnerare voluiíTet : fed hoc<br />
^^flìmulato iocari maluit. Galea & lorica<br />
^^niategitprxter femina.<br />
I<strong>de</strong>m Metello, obilftenti nc pecunias ab 3i<br />
Erario tollerct,ac Icgcsidfìcri vetantes jp.<br />
ferenti; l>loM f<strong>de</strong>m ^.ìnqvLÌt^aìTHorumaclegiim ^^^<br />
^^^pus efl. Qmdfi hac pati mm potes,ntmc qui- ^efiimt<br />
^^^ hinc aùfce<strong>de</strong> ^ acptHeaquàmperaSiispf<strong>de</strong>^<br />
^^btis arma <strong>de</strong>popéerimus, tuncjtyi<strong>de</strong>ùttur , &<br />
pl^^ispatronumage.<br />
I<strong>de</strong>m diccrc Ìolitus tii,ßi i<strong>de</strong>m eße confi. 32<br />
adnerfiis ho/fem^qnodplerijq,, medtcis con- fame<br />
^^ >noròos corp orU 5 fame potiùs quàm ferro pi- yincere.<br />
P^ané, Nam medici, non,niii tentatis omfedioncm<br />
<strong>de</strong>fcendunt. Hic mos<br />
^ hodic manet apud lulos, àducrfus om-<br />
^^ morbi genus indicunt inediam. Huie ficft,<br />
qcF diccrc folebat Domitius Corho/iem<br />
dolabra^ id eft, fenfìm, eße yin-<br />
Securis ftatim incidit,dolabrapaii-<br />
*^^;mi<strong>de</strong>m cfticit.<br />
Carfari magna inuidiam,quòd 33<br />
M|»'dan\ ex his,quos Romcim miferat, ftans<br />
"Icnatu.fìmul atquc cognouit, Cxfari fe-<br />
^ium non dare prorogationcmjmanu ca-<br />
^«»pub.minitans. iure.<br />
C<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Svila pr^turam adcptiis comminatuj cH:<br />
€3Brari,rc fua in ilium potcftate víurum-Z^^-<br />
Toteßas re, inquit Carfar ri <strong>de</strong>ns, tuam potefíatemap^<br />
empia, fellas, quam tuo Are mercatus w ; notans Syllam,<br />
quòd eummagiftratum largitionibu$<br />
iibi paiáíTet.<br />
35 M.Tullius,lib.<strong>de</strong>Offic¡iS3.rcribit: C«faré<br />
hos verfus ex Euripidis PhocniíTís lem-<br />
^ perhabuiíTein ore:<br />
Imperiu ¿iy^^yi xfv, -rv^Mviìi^ mó*<br />
ftejat fie ^xTura/t^ à/uM/if r ciKhot A' imfevx/^ioi«'*<br />
tatu.tu' Hos ipfe vertit hoc pado :<br />
^^ T^amfi riolandum efi lUs ;regnandi gratia<br />
VioLandum e fi : aLv,s rebus pieiatem colas.<br />
3
ÄCc magiftratus cflct, ncc fcnatorj magnii<br />
^^men <strong>cx</strong> Italia contraxit <strong>cx</strong>crcitum. Hunc<br />
JlUiiSyllaadfc ucnirciufliflct:2^w*%j^o indoles<br />
^ inquit, nec inarHcntas ImpeAtton copias ex- excelfa.<br />
^^eùo.ì^cc priùs ad ilium vcnit,quà:n mul-<br />
J'sconflidibus hoftium duces (upcraflct.<br />
^^tn tu egregi") principis, 5c ad res magnas<br />
'lati fpccimcn <strong>de</strong>dit. Noluit adducete nufed<br />
militem virtute fpcdatum.<br />
I-^mvcrò creatusimpérator, quQàSylla 2<br />
^'flus eflet in Siciliam, non ftrenuum mo-<br />
Verum ctiam iuftum duceni agerc eoe-<br />
Càm cnim audiflet, mil ires w profc-<br />
^^ouibus ab itinere dcfleäcntes,vim face-<br />
^^ 3c ra pere : temere pal antes ac circHmcmfi- ^iHtes<br />
fuppUcto äff cat : quos veré pramißßet PphorügUdl'sannuiifignum<br />
imfreßit, ne quem<br />
^^"'^'íU<strong>de</strong>rent.<br />
Mamertinos,quòd hoftium partibus ad- j<br />
^^fiflent, vniuerfos interficerc ftatuerat.<br />
"^^.Sthenius, cius ciuitatis princeps Pom-<br />
P^'ium adijt his verbis : T^n aqimm faf^is,<br />
> qmpropter vnum noximi muitos inno- patrtfi.<br />
'öj ucci<strong>de</strong>re pares. Xtqm ego ipfe fum tU e^^ui ¿r» ^<br />
'^^^^^perf?4a(7\ qm patì tam jua: ipßtis vita ahtectmtatem<br />
¿f^ Sthenium libera»<br />
Ift Süictiio habcs <strong>cx</strong>cmplü, que anim*<br />
C 2<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
crgaRcmpublicâ oporteat gcrcre princí-*<br />
pem,ri periculumincidat:inPompcio piacabjlitatis<br />
documêtum, qui pietari maluc^<br />
rit habere kon©rem,quam indulgere irx.<br />
4 Q^im in Libyam aduerfus Donnitium<br />
tranii{rct,eumq> ingenti praclio fuperâiTct^<br />
militibus ipfum Imperatoris titulo confaìion9s<br />
1 man tib us, negdntt Jé eut» honorem admiffurHr<br />
frome- ^tiádhoíímm yallumJiaretereSium. HocaUntosÌH'<br />
dito milites, îicèt ingens obftaret pluuia,<br />
iroj^etu fafto hoftium caftra adotti expugnarunt.<br />
Recufauit honorem, nondumftôisemeritum.<br />
5 Ab ea vigoria reuerfura Sylfa cum alif^<br />
honoribus excepit, tum Magni cognonî^**<br />
ipfe primus illi <strong>de</strong>twht. At cùm Pompciu^<br />
his non contemns vellettriumphum ag^'<br />
re, non paftíis eft Sylla : ao quod nondunff<br />
eflct ordini« fcnatorif. Caetcrùm cum i-om<br />
pciiis ,¡5 quiadcrátdixiflct,¿^»or¿tre.^^'^''''<br />
i^tildpturesadorarent fotemorientemquàm oC'^<br />
adctHcm : Sylla t^chmSiMM, tnumphet. Hot'<br />
iiiit iuuenis animum,& indies crefccntcnt<br />
gloriam; necdubitauit illi ce<strong>de</strong>re,<br />
vi<strong>de</strong>bat nemini ce<strong>de</strong>re poflè.<br />
6 Interim Scruilius^ vir inter optimate^<br />
clarus, indi^nabatur Pompei© conccflù***<br />
triumph^m: atquc etiam milite«; conaf^^'<br />
ic; obfiftcb.'.t, ne truimphus a®cretMr;noi»<br />
¡Huòd inuidcrent Poftipcio 5 fed<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
fluxdam pofcebant,quafi largitionibus ab<br />
'pfis ciTet cmcdus triumphus. Alioquimiiitcs<br />
minabantnr, fc dircpturos pccuniam<br />
^uaeiti triumpho fcrrctur: coqj Scruilius<br />
^lauciaqj fuadcbant, vt cam potiCisintcr<br />
**jilitcs diuidcrct,quanidiripi fincret. Vcrùm<br />
vbi Pom pei us tcCponàn^feMùsomif-<br />
Jj^rnrn trìumphum,quàm miUttbin bMiturum : ^^^<br />
^mulquc laurcatos fafccs eis obiccit, vt il-<br />
"i^c incipcrcnt direptioncm. inquit<br />
Scruilius, t€,Vompei, yere magnum yi<strong>de</strong>o^ dtg^<br />
^*nnjue triumpho, Kon 4udicabat effe fpe-<br />
'^!oiumtriumphum,nifi qui cltraambitum<br />
406 AP®PHTHtGM.<br />
% Cum Sertcrij literas m Hijpani¡s tntercepiffeft<br />
fiemen- m f wins erant inclufai compiurium ducumepi^<br />
ter, ftSertOYìHmadnouandasres ftatumque c't^<br />
tínatií immutandum J{gmam inuitantwm : eXcuffttomnes<br />
: vtimprobis darct pccnitcnti^<br />
lociim^&inmcliusmutandi confìlia fiacul^<br />
tatem. Hoctt mtermo<strong>de</strong>i atepru<strong>de</strong>nterj',fafi^<br />
meritò recmferetur 3 tta non ridco quidfacial m*<br />
terap'jphthegmata : mionqna eiufmodi muUa re^<br />
perittíntHr in Vli^tarchi co/íeélaneis.S i pro di di ^<br />
ict nomina, iam moetu pocnacfcíc advin»<br />
manifeftam paráflTcnt. Simulqj <strong>de</strong>ferens fi-<br />
Icntium hoííiüjiteris, docuit, quantum fit<br />
crimen, alienas n (ignare literas^ aut, quod<br />
tibi per literas obiignatas crcditum cft>ful><br />
dium cfterrc.<br />
9 Phraati Parthorum regi per ìcgMOS 2b<br />
ipfo poftulanti,vtEiiphrattm Romanae diluñiua<br />
tionis tcrminum cíTct vellet : /wo^inquit^'^<br />
di, hmit Ind magispofhtlandn j-ri B^manorum fines à V^f<br />
fines. thomm regno iufiiiia í/!r/»Mí.Significans,R^<br />
manís non effe prafcribendù, quoufqj dcbeant<br />
proferre imperrurarà quo prop.tgí>n"<br />
do mon montes aut flumina <strong>de</strong>beant arccrcjfcd<br />
ibi <strong>de</strong>mum fore frnes Romany diii^'<br />
iiis,vbi ius non cflct vlteriiis proce<strong>de</strong>re.<br />
jQ eùiTi Lucius Lucullus poftobitaiiiilif'?<br />
mania icfc voluptatibus dcdcret,ac fu»^<br />
ptdO è viucictj Pompcium interim rcpr^'<br />
tocadcrci, quòd pia:tcra:tatcmultis ncgp-<br />
^ cij«<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
app ctcrct Ociur?»<br />
fpnemddïcifs yttcAre^qHAmimpermm (ur£e,<br />
í Grauiter taxauit illorumfcntcntiim»<br />
putaat fcnibus «ihilagcT\duni:cùm cic-<br />
^^run"ißr,Rcmp.gAibcrnantcmvciftantem<br />
Luxus autcm ocium in iuucnibus<br />
«ultitia cftjin fcnibiiscriincn.<br />
AegrotantiPöpcid Mcdicus praefcripfc- n<br />
turdis vcfccrctur. Cumcji hi,quib.daerat<br />
ncgocium,ncgarcnt mucniri(noa<br />
^'Hm erat tempus, quo j^cnus hoc auiû capí<br />
íbIet).idmonuttahquís, apud Lucullum<br />
^'jucniri poiTcj qui turdos toto anno foicat<br />
Itaney ;iit^ompcivíS,mfi<strong>de</strong>¿tcijs<strong>de</strong>énis DelicialuctUltu,<br />
ncfiaqnam -viueret Tompeius f rumcon^<br />
^ontcm&toqi Medico,cibis parabihb.vlus tempm.<br />
cft.O vere mafculum animum,qui nc vitam<br />
qui<strong>de</strong>m <strong>de</strong>licijsacccptara ferrc fuflinuit!<br />
Cùm ingcns rei frumentariîC Romaecf- iz<br />
pcnuriajPompcius, titulo q lidc annoprocurator,<br />
rc autem vera maris tcrracqj<br />
dominus dcclaratusjin Africam,SaTdiniain<br />
^iciliam nauigauit, multacjuc frumenti<br />
^ collega propcrabat ire Rontam : venirti<br />
^^Um ingenti tempeftatc oborta nauclcri<br />
nauigatione,ipfe primus<br />
^m ingreíTus iuííit anchoras tolli,cIaraans:<br />
* ^auigtnins vrget neceßitof > yt ymamurnon Vatrla<br />
Sigttificans, patri« periclitantis ha-T/ii cha<br />
utioncmpotius, quàm prhutie rhr-<br />
C 4<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
incolumitatis. Siqnidcm Rdpciblicac fub'<br />
ItMiand^c cnrisiaimori pulchnim cft.at pä'<br />
triiìOì in extremo difcrimine tioftr.1 ceiTationc<br />
c<br />
jpotiùsad tyraiuii<strong>de</strong> ten<strong>de</strong>re;<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B i K Till. 409<br />
^cfp 0 n di t'.Tuayi n q ui t, CiUo,magis atctdmt ad Dinina^<br />
d"*tn.iùonctuat meamagis accommoda Junta- tiofutis^<br />
^^^tctthc, Sentien>,Catonanincerta loqui, rorum*<br />
M^òd nemo poftit rerum Jiumanarum exiliquidò<br />
pra:rcirc:fe vero ea Icquutum,<br />
rcmi <strong>de</strong>fcenfurus eifet in fcalmum pif-<br />
^i»torium,ab Acgypti rege miflumjconuer-<br />
^^sad vxorem acfilium, nihil aliud dixit,<br />
^^àm illud Sophocleum:<br />
"»pot T TVpeU'VOf} OTit<br />
^tf^uis tyrannì adteEia <strong>de</strong>migrauerit,<br />
^^^Ji.rumtlUJjberetfirenertt,<br />
^«•«Ogif;^ vidctiir immincns exitium. Vbi<br />
C 5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
dcfccndcrat in fcnpha, {£tws gladio, icf"'^<br />
tantumenlilitriifpirjù, & obuoluto capiti<br />
praebuitTe occidcndum. Hncufqm<br />
XayqU, ^pofihth ¡{eliquApartim Apud eundgr»<br />
ytta Vompeij : pa :im Apud Alios, yt Ca:JÀrem ^^<br />
BtUo clmUy ^ .Àppianum^ inuenies,<br />
ij Pompcius, impaiicns Tullianae dicacità^<br />
MoUíía tis,intcr amicos diccrc folcbat; Cupioadho'<br />
dicACi. firstranJéAt Cicero, yt n jtimeat. Notauit 'J'<br />
lius ingenium, quod dicitur hoftibus fúif'<br />
fc fuppl<strong>cx</strong>,in amicos contumax Hoc Pompcij<br />
disumila rcfcrt Quintilianus : TV^r<br />
ad f ajArem.q^me timeùù.<br />
I<strong>de</strong>m, rebus infelicitcr gcftiff aducrfui<br />
Dej^e- Cxfarem , öcad fummam dcfpcrationciw<br />
ratio, redaíílus, in tentorium vcnit, attonito ßmilis,<br />
nec al am voccm cmiíít, quàm han^'<br />
iksu tf , ergo in caßra : Ílini p<br />
veöe praefenti fortunae accominoda,<br />
profugit.<br />
19 CompoiTto Sicilire tumultu, ac ciuitati*;<br />
bus quae dt:fecrrr?nt placi<strong>de</strong> rcceptisj<br />
Mamertini poftuUbant audiri , recitantes<br />
leges quadani, ipfis olim aRomanisco«'<br />
^matáí cefl^vs : l<br />
omnia,qu^ Sylla armis obtinucrat.in ip"^^<br />
pötcilatcm clTc tradita populi fuffr^^g^^^<br />
^ ccntu-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
«nturiatis : pcrcuíTo femore dixit : Troh Tadhm<br />
quante jatuif erat glortéC.<br />
nafc't, fiÀ mUitaribus tUris nunquam<br />
'^itur rece<strong>de</strong>re, nec hac exuts muidia licere cum<br />
'^^orerurt yttam <strong>de</strong>cere ! Magnam potentiam<br />
^^^^it in<strong>cx</strong>pertus; odit eitpertus: feddcl^öncre<br />
tutum non eft.<br />
^ibufdam, fe vi<strong>de</strong>re negantibus, quo- 2i<br />
U^^do poflet Cacfaris impetum iuftinerej<br />
vultu vetuit iHos hac dc re cife folli-<br />
Tslamfimulac,inc[mt,)òlumrtaliéepe<strong>de</strong> Ttduci^<br />
f^^fi^cr9,exfilientafatim equeftrìs fe<strong>de</strong>firefque faUt^ji,<br />
Praefens quidcm animus, il fortuna<br />
^^ipondiflct.<br />
fi nondum te cepit huius conuiuij<br />
fetictas,ad<strong>de</strong>mus ex Oratorum numero<br />
aliquot eximios.<br />
^HO CIOTt<br />
^^»^ìmùm igitur aceipc Phocionem.Athc-1<br />
^^»ifcm generai led Laccdxmonium. «e<br />
integritate, & orationis breuilo-<br />
J^^ntia. Socratcm in hoc rcfcrcbat, quòd<br />
^.'^'^quà vifus cft cuiquam, neq; fiere, ncq^<br />
qq^' tanta erat animi conftantia. Hnic in<br />
PJ^^^^uc fe<strong>de</strong>nti quidam dixit : Ri<strong>de</strong>re et- Sentetif^<br />
^^tndus, 0 Vhocion. inquit, Ci,me-fa breuij<br />
enimsfi quid queam <strong>de</strong>trahere hisyqnf qutmié*<br />
^^^^^^fhrnapudxthmenfej. Ali) folliciti<br />
funt<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
414 Al» o P H TH B G M.<br />
Viies in dixiíTet : non effe irafcendumjocìjj d'ffi<strong>de</strong>niitfH^*<br />
duce.<br />
tPliilippii<br />
fìdcntiam Byzantiorum iu Charctem duccm<br />
rciccit, qui talis crat,vt non vidcrcrut<br />
tutum, fc illius fi<strong>de</strong>i committcrc. Pru<strong>de</strong>**'<br />
tiaccft, infido diffidcrc : atPhocioni,pr^'<br />
batae opinionis viro , non dubitàrunt<br />
fc crcdcrc.<br />
8 Alexan<strong>de</strong>r, Macedonum r<strong>cx</strong>, ccntum<br />
léta dono miferat Pliocioni: is vero pcrcofl<br />
tatus eft eos, qui pecunia adferebant:^«'"<br />
Corrupte tta.cùm effent .AthcnimfespennultK fbi<br />
U mU' mitteret .À/exan<strong>de</strong>rflilis TcCpondctibiisi^f^^<br />
nerum, mam mum te ludicat yirum ¿r honerium &<br />
num.ErgoJtnAt,\T\(\\i\x^metaLi (^hahert<br />
Vt fcitè arrèptum ab illis aroumentuni torfit<br />
ad occáfíonem recufandi muncris.<br />
quis hic non admirctur incorrupti<br />
ris finccritatem ? Pauper erat Phocion, t\cc<br />
doni magnitudincquicquam mouebntur-<br />
Simul autcm indicar, illos, qui cùm Rcmpadminiftrent,tamcnà<br />
capiundis muneribui<br />
non tcmpcrant, ncc bonos cflcviri*^'<br />
ncc tales habtri dcbcrc.<br />
9 Quum Alexan<strong>de</strong>r ab Athcnicnfibus<br />
pofccrct fibi triremes exhibe: i ,ac<br />
lus nominatim flagitaret adcflc Phocioncm<br />
, yt quid conìulcrct profcrrct :<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Sens inquit: Confuto iguur , rtaut amis fuî^i'etis<br />
eoj ^ ¿im jMperAntium amici fitis. Compendio<br />
fiiafit, nihil Ai<strong>cx</strong>andro ncgandum,<br />
'V^OLifîdcrcnt leiratiim poiTcarmis oppnmcre:<br />
quibiis fi ille vi<strong>de</strong>rcturfupcrior,<br />
elTe prouocandum animofum iuuccm<br />
, ôt repulfa: impaticntiffimmii. I<strong>de</strong>m<br />
J'^^i^am erat <strong>de</strong> Turch,<br />
, I^iimor incerto autore obortus crat io<br />
morte Al<strong>cx</strong>andri : moxquc rhctorcs<br />
hortantcs,nc eunftarentur,<br />
^û^lico bellum fufciperent. Phocion <strong>cx</strong>^<br />
J^^ttare iulTît, douce ccrtius aliquid coretur.<br />
i(amfi, inquit, hodtemortuus Vrfcipi^<br />
» & eras ¿r perendte mortutis erit, Gra- tatii con-<br />
'^.«rOratorum praccipitcm temcritatem/f/ww.<br />
^o^rcuit. .<br />
^ ^ûm Lcofthcftcs ciuitatcm Athénien "<br />
l^^niad bellum perpuliírct,raagnificis fpc-<br />
^ ad nomcn libertatis ac prmcipatus c-<br />
: Phocion diccbat efe eu- Magniß<br />
^pi^^ßmUiAy quA¡uhiim€s€Úmpntacpt4lchr(gi ca^pmtf-^<br />
non hahent. Nihil poruit dici accom- fu , fed<br />
^odatius, in fermoncm Tplcndidc magni- moMìa,<br />
"^^'que polliccntcm , fed infrugifcrum :<br />
S^eniadmodum cupreflus arbor fublimi,<br />
^^pofitoque in conum vertice, procul<br />
^F^guim qniddam polhccri vi<strong>de</strong>tur j at<br />
^y^vilaftcriior.<br />
^ÇtctumcÄiiütiabolliccffilfcnt fclicitcr, n<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
ac
4X5 A P o P'H T K S G K»<br />
ac ciuitas ob fccuudum nuncium dijs f^crificans<br />
gratarctur : rogatus Phocion, Ä'»^^^<br />
^iiWÄ itAgeñxnolUú Bac<br />
Sen tic ns, ctiam inconfu''<br />
ta confilia nonnunquam felicitcr ccdcrc'<br />
id quoties accidit, gratulandum quidf^<br />
cflc Reipub. non tanacn i<strong>de</strong>o non fcmp.^'<br />
vtcndum optimis confilijs. Fortalíís ^ íí'<br />
lud lenfit Phocion , non cflc protinusn<strong>de</strong>ndum<br />
primis fuccclíTbus^ fedtotiusn^'<br />
goci; cuentum dcciaraturum, quale fui"*^'*<br />
ipfiusconfilium.<br />
13 Quum Macedones irrupiflcnt in At»'<br />
cam, ac maritima illius dcpopularcntu^;<br />
Phocion cduxit iuucncs aerate florentcsquorum<br />
multis ad ipfum concirrrentibi^^'<br />
hortantibnfque, vt colic quodam occop^^<br />
MUtús to ibi collocaret <strong>cx</strong>crcitum : O Hercí<strong>de</strong>sy^'<br />
officii, qui t.quàm inultosyi<strong>de</strong>o ducts, miUtcsyerop^"<br />
/>flí«:i)j;Notansiuiienilem tcnieritatcm,^"?<br />
duci praeirc conaretur;cùmmilitis fit, no»*<br />
dare confilium^fcd vbi res poftuint bona"*<br />
ñauare operam.Attamcn commino<br />
vicit, cVNícioncm Macedonum duccm j»'<br />
perauit. At nonmultopóíl tempore bcJií'<br />
dcuifti Athenienfes ab Antipatro, acccpC'<br />
re praefidium.<br />
14 Q^um vero MeniJ{us,pra:fidií dwXjPjj^'<br />
Inconu- cioni pecunias dare vcllctjindignatus Vho<br />
ftu4 am- cion dixit; T^t hUum Mexandra mlhrem<br />
mm,<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L i b e r UH. 4^7<br />
&caj4fam dtteriorem , objuamnunc Accepturns<br />
^hciím tunc non accepijfet. O nulUs muncribus<br />
<strong>cx</strong>pugnabilcm aiiimumi<br />
Antipatcrdiccrc Iblcbat : cnrndtioshabe-15<br />
.Athmps amtcos j neq-^ Thociom yhnuAmperf^fijje<br />
>t éLCÚperet, neq, Demcidém ynquam dan<br />
do explcuiJJ'e. Hic erat Dcmadcs, qui valebat<br />
<strong>cx</strong>tcmporali didionciciim Demofthcncs<br />
^on nifi dcfcripto diccrct.<br />
I^hocionAtitipatro petenti,vt in gratiam<br />
faccrct quiddam pugnans cum iufti-<br />
^^^ i \í">^oíej-,inquit, ò^ntipater, Thoaonefl-<br />
& amico adulaíareyti. Amicus obf«-<br />
J^»nclat quoufq; patitur aequum & honej^'jm<br />
i nec enim amicus ab amico quod in-<br />
""ituni eft petere dcbcf.adulator autem ad<br />
^^«^uis oblcquitur.<br />
Cum populus Athenienfis flagitaret, vt<br />
* noció copias in Boeotiam educereti camrem<br />
Phocion non fore c Repub. iudiytqnotquotejfentin<br />
ciuitate, ah<br />
f^f^^^Jq ad fex arenarios y je fequerentur, HÎc<br />
J5namantibus fenioribus, ôcfftatcm <strong>cx</strong>cu-<br />
»•^»ïtibus : T^í/;,/Jnqui Wfo co»-<br />
J cum ipfe natus ann > oEloginta ynà cum<br />
WîJ d,4x profeBurtisfim. Hac arte temporaïmm<br />
multitudinis calorem rerudit,<br />
A oft Antipatri obitum,quum Athenien- x$<br />
'umRclput,. ad gubcrnationem popula-<br />
'cm rcdiflct 3 Phocion in concione capitis<br />
D<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
daranatus cft.Atq^ huius qui<strong>de</strong>m amici<br />
teri, qui fimul cum ilio damnati fuerant»<br />
flcntes ducebantur^Phocion autem tacit«'<br />
ibat. Cui<strong>cx</strong> inimicis quifpiam fadus ob'<br />
uius, poft conuicia in faciem <strong>cx</strong>fpuit. Tui^<br />
TéUHtia. ^^o^^on magiftratus rcfpiciens j<br />
' inquit, compijcet eiU^is indtcore fe gerente^'<br />
Vir fanftiifimus ctiam moriturus publi^^<br />
difciphnae curam habcbat. Dc tam atroci<br />
contumelia queftus non cft j ncc flagit^u»^<br />
vindidam aduerfus cum, quipractcrIc^cS<br />
fxiiirct in hominem damnatum : tantvi^»<br />
cohibcri iuflit <strong>cx</strong>emplum bonis motivi*?<br />
aduerfum , & immane facinus non al'"®<br />
quàm in<strong>de</strong>centes mores appellauit.<br />
Ex his, qui cumPhocione erantmoriti*'<br />
ri, quidam indignans complorabat forteti<br />
fuam. Quem ita confolatus eft Phocion:<br />
Solanti 'Hl^» tibí, inquit, Eupppe (fiwe, vt quidam<br />
mnis. gunt, Tk udipp e ) fxtis efl cum Vhocioncjno>'^ •<br />
Phocion non tantum innocens i veriìm<br />
tiam praeclarè <strong>de</strong> Rcpub. meritus duccbaturad<br />
mortem. Magoum i taque folatium<br />
oportcbat cflc, cumPhocionc innoccf^^^<br />
mori iunocentem.<br />
Denique cima illi pocuìum cicuta tem;<br />
peratum porrigeretur percontatus ci<br />
quiCphmyfiquidfiltc yeUet dtcere^ Nam ¿s<br />
erat. £goy inq uit, ubi, fili,pra:cipio,aíqí*f ^^^^^^<br />
$bfecro, ne quid ob htiittf rei mcmortam ^^^^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B I R mi.<br />
^^^hm male yelis, Caetcns moricntibus<br />
prxcipuum folatiumcilcfolctfp« vindiy®<br />
: huic illud curaefuir, nc filius patris in-<br />
'>»ftani ncccm vlciiccrcturj maluitq, illum<br />
^^ patriam> quàm in patrem fcruarc picta-<br />
Hxc <strong>cx</strong> ^ùophtìu Vhocionis apudVlutarii^tiqua<br />
funt apu<strong>de</strong>un<strong>de</strong> mVh^ctonis rlta,<br />
^icochpetenti, vtiibiantcPhocioncm 21.<br />
y^nciiumhaurircliccret: Tametfid/4rumhoc,<br />
'^qui t Ph o c i on, tamen conce<strong>de</strong>ndum efl ei, cui tia.<br />
ynquamin yitanegaul PhocipnNicointer<br />
amicos fidiilimum vnicè adacoquemolcftum<br />
erat,vi<strong>de</strong>re illum<br />
^^r'cntem. Eam molcftiam vt vitaretNi-<br />
5Qcles,pctebat vt ipfc prior bibcret.Et ha^<br />
^ ^^ commodauit amico.<br />
. bibilTent omncs , folufquc Pho- 22<br />
^^^ fupcreirer,conrumpto ab aliis<br />
jj°>tarnifexnegabat fe daturum, nifi nu-<br />
**^«rarctur duoiecim drachmae: tanti enim<br />
y^nirc cicutx vnciam.Phocion itaqj>ne per<br />
'Uius contentionem mora ficret morti, ac-<br />
^F^to ad fe cuidam ex simicisi^andoqui<strong>de</strong>m,<br />
ne mori qui<strong>de</strong>m gratis licet,qu^' ^^^^^<br />
J^^^ohuicprecmm.<br />
« Quum Dcuiollhcncs multa maledica 23<br />
in Alexandrum, iamThcbis^immi-<br />
^^»^tcm, Homctico verfu <strong>cx</strong> Odyflc« iU<br />
D z<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Id cft: Cur Zibet tritare rxrum,miferan<strong>de</strong>,ferocim<br />
i i r s ClCKli^O.<br />
, • M. Tullius, cùin ob Ciccronis cognoni^<br />
d¡acriisinccírcírctiir,ab amicis admonitui^'<br />
• vt aliud fibi cognomcnaircifccrcr,rL'rpo^'<br />
àìt : Je Ciceronis nomen iUufíntu efef^uru^f<br />
tas wf- ^'^àm eßet íatonum,Catulorum^aut Scjw orff^-*<br />
iwíc^^-Namhjcfamili« cumprimis illuftrcs cM«'^<br />
fas. apud Romanos,cum Tullius cíllt nouus<br />
. homo. Cognomen autcm i<strong>de</strong>o patcbat^?'<br />
iiiJIis, cjuòci à ciccrc viliflimo Jcguminc di;<br />
ftumvidcrctur. Qmñ vciò non 6c Fabi)^<br />
fabis, & Lcntuli à lente cognomen habuü'<br />
fcvidcrentur. Parùmilluftris eft,quip»^«^'<br />
ter imagines & cognomen nihil habet nO"<br />
bilitatis : pulcherrimum autcm nobíli^*''.^'<br />
genus cft, quam fibi quifque proprijs vJ^tutibus<br />
conciliât. NecFefellit M. Tuií'"^'<br />
Ciccronis cnim nomen hodic <strong>de</strong>cantat;Uí<br />
cft, quàm trecenti Catuli aut Scnuri, cunj<br />
fuis ftemmatis, ftatuis ^ imaginibus. ^^<br />
quoque plaraque Vlutarchus rTfert m Cicer^'<br />
nis yita.<br />
2 Qtyim poculum argentcum dijs<br />
ret, prscnomcn ac nomcn literis figna«» j<br />
Cicerpro fed pro Cicerone, ciccrif figuram injculpfi^ • ^^^<br />
CicercneMú rcfugicns cauillatorum intcrp^^^^^<br />
tionem.<br />
3 Or Atores , qui inter dicendum yociferontuf f<br />
dicebat claudis eße fimiles, qui fie adcLm^r^^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
'^^iUï a<strong>de</strong>rjîéos confHgertnt. Hoc gcnus homi-<br />
'^^'s&liociicvidcrc cft, qui cùmfcntiuntfc<br />
^^usa Ulteriores, adfuriofa iurgiaconfugiant<br />
• vt, quoniam rationibus perfuadc-<br />
'^nonpofìunt, improbitatcmetuquc ex-<br />
^^^queant.<br />
Ciim Verres, qui filium habebat parùm 4<br />
Pedice flore «ratis vtentem, Ciceronenr vt .<br />
V^nirxx virum ac cinœdum incefleret cojv ^<br />
: Ignor^tf, inquit, qmdiibtrU intra fores SaLftrt-<br />
^^"^i^iandi^mfit. Significans,hoc conuicium.'»^^««^-<br />
JJ^u in iplum cornpetcrc , fed in conuicia-"<br />
filium.Parcntum autem cft obiurgarc • •<br />
"ocros, (ed intra domcfticos parictes : tìtc<br />
conuicia funt eliminanda. Eliminât au-<br />
^*^.quialijsimpingit, quod ipfius domi<br />
^^mmittuntlibcri.<br />
Metello nepoti obijcicntí, q> Cicero te- 5<br />
|*'monio filo plures occidiflet, quàm pa-<br />
V"Ocinio feruaiF-t : Vltis enim,mc[mt,mihtfi Retortü<br />
^ííame/o^Mení/f.Mira folcrtia conuiciû tnUudî<br />
Jf^orfit in lan<strong>de</strong>m. Siqui<strong>de</strong>m m tcfte fpc-<br />
^Aturfidcsj in patrono valctcloquèntia.^ cium.<br />
^Urfiini Met«'llo,percontanti Cicerone, 6<br />
^uis ipfiun pater?nimirum ignobilitaexprobrans.<br />
XdMtm-, inquit,pei conta- Safiì rc-<br />
^l^ncm n re/pou<strong>de</strong>re fit difficuius, mater ejfecit tortam.<br />
Nam Metclli mater audicbat parùm pu<br />
Qj-iin ôc ipfeMetclhis mntrê referons,<br />
erat ôcinconftans, &affcdibus fcr-<br />
V 5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
uicns.Cíccro conuicium á patrc ad mntrcfl*<br />
träftulit.Tum eniminccrtus cft pater,cùirt<br />
mater non cum vno confuctudincm<br />
> I<strong>de</strong>m Mctcllus cum Diodorojquo Khctoticcs<br />
magiftro fuerat vfus, <strong>de</strong>funélo ?<br />
julcro cius coruum Japi<strong>de</strong>um impofui/-<br />
Salse, »et : Infíum, mquit Ckcro ,j9ramÍHm retulif*<br />
Nam votare ipfwan docuit,non diccrc : nO"<br />
tans Metelli leuitatem & inconftantian»'<br />
Co runs auis cft<br />
t Vatmium inimicum, & alioqui feeler^<br />
tumjM.Tulliusaudieratobiifle diem: pò»<br />
quum audiftet iJlum viucre j Male fereat,iiy<br />
qiiit> qui male menrntis efl. Significans, Vatinium<br />
indignum^qui diutius viuerct.OmnC<br />
3uidcm mendaciiim malum:fed hoc menacium<br />
bis erat malum, quia bonos viros<br />
in falfum gaudium conrcccrat. Di^^uin tarnen<br />
erat ambiguum, quod dici potcrat Ä<br />
Icilio, quem mori nolies«<br />
.9 ^ u m orante M. Tullio quidam creditus<br />
Afer gcnerc,dicercr3 non auéo : hoc fcrmonenegans,<br />
fc probare quod diccbaturJ<br />
^tqfà , inquit C\ctxo, aurem habesperf9rdtam.<br />
Solet cnim ea gens habere perforata«<br />
aurcs,vn<strong>de</strong> fufpcndcre^ annulos ac gemas-'<br />
q[ux nunc collo digitifque geftamus. Ea<br />
foramina quomodo fíant,docct Cclfus.<br />
I# C. Popilius, qui luriiperitus vidcri volc-'<br />
bat,cum indoftus cffct ac ftupidus, citatus<br />
m<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Côtitroucriîa quadam tcftis, refpondit;<br />
f^nthUfdre. Turn CiccTO,Vmaf, inquit,/or- T^hiì<br />
te <strong>de</strong> mre interrogart, fare*<br />
, Wortenfius orator <strong>de</strong>fenfionis merce<strong>de</strong> u<br />
p erre acceperat, Sphingemargcnteam.<br />
f^ quum M. Tullio obliquius quiddam & .<br />
'^^^olutius loquuto dìx'iùcv.Tijndiéctfoluef^igmxta.<br />
.Atqm, inquit Cicero, Sfhmgeni Sphinx<br />
^^«f Nota eli fabula <strong>de</strong> monftro dorm*<br />
pningc, quxprasmijs propofitis aedcbat<br />
^'^igmata i non foluentibus mors crat<br />
P^J^mium.<br />
cu c^ Voconium fortè o buium habcrct, 12<br />
<strong>de</strong>formibusj ueforn»<br />
ad amicos dixit verficuluni Grçcum: tas ex-<br />
^ûi^g -artf¿H \wv]@' í
424 A P o P'H THE C M. '<br />
14 Tompcio ac Citfarc inter fe difli<strong>de</strong>tibu^i<br />
T{mtra Cic Jèquar,»^^<br />
f AYS pia. feto, Sentiens, ambos non pro Reipubli^^<br />
cet, libértate-,Ted pro principanidimicÂte. ,<br />
15 . Vompeio Viuo d^bxt ^ quld àu tAtc <strong>de</strong>ferff<br />
Themi/h<strong>de</strong>m potiùs qnÀm VencLem futßeti^^<br />
mctu^'<br />
rentq'ucPompeium. -<br />
,9 Poíl Pharlalicum confliftum<br />
gifflt Pompcius j Nonius quidam '<br />
Icptcm adhuc aquilas lupcrcíTc : pr^i»^^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B E R IUI. 4^5<br />
®Qnoa»imo cíTcnt hortábatwri^^, in- Bellmn<br />
Cicero , Lorureris, ßnoblscum graettlis cum gru<br />
^¡lurn cßet. A t iiic aqiiiljs dixit,vcla Roma-, culis.<br />
3quil,s infignita.<br />
^ i m C^lVrrermn potitusPompei) fta- 20<br />
."iis dcicäas honorificè rcpofuiiler: Cajàry ciemetU<br />
rü^^J^ Cicero dum V.ompeij ßxma.s. repomt, fmaUmii.<br />
Sentiens.illum hoc in Pompeij<br />
paiiamfaterei ^^àyt fibi clementixfimu-<br />
^tionc fauorera apud ciues conciliaret,<br />
hoc pafto fuum regnum conftabili-<br />
^^'^iutarch/tf tnctui-pita.<br />
inPompeii caftra veniflet, 21<br />
^'^^entibus. Serò venifti. Aimiwè,inquit,/€- TS^hil<br />
'^m nihtl hic Adhuc parati yt<strong>de</strong>o. Alklfit ad parati.<br />
[ ^ » ^ui fero veniuntad conuaiium. locus<br />
^y^ambjguo. Serò vcnitqui t^rdcvcnitj<br />
poft tempus.<br />
^um Pompeius Galium qucndi, quòd 22<br />
j^'pfum à Caefare transfugerat, ciuitatc<br />
^^ttianàdonaiTct: How/we»i,inquit>etfww, aperti<br />
ciHitatem prcmittttdlteìtamycùmnO' comi^<br />
J^^^^nòòisnmpofffred<strong>de</strong>rei<br />
Cacfaris viäoriam interroga tus Ci- 23<br />
in clcaione partium erraíTctíPr^ Af^^<br />
Jf^^jv, inquit, mefefelltt. Senti ens, íe non praciti^<br />
JP^raffe, viftoriamà mollile eftoeminato Slm.<br />
«^turam, Caclar cnim ita toj^à praecingcbavt<br />
laciniam trahens mollium in morem<br />
nccdcrct.; vn<strong>de</strong> §ylla Pompcium admo-<br />
D $<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
APOPHTHÉÓM.<br />
nere folebatjcauerct à pneromnlè praccirtélo.<br />
Mxirob'ms quoque re fin fib > 2. Saturn.cdp»<br />
3. ex quo c^Jcquenna fere fumta : ¿r ex P/«^^'<br />
cho ineìns yita.<br />
24 I<strong>de</strong>m apud DamaÌjppumccenanSjCHO»<br />
coniiiuatormediocre vinum appofuiflct»<br />
i.iquc coniiiuis à vetuftate cupicns comci^'<br />
yinum dare,diccret : BibnefaUrnumhoc-jqUiidrAjtrtf^<br />
yetuf. annorumefi. Bene, mc\uh, fertieutem, H^C<br />
modo <strong>de</strong> homine loqui folemus , cuiui<br />
formae viribufque non multum <strong>de</strong>trahit<br />
tas. At ridiculum erat,vinum ab immodif^<br />
vetuitate commendare.<br />
25 Quum Lentulum gencrum fuiìm , <strong>cx</strong>y<br />
guae ftaturae hominem, prsclongo gladi*'<br />
T^Uap- vi<strong>de</strong>rct accinaum: inquit,al/tgauitg^^<br />
forth, meutn gladio) Vidcbatur homo gladi^^<br />
alligatus,non gladius homini.<br />
26 Cùm Quinti fratris cJjrpeata ima^inc*^<br />
inprouificia,qu5 is r<strong>cx</strong>eratjingentibJin^'<br />
metis, à capite vfqj ad pcéìus,<strong>cx</strong>more vid»<br />
in fujtl- £tv.ì^ter^nqu\t,mem dirmdiiiSTnaioreflf*à^<br />
lum, totus, Erat enim Quintus pufillx ftatursf;<br />
Cùm Tullia, Ciccronis filia, concitatiù«<br />
Inceífus inccdcrcti,quàm <strong>de</strong>ccrct focminamjcontra<br />
^^ruf, Iciftiùs, quàm <strong>de</strong>ccrct virum:<br />
ambos co<strong>de</strong>m diilo taxauit,fili«pr«rcntc<br />
genero éiccnstXmbula yt wr. .<br />
2% In Vatinium, qui paucis diebus Confuí<br />
fuit, ita igcatus cft : r^ùn^ nrmomagnum 0-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
J^'^tmfmt:c[ubá co Confulc nec bruna,<br />
^^^ ver , necaeftas , necautumnus fuiflTet,<br />
^^ni his horis annus totus diftinguitur,<br />
H^iarum vnaquœque tres menfes occupât.<br />
^^Jcio an hoc iplum fit, quod aliter refert<br />
olho in Marino tyranno. Confuí, yw fe.x<br />
r^^eridunis hork eonful fueréCt, mo CkeronU<br />
VP^nrfus efl: Confulem habuimns tamfeuerum<br />
'^^ue cenfonum, ytinetuf magiHrAXH nemo<br />
^^^aueat, nemo dormiern. Ni fi fortè vi<strong>de</strong>tur<br />
'^oc magis ad Caniniû Reuilum pertincre.<br />
^^nrfus expoftulanti Vatinio, quod Ci- zp<br />
^^jPgrauatus elí^t ipfum languentem intuo<br />
confuUtu yenire,<br />
r« Haec talio vi<strong>de</strong>ri potej-<br />
• ^»m antea Vatinius Ciceroncm glo-<br />
^ntem, quòd ipfum Refpub.fuis humeri«<br />
^POrraíret,ita taxarat: rn<strong>de</strong> ergo tibiyartcej? Fdtmius<br />
J atices enim non ledcntium, fed ftantium m Cke^<br />
^Utambulantium crura folent occupare:<br />
CaniniusReuilus vnico tantum die con- ¿o<br />
Intuit IsroftraquumaíTccndiflct, pari-<br />
^^ ^ honorem ini^t Confulatus, & pcic-<br />
In quem fertur illud Ciceronis :<br />
efl cammus confuí. In eun<strong>de</strong>m ic-<br />
^ »Ilud : Hoc confequuttis eft ^uilus, yt qudí^ ConfUU^<br />
quibus confuUbus cofulfuertt. Solet enim ^^<br />
3nnorum numerus confulum nominibus<br />
Rcmhis autem & Confuí fuit,<br />
Ylluttihabebat anniuu. Rurfus illudi<br />
Fifilan-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
VigUanwn habcmus conJUler^qm tote confttU^^<br />
fm foììinum non riäit,<br />
31 C. Caefar multos in Senatum lega rat<br />
ordine indignosj&in his L a b e r i u m , e x e'<br />
quite Romano mimum. Hic cùm in fenati*<br />
M. Tullium pra?teriret;fc<strong>de</strong>m qunerensi<br />
ccptßemymc\M\t Cicero, te,mfianguße fecùre^-<br />
5imul & ilium refpuens,& in nouum<br />
natum iocatus .-cuiusnunaerum Caeiar f^;<br />
prd quàm fas erat auxerat.Nec hoc di«^^'^'^<br />
Dmbtis inultum tulit La'oerius: 7>ew;ror,inquit//f'<br />
fe<strong>de</strong>re Jd <strong>de</strong>sanguße, quifoleas diMbus fe<strong>de</strong>re fell is. Obi)^<br />
l^s. cicns ilIi leuitatem,quòd lubricac fi<strong>de</strong>i<br />
his,nunc illis partibus adhxreret.<br />
I<strong>de</strong>m cùm ab hofpite fuoP. Manlio rO'<br />
gaxctur, vt <strong>de</strong>curionatum priuigno ip^j!^<br />
Obli- <strong>cx</strong>pediret : aiTìftentc frequentia ciuium di-<br />
^"" xivSitHshabebitVompettis^dißictleefi.<br />
ris in legendofenatumnotans facilitate^-<br />
M Ab Androne quodam Laodiceno<br />
^ ta tus J cùm aduentus caufam percontatu^»<br />
intellexilfi t, iilum pro p a t r i x libertatelegatum<br />
ad Ca farcm veni (Te: Grxcis verbis<br />
libertas éxpreíTít publicam fctuitutcm:trt5í)¿^7»'X?^:<br />
§pfreßa. v^KtrCifVírñjj'Aá eft: Si tmpetìOSyff^^<br />
p.'C nolis Íegíitií' iflo .fine pro nobU orato,<br />
34 Quum M.lLcpidus in5enatu diviflct.'<br />
Schern t piitr hus l onfcnptis.nc di am circumjcrip i^male<br />
aß inquit Cicero , non tamijecifem ¿LUIÓTÍJ'^'^^*!'<br />
/e^ratíí, AíFcftauit Lepidus fchcnia vocum<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L i B t n IUI.<br />
^'^r<strong>de</strong>iìncntium J quodrhetorcs ofwusfju'<br />
^''-fvocant. At latius erat fchcma per<strong>de</strong>re,<br />
quàm Senatum ofien<strong>de</strong>re. Quanquam in<br />
"is verbis non tantum cfittcwjvrfijíf ,\C'<br />
^^m ctiam -vecffoveufiiffix, fchema priore iucutuiìus.<br />
Quum quidam eandidatus, qui coquo35<br />
patre natus credcbatur, coram Cicerone<br />
"»"»aniuni ab ilio peterct : ^«o^^fjin-^ocw ex<br />
^'''^.iihif^Hdo, Ex quo colligitur, c o c e àT?'";/««.<br />
^°
pcum: gladio fcrimus,clypeo <strong>de</strong>fendim««-<br />
Iiilium Curtium , quo iunior vi<strong>de</strong>rctuí»<br />
' multa dc annis actatis fua: «icntientein, i^^<br />
redarguir: ErgViii\ci\iit,qíiüm vnà <strong>de</strong>cUmAb^'<br />
tntié.non erat natus.<br />
'40 FabiacDolobcllae, dicenti,fc triginta a»-<br />
'jíjfcníin nos habere : P^erum efiy inquit: tMm hocUtn<br />
fmulatayigtnttannQsodio.VolchTit ilia iunior vi<strong>de</strong>f'»<br />
quàm erat. Itaqj Cicero dufit illam finnjj?<br />
táaírenfíonc:ngnificansinterim,illam cfl^<br />
quinquagenariam.<br />
4' Obiurgantibus, quòd homo f<strong>cx</strong>agc^?'<br />
rius pucllam virginem duxiffct:fr^iinqui^><br />
ntuUer, mutnrmt,loc2ins\\oc probrü mox cluc^'<br />
dumrna poftridic non potcrat obijci,quò^<br />
Tirginis cíTetfponfus.<br />
42 I<strong>de</strong>m in Curioncm, fempcr ab aetatcfu'<br />
mentem orationis exordium, ita lufit,vt di-<br />
Esordii* ctxcV.tUumquotidiefac'Uiùs habere preüttnit^'<br />
abitate, vi<strong>de</strong>licet aerate ^dics magis mgraucfccntc*<br />
4} Rurius in Vatinium, qui cumpedibi*^<br />
«gcr cflct, volebat tamcn vi<strong>de</strong>ricommodioris<br />
valetudinis fa¿^us,diccbatquc iam<br />
Todagra binamillia pafluumambulare.D/fjentm^^"<br />
quit,lo?zgtoresfunt. Hot: Fabius tribuitCicCroni,<br />
Macrobius Augnfto. Narratur 5c ho;<br />
die quiddam non mmùs facctum, fi<br />
accedcrct vctuftatis commcndatio.<br />
quxdam in conumo iaSlabat fibi haliftaf»<br />
fK^iAQnlum excment ddjfasiftmmllicr^^J<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
HscUmantihm 'conuiuis ommbiii-, a f.rtnabAt<br />
f^^ltfm [Humid yidij)efa&um» ^Uerptofà-<br />
'»Wo percontatus eíí ilium, ánnon ipfc yidijftt<br />
^^^dnarraret* Tum famulus : Verum, ìnqiut,<br />
^^^as, h ere J ed tum rento fecundo miferas fa-<br />
Cicero audito fòlfo rumore <strong>de</strong> Vatini; 44<br />
jcùmOuiniumlibertum eiusinter-<br />
J^g^flctj^fíéncemnw? atquc ille refpou-/«<br />
Mortumefíi inquit. Significans,<br />
'^on omnia re^è habere, íi ille viueret.<br />
.^^emciim teftisSexti Annalis reum le-45<br />
Ufictjôcinllateti<strong>de</strong>nti<strong>de</strong>m accufator rei;<br />
l^arce TuUtyflquidpotes <strong>de</strong> Sexto .Annatn<br />
Fí'tinus rccitnjc cœpit vcrfus <strong>cx</strong> Ennij<br />
Annalium libro:<br />
pipotes íngentis caufas euoluereleUi. jíhinex<br />
^^^'pfucnim EnniusÀnnalcs:&accufatory^e^4^o.<br />
Q'cebaturSextus Annalis.<br />
Rurfus inAccium, hominem callidum<br />
^ vcríutum, cùm is in caufa quadam fu- ^<br />
^pcóuscíTctjfcnariü<strong>cx</strong> vetufto quopiam<br />
Po^ta torfit:<br />
^^fquà yiyffes rate euafn La'értius. Verftu<br />
vafcr'naui & Charybdim & Scyllam <strong>de</strong>tortw.<br />
^iJafit:fic Acciusaftutia íüac ludicijs pefuTu<br />
t fuiqucipfius vitae con-<br />
Similiter luíít in qucndam , qui cùm 47<br />
priùs habitus effet ftultiilìmus, poft adcptam<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
432' A P o P H T H E G M.<br />
tam haercdicatcm priinus rogabaturfentctiam:Liy/«3,<br />
jnquit, a^r editaos,(juAm -vocantj^*<br />
fiennatn. In vcrfii pxoßciUtus mutauit hxft^^<br />
fl/W.Apudpoetam enim verfusfic habc|'<br />
Cuiw fAciata.s quam yocantßptenüam. Síg^»'<br />
fîcauit autcm, iiacrcdjtatcwi illi pro fapicH'<br />
tia con ti gill e, ÔC ob haercditatem iam nabitum<br />
Tap i entern.<br />
48 Quum mater M.Bruti, Seruilia, P*"^^^?'<br />
fumsEie paruo funduii» abftuliíTet a<br />
re,qui bona ciuium fubijciebathaftsE 5 ^^<br />
Tertia iocatus eli Cicero:£r<br />
<strong>de</strong>duSla, Uns emptum fctatis, emit h tute ftindum Ser^^'*<br />
tenia <strong>de</strong>du a. Seruilia? autcm filia diceba'<br />
tur IuniaTcrtia:ea<strong>de</strong>mqi C. Confidi) vxor»<br />
laíciuiente didatore tam in matrem qu^***<br />
in finâ.Etanîbiguoiocatus eft Cicero.<br />
tuirenim intelljgi tertia pars precij <strong>de</strong>tta'<br />
da. <strong>de</strong>ducitur autcm vxor aut firortum.<br />
4P I<strong>de</strong>macnigmate luiìtin matrem Plctoriff<br />
Salse,—''—' '<br />
tiijii.quòd dù viuerec inrames aa CJI"<br />
minae cómeare folerentj poft mortem<br />
bona vanibant.Sermo vi<strong>de</strong>tur<br />
& pracpofteru5.Nam qui ludoshabent,iP»<br />
magiftri fiint, & difirinulos habét: Mngi«^<br />
autem dicuntur,non folùm qui doccnt,vC'<br />
rùm etiam qui regunt. .<br />
jo Iii uomcn rnr» iocatus cft,quafi<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ftus eflct,^»oíí omnia perrerct, hoc cfl:, nihil ^^<br />
fcUqui faccrct homo furax. Quod genere<br />
iocandi quidam furem proTullió Tollium<br />
334 AP © P H T RE c M;<br />
54 Cicero Munatio reo patrocinatus fueraO<br />
atqi ilJe ablòlutus.Pòft cumMunatius Sabinum<br />
Ciccronis amiciim vciim pcragcrct,<br />
Cicero <strong>cx</strong>probrauit ilii bcncficjiini:<br />
ttayt- ^»iu,inquit, MunAÚ^iUudiudici?-imtux Optra<br />
Bor,non eWiigifti-jAnponus meà, quimtiUnm caUgmis tri'<br />
CAHsÀ* bunaUbtis offudiì<br />
^^ Quum Marcum CraiTùm ppo roftris iaU'<br />
dailctmagno populi applaufuj&cundcfiì<br />
pòftex eo<strong>de</strong>m,loco acribusconuicijsin'<br />
1ÍX eodé cciTcrctr^w/d^inquitCraflustÄWwnwwieWiifrri-<br />
fer ex hocipjò loco Uuddßti Laudatila inquit,/«^»<br />
gidiH ^ extrcendi gratta argumentum infame dtclA-<br />
^aUdhm, mans. SoTcnt cnim rhctores tia¿tare materias<br />
kìcfat : velut quum laudant'Bu^'<br />
ridcm , autfebrim quartanam,autiflg''^''<br />
titudinem.<br />
5 Ö I<strong>de</strong>m, cùm CraflRis dixiiTct : NemineH^<br />
CraÌTorum RomacvixiiTc diutius annis<br />
<strong>de</strong>in<strong>de</strong> poenitens cius fermonis diccrcf?<br />
C^id mihi accidit vthoc diceremPM/Tuj-<br />
^cerbe. Hus,Sctebas,in
L I B E R HIT.<br />
Crafliis in Syriam profcÄurus , malt us 55<br />
^ìccroncm amicum,quám in/micuml-cl.'n<br />
436 Apophthegm.<br />
tòtfMi- abfolucndum.ferrcturqi fenictia:<br />
Citai, qnit Tul li us, hod'e tempore-^ na}n erosprìuati^<br />
tris, Notans hominem, quòd in caufafuo<br />
arbitratufohis cgilTct omnia.<br />
63 Qiium M. Appius;in progcmio diccrcf}<br />
fc magnopere üogatum ab amico,vt in caufa<br />
clicntiá adhibcrct curam, eloquentia,^<br />
hnpo, ii<strong>de</strong>m.Hic Cicero: X<strong>de</strong>h nefenemhomo r^A^<br />
eY,tAm multis, quae r^gauu amicus:,nihilprai^^-'<br />
64 M. Aquilium, duos h.tbememgenerosa<br />
fed ambos appcllauitiquò®<br />
folus locu tucretur.Alludcns ad Giacci nO'<br />
minis etymoiogiam.<br />
55 L.Cotta Ceniore,qui vini auidi/limus<br />
bebatur, cùm CiccroConiuIaiii<br />
CenfoT tiflcr^bibiflctqj feptus vndiqj amicisiKf^^'<br />
biùfUuf^inqW^timetii, ne Cenforem h¿ibeam in/enfi^<br />
.^òdajuam ¿/¿o.Simulauit Cicero fc crcd^^<br />
rc,ob id circumftaijc frequencesam¡cos,í^<br />
Cenforvi<strong>de</strong>rct iJlum bibentcmaquam-^*'<br />
mile cnim ilmiliamicum'<br />
66 Quum M.Caelius, qui credcbatur è p^^'<br />
rcntibus.nonHberisnatus,epifl:oLuTi<br />
ficcali ' .Sjcnatum darà firmaqj voce recitaiTct - ^<br />
taf, miremini, inquit Cicero : nam h:c rtitts<br />
,e/Jfyfuiproclamarunt.Signíñans,illum hi»^<br />
praeconci 5c hoc vfu contigiiTc Vt cflct y -<br />
calis. Solent autem fcrui venales voccpt .<br />
coniscommendari.<br />
j6j Mcoimio cuidair,vitupcraiui<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L i b e r IIIL 437<br />
'^ticenfcm,dic^ntiquc,quòdtotasnoftcs ^^^^ ^^<br />
^brius effet: ^n/W,inquit Cicero,«o addUy<br />
^»ï foioj flfie.r AÎtAin /itrfcre.Ciuilitcr <strong>cx</strong>c ufans<br />
Cntoncm , qui totum dicm Reip. ncgocijs<br />
aliquot horas íumebatla-<br />
^ando animo.<br />
C.Caerari,in Senatu enixè dcfendêti eau- 6%<br />
J?m filiac Nicomedis, bcneficiac^ue re^is in<br />
commemoranti : mquit, Scmnjê'<br />
^^iqHomammttimefl^jmâiUeûbi ^rmd miUi tXAtn-<br />
'^^^fí-Áí. locus cft ex ambiguo verbi. N5 dat, àPfféo.<br />
contcrt bcncficiumjôc dat mulicrvqu«<br />
facit copiam. Vndc illud Martialis:<br />
yii dárteme dart yif,<br />
^^Ic audicbat C«far,quòd in Bithynia Ni-'<br />
comedi regi fuiffet obfcqucntior , quàm<br />
ï^^^icitiacfigçspoftulant.<br />
, Jï^.Callidius Galium accufauit,M.Tullio «9<br />
Refen<strong>de</strong>nte. Quumqueaccufator aflirmateftibus,<br />
chirographis,quaEftionibu5<br />
Fobaturum, fibi à reo fuiffe prxparatum<br />
^ijenum. fed interim rem tam atrocem,rc-<br />
^»flo vultu,languidâ voce,ac rcliquo ocftu<br />
P^um concitato pronunciarct.M.TuTliiw,<br />
inquit, nifi fingeres, M, UUídi ,fic ageresì<br />
Jf aftionc fic coliiecns, illum non <strong>cx</strong> ani-<br />
Ì^cm in Ifauricum ita lufit: Mlrer.quislfiu 7®<br />
pater tutu homo conftanttjfmus te nthie<br />
^nnm rtUqtmit. locus <strong>cx</strong> ambiguo vocis.<br />
£ 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Scnrrma, Nam varius dicitur, parùm animocôftaniev<br />
amùi varius item, qui vcftigijsplagarum notatuS<br />
£ti(L cft.Vulgatum autcm erat, hunc Ifauricum<br />
aliquando à pâtre caifum io ris. In<strong>de</strong> ilh»^<br />
M. Caelij praîtoris, non diâum,rcd ùàuttij<br />
cuius cùm fcllam curulcm confuíliauricu«<br />
iregiflct,alteram pofuitloris intcntam :<br />
icitc minitans tili, atqj exprobrans, quó¿^<br />
j)atrc loris capfus eflet.<br />
DEMOSTHETiES eK^^yfTOK:<br />
yi PythcasDcmofthcni<br />
ÎMcem enthymematalucernam o/cre«/. Significans,!*'<br />
' lum n5 nifi dc fcripto, & ad lucernam^clj;'<br />
cubrata diccrc. Q^od diûum ¡tarctor»^<br />
iDcmofthenes,vt dicerct:i»è wdé precio ßht &<br />
illi confiarelucernam,ii\oiz$yC\uhêi ille no^^<br />
fiis conuiuijs indulgerei : plus impenilc**^<br />
luxui, quàm ipfc iludió.<br />
72 Alijs, immodiciim eloouentiaî ftudi"^<br />
^loqiH' Oibijcicntibus, ira ttípoMiV.EJoquenñ^fi^'^<br />
tia popu d um <strong>de</strong>clarare hominem populärem : contri,^*'^<br />
g^^g^*ßudium eloquentiay eße eomm qui dotf^"^<br />
nari populo tpuarerem-y yt qui huc agerent,non ^<br />
ferfiia<strong>de</strong>rent dicendo,fed yt y i cogerent. ,<br />
-DcPhoCionc, quoties in cócionedi¿^^<br />
rus affurgeret, ad amicos proprios<br />
Semo folebatDemofthenc$:r4//c)«»w^//
L I B Í R HIL<br />
Sopulus Athcnicnííum à Demofthcnc 74<br />
^«igitabat,vt qucndam accufarct : id quum<br />
íccufarct.cocpitpopulusinillum, vtfolct, ¿"»/«/Ml"<br />
Vociferan. Tum f u r g e n s , c a -<br />
^^^^fi'SyConfuUorem habepis reí inuiti-, calumma» iumma-<br />
^OTcin Aiitem mn hAbeCHy£tÍAmfiytLitK. tor,<br />
Dcmofthencs vnus fuerat <strong>cx</strong> dccc, quos 75<br />
^thcnicnfcs Icgatosad Phrli^pum Macc-<br />
^onem mifcrát. Itaqj poftcaquam Aefchi-<br />
ÖC Philocratcs, quos praícipué fuerat<br />
compl<strong>cx</strong>us Philippus, à Icgationc rcucríi, •<br />
^^íTialijs multis nominibusprasdicarct rc-<br />
^ ^ j tum his praecipuc ^ ^Ho<strong>de</strong>ßetformofm, txudn<br />
J^f^'^dus, ^ AdbhbeHdíimftrgnHtíS.lìduprA-<br />
^cs'ita cauillatus cft,vt diccrct^i» hii Uudib.<br />
dígmtm rtgtiHAnkfrimAm tßef^minA'<br />
^^^y alterum/opinfiArum-yfertiAm¡pongÍArum,<br />
. öcmofthciics clypco fuo litcris aurcis 7«<br />
^^
•Off' fugitbAt,rurfumprííiliíibitHr*UbÁe ftig^<br />
in perjeqttut,<br />
77 Qu>im Alexan<strong>de</strong>r pacem hac lege <strong>de</strong>fcf'<br />
ret Athenienfibui; lì ciuci iibidcdc-<br />
. rent: inter quos erat Dcmofthcnes.DcniO'<br />
Taita fthencj afoiogum retulit <strong>de</strong>iupo, qui hachgt<br />
fro am p^^gj^^ obtulit embufji canes <strong>de</strong><strong>de</strong>rent : lupi nO^<br />
mine fignans Alexandrum3 canum,cos q»»»<br />
turn populi rem curabantj ouium, plcbcfl®<br />
Athcnieníiü. Addidit&illud : rtmercAtO'<br />
m,inquit, exiguum frumenti inparopji<strong>de</strong><br />
men <strong>de</strong>ferunt, per hoc ingentes aceruos yendit*<br />
cupientes: ita yos, fi traditis cmes ùBo qvU <strong>de</strong>¡^<br />
fcunturtfopulum ifnmtrfum traditis.<br />
Quum ab Arcopagitis damnatus ? eK^P^<br />
fus è carcere fugcret,'^6c haud procul abyr'<br />
be obuio> habuiíTet aliquot diuerf^ fa^'.®'<br />
nis homines J primiimab<strong>de</strong>refefc vol^'^^<br />
fed cum illi,nominatim Dcmofthcncm ^P^<br />
pcllantes,iuberctcire bono animo, ^c^^?'<br />
ticumihfupcr offerteti grauiteringcm^^*.^<br />
Tapiét dicrns : Q^uipojjum hanc yrbim relinqMf^_ » ^<br />
dtji<strong>de</strong>- qna tales ha'jeo mimicos, quales amicosy*^<br />
rium. liajuminuenturus, . .<br />
79 Inter fugiendum fertur, iubindcrcip '<br />
ciens ad arccm Pailadis, fubJatismnn'P<br />
Topulur éixifíc : 0 Pa 'Ui vrbium domna, cur tnh^i^<br />
fjufliJJimis beffijs d<strong>de</strong>Baris : mflua y<br />
fima be- Noaiia,cum fitauium inaulp^^<br />
Hia, tiillinn.tamc Palladi facra cft :<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L í b e r ITH. 44r<br />
^«m & dracene habet pro geftaminc : populus<br />
autcm bcHuamuItorum-capitri, petfinnam<br />
oratiam referre folitaoptimè dcfc<br />
*^5ritis;velutSocrati,Phocioni,Scipioni,öc<br />
^IMS compluribus.. ,<br />
Ad iuucne$,quos habcbat familiar€S,di- 8o<br />
cere folebat : Sibignaro iam^ftantum inutdia,<br />
^etui yCíUumnia ac áfirimitwfit exJpeBandum fugt,<br />
y Hs»iff.acce<strong>de</strong>nüjtex dmbus aUtrumfit tUgedntn<br />
j citiüs in exiltum iturum, quam ad fugge-<br />
J^^^ aut tribunal.<br />
Quilín exularctin Arcadia >Pytheasque %i<br />
FoMaccdonib.dixiírct:rf multicj; magiftratus ac ciues obuiam ifi^'it,<br />
fublatisin coclum manibus dixit:fibi<br />
*^P ^trtam reditum honorificemtoremcentigtlje, Sponta-<br />
;quòd ille coaöis ciuibus nea grO^<br />
*«^'fl^et,ipfcp
CX tragœdiaruni hiftrione potcns,illi blandís<br />
fermonib' pcrfiiadcrcconarctiir, vtfc'<br />
fc in Antipatti fi<strong>de</strong>m cómittcrct; non mO'<br />
dò nihil paífunim mali, veriim ctiam<br />
lAce^'he, pliflìmis muneribus honorandiim : In fc^^<br />
»itjinquit,»»;/?; winq^ampUcaifitlnfírio, neque<br />
wincpcrfua<strong>de</strong>bii orator. At vbi commofJf<br />
Archias minarctur, fc <strong>de</strong>trafturum ilium ^<br />
templo : Tan<strong>de</strong>m, inquit, oraculaMacedonj^<br />
ca aperuiiit : pnùs hiBriormm more fr'<br />
muLabas.<br />
Fertur, aliquando Corinthum nauiga»^<br />
Demoilhenem,iHc£i:um fama nobiliífi»^*<br />
fcorti Laidis,vt^ ipfc famofo amore p^t*'<br />
retar. At quum illa pro noAc ftipularet«'<br />
drachmarum<strong>de</strong>ccm millia 5 <strong>de</strong>tcrri tus<br />
Maçno »mutauit fcntentiam,<br />
^ cens ; ¿th kyúgM¡ui roatsTs(x\T
L I B E R IIH. 44Í<br />
í<strong>de</strong>m aduerfus Dcmadcm j clamantem j g^<br />
^etìioHhmes me corrigererHlt,fìts MineruAm : Xceritn<br />
XtifÌA^ (inquit Dcmofthencs) Minerua<br />
^no fuper lore in adulterio <strong>de</strong>preh en JA fuit, A-<br />
^ultcnû obiecitDcmadi, cùmMiiieruam<br />
Poetae faciantvirgiacm.<br />
I<strong>de</strong>m Athenicnfibus, flagitantib'vt con «7<br />
fulcrct,obftitit,diccns: id eft, fortiter^<br />
^H'^coaSîiii m orànem. Significas, fe non<br />
^ctuire populi afFcaibusj fed fuo arbitrata<br />
•^ccrc quod iPacicndum iudicaíTet.<br />
.Ancilla quídam <strong>de</strong>pofiti nomine peculuamnccepcrat<br />
à duobus hofpitibus, hac<br />
^«*ditionc, vt cam vtrifqj fimul red<strong>de</strong>rct.<br />
alter poft tcmpus aliquod lugubri »<br />
^cftc ÔC fqualidus, focij mortem fimulans,<br />
^^^cpta mulierc nummos abftuht. Eo fa-<br />
^töfupcruenitaltcr,Ä<strong>de</strong>pofitumrepctccçepit.<br />
Q^um mulier anxia <strong>de</strong> laquço<br />
Jögitaret, Dcmofthencs ei patronus advtin<br />
adu#cationem venit, fic ag-<br />
^¿^fius cftpctitorem : Mulier,inqwxt,par ata CAUid}^<br />
AEiìo pr^cipuHmì refpondit : hypocrißs, hoc eft»<br />
totum, aßio. R-ognnti, qwdproytmum f refpondi t<br />
Roganti, qtùdtertium} nihil aliud rC'<br />
fpondit,quàm atm, Tantum tribuens pronunciationi,vtin<br />
ea totum íitiim exiftunaret.<br />
AiVio autem multa compleditur: vocis<br />
mo<strong>de</strong>rationcm,©culoru vigorem? vultus<br />
habitum, 5c totius corporis gcftum.<br />
90 Quum Athcnicnfcs gcilirent Harpal^<br />
fcrre fuppetias, iamque in Alexandrum at'<br />
marcnturj <strong>de</strong>rcpcntcapparuitPhiloxcnuJi<br />
quem Alexan<strong>de</strong>r maritimis negocijspr^<br />
fecerat. Hie quum populus metu attonitu*<br />
Tmeri- confilcfceret : (¡wd/acerem, inquit DcttiOtas,<br />
- ft henes,/ßlem yi<strong>de</strong>antj^ut mnpoßmt ohtf*'^<br />
luctrnam f Ita populo temerarios<br />
<strong>cx</strong>probrauit.<br />
91 (^ibufdä írbirraníib',Dcmadcijni ocfijílc<br />
malum cflc : Um mim, inquit, fiff^^^<br />
•pi<strong>de</strong>tisyreíuti ¿eonej.'ErsLt pccuniarum auid^^r<br />
Dema<strong>de</strong>s.lconcs autemitiores funt faturi*<br />
92 Quum à quodà conuicijs inccíTcrctuf •<br />
Croup- Comittor3\nquit,tncertamtn,m quo quifìp^^<br />
ter. euaferit, mferiQr efi : & fw ricerit, yiBus eß'<br />
93 I<strong>de</strong>m, cùm audirctoratorem qucndain<br />
^oci/e- immodicc vocifcrantcm : T^n,\nqu\t,f^<br />
ratio, magnu eH,bene efí ; fed quod bene efí,mágnf^<br />
cfi. Hoc & alijs aflciibitur. Sunt qui & f<br />
\iuiaprolixa,ac plurimis inftruitam»llbus<br />
<strong>cx</strong>iftiment lauta. ^^ ^ 5.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ÍS?<br />
L i b e r Q j m j v s .<br />
Qj^ I D.E M ftatucram,aliqiioticledis,quosfupcrioribus<br />
libris rctuli, cflc contcfitus<br />
: Tod quoniam iniiitabat<br />
arri<strong>de</strong>ns'vndiquc di-<br />
^ aoriim mcmorabilium copia<br />
, fimulquc vcnicbat in<br />
^^i^tcm, quàm auidum ac famclicum hu-<br />
^uimodi dcliciarum cóuiuam acccpiíTcm:<br />
cftquintuni miflum addcre,rcpctito<br />
ramc,q^ucm Plutarchus fcquutus cft.<br />
C r R V s M A 1 o a.<br />
Pcrfaeamatit homines adüco nafo, quos<br />
^«•aeci ^rypos appellant, cosqj pulcherrieffe<br />
putant: eò quòd Cyrus, quo non<br />
auus rcgum populo fuit chariot, ciufmodi<br />
*pccienafumhabucrit. Eft autcm duplex<br />
27porum genus : vnum, cui ftatim à fron-<br />
ÍT^^r^^ infurgiti quod Ariftot<strong>de</strong>s putat<br />
cUct lioHum impudcntis animi, Óc ad cor-<br />
Vös rcfcrt: altcrù,cui curuatura nafì à fron-<br />
J5>«parata cft, fed circa medium intnmcacad<br />
<strong>cx</strong>trcmum tcndcns vnci fpccicm<br />
pracbcti<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
44^ APOPHTFIEVGM.<br />
pracbctj id Ariftotclcs putat EÍTCNOTÁMA^<br />
gnaniniitatis,& ad aquiiam pcrtincrc*<br />
CTH^L<br />
I Cyrus ante diccbat : fbi nollentfro<strong>de</strong>ffe,cogi<br />
vt alifs/tmyfui.. Significans, fcruUi<br />
animo natos, fibiquc inutilcs,cos impeño<br />
adigendos, vtaliorü commodis infcriiii'*<br />
Vulgus autc putat, homines aquilino naib,<br />
& ad fuü cômodum cumprimis attcntos,5cimperio<br />
magis qivàra fcruituti natos»<br />
Vn<strong>de</strong> & poëtac veteres aquiJae regnum i^<br />
omneauium genus tribuunt. Sedidêm<br />
Princeps ccbat : l^^mem <strong>de</strong>bere Jùfctp ere principa mfTff<br />
qui y ir- nifi melior his in quos fufitperet. S en ti ens, h oÇ<br />
tutepréc- cÎTc principis vnicum munus, »lijs pr^^P/l<br />
çellit, cere j & publicis conftilcrc commodis;<br />
nutcm non poteft, nifi qui fapientia-, vigj"<br />
lantiâ,animiqi integritatc c a t c r i s a n t c c c l -<br />
lit.Hoc verò nonprçfiat natiuitas,fcdinit*;<br />
mtio rea.i,& rerñ vfus. IHut. in^poph, tyrf»<br />
2 Quum Perix, quoniâ regione habcbant<br />
montuofàm afperamqi,cupercnteam ea*^<br />
pcftri ac moUiorc cômutare:non paflus<br />
Deliciie Cyrus, diccns : qucmadmodU plantas ac ¡^^^<br />
emol' j fie hominum mores ad regionis habitum i^<br />
tiunt* ettari, Scntiens,fc velJc duros homines »<br />
laboribusaccômodos^ Nam mollis<br />
tilis regio molles & ignauos gignit hom*-<br />
Jî es. Terr^ a<strong>de</strong>re fibi fimilia hominum ingenti<br />
€X nçTQdm quoque poíet. Se(í& mf^íocrat!^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B B R V.<br />
<strong>de</strong> Aere ^ Xqux : ry tm;^«/«,in quit, ^i/-<br />
^yrus ;.bitinf batà confpcftu Panthcai': j<br />
^ Arafpo diccnti, mulicrcm cflc infigni<br />
^onna, dignà regis ocuiis : Ob ifihmipJUnts Ca/iK<br />
jl^^Uit, fr,agis est ab ìUa abíUnendum : Etemm<br />
^ obtemperans confitto tUam adteroyjuik<br />
^^^^iyfortaffts tila mihiperfiéajUra efí, yt adip-<br />
^^ frequenter commeem, ettam ^uwn nm yoea^-<br />
[U etqueajf<strong>de</strong>amnegleBi^ferijsriegocijs, Sàé<br />
j^^^örin argumentum, regix funtì:ioiiis<br />
^ D A R I V s.<br />
^^OaviusjXcrxis pater, in fui hu<strong>de</strong>m dice-4<br />
^ ^lebat ijcfepralys ac reb. aß^eris fedríipru- TortunJt<br />
Atqui talis pru<strong>de</strong>ntia nimio con aducrfa^<br />
èPliilofophitt pru<strong>de</strong>th-<br />
P^^ceptis haurire fapientiam potiùs,quàm tes facit,<br />
Pcrinientis miferam (vt vocant) colligc-<br />
P^<strong>de</strong>ntiam.7V«Mrc/;/íí tbld.<br />
tribuni indixiflTct flibditis, 5j^^^^utos<br />
proninciarum praefeélos percótis^.^^<br />
cum alijs <strong>de</strong> rebus, tum <strong>de</strong> rribu-<br />
• ^(^^ntnegrauiai qinim illi rcfpondiíTent, -r^<br />
^ ^idiocri : iufTit, yt ßnouli dtmidmm exigerh.<br />
pr;.feá.s mo<strong>de</strong>itum vidcbatur,re^ ^<br />
^quitati vifutn eil dimidio plus fatis.<br />
j^^^^'tenim fuos bencHcio fibi concilia-<br />
»^uam <strong>cx</strong>armatosfubigere. Stratagema-<br />
^ ^^tc gratia in hoc fita eft ; quèc^ dt^pJu<br />
iffipc«<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
44^ APOPHTHEGM.<br />
impcrauit cius,quod dcftinarataccipcrc.Si<br />
dimidium impcraíTctjncc quicquam rcrniíiíTct,<br />
iatniíTct bcnignitas : nunc <strong>cx</strong>ada dimidiás<br />
cífccit,vt omncsfcntirct beneficili»<br />
6 Quiím aperuiíTet pr^grandc malum p"'<br />
^mko nicum, & quidam ab co fcifiritarctur : ci^^^^l<br />
fido m- rei tanmmnumcrum habcre opuret, quantum^^<br />
hilpre- lie mefletgranommi refpondit: Zopyrorn^'<br />
aoftus. Is crat vir bonus,ac Dario fidus amicus.<br />
gnifícans, regi nihil prius aut chárius cl»^<br />
•dcbcrc probis ac fidis amicis. Tamétfi Hj^<br />
rodotus lib. 4. rcfcrt, hoc fuiíTc di^um ^^<br />
Mcgabyzc.<br />
7 Is Z
fummaafficcrct tum iaaurà,tum mo-<br />
^cftia. lufimiu qmquefcun menmnem,<br />
S E M I R A M I s.<br />
Semiramis regina,quaeBabylòncm con- %<br />
^MiiTe dicitur, monumento quod fibi pa-<br />
^^^^ùn^QxìpCii: l^ifqtiisrtxpecunijs egnenty ^uari-<br />
'^Pmo monumento quantum yduertt CÄpiii.Da- diiuflus<br />
potitus eá ciuitate,titulo cre<strong>de</strong>ns,raxii<br />
'"gens, quo claudcbatur monumentfi, vix<br />
amolrtös, nihil qui<strong>de</strong>m innenit pccuniatü 5,<br />
^^^ <strong>cx</strong> altero faxi latere hoc infcriptum re-<br />
Petit : isij ypr ìnaLus cfes, ^pectmUtnexplebh-<br />
> hat^dquaquAm mortmrum LocuLos moueres,<br />
JÖi^ttquamhoc ap ti iis inter ftratagemata,.<br />
^^^eanter commemorandum erat.<br />
XERXES ALTER.-<br />
£ ^"^ter Xerxen Darij filiüm> & AHmenem<br />
regno eratcontcntio. Itaque<br />
^^^^tn Xerxes intellexiffet 3 fratrem ex Ba-<br />
-.. ipfiÙ5 verbis illi'dicerent : Hktn -<br />
te honorât frater tum Xerxes : qtfòdfi<br />
¿^fiierit <strong>de</strong>cUratus^eris apudtpfum immumpnt^^ ^f^<br />
HachumanitatedclinitosAtimcnes,<br />
^^ȕtcntionemTcmifit,ac fratti rcgnum ad-<br />
^^^^Pfotimtsadorationis honorctn exhidia<strong>de</strong>ma<br />
impofuit^ Xerxesau-<br />
® illi proximum ab fc locum dcdit.<br />
r<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
hocy-<strong>de</strong>o eur imer apofhthegtnata <strong>de</strong>be/Lt recen^<br />
feri, cum VLutArch us recenfeau Simile quísdam<br />
<strong>de</strong> lacob^ícEíau Lcgitur in Hebracorum<br />
literij^ Ira contentioque melius foluitur<br />
blandis verbis & benignitate, quàm rc^<br />
pugnando.<br />
I<strong>de</strong>m iratus Babylonijs , quòd à fe <strong>de</strong>fc-<br />
. ciflent J pofteaquam jilos in poteftatem<br />
mlicis, fuam re<strong>de</strong>gerat, interdixit : ne ferrentam^f<br />
fed ffxltcrijs canerent,fcorta Alerent,cau^<br />
fonos haber ent , AC (inuofts tunicis y ter enturé<br />
3uò voluptatibus euirati non molirentuf<br />
enuo <strong>de</strong>feilioncm. 2{ec hoc inter ApophthegmatA<br />
comemorAturus eram ,m Tlutarchus r^^<br />
cenfuifjet,<br />
li ^um importarentur ad illum Attici<br />
Fiducia cari cae venales, negAuit fe illas efurum, donec<br />
fui, regione fotitus efjet qua iUas/crrei.Tam ing^^<br />
etat excelfi pedoris fiducia fui.<br />
q^m vidiiTet vniucrfum Hellefpot""*<br />
nauibus fuis conilratum, omnia littora aique<br />
Aby<strong>de</strong>norum plana hominibus reft^^''<br />
ta j iadauit febeatum,moxquefuditlacry'<br />
mas. Tam fiibitam mutationem admir^tu^<br />
Artabanus,regis patruus,q difluaferat eam<br />
<strong>cx</strong>peditionem , aufus eft rogare caufan»*<br />
¿itAtio^quàm breuisfit hominum Vita, quando e<br />
tamnumerofa tnultituditi^ pofiannHm centej^<br />
nvmnmofuferfhturmefi. ^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
I<strong>de</strong>m Gracciac bellum indiílúrus, côuo- ij<br />
^atis omnibus Aíiac principibus, dixit :<br />
^^<strong>de</strong>rermeo tantum conJiUo hoc agyeßus, co«-<br />
^os : caterùm mementote nü)jt parendnm<br />
^^gi^y tptam ¡uxdcndum. Vox bis tirannica r<br />
^ quòd principum conuentu pro fuco ab-<br />
^^«rctutj & quòd ncgocium multo peri-<br />
^'ílofiillixium fuavnius cupiditatc veriùs,<br />
Siiàm confilio fufcipcret.<br />
í<strong>de</strong>m quum à trccentis Lacedacmonijs 14<br />
pTljcrmopylas v<strong>cx</strong>atus cflet, tantam miducensmultitudinem<br />
: hoc fe<strong>de</strong>ceptíí<br />
multos qui<strong>de</strong>m homines habcrety inutUk.<br />
AHtemperpaucos. Scntiens^non perinrefcrrc.quam<br />
multos educas, fed quàm<br />
^^^rcitatos<br />
^^^corum esploratores in exet-citu toprehen-<br />
^^^^^oajfech malo; quin potiiìs lujjos omnetn j:,ducid,<br />
^^^^nexercitumill^jbsdimift. Sit & hoc fm<br />
S^^aris fiduciae exemplum : cur apophthcgma<br />
dici dcbcat, non vi<strong>de</strong>o.<br />
ARTOXERXES.<br />
J Artoxerxes Xerxis filius, cognomento 1$<br />
^^g'manus(quòd al tcram nanam habe-<br />
^^longiorcm ) diccre Iblebat : I^galiM cf liberali-<br />
^quÀmadimere. Scntiens , p;iucipe tasi'vri.<br />
I e f f e , honore & opes rorü quibus<br />
'"Pcrätaugcre potiùs, quàm imminuere. 17<br />
i<strong>de</strong>m permißt, yt ex his qui fc um venaban Cowitas<br />
^ ' T*^ ÍOj^ewr ÄC yeilcnt, attteregcm iacHtum m yoix^<br />
f z tf*'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
tmitterenu Sit hoc comitatis exempluni'.<br />
g.dadapophthcgmatapcrtincat nô vi<strong>de</strong>o..<br />
Il, At is, quàm in venatu fuit comis, taim c-<br />
Clemenr ratjnitis iiî difciplina militari. Nam duabtts<br />
ter.. qut diUqu ffentyfro to qmdjbletflagrif cacdt cor-•<br />
¿ora^ iufjitytpro corponbtisyefies illis <strong>de</strong>traêi^<br />
ta<strong>de</strong>rentftr.: ytquepro eo quo d j'o Let illis yellt cO.'<br />
futytiara<strong>de</strong>pofitiiytlleretHr. Nec hoc quidcm'<br />
ad apophthegmatum fodalitaïc pertinet.<br />
19; QujimSatibarzanes, Attoxerxis à cubi"<br />
culis, quid dam munis iuftum ab ipfo p^"<br />
terct; icntirctqi rex,iJlum iioc /hcere fol^^"<br />
citatum triginta Daricorum millibu$:qui'<br />
ftoriaerarij iui mandauit, vt Daricorum tri"<br />
cinta millia ad fc. dcfcrrct. Ea dédit S^c^'<br />
barzani,dicens ; Xcctpe, inquit, 0 Saiibar^"<br />
lUfieç^ nés,: T^mh(SLCt\b't cùm <strong>de</strong><strong>de</strong>ro.ynonero<br />
mtmner,. ri or; imufitorfmHrtts yfi iUx qutiepetebits frH'<br />
fem. Commentus cft r<strong>cx</strong> egregius , vt<br />
amicum côtriftarct,ncc à iufto dcûcàcrct.<br />
C Y R v s I V N I o R».<br />
2a Cyrus lûnior Laccda:moniis, vt fecUJ^<br />
ibcictatcminirentpotiùs j quàm cum<br />
trc, hac orationc fcfe commcndauit. Ai^<br />
h^t fibi:eor longegramus eJJe quàmfrutrt, r<br />
iUomert bibere.melitisj', ferre quàm illu'in. ^<br />
iilum yix n yenatupoffe m eqno ft<strong>de</strong>re,<br />
•xcutiatur vinreLm àcerbis, nein feUAf^^^'^^^<br />
&dchatcûim,,Laccd«monijs inuiio«<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
'Colicsac^tímidos. Hort.lbaturinfupcr,w<br />
yiyns adjemHtercnt,poUicens,fepèdnibt\ dam-<br />
• ^um dqms^^c^mtihm curruf^agrum pofjt<strong>de</strong>nubus<br />
ß diit:4rum vicos,xnos qui haberent eos fe fÀEiuru^<br />
-vrbiam dominos : càcterùm aun argennjue<br />
^im íantam, ri nonpoßent nu9nerarey fed pèn<strong>de</strong>*<br />
ye cogerentur, Nimirùm hoc erat,quod dixit<br />
Artoxerxcs,reoalius effe ad<strong>de</strong>re,quàmadi-<br />
^CTc, Vlutar^.in^'pophthMifUS,<br />
Cyro confliduro cum hofte, loco qui<br />
J'citur Cunax, Ciearchu«-fu«ftt : vjtfe poft<br />
_J;lacedones contineret, ncc fefc ili belli discrimen<br />
conijcerct. {onimelligis/mc\mt,tehan€ynAm<br />
^l^gt^^'uam (á^'mcorruptam adduxißhf Poftca ad<br />
"^uc in^rimi^' adiecit animum, vnicecjuc<br />
aaamaui:,Sapicntcmappelhns.Apudßar-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
454 A P © P H T H E € M.<br />
baros, muliercs attigiflc conftvapraflc crat.<br />
ARTOXIRXES ALTER.<br />
23 Artoxcrxcs, huius Cyn fratcr, co^nömcnio<br />
Mcmor,non folum fcipfum liftatit»<br />
^Affabi' praebuitadirc voJcntibuSj verùm yxorem<br />
litas, gìtimam iufßt fuòlatis currus auUis yth 'h ^^<br />
qm eamconutntiifnyellent, etiam in itinerepate^<br />
retaétttf. Laudo qu/dc affabiiitatis <strong>cx</strong>crnplum:<br />
fed nihil haecad apophthcgmata.<br />
24 I<strong>de</strong>m, quii pauper quiibiam infignimagnitudincmainm<br />
obtuJjßct, hihrltcracdpiens<br />
: VerMithram, inquit,(ile cnim Va^<br />
Solem appellant) hie mihi taiìsridctur eßh^f*<br />
fi fftís ei commit tat ciMtatem,poßit earn exp^^'<br />
na mxgnxm red<strong>de</strong>re.<br />
£5 Rufticus quidam,vidcns a d r e g e m varia<br />
<strong>de</strong>ferri donaria^nec aliud habens quodlat'<br />
Munuf gircturj vrraqj cauamanu hauflam cprO'<br />
in tem- ximo flumine aqu.^m illi obtulit vultu aUfore<br />
da- cri.R<strong>cx</strong> l3Ctatus,;/#y/?/;/y/ dariphialamafiream}<br />
tum, ac mille Daricis donauit hominem,<br />
26 Infug^i quadam,cum direptoilliuscoßames<br />
mcatu aridis fici* öc hor<strong>de</strong>acco pane vcK^<br />
tondi' rctunDif boni,inc¡ait,cniufinodi yoluftatishamentii,<br />
^enns inexperttts fiii t<br />
27 Quum Aclidcs lapfon multa in regcnj<br />
Maleé- liccnter&contumeliòsè d i c e r e t , h a ^ c n U 5<br />
tereregi, tum vltus eft malcdicum, vtpcrtribunum<br />
nothtü, militumdcnunciarct; ei licere m<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^Wct dicere; fibi-ver» in illum Ucere jute y eilet<br />
& dfcere (¿r f teere,<br />
Tcribazus invcnatu Pcríícam veftem di- 2t<br />
^^ccraum ofteadit,Gonfulens quidfacicauum<br />
cíTct : refpon<strong>de</strong>nte tcgeyAliammduen- Fattiti<br />
Tuam igitur, i n q u i t, mihi tradas oportet» mni A ä^<br />
®^<strong>cx</strong>fuam tradidit, dicens : Dono do ttíthanc cent,<br />
^ßem^jedi leíiareprohbeo. Tcribazus,vir mi-<br />
"^^n^c qui<strong>de</strong>m malus, fed leuis prxcipitisq';<br />
5^nfilij, neglcfta regis monitione veftem<br />
íttduit jmuhebribus etiam ex auro donis<br />
^uac à rege exceperat exornatam. Hoc <strong>cx</strong>tcris<br />
omnibus indigne fercntibus ( namri-<br />
^^tc nefas erat) rex"cftíisc ri<strong>de</strong>ns, Tibiy in^<br />
^"it, -vt muUert aurum, yt infano regium ami-<br />
^^^m^poteJlaumj', conceémus.<br />
Artoxcrxi, iam fui <strong>de</strong>ficienti,Peribarza-<br />
JJcs eunuchus, ciim aliud non liceret, á ruquopiam<br />
fordidum vtrem <strong>de</strong>tulit, pu<br />
^^»saqux cotylas o£to continentcm. Eam<br />
®quam quum rex totam cbibiifctjrogatos ;<br />
placuifetiUe potuti déos teßatuseß, Muntsr<br />
J^*^f*nquamyinumpotaJfe iucundiuf ^necyüam in temquauispurißimam<br />
ßbtyijam fuauiorem, foredn^<br />
poft naftus cum homine, qui eunucho tum. ^<br />
yuam <strong>de</strong>dcrat, cpauperc diuitem fecit,<br />
^anti refcrt, in tempore daremunus.<br />
^ PARYSATIS.<br />
J^aiyfatis, Cyri & Artoxerxi$matcr,pr^ci' 30<br />
P Wc fclcbat: yt nx palm iU liberi loqmw^t<br />
F At.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Seuerl- verhis byjjtnis vteretur, hoc cft, magnifici^ ^^<br />
. tasyer- mollibiis : quo fcrmoHis blaiidicies rei mi'<br />
¿fistem- tigarct afperitatcm. Reges byftb veftiuí^'<br />
^feruta, tur : fed talem <strong>de</strong>cct elfe regis orationem»<br />
« qualis eft ami¿lus.<br />
'O RON TES.<br />
-31 Orontcs, Artoxerxís regis gêner. q«"*?<br />
áb irato rege rcicAus & con<strong>de</strong>mnatus el"<br />
,fauorrc^ fct : S¿jfemadmeeíum, in
' git»us <strong>cx</strong>igcTctur,. At quii fieri poteft, vt ci-<br />
^^^iAsiuquuniTroiani pariter & Grxci legatio-<br />
"^cm ad ipfum mifiiTent; auditis vtr;ufquc<br />
proRunciauit: yuAkxandcr rtddmrei ndmam,^ m<br />
^ jef>roynaditas formofas abduceret rxorei.jantu^<br />
^Jl^puiflTct Paris,fi hocfeciiret:nam vnâ fatis<br />
JT^'íushabuiíTet duas nouas,& patriaccó-<br />
'*^lui(ret. Q^sautem nonmiretur Graco-<br />
. humanitatcm, quibus fat erat futurû,<br />
^ tantum red<strong>de</strong>retur, quae cum adultero<br />
'^«ïdiu dormierat?<br />
Ter-BS.<br />
Teres ;Sitalci patervdiccre corifucuit: 35<br />
Rôties ejfet in ocio,nec miLitilexercerctwr^Çe m- ^<br />
Haec vox quid<br />
J"^i
45? APOPHTHEGM.<br />
tornoq; elaborata. At is hofpitiquìilc^^'<br />
dít miincraj caetcrùm vafcula omnia<br />
frcgit: dcmirantibus cur id faccrct ? ^^»'¡J'<br />
IYA ftib' Q^yxxxfauixm m eos qui fr a ff uri er ant.<br />
eÙ4cef^ tis cft, naturae fue morbum a>¿nofccrc > ^<br />
f^caßo. vitio materiam praeriper«. .<br />
38 I<strong>de</strong>m, vbi cognouit, quòd Atheni^^^j^<br />
honoris gratia ciucm ipfum fuae cinití»^<br />
<strong>de</strong>claraíTcnt, pro auxilio quod illis adu« '<br />
fus Doricnfes impendcratj gratiam' r^P..^<br />
nere ftu<strong>de</strong>nte i Verlouem, inqtiit, & ^<br />
ytcifßm mete gentis ius S
^^f^^reyaltant, Significans, hac parte Scyad<br />
bellum eflc magis idoncos.<br />
.^Qcm,cüm fi:icaret cquum fiium pracfirn 41<br />
^^sPhilippilcgatis,percontatus eft illos: I(ex r-<br />
^ ^ i<strong>de</strong>m faceret PhUifptis f Senticn^/c tan- frt^<br />
^i^^li^oicm bello,quám cflíctPhihppus. cons.<br />
j Ifmeniam tibicinc optimum<br />
^ odio ccpifl;rt,iuífitillum canerc:ar <strong>cx</strong>-<br />
^^nsadmirantibus, ipfe iuratstt pzr Vernum Scytha,<br />
Y -^^inacen , ftbi iucundius eß'e, ai^dire himi- ¿(Ate^<br />
« SE 1 L V R V S S C R T H A.<br />
^^^^l^rus,oaogintahbcros mafculosha-43<br />
^ eflctmoritutus, faíciculum iare<br />
porrexit. iuflíítq; rumpe-<br />
, • ^uquQíJngulirecufaíTcnt, eóquódvi-<br />
yvtc,*.. CUwdíik<br />
inuiBiáue manebitis: contra Jdijfidijs & fiatmm.<br />
''"^'^'^nediflrahemim, imbcciUes erim & expupotuit<br />
Scytha magis í^cy-<br />
^^^ rem ob ocuíos poneré.<br />
P CJELO SYRACVSANVS.<br />
V >Sicihx tyrannus, dcbellatis apud 44<br />
^•^eram Carthagmcnfibus,in pacis focdcre<br />
bü^^üí*^ illos & hoc acccptis conditioni-<br />
7fi^ribcre : ne pofthae filtos fues Saturno P/eW.-<br />
Solcbatcnimcagens infantes<br />
Saturni jDkatu» cau»; & intus<br />
inccJi-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
A p o p h t h e g m .<br />
inccnfe, an iiniim poncrc. qui velut iti <<br />
compl<strong>cx</strong>u enccabantur. Id vt Sàturno g'<br />
tum putarent, cfiecit fabula, quae nW^^^<br />
• lum oinnesvxotisfilios <strong>de</strong>uoiarc folit^<br />
Nam & louem <strong>de</strong>uoraturus erat, rtifi V<br />
; puero faxum fuppofuííicnt.<br />
IdcmSjyracujHmj fiequher ad agrtcui^'^^'<br />
, ^gricui folebat j fednon 'aLiter mflruHos,<br />
tura mi. adbellum Went: quoffimul Sc agrimd'^^'<br />
. litarU. red<strong>de</strong>rcturcultura, nec ipfi <strong>de</strong>teriores »<br />
•rent ocio. Ethocftratagemadicinicrc<<br />
potiiìsjquàm .apophthegma.<br />
46 Exisebat pecuniam àTuis ciuìbus.q^<br />
'Solerter, vbt vidcret tumultuantesjait/è^ei^'^'^''''<br />
quipperMcurum. Ita volentc.s <strong>de</strong><strong>de</strong>runf,<br />
que ille perada bóllo reddidit. Hoc ar^i<br />
cio perfccit; vtpecunia non<strong>de</strong>eíTetad I'<br />
ium ncceflaria , nec ciues^haber^t "iJi^<br />
bencuòlos.<br />
47 In conuiuio qlium lyra circumfcti"^^<br />
cactcriq'uc ordine can eren t( nam i^<br />
Grxcos honcftum habcbatur) ipfe<br />
• lufftt induct in conuiuium, facUejue ac<br />
milium infil'it,^ Significans, hoc t^^^^t<br />
lius,quamlvracAncre. j<br />
OAl»»^ Athenienfes conditioner p^^<br />
Gelone <strong>de</strong>latas recuíarent , multa^^*^<br />
• ' fux gentis antiquitare praeftantiaq^e<br />
ftarr.nt : Gelo rcíponditx)ratori :<br />
$henienfij,apudyos qui prAfnt habctis,<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Vroin<strong>de</strong>quAndo toiumretmere<br />
^^ultky quÀmpartemcedcre -^ qiuimocyßimi.<br />
^^c dbite, renuntUtun GracU, yer Uli ex anno- »<br />
Signifícnnsjoptimam ac florentif-<br />
^^jaav copiara partem illis dcfiuura: fuum<br />
*^«i<strong>cx</strong>crcitumvcris nomine fignauit.<br />
p. ' H I E R o N.. "<br />
^ ^^eron ; qui Geloni fucccflTitinrcgnumy49qui<br />
Uberi apud fe Loqmretiyryim.orv* GarrtéU.<br />
moLefium eße dicebar. caterùm qui or-<br />
^^uni eferrem, eos 'e,\i/Iimabat etianu iUos U-<br />
^^ quod effudrcnt : .CÒ quod odimul<br />
^^^^lùin illos qui cfFcrnnt^ verum etiam<br />
audierunt, quae nollcmus illis au-<br />
exprobrab'at illi oris sraueo- ^^.<br />
At ilic cum vxorc <strong>cx</strong>poftulauit,<br />
k l ^^^ nunquamindicáífct. T'imiln<br />
q u i t,y iros omncs ad euvdi:m ole- Tudki-<br />
Eximuim piidicitixargumentuj<br />
ll^ * »^'illi viro tam vicina fucrit, vt oris ha-<br />
^ ícntire poíTetjpraeterquamvni.<br />
f. ^phani Colophonio, dc paupertate jr.<br />
l^^^^^rentij quòdaegrcduosa crctflinau- Ca^-fttinquit,<br />
q^*em m carpis, etiam ^¿¡g^<br />
^ ahtplufqHam (ka t h fminum mMia: & na fa-<br />
> luo d< fror, non alié duos^<br />
i/i/Tw 'fornicopo'^t^,
cgionisnaturamplurimiioci. Atre*tantum<br />
iudicauitcíTc tribucndum rcuercnti^<br />
coniugio, n crimcn <strong>cx</strong>iftimarct, audicic<br />
vxorc iocari lalciuiùs.<br />
53 I<strong>de</strong>m J ciim aliquot c familiaribus<br />
diflct,paucis poft diebusEpicharmumvp'<br />
cauit adcoenam. Cui ille nimiumlil^^''^'<br />
Liùertas JÍt nnper, inquit, quum immoUres amict-fj<br />
ßulta. merocaòas. Solent, qui facrifícantfpl^^^^'<br />
dimi epulum apparare, adque id ro^^rc^'<br />
micos. Pcriculoía libertas, qux plus laudi*<br />
adfert ferenti, quàm diccnti.<br />
DroNYsivs. .<br />
54 Dionyfius, quum magiftratus per lit^''^<br />
forte crearentur, & ipíi contigiíTct<br />
M: dicenti cuidam per iociim^,<br />
Omen co ^^ cii,Monoes^Dionyfi.<br />
9nodèin- ^onarchu ero. Et a<strong>de</strong>ptus magiftratum, P^í^"<br />
terfreu- Imperator ele^us eß á SyracuW"»^'<br />
tum. Maoni erat animi, quòd illo ioco nono^'<br />
fen<strong>de</strong>retur ; contcntus omen litcrae fc^^<br />
interpretan. ^<br />
55 Qmim autcm initio regni regia ip"^^<br />
obfil icrcturcoFiiuratis in ilium ciuibus,<br />
amici autores cflent vt imperium <strong>de</strong>po" /<br />
rct, ni mallet captus interfici : »ii«» ^^<br />
ciens bouem a coquo maftatuna<br />
I{egnadi concidcre,dixit : Cùmmorsd<strong>de</strong>ò breuisßfy<br />
4uUedo. non aJbfurdum ßt nos metu mortis tate r^í^^<br />
reänquere i Chanta regnandi P^^us<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B î R y. A^i<br />
* »us occ^pÄrat., qui pnncipatumortçbc-<br />
'^c cmiputarirf<br />
J iatclIexiíTctjííliú, cuiprincipatum<br />
te erat, ingenui viri coniugemadul<br />
: iratusinterrogauit : anyrnfuam tale Adulte^<br />
rmm im<br />
tu ^^^>^^^Wyn9nhAlfeiaspatremregem.7>icc regis fi-<br />
^^ >ïnqu,t DjQ^y^ filiptm regem habimrm Uo.<br />
perpetrare <strong>de</strong>fináis. Tyrannus in filio<br />
kal^^^ exhxrcdationc crinacn iudica-<br />
^j^j^^^ltcrium: qui hodic magnatum lu-<br />
fp^^^^^us quum ad filium ingrcflus, con- 57<br />
tco vaiculorum aurcorum & argenìi^<br />
[^**^njagnamvim,CKclamans : TS^on efl ^ Liberali-<br />
« Ui ^^ regit^s animusy qnt hispoculis, quA tas rc-<br />
i neminem tibi amicum già.<br />
ii^'J''^'^^ntiens,abrquc ciuium bcncuolen-<br />
Içj^^S'^^^Ui ncc parari,ncc teneri. Beneuo-<br />
At maximè conciliât benignitas.<br />
íeli rerum imperitus» putabatcflc<br />
' argentum & aurum,quàm<br />
pecunias à Syiacufanis:Hein<strong>de</strong> 5g<br />
¿s ^ vidcret illos lameataRtcs, obfecran-<br />
"cgantcsíe habere quod darent,<br />
^^hcram <strong>cx</strong>adionem : idquc itcpofteaquam<br />
vbi ma- l^tu<br />
^Oto K impcraíret,audirctillos in ttonme^<br />
®l>ambulantcs ri<strong>de</strong>re, Ccícommata in tutt.<br />
rcgcm<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
cgcm iáccrc, iuiïït prxfcùos ab <strong>cx</strong>i^e^^^^<br />
quícíccrc ; i\(uncenim, inquit, mhU habe^^^<br />
pQjiea quam contemnunt nos ^<br />
59 Matri ruç,prçtcra:tatcmnubcrc cupieí*'<br />
^ptM ti, Cimliay inqui t, 0 Wíítiratura y<br />
imempe^ natura yus ne quaquam,. Signifícans, contri<br />
fiinís.. naturamcíTcíi vctula, quae iam parere no*"<br />
non poteft,.nubat. At hodic nubunt i^''<br />
ptuagenariac.<br />
6ô; Q^iin in aljorum ilclcrum patratorc^<br />
TemuLé' Teucre animaducrterct, veHmmfuribttsp^^^<br />
ita caftt^ cere folebat rvt Sj^racuíijcoenarc inter ft ^<br />
gata, inebrian dcfínerenr. .SoTebant enim lop^'<br />
dytae , id eft-, veftium íurcs, in b'aincis<br />
quentibufque conuiuijávenari. Qlicm^^^<br />
modLim autem in balneis veílcs<br />
tur.ita ín cojiuiuij.s fummae vcftcs abi/d<br />
, lenr,vt toga: palljíique.<br />
6i Hoípes quídam aiebat,re velie<br />
»yíio priuatim collòqrii; <strong>de</strong>monftratur^^,<br />
cnim, quomodo poiictprafcire, quí*]^'<br />
ipfiníoiirentur infìdias. Rex admifi^."/<br />
minem, iuiTitque dicere femotis<br />
Fuciíf ^^ii'cjZTrfmthí,\nc]\x'\t,talcntum;wtexifi^^' ^^<br />
yttas ^ ^^ attd^Jfe mfdiatorum 'mdiaa.. Dedit,ac '<br />
' mulauir fefe audiflc , admiratus honn"<br />
commentum. Nam fucus illc vchcnicnf^^.<br />
Ttilis cratad dct,errcndas inndias.Sun|^<br />
narrant, M:ì\ini:[ianum Cícíarem<br />
tc fimuiairc maidica! artes ri^^^^^j^íjí<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B E R IIII. 4 num e]]et ociojusf<br />
, inquit, -vthoc mihi ynquatn accidat. Qç^^ ^g^<br />
^cnfit,turpiilimumregi,vacarevnquamà^g<br />
¿5'.P-negociis^ Vbi funt igitur, qui bonam gnum.<br />
Qici partem alca nugifquc tranficuntf<br />
I cum <strong>de</strong>latum cÌTct, duos ado- c$<br />
^pÇcntcs interpocula multa conuicia,tum<br />
^ 'pfum, tum in cius tyranni<strong>de</strong>m dixiiTe:<br />
^l^^bos vocauit ad cocnam, & animaducr-<br />
^^»'^¿terum largfuspotummuitanugan, alte- Ebrietà-<br />
^^^^rò cautejue bìbere, Illum dmifit, ytqui ti condc-<br />
'vinolentas per temulentiam maledicus n^tur.<br />
^ ' hunc interfecit, vi qui ftudio maUuolttt<br />
d. Prxclarum <strong>cx</strong>emplum pru-<br />
^"^^tiilìn^i principis : fed nihil hoc ad a-<br />
I^^l^thcg^ata/<br />
^•'fpoftulantibus quibufdam, quòd ho- 64<br />
jT^ ^ignarctur,caeterifq-, praeferrct homiì^<br />
.^*nprobum ac ciuibus inuifum : Volo, Inuidu<br />
' ^^^^ ^^ ^^^^^ o<strong>de</strong>rint. Agnouit in ahum<br />
^.S^iiium multitudinis:^ fît in quem inui- <strong>de</strong>riuaodiumque<br />
<strong>de</strong>tiucnt, mitiores funt in tam.<br />
Eoqi vi<strong>de</strong>asnonnullos monarquibufdam,<br />
quos tami <strong>cx</strong> animo non<br />
plurimum dignitatis ôcautoritatis<br />
Pcrmitterc , vt ìpfi^Stiores fint à furore<br />
••»^Uitudinis : nui fi <strong>cx</strong>ftitcìit, habcnt vi-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^mam qua ci«ium iram mítígcnt.<br />
65 Corinthiorum Ic^atis adíenußisdcnii^<br />
iia,proutmos cft,obtulit:quar cùm illi n«'<br />
garctfcaccepturosjcò quòdl<strong>cx</strong> cílctapud<br />
ipfos ,.vctans, nc lega tionc fungentes ÍT^^"<br />
TyrynU í^craacciperent á principe : i^cwjnquitji«^'<br />
dtm mi. furdam/acniá, qui qaodynnm Lonum h<strong>de</strong>ti)'<br />
tigat li- Tannic hoc tollttis, dum docetis main<br />
htralu ^ tyrannis accfere fericulofum eße. Uli gr^"<br />
fof, ucm contumcliani iudicabat, obJatn recU'<br />
fare muncrarcùm hac vna re tyianni fe poi'<br />
fint ahjs commendare. Tyiannidcm cnii"<br />
a<strong>de</strong>ptis fupereft,vt potent-a' inuidiani<br />
nific ernia comitati que leni.nnt.<br />
66 JQ^-nm audißh y ebnend am t àuìbus<br />
^uro U ^^btre aomt dcfbßum, id ad je <strong>de</strong>ferri iußltne<br />
yth f'- ^^^^ua m is juffuratns auri paiJula^^ '<br />
aliam yrbcmccmmigraßet, iùijue mercati^-''IJ^<br />
fetagrum : reuocato Dtmyfusiotum aurum 'p'^<br />
din i , yí qui tarn diwt'vs yti ccepißet , dcj vfl^^'^<br />
jn^rem yulem muti lem red<strong>de</strong>re. Satis<br />
Faiti'i , le non aiirum aljcnum<br />
fed hominis ir>orbum fanarc voluifle • ^<br />
irul vliim auri Icgitiinum dcmonftrauJt,<br />
in agii col., tioncm impendas potiùs, q"^<br />
in viurairi.<br />
Dicnyiìns diccre folebat :/f/tV^/zi'^^^^^<br />
Sap:etts i^Vììciifibi cau €re j mia/id»;. cer. umhaberet ? ^^^^<br />
inu^i ty- hÌM>iii<strong>de</strong>n: f'ße '¡mnt^hñm, quin imperare ti^<br />
ranni/, le^ ^uÀra fermi<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
LI B I K V:<br />
I<strong>de</strong>m, cùm intra regiam factum <strong>cx</strong> mor«<br />
pi^ragerciur, praecoq5,iicutconfucuit, prc-<br />
^aretur: vt per multa tempora inconcuí^<br />
duraretimperium. T^^nm <strong>de</strong>fines, in- j^id ^<br />
^^it, abominanda nobis tmfrcsan ^ Senticiin, pf^ndi^^<br />
potiùs à dijs optandam bonam mcntem,<br />
ca qux nihil confcrum ad hominis<br />
Tcfcha,Dion7Ìì)foror,mjptaPolyxeno, €9<br />
pofteaquam maritusmeta tyranni profu-<br />
Strex fororcmaccufarer, quòd coniciafugac<br />
mariti non indicaflet.-^rfcoW.in-rxcrwP<br />
^^^^^iiyionyflymeyilem abieSìijmanmi fami-fia.<br />
^ rt fifenfijjem ilium moltri fugam,<br />
^^ ^e lUi nau'tg*tioni¡í ^ omniumfortunarum<br />
''"^^'^^naddiiurafuerimf<br />
^icgium quendam citharoedum ma-7a»<br />
|"'5^ispromifliis adfc pcWexit, iubensvt<br />
N^'iim optimc cancrct.Nam quo fcitiùs caplus<br />
laturum prarniij. Qu^um illc<br />
dies aliquot accurate ceciniflct, ncc<br />
darct r<strong>cx</strong>,co^it ftagitare mercc-<br />
DionyCusaffcucrat: femene<strong>de</strong>m, Varpari:-<br />
^''^poUicuusfittrat^honafidiiolutJJe. Qui \<br />
JS^itillc : nenimmuiqui<strong>de</strong>mmihidatuseji.<br />
' inquit Dionyiius> yolup$atempro v«ffiie<br />
: neqne enim ego u mnu4 <strong>de</strong>UBaui,<br />
^¡^'^^mecantH.<br />
j^j admiratus egrcgiam fi<strong>de</strong>m Damo ^ji<br />
« i'y thi« ; j^o^o, inquit, yt me quoquem<br />
Q 2<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
46S APOPHTHEGM.<br />
yeBmm Amicmam recipÌAth, AJteri tyrann"^<br />
dcftinarat diem necis: ciimque is paiiculo^<br />
dies petiiTet rerum domefticarü ordin^O'<br />
darum gratia,hac lege impetrauit : vtalt^i<br />
vas amici fieret,eá conditione, vt fi ille no«<br />
redifietad diem pra;icrip<br />
tur. Redijt autem ad diem, mori mnlí"05»<br />
(quàm amicum fàllere. ita feruatus eli vt^r^<br />
ique, ac rcgis amicitia <strong>de</strong>coratus. Tantui'^<br />
valct egregia viitus ctiam apud tyranno^<br />
Cicero in OJfi^torHtn lib,<br />
72 Sacrilegia fiia folcbat facetis diàis òbtf^<br />
gerc. Locris Proferpinae templum<br />
rat : mox ciim claflìi illius fecundo vcn^.<br />
/m^íefíf^ nauigaret:^rf'cf¿r,inq4Mt, profpcr^^'^^^<br />
filix, gAÙoÀ d\]s immortalibiu a mr jkcriltgntioc.colligens<br />
: aut non eflc dcos, autJ^^*<br />
non cflc molcftafacrilegia. ¡^<br />
73 loui Olympio <strong>de</strong>traxit magni<br />
.aureum amiculum, quo eum Hieron ¿<br />
nubijs Carthaginenfium ornnuerat :<br />
dctrado aureo laneum iUi paUiumi"'^^)<br />
faceta itacauilians ; .//meum amiculumafiatfP :<br />
rapaci- ^ » hyemefvigidHfn ; laneum ad yti-umqt*^ ^<br />
tas. tempus aicommodatius'.ejje, . ..<br />
£ptdauri Aefculapio barbam ^^^^^ H^ctn<br />
Barban quldnegaret <strong>de</strong>corum-, pattern ^ f . ^ c<br />
medici, •> ippim yerò barbatum ionjpi^*'<br />
•fculapius fingitur Apollinis filius.<br />
Jicm autcm icmpcrimbcrbcmfacuT»^.^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
lo^ia poeticaj Acfculapium barbatum. Sig'^ificás<br />
ill mcdico multarum rerum vluni."<br />
^ ^cnfas aureas atquc aereas dijs dicatas c 75<br />
fuftiilit. Has infcriptio ex more Grx-<br />
^^runfi teftabatur eflc bonorum <strong>de</strong>orumj<br />
P quis manum admoliretur. At ille cauilcft,yè<br />
<strong>de</strong>orHmbomtaíeyti. Nam boni dij ^nathe^<br />
^»cuntur,quòdomnibus bene feciant. ^^^^^<br />
i^cm viaiorias aureas , pateras & coro-<br />
^.^y quae fimulacra porredis manibus fu^<br />
'')ebant,vclut offerentia, ,<br />
'^J^ta acapcre, non eripere. Ad<strong>de</strong>ns :perab^<br />
Lr^ ejfc auibtif oHoüdie bona flagitamtés,<br />
^^^ItròpoÁgmuL mUe acciperef Eß &<br />
^.^lONYSIVS IVNIOR..<br />
^tonyfins Iunior dicere folebat:/¿w»/íoj 77'<br />
''[^Joplnfias ;
'mamenqHtcÜAs, Significans, illurt à fcii®!^<br />
ad aulam^à philofophis ad tyrannum tr^^n-<br />
•fiflernon faftiimm, nifi hanc viiam illa lU^<br />
dicaflctbeatiorcm.<br />
79 Pofteaquam regno fuit <strong>cx</strong>pulfijs, cuid^<br />
ThiloJO' die enti ubt IHato VbUofophia<br />
jphiA m Vt tAntam, i n q u i t,f!irtun(e mutAtionem ficd^<br />
,ddueißs./eram. Ncque cnim fibi manus admoiut»<br />
quod ah; folent^ fed Corinthi ludum<br />
rariumaperuit.<br />
Percontanti, qui faftum cflet.vt cùm P*'<br />
ter ipiîus tenui fortuna ac priuatus fibiSy"<br />
racufanac ciuitatis principatum paraucritj<br />
, ipfcregi>filiu$,®num hacredítatc<br />
TPruäen- ceptumamifcrit? S^uomAm, inquit,pdterr^^<br />
^ ^ mmpontuf efi,cùm.Mmm odium yentptf^P^'<br />
'Uris g^ernatio ; egc* y cìtm imidil labororetty^<br />
TAnnisyprinctpAtum fufcepp,<br />
8i Alteri cuidam, hoc ipfum percontan»»<br />
compendio refpondit : Prfier, inquit?^ ^<br />
regnum fuum reUquity nonfortunam. Noo<br />
eia omnibus xqucfclicitcr cedunt.<br />
AGATHOCI.ES.<br />
2 Apathocles figulo patrc natus fuitJ^<br />
migmtof r® cùm Sicilrâ potitus effet,rexquc <strong>de</strong>c '<br />
indu' folitus cft in menfa fi^ilia P^^ ^^^<br />
ßnA pay iuxta aurea poneré, eaqj iuucnibus ^^^<br />
, • <strong>de</strong>ns d¡cere;Cáwantea taliafec&rim, cóifl<br />
.ûratis &etiïib\xsynmcferyïgilAntilAcfo^^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
dhm taiia facto, commonftrans aurea. Non<br />
priftiiîç fortunatifcd gloriofìus <strong>cx</strong>iìiniauit<br />
rcgnum virtute partum, quàm fi<br />
obucniflct. Nam rcgfrti naici,<br />
magni cft: at regno dignuniTc prxftì-<br />
^'»»c, maj^imum cft. ^^nfonius quof, meminit<br />
. ^limobfi<strong>de</strong>rctvrbcm quandam,qui- gj ,<br />
è muro conuicia in ipfum iaculanil-<br />
'' diccnribusque : Pigile,yn<strong>de</strong> militìbut<br />
^"l^rfoLnesiììpend:umn\\t placidus ac ti<strong>de</strong>s ^^^^ '<br />
^^Pondit:QuHm hanccepero.At cùm vrbe vi<br />
P ti tus elfct. ven<strong>de</strong>retqi captiuo$:5ime,in-<br />
^ d^Ho cnìwk'^s affecemÌ4,apudherosye^<br />
•f®' 9^erar <strong>de</strong> yobis. Ciuiliter illis expro-<br />
^"•^"«»ôcintempeftiuam maledicentiam,3c<br />
^rimutcm malcdicentiae premium.<br />
^ ^^hacêiîbus. aautas ipfius apud eum dc- £4.<br />
J'cntibus, quòd ad infulam appellcntcs<br />
P^^Qraquacdâ abçgiÎTent: inquit. Lepi<strong>de</strong>.<br />
frt ^^^^ /»flc/ii^^tff abipfo<br />
etiam pafloro exocHÎato recejjìt.<br />
^^^^clcns ad fabulam dc VlyiTc. qai Cyclo^<br />
PcmPolyphçjTjun, excsEcauit.<br />
DION.<br />
^^»on 5 qui Dionyfium regno <strong>cx</strong>pulìt, 85<br />
fj^^^^^ctpiflTet, Calippum, cui & inter hoamicos<br />
fuosfidcbatmaximc,fibi<br />
Vt?n " potuit inducerc animii,<br />
conuinccrct,diccns:iWo>7 ja:m tffe,<br />
Q 4<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
47^ A p'o P H T H 1 6 M.<br />
qukm yinere j finon a¿ h(Jìtbiis tantum ^ yerw^<br />
etiam ab amicis cauendum eJjet, Di on us crit<br />
optimis amicis, qui mori prius habucrir;.<br />
quàm amico dififìdcrc.<br />
S6 I<strong>de</strong>m <strong>cx</strong>ul ,.ciim Pteodoti Megarenfisf'<br />
pera opus habcrct, & ad ac<strong>de</strong>s ilhus vcnieV<br />
vidcret ilium ob ncgociorum magnitudi'<br />
nemacgrc quenquamadmittcrcjamicisob<br />
Mudijit. indignantibus dixit: Quid hunc tncujarf^f^nònne<br />
& ipfi ^ cùm Syracufis efiemus > cnàcr»'<br />
facteb amasi<br />
A K C H B L A V S . -<br />
J Ab Archelao inj conuiuio quodam ^^<br />
^ miliaris quidam, fed ^aiuàm humanus, P.^"<br />
tijtílbidaripoculum. Archelaus autcm ^<br />
lieo mandauit puero, vt hoc poculum<br />
rctEuripidi. Id faélumadmirantipoft^u^'<br />
^b alti^ to ri. Tu quidim, i n q ui t, dtguus eras^qui<br />
TO petite nec acciperes:at hic digní4s erat, qui acctperef^'^<br />
Alteri da nonpetens, Significans > alteri hoc triM".^<br />
tum. rcgiam familiaritatem, vt audcret quid^^'^<br />
pctcreiatEuripidis boni viri pudorem bö<br />
mercri,vt vitro donaretur aliquid. •<br />
ig I<strong>de</strong>m tonforigariulo, fubindc tog^^<br />
Gap'U' quomndo te radono rex} S<strong>de</strong>ndo y inquit. A'.^S<br />
Inas. aliud refponfum exfpcaabat:Öc hinc<br />
lepos. C^iidam funt in curatione .<br />
Archelao fatis erat,fifileret. Nobis autcn<br />
intcrdum ctiam cu cbrijs paritcrq^<br />
cibus rcs eft. ^<br />
Qi^m<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Quum Euripi<strong>de</strong>s in couiuioformofum 89<br />
J^lum Agathonem ampleaereturdcofcu-<br />
^fcturcj-, cui iam barba prouenire ccepe- ,<br />
Archclaus amicis ¿\x\Xr.'lS(emiremmi\nam CMitfíí<br />
etiamautumntispulcher efí. Ciui<strong>cx</strong>cufauit<br />
amicum apud amicos.<br />
Timotheus citharocdus, ciim ingcs prac- 90<br />
^'^mab Archelao fpcraíTct.acminus fpcacccpiflct,<br />
palám illum incufabar.<br />
^foindcahquando cancns-hancparticula:<br />
^ ^crò terra: filium argentum lasidoi'.wwm re- rt-^<br />
«lenotauit. At Archelaus fuccinuit: Tu tmum.<br />
Graecis verbis plus eft cratix ob<br />
p^^.^'^aftinitaterÄiKÄfjÄiTÄi : id eft, laudas,<br />
QUA Turpiter petit , qui non probat<br />
^^^ petit.<br />
quodam aqua confpcrfus eflct,<br />
infl ^^^ aducrfu» eum qui hoc fecerat<br />
Ft ^^'^^antibus: Imò/mqmt,nonMccon/Per' ^.^^er.«<br />
.V « eum quem me eß'epu ^if.Quid hac mo-<br />
^^^rationc ciuilius ? Hoc exem^o facile <strong>de</strong>-<br />
^^gnofcercjquijicct in pr^pòtentcm,ta-<br />
^ ^nipnj<strong>de</strong>ntes dchuquunt.<br />
^ T O L E M A E V S L A G I<br />
F 1 L I V s..<br />
.^•^^^^"ia^us, Lagi filius,plcrunquc apud 92<br />
Ou^/i? cocnare folcbat , & dormire,<br />
fi ciuando ilios vicifllni acciperct<br />
^^íi»aitiicorum rebus Ytcbatur,commo-<br />
G 5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
474 APOPHTHÏGM.<br />
'
•BE M E T R I V s Anticoni<br />
filius.<br />
fÌuiim Rhodum obfidcrct Demetrius, p«<br />
r^iuburbio cepiiTet tabulam quandam<br />
rotogcnis , clanfiimi pi^oris opus,in qua<br />
P'^xcrat lalyfin (id eft, Bacchum) Rhodijs<br />
P«»" caducearores obfeerantibtis vt tabulae<br />
rerpondit: Secitius patm imagines "oncsor<br />
eam pia ^uram aba! turum. Tantum ho-<br />
®'''s habuit arti r<strong>cx</strong>.<br />
Athenicnfium , qui <strong>de</strong>fecerant, vrbem 97<br />
cepiOet, eacjue grauiter rei frumentapenuria<br />
laboraret, protimis eonuocata<br />
J^*J^»ouedilargituseft iUisfrumcntu gra-<br />
^•Cuniquchis <strong>de</strong>rcbusloquensapudpor^hini<br />
barbarifiiium commififlet, vocem<br />
Jiiampiam fecusquàm oportuit pronunquidam<br />
e confeiTu quomodo filanda<br />
fuiipct diftio loquentem interpel-<br />
^'^^^dmonuiÌTet: Vrohacy\ti(\\i\t,correpttone ViBft<br />
dH'^ medìmmtum millia yobis.bemg^<br />
««rfo.Virum in hoc potiùs miremur: benig- mit.<br />
"diätem in cos , qui modo fucrant hoftes:<br />
J*^^\^'l'tatcm,qni corrigentis officium n®<br />
^utum boni confuluit,"verum ctiam tanta<br />
"merce<strong>de</strong> dignumexiftimauit><br />
^cmetriùs, cùm Mcgara occupaUctjStil<br />
"»ontcm Philofophum acccrfitum rogauit!<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
imm
470 APOPHTHEGM.<br />
Uhihfò qnismtUtum aLujtiidrernm abßuäßhi'NL^^<br />
fho ho' ^/^ijinquit: nemmem enim ytdi qui fcienuam r^"<br />
mshaòifi^^'ei.ScnticnsJoìiì animi bona non eiTc bei<br />
fj^, lorumviolcntiac obnoxia.<br />
100 Rurfus, cùm Demetrius abdu(flis o^i"<br />
nium ciuium fcruis Stilbonti diceret :<br />
tatemyeßram Uberam yobisrelinqm.'^cOi^^^y<br />
qui t S ti 1 b ó .nnllH enim i ^ cimme<br />
101 Lyfimacho,Dcmerriiiimpetcnteconui'<br />
/rfwiifc cìjs,diccntequc<br />
mtremx d fcenx tragica pro<strong>de</strong>imtem ( haec erat arnie®<br />
Dcmctri) magnificc eulta Demetrius rcfpondit<br />
: meretricemlamiam eße mo<strong>de</strong>ßfor^^<br />
mäUtsq; moratamy quàmipfiusVeneUpem'-^^^<br />
iugcm illius notans.<br />
102 Qmun legatis à Demetrio ad Lyß*^^'<br />
chummiilìs, Lyfimachu.s per ocium narr^'<br />
ret aliquando, quomodo coadus ab Al^'<br />
xandro cum ferocilTImo Icone colluit^^^^<br />
fuiffct : öccicntrices ofien<strong>de</strong>ret,in crurib^.^<br />
Umia re ^^ ^rachijs c fer;« vngulis reliaas:legati<br />
^¿f xerunt: ^ mßer rex grauesfer£ LamtiC rnerß^<br />
jb co//«Notans, fuauiorum amatori^?"<br />
rum veftigia; fimul alludcntcs ad lamini'*<br />
belluam. A<br />
103 Nemo Demetrio fuit vtraque fortuna<br />
Fortun]e exercitatior. Itaque folebatin fortuna^<br />
riciffltu- i^d Aefchyli dicerc: .<br />
do. e» TOI fi ^li^t HÌ^CÌSHÌJixei MÜHS- Id<br />
IH me extuliß^m ipfa rurfus <strong>de</strong> 'ijcii.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
f^um Erafiftratus Demetrio Antiochi ,04<br />
mentem, quii mori <strong>de</strong>ftinarat, indicaf-<br />
^^^ fimulque faÎTus etÎet, huius affcftionis<br />
c^ufam effe amorem: Demetrius, qui ado-<br />
•^icentem vnicè adamabat,per omnia mulcum<br />
lacrymis cocpit obteftari, vt ilhus<br />
J^columirati cóíuleretur, (^umïrafiftraimmedicabile<br />
malum cíTe,<br />
in ipfius vxorem <strong>de</strong>periret : hoc.au-<br />
^î|®>Ocmetrms multo vehemcntiùscoepir<br />
^^^Çftan >
dici us fuit. Meminit cius ôcVitruui«® ^^<br />
fine.<br />
A N T I G o N V s S E-<br />
10 5 c V M D V s.<br />
Tictas AnvgoftHs fecnndus , cüm Dememus f ^<br />
mpa- ejjet captuf, ipfijue per Amicum tn hot mijr^<br />
trtam. manâuflètyne ci4rAret, ßquidjcnéeìet à<br />
compulf us,neque cimtates lUi ce<strong>de</strong>i-ef.ylirò<br />
ßt adSeleucum , cedcns ïlLi totam dtïomni% r<br />
que obßdcm oßerem y ß Dem etrius pater<br />
tnmeretur, Hic pietas ccrtabat cum p'í^<br />
tate. Pater fui nctzliocns , volCbat<br />
lio, fili i qu e 1 c o no : fi I ili s c on tra ,patri5<br />
'<br />
107<br />
tatemôc regno & leipfo priorem hab«^*'<br />
Q^iiuin pu^Tpaturiis ciTct aduerfus ^^^<br />
le lemoEim' lires, giibrrnatorqucadmonfi'f '<br />
O'cultts plures efle nviues hoftium : i^ro<br />
dvmim, nautliis \un put AS, tjmd ego hlc praflo jUm^^<br />
tiens, viítoriam p hir im um habere<br />
menti, fi ft enuus imp-erator pra^fen^<br />
gatex-rciium. Ptolemxus autem tun^^^*<br />
nona<strong>de</strong>r,^.t.<br />
10 8 • Q^um oli quando ccdcret hoftibuí í*^<br />
fugaex- minentibns, aicbat/¿;zo» fi^gfrejed rttt!^^^<br />
^ujàta. temßtamperj'equi. Scntiens, ^^^^ A\<br />
turpe f'igere, qno;iesn-.agi$ expedit h^<br />
dareloc'im, quam conicreremanus.P' ^^<br />
Çratia in hoc cft , quòd .ùni fugcre<br />
fequi fint contraria : illt fugiem,intcrp^^^'<br />
tabacur fc pcrfc^ui magis, ^uàm<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
LÍBER- V^ 4^9<br />
í^rfcqum-iur cnim hoftcm,&'pcrfcquimur<br />
ftudioíc<strong>cx</strong>pctimus.<br />
-Adoldcciui cnuiam,qui patrcm habuc^ 109 •<br />
fortem, qiianqium ipfc non admOdum<br />
^^ vid^batur bonus crat miles j poftulanti,<br />
í^pT^tris ftipcndia-^capcrct: ^íe^'o, inquit, SuAijwf<br />
^^'^^^Ujcentulei nonob ¡.'amasyjcd ob proprtas fj virm-<br />
^.^l^'Jh ^iri yii tíites mn ce<strong>de</strong>m ac muñera date te com-<br />
D fersnonc iuucncm <strong>cx</strong>ftímulans,vt midmun<br />
Pj^^í^is (brtitudiqcm arquarct, fi quantum<br />
« cnpcrc íolct vclletaccipere.Apud Gr^-<br />
^^^ inaioreft diaigiatia, ob vocum r,fK-<br />
Po^^^^^ , (Cv^fxyabCxs , tfftKTfayn^'tecsvqw^ vox<br />
^ '^^^riorad prions imiuuiontm t cft.<br />
j'QP ^'^OHc dcfun£to , qnem vnum exPhi- HO<br />
^phis máxime íuípiciebar,dicerc folcciu^f'-^®^''"*<br />
f/íomw theatriím efe fublatum:<br />
illius viriiudiciumpoiiííiinc com<br />
fuasiiíH^icnes, qnemvnü promul-<br />
^^niiauni milliLus habí bat.<br />
LYSIMACHVS.<br />
fuperatUF n Dro- m<br />
I quum ob fitis impatientiam<br />
q dcdidiflct, poftea-<br />
Aiy^^r To/w/íítíw graüd me tx rege '<br />
^ff^-níus libértate Theodori , di-<br />
• ^omamj/lís eras morii^ >patria te<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
didus fuit. Mcminit cius ôcVitruuias<br />
fine.<br />
A N T 1 G o N V s S E-<br />
106 c V M D V s.<br />
Tktxs ^nt'gonHs fecHndsis ,cùm Demetrius f^^<br />
mpa- ejjet captii
LIBE*- V'. 4^9<br />
?frfcquniiurenimhoftcm>&'pcrfcquimur<br />
^^quod ftudioíc<strong>cx</strong>pctimus.<br />
Adoldcciui cnuüm,qui patrem habucí 109'<br />
^at fortem, quauquam ipfc non admódum<br />
^^ vid^batur bonus crat miles j poftulanti,<br />
y^pniris ftipendia^-capcret: ^t ego, inquit, SuAqtúf<br />
^^doUjctntuLeymnoi, patrias, fed ob proprias<br />
^fciíf^ yiriyii tíites meyce<strong>de</strong>m ac muñera dore te com-<br />
Jo/po. Hoc fermone iuucncm <strong>cx</strong>ftjhiulans,vt midcihr.<br />
patris fortitudiqcm acquarct, fi quantum<br />
cnpereíoIctvcllctacciperc.ApudGr^-<br />
^^''»inaibreft di¿>igratia, ob vocum afKü'^a<br />
^^^ > , TiraT/A>«ÍÍAí:quR: vox<br />
P^icriorad prions imitationcm cflfííí^a eft.<br />
j ^^nonc (icfun^o , quem vnum ex Phi- HO<br />
j^^^phis máxime íufpiciebat,diccrc folcfuo-um<br />
theatrum tfe fi.b¿arum:<br />
ad viriiudiCium potiftimc com<br />
Poneietfuasaaicnes, qnemvnü promul-<br />
^s^ominum miiiilus habebat.<br />
LYSIMACHVS.<br />
^yfiniachus,inThr5cia fuperatus iDro- m<br />
acheta , ruum ob fitis impatienriam<br />
^^^ íc ium exerc ítum dcdtdifiVt, poftea-<br />
Nj'am bjbit,i,imfaauscapt¡uus: Odijrm"<br />
yoluptñtis graiidme<strong>cx</strong> rege<br />
^ l.^nii oFTenfus libértate Theodori , di- „2<br />
UUi : ^omamtf/íí eras moribw,patria te<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
4^0 APOPHTHEGM.<br />
Exìlìum cí'eaí.S'íWé,inquit, quòdmeyt Sentele tacchi^<br />
excuft ferre nonpofj'et. Scntictìs, fc maiorcm<br />
tum. quàm vt à malis ferri poiìct« quibus tam^<br />
non tauì fuo, qu.ìm ipforum malo pul'^<br />
crtct.5"emeleBafelium conccperatexl^u^<br />
fulminante .cunrque foetum igncum fc^^^<br />
ñon poiîc , infans txfeílus cil, & louis<br />
mon irifutus.<br />
ANTIPATEÎR.<br />
113 Antipster,cùm didiciiTct ParmenioncrfJ<br />
.Amia- ab Alexandro interfeaü, dixit -.SiTArme^l.<br />
ùée regit.ßruxhmßdiO'S Mexandro , cui fî<strong>de</strong>ndum^^'^^<br />
nonßi-uxit,^uidagendumi Erat Parmenio<br />
lut alter Alexan<strong>de</strong>r in rebus militaribus. ^<br />
tantus amicus fcfeliit , non eft tutum ^^ "<br />
quam amico fi<strong>de</strong>re; ü Alexa<strong>de</strong>r nihil coi^^<br />
meri tum fuftulit » praeftat a reguftì ^^c<br />
cijsábftinere.<br />
114 De Dema<strong>de</strong> oratore iam grandacuo<br />
Vcter^ cereÇoXthOiV.'DemAdiSfytimmoUtX'i'ïB^^^'^<br />
Ungux. hi lß4pereß e praeter änguam ^rentrem. ^^<br />
venter ex hoftiaabijciebatur, &<br />
batur prçconi. Ita fenex orator tantùin 1<br />
quebatur.Loquacitas cnim crefcitcuni^^^<br />
tate. Tradunt autcm,Dcma<strong>de</strong>ni lui^i»^»<br />
lac ftiiiîc dcditum : vn<strong>de</strong> Ôc Fhocio-<br />
^ nis rcprehendit fruga-<br />
Htatcm.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ANTIOCHVS TBR-<br />
T I V S.<br />
•Antiochus tcrtius fcripfcratciuitatibus, 115 ^<br />
^^iquidper Ut tras lubertt,, qttod aducrfaretttr<br />
^^^^tts^necHrarenh perin<strong>de</strong> quaßipfo nefciofcrt -<br />
cnimprincipcs,dummc-<br />
^^^^t quofdnm ofFcncicrc , Icribunt quae<br />
p^i nollcnt. Qkiicquid autcm pugiiat cuni<br />
^g'bus.hoc^uc infcicntc principc tcn-<br />
^^^um habcri dccctrcùm ipfc nihil aliud fit,<br />
^^àm legummiiiifter.<br />
c«m Dianoi facerdotem -pidijjet fnpra 116<br />
^'^^^<strong>de</strong>gantiforma, continuòfoínii Ephefo: Vfíéc^.<br />
VW amofií aliquid tpfum facere com^<br />
quod fas non ejjet.<br />
ANTIOCHVS QV^ARTVS.<br />
^^ Antiochus,coai\omcnto Accipitcr,cum "7<br />
Scleuco p'o regno bellum <strong>gcrebat</strong>.<br />
"^^i Seíeucu. A n^Uti, nu/buam aùtnfrá'<br />
^ 'pt*rpurd ^puUamveßem méíiti ^^^<br />
pòn,cùmaud^ifetillum effe mcolté •<br />
ciu^^^^^ ^^ío nténc o àÌ4s immoUuit, fecit jue yt<br />
^t>ßfiibdita cotanas geßa^-ent, Solent<br />
tim*^^*^ ''•ae, fi quando inci<strong>de</strong>rint.cíTc accr-<br />
® • íoler regni cupidiras nihil impium<br />
^ut ncfariun, ducere. At hic hac raodcratione<br />
tcgnum ambiit,vt frattcm<br />
vellet incolumcm.<br />
H<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
E V M E N E S..<br />
iiS Eumcncs, infidijs pctitus à Tcrfco,<br />
dcbatur <strong>cx</strong>ftinftus. Is rumor cùm Per?*'<br />
mum cflct pcrlatus, AtraJui eiui? fratcr i»^'<br />
pofito fibi dia<strong>de</strong>mate, duäaq'j frátris vx®'<br />
rc,rcgnum occupauit. Caetcrùm cùiti^^Jj<br />
diflet ilium viu um , vt folct, profcäi]^ c«<br />
illi obuiam vnà cum fatcllitibus, hafiäp^'<br />
Hftviam Eui^^cn" autemamanterillurni»'^;<br />
ÍSS fi-a- aure rr^efißmes ducere,<br />
trum ^'^mme mortuum yi<strong>de</strong>ris, Nec practercap^^<br />
omncrn vitam vllana ofllnfianimi fiü"'^^<br />
cationem vel difto vel fatìb <strong>de</strong>dit : q"^® ^<br />
tiam moriens fi:atri &vxorei'n &<br />
reliquir.Cuius animi memor Attalus, ^^<br />
multos <strong>cx</strong> ie libcros haberet : o,<br />
men regno educauit , fed Eumeuis '<br />
pofteaq^lam adoleuifict,adhuc viucspf<br />
upatum tradidit.<br />
Py R R H v s. . jj<br />
Tyrrhus Epirotarum rex,clVm à<br />
yirttfs pueris interrogarctur: Cuinoßx^^^^<br />
Uurem hAbuerUenj'em. Significas, le nO"<br />
ti daturum principatusYucccfilonCjfe^^^^<br />
tuti. Hoc ftimuloìiberosomncs ad ^^<br />
mcnfortitudinis <strong>cx</strong>citauit. .<br />
Interrogatus , pter melior ùbken yjt<br />
Vythón man Charißus i TolyJ^ercht^<br />
Is erat egregias düx excrcktts. ^^^^^^ ^jai<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^^tcm imbcllcm , Jcvtriquepraetulit ftrc- ./frstmi<br />
duccm.<br />
l^is commi (To cum Romanis praclio vi- 124<br />
dcfidcraris compluribus amicis^<br />
^ ducibus : hic Pyfrhus,5iv»«>inquit,nSèiri^<br />
]{emanos ricmmmaSlumfmrit <strong>de</strong>mbü. magna<br />
^odvidi folcRt diccrc . hoc diccbat vi- empa.^<br />
^i>r:dcclaran$ , viéìoriam magno cmptim<br />
cflTe viaoriam,fcd calamitatcm.<br />
. Quum è Sicilia folucrct,fruftratus cius ,22<br />
^dclicct potiundx fpc, conucrfus ad ami-<br />
^S'.Cuiufinodi, inquit, paUflram reliqnimm Magne<br />
^^anis^ Carthagimnjibtisi Significans, Ic faranda'-<br />
^«rtamcn hoc crucntum & opctofiim lio^ntcralijs<br />
ccdcrclntcrdufchcius cft noa^<br />
J quàm nimio mcrcariquodambis.<br />
yrrhus ci, cui dclcftum militum com-125-<br />
^Ucrat.dixilTctcrtur: Tu gran<strong>de</strong>s tUgc,ego eos Inft'fm-<br />
V^^^^reddam, Sigrnificans,inftitotionc fieri w.<br />
®®uufnmilitcm."Fcrtur autcm Pyrrhwsdimilitaris<br />
optimus tuiflc magiftcr.<br />
^dcm diccrc ío\Á>zt'.pluresyrbes Cineam ^^^<br />
Erat ¿lodueni<br />
««ni CI acasThcflàlus,vir magni ingcnij, ti^yM,audito<br />
Bcmofthcnc ad ilhus «mula-<br />
^u<strong>cx</strong>n fc contulcrat, fed vim praecipuc<br />
^P;»mcns. Confirmatum cft itaquc,quod^<br />
„ ^ tktícíí ^otfà -kóy^y<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
CunFU ferme conficitj<br />
ÇHxcunq-jfirmm encerepojjtt hofiit^*<br />
125 Quiinirebus fclicitergcítis domnm<br />
^quiU diflct, á fuis Aquila dicerctun-P^"^^-^'^ ^<br />
mmhïb. fMn\ cur emm non efcru^cùmyfP^<br />
ar^nn -veiunfennkfMeue-AHo'átifS iflîniè ^^<br />
riofi cognominis lau<strong>de</strong>m in fuos<br />
traiîôfcrcus, vitauitinuidiam. Uucnff-,<br />
tArchtii\reUquA ex -rxnii dcprampta Jihttt*<br />
In Ambracia ciim amici fuadcrcnt»<br />
qucndam malcdicum multa in ipftu^'<br />
Mo<strong>de</strong>- tcrantem <strong>cx</strong>pellcrct : Satis eñ, inquit, y^^^^<br />
rati. apudpaucos nobis maLedtcat, juàm apud ^<br />
obambulans, ^^^<br />
IZ7 Quum Athcnas vcniflet, & ingfcfi"^<br />
ccmPalladis rem diuinam tcciflct, ^^ ¿¿0<br />
jdic<strong>de</strong>fcendcns ex arce , coUa^daMst^^<br />
.admit- .Athemenjmm erga fe fiduciam, <strong>cx</strong>terüm ^ ^^<br />
tendió nuit,fifapcrem,nepoJihaccwquam regt*^f'^<br />
apo-irent, Significans, omnibus rcgin"<br />
tura inuifàm popul» libcrtatcm.<br />
J28 Mcton quidani,ciimin concioncTí<br />
Sapiens tini traftarcnt <strong>de</strong> bello fufcipiendo,<br />
fub fluiti Vyxxho aílcifcendo : fumpta corona ^^^<br />
^trfna, cerna,praece<strong>de</strong>ntctibicine,velut ^^'i'Jxjiij<br />
mcflabimdus vcnit inforúj atO} "^^^„i<br />
ri<strong>de</strong>ntibus,nonnullis etiam aJ<br />
Jiominem inuitantibus,proceffit in c ^^^<br />
jicm,ac tanquam can ta tu rus p/;<br />
vero turba dixit ; ]{eóiè faátis, yirf Tí^rtP<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
'iocATÌ<br />
r-'^^ff^ißjxpitks, omnes hac lu<strong>de</strong>ndi libértate<br />
Vyrrhus adueniat\nam tum<br />
^^^;>flro,ftdillii4S arbttrto Vuendum ent,<br />
^^iiieas, vt Pyrrhuni á bcllandi iludió rc-<br />
^^^atct^fic per ocium cum ilio colloquu-<br />
^ \omamferúturbeUaci¡jimy,jedhisfup€^<br />
'^^^^^id<strong>de</strong>in agemus^Vyrrhei Tumltalhomy^<br />
pS^it Typhus, tot i ociUpabimM. Hk dcnuo<br />
^^^^^^»quidltaltafiébaSÌdìStcUia, inquit Pyr-<br />
^^^ >M:ämaefi, Tum Cincàs, num hic erit<br />
^ jfww? T^quaquam, inquit Pyrrhus,/èd Conßliü<br />
i l proiludiaj'unt adres maiores: fupereñ p^^ns. •<br />
Canhago, í{efíé,inc[ait,Cineas:mam^<br />
Ç Pintas facile ^ Macedontam recipies,&<br />
Sedd<strong>de</strong>tU omnibus^qt^d'<br />
-^^^fff^iemusi Hícarridcns iyrhus,r»f»,<br />
í^o agemust • beate , ¿r quotidse Co^<br />
lefí ?" ' fermonibus nos inúicem <strong>de</strong>-<br />
Tum Cincas : quidretat,ò rex,<br />
p '^^onibus perfruamuri nunc ènim citra notJ^^Í'^Pfetitnobk<br />
ea facultas, quam per fanper<br />
moleflias^perpericula tum noßra tum -<br />
^^fequimuriincerttan aßicutHri.<br />
cau^''"^ I'yrrhus r<strong>cx</strong>, faifas adiicntus fui 130<br />
puiff inuafiííct diri<br />
OoftM^^^® * Laccdaemoniorum lcgatis,<strong>cx</strong>-<br />
^"òd non indico bello La- Jnexß^i-<br />
««icammuafiffct ; T^ec yos, inquit, Sfar-a^ító.<br />
H 4<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Um,qu%¿feLBwri eßi^y pnùs alijs <strong>de</strong>nunctatU- ^<br />
fi3i In victoriaTarcntina.Romanorum milj'<br />
tnnivirtutcm , ac ducum pru<strong>de</strong>ntiam^d;*<br />
miratus , <strong>cx</strong>clamauit: q auàmfuLiLe exAtorb^<br />
imperium occupare^ aut mthi l{pmanis militi*<br />
autmerege Hpmanis, Ita FJorusia^pitoü'^<br />
lib. I.<br />
AkTIOCHV'S.<br />
;IJ2 Antiochus illc , qui bis <strong>cx</strong>crcitum dn*'^<br />
aducrius Pcrfas , cùm in vena tu quod^f"<br />
fcram infequitur, abcrrans ab amicis ac ""<br />
mulis in cafam paupcrum quorundaf**'<br />
.cjuibus ignotus crat,introi;t:ataj intere^'<br />
¿nam inicfta'mcntionc regis, audiuit:<br />
caetera qui<strong>de</strong>m probus eÌTet, fed plcraíq"^<br />
funciones mantlaret amicis improbis>\P*^<br />
a4 eorum fa£ia conniuens : tum, quòd iíj'<br />
modico venandi iludió frequenter neccflj|<br />
nancgligcret. Ad haec tum temporis nin»*<br />
refpondit.verùm vbi diluculo fateli rtes-v«^<br />
niflentad cafam, iamqucagnofceretur,^'*'<br />
JRejiesra purpura fimul cum dia<strong>de</strong>mate:<br />
rò yerii ex quo yos indm , beri primÁm ref^<br />
Mfdmnt, Nam fere hoc ftudio<br />
' ouiviuunt in aulis principum,ne.qu^^ ^<br />
diantnifi blandum auribus. VLutarcht^^<br />
eius ^pophth.<br />
133 Antiochus, cùm à L.Scipione vltra Ta<br />
rum montcm , fubmotis imperij<br />
j\fiam prouinciam, vicinasque<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L l B t R T. 487<br />
^'^^tTcV.gratUr egitpopulo I{pmanOiquòdMa'<br />
parte curarum per eos llberAtm eß'et. Intel -<br />
vir pruílcns,vniushominis animum,<br />
^V^muis vijTÍlantcm, non poíft totncgo-<br />
C o x r M D r c r M<br />
^^O-PHTHEGM^T^.<br />
THBMISTOCLES.<br />
'^l^emiftocles, cùm cíTct adolcfccns, in ^<br />
njn potati on it) us acmulictum amoribus<br />
^"•fabatur. At poftcaquam Miltiadcs fafi^*"^pcratorapud<br />
Marathoncm dcuicif-<br />
^ Barbaros, iam nullus offcndit illu quieta<br />
^ö^^'^tcni prxter <strong>de</strong>corum. Percon-<br />
GbrU<br />
J^QrcmvoluptatumrclauùjTtaiunticlauo.<br />
^^^jí^en-ogatus, vtrum .Achillei efemMlet, ^<br />
DKtpfepriùsyìn
48T APOPHTHEGM.<br />
pitcr lucri auidus acforinidolofus, fin»'<br />
ÙUS clTct imperium per<strong>de</strong>rei ciuitatcm*<br />
ft chma data illiperfi^afityvt à mlitariprafi^<br />
raabjiimret, Nec hoc qui<strong>de</strong>m interapophthegmata.<br />
^ Adimantus,adhorrens à pugnanauali<br />
adThemiftoclem, qui Graccoshuc hortal^frtu<br />
rctur incitaretque, ita loquutus c^iThernr<br />
crimenJUfi^^^^-^ * certamimbiis antt alios profUf^^^^<br />
mos efi flagris ca<strong>de</strong>re. Cui Themiftoclcs : •Ì"''<br />
efl, Mimantey yt dicis : f'ednec eos qui fe jub^<br />
cunt coronat^ifquam, Adimantus notauit<br />
Themiftoclcptaccipitcm audaci.;ni:ill
^••^cosTcruarct,regis incolumitatí^füice-<br />
Jcvidcrctur.Hocingenio Grecia àBarbaris<br />
^¡oerauit, non minore gloria,quàm Mihlaretulcrat<br />
ex Marathonia vigoria.<br />
Scriphio cuidam,obijcienti, quòd non 7<br />
icd obvrbis nobilitatcm celebri«<br />
^flct : Vtra, inquit,/»r^
men fis, ¡nqiiit, dominMitur Gracis-.tgo .Athenicniibusv.mlñ<br />
mater, matri fili tis.<br />
II procis filiaEviriim probum di'<br />
viti practuliíTet, quibui'dam hocadmiranti-<br />
T;V/ífc«'buSi Malo, mqiútyvirumabfyipecunia , quà^<br />
niapO' pecuniam aèfq^ viro. Vfr ftrciiuiis facilè<br />
:$ior, bitpcciiniamiignauo pcciiniâ inutili« f"*<br />
tz ÔSum praedhim ven<strong>de</strong>rei, iuífitpr.i?cO'<br />
Vicinm nenihoc ad<strong>de</strong>r e, quoi bonum haberetvic^'<br />
bonus. Sentiens, iuxta Hefiodum, <strong>cx</strong> bono vicii^®<br />
plurimum cife vtilitatisivt contrà, <strong>cx</strong> mal<br />
noxac plurimum.<br />
13 Athcnicniìbus ipfum contumelia afl^<br />
Ingrati - ciétib us, Ì^idtumultuamim,ixvqm x,aé*erf^<br />
^<strong>de</strong>, eesyà quibus [apenumerefutfiis affeSii sommodm<br />
Aiebat autcm/è fimilem platonis ,fub quaruttt<br />
vmbra accurrunt homines affliSÌi temperate 5 &<br />
eaf<strong>de</strong>m fimul vt redijtferenitaSyVellunt^conuicitf^<br />
quepetunt. Sentiens, hunecifc populi vao^<br />
rem , vtin belli periculis implorent opci»"<br />
fortium virorum j inpace contcmnantaC<br />
vexent cofdcm.<br />
14 InEretricnfes ita cauillariiolcbaf<br />
Armata QCTÇteos fimilespifcium, qui gladioli yocantt^l<br />
timidi^ qui pe qui gladìum qui<strong>de</strong>m haberent, corat*^.<br />
tas. non haberent. Norans illorù ignauiam,<br />
armatis non a<strong>de</strong>fletanimus.<br />
15 Pofteaquam Themiftocles prfmn AtnCnic,mox<br />
tota Graccia dcpulfus.ad Períaruí^<br />
rege confusiíTctjadmiíraSjiufliis cft<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^f'îllc refpondit : wamntpmiUmcfJepiSfurA^<br />
^^^firagtUu. T^mquiadmod f, inquit, ilU dum<br />
^^tendfinmr ofícndUt imagines y dum cotrahun^<br />
y uUnt eafdé aboient : iu<strong>de</strong>m fit m ovatto^<br />
autëanni fpatin,vt interim Pcrficâ<br />
lingua fuo arbitrio perdifcerctrne regi ptr<br />
^ï'tcrpretê eoccretur eaquae fentiretexpli-<br />
^^rcjDiffifus ¿ft interpreti,qm,dum quaeda<br />
®*^ittit, fi accedat re
pull9S in opimos tfjuos cua<strong>de</strong>re y ß quis illis adhibeat<br />
d jcipUnam reBamj-y inflnutionem,<br />
19 Ad Olympiac cclcbritatcm profe£tus,<br />
qimm in ftadium proccíHíTct, omncs ncglct^is<br />
ccrtaminibus oculos in ipfum i"'<br />
tcndcrunt, in coqjcotcmplando diem to-»<br />
tum coQ:Umpferunt, acThemiftoclcm<br />
lum cum pJaufu&admirationc peregrini?<br />
often<strong>de</strong>rwnt.Eare l3ctus,virgloriae cupidi»íímus,dixit<br />
amicis :Je to dielaborum, q^ospro<br />
Gloria ¡ufcepißet, omnium ßuBum ampUfr<br />
dsicis. mum repon ajfe,<br />
20 I<strong>de</strong>m facilitate morum multos ciui"i**<br />
fibi conciliarat, atque hinc popuhrem p^'<br />
tentiamadcptus.Itaquc cuidam ipfum admonentiibene<br />
principatum geres A thcni5><br />
fi cunftis aequalis öc communis eflc voles'<br />
jíeféa," refpondit : TS^nquamn fella infe<strong>de</strong>rimi rf^^<br />
litas, rnhilo plus à me fer^-ent amici quàm alieni,<br />
>21 I<strong>de</strong>m ludum praítericns, in quo dicerc-<br />
Memo- tut eflc profcfldo : rogauit, quid is proßi^^'<br />
ria, f^rf quum rclponfum efTct : artem memori^'<br />
Contempfit,dicens : M ego malim artem obhuifcendi.<br />
Vox hace digna iuit co, quj<br />
guam Perficam intra annum potuit cdn^f^<br />
rc. Et funt,quorum obliuionobis<br />
fit,quàm memoria. Facile meminimus qu?<br />
volumus5 atnon licetobhuifci, quae volumus.<br />
Cicero quoquememmn lib, 2. <strong>de</strong>Orat. &<br />
iib,uMad,^ Catone. _<br />
Q^uiK<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Quum aliquando thcatrum peteret, in- 22<br />
tcrroganti cuidam,vocemejjittibennfjU<br />
5 inquit, à qm artes mesi<br />
Ì^Am optimè canerenttsr. Ingenue faíTus, fe<br />
glorix ftudio teneri. Solebant auolim<br />
mufici in publico virotum illu-<br />
^^'Um lau<strong>de</strong>s canere.<br />
Q¿um aliquan^íoad mare vi fendi cada- 23<br />
accelíilfct, nc torques armilhspalfim<br />
difierasvi<strong>de</strong>rct-.ipfe qui<strong>de</strong>m<br />
rr^terijt, fed amico qui fequcbatur dixit:<br />
^ouigc tii ubi, nam tu rhemtfiocLes non es. Ne<br />
^am obuiA qui<strong>de</strong>m prxda commoucri po- contem^<br />
ageret indignù egregio p^a.<br />
«UCG 4 .cui^Uíía
494' A P o F H THE G M .<br />
miftoclc prccatus cft dcum ftium AHWC'<br />
nium : cam mente immittere pergcret hcJ'<br />
ftib.iuis, vt ciufinodi viros à fe <strong>cx</strong>pcllci qd' teftulis pcragebaiur) in e*^'<br />
Jium agerent J acrufticus quidam iHif^'^'<br />
. tus teftulamad cum <strong>de</strong>fcrensjuifiirct vt A'<br />
bemof. riftjdis nomen inferi bcret :'iyo/7/»^, inq^l"<br />
Arifti<strong>de</strong>s, Quum illc ncga«^<br />
fc nó®: i molefté tamen fèrrr,quòdlu»"^<br />
cognominc<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^nfitum infcnpfit te/ÍHU ac reddtdhrC^m Ic<br />
J^i Animo ¿rcbclt iniiiftam damnationcm-<br />
^Uuiílímum autcm vitae innoccmcra¿\aB<br />
^^flimonium, c tatamultitudinc ncmmera<br />
^ftitiíTc.g. aliud obijccrct, quàm ludi co-<br />
E'^omcnrqcF ipfc tamc fibi nó impofucrat.<br />
^tatilli fimultascumTlicmiftoclc.Huic z%<br />
dclcdus cíTct coUcgaadjpcragcndam<br />
^^utibuí firnHÍtasem<strong>de</strong>pcnamuí} na>n f yt<strong>de</strong>òt-<br />
Priuatos aíFcdus<br />
j-^^licae pofthabuit vtilitati. Ex his cnim<br />
c^tvínís humane vit^ pernicics nalcitur.<br />
. ^Hm^racis mlutAindixiJ]e(,taKiopaupe- ^<br />
»'cc^vr,'quantum abjumpferéu inptregrind.<br />
Atqui in tali genere funftionis folent<br />
' ' nielKm opimam mcfcrc. Eò magis illc<br />
quid fufpicionis eiufmodi conlla-<br />
'ct libi. proin<strong>de</strong> fui5 iin pen cii js rem geiTìt.<br />
^ HlJ^um hi verfus, quos dc Amphiarao<br />
Aefchylus,iRtheatio recitarcntur ; Sanm^<br />
* dl,Kèip , ìooC mut<br />
^'ífTíi HJVM^T^^ÍÚÍ Id-eft :enim<br />
yiccn.at cfjeJ,iMc' ytr opttmm,<br />
pro/nndAm mentefiadt .SA colensf<br />
^^^rl^AqHunùo hin<strong>cx</strong>ei mifiAnt falubìÌA.<br />
3 in Arifti<strong>de</strong>m vertit ocülosj<br />
tUoicei\s,hoc laudis in cum competer«.<br />
•«^-coaawMc quada,iu quaftuftraT1 enù- 31<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
ÜQcb
496 APOPHTHÌGM.<br />
ftocli obftitcratjdifccdcns darà voce<br />
éimHltastas cft : res ^themenßum mcoLumes eße<br />
magtßra 19'le,y.iß & ipfum ThemißocUm in barAthi^*<br />
mm, e:nijc€ren:. Prius liabcns in carccrcm i^^'<br />
quàm ob duorum fimulratcmminùs rc^^<br />
confuli publicis commodis.<br />
52 Quendamrcum egcratratquam lUii^^^^<br />
poft Ariftidis accufatiohcm nollcntaudi'<br />
rcrcum, fed pro*inus ad fuifragia qui^y^<br />
eumdamnarent propcraret: Arifti<strong>de</strong>s/''/''<br />
^eqm- p/gx pro reo intercept apud indices, yt eum<br />
tas, ¿egum prafcripta diligemer audirent. Tanta C'<br />
rat m viro legum xquiq^ obferuatio.<br />
33 Qu,um intcr duos priuatos cawfaii^^^'<br />
gnofccrct, öc alter, quo Ariftidcm iritaf^^<br />
in aduerfarium, extra caufam multa contj'<br />
mcmoraret, quibus ille laciTiTet eum : A":'<br />
^^^^^ fti<strong>de</strong>sinterpellaashominem,iBanunc,ly<br />
cAufam. quÌl,mifafac,boneyir,&ßquidteUßtelof^^<br />
re: tibi enim in prafentia^non mihi iu<strong>de</strong>^ß<strong>de</strong>^'^<br />
Fuit&procuratorfifci:quod man'cu<br />
fanaiffimè gefiÌTet, tamen à Themift^^^^<br />
<strong>de</strong>latus eft, acrepetundariidamnatus. ^^^<br />
optimatum fauorenon folùm illi ^<br />
remifta eftj verùm etiam ei<strong>de</strong>m rc^«^'^ .<br />
cft muncri; quod per fimulationem ft^ '<br />
miniftrauit,vt omifsa priftina feucritaw J<br />
nem fciacilema; praeberetijs ,qui P^ A ^<br />
malo gau<strong>de</strong>nt ditefccrc. Horum<br />
ftum cft, Ytpopulm tcrtiò munusfri"»^.^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^âuoribusi<strong>de</strong>m dcfcrret Ariftidi.Tum illc:<br />
^^mtegregefÎHmmtmmdamnÀiils'. nunc qm- Damna--<br />
^^^mfréteraquammukaconceJJiciH'naM ta inte-<br />
'-'^íorihiif,honore dignum iuécatisMoc igitur. ho- ^igas.<br />
<strong>de</strong>latoyplus mtfñ <strong>de</strong><strong>de</strong>corU afferri pute ,quà m<br />
^"ifnnato aemulSlato ¿m^x^w. Nôrit,quibu$ ><br />
Jitibuspoflct fieri gratiofus apud popu¿<br />
maluiiTet iufius effe,quàm plaufi-<br />
Simile quiddamapudTcrcntmm fa-<br />
^um iret exulàtum,fiiblatii in cœlùm ^<br />
*^anibus <strong>de</strong>oscomprecatuseft : fic projperes<br />
^themenfium, yt ill is JÍriHi<strong>de</strong>s nun- yindi-<br />
^^^^ yenirei in mmtem. Inrebus cnim affli fía nefolct<br />
populus ad egregios viros -<br />
: id quod cttcnit. Siqui<strong>de</strong>m tertioí^ft<br />
anno , quum Xerxes Atiicam adoriti:<br />
^aUiiíTct, Ariílidcs ab exilio rcuocatus cft.<br />
TJj^uiiftoclcs in concionc dixit : fe re- ;<br />
Palile confilium,quod fumnnopcre petti-<br />
^.^^ct ad dignitatem Athenicnfium j fed id<br />
'^s effe generis, vt proferri no <strong>cx</strong>pedirct.<br />
«^.Puluseenfuit, vtvni Ariftidi indicaret:<br />
} Ptobaret, probaturos omncs. Quum »<br />
ïg'turThcmiftocles indic.aflet Ariftidi,fe<br />
«f ineè<strong>de</strong>nda Graecorû nauah ftatione co-<br />
|itarc:fic enim forc, vt Athenienfes toti<br />
Inm ^on^inarentur. Arifti<strong>de</strong>s ad popuum<br />
prodicns dixit; Themiífoclistonfiltom- datori--<br />
'"'^'/j^ytUm.fe<strong>de</strong>o<strong>de</strong>mnihUmhoneBitts. Hac tas.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
40T AP o P'H'THS G M.<br />
aiiáitn y«cc,popwIiis vctnit, n< fupcr cú ^^<br />
inpoftcrö verba faccretThcmiftoclcs Hic<br />
certe populus quiddam phiiefophicui^<br />
prapíHiit,rcpudian$ vtilitatem cum turpitudine<br />
coniunöam : fimulqj <strong>de</strong>clarauit»<br />
quanta fit fpeöatas virtutis autoritas, q^*<br />
nondubitarit Reip. fortunam vnius iudi'<br />
cio eommittere.<br />
37 Q^um Themiftocles irri<strong>de</strong>ret Arifti^^'^<br />
conliliura> hocagentis, vt cenfui efiet i^<br />
tuto,dicensj cam íau<strong>de</strong>m non eflc viri, ^^^<br />
fcrinij tutò feruätisaurü: <strong>de</strong>in<strong>de</strong> fummaii^<br />
boni lau<strong>de</strong>m <strong>de</strong>finiret, fi:ire acpracrentir^<br />
hoftium confilia : Ettfíuc, inquit, o Th^m^^<br />
flocUs,faciendum tH ; fed inprimis oportet habe^<br />
re manas abfiinentes : aique ha:c egregi<br />
precipua/auf e fl.ììoc Term on e taxauii Themiftoclis<br />
rapacitatera.<br />
3t Q^ù Arifti<strong>de</strong>s duceretur ad fiipph^jj '<br />
quidam inimicus exfpuit illi in faciem :<br />
nihil aliud quàm abfterfit faciera,&<br />
<strong>de</strong>ns aitmagiftratui c omitan ti<br />
ne pofiea tam improbe o/atet,<br />
eft,quod adfcribunt Phocionj.<br />
39 Marcus imperator, triduum comora^!^<br />
Smyrn«, quoniam nondum vi<strong>de</strong>rat Ar^" '<br />
<strong>de</strong>m, mifit Qinntilios,qui illum<br />
adducerent. tur, inquit Cxhr y te fero r/rfjmus)<br />
S^uoniam, refpondit ^conf<strong>de</strong>ratieq^<br />
dam meimpedtebat^lxita Caciàr J<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
piìcìtatc<strong>de</strong>legatus: Quan<strong>de</strong>y inquit,<br />
ie ? Hodie, Siit,propone , & cirasaudi : non<br />
^'^rnfumtif <strong>de</strong> numero yomenúnm^fcd exaSle lo-<br />
^^ntiHm.Ucét ne,¿ imperator, a<strong>de</strong>flefamütarex<br />
^flpom ? Licehíty mquit Cacfar: eiiewm nege^<br />
^^mpubUcum. Rurius Ariftidcs : Concedatur,<br />
tum aceUmare^tum appldff<strong>de</strong>re qui-<br />
^^^pojjunt. Hicarridcns Celar, Ifiuc, intectum<br />
efi.<br />
.. I<strong>de</strong>m dixit : ,ArimaJ}>as effe cognatòsThi- 4«<br />
'quòd ca gens gignat vnoculos.<br />
MYRONIDES.<br />
P %ronidcs,creatusdux<strong>cx</strong>orcitusaducr- 41<br />
^^ BceGtos,edixit, vt Athenienfes <strong>cx</strong>irent.<br />
autem adcifct congrediendi tempi's»<br />
duecsq; monerent , nondum omnes<br />
p^ífcr^c^^^í,inquit,^«/pugmtturt/knt.Hos<br />
Jaquequuvi<strong>de</strong>retpromptos, hoftem agsfclfus<br />
vieit.Sic interpretas cos.q.ob<br />
ftuduiiTenttcpcftiuèa<strong>de</strong>flcj ne in<br />
P^gfta qui<strong>de</strong>m bonam operam nauaturos.<br />
PERICLES.<br />
^ ^^friclcs, quoticfcunquc belli dux crea- 4*<br />
cífct, chlamy<strong>de</strong>m inducns a|fud fc dir^^<br />
^^^^iucuit : Atten<strong>de</strong> Tericles^quodgeffu- f^p^^ i^<br />
^^^mperiHmm itberos, in Grxcos CÌT /¿¿^<br />
ho ^^ c^rdatiÌTimus ^^^^<br />
^^^rtabatur, vt modcratè gcrcrct principaitr'<br />
ingenii cft imperare libcris :<br />
bracci plufquam liberi tum ecant: pol<br />
2<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
500 APOPHTHEGM.<br />
ftrcmò inter Grsccoslibcrnmi Athcnicfcí'<br />
VlutArchus m .Apophth.(¿r- cim-vitA.<br />
Suadcbat Athenicniibus,-)^r ^egmAtn toi^<br />
T^XÌA lerent,ye¿uti VyreipimtAtn: quòd in<strong>de</strong> íüíp^'<br />
uUendA. carctur bellum ori turum. E corpore maloshumores<br />
tollere medicorum eft.<br />
44 Amico roganti, vt pro le falfum diccr^^<br />
teftimonium,cui adiundum erat iusiuran-<br />
Vfq'y dura,hoc eft,periurium : rcipoìiditi/^^''*'<br />
Aras, dcmAmtctt'meJJeJèdvJqiieadArAm. Senticní»<br />
45<br />
alicjuoufquc gratificnndum amicis,redci'<br />
tra vioJationcmreligionis. QtUim<br />
Moriturus hoc nomine (ibi gratulaba-<br />
TotenuA XUR,quòdipfìiis CAUSA nuiius ^thehienfumP^^"<br />
innoxiA, /ííWTfj7íímw
'^ßc ? quo rcfpondcntcjplurimum.<br />
^^^t.ßnt igitur ht#. Id cft :<br />
^ ^^guentoyanus cumßs,caueto inungter,<br />
^gnificat,publica negocia non cflc curanvetula::tä<br />
enim hoc in<strong>de</strong>corü,quam tut-<br />
P c to rct eam vngucntis vti. Aut ic^.(It,md c-<br />
^^fü eíTc iam anui, mariti <strong>de</strong>fi<strong>de</strong>ríó teneri.<br />
Subito oborto folis <strong>de</strong>fe^u.quum Peri- 49<br />
'CS Vidcret alios mukös, fedpcipwc claG<br />
gubcrnatorc , vehementer perturbaros,<br />
«lamydc fua texit pubernatoris ficicm,<br />
interro pauit : -mnquid hoc horrcndifmoßen- ^ntmo^<br />
^ ? illi negante : ^ d mferirtquit,<br />
igitur^ nifi qmdchUrìxy<strong>de</strong>msàm<br />
1 ?<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
eflidqtêod nnncin tenebras indncit, Scniîr vtf<br />
pru<strong>de</strong>ns, interuentu lunx nobis ablcondi<br />
folcm, quemadmodum oppoiîta<br />
¡mpediebataliorumaípcítuminulJuip<br />
tem eíTc oftc«tum,quod natura fît.<br />
jQ Pericles Ariphroni.voJenti publico prÇ'<br />
conio quaeri Alcibiadcm, qui a dole fcco^<br />
clàm domo cgreíTus ad amicum Democr«;<br />
Ciiiili' tem fe contulerat, obftitit, diccns : Stfi^^<br />
^ter. nobis infcys ferijt, p\£como mhU oLlud ageti*r9<br />
^àm yt ym tantüm dte cmùs mamfefl^'^P<br />
tUum tntevijje :ßnfaluus y neper omnem<br />
yitamfalHfu eße poterit. Ciuilitcr <strong>cx</strong>clufit^^'<br />
rieles adolcfcentis infamiam, quam<br />
quampotuifletclucrc.<br />
Pericles, quum à populo vocarctur<br />
jlktori' » aufcuJtauit, diccns ^<br />
14/. iMMog ÁfiL Scnticns, fe non efle cogcí^"^ ^<br />
in ordíncmj ncc pr® quolibet c media pl^'<br />
be habendum.<br />
ALCIBIAIXES.<br />
52 Alcibia<strong>de</strong>s ctiámnum puer, cùm ^^ F '<br />
laîftranexu quodam conftrií^us effet,<br />
fenon poflTet explicare,manumcollu^^^'<br />
toris mordicus arripuit: ilio diccnte: rno^<br />
Vtctmq-, Mcibia<strong>de</strong>s, rífamine f4ent : Imo, inq^'^<br />
ytntrre, ytu^^^,^ Iam tum agnofcere crat anii^"^<br />
ce<strong>de</strong>re ncfcium. Tlutanhusin ^popht"' ^<br />
eitttyitA.ittm^etnyUt^Trobtis, .<br />
Habebat canem qucndam iníigni p '<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^Hritudinc, cmptum drachmarum fcptcm<br />
**iillibus: huic am^iuwuit caudam, acpcr<br />
^rbcmobambularc partus eft. Dctnirantibus,<br />
curid faccrct ? Vt hot, inquit. <strong>de</strong> me ^^^^<br />
^^^tHY ^thenienfes, nec alternis ret fint curiofi.<br />
^orat ingcnium populi : dc claris viris li-<br />
°€ntcr loquimur nialè : illi morbo fuppcmatcriam<br />
Icuiorcm.<br />
. I^ucr ludum litcrarium inprcíTu« popoí- 54.<br />
^^^ Uiadcm Homcri ; quumqj ludimagiftcr<br />
"^^gaiTctfibicilc quicquam Homcri iim/^e- Lu^ma^<br />
^^^llipHgHum^éLèìjt, Dcclaraiìs,impudcn-^i/?«r,<br />
^ cum doccrc literas, qui nò fcmpcrHohabcrct<br />
in fmu.<br />
CumaHquadoPericlcininuifcrct>&accpiflct,HH<br />
tum non cflc ocium:propterca<br />
¿l^^^pcrpc<strong>de</strong>rct, quo pafto poflcr Athc-<br />
*«caribus reddcrc rationem: ^ónnefaütu l^an^nd<br />
pof^if ytn^nred- ditapo^<br />
/^^^ttonemf Notans, ita rem gcftam,vt nt>n fnU. ^<br />
poflit rcddi rati® : procliuki« autcna<br />
. m totum effueerc rationem., quàm<br />
^'^^'cddcrc. ^ ,<br />
Accitus ab Athcnicnfibus è Sicilia,vt di- 56<br />
«ufam capitis, abdiditfefe, diccns :<br />
quirocAtusìniusquaratelabi, Tenate<br />
aitare ne eat. Sentiens. confultius lüyitare<br />
darV ^owmittcre fe periculo, quàm<br />
j^^^P^ram.vt ingreflus periculum tcmct<br />
Gísccislonatiucundius,<br />
l 4<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ob vocìi ab afHnítatc,(pi;>i(/ 3c aTrpfvyíjt/'.Or^.'<br />
ci5 nutcm ciTfi^vyéiíj áitiUu clicitur,qui ixidic^<br />
fcntêtijs.abfoluiturrçii/^ft^, g. vitat aut<br />
Cuidam autcm diccntí : non fidis<br />
¡Diffi<strong>de</strong>" teiudicAturoiJ Ego fané 3 mc[u'itynem^^^<br />
/ tia. qui<strong>de</strong>m. : yejyrer enimn&tnfciensfro. albo c^''<br />
culo nlgrummmiteret.<br />
jg iNunciífiti, quòd ipfc comitibus mo^^^<br />
^rindi" damnatus cflct Athcnis : ^t nos, inquit, <strong>de</strong>-;^<br />
i Ha, ' ^Uisy Mcibiadtm ymere : üttiM'<br />
fcfc adLaccdacmoníos contuht, ac bcili'^<br />
:Dccclicum (abvrbcDccclia cognom»*^^'<br />
tum) <strong>cx</strong>citauit in Athenienfes.<br />
. Imbutu^Philofophiae prxceptis, voi^'<br />
ptates ac artcis in<strong>de</strong>coras.afpcrnatus cit><br />
difcjplinas liberales femper amplc^^^j'<br />
'tur. Lyram hoc argumento reijciebaj<br />
quòd vocem hominis imitaretur: ^^^^<br />
colhgerc licet, olim qui lyra cancba^j<br />
!Íímul ÖC voce ccciniíTc. PJcdrum,<br />
habitum formamque liberalem m»^"<br />
ret in illiberalem. Tibiam duplici noij» '<br />
ne damnabat; dcqiiòdiìcmutaretoris ^<br />
i bi tumi vt vix â familiaríífimis agnolceret^^<br />
3 u i c a n e r c t : & quòdhomini propr'^"' •<br />
imerct voccmjoquendiq; facultat^"^<br />
peret. Nemo enim potcft iimul<br />
.Mußca biam & loqui. Contentigitur, inquit,<br />
. content- norum filij, qw dicere nefctunt : nobis autem<br />
fta. thenitnfiÒH), yt à maiêribuf accep*mu^ > g^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^princeps efl Tallas ^ ^poÜú j quorum ill a fifiu-<br />
^lam confiegít Jo c úbic 'mem di tum<br />
^ft prilcorum fábulis, P.llladcm ad ípccu-<br />
^um tibia cancntcm, offcnfam oris défor-<br />
"ditate , proicftam comminuiíTc tibiam:<br />
ApolloMarfyam cancndoviftü <strong>cx</strong>coriauit.<br />
TIMÓN U^THEKIENSIS.<br />
Timón AthünicnlTs , quem iuaMffATtttic^o<br />
?ppdlat Lucianus, cùm erga cactcros cíTct<br />
*^Humanifllmis moribus, fugcrctquecon-<br />
'"ctudincm hominum, folum Alcibiadcm<br />
•^damabat <strong>cx</strong>ofculabaturquc. Id ad miranti<br />
^cmanto cauHimquc roganti, refpondit:<br />
'^^fofikichartwn ejjeaäolefcentem, quòdper/pice- Jfmer<br />
tUttm aliquando magnomalo fore .Athemen- fnalum,<br />
Vlutaréhuf.<br />
, Apud hunc quum coanaret Apemantus/6i<br />
Wm ÖC ipfum ob morum Ìimilitudinem<br />
^nnittebat) dicerct¿¡uc : Vulcherrimth^ , ò Inhuma<br />
^^^on, hoc noflrum conmuium : refpondit Ti-«iter.<br />
^^^'Jtafanè.fitunona<strong>de</strong>ff'es,<br />
. ah quando prodijt inconcionem, öz<br />
^«odue filentio quum omnes magnum<br />
,5,Md^amexfpcaarent,quòdinfòlcnseirct ,<br />
*'moncm concionati,dixit : P^iri ^themen- mnumé<br />
J^^poß ^c^ej meas honulus, in eo jue ficus, -vn<strong>de</strong><br />
^^Iti iam fefe Jìsfi^en<strong>de</strong>runt. Eom Uco confiitui<br />
J ^^uramponere : proin<strong>de</strong> ytfum efi hocpublici^<br />
^^^^dmnnciare yttfiqmeuamyelmt fefi4ß>en<strong>de</strong>'<br />
^^»^aturentfriufquamarb^r excidatur*<br />
1 5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L A M A G H V s.<br />
Lamachus caftigauit qucttcbm c diK''<br />
bu5,qui dcliqircrat nofcio qmd.Et ciim<br />
d ixi fl 11 iTion t:fmm i fi hue committam: p^f<br />
fis (jHid^m, inquit yin bello peccare bU.<br />
cnim in bello mors cft.<br />
IPHICRATES.<br />
Iphicratcs, quòd Tutore patrc natus<br />
ftimaretUT, crat contemptuiy ac lÄ primù^<br />
opinionem (ibi parauit, pofteaquam »P*^<br />
faucius, hoftem vnà CIUTI armis cortcpt^'*'<br />
viuum in trireme fuam <strong>de</strong>portauit. Is<br />
in amicorum ac fociorum agris haberct ct'<br />
crcitum, ac nihilominus 6c vallum i i ^ '<br />
&foffàinfodcretaccuratè,cuidamdÌ5i'*^V<br />
CoHtio ^id metuimm f inquit, Veßimam efje<br />
aduerfus , haudquaquatnpuuram, Signi^^^" '<br />
•m/i/4. ^^ tranquilliílímis rebus interdum ^<br />
FC pcricukim , quod nullus<br />
Aduerfus inopinatos igitur cafus ^<br />
xit fais copiis, ne, fi quid accidiíTet, dicC<br />
cogerctur,non putaram. Hoc Latini tt^*<br />
ferunt adScipionem. .<br />
6s Quum inftrucret acicm aduerfus Bar*»<br />
T^men ros, di c c baty^ yereri, ne hoßes mn noíft^^<br />
ha:bttmo craiem : quo nomine folebat alios h® ^<br />
mentum^ terrete. At alij dant operam, nc ®<br />
tit duccm. I<br />
66 Capitis poftulatus dixit<br />
Intempe- qui liccm mtcndcbat ; eß'^^^ ^<br />
ßmd.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
, cùm inBethtUum ? J^eip.fewfua<strong>de</strong>s yt
pròbrum cum <strong>cx</strong>probrantibus cotnniw'^''<br />
• cans : ncqj cnim dttx pcrílílcrc potcftí)^!'<br />
que militibus. Et turpitcr obijcitaltcriVi'<br />
•tium,à quo ipfc non cftimmunis.<br />
T I M o T H E v s.<br />
72 Timotheus dicebatur duxfortunntusM^^]'^<br />
¡nui<strong>de</strong>ntes'nonnuíli,pinxeTantciuitatc^v^'<br />
trò fcreti imph'care ipfo dormiente.<br />
'ScmmdL contumelia nihil ofFenfus Timotheus ^^<br />
<br />
pulta telum prope me ceeiäerat.Signiiic^t^^'r<br />
vulnus illi non fadum in praclio c®^'? ^<br />
pugnanti, fed procul. Atbono duci^ö ^<br />
•cauendum , vt nc prope quidcm<br />
vllum poiTì- acci<strong>de</strong>rc. Vulnus gladio<br />
fortitudinemarauitjtclo faftum catapi»^ V<br />
indiligcntia:fìgnum eft. .<br />
74 Cùm oratorcs Charetcm common<br />
renr, cenfentes talem creati dcbcrc At<br />
Magnus nieníium ducem : non ducem ,<br />
nÒJortis. theus,ye
.P^icrntc. Quum autcm ab Iphicratc 9bquòd<br />
cùm cflct in pcriculo, ta-<br />
^cu iid cyrniiaHum itarct, folitacji prandcbora<br />
: Ergo,inquit JiqMfic fti <strong>de</strong>noùif ßa- Miferdn'.<br />
Athenienfes, te-jquAltdhmacftmeUcim, tetlfM,.<br />
• pranjHm rnSium occidmt,<br />
^Uia aciiiud diccrc folcbat: fcrmidahi- f7<br />
^ ccruorwn exercitimi cít*ce leone, quàm Dux f-<br />
^^^niänt^eceruo, Scnticns, totam belli for- gregius..<br />
^^^ pen<strong>de</strong>re à virtute prudcntiaq; ducis.<br />
HEGESII>PVS.<br />
luv Hegciìppus, cognomento Crobc- 78<br />
^thcnicnfesinPhilippumiritaret,qui.<br />
nl^ ^ fncclamauit : hÁnebelUtm libertas<br />
'^^ffuehis Hegeßppe f IS(aper louem, inquit, magno<br />
tii!*'^'^^ (¿^publicas ex fequi as, ora- emenda.<br />
üben, nec impe-<br />
-^'xcedonum parebimus. Significans, li-<br />
. ^»'^tcm bene emi magno, nec fine nego-<br />
'^^Pofle feruari. ^<br />
P PYTHEAS.<br />
^^¿p'^Pcas^ciim adhuc eflet adoIefccns,ac- 79<br />
tis ^^ ^^^oncioncm, contradiiluriis dccrej,<br />
<strong>de</strong> Alexandro con<strong>de</strong>bantur.<br />
quidam dixiflct : Tu, cümfsiu^<br />
que^'^**^^^ ^^ ^^^^ /oy«/.^ ^tqui,iìxqyiìU<br />
<strong>de</strong>umfacuis^ melu-<br />
PifA ^ Í S I S T R A T V S.<br />
Alhcfticnfium tyrannus,cùm %%<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
510 APOPHTHEGM.<br />
aliquot amici, qui ab ipfo dcfcccrant, Vhf<br />
Jen occupaiTcnt, vcnit ad illos,ftragulas^<br />
fitcinam collig.ntas ipfe portans. Cxtcrui**<br />
SeUrter, iil'« quiil fibi vcllet pcrcontantibus : T/ji"'<br />
quit, fipeyfrafero^redacam yof^finon perfuajer^»<br />
maneam yobifcnm : ob hoc enim veni cumfiiT^V<br />
nis, Egrcgiusanimus, quinollctfineaiHi'<br />
CIS ncc regnare ncc viucrc.<br />
%i Qmuti mater apud ipfiim eflet dcla^'<br />
quòd adolcfiientem quendam <strong>de</strong>amarct»<br />
furtimqj cum co congrc<strong>de</strong>rctur,&qui
^'crunt , cum lacrymis orantes ve ni am.<br />
^Utiì rifìftrntus: Fos qHi<strong>de</strong>mmpnfierwn date Cimlitaí<br />
'i'^am, ytftj-sfobru : rxorrero fnex beri nequa- fru<strong>de</strong>ns»<br />
T^^m -ppjuamprndìjtex adìhus, Humanitatis<br />
^'^f»c|uòdignouitadolcrcctibus : pictatis,<br />
M^od vxoris honori confuluit, negaus tale<br />
^^Jjguam in iilam faftum eílc<br />
1 Cùm alteram vxorc ducere ftatuiíTct, li- S4<br />
1 j .<br />
. 7 — — .cuptam-y<br />
i^^hi ^ alios ifiiufmfìdtUberos nafci.<br />
J. DBMETRIVS.<br />
^^jV^^^ctrius PhalcrcusPtolcm^umrcgem S5<br />
^^ uortari folcbat 5pararet libros, <strong>de</strong> regno<br />
^HoT imperto gerendo trafiantes j eojjue<br />
• propterea quòd ea, dc quibus afcri<br />
^ ^^^^ in<strong>de</strong>nt admoncre reges, in libris<br />
^^a habeantur.<br />
itìilì^""* exularet,acThebis ingloriushu- 16<br />
Wo T^ viuerct, audifletqj Cratetem Phicicl^^<br />
, qui ipfum inuiferet, multa platxiiì<br />
<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>rate ferendo<br />
occt^ fit,\n(\u\t,negocijs ac<br />
noh/'^''?'"^'^ . per quas haSlenns talemrirtm<br />
ìiic A ^ OSTRATVS Dvx.<br />
P^.^V.^ius Argiiius,q^ 87<br />
pc^^^r^^^^retut , tum ingenti promifsa<br />
inaicuiufcunquc vclictLacapnr<br />
conili'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
512- A P'O^P H T H E G M.<br />
coniugio, vt Cromnum tra<strong>de</strong>rct : rcfpofl'^<br />
jyègtne^ dit : Jlfch'U^xmumnon duceregim^ a.b Hereu^'<br />
res.. qiihdñerciües obi ens orbem fnleat ímprobos affi"<br />
C€reJupp/icio;ipJe con uà e\.proí>is facera<br />
hos. Laccdjcmonij vero hoc nomine poti^íímum<br />
ojoriabantur, .quòd origiucm ducuntab<br />
llercule..<br />
EPAMINONDA s..<br />
87; Sub Epaminonda, Thebano duce, nmq^^<br />
Tronic euenity rt exercimm ìnua<strong>de</strong>ret tumuitus p^^*'<br />
dmtia,. cus : qui fubiiò praeter caufam<br />
oboriri folct: eum, qi-oniamà Pan«:^^^^^<br />
credunt immitti , Panicum<br />
Tlut.in .Apophth. tius yita : yt<br />
Vrobm. •<br />
88 Diccre folebat : pulchemmum<br />
Morsm mortÌ4,m beilo moriiquòd haec mors<br />
bello. cunilaudc tortitudinis coniunfta<br />
dò bellum geratur pro patria : <strong>de</strong>indc<br />
ui$,non diu crucians hominem,aut p^i*<br />
tim lini tAlUUCMtlCllS. extabefaciens.<br />
^<br />
89 Id em di cere fol ebat:w/7/>#»;, qui^ ^^^<br />
)is gercnda funt y corpus exercitatum eße ofor^^!<br />
miles, non folàm athletice , yerùm etiam mUit^^ '<br />
..LI I ^ „«^rf-orP"<br />
Nam athlctx tantum hoc agunt, vt 5<br />
re fint robufto : at militem oportet<br />
habereexpeditum & agile. Vndc<br />
mcnterobeiìs infenfus; erat?a<strong>de</strong>ò vtnu<br />
^^<br />
modi quendam expulerit ab <strong>cx</strong>ercitu, ^^<br />
cens ; quòd vix clypci tJC$ q^^^^^'^^/jcn«<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ercnt ipfius vcntrcm,pcr quem nunquam<br />
'diíTct íua pu<strong>de</strong>nda.<br />
Ipfe tam tenui viftuvtebatur,vtaliquan- 90<br />
®vocatusadcoenam àvicino, cùmrepc-<br />
^etbcllariorum,opfi5niorum acvngucn- frugal^rum<br />
appaTatum.confcftim abicrii,dìcés: i^tas^<br />
ie ßctificareputaba.no <strong>de</strong>liciari {¿f illu<strong>de</strong>re.<br />
Quumcoquus collegis Epaminonda dc 91<br />
'^pcndijsaliquotdicrum rationcm reddc-<br />
^^^on alia <strong>de</strong> re indignabatur, quàm tan-<br />
^^ fuiffe confumptum ©lei. Dcmiranti-<br />
'U^autem coWc^is^negauitfcojfeHdifumpm; Jrugd"<br />
ferreytantum olei exceptum intra cor- Ut^.<br />
^^^f^rninum, Sentiens, oleum effe natum<br />
vngendo corpori, non intus explcn-<br />
Inuniium rectdit corpus firmius & in-<br />
I p^patientiusj infufuminvifcera>reddit<br />
ac fcgnius.<br />
^ / ^ m feftum dicm celebraret ciuitaJ,<br />
J*JUcfquccompotationibus öclibidiniin-<br />
^^gcrcntiEpaminondas cuidam è familiaöus<br />
^^ obuiam fqualidus & cogi^<br />
Admirante ilio,roganteque quii<br />
loH > afteíbuf<br />
«uin obambularct > rt yobis, inquit,r^i,.;,^<br />
^bnos ac ficor<strong>de</strong>s ejfe Itceat. O vo^cm<br />
u m ' Vigilan-<br />
^J , ^ píiacipi, quum populusmaki^né<br />
uam ^ genio. At non oportet ipif ^H-<br />
"*^carc gcoialitcrviucrc.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
514 APOPHTHEGM.<br />
93 Homini coi?tcmpto,qui Iene quiddà .id'<br />
mifcrat. Peloid.! proco dcprccantc,<br />
ignoHit : fed amici pro illa rodante dcdi^<br />
A ^^ Vcniam:diccjis5c/i'«/mwi^/ numrAa ¡coruU^<br />
^ffi oportere, non à milmbtis, PoratMS erat a«<br />
^^^^ ignofccndum ; fed quemadmodum n^®<br />
quacuis damns omnibus; ita fpcfta«^"'®<br />
cft, cui in qua caufa gratificemur.<br />
Cùm Laccdacmonij copias in ThebaPO*<br />
cduccrent^ variaqj Thebanis ferrcntur ora^<br />
culaj quoium alia viitoriam illis<br />
bantur, alia diuerfa piaedircbant : iuíTíf<br />
nc prpmittentiaad<strong>de</strong>xtram tribunalisP?^'<br />
ni, contraria ad Iapu;
L I B s K V.<br />
^muK Solcrtia ducis non folùtn terror««<br />
<strong>cx</strong>ctoit animis militum j verùm «tiam<br />
^ommodâ intcrprctationc addidit alacritatem.<br />
Exomnib. quacprxclarc&honcilè geC<br />
Jjflct in vita, ilUid fîbi diccbat effe iucùdif-<br />
"»num, ^4ûâytréf, parente ytuoUuSirtcdpu^ THet^.<br />
yicijjeti Lacedamomos. Vir pÌM$ non tam<br />
gratulatus eft,cam obt;igíflcigloriam ;<br />
-S^àm häc voluptatcm <strong>cx</strong> /c conti gifle hi«,<br />
tjuibm vitam fuam accep wm fcrcbat.<br />
I ^ ^um alias folitus eflc vnâio corpoïc 97<br />
y^Tjqj vultu prodire in publicum, poftricius<br />
dici, quo fclicitcr pugnatum cft^ in<br />
^^Uf^ris, proccifit fqualidus ac iummiflus.<br />
^JJicis aiucmfcifçitantibus,cc^«i
A P o P H T H fi « M.<br />
batjniquas ciTcdiuitias, quae poíRíTorcíf<br />
rcddunt <strong>de</strong>tcriorcm : at viri fortes<br />
virtutis praemixxontcnti fuiit.<br />
Rurfus, quum Artoxcrxies Pcrfaruni r^<br />
ipfi triaDaricorum millia mifiifrtj Dio^^l<br />
-dontcm'Cyziccnum àfpcriùsrncr^u«^' *<br />
tantam -nauigationem íufccpiílct<br />
pturns'Epammondam, cumquc iuffit b^.^<br />
Intern. V^íba ad .regem refcrrc : Si.fautt cotnìt»^^<br />
^ ' ThèbAnorum , habkurw. efl 'Epanünondoftf ^<br />
micum grattsijthminifsyheffcm. Quiü hoC<br />
'mojncorruptius>nonaliòÌpcé^ante,im Argini Yhébanorum eflentf^^í<br />
Athcnienfium oratorcs in Arcadiam «J"<br />
vitupcraruntvtramqj gcntemjÄ: Call'^ÍJ^^'<br />
tus rhetor Oreílem&Oedipodcm<br />
tibus exprobrabat. Nain OrclleJ.Afc\"^5<br />
fuit,OedipusThcbanus. Jnterirn íi^^lV.<br />
Xpámiaonins: fatemur; in quityapudno-f/^^^^^<br />
,fe, quipatrem occi<strong>de</strong>nt ; apud<br />
arem necdrit • (ed eoj qu% hécc patraruntnoí ^^F<br />
:Umu4,.At1)cnienJes recepcrunt.'l anto cotí\f<br />
v
L I B ï R Y.<br />
calamitatibus multa diccrc c©a£ti<br />
<strong>de</strong> lilis conci ucrcntcs..<br />
pofteaquam Al<strong>cx</strong>andrum, Phcracorum lOZ<br />
7rannumThebanisinfcnium,Athcnicn(cs<br />
loifcciiTcnt amicum ac rocium,iiqttc poJ-<br />
^Çcrcturillis fc pcrfeftürum,vt minam carî^^ïiï<br />
cmtrcnticmiobolo : vidclicct fignitantum<br />
pccudiim ac iumcntorum<br />
.^duaurum c pracda: Epaminondas fub-<br />
: ^tnoj ad coqumdas iBoi Mina,<br />
fupfeditaèimm \nam[yluas<br />
j^*»» fiicci<strong>de</strong>mtisji fifias fatis admifceantno^-<br />
J'Moeijj,<br />
^ ^um ftudcrct Bœotos > ocio díflolutio-^ 103 •<br />
^^^ïcontincntcr in armis habere j fimul vt<br />
^ Cotise creatus cft imperator,bis verbis il- . ,.<br />
^^dhortatus cft : Tofihac confultate yVtri i<br />
militta prAfeSinm Agam, -pobis mUi- /^ont—<br />
: adimcns illis fpcm ocij fub tali/^operatore..<br />
^ quandam fupinam & cam- 104<br />
P^ftreiti:¿e//¿ oyc^r^Aw appelIabat : vcluti<br />
, vn<strong>de</strong> latè paterct profpcAus.<br />
^^J^'^ti loro tnferta haberent. Nam qux mon-<br />
cam^ ^^ minore negocio tuemur:<br />
«•Ètu'^Chabrias circa €orinthumpau- ,05<br />
^ncbanos fub mccaibus auidiùs pu*<br />
K 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
$it APOPHTHIOM.<br />
gnantcs proftrauiflct,atq; ob id troph?"^<br />
cr<strong>cx</strong>iifct ; Epaminondas dcridcns bom^<br />
dixit :Hrc/ttm <strong>de</strong>cebatmn trofhaumtj^<br />
ruücuiü, ^eaataMH ereSium efle, Vctcrcs enim<br />
portas in triuijs congrucnter Hecates im^'<br />
gincm ftatuerc ioIcBät: vel ad indicandaO*<br />
viam,vel in gratiam fepultorum.<br />
io6 Cuidam nuncianti, quòd Athenicn»^^<br />
<strong>cx</strong>crcitum nouis inftrudum armis in<br />
^ma 'm ponefummififfent; Q»/«/? inquit<br />
eligna w turgemit Antigenidas ,fiTeilknmas habet<br />
TK btasi Tellis autcm crat tibiccn DCÍfií"!'^'<br />
hisnefcirentvti.<br />
1^7 Scutatum militcm fcnfcrat à capt*"^^<br />
quodam magnam pecuniarum vin«-^^^^<br />
Hlesdi' piffe.Huic Epammondas, mihhinq^^^*.^<br />
mus, ckypeum-ytibi yerò catéponam emite, m<br />
<strong>de</strong>gai : poßhac enm notes eo<strong>de</strong>m modo<br />
; rtcuUtm, iam ynut <strong>de</strong> numero dm^^<br />
i^MíorJíw.Rcdciudicauit,timidüm(vt«^^^<br />
proucrbijs) cffePlutum. Magisenim*^^^<br />
tuit mortem, qui domi habet vndc p®'<br />
fuauiter viucrc. jA<br />
,og ìntcrrogatus, quem arbitrajctur due<br />
praeftantiflimumj fciprúmne,anChat»^.^/<br />
Knie W. anlphicratem?/
^nmdiu viuit homo,pote ft & ad melïora<br />
Pfofi^cerc,&:ad <strong>de</strong>teriora <strong>de</strong>generare.<br />
Cum e LacedacmoRe reuerfus, cum fuis ^^^<br />
plcgìs capitis poftuJaretur,vtqui praeter<br />
J^c Boeoticac pracfedurae mcnfcs quatuor<br />
f^'cciff'cyt dncts in ipfum re '^cerét etimi<br />
^juxm vi cnmfulfi, Ipfe muí e pro fe
520 A ^ o P H T H E € M.<br />
duccs non habebat ; ac rerbis ipfa res tcfti'<br />
moniumpracbuit, quòdEpaminondasOptimè<br />
no (Tet ciues fuos.<br />
ni Mencch<strong>de</strong>s,inui<strong>de</strong>nsEpamjnondarfi^''<br />
riae, fuafit popolo, vt pacem haberent bd'<br />
Tax btl' lo potiorcm. Cui Epaminondas XFAHUY^^'<br />
lo fítrtü, qui themes mos, qm ot^ nomint t^iadfemt»^^^<br />
yocas.Vjíx enim bello paratur : nec cam tü^'<br />
ri licet, nifi ciues fint ad bellum inftru^-<br />
,j2 Eidcm <strong>cx</strong>probranti J quòd non duxi"^<br />
Morfut vxorcm.' TSluUiufy inquit, confilio y 6<br />
UÍÍHi, , hac m re mìniìs y ti yelim, onàm tuo.<br />
tans, illum, quòd vxorcmhaoeret, paru»**<br />
fecundas famae.<br />
„3 Rurfus ci<strong>de</strong>m obijcienti , quod Ag^'<br />
^gamt' memnonis gloriam aemularctur ;<br />
nonema ^ 'ww iUe tottm GracUprafidf<br />
<strong>de</strong>cern annis rtx ynam cepit yròem-y ego ynit*^ "<br />
fUs yriisprafidijf, yno die profligatisLaced^^^<br />
nìjs totam Oraciamltberaui. - ><br />
Ciuium fuorum iniurias patientifl*''^^<br />
fercbat, dicés : efie nefas irafcipatrtai.Q^-^^<br />
admodum parcntum iniurias vlcifei P^<br />
tasvetat. ..<br />
115 Pelopidx, increpanti quòdnullos '<br />
rethberos,malèin hocconfulens<br />
Benefa-- Fi<strong>de</strong>, mq\ì\x,ne tu peius confuías, qui t<strong>de</strong>^f<br />
Ba pr% tnafihum rehaurusfis. Habebat enim<br />
liberit. pidasfiliuminiprobum&infamem,<br />
. itKqmi,LeHartca¿ugnapr9 Uteris nih^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^^^títyd. In hoc cnim fufcipittntiir liberi,<br />
^cpcreat noftri memoria. At hoc melius<br />
^^«ftant egregia facinora : nam liberi frei^^cnter<br />
offiifcant parentum gloriam;<br />
f^um fentiietvulnus eftclcthalc, non"®<br />
P^'ùs Ferrum eduxit, quam audiíTet The-<br />
»anosviciflc : Tum Jäw, inquit» yixi rifwia ^<br />
^^ ^immorin-. Etcdufto ferro, protinus.<br />
^fflaui t tnimam.CKo-o<br />
. Valerius, narrat illum quaeíifte, Anifßus 117« ^<br />
eJJet fdluui f vt audiuit faluum , ro-<br />
^^uc anhofitsitfítnt<strong>de</strong>túBt i Qu^um audiíTet<br />
penesThebanos eflc viftoriam, italoquu-.<br />
militibus : Tion finis, commiUtones^ vitm<br />
^fidmeliiis & altnis initinm adnenit : nunc<br />
^J^^ei^er Efominondas nafcitur , quia fic<br />
^«um illi per inuidiam & contumcli« nS<br />
foKlidus quidam 6c contemptus<br />
?^g»ftratus <strong>de</strong>legatus eíTct à populo The-<br />
. nonafpcrnatus eft,, diccns: nonfi- w^j<br />
oíítn<strong>de</strong>re yirum -, fed yirum g^^ratre<br />
Itaque ocOiyrnat.<br />
dcinceps tanquam honeftum munus à<br />
^Itis ambiretur : cùm antea nihil aliud<br />
» quàm cura for<strong>de</strong>s &ftercora <strong>cx</strong>aik-<br />
B'P^^tiseijeiendi.<br />
cuidam ci»cno maiidauit,yt à quo- „^<br />
tik^^* ^n^icis ipfius talentum pcterct:pc.<br />
acccpit. Amico percontanti, cur id<br />
K 5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
542 APOPMTHHGM,<br />
Benigni- iuíliílct.^ í^mmam, inquit. Ule cùm yi¡r ftff^<br />
ter, bus, tnopiàpremitur : tu yerò diues es, mttUA<br />
fHbüco<strong>de</strong>pecuUtiis, Epaminondas ipfe p^^"<br />
per iiae rationc íubucnit cgcnti. Bonoruni<br />
cnim probrumcft , virum probum cgc^^<br />
ncceíTariis.<br />
120 Tempore belli Leuftrici quum accc'<br />
piíTet , qucndam ftrenuum virum peri»^<br />
morbo , per iocum dixiftc fertur : f^^*<br />
(kmnu fumUl moriendi octumin tamisHegocijs ^<br />
qucntcr autera non minima morbi pa'^<br />
eft , imaginario mctúsve morbi. Hu«^<br />
languorcin folct <strong>cx</strong>cutcrc negocioti*'**<br />
acdor.<br />
PELOPIDAS.<br />
121 Pelopidas, in praefeftura rei militan«®''<br />
paminondac collega,quum amici dicer^*^ '<br />
ilii rei neceírarÍ3e,?i<strong>de</strong>licetcolligendip^'<br />
VecumK ^wi^ias, nullam cflc curam : Ituper louem,<br />
cowewi- nece/jkriiejedhmc TSlkomeá : oftcA«^®<br />
^ ^ hominem claudum ac mancum.<br />
fortibus riris nihil cflc opus pecunia*<br />
t Arch US,<br />
122 Vxori, quae ipfum ad bcllum<br />
ccntem rogabat muliebriter, vt ^^^^^^<br />
DUXAUO f«ipfum : ,inquit,<br />
rum fer- difuncnam frmceps AC dux hortAndus efip^^^^^^<br />
9Mtor, . yíferuet dues. Vox imperatore digna,<br />
" cft, ciuium multorum falutem Tu«<br />
iaeolumitati antcppnere, ^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L T 1 ï * V. 5»!<br />
^ ^ u m c militibus qinTpiam, qui vidcfat 123<br />
^ccdcmoniospcranouftiasmontiumad-<br />
5^ïïtart,dixiirçtPclopidç:liicidimus inht>-<br />
. 9umpoims nos m itios, inquit, ^nàm<br />
Ab Al<strong>cx</strong>androì,Phcrxorum tyranno,<br />
fe<strong>de</strong>ra captiis ac vinftus Pclopidas,<br />
J^'^uicia congciTit in focdifragum : vtau-<br />
:^^^x:it\is i\\cdi\\v.monùroperas. Admodum, .<br />
» maoism u txafperentm TbeLxniy '<br />
^í^citius <strong>de</strong>s pcenas ytolaíi fa<strong>de</strong>rts, d^s pari-<br />
^^tque hominibus inmfus,<br />
j.T^cbc, tyrannivxor, adijt Pclopidam, ,25<br />
mirari, quodvinftus effet tam<br />
inquit,wí4^« temirory qmdmn liberi,<br />
'^'^^i^ta feras Mexandrum.<br />
J .^^•iicaquam Epaminondas Pclopidam ¡2^<br />
Return rcduxiffet, Oiicb^tfe gratiam habere<br />
y^exAndro , per qutm experimento comperigèt,<br />
'fon tantum adbeUumy fed ettam ad mortem<br />
..^um Pharlali congrciTurus cflct cum 127<br />
^J<strong>cx</strong>andro Pherxorum tyranno , milites :<br />
•^otiucrunt , duplo plus Theflalorum<br />
cum Ai<strong>cx</strong>andro. quamipfcThebanos<br />
^ abcrct : Tanto, inquit, melit*s nobis erit :plu- Mortk<br />
«Jen;«» yincemus. Hoc & alteri cuidam ad- comew-^<br />
CO PlutarchusSympQfiacôn lib.iTc-12«<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
5^4 A P O p H T HE O M.<br />
iertquiddam perquam^fcdiuum. COBU**^<br />
viumaoïtans cum collcgis ducibus, in ñn^<br />
conuiuij bibit accmm. Pcrcontâtibii$,niif^<br />
^tégâti' id.conduccrci ad fanitatcm^ TSsfao, inquitta9,.<br />
illhdjao, benumtße adhoc,yUqtwmemner^^<br />
domtfiicéí^diáeta ,ßHß domefiieerwn negochn^'<br />
Scnticns, conduccrc aduerfus crapulaiW'^<br />
confcrrc iobrictati: fimulÍHdicans,íc doiïi*<br />
parciifimo viftuagcrcfolitunk-<br />
THEGMATA..<br />
MA N I V. S. C V R I V S.<br />
^ Manius Curius nonnullis argticntib«^»'<br />
quòd<strong>cx</strong>agris'bcllo partis partem <strong>cx</strong>igu»**^<br />
vnicuiquc militum diftribuiflet, mago«^^<br />
^gri m veri) Rcipub. optauit à dijs, ne quando esfiß'^<br />
dus, ret qmf^uam I{omanus, cm ager extguus TI^^';<br />
tur,quip'jßet olere domtnum.$çnti€ns,cvirti<br />
eflc Romano.dignumnomine,qui plus appctcret<br />
i, quàm quod ad vidum irugàl^***<br />
fatis cH^Vlutarthuf tn^Apofht. I{oman.<br />
J, Samnites, pofteaquam ab ilio fuc«*^"*<br />
dcuiÄi,vcnerunt ad Manium Curiuo^'*<br />
magnam auri vim off'erebant : atq^; id t^i«'<br />
pons forte rapula coquebat oilis<br />
Refponditautem S imnitium legatii« .<br />
,Aurum m modum: lSl¿hilopttf eiï ai§rol{ilemc(frtAl^^<br />
firettm. camim : ßbt.yer» fo$tt0eße,anrHmfoJf<strong>de</strong>nttbf<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^P^art^quàm aurum habere,<br />
C. FA BRI TI vs.<br />
Fabritius, cum audiflct Remanos à 3<br />
^Tho dcuidos,ad Labicn«mvcrrus,75j>r- Dnxe^<br />
inquit, H9nEpirot:e rieerunt gregiia 4<br />
enticns,vnius ducis ingcnio viftoriam aceptam<br />
ferri oportcrc,non virtuti militum»<br />
paûo Romani nominis ignominiara<br />
^euauit:qui.ç«m Epirotis cfftínt virtutc fuetiorcs,<br />
hoc folo erant inferiores, quòd<br />
haberent duccmPyrrho fimilem.<br />
'^l^um Pyrrhus pro rödimcndisvc.\ptini$<br />
'^^Uum auri mifi(let , aurum qui<strong>de</strong>m non<br />
^^epit Fabritius. Trtftridicverò Pyrrhus<br />
elephantum emiiit, qui ignaro<br />
^"^itio à.terao fubitò barriens apparerct.<br />
^^bi fa£Vii eft, cefpiciesTabritius ac ri<strong>de</strong>s,<br />
?«>inquit.ncc aurum heri, nec htdie ùeVua fe Animus<br />
''««oníf/im. Sunlit,Pyrrhum hoc <strong>de</strong> indu-"»«*?*:<br />
I» ja cgiilcivt,quoniam auro bonisc^rvcrbis gnabUts.<br />
'elinirinori potcrat, immani voccbcllux<br />
^frcretur. Se<strong>de</strong>xpertus eft Pyrrhus animù<br />
inexpugnabilcm.<br />
. ^ìrho vcrò hortanti, vtFábritius apud ^<br />
p Egerer, impeti) fe cius futurMs:2Vf<br />
'^^'ßhHcexpeäKrn.inquit : nafnf EyirotéC no^ r.^,<br />
vtrumaue pernormt, mihi regi quam tibi''<br />
i-writio iam Confuli mifit epiftolam^<br />
yfnu mcdicus,qua promittcbat, fc regem<br />
vene-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Vi<strong>de</strong>s veneno nccaturum ü ìub er ct. At earn epijf^<br />
hoßetn ^^^ non prùduto ad Vyrrhum remißh<br />
' ' hms ilium ßbiattiere, quipeßtmm eßet iu<strong>de</strong>St<br />
tum amico-,tnH^tum ^o^wwí.ScntiensjCum coS<br />
habere pro hoíljbus,quos itmpledi <strong>de</strong>bebatfifatis<br />
nouiíTcti ftchospro amicU<br />
ccre,qiíi peius iüi vclicnt quàm hoftc«. ^^<br />
Viufyf^a/trius Aídx. Eutropiu^y^alij,<br />
7 Caeterùmvbi compcrtis infidijsPyfrhu^<br />
Medicum cgiffet in cruccm,Fabmio capti-<br />
T^hU vos gratis remifít. At Fabmitts nolmt edsgr^"<br />
^atis. tit recipere, fedparem captworum numerum r*'<br />
mißt'^ neaVyrrhoproditi yeneßcii merce<strong>de</strong>fttäC'<br />
cepißt vi<strong>de</strong>retur : negans, fe hoc indicium friß*<br />
Vyrrhi causa ; fed ne Homam yì<strong>de</strong>rentur doìt^<br />
hoftem ucci<strong>de</strong>re , vf qui riribuf ßtperar*<br />
poßent. ' •<br />
FABIVS MA^IMVS.<br />
j FablusMaximus,quoniani cum Anni^ä'<br />
le confligcre <strong>de</strong>trcftabat, fed mora cop»^^<br />
illius pecuniarum & commeatus eg^*^'<br />
tes attenuabat,fcquens illQ per afpera mon<br />
tiiofaquè', äcfubin<strong>de</strong> obiter feie opp^^V<br />
à hònnullis petlaudibrium dicebaii^r,-^'»'<br />
TubalitpadagcgfU. Hòc conuiciohihileomniofuspergeoatfuum<br />
inftitutum fe
, cjliò jcuius eft periculum. Nihil auté<br />
leuius ¿\€th : quae ^ui fomiidat, quomodo<br />
fuftincbit impetumhoftium?<br />
. Quum dc Minutio illius collega, quo- 9<br />
«iam nomiullos hoftcs <strong>de</strong>icccrat, multus<br />
^et onus rumor, tanqua <strong>de</strong> viro nomine<br />
domano digno,ait :/« magis fe cundam Mwu-<br />
^^JmHttAmyqisàmaéie/fimperttmejcere.ScR* ^^^<br />
^'cns, illius temcritatcm pcriculoftiTimam * •<br />
^flcRcip. quam fi rerum fucceilusattolle-<br />
'ct.in <strong>cx</strong>rrcmum diicrimcnadducìurumv-<br />
^»ucrfum populum Romanunv. ícd aducr-<br />
"iìcafibus futurum modcratiorem. Uuiut<br />
eb- ^ppianus hoc habenu<br />
. l'ululò pòft, cùm Minutius hoftium iniifeptus<br />
in l'ummo effet pcriculo, nc cù<br />
'"'s copiis pcriretiTabius èmontcmouen»<br />
^'^crcitum venit illi auxilio,mültisquc tru-<br />
^íflatis hoftibus ipíum eripuit. Hoc^Äo<br />
^nnibal ad fuos à\\\vn^m%eychisfaptnumt^ faceu^<br />
, vi itla montana nttbes nobis ali^<br />
piando tempßßatem immitteretì Hoc AtiniD^'<br />
"SnonPabij diaum. ^ ^ .<br />
^oft calamìtatcm, cuamPvomaniacce- 11<br />
Pcrantapud Cannas, crcatAis In)'peratorcu<br />
Claudio Marcello viroandains po-^<br />
^lïsfpcrabat futurü.vr, lì piignâabflincrer,<br />
•'^'^»ibalis <strong>cx</strong>crcitus duftu teooris citfice-<br />
ÌcnÙCiJ^ìhMìxìtiJèmagisformHiare ^^^^^^<br />
ìdlfthm<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
fahmm à pugna qulefcentem, quàm Maycelíf*^<br />
ftfgnAntem.Ncchoc cîlFabijapophthcgn^^'<br />
í'cd Aiinibalfs.<br />
,2 Miles quídam Lucanus dclatus erat Fabio<br />
, quòd noftu frequenter è caftris elà»"<br />
<strong>cx</strong>ee<strong>de</strong>ret,amore cuiufdam focminç.Fabi"i<br />
cíim audiífct illum alioqui m rebus bcH^<br />
pracclarum cftc virum,iullit clám appreh^**<br />
• fam mulierem.quâ amabatmílc$,ad fe p^'jT<br />
duci: quae fimul vtadduda eft,iuiîît acccn*<br />
Èrrw virum,ad quem ila loquuftus cft : Haudcl^^<br />
mentis mhu fuit, te prater Legem m*lítarem àbnû^^^'^<br />
condona àcaflris : ame id qui<strong>de</strong>mprtùs nos latuerä^fy^^^<br />
ttis. -frobum eße militem:proin<strong>de</strong> errata ante ben'íj'<br />
flÌ4 cmd'ìnamus caterùm p'ßhac tris<br />
fcum-namhabeo fi<strong>de</strong>iußorem:Öc produda<br />
lierculam illi commendauir. .<br />
13 Tarentinos Annibal prxfidio<br />
tenebatarce excepta.Fabius iraq; dolo<br />
longiffimè <strong>cx</strong>crcitum fuum abduxitab^<br />
bc:quam vbi ccpiirctdiripuiflctquc,fwrrrfi:»^<br />
tlufi, citñtatem amißß'es,nequa^uam ego recep'tße^^.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Fabio iam fcnc filius illius Confuí faftus<br />
^ft^ qui cùm publicitus multis audicntibus<br />
"abuilPctorationé, Fabius confccnfo equo<br />
P^acc<strong>de</strong>bat. .Quum autcm iuuenis lidori<br />
'iiifiifct, qui patrcm iubcrct equo dcfccn<strong>de</strong>rc,alij<br />
qui<strong>de</strong>m fa£lum hoc.aucrfati funt:<br />
^^Fftbiusab cqtio <strong>de</strong>filicns,nó habitaacta-<br />
ratione accurrit ^ac filiti còpl<strong>cx</strong>us,£«^ej Confttla^<br />
^"^^W.filijap'kfi e¡Mmte\ligaiquibusmftftsytmmM<br />
^ quàm nuignum magifiratum fufceperis, fl^'<br />
, QUum Minutius glorrarctur,ipfius ope-<br />
'a muÌtiimmaicftatiFabianac dignitatis <strong>de</strong>- .<br />
^^Kilc'Si fiperesyìnf\\àit TübiiíSyMinuü^repu- Gram-<br />
^^^esyùbuum .AnmbAle cm amen effe fotìùs^^^-<br />
^Hàtn cum Tahiù..<br />
I^icebat j Wc^fri.y? ci^ 17<br />
^^^estenAÙcas famiUdritAtt cibéqut cicuremm H^mxm '<br />
P^^iùs^quàm catennacyerberibus'.hammtsferO' tas cicucrùnia,<br />
non hùmamtate ac bénefic'tjs nobis eo- rat ofU^ -<br />
^^Itenins; fcdaJperiortsintUosfimus.quàm agri- p^ì,,<br />
^^^^Jhnt m capri fieos ac malos fy luéflres ¿r* oUa<br />
J^J'^^tqui has nonprctinus excfdumjedinfitiont •<br />
docent mitifcere.<br />
fabiusMax. congiariorum <strong>cx</strong>i^uitatem it •<br />
c&ngiartay fed heminaria,<br />
Congiaria dicuntur dona, quaedantur populo.<br />
Congius autcm menfuisc gcnus eft,<br />
multò minor efthcmina. Admcnfuiam<br />
Igitur alludcns, nciraiiit cflc congia-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
L
A N N I B A L.<br />
»9 Annibal à Minutio, quern infidijs obftdcrat,pcrFabij<br />
copias'dcpulfus,vbircdil'<br />
KiBoret fct in caílra^dixiíTc fertur: Ropraho ytEfutnà<br />
yitftn, ji Mimtwmi fe nutem à Vabìo /utfe fuferatf^^'<br />
vi<strong>de</strong>licct <strong>cx</strong> cadcm pugna viÄus &<br />
rcdijr. Pcricrat cnim Minutius,ni FabiuS<br />
ÍMCCurrifCet.VlHtarch. in eii44vitM,LÍHÍuf}<br />
f ianusy ^ alij,<br />
20 Q^uum Marcellus aliquot dicbus con»-<br />
'Perlina- «entercó AnnibaleconflixifTctvarioMaf:<br />
eia ym- dixit Annibal :fiùvrtm eße cnrnhoßei^^<br />
^ff^ necyiSéHínec yiiiormß'etqmejcere,<br />
21 Qiuim Fabius fimiii arte reccpiiTctTa-<br />
D^Ltisdù rentum^quali Annibal<br />
¡4* yincit Anni bai,habet ^nmbalem,<br />
22 Qi"i Romnnoru legati coditioncs p»^*^<br />
retuliflcntapud Carthaginenfes, & GiK^<br />
quidáauíus eíTct fua<strong>de</strong>rcbellQ cumRon^^'<br />
nis rcdintegrandii: Annibal indigne íc^^^'í'<br />
hominé imbelle dc rebus arduis loqu'A^'<br />
bue dicentc è iuggefto dcturbauit. Ho^<br />
Äum tam violenti! in libera ciuitate dcm'T<br />
rantcöc indignante multitudine, AnniP^*<br />
Wí/íW- confccnfo fuggefto àìxiv.neminemmir^ri<strong>de</strong>fié<br />
fero- ¿trei ß qui àprimis ftAtim annis Carthdg^^^<br />
c^a» liqußet,interim atatem omnem m bellu<br />
tranfegißlt.minüisnoßet -Urbanas confitetuàne^'<br />
hocprafattispacem jüa<strong>de</strong>re c
«cm <strong>cx</strong>ígcbant à Pocnis Romani,totus populus<br />
acTtributi mcntionc ingcmuit:at An-<br />
•»ibal interim effusè rifit. Ea <strong>de</strong> rc Increpa-<br />
Jps ab Afdrubalc Hedo, ncgamt eum njurn Laaymç<br />
fi*ijje gau<strong>de</strong>nti :fdaüorum feras & matter ia» fera,<br />
^^ymus <strong>de</strong>n<strong>de</strong>ntii : qua nunc m Leuiore maloma"<br />
^rem 3 cùm antea potiùs manare <strong>de</strong>buerintyjuo<br />
import humant cU^es,armay&üfjlmarum<br />
'»^^oriarum JpoliaVctnis <strong>de</strong>traherem,ac leges viimponerent,<br />
Qu^um Annibal apud Cannas fcliciilîmè 24<br />
^^gualVet, amicis fuadctitibus, vt fugientc<br />
^^ftcm infequens in vrbem irrumperetjnó<br />
®.^tempcrauir. Qiiam rem Barcha Carthal^ncnfis<br />
adcò indigne tulit, vt <strong>cx</strong>clamârit:<br />
^^erefas ^nnibalyyiSiorïâ vti nefcisMoc di- P^ti ytHê<br />
T.Liuius tribuit Maka^Îi. ria.<br />
.Annibal Gifconi nuncianti, fibi admira- 25<br />
vi<strong>de</strong>ri Romanorum inftrudorum ad<br />
P^gnam numcrum}íwótf/fW,inquit,wwrtf¿/- ^dicttlè<br />
vV'^^^i^"' Quidnamhoc cÎTct? fcifcitanti^<br />
jÇ^o3extam numerofa, inquit,¿owi- ,<br />
^^^ niHltitudme nuUus appellaturGtfco.ls dacisiocus<br />
multum timori« <strong>de</strong>traxit, mult^-<br />
^^^ ^ïacritatis addidit militibus.<br />
, ^"^profugiensapud Antiochumrcgc 26<br />
^ toCbat.Is oftendit illi fuñ exercitum barba-<br />
. j^pparatumaonificè inftruftum,fed ad<br />
P'^dam magis quàm ad bellum. H«com-<br />
® diliscntcrcflct contcmplatus AA^<br />
L 2<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
nibal,rogauit Antiochus .mtmhac omnUar^<br />
Kxerci' tu eJJèm/MtwaI{pmanislTmi\ Annibal: P^^<br />
tus pra- ne fatis Arbitror y ebdmfiaMarhfpnnJtnt ¡{onutt^-^<br />
äf aptus Lufit Pocnus ab in<strong>cx</strong>fpcdato.r<strong>cx</strong> d¿ pt^^f^<br />
lei fcitabatur,iftc rcfpon cii t dc pracda. Oil*®<br />
cnim aliud cft miles imbcllis, auro, argt*'<br />
to,cacterisquc rebus adpracdaminuitanti»^<br />
businftruàus^<br />
27 I<strong>de</strong>m adhucpucr,cùm q«-^rcretur<strong>de</strong>n'<br />
niendo odio intcrRomä & Carihaginc**!;<br />
DiÄÄWf ; ptdtm inflt^ njblo^ aepubnre fuftnato, turn<br />
pertinax finem belli fore dixitycüm ditera pars in h^h'A^^<br />
pulueriseßercdaSia, Agnofcas ingcnium<br />
2S<br />
ti o Romnnae gentis natum.<br />
Inter Scipionem Afcricanum &<br />
_ balcm ortus eft fermo <strong>de</strong> prxftantia ducwm.<br />
CumqjÄipio x^gii^^ct^quempr^^<br />
tße eßecenfereti cenferetì T^otiá\x,JiU r^osìdìt,^lexandrummag»f*^'<br />
^em fecundumì Vyrrhum Epirotarum<br />
S^emteruumffetpfwn<br />
€[nit Scipio,fimericißhs}<br />
nominauit, quidi^^^^<br />
Tum, inquit,<br />
que fecundum, neque tertium ¡ fidomnf^f<br />
nmm cenjuißem.<br />
29 Annibal bibituru« venenw, quodin cu^<br />
Vdtum vfum paratum habcbat,dixit.\>o/»^'^"'«S '<br />
fertinax ti curdpoptihtm ¡{omanum. ( Aut vt L¡uiu51 ^<br />
ittvSoluamus dtutina cura populum Kp^f^<br />
dotnortefn fenii exJpeBare longumc£n/èf )^^P<br />
ftrcmò malè habebat homine,quòd RoJS ^<br />
iiirn nópoíTctaiiquopadomoleftuse^^-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
l^oft vi^oriam Canncnfcm , íi Annibal 0<br />
'•efta pctiflct Romamjpotcrat inCapitolio<br />
ptandcrc Scdfrui , qua vti vi¿loriá maluit,<br />
^ampaniam ac Tarcntum pcragrans ; vbi<br />
& ipfc,&<strong>cx</strong>crci tus ardor adcò planfiuit,<br />
vtvcriíTunc diAum (ttí Cafjuam ^nni- ^<br />
^lifuijje Cannas, -S'iquidcni inuidlum alpi- ^^<br />
, indomituni armis /Campania foie, &<br />
fontibus calidis tep entes fubegerunt. »»«í«'-<br />
K'fitrthlnrus.<br />
Scipio MA I OR.<br />
..Scipio fenior ,,fi quando vacans à nego- 31<br />
JMs bellici« in literis verfaretur, dicere ío-<br />
^^^^t:fe nunjHdm minùs ejJe OCIOfum,quàm cùm ^^^^^^<br />
^Jl't m ocio. Seníit, fc id temporis non dare frf^<br />
^nimúocio autvoluptatibus; fed <strong>de</strong> Reip.<br />
jomnnodis multa fuo cum animo trattare.<br />
^luun ^oj^ hth.^ eius -vitti.<br />
.Pofteaquam Carthaginem Nouam,qu« iz<br />
^rat Hiípanorü,armisccDcratjmilitcs quidam<br />
yirgiiiem eleganti torma captamadduxcrunt,<br />
cique tradi<strong>de</strong>runt. Hk ille,//¿e»-<br />
^'^acciperem, inqxiiti/ipnuatus efi'em, n<br />
í^^foK.luucnis iwfigni pucllx forma corrü-/"^*<br />
V potuit,quò minùs memini{rct,quid<br />
^eccret ¡mpcrataiecn. At multi funt ho-<br />
> qui ob hoc ipfum fibi credunt tum<br />
<strong>de</strong>cora eficgmnia, quòd funt<br />
^pcratores.<br />
L 5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Rurfus cùm obiîdcrct oppidum hufniH<br />
loco fítum, prominente illic Veneris tem-<br />
Ttdiícia jtlo,mßit íUhcprofiter radmonhí,tanquam termmtus.<br />
üopóBáeiHtibtredéturus.^l quod fe fa^^'<br />
rum pr«d¡xit,f(RCÍt vrbe capta: tanta erat nducix<br />
vigoria.<br />
H In Sicilia percontaAti cuida, qua re ftf'<br />
tus cJaflem educcrc pararct in Africâ?oft^dit<br />
viros armato« trecctos fefe <strong>cx</strong>crcente^#<br />
praitMca turrim <strong>cx</strong>cclfara mari imminco^;<br />
Miles di ait: TitfUushomm e/í,qMnonconfcertJ^<br />
Bo OH' mrifemet in fhare préicifitaturus fit, fiiujfi^^'<br />
Scnticns,non pcrin<strong>de</strong> rcfcrre,quàm nul»?'<br />
rofam educas multitudinemj modo foí«^®<br />
dux educar excrcitatos & dido audicnt^^'<br />
35 Vbi traiccitin Africam,ac terra potit«^<br />
hoftium caftra cocrcmaftct: Carthagi»
^^nquAmnonAudimruí eos.pnufquam L.Teren- Hnmx-<br />
^iH7n)uifeferäuxißent. ErntautcmTcrentíus ^<br />
^omanus, vir probus öthumanus, quimjr^iíK<br />
^cllo captusàPoenis dctinebarur; Quem<br />
Vtadduxcrant, Scipio pro tribunali f^cns<br />
«omincm apud fc cellocauit: moxq; au-<br />
2ui fuííTctin cauià vt tam diligcntcrcU**'<br />
crctur, vt cjuaéftorcs dicifpatiamquaere;<br />
: rent ad rccludcndum; Exempiummgci^**^<br />
fiduciae mefitis qaaciit®.<br />
39 Qmim aPetilio &.C>^nto,Tribunisp^<br />
bis^miiltis nominib* accufarctur apud p^'<br />
pulum Romanü, nihil ad crimina: i cfp®**'<br />
TiducÌA 4it • tantum hoc dixit i Hocdie^i^mtes,^'^'<br />
: merito- hih<strong>de</strong>m Carihagirum <strong>de</strong>ma : froin ipfiP^'<br />
rum, . ftÀ corond in Capiniinà/jcetido ;iout Oft.<br />
facrìfiiAturuiifiouis<strong>de</strong>me fufragium^erre^^^<br />
.Ut,ferat, 'Haeciocutusaffccndcbatad Ca-<br />
) pitolium, rcHAis accufatonbus rnoft^V*'^<br />
perorati causa. Tantum valcbat egregi®'<br />
rum in Rem pub. meritoram fiducia, vt<br />
pete iudicij rigor vcrfiis fit in ouationcu?»<br />
& reus pro fiipphce egerit triumphant^'<br />
'40 Scipio Africanus,quibufiiacàlumn>a
'^ta cura erndris, ¿n quo plus habe^fs praijìdij^<br />
'^^àmtnglaéoi Sigwiiicans,iJliimienaqum<br />
'^»ilitcm. Glypcus tuttur ; fed alaäius for-<br />
^'tudinis orgniium cfV.Qu^anquä hoc i<strong>de</strong>m<br />
dc altero Scipione narraturiiifcriùs.<br />
I<strong>de</strong>m dicer
Tribuiius militum, aut Praetor, Confuí fa-<br />
ÄUS fit. Porrò miíTus impcrator aciucrfus<br />
Philippù, fuafitvt vcnirctur in colloquiò'<br />
At quum Philippus pofcerct obfidcs,<br />
quòd illc multis Romanis comitatus clict^<br />
Uherè. ipfc Ycrò folus : yt/»/«^yT/,inquit Quintiu^<br />
ipfe feci fÍí-MÍ Amieos ér eognatos tnos occid^j^'<br />
47 Vbi Philippum bello viccrat, in IfthmU^<br />
Clemens pracconio iuillt cuulgari,/e GracosfuésUkf^'<br />
ifi^or, tattffiojueiuripermittere. Q^tquotautCil»<br />
Romani temporibus Annibalis capti fc^'<br />
viebant apud Graccos, cùm horum fingnlos<br />
Grxci quingcRtis drachmis emifl^n^*<br />
gratis Qiiintio donarunt : qui & ipfi B.0mac<br />
triumphantem Q^ntium fecuti fun'<br />
pilcati, quod facete í^nt à fcruitute tñZ"<br />
numìiTì.^ernm hoc nihil fapít Apophthegm^.<br />
Achaeos , meditantes <strong>cx</strong>peditionem advcrfus<br />
infulam Zazynthiorum, monuit y^<br />
Tutum cduerent, ne more teBudmnm taf ut extra Velo*<br />
tonpliü\ ponnefumprofwtntesyyemrent in^ericulunt^^'<br />
ftudo cnim intra teftam tutiilima eil.<br />
Qu)im Antiechus r<strong>cx</strong> cu numcrofo cXcrcitu<br />
veiiiflctinGracciam,©mnc«q5<br />
didiiTct attonito« & militum numerus^<br />
armaturtcvarietasj C^ntius hocfcrnaonc<br />
Offenta^ metum adcmit Achaeis :<br />
fio ina- Chalci<strong>de</strong> cctnas apud hojpitem meum^mirabat<br />
nìt. carnium copiam, cum efftnt omnia teSid niue :<br />
hojj^ur^^nét, té tmrntkmhU Mind efe,<br />
JHfS<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
fi^js domenica carnes, tantum apparatu ^ conditura<br />
t&uerfa, % yos igitur, inquit, admireregis<br />
copias, quum auditis hafiatos, eata^<br />
phra6ios,pedttes, eqmtes ér fagittarios : nam h$<br />
^mnes Syn funty armatura inter fe diferentes^<br />
InPhilopocmcncm^Achacorum duccm, 50<br />
^ui muitos habcrct cquitcs & armatos,fcd<br />
pecuniarum indigus,italudcbat: Vhilopa- SaUh<br />
inquicns, manus habet ^crura-y yentrem<br />
*^onhabet. At tali qui<strong>de</strong>m fpccic corporis c-<br />
Philopocmcn. Quintius autcm cquitcs<br />
pcditcs armatos) manus <strong>de</strong> crura ducis<br />
appellabat : fed quoniam non habcrct quo<br />
®*crct militem, nceabat illum habere ventrcm.<br />
C DOMITIVS.<br />
C.Domitius,(fiucvtLiuius lib.7.dccad. 51<br />
4- Cn, Domitius ) quem Scipio maior pro<br />
|f Lucio fra tri in bello aduerfus Antiochu<br />
jcgatum <strong>de</strong><strong>de</strong>ratj vbi contcmplatus cflct<br />
Aoftiu phalangcm,exercitus prxfcftis hortanj:ibus,vt<br />
eonfcftimaggrcdcrcturiwf^it- Tiducist,<br />
'^itiempusfufficereadhoc, rttot miUiòus trt4ci- emntu/t<br />
^tis ac dtreptis, in cañra reuerfi fua curarent<br />
corpora : fed hoc ipfum pofhridte fe tempefiiue<br />
fASiurum dtxit, Ac portero die congrcfllis<br />
l^fìquaainta millia trucidauit. Vir ftrenuut<br />
Hon dubitauit <strong>de</strong> vigoria 3 fpatiummodo<br />
umporis gerend^rciparcligcbat.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
r Li-
»P. L I C I N I V S.<br />
52 'P. Lirinius Cünfúl, Impcrator cqucftn<br />
pugna l'upcratus àPcrfco'Maccdonum<br />
gc, bis mille & oé^ingcntos milites amü^^<br />
partim intcrfcdor,pa"rtim captos. Vbi ve-<br />
• rò poil pugnam Pcrfcus mitteret oratore^<br />
apuros <strong>de</strong>fœ<strong>de</strong>re^cpacCi'Licinius,q"*<br />
^nmo- viftuserat, vigoripraclcripiîtp^^<br />
ytUtt, hâberet m fnaf ottimate ,* daret<br />
<strong>de</strong>m I^manorum. Ne calamitas qui<strong>de</strong>m iottiílimivirífpintus<br />
potuitimminucrc.<br />
ignorauitPcrfeHS,quîbus cum viris ipfi ^^^<br />
effet, coque fecit^viftor, qiiod vidi íolct^^<br />
licere.<br />
PAVLVS aemilivs.<br />
53 Paulus Aemyliut, quum iterumpetef et<br />
Confulatuircpulfam tulit. Cactcrùm qUum<br />
bellum aduerfiis Pcrfcum ac Macedón«'<br />
impcritiâ fiignicieq; ducum in logum<br />
cerctur, ci<strong>de</strong>maj Confiilatum <strong>de</strong>tuliff
Mlurn profcaus^pulchcrrimurodcKoftc<br />
^"uniphumcgit.<br />
W <strong>cx</strong>crcitu vero, quum rnultam confi 55 ><br />
jl^ntiam ac loquaciutcm comperiilctmi^<br />
"^um,oíHciaducumfibiviii
54* A p o p h t h e g m .<br />
Atquc hoc priitiü aiunt argciitcurtri vafculum<br />
in Acliorum domumiiiiflc ¡ngrcíTum.<br />
Mcminit huiusPIiniusIib.?3.cap.ii. Quanquam<br />
aitfuiflc duopocuia: nccTubcroncm<br />
nominat,rcd Caium Aelium.<br />
gQ Ex quatuor hberis mafculis, quos CuCcCpcrat,<br />
duos antea <strong>de</strong><strong>de</strong>ratin adoptionci«*<br />
Ex duobus autcm, qui remanfcrant in ft'<br />
milia, alter quinqué ante triumphum die'<br />
businterijt,annos natus quatuor<strong>de</strong>cimj<br />
ter quinto port aftum triumphum die,an;<br />
nos natus cfuo<strong>de</strong>cim. Ob id populo lu^^<br />
ac motrorem cum ilio iungente, ipfc pro-<br />
TatrU diensadmultitudine, dixit '.fepofitAmcon-<br />
QharitOá, rtrtim ft^ceJJ'm a,Uqu\d magm mdU à for^<br />
tuna exJpeSiajJe: jè y evo nnc <strong>de</strong>patriíeincoUtn^^<br />
tate fecHrwn effefaSfum, nihilj-, timere fericulh<br />
fofieacjuam fortuna projpere gefiarum reri*»^<br />
inutdiam in fuam domum imfingente, iffe f^^<br />
emmbm <strong>de</strong>pendiffet.<br />
Vxor erat illi Papyria y Mafonis viri con^<br />
fularis filia : quam quum longo tcmp^*"^<br />
domi habuíír€t,<strong>cx</strong>qj ea pulcherrimamfo'<br />
bolem ruftuhíTct /.inclytum illum ac maximum<br />
Scipionem Aemylianum,rcpud¡í»uit:<br />
& amicis, diuortium vehcmenterdiiTua*-<br />
Caicetis <strong>de</strong>ntibus,porrexitcalceum,dicens: Hicc'^l'<br />
fuà tor- ceus nònne nouHf efi \ nònne pulcher efi^-^^^*'<br />
queat^ moyefirúmnouityméápedummeumtorqMAt.<br />
í 2 Bcrfco, fcfc ad viftoris pcdc^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
<strong>de</strong>generes emittenti : Cuty inquit Temcri-<br />
^^^lus yfonwiam crìmine Liberas :pc tegere¡isy tas.<br />
JUptriore etiam fortuna yi<strong>de</strong>aris inágnusf cur<br />
^eam <strong>de</strong><strong>de</strong>coras yiSioriam^ac rerum à megeíia-<br />
^ gLoriam 9bfcuras, tam abieSlum tt <strong>de</strong>monindignt4safpareat<br />
y quempopUliM<br />
^^nush^berethofiem)<br />
I<strong>de</strong>m dìQthtiV.lmperatùremypminuséetatey 63<br />
^^t moribtisfenem ep oportere.Senti ens,non Generá"<br />
cíTe praecipllanda confilia, quod folent iu- jé.<br />
Vcncsífcd moribui vtcndum effcfcnilibus.<br />
CATO SENIOR.<br />
Cato Senior,in eócionc fuafurus dc fi-u- ^^<br />
nicnto viritim diui<strong>de</strong>ndo, ¡ta pracfatus cft :<br />
f^^tjjicileefft^adyetrem auribus carentem yer- Fenter<br />
^^fAcere. Ventrem dixit, quòd ageretur <strong>de</strong> ¡urdas.<br />
populi vidu. VLutar. in Apophth.&eiufyita.<br />
. Aicbatj femirari, quomodo feruari pojjtt ea 65<br />
m qua pluris yaniret pife is , gambos, luxta.<br />
yaeeipuus luxus dim crat in pifeibus : vn-<br />
Qe legimus, mullom fex millibus emptu.<br />
, Obiurgans aliquando fummamvxorum 66<br />
»mpotentiam : Omnes, inquit, humines yxori- V^orum<br />
dom'mantur: nos omnibus homini bus : nobis imperili.<br />
^f*tcmyxores. Hoc modo colligens, mulietcs<br />
cCc rcnim omnium dominas.<br />
Diccrc íolcbat,/c malLe pro coUato bene- 67<br />
pc^nuUam reportare gratiam, quàm pro ma- Irnpuni^<br />
^fpfto perpetrato non dare ((Xnam. S i gni fi- ras maM<br />
cans.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ficans, nihil LÌTV: peri culo fius impunitate»'<br />
q.uae l'cmper ad <strong>de</strong>teriora inuitat.<br />
68- Id^m di c e b.. t, fe omnibuspeccamibui ig"*"<br />
Seuertis fc,ere,praterquàmJibipji. Multfi diiEniiiiJ» ^^^^<br />
in fei' Maeuio, qiu carpcRs alios, ilbicondonabat<br />
ffum^ omnia, ùibi ignoiicit; qucm non pornit^^<br />
adniJÍfi : <strong>de</strong> fe pocnas fumit, qui cura p^*^'<br />
, far, quod i n cogi tamia commi illi m cft.<br />
Exhortans autcniagiilratus, ad iumc
V vt olimfcicntcs illu promcruiflc ftamircntuf<br />
iioiicilt poiltam.<br />
AdmoncbatjVtyw potentes ejj'mt,parce y-<br />
^^entur fnd pote fíate y quo fempnyti poßlnt. y^i^flas<br />
^cnticns, potcntiam clcmcntiàcomitàtcqj mo<strong>de</strong>rafieri<br />
diutumam> fcrocia:brcucm.'. ta,^<br />
ytrtutem honore fuo fraudarent ^eos di-<br />
Ccbat hp fam ytrtutem à iuuentute auferre.StA- Hones<br />
,.praemifs ánimos iuucnum ad virtu- yirtntir.<br />
^cm ascendi : quae fidctraUas ^ipfii virtus<br />
clangucfcit..<br />
. Magifhatum out itdtcem dicchit, nec pro . .<br />
oradum.necpro miufih e>orandum. Sen- lußitio..<br />
"t,cu!pam cflc iudicü, fi vtiuftís xqui fint<br />
liint j cùm oporteat vitro feuere bo-<br />
: pro iniuftis orare fortaflís humanita^<br />
; at exorari ^eft áiuttitia<strong>de</strong>flcaentis.<br />
iniuriam , etiamft f acientí nihil adferatprri- 77<br />
Í yniuerßs tame^pertculofam rjjfc diccbat. Impum-<br />
^fitiens, impunitac-iniupiac excmplG>m- tas,<br />
'^'bus minan iniuriam. Etenim fi Kceat im«^<br />
pune l^<strong>de</strong>rc.nullus erit tutus ab improbo-<br />
'Um violeiitia.<br />
Sènefluti, cùm multa adßht probra yécehat ^t<br />
^^^ejfe ad<strong>de</strong>ndum malhia <strong>de</strong><strong>de</strong>cits. Scr\Xìcns,.^^nefìtti<br />
leni£hitcm multis nominibusvul^òmalè<br />
audìrc : vcluti cùm audit <strong>de</strong>formw, edcn-<br />
Jula,Iurciola^imbeciliis,©bliuiofa,indoci-<br />
US. H c Terre iàtis efl,vt nò accedat crimen<br />
**nprobac vitac : quod omnibus quidcn»<br />
M<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
fòcdum,fcd fcni foediíÜmum. Alij narranf,<br />
hoc ab illodiftumin fcncm obuium viti<br />
contaminatac : mdlis addai turfitùdtnem,<br />
7 9 /r
OW mcnfalnxt, quod[emfer ijf<strong>de</strong>mcommit-<br />
^^tnt maghiÌrMum, Vi<strong>de</strong>rnvm emm, inquit, Honos<br />
^t y'lUm habere msgtßratum,atit indicare pan- non Jemeß'e<br />
dignos magifiratíé. (¿iprum altcrum per ijfdé,<br />
erat male fentire <strong>de</strong> publica poteftatc,altctum<br />
erat malè fentire dc ciuibus.<br />
^uenäam, qui agros mari yicims ob lusum<br />
fen<strong>de</strong>re coatius e ff, aiebat fe mirari, quafi öltts L^rc«.<br />
pofih quàm ipjum mare : quod enim ijlud vix<br />
pi^ulatim allucbat, ille facile <strong>de</strong>uorarat.<br />
Ccnfuram petens, quum cacteros com- 85<br />
petitorcs vi<strong>de</strong>rct fuppliccs populoqjblan-<br />
Qicntes, ipfcrlamabat : populo eptsseße me- Seueri^<br />
'^¡co au fiero yaääisque remedijs : proin eligeny^^inon<br />
qm lucwiflißimns effet y Jeä qut mesora-<br />
Atquc hacc diccns ante omnes €cn-*<br />
creatus cft. Agnouit populus morbura<br />
: QjjQ 1^,5 valttit obiurgando,<br />
quamcjctcri blandiendo.<br />
Qiyndo doccbat iuucnes intrepi<strong>de</strong> pu- 85<br />
gttare , farpcnumcro dicebat : yerba plusroxin<br />
^'^^^gl-tdium, ^ yoces plusquammanum ho- bell^,<br />
yertere, attomtosjue red<strong>de</strong>re. No-<br />
»cbat militcm in pr«lio mutum eflc; fed a-<br />
Jtocibus dia¡s,cIamore,vultusque trucu-<br />
Icntia terrete hoftem.<br />
. gcrens cum his, qui Bactim flu- 87<br />
^um ^colunt.quumin dilcrimcnaddu-<br />
«us cflct propter hofti«im multitudine : Ä<br />
M z<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
54» APOPHTHEGM.<br />
Ccltibcri quidcm ofFcrrct fuppctias, íi àircnturtalenta<br />
duccntaj Romani veto noa<br />
ilncrcni ilium merce<strong>de</strong> pacifci cimrJJarbaris<br />
: dixit errare f^omojios, eò qttòdjt yicijffcfff»<br />
^pedéxmifitermt non <strong>de</strong> fm, fed <strong>de</strong> bonis hofin*^^<br />
finyiBhfutffentj %am non forti nec à quibus fif*'<br />
retur y nec qui pe ter etit.<br />
S8 Qu^amuis aut complurcsyrbcs cepiíí^^*<br />
Jthflt- tamen aiebat fehifie ¿ebtis,quoj inter he<br />
nentia, eg*t,mhih (Urn (umpffje, quàm qua ex hofh^<br />
dftcis, agris comcéflctòibiflètq-j.<br />
89 Qmim cuiq; mi li turn argenti li brani àil^étiis<br />
ftiibuiffet, ait : Satius eJJe, multoi habrntes^^<br />
• belìo, gentum, quàm paucos habentes Mirum e mil^^^^<br />
domum redire: nam duces non alta re, quàm<br />
ria aufìos è proui?KÌjs redare oportere,<br />
•rem iàt félicitcr geft.iin, fi tanta mili«<br />
multitudo re<strong>de</strong>aunc0lumis,vt ex dift'ribi^<br />
tis mamibijs exigua portiò ad fingnlos re<strong>de</strong>at,potiiìs<br />
quàm.llmultis <strong>de</strong>íldlíati«<br />
cLtedcantex pncda locuplctiorcs.<br />
fiiam autcm rorum pr.oípcrc gcftarü<br />
ria redit ad duces, hac portionepar cft<br />
los effe contentos, fiuc multara íit prac«''<br />
fiuc parum..<br />
90 In militia quinqué feruos habcbanq"®^<br />
Svuert rum vmis tria captiiiacorpora emit^ ^ ^<br />
$af, ybifenfitrejcife Catonem^nufquàm mPt*^<br />
fpe&um yentret yjkipfum laqueo pr af-eautt- A'<br />
4%i> quacílü Oidcuc m niilitc 5 adwò venia«<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
«icfpcrabat qui pcccaucrat. T^cheeyt<strong>de</strong>tur<br />
^Qphthtgmtt,<br />
HortarttcScipionc Africano, vtÀcliafco- 91 .<br />
'Um <strong>cx</strong>ulibns opitularctur, quò illis in fua<br />
patriam retire liccrct : íímiilabat cius rct<br />
^bi nulbm cflc curam. Cactcrum in fenatu,<br />
quum hac dcrcmwlta^crba ficrcnt ,a(rargens<br />
ait : penntU qudfinihil 'habeAníHi queda-<br />
^amtu yft<strong>de</strong>mus-<strong>de</strong> feniculü alijudt Gnecudt- ^f^i^^ff^<br />
/putanttit, rtrmn k »mfhk én ìUtus regiente ye-<br />
Jp^lombuseferantur,<br />
Qu.um Poflhumius Albinus hiftoriam 92<br />
^r^cè'confcripiìflctj&obidvcniampetc-<br />
'«t ab auditoríbus : Cato irri<strong>de</strong>ns, DMU, Utinus<br />
^'^q uit,íy4í reñid, fi^phiSfymum <strong>de</strong>crete co- Grace.<br />
Gréecì ícripfiffet. Hoc aliquanto fecùs<br />
«arrant Gellius ÀMaCrolifìus.<br />
T^'^pulum ì^manum gregi p ecudtm cenferre 9 J<br />
P^lf^bdt.quicfingHla nemtni obtemperam,yniun'<br />
f'^au,emgregisxiucem fequuntter. Sic<br />
quit y quos nemo yeifrUmpriudtmin cenjtüum<br />
^hibert rellety ab his hic eof^egatt vos agi du^<br />
^\jiHfinitis, Notans populum,ijuòd <strong>de</strong>ters<br />
^itnis committeret magiftratus.<br />
Aicbat populum i^omanum non tantumpter- 94<br />
f^^^y^eriím etiam virtuti plurimum conducere, Honot*"<br />
V^fmadmodum enim tinftorescumnó- Ut yirtilfimimrcolorcm<br />
inducüt,quóvidcar ho- ttnem.<br />
'»»»nes maxitnè'dcleftati: itainuentus ad ca<br />
«udia potifllmùm incumbìt, quibus po-<br />
M 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
f)ulus dcfcrt honores.Honos enim non Co'<br />
iim alitarresj vernm ctiam virtutem. Hoc<br />
pa¿lo moncbat populum, vt magiftratui<br />
his <strong>de</strong>mum committercnt, qui dc fc virt«'<br />
tisfpecimcn <strong>de</strong>di<strong>de</strong>nt: ita fore.vtquàniplurimi<br />
fcfc ad egregia ftudia coiifcrrcnt'<br />
9 5 Horta batu r iu u cn es, vt qui yirme & ^^<br />
Conßlm quítate ad ägmtatefnpe:-U€mj[fent y ne turfif^<br />
pftumü, ad <strong>de</strong>teriora <strong>de</strong>¿enerarent : fin ambitü ac<br />
tit, ad mehorem frugemfe reftrrent : ita<br />
rum,vt 5c illi gloriam augcrcnt^ & bi be**<br />
fiáis nwculam abolcrent.<br />
9 6 magi firatum eun<strong>de</strong>m frequenter av»^<br />
Modus rentécebatyeñst ignarosyiay ne aburrà"<br />
in hono' rent y Uilores qui prace<strong>de</strong>rent fiiwper qufrert*<br />
ribus. Solcbant cnim liftores pracire ma^ift'^'<br />
tum,nonvtviam oftcndcreut, ftdhonoris<br />
gra t ja.<br />
97 In inimicum qucndam probrof« vií^<br />
tihus/m Huimjinc^mx, mater, quum <strong>de</strong>os oraty rtß^^y<br />
frobus. iiusfitfuper/Ies ^ nonprecatur, fed imprecatur*<br />
í'enticns,illam & ßbi & Reipub.pr^^^*<br />
maonum malumu -<br />
5« C ^ m Eumencs r<strong>cx</strong> Romam ycnii}^»<br />
& à fcnatuhonorißcc <strong>cx</strong>ccptus,clarn»^<br />
moruin ciuium frequentia fti parctur :<br />
tönen diftimulabattantum<br />
erga illum ftudium fibi fufpeaúeírc>íp»<br />
vitans regis confuetudincm. Hoc qnit'" '<br />
Aim adwiiiantilíiu »C diccfltibus,<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
lmm tjjw frolmm, ae armco in fcfui$m l^ms- ^tc<br />
animty. Smt ifía ytra, inquit : dttamen tUd fenfm<br />
belliédi natura feroxearns efl. Scnticns , Ofil' Dtm^m<br />
i^csrcgcs, vtcunq; pro tempore(Imuicn^ QretHitx<br />
oaturà tyraunos cíÍc,ac Dcmocratixinfcn-<br />
Roms aatcm rcgis »omen erat inuU<br />
Cflimum.<br />
Diccbat i<strong>de</strong>o ßhi ab inimkie conflari inmdiam,<br />
qmodquotuiie mSinfurgens rei famUtaris -pietat<br />
neglefiis l{eipt*b. confuleret. No tans tn^patri*^<br />
ingratitudincm popuii.<br />
Quum trcs ciTcnt dcíígnatr, qui legati lao<br />
P'olicifcercntur m Bithyniam : quorum v-<br />
»^vis podagra tcncrctur.altcrcaput haberct<br />
J^incribus confoiTum, tertius vccordialaoorarc<br />
vidcrctur : Cato ri<strong>de</strong>ns dixit : Topu- Salsh<br />
^ Kom. legationem nec pe<strong>de</strong>s habere, nee caput,<br />
nee cor.<br />
Qu^imimpctratum cflct dcreftituendis 101<br />
Ach»orum exulibus, Poly bias & hoc ad<br />
ienatum retulit, vt reftitutis apud fuos pri'<br />
ftini honores ac magiftratus red<strong>de</strong>rcntur.<br />
We Cato rogatus ictttcntiam, dixit : Poly- ^<br />
i<strong>de</strong>mfaeere yidf tur, quod fecit rLyjfes, qui ^^^^^^<br />
^yciopisfieluncam r9petere\ yUuit, féo pUeum '<br />
^ ^inguLíí, qu<strong>de</strong> illk per obLimonem reiiquerat,<br />
Significans, abundé muhum eCc, ^^^<br />
^uod <strong>cx</strong>uhbus datus cflct in patriam redipcriculum,»e^dttm<br />
priftinos honores<br />
repctuit, €tii á reditu excludanw.<br />
M 4<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
V 102 Me^a^tyftHltospríédcnübmpliuitdferTey^<br />
litAtis,qHàm prH<strong>de</strong>ntesfitéàis.VïWÀHcs cnim»<br />
fimcsfo. dum facile vi<strong>de</strong>nt errata Ôultorum, eaqu«<br />
virant, fieri caiitiorcs : at ftultos non item,<br />
qua: à prudcntibus redè fiuût, quia4î0fl<br />
vi d en t, p o iîe i mica rj.<br />
IO 3 Vi<strong>de</strong>ns qumd \ m rehementer obefUm^mirab^'<br />
f 0befiH' tur cuvyfuï ttdt corpus ejfjipoffet I{eip,cmusinttf<br />
guttur ¿r inguewomnia renter tccuparet.<br />
104 Lurconi cuidam,anftbiejwiinter Catoni'<br />
Taíato familiares recipi, negauit, dicens : fe cum eo<br />
faper€» ^op4>lfeyftuere , q piusjaperetpalato quàm cor<strong>de</strong>*<br />
105 >^mantis anìm$mi diedûzt in alieno c9rf9T*<br />
.^mor. 'f'if^ere. Qupd hodic quoque celebratuf:<br />
animam illic potiùseflcv^iamat,
'^m Vi tihì é- fnaìt Audvre^ màtediccrt faaU Mxit^<br />
^mum AC prompnßinmm eíí ; ira mibimaUdice- cenùa,<br />
^injiiOHiymxlè Addire infoitmm,<br />
Apud Atlvcmciifcs, quum qusccunquc 109<br />
^ato brcuiilìmo fcrmonc cJtpcdicrat , ca<br />
^^»x longo vcrboniambitu red<strong>de</strong>r« interpfcs<br />
i diÖum éft : Gracis-ormionem è ¿abijs,<br />
Kífitattis ex cor<strong>de</strong> proficifci.<br />
. Adolcfcens quidam patrií vita <strong>de</strong>fungi no<br />
*ftimicum mox in ios vocauit vltusque cft:<br />
^ucm Cato obuium comiterampl<strong>cx</strong>us, Stc '^^cfasm<br />
' ^poriet, inquit, wfi agnis badi sue ^^fedì mAÌorà fatrem.<br />
Uerynùt Acdamnatiombus farenmm exfeymas<br />
'^^leòrare.<br />
C^um quidam Catoni dixiflet : Eamtu iii<br />
'^amòulauim : adoJefeens quidam inter- Curare<br />
pcllaiìct, diccns l'i^d opus erat <strong>de</strong>? Imi, in- jriwUa,<br />
'^Uit Caro, quid opus trAt te ì Vna literula<br />
»lutata fignificauit, ipfum potiùs cflc fupcruacaneumin<br />
vita,quám ¿ein verbo.<br />
Cato;percuftus àb eo qui arcam fere bat, iiz<br />
quum baiùlus diccret, cAue-i rogauit, num Adrntm<br />
Aliud ferret prseter arcam ^Nam quod ad tio fera.<br />
arcam attinebat,ferum€ratdxcrc,c4J#e. Si-<br />
*^ulauit itaque,fe moneti <strong>de</strong> alio quopiam<br />
^ucre,quàm <strong>de</strong> arca,vndc cauendum^iTct.<br />
Simile cft-, quod <strong>de</strong> Diogene trabe i €to retulimus.<br />
Cato fenior, quibufdam efferentib. ho- "3<br />
Äwncminconfultc audacemA in reb. b«lr<br />
M 5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
SS4' A p o p H T H I G M.<br />
fortht4~ licis (Ircnuuni, ait : plurimumreferrt y<br />
do rora» quis yirtutem magJto éefÎimet, an yitam non ntd"<br />
gnt/aciaf. Senticns,non COS ñatim cflcfo''<br />
tes, qui quouis modo vitam coutemniio^ »<br />
fed qui tanti faciuntvirtutem,vt huius gratia<br />
vitam alioqui charamnegligant. N^"*<br />
fernet in vitac difcrimen coni|cere,aut<br />
licium eft, 5c quos vitx iam tîc<strong>de</strong>t j aut ii»'<br />
manium & belluis iîmilium.<br />
Cato in Albidium , qui Juxu faeultatci<br />
pro<strong>de</strong>^erat, <strong>de</strong>niqj «c s<strong>de</strong>s <strong>de</strong>uorâïat, a®'<br />
viiTime confequutUmincendiumjquod reliquum<br />
erat abfumpfit; ita ioeatus eft»^'<br />
Trofujto diceret : eumfecijje proteruiam. Id eratpf*fcù<br />
facrifieii genus, in quo fi q.d fuperfuiffet,<br />
feruari rcJigid erat, fed igni cremabatur.Feftus<br />
& Macrobius IcgMt, propter y^^l<br />
115 CatulusCenforCatonemfibiarail""^*<br />
iun¿^w neceilîtudinerogauit, vt qiiendan*<br />
iofius iudicio obnoxium ( erat cnim q"*'<br />
^ ftor ) miifum faccrct. Illc hunc in mn^^Î<br />
Smere, refpondit : Turpee/íy nojyjut iuuentutirecio<br />
infíttuindx amores eJJe <strong>de</strong>itmus^à iiBorihfif<br />
r/»(í/?r;/.Ncgauit afp cri ùs,quod iniuíi«<br />
petebatur.<br />
115 De Spe fie prtcdicaíTc narratúr , autor«<br />
9peifai- Plutarcho, quodqua magtus, effent pufiUaf*;<br />
/A*. ccretj quapufiUa,prorfus nulla. Scnticns,opí"<br />
fior, <strong>de</strong> pcriculis. Viôoriac fpcs extenúa«<br />
omnia,qu»ftlcatá bclJ9 dctcrrcrc. ^^^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Comcmorantur ciul'<strong>de</strong>m quidam vclut 117<br />
•Ucula dc rc ruftica. Die chit forùffimosyi-<br />
^ firtnmffmos miàtts ex agrnoUs gigniy mi^<br />
^mej; fnale cogitantes. Vradmm ne cupi<strong>de</strong> e^<br />
In re ruiiica opera forcMfiin agro emendo,<br />
^immè, j^cdmaiéemppñe/ÍJemperpctnitet,<br />
^^grum paruturosante wmma immri eporteta^<br />
guarii yim ^ ruinum, ^Himare eportet qmmteant<br />
contérmina. MaLtu effager, cum<br />
T*^ domintts Lufiatur. De bono domirw meliùs<br />
^mitur fiindiis. ^gré^yt honúm^quauis fit qua-<br />
M^fus^i<strong>de</strong> fumptuvfuf fit,no multumfuperefie.<br />
Wcm Ìntcrrogatus > quis cflct ccrtiílimy«<br />
^}^^íius}rcfponáítySibenepafcat: quis pro-<br />
Ximus ) fi meáocriter pafcat : quid tcrtium ? fi<br />
'•*^eye/iiat: quid quartum ? refpondit, 4r4-<br />
»•«•Cuidara autcna fubi jcicnti,quid fosncrainquit,<br />
hominem ocá<strong>de</strong>re f<br />
^^Xitagricola oportert yendacem efie, non ema^<br />
^^^ Fnndum in adoleJcUiafine cunSfatione con^<br />
Serendümon cmtfif agro aéficandù,ae mm qu^- .<br />
cHnBamer.optimum efie^altend infamá frui.<br />
benehabitet,fa:pius yentttare in a ^ :<br />
Pattern j-, dommtplíts pro<strong>de</strong>fiequàm occipitinm.<br />
Hunc agrt modum feruandum, yt ñequefundku<br />
^Ud quaraf, neq-^ yiUafundu. Sattuí effe/ninus<br />
firere,^ mmus arare. Latifundia pdi<strong>de</strong>re Italia.<br />
^tUuum quàm proximum donuno cordi efje <strong>de</strong>bttamtnfibimetipfino<br />
vidtri. Cok rtera ergd^<br />
Ifhlhpeffmfi tff€,yifiticqt4Ída¿ttfr¿ <strong>de</strong>fieratis.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Tiihii minùs expetíire^ ^uÀm agrù oftme colere*<br />
iiS Cùm Catoni caiiiam in foro agcti,<br />
tulusattraüa pingui Ialina in mediani fr^"<br />
tcm quantum potcrat«xfpuiflct,ábftcr"'<br />
Tsuüter. Cato'facicm, ac dixit : Jíffirmabo^mnihtth<br />
^^nmUyfM eos qui te negent os habere. Os h^'<br />
bere ncgantitf , quos nihil pudct,: idcùl*»<br />
co fatto maxime dcclarallctLeiitulus i<br />
men Cato'ludésprofitcturiíli cíTe os : noi»<br />
quòd crubcfcerct, fed quòd ore-multart»<br />
puruientiam eiacuíaretor.<br />
119 ^idam mane furgens reperit caligò»' *<br />
foricibus anroías : hoc oftcnto turbatuí»<br />
coníuliwt Catonem-, quid mali portend^<br />
Suferjli^ returnileYerò,2\(i»i inquit,<br />
ÙQ trrifa, firmes ¡trroferunt coligar;fedfi caliga: arrofif^^<br />
jórices^id<strong>de</strong>mHvnfmjjeteílentHm. SinedubiO<br />
irri<strong>de</strong>ns nimiam Romanorirm fuperftii^®'<br />
nem, qui etiam viliiÌìmis rebus omen<br />
quodaflcriberent.<br />
,20 Dicere Coìchia.pecMntamfedibMcompenfl'<br />
ri* Sentiens, ni fallor, fumptuofum eilc» a»<br />
villam procul dilTìtam crebro ptoficii^»'<br />
fed hoc ìmpcndij pedibus penfari, fi<br />
minus impiccr pe<strong>de</strong>sinuifat fundumfui^'^<br />
Uefert M, TuUittsin orationepro 1.Flaeco,<br />
CATO VTICENSTS.<br />
,21 Qujmi Catoni, qui pòft dittuscft vt;><br />
cenfis, etidmnum pucro vitio darctur taci-;<br />
turnitas(ncc>cnim.cum pucris<strong>cx</strong>crcc batur,-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ï^cc iquoquam audiri volcbat).'iît : Carponi Taátier^<br />
^^^ urnitAtem'ymdi) ynamprobent. Et^ááiáiti mías.<br />
'^ttm ditnitm abrumpam hoc meMm fiUnnum y<br />
^uni CA ioqwpatero, qua junt indigna Jílenth..<br />
Cùmj)aí:cs m conuiuijs fortircntuoncc izz<br />
"íi fauiílct fors :.amicis hortantibus-vt pri-<br />
Hiusomnium capcrct,¿H«2iwf,inquit,t^«<br />
ànitraù^fti'irvi.'. ici eft:, wow <strong>de</strong>cetinnuáyme- /^/jf^.<br />
'•«'^Tam naturà.iuftuscrat,vtprxicrfòrtem<br />
®»ïîicorum fauor^' noluctit vti. Veneris iaerat<br />
m talis-<br />
Cùm M.TuJlius,MuraBnâ <strong>de</strong>fcndcsjnul- us<br />
^^ iaksc diccrct in paradoxa Stoicorum j rinentibuscaEteris,tan<strong>de</strong>m,&<br />
Cato exbil.uaproxiinis<br />
dixu : Dij Som, quàmridicnlum ConfuLri<br />
"-^^mnsConfiUemlSxoicoxwm Phirofophiam dicUtH.<br />
^^to pratcipuc fequcbatut, puer iiadus<br />
«Xuitis rcdacpraKcptorcm..<br />
Quumin Senatu <strong>de</strong> Caf;Iine coniuratio- 124<br />
J^etr^iVaretwr, redditai funt Caefari litcrae.<br />
*
marrirtionium, polJiccns iè marito rcààj^<br />
turum, fimul atque <strong>cx</strong> ea prolem iiitccpi^'<br />
fct. Id cum multis rationibus illi pcrfnafif-<br />
Troiis fct,Cato rcípódit :]'e,quodaätpfHm attmereU<br />
nm9K Uhtntir granficAturtmi amico ; yerùm hoc no»<br />
än<strong>de</strong>rt à Bih/do petere. Tum Hortcnfius nudans<br />
animum fuum, petijt Marti.im ipfi^^^<br />
Catonis vxorcm ( iam cnim fibi Cato a<strong>de</strong>merannariti<br />
practextum. ) ^ß'enft^ eß Cat^t<br />
rridfieret yolentepAtre coniugts, 1 pfoqj CatO'<br />
n§ prafcnte fa¿ta funtfponíalia.<br />
125 In forum venìcns cum Thermo, conip^'<br />
catus Cailoris tcmplum armatis occupi'<br />
tum, omneínue fori aditus à gladiatoribu'<br />
«bfidcri, ipfum((; Mctellum vnà cum C^'<br />
tutori' fare : 0 tim$drm,\\\
Munatio qucrcti, quodin Cypro Cato- 12t<br />
adire cupicí, parùm ciuiliter repulíus<br />
^flctjcìim nihil cflct negocij>rcd intus cum<br />
^añidió fabubrctu:íic fe purgauit,vtdicc- ÍNfim/*<br />
^etfevereri, neiuxu TheophraflìfementUm m- fxmihd*<br />
eimicinÁ caufMH AliquAndo daret odio. ritas,<br />
Laudatus à Tenatu, quòd populi tumul- 129<br />
oratione fuá prorfus fedaflct; ^ÍÍJO,<br />
**^quit, yos V.C.netjHxquAm Undo^qm me pra-<br />
^^^emtn tantopericnU <strong>de</strong>j'eruifíis.<br />
Cato ipfo die comitiorum qucndam c 13«<br />
•ponfoiibus damnauit,ac pecuniam illi tra<br />
in alium tranftulit. At populus ad- Gratét<br />
'^iratus Catonis iviftitiam, damnato pocremifit<br />
, dicens fatis <strong>de</strong>dißepanarum, navi i<br />
^uodà Cafone dawnatuf eßet. prcùif,<br />
Multis P. Sulpitij ingratitudincm incu-131<br />
»^ntibus, quòd Catoni^dcìc optimè merito<br />
oppofuiilct compciitorcm:Cato fic <strong>cx</strong>-<br />
^^»liuu,diccns: mtnime mirandum^ßqmdouit Ciuiliter.<br />
'^AXfm'* bonum dw: eret,id aiteri noUet conce<strong>de</strong>re,<br />
QuumCxfar Arimiiium occupaflct, Ce iji<br />
j^dPompeium fumma rerum in vrbe translata<br />
eiTct, Cato dixit : Simiht tffapraécenti Troui^<br />
^^dtdißifif V. r. fwc rnum nunc timeremus, nec <strong>de</strong>mta,<br />
«A v'iö^ex noßra pe^Herent.<br />
Pompcio res infelicitcr ce<strong>de</strong>- ijj<br />
rciu.ßc ad CseCucm inclinarct vigoria} Ca- Dei con-<br />
? dicebat : m rebttrdtuìnis multum eße cali- ßha ar-<br />
: quòd Pompcio praeter ins a<strong>de</strong>nti cana.<br />
' fuiíFcnt<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
56o APOPMTHlGIVr.<br />
fuiflVnt omnia profpcrav caufam Reípw<br />
b] i c« tu en ti n i h i 1 fu c c c cí cr ct. •<br />
154 Quum dcploratis rebus amicrhorta-<br />
renturCatonem,vtad GacCrris cJemciitiam»<br />
jíHimor confúgeret : refpondit, )<br />
se,. rtim qnt <strong>de</strong>Uqti^ßtnt fuff Heart : Catonem nec r*"<br />
ßsmi^nec captunuejje, qu fe per omnem rkam tft^<br />
wfiumpneS/ttißiit, su Ca:JÀ) em hone fíate<br />
tiaq.^ hnge fttpcraßet: C^Jarem pottüs .vi¿lt*»f cA"<br />
ftumj'^ eße,qui bdlum queddm negaßetfe^'^^<br />
n ttäuerfispatriAm^nuncUlegißl conmfítts efe^'<br />
Vrotn<strong>de</strong> pro Jé Cafarentorarem qtu veUenX j<br />
Catone neminem orare <strong>de</strong>bere,<br />
135. Quum M. Oíí^auius. düas habcns<br />
ncshaudproxrul.abVrica , à Catone p®'<br />
ífuJaret.vt inter ipfos <strong>de</strong> imperio ftatu«''^'<br />
tur-.Cato ieg;atiíi mhil relpoudit j verùm<br />
^b'p- amicos comicrfus,ÍJi^¿f/wm<br />
l/a, rem ?nalì gefiam^eßecum in ipß morte i»<br />
ßyis yt<strong>de</strong>atic daminandi cupidiratem f Sign'»*'<br />
cans, ambitione dúcum bellum, inttü«^*'<br />
tercelTi^rc.<br />
>56 Quum in fenatu pro ví¿íoria^,qitam<br />
iarex VfipeiisTenaerifciue Gernianis rC'<br />
tu^erat,.dc firppli catione dí:cernenjdang^<br />
tuberi, retur/entcntiam dixit: ía^faremhofítbít^^H^<br />
<strong>de</strong><strong>de</strong>ndum: quò Rimana: emitas dperfda íX'<br />
ptaretur : <strong>de</strong>in<strong>de</strong> exfecrasionesm' antorent^ '^'^*<br />
tercnt,<br />
137 Rurfus quum In Tcnatu Pompcjo^'^!^^'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
paràm alioqui faucbat, dcccrncrct impc-<br />
'»um , dixit : tAlium ytromm eß'e , tngentU -pf^i^<br />
inferre mxU, ea<strong>de</strong>mjue <strong>de</strong>feÙereitctnpoù ^^^<br />
Confilium accommodans.<br />
SCIPIO MINOR.<br />
i^cipioncm Minorem narrant , annis 13S<br />
^^inquagintaquatuor, quibusvixit, nihil<br />
^fe, mhilyenAdiße, nihiUdifkafe-, ¿dßrat Prugali*<br />
*^ttnt drgenn trigintAtreis, OMri dtios tn am- tat,<br />
P^domo reltqmfíe'AáÁMC quum potitus cflct<br />
r^^Hajiiiic miìitcfqucditaflct, plus CÄtcduci'feus<br />
omnibus.<br />
^olybij fcqucns prxccpta dabat opc- iì9<br />
^^J^y^eqHindo e foro rediret ^m<br />
. 9**ocunqt4€ modo tjuemfuun eorum, in juos<br />
^^tdßet 3 famiharem & amtcum reddidifiet.<br />
^'^i^ticns . nullam cflc homini poíTcífiomdiorcm.<br />
^**ncni$ctiamnum tantam habebat opi-140<br />
p^ncmfortitudinisdcprudcntiae.vtCato Caton^<br />
p'or, interrogatus <strong>de</strong> his qui apud Car- tefltnù^<br />
*í®gínemmilirarent,¡n quibus crat öc Sci- fù^i<br />
P»o iunior,Homcnco verfu refpondcrit:<br />
Alij yelutymbrét,<br />
CÍA diaum eft apud Homcrum<br />
i H^omìirnvcniflct, rcuocatus eft 14«<br />
• «on Tt ipíí gratificarcnturi fed<br />
M<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
$62 A P O P U T H I 6 ^r,<br />
142 Pofteaquam fcfc intra muros vrbîs rec^'<br />
pcrar.Carthagincniïbus <strong>cx</strong> arcc fcíc ácfcn^<br />
dcntibws 5ac ^oly.bius fuadcrct, vt in mar'»<br />
quod intcriaccbat nonvaldc profundum*<br />
inuriccs fpargcrctfcrrç0s,.aut.tabuiasacu-<br />
Icatas inijccrct^nc tranfmiifo nwri iioA^'<br />
lêrMtr, P^® a^gcribus piignarcnt: ajcbate^t<br />
2um, cum meema tenercnt, ¿7- tntra yrbem effenf»'<br />
eUre operdm ne cum hofiihus conjîigerent.<br />
J43 Vbi ciuitatcm compcrit ftatuis dcoR"*'^<br />
Gratcanicis,acmonunicntÍ5 cSiciJia dcp^^<br />
Honosar tatis diffcrtam,pcr praeconcm cdixit, vtf^*<br />
/i habi^ ilUrumeJjtnt rrMum, agnojcerent ilUt «<br />
rent domum. Dc pccunijs vero ncc fcrii^^^'<br />
«cc.libcrtum paíTus cft quicquam cap^f^'<br />
ac nc cmcrc quidcm: cùm alioqui<br />
paifim ferrent agc^cniquc.<br />
C.Larho, que intrr amicos maxim^<br />
rum habebat,Confulatum ambienti<br />
faiieret, pcrcontatus cft Pomp^'^''^'<br />
nepotcm „an& ipfcconfulatuna pcf^^^V<br />
Crc<strong>de</strong>batur autcm ¿s Pompcjus tibicJû» -<br />
ciTcfîlius : cimrPornpeius ncgaíTetíeP^'<br />
tercj quin etia pollica:etur fc Laliu'^^.í'<br />
bientcm dcduAurunj, ac; fiipuJ<br />
ambiturum fuíFi'agia : dum crcduntp^^<br />
mittcnti, 5c hunc <strong>cx</strong>fpcttant, dcceptJ<br />
. Eentinciatum. cft enim, jpiiim<br />
c.u.aimirccandidatum,acciuiunip''^'.^^' ^<br />
Ûrcd<strong>cx</strong>tras. Oliid<br />
h<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
'cipio ri<strong>de</strong>ns, 2^,inauir,nox egregiifiultifu^<br />
^^^sy *¡M,ferm<strong>de</strong> (jHeißaeesprecAttmßmui, nott<br />
Nomine J, iamduaam tcmptifterimus, nbiamm<br />
^^JpeSiantts, Sokbat enim in fecris tibicen<br />
fiare fignum comprccaadi dcum , quali<br />
'ama<strong>de</strong>ílet.<br />
Ap. Claudio, qui Scipioni in ambienda<br />
^cniura competitor crar,iailantc fe, quòd<br />
^fe citra nomenclatorem ciucs omnes no-<br />
'^»natim falutarctjcum Scipio propemodù<br />
^^ mihißudie fuìt, mn rtnoßtm mtUtos^Jedm tos yera^<br />
tjJ'em ignotw. Nomcnclatorum laus<br />
quam plurimosaofic rategrcgii duci«<br />
f fl» ob egregia in Remp. merita nulli ciuiS<br />
*^otum cíft. Iuillt^ ciucs, quum bellum<br />
circtcum Cckiberis, à quibus ambo fu^<br />
'^ntinbelhimmifli, vcl legatos, vtHribtf. "<br />
^ps militum,teík»ac indices vtriufq,- virtu»- ^<br />
fiatuerent, qui ci bello intcrfuiflcnt.<br />
Ccnfor creatus adolcfcenti cuidam cqiiii<br />
^<strong>de</strong>mit :quòd co tempore, quo Carthago<br />
pl^pugnaoatur, fpkndidè cocnatus libum<br />
»nvrbis fimilitudinemfiguratum, cuiCar-<br />
^agini nomcn indidcrat, conuiuis'diripienduMt<br />
propoluiHct. luuene verocavifam<br />
feifcitantc, cur equo prinatits effctf<br />
•^^«/rfw , h\c[iútSci¡)io,njúprior Ca)thagi^ Glorias<br />
diripiHfih<br />
CXiciuium pncrcrcunrcm cùmvidiiTcr^ tp<br />
i; i<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
5^4 A p o p H'T'H B « M.<br />
Udtx m Hunc y incipit, yimmfeio peUraJfe : yerùm fUé^<br />
Mocufat, mam nuUui iUum <strong>de</strong>fert, non p (^ßum fmul &<br />
accHfator eJJe (jriu<strong>de</strong>x Sh hoc in ccnibrc naO'<br />
dcrationis^ luAitix excmplum.<br />
15g ,, Cùm iam tcrtiùm á fenaiii fuiflct cmiifus,<br />
quo (vt tradit Clitomachus ) vrbcs atque<br />
homincs ecrnat bene legibus a¿tí»s><br />
Vtcj; gentium, ciuitatum, ac regum infpc-<br />
Äorcifet; pofteaquam pcruemt Al<strong>cx</strong>a«'<br />
driam,.nauiqj egrefliis^ capitcpallio<br />
incc<strong>de</strong>rct, Alexandrimvndiqj accurrcntfj<br />
flagitábant, vt caput nudarct.facietnq"^ '<strong>de</strong>tidcrantibus<br />
oftcndcrct. Cùm fe nudai'<br />
fct, clamore & plaufi^tseftati funt g^i"^'"*^<br />
fuum : cumquc rex Alc;¿andriiE vix interini<br />
ob dcilicias ac mollicicm oorporis«q»^*^í.<br />
Äomanos inccdcntesj Scipk) voceífu^*^"'<br />
Hex fe- faPanaetio.itífufwrraurit inaurem:^'^'<br />
nationef-tiBtPf ceperunty quib<br />
Uf per nos eoi* ¿> •<br />
rì<strong>de</strong>re regetH anìbutamem. Nam Atbeuacus c<br />
autoritate Pofidonij fcribit : PtoleniaJi^^<br />
perquàm obcfo corpore, nunquam ant<br />
pcdibusambuIaiTc. ^^<br />
íEratilIi percgrrnatfonis comcs vn"f '<br />
ip^aii^ micus panaetius Philofophus. famuli qu»^'<br />
• quorum^nopcregrè ácfunít«»^'!^<br />
•Triam alium nolcbai cmcrc, è Roma accc<br />
íTjt,qui dcfunarldaimimplecet.<br />
Q^um Numantnw yidcrcntur<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
|nabilcs,vtqui multos Romanorum duce»<br />
«^»pcralfcnt , populus Scipionem iterum<br />
l^onfuLemftcit aélufcipicndum hoc belluin.Caetenim'Cimi<br />
multi gcftirctit exirciii<br />
J^ilitiam, idq; fenatus fien veturflet ^quail<br />
"^lia futmaclTct <strong>de</strong>ferta: acne pecunias<br />
qui<strong>de</strong>m ex «Fario fumere pafllis eft,fed YC-<br />
^jgales prou^mus, quotum tempus nonexccírerai,aíi;gnauit.<br />
AfJhcrpro pecuqui<strong>de</strong>m<br />
fefc ncgauitcgerc : fiiaseninii<br />
«anricorum fatis fùturas^Dlc militibus nc- »<br />
ptis qucftuseft : bcllum enim effe diffici-<br />
VecñnU<br />
í3t/ex Tiflfifmrtmt, éfficUe.ielittmtifl, fmá tonimi<br />
^^ talihiif fit^tandtm tñt : fimd^ciumm-no' fta,<br />
Mrtém ignauiam, aqw éffiálerft',^uid.tédmm.<br />
^ ^ in hello fumM y furi.<br />
....^ftcaquam venit in caftra, multamque i6i<br />
«"c hccntiara,lafciuiain,fuperftitiotiem ac<br />
wxum of^cndifCctyéuimiacfamfici^j^U'^ Difiip^<br />
^^^f^s^prounustieciu^tn&yafitommaittf'' m ^ ^<br />
fit ^^lm,exteptA oUayyeru & focuLofiSUU. Ex^tarif*<br />
amplius duarums<br />
P^^fiKftqHÌshabertyellet:balneisyù yetml..<br />
Hi* ipfi fefe jri€arent:iumen-^<br />
^ ^^^ > f'^ia manibuf carent, opta efi¡e alio k<br />
^•^emur.léxu yt mlitesfiantespran<strong>de</strong>rent<br />
^fontttm non igmtoSiumi tomarent autem dsf^<br />
^^bentesypannn, m*tpultentfiUam, & carnei<br />
'^JJ^fntnltxai. ìffey^ròfastePrcumteBMoh^<br />
N 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
amhuUbAtptrixercitumy dicens,felugm e\trci^<br />
ttis <strong>de</strong><strong>de</strong>cora,<br />
162 QBum Mcmmij ciiiiifdain tribuni mili"<br />
tuiTviunwrna intcrccpiflet.vafculis lapi<strong>de</strong>i^<br />
refrigerando vinoparatis.ac poculisTcH-;<br />
tuxus ckis, hoc cft, opcrosè fadJis onufta :<br />
dxnatm, qni<strong>de</strong>rn , \i\c^n,acpatria dies trigmta-, tibitff<br />
yeroper o?nnem ynam, cum talis ps , teipfrm tn*<br />
milemredd dtflp. Signi^cani, bcllum, cfiod<br />
|jro patria gcrcbatur ,mcnfcmfoTtairc<br />
^ raturum. Wrum autcm cftc.ijuòd tum mi'<br />
lircm prfftarct imitilcmifcdmulto grauiu$*<br />
,,.• . quòd Ü pcrocrcL cífc talibus<br />
pctuò cittis ihutiliscíTctfuturus.<br />
Alteri cuidam, fcutum pulcbrè J<br />
í Spts m/Oftcnttmi, Scutum qui<strong>de</strong>m^ inquit, 0 iuutft^y<br />
Klypeo. Vellum eB: at <strong>de</strong>cetyirum^manum in <strong>de</strong>xtrá<br />
pottùs quàm laua fj»em collocare. Clyp<br />
aiftrá acrrtur,pla
L I B E R V. ^ .<br />
Nihilominus per occafioncm aciortus<br />
'^^uinantinos,terga illos dare compulit.<br />
. Quum fcttiores Numantini yiàis fuis<br />
^Snauiam exprobrarent, qui rtUnc eos futo<br />
ties infngam verteraatjNu-<br />
'"^«ntimis quidam reÌpòndiiTc fertai: ^»c Dux orft<br />
^idéfu òHcs e^edcm funt; fed JltUf paflor. Sigili^ wa/mIp.<br />
"^ans, Scipionem ducem efle caufam mu-<br />
fortundc bellicac,licet ijdg eflciit mihtcs. i<br />
. ^^maritia capta,cùm iterUm triumphaf-16;<br />
Scipio,ineidit illi cohfrouerfia cum Ca-<br />
)o Graccho , turn pro fehata,tum pro belli<br />
|ocii$. moleftè fercos poplilus, tumui-<br />
^abatur : Scipio verò conrcenfo fuggefto,<br />
mquit y-net cnfirort^hvroéifer'AÙo ynquAfH UittK<br />
^ f^g^ tumulti^ hormmim te^tbit: quibtU<br />
^^f^mfcio ntnmAtrtm tjfe, fedmu&cAm. Sigcos,qui<br />
publieii patriae eómodife<br />
obftrcpcrcnt, non efle vere Italos.fed alie-<br />
«^»gcnas. Valerius rcfert ilium dixiOc : nun^<br />
v^m eos tnetUAm folutfa, «p*9s htK alligAtu ad-<br />
D«notans,co«adduftosfuiffc captivos,qui<br />
ij, viaorcm fcrocirciit. ^^<br />
Iw vero,qui Grtccbo adcrat.vocifcranti- ^<br />
•ùs,«cci<strong>de</strong>ndum«(retyranftuni:3iej'iit,iftquit<br />
Scipio , qnipAtr'iAm opfHTntmt, fneprìiéT<br />
Mtmt e medio fHbUtsùn. Ncque ertim Roma<br />
poflc ca<strong>de</strong>re ilantc Scipionci iV€qr«cipio-<br />
•icmyiucre,collàps4Roma.<br />
ocipio Atricaaus Coaiuhitu arppetcbaVi^»<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
A P • P H T H K 6 M.<br />
Tcrumvbi fcafit Pompeium amicam aW'<br />
faucrc candidatis, ipfc à pctitionc dcftit'^'<br />
Mo<strong>de</strong>ra- diccns: eum confidatum, fibi non tamglorUfr'<br />
tè. tUYum ,fi adffjceretur'^fudm moleßtm ¿r i f ^<br />
ßficatum , fi repagante Pomftio eonfequere^^*<br />
Maluit confulatum ccdcrc, quàm am¡c»J^<br />
ftx<strong>de</strong>r^^yi<strong>de</strong>mmikac dififit fit<strong>de</strong> SàfhneJy*'<br />
tanOiMetelloy^ Cn.Vompeio.<br />
J70 Q5Mm in Africa Pompcij partes<br />
' tus res parùm profpcrc gcffiifct, &HifP^'<br />
ßiam pctcn&intcll<strong>cx</strong>ifTctjnauim qua vc»^'<br />
baturab hoftibus captam, gladio<br />
dia fua tranfucrbcrauit.Dcindc Qxfzt^^<br />
militibus quaercntibus, vbicftlmpcr^^^'jl<br />
Imperator y inquit, bene habet. Suprcm»^^^<br />
moncntis dcclarauit aaii/lum mcliorcf^^<br />
tuna dignum.EthocdtSIum y't<strong>de</strong>tur <strong>de</strong>Scif*^<br />
ne ylÚMOy Qogomento Metello.<br />
CAECILITS MB TILL VS.<br />
171 C«ciliui Mctcllusjcum loco mutìif®<br />
itarct admoucrc <strong>cx</strong>crcitum, ac ccntM'^<br />
f ixiflTct ipííj <strong>de</strong>cern modo hominum<br />
factreyeiis, captes locum} Intctrogauit '<br />
numtpfe<strong>de</strong>mmp-o <strong>de</strong>cemynut eßet ytü^^'^<br />
& alten tribuitur.<br />
Tribuno militum cuidam c yj<br />
percontanti Metcllum,quid cflTct 1<br />
^ . ^ Sieiuireiy inqnit Jitremmihi tunicam efi^^<br />
fct^m i txjutam in igmm iomecißertk ^ ^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Cum Scipioni viucnti fuiíTct immícus, 175<br />
Mortem tamen illius grauiter tulit, iuÌÌtqj<br />
filios , vt fubctmtcs tcrctrum funus Scipionis<br />
cfFcrrcnt^ad<strong>de</strong>ns:yé/(om«iAÍ^iMWí S'muU<br />
Ornine gratiAm Mtre dijj > quid Scipio apud ta4À r*non<br />
*JJ ft tutus. S.cnticns,Romam nom <strong>de</strong>p%'<br />
jyturam fuiflc incolumcm, fi talcm duccm mndi.<br />
'»^buiflTent hoftes. Simnltatc oportet moi-<br />
^^ finirijamicitiam non item»<br />
C MA R I v s.<br />
CMarius, obfcuro genere iiatus,faciiiO' .<br />
íüM militarium cömendationead Remp»<br />
^^eeífit. Ac priinùmmaiorcm petijt «dili-<br />
|¡>tcin. Vbiícnfit cafpc fruftrari fcfe,co4l«<br />
minore aaibijt. Et hac fruftratus, himd<br />
|?mcn dcfpera«it,/e h^onuc ciuitatisùrtmanm . .<br />
/»^e. doccns , quantum in rebus humajiis<br />
^^Icatimprobitas.<br />
Cùm iQvtroAuc crure varices haberet,<br />
Äullis vincuUsaUigatus prxbuit firfc medi-<br />
^^íecandum, ac ncc fiifpirio emiflrQ,nec<br />
fupcrcilijs, chirurgi curationcm<br />
Cactcrùm cùmmcdicusadalteru<br />
^^^^ tranfíret fecandum. vetuit diccnsrc*- Curati^<br />
^'^^uetn non t(¡e tanti» dignameructatu.Mtmi- morh^<br />
Ciceré m Tufcu/. gramPT.<br />
. Lucius Mario, ex forore nepos.cùm Ma-<br />
J'us iteruBi Confuí eífet, vim admouit mi-<br />
MU cuidam adok)fccnt¡,nominc Trebonio;<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
atis Luciuiti ¡ntcrfccit. Id fàftiim mitítis<br />
¡ncüfantibitsinon inficiatus eftadolcfccn^^'<br />
fc duccm fuum íntcrfcciíTc: fcd cauíkm addi<br />
di t,|c probauk.Maríus'itaquc cùm iullí^'<br />
Seneré adfcni ceronam -, pro/acinore m bello<br />
^^pudi' cUregeflod(i}*lfolitam,Trebonio impofuitrgrSí^^<br />
<strong>cx</strong>cmplo líioncns'cartcros, ncfímiii modd<br />
tcntapctado4efccntiuin pudicitiam, quafi-<br />
• doiion folùm abfoIuit,vcrum ctiam coronauit<br />
cum.qui &iiTipcratoiis cognatumA<br />
duccm fuum ferro nccaíTct.<br />
177 QilA caftramctatus cflct aducrfus<br />
tonasela loco qusminimum habcbataqu{5<br />
imlitibus diccntibüsfc^tirc > ofleiidit ill^s<br />
flümcn proximè hofljum yallimi labcn$í<br />
/ Sim. iHinc., incpit, yobisfotusfansume yanalis eff^<br />
At illi iuffcrüt,vt fc quò vclTct duccrct, ¿O'<br />
ncc liquidum habcrcnt fanauincmj ncc totas<br />
adhuc pracfíti diriguiflct.<br />
J7J Millc'Camcrmos,qui feinbcJIoa^^^'<br />
fui Cimbros ftrcnuos vires<br />
\Arnu Romanis «quauit,¡dq} praeter oví^*<br />
non au eos verò quifaftühocreprchcw^<br />
dmntle- ^^^^^^f'^^fonáiv.ft ob-armorumßrefiitt^^r''<br />
gum rocem exaudm-enon potuijje,<br />
• In bello Cibili cùm fofsa cinélus obfio^^<br />
rcturabhoflibus, continuitfefe, tcmp«»<br />
exfpeaans opportuno.Popedioautem51-<br />
Hjtoríü. ^oni diQcnXi:SimagniU€stmperdtory0Marhäe*'<br />
fiendt m cinfit^wn. Imè<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B E R V. 57T<br />
^>npti-at9r, coge menolentemddcerUmen yentre.<br />
CATVLVS LVCTATIVS.<br />
Catulo Lud^atio ifi bello Cimbrico iux- ij®<br />
^aflumcn Athcfim <strong>cx</strong>crcitum habcntc, cù<br />
Romani vidcrcntBarbaros tranfírcconanícs,rctroccírcruiitiquandoqaidcm<br />
illorum<br />
***ipctum fuftincrc non poicrant://'/rcc/m- '<br />
ad/ugientmmprimos contulit, yt non ho-<br />
Pejfugere^Jèd dncemfequi yi<strong>de</strong>ren ur.H<strong>cx</strong> ft ra-<br />
^^^cma cft,nonapophthcgma.<br />
C. P o P 1 L I V s.<br />
C. Popilius mifltts ¡tratad AmiocliÄ rcr<br />
f , epiftolam fcrcns à fcnatu,quá lubc-<br />
'®«tur, <strong>cx</strong>crcitum <strong>cx</strong> Acgypto abduccrct,<br />
j^ccPtolcmaci filios orphanos rc®no fpo-<br />
"ar«.Cùm vero r<strong>cx</strong> illum per mcdiil <strong>cx</strong>crcitum<br />
a4fc acccdcntcm procul humanitcc<br />
«lutaflVt,non rcfalutato rege literas reddi-<br />
®t:quil>uslca¡s cùm Antiochus diccrct,f€<br />
c^nfiiltaturum,daturum(íí rcfponOimj Po-<br />
Puius virgà quam tcnc'bat dudS linci eintegem,dicens<br />
iH/ci^irwyZ-wwcow/WM,««?-<br />
Omnibus viriipiritumadmiranti.<br />
pofteaquam AntiochusfpopondiíTct<br />
fa«urum quae Romanis vidcrcntur : ita<br />
Pollili?« ^ ampl<strong>cx</strong>us cft<br />
LVCVLLVS.<br />
UiculUis,ci4Ìn Armenia cu <strong>de</strong>ce nùllib,\%z<br />
axmá-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
armatorö, & mille cquitibusaduerfusTígranem<br />
ten<strong>de</strong>rei,centum quinquaginta h^<br />
minum millia habentcm in <strong>cx</strong>ercitu^pridic<br />
nonas Oétobrchs „quo die priùs Scipioni«<br />
copiscdclct«fucrant, ouoda ammonenti»<br />
quòd Romani diem illum vt nefaftumÄ<br />
$up9rfti' inaufpicatum metucrcntr £r^o,inquit,^
5«"oRoinano.Tcfpondit Luculliif:7^nc*- .Ammo*<br />
^^>^rchtlae,rrr%,uortbm audacU.-vtrtHBhferis JK<br />
iUomm Inflraprogi'iúar. Iam cnim<br />
^»thrydatcs Pontum rcliqucrat.<br />
. i^omani,cùminpHgna cumTigranciio-<br />
"'^m pcditum ccntuna miiJia trucidaffcti<br />
P^Ucis cquitum iiiga fcrusftis, cùm <strong>cx</strong> ipfii<br />
J J amplias ccntum ciTcnt vulnerati, in-<br />
^^c^i quinqué : dicebant /f/è erubtj'me, Hò/Oifui<br />
rHU mancipi a ftnnxfjjtnt fen-urn. <strong>de</strong>ndui.<br />
OuuTn oeconomus Lucullo coenam®-197<br />
Pj^ani apparaíTet^accerfitum obiargauit:<br />
"o diccnte, noi\ putat>am I'umptuolo apr<br />
opus circ > cum lolus ciTes cocnatüinquit<br />
LvLdH cmaiurum LucuUHm? <strong>de</strong>.<br />
XUunfi Cuaceos quofda-pcr dies aliquot 188<br />
"J?8»^ificciraaa(rct, atque illi dicerentÍ fc<br />
quòd tantum impcndìorù fuAcau-<br />
»«Maccrct : T^onmhU,» holhnes,y*flrdcaHsd-Jiti SfJ^^<br />
S Y L L À.<br />
^^ ^y^^aycognomento Felix,inter felicitates<br />
574 A P • P H r R E G- M.<br />
amicum Dclphos mifctat, vt pecunias ac<br />
donariaad fc perferret. Qnibuídá vero diecntibus,intratcmplumauditu<br />
cMharaefo"<br />
iiitum : qwod oilcntmii interpretabaotur,<br />
quail Apollo citharocduj indignareturiCar<br />
phis audita pcrfcripilt Syllac .Cui facctc rC-<br />
VcripfitSyilii : (^m tu, Caphi,pottùsínterpr^";<br />
tfientu ^^^^ ^fi**^ figntigau<strong>de</strong>mis ¿r exfuitan$u <strong>de</strong>f,<br />
comedi tnégnantisAt^c^,- pcrin<strong>de</strong> vt<strong>de</strong>o hil*;<br />
interpret rit-cr tribucnte, tu quoq^. bono animo<br />
' mwiy cunias acap^. IHut.tnSylla,<br />
191 Quum ad tbciale bcllummagnis<br />
pijs mjífiis eíTctcirca Limcrn5,c vnfto tcrr?<br />
hiatu magmis ignis emi curt, cui us flarnnii^<br />
ad coelum pcrucnien« conftitit.ld'vatcsi*^.'<br />
tcrprctati iiint.quàd vir bonnSjafpeilu<br />
mills ficadmiràndu«, principatumadcpt"^<br />
p»-a-rcntibus ttirbis ctuitètcm< libcraturu<br />
cflRrt. Hoe aUditoSyl!!a,///«,inquit,i?^J<br />
Naih iJfi erat peculiare, comam habereau^<br />
ream,igniquc concoIorcm.Tiec/r ¿t/r/í'^'^J'<br />
Jìéuìx tutis pu<strong>de</strong>re, qui res tam multas tamquepr^^<br />
fai, rasgeffjjlt. .<br />
192 í^iüm mintcsin bcJlo fociah Aibm"^^<br />
. riim.pretonn fuftibus maaaíTcntjSylId<br />
Acelero - atrox fàcinus nnpnniturcliquit,dictíní-/<br />
fis ytt, Ipspoflhacprofnptioribué yjUrit in<br />
ca tum to rtit er ver enao rem<br />
«>'3 Quum Athenicnfcs ad Sylla hhI<br />
«ifìfTcnt dc pacc traitat«ro¿; atq? »1 " ^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^^crrent quod ad incolumitatem cìuita*<br />
tis fdccrctjlcdThcrcùm, Eumolpum,&rc$<br />
aduerfus Mcdns gctlaa vcrbis iuanibus iainquietò<br />
beaùyìflMjue oramnes MlUté.^<br />
r^eru i.nonemmJifcemii cupidur htéc TÌttr.<br />
f of télo. ¡{omMO,, fed v$ r.tbeUt'<br />
ihòuertAm.<br />
.Apud Orchomcnum cùm ipilitcs lon- 194<br />
Efùs cuaoaféntur,ÒTdinibiisqi pcrturbatis<br />
^o^m cftpcrciUiSylla <strong>cx</strong> equo dcfiHtns,ar-<br />
J^^pto. v<strong>cx</strong>illo in hoikm conuolat,ita voci--<br />
Mthi qut<strong>de</strong>mi 0 l{pmtimmUttes,h!cptUe<br />
fi mortiros tnterrogafi,
^76 Ap • F H TW 1 G II.<br />
yroHÍ' ßin hocpuiro nonyi<strong>de</strong>tisrmUfsineße Marios,<br />
<strong>de</strong>nua. Dcprchcndit in co <strong>cx</strong>cclfam indolcm,nullis<br />
honoTibus fatiandam,vt qui vixdum pubcfcens<br />
faccrdoiiumambicrit.Idcm populum<br />
Romanara fubin<strong>de</strong> monere íblcbaO<br />
oauerempiterummaiefräxinfitm. Hoc & Sue^<br />
Èohitisdt SjflUfcriíit,<br />
M. A n t o K.I V S.<br />
t97 M. Antonius filium habebat <strong>cx</strong>Fuluia.í«<br />
pucr Philotac dcdcrat ingcntcm vaforum<br />
vim : quae cùm illc rccuíarct accipcrcj^C"<br />
TiiiiupA tucns nc patertantam fíhj libcralitatem<br />
tri fimi- pTOb:íXev.Qufdtimes,ínc[\útpucryéíccipereUf^<br />
lis, ntfiis,eum qtst dat filium tjfe^^ntonij iVlutarch-<br />
19Í Ipfc Antonius c>i cíTetprodígiosc pf^r.<br />
Libera^ \iC{iS i ¿iceTtMeb;it:^mpli€udin9m imf^^<br />
K^mani non per ea quee acciperct, J'edper ea<br />
daret Uluflrari. Ea vox <strong>cx</strong>celfi animi via^^<br />
poterat,niii ab Antonio fuiílet profe¿ta'<br />
199 Gcminius in Gr^ciam pro^¿tus ad An^<br />
tonium, quoniam fufpeáus erat ClcoP*'<br />
tr^,quòd eò vcniíTct Odauiae caufam<br />
ru« 5 diurcpulfus acvariji modis dclulú^»<br />
^ tan<strong>de</strong>m in conuiuio iulTus cauiam adu«*'<br />
libere, ^ ¡^^ refpoHditir^ifrrf, Antom^P'<br />
inria fum oràtionit, nec huiut temporis^yerntn f'<br />
Uéd 'ynum^fiobriut dr ebViusfiiio benefi*(cejfitraomnia,<br />
fi CLeopatraremittàturìn jf^iyfVy.<br />
Moxquc Romam fc rcccpit, mctucns nnj<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B E R T. ^ F7T<br />
Antoiiio:namClcopatra in cöuiui» gra-<br />
^ias cjit, quòd re apcitc dixiíTct, nulla vfut<br />
^ircuitionc. At fic agcrc gratias,crat minari<br />
T^alum. Scicbat Gcminius,quàm cíTctillis<br />
»öuifa Veritas.<br />
^ u m Antonius appararct clafli cnm zo%<br />
Cagfarc confligcrc i quidam tribunus mili-<br />
^um, vir fortis, 5c armis <strong>cx</strong>crcitatus > Anto-<br />
'^'opractcrcunti corpus fuum multis cicatricibus<br />
infionitum oftcndit,diccns:o mpe- Interré-<br />
, curhfs yulntrihtu Authuvc gUdit pA- flri prA^<br />
^^^ fidis, in Lignisfix¿Uhíis J^em reponisf Sine lio appa-<br />
'^^^(xnices ^egypx 'tj clajje pf4gncnt ; nobis I{o ret vir-<br />
^^nis terYAtn dx, in qftAconfuemmtie relhoßcm tta.<br />
^^^''^m.ycl mortem opp etere.<br />
Cleopatra, mctucns Antoni) faeu iti am, aoi<br />
confugit in monumeutum <strong>de</strong>miifis cata-<br />
, miCtq; qui dicerct;illam (pqntanca<br />
JJ^ortcpcriiTe. Idcrc<strong>de</strong>ns Antonius,&ipic<br />
Ijbi paratis adferrc vim,dixit: o CleopAtra^non Mm<br />
<strong>cx</strong>reAw^nxm mox ynÀfmurìfmniifiJpotaiH*<br />
y^dqHh<strong>de</strong>gotAnttu imperAtvrfortttHdme rtfíus<br />
Jttm Àfamina. Vidum fe putabat, quòd illa<br />
prior fioritane« mortis oloriá occupaflct.<br />
, Quum Auguftus cam muifcrct,exigcrct ^^^<br />
ab illa rationcsjSclcucus vnus è procufAtoribus<br />
ipfius indicauit, alt quid cflc fub-<br />
Jradlumabipfa. lUainprocuratorcm infiw<br />
"/tj&arrcpto homiifis crinc crcbris iáihvíf<br />
pmfauitos. Hscc cùm Auguftus ri<strong>de</strong>ns co-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
$7^ AP©PÍ!THIGM.<br />
. natus cffct inhibcrc:iIJa,^w «owjinquif,/^^"<br />
nufUJium eñ , o Cafar^cum tu-nie dignerk inf^<br />
fere, ftrués meos heratn incHfare,quòelnonnihU<br />
muüeéríufn ornamentorum ftébwaKmm : nt>n<br />
éjHi<strong>de</strong>m tnihhfedvt OShwa: f^ Imta muntifcf*^^<br />
<strong>de</strong>mJioQ commento pcrfuafit Cafari, fc àt<br />
vita cogitarcicùm raori dccrcuifict.<br />
C A S S I V s.<br />
20? CaíIIuSjCtiáninum pucr, Fauftiim„SyH^<br />
filium, interacquales <strong>de</strong> patris monarchic<br />
gloriantem non tulit, fed colaphos imp^'<br />
git. Eius rei cognitionem cùm Pompci|i*<br />
ad fe reccpiflct , accitis ambobus pucri^^r.<br />
JndoUs Cafllus aufus cft ¿iccitiÈia^Vaiifieiau<strong>de</strong>rt^^'<br />
in pHífo fi^ coram hoc tatcrbapYoferre,
L I B 1 R Y. $79<br />
cìpuamejlifatrls/étrmlias foUicitudinem : quhi ^<br />
pnt YÚ famUUrU AnimAtA itiftrmuiitA » I<strong>de</strong>m ^^^rutrt^<br />
icnfit Ariftoteles.<br />
Hacc vox probata eft: fed ilia dnmnnta, 200<br />
^^oánegAbat querntjuamproditñithabendum, Diurna<br />
nonpoßetpriuatis/acultatibiif legione alere, imìncdi^<br />
Aegrc fercns PompeiaMagiti cognome<br />
^^latum , <strong>de</strong>crctumqtrc triumpRnm : Ro-<br />
«nano cuipiam dìCCi\ti , Idmad^n Vcmpents Inuidiof<br />
^antui tan<strong>de</strong>mrmc[\.m^ Scnnens,<br />
»Hum corporc <strong>cx</strong>teris parcm^nimo nihilo<br />
Riaiorem,<br />
^ u m Pbmpcius 3c CraiHis in Confuía<strong>de</strong>ccfluri<br />
ciTcnt magiftratuj Cn.<br />
•^^rclius quidam iubitò in forum procur- . .<br />
f ^»is, clama cri t, fibìriiuìn in fomnis louem<br />
'ò/nifc, ne priùs fc magiftratu abdicarcnt,<br />
^iiàmin gratiam rcdiflcÄt. I<strong>de</strong>m flagitan-<br />
^ popufo Pompcius nihil motus eft: at<br />
^raíTus furgens vitro collega d<strong>cx</strong>tram porrexit,<br />
diccns : "^hily 6 iJwWuj, me inégnum<br />
f*^urw mthiri<strong>de</strong>or , ßprior cum Vompeioin<br />
^«íirfwz reéero, quem yos etiámnnm impuberem<br />
^-'gnum cognompnaßfi, cHtj',prii:s triumphum<br />
^^'^ettiflis^auàm infcnatum alhSlm eß'et.<br />
.Íí^^arthros proÍícifcens,cúmDéiotnrumj ^^^<br />
Wrcmac iam fehcíluris, nouam vrbem c5*<br />
^crc vidcret : í^i<strong>de</strong>ñ , ihnuit,« rex, hotrei,<br />
f^fíc« horadteiU adßtduo<strong>de</strong>cima.nouayrbem ^<br />
'V^'here mßküiirUl Ad hxx: jrri<strong>de</strong>ns Dcio- '<br />
O ^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
A P O P H THE G'W.<br />
tarus : Jmo emid iihi m mentem yenit Imperdtw*<br />
yt cùm haudquAquamßs yt yidctHrmatutinufy<br />
tAmcnin Tarthiscum exevcitupropercji Nam<br />
id tcmporis CraiTus lexagcíímum agebat<br />
annum. Hora quae nobis cfuodccima cft i»<br />
meridie; olim crat extrema dici.<br />
210 C^um Parthi per legatos dcnuncíaíTcnt,<br />
vt i'u«actati cofulcHs à beilo abßincret,iii;<br />
.M'Mtd» folcnter refpondit ißis mand^tif<br />
rr4. rejpmfum dahimus* Hlc Agifis Icgatorutrt<br />
vnus iublatamanumediam palmndfoften-<br />
Ais:fí«/;//mí£¿j'uquit, mcomnod^.<br />
htÜAttr. mnltanobis feneShis adfcrt : at armx mihi nu^'<br />
quam mjimbns •cecidcrunt.<br />
:2i2 C^umPiiblÌTi.s,'CrallìfiÌius,fortiiTImèi®,<br />
ijcllo Ik pugnaílct & ceci>'i(reri hoftes caput<br />
iuuenis haftae impoíitum geftan^^®<br />
proxi-mc ad Romanos accedcbir,infiiltan'<br />
tes,rogamcí;q; quo ^nere iuuenis iliei"»'"<br />
fetoittus? nc q; cnim fieri poíTe, vtexf^^*^<br />
fam ignauoSc inibclli talis filius nafcip^*'<br />
fet.Hoc tamttifti íjicdaculonihil cornir»^'<br />
tus Cradus,per omnes o r d i n e s conciona-<br />
Fortittr, tus cft,chmitas:Aíettf A/c^í-z/^iw<br />
^ ¡{QmufPß<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
LIBJEH V. SU<br />
J^pmanl, mea, hac ea/amixasyrném hicfecuitarie<br />
lu&w: cateràmpuhUea cimtatis j'xLus ^gUna<br />
in Veßra mceU^rnttateveßraj-, vtrtHteßta eH-<br />
Marcello ac Domitio, Pompeium in fc- 215<br />
natu rogantibus , nam proximis comitijs<br />
pctiturus eíTct cottC\Mht\imì forte ^inquit,pe-Ingeme*<br />
tamiftrti non pet Am. Rurfus id cm pcrcontantibus:./^^®«^,<br />
\n(\M\tyáMkmpetam; à ma-^<br />
^isneqiMquam. Quiim hate rcfponfa vtam-<br />
^iguaac fupcrba mnltos offcndcrct, Crafius<br />
i<strong>de</strong>m pcrcontantibus rcipidit : Ä e J(e-.<br />
ff*bUcafire itiéeauero.fetam :ßh miniuyà peten-<br />
^ahßnebo.<br />
SEKTORIVS.<br />
Sc»totitts>cùm Pompei) milites Tariè di(^ 214<br />
pulfos ftiperaiTct multis occifìs,audiflctqj<br />
aduétttate Metcllum cumaliiscopijs,dire-<br />
""»tproeliumjrcuocatisqj iuis .<br />
rtm hwtcymfißperhemß'et anus tila, verberibus ^^^<br />
^"^'^gatumiihmHmr remififem. Pbmpció pucri<br />
«domine fìgnans 5 Mctelhim vetulum anus. »<br />
I<strong>de</strong>m faípevi¿h5r ad Pompeium Metel-215<br />
mifit, offerens fe paratura redire in<br />
Vrbcm,fi fibi pcrmitterctu*, dixitqi: malie fe<br />
^ma tgnobilijjßmum cinertt.qsiàm exulem ommii ¿^¡4.<br />
^»«"^iwm imperatoremv<br />
Admoncre folebat fuos 5 nefiidin cornei* 216<br />
y prater <strong>de</strong>corum yel fieretyeldicertíur ipra^ Comma<br />
Jfrtm a tnrgijs ^ gbfojtrmate teperare ^ Ncc i-ptidica.<br />
O 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
-FIZ AP O P H T H T G M.<br />
pfc quicquam talc fuftincbat vcl audtfC<br />
yclvidcrc.<br />
M. B R r T V s.<br />
^17 M.Briuus rebus in funimam dcfpcrationemadduétis,<br />
cum cduc^busatqi aniiC;!^<br />
dtTHm, paucos apud fc haberet, fublatis oculis<br />
-L I « E R V- 5t$<br />
"^on vi£Vurum.Mors autem adimit omniani<br />
Wialomm fenfum. '<br />
Huius vxor Ponia> CttoinVpoÄca- 221<br />
quam feníit confpiratum <strong>de</strong> Cacfarc interfi
5T4 A F O P H T H 1 6 M .<br />
APOPHTHEGMATVM<br />
VARIE MIXTORVM U-<br />
BER SEXTVS\<br />
vK hiiquac fcquuntut, miW^<br />
* bcris quidam diÄa,Bcc Scy^<br />
) thi& nec Cydopi bus dig^^'"<br />
^ledrocnicnto:» tum,exceptio<br />
.alMjuot, non homines > í^®<br />
I mcraportcnta, rerumíhíH'<br />
mam tenuitíc : fiuc quòd talcs militum t«'<br />
mcritaiaíTcirccrctjfiuc quòd immodica P^<br />
tcfta«,niiiadfit animus Philofophi« ptacfi'<br />
dijs diflgcntcr prarmunitus, talcs rcddaf*<br />
Quanquam & ab illis prodigiose<br />
^ua;damdiftageftaquc funt, non indig*^^<br />
imitationc. Poftrcmo, turpitudinisah^''^<br />
fpccics, vclut in thcatrum produÄa,dciC''<br />
ret á vitijs, éc ad virtutis ñudium <strong>cx</strong>ft»"^^'<br />
Jat ingenia non omnino <strong>de</strong>plorata. Hun«<br />
^itur poftremum hbrum putacíícn>^^,<br />
fecund« bellaria.in quibus qua:dam app®'<br />
»untur vt tolla$5quacdam vt guftes,nonnulla<br />
vt ípc¿lcs tantum. Malo enim te fuauiter<br />
affeaum,quàm faturum onuilumquedimittcrc<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L 1 B I R V I.<br />
«Jittcrc. Quòd fi quacdam apponcntur Ic-<br />
^»a ridiculaqj, mimorü,coquorum,cquifa-<br />
®um, fcurrarum ac mcrctrtcumtdccct om-<br />
Jc conuiuium hilaritas.fcd praecipuc menfecundas<br />
Quanqua & à leuiíTimis per-<br />
^onis nonnunquam dicuntur , qua:nemo<br />
'•piens contemnat. Ncc ignoras, olim mo-<br />
J:ones,faitatriculas, 5c fimios,fub conuiuiy<br />
induci (olere. Non laboro,fi adílt hi-<br />
^^'itasjmodòabfìtomnisoblcctnitas. Fortaifìs<br />
exfiftct, qui dcfi<strong>de</strong>rcl ordine : & hoe^<br />
^ fi quid aJiud vi<strong>de</strong>bitur rcprchenfionc<br />
''»Rnum ^ <strong>cx</strong>cufabil fecundarum menfalibertas.<br />
TIB E K IV s CAE S A R.<br />
Tiberio Cxfari, cunftanter & «gre fu- ,<br />
*cipicnti dclatum imperium, q^uidam inos<br />
^Ufus eft dicerc ; Cseteri, qmdfUictntur,tardi<br />
P^afi^nt:tH^qt4cdprafias,tar<strong>de</strong> fMeerü. No tata<br />
cft illius fìmulata cunftatioy <strong>de</strong>trcdtantxi;<br />
quod cupicbat.<br />
Cuidam, à quo, fuerat dominus appella- 2<br />
^\^s,dcn\xnQì3i\\ìtyneftampliùs€ontHmeliaeM$é^ Me<strong>de</strong>JK*<br />
ncmmaret. Quanta modcftia in tato prin-<br />
«'pe.-'Nunc quidam nibii audire pommt,<br />
facrasmaicftatcs, gratiofas cclfitudireucrcndiftimas<br />
dominati ones.<br />
Jdcm dicentem, fa eras titas occupa tio- 4<br />
intCrpcllaui^iuÌTu mtefocras dkere Jed Med^.<br />
o s<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
IIS A p • p H T H 1 c M.<br />
4ahorhfas. Kxiriam altcruni dicchtc/cip^*'<br />
aufcorc adiiTc fcnatum: cort exit,autor e mU'<br />
tans ìafuafirem.<br />
^ Quum iocis,
Theodoras Gadareus, Tihcrij in rheto 9<br />
ficis praceptor, animadiiertcns in puero<br />
^^nnuinaviwni inocnium fub fpecie lenitalati<br />
tans,fubin<strong>de</strong> inter obiurgandum ap-<br />
P^llauit Cru<strong>de</strong>iU<br />
^%ÌHtumfangMHemaceìrafM. Hic initio prm-<br />
^^patus miram Icnitatem prae fe tulit : fed<br />
progrcíTu temporis a
A^ o P H T H fi G M.<br />
C. C A L 1 G V L A.<br />
Commentnríos , ad matris frntrumq^^<br />
fuorum calumnias pcrtiactcs, nc cui poft'<br />
modum <strong>de</strong>latori tcftivcmancrct vllus<br />
tus^^conucÄos inforum,&antè claré tcft^'<br />
Surdtts tus dcos, ne^ne legißefe, neqtétAttigifie<br />
<strong>de</strong>UtorL yMW, concrcmauit» Quin & libcílum<br />
fuá falutc oblatum non rcccpit,c6tendc^<br />
íibi nihil admiíTum,cuf cuiquaminuiu*^<br />
eftct. fe <strong>de</strong>iaunÒM aurei habere, H*^<br />
boni principisvidcri poterant J nifi fing^^<br />
rentur.<br />
15 Q ^ aiidiret fortè,regcf qui officii<br />
sa in vrbcm aducncrant »inter fc fupcr^^'<br />
nam <strong>de</strong> nobilitate generis concertanti^!<br />
Tyram. <strong>cx</strong>clamauit Caligula ; 4e caloyerütnobiirt^'<br />
Mvox. & adiccit carmen Homcricum :<br />
^t K^oevtSr ^fttrjA^r* Id cft »<br />
Vnus dominusßt,ynU4 rex.<br />
Nec multumabfiiit,quin ftatim diadc*^^<br />
fumerct, fpecieq; principatus in regni tot"<br />
mam conucrtcret. ^ ^<br />
1Ä Limam ^uguíÍam,proamiam fuam, ^ff^^*'<br />
y^fU' re eonfueuit f^iyfem ßolaium : vafriei^n,^<br />
fraudulentiam illius notans ; hoc tantu«^<br />
intcreife, quòd vt foemina ftolam<br />
17 Diccbat, fe nihil magis infua<br />
hnpu<strong>de</strong>n re^juám àdlti»trf4'i^y ii oc efí, inuerect*^^'<br />
Pudor cnim,vt multis ad honcftasa^ion^<br />
Obftat 5 ita ftonnunquamimprobse mfö<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B B R VI. 5«9<br />
"Omines a turpibus reuocat. Vox earnifi-<br />
'^^quàm imperatore,dignior.<br />
Antonia: aui¿, pro (uà antoritate mo iS<br />
"^.^^^ii.vtqnaedain iVcus ageret : Áíemtnto, P^ox<br />
^^nahì onmu in bnmes licere. Tal i a pórtenla rantUcA,<br />
^limprineipum titulo pertulitmQdus:qu«<br />
^on commemorarem, nilì vt ex Uis princi-<br />
P^o-prodioiofacfcTitatis horror incHtiatur.<br />
^urnSeÌlinaiT t interficerofratre fuú, 19<br />
fuipicar-eturrefe medicamftisprx-<br />
^^ínircjtalocutus eft: Aduerfus Cru<strong>de</strong>li^<br />
W4>-e;»?Timebatillevcncnumj quafi Cae- ter<br />
^^rnoTx poflet alio quouis modo trucida- tmfiè.<br />
^«'^ucuì vellct exftindum.<br />
j. Vir quidam pr.xtorius'valctudinis caiua 20<br />
'^'^cilerat iu Anticyram,perito á Ofare<br />
^pmnicatu.Is quum fa^piiispeter
590 APOPHTHEGW.<br />
disqj vngucntis lauarctur : precio fiiliifl^^<br />
Trofujtp margaritas aceto liquc&ílas forberct:<br />
viuis ex auro panes & obfonia npponcrc^'<br />
nummos nonmcdiocris fummacjc Ciftigf^<br />
bafil'i<strong>cx</strong> luliocpjcr aliquot dies fpargerct»»^<br />
plcbem ; Liburnicas naues gcmmatis pUP'<br />
pibus,verficolorib. velis fhbricaretur :<br />
in<strong>de</strong> dicebat, .Autfiugihòmment tjje efortfrh<br />
am Cajarem!<br />
23 Inau¿^ione Apronius quidam,virp^*'<br />
torius,dbrmitans capitis motu nutabaf« ^^<br />
animaduertcnsCaligula,praíconemadniO'<br />
^cwm- ^rteiUumfibinutanumpratenret:nechoc<br />
janm. fj^ortere <strong>de</strong>sìiu donec ignoranti in<strong>de</strong>cimgUdiA<br />
rcs fejìtrtiitm n onagies addicerentisr,<br />
24 Alcam Fudcns,plus mendacio atqj etfa**<br />
pcriurio liicrabatur ¡^quodam tcm^^ j<br />
proximo colluiòri d^andatà vice<br />
l^aci- nrcflus in atrium domus, quum<br />
ioi, auos enuìtes liémonos Locup Lete s fnemorit^^^^^<br />
pi conpfcarij-j iujjijjèt, exfultabundtis in<br />
redìjt'^ioriansyfe niiquam projperiore alci<br />
CLAVDIVS CAESAR-<br />
2j Gracculus quidam, Caufam agens aP" .<br />
Claudium C^farem.intcral'tcrcandumpc<br />
calorem hanc vOccm in illum cwiCit : ^<br />
libere, ¡d ed,&tufenex es<br />
tuf. Vfq3 eò fumma potcflasob<br />
^ painm,& propatóm cuilu
L I B I E VI.<br />
dixcntj nonfcnator.fcdígnotusGrx-<br />
^ulus : & dixcrit impune.<br />
. Qi^um cenibr cquitcs rcco^nofccrct, &<br />
^'^Kis rcpcriirct iuucncm probris coopcr-<br />
, fed quem pater probilTìmu affirma-<br />
» fine ignominia dimiiit. Id amicis mi-<br />
'?ntibus, tIa6et,ìnc\mt,cenforet»fiitém.AutO' Täter<br />
fuam in parentem tranllulit. tudtx.<br />
Alium corruptees adultcrijsqi famofum, 27<br />
^»^ilakudquàm monuit, rtampardùra- Ltnitx^<br />
^"^^itUindHlgeret^mt certe eautiàs r-addiditcjjj fraté^<br />
emm ego feto qttam haheas amieam ? O<br />
Cenforem eraucm/<br />
. ^'"tt^eiiTumabepiftolisAPallantcmara- il<br />
^'^•Ji^'is fic adamauit,vt eos nò folùm amrWmis<br />
pr.vmijs, verùm ctiam quaeftorijs<br />
Pf^ttorijsquc ornamentis <strong>de</strong>creto fenatus<br />
^^nari libcntcrpaÌFusfjt : ad haec, tantum .<br />
& acqitirerc, vt illi qucrenti dc fifci<br />
^^^guitatc quidam non abfoFdè dixcrit :<br />
^^undxuirumfifcumsfià'dHobwUbertisin^con- Teculd-<br />
J^tittrn reciperètur. Hos Pknius fatctnr & Ptti^<br />
^raiTo fuifle ditiorcs. imUtns.<br />
^i^im cuicfam notam nppofitá , d'epre- i9<br />
^^»itibusfapniharibnsa<strong>de</strong>miilct: Litm-ata- Infamia<br />
^fjíjinquit.exj^^í. Scnticns,ctiamrcmifsn no'n<strong>de</strong>lt-<br />
\Hpa,mVncrctamen infhmixprioris vciìi- utr.<br />
f . ^^'^^»<strong>de</strong>ns ad foripturam, 'quae licè't<br />
pongia dc-icatur, aut cirnphio rad.^tnrj^sc-<br />
*^H^turtanacnUiui«Wur«que vcfti^Ch<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Hic tcmiilcntus aliquâdo dìxxt^ fibi fatal*<br />
Jibrietoé ifit^yt comugn flagitU ferrehdtin<strong>de</strong>pHTuret. Ea<br />
loquax. vox terrore non mediocre iniecit Agrippé'<br />
nac. SEXTVSNERO.<br />
31 In Cn. Domitiiim, S<strong>cx</strong>ti Ncronis atauû»<br />
cai cognomen fuit Aenobarbo, L.CraiiUi<br />
locué ex orator diccbat : »0« effe mirand i,quòd icne^^<br />
tmmne. habertt barbam j cui o r ferreum , corplumbeuif^<br />
tjjet, Oi ferrei! obijciens propter furnmai^<br />
impudcntiam, corplumbcum ob ingen«!<br />
ftuporem. Quidam ilium pro Nerone A^'<br />
nobarbum appellarunt, arque hoc ei^^^;<br />
num è duòbus conuicijs,quac indigniih^^<br />
tuht: alterum crat,quòd increpitusciTct<br />
?iìalus citharcedus.<br />
32 C^tim ex more cuiufdam capite<br />
nati caufç fubicripturus cflct Sextus NcrOî<br />
Clemen- r$inAmyìt\C!^\x\tfiteratntfiirem,yox parfiniO'<br />
niamhumani fanguiuis promittens,C
E TB I R vr. .<br />
fcbrrrima.nuptiarü folcnuitas. Qúid^ul-<br />
^ paiàm pro vxopc habuit. Hinc fcrtur<br />
«uiufdàm nóinfcitus^iocus : Bene agipotmffi<br />
cumreùiif hMmanü^ßDommut'^eroms pater<br />
^enkhabuißetyxorem, Scnticns , <strong>cx</strong>itio totiusorbisnarum<br />
Neronem. Is minquam<br />
ftiiilbt nat^is^n patcrSpori fimìltm habuif-fttviee<br />
coiTHigis»-<br />
. Nunquam cmqùarn oflRcium dèlcgaait, 34<br />
haec adijccrct: Seis^jqmbíismihi e/ítptis : I^apaci-<br />
&hoc agamtu,nequis^uidhiabe4t,.yoK pr«^ tas,<br />
^önc quànrprincipc dignior.<br />
X^dam m coli loquio proferente Grx^ 35<br />
eunvvctficulkm :<br />
Id eft r ^runtu^<br />
Me morttso terra m fceatur :ncenéo.<br />
Subiccit : rmò ^ i d cft : meeuam<br />
Quibus portetis aliquando committiturR'ifpublica/<br />
Quttm nihil ffagitiorum fibi non pit- 36<br />
mi^tcret,clatus tamo rerum fucccíííi, dicchat<br />
neminem prmcipum ame tpjum fciffe omd fi- ticentia-<br />
^ilueret. Verum qui hoe dixit, fen fit tan-J^»«*/?»<br />
fpcÄabat, di- 37<br />
594 A P o P N T H I 6 M.<br />
CO clara voce corripiiiT^uflimald<br />
JÀierì. òenecétntaret i jHdíonamale éJf>onertt. NaUplus<br />
eratPalamedis pater, qui filii practc'<br />
meritum damnati ncccm magno Graecoríi<br />
exitio cft vltus. Solebat auté Neto tragocdias<br />
cantare.<br />
39 Notatus cft & à Dato Atellanarü hiftri«'<br />
ne,qui rccitans canticu quodda; v^toevii^^t<br />
Libere. r\£,vyiíuy\ /4ÍT4/:ita dcmonftrauitjVt bibentc<br />
natantemqj faccrct, exitiO C.CIaudij & Agrippinaeíignificis.<br />
Nam Nero C.Claudiu<br />
veneno fuftulitj Agrippina naufragio.Etift<br />
claufula cátici rccirans ; OrcHtyobisdtscttf^'<br />
L I B 1 R VI. 5f5<br />
tefccbant aulici, multum & hinc innidi®<br />
croni conflatum cft.C^ium forte accidifict,vt<br />
in publica fame diccrctur Al<strong>cx</strong>andrinauis<br />
appulifle, iadatum eft, iUam'adue^ Mompe-<br />
^^ß} pvUutnm luStatoribiPS aultcis. Qno difto Uaf^da.<br />
fimul notatum cft, in Cxfarererum fccni-<br />
^arum ftudiumj & monopoiia quorüdam,<br />
per Cacfaris fauorem pubUco damno lu-<br />
^fantium.<br />
Statux eius à vertice currus appofitus 4J<br />
^ft, cum infcriptione Grxca: TS[unc(iemum Vrinceps<br />
«^«nc/7,íK4/,efW£.'m.Notatumeft inCxfa- átmgn^<br />
""caurigandi ftudium: fimulquc <strong>de</strong>nunciatum<br />
periculum.<br />
Alteri cuidam ftatux &afcopera alliga- 44<br />
cft cum hoc titulo : Ego qwdpotm ? Stdtu Varrici^<br />
^^^ie^tnermfit. Solcbát olim parricidx cui- áwnex-<br />
1^0 infui : ^ Nero mattem occidcrat. Cui- probrX"<br />
leus itaqj fefc excufans dicit: Ego quidpo- tum,<br />
tui ? paratus fi ciuistcinfuat:fed fine iniuafis,<br />
fitte non; tu tamen culleum meruifti.<br />
Potcft hoc & ad Rcipub.pcrfonara accom-<br />
**»odari.<br />
Columnis ftatuarum illud adfcrmtu cft : 4Í<br />
y^'ditecunundoexcitAYunt. Indigniilimc tu-<br />
«cratGaHiarum dcfcÄioncm: proin<strong>de</strong> dc-<br />
^rcucrat Gallos omncs Romx agentes coprouinciamqj<br />
<strong>cx</strong>ercitui diripic-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
'^Bhqmdam fmkkànt<br />
P %
A^ o P RTHl G<br />
Saht. petehàntjm rtnéam, Vind<strong>cx</strong> autcnr crat<br />
dcfcdionis in Ncroncm dux. £r hoc ioco<br />
notabaturiam nSFcrcnda Cafàris tyráni5^<br />
47 Qü}^*" orationc Ncroni.f,quá in Vmdiccm<br />
peiTorabat,^ rccitarctiirin iena tu, da^<br />
tqtos poenas fc/lcratpSjac brcui di^nuni<br />
critipni faduEOSj excIamatum cft ab vni-<br />
^oi- vcrfi^ : Tf* Qiiae vox bifagueá-<br />
riampotcftaccipi: fu £icics vtdcntpücíinm.<br />
j^as. ^^ tu.dabis poenas-<br />
48 In Ocdipodc fabula,quam'N^cronouílíImá<br />
recitauit, ia hoc ver fu dccidiiTc Icfiituri<br />
Xhnm ^xÁifjfi ì k ' t a y k c f t '<br />
txn 'ij. JifJJtt man me maier, r\oy ^ f^ier,.<br />
N.>m & Ocd^pus patrcin occidcrat infcic^j<br />
matrcirLVXorcm duxerat. Ita Nero fcicn«<br />
Claudjum patren>occidcrati m a t r e m conftupratam>inrerfecerat;<br />
& Oi^auiam vXO'<br />
rem indignis tr»£ì:aratmodis.<br />
^ Defpcracis reb. noilu adi|t hofpitia^^i^'<br />
' guforum, dc fii^a confulturns. Qiium folies<br />
omnium occìtifas repcriftct,rcuerfus/"<br />
cubiculum, comperit 6c cufto<strong>de</strong>s diiEig»^'<br />
ií:,4ir
Libiti VI. 597<br />
in fugaqaü PJiaon libtrtiu horiariptur, 5#<br />
vt in fpcciim cgcftn arena con<strong>de</strong>retur, ne- ScfuLm^<br />
Vmum fe fut) terrsm itwrnm; r4 rtm. ^<br />
A quam e lacuna, villa: cuidam fubicéla, 51<br />
pptaturus manu Iiauiìt : Lt hk eHy inquifDeLicut<br />
i^rouU<strong>de</strong>co&jL, Nam reper-eratiVtaqua <strong>de</strong>- yerfxin<br />
^eoda gratiam haberet crudx, immiiTa in amaro^<br />
poculumniue. rem.<br />
Vbi feniit equites appropinquarc> qui- 52<br />
bus tuandatum eratVt illum viuum attralierent.verfum<br />
Homericum protulit :<br />
ITTTrU/lf WKVWÓ/okM ÁfA^t t^VIT^ ¡fí€7í((<br />
Sittiulqueferrum iugulo a<strong>de</strong>git.<br />
ìngr^iTusCenturio, quum femianimem jj<br />
rcpcriiTet, 3c penula ad vulnus appofita fiinularetfe<br />
veniflèinauxilium mil aliud reipondit,quàm:<br />
Serò:^,Ha;c efifidts. Scrino<br />
ambiguus eft : poteft mtclligi reró-VcmíTc, exirfw^<br />
qui iam ad moricntcm vencrat i CcTÒ wc-y§ces.<br />
nit, qui in hoc venit vt viuum attraherct.<br />
Item,bacc eft fi<strong>de</strong>s, poteft eiTc<strong>cx</strong>poftulan- ,<br />
tis<strong>de</strong>iìdcamkoram :a(Hero fcníit^fcni'<br />
hililliusvcrbis cre<strong>de</strong>re,«iusq-, rei argiung-"<br />
tum cflc vulnus in iugulo Icthale. , ,<br />
CJuiim gcncthliaci Chaldaìi Agrippina^ 54'<br />
matri NcronisTcípondiflcnt : impcraturu<br />
qui<strong>de</strong>m filium , fed occifurum matrem :<br />
^cct(Ut,ìti(\mtimQdò tmferet. Tamimpotcni<br />
cratinfocminadominac^di fitis : & habuit w».<br />
qUod opuuit.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Eadcm quum iuflu Ncronis occidcrctur,acCcnturio<br />
Ferrum in mortem dcftringcrct,<br />
vcntrcm oftcndcns clamabat : Hunc<br />
fsrJter. fereute ; hic eß ferré foeùcndiu , qtti fortenttét»<br />
iUndgeniétt,<br />
^S Nero in magna erat inuidia, quòd Burro<br />
princip cm virum crc<strong>de</strong>rctur occidiflc, veneno<br />
Faucibus illito,quafi remedium adhiberctur.<br />
Ad hunc cùm Nero vifendi grati^<br />
vcniirct,aucriàius cft iJiumJBurrus, cui fcclusiam<br />
cratintelicöum, multaq} percon-<br />
Lmter, tanti nihil aliud refpondit, quam ; Ego keni<br />
me babeo. Mira Ctiam in moriente icaitas.<br />
57 I<strong>de</strong>m in Claudi) ftultitiam fubin<strong>de</strong> iocabatur<br />
^ Juftionc fyllabac,cùm diccret:^«?/^<br />
locus im eaquam <strong>de</strong>^it inter yitsoj morari, p rima iylla ba<br />
preduda. Moros cairn Graecc fàtuum<br />
SUt : indcfìnxit morari 9 pro ßuituma^eriy<br />
quemadmodum nos à poeta poetati iU'<br />
ucnc iuuenari.<br />
5I Sunjtqni putct,hoc clam & infcio etiam<br />
Stacci hiiiTc <strong>de</strong>crcium, vt occilo Nerone<br />
•cci<strong>de</strong>rctur & PiÌo,mox impcrium Scnccf<br />
dcfcrretur. Intcrcavulgabantur verba Fla-<br />
^Sáhh »iff quidixerat : M<strong>de</strong><strong>de</strong>ctssnihilreferrejcitharctdus<br />
dimoueretnr, cb* tragcedus fucce<strong>de</strong>ret»<br />
Nero cithara, Pifo tragico otnatu cancbat.<br />
Senfit, vtrumque paritcr indignum impcrip.<br />
^ Cum <strong>de</strong> coniuritds agerctur qu^ftion^s»<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^ubrius Flauius Tribimus,intcrrogatus á<br />
Jerone, quibus caufis adduéius ad obhyioRcm<br />
facramenti proccíTilfct : O<strong>de</strong>ram te,<br />
''^quit : nec qmftfuamíib' fi<strong>de</strong>Uor mUitumfmê liherìm<br />
^^ omAri metuiffi : ediße ccept, pefijuamfor*<br />
^icidx matris ^ rxoris,AurigA e¡r hiftrio ^<br />
^^dÍAñ'ts exT^iw/Ä.Ne Tant in ca coniuratio-<br />
^^ quicquá accidiíTc Ncroni graui us ; qui»<br />
yt ad parranda ßicinora promptus erat j ¡ta<br />
^lídicndi qux patrarct infoicns.<br />
Eodcm tempore Sulpitius Afpcr Cen- 6o<br />
J,Wfio^crcontanti curiu cae<strong>de</strong>m luam con- Lihcrh<br />
^íraflet ^ A^ter > inquit ; tot flAgittjs tws<br />
fi^^fteniri poter At.<br />
. Vcftinus confuí, quum eo<strong>de</strong>m die om- 6i<br />
munia confularia obiíTct, e conuiuio<br />
'epcntc ad mortem raptus eft. Conuiu«<br />
aliud quàm exitium exfpeôabât. Ho-<br />
'lim pauorem irri<strong>de</strong>ns Nero, dixit titos fdtie<br />
f^^plidjluißepro epulis cofiéUrièitr. Dicas hoc ^^^^<br />
^ elemente did^um, il cacterft^eronis faci-<br />
Äorafpcftcs.<br />
^ero matrem occi<strong>de</strong>rat. Vn<strong>de</strong> Africaquidam<br />
ita eonfolatus eft hominem:<br />
^ant te y Céefar, GaUìm tua, rt felicit Atem tUAWi<br />
fortiterfirat.<br />
r\u O T H o.<br />
Otho Saluius impcrator,qHum in augii-<br />
Mndotempcftas eflet erta, atq; ipfcgrawtcrproUpfus^<br />
idcAtidcm obmurmusafif<br />
P 4<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
A P o í H T H 1 o<br />
Omen e- • Hfff^KfchaÒMn3 id t fstd<br />
^crificijs & piaculis conari'¡ilacarc. manes<br />
Galba.Scd dchocplura n&bis didafunti®<br />
Chiliadibus.<br />
64 I<strong>de</strong>mivbi iammori <strong>de</strong>ftinaffct, fcnfitjCOi<br />
»qui ab ipíb <strong>de</strong>ficere fic abire c^aeptabant»<br />
ppo dcfertoribus corripiac <strong>de</strong>tincri, vctuit<br />
Mors cuiquam fieret iniuria,dices;: ^dijciamitf<br />
JimatA, lyitaié;' harte »í>¿?^.Etin proFundam vcfpe-<br />
';ram vfqj oatente ciibiciilQ,fivquisadireyellet,poteilatcm<br />
fui conuenicndi fecit.<br />
65 Multis OthonenvTogantibus<br />
fito Imperio <strong>cx</strong>crcitum ac Remp. dcfcrC'<br />
ret, quidam c gregarijs militibusrftibJato<br />
fi<strong>de</strong>sin enfe dixit:Scjio Cafar,/tcpro te omnes<br />
mine. e£e:moxjue feipfum iuguLauit,<br />
66 ^Oiho iam dcftinata morte Cocceium<br />
rfratris filium, ad fc vocatum^cadhortatus<br />
extremis verbis : O fil^habuiffetepatrunf^<br />
. te, 'C^farem > nef.f^ovfus obUuifcaw ^nec admo^^<br />
wewiwerw.Noluit ilium prorfus obliuife^'^f<br />
<strong>de</strong>fcrcrct curam fuorum : Turfum nol^j^<br />
valdc mcmittiíTc mortemjiatrui vici*"<br />
cere tur.<br />
VB^PASIANVS PATER.<br />
67 FJaúiib'Veípaíiano.cúmadolcfccns qm-<br />
, dam^tiasagerct pro impetrata pr^fe^"'<br />
rnguen-ra® -fltioniam vngucato.fragrabat,<br />
tH olere, ^wcoiptu« xft., ¿k ^ijiuitcr incrcpitui 5<br />
MaUem$<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L J B 1 R VI. «01<br />
típ^QímxxSiaUiifm èboUtiffeà:<br />
ûiox 5c litctas c^iiccfTas jcuocauit.<br />
De iurgio qax>.dam inter ienatorem & 67<br />
^quitemitomanuTTiita pronimcisuit,vt di-<br />
'«crct : non oportere maiedici fenatonbuf ^ rema-. ^mUU,<br />
Ifdicixittfie/ajjt4€ efe» Pracrogatiuam en¡m
602 ApOnHTHEÒM.<br />
còcr íTurus AiifTcr, quodgracuitò ncgabat.<br />
73 ^ conjiduri yty Aienftruo ploré monnm.ft^<br />
firapoiiùs quàm plojira dtcendAy pofíndierUnm<br />
pro ri. ro ^¿aurum falutautt: ciuilitcr allu<strong>de</strong>®*<br />
a.d iilius curiofam admoraitioncm. VctcrcS<br />
in quiljufd^m pro diphthong© foB*'<br />
bant o;vt Clodius pr > Claudius.<br />
74 Mulier quidam dixcrar.fe <strong>de</strong>pcrircamorc<br />
Vcfpaiìani : ci perdura: quum pro co»'<br />
cubitu feftertia quadragintadonailct,rof^liuè.<br />
ganti difpenfatori, ^o título rellet earn ff*^'<br />
mam ratiom¿,tnferrtfdixi t, ^eJpafianoadamAto*<br />
75 In qucndam procer* ftaturac.fcd imptolocm<br />
éx bilis natum,torlit illud cgrmcHomcricumi<br />
Homero, tixtifà^tiàfyn^aJÀttffAer^ixitrtue/xyx^'<br />
tongam haftam fuatieniydidMfÌHpApb,<br />
76 In Ceriumlibcrtum, fed diuitem,<br />
It^. vt aliquando fubterfugeret ius fifci imp^'<br />
rialis, cocpitfepro ingenuo ferrc: coq«®<br />
mutato nomine pro Cerylo dici voluit<br />
chcs : torfic veruculos ex fàbula quapiai»/<br />
Tt opinor:<br />
i ìJtx^f yJtxnt,<br />
Idcn:<br />
0 Laches Laches,<br />
Vbi mortem obieris^rterJUm eri* $tm Cerytui»<br />
Significans, illi nihil profuturumimmutatum<br />
nomen.<br />
77 Qujdá è chatis Vcfpafiani miiiiftrif^ap^<br />
ipfumpro quorfam, que» fratiem^»^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
fi^ulabat, intcrcc<strong>de</strong>bat, vt illi procuratio<br />
J.ómittercturjd fcnticns Cxrar,candidatü<br />
folùad fcvocatìit,<strong>cx</strong>cgitq; pccuni^á, quam<br />
fuffragatori fuo pcpigcrat : cà acccpta<br />
ordinauit. Huius rei ignarus miniftcr»<br />
'^fiusintcrpcllauit pro fratte. CuiVcfpa-<br />
, ^/inm, inquit, jratrem quénre : hk<br />
^Hm tìmmpmas, mtm efl.<br />
In itinere quodam mulio <strong>de</strong>fili'it, quafi 7t<br />
J^.^|
«04 APOPHTHEGM.<br />
patuìiTct, tum ftcll.i crinita apparuiflctralij«<br />
intcrprctamibus, Ca:rfaris intcriturn porl^cn^'-<br />
tcndiiille facctè interpretatus td^priusoße'^"<br />
ßu mter- ^^^ Mdluliam CalntUAmpertmere, quòd ea, ejßt<br />
<strong>de</strong>gente ^ugufiï ipofìeriutadVArtfjorum, .(iiue,vt<br />
Aurelius Viftor tradit,Petfarum )<br />
gem^qui capilUttu eßet,<br />
11 Q^m m o rb u s i ngra u e fc eret^d ixi t:<br />
Jecuéin <strong>de</strong>u^, Significans/«moriturum.SoJcban*<br />
morte, enim <strong>cx</strong>ftindi Cçfares publiciseeremooM^<br />
in <strong>de</strong>orum costura referti.<br />
tz Cum vehementer angeretur vitiatis<br />
teftinisjnihilo feci us imperatorijs muneribus<br />
fungrcbatur, adcò vt IcÄo <strong>de</strong>cumbert^<br />
audirctlcgationcs, &amicisliortantibuJ<br />
Stantem VtfibipZTCCTCl,rcCpoadit^Imferat9rert{ft^<br />
mort. tem mori 'oportere^<br />
TITVS , VESPASIAIAI T.<br />
«3 Veipafianus filius, quum admoncreti"<br />
ab^amicis, quòd plurapolJiceretur ioi^^'<br />
Caßris pcllantibus,quàm praeftarepoïfct, refp^«*"<br />
^jfabi- dit ; Tipn oportet^emquam à C4:farif eoUoq*^<br />
Utas. trifiemdtfiedcre.<br />
Super cocnam aliquando recordat«?»<br />
quèd eo die nemini quicquam pr^cft'"'^<br />
Benigni- fet,meniorandamillam mcritoquelaudi'<br />
ta4. tam vocem vtd\à\x:Amici,dtemperdté.<br />
%$ ^I<strong>de</strong>mdicere folcbat;yèWÂX/>w#wy2f/7âr/^<br />
Dexteri eßepotwße : quòd omnium chirograpb^'<br />
qucvidiiTcty^cillimèamiurctur.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B E R V L 609<br />
Qniimfcbr« corrcptiis leifticaà Foco, in 86n^o<br />
tûm crat, transfcTretiir> dimotisplagulis<br />
cGclum fulpexit, qiicftufquc cñjtbk<br />
^'^mercnti vitxm enpt : cùm nullum per omnem Cfftrm^<br />
'^i^-^in exJilarct faSium çmmpijtniteret, yno dun- nocenf*<br />
^^^atexcepto. Id cuiufmodi fuerit, neeipic<br />
P*"odnJit^ nccquifqiu>m conicâarcpotuit.<br />
^ CuiVarcm longiCsimâ vhh dignuml<br />
D o M Ì T 1 A N V s. ^<br />
I>omithnus CacCVr initio pnncípatus»7<br />
qi^otìdie libi fccrctum ÍVorariuiii fiimcic<br />
conlu cui t, Picc interim a li u d q uà m m ufcas<br />
^^ptarc, caíq'uc itilo prxncuto confígcrc r<br />
^^ «Quidam iaterroiïanti, e(?^íne quu mtúscum<br />
VibiusCiìrpusIcpidèFcfpoudcat:<br />
^^Jiffjcaqw<strong>de</strong>m.<br />
. luricrat çdidlo <strong>cx</strong>cîdi vincas ^ quòd (Tu- gg<br />
colendi viñeta neolii^crenturaruo.Hoc<br />
cdidum rcuocaiurob íparíbs libcllos, ia<br />
quibus habebantur hi vcriìculi.-<br />
«àVaìì (pócyffs ¿á fifctv Jt^m \TiHctpnoifefHfti, ^ Mina in<br />
t
NERVA COCCBIVS.<br />
90 Qwonii RIIBNCRUACOCCCIO,BOQOCÁJ'<br />
fare, multorum nomina falsò dcferebáturj<br />
Vrincep Pronto confuí palàm dixiíTc fertur: mAÍ^rí^<br />
indulges, eße tum imperare , fub qm nemini<br />
conceßi4mßt : fedhngè peiusßsb eo Viuere ,<br />
qwi mAximaßt licentiA quibuslibet, Inh uman»"<br />
tatis cft, fl princeps nihil indulgeatanai^c|^<br />
ac familiaribus : Ted pcmiciofum cd ,<br />
licere quicquid Übet.<br />
TRAIANVS.<br />
PI Traianus aliquando in conuiuio prop®'<br />
fuit amicis ,vt dcccm nöminarcnt, quib"f<br />
cre<strong>de</strong>rent rerum fummam rcÄc <strong>de</strong>legar;<br />
t^niife- po^c. C^iumilliillercnt, Decern, in(\uiU^<br />
ximiw. M'^^ > ynicum hAÒeo Smerianum : f^''<br />
lum illum imperio dignun? iudicans.<br />
ADRIANVS CAESAR.<br />
92 Moriens dixit illud vulgatum : TnrbAf»^^<br />
Medico- dicorum CafAtemperduüt, Arbitror illum h«^<br />
rum tur- dctorfiiTc Gr^cum proucrbium:v#^v/^/'^;<br />
ba. rnyet ubi^hcív ¿nvKiacuf' wiXÁct A ittici T^«^'^<br />
ÁTttúMffMv, Q^nquam & hodic verum c»»<br />
turba medicoru multis caufam cfTc mortis-<br />
93 In fenatu frequenter diccrc folcbat:<br />
Vrincefs, ^cfic gefíurum pnncipatum, yt fciret rem pof^<br />
Li eße , non fuétm pnuAtam. Nimirum atti;<br />
git hoc , quod ynum diflinguit rcgcm a<br />
tyranno.<br />
Impc-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Imperator creatili a<strong>de</strong>ò cantcmpfitini- 94<br />
Juicos, vt vni 5 quem habuerat capitalem,<br />
V^ttcobuio dixerit: LuafifÌi. Principibus Ì'/cmmpriuatis<br />
ofíeníís <strong>de</strong>bet eflc fatis, potuifvicifci.<br />
In col%quiis etiam humillimorum miciuilis<br />
erat, eofque dcteftari folebat, qui<br />
•^nc hiimanitatis voluptatcm ipfi inui<strong>de</strong>-<br />
"•^nt hoc pra:t<strong>cx</strong>tu,qnòd diccrcnt : frinapis .Agabi^<br />
vblque feruandam. litof,<br />
. I^ionyfius Miìefius , fophifta infignis, ^^^<br />
Hcliodorum,quem Adrianus Cxfarvnijè<br />
amabat, torfit hoc diilum : Cafxrpoteß ^^¡ff^i<br />
honorem AC pecunias largirl ; rhetorem ¡Tacere bona,<br />
•^on potfß^ Cxfar enim Hcliodorum ftudio<br />
vcrius, quàm iudicio , feccratmagiftrum<br />
^Piftolarum.<br />
Romas, quum in fpedaculo populus<br />
clamore flagitaret, vt auri gam, qui placuerat,<br />
liberumcfleiubcret, pertabellamrespond<br />
it : Intquum effe quodpeterent : fi enim jj^ff}^<br />
ftruHm altenum Ubertate donarti, fieret inturia<br />
domino. Dicas hunc abhorruiflc ab omni<br />
Violentia.<br />
Scuerianum & Fufcum huius nepotem, 9g<br />
cò quòdmolcftè ferrc vi<strong>de</strong>rcturGommo.<br />
uum Lwcium impetij fucceflorem <strong>de</strong>fignatum,iufsitpccidi<br />
: quoriullcnonagenarius<br />
ctatjhic annos natus <strong>de</strong>ce h oiVo.Senex au<br />
tcm cùm eflct iuguládus, popofcit ignem,<br />
incen-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
6or Af^PH-THE G M.<br />
Voteti^ incert-ibqiictirare<br />
rientfs^ hhlp-<strong>de</strong>rh commij.fjaiuec aimdimprecar<br />
m, mpu: quumyoletmmymnpofit. Idqv eveutBarbarus,<br />
con chi ¿tus qui fcr^^'<br />
mortcm pro bciicficio'darct, aufu^crit.^<br />
99^ Qiiict-un caiTcìcens ab co qi^dan» p^'<br />
tbcrat, & repulfus cft:. Is qmmi aliqi^ant®'<br />
pòft ícfü pcterct,fedcapiintk) ni^ro (m^^<br />
id tin¿>ura fcccrar) Cariaragnoiccs faii^*^'<br />
Lcpi<strong>de</strong>^r lùmiFiiìHQy\\\Q^\\\Xy,negxmp(tinuifì,<br />
10 0- Q^d?.m tempore cum fcruum fu"^<br />
^ vidcrerinrcr dnos fcnatorcs ambuüa»^^^"^'<br />
. mifìt qui illi eolaphumhnpingcrct,<br />
Scrut retquc : T{oIi inter e'jx AtrìhidAreyquorumadhf*^,<br />
principe simul fenatoria* dignitaf*<br />
tUu. fonli'Ìens , a? ferui caftigans infotcoti^'*^<br />
qvK^m iTc Carfuc hero finiipferat.<br />
io| Conímodunl^cFíunn Vcruin iterft<br />
fulenifecerat^ cumquc imperio <strong>de</strong>ftin*^^^'<br />
ratiquem cum cernercr nec animo ncc co^l<br />
If^f^r porcfatis vnlfdum,diccre Coi eh :iti In cadt^^<br />
princi' parietem nos mclif auimtur^ acperédimtis qt*^^^<br />
millits H- S, quod populo ac miUùbuf prf^<br />
• puone didimw,y dc prarfcnfit Commodum<br />
iniitiÌeni imprriojièd fciò.<br />
102 Florus boi^ vcrficuios fcripferat ìnC^<br />
Hone/ìi l^rcm : '<br />
iaùores. Ego nolo Tloruf tffe^<br />
.Ambulare per Britannos,<br />
Sc^ thicaspati prumas, j<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B E R VI: 609^<br />
Eg$ noift fUrtiseJJe,<br />
^AmbnUreferuìberniU,<br />
téititare^perpoprnas,.<br />
CulicesPaü rotundos,.<br />
^cnticns' , fc Uoncftàs occupatioiics prac-<br />
^^rre inutili turniquc ocio.<br />
I>iccrc foJitu.s,/^; molefínm ejjcjtquem vi- 103<br />
^^^^Mfiem: cùm tarnen«ouincs dòftbsvc-Pymc^^J<br />
*arct quxftiimculis 5 fed v<strong>cx</strong>'atos donauit W»//Í?WO<br />
munéfc. ^<br />
Guidjm vxor fuá per literas evprobraf.it, 104<br />
l^od lauacrís ac voluptatibus <strong>de</strong>tentas ád<br />
'^"•cdíreiiolÍct. Id per frumentariosrefci-<br />
^^^atin^p^^gj^j. . itaqijic commeatum pc-<br />
¡^"ti, <strong>cx</strong>probrauit 3c lauacra & voluptates.<br />
^^^ illc:2NJ«w r/c/ífrJó-i/^yTr-r^ormetf fiirioyiffodnnhì'ì<br />
Notans curíoíitatem principe tas*<br />
'«^^'gnam..<br />
S^tá níroi^cm his vèrfibus luílíTc dicitur: 105 .<br />
^°Jpescomfjj,ccrfnrisy morte,.<br />
nunc abib in loca,)<br />
T'^^ll^duUyi^da.nuduUy<br />
'^cyt files daòistoccsì<br />
AlUntrillum <strong>cx</strong> >iáithef:bá peritia pr«- 106»<br />
Kilie futurà,ac Veruni ricÁ forc loiig^uum Vrícjcili-<br />
P^^äi^ißc: tia.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
tfi« A p o p h t h i g m .<br />
107 Cuidam, illos Vergili; verfug ad Verum/<br />
Brétiis accommodami:<br />
Manibiis cLtelUiapUnisy^c,<br />
Cum irrifione rerp6dit:£^o mihi ümtn a<strong>de</strong>ptaui,<br />
nonfihmn. Hue allu<strong>de</strong>ns, quòd impera<br />
tores referri foleant in numeriim di"<br />
uorum 3 fed à rogo.<br />
108 Adalrerum,ipfum eonfolari volentefl*<br />
• hoc arguméto, quòd diceret, geiieiin Veri<br />
non effe refte colleélam, eoqjìpem eile il'<br />
'Prittd- diu vi£kurum : Jjihoc, inquit, tuftucU} dìpis<strong>de</strong>U'<br />
f^^h^uipAmmonii tm^non ^ìpubLi<strong>cx</strong>. quarli<br />
¿¡^ re<strong>de</strong>m, Sentiens, magni referre, vt bonui<br />
princeps quàm diutiflimè viuat.<br />
109 Tranfcuntem mulier quxdam appella-<br />
IJ^Jtrè. uit : .Audi me C^fAr. Is quum refpondiiTct :<br />
^neftocÌHm: Illa clamauit : T^U ergo imf^^:<br />
rare. Ad hanc vocem reflitit , & audiu't<br />
mulierem. Hoc öcPhihppo Macedoni tribuitur<br />
: neqj quicquam vetat, i<strong>de</strong>m à<br />
nbus vel dici vel fieri.<br />
COMMODVS AELIVJ<br />
V E K v S.<br />
Ito Aelius cum cíTct pcrcgrinis volupt^"'<br />
f'AOwre dcditus,vxori conquere«ti àmv.f^^'^^<br />
Serenità, ^^^ exercere tupiditAtes meas. VKOr enim<br />
dignitatis nomen cft,non voluptatis^<br />
Ili Q¿ium morbo grauarctur^ fy:pc diccrc<br />
^olcbai«'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B H NI VI.<br />
^^UkätiVrincipimfanum mort <strong>de</strong>ktre.non dtbu- Mors<br />
quòd fuperiores impcratorcs plctiquc^m«.<br />
^»olcutâ morte periiienr.
6\2 A P. O P H T H E G M.<br />
. Mere es. Appo JIani urn a.ttra*erat Kom^tri,<br />
noaRdpubJkatßudiiim. .<br />
ji^ Qwum M. Antonius flcret educatorcm<br />
• ' ftiuni -iniortuum>Ìeph't
L I B Ì R Vf.'<br />
CaiTTiimifeHatörium vìram'occid? paffiis ii9<br />
cft,non iuftit ocddiipòft etiam <strong>cx</strong>ftinftum<br />
dicens : VolmfjVfepneftnmorhfAngm, Clemen-<br />
^^imperiumtrunfigere, Alifaolcàncntia in af-<br />
*
614 Ai» Ò H T H 1 C M.<br />
124 Q^wm milites BaiTìanum,Se<strong>de</strong>ri filiamo<br />
qui pòft Antoninus Caracallus diitus cft<br />
Auguftum confalutaiTentj còquòdpat^f<br />
pedi bus «ger bcllum niorarctur: iuftìt 0:<br />
ocfcrri ad tribunal, fimulqueadciTc omni'<br />
tribunos, centuriones, duces & cohortc5,<br />
quibus autoribushocaccidcrat.-fifti <strong>de</strong>in<strong>de</strong><br />
3c filium,qui Augufti nomen noarccU'<br />
sarat.Hic quum in omnes ciu5 faÄi autore*<br />
. iulsiflctanimaducrti,<strong>cx</strong>ccpto filio,©mncr-'<br />
que ante tribunal poftrati rogarct venían''<br />
Seucrus manu caput conting'cns ; Tan<strong>de</strong>m,<br />
t0S, inqu iX.fenutis caput mparare^mfe<strong>de</strong>s.<br />
J25 Cclcbratur & hoc illius diftum.i Omrù^<br />
Cmnut fi*iifidn hilexpedit. Sentiens, fefe ex humib»<br />
txper- per literarumac niilitiae officia > pluri^i!^<br />
tur, gradibus fauorc fortunae ad imperijfaft»'<br />
giumfuiiTe pcrdiiftuni; fed nihil fclicií^í<br />
ceílifte^aut nulla in re fibi pbcuiflc. ^ ,<br />
126 Vltima illius verba dicuntui hxc fuiw^ '<br />
ymns Tutúatam I{emp. rùiquedccepi-, pacatamef^^<br />
frinci- ^ritanriH relinquo : Senex (¿tpedibus ^gfff r^'l<br />
fis, prum Imperium .Antoninis meis relinqmni<br />
boni erunt; imbecillum^ fi malt.<br />
127 Symbolum tribuno dati iw^w.Lahoretnt^'<br />
Perrinnxatíimpcrium aíTcrtus <strong>de</strong><strong>de</strong>rat:-^f''<br />
Jndu. Inemus. lili placuit belli omen ; huic pa^'^'<br />
firia. Sublato »amque bello rcd tur'iid agr«*^.^!^'<br />
tioncm 5: opificia. Ocium in pace dclit*^<br />
alitAoinncflagitioruni ¿¿cnus. ^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B ET VI.<br />
Epigramma,quòd in Taudcm Pcfcennini 12Í '<br />
^igri fiicrat aíícriptum iHius ftatuac ad vicffiiftac,<br />
quum pracfeAi fuadcrcnt era-<br />
^cuduinjSeucrus noluit,diccns:y¿rrt/«/«if,<br />
f^iant omnes qttalem vtcenrmis : fi tuLh non fmt, rath<br />
pf^tent nos vmnes falcmvicifie.<br />
PF.SCENNIKVS NIGER.<br />
I^cfccninus Niger coniiliarijs addiditia- 129<br />
|j/ia> né granatene eas ciuibus affldcbant,<br />
iudicem nec dare <strong>de</strong>here.necaccipere. V- InteffK<br />
ll^am hoc exemphim imitenturhi,qui ven<br />
officia fpoliant iudicem, aflciToribus<br />
interim rapto viucndum eft I<br />
Acoypto, quum Iimitanei milites vi-130<br />
«um,dbiinpcratorepetcrent:2\C./«w,inquit, ^fWA<br />
^¿ei/j,^ Mfritis^ Aiuxìt enim iciMAinfroyméè.<br />
tanta: cfTe dulccdmis, Vtaccolx vina<br />
«»on<strong>de</strong>fi<strong>de</strong>rent.<br />
, QU,UM milites, qui a Saracenis VIDI fue-131<br />
íant/diccrcnt : ^mum non acceptmtuypugnare<br />
^^^fofinmus, Erukefcitey iac{\iitCxizt : illi, Setorìi^<br />
J^}^oTyina*nt, éqnam hiimnt. NamSaraec-<br />
«tiam hodìe guftare vinum nefas cft.<br />
^^licftinis rogantibus, vt ipforum ccnii-132<br />
Jiojcuaretur, cò quòd regicrciTctgrauata,<br />
J^tis inclemcntcr refpondit : Vostaras-pe- Dtrrì\.<br />
leuare yultis • ego etiam aérem yeiirum<br />
Imperatori crcato,cùmquida eipancgy-13}:<br />
'cumm ipfius la^udcm confcriptiì recitare<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
6l
Bailînnus prxfcdus fuadcbat Caracallo,<br />
^^admitigandam iauidiaavparricidij »fVa-<br />
Gctaai âppellarcr diuum : Sit, inqpit, I^npie.<br />
' dum mn vïuus : 5c fratrem in di nos rc •<br />
^^lit. Nefcit pictatis iura rcgnaiidicupialtas.<br />
.ANTONINVS G ETA.<br />
Qmim Antonini GctXipatcr&cucrvis dc- 138<br />
*ftinaiïct o.ntics diucrfarum partium occi-<br />
' inter fuos dicerc folitus eft : Hofiet-vo-<br />
J^im/^io.-adcòxonfertticnteBaiTiano., vtliocros<br />
etiam illoTum fuadcrct nccari. Geta<br />
pucrintcnogauit, quantus ¿flct occidcn-<br />
Qorum numerus ?cum quum pater aedidiffct,<br />
rogauit, num ifti haberent parentes ac<br />
Propinquos f quum rciponfum eífet ; haperc.<br />
ôc qui<strong>de</strong>m multos.7?/i#m'ey^«»inquit, Trudtn-<br />
"J ctuiute trißesfuturifiént, quàm Uti,quod Vt- ttr.<br />
cimw.YáluiíTct cordatum pueri di ¿tura, nifi<br />
quorundamcrudclitasòib.ftttiifet.<br />
Baiïîano tum loco . turn ferió diccnti, 139<br />
'ocnncs cumlibcris acci<strong>de</strong>ndos :4Getapuer<br />
^»xit : Tu , qui nulliparcis otes etiam fratrem [jbtrh<br />
occi<strong>de</strong>re. Id diitum tunc contemptum eftj<br />
pòftcognitum eft FuiíTe vaticiuijum.<br />
Nam parricidium poftea<br />
coiumifit.<br />
Q^s<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ANTONINVS HELIO-<br />
G A Ï A L V S.<br />
140 Senatum adcò contcmpiît, vt eos intcf-<br />
Tyran- diixr\ appcllarct fogata mancijjfa: vcluti qu*<br />
mei, priftinae dignitatis praeter togas nihil<br />
tincrent.<br />
j^j ^mabat fibi precia rerum, nua mtnpe àpf^<br />
Cara, rabantur, motora dici quam cjjmt : hanc efii di^<br />
censconuimo orexin: qnòd raagis illa iuuaß^<br />
quae pluris emimtiir,vt ait Satyricus.<br />
,42 Huic priuato quum quidarnjuxumil^'^<br />
Trofu- admirans, diccret iT^ntimej; neßa^paupirfip.<br />
jQwíí, inquit, melius, quam ytipjc mihih^^^<br />
fim cî^ yxort mea, Ì<br />
ALEXANDER SEVERVS.<br />
143 Et vrbem, & prouincias, & aulam C^^JP<br />
purgauit hominibus non neccflarijs í di-<br />
Superua cens : Malumpupillum tfii tmperatorem , ^<br />
canea of ^x rifceribus prouinciaUum hommes non nt^T<br />
ficta. fanos, nec i{eipul?,ytiles alerei,<br />
144 In remplis argcti minimum, àuri<br />
tulam qui<strong>de</strong>m aut brafteolam pofuitj fu»'<br />
-Auru in ia<strong>de</strong>repetensilludPcrfianum:<br />
tempUs, Dieitepontifiees^n fanfiis juidfadt aurum.<br />
*45 TSlegabat fe paßitrum , tt ipfius éfi^optiones<br />
Confian- ab aulicis Jktsyçn<strong>de</strong>rentur: i d q u o d îblentaliorUm<br />
principum hbeni ôc eunuchi- E®'<br />
cjue nunquam illum fcfcllit quod pr®"<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
AÍTcíT^
L M B * VI.<br />
Aircflroribusdcfignauitfuaralariarqua. 146<br />
^Uam íJiccbat illos potijíimum promouefidos, f^iearij<br />
^P'^fi ]{empMcam 'gertre fofient, non per grauei.<br />
"Jj^JJores. Vnumqucmque hoc agerc dcbc-<br />
> quod noflct. Prudcntiiliinus iuucnis<br />
ÍP'^íít, hoc cflc praccipuum vlcus omnium<br />
^^rumpublicarù, quod omniamunia per<br />
Vicarios adminiftrantur; intcrdumaltcro»<br />
^ ^«nios. Pracfcéìus vrbis habctyicarium,<br />
^ vicarius rurfus ahcruro vicarium , &<br />
^^^'ürfusaliuwi. Ac frequenter is, qui 5c<br />
?o«orc & fahrio fruitur, minimè omnium<br />
^^^neus cft ad fun^onem obeundam. Anhoc<br />
principes, qui fubin<strong>de</strong> cogungranare<br />
populum.<br />
^ ^«fcriptum habebat, quid cui praeftitif.<br />
Qui nihil,aut nimium pctiflcnt,cosap.<br />
^Ilabat dicens r ^<strong>de</strong>fiycnrnthUpetis f .An<br />
fieri <strong>de</strong>hitoremipetCynepriuAtM <strong>de</strong> m§<br />
Agnofcebat principem <strong>de</strong>beré fefuo<br />
fungentibus officio : ncc atquum<br />
Ijidtcabat, vt probe fuo <strong>de</strong>funftus officio,<br />
Miiitibus diligenter profp<strong>cx</strong>it dccom- 14!<br />
dicens: fema^isfèruaremilitesMiütunt<br />
fi T ''<br />
tor " inuenirc nouum imperalite^<br />
» nouum & <strong>cx</strong>crcitatum mi-<br />
PttinivuCaaiU»,antiqui familiífcnator, r4f<br />
homo<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
homodcîicatiifimus., rcbclhonem moüc'<br />
batur, tyraniii<strong>de</strong>m aff^î^aiw. Idcùni Alexandro<br />
rcnttnciatuni.cílct,ílaimqj probatöi<br />
ad pxLxúum cum rogauit ^eij-, grattas fgit,<br />
ì{eip.cHramx,quaibonis riris rtcujantibus imp'>^<br />
Jo 9t, /ponte reaperetMox ad feiiatumproceßfft^^<br />
tanti Jceleris confcientia treptdmn ^ conforter ia'<br />
perij appellauit: in palatium reccp^t : ornament^<br />
impertaltbns, ^ meüoribufqudmlPtebaturipfi'<br />
Clemeter <strong>de</strong>coratsit \profeclionis comttm aUhibtm. Ctsmq^'<br />
^Imperator ipfe pedibtis iter faceret, mH tatsit &<br />
Otànium <strong>de</strong>lxijs aßiietum adlaborem^quempT<br />
quinqué miUiapajfuum
cuiuspoiTcÌÌToncm dcfl<strong>cx</strong>iiFctipro qu.ilitafuftibus<br />
aut virgis csedcbatur,.aut<br />
^'oqui con<strong>de</strong>mnabatun Si dignitas pcrfo-»<br />
^^ tiiles pocnas non rccipicbat, grauiilimis -<br />
^ontumclijs afficif batur. cùm diccret: ^el^ ' ^^<br />
I . r J n •• I > noxnif,<br />
Iff hoc m agro tm fierh quod facss m aíienof.<br />
^À^UTiabat Ikpius quod:a Cbriftianis-au-<br />
^'^'^'^t , idqucper praiconem quotics ali-<br />
Viem cmcndabat dici iubebat : i^uodubi<br />
if»- noiis,atterïmfrctrii.Ç)n\Av\\\\\c dicemus<br />
^^ militibus Chrifiianis, qui fiuc quò cant,<br />
»«Uercd t'ant,furantur,rapiunt¿conítuprant.<br />
Pillant, abigunt pecora, prrtufis vafis fi-<br />
JiVttii,cft?nere vinwm? Qiijd muliis?Crudc*<br />
1JÙS traçant ruos,quàm liofte.^.Et hoc ho*fnperis<br />
placet, appellatur ius militaad<br />
hacc connuient principesv<br />
yigihnter prouidit,.ne tribuni dùccfi'cijî<br />
fraudarcnt <strong>de</strong> ûipcndijs mili-<br />
UuTi, dicens :Mìks nnnumetynifi rejíittii,ar Mlìtum<br />
^•^tus, caicetLtnSyeí^ famri^ habemsàLiquidsn cura.<br />
^«"«/a. Sentiens, militera, cùm aliquid bametiterc<br />
ne pcrdat : fed mcndkiws<br />
Omnem <strong>de</strong>fpcrationem vocat armatû.<br />
Ainiochiam ven i flet , ÍÍC milites,<br />
iauacris ac niulicbnbus <strong>de</strong>licii«^ vnca-<br />
Verant, in vincula duci i uífi flct; orti fediab<br />
caleoione , cuiu': foci; erani in<br />
^'^nculis,tribunal aÌTcendit ,acvinaisom-<br />
'^itïus ad tri.b^nal adduûis , circuroftan-,<br />
' ^ tibus<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
621 A P O P H T H E C M.<br />
tibus militibus, & qui<strong>de</strong>m armatis, graui;<br />
ter illos admonuit,vr meminißent ¡{nmxna di'<br />
¡cipLina. Cùm loqucntem milites tumultU<br />
intcrpellarcnt, ni lil contcTmus,ifiJJitvt<br />
Us-voces ü<strong>de</strong>rent adtierftis h')fles: nonadnerß^<br />
imf eratorem: minatus <strong>cx</strong>aulorationcm ,<br />
quiefcerent.Ad ha:c cùm vehcmcutiùs ctia<br />
Sctferè, n'emerent,ac ferro quoqj minarentur:<br />
fomte,ìncìmti<strong>de</strong>\tras : contra hoßem erigenda*<br />
fi fortes cjtis'.meißa non terrent. Cùm iionàC'<br />
iincrcnt fremere.<strong>cx</strong> clama u it: i^irites,di¡ct^<br />
dite,atque armá<strong>de</strong>ponite. Mox omnes non ar^<br />
mis tantum, fed & fagulis mihtaribus dcp®<br />
fitis receiTerunt j non in calira, fed in varia<br />
diuerforia.Pòft tamen eius legionis militibus<br />
fi<strong>de</strong>liíTimís vfus cft.<br />
Furti fuÍDicione infames nec intueri fu"<br />
ftinebat, a<strong>de</strong>ò vt cùm Septimius Arabinus»<br />
c(iu famofuscriminc furtorum fubHcliO'<br />
gabalofueratlibcfatus,intcr fenatorcspt'^<br />
Oditím cipcm falutatum veniftct, <strong>cx</strong>clamârit:^'^'<br />
furum, ^ìna, 6 Jupiter,o dij immortalesljírabinuf^**^^<br />
folùm viuit, fed etiam in fenatum remt:<br />
fis <strong>de</strong> me ff»crat, tamfatimm, tam flultum^<br />
eße iudlcat,<br />
155 Dicere fo\th:it,folojfuresdipaupertateco^<br />
Corrup. quertiónm ita ftu<strong>de</strong>nt fe<strong>de</strong>ra vita: fux tegetela.<br />
rc. laftabat & fcntentiam notam furibus:<br />
Id eft:<br />
S^tmulta tHleritlpoHea<strong>de</strong><strong>de</strong>rit^ffiugit,^^^^^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Notans qupfdam j qui untutn furantur,<br />
^^ fit quo corrumpaat iudicctn aut a-<br />
Mammca matcr vxorqac Mcm- 156<br />
^'a obijccrcut, quòd nimii ciuilitatc rcd-<br />
^crct potcftatcm molliorcm, rcipondir:/è
i6o. Amicos^ ôcco^nato$,iîmal6$ cjomperii;<br />
rct.pu nicbat; Id li vttus amicitia aut lucclfitudo<br />
non paticbatur,à fc dimittcbat,di'<br />
pri cens:H*f chanor tfî nubi tota, ìi^ubUco, Sig'<br />
ma cura, nificans, priuatoj aftc^tus vtilitati p'iblicac<br />
poftlìabcni'^s..<br />
MA X I M I N V S..<br />
i6r M.iximinus accepta legione nullum<br />
bt)rcm dcfugcre folebat.dum milites exc»";.<br />
cct,eiscjuc profpicjtr Cùm autemtribun»<br />
quidam cum rcpreliendcrenr^ dicerentqi'<br />
dncattimpoffis accipereì Ego yerò, inquit,<br />
mator/Ueroy hòc mavis Uborabo, .<br />
JÖ2' Excrcebat hiâamilitfsfuos, multos «il<br />
tcrram proilirrnens. Iraq; cun£li$ inuJ^i^'*'<br />
tibusjtribunus quidam vafticorporisnor^<br />
que virtutis , atquc ob hoc feroc«)r,di*^j<br />
J{obifr. qmdmagm facis\fimlmniUF tot milites .<br />
corporis. Tum Mâximinus: Visnetor.greéam'^ì<br />
prodiiTct, palma perori impnfta fiJp»"^^<br />
rciecir, continfuoque diixit äü^^^<br />
tribisnum,<br />
Qiuim nimium fidcrctcorporis vir'^*^ '<br />
Libere, quidam in thcairo ipfo prxientc<br />
vcrfiis rcritauit, quorum haec cft Tentent<br />
. Elephdsgrandis e/?, ^ occidttur:<br />
liio/orsueii,!^ occìditur:<br />
Tigrisforhi. efki^ o eeidwt* ' ^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B m VI. ^^<br />
Cdue multos, ftJinguhs non timts,<br />
^m Ab yno nopotefi occié.à multis cccidittM<br />
Maximinus fcnior nunquam ad oicula<br />
pedum qucnqnam admifit,diccns:Dif/^r®- Modcfie,<br />
yt quifquam tngenuorum pedibff^ meÌ4<br />
^finld figat.Exvbi funt nitcrim.qui non iolù<br />
/*^gcnuos,verùm ctiá fummos monarchas,<br />
ofcula, non pedum, fed calccorumj non<br />
admittunt,fcd inuitant & quodam-<br />
*^odo cogunt?<br />
G A L IE M v S.<br />
^ijlicnus prouinciarum dcfc£Vioncm, i^j<br />
Jjuafi IcuiiTì.uarum rerum iafturam, ioco<br />
^^^Icbat elu<strong>de</strong>re Cùm enim nunciatum ef-<br />
Aeg^ptum dcfcCilFerí^wV/?inquit,/wf 1{€lpubli<br />
Pi -^^Bptio ejjenén/;fljf«wr«r?Cìì(rri vaftatám ca ntgU<br />
^fiam Sq»thirü incurfionibu.s acccpilFct: Bits.<br />
quit,/m^ aphronitris efle n9Hpo¡]umtis,<br />
^^f^tgii íwf* e/?M>eflími principis vo-<br />
^cs.cui quicquam charius cft República.<br />
Apbronitrum autcm eftfpumanitri,qu«d<br />
Afia Uudatiilimum concfefcebat.<br />
Iui\ior patris mortem inultam reliquit. jg^<br />
^^»^quc cùm t<strong>cx</strong> Perfartitii quad taptiuus<br />
per ponipam duccrctur , qtiidá fcurraemi-<br />
J
626 APOPHTHEGM.<br />
3gcrent/4Jri»»,in
' M'a îi T V S.<br />
Pc Mario ty^rai^qrum fcgtimo diluiti 170<br />
tffmperam : AUoyïJm LnpffO*<br />
imperare } term mterempm tñ À milite, qui hrtue.<br />
P'^>'cujp4rîif illum. (iixnit : Hic efîgUdins qmm<br />
P'^/ectfi^l^iiev^ cnimopif<strong>cx</strong>fctramis. Alla-<br />
^Uutcm iiitcrcmptorad-illud ¿roucibiû:<br />
iugulai<br />
'' ^ S A t v'r k I n v s.- •.<br />
^ S^turninus tyrannomm TÍ. cum milites i^t<br />
imperiale impofuiffcnt^aduol^^-t<br />
concione dcfeipTo dixitii:t»îW«//fonej, Ingenue><br />
^^^ ducem perefidflis,& malum principem fe-<br />
Ante fuerat düxegregius:(èd quoniâ<br />
imperio ^uerat íeueriot^ab ijrdcm,àquift<br />
impcrator faûus fuerat, interemptu».<br />
^ft« Non quiuii ad quoduis munus ido-<br />
2 B N o FrA/<br />
. ^cnobia 28.mullet varijs nominibus mc^ ~<br />
laudat^ , cùm ab Aurelianp capta ia<br />
^»^Îpeaum iliius duaafuiíret,isqjdixiíret:<br />
Míf^dyo Zenohiayaufa es noùis infiUtare ^¿mahis<br />
^P^atonlftif} Imperatorem, inquit »ic^^w/co ^^^<br />
ytcerii Î OalierMm, .AmetUum y reûquosquo<br />
P^cipts nonputdfti.<br />
^ A v R E ûï A K V s.<br />
. r^itoT^anarnVeufiTct,^ occFufim<br />
K z<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Clemen- rcpcriíitt,iratas.5í¡xit;r
P'^fator. At vulgus'ad imprrátorís títuluia<br />
Ucis cíTc putnt nafci,aiitcligi: nafci nciiqi><br />
^"iji cinptis fttfFragijs, ac folcnnibus ccrcconfirman.<br />
TA CI TVS.<br />
. Tacitus imp cratoT fratti peti erat confà- 17$<br />
, ncc impctrauitEa repulsa adcò no<br />
ofFenfus, vt vehementer ctiam Ixtatus . ,<br />
P R o B v s.<br />
^robus , cùm multa Barbarorum loca 176<br />
P^tgaifct latrocinijs , vbi perucniffccad<br />
to^, dixi t : ab lUisfiictUùs arceri UtròànÌAy SánBt.<br />
^^^tQlli^ Scnticns, effe dandam operami.'<br />
'^cUtronìbus illuc ìfrctaditus , néve juvelatrocinia<br />
difccreat. Itaqjloca omtiia,<br />
ar^uíViim habcrcnt aditum, veteranis<br />
^^»^ceint, addcns : ut e^n-um filij ab anno <strong>de</strong>ci-<br />
^oofB^iio adrmlitiam mìtterentur , na ante la-<br />
^^in^ri dij9erent,quàm mihtare..iÌ0€ tum re-<br />
^^ Probus, cùm muFtum intercflet inter<br />
•^»htiam 6c latrocihitímrñunc friuólum eft.<br />
^on patiebatur milite effe ociofum,fei^<br />
Opera militari manu pcrfecit,diccns:<br />
^'^onamgr.uuiram milite comè<strong>de</strong>re no <strong>de</strong>berá<br />
*<strong>de</strong>m dixiife fcrtur.breuinuUtej neceffarios<br />
^/^habebmnr, Spcrabat tantam pacem, vt<br />
«'nn opus ciTet <strong>cx</strong>ercitu. Hanc mcntcra<br />
vtmam <strong>de</strong>us ìmmittat omnibus noftri fc-<br />
«^liptincipibu,!<br />
R 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
F I R M F s.<br />
«79 Firmus imperator vini pati enti íTImu«<br />
fuiíTe legitur, citta ebrictatcm. Quondam<br />
à Barbaro vexíllario prouocatus ad bibcndum<br />
, duas vini.ßtuJas iiauÄt,öc poftca roto<br />
conuiuiofobrius fuit. Cùm vero Barba'<br />
VimftL' barus diccret: Curmn ^fecemjebib'tßiiStdtU<br />
as€W. Ìn
fufdciem qui<strong>de</strong>m habere ¿tberrhommü. ¡{etor^<br />
rcfpondcns Domitins Afcr : m tx tum^<br />
'¡•^'^^it mei'fmtenuA^LQnge. Cj^i malamfacicm<br />
"•'»bct,libcriioncft. 6i idco libcr?\on crat<br />
tiiiusaaebatur cauft,quòd <strong>de</strong>formi« ciTcfj<br />
^^^ ¿píe Stilpidns [laòcrbcius crat pro libe- ^<br />
cßet focdiíímns.<br />
limíiimBaíTam, hominc cumprimis ^^ ^<br />
cacé,vulgus4y5>i»m^/^«wappellabat,auòd<br />
^licitcr eflctftupidusacridic«lus. Alba c-<br />
veteres fclicia vocabant.<br />
. í^hilippns «rator ¿n male olenítem,^/0/0 : Ver<strong>de</strong>s . inquit. Ule <strong>de</strong> precio na- Liberé,<br />
Jfi^ mercibufqueconfulcbat^ hic aliud rc-<br />
«pondit. Nam ipfam diuidcre nauim, cft<br />
nauiiw per<strong>de</strong>re, Mactobius ita refert : St di-<br />
, nec tu nec foetus habebitis. Erat autem<br />
«^orum negociatorum communis nauis.<br />
ycéVius Valens, quum à Claudio Carfa €<br />
rc inimincrct pcriculú , atq^ interim Silius<br />
cum McíTalina, domi vin<strong>de</strong>mi« fimulacru<br />
omRiutn lafcmiarum scner'c celebrarcnt,<br />
confcéditptacaltamarBorcm, &ia eaproipeítantis<br />
ípccie ftabat : intcirogantibus Pmí»/^<br />
quid afpiceret f refpondit : Te:7)f>efÍ4iempretti-<br />
w^/?W4rrfcm.ldfiucioco dixit,fiuc fortè<br />
R 4<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
6J2 APOPHTHEGM.<br />
L>pfa vox cftin praciagium vertir. Moxadfunt<br />
à Cacfarc nuncij, qui vindi^hm parát.<br />
IsSilius crat aduJtcr,eui clam nupfcratMcf<br />
ialina : quám Caefar didlmulamcr confirmatis<br />
nuptijsfnpplicioaíFccit.<br />
7 Fauormus Philofophus in adoiefccntc^<br />
prifcarum &iam obíbíctarum vocum af-<br />
QbfoUtO' ficftatprcm,r«ri«i,inquit,<br />
Yum af' àdècHmJuù fahtdatà fum : ñeque ^runccrutfff<br />
fefíauo, Stcanorum,autPeUfgarum,quipnnù haUam in"<br />
coiuifie iegittur j Jirel atatiifuM -verbis locufijunt:<br />
tu yetQ perin<strong>de</strong>, quafi cum matre Enaridn nunc<br />
Uquarii, yerbistam oiim <strong>de</strong>fitis yteris. fi<br />
'mteìLigi mn yis qit^e ¿vqueris^nen hoc abun<strong>de</strong> ctfequerist<br />
teens f A. Gcllius.<br />
S Ficus Philemoni paratas,&inconipc^^^<br />
ciuspofitns, afeJlus comcdobar: puerinclamatiis<br />
vtafiiiam abigcrct,ferò vcnit.Itaquc<br />
confumptis omnibus, J^oniam ><br />
J^fuftH' c^^x., tam tardus fmfii, da nunc merum aff^"<br />
^mis, interim rifus obortus hominem fcncn*<br />
praefocauit.<br />
9 C.Iuhus Ht'homancipi, faepiusobft;^"<br />
penti íi'bi,dixjt : Etiam ofìendam quaiisfi^' ^<br />
Heh'o inftanti,vt o/lendcrctqualis cifct:<br />
lulius égito<strong>de</strong>monfirabatCaUnm in Mariano^<br />
fcuto cimbnco <strong>de</strong>ptcium, nodfs difiortum, eitct^<br />
lingua, buccis fiuentibits : cui manceps turn<br />
iimillimus cft vifus. Taberna autem crat ap<br />
ud forum^ac fcutum illud ilgpi gratina po -<br />
íitum.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^ium. Ingcos omnium rifus confcquutu«<br />
Exfp cairant cnim, vt aliquid in mores<br />
"íjus obijccrct.<br />
^ubaqucfcnti,quòd ab illius equo cflct io<br />
^'Pcrfus : ^ d m f inquit: unnuhippecen- Lcosh<br />
^^'•ì^fnputas ? Dcridcns cwm, qui quod c-<br />
^^us commifcrat domino fcflbri imputa-<br />
J.^^ • quafi i<strong>de</strong>m animai ciTct cquus & fcf-'<br />
'^'•»quaics finguntur hippoccntauri.<br />
CraiTiis militcm vidcns fine gladio n<br />
^^t-vtèris, Fcftiuitcttaxásincrmcmmilitcm,.neg/a^<br />
pro gladio pugno fit vtcndumv éo,<br />
i^ubliuj vidcns PabliunFiMutiuai,homi- 12 •<br />
nialcuolum & inuidum, folito triftioìnc[\xìt,aliqMÌ(iaccidit<br />
maU^ Inuidia.<br />
^^^ alteri cuipiam aliquid bont. Sentiens,i?lum<br />
i^onminùs alienis commodis, quà^i fuii<br />
^»^commodis vri.<br />
Publius,nationeSyrus, quuhetusipfius ij<br />
fmium hydropicum in area iacentemin-<br />
^icpans interrogaret,y«i¿//^ictf^fr«f lepi<strong>de</strong> ìtydro*<br />
P*'o fcruo refpondit : ^quam calefacit. picus.<br />
^^cni,quum fuper cornam effet orta io-14<br />
cofa ejfet moUfìum ocium f Ocium<br />
^ alius aliud opinarctur, refpondit : Toda- molefiU.<br />
i^ici pe<strong>de</strong>s, Ocium, vt rem fuauiiTìmam, ex-<br />
Petunt omnes ; fed ocium podagrici cum<br />
»ummo cruciatu coniunftum eft.<br />
Fauftus,Syll«filiui,infgrorem, qux co-15<br />
R 5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
A P M T H E G W.<br />
<strong>de</strong>m tempore cum duobusadultcris habe»''<br />
tet cofuetudincm/Fuluio Fullonis filio.<br />
Tompeio cognominc Macula 5 fàcetiiIì«Ti^<br />
J^cìisex lufit: Miror^\nC[\\ì^rì$ JòrortmimamhAber^<br />
momlne, mACHlam^cUmfHlhnem-íiabeñU<br />
16 SerwiliusGemi>i>u.s coenans apud Luciit<br />
Mallium, qifi Romas piftor infignis habe-<br />
' batur, quum vidcret filios illius <strong>de</strong>formed<br />
HandßmUiter^ViC\\i\t,MAUhfingU ¿tepingis. Bt<br />
Mallius, T^n mirum, inquit ; ph tenebri en^<br />
fin^oy /«ce pmgo, v<br />
17 M. Votacillus Pitholaus-in C:Seruiliur^<br />
oui vno tantum die còilil fuitjitalufit:<br />
^rem tefUmines^nuncConfHles^MUsfitinu Abufu«<br />
foUßas. cftTOCc^a/ex,quafi à die <strong>de</strong>duca fitjac no<br />
magisa Iouc> cui Flamines inftitucbantuP<br />
Lapidatus à populo Vatinius, gladia^'<br />
. r4im munusaediturus, impetraratab<br />
^ ^ P^' busedidum: ne quis qui din aren Ant mttf^^^^<br />
mfipomum. Per id^tempus forte Cacfcl»^^<br />
eonfukus á quodam ^numnaxpmeAfoi^^^<br />
effet Ì Si m v, inquit, mißhrusesyf^^.^<br />
ea nuxj& dura le grauis,pro<br />
. dc cflc potorat. Martialis pincam nuccm<br />
appellar pomura hoc difticho:<br />
Tom.rjHm^ LybeJcspyoculhmc difce<strong>de</strong>vi^^^^y<br />
T^le cAdat m m'ueìum nofíra ruina caput.<br />
19 C^um Pablius Clodius diceretur irai«'<br />
Morfhs Decimo Valerio, quòd ipfi iniituü P^^^^JT<br />
non dcdiflit : ^id,inquit,miht<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^urm. €i, nifi yt Dyrrh^^hifém eam ac ré<strong>de</strong>am i,<br />
^xpro.bransilli Ciccronìs <strong>cx</strong>ilium ,ab iplp<br />
P'^ocuratum: quod tainca popuH ac bo-<br />
»virorum ftudio brcuiusfuit, quàm<br />
^«IcbatCiodius,<br />
^ ù Brutùs iuttior fundo? «<strong>de</strong>sq, paterr ;2o<br />
^'"^s luxupro<strong>de</strong>giiTcr. in bis ctì^ balncasi<br />
^ fcrmone quodá diccrct fc fruftra fu-<br />
^^^'^nmirH,CxAìWisiuttperemmexi- p^^f^n^<br />
^^ « balneis.Lwíít <strong>cx</strong> ainbiguo:<strong>cx</strong>it è balnco<br />
'l^ilauit; & exit qui védidit alteriq; cf dit.<br />
^ Mcm Rrutus., quum ifi »ccuiàtionc C. 21<br />
duos IcAorcs <strong>cx</strong>cicaíTct : òc alteri dc<br />
Naiòoncniì Luci) Crailì, qui reo<br />
^'uti a<strong>de</strong>rat,.orationcm Icgódam <strong>de</strong>diifet ;<br />
?ltcri dclegc SeruLlia: ex his <strong>de</strong>monftrans,<br />
^ilum fibipugnantia fcriberc : CraÌllisvi-<br />
^»fum.ttes Bruti patria <strong>de</strong> iure ciuiii libros<br />
"ibus lc|eados dcdit : in quorum primo<br />
«fat ; For-ie euenit ytm PrtHemate efiemtu. Hlc<br />
V-ralfus : BmtCyfAmuñtficattiir fe ttbi<br />
J^dHm Vriiieynatcmreiifuip, In fecundo li-<br />
^P fcriptv\jiì crac : In ^lian* eramiis ego eSr<br />
rurfum CxSLÌTus^Tior^t hunc<br />
l^g^cm J metueùuh ne cùm is nthU haberet, nt-<br />
# « reétaumpuurcrur. Tum ex tcrtio re-<br />
^tatum cft • T^b.r.ru ¿[pd mas ego ^<br />
^ruie, ni-, j^a^cypuò'uis cnm^nt ty;;. confi-<br />
¿natoj reitqMtl '^^d^^i^uiperl >e iam Uù.ret^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
qHAì^Um
quxnum lìbrum cetMpoJuiJfet,^ fe etUm in hidneis<br />
latum cum filio firtpm reüfuifi'et. Ita C raífas<br />
duos IcAores aducrfum fc à Bruto excitaros<br />
, trib' aducrfus ipfumprodu^is vltus<br />
cft. Hoc vrbauitatis <strong>cx</strong>cmplum rcfcrt<br />
M. Tullius : quod noa adftringitur paucii<br />
vcrbi$,fcd per oratioiKm fu ium cft.<br />
22 Phi lip pits cauiam agcns, quumpuiillu*<br />
hens ex tcftis prodiiTct, Ucéíne,}n(\aityrfgare ? QujS<br />
ambiguo quasftor propcrans dixiffct : Ltcet,modò breu<br />
ter. HicPhilippus: mnaccufabis,perfufií'<br />
lumrogaèo.Vtinxùvn in tcftcm rifijs obtjrtuí<br />
cft 3 fed mox in iudicem Lucium aurificcm<br />
conuerfus, qyi fedcbat ipfo tefte breuior.<br />
23 Vargula.quum eum candidatus A. Setn^<br />
proniu« CAim Marco fratre fuo complex»^<br />
Mufcits cflct, inquit,mu¡ca4, Leuitatcm'<br />
úhge, acmo^cftiam complcdcntium íígnificáíi<br />
fed ridiculè magis quàm vrbanc.<br />
24 Nero quidam in feruum furaccmitai^'<br />
furux. ^^^^^ cft. vt diccrct folwn ejfe, età domi njht^<br />
fit,necfignatii,nec occlufnm. Id fi dc frug»<br />
uo dicasjaus eft: fi <strong>de</strong> furaci,iocus. Intel»'<br />
gimus enim, illi ncc feras nec fiona ob^^'<br />
re, quò minùs furctur. Scrinia ciaudimuJí<br />
olim 5c cadi lagcnaeqj folebant obíígnari.<br />
25 Spurio Caruilio, grauiter claudicanti<br />
Claudi- vulnere ob Rcmpublicam acccpto/i^<br />
catto ho- claudicationis vitium in publicum prodt^<br />
neíia, re Ycrccundanti,matcr dixit; Dumfrodisytn^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B E R VI.
A P O P H T H E G M .<br />
giiílus fenfit» in<strong>de</strong>còrum tlTe illic in publico<br />
bibere. Eques per iociim fic intcrpreW-<br />
WÍ5 eft, Cxiareifì fine damno poiìe dlfcc<strong>de</strong>rec<br />
thcntro, quòd K>cusipfi feructur><br />
non item equiti.<br />
Manius Curtius Campatium dc tUeair^<br />
<strong>cx</strong>cunti \rktwog^\\\X,nmif{>e&ajJet t Ca^'<br />
patiusftulritiam liominis fíe i tri fit, T^o«,«»«:<br />
quis è bnlYieo <<br />
muho abiurdi" cft,in orclieiira pilalu'd^»'^'<br />
3; luniu« Baíííis Domitia; PaiTanij quercnti,quò<strong>de</strong>ifór<strong>de</strong>sobijcicns<br />
dìxiÌTct, illu»^<br />
CcnuldH veterescalteòs ven<strong>de</strong>rei T^mqtiammefJer"<br />
PiHtMtÌ cnle, i n q u i r,//?«c di^i j Jcddixi emere ¡olere- A<br />
mpeiuv, qui multo fórdidius cft'emerc, quàm'ven'<br />
<strong>de</strong>lie vetcrcs caljceós. ^ié iriifit muliei"^^'<br />
vrpro eo quod'óbÍKicbátiir; fiibijcí/fct a-<br />
Kudillòniolcfliu!/. ' V: •<br />
34 E^uesRomami^,obì^ienti Aùguftp?<br />
patrimoniurti <strong>de</strong>uòraft^er, Meí(m,iñt\á%í^'<br />
libere, tdm. SimuKins errore faélum quod critmnabatur<br />
: ne fentiens interim , non cfl'e'^'^^'<br />
men,fi quis fua fuo profundat arbitrio. ^<br />
35 . CaiJjus S'euerus, qiTum óbiutgnretura<br />
praetore, qUòd eJus aduocati tticib Jaf^<br />
É(>icufcò,Cacfatlsamlcò,cónuiciumft<br />
ferit : %/ao,inqu1t" qm conàiÒatìpr - irt^<br />
' toSmcosfwQe, ffufal^ud'cns,qüò(!litìfc^•^'<br />
• , picoreoi<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^ìcurcos StStoicos maximù diíTidium eil»,<br />
^am Epicurei fdicitatcm hominis volup\<br />
metiuntur 5 Stoici praeter honcftum<br />
^'•iiUicuntm bonis.<br />
. Llcmcuidá obijcienti, quòd Proculcius 36<br />
ci domointerdixifler,2Vf#w^W,inquit, f^ SalsK<br />
W'«: Accc
41 Scipio in Ncuium qucndam, S^id hoty<br />
inquit, '^HÏQ ignamtisi Lufit c contrario<br />
mutato iitcrula.<br />
42 M. Scipio Maliigincnfis <strong>cx</strong> fiia ccnturU<br />
rcnunciarat Acidinum confiilcin : quuinqj<br />
pracco dixii]l't,dic dc L.Manlio:/:^íí,inqi"^<br />
Scipio, yirimt bonum egregiumj-^ cii*em<br />
bitror, Pracco <strong>cx</strong>fpectabat futfragiinn pr^<br />
Manlioj Scipiorerpòdit,quafi dc moribuJ<br />
iJIius intcrrogatus.Nefi:io» an hic Acidin^^<br />
nomine & pracnomine ¿lüus fit L.Manhus.<br />
Q^umq^Scipio poftremii adnomcj^<br />
tantiini <strong>cx</strong>p re fii (fct, pi «co admonuir, &<br />
Ja ad<strong>de</strong>nda. Hinc Scipio iocandi occafi^^'<br />
iiem aTrip it.<br />
43 'Scipio maior Corinthijs polliccntibus»<br />
ÍC illi ftataiam pofitnros eo I0C9 quo c^"^<br />
aliorum imperatoru , refpondit : fibidiß^^^.<br />
Turma, gère turma/es, S aiti ens, in turba occultar^<br />
quod additiu. Turma proprie c-quitum<br />
ittbello. Idtranftuhtad ftatuasarmata^.<br />
44 Scipio Aemylianus , apud Numanf'í»"*<br />
irat«$ C. Metello, dixit ; SÍ quintum párcref<br />
Confié' mater etnr, apnutn f/iíjje fanturam. Tarait^'<br />
mellóse, tcm mentis, ac <strong>de</strong>formitatcm corporis iH*<br />
fratribttsqjeius exprobrans.<br />
45 5cí|iio,quumci M.Flaccu«<br />
T-xcufii^ bris obietìii P.Mutium iudiccm tuliflct,A'<br />
Uém tn iero,inquit,f/2.Huic v®ci quum cMC<br />
ftítif. admurmuratü ; .^^inquit, T, C,non<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Jedomntùus. ExfpC^abar<br />
tur vt purgarct quod dixcrat, fcdMggraua-<br />
Licct rcijccrc iudiccm reo ¡ui«icum<br />
iniquumj.hoc cft,inalc voicntcm : fedi<br />
'^^ulto magis cum qui nulli^acquus cft..<br />
^um Africano illi maiori corona fac- 46<br />
piuü jn couiuio impofita rumperctur,LiciniusV^^rusaccommodanti<br />
dixit:<br />
^^finon coHei'ityCapisuenim ma^nm efi. S Cnhominem<br />
cifc praepotentem,cui non<br />
S^^'-cuis corona congrucreti<br />
. domitius AfcrMnnliù Suram, multàm 47<br />
!*^3§cndò difcurlàntcm, falicntcm, manus<br />
ia
yíW>/>rq^cio:NoMn5,iJJum poft alios Jibcftos<br />
<strong>cx</strong>ííftcrc,cotra qucm diccrc cogcrctur.<br />
50 I<strong>de</strong>m in qucdam patronum impcritnm,<br />
fed fplcndidovcftim fc vcnditantem liti'<br />
a ^ ' gí*toribus,lcpidé á 'xxh : Homo in agendis cau^<br />
fie^atf. ve/?«/
igitur, vt fc quomodo vcllct pafccrct, madò<br />
foUicrct quod dcbcbat.<br />
I<strong>de</strong>m candidato, diccnti, yèw/^fyi^omww 54<br />
Cr€(io/mqi\h,&'verume/i-,cùm Con/eJjU<br />
poifet palàm negate. Cadidatus cnim hoc far iro^<br />
^^ gratiam fingebat.<br />
L.Galba fcurra cuidam, pilam ncgligcn- 55<br />
Exam- ^<br />
«ííiiítif. Huius compctitorcs ncgligentiiis<br />
«mbicbant: vel quia metucbant Cxfarcm<br />
[.^piilfaeimpatientcm,vel quia <strong>de</strong>fpcrabant<br />
^^ ^ficquuturos tali competitore, vel quia<br />
illi blandiebatur. locus cft <strong>cx</strong> ambiguo:<br />
P^^'tur pila qux repcrcutitur, öc petitur<br />
«^^giftratus.<br />
I<strong>de</strong>m,cuicocnaculumperplucbat,cui«- 56<br />
^ ^ commodatò roganti penulam, dixit :<br />
^ ^ P^JJum commodare, nani rimi maneo. Si- Ex ab-^<br />
b'^jficans, domi maximè opus cflc penula.y/Wo.<br />
^^'cnt ali) fccus <strong>cx</strong>cuiarc : non pofllim có-<br />
«^odare penulam,ipfc <strong>cx</strong>co.<br />
Itecn alteri roganti vfum pcnulae : Si non 57<br />
eif nbt ojnu:fiftmt,iffe ftar. Escufk-^<br />
^^"^»^ate <strong>cx</strong>eufauit officium. tio.<br />
I<strong>de</strong>m Macccnatem acccpcrat conuiuio: 58<br />
fcntirct illum velie ad ipfius vxorem<br />
ludcre,fìnìulattit fc dormire, quo magts<br />
liccrct Mecenati quod libebat. Interea<br />
5uum acccflìéTct aliquis, voleos quidam<br />
c mcnfa tollere, ibi Galba í inquit, lauo.<br />
S 2<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
•644 A p o p h t h e g m .<br />
hmcdomioynonuÒKDc quo flìirawuìirnus<br />
in Chiliad.<br />
59 Galba,quodam infVantc^quòd in Sicilia<br />
muracnam qujnquepcdcs longam cmiiTct<br />
ji' men- viftoriato: T^i^i/jinquir, mirfem : rtamtèt f^<br />
tiacto ma Long.nn^jcumur^-vt hispijcatoresfjro refiibn!-^"<br />
ìnfefio. tanti/w, Mcndatium cuidcntiórc mendacie^<br />
dcrifif.<br />
60 in Galbam oratowm, eloqAiit ià cLiriinfl^<br />
Df/or- fcdgibbo dcfoinicm, ita luiìr M Laliu-S^'^<br />
mis m- dicerct : ing^nium GaLba m^li habitare, Nail^<br />
^tmoftif. animi domicilinm cft corpus..<br />
01 In cudcm accrbiiKN ciia Orbilius Grain'<br />
maricu.'J,quip4-odicrattcftis coniraroun^^<br />
cui Galbaadcvat. HuncvrGalba confu»'<br />
dcrrr, finxiricncfcirc quòd Grammatic"^<br />
^ ciict, &'conuicio k)cumcaptan:i interri'<br />
i ^. arùumfacif f Infftie, mqukt Or-<br />
Ìbììim^fiiiare gfbùosj[òie(h<br />
62 Itanium Curium accuiator cius.ndco^<br />
cftandam inuidiam in Sipario ( id rftV*^^?'<br />
minis gi;nu5)pinxcrat omnibus locis^'»"n^ruo<br />
nudum, aufab amicis redcmpf""*<br />
fx alca r hoc a»ens, vt omnibus pcrruaci^'<br />
quàm is efll-t pcrrfitè dcditus<br />
Hoc crimcn ridicuic infiriiitu« cft<br />
hrgo , inouJcns, PimnHam vui, Alter inK '<br />
boi volebat. Curium aiiTciuc<br />
Curius I. Ò tariu,quaii infet^ifas ^^<br />
probrata, Noncftvctifimilc, quifitq"^^»-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L Í B E R VI. «45<br />
ter luditttflcris, nimquam vinocrc. ^'trt<br />
VaUtii.<br />
Unmiliori , libcriùs aducrfus 6?<br />
dicAìni, & formuUmjMe.^H'KÌcaputdiirtitn<br />
habeos, Projdicm tibi dicam 5 dixit colaphu<br />
dicam : & in capite duro luiit amphibologia.<br />
Siquidcm durù caputIvabct pcr-<br />
^ücaxj 5c durum caput liabctqiii oíícndit<br />
"^^anumpcrcuticntis.Alluíitautcmadmo-<br />
'cm corum, qui qucmpiam in ius vocant t<br />
nr«fcribcrc,& cut<br />
*niusvocctur,miÌlo libello <strong>cx</strong>primcrc.<br />
^idam interrogatus , qmd f e m i r e t ^ 4<br />
f*^ fuerat in adulterio <strong>de</strong>prehenfus t Taì-dufy Mmex.<br />
fmfj'e yi<strong>de</strong>tur, Lud«fl#abin<strong>cx</strong>- f^t^ato*<br />
|pcii:ato,fignificansqj quòd non fugiífet<br />
tempore.<br />
^dam <strong>de</strong>ploranti,quòd Yxor fua fc dc<br />
"^."^^ipcndiÎTct: í^ow,inquit,mi/;»/î#r. f^xerm»<br />
xulum ex Ola arbore yt tnferam. Per fufpicio- Uüa,<br />
ncmlu<strong>de</strong>iis,cùmvellctintelligi,fibimòlc.<br />
«amelle vxorem.<br />
^dammirantibus, quòdhumilccan. 66<br />
dclabrum cmilTet, Vr^tnjonum erir, inquit.<br />
^lu<strong>de</strong>ns iocofo mendacio; nc parcus vidcconuiuijs<br />
vtimur humiliorib. canappofit«aftiùs<br />
pcruidcamus qu^ funt<br />
X>ignus .crat Áominafi>qui <strong>de</strong> quodam<br />
5 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
646 A P O P H T H E G M .<br />
Exceptio i Ila iidato vcluti íaudans ¿ixit: i^uid huic<br />
iocojk, cñy nifi res virtus f Similis iocus hodic<br />
piui Gallos vnlgatillimusfertur,quüaiunt:<br />
ium tottis tuusyexcepto corpore ^ bonis,<br />
6S Sybaritaquifpiam,itcrfacicns pcragroít<br />
Quum vidcrct quofdamfodientcs,d¡xit:<br />
f^eííando iilos foéentes rupturam capere, A^<br />
hanc voccm audi tam quidam ita rcfpódit"<br />
,At mihi te audicnti Latus doLet. Tqnta erat Sf'<br />
baritarum mollicics, vt nullum opifíciurf*<br />
in ciuitatcm admittcrcnt,quod cum ürcpi'<br />
tu <strong>cx</strong>crccrcturjquod gcnus funi fabroruir»<br />
fcrrariíirum óc lignariorum: atque adcò nO<br />
gallum qui<strong>de</strong>m gallinaccum in ciuitatefa^<br />
erat alere, ne quid cífct quod i Wis fomnu»^<br />
interrumperct. locus aut in hoc erat,quòd<br />
agricola probabihùs dixit, fibi ex tam fti»^<br />
ta v.oce dolere latera ; quàm Sybatita dixclat,<br />
fcexfofforuligone femire ruptura»^*<br />
Latera dolent loquenti, nonaudienti ' ^<br />
rupturam patitur grauiter laborans , no**<br />
ipcÄator. Commemovathoc ^thenausif^<br />
«9 Quum teftis,qui fc dicebat à reo vul»^^"<br />
ratum, knterrogaretur an cicatrices haberet.^ingcntcnnmfcmorecicatricemoft^"'<br />
dit:tumaduerfarius,Zrfrír, inc\\m,eratop^<br />
portunius. Significans, illum vulnere lethatiore<br />
dignum. *<br />
70 Siculo euidam Scipio prxtor patronum<br />
CÄuf« dc<strong>de</strong>rat kofpitcin^fui»a,<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
*^obìlcm,fcd egregie ftukum. Hìc Sicuïu»,<br />
, inquit, prator, aduerfitrto meo da hunc Vatro^<br />
P^^num -, <strong>de</strong>in<strong>de</strong> mìhinemmem <strong>de</strong><strong>de</strong>ris. Sen- nu4 mítr<br />
illum tam inrigniterûultum,vt ilio Itis.<br />
^'uerfam partem adiuuante, poffet etiam<br />
'^^llo patrocinante vincere.<br />
Quidam vi<strong>de</strong>ns Fauonium, quum nulli 71<br />
adcireiufamuli,Pompeio per omnia infer- Obfc^iñ<br />
^»cntem, vfque ad pedum lotionem, pJO- hnmiLe.<br />
'^^ïïciauit Graecum verficulum :<br />
f TÔifft ywvaíoKTtfí ws know m'KÒf/,<br />
Id eft :<br />
^íaris yirii vi eñ <strong>de</strong>corum quidiibet 1<br />
Qui Scipionis olotiacinui<strong>de</strong>bant,dicere 7^<br />
jolebant: tlíum effe egrepiorum facinorum hi- ñonjiltX*<br />
firionem 5 LoíUmn vero cotegam illius gefiorem, ritu^<br />
Alludcntcs hue, quad alius cft after fàbul«,alius<br />
autor. Sentiebant,Scipionem prae-<br />
T w^Scrcrcj fcdLxlii confiliis.<br />
in Mctiochum, nimis in Rcpub. fcdulu, 7? , .<br />
ttihilqj non agentem,illa iaftata funt : ^Àrdtltth<br />
IMiUx^ / iifTifç A r' âKfilk.<br />
ïd eft:<br />
« Metioch^ disx efly at idi Metiochus curat yias,<br />
Metioch^ molit farinas, Meúoch'^ panes cóqt.<br />
Metiochus fit cunSia filus, Mettoehus plwa*<br />
Eft aliquid,pauca bene agerc. Notât<br />
'^rtiaiis c^ucndaoi ar<strong>de</strong>lionem. qui nihil<br />
S 4<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
non facicbat bcilè, cùm nihil faccFCt'bfflC^<br />
74 Qujdam Athcnicrifw indifcrtus, fed ^<br />
fdcere £^isftrcnuus Scartis pcntior,qiiumaliui<br />
frtcftan ratione Eìcundà mcditatacjue nniltaprí«'<br />
r ùiiSt^ clare polliceretur: /-^/rijnquit, Mhentenfh<br />
^dicere, 'tjui^i fie magmfice dijjermty eg^ re effitUm.<br />
•75 'Sylla > quii Praenefteoppidum armis i^'<br />
fpiíTct, <strong>de</strong>crcuííTetq; quicquid erat ciuiu'^^<br />
trucidare,hofpitemfuum ¡uflltexcipi:hoí<br />
beneficio penfarevoUns hofpiti j comm^''<br />
Vatria nicati gratiam. -At ille»contra libere » 'í^^p<br />
chamas *^ypatrU mene. exfimBori dtbere vitam -fi'<br />
mníjue turba: ciuium fife.admtfiuit,& cum<br />
trucídatmeli,<br />
76 I<strong>de</strong>m, quum ipfi libellum maluspoc?<br />
<strong>de</strong> populo fübieciflct, quòd in eumcpf<br />
gramma fcciíTet, tantummodo verfibus a^<br />
temis longiufcülis : ftatim ex his<br />
.tum ven<strong>de</strong>bat,iuilìt ei pracmium tribui,íi»r<br />
hac conditionc, ne jwdpofíea fcriberet.<br />
ftimabatille, etiam mali poetx operanfl^^<br />
liquodignam praímio. Simul autem^<br />
Jentiu re<strong>de</strong>mit ab eo¿qui fcribere ncfcií^.^'<br />
77 Sernus quidam ab heroCUio negoc»^^<br />
tore profugerat. Roeatus cut fugiA^V '<br />
fPatfimo SÍt^miamy\Víq\\\t,cúma^ntbena,maU<br />
nia for- Solcbat enimhcrus ille vinü muftutn p"^*'<br />
dida. macq'} fuauitatis ven<strong>de</strong>re j ipfc interimno<br />
bibcns,nifi fiibacidum ac vapefcens.<br />
7» Sciuus quidaminterrogatus,y«^
'domintüi Exff>e6i(ihin
A p o p h t h e g m .<br />
tus obtcft.uetiir,!ìc patrios dcos, vxorcs aC<br />
libcros dcfcrerciit, quidam illorum oftc"'<br />
Crafa io membro genitali, rcfpondit: Fbìcunf>^<br />
yericM. hoceßetM ^ itberps (¿f vxores fore.<br />
g^ Olim in diuitum epulis apud Acgyptio^<br />
vnus quifpiam cadaucr ligneum,fed quàn*<br />
proximo ad verum effidum, oftendit fm'<br />
Mortis gulis, dicens : In hunc iìttuenspota & obUSi^<br />
memo- te^tdit pofi mortem futurtit. Dubites quoaru.<br />
nimo i4 feccrint: vtrù vt mo<strong>de</strong>ratiùs frucrentur<br />
VQluptatibus,conditiottis fu« mcmoresjan<br />
auidiùs, vtpote mox abituris.<br />
Puer quidam apud Piatonem cducatum<br />
quü ad patrem <strong>cx</strong> intcruallo rcdiifet, ciicp<br />
vidiflet cffufiùs ri<strong>de</strong>ntem>admiratus dixit :<br />
^Afßse- Se tale mhil ynqt*am apud VUtonem yidijjf"<br />
fcendfém Tanta res eft, iam in<strong>de</strong> á tcncris virtuti af-<br />
•ptimii^ fuefccrc.<br />
S6 Rhodius quidam, miniftro Rotnani imperatoris<br />
multa vociferanti ferociter,<br />
Mina curo, incjui t, qutdtu écas : fed quidiUe tace^^*<br />
Hitncs. Loquacitas caret cffcdu j taciturnitas habet<br />
certiora conillia.<br />
87 Aegyptius baiulus,|eftan$ quiddam ve-*<br />
lis opertum, cuidam Icifcitanti f*id<br />
Curiofi. ret fI<strong>de</strong>o,in9[mtyobueUttime/Ìn$fiires:tuy^<br />
tu. cur curiose yeif igas, quod occultatum c/? ^ S O'<br />
lent veaigalium re<strong>de</strong>mptores <strong>cx</strong>plo^<br />
farcinas. Aegjrptij autcm ái^i í«»^<br />
f^féh<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Äyzantms quidam,quummoechum in88<br />
<strong>de</strong>formi dcprchencliflTct; Mif^/m-Multe^<br />
^^^Xyquid 9fHSerat Sapragora: dote ì Signiii-<br />
, focminx tam <strong>de</strong>formi non futurum<br />
^Wcqui concumberct, nifi dotecondu-<br />
«Um. Nunc cùm na^^a cflct gratis adultc-<br />
'iim,quid opus erat Sapragorx marito dadotcm,cùm<br />
cflct qui gratis hoc faccret ?<br />
. Quidam fomniàrar, fc vidcrc ouum e*<br />
cubicularis fafcia pen<strong>de</strong>ns ilHgatum.<br />
^^ ^omnium retuht ad conicftorcm. Is luf-<br />
Jf^ vt CO loco fo<strong>de</strong>rct j dcfoflum cnim thepUrum.<br />
Fodit & inu€nit> & argenti paulu^<br />
<strong>de</strong>dit ad coiedorem, dc auro diflìmu-<br />
Y^^^TixmcomcùotySluidìmhUtiedtyheU ^<br />
' Somniator iniiencrat aurum argento yif^Hg^<br />
^^fcumdatumin ouifpeciein : necidlatuit<br />
^^«licaoiem.<br />
Philofophus quidam Pythagoricusa fu- 9»<br />
emeratphecafia (cakeamenti genus )<br />
^on praefcntibus nummis. Paucis pòft die-<br />
»Credit ad tabcrnam,redditurus precium,<br />
^uumq; claufam diu pulfarctiaiuiam, fuit<br />
qui diccret : ^mdperdis opera tuamfSutoriUe<br />
y^e ^HarÌ6,elatiis eombufiut eßiSc ad di d it i o-<br />
*^Ji»nPytha|^oricö thi nobis qm<strong>de</strong>m mole fitém<br />
in éetermtm nofiros amtnmw.tibt mini- ^<br />
> futureiM yt renafcatwr^^is aijditis ^¡fi^fos.<br />
«^ythagoricus treis <strong>de</strong>narios no inuita madon^a<br />
retulit,fubio<strong>de</strong> naanu cocuticns,<br />
vclitt<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
A^ o P H TH B o M.<br />
vclijt <strong>de</strong> lucro gcíliens. Pòft quum hunc<br />
mini níFc¿Vmn rcprchcndfftVr, rediradt^'<br />
bei nam,ÔC ait íibi i lUe t ht vitmyturMe qtioi<br />
dtbes ; HmnKjuc per cloftrum, qua fc<br />
mifturâ laxaucrat, treis dcnarios in tabcf'<br />
nam immiíít : pcenas à fe ipfe <strong>cx</strong>igens in^'<br />
probce cupiditatis , ne aíruefcerct alieni'-<br />
Prudcntcr ille qui<strong>de</strong>m, qui morbo íupp"*'<br />
lulanti ftatim occurrit.<br />
91 Vopifcus in diuo Aurelio refertapoph'<br />
honorü thegma fcurrac cu¿urdam,quidixcr¡t: In v^^<br />
fatici^ annnlê honojfnrincipej bmneifinlpipojje» ScH'<br />
tas, tiens, effe magnum impcratorum numerumjfed<br />
in *his perpaucos bonos.<br />
92 Rex quidam, cuius nomen fupprimituj»<br />
nominati alioqui digniilrmus, quum ip/'<br />
porrigeretitr dia<strong>de</strong>ma , tenuit aliquandi«»<br />
TrincìpA mMWis, dixitque : O noklem magis qtéâmfil^'<br />
tus J'oUt' cem p Annum i qum fi quis ftnitut cognofiat^<br />
ótA res. quàm multis periculis, foUtátuámhus AC MJ"<br />
rüsfit refertus , nehumi qui<strong>de</strong>m^juxmewt to^^'<br />
redignetur,<br />
Proconful qnidamRomanus, inSici"^<br />
confpicatus quendam adolefccntem,<br />
modum fui íímilein, rogauit fimilitudin;«<br />
caufam , ciim pater fuus nunquam<br />
J^etmtis Siciliam ì ^tmeus, inquit, I{omamfrequenff^<br />
iocits. acceffit. locum rciorntSiculus,nihil veritU»<br />
ieciires ac vir sis proconfulis. Similli**^^*^<br />
h 11 ir cii ; ;uu3 ni Aucufto.<br />
^ Quj-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B B R Vt.<br />
^\á^m.¿\x\t,wm,fnprifmtfpQprdo 'r(omj[- 94,<br />
Utdtt epfilum ct congiAry.tm^ex^tij CAUjÁm.i!ULargiM*.<br />
fif'JTe. Viidc Caefar Auguftus cogitauit aiu<br />
^^udo dc tollendis huiufmodi largitio-<br />
Infinccrus fauor cft > qui donis emù<br />
il minuas.ingens murmurjíi tollas,.<br />
*cdiiiograuisoritur.<br />
I'lvilippAis , Macedorvtim« rex, quoniam 95<br />
pi^iiiquc dando per fee it potiùs qu.ìm bel<br />
'^»^fio.iaaatum eft in ilium; l\on VìùUppum, ^iirofu<br />
fid iHjillppi auyum fuùegijjl Graaa?»,. Ita Pili- gnarc.<br />
^••clìus invita P.AimiÌii.<br />
i^omulus, primus vrbis Romnnae condi- 96<br />
*^rJcoirur vmi fuiiTc parcillimus.ls ddca:-<br />
'^^mvocatus,quum.ibimiiìimum bibiflet,<br />
^^qund poftridicnegocium haberct,<br />
^^ntilH famiiiarcsrA^tfrfí/ííífW njcdnfnùiùatu Sobnthotninej^vmumfifet<br />
viiitisAììc Td'poìi- tas. ^ -<br />
: i»*» wò cAì-tat,[t quantum qinjq^ -polet ¿i-<br />
^Atn ego Bib quAniam voi ut.<br />
i'orfcna ,. <strong>de</strong>miratus egrcnium animum 97<br />
luI i S ce uo lap, q u i i ra t u s^iex tra: fuq u ò d<br />
r ^^'"gcndoferro erralTet, foculo iiripocam<br />
exuri palTus cft, dixit iil<br />
\T''^''l'^miu?!iiipcrbusM dr 9g<br />
JV^c fcMtur : ri^íWiflfmf^í cogmuijje ^ qur^J ha<br />
• '^^Jiet uniío.sfíios , quos infidos y cumnei^tris<br />
rtfetT9poffet. Qui cou.modi gratia<br />
funt<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
flint amici, fublatä commodi fpc dcfcf«"^<br />
amicitiam. Scd amicos fccunda: res parnn^<br />
aducrfxprobant.<br />
99 Horatius, rcdicns ad fuos, trium Curii'<br />
tiorum fratrum quos occi<strong>de</strong>rat fpolia g^'<br />
Ilabat; quorum vni <strong>de</strong>fponfafucratHor^'<br />
tij fororvirgo. Hin ngnoiccns fpo nfipíílf<br />
damcHtum, quod ipia manibus fiiis con^^<br />
ccratj foluit crincs,ac flctu fpenfum<br />
tuum inclamat. Horatius fororcm gialli®<br />
^wor transfigit,diccns : h'mc cum tuoprafr^P'<br />
gLvru^. ro amoy'k, oh Lit a fratrum mortnorum VimjueyOb'<br />
/íM/>
Liber VT.
cflcr^Îluc Romanus, pro lioíhr habcrctüf»<br />
^òftergis} inquit, mUesi Hicarma&yn^<br />
innetiiesnec vtHo cmfule ttéo mß rtffor cA^i^^<br />
imrabis, Vroindt^eLigecum cine an cum ho^^<br />
fngns-YemaÎPs,<br />
106 Sagunto à Pœnis contra fóedüs opp^'<br />
gnnto. Romani legatos miftrcCartliagi'<br />
nein,in quibus erat i. Fabius,<strong>cx</strong>pioratUros<br />
an id publico coiiiiriofaftum circt^A^<br />
id:quimi quidam Carthagincnílum p^i^"<br />
ccps fcrocius refpondilTcf, Romanus fi«^^<br />
^mmo' <strong>cx</strong> toga fjíVo, En^ inquit, rohU beUwn&f^<br />
Mt, ccm apportami-ts , ytmm p/aoetfumne. Qü)'''*<br />
Pocni fcrocius rcciamarent, daret vtrurt*<br />
vcllctjRomanus efiufo finu,<br />
Rcfpondcrunt Pœni,fe accipcrç>çoq^ieanimo<br />
gefturos,quo ille d.iret.<br />
107 Mar:ius toriolhnus in bello adlif'Î^Î^<br />
Vcî'CON,quum rogaretui, vtlaborcacvuH<br />
r^ßoria nenbusxgcrfJein caftra rccipcret,'^®»'?/'<br />
inqiììt, na^rij/aborare hoß mfrgi^'<br />
tem infefiatiu efi. Vidoriat dulccdo excu"^'<br />
bat omnem moleftia: fenfum.<br />
108 Q^um ob benenauatam operam<br />
prarJaediMifìonem è iìngulis rebus ,<br />
& ciptiuis,<strong>de</strong>nos fibi eliijere iuberetur.m'<br />
fuperöccquo pulcherrimo donatusà co^<br />
Homìrpo fulC} Later,inquieenfitie iaudarhequumjue<br />
tior mer- fortiiudmis prarmwn Lubens acctpio : cateran'if^<br />
a<strong>de</strong>, tam <strong>de</strong>cora,quàm merce<strong>de</strong>m n.n acctf iam, f" • f^i<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
LIBE<br />
rclíqiiorür<br />
ordínem (<br />
Vcndi; ' fuerat vfuí Coriolanli,, non<br />
«»n •'""no. contcmprori p,-<br />
" PolTe» raccrd(,tibus exora•<br />
'ii ac ' '"«ervaa cum vxore fi-<br />
iic. •<br />
•""'^ffircctiiudono.<br />
Coriobnu.: C .<br />
fSreñfi?* confulatum nía-<br />
• inftantibu»<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
A P • P H T H B O M.<br />
^smdukjfiwn b»?iOY9m\ìkim^fimt fujcifere<br />
geruir, tìH ego morcs^ye/hoj/errt^nec yos menr»<br />
ìtnpermm f erótti poteritis,<br />
111 C..Figuius in pctitionc coniulatus-rc<br />
puliàtn paiTus eft. Id cò grauiùs tulit»<br />
quòd patrcmhabcret bis conAilcna.<br />
hunc quuin poilridie comiriorum coni'<br />
plures vcnitìcnt conüílcndi gMtiá ( ní»m<br />
rat iuris ciuilis per¿tiínmus)on7ncs dimi^^'<br />
Jngntti^ ita pracfàtus : amne^ confulcre£ath, conJuU^^<br />
tudo. facerenefcitis,<br />
113 M-Drufus uibunus plcbis, non contcJi'<br />
tusL. Philippum confnlcm prxcipitaíTcií*<br />
carcerem,quòdfc loquentcmaufus cHf*<br />
intcrpcílare:quum fenatus ad cum mifií*^'^<br />
^ogX' vtvenirctin curiam, Cur non potiùs<br />
fta /eí¡\. fenatus ad me \enit inHoflUiam roHvkpr(f^<br />
^uarñl (^id,conícquutum i Tribunus<br />
natus autc rititcm dcfp<strong>cx</strong>it ^ fenatus tribU'<br />
ni verbis paruir, .<br />
procurarat, vt Scaruoln n
•xflinguxm.Vox non hominis,fcd furix. Sal^<br />
^j^/we^ VaLMaximm,<br />
ManliusTorquatus, quum è Macedonia<br />
^cniíTcntlcgati,graues querelas <strong>de</strong>ferentes<br />
'^cfrliocius I>ecio Sj'llano, qui cam pro-<br />
^nciam obtinueratiafenatu petijt ne quid<br />
^^ <strong>de</strong> re ftatucrent, pnufquam-iple caultn»<br />
^ognouiiTct.Qnfi fenams illteognitioncin<br />
<strong>de</strong>tuliflct, domi íedít, folufquevtriqj partt<br />
per totum biduum vacauitj tertio die pro-<br />
^I'neiauit in hanc formam : Cùm Syíianum Stutr^<br />
fi'inmpecmiasà focijs acccpißtprobatumßt, & taf.<br />
^pHbíicéi eum qj^domo mea indignum wdìcQy<br />
P^otinujjite e conß>eEiu meo ahre iubeo,<br />
Auius Fuluius filium, ingenio > Ktcris &<br />
^rma fiorcatem , quoitiam in Catilinx ca-<br />
^^^ propcrabat, <strong>cx</strong> itinere retta£tum occì- Seutm-<br />
> dicens : Ego te non Catiiina: aduerfiupa- tasp^<br />
^^^'^^ìyfedpatriae aduerf-^ Catilinamgenut,<br />
^•Cafiritius,Piacenti« magiftratum gc- ni<br />
Carboni confuh\ iubeti <strong>de</strong>crctum<br />
rquo fibi obfi<strong>de</strong>s à Placentinis reddc^<br />
non paruh, atque adtò minitanti<br />
'^entiqiic, multos habeoglad os, refpondit: fiducim<br />
^goannos, Declarans, le fenc£Vutis prxfi- fenecí»fremm,non<br />
mctucregladios. tir.<br />
CcfcUus , cùm nec triumviris obtempc- ^i^r<br />
inulta liberé <strong>de</strong> C. Cacfaris tempow<br />
^pns loqu^ctur,admoflctibus amicis vt fi-<br />
^ daueret 5 i«quit; rcr Jùnt, qua cétteroy<br />
T Jt<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
fldíicLx redduntformidolofoj.-mthl maximam ftippeditant<br />
xtath^ fidimdmyfsneEÍtis ^órbitas, Scn<strong>cx</strong>citò peri-<br />
$rbiutis. turus cft, ctiamíinemooccidat: öcorbuJ<br />
nec habct quos curct, ncc habet quibus timcatifolct<br />
cnim vltio in libcros propagnri«<br />
120 Qiìum nauis , qua Granius prxtorius<br />
qux ftor vchcbatur , in Scipionis Mctclji<br />
potcftatem veniftct,Scipioquc cacteris direptis<br />
quacftoii iàlutcm polliccrctur, quX'<br />
jinmo" ft o r i ta r c fp o n d i t : CA¡Aris milites jAlmem dA^<br />
re^mn accipcre jolent. Tantum loquutuspü'<br />
gionc lefc coniòdit.Hos ánimos C$farfui$<br />
infpirauerat.<br />
121 Granius pratco patrono malo,quum di'<br />
cendo votcm obtudiflcr,ruaßt, vt iìniul<br />
doinum rcvdiiTet, frigidum mullum bib^-<br />
Vaironi rctrquum is rcfpondriTet, Verdam yocemyß<br />
mAÍiis, fecero : Melius ejìy inquit Gtanius,^«r
^olienti, cum ab co, vt fit, falutarctur bis<br />
Verbis, Quidagis, Gram ì Imo rerò, inquit,«»<br />
^fkfe ^«iíirf^w? V t rum que refe r tur à M. Tullio,in<br />
orationc pro Cn.Piaucio.<br />
M. LuculFum, quòd Bruti & CaÎïïi par-124<br />
ícsfequutus fucrat, M. Antonius occjdit.<br />
Huius mortem quunï Volumnius , qui vi-<br />
^um familiariter colucrat,iìnc fine <strong>de</strong>jplo-<br />
*aret,ad Antonium pertraftusait: Jí#¿cwr ^wr.<br />
pnùntff dd LUCHUÌ corpus duEìum occié : nequt<br />
fnim lUi exftinB" fu -iereße <strong>de</strong>beoy tjmsm et tìifelicw<br />
mUitìa autor eyßiterim.<br />
C. Furius Crefinus, è fcruitutc íibera-125:<br />
quum e paruo admodum agellolargiorcs<br />
rauìto fiudus percipcret, quàm e*<br />
^mplifsimis vicini, in magna inuidiaerat,<br />
quail fruftus pelliccretvencficiis. Quam-<br />
®brcm illi di^a dies eft à Sp. Albino Cu-<br />
Reus metuens damnationem, quum<br />
fuflragium oporterct ire tribus, omnia<br />
'»^ftrumenta ruftica in forum attulit, ad^<br />
«iuxit & filiam vaJidam bene curatam ac<br />
^^ftitam , ferramenta egregi è fa fta , gra^- #<br />
^^^ ligones , vomeres pon<strong>de</strong>rofos , bo-<br />
^«s faturos : poftea dixit: yencficiamea,<br />
pintes, hac funt: nec pojfum yobls<br />
aut in forum producere lucubrationexxigi^^ç^<br />
^í^fjue ^ ß4dores. Omnium fcntentiis ab- '<br />
lolutus cft. Memiait huius & Plinius<br />
»ib.is.cap.^.<br />
T 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
12 9 Q^i.i.Fiauius, apud populum reus a'ftu«<br />
;^c
L I B í R VI<br />
Cuilibcriùs exponenti caufam , tribunus<br />
**Hliturn minitans dixit : Et-Uipt^eaccidcrt, Pidts kq<br />
?*(odacctdißet Cornelio confidi. Hic vterqj con- Ugti<br />
tribuno filerc iuiro,Ì/?o,ifKittit,/?mj»,H4» tU feriéét<br />
^Oj te fi<strong>de</strong>s mflr^ cimtatis itùtrat,<br />
Samnitibus confuitantibus, quid <strong>de</strong> le- 129<br />
fionibus Romanis apudfurcas Caudinas<br />
'nclufis fieri <strong>de</strong>bcTct: Herennius Pontius<br />
^^^a^.-vtmuioUtée dmittereruur, Poftero á\t Hoßis<br />
lin<strong>de</strong>rn<strong>de</strong>re confultus,rcfpondit,WT»»»i ^«f per-»<br />
<strong>de</strong>lendas, Sentiens, aut aut irre- aut<strong>de</strong>^<br />
P^rabililafturà vires illorum commtnucn- nierUut<br />
das. Ne^trom feqnutus eft «ercituj^fcd<br />
f^b iugum mrftbs contumelia magis ilio«<br />
^^ fc prouocauit.<br />
M.Bibiilus in Svria duos egregi» indoiis 15«<br />
^jìo$amifit,à Gabinianis^mìfitibus Acgypoceifos.<br />
H«Tum intcrfedores Cleopatra<br />
^^ìHum vindosmifit,vt in cospro arbi-<br />
*rattt fuo animaducrteret; at ille eos proti-<br />
^us inta^os ad Cleopatram reduci iuiCt^<br />
: eiusyind*6isi foteßtutm nw fuámyfedM$<strong>de</strong>réí*<br />
f'^^tuseffe<strong>de</strong>iere, ü.<br />
C.Sul Ipitius Gallus vxorem repudiauit, ¡34<br />
^aperto capite fuiflet foris: Itfx,inquics,<br />
meoi ymmpr^finit BCHIOS , qmtbtu^ formam SemrU<br />
^4»! approhes : his miamenta cop arato, /?« ^0 tas in<br />
fpeciofa, ^ijsyelle yidghformoJàm^infHjpicim rxorem.<br />
^ ^n irimlnn hserutmc^M^n.<br />
T<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
152 Tiberio fcnatiini ingredjcntc , furgent<br />
JidnUs adulator quidam exclamauit: eßeiiòerèlo-<br />
Ubtrtas, qHmäwriymc retteendd qua ad ]{emffu6ltcam àttinerent.<br />
Ere¿lis ad hane vocem omnibus,<br />
iplb etiä Tiberio atremo, .W/,inquit C^<br />
(àr,m quo te reprehèdtmtis omnts^ùcet nt^ihu äU<br />
<strong>de</strong>aipalAm fateri Jmpendis teipfum mbhyCerptif<br />
tuum éurnis noBumhjue lahorìbus & cufis.<br />
fro ì{ep.conficiens,ìì\ì'\\\imoàì multa cùm di'<br />
ceret, fub libertatis praet<strong>cx</strong>tu turpiter adulans,<br />
C. Seuerus fubieciilc fertur : Jßa tanta<br />
libertas hunc hominem dahn exmo,<br />
135 QuMm in fcnaru varianribus fenfcntijs<br />
Caio cenfcret, perpetuamdiÄaturam,vt<br />
tyrannicam potcntiam , è República toP<br />
IcndamjBibuIusjciìm ciTet Pompcio inimi'<br />
cus, primus in íenatu rogaiioncm tulit,vt<br />
vnicus confuí Pompcius <strong>de</strong>cerncretur.ví'^<br />
^ tnim;\n
"Jíus : ^nefmtfTAt qui<strong>de</strong>m^ Inutili. Turpiuí<br />
foemis darc> quàm accipcrc.At Rutiipfc<br />
faccrct quodgrauius cft^obic-<br />
^'t'lJi quod erat Icnius.<br />
. Valerio. Publlcolae, louis ac<strong>de</strong>m dicanti, 135.<br />
íamquc ex more poftcm tenenti , Marcus<br />
l'líus frater <strong>de</strong>rcpentc funcftum nuncium<br />
^'ígeíTit, diccns: Oconftil/filna tuusmoròope- f^ytiter.<br />
^'ffÌHcaflrù. Ob cum nuncium motftis om-<br />
Publícala nihil commotus, Cadaaer,<br />
, oHoUbet abijóte: ßmulquc dcdica-<br />
^'^ncm folcnni ritu pcrc^it Ncc tamcn vccratpcniTc<br />
fihum j led data opera facft,vt<br />
à dcdieationc rcuocatctur, at-r<br />
Jl^c is honos ad alium tranfiret. ^anquam<br />
lib, ab yrbe condita Z. hoc al qetansedi^<br />
narrar.Habet ^ Valerius Ma)f.<br />
^ f^cfetius eques Romanus, cum à Caefare 134<br />
"J'^m abdicare iubetctur,quòd is tribunus<br />
P'^bis cum Marullo collega ei inuidiam<br />
regniaffeaati:Cí«áx>inquit,Ctf/4r» Tietasin<br />
omnesßios meos accipies ^qtéàmex his ßl^um.<br />
^ ^i^UsLabitnus cquiti ftrenuodcpraeda >37<br />
^.Jllica aurum donauit. Id vi<strong>de</strong>ns Scipio<br />
: Habebis donum ytriétéitts, Hac ^^^^^<br />
audita eques aurum ad pe<strong>de</strong>s Lnbie-<br />
.! ^oiccit. I<strong>de</strong>m cùm audiret Scipionem frtor.<br />
'Centern : Imperator te armillis argenteis do^<br />
"'^Älaccr gaudio abi)t» Miles aurum coft^<br />
T 5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
466 APOPHTHEGM.<br />
tcmpfí rjhonorcm am plexus cft.<br />
Î5S Fnhius Minutius , hortantc filio VI<br />
locum idoncum paucorum iaiVura cap^'<br />
^ira ne- inquit,?« exiUU pnucis e//é?AdinO'<br />
-mo con- ncns,non eíTc boni ducis,víliuS miJitis í^'<br />
$emnn- columitatcm contcmncrc.<br />
,59 Fabritius Cincae E:pirotarù4cgato,mag'<br />
nam aun vim dono offerenti, rccufauitac-<br />
JÍHTÍ CO À^TXC^ÀÌCCNS'.SEMAUTMJFERAREAHRUMBAB*'<br />
4emftíif. ùbmyqHÀm habere aurtém.<br />
140 M Liuiusfufo Hafdrubalc,nônullis fu^'<br />
dcntibus vt hoftcs ad intcrnccioncminiè-'<br />
Ciernen^ quercttir ^ Aliqui^inquitr&fufier/mt,fUt<strong>de</strong><br />
ggj. riBoriant^rafiunciumhofttbïtfperferam.<br />
141 Varrò,Pauli collcga,riUoniâ <strong>cx</strong> Cannc^<br />
fi pugna,quae Romanis fuit infcliciïÏÏmajW<br />
y pcrfuit, honores à populo <strong>de</strong>latos rccuW-<br />
inflix ^^^<br />
' ' • animum gcrerct inculpatum, fortunas fu^<br />
Rcip. vitro pcenas dare voluitjvif ob ho^<br />
ipfum-iiimmis dignus honoribiK.<br />
Curius dcuiélis Sabinis,ciim <strong>cx</strong> fcn«*"'<br />
confulto ci am plia re tur agri modus,q^^**J<br />
confuinmati militcsaccipcrc folcnt,rccU'<br />
fauit.ôc grcgalium portionc côtentus^'f^<br />
AejHaU dicens:í^¿ maiumcmem, CM mn ejpt fitis, '<br />
tas. caieiris effetfatis.<br />
143 Hortcnfius orator, ob cultum mund^^<br />
fcm,a< gcfticulationcs in dicendo<br />
Ks,crebro malè audicbat, in ipfis ctiam Jf»'<br />
dic;/^'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Scd ciim Lucius Torquams, homo<br />
uibaorcftibus & infcftuiismoribus, ciim<br />
^pud concilium dc cííufaSyJlapqucrcretur,<br />
^í^niam hiílrioncm illum diccrct jfed gc-<br />
"'culatricom, D¿onyíiamq,% notiílímx lai-<br />
^triculac nomine compcllarct: tumvocc<br />
dcmiíTaqu'cHortcnfius, VtonyíU;n\^ .Aff^hiH<br />
^^»t, Dionyfia malim equi <strong>de</strong>m cfe,qiiàm quod tas.<br />
^ Torquate , ci^itff^ , atrfifftTQ-z<br />
^^.melegans, a^eflis,aditu difficUu. Pcricujosc<br />
malcdicit alteri, cui vel i<strong>de</strong>m,vel fimi-<br />
^^»Vcl diucrfumj fed dctcrius vitiumpoteft<br />
lib.ucap, 5..<br />
. I<strong>de</strong>m gloriati folcbat, qu^nunquam UlU 14+<br />
^^'hmerfwQh, RefertM. Tulhus epift.ad<br />
Sliumlib.2.<br />
Craflus orator dc Menenio hemine<br />
J^®loiigo dixit,quòd<br />
^^»caputad Fahijformcem 0fen<strong>de</strong>rete locus<br />
^J^.ab h^rpcrbolc. Nam arcusRomac tam<br />
funt, vt vixhafta poflis
147 I<strong>de</strong>m Cn. Domitais L. Craflb colicgf<br />
<strong>cx</strong>probrauit,^j#ó
cfpondifle^wo»erismoUflnr.òi fffiiui^<br />
fubiccjiguurteJufaurtiCTtiC' ter,<br />
certe negÀras tefore moUfiumMei\\xc<br />
^^^cratmolcftinTi,rtd iufcirari moleftum.<br />
^^Pcrcontaror hoc ipfiim quiicbat,an fi<br />
pane vcnirct cófuliuius, fiiturus clFctmo-<br />
^^"s : Crailus per iocurtì fic intcrprctatus<br />
fi vcnirct manc5ncmolcftus cflct.<br />
, ^/icHi apud Pcrpcnnamiudiccm dcfcnp°atAculconcm,qucm<br />
accufabat L.Ac-<br />
Lamia, homo dcformis. Is cùm inter-<br />
P^-'Uarct odio>c, ./iWwwf/^.inquit Craflus,<br />
^^jj^heUumpHcrum. Huic dido cùm eflet arinquit<br />
Aclius,//>/è miht finger^^^l^formxm<br />
non pottH. Tum CraiTus,<br />
Multo attifum<br />
^yehementiùs.<br />
L.PortiusNafìca,cùmexmorccònccp- ,52<br />
^f^crbis à Catone cenforc logarctur, /M- loctisifh'<br />
yxonm ex animi tuijententia} HaíeOfin- tempe-<br />
> at hercie nonexanimi tmjententia. Ve- JUmtf*<br />
eum iocum internoeftiuum mul-<br />
^.^'píoNafica,cùm ad poirtamEnnium i53><br />
vcmp^t^ eiqueab oflio quacrcnti Ennium<br />
Jl'^^'lla dixifli t, cum domi non cíTe j Nafica<br />
úUxn hoc domini luíTü dkere, & ilunus<br />
cfle. Ac tnm qui<strong>de</strong>m dilfimulans<br />
^"Mt. Atpaucis pòft dicbus cùniadNafi-<br />
Ven íTct tnniusjcumque à ianua qtiaeleictj<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
crct, <strong>cx</strong>clamat ¡pfe Naiìca yfk domi mn<br />
Tum Ennìusi^tdìegomnagnofco voce<br />
Hlc NaiìcaiTy« mhomo etmpu<strong>de</strong>ns:cgocàr^<br />
te (¡Hxrtrcm, ancitta tua tredìó j ttt mm<br />
credit ìpfi]<br />
I<strong>de</strong>m Naflca quibufdam diccntibirs, rc^<br />
^wm Romanas iá in tuto effe, <strong>cx</strong>ftinftis Carthl;<br />
Gr^cis in feruitutù<br />
' inquiCjWwwcf/tTwwm fummo in pericfdofumi*ft<br />
poJiedquAm nulli fnperfunt, quos vel timcarrtiffi<br />
yelreuereamHr.ScMÌt, inimrcos per occafio"'<br />
nemvriles cÌTc nobi$,pcr quos no liccrin*"<br />
155 punè fecin-eqj negligentes efle.<br />
I<strong>de</strong>m, cùm xcÈli laten» curulcm a do leicens<br />
peteret,acvt candidati forcnt maniin*<br />
locusin. cuiufdam opere duratam prenfàrct, roga"<br />
tempe- vi t hopiinGm, num mamhus ambularctì<br />
ftiuuf, ruilicanae tribus lüípicantes fibi cX'<br />
probratam paupertatem, cffeceruntvtrc^<br />
puliam fcrret.Tantum obftiit iocus mtcì«^<br />
peftiuus. yalentis MAX. ^ Macrobiiw^ ^<br />
ìmpudi - in Gallico triumpho milites hos ver»'<br />
mia, culoj iaiiabantin Cacfarem:<br />
VrhaniferuAte vxeresy moichu CAUSU Adducim'^J^<br />
Uwro in GAIUA fluprum crnifli , hic fumpfiP<br />
mutuum.<br />
Notabant,liuòd in prouincra agens alie^?^<br />
vxoresauro corruperitjRomarnon emerif»<br />
fedmutuumfumpfcrit: quòd vxor<br />
»íüé audùct vie Clgtfo. Nifi fortè<br />
' tìbfccc:<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^l^fcofnrirs imclligi volucTwt.jNam Suctoaliquant©<br />
poft commcmorat , quod'<br />
pirio pater in orationc quadam appcl-<br />
^jîct i Un m , n m U t r u yirwn^^ommum<br />
'^^^i-n.m fnnl, erem.<br />
,€.Grac chus ad qucndam Gorncliaema- 157<br />
^fiobtrcftantcm,r»,inquit, CormUastiyirn- Vietai<br />
f^^^re an<strong>de</strong>s,qtidí Tiberinm peperitŒt;idiçciv. mmatrh<br />
^Ajrontetc CorneHa: comparas) anmpeper'fftt<br />
^^i^tquincm» cittisignorât.dimius tlLtmfi-<br />
^^yrofujj'e , y»ítmífyi»^»w.ls,inqucmhxc<br />
audicbat dcmollicic.<br />
Populus Romanus,Carbone polli-ente 15g<br />
ad<strong>de</strong>nteiufiufandum cu ex-<br />
^erationcjviciflìm iurauit,/é;tí/«-»crf¿erp. V>iffidi»<br />
^robisviris flc iniuratis habendafi<strong>de</strong>sj leni- tta.<br />
^^snciuratis qui<strong>de</strong>m. Rcicrturadid ver-<br />
*"sMcnmdricus:<br />
xtd-' ¿ wáúhM rS cft:<br />
lojuentis vita.non oratio.<br />
5»lenus rcnex,à Mid
«72 APOPHTHEGM.<br />
corrcâutum poJliccbatur, cfFcdurumcí'*5<br />
nc pars aliqua effet obnoxia profpc^ui.<br />
f^UAfU- Tum Druliis, Dccew,inquit,
'^pudicitiam. Nam Aiax Cafl^mdram dc<br />
icmploPaliadis raptam vi conftuprauit.<br />
Q^um Gallujf, qui tcftiraoniiim fcrcbat j^j<br />
-^otitra Pifoiicm, dixiCTct, innumcrabilcm<br />
M.1£TÌO prasfcélo datamjidqj ScautCj^uitatc<br />
Magi; rcdargucrct .Erras, in- CorreSiis<br />
: ego er^m H^gMm nonconferuajje inpeius.<br />
^^^hdtanquamnudm fiuces Icgeret^m yentrem<br />
yßf*Uj]'e.Coir
•74 APOPHTHEGM.<br />
ytetiUBucn^iU mollibm were :<br />
l>{atHfkciemdufUy Vhaheycacamish^^^'<br />
^^^ C.EibritiusP. Corneh'unjJVominemy^<br />
Jutabatur auarum & furacciM,rcd cgrcg»^<br />
fortcm ac bonum impcratorcm ,fuo iuf'ft-agio<br />
fcccrat conllilcnj.Huic cuCornclijIf<br />
<strong>cx</strong> more gratias agcrct, qirod immcmor<br />
multatisipfum fcciflct coiulcm.bcllo prf'<br />
tompiU fertim magno<br />
fnyiMre gratias agas Jtnutiut comfi/ari, qu. m<br />
«ii'C.Comnilamur furtO;vcncunt bello c^^P'<br />
» ti. Promdc inimico fjuir, cuius d<strong>cx</strong>tcritS'<br />
tc fpcrabat forc, nc Romani vcnircnt<br />
manus hoOium.<br />
Scaeuol.i Septumufcio Anagnmo<br />
pro capite C.Gracchianrfj erat rcpenfi^^'<br />
roganti vtfein Afiam pra:fcftum du'ccrt'^*<br />
Turax S^Hidtibi vis,inquit.v/Janei tanta mrdorwn<br />
magiflra multitudo ciuium^ -vt tibi hot confi^um.ß<br />
tuf, manferis > t€ paucis annis ad mamnas ¡ ccn^f<br />
cffeperucmurum.'iioi^iuitauaritiaiK iiomi<br />
praefcéluram non ab aliud ambientis rP'<br />
vt fpoliarct grouincialcsrac lu<strong>de</strong>nsfi"'^''<br />
idcitiùs confequutumm Roma:.fißc<br />
fOi^intiis in annatibus aßaU}tS4f icanoMrntli '<br />
rto.ejMt diEìm: fHvrit hon. . ' ' '<br />
171 C^ Sc«uòla,ruoIij filius,ciim<br />
f< t,vt fundus,cuius emptor erat,<br />
indicarerur,idquc fcciflct venditori dix'^/<br />
piuxis (Lßiman : c^ cmtm<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^xcplu integri tatis,vix hoc fcculo credibi le<br />
C.rubKcius fohtus cftdicer«jP.i1íí«m?ww 17®<br />
^luis umpoYi hominem eße, Sonticns,iilw d<strong>cx</strong>-<br />
^eritate •^acihtatcqj ad omncm vitxftatú ctfc<br />
accommodiim.Eo<strong>de</strong> fenfu Pollionc Afi-<br />
**Hini omniu^^ horarunn homine Icgimus.<br />
Tiberius Cairar duos,familiariÙS ab ipía<br />
^ilcftos, omniö horarü amicos vocarc Ib-<br />
^«bat.^^W Snefnium in c»is Fita^<br />
Africanus Cenfor tiibu mou^bat Gen-<br />
^*tion
676 AP"'OPHTHEdicit p^t»"':<br />
"Mmo-iiufdpLoratpaterì isqj rcfpon<strong>de</strong>f: Mtrunt"<br />
r /u4 to - caniem:con<strong>de</strong>mnatusfum. In dignabaturfcn^^<br />
rcwtf. fubmorofus rogati curpioret,quafi dart^''^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^^s ma^is cantare <strong>de</strong>buiíTct. Pcrinjc quafi.<br />
^quis jntcrrogctacgrotunfi , cur iufpira«?<br />
^ut cur dccumbis?.<br />
^Scaurus accuftibat Rutilium ambitus, 179<br />
ipfc confili cífct fadus, illc rcpulfam<br />
tuiiifct: ac intabulis cius oftcndcbat litc^<br />
A. F. P. R. casquc fic ititcrprctabatur:.<br />
^^m fidtV, J{tétilij. Contra Rutiliu« dicc- Hfg^^<br />
¡^^t illis fignificari: antefaflum.peiirelatum.<br />
CCaninius cqucs.fliiiRutiliaadcral,<br />
JJclamabat : T^ntrttm iuU Uteris <strong>de</strong>ciarayi^<br />
pùnifScaurUs dixiífct, quidtg ttsr^ fcftiuitcr<br />
pipfum torfit: AemyLUtsfecit fleEiìtm K^ttr<br />
PK)bíibilius cnim crat,ilium ambitum<br />
^»^iíiílc qui obtinucrat,quàm quiro-<br />
^.^ííiis crat.<br />
^^^<strong>de</strong> quiddam memoratur <strong>de</strong> Beda, quern f^t-^<br />
Huic Romam profeto cu<br />
^«cndiíTcnt has literas faxo infculptas,<br />
^^.quibus figttificarfvolünt:S«MW<br />
I^pulii^j, vclut hofpcsrrogarcr<br />
^»^«quid fibi vellent illae literaBÍdifiimutenj<br />
pc^«/«/ qttMt i{omam.<br />
cùmpro roftris accüfareiut, »«o<br />
a rege Mithrvdatc ad prodcndam<br />
^«mpublicam pccuniam acccpifletsÀia<br />
^Ulam cgit: IniqwfmeÑy ^irit€s,cüminter<br />
"^'^»^^rmyapudaÜQs me rntionem vitsi red- tas fer^<br />
tttnen Mu<strong>de</strong>io w mttrrsgétre: raritu f^^<br />
'^rnnfii 4«, ài, Atrmlrnm^cmnm mir^ié<br />
i V 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
mitriis^ SciXHYUshuk cuif£ fzAffmem eße negar*vtri<br />
o-ei^'f/V'Nonìinato tairnim a(?boic & rc«<br />
' pc^tihisacculàtioncm Tcpulit.<br />
Mi
fetìs contumcliosè intcrfôgAntî, fers inißo re<br />
Cincilieì Ft il- torta.<br />
lum,quòd donííis Ä commodatiti js Tcbus<br />
gaudcrct. Alluiìt aiVtcm ad illud dccan-<br />
^atiim 'm^nvc\\s temere malo qulmrogatt. Ad-<br />
, amphiboiogia cft in vcrbo/m-c: fcit<br />
qui promulgai Icgcj & fcrt,qui por-<br />
^taliquid venale.<br />
. M.Lcpidu$,dim in campo fcfc <strong>cx</strong>crccn its<br />
^'^us ipfc in hcrba^tecubuirtct, Jn- Ab im»<br />
í^it,^oc ejfet laborare^ fimús generis tftTc- fojßbili,<br />
^«í^tianum illud: ^tÀm yeìlem mos eßet, ami^<br />
f fttam noBu operam dare. Optat cnim ado-<br />
*cftcns,quod fieri non poteft.<br />
^ Q M. Lcpiâas ccnlor M. Antiftio Fyri<br />
cquû ignominias causâ adcmiftct,^<br />
^icì vociferantes quxrcrít, quid ille patri<br />
***^ïcfponfuru$ ciìct? curadcmpiû fibi e-<br />
^^diccreticùm optimus colonui,parciiC<br />
^^^ac fru2aliflîm»eirct>flW4i,inquit,»i#w- s^Uè.<br />
^JP'^^^^treiiere.lTi fimili argumctolafit Aufed<br />
ciuiliùsrd^'c «e<br />
j.^^J*^ponius,vir infignis, multis vulneri- \%y<br />
:ÎAA acceptis, cum ad Mithrjdatcm<br />
co quxrerctur,»»,^tMr4rei«Ä, Ft<strong>de</strong>x ir-<br />
^fiiietßbi iß^t amtcmìSi i»,inquit,/(ow4»« stmi ¿apa^<br />
^^fnerts/ne quoq-^ amicum habebií. triam^<br />
î^purina arufp<strong>cx</strong> j^dmonuit C.Cacfarem,<br />
daueret difcrimcnm^ens, quod vltra Ca-<br />
Marcia« nonpròfirtrctur. EodiccÄ<br />
V 4<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
C$o APOPHTHIGM.<br />
irctin fcnatum, Spurinae forte<br />
4¿f ?inquit : nònne y enere Calenda Martini<br />
nere,in(:\\\\t,ßdn9ridumprattrilrf* Nam cocU<br />
diecacfus eftCaefar. , -<br />
1S9 Spartaco, in Craflîim omnes mouenti<br />
copias, quidam equum dono obtulit : A^<br />
Barha^ ui tplurimos ex hofie equos här<br />
YÌC^^ bìturus fum jß ytfiw fueroynec hic mthi futuri*^<br />
e/írfut : fimulqj cum diílo equum gladio<br />
tranfucrberatum intcrcmit.<br />
19© Pompcius graui laborarct inui^<br />
dia, J)roptcr immodicam potcntiam, & ov<br />
vulnus fafcia linea tibiam yinftam habercO<br />
Tothla ^^^^^ aliquis : quid re/m yòi ¿eßet éa<strong>de</strong>ma,i!^<br />
inuidto- captteanm c»«rtrNam candidum amiculu»«<br />
olim erat inCgne rcgum^<br />
191 Quoniam Fabius cuneando clu<strong>de</strong>bat<br />
hoftera, cùm Marcellus viribus vrgeret A»}'<br />
nibalemi illc di
jffupit,ftansqucadoftium coenacuJi iuifit<br />
^mulos vafa diripcrc, & ad fuas «<strong>de</strong>s dc-<br />
*«rrc,ciuifcrc dinùdiiim afportarunt: alijs<br />
^quiab Al<strong>cx</strong>andro <strong>de</strong>fciuerant, triremes<br />
auxiliares laitterent, iubcntiqj vt illico pemuñías<br />
dcpromcret : 'PArAtafunt,ìnc[mt,fe^ Arte tra<br />
^^ntoi, o yiri sAihenienfes , quasin c^ngtos <strong>de</strong>po- Bata<br />
, ft ßnghlt mitiü amdium acctpertíh\fUbf^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
A> o P H T H Í 6 W.<br />
yerùm ßhas mauuLtis in hunc y fum erigarUf^<br />
me qiit<strong>de</strong>m yt ytßris ßcuti liber ytàmim licet.<br />
Hoc fcrmonc "frcgh impctwmpopuli.na'<br />
JcntisilJá diftribiitjonclpoliari. Sic inrcj"dii,vt<br />
indomitae bclJuaijartc ad mcliora co*<br />
filiaauocandas cflpopultts.<br />
6 Prandcns apud Phocioncm, cwm app^<br />
r- ratum admodum tcnu-cm ViácrcuDemirort<br />
toe. inquit,0 Vh$còn,te 1{cmpubUciim admtmßrar^f^<br />
"cùm poßis adißumpran<strong>de</strong>re m^(&#m.Bis crran^r<br />
&quòd1uciitjintiim caufa piftarctadcun;<br />
dam Rcmpub : 6t quòd luxum probaret ifj<br />
co.cuimaximè conucnicbat fooictas. Sed<br />
I>cmadcs alios è fuis moribus acftimabí^:<br />
Erat cnim & pccuniarum auidu$,dc iu^ui<br />
dcditus.<br />
j Q^umvidiiTct Philippum,largiiis potu,<br />
cum amicis faltaflc per mcdiam Captin^'<br />
rum turbam, cisquc petulantcr <strong>cx</strong>prob^<br />
t^era fc fuam calamitatcm, liberé dixit : Cùm**<br />
mtmtie . rex ,/brtuna tibi .^gamemnoms ferfonam inf^"<br />
JUerit,nonpu<strong>de</strong>t te faffts agere Therßteni<br />
vox totum Tcgem in diuerlum vitae gcft»^,<br />
immutauit.<br />
S (^um Athenienies vdlent Alexandra<br />
Ubere, diuinos honores <strong>de</strong>ccrncre, yi<strong>de</strong>te, inqü^><br />
ntydum cotlum cußoditis, terraindmtttati^' AIC'<br />
xan<strong>de</strong>r enim ambiebat monarchiam. Ab'<br />
furdum autc erat,eo$ fic alium donare eoe<br />
lo,vt ipfi terra fuapcllcrciitur, ^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
'lOCÄri folcbat m Dtmoffhenemy quòdcAte^^<br />
^ qui<strong>de</strong>m oratiiresdicerenf Adaquam j ipfe reri ^e^idc,<br />
^/érióeref:uxAns cum.quòd nunquam nù<br />
^<strong>de</strong> fcripto di
A P OPHTHEGM.<br />
imponant^ad.ftupidos cunt. At qui tain<br />
rant ftupidi, vt nò Icntircnt ingcnium pocmatum<br />
lUius, ncctangcrcmur amore no-:<br />
minis in poftcros tranimittcndi> non p^'<br />
tcrantabilJo falli.<br />
'14 I<strong>de</strong>m ìntcrrogatus, quam ol^rcm, cùn®cíTct<br />
<strong>cx</strong>trcmac ícnrdutjs. tame attcntus ei*"<br />
Calltd}. fct ad rem ? ^«niam, íñjquiumalim mortf'!^<br />
inimicis reUnqiéere, quàm -viuus carere amictf'<br />
Taxans inftabiles hominum amUitias »iq»*^<br />
confequuti quod volunt ncgliguiuamici?<br />
ij<strong>de</strong>m dum fpctant,obfcruiunL.<br />
J5 Lycurgus orator, obiicicnte quodam^<br />
quod fc pecunia rc<strong>de</strong>miíTet à calumnia*ní^<br />
eftinfìciatus, fed clariílímá voce populad*<br />
ìntegri' appcllans : Bene haíet,m(\w\t,-viri ^thenien^<br />
t4S, fei, quandoqm<strong>de</strong>m tot annos in:Í!^übUca yerf^<br />
turn didiJJtmt,rton accepij]'epectmtam,crtmtnsf^<br />
turoitroBatores,<br />
- 16 Thucjrdidcs,ab Archidamo Lacedacmö'<br />
niorum regemterrogatus, vter cflct in p«^<br />
Ixftra fupctior,ipfe an Pericles? Vo/fea^^'<br />
fU^en inquit, e^ hominem pugnando,d^eci, illeß^^*<br />
tta c^iirt^gat cecidijfe 5 i$a^€ yincit y^ ßfeBatores<br />
mtn% fentemia ¡^f^cii.Scntiensj^fc bonis rationibus<br />
eflc fupcriorem; fed Pcriclem eloquenti^<br />
vincere quòcunque vcJlet agerc muU*'<br />
tudincm. Nam Thucydi<strong>de</strong>s, vir praepotens,<br />
diuinadminiftriwida Repub ica adr<br />
verfatus e|l Perieli. £am contcntjoiici?<br />
Auhi"<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Archidamus palxlham appcllauit.<br />
Dario, totius regni viiibus fübindc im-17<br />
Pctum faci en te y ScythS paulatim ce<strong>de</strong>tesi<br />
^^Vltimas folitudincspcracncrant. Intcr-<br />
-, pro quibus<br />
^^terum q:tJtm
6%C Apophthegm.<br />
20 Amafis,Acgypti rex, ab amicii admot^<br />
tus , quòd pcrfuníbus ncgocijs forcnfibü'<br />
pötarct,omn^d} voluptatum genere folt»®'<br />
rctur, refpondit : antu hdbent ,<br />
Relaxan inten<strong>de</strong>re nifi quum opm eíí : quos<br />
dus am- tendant y rumpendo^eßecacne tumqui<strong>de</strong>tn'f^<br />
mus* yfMy^uumexigttyjuf, Itxqui nulla relax^<br />
tione curas ilias rokiunt,aut mente capt^^'<br />
aut copporc malcafFc£^os ciia<strong>de</strong>re.<br />
2Ï Confpicicns qucmlam amiíTo filio<br />
gentcnr.Ä «í«c,inquit,yí#/i rfmdum eßet<br />
dnlebas', nec nunc qui<strong>de</strong>m doleasripMm non^tf^*<br />
22. prammcnitus,AegyptiO'rumre*,a Canf^;<br />
byfi: regno pulfiw elV. Eius filiam ancillaP*<br />
Tcfte indu tam , cimi aliquornobiliunvvi,^<br />
fiinrb'',Cambyíes raitti i u fiorar ad haur»«®'<br />
3am aquam, vt hoc fpcftaculo parent^**<br />
captiuorum ánimos difcruciaret.<br />
indigne fercntibtts,foíus Pfasnmenitn»<br />
mifit oculos. Mox iuffit duci filium iHj^!®<br />
cumaliisplurimis eiuf<strong>de</strong>maetatfs,<br />
cernicibus & ore frenato. Atqj hocetï^^^<br />
fpcftaculo folus Pfammenitus ad<br />
commôtus non eft. I<strong>de</strong>m,quum vid»*^<br />
femiliarcm quendam exfutu opibuim^**^<br />
dicamem obambulare> hoc fpe^acul^^<br />
<strong>de</strong>ò commotus efti vt ingenti flem ho^^<br />
Jiem amicum compellans,caput fuum bf^<br />
barico morccaedcret. Ea re cognità, q""^<br />
Cam byics pcr mincium cauftro<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
. i> t B1R ri..<br />
tur,curinlibccorumcaUmitatc ucitüs,vfcniculi<br />
calamitatcm tam impotenter<br />
^rrctf refpondit: Mvtyri ^domtHica maU ^orttttr,<br />
iX^-^tiifji A funt qulm yt Ucrymas reàptant : At 4- AmAUr^<br />
^^Hs dípL(irandiií€rAt,qut ì muí lis opibus-ad<br />
fimimam inoptAm redaBus efí ì idij^inextrtmo<br />
ß^eBuiis ¿tmme:<br />
Crafus ,Xydorumrex >à Cyrocaptiis, 2?.<br />
^oc argumento paccnrbelJo pra£tulit:^»òi/ PAsbeU<br />
tempore pf^ f patrttU<br />
P'^^ö.iaacritum, fi non folùm ipfe tepracfti-<br />
^"^cgrcgium virumj fed aliqucm tui fi- ^<br />
"^ilcm oìgn^ cducescji patriae. ,<br />
Wgabyzcs, quumaptid HclUfpontios 26<br />
audiftet,quódChaIccdoni¡<strong>de</strong>^em & Locta^f-<br />
Jptcmannis vrbem còijididiÌrentanteBy' ligmd^t<br />
^i^tios, dixit : ChsUcedmm id temporis fuigk rrÄI.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
voícosyqm cùm a<strong>de</strong>jj'et locm n hi r.ondcndji mdi^<br />
iorHodtor^<strong>de</strong>tcrioremtlegiJJent. Hoc di do feri'<br />
bit Herodotus Mcgabyzcn apud HclicQ:ió'<br />
tíos immortalem tui menioriara reliquir,<br />
fe: quo
L l-B 1 R V I.<br />
»^.lydii jnodi lafciuiorcs ftint.Porrò qu3C<br />
pPTle rriaia fune,ea dccetarte <strong>cx</strong>hilararc.<br />
^/tnhoc Vlutarchus in libelli) vipì ri ÒKisHfn<br />
Stii^m Eurípi<strong>de</strong>s chorcam.agcntibus luc-<br />
^^»íUiíTet cantionem quádám modulàtam,<br />
^^Usillorum riilt. Cui poeta, flupidus effi^<br />
& txper.f afeSitsum ^.^hMHiqtsaqudm rtfifjes<br />
"'f'^WRPh/c Mts oiydium,.<br />
Alexis poeta Calliniedònteni rhetorem, 31<br />
felici js dcditum, taxa^uitliis verfibus:<br />
twifcct¡ttS^ vae Tii àndwKdp y^T^f<br />
A f*¿T(Jtcsttuk7iXtfí\(Aut; i uágcif^.. LlíXfK.<br />
patria y el quúibet ytLit mnrt :<br />
p inetrse a»u>re, Callimedon jolus cupit.<br />
^»"it Latinis ioei gratia : nam várpa patria<br />
: vwTjtj^non matrem » fed.yuluam<br />
iíccmlbnai: Pifces > olim^erant in<br />
... , . .<br />
^^^^dàm , vi<strong>de</strong>tiàpfum^iam fenio fcíHím 32<br />
J^S^^Í^ntecf, ince<strong>de</strong>re,ac roganti qurd agcinquit,fiuepedétentim<br />
1 *®''-Sifimficans,feneA non TÍuerC) fed<br />
í^nt^mori.<br />
j' ^f'^an<strong>de</strong>r centom 5c quinqué fábu-. 33<br />
, ex quibus tantum oj<br />
»Philcmone, longé<br />
Hipan, fiii^pç popüfi facpênumero vinceu<br />
rííí f^i^us obuiam dixit : ^si- ^ ..<br />
[f'J^timen^émd yénd die mthi, quum f^ytn<br />
'' ^^H^is ? Vi^i foknt crubcícere; at<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
A P O P wr H E G<br />
fic vinccrc M^na<strong>de</strong>riudkabat crubcfcedu.<br />
34 Philoxcnus poeta , quum audiflct fuoS<br />
verfus alate rari js perpcramrccitarijlatcrc'<br />
ipforum comjTìinuit,dicens:<br />
Vos mtA C9rrympitis% ego yicißint tefíra,<br />
35 Philippi<strong>de</strong>s, poeta comicus, Lyfimacho<br />
rumprimis charus fuit ac familiaris : cui<br />
quum Lyflmachus offerret libcraiitatco'<br />
fuam, diccrctquc, Quiduis ubi mtpArUAmr*"<br />
Secreta ^^^ mearum ? Quodcunqueyoler^inquitj o^®<br />
ne arcani quipptam, Significans, eflc pericU'<br />
lofum,noflic magnatum arcana : quoruiti u<br />
quid cifutias,aftu cft <strong>de</strong> capite: quanquan^<br />
& alioqui foicnt odiflc confcios coiu''*<br />
qux nolintcfFcrti.<br />
56 A¿liuspocta,interrogaluacurnona|Crctcaufa$,ciim<br />
in tragccäijsoptimc traaa;<br />
rct argumenta : Quoniam, \\\c[\.\\ìytntrag
I-CO Byzantiiis, quum à ciuibus accula- jg<br />
'tur.adhonátibus nonuullis vt ad boíles<br />
onfugcrct, in concioncm prodicns, Ego, Tiefst<br />
}quir, à robis,auejmei, quàm yobijlnm inter- in paci<br />
malo, triam,<br />
Cuidam obíjcicnti oculorum ínfírmíta- 59<br />
^^, cam <strong>cx</strong>probrator cíTct gibbo dcFor-<br />
'Jatus : HumAnum,ìnc[\iitiOpproùrAfÌtyitium. í^fcriwiíipfe<br />
T^meßn in tergopmes. Ncmcfin ap-<br />
¡'^ílauit Vitium, quo viciílím ipfc poííítrc-<br />
"írgui.<br />
. Acfchvlus poeta Tragicus , aliquando 40<br />
lílhmia certamina, quü alter pupíum<br />
cíTct <strong>cx</strong>fus, totumduc theatrum ex-<br />
*amaret,0 chinm louem fué fíi i VÀt^xxiQ^Wy jìy^^,<br />
**"*fmoíii ßm hominum mores : cafus ßettir n^ímo-<br />
^^tcítores yociferantur. Solent i^iob dolo^l^,<br />
^¡n exclamare.Hic contra, qui dolebatfi- !<br />
cbatj quilaríl non crant clamabant.<br />
Pytiio rhetorByzi^ntius, quum cíTct fu- 41<br />
modiim o'bcío corpore, prodiíTct^uc<br />
^ coucionem, fuafurus concordiam Byícditionc<br />
ciuili tumultuátibus, ÍJapbpuli<br />
rifus obortus cíl <strong>cx</strong> ipfo corpo-<br />
¡s hab tH. At ille rifum vertit in rem feria,<br />
häetis, inquit, ctues ? cùm tale corpas habrami Concor^<br />
xorem habeo multo me obeßorem -, & tarnen dia.<br />
acor<strong>de</strong>s quoduis grabbatulum eapit simbosy
42 P)^thp,AtlTcnicníib,us ob res fdic ter gC'<br />
ftas ÌDÌutTiadmÌTantibus ae pr«díennt¡bii5»<br />
c]uòd Coiyfi reocm interemiHct, Dl s., i«'<br />
JPfO iff- i^uìt y hñbtndaefí gratia, quibus auíoriLw<br />
bttur facinm praäare gedimi eH : nam ipj'e nth I ^<br />
gratia. Hud,quam manum ^ operam miam commrda,"<br />
ui. Euentus rei in manu <strong>de</strong>i eft, & huic dcbctur<br />
gratia fi Quid feliciter ceflcrit : (cd<br />
, interim vult noftrnm operam acced'ere. .<br />
43 Lyian<strong>de</strong>r Lacedacmonius rriilitcni<br />
Integri' <strong>de</strong> via <strong>de</strong>fl^fxerat cailigiuÌL "Ei diccnti j^®<br />
tAsmiii' nullius r«i rapinam fcab agni ine receífií^^'<br />
iw. quid'e^ inq ui r, rapturtprabeasr<br />
^^ ThTaiyfcniluSrquri molirctur exigua n^'<br />
nu ciiiitatem Athenicnilum à triginw<br />
rnnnoru dominatu liberare,cu)dnm c coH'<br />
fc/js diccnti, q^wnras gracias tibi <strong>de</strong>beb'unt<br />
Aihcnx per te Fi berta tem conCcquutx<br />
Tí qpsania^s ipß illis<strong>de</strong>beoy^^^<br />
inpatria Significan?, l^eniin^ pairiac p.'irf'^<br />
referre gfat«am,etiai^ vitam unpen-dat'<br />
45 ¿^ini Gorgias fophifta rccitarct in<br />
1 jm pi a t is 1 u d is'a p u d G re c o s o ra tà o nctí»<br />
concordia,Melanthusquidam,./íic,in'C|Ui^<br />
fi í^tfowfcrí/mfot/fr^.Gratva d^fl^rito qui fibt^^<br />
meíhea. tribus duntaxat, rt concordiitr"^^'<br />
rant nondump'r/'fi^ait^<br />
4C Theodbrus AthcnicnFs, cogpomcntíJ<br />
f9litUi eft.:/ doSIrl^äm audmrrhtis<br />
<strong>de</strong>xirdf irrigereJ^ÀiUos fmiíhd acap^'^*<br />
S
L i b i * VT.<br />
Sentiens,illos bene dica miTialamaccoin-<br />
lodare partem.<br />
/Strntocles Athenienfis, quum <strong>de</strong> parta 47<br />
vigoria nuncium acccpiiTct, ptotinus ad<br />
populumTetulit, vtqj fupplicatio dijs im-<br />
'***ortalibus <strong>de</strong>c-érneretur perfuafit. Aliquanto<br />
pòft quum certior nuncms adfer-<br />
'ctur acccptae cladis, populo indignante ^^^^<br />
^üod dclufiis eflct : Ecyww, inquit y^e^rum ^^<br />
V^cquidammaccepit , juod mum hoc triduum<br />
operJ hiláis ia:tiji fm/ii*ì "<br />
Theramenes, vnus triginta tyraniiorttm><br />
in qua multi accumbctant in cocnant«s<br />
illapfa,folus incolumis euafit. Hanc<br />
rem quum ab alijs felix pracdicarctur,<br />
"le magna exclamas voce.0;4ri«»4,ìnquit,. . Hrtum^<br />
me oc a/toni feruos f Senfit vir prudcns, fc<br />
^on cflTc fcrwatum, fed maiori malo refer-<br />
^^tu. Nam aliquanto pòilmterfc£tus eft.<br />
I<strong>de</strong>m,quum Tuflh tj'ránorum pojr^Äam ^^<br />
^enipòtionèm fortiter haufiiRt, quod ,<br />
ca iu^crfiicrat iìc illifit folo, vt darum<br />
ae<strong>de</strong>ret, rcddcnsqi feruo publico,<br />
^.«'camtradidcrat, :<br />
'«e ighury rt hoc poculum com inuò ad tllmn Partner.<br />
P^^ftrof. Erat is Critias e trisjinta tyrannis<br />
^fuddiffìmus.<br />
Cclcbratur lafonis Theflàli diélum, quo 50<br />
^ purgare folebat ij^s , quibus moleftiam<br />
Vim attuliflxt : S^ui rtragnis in reùuffe<br />
3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
694 A P O P H T H E G M .<br />
flhiéi cultmm höhere vün, eum in faruie intef<br />
dum dlamrialAre oportet, Vclut in bello, quò<br />
tutail.t Rcfpub. acri aut acdificia cjuorundam<br />
ciuium interdum perduntut.<br />
51 Cleon , pofteaquam Reipub. admin^''<br />
ftrationcm capeffcre dcftinaiTct , tcftatuS<br />
Triuat^ cft : fetam omnium amiatiarum yincuU Tf^'<br />
affe^uf, fi/uere: quòd amici plerunque obftant,nC<br />
liceatvbique reiium tenere clauum.<br />
$2 Intcr Ncroncm & Thrafcam graues ii^<br />
terce<strong>de</strong>bant inimicitix : verum cuidafl®<br />
multa ciinjinosc iaÄanti <strong>de</strong> Tbrafca,<br />
eenti^ue, caufamabiilo perperam cflcii^<br />
Teßimo' obftitit Kcro, exclamans : i^ttndtif<br />
niü ini^ ^etam Thrafeadtägat,Quam efi iu<strong>de</strong>x refÌus ^<br />
nuii^
Scruus Dolobcllx quum interrogare- 54<br />
J}**" , an dominus cius au£\ioftem propoj'^iflct.«^<br />
Dornum^ inquit, venádit, Luxum<br />
^cri notans, cum id falfum eflet. Qu,i do-<br />
''^Univcndidit, non opus habct vticruum<br />
^^ponatauftioni.<br />
.ftancus,cum in caufa quadamadcflcta- 55<br />
, velietcj; teilem moleftum perturba-<br />
'^>interroeauit:ywo/?artificio tnerettér fScie-<br />
"^^enimiílum cíTcíutorcm. At illc.lcpidè<br />
I'^^Orqucns inPlancuna,G
itum Syri, qui vcliiti flagris cacfus/acprO-<br />
ripicnti fcfimilis <strong>cx</strong>clamabat:<br />
Ttfrro f^irtiesMertatem<br />
Acpaulò pòft adiccit:<br />
fer/ùtùm tu,<br />
' "H^ceflc efl multos timeat^quem multi timett^'<br />
.<br />
Ad has voces populus vniucrfus.oculos^<br />
oraconumit in ¿aírarcm,intclligcns illii^^<br />
impotcntiam his diíti&hpidará/Hoc mO'<br />
do, qua licuit ,;I.abcrius.vltus cft fortcfli<br />
fuam.<br />
'59 Titius quidam ftudiosè pila ludcréfdl«'<br />
bat} fed. i<strong>de</strong>m.noílu fìgna facfa frangc'^^<br />
putàbatur. Hunc quum gregaUs in caffip®<br />
<strong>de</strong>il<strong>de</strong>ratcnt, Vcfpa Tcrentmi ho<strong>cx</strong>óìo^^<br />
A* am- <strong>cx</strong>cufauit, vt diccret tUtimfregifJehrachti^*<br />
'Namdiuorum imaginesibrachiis geftabii*<br />
donarìa.Huc allufit Vefpa<br />
Pyla<strong>de</strong>s, hiftrio Augufti temporibus<br />
lebris :bris, quum Hylas difcipiilus,:queni ^^^<br />
quahtatis coiitcntionc/prouexerat,i«<br />
na canticumquoddani-iSltaret, cuius cU^<br />
fula erat : :<br />
fublitti^ velUti it^f^<br />
tiretur, e caucaprocJa«iauit<br />
canticum ülurct itcrum. Cumque<br />
cum veniflct queihrcprchcn<strong>de</strong>rat,<br />
•fit Agamemnonem cogiiSíbundü : »» ^<br />
gno dux:imagi$x6uenirc£atu«, q"^"*<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
'òmnibus cogitare. íEa-res magnum ¿kicem<br />
'^a'cit^non.proceritas corporis.<br />
t<strong>de</strong>nrì Hylam, negligentcrfáltantcm Oc-'öi<br />
^dipoi<strong>de</strong>m, hac voce caìligauit : , id ímitxtiQ<br />
UiVi<strong>de</strong>s.: ciim ilie-Oedípodcm iamcae^<br />
<strong>cx</strong>primere<strong>de</strong>buerit.<br />
I<strong>de</strong>m Pyla<strong>de</strong>s,cùm faltans Herculem fu- 62<br />
'^tcm nonnulhs inceíTum hiftrioni con-<br />
^cnicntem miníis feruarc vidcrctur, <strong>de</strong>po-<br />
^Japcrfonà rid entes increpuit.diccn&: /rtíffp<br />
yfàeuvpfJ^otAÌfXh^cUy id z^ ySuUtí.futiñttm ^«wl.<br />
/^^Significans, iioc ipfiim,quod8círct.vCuiS<strong>cx</strong>tius ex tempore, Manw,<br />
^^^^hjlaua.í^corna: tcàh obijciens ilU imtiam,aut<br />
ccrtè rapacititcm.<br />
/^ppiuymaior, quum inicnatu ageretur 64.<br />
P^Wicis, ac premeretur Lucfhus<br />
. í^^^lttiá pecore eius dcpalci públicos<br />
Haaenuss<strong>de</strong>fen<strong>de</strong>re vidcbatur,<br />
l^ocus cftaG in<strong>cx</strong>fpcaato. Exfpcaabatur<br />
^«mm vtpróbarct, hoc pecus non efle Lu-<br />
^uM.icd alterius cuiufpiam ,ac rcuin fublc-<br />
*»atet:nunc irrifum grauabat.<br />
^ppmjClaudiusdieerefqKtus cft ;<br />
X 5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
APOPHTHEGM.<br />
Ochm puto ¡{ornano Ifingè mebùs comnùm negoùf^^»<br />
inuiUe. qmmocium. SentierM, miihitudinem bcil'^<br />
exciuri ad virtutcnaun pace <strong>de</strong>flueiead VO'<br />
luptatcsac hi
Rcfcrua-<br />
><br />
nxc apud Athenaeum.<br />
fdctn, quum fe contuliflet Corinthum, 2<br />
quidam diu attenté illum infpcdimouebatab<br />
ilio oculos,admiranfimilis<br />
: quumque ille dixiiTet, quid yù Moleßr.<br />
? fAf. ^uam ob camfam méfie afitcisf Demu<br />
^^^ » ¿nq^u i t, y? ÍC mAter <strong>de</strong>cem menfes fertuiit in<br />
,cum hac cimtoi<br />
^^^ te doUat,<br />
ynicum tantum diem ha-<br />
I<strong>de</strong>m nauigarat in Pontum , ad regem 5<br />
^«^rtfa<strong>de</strong>m, vbi diumoratus voluitillinc in<br />
^^«ciamaufugerc : quum id rex vidcretuf . ^<br />
'ion paiTiirus, fic«e^nqüitStratonicus,cö^*r<br />
Jf^i® rex^qmfixtu^is hic manere. S uam fugam<br />
^^bindicans, ac regis confilium proba»« j<br />
öc illc <strong>de</strong> migrando cogitarct, öc ip(îc<br />
J^^nifìgtauibAi^ caufis commotus para-<br />
1 I y^antij , quum citharocdiu qiaifpiam 4<br />
clic ccciniÌFctproocmium,caßteraminiis .<br />
^^wcitcr, furrçxit, ac prxconis m morem<br />
Ptonunciauit : quif^uit irulicdrit cnharctdum Inhium<br />
^ , draehmas acci- beUutth<br />
Interrogatus, q/uinamefifientin Tamphylia ^<br />
^'/•^/>»i>P¿4/e/,V,inquit:fcd ad<strong>de</strong>bat,i» r».<br />
in P # Si<strong>de</strong>tas. Vtraqj gens eft<br />
^Panophylia.PhafcKtarum for<strong>de</strong>s prouer-<br />
^^ notât» funt ; f hafclitarum faaificium,<br />
quòd<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
700 APOPHTHEGM.<br />
ciuòdjfalfis pifciculis facrificarcBtdiis.<br />
Teros dixir parcos.<br />
6 irìterrogatus, rtn effentharbariores,<br />
^BarbA- AnTheJJlilCf nomir\2i\i\tEUos, Significant;<br />
.ries, hos vtrififjiie barbariorcs , cùm illi hab^'<br />
rentiirbarbariifimi. Hoc erat lepidius,ii^''<br />
Eleo fmfict propofita quaeftio.Vt forte f"»''<br />
7 I<strong>de</strong>m aliquando, trophxum quum crr^<br />
CithArot- xiflet,huncinfcripfitmwXwm.^duerftisf'^^^<br />
^émaU, canentesNotans,talcs vbiqucvquai*''<br />
platimos e(rc,quos ipfcvicifl^t.<br />
% * ^CTCoñtzmi^qtáoíbnAutgtemm^entieept<br />
Ab inexìif!tmt4m;íongojmmancontruircíponáiV.ea<br />
J^e&ÁU. fubdu^Afiint. •Signifi)cjins,nullnnf» vcàotc^<br />
«rñ vlla naui tutuméíTe, nifi CHm nauispr^'<br />
trada cíl in ficcum : quod olim hybernJ»<br />
m enfi bus fieri folebat.<br />
9 I<strong>de</strong>m Rbodi quum artis fux fpccin)^^<br />
cdidiíTet, ncque quifquam plaufu ali®)^,<br />
geftu fignum fauoris <strong>de</strong>diíTet, abfccffi^'.'<br />
Afflati' •rmc,dic«ns;^'Àm idamdnullo cot^at<br />
/w. mon fmfhtis , ^ui jperem me À yobis frf^^^.<br />
^ accepfurttmf<br />
- IO 3Volcm^Tegedcìnufica^umipÌb'C^<br />
Decern. tentiofiiV' diÌTcrcnte : mquitjO»*''<br />
fieftTHTVyaliudfteFhum. Significans, «on c '<br />
fcrr^j;iri, <strong>de</strong> mufíca cum miifico<br />
II Iniiitatus alienando, vtaudiretcithnroc^<br />
Alius A dt'm cani-nremtpoAeaquam audierat,rcc^'<br />
liofrx^ tauinllUm YcVliculumHomeii."»'^ •<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
vobû-iji/* Id cft:<br />
^ic dédit hocpater akitondHs ^yerum alfimit<br />
"i'dnm roganti,quofaSío f <strong>cx</strong>pofuit : mAle ><br />
cancre dcdityùene cancres<br />
^^«ni, quiirtî trabes <strong>de</strong>làpft q.uendàmè 12<br />
j/^Uiuis occidiÎTctjdixitiàVii^tf dlcfw^Vt ônh<br />
Id.knincrcddi non po- Í<br />
l o c us c ft <strong>cx</strong> a m p I ùb © Lo g ' th-Mhw fo na t<br />
^"^'.lï rubrcnbas iotai & une fonat Or<br />
^^t^f^m opiner dijj^ntiqModJinmJ^^^^ Ex w ô<br />
Mr. fojte tfí^ítcí It'gendumacutoac- affinitA-<br />
•"^lï.vtintelligas,trabes lunt.. te.<br />
^^^fiplii ag
Mcgaris habere chorum : T^garis, inqujf<br />
Stratonicus h.xbes , fed habens. Signi^'<br />
caws , illum difcipuhim eflc potiùs q"'^<br />
magithum- aut chorum ipfo doAiorc clf^'<br />
16 Stratonicus aiebat ^fe^eheniemer <strong>de</strong>mir^'<br />
M<strong>de</strong>fîh ri Satyn fphiFU matrem , qua iltum <strong>de</strong>c^<br />
menfis ttiitjjh , que^ti nnUa cMitas <strong>de</strong>cem ^^<br />
firreUpt. .<br />
17 I<strong>de</strong>m , quum Satyrum accepiflet ap»J®<br />
Ilium pcrcgrinari,feftiuitcrin illum tof"<br />
liioma- illud prouerbio ia6Vatum:/«//w/rw/'^'^'<br />
la. Ludcnsexambiguovocis; Aliter cn"^<br />
mala dicuntur quae miiera triftiaque fui^^i<br />
aliter homines mall. •<br />
Minnaco fabro,vt opinor,fccum dc jn^j<br />
f^ltrx fica difccptanri, ammaduertis, inqui^j|<br />
fi^lleii. fHpramaf/cHmlo^Ht. Simillimum cfthuic<br />
lud Apcllis:7ye/«;or rltra crepidxm. .<br />
IP (^um qucndam fibi notum<br />
obuiúm , calcéis pulchrc exterfis, fp^^'<br />
Lauda»^ laudantis viiuperaiiit, dicens : '^^i^agf<br />
do vif«- calceos tam belle fotuijje abfiergt, wi/^^^<br />
f erare, fifptiffe.<br />
20 Q^ium fortè vcniflet Milctum, qu* ^^^<br />
à conucnis inhabitabatur, vidiflctque oi^'<br />
nia fcpulchra tirulos habere<br />
CoHen£, ^beamris, inquit, ^«c,pi^er ) nam hfChàffff '<br />
' Vt<strong>de</strong>mt*rmori,ciwHmnulliis. .<br />
21 I<strong>de</strong> Zethc^,dc mufica difltrenti,nrf^<br />
^nomi' inquit^ neqUaquam oporm dm^fi^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
notncn omnitsm à Mufìs AUcmfHmum elege-<br />
^^'iteipjUm pro Amphione appelians Zethum.<br />
( vteftinfabnlis) cantucitharx<br />
«On
Idcft:.<br />
Quam qni/q; nouït artm^eAmtanatlìceU<br />
MUtato verbo dctoriît ad iocum > quod<br />
in prou c rbi o : y^w T/Î, 5C c. r<br />
(Juum in.Mi^ronia potarct cum quibu»'<br />
d^m, di c c ba t^p oße ¡çtrç, ad^uem loam<br />
Eiaret cumoiif y. fi tc^i fcicie ipjki» ditco'i^^<br />
- Qui.nn düxxífcnt,. rogali en rquc f^^oß^eB^<br />
xeLÌ^d^cAiipotiamy inquuV^«n^íífnSitotaiTi¡c^^<br />
Òitatcm ni ili I aliud ctlc, quà|iì caupon^/<br />
, - ha quòcwnqj veri e letur. tedi,«; oculis,<br />
batfe fpeélare cauponam. Maronia CiÌ^'<br />
num ciuiras eft^dcdjt.i ncj^.ociatiopií * .<br />
«7 Qu.""^ i" A/cada líi.iiim ferram aci^*'<br />
, ivr ßm aquain^ balneatpr <strong>cx</strong>hiberct , ioca«*!^<br />
terrae fuiÌR- vííini,qui rfwiic e/ì fífiloniN'^<br />
fe > co^ìftcr^uit in Ac^JJ'<br />
lapij^e^nplo rró|rhaEU'm> cuni hac loO^'<br />
^tittneistráuomcuf à çab^rdcamnii^^.'<br />
25^ Qiicndam ,qni malècccinetar,<br />
\ . cwiw e j]et canno ? quu i vv i ) le r e i p p.nd i íí'«^<br />
niAgls<br />
ne. nus enim Gra:
^Qxites plurisJàuarcnt quàm dues) Seele-<br />
^^fe.ìtxc^uit^puei-fobas.mefropewoclum l^hafeli^ ThafeU*<br />
hoc acciditin Phafeli<strong>de</strong>j^M»<br />
qua gente male fenticbat, tanquam for-<br />
^^iia. Proiaminillrum obiurgans^notabat<br />
Sintis malitiam.<br />
Cuidam, laudanti ipíum,.vtariqutdab 31<br />
^^accip^rct. Ego,i n qui i^mator menrhcmfirn, Mefi(&^<br />
^Cíiticns^non effe muffcarum dare laudan- cus à mi<br />
^'>^cdaccip«crcàlaiidatis. ^ èco.*<br />
Cùm doeeretin ciuitatulaperqtiàm exi- 32<br />
tocatas eft mutationc Wt<strong>cx</strong>xinoneß-vo Depra-<br />
: id eft, non eß cmHas^fedvfx. Sen- uMtiano^<br />
ucns,vix ciignam nomine ciuitatis. nùnis^<br />
..^ùm effetPelJx^Sc ad poteum dcfccn- ^<br />
qui aquam Uauiìcbant ,nos i/!am bis con-<br />
.T^neßigltury inomtfoiabtUsz^md traria,<br />
vi<strong>de</strong>ret palJidos luridofque;. Nam id<br />
f^'Pictabatur mal« valctudmis arguexaqua<br />
comraxerant. '<br />
V{Uüniau¿iffj.( njxus matris Timothei^<br />
, inquit, optßcempepenßet, non<strong>de</strong>mn^ I^U<br />
y'^l^^emifißit yoces f Irri<strong>de</strong>ns quorundam íwiítffr.<br />
^"amadnlationcm, qui rcgum filij^tri-<br />
^^bant diuinitatem ; cùm vox pari cntis<br />
'^ftm acque rittferabilis fit, ac parturicntis<br />
^^^cmlibctplebeium.lpfcautcmStratoni-<br />
^^^filin.cratopificis.<br />
i olydac glonanti,quòd difcipuks ipfius 35<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Phiiopas cancndo viciiTct Timothcuru,^<br />
tertdre * " ^ ui X,ßtgnorat,
Ruteni Abdcritis , quid malirepentè dccidijjet<br />
^jliuf pedibuf ì ita rcfpondit ; CxtefA qm<strong>de</strong>m Trfconii<br />
belle Villi 0 toto corpore,, cb" ad c(xnam curro cele- turba»<br />
»•^¿j ipfis aduUtortbtiS : dUd vnum metuo, ne tni^cdie?jxpraconispe<strong>de</strong>m<br />
ofcndxm. Scnticns,ilbc<br />
prxconuin piena omnia.<br />
C^umin facrifìcio malus quidam tibi- 41<br />
^cn cífct c^ntAtürus, Beneomtnamdumeßf in- Cnharet-<br />
^^it;/íktwíe.r/;rece?w
7O8 AP O P H T H FI G M.<br />
Bos fyr^, m ns, Sentiens><br />
iJlí/emperflcndi forVíMteriam , Apc»"^/:'<br />
tetdcliciari. Olithveftípifcibus pròdcncjjs<br />
habcbatur, & inferni vocabulo diccbant"^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B I K VI.<br />
biinturopfophagi. Nuiicca rcs magna cil<br />
fandimonia.<br />
I<strong>de</strong>m , quum Anaximcncs clTct didu-?<br />
praifatus cft : inapit verborum flumen, loqudCi*<br />
^^^misgutu. Significans, ilium cflc multiloqumn,<br />
fed minime fapicntcm.<br />
I<strong>de</strong>m, quum duceretur ad Antigonum 4<br />
'^^em,atque Iii qui ducebftnt iubcrent ho-<br />
?*^inembonoeflc animo, ibrcenim inco-»<br />
Junaeni fimul atqj venifict ad oculos regis<br />
Y^nemyi nq ui tjpem jalutis mihi adimi tis. Mo r- Ii^ctu in^<br />
regem, quòd lufcus efl^ct. Rex audito témpefií^<br />
'®co,iufilt hominem agi in cruccm. uus,<br />
. C:KiTofophu$, Dionyfij adulator, quum,5<br />
Jl^<strong>de</strong>rct regem cum aliquot familiaribus ri-<br />
^cutem, ipfc>quanquam longo abeftct in-<br />
^fuallo, nec audiret, pariter rifit. Rogauit<br />
^/onyílusjwww audiret qua: dicerenturfi^cgA-<br />
Cur igitur y inquit, ri<strong>de</strong>s ì S^omam, ait, ^^<br />
^^fuafum habeo, quicquid ifiucejí, quod inter<br />
'*^/Agitis,eff'eaLiqutdruUculum.K\¿:\c\xhQx2^''<br />
J's dicuntur interdum non dcridcnda,fed<br />
^eftiua.<br />
Arcadionadulator, odio Philippi Mace- ^<br />
fpontc <strong>de</strong>fcruit patriam. Eucnitau-<br />
^cm, vtPhilippo Delphis agente adcflet.<br />
^•^m rex accerfitum rogauit, qmufq^fugtes^<br />
"^^ciiclion ? Dontc, inquit, peruenero, ybi n^-<br />
Vhiüppum, Quis non miretur eam<br />
^ocrtatcm in adulatore? Sed hac hbcrtatc<br />
Y s<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
APOPHTHEGM.<br />
<strong>de</strong>legatus r<strong>cx</strong>,vocauit illum ad coenam.it«'<br />
cjuccum coin gratiamrcdijt. Quanqua»^<br />
libertari fubcratadulatio, fubindicans Philippum<br />
nufquam non cfle celebrem.<br />
7 Melanthus, Al<strong>cx</strong>andri Pbcraci parafit"^»<br />
Vtmris intcrrogatus, qmmodo fuißetmterfeSitis<br />
ßwüttm. Xan<strong>de</strong>r ì p.er eoxam , inquit, in mernn-ventretJ^'<br />
Sentiens, i<strong>de</strong>m vulnus ctiam fuo infliélun»<br />
vcntu , cui tam erat cfuricndum, mortuO»<br />
qui confueucrat alcrc.<br />
^ g In Arcbippum Athenienfium duccifl'<br />
contrten foße ^ cikm yi<strong>de</strong>am yos e Ione progfuttos cr^<br />
mx. nerfanter aß'entdteribttf <strong>de</strong>leBañ. Stfit<strong>de</strong>m ^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
htpitey Puhanum haòetprotnonh?tt f (^Herctt*<br />
Cenoplbus , (ir- Ba< chns SUmk <strong>de</strong>leSian cofp-<br />
Tales ri<strong>de</strong>mtu & apud te magni fieri.Vc^-<br />
^'Icntifsimum adulatioiiis genus. Tub li-<br />
°^rtatis imagine blanditi.<br />
Scucrus imj)erator,cimi è Britannia rc- n<br />
^"'et,non folùm vKÍ^or, fed ctiam in acter-<br />
•^Uni pace fundara, voluens animo quid olibi<br />
ílbi occurrcrct; Acthi»p$ quida<br />
^ 'humero militar»,clarae inter fcurras fom^,<br />
®^ioeorurncclebrium,cum corona c cu-<br />
P^'^iTu fafta ci occurrit. €acfar 5c colon's, Sc<br />
^^tdnaitaftus omine(nam cuprcflusfunc-<br />
^"^'seft) iratus iuffithominem iubmoucri.<br />
p f^urm difce<strong>de</strong>ns peiws omen addidit<br />
dicens : Totum/uf/íi,ytci/íii iam<strong>de</strong>us OmeiK<br />
^ifioy.Scurr^ iocus vaticinium craf.nam<br />
*ftraliquanto pò/ì pcrijt.<br />
(^.A?axarchus, quum Alexandrum fcob 12<br />
necem difcruciantemvi<strong>de</strong>ret, CUto,,AdtUm<br />
J^^^it, €mtigittufima, tputd'Hsaf^f<strong>de</strong>t : per- ter.<br />
j^íidcrccupiens , quidquid à rege fieret,<br />
f L eiTc. Nam & Alexan<strong>de</strong>r pro dco<br />
haberi fuftinebat.<br />
^faxafpcsCambyzen regem admonutt><br />
^^HrciHsyino indulgeret : turpem enim effe tn<br />
ehnnoLtem, tn quern ynum omnium ejjènt<br />
torneai oculi. CUI rex , f^t fetos , inquit,<br />
nuhi nnnfMrnexcidm, afftohat^M^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
foß -v 'mtm oculos í¿f mAmi5 in officio eJJe. Bi*<br />
bit dcindc folito largiùs : ianiquc vinok«^<br />
tus iub
L i b e r VL<br />
"P^is fit -paTalitis, cùm ipfi norim parafitos<br />
"^geic. Alioquà parafiti magisaluntrcgc-s<br />
'S^àm r-cgcs parafitos. Quanquam l'Kitarin<br />
Syrapofiacis ita referti ¿Hi^ttfiTt<br />
> id CÜ,non e^o tendo, notas rcgcm, quòd<br />
^^tsâ rerum vicc , pro rc^cagcict morio-<br />
"*^crn.Tu mc alis,vt ridiculis didis tc <strong>cx</strong>hila-<br />
'^^jnoncgo tc.<br />
Bythisparafitus, quumLvfimachus r<strong>cx</strong> i$<br />
J'.^fti ipfius curaffct affi ;cndum fcorpium<br />
"gncum ( aut, vt Plutarchus ait, rubctam)<br />
Mchrc alCmilatum vero, pcrturbatus rc-<br />
Ridcntibus omnibus, vbi dolum icn- Tarfm»<br />
ma exdixi(ìct^/^.Di<<br />
wí/7Í,inquit,M/cwttM7i:<strong>cx</strong>- probr^<br />
P^obransTCgi fi)rdcs 3c parfimoniam. ta.<br />
^Kiloxenu$,cui cognomcn Ptcrnocopis,<br />
Patria Corinthms,or'toIcrmoncquòd tur-<br />
^^'»»asno vcndcrcntur,quum forrèadcflct<br />
^^iTdus.qui maleaudiebat, quòd corpus<br />
ì^um ad quaeilumproftiruiflct: Axqmtgo, txm-<br />
CarydmebaLo mine.<br />
P^i^aéatitr. Ludcns ex ambiguo : nam Cory<br />
ctiam auieulac nomen cft.<br />
ïdcm (opinor) dixit, easej}eitêctendifimos io<br />
^^rnes, qugi carnes non funt : & fuautPimos pif Medio*<br />
non funt. Item crttas<br />
nauigatiommiuxtAterram,& timbulatio- graxa.<br />
^^hiioxcnus poeta,Dionyfio recitate fila 21<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ft4 APOPHTHEGM.<br />
carmina,cu alif pcraíTcrttAtionçfn h'id.ircr»<br />
ÜM, <strong>cx</strong>chmAiiit: .Mi^ic íe mem UjtìdKtnxs. Subii*'<br />
dicans, hoc effe toltrabilius, quàm auditc<br />
laudareqiic tam mala pocmata. Nam ante»<br />
r<strong>cx</strong> ortenfus miferat ilium in Lpidicinas.<br />
22 I<strong>de</strong>m intcrrogatus, cur in tragœdijsi®'<br />
duceret muliercs malas , cùm Sophod^<br />
cas inducerct bonas ? argutiifimc rcipo«^<br />
Argute, d,f. (juomdm tUe talesmdtsctt, qnales ejJe <strong>de</strong>hc<br />
rent; (go quales funt.<br />
23 I<strong>de</strong>m apudPythoncm prandcnSjapP^"<br />
iìtis oiers, quum piulò poft inferrctur P^<br />
tina pifciura, pcrcuflo vafculo quod hab^'<br />
bat oleas , Homericum hemiftichium<br />
A carmi f^xrifìffdC id eft, fìuiicà tncit^^<br />
neHome- ^^^raherem. Nam <strong>de</strong>aurigadiélumcft.SfJJJ<br />
fît autcm Philoxenu.s, oieas quàmprim"|;<br />
aufercndas : alludcns interim ad Gxxc^^<br />
voccm \\itcSff, quae fonat olea rum ; &<br />
fonat trahcrc curnnn,aut aliquid iìnft'l^'<br />
24 Vocatus ad conuiuium, quum eifct<br />
pefttus arer panis, C4iie,inquit, multosapp^'<br />
nas, ne fac ies tencbras. Nigra enim<br />
rant : & atras tenc bras di imus ; eùm COIÌ>^<br />
albus plurimumhabeat lucis : vn<strong>de</strong> &<br />
lis noxrus. . ^<br />
Corydus parafitu« , compòtantc Jf<br />
meretriculâ, cui nomeit erat Gnome, ^^^<br />
vi num <strong>de</strong>ficcret, ipfe iufjtttmponi ésos p^f^ ^<br />
êentHmehelos j Gnomen oHiem éonferre<br />
ptm<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^populo yi<strong>de</strong>retur : notans illam è populo<br />
^^^^í^um faccrc.<br />
> I<strong>de</strong>m, quum Plyilorcitharocduslentem ^^<br />
»orbcrct ; ac lapidcm lenti admixtum man-<br />
. 0 nt$jèr, inquit, etiam lentieula te fervi.<br />
?'gnifìcans , illum dignum qui abomnilapidaretur,<br />
poftcaquam lens illi lapiincuflcrat.<br />
, Cùm apud Ptolemy um Matty3(cibi lau- 27<br />
J^^iflìmi genus ) circumfcrrctur j fed apud<br />
J^rydum iempcr dcficcrct, ^trum, inquit,<br />
V'^lemaejum ebrttis^anyidtQrmth yi<strong>de</strong>retña tor con-<br />
? Admonens, fc nihil aliud quàm<br />
P«¿^atorem cflc Mat^ae. Ebri js autcm vi-<br />
^'^nir omnia vcrfari in gyrum.<br />
fu ^ paraiìto,diccnti,non pof- 1%<br />
.«m ferrc vinum -^T^idqui<strong>de</strong>m, inquit,yW Exam-<br />
^ Sentiens, illi non cflc quod im-<br />
^^Jl^eret in vinum. Fcrt àutcm^ qui tolcrat,<br />
i^^^ui confcrt precium.<br />
Chxrcphon nudus in coftui- 29<br />
^ ^'ftcn<strong>de</strong>rctur, 0 charephon, inquir, »ime VwaeÙ<br />
Ic^'^k'* ìnxueor, quoufq; ptenusfìs. In tas.<br />
^^ythis vitrcisapparct, quoufquc plcnac<br />
^«nt, n <strong>cx</strong>imantur e thecis : ita in cutcilliui<br />
<strong>cx</strong>plctio totius corporis,<br />
^^<strong>de</strong>m cùm DcmofthencsabHarpalo po- 90<br />
^J^^^mingcns dono acccpiflct. Hic, inquit. Munirà.<br />
^^^^ocothonas, hoc cft.bibulos, appeUat,<br />
^ *tfimagnamf4teréimattraxerit. Gothon<br />
cyathus<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ac tanquam »^j<br />
lam circumferri iufit , aluitque vique<br />
mortem. Huic certe bonum didtum<br />
IcceiTìt.<br />
35 Arce(ilaus,cùm Apellem Chium<br />
ìnuiTens , etiam c^erefenfit.poft'idicrcui'<br />
fit illum dcccm diachmai iccum adfcrcns»<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^ proxi'mcaiîîdcnsrii/c Benigne^<br />
Empedoclfs elementa, tg?Km aquam, ter-<br />
^^^ yatqueyeluhtli* a:therü orbes, Ac ne cubât<br />
jiimulcjuc moto ccruifubiccitpccuniam.<br />
Hanc cùm<br />
^•^'^«laj^quxacgrotanti adminiftrabat,rc-<br />
Apclïi narraiTct : ¡lie ridcns,/);/^f^^amy<br />
inc\uity nifi hot Arcefilaifurtum efi,<br />
kxísry», quod Grxcis ôc cclo fignifuror.<br />
Apelles, cum vidiíTct tabulam. à Protopìftam,quam<br />
Demetrius in bello fcr-<br />
^^fat <strong>de</strong>precantibus Rhodijs, aliquandiu<br />
pf® ftuporc tacitus eam cft contemplabas,<br />
tan<strong>de</strong>m in hanc voccm erupit Angms Oputim<br />
^^^ac mirandum opus : défunt tamm Grat tf, mertAlh-<br />
^oc aiiaóue eiuf<strong>de</strong>m auf erant, atquem csUo tate<br />
^^P^n^nt, Eam tabulam Protogenes non-^w/*».<br />
^'^"^abibhienit.<br />
^íüm Megabyzcîç aliquando in oftici- 37<br />
Apcllis venitrer, cocpiíícvque nefcio<br />
<strong>de</strong> pingendi arte loqui 5 Apelles non<br />
l^/cns regem <strong>de</strong> his iudicantem quœnon<br />
inquir, fileb^,cnmate ^^^^<br />
^baurum y purpuram ^ac dia<strong>de</strong>ma venerantes, ><br />
^"^^mnßirum effe putabant I nuncpuerimeiy ^ '<br />
Tricolores terunt \ ob tnfcitiam te rt<strong>de</strong>nt. Pli-<br />
J'us pro Mcgabyze ponit Al<strong>cx</strong>andrum<br />
ïiûori, paiùmperitè <strong>de</strong> celcritateglo-1%<br />
rianci><br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
7IL APÒPHTHIÒM.<br />
rianti,6c-oftcnsá tabula diccnti,hanc mö'<br />
Celmus¿ó p'mxi : inquit ApcH^^!<br />
tnefta. res tpfit loquitur, qmd earn ex tempore ft*^'^"<br />
pinxerts.<br />
39 Aüclics, ciirn Laidcm adhuc virgin«?<br />
vidiiict ex Pireaeo ferentem aquamjadfi^/'<br />
ratus infigncm formam, duxit illam io<br />
viuium fodahum. Cacterùm irrifus aU<br />
lisj quòd pro meretrice virginem addii>''<br />
Spes Í0- ^^^ conuiuium, miremim, inquit,<br />
mfuturi ^^ » aliquundo fruar : rmm priufff*^<br />
tñtum exceßmt trienmum y earn foì'm^i<br />
yeddxm,<br />
40 I<strong>de</strong>m dicerc folebat, eum Vtot^i^^<br />
Mm-o/a omtuA vße paria, aut dU etiam meli .ra :<br />
dilige tiapraßare, quòd ille manum <strong>de</strong> tabula nejcirct í''. ,<br />
lere. Sentiens, Protogenem peccare nit^'^'^<br />
diligentia,quammorofam appcllant:q^'^<br />
frequenter officii, nonpidori tantum<br />
& oratori. [Huic vitio affinis fuit vir<br />
do¿lus, Paulus Aemilius Vcroncnfíí^,<br />
fibi nunquam fatisfacicbat , ied ^^^ jj,<br />
recognofccbat fua,mutabatpleraquc- .<br />
ceres opus noncorrcdum , fed aliud: 1<br />
que fubin<strong>de</strong> faeicbat. Quae res in cai»<br />
fait, vt citiùs clephauti pariant,quàni '^<br />
quicquam ac<strong>de</strong>rc poiTet. Nam<br />
'
Thomas Linacms Anglus,virvndcqua-<br />
^^cdoaiiììmus.]<br />
^unquara tam occup^tus fiit, vt diem 41<br />
P'^^tcrmitteret, in quo nihil omnifto pml^*^et,avtcm<br />
<strong>cx</strong>ercens.Vndc iubduccnsicnegocjs<br />
diceret lolebat:Ho
72A APOPHTHSGM.<br />
rclincam illâ fttbtiïiorcr« ,anurqj niian«^*^<br />
uit, vt, Q rcdirct liorpcs,.ciiccrct oûcnsn<br />
ncâ , Htc e/i qi^em^Hoirif RcucrCus Apcl^^^'^<br />
& vinci crubciccns, tertie colore lineai fecf*'^'<br />
nuHtfmrelmfuem .mphù.rÇiéhnUtaxi iocn. Pr®^<br />
togcncs vidhinfvic confciiUs in porturn<br />
volât, horpitcm qiiaerit.domumqî ducitv»'<br />
ftiis vi(ftorem. Ex minimo veftigio artii^^<br />
agnofcitartificcm.<br />
44 Airatharchuspidor fcfciailabatdc p«»*"<br />
gcndicclcntarc, cûZcuxis diutius<br />
rarctur open. At Zeuxis rcfpondit :<br />
Oto na- fium.cttopmrrxomrà^qu^pauU^m es^^<br />
ta non çtçra ^bfolMvmtHr, éttaum ferre. Inxta Va^"<br />
durant.<br />
ntiati. Citò nata citò pereuntrdin elabori'<br />
ta ferimtacutem.Bciacitò nafcrtur ^btfX"<br />
paulatin}.<br />
Zeuxis ccrtamcn artis <strong>cx</strong>crcuit cum<br />
rhafio. Ciim cnim Zeuxis ta fcitè cffii^^' ^<br />
fctvuas, vt in iccnâ ancs aduolarct^Pa^^"^^<br />
fius <strong>de</strong>tulit linteum pi
Herum : nam fihoc confummaßem^auet<br />
timere <strong>de</strong>huerant, Ingcnuitatis <strong>cx</strong>cm-<br />
Ataucsvidcrunt in pucro nullu cifc<br />
^^Uuii : itaqj aut mortuum aut dormicu-<br />
^'^aibitratx funr.<br />
.^copasThciTalus, ftatuarum artif<strong>cx</strong>,dc- 47<br />
, cur in acdibus iuis tantnm habcrct<br />
J^fum fupcruacancarum 6c inufitatarum:<br />
his, inquit , fi*peTHacaneisfeUcesfumtis ae SuferuA<br />
^^^K^on iUii neeeß'arijs. Cxxm oa,ciuac funt vi- cua.<br />
^ »^ccciTaria, fint fuaptc natura prcciofifi<br />
tamcn quia quotidiana funt,multiscomiTiunia,contcmnuntur.<br />
Cactcrùm<br />
Spanti fint prccij, dcclarat extrema nccei^<br />
fi incidatjquilibct libes omncs gc<br />
jjj^«, aula:a & aurum fuum vno pane com-<br />
U^^tct. Caetera magis ad ofientationé petti<br />
^^^^ quàm ad falutem Su/picer hmc eundcm<br />
Y>'^^qHorefertM. TuihmLib <strong>de</strong> Or^í 2.Ciim<br />
JocnarctCrannoucinTheíTaliaSimonidc«<br />
pud forttinntum hominem 8¿ nobilem,<br />
«^^uiiflVtqj id carmen quodin eumfcripn^y»'»^<br />
quo multa <strong>de</strong> landibus C.íftoris&<br />
®|(ucjs admifcucrat, quod orn.indi gratia<br />
folcjTt facete ; Scopas dixit • d-miditm<br />
' ^ T^^pASiw ef]et pYO carmine datnrum-,<br />
àfiii^ Tyndandis , quostequc<br />
can A foli volunt laudari. Euo<<br />
JUS cft Simonidcspcr duos iuuencs, qui<br />
poftca vili funt, interim rumi<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
coRcIauísScopas obtritus cft cum fuis co^<br />
vi uis.in collimi Simonidc.<br />
Pol) cktus ftatuarius dic
& ftcrificio pcrafto ()cr vatcmad ií^wm<br />
<strong>cx</strong>ra cíTent dclata,acccpta Arato ac<br />
^^n^ctrio Phario dcmonftrauitrScipfcani-<br />
"^^^dubius rogaiiit eos, quid <strong>cx</strong>taportend«<br />
J^'^^vtrura McíTcniis I^KÚ red <strong>de</strong> ret, an reí'ncrct?Hic<br />
Demetrius arridcns> St animum,<br />
"^^iiitjVÄtwgerisy Imtmdmittesrpnregisy'Ptroy'<br />
< hojiem rennebis.Pelo pen n el ui» boghigniate<br />
fígnanscquam (hcilètucrctur^<br />
jj ^uas arcesprxfídio tucrctur. Aratusaurogatusa<br />
Philippo fuam fententiádi-<br />
^^••^»poft diurinum -filcntium hunr in morcrpondit:VermultifuntyoVhiuppe.CrepßHtn<br />
montts'^ptrmuUt BfSotiorum AC Phocen^<br />
Pmi tumuU terra fromimmet y ítem fiuñmi<br />
*^^^rnaniorum ,partim in mediterraneu, par-<br />
^ifi orismarnmUs ßu , qw natura mumtißi^<br />
: tamen cum horum nullum ceperis^<br />
^ ^ tamenß^onte imperatafaciunt.'LwoViC^<br />
^ iípes ÖC faxa incolunt,ac pr^cipitijs fc tué-<br />
^r.regi autem wihil bcneuolcntiafirmius<br />
^^^^'^línitius eflc poteft..<br />
Philippus Arato venenum dandum cunon<br />
repente occidcret,fed kn-<br />
^ confumerct. Id vbi fcníitAratus,<br />
^^citiuenirctur remedium, diflimulauit,3c<br />
cubieulum vni tantum ex familia<br />
JhUs dixit: O Cephale„hae funt premia regia J^egmm<br />
Z Ä<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
amictíti^
53 QjUTm <strong>cx</strong> Athcnicnfium focijs<br />
coiHumcliac causa roga (let captiuuin M;<br />
conem,nii qui in praeJjo occubuiiTcnr ftiu'<br />
fcnt ftrcnui viri? Magni profiflò , inquit L^'<br />
con Jacitndum fujum(lagi 11ä fenti t n % ,<br />
nHi ignatúc^mdiscrimen ttoj]è(. Sigiiifícjns,<br />
lie 5 vbi res Cigittis aut (axis agitur, nulli^^<br />
cflc fortis ÖC ignaui diicnmcn: fed vbi<br />
minus res geritUT-,jbi <strong>de</strong>mumapparci^^<br />
ilnt viri,qui non.<br />
54 Turbo, Adriani Cxfaris oraefe^us,^^^<br />
monrtus ab co, vt curam haberct fua:<br />
tudinis,ííbiíjj darct vacationem à negoc'l^<br />
Ocmm. .rclpondit : X^on <strong>de</strong>cere Cafavisprajefiosy^r<br />
fiantesmorL Ignauum eile fcnticns;,inlc^^<br />
dccumbentcin exfpirarc.<br />
55 I<strong>de</strong>m ,dim adhtic nihil aliud cilct q«^^<br />
Mo<strong>de</strong>fie. centurio, & ante prafcftos à Capfarc vocí»'<br />
Tf tur in coníílium:7V»r/>£:ejí?,inquit, oCaf^^*<br />
exclufisprafeSiis cum centurione agire. ^<br />
56 M.lo Crotoniates athleta, iam fcfl<strong>cx</strong>,i<br />
vidriTetarlVlctas alios in curricuio CcfcCT^^ ^<br />
ccntcs , fcrtur infpexiíTc lacertos fuoí »<br />
•f c^manscji dixiflTc: .As hi iam mortui funt<br />
irirò flcuit, qui fclicitatcm corporis viribi*.<br />
incticljatur. Animi vigor feriùs fenefci^í<br />
tamen fencfeit vnquam.<br />
Philip-^i<strong>de</strong>s, diAus fA^t^v^/^^iiquod vn<br />
y'^otiam Atlìcnicniìum, aducrfus Mcdos<br />
^^ Marathone parrà, fonatui dc pugnac <strong>cx</strong>i*<br />
^^follicito nunciarct , inquit,<br />
»'tft^y.id cñ,riM¿tí4myAlete,yinLknw;moxqi l^ncius<br />
^'ffpirauit.<br />
.ftriàfus,cìirtTCUicfamnota darctpccu- 58<br />
'^janT,cautioncm fccit in faro apud nicnfa-<br />
Hanc diligcntiam cùm amicus admi-<br />
\^n$diccTeV.A3eónelegalüer,.Terfiee}ScUfce^^ ,<br />
amantar reafttamy nec legaliterrepof-<br />
Fit cnim feocnumcro,vt qui cum amrbona<br />
€dc fine tcftibus ac iyngtaphif<br />
^^nt,pòft cogátuf cam co Icgibusagcrc.<br />
^'^i nonnulla gratia cft in Graccis, r^^wwr<br />
. I'imon Athenienfis, 59<br />
'*^tcrrogatus , cur omncs homines odio<br />
P^ofcqucretur ? Af4/o.r,inquit, mentó : c«-<br />
'^ox td ftdi,, quòd malos non o<strong>de</strong>rmt. S enti cs,<br />
effe vere probos, qui non <strong>de</strong>tcftantur<br />
"»^probos.<br />
^idcm aíTcribunt quòd dicere folitus fit, 60<br />
practpua eJJe malornm omnium elementa, ÌAolerii<br />
^^miam atqùe amòitioncm. Ambiti o male fons^<br />
P^ofundit, quod malè collegitauatitia.<br />
AJexinus fophifta inter ambulandiìroul<br />
^mala dixit in Stilpontc Megarcnfem: caevbi<br />
quifpiam eorum qui a<strong>de</strong>rant di- lam conuperlaudauit,<br />
Terlouem, ciltat<br />
"^quit: wrewiw optimustfí ae praflantiffimus. 4WÌcw.<br />
Z 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
AT> o P«'T« E « M.<br />
Tä f KÌlè <strong>cx</strong> obrrcaatorc ftd» cft laudator'<br />
n5 ob all» djfiifi quòd ab co laudatus cfl^^^;<br />
62 O'Tgu^s JLeontinus Ibphifta,ccntcfin^'^<br />
ft pti-iiutn aj^cni annum,rogatus quare<br />
vmifs. ^^^ ''' nihìly inquit?^-'^'<br />
he9, qu òdacc ufern fcneBu. ctn.<br />
id cnim <strong>cx</strong> colore <strong>de</strong>prchendit,^''<br />
cäifßmu ' ' inquit, 6 hone, periculumah yn^^^<br />
daitsm, ^^ hominibus, vt<br />
vioribus malis querantur, grauiora<br />
mulent.<br />
165 Arcfiyta Tarentiniis Pythagoricus di^^'<br />
^elup. nnUamp^em capnaliorem hmninibfu à rt^^^<br />
aas. datam, quam yoluptatem^ Ex hoc enim iot^^^<br />
•prodit,quicquid eft in hominum vita<br />
rum & calamitatum.<br />
l^rodicusdiccTcioU-h^ttiOpiifitHmcondtrf^'<br />
fugali- tum efe ipfum tgnem. Sentiens bono ftoni^'<br />
^^ éh« iatis eftc,opft)nium ciTe<br />
ft m'kil accedat <strong>de</strong>iiciarum.<br />
Mcnedcmus,cùmaudiflctquodfrcq«^'<br />
Xau<strong>de</strong>in ^^rab Alexin© laudarctur, inquit»^'<br />
Umjèmperyttupero, Declaran«, fc non P«»"^<br />
corrumpi laudibus,quò minus cum rept^"<br />
headcrct,q.uircptchettfi(mc dignus crAt*<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
. Ctiidá, qui in foro Romae loricatus am.<br />
^'^Ubat, praet<strong>cx</strong>cns id fc mcm falere» pcr-<br />
^^^m fcitè dixit Vibius Cri^us : S^is tiéñ ine^<br />
J^tifnercpermifitf Lu dcns <strong>cx</strong> ino pinato.Ex-<br />
^P
frigido . Et hoc refertnr ah ^ugufiìne,<br />
71 Euclidi cu fratrc iìmultas erat : is quüt^<br />
minitans dixiíTct, Viß^eream tu te vítut futr^'.<br />
Euclidcs contra inquit,w»<br />
'^concu perfuajero. Hoc diÄo foluta eil ¿multas, ^<br />
hatto, reditum cft in gratiam.<br />
72 Arifto diccrc folebat ; eos yentos epnel>^<br />
molefiißimos, qm Abihahuntpallia. Nam<br />
contra ventos munimur. Ita grauiffimc<br />
dunt amici, qui expifcanturarcana.<br />
73 Gnathxnamcrctrix, reprchcfaá Stilpf<br />
ne philofopho, quòd adolcfcentes coff*^'<br />
peret : Tu, inquit, egoj-, StUpon in eo<strong>de</strong>m<br />
Thilofo' remite crimine, (jui adolcfcentes tecum<br />
jne tfiutilia quad^m ^ amatoria fophtfmata doct^<br />
retrtctft- nihil refer at,cum philofopho yerfetury an<br />
milis. meretrice,<br />
Ea<strong>de</strong>m paraííto,quem alebat anus,era«'<br />
que obefo corpore,£/p^4«iry,mquit,<br />
Jib inex lejcens^es afefius corpore. At illc : S^id^i^^ •<br />
fießato.ff^^^rumputas , fi non fecundas m IcHodor^<br />
rem f fame, inquit Gnathacna, periffis: fu '<br />
notans, illuni vctulae concubitu ali. .<br />
75 Ea<strong>de</strong>m,quum Paufanias quidam,<br />
ne Laccus, faltans in cadum incidirtct,^ '<br />
^mmt- ctu, inquit, in cadumincidit. Nam Gr«c' '<br />
cum vocant, quod nos lacum. Cadus in 1<br />
cum inci<strong>de</strong>re folct : lacum in cadum<br />
dcre abfurdum eft.<br />
74 Eadcm, quum quidam vini ¿f<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L 1 B 1 R VI.<br />
'udiflct in pfyfteriiim ( id cft vafculi gcnuf<br />
'cfrio^rando vino paratum) dicerctqj : hoc<br />
fedccim annorum cft : TußUum efíy -¡^arße<br />
Jl^quitj^o m annorum aitate. Hoc ipfum af niorÙA,<br />
^^nbiturPh^nac.<br />
. Qjuira in conuiuio duo adolcfccntcs ^ 77<br />
'Pfa inter fc pugnarcnt,vi¿lum ita confola-<br />
^ cft : Bone amine espuer : non enim efi certa- Certami<br />
'*^'^corenarinm,feäargentar.um. Sentiens , in argentaccrtaminibusviftorcmferrc<br />
coronar««?»,<br />
jl^c vigori numcrandam pccuniatn^-vtmcfit<br />
conditio vidi, quàm viftoris,<br />
^adcm ci, qui filiac ipfius minam dcdc- 7 S<br />
nec poftca quicquam adferebat ipfi><br />
^»hilominus folito morcad cam vcntitans,<br />
^^^^n(\\xitypuer,num putas te, quemadmodum<br />
ij^ldatamtnx ad Htppomachum pa<strong>de</strong>trtbam,<br />
^^^fimper adme commeaturum f<br />
Adolefccnti, qui l\iá fpontc vencrat ad 79<br />
^^iiuiuiumjpracbibithis verbis : Cape.fuper-<br />
Y' ^ùm ille conwnotior dixiflct, j^ifuper-<br />
^/mò,inquit Gnathacna,qws te fuperbior, Ct^iua<br />
^^^^tc-pocatus-vemat, Iocus cft ex ancipiti :<br />
vocatus vcnit, qui non vocatus venit,<br />
^i^od cft impu<strong>de</strong>ntiacj & nec vocatus ve-<br />
>iirc dicitur,qui vocatus venire recttfat,qi^<br />
«ftruperbiar.<br />
Ga<strong>de</strong>rn à duobus conducebatur: quor^m<br />
alter erat miles, alter maftigias feruus.<br />
Milite Ycrò per contumeliam ilìam appcl-<br />
Z 5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
hin te lacum, An,inqii11, quU dm amnes m mi<br />
infÌHHnt.Lycm Eleutherufì Lycus & .ElcO'<br />
thcrus fluuiormn nomina flint: fcdillaí»!lufitad<br />
feriuim amatorem & liberum. Lupus<br />
efurit,líber arrogans eft.<br />
ti Nico mcreirtK , aw cognomen cratCapraj<br />
pamfirnm qucmpiam obiriam habciií<br />
à moi1>ogracilem , J^am macUentnf i<br />
i]uit. QmuTi is refpondiflct > ^idmeput^<br />
^b mex ^YÌdm comedißei Aut Ucythum^ inquit, Autfi'^<br />
fifiSUto. /^af.Pirañtus rentiebar,fenihil,a.utnmiiii*'*<br />
cdiiTc : illa refpondcbat, quafi dc cibi gC'<br />
•nere interrogata.<br />
C.iIljftion,cognon>cto Ptochdcna) q^®<br />
á quodam cflct conduda fcruo; iscjj qu^'<br />
jiiam acftiuo tempore nudus accurabebaf»<br />
eilen <strong>de</strong>rct in corpore notas plaga rum,<br />
<strong>de</strong>,incniít,i//a,mifer} quum is dixiífct,y«/''''<br />
rum iure fui fe perfufum. Tum illa, T^mir^^<br />
mmlmo : fcntiens , cflfc flagrorum veftig^^'<br />
Ex carnibus vitulinis coqui faciunt iusi ^<br />
pelle vituloTum fiunt lora.<br />
ts Thais gloriofo cuida amatori, q"*»^^^<br />
multa pocula fumpfiflct commodatò^<br />
Mx ám- Qtrtt fe relie ilÍA ceínfringere,ulÍ€j-, parare:^<br />
biguo. <strong>de</strong>si\nc[\x\tiquo<strong>de</strong>uÍ€fipropYtumefí,hví\\>^%^ ^<br />
fermonenotans, eflc commodatitia. ^<br />
rat aüt intelligi, fi confientur, perire q^^<br />
ciiiq^ poculo proprium cft.<br />
I4 Lais CorinthÍ3,cuidam«matori,qui^^^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
VI. 73Ä<br />
fc'figìlloiubcbat illam venire, T^en pojnm, JÍ* ÄWinquit<br />
J O l i m terrae genere no na biguo,<br />
^.antrat illa lumm efle clixir,quafi obinrum<br />
Viaruni non poller accc<strong>de</strong>re. Luteum llgi'Ium<br />
nihi^ morabatur j argeatevim qua:-<br />
'cbat.<br />
Ea<strong>de</strong>m Mjrofl^mfalfiin.nè repulit: fed «5<br />
i'Äftat hoc Aulonij verbis rcfcrre :<br />
^Miiu rogiibat LaifUs mSiem Myron:<br />
TuLlt repuifrm protinm^<br />
^aujamj; finfity ^ caput fuligme<br />
fucAun Atra, candidum,<br />
Wcm^i vultuycrinemn i<strong>de</strong>m Myron^<br />
Or Ab at oratum priùs:<br />
^•d ill Afomamcum cApiUocomparsms^<br />
StmiUmq-^ non tpfumrata.,<br />
Portafili ipJùm,fedyolens ludo:jrui,<br />
Sic efíadortA calhdum:<br />
^nepte,quidme quodrecufiíui rogas f<br />
^ TUtrj negAui lanilBto.<br />
**ocv¡dotur imkatu« imperato r.<br />
Lcontium, quoniam ipfa cum amatare S^<br />
^»fcumbente mgrcfla eft Glycera» öcamahanc<br />
vi<strong>de</strong>batur procliuior, fiídcbat<br />
^^fta.Hanc quum no tus quifpiam appeldiccns<br />
5 Cur mitres, Leontium ? f^ierus^<br />
^quit, mihi dolet. Gratéis rterum fiue<br />
"^^i^am fonat: íc ca<strong>de</strong>m vox fonat,/?o/?^«or,<br />
^gnificabat autem, poftcriorc Glyccram<br />
placniflc^doi übidolcrc»<br />
^ Adolc-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
7J2 APOPHTHEGM.<br />
S7 Adolcfccns quidam in Acgypto dcp^'<br />
ribat in Thconidcm mcrcrriccm : quiiniqí<br />
illa petcrct ingentem mciccdcm,tan<strong>de</strong>íT*<br />
adolcfccns fomniauit fc rem habere cu»^<br />
' ca, atque ita liberatus cft amore. Petit ill*<br />
mercedcm.Negante iuuene itum eft ad<br />
diccm. Bocchorispronunciati VÍWÍ^Í«'^^<br />
yafiulo nd/erret tantum pecunia, quantum ti**<br />
po^'íuUrat» hbeta<strong>de</strong>ffe meretricuLam y<br />
brà fruì pecunix cireumlata. Hoc iudiciú<br />
mia vclut iniquü rcprchcndit. luuenis fif^<br />
nio Liberatus c/?,inquit,
domum <strong>cx</strong>pugnaturi,vcbaliftas<br />
adnioucrent, Phryprodijt,<br />
Ciim , iuquit, habenth dtmi, Trecium<br />
potiüj afferebath prt cium ? S cn ti en s, J ta exf^<br />
expugnan xncrctricuui xdcsdan- gnat.<br />
fodicndo.<br />
^fync Praxltdcm, à quo <strong>de</strong>amabat«T> 91<br />
'^gauit, vt ex aperibus quod habcrctpul-<br />
^^^'rrimumfibidonaret. Promifit qui<strong>de</strong>m<br />
^^ans : f^a ilia iciifit artificem diilimiiiaj5.quodciretoptimum.<br />
Itaquc iubornaiiit<br />
^tuum, qniParaxiieli in foro fua ven<strong>de</strong>nti<br />
^í»nc¡arct , inecadium in ofticinam inei- CatlldK<br />
pleraque illus opera conilagrafTcj<br />
tamen omnia. Praxiteles exclamauit :<br />
^^Ufbi reUBum,f Satyru .¿r upidmemflam-<br />
^^J^^'-ripuiffeu AtPhryneoccutrens, iuillt<br />
eflfcanmio j nihil enim trille acp'iTc.<br />
Sed hoc cornmentodcppchendit,<br />
^ quod opus illc plurimum artis contulil-<br />
^^r^Cupidinem abftulit.<br />
'Phryne cuidam, iiiueniliteriaftáti quòd 92<br />
pifas habcrct, fe ftudio triQem exhibe-<br />
. ^^ Í ac roganti caufatn, Ob hoc tpfum n-afcor»<br />
imiolMiufuerù. De plaga-<br />
^mnotijfenticns, quas in illius corporc •<br />
j-^P^^^cndit J erat enim feruus : at ille gloabatur<strong>de</strong><br />
puellis, quibus potitus fuerat.<br />
^adcm auaro cuidam amatori blandicn-<br />
">^»ccntiquc ; Tu J^raxiiclU rcnu^cula es : Ee<br />
ue><br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Jhnsm t«,inquit,W/é
Notans,anus folcrc donar«<br />
Ms à quibus fubiguntur.<br />
. AniculaTh eoplirafto licitati quiddam, gf<br />
juodiim Articc,/joy^w, inquit,.AjfeSfâ^<br />
"^^ndotanH, Notans ilium , quaiinon clût m,<br />
-^tticus natuiâ,.qui fupramodumaíFcíta-<br />
Atticiíinum. Id cnim fohrnthofpitcs,<br />
in aliena lingua voluntvidtri difetti^<br />
l^bocioni«, cognomento Probi, vxor di^ 98<br />
J^^c ibi e bat, fuum mumium tjjc ftra.c¿ara ge- Mundtm<br />
fi'^mariti. Ita frugAlitatcm fuam exculàuit, mutro»<br />
^''ismatronis ob^cientibus^quod parùm na:..<br />
dignjrate culta t lilt.<br />
Qiuim Cypcrij aoucrfus Aílyagem Me^ 99<br />
^^ruin regcm infelicitcr pugnatltnti mav<br />
"^rcs in vrbem fugientibus obuiam icrut,<br />
*^nudatJsventribus,i^J^^^inquiunt,/^4ruittí<br />
f nejatii vos hue ittrum mtrare ^^^^^<br />
^^'^Pofie, ynda j M natura: lege egyejfi fuifïis f<br />
J^Jïci fa ordine matres animant marcs, quaB<br />
pcriculisauocarc.<br />
^oppea , qu« priùs adultera Neronis, 10®<br />
repudiata Oftauia mariti potifns fa-<br />
^^^fuoornauit qucndam ex Oftauiaeminiti<br />
feruilem amorem obiiccret.An-<br />
«1II1S O^nuix ad quxftiones pertraftis,<br />
^^«dam crucjatu vidx falfis annuerunt:<br />
^^«dain perflircrunt,domine fanilirajni<br />
predicantes. Exhis vnaïnftnntiTigilttrpoditica/iUraeJJeO^iauiamfflicLria,<br />
jt^<br />
qudm<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^ m OS dm, Significans, ilium cíTc fcllat^''<br />
ribus obfcqucntcmj aut cunnilmgum.<br />
101 Chiomata,Ol thiagontis vxor,quö mi»^<br />
prccio à lilis rrduccrctur,ac tribunus illa«^<br />
©fficij uratiaad flume profi:qucrctur,cl.i'^<br />
jnandaitit vni fcruouim, vtRorManfi iH»^<br />
fe piofequcntcm occidcreL Id vbi cap"^<br />
pr^ciiuin liib veftc tcäum ad marituni àctulit,<br />
& ad illius pe<strong>de</strong>s abiecit, marito ad'<br />
Tuéci- mirante dicentcq,-, »um praclarum dttcer^^<br />
tia ma- firuare fi<strong>de</strong>m f Vraclammy inquit: jed hoc fr^f<br />
tronalis. cLarius, vnum duntasat qut mecum concubuer'*<br />
tiuese, Foeminaaliquanto pru<strong>de</strong>ntior<br />
crctia,qu« non fuà,fcd ftupratoris necc tcftata<br />
eft fuani pudicitiam.<br />
102 CjinnaSinorito Galatx nupferat. í®^<br />
Synorix iuuenis ptacpotens adamabat, ^<br />
clam interfciflo Sinorito , <strong>de</strong> nuptijs Ca^i^<br />
n.im follicitare carpir. Illa, quo coniugr<br />
mortcm vlcifcerctur, dilfimulauit doi^^ '<br />
& coniugi) fpcm praebuit. Tan<strong>de</strong>m<br />
rigemad fe venire iubet in tcmplum<br />
nac, cui erat dicata, quafi vcllet han^y^<br />
coniugi) teftem : & adftans altari, ccu dc<br />
libatura, c poculo bibit toxicum, ^^^^^<br />
tradidit Synorigiiqui fimulatque rdií]"^*^<br />
Vudica ebibiflet,venerata <strong>de</strong>am, Tc, inquit,^^^^<br />
yxor. prafianttjfima , te fior y me hum tantum<br />
gratia haBenus Smorito fuijje fuperfiif^\ ^^^<br />
103 Olympias, Alexandri mater j<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^í^.qiiórf Al<strong>cx</strong>andcrpatcreturfcdici ¡^uis fi-<br />
'^^Hnloiìis : ']Slondcßnet,mc[üit,Al6:
V<br />
A p © P H T H B G M.<br />
incuta fua, quibus illud fcculumniliil<br />
bcbatpulclirJus,ipfioftcndcrcti traxitcaii*<br />
fcrmonc doncc liberi redirent c fchoia.<br />
M^tro- Tum,cí^ hieCyh\ç\uit,OKnamentamex funt-Sct^"<br />
w/c orna^ tiens, matronac nihil ciTc pulchrius, neq^^^<br />
menta, precioiîus, quàmlibcrosrcdè educator*<br />
i©8 Omnibus i)ion)jiio tyranno <strong>cx</strong>itium<br />
) r e ca n ti b U.s, vna iœm ma an us q u o t i d i e<br />
f ucula dcos côprccari folcbat j vt eilct i**'<br />
-, columis iîbiq; fuperftes. Aceita à rege f«^'<br />
lier rogata cft> yn<strong>de</strong> tanta in regem beneud'^'<br />
In <strong>de</strong>te- f,^ ? (^uontam, inauit, qhumfuella effem, ^<br />
ritif om- gir^iJiem tyrannum haberemns, eftabam wort^^<br />
i:Uîu.\L9inta/eflo<strong>de</strong>teriar arcem occupauH- ^^<br />
hu^ns exiîijun optabam.litmc cùm tehabesmtf^*<br />
fuferiorïht^s €tiar>^gramoremiyereqr,ne ftt^f^"<br />
^ reas fucceaat etiam dsterior-, eoqnecapm<br />
frotuafalme<strong>de</strong>isf^Heo. T.mi façetà aud^C*^''*;<br />
Dionj'iiusffunireerubtiit. ) ^-Jt<br />
109 Cuculb minores<br />
ctiripfamfugercnt f ^fonUm, *<br />
Tyrmnï fufiicamur te aUquandofutaru accipitre, Co^^<br />
gtecies, cyx cnim fpccienon multum diifcrtabac^<br />
cipitre. Cauendum ab his, qui tyra«»»^'<br />
: i ipccimen moribus aeduiu. llecA^^y<br />
fia<strong>de</strong>m aceommodauit Vlnt^tírcfittsinvita<br />
rati.<br />
A"<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
. \ APOPH^
APOPHTHEGMATVM<br />
LIBER SEPTIMVS,<br />
PvD Prifcos illos,lion Grecos<br />
modò,vcrùm ctiam La<br />
tinos,adoribus ac patronis<br />
caufariiim fo reni mm certuf<br />
aqnx modus^ clcpfydras<br />
infundcbatur:ncfupcrua-<br />
^^»icavcrborum copia cìim iudicibus tai-<br />
^'^'Hadfcrreti t"»« ipfi etiam caufx offi-<br />
*"^^;dcnique alijs agcre volcntibusadiiJJ^<br />
praccludcrct. At non i<strong>de</strong>m fieri folet<br />
ta ®^®phicis orationibus , in quibus<br />
iuH P^ofcrendus eft fermo, t^uamdiu<br />
"jaitoralacriter baurit ea qux dicuntur:<br />
idVk ^ qur dicuntur, confcruntvcl<br />
cruditioncm,vcl ad bene beater<br />
pf Itaque pcrquàm ciegantcm<br />
i® Antifthenem prolixiùs diffcrenadmonuit<br />
his verbis : .ignorA^<br />
' omhms mdus mnefÌU jtñ àòu<br />
Aa z<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
740 A P O P H T H I G M .<br />
ßdk quiauéf, Sic öc Carncadcs, quum ci;<br />
fctin diíTcrcndo vocaIior,aiimoiiìtus cft^<br />
gymnafìi principe, vt voccm inodcratiùs<br />
promeret : fed quú ille à gymnafìai cha pcteret,<br />
vt fi b i p r^icri b er e t ni o d ñ} /a ne qua i*»<br />
2ppoptc rcfpoiniit : IMhc fuod à ine peiii*<br />
reBiùj fumes iih ñuditonh^. Iam vi <strong>de</strong>m' quot'<br />
dan-j,nó cJcpiydr]«,fed clcpiamniidijò metiri<br />
conuiuiuni. Hoc vt fatcorad fíiigalit-i"<br />
tisdifciplinamvtiliter fieri, arqj ctiam<br />
ceilàriò , duntaxatapud cos, qui ncia'un^<br />
vnqnam à menfa iurgerc, nifi hiiudinui^»<br />
ritu fic diilcnti ,vt ta^nùm non crepcnti»5<br />
difilh'ant : ita non conuenirct ( opinor) ci»<br />
qui lautos & elegantes homines fuauitc"^<br />
exciperc vellet J led hunc oporteret npp^'<br />
laius modum à conuiuarum or<strong>cx</strong>i pctci^^-<br />
At ego in hoc argumento cóuiuatoris<br />
fonam indui :ac poftcaquam coenactot J*^"<br />
ftru£latmiinbus,quot a£tns permittun^<br />
comoediac, fecundas menfas non onini^i^<br />
iciunasadiccij mihivi<strong>de</strong>or fic egiffep»'*''<br />
tes meas,vt,fi non Lucullus quifpiam, ^c'"<br />
tè mundus ac lautus WiÁrup vi<strong>de</strong>ri po^c^'<br />
atquc adcò mctuo, nc apud frugalitatii^'<br />
matores citiùs Irxurix, quàm fordium<br />
men incurram. VerumtAmen prioribusi«*<br />
hbris, adiccimus duos, quos vcl P^^^í'<br />
ni um, vcl pomenta ^\\\fí\mh£ftí
L i b e k v i l 74*<br />
íarcccdamiis : íiuc hic cft argumcnti ec-<br />
'iius; íiuc quòd conHdímus , non folum<br />
ftudijs, ícd & moribus fcliccm futurum.<br />
MIL E Sil T H A L E T I S .<br />
Hacc prarcípic cclcbrantur. Mtthxttrba i<br />
^^^Hü-j nam árgnuntJa.¡ñetitcm opinvonem. G rae- VxhcíU*<br />
c.ymcn cflc vidcrur : ¿n tk Un qumm.<br />
Sapiens cnim non,<br />
quum TCS poftulat; nccpluribus vtimr<br />
^crbis, quàm opus cft: quemadmodum<br />
^^us,omnium fapicntiíIImus,fcrraonis cd<br />
Parcifllmi. Sunthéic pUra^nejumta tx Laef^<br />
^^• '¡n this rita.<br />
^num quMa.m éiUnum é* e^^/V^w, ynum 2<br />
^^diUmpracUmm elige ifolues eirm homintem Vnum^<br />
^^^UAQium lmgHa4 pne fine gArnentes tx¡m%H.<br />
^-'Vj'jrf: quod intcrpres miror quarc reddidit<br />
, non pAí4C9rum. Satius eft, ad parandam<br />
"oneftam famam vnum quiddam infignc<br />
ptaedicerc, quàm diuinare dc friuolisaut<br />
^uibuslibct. Sapiens enim vates eft opti-<br />
Et praeftat vno opere a:diro,fcd egre-<br />
8*0, parare famam crudirionis, quàm mi- ^<br />
accuratè fcribcrc <strong>de</strong> fingulis.<br />
^on^tws,qHi<strong>de</strong>ßetomniumyetuffiJfmf4m f 5<br />
refpondit,öe/ii-.Curita feniy^rQ-yhoc Acníg-<br />
«ft , nunquAtneße capit, S^täd eßet pnlcherri- mAtA*<br />
^US > ait, Mhmiut : tf¿ enm opus <strong>de</strong>i, quo nihil.<br />
Aa 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
eßfulchrim, ^idmd>itmmflocuf:cApi(^<br />
nim ommA.Qmd vclocißtmum ì • Mens : difif^'<br />
nt enmpcr yn uerfa hommii cogitathbuBißinmm<br />
t TSieceßitas fiue fatum : fiiperat imm<br />
emnta, ^idfapiennjfimum} Tempus :<br />
muemt omnia Hxc apnigmatQ inflar habent-<br />
* HmcapudHonicTum,Hciiodum&Orphcum,in<br />
hymno Eumcnidum, dc fumm»<br />
CtlcritatciiíytwV^.<br />
4 Diccbat, nihtl imerefe inter yitam & mor^<br />
tem ( ob id opinor, quòd vtraquc rcsaeqii^<br />
^gutè» efTctfccundum naturam ) nec mtrtem nut'<br />
iam ejjemagis quÀmnatpuitatem. Cuidam VC'<br />
rò obilrcpcnti,«?«/-;^;/*»-, iwquit,í«/ío«<br />
reris ? iàJi è rcip o n d i r ; €bhoc ipfiim, quia rd'<br />
hU referti Potius cnim habetur, quod aC'<br />
ccrfitur. ^<br />
5 Pcrcontanti,vfr«;« fuißet prius,nox an dic^"<br />
Salse, 2\(o*,inquir,T;?o ée fuit prior. Eluiitincptij^<br />
\ pcrcontatorcm. Si nox vno die prxccfl»^<br />
diem, dies igitur fuit ante noblem ; noX<br />
nim fínis cft dici.<br />
6 Rogatus, num lateret <strong>de</strong>os homo initf^^<br />
^eiisgens ? Reipondit; J>(e cngitansqui<strong>de</strong>m,Si$^^'<br />
•mm- ficans,<strong>de</strong>o nihil omnino cfle occuhuni. A<br />
fcius. vulgus putat, quae cor<strong>de</strong> voluunt lat^*^^<br />
<strong>de</strong>uHB. ^<br />
7 Adultero fcifcitanti, an ahiuraturuf w<br />
Gram- aduHertum ? T^n efí,mc\\.út,perlurturn adulti'<br />
ter* tìopwif. Significans, iiluoi íluitc dubiwj'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
y«;Weßet facUt ? ^¿tert4m, ait,iirf- 9<br />
•"OMtrc. Omncs rcda confiliaacgrotis da- Jidmml<br />
intcrpres pcrpcramvçrtit r'^tf/zowo- to fact'<br />
^J^'t, cum fitrtixAw vTtcTikf&Oêy hoc eft^ aLtefi<br />
•«'•e conßl'mm, Quis enim cft tam ftupidus,<br />
non admoncat alium ? ßbi pauci coniuUmt.<br />
. Scifcitaiiti, quid eßfit dHlcißtmwn ? Votiri, 10<br />
^"i^uit. Nam ca dcmiim dcle£hnt,qux co- 'l*otiri<br />
f">gunt <strong>cx</strong>pctita : qua vitro obijciuiitur,<br />
'^^«pcrindciuuann<br />
^?|;atus, qMfailtk quis faciUime ferret in^ u<br />
J^^tinhim fuum \ Si quis, inquit, yi<strong>de</strong>athofies TsuUiîf<br />
^^hribtis malis'obnoxips. Qu.idam enim <strong>cx</strong> ùsu<br />
^oatcmplationcfclicitatis alien« fuam ca-<br />
"^»tatem <strong>cx</strong>afpcraut.<br />
^ntcrrojatus, quofafl$ quis tftim^ ifJ^ißt-11<br />
^^y'uieret f 5Si,mquit,in alijsreprehen- Sapist^<br />
M nefaciatipfe, Inalicms cnim crratis ttr.<br />
fua quifquc lüRio-<br />
Aa 4<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ÌB Pcrcontanti, qtùs efjctfeLïx ? ^ t corpora'<br />
felicitas inqui t, Janus eft, amtn o emditas fue oaffig^"<br />
•vera. tiif.Cupiditatcs cnim animoi ü morbi funi*<br />
14 Diccbat> amico-,-um abfenttum aque aepr^^<br />
Ornici' femtum oporta-ememm-f/e. Amicitia cnun cft<br />
tia, animo rum coniundiô , quos non dirin^'^<br />
locus. Multi non amant,Iiiiì taiitifpcr dun*<br />
vi<strong>de</strong>nt.<br />
J 5 2^« eße fucandam fa<strong>de</strong>m, fed animum h one^<br />
.Animi ßisßudi^s exomandum, Qiiò d hxc forma vCcftltus,<br />
ros concilictac perpetuos amicos.<br />
Vetuitferimmiamdttefcere. Quòd lucrUtn<br />
frau<strong>de</strong> partum damnum ilt 3 non lucrum-<br />
17 M» íAtaíaTO^vrt» (fi Uy^ iff fes ris<br />
.Artarta KctvwvnHorat. Id ita vertit iuterpres : netef*<br />
nulli co- ifis yocet fermo contra corúunSÍos tibi ac fo^^^^<br />
mttteda. diSíttsJE^o magis arbitrorThaletem adm^^<br />
'iicrc,ne quid amicis, quibus fidimus,c0^'<br />
mittamas : quod fi cfíutiant, pariat no^j<br />
infamiatn.<br />
Tietas Itis tuis^táte aléeris tuis exßfeSta.<br />
in patrn efephtlofepho^étartfi^^<br />
let. Idcjue tali fado probauit :Omnemole^¡<br />
^ amequam florere captßktyin agro Milefío<br />
Ma,<br />
Animaduerterat enim praefcientiâ<br />
dam olcarum vbcrutcm forc. Hoc p^j<br />
0$ obturauit, quii3dabant,in philofopjj.^<br />
(>aupertatemnóii effeVirtutii, fed ^^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
tatis. Uuifis memmit UceroUh. cU Diuin. i.<br />
S o L o M s A L A M T N I V S.<br />
Pifirtratus occuparct Rcmpubl. zq<br />
<strong>de</strong>sque vidcrctur ad manifcilam fpcflarc<br />
^yrannidcm,ncque quifqium audcret ilíinj<br />
conntibiisobtiílcrcj ipfc produdis arifis<br />
Jcp.nte a-dcspofitis cccpit incLimarc<br />
ciues: at vbi Piílñratus ad ilium mittcret<br />
qui percoli tar cntUT, qm ye p a us hoc ari<strong>de</strong>-<br />
^ct? ^cneBute, inquit. Alios fcncéhisrcddit<br />
formidolofiores: illi conciliauiraudaciam,<br />
^uòd parum vitac fupcrciTct, etiamfi nullus<br />
occi<strong>de</strong>rct. Ita Vlmarchusin commeniario, ^cneSftu<br />
^fi feni pt gerenda Diogenes Laertitts ^»rf^.v.<br />
»•«w alquanto fufiks narrat,in eivti f^tta,<br />
Poftquamvidit rerum fummam efle pe-<br />
^csPififtratQ,arma<strong>de</strong>pofuitante curiam,<br />
uiccRs : Qpatria , tibi & áSíis & faSììsfMtt o- -pietas<br />
P^^ulatnsMoc padotcftatiis>fibi non dc-z^^^^y;^<br />
«iifle voluntatem confulcndi Reip. in Aegyptumnauigauit.<br />
. A Crocfo mterrogatus, an quem y'tdißet zz<br />
V^y» ieatioremì Tetum aoì't\\\\^\x\t Athemen- Ante<br />
J^w.priuatum hominem i fed qui reliáis li- m^rtm<br />
^«tis ac nepotibus bene inftitutis fcliciter<br />
obijfl'ct diem. ìntcrrogatus <strong>de</strong>in, cHtpoßiU aitu,<br />
Imn trtbucret felicitatis elo^mm ? Cleobin ^ Ettum<br />
Argiuos frxtres nommauit, qui cii fum^<br />
.fila pictatis lau<strong>de</strong> <strong>de</strong>fungi fucrant. Indi-<br />
- Aa 5 •<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
74^ APOPHTHEGM.<br />
gnatiis r<strong>cx</strong>, nullo igtmrloco meponisifi Jigo, í«^<br />
quit Solon ,factlè confiteor íe regent opièuf &<br />
imperio fi arentem: beatum nonappelUrimyprM'<br />
eam feliciter hanc vi iam abjoluerls,<br />
Scrodotusini. RctcrC<br />
23 Pia:MIH <strong>de</strong>cretal^IS, qui in OlympijsATIT<br />
Nemeis vici (Tent, contraxit, caque MAIPÍ®<br />
<strong>de</strong>crcuit ijs qai in bello pro patria fortitcì<br />
Snmpttii occubuiflent; dicens, IY^J ^dumexercett*<br />
intstiles, ti^r^rnagnis impend'ji exei'ceri : fi yicerif^h<br />
m*gis aducr fttipatriam , quàm aduerfus hoflcs<br />
coronxri : cb" quum fenuerintyadnihil ytiles eud"<br />
<strong>de</strong>re, hand al. ter quàm <strong>de</strong>trita pallia , yt qui ^^^^<br />
bello firn ytiles y nec gerendo<br />
modi,<br />
H^ipublic a accQV^'<br />
24 Huic attribuunt&illud longè celcbrateges.<br />
tiifimnm : leges aranearum telts efie fimil^^*<br />
Quanquam i<strong>de</strong>m & alijs aÌTcribitur: NOTNI^<br />
natim Anacharfldi, cuius didtum<br />
Solonctn,autor cft Plutarchus.<br />
eflc A»<br />
25 Illud argutfftìmc dixit : tyrannerm»<br />
Amicis coscalculif fupputatorijs ejJe fimiUimòs : qui ><br />
tia prin- arbitrio fupputantis ponuntur, INTCRDUNFT<br />
mpum. yalent multa millia, interdum RAIHINAI»'*^<br />
intcrdum nihil. .<br />
^^ Rogatus, quamobrem nuUam legem tulipa<br />
Craui' inparrtc das ? exJj>eSìabamyifiC[\x\t,het fc*'<br />
ter. his ynquam in hac ciuitatepoffe commttti: quòd<br />
illa immania non exfiftant, nifi VBI LUXU$<br />
regnai,ascillg cftlcjum rcucrcntia. Kf/^<br />
br<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
AOR M, ThÌIìus in orattcne fro Sex, ^¡cio .Aferino,<br />
Interrogatus, qui fieri pofiet, yt quitnm'mi-<br />
^uni iniurmrumexfiBeretinter hominesì Siyiti-<br />
^Uit', 0ui intima affeBincn funt, a qui doLeant<br />
^^que hquiafeBtfunt, Qiiifquis enim vio-<br />
**tleges,nonvnumciuemlaE:dit, fed totam<br />
^cnr*p. quod qui<strong>de</strong>m in ipfo cft. At nunc,<br />
^um alijs lacfìs aut quiefcimus , aut gau<strong>de</strong>etiam,<br />
impunitas improborum auda-<br />
^^am in plurimos inuitat.<br />
Diccbat oòutentiomefie matrem faturìt.xtii, zt<br />
f^i'^ritatem ferocia ac ytolentla, Diuitias co-<br />
*^ìitatur 1UXUS,!UXMS exit in tyrànidcmiduin<br />
^Q-^num migrât in cornua.<br />
PITTACVS MITTLEN AEVS.<br />
^uic tribuitur illud <strong>de</strong>cantatilTlrnij : dì- 29<br />
^tdinm plus toto. Dc quo nobisiàtis di ¿lum<br />
cft in Chil adibus. ^i<strong>de</strong> Tacittémih eim ytta : ModßS,<br />
plures eiuf<strong>de</strong>m fintentiori habes,<br />
. De eo<strong>de</strong>m mcmorant <strong>cx</strong>eplum clemcn- 30<br />
vix credibile. Tyn haeum Pittaci filium,<br />
Cumis mtonftrina fe<strong>de</strong>nte fabcr quidam<br />
«rarius impatta fecuri occidit. Cumani<br />
bomicidam vinftum miferunt ad Pittacû,<br />
Vt dc co fupplicium fumcrct. At illc cogni- rumm<br />
ta causa dimifit hominem, diccns :<br />
fi^'f^m ejjè pùtiorem pixnittmid» Scnticns,<br />
YtiligjP<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
74' APOPHTHEGM.<br />
vtilius cHc condonare , quàm meminifl^<br />
iniiu ia:, & vlcifci. Sunt qui rcfcrant, horni'<br />
cidaniab AJcaro fuiflc dirnilFum cum<br />
gioìJlieiius tfl tgnojcere qUMiiprmire,<br />
31 I.egcm tulcrat, rtQuif crtemuUntiam<br />
TM.C' leris aU'jHidvommiftjj'entydaplo pleücrcníur.S<br />
tas, let enim vulgus hominum ebrietatis ob'<br />
tentu crimen extenuare. Jd eò fà^^uiii<br />
runr,quòd Ínfula vino abundaret.<br />
32 Croefo pcrcontanti, quod ef?et maxim/f^<br />
Legum impenum ? m qu i t, wtuúxitfvTiis, i d e ft, yar'H<br />
éiutwt^ gni, leges innucns. Nam olim in tabuli«<br />
txf, gneis leges infcribeb.intur. Porrò vbi funi'<br />
ma eft legum autoritas, ibi eftminimuin<br />
tyrannidis.<br />
33 VroLabat yiElorias cìtrx ftnguinem partaf'<br />
ytiìoria nam magno ciuium cruore emptas > h®^<br />
inLTuen- eft, Cadmeasvt vocant, Hon exiftifnab^^<br />
ta, cftevidorias,<br />
34 Huius eft il hi d wj-wfffvWvTfip : ^equal^^<br />
Coniu- dumo ; cùm ipfe domi haberet opukntii'"<br />
giù par, rem , ac pro n<strong>de</strong> morofam & imperiofai*'<br />
Id latiùs expiicuimus in Chilindibus.<br />
BIAS P R I E N AE V S. ^<br />
35 Q^uim inr enio fuo patriam fuam<br />
dione liberafier, r<strong>cx</strong> Al) aires intcllcaavin<br />
pru<strong>de</strong>ntia protinus eum ad fe accerfiii' '<br />
Aris reipondit , i^w ¿¿a/^tTt kìTìSÌjc^<br />
Saljè, Ííd-/«^ : id cft, c^ Myaiter.iuheo<br />
quod perindc eft, ac fi dixiflct, iubco iH^»^,<br />
plorar^'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
plorare : extrcmii regis contcmptum pro-<br />
^elTus. Attigimus sThoc in Cliiliadibus.<br />
'^^lur.t Bìnntis Apophih.refert Ldértitts.<br />
. Eucnit, vtcumicclcrofisquiburdanrv*^<br />
"^piis naui vclìcrctur, qui cùm ob <strong>cx</strong>ortà<br />
tcmpcftatempcrclitarctur^<strong>de</strong>orum opera<br />
J»^plorabant. Turn Bias, SUete,ì\\c\\in,neipos liberK<br />
hic UU HMÙgAre fentiant. Deus impiorum<br />
precibus irritatur m3i>is ad vindidam,<br />
^^^àmadQpitulandumflcditur.<br />
Inipio cuidam,fcifcitanti qui<strong>de</strong>ffetpietaf^ ^J ^<br />
'^«Hil refpondit. Roganti cur fìleret ?<br />
^tATtìy itiquit, percomarìi <strong>de</strong> rebttsmhU ad te<br />
P^'^tifJentibtis.<br />
^^^t.ttTooiitUS,quo<strong>de</strong>JfetamMalcmmuiMmA' 38<br />
xirnc noMuniì Si <strong>de</strong> /em, inquit,/mo»W»->/,i^- Aduia-<br />
^anntts'.fi<strong>de</strong> rmtibui,Adulator,<br />
Haec <strong>de</strong> fcptem Sapientum didis arbitror<br />
eÌTe fatis, vel quia funt omnibus obuiaj<br />
Vel quia ma;:na ex parte funt fabulofa 5 vel<br />
quia <strong>plcraq</strong>ue funt cius generis , vt á quovus<br />
dici poiTìnt. Quid cnim habet<br />
ei.cobulus,curintcrfapicn.<br />
tcs numerari <strong>de</strong>beat?<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
StfUfm*
StfiunxHY nunc aliorttm frai fi Annum<br />
Virorum apophthegmAta,<br />
A N T I s T H E N E s A T H E-<br />
N I E N S 1 S.<br />
J Awtiflhcncs ri<strong>de</strong>re folebat Atkenienfe^<br />
fubindc gloriantesqiiòd cfTcnt wrcy^hi^'»<br />
hoc cft,indigcn« ; cò quòd non aliun<strong>de</strong> cò<br />
com m igra fient, ncc patriam íe<strong>de</strong>m muMifcnt<br />
vnquam : á\ct\\s hocUudü i!Us e]]e curff<br />
ttfludmibtis coekleijjue com'mune.^:{m & hac^<br />
animintia nunquam mutant domiciliu'^<br />
inquonafcuntur. •<br />
2 Difcipulos fuos admonere folebat,rr/^<br />
Hedtfth ¡fi ep^f Soci'dtis condiJ'cipuU : <strong>de</strong>clarans,quái«<br />
cflet alienus ab inani gloria.<br />
3 Voluptatcm in tantum <strong>cx</strong>fecrabatur, vt<br />
Tempe- dicjcret, fe maUe infeinire qnim -voiuptate affici<br />
rafe, í i o w á I o V , idcft,infamampotiùs<br />
<strong>de</strong>leSler, Infaniam aufert mcdicus:volupta$><br />
cùm aequè mentem cripiathomini ^ vix<br />
jiabilc malum cft.<br />
Cum his muL erihus hahendxm cenfuetudidixit<br />
, quée beneficium beneficie penjenf»<br />
ntomum ^ ¿¿(rovr^u, id cft , grattam habitf*^<br />
'rafint, Scnticus,abftincttdumabhiSiq»*^<br />
precio vendunt inhoncftam voluptatcnfl*<br />
ncc paríunt, nec amant mutu»m : ^<br />
yaletudinariis, dcformibus ac malè i»?'<br />
rauS'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L i b e r VII. 75«<br />
'atîs , quae gigiiunt fœtus pocnitcndos.<br />
QuumadofcÌccns quidam^Ponticusgc 5<br />
fc in numcrura difcipulorum illius<br />
ïccipi cupcrct, patri qua:renti> BOCÌU»<br />
optisi Ubrn^\nc\\\\t,mHoJìtlo nau^^nrnx^Ht<br />
^^^(¿¿sigiiificâs,animum à vitijs v.icuum,<br />
"^ditìni vigil, & mcnioriâ fì<strong>de</strong>lcm. Solent<br />
"intern adolcfccnics voluptatibus ac <strong>de</strong>licijs<br />
occupatam mcntem ad praeceptorcm<br />
®aferrç : q^jgc ^cs fere in caufa eft, vt minus<br />
J'jOficiant. AtPhilolopKia cotum animum<br />
Adolefcenti confuienti,cuiufmodivxo- ^<br />
f«m ducere expedirct ? SiformofxmdsixarU, Comtés<br />
V^^.^it, haUif cofnmunem : fm <strong>de</strong>formemM' «S'"^panunt,<br />
lucundiiis id cloqucns Gra:-<br />
. ^ » «luibus quod ad voces attinet, minima<br />
**^tÇTcft intcr«wv
8 Qitiim Orphlcis myfierijs mitiarctur^a^<br />
InitiAtio, faccrdos diccrct, illnmbonispLunmis JrUif^<br />
rum ApudlnjCf'Oi poft ÍJAHC vuAm : cur, inquit^<br />
ergo tunonAÙi-ujnpisvttAm f Sij^niftcaris, no^<br />
initiatis paratam cflc bcatam vitam à<br />
led his qui pic faudoquc vixcrint. EthoO<br />
autfimillimum huic,aliÌ5tribuitur.<br />
9 Cuidam opprobranti, quòd cflct hybri'<br />
da3 hoc cft, non cduobus ingcnurs natu-S<br />
Ocnw, fed <strong>cx</strong> patrc Aihenieníí, matrc Plirygia:^?^<br />
\duobus, inq uit> iuffatonbus natm, & tasn^<br />
Scntiens,non tam refcrrc,vnd^<br />
natus fis, fedqui fls. Is vere liber eft,<br />
Philofophia liberum faci t. 5: i,'? vere Grccúí<br />
cft,qui Grxcorum difciplinis inftitutus efl'<br />
,0 Interrogatus ct^pAUcoshaberet éjctff*^^^;<br />
SAISÌ. QTSOMAM <strong>de</strong>pello illos, i n q iii t j ^trgA Argc^'^<br />
Scntiens, i<strong>de</strong>o paucos vcnirc,quòd mag^^<br />
mcrccdc docerct. Vulgusautcm pluris ft'<br />
cit pccuniam^quam fapicntiam.<br />
]i Rogatus, i/¿//X,inquit,^«*m««i<br />
rinm. "wi^o obolo votare peteras.Scniiensfio^^^<br />
grcflu libidcm fedari potuiíTc J cùm««''^<br />
dc vita pcriclittrctun j^cbi^'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
WchuX^ßadaltcrHtvnm aäigeretnereßttas, i5<br />
ffiw eße m cornos incì<strong>de</strong>re, quàm in aduIníQrcs:<br />
Nam conn noi\ co- í'».<br />
nifi mortuossadulator ctiam viuos<br />
^cuorat.Et hoc alteri tribuitur.<br />
I^ogatns, qmd eßet njortaUbrtsòeAtìfsunftm) r^<br />
'^'^^ce^/íjinquit.woJ. Haec fcntentia conlcn- ¡¡elkim<br />
cüni illa Solonií» : Qtafeliciterabfoim-yi' yera,<br />
, hruc nihilfinifiripoteß acci<strong>de</strong>re^ qmdfeù--<br />
^^tntcm a:grittidinealiqí!A romanünet. At quires<br />
I'unt fecunda;,nihil magis optant,<br />
^Uam diuturnam vitam.<br />
Amico cuidam, <strong>de</strong>ploranti quòd com- 15<br />
r?cntarios fuos perd diíTctiO/^orrw^inquit, Mem^<br />
animo potiiss, qhàm chartis injcribere, Li- ria,<br />
ororuni.fí Ju^ij^ frequenter in caufa cft , vt<br />
muìùs exerceamus memoriam. In ruto cft, .<br />
animo impreirum eft : hcet cnnn circumfcrrc,§c<br />
fempcr in promptu e^<br />
IDicercfohtus eft: nonaUterac ferrumabfumittr.'rubigine;<br />
ita, muidos fuo hforum-vitio Inuidi^,<br />
c^M¿c/^ere.Fcrrum cnim.etiamfi nemo 1«-<br />
OAt^ex fc gignit vndc corrumpatur.<br />
^^Igus hominum c ftruauris, ftatuis, 17<br />
Jjophacis, ac hbris fibi promittitimmorta- ImmoriM<br />
"Utcni:Antifthcnc$ ij$,quiappcterentim.7/i^/»j.<br />
«ttottalitatcm.vnicaw viam oftendit.vi i«/?è mms4.<br />
F^^e riuerent.<br />
^og^tusyquarespmen<strong>de</strong>retcitfitatibusexi- 1«<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
' è b yirtHtki
754 A r o P- TI'T W'B is M.<br />
THmAcmdwü i^iy^iww. Sentiens, cam' Il cm pv<br />
non poíTc coniìftcrc , vbi noe efll-t hone5<br />
virtuti,ncc poena fcclcrofls. HocapuciHowierum<br />
ftomachatur Achillesjt^ A'm T/WK.<br />
19 Qmim ilh'diceretur, quòd à qmbuldajH<br />
Laitsà improbislaudatiis eÌÌèt, ^trfo»-, inquit,'^<br />
Uudatis» qiùdimpni<strong>de</strong>nsfe€€rimma,iu Sentiens,à taK'<br />
bus neminem laudari,niír ob malcfa^a.<br />
2 o Pratrum mter fi concordi x dixit qmu is mtff*<br />
tencor-fi^i^ munimenfnm.ìd di dum & ad ciuiuf^<br />
éa. concordiam accommodari potcft.<br />
21 Admonebat ea eße paranáaytatica,fíf^r'<br />
Bona a- cnm naféfi agio ena tarmi. S e n t i e lì s, b o<br />
inmi, artes vbique cife in precio,nec poiTc à To''<br />
tuna crip i. I<strong>de</strong>m affcribitur Ariftippo-<br />
22 Opprobranri, quòdinterdumci/m<br />
Sekrter.' probis haberct confuctudincm : JLtmcd-^*<br />
jnqiri t, cum éegretis rerfantnr, nec tamen<br />
»ia;fíí^y7.Scntiens,Philofc-'phumi<strong>de</strong>ovcrl3'*<br />
cii-m improbis,vt eos rcddat mcliorcs. . .<br />
2 3 Abfi*rdum e^f d i c cba t, triticum repurg^^^<br />
ijraut- bcllum ab inutili milite-, ci^ à rep.nonfi^^!^<br />
ter, nere intuidos. Significans, in ui dos tam<br />
¿inútiles ciuitatr, quàm loliumcft tritici'<br />
f&ignauusbcllo.<br />
24* ROGAT US quid emolumenti cepiffet exphil^r'<br />
^titst<strong>de</strong> • ^^ t^ecum, in q u it, ¿oetuifiue viuerep^'<br />
"^""iPm. Doaus , etiamíífolusfit , n«nfcw»<br />
taedium fohtudinis ; fed multa praecUr<br />
fuo cuiB animo vcrfans,quafi iecum to^^^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
tur : indodis molcftiilîma cft folitiitló, at-<br />
quc ctiam inutilis.<br />
C^uum inconuiuio quidam diccrct, CAM 25<br />
^bjjs:Tu mthi eaimßA,mc]nn. Non rccuiàttit Jn<strong>de</strong>ctni<br />
obfcquium, fi ilic viciffim obfccjucrctur.<br />
Scd interim indicauir^on cfte Philofopha<br />
<strong>de</strong>corum,tibijs cancre.<br />
C^uum Drogcties ab' ipfò pctcrct twni- 26<br />
^^vny \\xfS\tyt étflicAYtípAumvi,fic eUm mnica frugdU"<br />
S>cciem prMturum ; admonens , oportCrc<br />
pauciflîmis cftc contenrum. x<br />
, Rogatus 5 difçifi'mA cumf rimh eßet ne- 27<br />
^^ßARIA ? MAU, inquir, dcdifcere. LD enim non Dcdifct-<br />
*nôdô primum eft, verum tria diflîcillimû. re.<br />
^m nos malediSîU inctßerenfy eosmagiftdíe- z$<br />
^^ndts diccbat, nosÙspidibunmpete-Aio<strong>de</strong>rc^<br />
Verbaenimnonlàcdiint,fiquiscon.«a..<br />
^«mnat.Vidc vero num fortè hic fiticnfus;<br />
Jpl^ntiores effe, qui conuicia patientcp<br />
ferrent, quàm fi^quis lapidibus impetitus<br />
^^rat. iQnorundam cnim diâa grauiùs fau«ciant,<br />
quàm lapi<strong>de</strong>s. Quòd fi in<strong>de</strong>corum<br />
¿taui viro, lapidibus repetercàqua<br />
P^titWs fuerat.asquc indccorum fit^in connKi.intcm'í-cgercrcconúÍcia.<br />
'<br />
¿rtnifensPbtopi^m, àcKièrsâ válttndine-ja<br />
wbförantem,viHltp(:lüim in qtiam vomue-<br />
A p o p H T H.R « M.<br />
in pompa quadam cqucftri,quidam equu$<br />
crcbro hinnîtu fcrociaqj fpiritus <strong>cx</strong>cclib^<br />
tcftarctur, coqj veliemcntcr à Piatone<br />
Faillis. darciur,vcrrusadPlatoncm ;<br />
tu bontii equfis futur tu.<br />
30 Admonuit Athenienfes, vt afinos «qu^<br />
atque ccjuos dcligerent ad agri cul turíini-<br />
Quuum illi dicerent, hoç animal efle ali^^"<br />
EUEik nuni ah aratione : ^tdrcfert, inquit,<br />
mag.flra, y^fi'^^ duces fmt, qui nunquam didïceit^^<br />
tuum, adminiììrandirattonem -, jedhocjxtû efi, quòdf'<br />
vobk<strong>de</strong>leSiipint r Sentiens, multoabfijrdi»^<br />
efle,ei commendare Remp. qui gubcrna«'<br />
di artem non tenet., quàm il afiiium pi^<br />
quo adhibeas aratro.<br />
31 Cuidnmdicenti,pleriguc telaudant:^<br />
Vulgi iH^id;mç^\x\\^cLÎifeci f Signjficans,quae fc«^<br />
diaa. iunt,temper pauciiîînaisplaciiiiîe.<br />
32 Rogatus à quodam.quid fibifKiend"^<br />
fuadcrct, vtpro.bus vit ôc honeftus<br />
Vcdifcc- retf Si mala, inquit,qua tiLi adjunt, ab<br />
temala, mneruntdié^içeris e(¡efugitndx. S enfi<br />
caput eflc,carui(rc vittjs. Id non d<br />
ÌV.uìpcndtmi,& ad earn imagincui fcfc conformabat.<br />
Hmc Autifthcncs : Síácspoflhvo-<br />
^cm A<strong>de</strong>re, qua dc re potifjtmùmglort^remr ? De<br />
pulihritudine, inquitadolcfccns. igitur<br />
livquit, erubefds^qui mm mammvgloriarn f Significans,<br />
magis glorwndum d'c bonis ani-<br />
^^ quàm <strong>de</strong>forma, quam habcretcum fta-<br />
^Ua communcm.<br />
Adolcfccntes qiiordamPonticoS,qui vi- 35.<br />
^^'i^di Socratis gratia fe contulcrant Athc-<br />
, duxit ad Anyti domum, diccns : tUnm<br />
^^cyate multofitpicfmorem y -vtqui Socratcm ac^ SoUrtfr,<br />
^^Jajfet, Hoc dido rcnouatum cft ciuibus<br />
Socratis dcfidcrium , & Anytum.<br />
^Xpulcrunf.<br />
AdoIcfccns quidam Ponticus pollicc- 36<br />
Tc rationem Antifthcnis babiturum,<br />
"»^«luis ipfius quxfaliamenta vehebatap-<br />
P^^'iTet. Antii\hcncsacceptonouovafc,v-<br />
^^ cum adolefccntc ibat ad mulicrcm quae<br />
vcn<strong>de</strong>bat farinam , & implcto vafe cocpit<br />
®uuftus difce<strong>de</strong>rc : Mulicri vcrò pofecnti<br />
*i»nn>e preeium, commonf!rato adolefccntc<br />
, HIC, inquit, dabit JtnauiscumJklfimemu Toliici^<br />
^ppulcrtt. Significans , inanes effe in dicm wiio.<br />
pollicitationes , cùm farina quotidic fit<br />
prxientipccunii emenda.<br />
Q^um Antifthencs ipfc ialfamcnta per 37<br />
torumgeftaret, id quibufdam admiranti-<br />
0U5, quòd PWofophur officio tam for-<br />
Pb 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
A p o p H T H E'G M.<br />
didofungcretur, idqiic in publico,ac noli<br />
Argute, potiùs femó dclcgaflct : J^i
A^^iimciita, & ¡H IIÍS quacdam parùm digna<br />
I^lìilofupho.<br />
Huiut placitariiìdigna fuÄt quae comme* 42<br />
Studium<br />
eli,ViriWfWf dfjclpojjc. Aduorfus cos , qui<br />
putant na^ciciwii hi>mi»cnaturaeaffcAus,<br />
*tudio vinci non poflc.<br />
^¿rKÙTàfiiifyiu^, ràs ^tfiyir- ^<br />
^^teprxdnifimt, eof<strong>de</strong>m & mbUes eße.iiAbcni<br />
id, Nil<strong>de</strong> vera nafcitornobilitas. Ad-^^^<br />
^frfiw eos,qtiimaiorBm imaginibits aiit-dt<br />
metiuntur nobilitatem.<br />
Virtuteßbt fufficere Adfeltcitaum^nte yHa. re<br />
habere nifirobore Socratico. Socrates ad ^^ .<br />
®mnmm rerù patientiñ obdurucrat. Imbc- * '<br />
^jjlitas corporis impcditfrcqttctcr virtutis ^^<br />
^ii-tutem effe rem operum.non autem plurimi^<br />
muítisj- d'fciplmis egere. Aducrfus cos,<br />
9^ȕuris ac Thcologia pictatisqs ptofef<br />
j^onctìì ftudio reddunt difticillimá ac pro- ^<br />
'^xam,pcrqj vitam omnem nihilaliudqui<br />
^ virtute difputant. Notât hoc Horatiusî<br />
Virtutem yerba putat^vt luc^m Ugna,<br />
^"^pienteßbijüßcere : CÒ quòd omnia,qu« ^^<br />
jnntahorum, funt&huius qui cum omni- sapiens^<br />
ous habet amicitiam, «c amicitiafacitom-<br />
^^^ communia.<br />
^dlt^hztf ¿vot áyadúM \foti ri Wr« , id eft: 47<br />
eßihnHmfOi'Meri, Adactfuí Qdnm.<br />
Pb 4<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
illud Epicurf,7u»^tiSjw^
qrrfíjtm bonus efl. Non eft verus aut fincerus Amor^<br />
amor.nifi quem condliat virtus.<br />
Aicbat honunesyirtutepntditos eosßbif A' ^z<br />
propugna tores, fMf fortes fint ^iuflii^O<br />
'^ut cnim dcfcncii , ft quid iniufti admit-<br />
^üt. Improbi contrà fortes dcfenfores qu^-<br />
'unr,iuftos nolunt.<br />
i-mT^of)èìvut ìif\'Aiuf\à eft j Vtr" 55<br />
^^tem eße armaturam, <strong>de</strong>trAhi non poßit, ArntAta<br />
^iini eniisöc clypcus excutiuntur: fapiens yiTttts.<br />
"^^^»ìquam noÄ armatus eft, eoq5 vìnci non<br />
poteft.<br />
Diccbat eße fAtius, cumpaucis bonispu^A- 54<br />
^^ aätii rfrts omnes mAÍosy quàm eum multismA- ^auctXAs<br />
aduerfus paucos bonos,Vcl q u ia i n b e il O no bonorum<br />
^am multitudo , quàm virtus militum ac<br />
^^cum parit vii^oriamrvcl quia pricftat ef-<br />
J5 <strong>de</strong> numero bonorum 5 qui vbique pauci<br />
."^^jquàm <strong>de</strong> ercgc maIorum,quorü vbiqj<br />
Pi^nafuntomniaf<br />
^bfèruandos eße hoflesytfuod hi primi omnium 5 5<br />
f^*>^iantfiqutd<strong>de</strong>linquAs. In hoc igitur vtilio- futilità:<br />
'CS funt nobis quàm amici, vt errata noftra ex hofie,<br />
^ognofcamus,5c cognita corrigatnus.<br />
^ ^irum lufiu^mpiuris faciendum quàm cognA- 56<br />
Arciera .n. funt vincula virtutis,qua fan CegnAtia<br />
gUinis.Et oninis bonus bono proximc cogyìrtufii*<br />
'^•itus cft, propteranimorum iìmilitudmé.<br />
^ ^iriAcmuheris eAn<strong>de</strong>m e/le yirtw.em, 1 <strong>de</strong>m 57<br />
»«ufitSocrates, f<strong>cx</strong>ummiilicbrem non mi-<br />
Bb s<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
APOPHTHBGI«.<br />
nùs cíTc doc'rìem ad omnia vixtutis ttìu*<br />
«i;ì,qu.im viriJcm^fi paritcr inftituatur. A«<br />
vitlgus f<strong>cx</strong>Lim iiKiiÌàt,quafi ad virtutem indocilem.<br />
58 Hmefla fue futxihra iß e qnx bona fitnt, lur^<br />
Vere pul pia qua mala. Sroicum cft dogma: niiiil cX'<br />
'^hra, pctcndum prxter virtutem, nihil fiigiciidtt<br />
praeter viiium.Cuni vulgo ingeus probrum<br />
íit paupcrtas : magna gloria,diuitijs per fas<br />
. nefasqj partis abtiiidarc. Ne
fih^h' r¿y iXÌJXf '^J^' » ÌMV JisHÌi.Hcuy-n hiù,<br />
tf4}'pe,tur/c e/Ì) fine credasene non.<br />
^Icoantcr corr<strong>cx</strong>it inutilciw fcntcntiam.<br />
K'/Z-t VluiAr,<br />
^uìbiifciam admìiantibiis Ifmeniam, 62<br />
cíTet ¡níígnis ribiccnrTYf^'i^^w.^inquir, Tihìcen<br />
^^onùnan eJJe nyorter.nam fiejjer^nm vir iw-<br />
^Jfet e^regiHstíbicc.4.h\áicAbAt,cos non poflc probtis^<br />
^onosviios cuaclcre,qui tnntü operai Dio-<br />
*^yfìacisartibiis impciidiirent.<br />
ANACHASIKS SCYTHA.<br />
Hcrmippiis fcribit, illum moxvrAthc- (jj<br />
»^iis vcneratadiÌTc SoIoiii.Víctlcs.Pcrcontá-<br />
^^ famulo, quis ^yn<strong>de</strong>ì iuitliie, rcnuficiarct Jngenm.<br />
^dfjje ^nacharfidcm, qui & Sulomm ri<strong>de</strong>re, ^<br />
• fi fieri f>oJp$, etiam hofffes fieri CHperet, Solon<br />
Pcrpuérum refpondit : in patria foi ere fieri<br />
«o/?«ej.Significans,intcrGraccos&Scythas<br />
fife ius Kofpitij JAd hxc vcrba,quibus<br />
abigcbatur Anacharfis, perin<strong>de</strong> quafi infijos<br />
eíTct introire,ingrcflus cft ad Solonem^<br />
^iccns/c iam effe tnpatna,&aquum effe rt hointkiunge^'entur,<br />
Huius refponfi <strong>de</strong>xtcritate<br />
<strong>de</strong>legatusSolonjubens reccpit hominem<br />
admtimam familiaritatem : exprimo ftatun<br />
fermone <strong>de</strong>prchca<strong>de</strong>ns animum phì-<br />
Jofophicum , qui iudicaret effe patriam,<br />
Vbicüqj bene cft homini : ciues cnmi mundi<br />
fumus omncs. Laértiut & VLutarchtis in<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
Rcucr-
764 A P © P H T H E G M.<br />
^^ Rciicrius in patriani,coiiatus cft ad Grecorum<br />
inftitntanouarc Scytharum leges.<br />
Eam ob caufam à fratre in venaiu fagitti<br />
VAUÌA percuíTus eft. Moriens À\x\t'J'toberuátiondn<br />
f emicio - incoltumtm ÀCroLciA ditmfjum ,perinui(ÜAHii^<br />
¡A. fAtriAperire. Grarca fonat iucundiùs:
foeda res fit temuleiitia.<br />
Aiebat fi <strong>de</strong>mtrari , y»; conuertiree,yt Cr£c¡, 68<br />
fu; Ugibiufuii yiültnt-am mmriam funiunt, SaíjÍ*<br />
athietof ob hoc ipfum honor/irent, auüdfi mutuò<br />
Percutervít. Snlsè damnans cruaclem populi<br />
voluptatcm , ac in moribus inconrtantiam,<br />
Qu@d cnim iniuftum eil,remper iniuftum<br />
eit.<br />
Qiium rogaflct q u e n d a m , 6 9<br />
filudo tabularum nxuticarum) isque relpon- T^uigxdinct,y«á/«or<br />
digitorum, TAntUlum^vao^^jL^ab* ùo,<br />
funtà morte quinautgam. Notauit ncgoiiatotum<br />
auantiam, qui lucri gratia icmct in<br />
vita: diicrimen conijciunt.Scytlìse<br />
ncfciunt nautica commercia , fed pa-<br />
VI is a e vena tu viu unt.<br />
Oleum dtccbattf//¿-rcwíWíW itsfamamgigr 7<br />
cò quòd athletas vidcret vnftos in fc AthUt^<br />
inuiccm infaiiirc.Nec olcivfum,vtarbitror,<br />
^^'H-rant Scythacj vtquod nec apud illos<br />
^roucnirct,nec aliun<strong>de</strong> importaretur. Atlictaenon<br />
putmant nifi vn^ijputant enim<br />
^orpus fieri ?obuiliu$:at Scytha fimulabat<br />
le cre<strong>de</strong>re, illis oleum eÌTe caufam infaniai.<br />
Aicbat fi mirart, qtél fieret.yt Athcttienfisy<br />
mprohtberet mentirtytamen in c^utonum taber- Menda -<br />
^^^palÀmtnemtreHtur, Qui véndunt mctccs cium in<br />
cmuntque,lucri causafallunt qncmcunq} tontra^<br />
polTunt.-quafì q^uod priuatim eiTct turpe, ^tbf4Ì4<br />
honeftuai, ÍÍ publicc facias in foro. Ac<br />
in<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
766 A P' O P R T H E G M.<br />
rn contraftibus maxime ftigicndiim erat<br />
¿"acium. Sed turn »naximc memiun^uiho'<br />
mine«, cum maximè negantfementiri. A'<br />
pud Athenienfes kx crat, qua iubcbat<br />
Mospra ^dmirabiitw ¿r iUnd, qmd Grati initio coff<br />
foflertis, riuij cyathis pttfillii vterenutr, frturi maiori''<br />
¿/
Aíübttt fe nihil admrAbilius yidiße apud<br />
^racosyfptam qnnd f umH tn montil ta relinque MMtTivàly<br />
lign.t in. anitatení conucherent, Scnfit<br />
®pinor dc acapni» , quxitaíiccantur,vcl<br />
iole vcl Igni in montilHiSyVt poftcaardcant<br />
^fi]lie tumo.<br />
Ho'¿anti,yPrun^ark(rateetur,f)lHres eße mw- 77<br />
^os an yiPwsl^Mtgantes, inqnit^íTfro ««ms- T^nigiti<br />
^^ponisi Dubitans , an hi eircntinter viuos ti9.<br />
^«'ibcnch, qui vitam vndarumac ventorum<br />
^fbitrio coimnififlcnt.<br />
Hxprobranti cuid.im Attico^quod natus .<br />
^ffet in Scythia: Hiht,\\\i^\x\x,prQbYc tßpatrid, Acrner^<br />
^^patria, Egregiè inculpatus cft, cui nilúl<br />
potcft obijci praeterpairiam. At quei ladlaudi<br />
cft, apuclBarbaros natu Gr^co<br />
íiiíciplinas ícire: itaturpc cft, apudGr^-<br />
^osftatü ad Barbaros mores <strong>de</strong>gcneraftb.<br />
***tcrrogatus,^/wWcy7¿ím hommepeßtmUy^ 79<br />
^^td opttmumhcfpond'i t,LingtM. Sentí ens,i d 5 Ungua *<br />
^J'nkbrum pluriniam adfcírevtilitatc.fi rc-<br />
^^ rationc Pubernetur : pcftikntiflimum<br />
P'ccrc folcbat, ^r^yF^rtf ynicü habere ami- 80<br />
^^'»^multi precij , quàm multos nullius preci, ^mlcus<br />
Jjrapca fonantiucundiúsíW¿»f/w{xí^w^x?^<br />
^ifOM.tj<br />
Aiebat/àr. effeUcum.mutms hominü,ßau- Sf<br />
<strong>de</strong>ßtnatfi: notans mores ven- forngL<br />
«icnüuai,per^cfe54í lucravcnautíum.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
82 Ab adolefccntc in conuiuio pnlfatn^,<br />
. 'PMÌéter Adolefcens , inquit yßnunc ymummn fers-^yhi<br />
fenuerii cLqu^iferes. Modcrationis crat,quòd<br />
adolefccntis piotcruiam vino imputauiu<br />
Qni vcrò bibuntintemperantiùs vinum,ea<br />
pr^irferiim ernte , cui magis cóuenitaqud»<br />
i) frequenter íencs ob inopia coguntur a'<br />
qua bi bere,aut i/j^yt'^íy«^: cùm ci xtatinc<br />
ccflìiriiis fit vini vfus.<br />
S3 Cuidam obijcicnti , quòd cfiet Darba-<br />
Marha^rus , Anacharfsy i 11 ciiiit, Barbarfis eñ »Í;«^<br />
vies, Athenienfes ; fed ricißim Athenienfes Barla^<br />
' frntapjid Scythas. Grxci, fed inpriinis Attici,quoniam<br />
apudipfos florebantdiüipi^'<br />
nae liberales ac leges politic«, reliquasnationes<br />
contumcliac causa nominabant ba^<br />
baras ; cùm barbarum dicatur,quicquid<br />
pcrcgrinumatque inufitatum. NuncC^^<br />
Grxcìà nihil fit barbarius , hacc philaii^'^<br />
dcmiprauit ad quofdam Italos,quibus<br />
nesahaeuationcs barbaraefunt. .<br />
Huic illud quoque tribuitur multoV^'<br />
Leges, gatifiìmum: leges ArAnearum tells effe ßmtj^^'^<br />
tn qtsibtis inßrmtorx AnimaliA hsererent, ^<br />
tiorAferrumperent. Italcgcs humilcs a^ t '<br />
nucs conftringUnt} á potentibus<br />
violantur. Memtmt VAlenus. Sufrd S^^^<br />
tribuitur*<br />
U Qmdam in conuiuio vi<strong>de</strong>ns vxorc<br />
charfidis, Fxorm fini\\út,<strong>de</strong>firfntm ^^^^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^charfi. Hic Anacliarfis, VrtrfusitA mihi<br />
W«i*»-,inquit : fed htm putr, infun<strong>de</strong> mihi mc-<br />
^''^ctuf^yeexmreddamformofdm: indicans vi-<br />
*^mAdimcrc hominircAumiudicm. Rc-<br />
^«»t Athcnaiui lib.9.<br />
M T f o N.<br />
Myfon,incerta: fuif SS<br />
^taditiir : non alicnus à moribus Timor's<br />
Athenienfis. Hunc cùm quidam fortè<br />
ri«4í«í esAtheilli,<br />
inquit,mtf. Scnticns,Athc-<br />
«^icnfibus magis opus cÌTc Anaxagorá,quá '<br />
e^utrà. qin pracclaros viros cijcmntè ci-<br />
^*tatc,Rcitip Ixdùt potiùs,quàm cos quo«<br />
Quii in exilio agenti nunciata eflct mori St<br />
«liorum,S'cíe¿^,\n(\Ví\lymegenmfjemert<strong>de</strong>s. J'ortiter,<br />
I<strong>de</strong>ni hoe tribuitur Xenophontil<br />
Abfens morti addi^us cft. Id nunciami, S9<br />
ìnc[\ih,iftéimrententiam tulit ntuura Grm^<br />
initios, «^»emwie.Scnticns,Athenien t^r*<br />
^esnomii^i^ì^j addiéitos inQtti,quàmcflcc<br />
Ce<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
AP R T.R B CFM.<br />
isqucmdamnarant. Alijs.aliiMl mortis^'<br />
nus obtingit 5 fed omnibus eadcm eil tnor<br />
ricndi neccHitas.<br />
^o .jCüidam molcftè ferenti,quodnÄ in<br />
Mortis tria,fedperegrc moTCTct\ihiit),noaiWfioes,in^<br />
UcHS, f¡iW,t(ié enim vn<strong>de</strong>liùet ad inferos dicßcnfiii^ß-<br />
Periclis prxceptor ftiifíe Jcgitur, cuü»'<br />
adminifträcJaRep.magno fuitvfuiv Verùm<br />
cum Pericles negocijs intcntus dciiiireta-^<br />
gerc curam Anaxagorae,iam ad <strong>de</strong>crepita^<br />
prouedifcne¿hitem,conftituit inedia<br />
íiire vitam. Id fimul vt rcnunciatuni eil Vc^<br />
Hcii,anxiusaccurrit, & argwmcnti5,preci;'<br />
bus, & lacrymis conatus eft hominem^<br />
fpontancac mortispropofito reuocarc, id'<br />
que magis fua ipfius causa, qunmPhiloi^^'<br />
phi. Cui Anaxagoras rctefta facie iam niO'<br />
ribundusj nihil aliud refpondit^quam<br />
^ais'^ 0 Vericies,cir ^tbus iucema e^ficpu,<br />
ter. oleum. Exp robras üli neglcÄiim amicii ^<br />
dc tantam capcrc poterat vtilitatcm. ^^<br />
cerna curatur ob vfiim vulgarem<br />
confiliarius ncgleftus pcrijt.<br />
iPoft diutinam per^rinationem do^^<br />
reucrfus,rcpcrit patriam pofllfiloncsqii^<br />
lucrum <strong>de</strong>fertiis. inquit,<br />
fX dàno, faluti^nonepm : quòd cnlaniitas ilium /»flC-<br />
' gilTctad philofòphiam. Rebus aúterp<br />
gl is manti(Tet intra penates fuos. Ji^i fepcíV<br />
maio ^fpcrafuathominí,.c^uaí vi<strong>de</strong>tur<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^ffi: 3c quod
772 A P e P H Tü E G M.<br />
TraquU vifonihilp^rturbatufi refpondit:<br />
ütas. l^ptuneì Itane ytlutt pncr huc yenißt cumif^<br />
tjmrmionia^eímdpecuma mutuò funtpta non eS'<br />
plet*erim nidore ciuitatemì^tjuipro reißxmiH^"<br />
ru modulo facrificaui tibi apuasaliquot, kd h^f<br />
arridcns Ncptunus, vifus cß iih" porrcÓ^<br />
d<strong>cx</strong>tcra dixiíTc : In tuam gratiam ingeniti<br />
jipuarum prouentum Largiar citatali Megar^^"<br />
fium. QujMt&eucniflc tradunt.<br />
Demetrius, Antigoni filius,cùi» Megf^*<br />
cepiíTetjiuíCtStiJponis domum ficruariij^"<br />
<strong>de</strong>mnem. Admonitus igitur Stilpon,vyjr<br />
bellum daret rerum omnium quasami^^'<br />
Henos ict, Ego, inquit, nihil bonorum meorum Off^^r<br />
ytrtuii nam eruditio ¿r eloquenza mihi funt, incoU*^^^^''<br />
habitus, qmd hac yerè funt cÌKHst,hoce'B,domifiicap^^'^<br />
priaq-y bona. I<strong>de</strong>m hoc fuprà commemof^'<br />
tum eli alijs verbis.<br />
Callcbat argutias diak£licas: quarü^"^<br />
parum illi fclicitcr ceíiít. De ílatua Min^^^<br />
uae, quam Phidias finxerat,ita pcrcont^<br />
^gute tus eft : T^m huis Hinerua<strong>de</strong>aefP. Qif^*^<br />
infeli^' refponfum eíTet. f//. ./iirA^rc, inquit,'»^'?^<br />
«r. louu/cdVhiàa. Id ciim clfct conccä^^l<br />
collcgit:2^» eB igiturhac<strong>de</strong>a. Ob hanc VO'<br />
cem apudAreopagitas impietatis reus p^'<br />
aduseft. ille ver% fic conatiis cft<br />
4iceret: nonnegaßeiUam eß'e<strong>de</strong>amjdda*^*^<br />
hoc ef{^mafculHm.^m\htsapud Attic®«<br />
mmáis cö generis. Atumca iulTu« c«<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
«*aulatum.Thcodorus airtcm,corgnomcn-<br />
^^¿cSiQ-^his auHÜtifr dixit : f^n<strong>de</strong> hoc nouit<br />
^''¿pon y nifi forte JkUoM yeftibue in^txi$<br />
^inernAmì<br />
Cratcti pcrcorrtanti, num dij^ adórMtionibitf<br />
^preciiuf <strong>de</strong>hSiaremur} Iftuc, inquir, òfitUté oH^<br />
^percnn erit in yia, fed folùm interroga.Suhin^ ^^ yuH*<br />
®icans,aut nuUos effe <strong>de</strong>os, aut non follici-<br />
^¡»»•irebus humanis: fednon expedite<br />
apudmultitudinem efterri, cui ne-<br />
Jfflarium eflct , <strong>de</strong>orum metu contineri.<br />
^uic fimillimum eft quod tribuitur Bioni,<br />
^^i cam quaeftioncm proponttivcrfo Hc>fallor)rcfpondit:<br />
^ àTT* ifxSiTHiAJiKrifoxW, tct'Kctnáe/.x v/\afvy<br />
^nalnges miferan<strong>de</strong> fènex turbafrocul kmtì<br />
Crates Cynicus ad propofìtam quacftio- ^^<br />
non rcipon<strong>de</strong>bat, led refponio crcpitumventris<br />
emifit.HicStilpon, Sciebam,\Ti Moék^<br />
^W,tejttamuis yocem emijfurumfottùsyfudm ^ath<br />
"juam ñpnrtuit,<br />
Stílpo Cratcti dcditcaricam,fimul4uc^^<br />
Piopofuit quxftinnculam. Cùm Cynicus<br />
Protuttis nucem <strong>de</strong>uoraflct, Caricam,inqmt Cynich<br />
Hk Cràtcs.mncar cammtdò,<br />
qu^fiiHncuUm, euiui illa fuitarra^Stn-<br />
^»cn« , fe fruftra captatum mumifcMlo ad<br />
»«Ipon<strong>de</strong>ndum.<br />
^ Vi<strong>de</strong>ns Cratere hyb^rnis m«nfibu$ fri-|oo<br />
S^^c rubcntcnM«ikw, inquit, tjuixf^h^<br />
C E J.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
774 A'P a p H T H E
'M E N E D E M V S E K E-<br />
, T R I E N S I S.<br />
'Qniini aliiqiiantlo dccrctum tuliflet ad j^j<br />
F^puliim,qiiidamita tetigit ilium,vt dicchi<br />
efje fdfimw, ntf, tAberniculum conjue-<br />
^neq-^ d€cretHm fcriúere.Sutínoi^ns,q\ló¿ tx<br />
Patre coriario flatus cflct, ipfc quondam<br />
^"Idcm opificii. Nam olim-^tabcrnacula è<br />
P'llibuscaprarum confucbatttur. Ldtmius<br />
eittfVitd,<br />
Cuidam fcifcitanti, »«wipffienti ductnia 104<br />
inquit, frpiensì<br />
^um aTimtifrct,'5:^^o,inqttit,vxorcinc/«xi. fiinntH<br />
Supcruacuum crat dc co dubitare, quod<br />
^fíeret faftiunab e«, quem iudicabatià-<br />
Pientem.<br />
Antigono confuí enti, <strong>de</strong>bcrétnc ad co- 10$<br />
"^icflàtioncm quandam adire, poft ftlentifi<br />
"ihilaliud refpondit,quàm: ¡[egisfiUmes. In<strong>de</strong>caft<br />
^nbi ndi cans, luxum in<strong>de</strong>corum effe regno<br />
'^^^is : aut potentfbus licere quod lib et.<br />
Qüi^ndam friuolis nugis obftrepcntem io5<br />
fundum haberetìyt i$refpondit -Garruii-^<br />
libi plurimas clTc poifciiìones : .Abi fgitur, tas.<br />
mquit, ^ illas cura j ne tibi euemat,yt &illa<br />
f;^das,
tilmas cactcrisq'i phiJofopliis,dixit : Si hênejîum tH<br />
fmcuU' taies contstcare yiras, oponuit id quotidte fieri'<br />
p. fin minus y etiam tum frufira fieri. Ad id icùm<br />
tyrânus rcfpondiiTct: ditm illU sjje fibt fefiuvtf^<br />
eojue ftngule t/uofue menfè yacaré audirephilo^<br />
fiiphes: liberiùs rcfpondit Mcncdcmus : H«'<br />
pofiulare faerificium, ytper omne ttmptis audiret<br />
fhilofophos. Quidmuhis? EÒ procciRthO'<br />
minis libertas, vtnifí tibicen quifpiamcos<br />
auocaífet, perituri fuerint.Injìaui cùm peri<br />
clitarcntur A fclcp ia <strong>de</strong>s dixi t ; Tibicinis me"<br />
dulatio feruauitnosy Mene<strong>de</strong>mi libertas perd dif»<br />
log Perconianti cuidam A\QX\Ì\O , an pairen^<br />
jtrguùç ca<strong>de</strong>re d(f fi et ? refp on d i t „Ts^eque caddi neq^<br />
iophijìi <strong>de</strong>fii, €ùm alter fubicciÌXct, oportere fiiluer*<br />
ea. ambiguitatem per vai &ÌKj aut affirmaudO<br />
aut negando:i(/í¿í«#/«»í, inquit,e/? yejlrosfi^<br />
fui leges , cùmhceatinportis êceurrere, Alf^'<br />
captabat illum infidiosa percontatiooi'<br />
Siuccnrm rcfpondinct,
^onum, fi c|uis omnium potiri queat quae<br />
®ptat: Stdmulf mMm^fiiccbat fltirimosnatiigare Athenas fludh- *n<br />
^^graùd: qui prìmùm eßem ptpuntes ; <strong>de</strong>m<strong>de</strong> Degem*-^<br />
ß^emphi/oßifhiMoc cft,íapicntiaE amantcsj rare,<br />
^»nrhetores^ 'y<strong>de</strong>mqi progredii temporis eua<strong>de</strong>rt<br />
*diotas. Meminit Plutarchus.Multum proferii,<br />
qui didicit fc nihil fcirc. Etinfchcitcr<br />
pron
778 A P'T) P H T H'Ï G M.<br />
tibcrams cft. Ait cnim Ic^criri Usibérç,fiqu^f<br />
homO'^AthttfiL efleVhUofùp7um,<br />
Ï15 Plato dicitur ter nauigauiíTd in^iciliam,<br />
nec fine pericuIo,ncc iinccauillis obrreftantmm.<br />
Molonitaquc,qui <strong>gcrebat</strong> hoftiin<br />
Platoh'cm ;\n\mmnyneg^ntt¡jemtrui^<br />
fi Dionyfim tfiet Connthtyfedfi Piato irf Siòl^'<br />
Kam tyrannum expiVlcrat ncceflîtas, Pi^*fonem<br />
inuitabatambkio : vtvulgusqui^c<br />
intcrprcbatnr. Et tamcn Dicnyfium fcift<br />
Corimbi adcò mirabaotur omncs, vt iam<br />
abicrit in proucrbiim, <strong>de</strong> rc incj^fpcf^âta<br />
& incredibili.<br />
'116 Ad0lefcentem,quòd lufiftctaleam, graviter<br />
increpuit : qui ctimdixiiTet.fic obiuTi^JjUefce<br />
gasob rem pamam parurnn nmefi^^'^'<br />
remaifi. qixit,afi'uefcere. Talc qiiiddafubindicatDcmea<br />
Tercntianus in Adclphis^: Mittoren*»<br />
confttetHánem-ipfifmn.<br />
Rogatus,ecquod circtfuturij ipfiusmonumcntumvquemadmodumfupcrioruíJ^ïmmoY'<br />
-p/iYnùm, i n q u Wrparandum tH mmen-, ita tno •<br />
talitof. numenta futurafitntTHulta, Senfit, homin»^<br />
memoria oprime feruari in mcntibus hominvim,<br />
optimcq'j propagati fcriptis vi»®'<br />
rum eloquentium.<br />
i,g Ira tus fcruo, cùm eum caftigare pararct<br />
5c fortè interueniret Xenocrates,<br />
Mo<strong>de</strong>- hunc puerum; namipfefimtrattif'Si-<br />
rate, bi diflifus cfl homo philofophus, fcntie^f<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L i b e r VIT. 779<br />
^ìmicommotioncm. At vulgus hominum<br />
^um maxime punit,quum ivafcitur.<br />
•Kurfusakcii cuidam famulo lie commi-<br />
Loris to ca<strong>de</strong>r cm y mir atas cß'em. Ni- Mo<strong>de</strong>ra*<br />
'^ilirae fì<strong>de</strong>ndurn. Sapuit Syrus Ule'f eren- te. •<br />
^ianus, qui fc conjicit in angiilum, cdormiturum<br />
q«o.d biber.u villum. At ira minùs<br />
comp OS cft, q4iàm ebrictas.<br />
Quu m a l i qa ati d o c onl c CH d ilTc t e q uu m,, 12 o<br />
'^OX <strong>de</strong> fc cndi t, di ccns: fe cereri ¿jùt IvtTtc-ruftqt Mo<strong>de</strong>^<br />
c^yneequeíhifxíiucomperetur. Su- fiè,<br />
pcrbü animal eft equtu ; & equitare quidiam<br />
habct magnificum>parumq3 philofodignum.<br />
TemuLentia <strong>de</strong>diUsfita<strong>de</strong>/fat, rtpot^ad/pecti- rzi<br />
^^fefe comtmpUremwr : ita fore, vt ab cavi- Temntío<br />
rccedcrentjconfpcda feditate, lentiA.<br />
^gahat oportere tneùrtaripraterqtéÀm in fe- , 2 2<br />
fifirinotùòuf ipfe <strong>de</strong>tti yinaporrigit. Fefto dicSff^Afrir^i<br />
íiccct kilaritas : tbrictasfemper foeda cft. ^e/?«.<br />
Somnolentiam ¡mprobabat,eoq} fcripfit 123<br />
m legibus : netfAti/iJj^iSr ¿«^«f : id<br />
hoftium non fatta folùna , verum Äc animi<br />
propofitum vlcifci. Plato fubiccit : T/im ß<br />
fuü tibi btne yolensyemjjtt in Sialiam , rt Pibi<br />
om quippidmad/hret i nm faciat autem äe/fi^^<br />
• tutftf eccitßone , num par eßet hunc nuUd relate<br />
gratia cotemptum abijcere i Dionyfio pcrcoß'<br />
tante quis eífet ilici.Aefihmes, mquit, rir&<br />
worum finflimontd cum quouis amicorum SO'<br />
cratis conferenUufi ^ auipoßit dicendo meliorts<br />
red<strong>de</strong>re cum ijuibus hateat conß*etudine. Is cù^<br />
hue multum maris eMenfus adnauigdrit yt fuam<br />
Vbtlofophiam tmperttret yhaStemis negleSius eß»<br />
Hacc tam commoda oratio effecit, vt re*<br />
& Piatopcm , cui priìw erat infcnfior, am^<br />
p^lctteretuti & Aefchincm íplendidc m»'<br />
gnificequc trattaret.<br />
125 Dionem ob formam & ob rerum geft«'<br />
rum raagnitudinem, cum plurimi fieret ab^<br />
ferocia, omnibus» admonuit, caneretmetueretj; con*<br />
tumaciam^cui comes, eßet folttudo, I n fo ic n ter C'<br />
iwmvtemcreb. profpcris amici dcftituui*<br />
126 Si quádo forte incidifiet m eos,qui pr^'<br />
ter <strong>de</strong>corum quippiamagjerent, digrefl^<br />
M.%em- confucuit dicere: nuncubt ego talis f NerflO<br />
f lum ex fuamturpitudinemperfpicit,fedfíbi qU"'<br />
aueaflcntator cft. Ex ali¡s igitur diícendum,<br />
quam indccora fìnt quae praeter honeftatem<br />
gcruntur.<br />
E difputatione difcedcns,folitus eftad-<br />
0sinm, moncrc difcipulos ;Ft<strong>de</strong>tepHeri,ytf^ciumtn<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^ffUdfiamhone/fd coUocetU, Significans,o^<br />
«ium omnia mala doccrc adolVccntcs.<br />
Solcbatadmoncrc,T?íieyiCor/;f
enim dolòr, fì quis fecum coniìdfiret, qua^^<br />
U fic qnod cucnit^<br />
In Ariliippum dixit : lUi foUdammeße, &<br />
pan7iis ^chUmy<strong>de</strong>-vti, quòd apud Dionyfii^<br />
in purpura i'ilwuit'^Ad id alluditHoratius-"'<br />
Omnis ^nßippum <strong>de</strong>am color-*<br />
Hoc diüum quidam tribuuntStfatotti.^<br />
XH NO-C RATES CHALCE DOI»<br />
nrnfis.<br />
13+ Alexan<strong>de</strong>r Magnus illi mififlc't iff'<br />
gentein pecuniai-um fummam, ex ea dun-^<br />
Tecunix ii^'fAt trcsminas recepir, reliquum referri<br />
^entern- '" A'«¿ij^cns : ipfif lurihut eßt opus, quiplurc^<br />
ptus. alerei, tk^rtius in c/«^ y^d.<br />
' PaiTcrem^qui fugiens imminentem acci-*<br />
pirrcrn fefe in Xcnocriuis finum coniecip.<br />
Inmcen- fct, ttxit fonitqj.ac dcmuleens dimifif> di-^<br />
. c en s : juppiiccm non eße pro<strong>de</strong>ndtm,<br />
13(5 ABionedidVislaceflTtus,2^;ay«w,inquiV<br />
.Animo- reßjonjierus : neque enim tragoidiü cùm à co^<br />
JP. ' nugdiAUixAtinr,dig?iaturuLmr€fpmfo,Y[OU'C^<br />
veteris comocdiae lieentia ^ .in qua mult^^'<br />
ieommata raciuntur, fic in ipfos poétas, ^<br />
fabularum perfonas : attragofdn non di-gnatur<br />
vicillìm humiks ^fonas attinge»'^ '<br />
Ad quendam,nec geometria, aeemiifices^nec<br />
aftrologiae peritum,ad (Vhobm ta-<br />
VecHi- tncn ipfius commeanteml .Ali, inqnit,an^<br />
ras. ßtmphUoßphüi rm haku : hoc cft, non es ad ^<br />
philo-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B E R- VIT^ 7*1'<br />
I^iiloropbiiam doci]is,DuIlis inftrudns dti^<br />
^ipJinis. Ali) fcrunt illum iu loquutum;<br />
W i HvásrfrTOh^d me rei-<br />
^^^nonmaceratur.L^nii rudis noniktim tra^<br />
«iìturvcftiario,fed fulloni.<br />
Qi^ciPlatpni Dionyfius diccrct: aiiqtM iS«<br />
^cm uhi caf ut. Xcnocratcs, qui tum prae» ^miát'<br />
ccptori a<strong>de</strong>rar, 2\f5/2^r/«j>jaquKy^uàmhoci<br />
fuum oilcn<strong>de</strong>ns caput. , ,<br />
. in coftttiuio c^tcris mult^ g^^-ì^<br />
tieniibus folusnihil,diceret,interroganti<br />
^^r vnus omnium inquit,<br />
^
€urìofi- réuma<strong>de</strong>s alienai: vidclicct dctcrrcs ab OH«'<br />
tas, ni ctirioiiratcrcrùad nos nihil attinenti^.<br />
142 Di ccbtt fueris aures effe muniendas follib^^<br />
'Pueri re potiùs quàm athleUs: quòd plus fit pcriculi»<br />
ucrentia. ne pucrorumaurcs occupcntur prauis fc^'<br />
monibus,quàm ncatlilctaium aures p^'<br />
leant ad idus. inquit Satyricus,<br />
beturpuero reuerenfia,<br />
CRANTOR SOL.ENSIS.<br />
14} Senarium hunc e* Bellcrophontc Euripidis<br />
probare folebat :<br />
01 fjur rt/' ci im j ^ìfHTa ru •min¿viu/ni¥.<br />
fmiter. Eheui qd heuì nobis quod hominu efiacctdif'<br />
Senfit,quicquid vili hominum acciditjho^<br />
vnicuiq; poflc acci<strong>de</strong>rc. luxta illud MJ"!'.'<br />
Cuiuispotefiacci<strong>de</strong>re, quod cuiquam pote fihii<br />
igitur nec inexfpedatum ridcri oport^'<br />
re, ncc intolerabile, L<strong>de</strong>rtius in eiui yita, &<br />
Hefychitu.<br />
ARCESILAVS.<br />
T44 Si quandoprobabataliquid, diccre<br />
Mo<strong>de</strong>- litus cft : eft,4rio,fiuem//r;<br />
fiè, fiuc fatetr. Si quid difplicebat, dicebat : '<br />
ffvyKXT4t9ihnrcu rkrm ó ìmot^ id eft, his non aj'<br />
fentieturille, nominato quopiam. Simul^<br />
in aitcuerando fcruans modcftiam,<br />
contradiccndo fugicns inuidiam. .<br />
145 Percontanti, qui fieret, vt ab ali/s fcct¡<br />
multi dcficercnt ad Epicúreos; abEpic^'<br />
tcis nulli dcfcifccrcttt ad alios}<br />
ÌjiqUl»;<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
inqiiit,f* txgAÌlUyìnnzqiM,. VroclU<br />
fuam, Scnticnsjiomincs cScproniorcs ad uitasad<br />
Voluptatcm,quàm ad virtutcm. Gallos di- ¿eímo-<br />
*it ftccrdotcs Cybclis cuiratos« Porrò vo- r«.<br />
^^ptatcm amplc£ti focminarum cft potiuf^,<br />
quàm virorum.<br />
C^um hofpkcsquofdamvnìcumamieisaccipcrct<br />
conuiuio , cocna qui<strong>de</strong>m appoiìta<br />
cft,fed dccrat panis,vidclicct pucris<br />
o^liris cmcrc. Hic ilk ri<strong>de</strong>s, Q¿fám, inquit^ J ^<br />
^^^ efi apta conWHÌjs apparsuidis ejJe fàptentem ? .<br />
^«ntÌ€ns,philorophos in rebus vulgaribus<br />
yinùs Papere, quàm idiotas. Sed micrim<br />
®edit excmplum philoiophicae mo<strong>de</strong>rai<br />
^'onis : quis cnimjöinon incanduiíftt ita ?<br />
^AHpertatem cmparahat Itha<strong>cx</strong> patria: '47<br />
Ö'Jpr: (^yò^ jyxta Homeru,afpcra qui<strong>de</strong>m Vauptsnfed<br />
bona K/yor/rf id cft, iuuenum i^«<br />
'wx : dum eos confucfacit frugalìtcr&<br />
kontinenter viucre, & ad omnem yirtutií<br />
*una¡onem excrcens.<br />
í>icere folitus eft ; qumadmodU yhimulú 14^<br />
Wentmeéù^ ibimuLu funt morbi : ita-M per- Le^tm^<br />
¿eges ejfent, tbt pltmmmn efe yitiorum. muUtim<br />
öiui^m qucndam immodicc dcíicatii, do,<br />
^apillitio arte compofito, oculis vólúbilij<br />
ac lubricis, cùm is alioqui caftus U<br />
JJteger liaberetur, ita taxauit ; ^ ^<br />
'"quit, aduerfi an auerß cMdt fitis ^ Sen-<br />
•"WCÄtiie lÄtcjwtati corporis etiam bal^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
A P o P H THiE C M.<br />
tum 3c cultum oportcrc co^g^:uc•rc-<br />
BION B.ORYSTHE NITES.<br />
150 Pcrcoutanti Antij^onoHomcnco vcrf<br />
TIÍ vúky tít J Tffúét ra mráTKtt , rmhs ><br />
Sentiens Bion, fe traduftum <strong>de</strong> generis<br />
gentis ignobiiitate,refpondit ingenuèiP«^'<br />
Gemit jgy. ^gff^ Uhertus efi^cubitofcfe emungens: íi í^ni'<br />
pt^m- iícans, eum fuiflc falfamentarium. Aiidc'<br />
bat,illum Boryfthenitcn fuiíTe genere, nott<br />
facicjfed in fronte gcftare fcripturam ama'<br />
fi domini : matrem fuiflc c lupanari. Cùi^<br />
C2etera item nu<strong>de</strong> com memo railct> adicci<br />
qucndam ad fenon pelkxiiret, Tmelluh^'<br />
Votili' quit, CAfeíif nonAttrahiturh^^mo. Signfica«^'<br />
taf» pucros dclicatosnö eflc ad philoíopb'aí'^<br />
accommodos,<br />
152 Alteri percontanti, quis eßet^Axime<br />
TrA^l xiue} ^ t in mAxmis^ mc[UÍi,re¿fUS cnpifW<br />
Ùtof, fortunata. is enim mille curiN diftorquct»»<br />
vt aflequatur ardua j & aíTcquutus<br />
torqucturneamittat»<br />
153 Rogatus, eßetneducendi rxor ? Si <strong>de</strong>/orm^f<br />
Coniu- mquit, duxeris, liAbebispttnam ißnformoff »<br />
^itàìtu hAÍehiscimmtemJci Grvcis yocibus<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
íu cft iucüdi&Mtvlw^Húc^.Ah-<br />
^tfìhem ajj'cribmr,Geitribuit BUnñ L$x.ir.<br />
. Senefíutem dÍGcb.it fortim cJJ'e maiorum : *54<br />
^iiòd omacs hue confugcrcnt> ípciaiitci StntSlm<br />
*^'fcriarum fincm. Mori awtcm vnicuiq^ in<br />
promptu cft. Id Ethnici quidam <strong>cx</strong>iftiman<br />
t cflc praedarum; Chriftiana pictas docct<br />
cíTc ncfarium fcclus»<br />
Gíoriam diccbat effe matrem amorH: ob id 155<br />
cùm horainis vita fit brcuis, ho- Imm<br />
'^cfta memoria in multa fécula ^pagatur, talitae.<br />
formam áíccbíit ejjh bonum alti num. Sen- jjg<br />
ticns extra hominé efle, quod ipfe fibi ncc foi-md.<br />
^are poteft,nec tueri datum. Animi bona<br />
vcrè noftra funt.<br />
l^tuniof ókcbAtepneruosaRhní'r. quòd 157<br />
%chisnihil agitur. Alius dixitnerwoj ¿c/A'. Dinitia.<br />
in quendam, qui praedia fua dcuorauc- 158<br />
^^^»^mphiarait, inq.t, terra abforbutc, tu terra. Vrofupa<br />
^^^^AUmagnum effe malum, non poffe fare 159<br />
Abfque hoc cnim nulli potcft cflt Toleran<br />
fuauis. uà.<br />
^^wnabat homtnes, qui fic exurerent, quafi<br />
Y^ft* y^acarent; fic adurercnt quafiJènttrent.O)^ Salse.<br />
^ fallor,quòd in bellis <strong>cx</strong>urQtur omnia,<br />
^^rfum, fi leuitcr attin jantur ab igni, of-<br />
^cnduntur. Id cnim appellar adurerc.<br />
"^'ccbat efi'e optabiliu* fuam m^Jjem alteri 161<br />
^^^^hquàmalienam i^icer/«rc.Scnfit,fclicÌU? JjberH^<br />
^^f^quàmaccipcrc litas.<br />
Dd a<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
162 Aiebat fuUem eJJe ¿uiififerosyiam : ndm il"<br />
Mors fa, lut hommes abtre ciaufis oculis. Mori culi bui'<br />
«/Àf. cnim claiiduntiu ociili.<br />
163 Alcibiadcm hoc elogio taxauit,<br />
Libere, dolefcms riros abdusij]et ab yxoribiu ytuutftff<br />
fafitr'yy xores a y ir is,<br />
164 Rhodi, (|uum Athenicnfcs darcntop«*<br />
ram rhetoricis^ ipl'e Philofophiam docÇ"*<br />
bat: Obidreprehcnfus, ita refpondit: Tri'<br />
Thilojò- ticum hoi d. um yendof S enti ens,<br />
fhiapn^ furdum cfîl^ab ipfo rcc|uin <strong>de</strong>tcriom,.ciinÎ<br />
norrhe^ attuliiTctmcliora. Nam Philofophia vclutimica,<br />
tnticiim cibns eft hominum, hordciim<br />
quorum: iîmul irnucns, folum jjhilbfi''<br />
phum îoquijthctorcs hinnirt-potins.<br />
In fabulis eft, Bnnaidas puellas apud in^<br />
feros huicad^diiias eÎTe fupplicio,rtrpcrt«»'<br />
fis vafis déférant aquam in dolium P/^^^"^<br />
mtegris yAfs^ai nonpertufis i<strong>de</strong>m facerenti tWï*»<br />
cnim irent onuftjores. ^^<br />
166 Cuidam immodicc loquaci, vt fibif"^'<br />
loquaci' veniretoranti, refponditj jibmdt ttki^^'<br />
tas, tem geramjt aduocatosmiferis, non yenioffpfi'.^<br />
i6y lucnit, vt cum fcclerofis naiiig^ns in^^<br />
<strong>de</strong>ret in prid'oncs. Ilh's dicentibu5,
In diuitcm quendâ fordidum ita loquu- 169<br />
tus t i\: hicfacHitatesJkéis nopojjt<strong>de</strong>tj'cd ipfum ^uxru^<br />
.fojjidcnt fxctiLtx'xs,<br />
Diuttcsfordfdoj dì cchit Ita facuïtatum fua- IJQ<br />
^um cui-am habere, quafieff nt propria : rurfus<br />
'tjjd: nihil capc. c yiditatis,quafi tjjent aUena.<br />
Aicbat :uueues yti <strong>de</strong>bere fortitudine, fenes 171<br />
>A¿crepru<strong>de</strong>ntià. Nam his rerum yfus conci- Vrudhid<br />
íiauitfapicntiam. P^f^-<br />
Biccbat pru<strong>de</strong>ntiam tante céeteris yirtutibtti 172<br />
***teceUere,quanto cacterisfenfibuspraifíaret ytfi*^Nam<br />
Oculi pracluccnt toti corpori: ncc<br />
Vila cft virtus abfquc prudcntia.Nam quo#<br />
•**^odoiuftus rcddct cuiq^ fuum, niiî prui-<br />
790 APOPHTHEGKT.<br />
crimcfi ímpictatis vcrè poteft obijci j ncc<br />
frui tranquillitateanimi, qui numen habct<br />
iratum. ^<br />
Dicebat amicos,qualtsquales effem retine»^<br />
Tru<strong>de</strong>n- dos efe, ne yi<strong>de</strong>amnr ant nCUos recefife in fami"<br />
tia, Han tatem^aut bonos retecijje,<br />
^ 177 quemadmodum prod Ve-<br />
CraHk- nelopesy queniam cum Penelope commi/ceri nOtt<br />
tas, potuerunt, cum ilLius ancillis rem habuerunt : itf<br />
quiphilofo^hiam ajjequi nonpojjunt, m alijrjri'<br />
HolhS difciplinis fernet exereent.<br />
17S Familiares I'uos admoncbat,^^«- atgU'<br />
Mit<strong>de</strong>ra^ mentoputarent fepro/eciff e in philofophia, fi tur^<br />
ào. gantes eJr conuiàantesperin<strong>de</strong> audirent^ acfirf<br />
citarent ter fus illos Homéricos: '<br />
¿fiv\ ÌST« ¿Tí ÍMHV irV cl^fSVt ^WTI UlKOtC,<br />
è ?Á7i wrei ì'xfia dlsií/tf'<br />
Id eft: {y'i<strong>de</strong>ri^'<br />
J^ando rir haud nequam, nec f^ultus, ami^><br />
Termultkfalueatq-, yale^Dijprofiera doner**'<br />
LACYDES CYRBNAEVS.<br />
179 Aeccrfitus ab Attalo rcge,rcrp5dit :<br />
^nes eminm effief^eflandas : innuens, ár^an»<br />
alTlduamciuc fomiliaritatem íácpc<br />
virtutis admirationem.L4mÍMf.<br />
CARNEADES.<br />
ito Carnea<strong>de</strong>s fertur admadum fuiíTe v^cílis.<br />
Itaqj quodam tempore gymnafíarcbu^,<br />
id eft,fcliolae princeps,mifit qui diccret,n<br />
tantopcrc cUmaicc ; cui rcfpoudit : ¿<br />
y§C»<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L r B'K R VII/<br />
^oehmodum. Ad quod rurfu« clcgatcr pranauditorcs.Siquì<strong>de</strong>itt<br />
pro mimerò auditorum tcmpcranda<br />
cft.La'érúM. ^<strong>de</strong> PLutxrchummcomnunK<br />
Diccrc<br />
ytEle difcére,ptater¡jtMmeqmiAre\C]}XÓ¿ his O- Thrinchnines<br />
adulentur; folus equus, no» curans^»«**»^<br />
'cgem gerat an priuatum, tergo <strong>cx</strong>cutit,)^'««'*®equitandi<br />
fuerit imperitus.<br />
ARIS TO TE LE S STAG IRITE S.<br />
Qlium Xenocratis amulationc cocpiflct \%2<br />
nabere rcholam,hoc carmen vfurpauit: ^miè'<br />
Atufen; (riujr^y¡kVá)ifxrlw JC cft: Utio^<br />
^¿en turpe, acXenocrsitempati¿oqm. Ali) pro<br />
Xenocratc ponunt Ifocratem.<br />
Catlifthcnem difcipulum, libcriùs muU ,<br />
i*iccntem apud Alexandrum, Homérico ubtrtéU^<br />
«armine admonuit: ^ mtimfi»<br />
A P o P H T H 1 G M.<br />
1S7 Incrcpanti, quòd homini malo dcdilTct<br />
'Bern- ' c\ccmo{ynzm',7^nmores,inc\uit,fedhomineín<br />
•^itofin commiferatmfum. Etiamimprobis inncc^l'<br />
'^ßjuif, íítatc fuccurnt vir bonus. Debctur enin»<br />
hoc officium, fi non meritis illius qui iU.'<br />
tuatur, ccrtènaturae. Etbonusfieripoteftì<br />
qui malus eft.<br />
líS Illud amicis ac difcipùlis inter difieren-<br />
Jlux ani' dum frequenter folebat innerercJ^iJùm<br />
jm. òpert lumen à^àrcumfufi a^e; animum autem ^<br />
difciplinisliberaltbus. Sentiens, ingenium a'<br />
dolefcentum mathcmaticis difciplinis acui<br />
,
äliquam f íTcmcditatum. At Ariftotclesacrepta<br />
cnnca dixit: Etcjrkam^ jéntcnrUim CaptU"<br />
pfrdidn Diogenes, Huic fimiilimum cft, quod i'o^<br />
^i^tc tributum cft Cratcti.<br />
Quiim itcrum illi cancam porrigerct 19^<br />
Diogenes, acccpit, & ftibiato in coclCi vultu<br />
more puerorum, Magnus^ inquit, Dioge-<br />
: moxque illi red didit caricam. Notans<br />
®pinor,abillo captan lau<strong>de</strong> munífíccntia:.<br />
I^iccrcfolebat, tria adparanda fapientiam 195<br />
P^tißiniHm necesaria : naturam .doShrinam, eìf DoStn^<br />
^^ercitationem, ìnuità Mincrun fruftra labe- na fih-<br />
•Mtur: .re£lè difcitur à dodis : <strong>cx</strong>ercitatio bmpxeonfummat<br />
cruditionem. I<strong>de</strong>mVlmarchm retur*<br />
fiitett4r,mliéeUo<strong>de</strong>Edt4catMberor.<br />
Quum accepiflct qucndam in ipfum di- 1916<br />
*iflc conuicia, Aùfentem;inq\àit, reUoris c^e- Magn^^<br />
Docens > ea prorfus cflccontemnenda nimì,<br />
qux non laedunt,nin quis fclacdiputet.<br />
Viéichrttndinem diccbat quàitif epifleLa efjß^ 197<br />
^^cioremadcommendationem,SviTit(\\x\ hocai^ ì oìfHél^<br />
fcribit Diogeni. Ariftotelem veto formam<br />
^olitumappellare domtm, quia gratis con-<br />
^«git á natura. Eandcm Socrates appellauit<br />
temporis tyranm<strong>de</strong>m, quòdformac gratia<br />
mox dcflorefcat : Plato natiira:pr^erogati^<br />
^yn, quòd paucis continojt.Thcophraftus<br />
fiientemfrau<strong>de</strong>m ^ quòd abfque verbis perlua<strong>de</strong>at<br />
: Theocritus eburneum dctrimentum^<br />
quòd grata qui<strong>de</strong>m fitafpeftui,fcd muJto-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
794 APOPHTHÏGM.<br />
rumincommodonim cauia : Carncadcs-^<br />
/ûfV(fc£nTO,ußx<br />
fed an celebrtpamd dlgnus eßet,<br />
201 Rogatus quid cflet amicus.^ r«/t,inquit><br />
Ämtern, antma in dnobus corporibttr,<br />
202 Aiebat qwfdam homines itaparcn-e,<br />
yyofu- femper eßent yiSluri : rurfus alios ita profunérh<br />
ßo. quaßmox eßent morituri,<br />
203 Vcrcomzmi, qui ßeret y vt cum formons dif^<br />
Cacap- ttùs ac Lubentius confabulemurf refpondit<br />
êontatio. percontationem eßl rAv/.Caccus cnim non f^*^'<br />
tit form« ilkccbram , nihilb magi5 quí«**^<br />
colorum gratiam.<br />
204 Pcrcontanti, qmd lucri cepißet exphU^fi"<br />
f^irtus phia ? rtea, inquit, nuüo imperantefaciarn*<br />
non cogi- qufi yulgus fuett mtH Itgum, Idiota à furf^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
J^^ftinct, quia lex aiiftatur pocnam : Philo-<br />
^phusabftinet, quia perfe turpe cft, etiá-<br />
"íiccatimpun^.<br />
interrogatus, féopa£Íofieret, ytdifctpuli^of<br />
V^^pLunmrmproficerent ì St, inquit<br />
'^^tes gnauiter infequantur Jequentesnonmo-<br />
^ u m »arrului quifpiam, vbi multa ne- 206<br />
gatus cífct apud Ariftoitlem, tan<strong>de</strong>m di- Salse in<br />
^^yctyfortaßu obßrepotibi nugis meií : ?Íon her- garrulü.<br />
^^^inquitrwcyj emmadusrti animum,<br />
i^cprebenliis, quòd munus <strong>de</strong>dilTct im- 207<br />
probo: homini<strong>de</strong>di, inquit Jrdhumanx^'^n^Á'^^<br />
firtK Hoe fupcriùs aliis verbis commemoratum<br />
cft.<br />
Rogatus , qtégmodo amiti ejjent traSíandti 20$'<br />
íii^omodo, inquit, nos ah lilis traBart cupe^<br />
remiis^<br />
^ruétionem áiccbvit optimum efe yiattcum zo^<br />
^feneSlutem, Nam catcra fenem aut dcftit"unr,aut<br />
grauant ctiam.<br />
lllud frequenter habebat in ore : ¿fix^/j 210<br />
Sentiens, multos cíTc amicos*<br />
domine,paucifsimos aut nullos re. rara res<br />
Admonebat,fZfwi«ew
79^ A P O p H T HE G M.<br />
Kolu- tc.fcd à tergo. Venientes enim fucata fpí'<br />
'WtJf' blandi unturjabcuntes autcm pccnitcn"<br />
tiam ac doIoTcm rclinquunt.<br />
ai3 Diccbat A hktas, y« à Uhris arcenmr, ont'<br />
iXmperi- nem ¡ne vitam m cauiUk/cttmitÙM locfi tranfi"<br />
Ùa, gtintyfimïLe.y euA<strong>de</strong>regymnaJicrumflatuis : nci^'<br />
pc pingues acfaxcos.<br />
214 Qmim iam natus annos fere fexagi«'^.*<br />
duos adcò laborarct, vt adnìodum tenuis<br />
vitx fpcs fupcrciPct,connencrunt ad ill"*?*<br />
difcipuli rogante«, vt ex ipfis aliquem dciigeret,<br />
qui in locum eitis iuccc<strong>de</strong>rct. Intci<br />
auditOTcs erant duo praccipui, Theopbri'<br />
ftusLesbius,&Mene<strong>de</strong>mus Rhodius. A**'<br />
(ÇMiter, refporvdit,/« quodpetebatwfaBi^<br />
rum , ybi darutur eppormnitéts. Pauló pò«»<br />
cùm rurfus ad cum eadcm <strong>de</strong> causa cofluc-<br />
^ì^cnt,dixit yinum ejmdbibtret fibi parùm<br />
commodumt ac qu«ri iuÌEt <strong>cx</strong>oticû vcl<br />
dium vcl Lcsbium.Id fimul atque curati<br />
cft, guftato Rbodio dixit ; Ftrmumherclè^^<br />
nitm.& tucundum. Mox giïftato Lesbio, ^<br />
•frumque, inquit,egregie bonum j fed<br />
fuauiuf efl. Id vbi dixit, nulli dubium '<br />
quin lepi<strong>de</strong> fimul & vcrecimdè fucccUo-<br />
rem fibi ca ?occ,non vinum dclegiflc^T*^^'<br />
bauit vtrumque, nec tamen auditoribns '<br />
ligendi ius; 5 a<strong>de</strong>mir.Sed Gracus fermo p*^* '<br />
cuium culumjiabctciuilitatis: habc<br />
quòdiiVi^,^'^''^^^^<br />
apud Gr«cos fit generis mafculini : vt^^^^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
i T^ífrfiQ-v/iwji/, pollìt öc ad pcrfonam.<br />
*ccommodari.2^írr«í & AGtlUus<br />
THEOPHRASTVS ERESIVS.<br />
l^iccbat , poÙHsefft ß<strong>de</strong>ndum ejfrtnt crjuoy 215*<br />
^ntrerbpincßmpofito. Nemo nò mctwit in- tingnék.<br />
fixiere equo mtrefti 5 a> plus eil peiiculi à<br />
eftreni.<br />
Ad eum, qui in conuiuio perpetuò filc'<br />
ib inquit,fSypru
S'Apmì- mmlrnm, XAmtn mam ofítfixreynam. Infi'í'<br />
Ihfi* ucs cnim funt ad omncm vitae confuctudincm<br />
triftcs ac fupcrcilioíí.<br />
221 Ariftopliancsin comocdiaPlutum indù-<br />
VortHKa cit c^cum. At hic diccbat,^o«y"o/áwí<br />
C4ÍM. i d cft, d i ui tías, eJJ'e <strong>cx</strong>cum-y vernm etiam fort^'<br />
nam VLuti ducem : vt iam fit illud proucrbil*<br />
C*:CU4<strong>cx</strong>co di4x. Fortuna faepclargitur indi'<br />
gnis fua muñera.<br />
222 Qnanttsm in bello yaleret ferrum, tantum^<br />
Oratio' cebattn S^p. yalere oramnem, lllic cnimx"*^^<br />
nisyis. gcriturviribusjhíc pcrfuañonc.<br />
223 Confpicatus iuucncm intemperanti*<br />
Indo- <strong>de</strong>ditum, Eae, inquit, qtiadrattisMercttr^*<br />
Btis, habms fyrma, yentrem, pu<strong>de</strong>nda, baM^^'<br />
Sentiens, illum non cítc homincm,fcd ftí»'<br />
tua, qualis in vijs folet poni Mercurio : hoC<br />
illi dilsimilem, quòd cífocminatorum<br />
rc traheretvcftem,qnòd <strong>de</strong>ditus cíTet ventri<br />
ac libidini,quodque barbaras eírct5 cùn»<br />
nihil horum habeat Mercurius.<br />
224 Hominum fajiuoforum fubImitatem diceb^^<br />
Ingenia amputandam , fed relinquendam fobrietáte^<br />
treSÍa, Talia cnim ingenia non funt <strong>de</strong>fpcrandfJ<br />
fed quod redundar reci<strong>de</strong>ndum clt.<br />
425 Mmmebat adolcjcentes, w domi parenf^-^ *<br />
^ue- obuios, in folitudine reuererentur fetpr^'<br />
rtntia. I'udor tencramaetatem optimè<br />
peccando : qui nufquam non adcft, »<br />
rcucreaturfcipium. .<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Aícbat yerosamcoxm rebusIxtis a<strong>de</strong>jje y- zzG<br />
^^^or J iri uduerfis inuocAtos ^ y Uro. At viilgò<br />
fitfccus.<br />
.C^i^umxxulai^ft.acThcbis inolorius hii- 227<br />
^'liíqjviucrcí, audiflctqj Cratctcm pililo.<br />
Ijíplium, qui ipfum itìuilcrtt^ multa piaci-<br />
{jcprudcntcrq; <strong>de</strong> mo<strong>de</strong>rate ferendo exi-<br />
"O diflerentem : Male Jit:, inquit, ncgoàjs ^ "<br />
^^^^pAtionibui , f,'er quas ha&enus tAÍem yirum ^<br />
^^^Ucun cogrtojcere.<br />
CRATES THEBANVS<br />
C Y N I c V s.<br />
"V'ulgòdiflilS cñ^ufi7ra6V0i>i7^t,'\d cù,oJ!h 227<br />
^^^Apertor : quòd in omncs domos irrum- Crmofi-<br />
P^i^ct, 5c fi quid difplicuiifet, reprcben<strong>de</strong>- tas.<br />
cynica libértate. Id cognoiiMnis hodic<br />
'^^iiis in quofdam Tffju.xo'^vpotvm-<br />
.Rogatus, quidUli èphUofophta/iuéo accef 22S<br />
mí emolMnentifrcrponáit:<br />
^^fiw/i; Tí TC fXH/iVcsj^i\ítM' ^^ cft: cont^tt4S,<br />
(-'hcenix lupmt^ Absque cura yiuere.<br />
Sciuieas fc minimo contcntum ob libcrtatemfuauitcrviuere.<br />
-Amofe laborantib. oilcndit remedia. 229<br />
^y^y ii\(\uit,mc<strong>de</strong>turfatnes:Jinaluer,tempus:^ ^morts<br />
J^^huyttp9ffisyUquet4s. Luxus fcrc alit a- rcmedut.<br />
*^orem:teiiipus omnia aut tollit, aut ccrtè<br />
^tigat. H»c remedia fi nihil ^ffMnt/upcr.<br />
^^laqucus^vtmorbus finiatur iuipeiulio.<br />
Grxca<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Gracca ionant iuaindiiis , Tufih y<br />
2^o Diccbat philofopho nulla re^opus eße. E®^»<br />
Thtlofo- pccuniam dcpoliiit a.pud'trapczitam ha^<br />
fhusnon condirionc, vt il liberi cllcntidiotas, tradj^<br />
€get. rct cam illis j (in philofophi, nummos dii"<br />
tribucrct in plcbcm': quòd indoftisop^^<br />
ciTct pecunia; philofopho nec opus<br />
vtilis.<br />
231 Celebraturilliuscphemeris,ad hunc h^'<br />
SümpnK bens modum : l^onno coquo minas dccem,<br />
pripofie- dicodrachmam: adulaton talenta <strong>de</strong>cern, eonfi^<br />
rus. lif-Ttofimumifiorto talentum,phtlofophf) triob^*<br />
lum, Notabat homirmm ftultitiam , q«' ^^<br />
rcs honeftas fit cuprimis necclTarias mio»;<br />
mum fumcrct impcndij^nd turpia prodigi'<br />
232 F'hum Paficlem , ilmul vt <strong>cx</strong>cciTcrat cX<br />
cphcbis, perduxitadancillac domicili"''''<br />
yenus dicens : hactibi eß patrium ccniugium. Nai^<br />
parabi' marchi tragici praemia rcferunt exilic<br />
lis. cac<strong>de</strong>sicomicifcortatorcs<strong>cx</strong>llixuactcm^'<br />
lentia lucnfìiciunt infaniam. Seniir<br />
tra^icam effe rem adiilterium, quòd<br />
fere atrox fit exitus, uti fcortis rem<br />
micam ; id enim non punitur ftippli^^^<br />
pitis; fedtamcn qui dipereunt inmcretricem,ÌR<br />
comocdijs inducunturlnfam"«<br />
Ies : at cum anelila tua rem habere ,<br />
cft periculi. Hoc accipiamr vclut ab cth"»'<br />
€0 dictum. ^<br />
Quul^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
C^iim pro quodam fupplicaret gymna- 233<br />
fi) prjiicipi, procumbcnsattigitcoxam iluus<br />
pro gcnibus. Nam fuppliccí <strong>cx</strong> more<br />
S^'íHia.contingcbant. Indignanti gymmahac<br />
aqne ma funt I^dicfh^<br />
'^^'gentía ? Notans obiter vuigi liipcrftitio- le,<br />
3 qni certa membra ccrris rebus dcdicauit:veliitaurem<br />
memoria:, nafumirrifio-<br />
J^'.gcnua niiíericordix.: cùm iiaec ad totumhominem<br />
pertincant-<br />
'^^abat inter homines qtwnpUm inueniri 234<br />
qui nnnaltqtut in parte laberetur: ad<strong>de</strong>ns Tierno fi^<br />
Nulluni inueniri malum punicum, in quo yitia*<br />
'^oufit aliquod granumfupputre.<br />
^icodromus citharoedus huius di^is la- 235<br />
reífittts , iinpegitilh pugnum inos & fugp^auit..<br />
At Crates frontiimpofuit tabcU<br />
^^ni in^ua fcriptumcrat: ISlicodromusfacie. Faceti..<br />
^''^•itaque cum Iiuarc fuo obambulans tra- ^<br />
^uxit citharocdum, feftiuitcr allu<strong>de</strong>ns ad<br />
^í'tifícummorem ,qui opcribusfuis inferi-<br />
"^^[^t : ^pei:es aut Vhidias facicùat. Simile<br />
q^^iddamnarratur <strong>de</strong> Diogene pulfato-<br />
Arnagiftratu obiurgatus , quòdprxtcr 2J6<br />
'l^g.esacmorcm Athcnicnfium findoncve-<br />
: i^ii^yr rhtcphraßumyobisoßcn. fAcetu.^<br />
Qerct fiajzitantcs ,.adduxit ad tonfthnam:<br />
^«enditque Theophraflum, qui turn foric<br />
^«dcbamr, limco amiilum, quodGrarci.<br />
£ c<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
FT2 A P O P H T H E G M .<br />
à contegcndis liumcrís ¿uòAmp vocnní:<br />
liibmoncns , omnibus advftim vti licere.<br />
Nam íí per fe turpe efTet vti linteis, nc in<br />
tonftrina qui<strong>de</strong>m eflct honeftum.<br />
237 Demetrio Phalereo indignntus cft,quòd<br />
'Pitucis ipfl pnnes ac vinum miílfl!ct,diccns:^fm¿r;w<br />
^^nHtus.f^^^eseít.tmpaneiferrent. Seutièn.^, vinophiloibpho<br />
nihil opus eiTe : atque hoc ipfum<br />
efle fubtnoleftum , quòd panis nonasquè<br />
parnbili's eilet ac potus.<br />
238 Erar corpore <strong>de</strong>formi, quumque in ccrtaminibus<br />
nudanis ob id cflct rifui, fubhyr/tsftr<br />
^»s manibus diccrc lolebnt : T>c oauis, 0 iramei<br />
prx- re i'quoque corporc ùortì animo eßo\ nam ifios<br />
ßant, ^^ äeridmi, mox conß)kies morbo con-<br />
trAhiytcj'j beatumpr^^dicave^Ac fcfe ivnamiedarnftare.<br />
Signifícans, formam nihil ßccre nd vidoriamj<br />
fed robur ach borum tolerantiar»<br />
qua cscteros nntccedcbnf.<br />
239 Rogatus quoa<strong>de</strong>ßet philofophanémi f Do-<br />
nee, inquit, exercifunm duces qui Jum, -vì<strong>de</strong>buri*<br />
tur eße agafoncj. Sentiens, opinor, ibi maxime<br />
opus cfle Philofophia, vbi qui populo<br />
prxfunt ftolidi funt & indo£li, & homines<br />
quibus impcranr habent pro afinis.<br />
140 adulatorib\is yiuererihaiebat eßt<br />
jídula- * ^^^ ít/iíep' quàm yituU funi inter lupos,<br />
tio. Ncque cnim illos adcflc quos oportet, ncque<br />
cum ijs qui adiunt habere iocictatcni><br />
cùm fint inlldiatorcs,<br />
Al<strong>cx</strong>an-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Alexandre pcrcontanti,num cupcrct rc- 241<br />
ftitui patriam lüam?^Wí/o/wr- Vatrì^nt<br />
tafih earn AL m MeXAHuer refi tut Am diruet. gíeñns,<br />
ÍyíCcbíLt fepropro fotrU hAbere gloria ne- 242<br />
glefium pAHpertAtem, inqute nullum ttu ¡JA- Triquil<br />
boretfortuna, Aiebat fc Diogenis ciuc cflc, 1^04 tu^<br />
qui nullis inuidlae patcbat iniidijs. Opcs.n. ^^^<br />
ac nominis fplendorconciliant inuidiam.<br />
Metrocles hoc vitio laborabat, vt inter 243<br />
cliflcrendum fubin<strong>de</strong> crepitum ventris cmitteret.Eam<br />
ob caufam domi moercns icfcjcontinebat.Huic<br />
me<strong>de</strong>ri ftu<strong>de</strong>as Crates,<br />
induftria multum lupinorum <strong>de</strong>uorat><br />
Ac Metroclis ac<strong>de</strong>s adijt : pcrfuafìtqj mhtlefi<br />
fi mali quod Accidifi et, imò potius fore prodigio^ 'Pf^j^^i^<br />
nifi homo humano more flatum tentris emit-<br />
: atque interim ipfc inter colloquen-<br />
^um crebro crepitum ventris acdidit. Hoc<br />
paito &fcruauit pufillanimcm , & difcipulum<br />
fibi parauit.<br />
C^endam <strong>de</strong>licijsluxuique <strong>de</strong>ditumita 244<br />
iocum admonuit: TSléprolenticulafemper Sedttio,<br />
^^genspatinAmin feditionemnos contjciasScntiens,<br />
è luxu cupcdiifcjucplerunqucnafci<br />
«lífsidia. Lenticula philoíopho cibuseft.<br />
^fTtài carnes habct , 6c ia dmitum mcnfis<br />
circumfcrtur,<br />
Dtuitum opes dicebat efjefimiles fids arbori- 2 45<br />
businpramptislocis,e qu£,yt hominesmhitca- Trofia<br />
(erentfiu^tu, fodcorm tmttim acmtlm : it4 ex fio,<br />
Ec «<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ìHorHmfAodtAtibnstAiìtHin alerentur/corta ¿r<br />
aduLaiorcs. Refert Plutarchus.<br />
246 Mundhm mklu.brtm iüccbat effe quod ornat<br />
Ornattis fo^mmoin: ornatauteni id quod eam rcddit<br />
mhUeru, compofitioremac modcüicrcnj. Verùm id.<br />
non frafiat, inquit, mt¡\ J?7taragdm, nequc pnr^<br />
fHra.Jèdfuacttnqueaci<strong>de</strong>rent yint acffecitmhO'-'<br />
nejiaùs ac yertiund a, Graecis «rV^c^ 5c mundu<br />
foBai 6c ornamentù.In<strong>de</strong>ornare..<br />
E IM C T K 1 V. S.<br />
247 Eos qui barba ^pal/io, rerbkijue magnificas<br />
philejophcs agebuty dtcertjolcbat ej]ephuofcphos,<br />
hdV T 'srfá-iJtí^'iffxíxjS^ T id \:ñjfafthprO''<br />
cii!,yeibùieaui. A.tjcìlms ijb.i7.c.i9..<br />
248 I<strong>de</strong>m conlpicics qiiendani inipuris mo.<br />
ribus audacem , confi<strong>de</strong>nti linguài improbo<br />
tamen fiudio philofophiac dilciplinas<br />
contrecìare ,jnclimabat <strong>de</strong>ùm atqj hominiuiì<br />
fi<strong>de</strong>m,bis veibis increpanii boiiìinemi-<br />
© homo;, y <strong>de</strong> cjuo mittas ^nwnfHrgatum fit yos».<br />
Narn fi ad arrogantiam rfta immifens, intcricrint;<br />
fi coiiìputruerint, in vrinam autin<br />
acctuui vcrtcnnir, aut fi quid bis <strong>de</strong>terius.<br />
Senfit, er.uditio ncm e ile pernici ofam? fi i^<br />
animimi incidcrit praui* aftcòìibus corruptum<br />
; quo quacijuc tijCtiplina làni^ior»<br />
hoc fii perni. iofior,fi contigcritimprobo.<br />
-Vclui bonoi theologip niinl melius., malo.<br />
,, „«íijiii pcftiicHtius^ : .. \<br />
249 . Idcm p.Wofophi^ fomiwà duobilis ver^<br />
• b is<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
is comprehcndcrc foli tu s cft : c^^x^ BremUid<br />
tiii jhfime ^ahflmt, Q^uorum priirs qncntia,<br />
admonct.vt mala quie iiicürriint aequo aninio.toletemusrpoftirrius,<br />
vt à voluptatibiis<br />
temp crem us. Ita enim fict/vtncc adacrfis '<br />
dcijciamurjnec prolperis eorrumpantur.<br />
M H T K o C L E s.<br />
Libros fuos exuílut,dicens: 2p<br />
Tä^' 17' òvcAftouf v^ (ffiU'7A
%o(S ' Apophthegm.<br />
ti bus addanti bus. Itaquc confucnmatum<br />
cftcynicum matrimonium. Laérùwm eius<br />
rita,. '<br />
253 The©d©rum impium ^ cui cògnomcn c-<br />
/ ratà'^i^ , & huiufmodi fophiftnatc con-<br />
^rgutM ftrinxit : Quodfaevens Theodorus non éctirctt^r<br />
fnulie- insufle agere, i<strong>de</strong>m jlfaciatBippArchtA non dcokris,<br />
Yetur imuflic agere. Qmim an nui il ct i 11 c, fu b -<br />
iccit : jedjheodoriis jeipfitmptrcutiensnon diceretur<br />
iniujie agere : nec igitur Hipparchia fit<strong>de</strong>if^<br />
faceret. Ad idThcodorusnihilrcfponditj<br />
led fuftulit illius palliunijVt cnudarctp"'<br />
dcnda. ^uni il a nihil hac rc tutbarctur,<br />
obiccit ci verfu iambico , quòdà mulicribus<br />
officijs ad virile inftitutum dcfcciífet:<br />
iivM rat Tffoeff i^ttt Ktt'kL'TtiffCi H^MÌCCS.<br />
ì
L i b e r VIL ' %cr<br />
Colore fufco. Studium ac vidus parÄmonia<br />
maciem pallorem conciliât homini.<br />
Laertius, •<br />
Ncgociato* putpuram vchcns naufja-25S<br />
gium fecit iLwtaPirxiim, ntqi hac CKcaiîo- ' '<br />
nefefe coutulitad philoíbphiam, atqj lo- _<br />
Ii tus cft dicere : Tum bene namgAMyCumnau- ^ .<br />
fragiîwifeci. Alii narrant,cum quum Athc-/'"-^'<br />
nis eflet, audiflctq; mcrccs pcriííc naufrvigiOjdixifleiÜi'wefacls/ormna^qu^meadphilopiphiam^aHj<br />
ad pallium ,appeUis,<br />
Antigonus rexadmirantibus, quamobïcm<br />
unti faccrct Zenoncm ? refpondit:<br />
^oniam cum rruilta à meacceperit, nunquam Interi»<br />
UrnenemoilUuseß. Eius moricm cumaudif<br />
ict.ingemuit dicens: Quale theatrumperdidl!<br />
Erat cnim Zcnon acerrimi iudicij, 5c ab afrentando<br />
alie ni fs im u.^. ' -<br />
In quendam-circaform« curam ftudio-257<br />
fiorem quàai <strong>de</strong>ceret virum 5 quum imbri- • ,<br />
ccm IcRtè ac circumfpe¿\c tranfiret : Meri- MoUtP^^<br />
j inq ui habet Lutum.in quo non po-<br />
^^ßfiipfum yt m fp eculo cernere.<br />
Qmim cynicus quifpiam, dicens in lecy. 2$S<br />
thoiuo nihil cflc olei, peteret à Zenone,<br />
Zeno negauit fe daturum j fed. tarnen abcuntem<br />
adm®nuit, expen<strong>de</strong>r et y ter ipforum ef- Tarpd^<br />
fet impu<strong>de</strong>nttor^ Poftulatoris impu<strong>de</strong>ntiam<br />
impu<strong>de</strong>nti negatione peníabat.<br />
^ Ipfc fimul fc Clcantlxcs ailî<strong>de</strong>bât Ch^rc- 259<br />
Ec 4<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
monidae, quumqiic fcntirctailcdum amo-<br />
Contmm ris,furrexit.Hoc admirante Crcanthc,/ì/ùw<br />
'tlx, .ÀbonU^ inquit, med eis mdio, Adtin-fusinßeitiO'<br />
nes optimum èfjf remeéum quictcm, Subduxit<br />
fc virinteccrrimus imminenti pcriculo.<br />
•«ÖO Quidam in conuiuio accumbens Zenoni,<br />
eum qui fub ipfo fedcb^t pulfabatpc-<br />
.'jidmoni dcj Zeno viciflim pulfabdt illius genua, 5c<br />
^iocmi' ad ipfum conucrfo, quid'giturputashmcp^^<br />
(is, ti^qutinfia teaccumùitìlu multi offenduntut<br />
quum alios ipil maioribusafficiant, ncC<br />
quamuis leui incommodo,fcntiant.<br />
'261 Eleganter ac polite loquen tium fermones ai^^<br />
"Oratto bat effepmilerpecunia ,yílexMrinx ^ oculU ìslan^<br />
frauis, dientiatque ynáque fcripturam habenti mnrs<br />
numifmatts : nihtlo tamen eße meliorem,<br />
•^ui ma^ ßu<strong>de</strong>rent y ti ha Ácere quàm nitida<br />
miles eße dicebat tetradrachmis y temere ac j-udi'<br />
UrpercußisyquffapepiSluratis illis nummispr^^<br />
fon<strong>de</strong>rarent. In nummonon fpcftatiir elcgantia<br />
fculpturac, fed pondusac materia^<br />
Ita non Tcfcrt, quàm fit elegans oratio,<br />
•quàm grauis dc vtilis.<br />
262 Ad Ariftonem difcipulum multa temere<br />
garrientem,
Q^odnm in cóuinio immodcrntins vo- 203<br />
'Mntc obfonia, ncque «luicquam alijs rüli-<br />
S^uni faciente,Zcnö pifc-cni ingenttm qui<br />
?pp0nebaturcpatina fuftulit , quali folus<br />
illuni <strong>de</strong>uoratUrus. Q^ui^i alter intiiens<br />
^cnoncm fi^inificarct fc mirari impu<strong>de</strong>n-<br />
' C'rfrre qmuriic, fiiheam opjlfha^am ferrc non ^. ^<br />
i^es ?<br />
Adolcfccntcm curìofiùvquiddam quàm 264<br />
"proaetAtc fcifcitamem, adduxitad fpccu-<br />
^uoiÍ vtqj ic conteplarctur admonuit. Mox<br />
gita uit., an -viieretur taiiyidm conuenìre, ^Adjhe^<br />
?'*^ßi9nes eittpnocßproponere ? cuíum.<br />
dicciitcm 5 ÍTbi in multis di- 265<br />
"^P^icercAiìtifthcnem.àbufusSophoclis di-<br />
^O» togaui t num qua kaberet Antißhenrs qu^' Carpcdi<br />
P^cerent} illc rcfpondit,/èHi/«re. HiC Zeno, morbus,<br />
^tnon te pu<strong>de</strong>tinquit , fi quid ab Antißhene<br />
Perperam dÀBunt eß excerpere ac meminiße : fi<br />
T*^dreHe diBnm, idne animaduertere qmiem,<br />
^c tenere f I<strong>de</strong>m morbus nunc habet piuri-<br />
«wos , qui in libris aliorum tantum en vefiantúr<br />
quae carpant -, bene diftorum nulla<br />
ncque gratia ncque memoria.<br />
AdquendamdiceiTtem, brcueseiTephir 265 -<br />
iofophorunì fcntentias , reraprécdicas fm. Vaucilo"<br />
810 APOPHTHEGM.<br />
non cget • & rciliiìs mcmininaus,qnx paü'<br />
eis verbis comprchcnfa fUnt.<br />
267 Quodam dc Polcmonc narrante, quòi^<br />
alia proponeret, alia To quere tur: Zen o co«*<br />
Okre- traäa fronte, Quanta/mquìi, merce<strong>de</strong>er^,<br />
itatlo. cmtentusì Subindicans, ni fairor,vtindili'<br />
gentiùs diflcrcret, difcrpulorum parfimi*'<br />
niam iuifTein caufa.<br />
268 D i c e bat coj qui d',fjermn Jìtnilcs eße oports^^<br />
f^ox mo- trag néantrn aSiorìbix, qmbut rox ma^a,<br />
<strong>de</strong>ßa, naj?4€ latera <strong>de</strong>bent eßeyciim os immodtcè non di"<br />
faciunti|,qui plurima loquu^tur,fed<br />
fupra vires.Dum enim os diducun^<br />
<strong>de</strong>clarant fc fatalere vcriùs qii.ìm agere.<br />
269 Ili reSle a cerentur, negabat eye reH^'<br />
jittetio. micndiim locum , yelut prseclaris arttßcibuts<br />
j}>ectandumXontrà,audttoresécebat a<strong>de</strong>o<br />
eße attentos ad ea qux quse diß'eruntw 9 yf ^^^<br />
yacet dare ßgnum approbationìs. Dum Cti^^<br />
applauditur óc acclamatuc , petit ali^^^^<br />
audicndi fruÄus.<br />
270 Adolefcenti cwidam multa<br />
Carruli. ^«rw, inquit, tMteinlinguam<strong>de</strong>fluxere<br />
tas. moncns,adolefccßtis eflc audircmulw»*^'<br />
qui pauca.<br />
271 Alteri formo fo, diccnti, fibi non vidf"^*<br />
^mor futurum vt fapiens aniarct, T{ihU, inquj^<br />
yerus, tßetyobisßirmoßs infelicius. QmfquiscnU»<br />
docci, admonct, inftituitqj^virti*^^^^<br />
dolcfccntes, vtique amat, atqucis àc/n^j^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Vcrus cft amor. Nam qwi vulgo dicunturavcnantur<br />
commôdum, cum incommodo<br />
adamati.<br />
^ Diccbat plerofijut phUofophej in nmLtis i- 272<br />
^h^SHPûu, id zñynonjkpere, fed in for mit is y uir- Grani-<br />
^^ibhfjîée rebus effe impernos: & adi/cicbat f«^<br />
^Injd Scaphci , qui cùm animaducrtcrct<br />
S^icndam c difcipulis vchcmenrcr inflatum,pcrcuíro<br />
illo ¿\xityLcnenonefimmagno,<br />
fedtn bjenetfi nutgnu, hn yj ru ¿myáxv ri ìì^ HÌJàÁ^ài/Lf7i^<br />
c]uod magnum.<br />
Adoleíccnti confidcnter loquenti, 7{of;<br />
^^ysr'm, inquit, 0 adolefcens, quéc mìht fuccur- Garrita<br />
Subnotans,è fi?mionis'procacia colliè*<br />
^ morum impudicitiam.<br />
Aiebat honùnibus nihil magis <strong>de</strong>ep quàm 274<br />
^^»i^Mf.Longè diilcnticnsabij$,qui bonam Tcmpo^<br />
Vitac partem pcrduntlbmno , tem u lentia, rw^j^rjî-<br />
^ alea, quafi muhum temporis fu- moma.<br />
Pcrfit homini.<br />
. Interrogatus quis effet amicus ? JÌltcr, 275<br />
Scrufi inflirto <strong>de</strong>prehenfum <strong>cx</strong>diiufiSt: 27Í<br />
f^mq'i is fc fic <strong>cx</strong>cuiaret,vt ¿kcrciyjtbifmjfe Sxlsì^<br />
^Vatts ytfuraretur:&f/fí/í,inquit. Scruus alícgabat<br />
fatoru ncceiïîtatem ad excufationc<br />
^»mniifti. Eani ncccflìtatem rctorfit & ad<br />
*^Pplicium,quod ipfum ctiam crat in fatis.<br />
ftrw^jji<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
t\2 A P o P H T H e G M.<br />
'277 foymxm aiebatr'.cisflore,n-.^LWi conir«'^:<br />
Gratior qticm icimodiim ab alijs rcfcrtur, rocemefi^<br />
'eflpnl- forma:fiorem.W.m loquentis arationem co-<br />
'c/jro, meiidatforma 5 5crurius oratio compoii^<br />
gran am addit forme.<br />
278 Conlpicarus cuia'iliam c familiaribus<br />
T^ota //ipuelJum iiotis liuidum, ^^/V/eoJnquit,^^'^'<br />
fan te. tHÌyrfltgix : notans illius impudicitiam- »[J<br />
Gr^ceis plufculum eft. quod úmcs & aniiT^^'<br />
íjgnifícet^ & animi vehementem concif«'^<br />
tionem aut furorem. £rant autc Vt opin^*"<br />
iuauijs imprcifae notst.<br />
279 In quendam vngucntis dcHbutam, QS^^<br />
yngueta inquit,^/« muiierem oleti Significan"^<br />
effoeminatorum cflc,vnoucntis vti.<br />
280 Dinonyfio cuidam diccnti, cur we rrif*^<br />
Libere, omnium nm corriglsi ewwijnquit,«^'<br />
i/oifubindicans, fibi non cflcfpeni,illüi^<br />
corripercttir forc meliorcm.<br />
281 Adoleiccntcm multa temere garrient^*'^<br />
Garru- hoc dido corripwit :<br />
Lltoí, f ynlcum, ytvinrima audiamm, ioqJ**^^^<br />
paucißtma.<br />
282 Pt'olemai legatis qui multos<br />
ád conuiuium inuitarant, pcrcontantib" ^<br />
quid <strong>de</strong> ipfo rc^i fuo cíTcnt rcnuncinrn*;'-<br />
Taciiur ^.fjifi'e rosfinem, qm in conuiuio tacere noffertf'<br />
n/rax, Cùm cnim caeteri ad oitcntationcm<br />
ta dixiíft^nt, V11U4 Zeno perpctuum «eni»'<br />
ili en ti um.<br />
Pcrcon-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
I^crcontnnti, quof xElo efjciaffcffasergaco- 2S5<br />
I'^iii Verhüte, inquit, filcgatus aby.ß ?'c- McdarA-^<br />
Significans,cos qui no ha-<br />
^^"t quod refpond cant,ad conuicia Ibi ere<br />
^®'^fugcre,cosqj non pluris oportere fieri,,<br />
lì nihil diet rcfponlum.'<br />
J. C>.uum Crateri apprehenfo Zenonis pal- 2S4<br />
cum à Stilponte retrahcve niteretur,<br />
inquit, 0 Crates,pkioßphum au<br />
tencas : nam ß fer rim egcrisycorfus erit a f* pro<br />
te, animtis apud StUpontcm. •<br />
lampro^ccerat,tamemo<strong>de</strong>ilix gra- 2S5<br />
^^ •^ommcabatadPolcmonem,npud quem<br />
^ dialcilicis <strong>cx</strong>crcebatur. Vn<strong>de</strong>Pole-<br />
•^^^i^folitus cft diccrc, T^nme clam efi, Ze- Difcmdi.<br />
poßicum unpere,furarijuedogmata, auld;tas.<br />
J>hotnkum more Indutus es. Notans,il-<br />
^^tn furtim dilcerc. gratis , quas alijs cftct<br />
'CllditUXAlS.<br />
Quum dialefticws quidam infcrmone, 286<br />
WWdip'if.vr^, id.eft, iiiiet^nreniappcl-<br />
^'it.oftendiila icptem fpecies d«a)e£ticas,<br />
, quantum pofceret me-fCnlA ac pofccmxii^<br />
cledit ducentos. Tantui erat ar<br />
^«r d.fccndi.<br />
Cclchratiinmam Hefiodi fententiam (o- 2S7<br />
Datinucrtcre. Ciim.enim illc primas tri- Corr.íUo<br />
^»f^tci qurper fefapiai, fecuncfasqui rcùk<br />
í^;Oncntiobtempérete Zeno ordinein-<br />
^iio fKprotìunciabat: .<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
8Í4 APOPHTHEGM.<br />
wtafáfir-iÓt ^ HTTÓVTI tf'iÚHjMi<br />
hfiS í/C ecu OS CiÙ76S VOffTéí VSlj^V. idcd»<br />
Opimtís kUe qmiUm qm parct reEU monenth<br />
Scdprobtis i'íe qmquccßyqm noucriiomniApeffe.<br />
Aíidcbat caufam, quòd qui <strong>cx</strong> fe no^V^<br />
omnia, nihil habet prxtcr intciligentiain-'<br />
at qui redèaioncnti parcrct, praeter intdligcntiam<br />
haberet etiam eftcétum.Nam parere<br />
dicitur, qui quod didicit optimum effe<br />
tacit.<br />
288 Rogatus cur cùm cifet natura fcucrns><br />
in conuiuio tamen hilarefceret,lepi<strong>de</strong> re-<br />
H*/.m- ^ ^^owdw.Fa¿Mprnam cùmßtfuapte 9iAtnr.tATnä'tAstn<br />
eo y/^m, tamen aqua maccrAtum dulcefcere. Natuyiiéio.<br />
raic cft, cibo potuq; rigato corpore dilcutitriftitiam.<br />
^thena:usmcmvnitlib.i.<br />
2g9 Diccrc folcbat, fatua effe labi pedibm qt^}<br />
^^'^^^-cocjj conuiuia quantum poterai vi-<br />
(ubnca. tííbat, quod ibi folutus vino & aliorum ß»'<br />
/ bulis prouocatusfaciliùslàbi poifet.<br />
290 Di ccbat,T¿ dhf ytvìS-at Ttst^kíUUfOf;', hpJ^i^'<br />
M<strong>de</strong>pu H¥cu:\dQ(^liquidfiatbene^nafci qui<strong>de</strong>^<br />
fili ft fu- p:iulatimyfed tamen non effe paulum. Quanquí»<br />
filio. hoc quidam aífribuntSocrati.<br />
291 Qmbufdam iic excufantibiis luxurieni<br />
fuam, vt dicercift fc ex co quod abundaret<br />
faccrc fiunptum,argutiíílmc rcipondit*<br />
Vrofußo Ignofceretls ne coquo, fi cùm obfomaflus aq^<br />
falja dayet,dteem fibi copiam efiefali^ìScr^ticnS»<br />
viÄumnon clicmodctandum <strong>cx</strong> rcru copi«;<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B E R VIL ti$ i<br />
pia/cd <strong>cx</strong> vfuac ncccíTitatc naturx.<br />
CLEANTHES ASSI VS,<br />
Antigono difcipulo, roganti cwrfordi- 292<br />
dam opcram prarftarct, hauiicndo aquam<br />
^ Putco?vndc per iocQ pro Clcanthc didus<br />
^^ ^fisäfrXKs : ita rcrpondit:x\«wj hanno um Difcemtß<br />
non ¿r foáo^¿- ngohoYtumydcmq^ mhil nuiduat<br />
^^^fano philofophi A cAHxa^ Alius ncgalìct (»v<br />
^^tn, philolophus auxitquod obijcicba-<br />
^^iti gloiiaiíibi duccns, quod illc vcrtcbat<br />
P^obco.Uertiíüf.<br />
. Collcd.im pecuniolamaliquadoproic-293<br />
^'ícoran\ íamiliaribus, diccnsUVeanthcsal- IndußtiA<br />
temm Cleanthcm alci-epcjja.fiyclíet,<br />
Aíinusapcllatus agnouit conuicium,di- 294 ^<br />
^cns: fc folum eße parcm ferenda Zenonis farci- ToUr^'<br />
Siuequòd Zenoni non multum cflct ÌW.<br />
*"pellca:ilis 5 fine quòd vnus illius auftcritato<br />
nihil offcndcrctur.<br />
Cuidam illi probri causa obijciétì,qiiòd 295<br />
^flct tímidus,/í/ec3Ínquit,mi?Mmww/>ctco.Bo- Tim:di -<br />
^^ cft timiditas,qua' dctcrrctà turpibus,& taslau^<br />
^^ddithominem circumfpcdlum. data,<br />
Suam vitam diuitiì vitcc folcbat hoc no- 296<br />
pracferre: Dum ///i, inquit,ludunt, Labor,<br />
^g^ fediens duram humum exer ceo.<br />
. luterdum cùm fo<strong>de</strong>rct,folebat feipfum 297<br />
increpare. Id fortè admiratus Arifton, .<br />
^^^quit, mereiai ì Tum Clcanthcs ri<strong>de</strong>ns, •<br />
Senem^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
r
Sen
ficai-e,re quas dicuntur intclligcrc.<br />
Solìthcus poeta coram populo Cleanjhem<br />
prxfentem hoc carmine profcidit:<br />
ß:iH\iXtä. id eft;<br />
7 J Cleanth hfAtmtaS Agit My<br />
^'Ucrpres vertit infaniaivn<strong>de</strong> pro legif<br />
vi<strong>de</strong>tur^í^víí'/^.Ncc tanto conuicio taílus^<br />
Ruicquam mutauit dc vultu: quapatientia<br />
J^leaari auditores , applau<strong>de</strong>ntes philo-<br />
^opho ,Sofithcum ciceerunt. QuumSofi-<br />
Jl^cus diccret, fe pocniterc quòd illû afpcr-<br />
^^ífct,refpondit Cieanthes: Abfurdum fore, ft Mo<strong>de</strong>rig<br />
poetx jrcQuentcr illudAut libero pxtri & ùo,<br />
^«mWí, necila fnccenfeant , ipfe ob Ime conui-<br />
^^tculem faciunt feruicntem Omphaíác,<br />
^H;adfandalio commitigatum caput. ^<br />
'^cnpcttcticis dicebxi tdcmaccidcre qmdlyriSy<br />
Al'ijsbene Jhnenty fet^faf mnAud.tmt.<br />
fcntiens opinor,ülos, licet alijs verbis idc IJj- ^<br />
^ocere quod Stoicos ,6c tamen ipfos non<br />
j^nunaduertere. Poteft 6c hic accipi fcufu«:<br />
V^Hpareticos prxclarc doccrc, fed vitam<br />
'^doíVrinadííTiHere.<br />
Ex fctucntia Zenonis diccbat hominis 304<br />
^ores e ípccic pofle dv prchendi.ld vt con<br />
Parent adolciccntes aliquot facoti,cina:- ^<br />
inauroduratQadduxcrunt adClcanff<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
tì% AL» O. P H T H.E A M.<br />
thcm,poilulanrc5 vtèfpccic <strong>de</strong> ntoribiii<br />
pronunciaret. Reperii manus callofas ^<br />
cuilem fole nduftam.ltaqj cum aliquan«^'^*<br />
fìluiiret,iuilìt hominem abire.IlLe digreifii^<br />
fternutamcnto concuflus eil: mox Clca^'<br />
ih es, tìaheo, inquit, homnenì\mU'u efL Noi*<br />
cnim facilè ftemutant, qui fcmpcr fub àio<br />
Tiuünt.<br />
305 Confpicrens quendam foli tari um ac le-<br />
Sellth<strong>de</strong> cum ioc\ucmcn\^HMtd,ín(]UÍt,loqtíenscunt<br />
homimmalo. Quidam itareferunt : A'i<strong>de</strong>rf^<br />
cumhomine improbe¿oqhxris. Malis eniinp^'<br />
ricuíoíaell fo>;tudo.<br />
'506 ^tj cjuendam , contumcliac causa obij-<br />
Stntchis cicntem Ccn^€tUttm,.Et cgOyinc\uìt,abirecf^'<br />
yegctd. rerùmybi reputò me omni e.\parteJa^^'^r<br />
fiue le^ndum eii^fiufifcribendum^ rurß^f m-tf^^'<br />
Signincans,fequi<strong>de</strong>ni haudquáquani<br />
vita; cupidumivetiun ob fenedutem<br />
nem<strong>de</strong>bcrec vita <strong>de</strong>ce<strong>de</strong>re , donec vires<br />
fuppetuntad vitac munia.<br />
. Intumuferat illi glngiua cui malo biduanoieiunio<br />
ile meäcatus ci},vt iai« v^<br />
luti fano medici omnia confueta pcrmj^<br />
tcrent. Scdilfe pcrfcuerauit abftinerc,^^'<br />
cens fibt iam efie confeSlum yi^eprinaptum'-^"<br />
que perijt^<br />
30 S Sentcntiam hanc;<br />
torretiie p'^tf ^i MvtUytrSuMt T* W yhitt Witrci/<br />
i«(i>i.%m(riamriu.. IdciU<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
^'^ygirl amicis, corpus in morbos cadknt<br />
^^^cndijs fo'uxre.<br />
^orr<strong>cx</strong>it huiic in modum:<br />
"^hvcüs Tí AfíVMy (Ttc¡jLci J fit tréa-}fg -mwltt..<br />
^'orc^í'acte (Sot/h/^í. i d cft:<br />
^on^rre fcortís, corpus in morbos ca<strong>de</strong>ns<br />
^¡^pmdii^s conterere,<br />
^fioi cnim Icntcntia tcndcbatad mollicií^H<br />
nudàuit Cleanthcs.<br />
S-p H A E R V s BofphoranuSjClcaníriiis<br />
difcipulüs.<br />
, OlLum diccrct, opinioncm non ca<strong>de</strong>rc<br />
fapicntcm, r<strong>cx</strong>Ptolcmxusciipicns hoc<br />
P.^'adoxonipsàrc confutare,, curauit mnlá<br />
P.'^fiica veris iimiilima ex ccra cotifcÄa apponi<br />
ia conuiuio^ Ad quae cum Sphxrusr<br />
porrigeret manus, rex <strong>cx</strong>clamafalfar<br />
fp eci ci fuiflc aifenfum-A^L ,<br />
J^^d<strong>cx</strong>trc Sphxrus, "IS^onfic , aflmfns -Arguita<br />
^^^ 5 yt crcJerem ej]i mala punica, fid probAbile<br />
P.^^iarem elTe maU punica. Lacrtius ^ ,/ithe^<br />
J ^cpr^hen<strong>de</strong>nti Mncfiftrato> quòdPtocrnxum<br />
no appellaflet rwm, /ww,inquit,<br />
talis ßt, tamen regem ejpfaíeor'.injdic^ñs^<br />
lurnicíTc nomine regis indignwmjfe tame<br />
^gnominis Honorem illi noa inui<strong>de</strong>rc,.<br />
"^otum illud Stoicorum placitum;i®^w/
APOPHTHEGM.<br />
C H R Y S I P P V S<br />
I: H N s 1 s.<br />
SO-<br />
^ Dc hoc diaiim cü^ßdiive^entyüdUUf^i'<br />
VìaUBì py/i^oj- Chryßpped, Laertiff^<br />
^^^ in eiuiVit t,<br />
jjj 111 ciuodam opere totics dtarat verfu?<br />
- Euripidis ex Me<strong>de</strong>a, vr ibi tota fabula fu^'<br />
Titiuipcrfj. Hunc.jibrum quidam portane»<br />
SaIsI, öt rogatus quid ferret? Crypßppiy inquif;<br />
Me<strong>de</strong>.im.<br />
313 Er.it ilIi ftatua pro corporis modo tenU'<br />
isac pufiiJn, quam eques vicinus fere<br />
cult.ìbat.Vn<strong>de</strong>Carnca<strong>de</strong>s per iocum dicc'<br />
locftf ex te i^o\cb!iX,eumnon eße Chrjßpphm.ßdKfH^<br />
nomine, Nam Cliryfìppus ab aureo cqciò dif<br />
jj^<br />
tur^Ciyfippus ÒH^I/V/ÌO, quafi dicas ab cq";'<br />
occultatum. liuitisßAtu/c Cicero quoquemC^*'<br />
nìtyVb.i.<strong>de</strong>Vìn,<br />
Cuidam V.UJUUIJ1 rcprcnciiJCHUi, reprchenJcHti, quoa quòd non»i^ ..<br />
Ariftophancm cum pluribus daict op^'*''<br />
Txuci, l, philofophia:, Tanquam, inqvm,phì/M'^f.<br />
rer ,/t cumpluributAufcuUarem. Di^^ttm i^'P'j"<br />
dius eft npud Graccosjquod -acXhci<br />
fonat multi,interdii vulgus hominû.Scn»'^'<br />
no ftatim eïTe optim3,quç placet pltifiP^*^'<br />
315 Ad dialefticum qued.im, Cleanthim^j'<br />
luuenù tisac prolixis fophifmatibus obftrcpcn^^^<br />
efld/a- Define, inq u it^ fenem à magis adrem perline^<br />
Leihca, tibti4 auocaveyfed nobis iunioabm\fia pr^^p^<br />
316 la conuiuijs <strong>cx</strong>tera quietus » tautùm ^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I F E R VIT. «21<br />
jTiorc agitabat crura. Vndc famula quai il-<br />
mleruiebat, diccrc folcbat, ChrjßppifiU paeeth<br />
PYTHAGORAS-<br />
'^'Ktb7Liytt4mhHtn¿tnAmcffe ßmilem fane- 517<br />
^^«.hoc cft, folcnni hominun» conucntui; Vhilofo*<br />
^d quem ali) conucniunt ccrtaturi,alij wíé<br />
gociaturì .nonnulli fpcdatorcs modo fu- (üßnßjt<br />
turi. Ac CDEtcrosíqui<strong>de</strong>m omnes efle folli- tor,<br />
Jgosjfolum fpcftntorem traiKjuiilum fruì<br />
^cbriutc : hunc fpcÄatorem aiebat cflc<br />
philofophu, qui non ob aliud in hoc mundi<br />
thcatrum prodiuiíFet, quàm vt naturas<br />
'^rum ac mores hominum cotemplarctur.<br />
^^mIUS.Et hmtH mtminn tnam Cuero.<br />
kogatus à quodam , quando cflct con- 31g<br />
g^cdiendum cum íocminaf eUm yoles , m- y^nml<br />
"^^^teipfo fiert <strong>de</strong>ùiUor.hinìtà Venns cncruat<br />
Admonebat difcipulos, vt quotics c nc- iiOfiocijs<br />
diurnis vefperi domum ingrc<strong>de</strong>rcn-<br />
*^»t,vcrficulum hunc apud fe repellent;<br />
AI ebat in cimtatesprimìtm irrepfiße <strong>de</strong>licias, 320 ^,<br />
^ox fituntatom , <strong>de</strong>in<strong>de</strong> ytolentìam y fofiremù CrMiUilfi<br />
exittu-n.<br />
Theano ^thagorx vxor , rogata quan- ,21<br />
^o mulier ciTct munda àvifoJrcÌTpondit,^'<br />
FF 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
fymbolis non pauca drximus inChiIiaílí-<br />
.bus,quò minùsiiic libuk ca rcpctcrc.<br />
P H D o e x. E S AG R I-<br />
GE N TIN V S.<br />
3i2 vidcrct ciucs Tiios dclicijs <strong>de</strong>dito^»<br />
tamcn acdificare,dixit:^^r/;^^^'<br />
tim fic indulget yoluputibm, quafipofinée<br />
rifuriific ad ficant,quafifimper yiSiunXatrU<br />
HERACLITVL EPHESJVS.<br />
J Diccbat iniuriavu magU exflinguendxm ^<br />
^nitijsQbiyictndium, Ex IcuiiFmis offcnits, fi negl''<br />
atroces tragoffdiac. Se»<br />
ad reftingucndum incendium aecurru;?^<br />
-omncsjgli (centi vero fimultaticitiùs adá^^<br />
irritamenta. Lam,<br />
'324 Jyi^tb^it dues non minus oportore pug^^^^<br />
pro legìbusyquàmpromambtis. Q^ò d abí*l^<br />
1egibusiiullopatì:o poííiteílc ciuitasili
ÎB1ER VII. S25<br />
XENOPHANES CO LOP HO-<br />
-Nivs.<br />
ïmpcdodc diccntc,fapicntcm inneníri 327^<br />
jiorlTc : £t wievrtòj inqait: nanijappentem-Saisie<br />
oporwt.qHÍ agno feat fapiemem. N o taflS, il-<br />
'^iniqtii hoc diccbat îuo vitio non inucni-<br />
'"c iapientcm.<br />
I^icc-bat, Toh 7V£xtnfCitô/^tXHMvit^tfctvî«.- 32S<br />
: i d cft, cum tyrannis congrediendum aut tu-<br />
^^diffime aut minime, • Nthil cft violcntiu»<br />
tyranni,aitSat)TÌciis: apud bonos ctii<br />
Fincipesadmoncndi libertas verbis pla-<br />
^idionbus eft temperancia. Id quinan po-<br />
^cftjabftineata^j iJlorum congrciru.^4«i-<br />
"^is Graca apudLatrtitmi aliter ftrthunti*r^<br />
BEMOCRITVS MILESIVS.<br />
îpotus vcnit Athcnas, ôc colloquio dc ?29<br />
pnilolbphiacumSocratchabitodixit,»«: ,<br />
F'Mophus fimilit eB Tentatalo : quòd calle-<br />
^^tnataralia,moralia,mathematica, adhaec/c«^-<br />
«ifciplinas quas l/wi/Wf vocant, <strong>de</strong>niquc<br />
^mnium artium pcritiá. lah't,mmmitktem<br />
Huías fertur & illud : \¿y(Sr<br />
^^>
CroHì rttyharftlqítaqPíAmfuiurttm^yt ille tntmeris rrtdí^<br />
ter. admtnifiratt crimen cjjitgeret. Ani m us in cof'<br />
porc vcluti pracíidiocollocatuscft j & tame<br />
picraqi mala eorpori abanimo Ycniii^<br />
332 Quum arro<strong>de</strong>ret cucumcrem, fcníit hU'<br />
morcixi tile mcllei raporis,rogauitcji fam«lam<br />
vndccmiíTet: illa nominauit hortiin^^<br />
Surr<strong>cx</strong>it DLiTJocritus,iïf r
ANAXARCHVS.<br />
Aftarchus Abdcritcs philofophus inui- 335<br />
fum habuit Nicocreontc Cypri tyrannum:<br />
itaque quum in cœna quadam Alexan<strong>de</strong>r<br />
'ogi^iTet,qualis illis vi<strong>de</strong>retur ? 7>7vtc.'4r
propinarct, oftciifo calice praecftxit fore, Vt<br />
vulnus-accipcret,abutcns aci id vcrfu ;<br />
J^iuirta- Id cft :<br />
Ù0. ¡•er^Qtur aUquit me\ <strong>de</strong>ùm human a mAnu.<br />
339 Quum «Ì Cyprioru tyranno NicocreoBte<br />
torqucretur vt conicios pro<strong>de</strong>ret, poft<br />
multa in regcm di£la conuicia, tan<strong>de</strong>m pet<br />
^ iracundia »Sclingux amputationem mini"<br />
SlUnt^ ti , TSlpnerit, mcimt, ejfaminAreadolefcens .¡»^¡^<br />
fi<strong>de</strong>s, quoque co:forh^ met pars tua ditloms : iimulcp<br />
<strong>de</strong>ntibus abiciilàm 5c comanducatam li«guam<br />
in os eius irapacens <strong>cx</strong>ipuit,<br />
ZENO ELEATES.<br />
340 Zeno accuiàtus.quòd cwttraifetin perniciem<br />
Nearchi tyranni, quum in quaeilio"<br />
nibus luberetur ac<strong>de</strong>re nomina coniurator4im,nominauitplerorque<br />
illi amicillimo^<br />
De his quum tyrannus fumpiìiTet fupp'''<br />
eium, rogaretq^ numquisfiépereget etiam ?<br />
HrtiteK Jo/us,inqùit;l(eipuù.pernicìei.r3indcAì dcl'i^:<br />
guam <strong>de</strong>ntibus ampiKatam in os tyranny<br />
quod ob iracundiamhiabat, exfpuit. Ldff^'<br />
341 Q^ium maledi^lislaceifitus incandcrccret,<br />
rcprchcnfus quòd philofophus<br />
bis improborum commoueretur, St<br />
Ira ¡A' ciai\\\(\\\\tyaquo animoadmifero, ne lau<strong>de</strong>sqf*^<br />
¡imtis. <strong>de</strong>m fentiam. La pidis eft, non fentire<br />
me« Inter laudantcm öc vituperantem :<br />
philofophi eft,.no« iiacommoiKri,Vta<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
Quuifl
Quum .Vilcciidcrct in thcatrum cithara 34^<br />
X:ancntc Amocbco, vcrius ad difcipuios di-<br />
"xii : liamuiy-Ytpnnoj'CiLtìtuSyqiiXìn yocem^qnem- Harme^<br />
que cencenturn éC(iar*t,tñíefímayfierM, Ligna , ^ marita<br />
^A^quítiis a<strong>de</strong>ílratio yUnmerUs i¿r ©rrí'o. "Si ia<br />
rebus inanimis tantum valcnt illa, quanto<br />
plusvalcbunt fi in omni hominis vita fcr-<br />
Vcntur?<br />
Diccbat epsisquemqueinfómnijsd^rcheij' 343<br />
<strong>de</strong>repojfe, quantum in philojòphiaprefecijjet : Jì S^mnh-<br />
^ihiL iUic yel appeteret yel faceret nefaria rei. rum ohl'uni<br />
cnim animus in profunda tranquilli- feruatio*<br />
tate co ili tutus veros affe^irs prodit. Contra<br />
quas vigilantes non au<strong>de</strong>nt profari aut<br />
^gcre,ea noiluoccurrùt in fomnis.<br />
PYRRHO EJLIENSIS.<br />
Deprehenfus aliquando folus,ac fecum 344<br />
inqucu«, rogatus quid folus ageret SoLiudtm<br />
Sentiens, ad id vtilcm<br />
^flefolitudmem>inutilcmturbam.<br />
Quum obiurganti fororem Philifiam., 3^5<br />
quidam obijccretjquòdoWituseiTct fux<br />
ptofcifionis ( docebat enim omnia effe inilifferentia)<br />
fic elufit: inquit, z'»<br />
^lieycula <strong>de</strong>claraùitur indi ferenua,<br />
^^ni'fus quum cancm inuadcntem r^n- 54-5<br />
lmet,idcm obijcienti refpondit : pcrdiffidle Homo.<br />
^Jjcprorjju hominem esliere. Maluitagnofce-<br />
Je lap fum humanum ^ quàm dopma rc-<br />
Ìcindcrc. •<br />
In<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
347 In tcmpc/lnre conlpicicns caeteros animo<br />
CiTc <strong>de</strong>icdiorcs, cùm ipfc nihil moue<br />
Securt' retur,oftcndic porccllinn in naui fccurc ctarphilo<br />
dcntcni, diccns : oporterc ¡Apientem exnimi^<br />
fûphicd, 'mantis imi tari Jécur t ta tcm.<br />
348 Admiran folcbat illum Homcri vcriîculum<br />
[>ï2c cîCiçùs'.'ctHmf (pi/AAw.í/^ivii.ToúA n^ù<br />
Vitafu^ Id cft : Taie qw<strong>de</strong>m genns eil homig'^'<br />
num, quAlee¿^foiiorum ; quòd alijs dcflucntibus<br />
alii fucccdant. Sentiens, in rebus humanis<br />
nihil efle diuturnum aut ftabilc.<br />
TIMON NICAErS«.<br />
349 Gau<strong>de</strong>bat hortorum feceflibusac folitudine.<br />
Vn<strong>de</strong> Hieronymus Pcripateticus<br />
<strong>de</strong> ilio dixifle fertur: ^emadmodum a^td<br />
Scythas dr qw fugiuns, (¿f jtn tnfcquunturltw<br />
fugied«. qt^^ni fagittas : iti<strong>de</strong>m inter philojophos , alios<br />
ferjéquendo dfjcipulos capere,altos fugiendo. S Couitur<br />
fama fugicntem,& ob id ipfum auidiùs<br />
expctitur,qui fcholamvitat.<br />
J50 Cùm vidiíTct Arccñiaum inter àlTents^<br />
Xibertas. tores cuntcm,^idftf,mquit,vew/rt<br />
ftrnits nos,qui liben fumus^<br />
351 In qucndam omnia mirantem ita luflt :<br />
foioti. Si^n^úludmtr arts,quòd cùm tres pmus,qua,"<br />
tmr habemtis oculos, Timon cnim lufcus crat,<br />
vn<strong>de</strong>icCvclopsdidlus eft: & difcipulum<br />
habebat lufcum, Diofcori<strong>de</strong>m.<br />
m hwttf ¿r Socrates alicnbi apud Tùtotiem.<br />
XíiKO'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
XE N O P H O K.<br />
piccbat c[le j?m<strong>de</strong>,itis corcfacqabiHmiitis<br />
vtU'tdtcm c.tjjcre. Vulg.uum efV, f^tt/itoi<br />
*iequc folem, ncqueaquam, ncque ighcm e^f^iwniagis<br />
vrikm eíIc hoiiiinibus;, quàm amicos.<br />
Sed ingcnij plii/wfopliici cft queiTJ.id-<br />
*nodum periti medici <strong>cx</strong> befti'is ac levpentibus<br />
noxijs vtilia v-]ua:dam remedia coJÍig'int3<br />
<strong>cx</strong> inimkonim odio <strong>de</strong>cerperc<br />
aliquid, quod vei tat in fuum bonum.<br />
Diccbat tum max/mè colcndos effe dcos^quitm jjj<br />
homim re.fjunt fecnndcc^rt quum tnci<strong>de</strong>ret ticccf DiuorZ<br />
fitas CQr:fiäen:cr tí!es liìiploremus^ytpme bcneuB- ctéltitf*<br />
les iam ^ amicos. Kc^kk Xcnophonifed vnU<br />
gushominü contià íhcit ; in felicitate profunda<br />
cíl diuorum obliuio j quum vrgct<br />
calamitas, tum dcmú ad illos confugimus.<br />
S T R A T O P H Y S I C V S .<br />
C^ b uf .la m o b i j c i cn tfb u s, q u o d Men c- 354<br />
^OR A> O P H TK EO M.<br />
dam pctuIantiíIiíTié malcdiciis interpc<br />
ret,multis conuicijs in ilium dcbacchans><br />
omifitquod coepcrat, locumcjj dcditma^<br />
Icdico. Pofteaquam illc vix diccndi fcciflct<br />
fincm,Phocion rcQcrfusin fuggcftum.pUr<br />
cido vultu, pcrindc quail nihil cíTcYdiíílü,.<br />
coeptá orationcm profcquiKus^ft. De pe-<br />
Mo<strong>de</strong>ra- <strong>de</strong>Hribufy inquit, copijsondifiisy¡uperefHt dc<br />
ycLhihusac tenis armattfra: mUhedicanu^<br />
tarchus in ^'Ipophth.<br />
35« Quum adhuc ftorcrct Lcofthcncs j interrogatus<br />
ab oratori bus, quid ipfe boni<br />
fcciíTet Reip.2^/;»//t/;W,inquit,do'<br />
nec ego yobisfuidttx, nulli di Sia eíí.orano funebris<br />
y fed omnes rita <strong>de</strong>funfti m maiorum monu^<br />
mentisjcpuUiftmt,AW] ia¿i:abant cruentas vi-.<br />
ftorias J Phocion <strong>cx</strong>iftimabat egregi) diícis<br />
cfte,ílc adminiftrarc rem militarem, vt nulli<br />
aut qu.im pauciiHmi ciues pereant. Moi<br />
autem erat Athenis,eos qui in acie cecidiifent<br />
apud pop uium laudare,,<br />
ac cenotaphia eri^<br />
gerc<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
APOPHTHEGMATVM<br />
L I B E R O C T A V V S .<br />
VNC à philofophisad fophiftas,<br />
hoc cft quod dici.<br />
W hit: tranf.<br />
camiu: quod genus homi^<br />
num mircHTolini in dclicijs<br />
Cuifli, non völgo tantiim,<br />
fed fummis ctiam ptincipibus:cùm ncc cf^<br />
icnt germani poctac, nec ^^W/Í;/rheto res,<br />
ïiccrMîccri philolbphij fed tamen horum<br />
omnium íímij,tantámadcaptñdam auram<br />
popularem^ac linguae modulatu dclinicndas<br />
Qciolicmultitudinis aurcs compoliti><br />
^ paucos tame <strong>cx</strong>cipias, Vndc mirii,quám<br />
torum difta fripant prse philofophicis<br />
autetiampoetici«> vt interdum parafiti Sc<br />
meretrices dicere vi<strong>de</strong>anturargutiora. Sed<br />
Jjichberhabet practerea variam diitorum<br />
wtjrram, in quib-us fortaflc rcp^ries iuxta<br />
poetam epigrammaticum , onati^am boûa,<br />
quacdam mcdiocria , fea mah plur»,<br />
Vcríua<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
832 APOPHTHEGM.<br />
Vcríim vtmolcftiis cft cóuiuator, q4ii prater<br />
modum laudat ca quae apponit : ira ci'<br />
vilitatis cft , parciùs extenuare apparatuniî<br />
cò quòd 5c (jui iaudat,& qui <strong>de</strong>ijcit immodicè,<br />
diuer^a qui<strong>de</strong>m via,/ed taracpnriftudio<br />
venari arariam vi<strong>de</strong>arur. Sit igiturhoc<br />
Icftoris iudicium. Nos iìmpiiciter rà<br />
yyâ?,(/apponeraus.<br />
LB O s O'<br />
THIS r^yf.<br />
j Venit Alhenas, populo diíTídijs tum«''<br />
tuanii concordiam liiafurus : vbi prodiHi^t<br />
infuggcûum, corporeadmodum pufillo»<br />
omnium rifus obortus cft. lile fortuiran*<br />
Sole-rtci-. occafionem ve,rtcns in proormium,<br />
inquit, « yiri .Athenienfesconfpiceretis rso^<br />
rem meam, qux tcLmfufiUa efi yt ytxperting^^<br />
adgenuA mea, f Ad hanc vocem quum maio^<br />
etiam populi tifus fublatus effet .fubiecitms<br />
tampufiUos, fi quando dtfit<strong>de</strong>mttf, Wx ct^<br />
yttas Byx^ntium capere potest. Ita fe rm e Pi<br />
tarchus in pracceptis poLticis. Sed ean<strong>de</strong>flf*<br />
fabulam multo aliter narrat Philoftratujií*<br />
Sophiftis. Nempe quum prodiflct ad<br />
pulum didurus <strong>de</strong> concordia, ipsa ftatii^<br />
fpccie rifum mouit populo , quod obcfn*<br />
cflct,ac ventre praf^randi. At ille nihil turba<br />
tus rifu m\i\út\iáin\$yQmd,\nc[\iittri<strong>de</strong>tt^i<br />
Vtïi Mhtnimfcs f normthi eííme multo obe^<br />
fifn-,<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
for, ^ tdmtn concor<strong>de</strong>s^ymts cafit U^uLus, dsfi<br />
cordvj. ne tota, qni<strong>de</strong>m domiu, Quod rcfcrt<br />
Pli¡loíltatu5,& probabilius cft & fcftiuius.<br />
Qniim Pbirippus adornarct bcllum ad- 2<br />
•erfu« Bvzamios, Leo adijt ilium, percon-.<br />
tans luinc in modum \ i^idncddnttbiPhi^ ^dmr^m<br />
l^ppe.yLbeUuM infhttios ? ^í,inquit,í«tf/>4íyw<br />
^^tutatum pulchcrrima hue addisciituryi intelii- ^^^^<br />
g^f Jt d, mt diU^y, co^j adforcjamafiorummco^<br />
yenio. Ad tiatc Leo: .At fu rediman tupimt,<br />
haudquaquamcum gUdijs yenire fdint<br />
^dforexamafiorum. Act\Ms enim non cgcnt<br />
^
difceditmolcftus. Sic animus acgrotus &<br />
Ixtis & triftibus offendi tur.<br />
PRO TAG ORAS Abdcrita<br />
5 • Diccbat <strong>de</strong> d'jsmhU certo fciri ^ fint y an non<br />
Jmftt. firtt : òb id libri illius in foro <strong>cx</strong>ufti funt,<br />
quòd doccrCnt impictatcm. Ding, Laért.<br />
C Euathli difcipuli dilemma quomodo apud<br />
indices in ipfum retorferit, nothis eft<br />
quàm vt fit hoc loco commemorandum.<br />
THEODORVS ATHENIENSIS,<br />
cognomento<br />
7 Obijcictibus,quòd doíirriná ipfius multi<br />
red<strong>de</strong>rcntur <strong>de</strong>teriores.refpondir,/^/^/'®^<br />
Intèrpre n:7)i Vitto acci<strong>de</strong>re, qm doBrinam ipfitisfinifir*<br />
tatto fini exciferefit, cùm ipfe <strong>de</strong>stra porriger et. Hoc ho*<br />
fra. miuum genere hifce temporibus plenus<br />
cft mundus,quibus nihil tam circumfpe^^^<br />
dici poteft, quod no dcprauentad calun^'<br />
niarn. S^fert VLutarchtis Libro <strong>de</strong> animi traf*^<br />
^militate. Laertitts item ^ Hefychim.<br />
FA V o R I N v s.<br />
S In Fauorinum Sophiftam haec tria ia^^'<br />
• ta funt, vt miranda vixqj cre<strong>de</strong>nda : ^^^<br />
Vrodi- Calltis efjet, fcire Grace : cùm Eunuchi4s, ACtugiofa.<br />
fatum fmffe <strong>de</strong> aduLterio : pofiremò , quod<br />
imperatore fimuLtatem gerens Vmeret.<br />
5 Huius scream ftatuam dcicccraftt A^hc^<br />
nicttfcs, vthominis CacfariinimiciiTimi- rant<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
tant cnim Athciiicnfcs vcftigaics Adriano<br />
Caelàri. Id poílcaquam ci nunciatiim eft,<br />
i^ihij commotus dixit, yálius eratSocraü oh<br />
^thenienfibm xrtái pnuarißatUA, quam bibere ^<br />
^katam. Contempfit ftatux iaduram vita<br />
incolumi^<br />
AE s c H I N E s.<br />
Aefchines, quum Rhodi exul rccitarct io<br />
otatronem fiiam aduerfus Dcmoílhcncm)<br />
I^hodij <strong>de</strong>mirati funt, quòd tali oratione<br />
íuilfet damnatus ab Athcnicnfibus. ^t<strong>de</strong>- .<br />
fineretie, inquit Aefchines, admiran,fiaudiffitis<br />
(fuoi ad héec reßfondit Deme/íhenes. Mira<br />
ciuilitate & fe exemit à crimine, & iudices<br />
<strong>cx</strong>cufanit -, damnationis iniufts caufam rc«<br />
ijcicns in violcntiam elocjucntiac DeraoftUcnicae.<br />
Ita ferme Philoftratus. Dein eùm<br />
eccitata® Deniofthcnis orationcm omnes<br />
^upra modum admirarentur, S^uidy inquit,<br />
fi ^pfam beÌltam audifittis JUa yerba re finante $<br />
Senticns,in Dcmofthene magnam Dcmofthenis<br />
partem abeffe, fi qux fcripfit ab arccitarentur.<br />
Laert.&Hefych.<br />
NI c E T E s.<br />
Nìcctes Smyrnaius fophiftateloax cui- n<br />
dam,m iudicio vchcmcntiùsincan<strong>de</strong>fcenti<br />
diccntiquc. Define Latrare in me : admodum SdUh<br />
lalse refpondit : St tu<strong>de</strong>finai mer<strong>de</strong>re. Nan<br />
Ytrumquc canumcft.<br />
Gg a<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ISAE V S S O P H IS TA..<br />
12 iraeus fophißa Aflj'rius, cum pH mam attatem<br />
dicaíTct volupiatibus, fimul vt ad vi<br />
rH6 pcruenit, velut alius fiibitò fnftus miraminduit<br />
morum feucritatcm. Itac]^ percontanti<br />
cuidam,»«m oftcn-<br />
Tudtce. ¿cns,yiäeretur formoja ì m7ravueùyìnc\uh, ò^/ciiy<strong>de</strong>sij<br />
Uborojrt ab oculis. Ab altero<br />
quopiam interrogaras, quispifcis,aut<br />
auis eßkt ad yejcendum fuauißrua f -wizetuisoty<br />
Sobrie, inquityrat/rac (ns9Íá¡'jiíf,\d cít,//?4 curare dssij-<br />
"Et 2àiccìt,fuifinaj^ wraufTÁJnfHéTntt r^^iy^lfy<br />
id cñ,finfier»m med Tantali hortisjruSiuscol"<br />
Itgert, Subindicans, omncs ciufinodi \ oluptates,quibus<br />
iuuentus capitur, nihil aliu^<br />
cflc quam vmbras ac fomnia,qualia dcTar<br />
talo fa bu Ian tur poetar.<br />
13 Lacedacmonijs pcriclitantibus,ac <strong>de</strong>civitate<br />
mcenibus cingcnda confultantibu^»<br />
Hom eri cum carmen recitauit :<br />
foffftr- ^t* ' ' ^<br />
¿a, Mf. Id efi i<br />
Scuturm haßt [cuto, galea galta^ atq-^ viro r'r.<br />
Et adiecit : Sic. mihi ßate Lacedamonij,!&<br />
rii cinSii fismus..<br />
I4 Pythonis proditoris accuiàtromc tribu«<br />
diftis abfoluit: Coarguam<br />
frod'tiouis, oráculo à <strong>de</strong>o reddito^ populo (¡tu ytthm,<br />
VhUipfo qm émiftt. Graeca funt kpiàio-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Tm x-Kiyfti -ìrvdtìfA vgoAìifonòtffi ri x/^trOPft Jiv, BrtniU ^<br />
ÌHffet4fit avu^^^àurrt Ne- qmum^<br />
que cnim <strong>de</strong>us protiunciafTct oráculo, niíi<br />
eíTet : ncquc;populus yinxiflctjiiifi talis<br />
fuiflct : ncque rex abìjnet, nifi cum cn-<br />
^usgratiàvIVS.<br />
Seopclianus eas qui coníácijs agerent^ixi- i<<br />
fimantes fefe hoc f utlo <strong>de</strong>clarare ànimi mAffìi^ Coneeìda<br />
^dinem,^mcu,la4AtiptlUre¡olebaty non ìantùm amcuU"<br />
•Imas , fed & rábidas. rum.<br />
Polcmoni obijcicnti, quòd inter dicen- 16<br />
uum pulfarcttympanü, inquit, VehewA*<br />
fed Aìacìsclypeo. Haud inficians, fc in àgcn- tla indiji's<br />
caufis intcrdum vti verbis ac figuris ve- cend».<br />
»^cmentioribus ¿ at non inani ftrepitü, fed<br />
^^ caufac patrociniumaccommoeií.<br />
DIONVSIVS SOPHISTA.<br />
Dionyfius fophifta femiliaribus diccrc 17<br />
confucuit, mei pmmo digito, nen cauamanu<br />
gufÌAndum efe. Sentiens, voluptates quàm<br />
parciifiinèadmittendas.<br />
POI.EMON SOPHISTA.<br />
Antoninus imperator abfente Folemo- iS<br />
tt". occuparat domum illius,vclut omniutn<br />
®pud Smyrncos pukhcrrimam. At P^l^<br />
Cg 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
FIT APOPHTHEGM.<br />
mon no£^u rcucrfus è peregrinations, pro<br />
foribus clamauit > fc indigna pati^ qui prO'<br />
prijs acdibus arccrctur. Cognouit unpcratorac<br />
ccflìtPòft vbi Roma vcnitPolcmon,<br />
impcrator ciuilitcr illi exprobrans quod<br />
lÀ&erè. accidcrat,Z>4íí,inquit, 'Folemmidiuerfonunij<br />
nec qtiifqHam ilium eijciat. Mox hiftrio qui-<br />
I<br />
dam tragoediarura, <strong>cx</strong> Olympijs Afiac, cui<br />
crat prxfcdlus Polcmon, appellauit Antonium<br />
Cxfarcm aduerfus Polemonc, quòd<br />
jprotinus initio fabule ab ilio fuiflet cicfkus<br />
cfccna, Percontatus eft Caefar, quo tcm-<br />
)ore fuifleteieftus: quumcjj is rcfpondif-<br />
Í et, circitcr meridiem : admodum vrbaR^<br />
refpondit, At me qui<strong>de</strong>m etecit circa medítttf^<br />
nofíisy ne§ tamcn appellai iudtccm,<br />
19 Qujum laborarct morbo articular», Vct^<br />
gami in templo obdormijt : h uic apparul^<br />
Aefculapius , iubens vt á frigidopotu<br />
ftiiterct. Ad quem Polcmon, O fraclareyi^'<br />
^¡mtu- quid autem fi bmem curares > fubindicí»«<br />
., iam diu affactum duris, fruftra vocariad<br />
<strong>de</strong>licias.<br />
20 Proconful torqucbat pracd oncm<br />
dam:quumq,- dubitaret quod fuppíicii g^'<br />
«US cflct dc ilio fumpturus, fupcrucnicns<br />
Vaceù ^ortefortuna Polcmon,/«¿^in<br />
' dtp:ere yetn^umfcrípta. If) fc qui<strong>de</strong>m Polcm^lí<br />
multa cdídic€rat,fed in excrcit alione nini<br />
duccbat kboriofkis acmoleft Lusquám^'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B E R VIIL Z:0<br />
difccrctcoqi Fabius iubetlioc taediu pro-<br />
tinus à pucris dcttorari^<br />
Occurrcns fophiilx cuidam, intcftina, 21<br />
maenidcs pifccs, & alia qusedam vilia portanti<br />
obfonia,í>Wre^re^i?,inquit,Cibu^»<br />
J^arij ^ Xerxù animum reâè aSiione exprimetxUbus<br />
nitur cibis.<br />
Timocrati philofopiio, apud Polcmo- 2^2<br />
ncm diccnti,eßeloquacem : Etom-^ Saisie<br />
''^,inquit,ÄW«4'.Notans inFauorino cdtpo-<br />
*is habitum > quòd effet cunuchus. Vifus<br />
cil <strong>cx</strong>cufarc vitiö, fed reverá côduplicauit.<br />
Hiftrionem tragocdiarum, qui inOlynapi)S<br />
0 pronunciarat, oftcnsaterra: Qcffji^^<br />
oí
T^O APOPHTHEGM.<br />
^Mf fedauerit pvéemtum fer At, Qu i d a ni m ovcrat<br />
& fedjiuit,petit prxmium.Hanc<br />
ùìoncvn paucis abfoluir. -Quad efl prtus ?<br />
mouiße. X^odpoHenm ? jkdaße, ItAquc prins<br />
dA panas motte fediüoms, OA-<strong>de</strong>^n<strong>de</strong> ßfotes,ACCff^<br />
frAminm reC e fuSiorum,<br />
GORGIAS SOP HISTA.<br />
27 Gorgiac fophiilx, palàm <strong>cx</strong>hibcnti fcfc<br />
ad rcfpon<strong>de</strong>ndum ,.quod cuiquc libuürc^<br />
pr
'ca,dc genesis fuicinrintc multa<br />
babes m talis. Romani<br />
fiquidcm nobilitatis fignum «^ercbant in r^f<br />
•ca ceis. Id erat cburnum additamemum ta- iis,<br />
lirpccie. Ita Plinius^notat quordamjqui niliaberent<br />
nobilitatis pr;cter imagines.<br />
Rurfus quum aducriaruis gloriaretur > q;<br />
invnam quandain Italiae cmitatem muha<br />
Í^cnefíciacontijliífet, I<strong>de</strong>m cg^, inquit,<br />
pradicarepoßhn ,ßtnv»iuerj'a terra caußm di^<br />
cerem. Signifícjn9,fe <strong>de</strong> innumeris oiuitati-<br />
•busfuiOc prae claré mexitimi.<br />
Vxi?ris Regi rix mortem luxit impoten- 50<br />
iiùs, a<strong>de</strong>ò vt piduras & ornamenta domus<br />
•coloribusatraret, vclis pullis tegcrct,ac lapi<strong>de</strong><br />
Lesfbio o'bfciiraret omnia : nam is fuftcílusac<br />
nigereft. Quodäi iturdie.cùm<br />
Lucius , quffruílra conatus fueratHerodi<br />
pcrfua<strong>de</strong>re vt lugeret mo<strong>de</strong>ratiùs, pucros<br />
vi<strong>de</strong>ret in fomeidibus vicino lauantes raphani<strong>de</strong>s,Tagábat<br />
cm ftararetur ea cctna f qui luHtiS<br />
>'cfpon<strong>de</strong>runt,Hfrí)á.Tum Luciu«,/w/w/«>» immedi*<br />
factt KegtlU, qm albii rad culis y^fcatnr in atra ¿us,<br />
domo. Id vbi renunciatum eft Herodi, amo-<br />
Vitabíedibus funeftamfpeciem, ne apud<br />
probos viros traduceretuT.<br />
I<strong>de</strong>m Lucius cùm RomamveniíTetjOb- 3«<br />
Viam í^iítus imperatori Marco,percontatus<br />
cft illum,y«ò trety^cuítis rct gratia ? cui inipcratör<br />
: tionefìum eíi & feni éjUre : ee ad<br />
' Gg 5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Scsmmpht¿ojoi)hum,yt difcam qua nondum fcU»,<br />
Hic Lucius iublatis in cockim manibus,^<br />
Iupiteryinc[uit,lamfenex tabeUamge^anspue^<br />
Ubere, Yorummore commedt m ludum: cùm no fierre^<br />
,Al<strong>cx</strong>u<strong>de</strong>r triginta duos annos natus yna <strong>de</strong>fun^<br />
Bus Jit. Hic citiùs probarim Caefaris & Audium<br />
& modcrationcra , quàm Lucij U"<br />
bcrtatcm.<br />
32 Dolorem ex prioris filiac Panathenaidis<br />
obitu conceptum vtcunqj leni erant Athenienfcs,<br />
intra vrbem eam fcpelientes, & O'<br />
bitus diem ceu funeftum ex anno fuilolleft<br />
tes. Cactcrùm quum Elpiniccm alteram filia<br />
exanimem in<strong>de</strong>corè lugeret, proieé^^'<br />
tufins ^^ vociferans , quxs inferios ubi fac^<br />
' fiUa.qmd tccum fepeliam ? fiiperueniensSeXtus<br />
philofopbus, Maximum ,inquit,<br />
<strong>de</strong><strong>de</strong>ris filia, fi mo<strong>de</strong>ra tè íugeas,<br />
33 Viginti pueris ob virtutem compluribuS<br />
in locisiìatuas pofiierat. Hac <strong>de</strong>re qUU*^<br />
' dccufareturà Qujntilijs Graeciae<br />
CumhMi^ quòd iuperuacaneis imp cadi jsindulgct^t,<br />
:,umptus incommoé efí,fi ego Mo ^<br />
manes,<br />
54 ^ Vi<strong>de</strong>ns Quintilios Troiafios qui<strong>de</strong>m<br />
^ fe,caEteriimàCicrareplurimifieri,diXÌt-'-^ubere,<br />
^^ etiam louem Homericu odi, quòd Troianisf^^<br />
amicus. Nimiùm liberé profitens, fibi mO'<br />
leftumcire,quòd impcrator tantum<br />
yis habtrct Quintili)««<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Proteo Cynico, fine fine ipfiim conni-35<br />
^^ìs incenaite,ro»/i««¿w/íí,inquit, fedmeipfum:<br />
3gn©fccns, bikm fuam vchemcntiorem,<br />
^^ànavt cobiberi poflct. Senfit i<strong>de</strong>m Plaqui<br />
iunt iracundioris ingenij, ad diiciplinas<br />
qui<strong>de</strong>m efic idoncos",ad gcrcndam<br />
®^empub.nonitem.<br />
ALEXANDER SOPHISTA.<br />
Alexan<strong>de</strong>r fophifta, legatione fungcns jj<br />
pro Scleucia apud Antoninum p»imum><br />
Vi<strong>de</strong>nsqj illum minus attctum, clariore vodixit:<br />
.AufcuttAme Cafar. Cxfar autem<br />
'^erbitatc cófidcntiaq-, vocis exafpcratus, Imprtt^<br />
"^^fcfiito,inqàit,mptUi^oji te ; ttf mmesille, taf,<br />
fui<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
144 APOPHTHEGM.<br />
qui colis cotnam y qui <strong>de</strong>nies cAndidas^ ^uifoUs<br />
ungues,qti^femper oles ynguentum,<br />
Ht RMOGENES.<br />
59 Antiochus hocdid^o taxaurtHcrmogciZerma<br />
m nem, vt d iccrct iUum inter fueros ej]e Jenem,<br />
compufi. inter Je iesfMerí:m- Yìuc ob valctudmcm ante<br />
tuf. tcmpus imbcciilcm, fiuc ob.di£lionis gcnus<br />
ncgicitius. Alij per iocum diccbant,illius<br />
vcr'ba plane iuxta Horn erü.cíTcip/.^í'tf'<br />
tä; q w od ca vel II ti p cnnas alji jccr ct.<br />
PH IX AG E R,<br />
40 Rogatus, quamol)rcm non <strong>de</strong>lcftaretur<br />
Iracun^ cducandis pueris inquit, nec fff'^<br />
äia. iffo <strong>de</strong>leaor. A^nofccb^x natöTÄfuac vitiuni:<br />
erat enim iracundus & morofus , coquc<br />
«ec appofitiis ad teneram aitate» infti'<br />
tucndam.<br />
ADRIANVS SOPHISTA.<br />
41 Adrianus íophiíla in conuiuio fophift^'<br />
rum, ad quosadhibitus crat.tanquam e^t^<br />
pij cuiufpiam arcani confors futurus, cu^^<br />
fermo fuiCet ortus <strong>de</strong> chara¿Icribus ài^<br />
¿lionis, öc in quo quifquc prxccllerct, ^<br />
quid in quoque potifsimiim imitandum<br />
Imitatio, ^^^^ • inquit, <strong>de</strong>ßribamchara^lfch<br />
ììAudquAqmm recenjens incißunculas, tnteUt'<br />
Rulos, }nemíra,autrhythntds',fedmciffummi*f^<br />
imitandum f>rofonens , ommumjue inuentA ^^<br />
temporefroferens >ßuxu quodam orationis<br />
guée femittam hac 9mnta, Qu;d<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Adriani diùe iudicandüm <strong>cx</strong>iftimtnt:,, vi«-<br />
^tinwt Critici:iIlUd'rcio,.Horatiiim non tcnicrc<br />
<strong>cx</strong>clamaiTc , 0 imitatoresferitum pcats^<br />
Et hodic vidcmus quofdam, qui fc rotos.<br />
3\û4^r» fji\yx\ac ernoifuy' Colüßi<br />
ff^^t, id CÍV, cßloßi magna fragmenta : fimul ìrifragmen<br />
iuuenc notans orationcm nondum fatis<br />
compontnmifìmul laudans & vocis & ani-<br />
>^imaonitudinem.<br />
. Cuidam è fàmiliaribus miferat illi pifces 42<br />
jn difco argenteo,pi Aurato auro.-atille <strong>de</strong>-<br />
Ict^atus vaVculo non remifir^tanrùm ci qui<br />
miferat refpondit; Benefacù^qnò<strong>de</strong>tiampt' faceti.<br />
/cej; quafî difcus effet doMO miiTìis j pifces<br />
tantum nouitatis oratia addiii.Qiiidan\au-<br />
^«m dicunt ioco faftum, vt caftigaret difcipu<br />
li vitium , ciui fordidiorefiè'dicebatur.<br />
Nam^oadmonitadifcum reddidit. [Cùm<br />
cncmapu(i Coloniam Aorippìnam, fenatus<br />
mifitvinuni in canthnris teilaccis : ncc<br />
repetí mos cft. Id admiratus, rogauî<br />
APOPHTHEGM.<br />
mim cantharisargentcisjhochonoris cùi^<br />
diet habitum cuidam ex corum numero,<br />
qui ni.ìgnam nobilttatis partem <strong>cx</strong>i Aiman^<br />
rapto viuerc, poftridiemanc profedus cft<br />
cum aro enteis cantharis. Re compertamiiltad<br />
ilfum fcnatus qui cantharos repofcc'<br />
f^accte, ret. At ille. Vitro, inquit, dono <strong>de</strong>diilis, &<br />
ego gratias cgi. Hoc cafu admoniti mutaruntconfuctudinera.]<br />
^<br />
PAVSANIAS CAPPADOX. ^<br />
43 Quoniam more fuac gentis craisa lingua<br />
fona bar, confun<strong>de</strong>ns confonantcs, brcuci<br />
produccns , produélas corripiens, viilg^<br />
Salse, diftus eft coqHUs , qui f recto fa ob fonia<br />
condirei,<br />
PROCLVS.<br />
4+ Pròclus Naucratites filium habebat i»temperantem,<br />
gallis galliaaceis, coturnicibus,<br />
catcllis, & equis alendis indulg^^'<br />
tein, quem pater a<strong>de</strong>ò non increpabat,vt<br />
vnà cumillo potiùs iuuenaretur. Quo nO-<br />
Artute, quum ab amicis obiurgaretur, C'ui^f*<br />
* ' inquit, <strong>de</strong>finet, ctsm fenibus coUu<strong>de</strong>ns, f*^^<br />
cumhequalibus.<br />
AN TIP ATER.<br />
Antipater Hicrapolitcs, quum du^^urus<br />
efletSeucri C«fari$ filiam , forma parum<br />
felici} & familiarium quifpiam intcrrog^'<br />
lefidè, rct, quando laturut effet rèi a^aHaWnlée^^' ¿<br />
appcllabantur muñera, qux Iponiae<br />
<strong>de</strong>ferì'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
iftrio appella íTct Cacílucin^obtinuit Hippo<br />
dromi luffragiumi<br />
4t. Quodam tempore quum ilü^clicmcní^<br />
ter à Gra£cisappláud'eretur,multaque magnifica<br />
acclamarentur, in íjuibusi lum«'<br />
quab^nt PolVmoni , Homérico verfii tc-<br />
Mà<strong>de</strong>flc,. fpondit : ri^'x&cei'Jtromy j id eft<br />
& candid) hO'<br />
minis lau<strong>de</strong>m auRrens, qui Polemonf^<br />
tarniprxcla^o teftjmonio ornarit;5c moJC'<br />
ftijr,qui lau<strong>de</strong>m inuidioTim repulerir.<br />
49" Qt^odam tragocdi.im appellante fi^pb*'<br />
Hówe- ftarum matrem" correxit didum , Ego,<br />
rw,. quicns, dico yioimi-um effep.ttrem. Siue qnòd<br />
nimia fittragicoruni grandiloquentia, fii*^<br />
quòd Tons trn :acdiamm fit Homerus.<br />
chriusaurcm cft ex ipío haurire fonte..<br />
yo Homernm appelUre folehat yocem fophif^^'<br />
rumi^rchi:ochT4mJ}>intum:: quòd ille fupP^<br />
ditct verba fplendida j hic acrimoniam*<br />
vehementiam..<br />
QVIRINVS SOPHISTA.. . .<br />
Cwm ab Afidnis reprchen<strong>de</strong>retur, q^p^<br />
maccuCìndòmitiorac IcnioreíTct, qu^*^<br />
.Adimni 'P^ docerent. Multo, mqnh, fatiiiseft, rt r^^<br />
ttorctor- meant accipUttf lenttatem , (juámego yefírít^<br />
cruddttatem. Tumcbant Afiani rhctorcs, ^<br />
^ immodicis dcledabantur.<br />
52 Amicis ipfum <strong>de</strong> morte fiji; confoinon-<br />
Tmntr. bus, affanh<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B 1 N VIII. «49<br />
•««'»c/Scnticns, dolorem qui<strong>de</strong>m cÌTcaccr-<br />
^um , fed Uöc fortitudinis lau<strong>de</strong>m forc<br />
Qilcndidiorcm.<br />
PHILISCVS.<br />
I^liilifcus.illaudatus rhetor, cùm caufam 53<br />
^gcret pulchrè vcftitus, fed tumultu irrucs<br />
in tribunalia,vocc femimuliebri, lingua fu-<br />
P»na,quouis potiùs Ìpcé^ans quàm a<strong>de</strong>a<br />
^»ae ajT^cbantur : aucrlatus dicentem impe-<br />
'•itor,ftuduitilIi OS occlu<strong>de</strong>re, totaquea-<br />
^iqnc aquam intcrcipicbat, brcucs fubinpercontatiunculas<br />
obiiciens. Ad qua«<br />
^ùm parùm appofitèrcfpó<strong>de</strong>rctPhilifcus,<br />
<strong>cx</strong>jaries^rheto* TroHUfì"<br />
Grxca phifculum habent Icporisi CMÌÌ».<br />
"Notans illum,quòd attonfac?E:uric$dcclai^^rct<br />
virum i fed oratio non <strong>de</strong>clatarct cflc<br />
'hctorem, fed forminam potiùs.<br />
CASSIVS SEVERVS.<br />
In aduocationc quadam, quum M.Pom- (^4<br />
Ponius Marcellus,latini fermonis molcftii<br />
hmus exaftor,folcccifmum abaduerfarip<br />
:«^umargucrc pcrfcuerarct,interpellatijF<br />
*«dicibusdilationepetiit, vt litigator fuu«<br />
alium wammaticum adhibcrct, quòd diccrct<br />
ßbt ctm aduerfiim non <strong>de</strong> iure , fedd^fo HpUm<br />
eontroHerfiam fniuram,<br />
M. PO^PQJ^IVS MARCELLVI.<br />
Cùm ex orationc TibcriI Cacfiriji
dam rcprchcndilTct, contra affirmantc AT;<br />
tcio Capitone id efle Latinum,& fi non ciliiirè.<br />
certe, Iam m<strong>de</strong>, intiuit,wcní/í^''<br />
' Capito : tu €him Cafar duna tem dare potes hornig<br />
mlfUs,yey^mnpotes.Homìnìbus datur ci»i'<br />
tas,qui recipiuntnrin ius ciuinm:verbi$<br />
tur ciuitas, qui récipiuntur in confiietudi'<br />
nem fermonis Romani.' Q u e m a d m o d u t i i<br />
muhx voces non Gracc^ tantùmjfed<br />
tannic«,ÖcGaIJica:,&Perfic«; ciuitate<br />
mana donatae liint.Id publicus vfus pòtc»»'<br />
€xfar non pbtcft.<br />
RE M NIVS PALE M o N. .<br />
5« IsflaorabatJibidinibusvrqjadinfamia*'*<br />
oris : vn<strong>de</strong> quidam in turba ofculum i^S^'<br />
fet, difto non infaceto repulir: VUtity^^:^<br />
quit, magifler , qUotiesfefíinantem, aif^ue^» ^^<br />
•<strong>de</strong>sjoblrgurirc^Suciónixìs in eius vità;<br />
EPÌCVRVS ATHENIENSIS.<br />
57 Improba bat inftltutum Pythagoräe »<br />
cùm doCeret amicorum communia<br />
mnia, iubcbat vt diicipvÌi quod ciui% ^^ 1<br />
\yimico- bcbat, <strong>de</strong>poneret in commune, aiceiis'^ |<br />
rum cbm ^ß} d:ffidéntium -veriks quàm amtcoinm.<br />
: niunia* " quisverè fit amicusnihiJomi""^<br />
beo ppo meis qux ille pofir<strong>de</strong>t<br />
<strong>de</strong>pofuiflet. Porrò qui diffiVlit, autnon f ,<br />
ipil: verus am^icus , autdé üttÁus^f^ |<br />
dubits^t. ' ^ ' f.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
CTE SIBIVS. • . W \<br />
Archcfllaus, qunm inuifcrct Gtcfibiuni 88<br />
®5votantem, rcufiflctciuc liomiiAcm cgcrc,<br />
^iam criimenam pccunijs pUnam fubiecit<br />
^cruicali:quamvUcpefi^Ctcfibius,aitfl5J- Benigni^<br />
X^trtx^g Çrs c(ì,^rchefiÌM Ìjk Indus, tas.<br />
EvRÌPIDE s. i . .<br />
CclcbraturilludEuripidiS'diaum: ..<br />
^^nconplium rcBum magnum mUtunimanum Ducum<br />
^iffcen.Q^ prii<strong>de</strong>iiter admonuit,jion per- pru<strong>de</strong>nt<br />
ïn<strong>de</strong> rcfcrrc, quamnumcTofimi educas ex-<br />
«rcitum , fed quàm cordati iìujt <strong>cx</strong>çrcitus<br />
^«ccs. In tacilo fiquidcm longé plus habc't<br />
momenti pru<strong>de</strong>ntia folcrtiaque,quàm vires<br />
confili j expertes.<br />
I<strong>de</strong>m cuidam ,.opprobranti graveolçn- 6o<br />
tiam oris,Afii^irt nimrum,\n^\xiu**^tilo occupa SUcntin^<br />
^^putrutrunt. Significans le poflc. con^i-<br />
•crc arcana. Solent autem res in ôcçuko»<br />
congcftae computreiibcr«..<br />
DioNYs^Da&vç TIBI^EÎ^.<br />
Laiis d<br />
Ijmmiét.. Sentiens, fc nunquam ca- iaudatkiptaffc<br />
plaufus for4idorum& imperitoruçnj<br />
«u fat^habniffic, probati paMw$ aruditis.<br />
Laertius m Cratite. .<br />
STRTATHIAS.<br />
Hh a iii^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
APOPHTHIEGM.<br />
Alexandre tnrpiífimum erat, illi laudi tribuit.Neque<br />
enim ftatim lau<strong>de</strong> dignum cÌ^^<br />
quod fit à principibus.<br />
ALEXANDER MAGNVS.<br />
63 Q3im inuitaretuf,vti)arii filias quas habebat<br />
caprinas inuiferet, (pracdic.nbantuf<br />
enim pudlae ammirabili efte torma ) nolui/<br />
Continen ire, diccns : Siùi mn committcndtimy rt cùm T'tia.<br />
ros vUiJJet, A mnUribtis rmceretttr. Cnrtnt^ &<br />
jtrrianui.<br />
DVELLIVS,<br />
Duc]lìus,qui primus Romxc nauali p«'<br />
gna triumphum obtinuit, iam fcn<strong>cx</strong> trf'<br />
muloq,- corpore,iniurgio quodam au^'"!^<br />
exprobrari fibi graucolcntiam oris:redi)^<br />
domum triftis, & expoft ulauit cum V<br />
xorc,quam vir^inem duxerat,cur huius viti)<br />
nunquam admonuiiTct, quò licuifl^^*?^<br />
Tuéc^ <strong>de</strong>ri ? Mmomijfcm, inquit illa, mfipf^^^.V^<br />
itx coniti 0ìnnibus yiris ad eun<strong>de</strong>m-Hìod/tm olere antm^ ;<br />
¿dts. Et hoc apophthegma fiiperiiìs alteri tn^butum<br />
retulimus. Si Bilia vere fenfit q"!^.<br />
dixit, argumentum cftinfi^nispudi^^^'V<br />
fin finxit, magna eft ciuilitas erga i^nr j<br />
tum5 maona itcmtolerantia, ^^^^^^^<br />
pertulcrit^oc incommodumabique w»<br />
dio. f^alertus Max.<br />
C^ID A M. ,<br />
65 Quidam iratus agafonivoldbat cum P j<br />
fkccic. cutcrc : cumqj is clamarci> jithemtnjui ^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L 1 B E E VILI. 85J<br />
a fi num vcrfus, ^t tr4, inquit, ^ihen':c»fs<br />
"ojfc.r.'eique multas plagas inflixit. Mcminit<br />
'^lutàn libello <strong>de</strong> cohibenda. iracnndia,<br />
PRO ME THE vs.<br />
Qmim ignem è coclis in terras <strong>de</strong>portaC- 66<br />
»et, eumq; primùm viium Satjrrus compicci<br />
vellct3 c exoiculari : Heus, mquit, ni ca- ^fus rc-<br />
^es hirce, profeSiò dolebittibi mentum. Admo- Bus,<br />
'^ens, etiam qux naturapulclierrima funt<br />
"'ì'ìximequc ncccflaria, tamen fieri pcrni-<br />
^^ofa, nifi redèvtaris.<br />
B o s.<br />
Bos fiib onere <strong>de</strong>ficiens rogauir c.ime- 67<br />
Jum eonfcruum, vt le oncris parte recepta<br />
fiibleuaret : cui recufanti, Imo, inquit, & u4uxUU<br />
^eipfim ef^ hac omniaport/tbis, Idque fadum mutlM»<br />
^ft mortuo bone. Ita Vlutanhus in libr9 iU<br />
pendii bona valetudine,<br />
PORTIA MINOR.<br />
. Cumlaudarctur apud eammulier cjux- 6Z<br />
ytbenemorata, qux tameniterarat<br />
^t^atrimonium, hlix, inquit j ac pudica ma- Ttsdici^<br />
Ì^o«« nonnubitnißfemel. Non paflà eft illam tia,<br />
ínter bene moiatas numerari,quac citra ne-<br />
^cfsitatemaficifceret alterum virum. Nam<br />
Cultas hue eogit cgeftas.Porrò coitus gratia<br />
nubere, non cft vcrè pudicarura.<br />
Í oqj dìxìt^elix, <strong>cx</strong>culans neccffitatcm.<br />
ral.<br />
Max.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
A P O P H T H £ G NF.<br />
Alexandre tnrpiííímum erat, illi laudi tribuit.Ncque<br />
cnim ftatim lau<strong>de</strong> dignum cft»<br />
quod fit à principibus.<br />
ALEXANDER MAckvs,<br />
6j Qu^im muitarctur,vtDarii filias quas ha'<br />
bebat captiuas imiifcrct, ( pracdicabantuf<br />
enim pucllac admirabili effe forma ) nohii^<br />
Conimen ire, diccns : Siùi non commìttcndtimy n cùm ri^<br />
tia. ros viaffet, à muL^ribtu rinceretnr. Curtna &<br />
jirriantu.<br />
DVE LLIVS.<br />
^^ T)ucHius,qui primus Romxc nauali p^'<br />
gna triumphwm obtinuit, iam Ccn<strong>cx</strong> trc^<br />
muloq; corpore,miwrgio quodam atidiuif<br />
exprobrari fibi graucolcntiam oris.-rcdiji<br />
domum triftis, & <strong>cx</strong>poftulauit cum Biüí^ vxorc,quam<br />
virginem duxcrat,c«r huius v/tij<br />
nunquam admonuiíTct, quò licuiflcf<br />
Vuécy <strong>de</strong>ri ? ^dmonuifem/\nc\\\\t 'i\h,mßp»taip^<br />
Ita coniu omniht^ y tris ad eun<strong>de</strong>m wodrtm Uereantrfi^^:<br />
galis. Et hoc apophthcgma fiipcriiis alteri tr/j<br />
butum retulimus. Si Bilia vere fenfit q^'f'.<br />
dixit, argumentum eft infignis pudicit'^'<br />
fin finxit > magna eft ciuilitas erga tní^^}'<br />
tumj maona itcmtolerantia, qui"*^^.^<br />
pertulorit^oc incommodum abiquc fa»^'<br />
dio. l^alertiif Max.<br />
QS I D A M.<br />
, €5 Qmdam iratus agafoni voldbat cum<br />
Váuetc. cutcfc : cumq; is clamar€t><br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B I E Vili. 855<br />
ad ailniim vcrfus, ^t ì», inquit, ^then'enfs<br />
'»o?»e.r:ciquc multas plagas iuflixit. Aíemtmt<br />
"PUun Libello <strong>de</strong> cohibendx iracnndia.<br />
PR O M E TH E V S.<br />
Qmmi igncm è coclis in tenas <strong>de</strong>portaf- 66<br />
fer, eumq; piimum viium Satjrrus compie,<br />
fti vellct \ exolculari : Heuf, inquit, m ca- ^fm re-<br />
Uej hirce, profeciò dolebitnbi mentum, Admo- ^his,<br />
ncns, etiam quae natura pulcherrima lunt<br />
niaximeque ncceilaria, tamen fieri perni-<br />
^iofa> nifi re<strong>de</strong> vtaris»<br />
B o s.<br />
Bos fiib onere cfeficiens rogauit came- 67<br />
Jum confcruuni, vticoncrispartcrcccpià<br />
iublcuaret : cui rccufanti, Imo, inquit, &<br />
meipj-im ^ hac omnia porubU, Idque fadum wiéWM.<br />
cft mortilo bone. lix Vlatanhtain libro dà<br />
Pasuda bona taletudme.<br />
PORTIA MIMOR.<br />
Cum laudarctur ap\id cam mulier
A N NT I A.<br />
69 ' Propinquis admoncntibus vt alteri nuberet<br />
J cilc enim illi aetatehi intcgrain, ^<br />
faciem bonam : quorum altcrum ^emfaceiet<br />
prcHis, altcrum promitteretanrKyrcni<br />
Tudice, mutu«m : , hocfaciam:p<br />
emmbomm turum naFiafiisro , nolo timere nt<br />
ferdam\fm maLum, quid neceJ]'eeft,pQfl oftirnnr»<br />
fetfcupeßrmum.f^alMax,<br />
M A R t i CATONIS'<br />
filia minor.<br />
P^oaatajcur^mortc mariti nollctitc*»^<br />
T^/ita , inquit, non inuenioyiruff^<br />
• magis yeltt, quam mea. Non probauit<br />
cAHsa, ,QQXi\\\^\\\m y quod non conciliarct amoi<br />
mutuus.Quae ducitur dotis causa, coduit®<br />
habct concubinum vcriùs quam coning^<br />
Eadcm cCim diytiiis lugcrct maritunflf<br />
J ikv quchi cir
-LIBER VI IL<br />
P Y T H 1 A<br />
^yrtims , Ariftotclis fîHa, rogata quis cf-<br />
^uispudw. Agnofcas vel <strong>cx</strong> hot difto UxaIh.<br />
pîiiloibplii fîliam/Soient autcm fœmin«<br />
®lijs coloribns alise dclcftari.<br />
Phnofopliiis quidam priirus, fed ¿»wwliniuiniodi<br />
fermonc Arfinoës reginx<br />
luftum compcfcuit. Qjmm ÌHpiter, 'm(\w\t, ÌMSÌM.<br />
»'Wer dicmones rtrumfaceritpartimnem, tuBtis<br />
tion à<strong>de</strong>riLty feddifiribumne iam peraSld yemt*<br />
Hiwc igitur cùm lUf iter aiiquid honoris trïbuert<br />
yelltt^nec tjjet quod daret, qmppe iam conjump -<br />
tis omnibus , tan<strong>de</strong>m afjtgnâuit tlU honorem qui<br />
fnortuisimpzndnur-rpeiuùlacrymas & motrores.<br />
^em/tdmodum igitur , iûqûit,c4rrm damo^<br />
^es bene yolunt ijs à quibtu coluntur^ iti<strong>de</strong>m ^<br />
LuSltis. Quodfi fhentcLbs te contemptus, ò mu^^<br />
Ì haudquaquam yentterus efi ad te \ contrà<br />
fi diUgtnter. abs te cólatur.honoribm illi <strong>de</strong>fignatis<br />
à loue, maronbus ac lamtntis, -diliget tey<br />
fimperjut ttbi fupptdttédnt aliqùtd earum rerum<br />
^ 'tbus abs te pirpett*ò pojjtt honorori» Rcfcrt<br />
Plutarchus iu conlolati«ne ad Apollonium.<br />
I>EMOSTHINES MYtilenaeus.<br />
pAilfauit fores homiais muficac ac ci-75<br />
«urie 4cditi;cumque i$ auáito pulfu iuflEt<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
AP©PHTHICM.<br />
Studiutn Cetili um ìmxQÌTCyTacìam^noWìt^fiprÌHs aUi<br />
immoá-g^Tf*^^^'^'^^^^; Subnotans illuni nihil aliud<br />
quàm címbara cancrc. M^fm PLmarchm<br />
foji. lib. 2.<br />
A T T I L 1 V S.<br />
76 Dixit [áÚHs ^(Je octofum effe, quàm nihil age-»<br />
íy//>//y£.RcfcrtPliniui5 iunior ad JMinutium Fun-<br />
Mgtre, danum : Satiusf//c«im,inquit,vi MtiliusMfler<br />
eruditijfime fimt.4 ^ facetiJJJme fhm, ociofum<br />
ej]e quàm mhil hoc di-<br />
¿tum aflcnbitiir Catoni fcniori. Ociofus<br />
cft, qui vacatab <strong>cx</strong>ternisa¿^ionjbus: nihil<br />
agit,qui ncgocijs infrugiferis, nihil ad beatè<br />
viuendum conferenti bus occupatur.<br />
Qucmadmodum qui mvliuntur, Aecfati«<br />
fuccedit quodagunr, fata^^crc dicuntur:it^<br />
nihilagwnt.quiVruftrancìs aftionibus tumultuantur.<br />
Phnius cnim putat, cos<br />
miiitaribus negocijs diftrahuntur, nihilí*'<br />
gcrc : contrà, qui fc philofophiac dcdu^V<br />
ociofos ciTc.<br />
77 Diccrc folebat, ha adolefcentes in /oro aU'<br />
Trofe- J^ican à eaufix centumuiral bus, yt pueri<br />
^us. injchelis ab Homero : quòd vtrumqj fit maximum,<br />
cùm oporteat paulatim per gradui<br />
ad id quodfummum cft perucnirc.-^*^*'<br />
nit Tlimtis ad Maximum.<br />
PLINIVS MATOR.<br />
71 . Dicebat, nullum ^Jfelibrum tam mslum^q^<br />
nénaüqudparteprc<strong>de</strong>jjit, Vcruip dixit <strong>de</strong> hii|<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
dicetc folcbatj %i<br />
Hh 5<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
yhM 0
L I B E R V U L $59<br />
.. AVFIDIV S MO DE S TV S.<br />
Qnintum, in morbo fibi diccnrem manus<br />
ciTc fi igidasi iioc fcommate taxauit:<br />
caifdaty inquit, èprottlfma exmltßr.no^ Salsh<br />
^ñs cil, tquòd proconful adminiftrans provinciam,<br />
multa furatus cffct. Mammt iHutarchw<br />
in Sympeßacis<br />
0 3 I D A M.<br />
Quidam impcratorcm incufaiiit,quòd 87<br />
illius infidijs, & ocio & fomno fuiflet pri- Ucosì^<br />
uatus , vi<strong>de</strong>licet quod illius b^cnignitate c<br />
pauperefadus cflct diucs./(tf/e>^r Zoco.<br />
QJ I D A M.<br />
Qj^^^ni Antigoni amicus, cam ab co gg<br />
petifl'ct talentum, nec accepiflct, poftulavitab<br />
CO dcdudores ac corporis cuûodcs.<br />
Rogatus quamobrcm,Z\(f,inquit,m/(/^//w- Liberh<br />
ftur: afHn^cns, fc talcntum humcris ferrc.<br />
ARISTARCHV^, THIO<strong>de</strong>dx<br />
pater.<br />
Diccre folitus cft: Olimyixerant feptemft^<br />
pUntes^nnnc handftciCe toti<strong>de</strong>m ingeniastdio- Saish<br />
Jrfi.Notans fophiftarum turbam,qui fe pro<br />
fapicntibus iadabant, vtvix fupcrcflct,qui<br />
profitcretiarindodum.<br />
SELEVCVS REX.<br />
Subin<strong>de</strong> diccre iolebat:^» fciret^quâ* 9«<br />
^ßtnegosij^tuntHmmodo m eßifiolas fihlfert<br />
»U'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
AC leger e, nec himi preieSium dia<strong>de</strong>ínAtoUerent.<br />
CANVS TIBICBN.<br />
91 Diccbat homines ignorare, quAntoplttsipfe<br />
Idcets» canens-poltfpmis caperete qjtàmalij: alioqmaU'<br />
eùtores non darent merce<strong>de</strong>mjèdAcciperent. Virtus<br />
incunda cñ cam <strong>cx</strong>crccntibus:vndc mirum<br />
cft,quofdam ad id mcrccdc velie conduci<br />
vt bene viuant,cùm ipfa virtus abun<strong>de</strong><br />
magnum fui fit pra:mium.<br />
LAMPIS NEGOCIATOR.<br />
92 Intcrrogatus,quomodo fibi paraÌTctdi-<br />
^irgutè, yithsìmagnar, ìi\c\w\i,hattddlffict*lter'^exiguiS<br />
' ter » cum labore ac tardi . Se nticns,initio paulatim<br />
magnaqivigilantia corrafam pccuni®c^teriìm<br />
parata lam ingenti forte,facile cft<br />
amplislucris ditefcere. Primùm autorità«<br />
ac àma tardè paulatimcfue, nec fine negocio<br />
paratur:^at qui iam innotuit, facilc magnani<br />
aflcquitur lau<strong>de</strong>m. Memtmt Vlutarchus<br />
in libello, anf^m ft capejjenda<br />
ISMENIAS.<br />
Ifmcnias tibie cn canebat ia facrificio:<br />
cumque non litaretur , is qui cond«^^<br />
fuerat arreptis tibijs canebat ridiculc,^<br />
hoccanentc litatum cft. Incufantibus au-<br />
Facetè. tem ijs quia<strong>de</strong>rant, dtuinitus, ii\quit,(^ontt»^<br />
gtt yettujPi canere.tíxQ Ifmcnias ri<strong>de</strong>ns,^^<br />
i n qu it, cariente d'ìj yoluptate capti commorAban-<br />
%Hr\teyero feßmante iUot ñbt^ere, attì^^^^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B E R VIH.<br />
hnßi'arm B.cfcrt Pintarchus Sympofì. üb. 2.<br />
Condué^itius illc iìbi hudcm arrogabnr,<br />
cjiiòd ipib cancntc litatiim fit, quniì dii ma<br />
gis dclcélnti fint ipfius cantu, quàm IfincaiaBridlepidifiìmc<br />
rctorfit Ifincnias, i<strong>de</strong>o<br />
i^uinrclit.ìtum,quòddij gau<strong>de</strong>ntcs crudità<br />
itìuficn, diutius amarcnt adcll'c facrificio.<br />
Atcìim illc tam ridiculè cniicrct,quafi ftudcrct<br />
dcos abiacrc,nc vacui rcccdcrcnt,arfipucrunt<br />
virfÌwam.<br />
PAVSON PICTOR.<br />
Paufon piñoT rcccDcrat à quodà cquù ^^ ^<br />
piugcndum fpccic voiutantis fclc , & più.<br />
*it currcntcm.In dignante co qui conduxcrat,Paufon<br />
ridcns,//íí/mc,inquit,M¿íí/-:>»:eo Corre&iñ<br />
fadlo iam non currere ied volutati vi<strong>de</strong>batur.<br />
Ita quxdam errata,qux vi<strong>de</strong>nturmaxima<br />
, minimo negocio corriguntur , fi<br />
quis coDimodc intcrprctetur.^r/cri ^/«Mr.<br />
ehm tn lihetto^ctir VythiA vates <strong>de</strong>ßtjjet carmine<br />
red<strong>de</strong>re cracula}<br />
SERBIDIVS Se AH VOLA.<br />
^Serbidius Sea:uola,vir tum iuris pru<strong>de</strong>ti- 95<br />
*'a,tumM. Antoninilmperatoris amicitià<br />
cclebris,diccrc folitus A', tus ctuiU ttgiUn. IndußriA<br />
^^btisfenpum tße, nondormstandbm.ScviùcXìi<br />
lurilprudcntiam non fine fummo ftadi
%62 AÍ>OPHTHEOM.<br />
nifi víuavox dodoris acccdcrct. Rcfertíir<br />
hb,Pandcd.42. tit.qua:*» fraud.crcd.l.pttpillus.<br />
P'A.P INIANV. S.<br />
Baffianiis Antoninus impcrator,magna<br />
Jaborabatinuidia, quòdfi^atrcm occidcndum<br />
curaÌTct. Eoquc Acmylio Papiniano,<br />
prcctori^ praefcdo, ob <strong>cx</strong>iiniamluriiprudctiam<br />
fiimm« apud Romanos autoritati5»<br />
ncgocium <strong>de</strong>dcrat, hoc facinusarpud<br />
Libertas natum dcíendcre>j\tis it^^QVkAw.muUoß"<br />
noxM. ci/iüsparrkKÚum perpetrari, quàm <strong>de</strong>fená.Oh<br />
hanc libcram voccm Baíllanus occrdit vi'<br />
rum immortalítate dignum.<br />
97 Pra:torijs viris, ab imperatore Adrian»<br />
petcnt'ibus, vt fibi <strong>de</strong> iure refpondcrc lice-<br />
T^trtus ret,rercripfit;^Oi: munus nonpeti falere,fed pr^'<br />
praßan "pAri : quAre AC cinger ent tir, fi qui fiht fi<strong>de</strong>reref^h<br />
dAnìpro ^ populo fui ß>ecimen dArent, Nam Auguft^^<br />
ßtenda, quò inaior clTct iurifperitorum autorità^'<br />
cònilitucrat, vtqui rcfpód'crc vellent,idK*<br />
autoritäre Cjefaris faccrcnt: cùm antea *'<br />
berum fuiiTct, rcfpon<strong>de</strong>ndi munus fubir^i<br />
quicunqj fui fiduciam habcrent.Sic & hO'<br />
die crcantur Dolores Medicina?,Iuris, ATtium,Theolögia:cum<br />
hocnomenpromc^<br />
• ruiiTc fit pulchrius, quàm obtirruiiTc.<br />
j' 5Uluius Iulianus,tum eximia iuris cogni-<br />
/ ^ Z . tionc , tum multorum principum amicj;;<br />
^^-'^^citiíclaruí,^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
inßpudchrohaifxirtm, adhucaddifcere<br />
icrmrPandcd. lib. 40. tit.dc (i<strong>de</strong>i coin.l.apudluJianam.<br />
Hacc fcntcntia óptimo iureplaciiithudatiflimis<br />
viris.Scd hodic pailimaudimus<br />
has voccs.-Iam aduhus fum/crum<br />
«ft dilccrc.Tmo hoc turpius cftncfcirc quar<br />
cognito digna funt, quòd aduhus es.<br />
Quum poft cladcni acccptam adPcrfas 99 •<br />
quidam abAi^cadia üransfugiiicnt , auxilia<br />
polliccntcs , produci funtin confpcdwm<br />
Xerxis.lbi Pcrfis pcrcontantibus,quid í^gc-<br />
*ent
ISlugax^mum haberem artifici}, minimum fttlitatU.<br />
fiibíUi- Nam is cû caetcris Cyaicis putabat>logiccn<br />
acphyficcn à philofophia fiibmoucndamj<br />
folam cthiccn diligcntcr <strong>cx</strong>crccnda. Hiiius<br />
fcntcntiae princeps fuit Sócrates.<br />
102 I<strong>de</strong>m,¿uí/micrt/tf//etiam, cÜÄ/eßicoT-i^m/»^'<br />
DìaicE.i tllitatcs dicebat fimUes Iuìo viarum, adnihd<br />
ca., rtiü, nifi quodingrcditntcs impellit atiiap funt*<br />
Aniihrcdlè damnarintvniucriàm diaie^i'<br />
cam,ahjvidcrint. Illud experimcntis com'<br />
p Crtum babeo, nullos magis aberrare à vero,quàm<br />
qui fupcrftitiosc'in hoc ftudiorU<br />
genere funt verfati.<br />
105 Diogenes conuicijs lacciîîtus à quo^*<br />
Saisè. <strong>de</strong> crimine proditionis mfàmi i^^"<br />
auit,wc tibi faCîum in micum^quando tuno ho^<br />
Jtes^ fed amicos ¿a<strong>de</strong>re fo/es,<br />
>0+ Idcmàcaluo quodam malediaisafpf*""<br />
Salse, f\is,Egòqu <strong>de</strong>m, inquit, tibi nuliamfacto<br />
rtim^quinpoi^üs lau<strong>de</strong> capiUos tuosy^ui m^f^<br />
caluariam effugerint: fubnotans,illum nó<br />
dicio, fed cerebri vitio maledicum cnÇ'<br />
105 Lacon quidam gymnafiarchum ,<br />
àWwrtjexhibcntcm/iacctiiIìmo lOco in^^J'<br />
facete, faMÌt,dicciìs: quòd per eum ne lacvymM qf^^^^<br />
tllic effon<strong>de</strong>re daretur. Fum us enim<br />
lacrymas oculis. Acapna ligna in<strong>de</strong> àic^<br />
funt,quòd fumo careant.<br />
: IO 6 .Ahm quendam quetidiecwuìuantenhfl^ìf^'^<br />
Tacete, rìtm ac tjrannum appeUauttyper quem<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L'I » E R viir;<br />
^unqnam riäijjet menfam fuam, loci lepos cft<br />
in ficìionc.Piaoianiuw appc:llauit,quòd libcralitate<br />
fua homiJìCà iìbi rcddcrct obno-<br />
>iioj;:tyrannum, quod per iliiun nouliccrci<br />
CUI c]uam domi iuae viuere.<br />
jC¿2idámambientesamicitif focdus inirc<br />
^UrnLacone, volcbànt fc quocunq^vellet^<br />
vinculo aftringerciquòcerfius eirct,amicitiam<br />
forc lìnccram. Quibus i^lc » TV«///<br />
ii^quit, <strong>de</strong> amicittA cemtudo ,ß ctiam yoiemes<br />
U<strong>de</strong>re reliqux omncs pror-<br />
J»5infìpmx funt. Conucnit cum irlo Chi-<br />
^onis :fc habendum amicum, yt cogttet illum<br />
ppffefien inmicum.^-<br />
Socrati tnbuitur 5c lììiid: need mortuope- io%<br />
tendum colloquium nec ab auaro beneficium, GrauU<br />
Nam mortui aut non rcfpjon<strong>de</strong>nr ,aut Ix- ter,<br />
«untiita-auarusaut non dat quod rogatur,<br />
^"tinfcliciter ceditaccipicnti,quod datura<br />
®*^imo inimico.<br />
I<strong>de</strong>m confpicicns prxdiuitemqucnda, 109<br />
\riàQ(i\xvi\,Eccey\m^\i\t,mreummaìKÌpiù. Diuesin^<br />
IndoAus, feruus eil& cupiditatum, co- doihu,<br />
quoE poííldct.^<br />
CoRfpiciens quendàm quibuslibct ci- no<br />
traqj dcieftum clàrgientem , inquit, Vrofufo<br />
percas j qni ex gratis, cum finí yirfines, fa-<br />
^'Osjcorta.<br />
A fi^^ ,quoddij femper ri<strong>de</strong>tent<br />
^^"antesmanes hominum curas I quorum eùm<br />
li<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
1X1
ptnuUßrtt esigui temperis ac momenti, tarnen tfi<br />
fari cura traSfantur, Sic cnim tumultuanti!^<br />
homines, quafi & magna fint fc pcpctua><br />
qux hic gcruntur.<br />
li2 lutcrrogatusjywiirf non fcriheret librosìquo^<br />
lihroru »iam^\ n qti 11, chart a vs qui fcnpturi funt fìmris<br />
multitu' ejent emenda, Socratcs nihil fcripfit ÍH vita#<br />
dff. iudicans Iibrorum copiam officerà Audiofis<br />
ía pi enriar.<br />
Traianus impcrator initio procuratore'<br />
habebat rapaces, qui prouincialescalum'<br />
«ijs expilabár. Quorum vnus fertur vnumquemque<br />
diuitum fic conucnire íblitus^<br />
S^dhabes\ rn<strong>de</strong> habes) Haec vbi didiccrat,<br />
•ddcbat tertium,/7owff quodhabcs,%cá admonitusà<br />
Pómpela Plotina vxore , cohibu'^<br />
ciufmodi vexationes prouinciariim,addc$<br />
VCctts oprimo iure Iwid^umirtfcumeßflf'^<br />
Inn ^^^ eo erefcente,reit qui arttis coruabefc^^'<br />
' Scnfit optimus princeps, iniquum eft^'»''^<br />
<strong>cx</strong>plere fifcum vnius, vt nihil habeant<br />
diti : prafcrrim cü|boni principis fit ; q^^^'<br />
quid habet populus.<br />
1^4 Diogenes Cynicus interrogatus <strong>de</strong> cf^J^"<br />
Sdisce, dam adolefccntc qualis vi<strong>de</strong>retur? .Arcadi^<br />
eße refpondit. Siue fignificans illum ctl^<br />
ftupido ingenio, fiuc(vt eruditi quida<br />
lunt)mollc & pathicù.-quòd Arca<strong>de</strong>s fertur<br />
glandibus visitare,tefte epigramm^^^'<br />
acìo^et y fit^iu(dítíf fieíKmefa^tt Ä'^ftf<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Gîans autc apiid Latinos inurdum obfcœ-<br />
nam habet figni fi cation cm.<br />
Scipioiupcr cœnam intcrro!gatus,^/#fW<br />
'gf'egirtm imferdtorem hñbimrA efi i{eßn4b,fi if,dolfs,<br />
^fddipß hnmamtus äceidißeti y el hmnc,m^uìt:<br />
^íarium intucns, iam tum in ilio pcrfpicics<br />
ií^gcnium maximis rebus naturiKf^e/^í Eufy-opitit<br />
uy^<br />
Quii Syllana crudclitas magna liceatia<br />
^cuirct in capita ciuium(nam occifi feruntur<br />
fiipra noue millia) percuíToribus Ubere<br />
pcrvrbc vasçantibus, ac cacteris mctu attonitis,<br />
Qu. Catulus palàm aufus cft diccrc<br />
Syllac : cü qmbus tandi yiflun fhtnusßinbeUo Ubere.<br />
Armatos, in pace inermes occidmusìEutropim.<br />
Traianus Caefar folitus cft diccre rprmci- "7<br />
quam ad Caligulx auuneuìiHui crudclita-<br />
^tm appellerct animum. SnetoniM in ems<br />
"^na.<br />
ScrgiusGalbainsrrauiiTimis bellisfeuc- NS<br />
f>i^madifciplinahabuitmilitcsfuos,adcò Difcipli'<br />
Vt Iimul atqj vcniifct in caftra,protinu$ vul- na miti^<br />
garcturillc Trochaicus: tarie.<br />
^^Ibat/fnonGetuUcuf,<br />
Otho Saluius,cùm Vidcret aut dcponeii- 119<br />
«um impcriri,aut magna ciuiu flragc tucn-<br />
«am, ftatucrat fpontc mori : & amicii ac<br />
li •<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
A P O P H T H B G M.<br />
militibus hortantibus, nc tam ciio.dc belli<br />
Tet as cucntu dcfpcraret, negatùtftbi¡uam ynam ef<br />
in Hem- fi fanti > yt hac dc cauja btUum ciuiU najceretnr.<br />
fttb. Quis non mirctur hunc animum in principe<br />
cthnico,coqj38. annosnato?<br />
120 Nerua Cocceius in.cccna cui aíü<strong>de</strong>bat<br />
Veicnto, qui fub. Dominano conll^rcm<br />
dignitatc fu erat a<strong>de</strong>ptus, fed mulios ciàm<br />
apud ilium dctuleratjcùm orti. Catulimcu<br />
tióne, qui calumniator iníignis fuerat,di-<br />
-., V ceret > i^tdnamfaccret Cathiti^, ß Domnuno ><br />
^ pipermxi^etnunms Mauric^is re (pondi<br />
bfjcum can^ret. Satis libere fubmonens ini<<br />
peratorcm, quòd Veientoncm haberet fi»"<br />
miliarem, ílmillimum Catulo,qucmvtcalumniatorcm<br />
<strong>cx</strong>fccrabaiur.<br />
121. Optimo iure laudibus vehitur ilJa voX<br />
Traianij qui amicis incuyantib:us>q.uòd p^"<br />
r 11 m mcm o rim pen to riae maieftatis,nimii*<br />
C$mitaf «flcíomnibus,expontus,rerpondit;<br />
tnprin- P^^ß^^^ imperatcrcm\prmaiis, qnalem optarC^<br />
ffPf, tpjcprittittus..<br />
Flauiusyefpaííanus cum admoncretwi<br />
^tnefice ^^amiciS5Vt caucret àMctio Pompofií»^®'<br />
tia con- ^"òd<strong>de</strong> hoc rumor incrcbuerat , foreVt<br />
€íüat ^ acquando regnaret ^ non foJùm/lbi noj^<br />
^^^^^ 'metuitabillo,icd 6: coniulem fccit lda«"<br />
mirantibut amicis,£rit, inquit ? o/im mt^^^<br />
tanti bineficvj^<br />
123 Titus Veipafianus,cùm à duobus<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
'fimi ordinis eficr in ipfiim coniriratumjac<br />
fi^cinus CÒ procefiííTctjVf iam inficiati non<br />
• polPcnt, dcduxit illos in fpcftaculum, atquc<br />
inter illos mcdius confcdit;ac pctitis<br />
' d? induftrin minnillomim gladijs,velut <strong>cx</strong>ploraturusaciem.vrtü<br />
vni, & altcrum alten<br />
commifit.tanquam prouocans ad id quod<br />
i^olicbanturnllis autcm pcrculfis,& ànitni<br />
pra:fcntiam admirantibus,A^/us,<br />
qwòd in augendo fifco vidcrctur in-<br />
. dihgentior, TcCpondir.publicofopesremàsd Trinctfs<br />
priuatis haberiyqifàm intra ynH claußrü referua<br />
Bonus princeps, qui magis à filis diligif<br />
^'"^ctur,habet quicquid ciues pof-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
'127 lulianus impcrator cunuchos,.coquoff<br />
to,nforcs,ciccitc paiatib. Rogatuscjuam<br />
J^amnli - oJ> caufam, mgamt fiLi effeopm eunuchisfcùm<br />
tmm fu- yxor <strong>de</strong>ceffß'er.nec opm e£c co«t4Ìi,quòdfimplUlf<br />
ferßuü. ßnihobk ynctreturJ>t toníocibus dixit^vnñ<br />
multis fufSccrc»<br />
128 VaIcntinianus,noii£lum impcrator,tcmplumFortun®<br />
ingrcdicnscü luliano.hinc<br />
atqjhinc ftautibus acdituis, qui aquamintroeuiuibus<br />
afpcrgcrcntj vbi vidit in cblamydc<br />
purputea guitam aqux,pugnopcr'<br />
téhere, cuflìt asdituum:í/«c,inquit,»ou eñpHrificarty<br />
fidrnqnmare. Nam illi talcs afp crii une ulaí<br />
appcllabatit purifìcationcs.<br />
129 Thcodofius iunior tam admirabili fui«<br />
ingcnij lcnitatc,vt cum ab amicis rogaretiir,<br />
quamobrem nemmem eorum à quibus<br />
lae<strong>de</strong>batur fupplicio capitis afHccrct><br />
C/flfim- y^ruimi '\TìC\\x\t,mthi Ikeret ^mortnox adr^"<br />
um.reHs>care' Ad priuatas iniurias oportet<br />
priacipcm cflc facilcm ad ignofccnduflj;<br />
mii« quae lacdunt Rcmpublicam dccctc»-<br />
(c foiicrum.<br />
ij^ I<strong>de</strong>m cùm in amphiihcatro ConftanW'<br />
nopoleos fcdcrqt ipcftator , éc pot>nl"*<br />
^ImtMn- 4amnatum efflagitans clamar et, CnN/e/i^'."<br />
fff.^ ßia artife-x obieSínspugnet.zoínytí^cw'itit^^^'<br />
tem tmrbac voccm, diccns : lS¡ejcitis,<br />
confiíoíéimítf elementer fi^eBaroúnnwzns > vpl<br />
a<strong>de</strong>ft priftccfis, illic oportcìc omnia mitiu<<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Xantippc dc Socrate- marito pcardicarc iji<br />
eodcmyuln Canßonr<br />
Vere cöftantis animi: cìun alij domo c^ref-<br />
" n quid acddittrifte, rcd.'ant turbidij íí<br />
^^iidl3Bti,gcfticntcs.<br />
Pythagoras poftcnqui vcnerat Fliliun i^z<br />
cum Lconte PhliaÌLorum principe<br />
«iof^èac copiosè quaedá diíleruiírét,Leaiu<br />
ingcnium öc cloqucntiá hominis admira-<br />
^is,quxiìuit<strong>cx</strong> eo, qua maxime artecmßdc^<br />
m^cuiPythagoras.re^po^ldit: SenuUam qui- ¡^odiße.<br />
<strong>de</strong>martem fcire y fe<strong>de</strong>ße plniofojjhum,iá cft.fapientiae<br />
ftudioíum. Huius verecundia, far<br />
picntis .cognomen arrogans, quofcpriùx^<br />
Venditarant>^^
i.;5 Tlicodoni.s Lyfimacbo,mortemminiu"<br />
fortiter. ti^TréecUramy inquit, rem effec fihß Canthay:"<br />
dis vim c'Aifetpsmm cj.Cantharis inie£liim cft<br />
•minutum qui<strong>de</strong>m,quod tamcn lethaie gent<br />
venenum. itaqj-qui mortem homini minantur,nihil<br />
minanturmagnj,cùm idc pof-<br />
#iit contemptiflimum animnlculû,fcorpiws.<br />
136 Thrafca diccre fohtus t^fufcipsendaseße<br />
• Oßreinm caufas,¿tf*t amicorttm, aut dtßitutas^aut nd exem<br />
linecol'f'impertinentes,\m\QO\úy(\\xbá <strong>cx</strong> lege gra-<br />
/of4«i/^. tiarum amicorum comunia funt omnia: <strong>de</strong><br />
iftitutas, quod iii his pot7iîîmùm,ôc conftatia<br />
agentis & humariiras cerncreturrad exê<br />
plum pertinentes, quia pIurimumTcfcrrct,<br />
.ionuraan malum ducë hàbcrct.Frcqucter<br />
cnim bona: cauíae -vitiopatronorü vincun^<br />
tur.Expedit autcm ad bonosmorcs,vtin<br />
iudicijs fuccumbnt praintas,fupcrct innoccntia.Vlinius<br />
in eptßoLa adi^uadrat^<br />
Pollio dxcthsiXyCommo<strong>de</strong> agendo faÉiwn e^t<br />
.Accura- ytftepe agerem ^fed fape agendo faBurn eB '<br />
tèpotiissrninùscommo<strong>de</strong> i quixfcihcct aíliduitatc<br />
fuàm ini.T facilitas magis quàm facilitas, ncc H'<br />
jaipe. ducia fed temcritas paratur.X^uod accura^<br />
tc fadum vclimiis,rarô faciendum cft.<br />
138 Q^um Antipatcr intra Lamiama Gra^<br />
corum copijs ciTct conclufus, ac vclut ob<br />
rcs felicitcr gcftas Athenienfes dijs imiti^'<br />
IarcntvidimaSíDemofthcnc«ad quendJ*^<br />
ami cor um,nomine Agefiftratö, ait, fibi<br />
eandcm<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
fandcmeflc cum <strong>cx</strong>tcris fcntcnthm: ?\(ouf reffeue-<br />
•>»/w,inquit, Gr^cosfiaditm pugnxre t^T fttre ymiUa.^<br />
Cb* pojji'^ Doiichm autem mn itctn. Doiicluts<br />
autcm continct vigiliti quatuor ftadia. Notauit<br />
ÍU0S, quòd protinus vna contenti vi-<br />
¿loriola, dcp;>ncrent bellnndi ftudiumicii<br />
oporteat eiufmodi fucceíTIbus nò frui, fed<br />
Vti ad maiorum rcrum occaiioncm.<br />
Quodam tcmoore-vox Demoftlienem 139<br />
filter concionandum <strong>de</strong>fecit, óbmultitudìnisfremitum.Idobijcientibusitarcfpódi<br />
V.Htflrtones e yocetudtcare par efi ^oratorcm c, ciamojt.<br />
»wenic. Graeca i u cund i ù s fonan t : v^òKptrM<br />
ti/ivif; U Ttisfms .Tbtyfim^cts U rTjc yv(¿¿i
^Aßni quidam tefliuo temporeaftwi<br />
fmbra, conduxerat ab ^thenis Megaram yjque : Jéli<br />
yerò circa meridtcm yehememer afinante,yterqi<br />
altei'fimpr^hibe'ja:\hicdtccb.it afinnmconduH ><br />
non ymbramialter conten<strong>de</strong>bat,per conduSiinnim<br />
afini {¡r ym!?raimefi[c fjiBum, Atque hacc<br />
loquutus Dcmofthcivcs abijr è fuggefto:<br />
populo vero rctinenti^ac lurrationis finci«<br />
flagitanti, De afini,'mc[w\t,ymbraaudtre cupitis^e<br />
rebus fer'ìjs Loqucntem audire »e >Wi«.RC'<br />
tuhnius hoc in Adagi js.<br />
142 Lycurgus rhetor ob generis nobilitatcm<br />
ibcnor erat in dicendo , quàm vt populus<br />
inicrduna fcrrc polTct. Itaoucquum<br />
aliquando populi ftrepitu <strong>cx</strong>plodcrctuf<br />
Libere, c fuggefto , <strong>cx</strong>clamauit ; 0 CercyroiA Jcuticoy<br />
auàm muLtii talentis dtgna es \ Notans populum,<br />
à quo cijciebatur,magnae qui<strong>de</strong>m aU'<br />
toritatis ac nonninis, fed inutilem rebus gC'<br />
rcndis.Dc Cercyraea fcutica diÄum eftnöbis<br />
in prouerbijs.<br />
I<strong>de</strong>m fortè obuius Xenocrati, cjtiiàTejftéda-<br />
obtorto collo pertrahebatur in megfer.<br />
toccium, quo in loco career erat Athcni«^<br />
fuftem impegit in caputTclon»iacXenocratem<br />
qui<strong>de</strong>m hberauit, T e l o n c m verO<br />
tanquam indigna 'patrantem in carccrcm<br />
coniecit. Id Lycurgi fadtum ab omnibus<br />
collaudabatur.ltaq^poftaliquot dies Xeno<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
LIB BR VIIL «7$<br />
craks faftus obuiam Lycurgi lib^ris. Citò,<br />
^quit,o fHerz-etuligrnttMHpatri tuo, qu: yul^<br />
Uiicùtturquodin re diffictU tulerit AUxiUum^<br />
Zerniens, lau<strong>de</strong>m cflcpratmium rcdè favorii<br />
, & cam dcmum opitulatioacm cflc<br />
gratam,,quçadfcrtur in ipfo diiì:rimini5 articulo<br />
: fufte cnim illi patrocinatus efl:,non<br />
oratione. Nimirum hoc zÇij^âetétffM ^óyic.<br />
Obijcicntibus, quòd eloqiicntiic ftudio 144,<br />
rhetoribus darct mctccdcm,5/ ^«/Vìinquit,<br />
pfofiteatur fi filies trieos mihi redditurum mclio- Studiose<br />
^^^ 5 non miUedrachìnas, fid omnium fAcultAf^tn<br />
dimid ftm ejfun<strong>de</strong>i-em. Plurimum ab hominum<br />
vulgo difcrcpans, qui periflc <strong>cx</strong>i^<br />
ft>mant,quod liberi« inftiiucndisimpcn^<br />
ditur.<br />
InterIcgcs, qua« tuliflcfcrtur.hxc erat r45<br />
>na : qua mnlier mArttAta proficifiemur £-<br />
^^fincm. Id ftatuit veritus, nc à diuitibus<br />
dato prccio corrumpcrentur : addita eft<br />
poena, drachmarum iex millia. Ei legi cùm^<br />
vxorLycurginö obtempcraflc^.fycophanqui<br />
<strong>de</strong>prehen<strong>de</strong>rant ac <strong>de</strong>tulerant dcdit<br />
talentum. Ea res quum illi poftridie vitio<br />
wcturapudpopulum, Mquiego, inquit, tmiliter»<br />
^fconfffeaus fiim^nonAccipere. Quidam ferunt<br />
leges ad quaeftum. Hanc notam à fc<br />
^cpulit, qui i^ec invxoris gratianfi voluit<br />
abrogare legem, fed muiftara <strong>de</strong> fuo dc^<br />
pcndu,<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
Ifgcra-
146 liberates inter familiares diccrc Tolitus<br />
l^atura cH : fe qui<strong>de</strong>m docere dccem minis j <strong>cx</strong>terum qui<br />
^on.%, ij)jhm d>cnij]ct audacUm ^ vocalitatemy mercedis<br />
Uco djLiurum <strong>de</strong>cern miUia. Nam vocis <strong>cx</strong>i-<br />
'litas 5c animi timiditas rc'd<strong>de</strong>b.ñtTfocr.item<br />
ad diccnduminutilem. -Hxc autcm quoniam<br />
naturae funt, non artis, à pracccptoribus<br />
dari non pc^lTunt.<br />
147 Pcrcontanti,qul'fieri poíTct, vt ciim ipfc<br />
non eflct ad dicendum accommodus,alios<br />
reddcrct idoneos^P '^ewíCT»fife/, inquit,<br />
Moacjie. qui<strong>de</strong>m fecare nttn pofunt ,/errum tamen<br />
'Mdunt ^cuuimMioc Vidctur imitatus Horatius:<br />
Fungar rice coiis^acutum<br />
. ^d<strong>de</strong>re qua: ferrum yalet, ex fors if fa fecondi-<br />
148 Interrogatus, qwid eflct rhetorica ^ -E*<br />
£xagge- paruisy inqui t, facere ma^a, ex magnis parua.<br />
ratio. Eft cnim ha:c n©nulla Thetorices pars, amplificare<br />
6cextenuare : qua dc rc diligenter<br />
praccepit Fabius. Sed praeftigij genus cft»<br />
quod refpoditlfocratcs. Quin illud potiu^<br />
artis tft.qux magna funtita tramare, vt an-<br />
'ditoh quoq; ma^na vidcanturj & contra.<br />
149 In conuiuio Nicocreontis, SamiorS ty^<br />
ranni, quum à conuiuis iubcretur diccrc t<br />
Tempe- His, inquit, inquiùfts ego ya/eo .nunc non eff<br />
Jìiùè, tempus : in hM VCT-O qua hoc tempm requir e ^S,^<br />
non yako, Rccufauit inter pocula Slccrc,<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L T B1 R virr; %n<br />
qui apud ibbrios dc.rcbus fcrijs diÎTcrcie<br />
coni u eu erat-<br />
. Vbicdrp<strong>cx</strong>itSôphoclcm,traoocdiarum 15®,<br />
Îcriptorcm , fcqui pucrum qucndam forjltius<br />
cap,tum,Oyoricf,inqUit> 0 Sophocles^ Cafiè^.<br />
hommem nan manus tantum apud fe coniinere,<br />
yerùm ^ oculos.. Vox. hominc, Cliriiliana<br />
non indigna.<br />
Ephorum Cumanû, qui fclìòlàm. ipiîus 151<br />
reliqujt nullo ()rofcdu,atquc ob id à pâtre Taidi-<br />
D cniophilô <strong>de</strong>nttônailïus cft,vtab mtegro tas,<br />
data merce<strong>de</strong> difcipulum agcrct,X/V/f'X'ííP'<br />
pcllabat. Diphros enim giaecis diciuir cursus,<br />
quòd duos ferat, pugnantcm &aurigam.<br />
Tales opinor obm fuiíic caihedras<br />
(nam
TYT AP-OPHTHEGM.<br />
rcretor iiobilcm & opulcnrum, atque ipß<br />
cumprimis amicum, ad indices pertrahere,dixiffct:<br />
^tn ea<strong>de</strong>m operarne quoque ac^<br />
Hytre.^t^yfj. intrepi<strong>de</strong> refpondit Pifo: Da. va<strong>de</strong>s<br />
F^ipulr.teyfipofíulatus fuer is, c'tuile bcllum mn<br />
eseitaturum, tuU nomen prtufquam Manilij <strong>de</strong>»<br />
feram. Hlc <strong>de</strong>gas epiphoiiima fubijcit Valerius<br />
Maxien us : ILo<strong>de</strong>m, inquit, mdlcio dms<br />
psfhnuit reos, aceufaüone Manilmm, Ubertatt<br />
Vompeium: ^ alterum lege per egit,alterumpro*<br />
fejfune,<br />
1S3 Thalcs Milcfius interrogatus , quantum<br />
^mores dtflaretà mendacio veri tasi Rantum,in vt<br />
tibi nó minììs diéto fit audiens,quàm<br />
quilibet feruorum tuorum, pro vno mancipio<br />
habebis duo^Aui,abi domum^ac pu-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L r B í R VIII.<br />
ta tibí ci pccirnia, quanrpaé^cw es pro filio<br />
inlht
UidAccldiffi, y idi Cn, Catbommattrnmumfue^<br />
riti A tuabomrHmj^ patris tm<strong>de</strong>fenfQrem,qi4um '<br />
UritJsm confisie/ietfCatems, qtsastts tlh inijci lufferas^vinHunt<br />
obteJ-Jantem ji aduerjks ommfas<br />
eSr ncfof^qimm m fismmc^e]]t:t impcrioy à te equi^<br />
te ¿(ornano frueidatum, f^ids eo<strong>de</strong>m habitn (ir<br />
qfssriiatU) pratmwn rimm Vcrpenaam^faui^<br />
tiam írt.im <strong>cx</strong>fccrantem , atque hos omnes evi<strong>de</strong>nt<br />
yoce indigì^Àtes, quid m<strong>de</strong>mnati fi^L te adoiejce»'<br />
tulo carni fice ccciàtjjfrii. Has M^itiiixvoiCSf<br />
fortailìs aliquis tcmcritatcm apptlict ci-^<br />
tiùs 5 quàm libertatem. Seitum cft, qviod'<br />
fubncdit VaIcìius : /-o tempore &Jortijft^<br />
mum erat, Pompeio maUdícere, eír tsst'ffìmum :<br />
fortifjìmum ob jHrnmam f onnti^m j tmißitnum<br />
ob r^ uocAtaìn yeterum faan^r^m inuidiam.<br />
Difylìiliis, tra gir dia rum ,i¿ior, auumin '<br />
lùdis Apolliaarib^ ad cum vcrficulumvc-<br />
Libèrè» niiVct, Mifmcìnofirà magniis efí : dircftis i» '<br />
Fòmpcium Mìgnum mjmbuspronunciò"<br />
vit. Aftio in tantum placuit populó, vt aliquotvcs<br />
fucrittcuocatus i ncc hillilo vctitus<br />
cft Iterare ilmili gciìu. Dubitrs, vtru^<br />
potiùs mirati coiiucniatjaAoris audacian^'<br />
an populi,Simili audacia vfus cftiacadcitv<br />
fabu]a,qimm ventura cifct ad cum vcific^^<br />
lum ; f^iiriutem ifíam yeniet timpus tjHO gr^'<br />
yiter gtmat, Tamctii mihi vi<strong>de</strong>tur carmc»*<br />
eflc mutiliim : fufpicor ad<strong>de</strong>ndum, Seru^<br />
inrtmmi/fmp Ä«t àliud funiìc yctbum<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ìli vcrfus Trochaicus. Cicero meminitin Efi-<br />
flolis.<br />
Scruius Galba C. lulium, confummatis 15S<br />
viélorijsinforo ius diccntcm, huiufmodi<br />
diftis aufus cftintcrpcUarc : CJult Cafar^pro ^<br />
Cn. Vontpeio Magno^quondàmgenero tuo^in tertio<br />
eius confulatiipetuniam /poponcù, quo nontine<br />
nunc Appellor. Í¿júdAgáni ? 7v(»m <strong>de</strong>pendAm ?<br />
Hac vocc palàm iWi <strong>cx</strong>probrasjquòd Pompei/<br />
bona vendidiffct, cui fucrara/fin/fatc<br />
Junélus. Àcquum aulcm vidcbatur, vt qui<br />
bona generi vctìdiAcrat, ta dcocn<strong>de</strong>reti<br />
qux nondum orto inter ilJos bello fuilfcnt<br />
contrada. Cxfir hac inuidia commotuf,<br />
ÄS a\icuun\ Pomp c\') c iifco tefolui ìulTit.<br />
C^um Philippus Macedonum rex co-159<br />
gnirionéexcrcerctparùm ibbrius,acpcrperam<br />
aducrfus mulietcm quandam tulìffct<br />
fcntentiam j iUa fentiens errorem cÌPf<br />
vini, non regis,exc/amauit : Trouocarem, in- ^^ ^<br />
C[ymyAdVhUtppum, ftdJobrmm. Excuilìtrcgi<br />
mvxUcbrc couv\ic\um icmulct\nam,adcg\tqucvt<br />
expergefàilus cauiàm ean<strong>de</strong>m animo<br />
prxfcntiorc cognofccret Hic dubitei,<br />
vtTum potuis admirari <strong>de</strong>bcas j foemìti®<br />
nbertatcm, an tati prini ipis humanitatcm.<br />
Simile quiddam antè retulimus, fed fub<br />
Viri perfona.<br />
Scipio Aemilianus crcatus cenfor, addito<br />
collega Muinmio, viroma^n* quidcdi<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
S&2 Avp o P'H.T H E O M.<br />
nobil¡tatis,fcd vitç diíTolutioriSj-prarailííí<br />
liiere, dixit,/e ex maießate ì^ifuLUcet omnia gcHurUt<br />
fue dues ßit <strong>de</strong>diß'ent coUegam , ßue non <strong>de</strong>éffent:<br />
innucns, latius fuifle non habere tol"<br />
Icgam cenfurae,jquàm taJem collcgam.<br />
I6i P. Rutilius amico cuidam rem uîiuftana<br />
pctctipernegabat. Qj^umq^ is conimotus<br />
per fummam indignationcm dicerct:<br />
ÍHÍÍe, ergo mihi opus eíí íudamicnid, ß qua.yogo noft<br />
fads .^/iwè, inquit.Rutilius, qmdmihiopufeB^<br />
tud,ß ^dinhontfíác rei f ropier te.faílur us ß^^'<br />
1Ö2 (^um M. Bruto tota fcrè Lufitania fcfc<br />
dcdidiiTetjfola vrbsCiania ^tinacitcr ai^i^^<br />
tctincrct,tentatunì cft per Bruti legatos^ vt<br />
data pecunia pcrfcuerarcnt cífc Tui iuris«<br />
. Verìim bis populus Cianienfis vno ore rc^<br />
fertit'er, fp on dit : ßbi ferrumàmaionbusreiiSiumfq/*^<br />
yrhem tueremmr ^ nonaurssm^qm lihertatemre^<br />
éme.ent,<br />
lulianus impcrator,ni falior^quu inír^"<br />
quenti turba quidam ipftinr bis verbis ap^<br />
pellaretaducrfusadiierfarium fuum :<br />
Trater laßius inimicm pietatis tu£ noHra perri^^^^<br />
pmt'.^gnofto, inquit, ab ilio me fuißelap*^f<br />
prom<strong>de</strong> dicitli-vt mthipotioriinimicopriùs<br />
facias.: mandauitqucprxfcûo ne priùs co^<br />
gfìofceretur illorum ncgocium,quàm ip»®<br />
cum Thalaftîo rcdirct in gratiam- Qi^^^<br />
alter adduxcratad.maturandamvindiäi^'^'<br />
Cícfar, (orfi t in CUI} cía ti on ens,<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
Cyrus
EI B E R vm. m<br />
Cjrrusr<strong>cx</strong> rogatus ab hofpitc, quid ad 154<br />
prandium apparati iubcrct ? I^bUaliud,inqui<br />
15 ju2m pancm j nam /pero me prope Crinum frugali^<br />
eanaturum.híiTSí frugalitas inrcgc barbaro, cer,<br />
«li panis erat pro obfonio , ¿5c íítim aquae<br />
íj)c <strong>de</strong>ferebat in cocnam. ¡{ejfeyt .Ammiantu,<br />
Sigifmundusimperator, Alberti fücer,<br />
cíim alijs multis noniinibus, tum ilio príccipuè<br />
còmendabilis fuit, quòd vt ipfe linguarumacliterarum<br />
peritiam amauit,ita-.<br />
viros cruditioncpraíftantcs fempcr ornare<br />
ac proueherc ftuduit. Quo nomine<br />
quum à Germanis principibus, qui latinas<br />
diteras o<strong>de</strong>rant,rcprehen<strong>de</strong>rcturjquòd honiines<br />
obfcuro genere natos obliterarum<br />
commendationem foueret : ^uidfuy in- Hénoste<br />
quit ytosamem, quos natura caseros antecel- rtsdittotn"<br />
^ye yQluit ? Germani plurimum tribuunt ,<br />
generis nobilitati : at vir prudcns intclle-<br />
, in cruditis eflTc quiddam ftemmatis«.<br />
Facftantius.. Illi habent asdium parietes.<br />
^^ypcis & imaginibus dcpiftos : .hi ani>,<br />
habent optimis dilciplinis exornatum»<br />
Porrò vt natura animus prxftantior<br />
eft corpore : ita ornamenta mgcnii lon^è<br />
pulchriora funt extern v nobilitatis infìgÄibus.<br />
Q^ nihilahiid habet, quàm malorum<br />
imagines,opinione nobilis eft ve-^<br />
quàm re. At qui virtutc pvaeditttíí<br />
vndc maiiat ctiam iUa vulgaris nobir*<br />
Kk z.^ •<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
ÎÎ4- A P O P H T H E G M .<br />
liras? gcrmanam ac natiuam habct nobi'<br />
litatcm.<br />
Plato diccrc Mch^tyßfeseJJeyigiiamium<br />
Spes. To'ww^- -Ad quod alluiilTc vidctUr Vergi-<br />
* iius,quum ait: .An qui amant ipfi fibt fomniá<br />
fingunt ^ Nam diftumirum cft, quàm varias<br />
imagi nationcs patiantur in animo luo, qui<br />
vehementer Iperantaliquid. Atajhisinanibus<br />
iimujacrispcrindc fernet oblcdanf,<br />
ac fi iam tenerent quas fibi polliccniur,<br />
1Ô7 Scopdianus fophifta, quoniam fomni<br />
parciiîimus noÄcm <strong>cx</strong>iftimabat ftudijs &<br />
<strong>cx</strong>ercitationi mentis accommodam, fubin<strong>de</strong><br />
folitus eft exclamare : ¿vvf,irv ^ dli<br />
TffT^^rtffcref'tat i^ít^x^s fAif^ ; Id eft : i<br />
mx, nam tu fane maxima <strong>cx</strong> parte confiors es fn,^<br />
ta cotem pontifie <strong>de</strong>orum. Habet cnim horainismeni<br />
flauonh jnaltoillo filentio,corporisfenfibusiam<br />
feriatis, aliquid diuinitatis, fi fefcinten<strong>de</strong>rit<br />
ad rerum fubjimium Ipcculationem-<br />
168 Q^uim Al<strong>cx</strong>an<strong>de</strong>rThcbauorummornia<br />
dirujíTct, Phryne mrrctrix pollicita eft<br />
fuis impendijs rcpofituram, modo ciue5<br />
patercnturhocinfculpi cloeium; M*/^"<br />
Cima t^^^ Karxana^^py avï7ne% A ^fucti. id eft •<br />
ßimor ^l^xanäer qui<strong>de</strong>m Ju&uertit, fed\Vhryne ^^^<br />
tuit. Hic meritò quis dubitet, vtrum fit<br />
mirationedignius : an quòd fcortum coi^<br />
poris vfur.T taitas opes collegerit; an qnòd<br />
ranto nominis amorc tcncrctur, vi titulii'''<br />
ta»<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L i b e r VIIL I85<br />
tam carè volucrit cmptum. Nam vt pracchriiis<br />
cft rcftitucrc, quàm dcmoliri : ita<br />
fpcciofior fuiiTct laus Phryncs icorti,quàm<br />
Al<strong>cx</strong>artdri regis.<br />
Pythagoras, vi<strong>de</strong>ns quendam è difcipu-169<br />
lis attemiorem curando corpori, idq3 agere<br />
vtobefus eilet ac nitida cuteiH/c,inquit,<br />
nnndcpnitjtbi carceri moleflioremßruere. Sen- Obeßtas,<br />
fir,hominem eftc animum,corpori feu carceri<br />
inclufum, quod quò reddas habitius,<br />
hoc magis grauatur animi vis.<br />
PlotinusphilofophusPlatonicus, Amc- 170<br />
Jio pidori rogantiavt corporis formam pateretur<br />
eftingi,non paflus eft: inquit,<br />
annon fatis eff nos hanc imaginem circtsmfer- Corptis<br />
ff, niß^tmaginis imaginem reltnquamiis po- hin^h<br />
ßcris oHcndtndam > ludicauit cum Pythago- '»''»¿TÄ<br />
ra, corpusefte thecammentis, vtcunouc<br />
cam exprimentem. Minimum autem honiinis<br />
vi<strong>de</strong>re eum , qui nihil aliud vidct<br />
quàm corpus.<br />
Sophocles iam extremar fcne/tutis, à fi- 171<br />
i'js accufatus eft <strong>de</strong>menti«. At is pro apologia<br />
iudicibus recitauit fabulam, quam<br />
proxime fcrip ferat, rogans num tetyidtrcttsr<br />
<strong>de</strong>Urantisi Fertur ic hoc dixifle ; Si funi So- SmtSftti<br />
phocles non <strong>de</strong>liro ; fi <strong>de</strong>liro non fum Sophocles J"^*<br />
Zerniens, in eruditis ac fobrijs animi vim<br />
'^on elanguefcere, fed rcuigcfcere potius<br />
vft <strong>cx</strong>crcitatione.<br />
Kk 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
172 Aclinnus fophifta fcripfit ít\ Gymnidcm<br />
tyraniìnni. Hunc quum Philoftratus Lemnius<br />
oflcndiifct Jcgcntcm indignabiido 5c<br />
Xarttas coacitato fimilcm,pcrcontatus<br />
^^njeíÍAYJ,^^fj^fj^ti cffetpra niAmbusi Scnbu^m^^unfiymnidis<br />
itccuj'i^tmem, Laudirem, in o uit Ph ilo-<br />
'ftrztus^ßyiucmemaccufxßes. Id cnim erat viro<br />
dignuna. Nam lacerare dcfunftum cuiuis<br />
in promptu cft.<br />
173 Diogenes in caupona prandcns, Deinofthenem<br />
forte praetercuntem inuitauit Vt<br />
acce<strong>de</strong>ret. Id cùm ille pudorerccufaret?<br />
if!^tt9r€s'ErHbefcKymc\\Xit,7>emoßhenes canponam ingrt"<br />
ftruipO' dii .At fii fjic berilli tuutoHotidieyerfatur.<br />
nuit,oratores nihil 4liud efle, quàm mancipia<br />
populi : ncc cflc par,vt illic pudcat fcf;<br />
uum popUli vidcri, vbi populus aÌÌléu^<br />
viuerct.<br />
174 I<strong>de</strong>m, quibufdam admirantibus car*»^<br />
M e . niud'Hefiodi:<br />
ßic tato'kon\ A /aì yetruff tumet ^n*<br />
Id eft:<br />
Tie bos f*\<strong>de</strong>mp€reát,myicmtKpt mäluf»<br />
^quiMeJenif\in(iuit,/rmu/cum buburfe^'^^'<br />
v/cwÀ^.Exprobrauit Atheniertfio. jg*^*'<br />
uiam, qui Mcfcnijsvicinis aduerfus Lacedarmoníorum<br />
v/m non fuerintopitulati-,<br />
175 Quwm Ariftótéli grauiter aífefto medí'<br />
Imperia cus quidam prxfcribcret cum «utoritate,<br />
huma- ncc vilam ad¿rrct ratioJiem,í^(f inqi»*j<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B E IT VIN. T%Y<br />
ptrMé curdris, «pí bubuLcum j am/ofiòyem j fed<br />
fn 'h dace me^aufam cur ìfÌAprafcnbas : dique<br />
<strong>de</strong>mum habehis o^fe^weniem. Doccns, Viri«<br />
cordata non (ta impCrandiim,quemadmodum<br />
ímperamusaíÍTiij.<br />
Alcibia<strong>de</strong>s Socrati miferáfmunus prar-<br />
«Urum. Id cùm Socrates vi<strong>de</strong>r^arrccufa-<br />
*uru$, Xanthippe diiluafit, aíTeuerans donum<br />
eile ma^rficum, & indignum quod<br />
r^rpuerctur, Tumfiocrates, AUibiadts^ in- Tacete.<br />
^Wyhxc mittit Ambnfose,& nobiemßrx efidm-<br />
S^ntiensjinterdum efle magnificetius<br />
Äagna contemnefc,quàm ma^na largiri.<br />
Zoilus interrogans, quamotrem itaftu- 177<br />
dcret omnibus maledicere ? qmnixm, in- Mxlediqwit,<br />
maiefAcere cùm cuffiam, mnpoßum. Ex- centM^<br />
peditamàlitiaimofbumingenttèconfiteni^<br />
tis &amantis.<br />
Gnathasna meretrix adolefetnterti, qui 17«<br />
famáipflusilleíftusexHellcrpontOYenerat<br />
Atti cam, efletqj in conuiuio loquacior,<br />
ita compcfeuit : jfn%9n é(eba4, inquit, te ex<br />
^onto hucpfofeBum f Qwm annuiflct,<br />
& f ut fit,inciuit, ytprimartameitisreghnUxu<br />
UHatem non noueris ì percontanti,quam f iSiinquit<br />
Gnath^na. Atqj ita ciuiliteradjnonuit<br />
illum filenti). Nam riy^ Grxcè fu<br />
u u • '^<strong>de</strong> diftum vi<strong>de</strong>tur Sigacum.<br />
Phihppus rex.multa qucftus apud Roma- jj^<br />
^oik legatos dcmowb. 5c csdumniitThtf-<br />
Kk f<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
. falc^um,tan<strong>de</strong>m flatus jrn,hnnc voccm ad-<br />
Mmach i^citinvndum omn ñdierum folem euidißt. HiC<br />
fermo non Thcílalis modo, verum etiam<br />
Romania fufpeftus , vtriufquc gentis frcmitumexcitauit.<br />
Tit^UuìnrDecAdJih.9'^<br />
iS« Alexandri matcr 01ympias,cììmaudiirct<br />
fili) cadaucr mfepultum fuifle abic¿^um^<br />
DiMin- inter lamenta dixit hoc quoque ; Op/, tttf<br />
feghlm, qtu fin<strong>de</strong>bas cali particeps eJJe, hnc tot $ impeti<br />
prop trans,ne ijs qui<strong>de</strong>m pot iri taiiùfii, qua funt<br />
mortoiium omnium cotnmunia, terra ac fepultu-^<br />
ra, Alexan<strong>de</strong>r viuus ambicbat diuinos honores:<br />
<strong>de</strong>fungo nccvliimus illc contigit<br />
honos, quem quiuis homo perfoluit homini^quamlibct<br />
humilj. Karrat enim Qu»<br />
Curtius ßcPIutarchus , Alexandri corpus^<br />
multis diebus ¡nfcpultumiacuiíTc, ob graues<br />
procerum c6certariones dc fuccclfio'<br />
nc principatus.Fuitöc alter Alexan<strong>de</strong>r,Ep»'<br />
ri r<strong>cx</strong>, Olvmpiadis fratcr^ cuius corpus am-»<br />
nc in hoftium caftta <strong>de</strong>uefìum eft, itaqj ab<br />
his foedè laccratum. Vnius tamen mulicri^<br />
©pera fepultum cft > licct mutilum-<br />
TitMuius Decad.ìMb.%.<br />
iSx Pollio Romulus, qui centefimum exceffcratannum,Augufto<br />
pcrcontanti,^^<br />
SeneSité- <strong>de</strong>m ratione illum corporis animijue yigoremfe^"<br />
tis alimo uajlfet ? Intus^ inquit, muifo Joris oleo, TradiC<br />
nia. PImius, naturam hominibus duos <strong>de</strong>di"5<br />
liquorci optimos,oleumÍorií adhibcndu<br />
i corp^-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L i b i r VIH.<br />
corpor¡,vinum intus. Mel autem ob humidam<br />
calidamque vi« admodum fenibus<br />
accommodum eft^ Nunc mei in totuin à<br />
meníls fubmouimus, & oleum corpori in-<br />
Tundimus^.<br />
CatoVticenlTs dixit, C C^farem fihium itz ^<br />
fccefijjèa<strong>de</strong>utrtendam ^mpAd Quintilianus ^cuiè^<br />
ita refcrt, vt putet nihil dici poiTe fignificantiùs.<br />
Senfit enim ^ illum hoc iamolim<br />
animo aglta(Ic,quod poftea fecit.<br />
Planto tantum tribuebat Ariftoteli, vt 1S3<br />
quum ill^ fortefortuna nona<strong>de</strong>flct in Aca<strong>de</strong>mia><br />
exclamàrit : «wi^ #
t^O AP Ä H T H B M.<br />
Quidanracciifatus, quòd patrcm piil'<br />
faíTct,hoc modo dcfendit impium facinus:<br />
id eft,w«e^>'ic®/w/.Rcfcratur & hoc inter<br />
^^An^t« apophthegmata.<br />
113 ßmonidcs Caus, in conuiuio tít^gat"**<br />
PauíoniaLaccdacmoaio^vtaliquid proper-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
X IBER 'Vin. Spi<br />
Wqtiod rcfipcrct fnpicntiam : ritkns, Me-<br />
, inquit, te hominem eJJe. Ea vox tum -piß^^^<br />
qui<strong>de</strong>m contcmpta cft Paiiraniae ; verùm<br />
pòft, vbi Chalcoe<strong>cx</strong> fano inclufus obiidcrctui,<br />
famcac frigorcmoriturus, tcrinclamauitCxum<br />
hoÌpitcm, qui prudcntcradmonuiflet.<br />
Diogenes, quum Rhodios quofdam<br />
dolefcentes <strong>de</strong>ganiiorc cuitu confp<strong>cx</strong>if-<br />
'fct,dixit : : id vft,/)/cfaHus eft. Sor<strong>de</strong>s<br />
Rurfum cCrm vidiftet Lacedsemonios fubftriÄa<br />
tunica parcè fordidcque cultos,âh- ¡a,<br />
inquit, ÍTÍ^ : id eft, hic aims<br />
ßfiweft, Significans, non minùs pcccf.rc<br />
cos,quiadoìlentationcmfordidèvcftiuntur,<br />
quàm qui fplendido veftttu fefe ia£t¡tant.<br />
Vn<strong>de</strong> fcitum eft illud diui Hicronymi:<br />
ft*il oftendam, \TìC\\x\X. f^^^<br />
Quum nihil almd diceret,pater iracundus,<br />
<strong>cx</strong>iftimans impcndium pcriflc, cœpit ftagris<br />
cac<strong>de</strong>rc filium. Eam parentis f«uiciam<br />
adòlefccns «auiflìmo animo tulit. Ac rurfus<br />
cfllagitanti patri, vt aliquod fpecimen<br />
profedus e<strong>de</strong>ret,<strong>cx</strong>fpcftanti egrcgium aliquod<br />
fophifma: hoc, air, è phUofiphirtfiuBut c<br />
retHk^ytpmis trm poffm cemmodè perpetì,<br />
Dcmc-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
S9^2 A P O P H T H E G M .<br />
191 Demetrius Cynicus damnabat artcm fair<br />
tatoriam, velut inutilcm gefticul.uioncin<br />
ad tibiae modos. Cui geíliculator quid.ira<br />
non impflritus, cupiens arti Tua: vendicare<br />
gloriam, iuiTìt vt fubmotis tibicinibus fpe-<br />
Ctarct ipfumfirtanteni. AÌTenfus eil Demetrius.<br />
llleraltauitHomericam fabulain^<br />
adultcrium Veneris ac Marti«, ambos Vulcani<br />
vinculis irrctitos adamantinis ^ ac fole<br />
pro<strong>de</strong>nte dij[s caetens exhibitos, Venerem<br />
erubefccntem , varios <strong>de</strong>orum aftantiun*<br />
affcftu5, Mercurium optantem talia vincula,Martem<br />
damnatum vtpen<strong>de</strong>retmcechagriarac<br />
pretcrea quicquid ad cam fabellaiti<br />
pertinct. Ibi cynicus artemadmiratus,dixit:<br />
Saltatio audio homo ejua fads,non vi<strong>de</strong>o tantum ifedmihi<br />
muta, manibns ipfis loqut yi<strong>de</strong>ris. In h ui us artis lau<strong>de</strong>m<br />
fcripfit lAicianus : Plato non probaf><br />
& t.ìme apud Cbriftianos faltatur ineptiùs.<br />
192 Lesbonax Mitylenacus biftriones ac ge-<br />
Gefitcu- fiiculatores appellare folebat x^ftaó^si'<br />
latio, quòd mani bus faperent, non lingua. Erat<br />
enim faltationisgenus , quo graues etiam<br />
hiftoriae citra voccm vel recitantis, vcl tibieinis,<br />
folo corporis geftu fic repraefentabantur,<br />
vt fpccìntores propèplus intelli;<br />
gerent ex faltatione, quàm fi quis recitaffet.Hacc<br />
ars conuenit Benediftuiis.<br />
J93 Pbiloxenus, quondam coenans apu^<br />
Dionyfium, quoniam aHimaduertit regi<br />
appo-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L i b i k Vili.<br />
appoiitum piTccm mullum iniìini magnitudine<br />
, cùm ipil appofitiis elìci pcrpuíillus,<br />
( in pifcium cnim genere laudantur<br />
adulti)pifciculum auribus admouit. Id faftum<br />
admiranti Dionyíío,
A.P © F H T H E. G M.<br />
choatB ^fere agmfceret planum fuum. Eadcifl<br />
opcri &artis fua:, ôcciuilitatisfuadpecimen<br />
<strong>de</strong>dit. Sit ûc.hoc fi libct apophthegm<br />
ma mutum.<br />
196 Pitlor quidam intcrrogatus,y«fW hahulf"<br />
TLopulì fet artis magifhum f égm populum ofitndtU<br />
iudkpû, Sentiens,readmuititudinisiu.dicium pingere,<br />
& obferuantem quid quifquc proba«rccaut<br />
improbaret,artcm luiflc cottlequutum.<br />
I<strong>de</strong>m ab Apelle faûitatum Icginnu,<br />
qui pofi tabulam latitans fubaufcultabat<br />
fpeilatorum eenfuras. ']>ìumtretur ú'hocinter.a^ùyraù^óifÌiyij^et*<br />
ip 7 Sócrates Alcibiadcm adolefccntcm,pri-»<br />
mùm ob impcritiam trcpidantem, vt fit><br />
apud tantam multitudinem. verba fìiccrcr<br />
lepida«ir
ftiinntOT Agathonis audacinm , qukoram.<br />
tot hominum miliibus prxfcnii animo rccitairctfuam<br />
tragoedia : cui cíim Agathon -<br />
iclpcndiiTet ,.Xc citiíis velie corawi multis<br />
horninuut miUihus diccrc t quàm apud v^<br />
num Socratcm:w^/y/#;w>/7M,inquit, mMus SoUrterf.<br />
& Socratej erat, Fi t enim 5c illud miro modo,<br />
vt quem vnum reucrcarc, in turba mixtum<br />
contcmnas.<br />
I<strong>de</strong>m conlpicicns hominem pr^diuitcm i^f.<br />
& arrogantem, iednulla virtute prarditum,<br />
I^ic, inquit, equt^ efl argente ctrcumte6ìtu. So- Dmes im<br />
lent enin) equi iftrngulij, lialcris, ac bullis doñas.<br />
arpntei"; c\'ornari"¡^ cùm interim tarnen nihil<br />
aliud rint,qu?-mequi.<br />
Apud Ephcfum quum Alexan<strong>de</strong>r con- 199<br />
fpedam cffi^icm fui corporis ad viuum<br />
magnaartc ciprciTamadmirarctur, atc^uc<br />
interim forte cquus induäuspiäo in ea<strong>de</strong>m<br />
tabula equo adhinniret,<strong>de</strong>ceptusimi- . .<br />
tatione Apelles,inquit, orrv,m«/í»<br />
tnelxiis expreß Its eft qu^ m tn,<br />
Cùm Alexan<strong>de</strong>r etlamnii pubefcens ci- 200.<br />
^ara- daretopcram,5c pr^ccptorartis fubin<strong>de</strong><br />
moneret, quam chordam quo modo<br />
pulfare dtbeiet, & pucr parùm obfequens<br />
dolori d\x\{^tx,QiiiäßhancpHLßrem\ Citha-<br />
Krdus lepi<strong>de</strong> rcfpondit. Sitflhucquaristan-<br />
^f^ammoxrexfHturuSynthilrefertiß y t arti fex ygni^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
Al<strong>cx</strong>aa-
201 Alexan<strong>de</strong>r Macedo praeter modum <strong>de</strong>legatus<br />
eft Homero, a<strong>de</strong>ò vt illum ad verbum<br />
ediJicerit, acdormiens eriam ceruicali<br />
fuppofitum haberet. Eum alias Tuny<br />
mum virtutis praeconem , interdum poctamßacen?nKff,uappcUATC<br />
cöfueuit: cin'us carmina<br />
ccnfebatnon ad citharam.vt aliorumi<br />
fedndtubam potius eflecanenda. Addc-<br />
Homeri b:itjilud :fe malie Hmeri Therfiten ejje, quàn*<br />
Um. Chmíi ^chiUem. Chcrilus erat Alexandri<br />
poetaTìon fatis felix, qui cum fertur ita pa-<br />
¿>uí, vr pro quoque bono verfu acciperct<br />
Phiiippcum aureuni, pro malo colapluiin-<br />
I<strong>de</strong>m quuminSigxoad Achillis tumulum<br />
a ft i ti ftc t: 0fortunate, i n q u i t,adolefcensy au\ tua<br />
ytrtutis fraconcm Homerurn inueneris, kcfcrt<br />
Cic.in oratione pro Archia.<br />
2^2 Ariftobulus hiftoricus librum conf ripferat<br />
dc rebus ab Al<strong>cx</strong>andro Macedone<br />
|cftis, in quo multa fupra veri fidcm ad«'<br />
jintiflimè affinxerat. Eum quum illi in nauigationcrccitaftct,<br />
Alexan<strong>de</strong>r arreptum ^<br />
•manibus libfum in fluuium Hydaipen dc-<br />
Adula^ meriit, 5c ad Ariftobulum conuerfus,<br />
^^^^ mquit, d^nior eras yt eo<strong>de</strong>m firacipttareriSy^^^<br />
folus me ftc pugnantem facts , ac yel yno<br />
mterficis elephantcm.<br />
Socrates , aaimaducrtens Antifthcnem<br />
ambitiofiùs oftentarc vcftem laccram *<br />
<strong>de</strong>tritam, facctè hominem incrcpau't:<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
i-»xóífM, inquir, i^^MXKusrifífic^gy mf/M cft, Sordti<br />
<strong>de</strong>fines te ntbis cowfy« ^Significans, ciuf- Ambiti^<br />
<strong>de</strong>m cficambitionis, vilitatcm amidus o- y¡e.<br />
ftentarc, 5c dclicato cultu icicvcnditarc.<br />
Cyrus apud Xcnophontcm,mc>ricns <strong>cx</strong>- 204<br />
ircinac iam fcncáuús,AegaUt fevnfteam fen ^ Sene^<br />
Píi'efineauxemfASiAmimbecillifirem,qHxmfuifr' Stus.<br />
fit adpUfientU. ^iaxima parsincommodonim,<br />
ob qux vulgò malè audit ícncdiis, ab<br />
intemperantia vitac proficiícitur.<br />
Pytiùus,nationcLydus,invrbcPhrygiaE 205<br />
CeJ laenis (nam ibi regna bat) homo pr.iíd/iics,fedauri<br />
ftudio prater modum <strong>de</strong>ditus,.<br />
totam fcrè ciuitatcm in fodicndis mctallis<br />
occupatam tencbat, vt iam vix quicquanr<br />
aliud agi vacaret. Huius morbo vxor folcrti<br />
tcmedio medicata cft. ^bfintemarUo curat<br />
&mtnfam^ omnem menj^ füfeUeBUertF af^-<br />
Abre TA' ar4ro confiti j <strong>de</strong>nique ^ cibAriorum cf- ...<br />
figies, qmbm nouerAt marttum practpuè <strong>de</strong>it-<br />
^lari. I{csicrfo cùm cànuiuìj temftts ejjct , apponiturmmfa<br />
Aurea cum rcliquo vaforumapp^ratti..<br />
^tquthoc faneJf>eSlaculo diues altquamáupa*<br />
^^it ocidosnan<strong>de</strong>m qutm interpellar etfiomuchttf^.<br />
iithet apponi cibos. Jlpponuntur tlìa aurea ctbo-<br />
^fifnulacraJf^eBanda,none<strong>de</strong>nda.Htc quum^<br />
incan<strong>de</strong>fceret irà Vythtus, fagttans appom quad'<br />
^ P^U'et, iamdudtsm JpeBaculorufn effe ja^<br />
Tum yxor,ÁnnonfinttSiínc[\\it, Vjfthi/íum ràkàt<br />
LI<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
¿r cìuts tuoj adfamtm yocart ybrcmperiturosß<br />
qua capißipergasfHoc ciuili commento cor-^<br />
oatíi mulier maritum ab immodico auri<br />
ftudio reuocauit.<br />
Aniianira, Amazonum regina, <strong>de</strong>mirantibus<br />
quòd nupfiflct claudo, fatis cynic^<br />
Claudi refpondit:«^yA:xeum immoYtaUmyf^^^<br />
übt dtlpendiaarbwriUafußtendh. >Wiecit: a^*^<br />
ce y qua fo te da mihi ex ifia arbore c^uos infir^^<br />
furculos. Hoc poftremum à nobis ante rcl»y<br />
tum eíL AxiusfAifftytivìit fortunatum ^xii^^'<br />
mabat,ab vxorc liberati.<br />
208 Narratur & illud Catonis di£lum<br />
Ccniug'ij yxortbiis mundus eße poftt, y ita noßra non ejjtf<br />
m^lejiiée. abfque dijs. Scftfit, feliciíTímam hominuHi<br />
vitam forc, fi datum ciTctà coniuoio libC"<br />
ros vinerc. Sed vt i<strong>de</strong>m ait apud A. Geliiu»<br />
cnm tUhihcomntodì ymtHr^ ßdßmiUifomn^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I I E R VILI. . S99<br />
no non yiuitur : yt meritò tüctfoßtt yxor neceßknum<br />
mulHnu<br />
Orfincs Satrapcs, quum Alexandrum & 209<br />
huius amic(fs muncribus ampliifimis howorailct,<br />
Bacoac eunuchonihil <strong>de</strong>dit. Sed<br />
admonitus ab amicis, quòd is Al<strong>cx</strong>andro<br />
cumprimis eflet charus, refpondit : fi regis ^<br />
amicis honorem habere,nonfiortis:nec apud ^er- ^fre.<br />
fi^ eße morisyyt viri mares ducant. Agnofcas in<br />
hoc Satrapa mentem Cyro generis autore<br />
^lignam.Honorarc noucrat,adulari non po<br />
Sfrati cùm hodic quoque ccrnanturinauhs»<br />
qui fcortis, morionibus aclenonibui<br />
principum plus <strong>de</strong>fcrant honoris, quàm<br />
genere ac yirtute praccellentibus viris.<br />
Medi US, ex Alexandri parafltis vnus ;fo- 210<br />
'cbat alios adhortari,»e metuerent quoduiscri<br />
^en mquemuis interfere, Adiccit fe<strong>de</strong>rato<br />
pticccpto caufam appoíítam:^i5'w4x/w^in- CAÍim--<br />
^ U i t, ¡anet yuLntis qu% <strong>de</strong>latus eß, nianet tamen ma cic«-<br />
^CÄfrix. Non arbitror qucnquam cflc dia- mx.<br />
®olum tam impium, qui rem magis nefatià<br />
polTìt fuggerere. Et quo foedius eft cri-<br />
'^fn, hóctenaciùs h«ret apud multos cri-<br />
^mis (ufpicio, vcl in innocentifllmö. [Auduccm<br />
qucndam his verbis adhortan-<br />
?. milites náuticos ad quiduis pradaiì<br />
a» ícmcritatc:it^/F;íf quicqutdpotefiisjtuo mer^<br />
^^^fint amicorujiue hofiiSt : ni yt q^oliati funt<br />
Of Hdf rimile,yt comfeUamurrefiitHere,<br />
LI 2<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
femper alìquAfnida port to remanet apudnos^<br />
211 Goroias rophiiia,qiiumfortcrortiina Icgiflct<br />
iiatonis dialogiim fui cognowinis,<br />
qui Gpjgias infcribitur,dixjirc fc^tur;l»ifKÄ-•<br />
^e5f íí/A wXÁrti/tf }ac/i4ß'iffi/u: rtptilchre nouit TlatO<br />
MwÁ/jy¿rí,hoccft>mordcrc.Nam is pes primùm<br />
ab Archilocho, ni fallor, repertus cfl<br />
dd mnlcdicendum j vn<strong>de</strong> & nomen habet:<br />
vcl à muhere petulante & baecharvel àmit<br />
tendis iaculis.Siq'ui<strong>de</strong>m in eo dialogo pt'i^<br />
fcindit fophiftas, id quodnufqlia no íacit.<br />
Rhodius quidam? <strong>de</strong> quo nobis antea<br />
diítum eít, ob intempeftiuam libertatem à<br />
tyranno inieftus in eaueam , in quamorc<br />
nocentis beftiac alebatur ad crliciatum 5c<br />
ignôminiam, araputatis naribus ac foedata<br />
vulneribusfacie, quumabamiciíadmonc-<br />
retur, vt inedia íibi mn|(|rum firiem quarrc-<br />
Spesper- ^^nBa,inquitjjomini qmadrtuit j^erand^^<br />
zmax, funt.Citiùs ilhim laudirrim.quàin iftos, qi*'<br />
ob cairfasnon adtnodii graues'confügiúft^<br />
ad laqueum,aut ad pra:cipitium.<br />
213 Anníccris quidam Cyrcnocus aufigan«®<br />
^rtes in pcritiâ fuit infîgnis : ôc vt cgregius artifeX^<br />
Htiies, ita gloriofus artis oftentator. Venit in<br />
<strong>de</strong>miam Platonis : atque illic rationes omnes<br />
procurrcndi, rccurrendi, fleftehdi curriirr,5cper<br />
eaf<strong>de</strong>mintcrdû órbitas re<strong>de</strong>undi<br />
oftcntabat. A dmirantibus caetcris, Vh^^<br />
Acgabatfibi vidcriprobabile, cum virum»<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
•qui totum animum inutili iludio dcdiíTcf,<br />
-ad vllam rem grauem ac frugifcram cflc '<br />
idoneum.<br />
Thcmiftoclcs, quum aducrfus Barbaros 214<br />
dcfcribcret Athenis exercitum , Sein theatro<br />
ex ilhus gentis more produci cíTcnt<br />
gallig gallina:c¡, atquc ínter fefe commiíti<br />
^nira pertinacia interfe <strong>de</strong>pugnarctad ncccm<br />
vfque. rem ludicram vertit in feriam<br />
cohortation'em.Sic cnim ciucs fuos aßatus<br />
cft : ^nfü neqtteffro ATÜ acfocis , ñeque pro Uberis<br />
äeptignam, fed tantùrn qmd vinci turpeßr,<br />
-Rifo iglmr anirho yof effe p.tr eß, quibus pro fa-<br />
Itttepatria, pro cháriftimorum mcolumltate ,pro<br />
^^^»ertate certamen efl f<br />
Subaftisá BarbarisLaccdxmoniis,Le- 215<br />
ptines dixit Graciam effefaBam<br />
id^eft,¿t*jcam. Sentiens, Atticam 3cLaconicam<br />
ciTe cordatiftimas Grxci« partes» Me-<br />
*^nit Arifioteles in rhetoricis.<br />
. Apud laflios, populum magna <strong>cx</strong> parte 21$<br />
P'fcibus viditantem, citharocdus quidam<br />
m foro oftentabat artera. Verum fimul atque<br />
tiutinnabulum crepitu fi^nü <strong>de</strong>dit adciTc<br />
pifccs venales, turba fubitò <strong>de</strong>feruit refitris<br />
cantorem, öcad pifcium mercatumaduo- curapri-<br />
J?uit:vrio excepto, qui quòd furdaftereC ma.<br />
tmtinnabuli fonitum nonaudierat,aut<br />
certe n5 attendcrat. Huic citharocdus pro-<br />
P^us acccdcns, gratias cgit, quòd Ä artem<br />
"" LI 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
902 APOPHTHEGM.<br />
honoraíTct, 6c ipium non paíTus Ht<br />
prorfus dcfcrtum.Tum iWc,an crepmt ùntine<br />
nahulum f Vt annui t, yaUbis, inquit,<br />
magi/ÌCTyfejkjue mox iidpifces proripmt,Q'\Ú\^''<br />
roedo liberum crat> fibi canerc & Mufis.<br />
Longe maior cft nobis cura ventris, quam<br />
artium libcralium.<br />
217 Rom^ in fero pcn<strong>de</strong>bat tabula quidam,<br />
babens imaginem paftoris vetuli cum pedo.<br />
De hac Teutonum orator , rogatus<br />
qnojtti tam sefimaret f fatis Germanicé re-<br />
CraJH'atH fpondit : /Ì noUe fibi dono dari taUm vinum oc<br />
ditta. yerum. Barbarus non agnouit artificiuinj<br />
tantùm fpe¿^abat formam. Atqui quae natur.í<br />
<strong>de</strong>formia funt, plus habent artis &<br />
voluptatisin tabula.<br />
218 Gorgias Leon tin us, extrem« iam xtatisy<br />
quum fcntirct fomnum Icthalc obrcpcrc,<br />
amico qui aiTìdcbat pcrcontanti , quopaB^<br />
Meri fe- haberet ì Somnns, inquit, iam incipit me fratrt<br />
ntlk, fiéo commendare* Homerus enim fomni fri'<br />
trem appcllat mortem : nam mors GraecíS<br />
mafcuíuscft. Simile quiddam dcDiogcn« ><br />
retulimus ^ntc^.^eltantts tn KarJitfierUtb-^'<br />
219 Iímenias,iníígni8tibicen, difcipuíisfu»»<br />
non mmùs oftcndcbat male canentcf, ^^<br />
fcitc caaenics,diccns : a d I m n c modum canere<br />
tportetyad hunc nequaquam. Admonuit^ Q:><br />
íabius, in ftriptisihctgrum H«n<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B fi R VIII. 90,1<br />
«ùdicAri dcbcrc bene di^a, fed mala.<br />
Democbarcs dixit : qumxdmodHm nemo 220<br />
poßtt e ihymbrJißuefatureia,facerebonxmUn^ Vhilofo-<br />
^^^m-yitA ncc e Socrate probum mUhem, Sentics, plnvsmniilitibus<br />
coinieni're feroeiam, ciim Socrntcs<br />
.eíTet omnium iniuriarum tolerantiffi-<br />
*«us.Qj.iidam hoc tnbuuut Cratcti.<br />
Mclanthiiis negabat earn tram yt<strong>de</strong>ri gra- 221<br />
qua mentem cogat emigrare y fed qna pror- Ira brefits<br />
eycMat c/omo. Scnticns, probis etiam in- nis.<br />
gcuif.' adiunélam cíTciracundiam : fed hoc<br />
,Vitium effe tolcrabilc, fi celeritcr ad fc animus<br />
rc<strong>de</strong>at, & pro ir.i rationem in eonfilium<br />
adhibeaf.at fi perturbatio peuitus infidcat<br />
animo j ita vtexcufsa rationc fcratur<br />
cíFreni Ímpetu, certa pernici CS cft.<br />
irocratcs pueros candados , ac felici ingenio 222<br />
^^tos appellare folebat eft Ingeniarum<br />
filios: cò quòd hominis mens diuinxji.<br />
fit originis, qua qui praseelht, dcos pai^cntcs<br />
refene vi<strong>de</strong>tur. Prifci dacmonibus<br />
V^ribucbant corpora , eofque <strong>de</strong>orum<br />
filios appellabant. Dxmones autem à<br />
ícicntia difti fiint , quafi Mòp^véb-, I<strong>de</strong>m<br />
dc duobut auditoribus fuis Thcc^pompo<br />
« Bphoro , quorum prior erat acerrimo<br />
fm adh bere calearia , alteri frenos, Pr«ci-<br />
t ^ m cft,Yt animadiurtat gcniu ac<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
APOPHTHEGM.<br />
naturam difcipulorum. A/em/;»^ MarcwTul'<br />
Utis Itbro <strong>de</strong> dark oratoribas,<br />
223 Demonnx Cynicus phflofof hus, qutini<br />
vi<strong>de</strong>ret Athenicnfeshocagere3VtBari>.irorum<br />
exemplo gladiatorurq fpcdacula in<br />
dadia- vrbem inducercnt,»o/;íe,inq'uit,()'í.t/>cj,í/^^'<br />
.$orii ifH' cru<strong>de</strong>Citatem prikr admittère m cimtatem yeßr^^y<br />
manitat, quam Mtfericordia aramßtis <strong>de</strong>moütt. Signifí'<br />
cans, non conucnire, in ca ciuitate, iii<br />
Mifcricordia pro <strong>de</strong>a colcretur , fpe¿iari<br />
plufquam fen nam cru<strong>de</strong>li tatem.<br />
224 Cornifictus poeta, vid ens mili tes<br />
Ditùna- lo ^ quod inter Auguftum & Antoni««^<br />
yx^wcfwf- .gercbatur, frequenter fugerc, appellauii<br />
Utafttis, cos leparesgaieatos.<br />
225 Philoxcnuspocta, quumin Sicilia iundum<br />
ac domum opulcntam naéìus ciTct, ^<br />
animaducrtiflct illius gcntisluxum ac dcU'<br />
^ias ifer-<strong>de</strong>os, inquit, hac bona me nonper<strong>de</strong>nU<br />
fe<strong>de</strong>gopotmìiUaMoxc^Mc ccilit alijs hacrcdi'<br />
tatefn„& e Sicilia abnauigauit.<br />
226 Furnius Antoni) partes fequutus fueraf*<br />
At pofteaquä vigoria celllt Augufto,<br />
tucns (ibi-fiibornauit filium, qui á yiño^^<br />
veniam pcteret. Petijt & impetrauit. Tu'**<br />
^dftlas Furnius bis verbis Caefari gratias egit :<br />
UertOf. CaJar,abstemihtfaBaeßiniuria:efecißh<br />
' Tí mihi ¿r ytnend/sm ^ moriendum ßt tngrat(^*<br />
Significans, tamam cífc eius bencficij m^i'<br />
gaitudinem^vx milla^paru pac cflcttd^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
end« gratiai-Rcprchcnfionis colore blaifditus<br />
eft principi.<br />
Cillicon quidam fiue Adieus Milcnim ^27<br />
patriam prodidcratPrienenlibus^Q^o nonnine<br />
meritò habcbatur omnibus <strong>cx</strong>ofus,<br />
cuuis perfi.liam lanius quidamThcagenes<br />
fic Vitus eft: CiUiconadijt Thca(icneminwAce¿- Troditio-<br />
^ empmrus<strong>cx</strong>ynes. Lanius diilTmuiato odio<br />
porri;TLt carnium partem, vcliiti rcfe^urus<br />
quoíí lupereffet. Cillicon proferì d<strong>cx</strong>rram<br />
ex aducrio retenturus carnes : Theageues<br />
machaera fublati proditoris mnnum anipu<br />
tauit:ac nevi<strong>de</strong>returerrore fadum, addici<br />
t : ifiàfaltem manu poßhac ncn ferodim us es<br />
yllamciuttatem, Applau<strong>de</strong>batur Ianio,quòd<br />
impiumpro dignitatctradaftet. Hinc adagium,<br />
CtUiconüs exmum : retulimus hoc in<br />
Chiliadibus.<br />
Celebratur C. Ccfaris dii\um , quod 22»<br />
practextatus adhuc <strong>de</strong>prompfiíTe fcrtur, in<br />
quendammodulatikis Vronun<br />
tae^ß cantos mail cantas. Qmdam latrant o - ciatio.<br />
rantcs vcriùs > quàm loquuntur. Sunt qui<br />
rhetoricam pronunciatioiiem affeäantcs,<br />
medi) funt inter canentem öcloquentem.<br />
Memmit huius JQ. Fabius,<br />
Tiberius Cxiar Attilio Butac, viro prae 229 ,<br />
torio, quum ad inopiam per luxum ac fo Lu^us in<br />
fordiam rcda£ius,fatercturac<strong>de</strong>plorarct opix<br />
pfltupcruiem llià,fkrù, inquit, experreBus es, tens,<br />
LI ><br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
006 APOPHTHEGM.<br />
Dormiiint tcmiilcntix ac luxiii <strong>de</strong>diti feri<br />
lìs, quàm viuunt : nam vita vigilia cft.<br />
fert Seneca in eptííolis,<br />
230 Cato fenior àìcch^V.pYiuatarum rerumft^'<br />
Tures res m compedibus ynam agere-,pubLicarum in att'<br />
magni, ro ¿^purpifra cùJjncuosince<strong>de</strong>re.OVim iìmplcX<br />
furtum non puniebatur capite > fed vinéí^i<br />
compedibus prxftabant operam. At longè<br />
grauius crime eft peculatus, quàm furtum-<br />
Étiamcn qui fifcum principis,quiRempU'<br />
biicam compilant,magnates fiunt. Scribitm<br />
ab sA.Geìliò.<br />
231 Galba parafitus , obijcicntibus quòd irt<br />
Vacete, ocio viuerct, inc[uix,cogiturad.red<strong>de</strong>tt'<br />
dam ocij fui rationem, Innucns, nullos tutiùs<br />
viuere , quàm ociofos. Nam rcrum geft^'<br />
rum rationem pofcuntur, qui tradant nC'<br />
gocia;at ab ociofis ca ratio nópotcft exig''<br />
232 Pythagoras tria precipue dicebat à dtjs<br />
Bonafrf f tanda in hac ytta : Bonam yaletudinemfornutf^<br />
Cipua. ac diuittas:c\\xòà homo cactera fibi praeft«'.^<br />
poflct. C^anquamilludnonna»'<br />
«ùs ad animi fanitatcm, quàm ad corporis<br />
pertinet.<br />
233 Cato Senior üichííXfe<strong>de</strong>mìrari, qtsòdnonr^<br />
Viuina^ <strong>de</strong>ret arufpex ,quoties afpiceretamf^tcem. Scntio<br />
vana, licns, totum hoc diuinationugenusimp®'<br />
fturamcifc, qua populo ficbat fue««- f®<br />
quum non ftigcrct ciu$ artis peri tum ><br />
rabatur, quòd arufp<strong>cx</strong> atu4>iccm P.®"^'<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
abfqj rifu. Solent enim impoilores<br />
^^ctfc ri<strong>de</strong>te multitudinis ftultitiam.<br />
I^cmonax Cynicus Ìntcrrogatus,^^f<br />
<strong>de</strong> eonfliBu dmrum, quernm dter inepte -^oftiv^<br />
f^f^ponebaty alterabfurdt refi>on<strong>de</strong>batf 2Ìt, fibt<br />
alterummulgerehtrci*m, altertem fnppo^<br />
cribrum.<br />
l'ericlcs,cùmvrgcrct belli neceiritas,PaIladis<br />
ornamenta vendidit quadraginta ta-<br />
^cntisanrii&admirantibHsabillo rem fa.<br />
crilegam admitti,refpondit : exhofiiumma- Superflu<br />
^iispojfe iUi reddi eultum rnhilo <strong>de</strong>teriorem. tio.<br />
Perfas diccre folcbant,f/7e^o/>ccMW,^««rnm<br />
prim fit eJJe <strong>de</strong>bitor em , alterum nnntiri: Debne<br />
quòd obaerati pierunquc mcntiiintur,diim & inen-<br />
Pollicentur in diem , ncc praeftant qiiod tiri,<br />
polliccntur.<br />
Meírala,vir<strong>cx</strong>aaifsimi iudicii,ac Roma- 237<br />
^ linguae obfcrnantiillmus, cùm audiflet<br />
M Portium Latroncm <strong>de</strong>clamantcm, dixit:<br />
lingua difertus e/Dcfidcrans viddicct in Argute*<br />
Latini fermonis clcgantiam, cùm ingc-<br />
«'um cffct fclix. Sed hunc Latroncm Scnc-<br />
^^ cactcris omnibus aiateponit.<br />
CafìriusSevcrus,cùm exfenatusconfulto<br />
"bri illius <strong>cx</strong>urcrcntur,2V«wi:,inquit,/«/^fr^y?, Mem«^<br />
•»iipfeyihuscomburar,fnikosedidici. Quod rta.<br />
animo infculptum cit > nifi cum vUactipi<br />
»»»Poteft.<br />
LI é<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
239 Montanus Attilij Butae carmcii rccitabat<br />
Cumquc quidam indi^naretnoquod toto<br />
die rccitaflct, negaretq; ad illius lecitatioties<br />
accc<strong>de</strong>nduna, Nada Piiurius aitîiY««'<br />
faceti* quícipcflum Uh^raUUs agertì parat:is j/rm illw^<br />
aadyra, ab <strong>cx</strong>ortu Jolis rjyue adoccafam. Gau débat<br />
enim is jpocta fubin<strong>de</strong> repcterc ortiis ^<br />
occafus dckriptioiie. Notât autcm&Horatius<br />
cos , qui ornatus gratia vcl immodicc<br />
, vcl nonfuo loco afFcûant talcs dci<br />
crip ti ones:<br />
^ut fiumen i^mi,autplHHHisd:ÇcTib\tHr artt^*<br />
240 (i^nm à Montano recitarentur verfus?<br />
quibus <strong>cx</strong>ortus folis dcfcribcbatur, Varus<br />
cqucs Romanus dixit : incipit Huta domire^<br />
Rurfus,cùm fucccdcret dcícriptio occafus-'<br />
ruapra ^HÌdicitììnqmt,iamnox f/íi Jboy&Bíst^^<br />
poftera. falntabo, Eo<strong>de</strong>m fcommatc taxans, aft-<br />
Aatum carminis dccus, 3c Butaepracpoft^'<br />
ram vitam.<br />
241 Dcmctfius diccrc folebat, w^i/yil^*'^^<br />
Vrofpm infcUcMix eo , cm nihil in vita accidtjpit aditerp»<br />
tas per- quòd oporteat talepi hominem aut iìbi<br />
pettia, notum effe, vt qui nunquam fui periculu»^<br />
fccerit;aut djjs inuifum, vtquem prasteriC'<br />
rint veiut ionauum, nec idoacuniad fortU'<br />
nx confìidum.<br />
242 . Libertinus quidam pracdiues aiebat fPf<br />
Jidifla facUemfuij]e y mm ad áwti at,poftea fturn<br />
tio, tmrat ipjkm bomc mmis. Scd hanc ^^^^^^^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L i b e r VI IL 909<br />
lem voccm Demetrius grauiter caftfgauit ^<br />
Senecara,pcrIroniam ollen<strong>de</strong>ns 10-<br />
^odiilîmâ ad parandas opes viam,fi quàm<br />
impu<strong>de</strong>fitiílímc adulcmr.<br />
CrifpusPaíricnus dicebat, »î^w/âîiWwt:« 245-<br />
'Jle cUudmdnm cßmmjedapmendum-y-vcràw yt MnUfi^etamtcAyqtiaß<br />
inrpuhtygrota efi , gratiorß tiéytUis.<br />
jf'-e^ir.Senfit, non probados cos,qui prorlus<br />
non feruntvllam adulationem : quam<br />
vtafteÄareturpccft,itaingerenreinicnon<br />
empörtet omnino repellere. Pro<strong>de</strong>ft cnim<br />
io hoc , vt homo perfpiciat qualis elle<br />
<strong>de</strong> beat.<br />
piancus aiebat, non eß'e occulto atn diffmu- ^44<br />
^Âfè bUndiendum, quòdfèriret procacia fi Uteat, ^dttla"<br />
îortafic pro procacia, quodcrat fcriptfï,le- tP0ieS:a.<br />
gcndum cft »/^^oc.^ttp.Vtntfcnrus:Adulator<br />
vtprocus captar gratiam: procus autem fi<br />
tam tedè ambiar aVt pu ella non fentiar,pcr-<br />
CoaSia. nunquAm tensori <strong>de</strong>bere irnfrebam quießtonentt<br />
Kotauic rhctorcs, qui in <strong>de</strong>clamando moucictqucilioncs<br />
nihil ad caufam facicntcs.<br />
Ofcus rhetor erat non infacimdus,fed<br />
illud didioncm illiusvitiabat,quod nihil<br />
diceret abfqj fchematc:cui cüPacatusxhc-<br />
^ffeBA' tor Miííilix mané oc curri ífct, 2^oí*r4W,inm.<br />
C[\x\x.4^cere Aue, O/ce.SehcmatumaíFcdatOrc<br />
iàlutauit fchcmatc: cùm nufquá minùs locus<br />
fufchemati, quàm in quotidiana vulga<br />
riqj falutatione. Perironiam itaqi vfus cft<br />
occupAtione,vt diccret quod no» diccbatj<br />
cùm fine tropo diccre poflet,Ojct*<br />
24S Seuerus CA^i\ìS,qmAUenatJ'mtentiasfJAié'<br />
Furta cismmutAtis yoab.yjìtrpArent proJU», dicciC<br />
fernen- folebat eße ßmiles funbm,qm poctiiis mniA-<br />
ÙArum. rem a.nfa4,ne poßent Agnofci,<br />
249 Demonaxdiccbat,hominibtU<br />
Ctemen- irAfcendum eße fi<strong>de</strong>Unqtierent/fedcorrigendx ritia,<br />
ti A : nmirum exemplo medicorum, qui non indignxntur<br />
Agrotis,Jedmerbe^ mc<strong>de</strong>ntur,ì^2m hominis<br />
cft)pcccare:dci vero authominis <strong>de</strong>o<br />
proxinii,emendare peccata.<br />
250 Accufatus quòd nunquam facrificaflct<br />
Super- Mincruc,7^?ijj«itm,inquit,tfx;y?;w4i#/itlimeis<br />
ßitio. yiSlimisopm eJje: notans ineptam vulgif«pcrftitionem,<br />
qui putabat <strong>de</strong>os hoftiarum<br />
nidore <strong>de</strong>leitan.<br />
351 I<strong>de</strong>m Phauorini dizione, vt nimium copofitam^ac<br />
muliericongrucatiorem ^uàm<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
philofopho, folcbat (lidcriisinccíTcrc. Id •<br />
»ndigncfcrcns rhauorinus adijtCynicum,<br />
pcrcontans jipis eßet 'Ue à quo <strong>de</strong>rida emriho-Oratio<br />
mo, inqui tj emm auribm difficile efi imponert, moduU*<br />
Philofophüvtvcftis neglcdior> ita & ora- w.<br />
tio dccct inaffcdtata.<br />
Rogatus à Sopliifta ^52<br />
cumattulißhädphilofophiamì admodum cy- cymch<br />
nicc refpóndit:tf/'x^íf,id eß,(ey?
ToLerA- acliret proconfulcm : à<br />
ter» y'm.ad proctiiifidtm^fcdad mtdtcum potwts .Prius<br />
eíTc <strong>de</strong>bet homini,Ytniak) acceptomedcatur,qnàm<br />
vt rcgerat in alterum.<br />
255 Proteo cuidam obijcicnti quòd mor<strong>de</strong>-<br />
Ltbere. ret omnes,nec tamen cynicù y'wi<strong>cx</strong>ttvamcef<br />
inquit,mn yuds hominem'.<br />
\ 257 Pliyiico quod.im multa <strong>de</strong> antipodibus<br />
Tr 'mola,. d i (Ter ente.oßcnßsm fmteo ymbrh,. ro ga u i t, n»<br />
iilox^iar^r?Ridcn«abHirdam quae-'<br />
fíionen^ Qjinnquam nunc compcrtimi eft><br />
effe veros antipodas.<br />
Herò<strong>de</strong>m rophiftam,immodicè Ingente<br />
Poilucis obitum prícmaturum , cùm vellct<br />
illi currus & eqiios velutaíceníuro iungc^<br />
re,atq; ctiam coenam apparare, adi'it Dctticim.<br />
mon^x-.llntibt^ inquit,¿i VoUitceUtera.í.tM;'<br />
lariito Herodi, & quid'Vellet Pollux fcifcitanti<br />
,Incuptm, inquit, ir? quodcnncterisadi'<br />
/)//i?>>^W^/rp.Signifìcafìs,Poili!Ccm ad ipí^^^J<br />
non rediturum, fed re¿lc parari currum»*^<br />
vclletlequi <strong>de</strong>funítnm.<br />
^59 Alium qucndnm , fílij mortem inconfö^<br />
labilrtcr liigenrcm , ¿k' hi tenebris abditu^^<br />
adi)t,rertò promittens , fe fílij vinbram ab<br />
infVris reuocaturum, fi tres tx bomirtu numero<br />
fibi rtoiTiinarc polfet, qui nullius luxiflcnt<br />
obitum.Cumq- is cogitationcm<br />
J p, omncs notos circunifcrens,nc vnum quiil^<br />
rcpcriiTctluíluí <strong>cx</strong>pertcm; S^id<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
L I B E R VILI. 91;<br />
quit,teipßtiH diferucìxsjìomo,quafimmmali-<br />
quid acd<strong>de</strong>mì<br />
Q^mà quodam quacfíírctal¡quid,atqj 260<br />
illc verbis obfolctisac prifcis rcfpondcrct: OhfioUta<br />
^gOiin
266 Qttum Athenis quidam Rohiauus fen»tor<br />
filium ad Demonaftem addiixiiret,ele-<br />
^antiforma,veftitu <strong>de</strong>licato, ac dclicijs cfv^w^i<br />
ÍQen[iinatum,dicerctqj:/¿/i#Mi te, ò Demtnax>,<br />
^/í«/ mem. Tulcher t f l t e dignità,&<br />
rnatñnormbpmUps, Vtrumq;p0teracvdici in<br />
lau<strong>de</strong>m: nunc patrem notauit <strong>cx</strong> fili) moribus,&matti<br />
fimilem dixitmollem öceuira^<br />
tum dclicijs.<br />
Confpicatus augur'em qucndä,inpub^<br />
Dkihta" lieo vaticinia fuaven<strong>de</strong>ntemjyT/^oiejainquit,<br />
tie. Varca ßatuertint arte tud dipeli tre, e%'*r<br />
gnarn mercedim foftulas : ßn rpia fatis <strong>de</strong>creti<br />
funt omnino funt tutntura^íjuidtuafro<strong>de</strong>fi ditdr<br />
ffatio} Bis mifcrc(rccupit,quimalaquxviuri<br />
non pofiunt amat pracfcire.<br />
Sco<strong>cx</strong>quidam Romawus, bene robuß®<br />
corporc, qui armatus fcfc ad palum<strong>cx</strong>er^<br />
cuerat, rogauitDemona<strong>de</strong>m ,nummagf*^<br />
'Pugna yehementidyt<strong>de</strong>retur <strong>de</strong>pugnaßef T^mtrum^^'<br />
U^cra, quiufiduerfus boßem Ugneum : innucns, illun*<br />
invera pugna forcmeticuk)fum.<br />
269 Cuioi ,qui purpura indutus fcfc inft^^'<br />
Vef ff. tiùs oftétabat,m aure dixit; Heus tu, hocfntf<br />
tegeßabat tnis,^ ouSs ck^í. Significäs,illu ni"<br />
hilominùs ftnpidü cfic^fi gelftaret purpura»<br />
270 Quum aliquando in balneis refugcrc^<br />
inpredi aqua fcrucnti©rcm»Sc alius illu ap'<br />
foftitU" pcllarct mcticulofiim: Sfuidi inquit^<br />
dß, ¡ropiatri^paßifTW<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
cffc, non forrituchnis, fubirc pcriculumjni<br />
ob caufam grauem & honeftam fìat.<br />
Percôtanti, jualUfutartt effe Apitditferosi 271<br />
fiw^atf, illuc yenero,p€r li' imfii.<br />
ter Of tibi ßgnificabo onuÜA. Impie fentiens,<br />
Kollos effe inferos: nec chim credcbat aniinaram<br />
immortalitatcm.<br />
Admeto poctac infulfo, iaftanti epigra- 272<br />
mamonoftichon, quod tcftamcnto mandaffct<br />
fuac ad<strong>de</strong>ndum ftatux(carmcn erat:<br />
Corpus humo tegitur,.Aèntttu ädaßrA yohuit)<br />
refpondit, A<strong>de</strong>oßbipUcere CArmen, ytmAgno ^ ^<br />
emptum cuperet, fi iant nunc eßet a^'criptum, jr.<br />
Teftèoptansilhmortcaj, qui vita crat indugnus.<br />
Dcmonadli feni crura intumucranti<br />
vi<strong>de</strong>nsquidam,j7wdi/?/;«c,inquit, mAlieiiy<br />
DemonAsiTuax ille,ChAronyinc[Uit,memomor- SemtJus^<br />
dit. Pro cane dixit €harontem,innucns fcnedlutem<br />
morti vicinam.<br />
Ad Laccd«monium, flagris faeuientcm 274.<br />
in feruum, <strong>de</strong>fine, inquit > tejeruo tuofimilcm^<br />
^flen<strong>de</strong>i'éfStxnws cnim cft,qui fuis cupidità^<br />
t^ibus imperare non poteft.<br />
Cynico cuidam, arroganter iad^anti pal- 27^<br />
liumi peram & baculum,ac fubin<strong>de</strong> vocife«<br />
wnti,fcAntifthcnis, Cratetis ac Biogenis .<br />
ftftatorem cflcrim/^WfWíer^inquit.wjfní/Wi<br />
cùm fis Hyfertda difcipulus.] Allufit ad vofi<strong>cx</strong>n<br />
^i^idlüif, quod cft , per arrogau:-<br />
M m 2.<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
916 APOPHTHEGM.<br />
tiam dcfpimc. Eftautcm íc rhctorisno-<br />
men Hyp eri <strong>de</strong>s.<br />
275 Proeonful Cynicum qucndä,à quo publice<br />
fueratproíciíTus ob vnguenta ac molljciem,ad<br />
fupplicium abripi iuilit. Huic dcprecatoradcrat<br />
Dcmonax,dicchs ignofccdum<br />
Cynico, fi quid dixiflct,mordacius: id<br />
cflc Ccùx vitium, no hominis. At cCim proconfui<br />
nò negaret vcniam, fed fi quid fimi-<br />
Ic <strong>de</strong>nuo conimittcrct, rogarct qua^fxfnas<br />
iies. daturitfi profeBi, inquit Dcmonax , tunt<br />
' hominem tomm mungi, ac fircipe yelli ii^cbif'<br />
plufquam eynicè momordit, qui cynic®<br />
mordacitatis agebat patronum.<br />
277 Alteri, cui imperator ingcntem <strong>cx</strong>crcitum<br />
commifcrat,fcifcitanti,quomodo poffct<br />
dclcgatam prouinciam quàm opt»»"^<br />
Crauttcr atxctc) Shinquit,iravacdris,^ quÀmnunitnumktjuensplurima<br />
audier is. Ira ad omn^ni<br />
funzione inutihs eft,&prouerbio quoq"^<br />
princeps iubetur & «qua 3c iniqua audir^;<br />
278 V
Epi<strong>de</strong>ro Cynico, fua<strong>de</strong>nti vt vxore du- 2Í0<br />
daret op cram liberisi neqj cnim indignum<br />
cíTc phiíoropiio:7).twí/;í,inquit,<br />
ynam e jjüÁl>HftHÍs, Notas,ilium ineptc fua<strong>de</strong>rc<br />
alteri, quod ipfe non faccrct.<br />
InHcrminimi Peripateticu,qui fcmpcr^ *<br />
in ore habebat <strong>de</strong>cern Ariitotelis Catego-<br />
*ias,ita luiit : Eqm<strong>de</strong>m drhttror,Hermne,te nm ^^¿¿^<br />
indignum <strong>de</strong>cem categorijs. Io cus eft: ex am bi- .<br />
guo vocis. Categoriaí Graccis vcl praedica-'^<br />
menta dicuntur, vcl accufationes.<br />
luriip'crito dijtft : Legesfror¡us tidznmuú^ 282<br />
quìlgtis boni non egerent, maUrnhiUfieret leges»<br />
mellares,<br />
Morientem amici ro^abant, qumod'i ve/- 283<br />
^^tfipeUri}nequid,\nc[\ùiyilÌA rcs yos habeatfol'<br />
f'UitOA : rator me fipthet.<br />
Dicentibus,indignum facinusjfi talis viri 284<br />
corpus lacerareturàcanibusì\Q«/W,inquit, SepultH^<br />
*ndommodi,fieí^ mortuus aiìcmfim vfui? ra»<br />
Bionco.r, quiaUfcldtahnt adutatoribus,4ko^ 285<br />
^^t effi fimiles amphoris, qH£iMTtbitsctrcnm^s^duU*<br />
^^nntur. ' tio,<br />
. Pindarus cuidam commemoranti, quòd 286<br />
ipfius lau<strong>de</strong>s vbiqj praedicaret, c^o, inquit,<br />
f^^ 00 Officio bonam rep ono gratiam^ efficiensyt yirW*<br />
"^f^apredicej. Vera virtus nihil moratur ho-<br />
Jt^'num lau<strong>de</strong>s. Eas qui pracdkant.plus dc-<br />
^«ntiis quos laudant, quàm ipiisdcbcnt<br />
n^ilaudamur. ^ ^<br />
Mm 3<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
AL P H:O N S V S AR AGO-<br />
GONV M REX.<br />
jEqucs quidam ingcns pxatrimoniumpc*<br />
luxum ac libidi nem abforbuerat.atqj infuocrmsgnci<br />
arrisalicniyim contraxerat. Pro<br />
!ioc inltrce<strong>de</strong>ntibus quibuidam apudAl'<br />
phonfum Aragoniae regem, nefaltem quaß<br />
dcbebat corpore lucre'cogerctur,Alphofl'<br />
jftß}^ fus rcfpondit : fi tantam pccunUmyd in fui regis<br />
obj equinmyvel ffaniacommñduyyelfiíbleuOJt^<br />
dispropttif ùis mipenäißet, audircmimtnc<br />
tatas o/.es tm¡)edit cerfon^par ^;vt.lnat corpere»<br />
Commemorantibus,quendam <strong>cx</strong>Hiíp^*'<br />
JErídhi, niac regibus dixiíTe , non <strong>de</strong>cere Trinópesviro^<br />
Jctreliteras : <strong>cx</strong>clamauit, earn yoccmboniseßst<br />
nonhommis. Non omacs litcrar conucniun*<br />
principi 5 fed eac quae politicen traxlunt,aut<br />
cthicc,quaeo|^j rcftèac fecus gcftorií <strong>cx</strong>cm'<br />
pia commottrantrid quodfacithiftoria*.<br />
üunc cùm adiíTent legati Matricicnfes»***<br />
quorum agris tum aiebat AlpbonfusjC^<br />
fulentes vtri iubcrct^pfos gratificati,<br />
laó ncPicinino, an Franciíico Sphorti«?*!^<br />
Xante, fpondit4m¿ox pro amicis habendos ; fednt"^<br />
fecììis ab ambobm tantam ab inimicis canendtt-<br />
Id temporis inter li colaum & Francifc«"*<br />
fimultas interccdcbat, ac rex nondum<br />
jueratvtrum veUetin focietatemrecipi^t^'<br />
xum Ytrumq3 ob difiSdinmnon poflit*<br />
I<strong>de</strong>ii^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
I<strong>de</strong>m ¿ì
vates Aonaedcbatoracula nifi furore cor-<br />
rcpta.<br />
293 Adnnonitus, ne nimia Jenitas exiret in<br />
contcmptum, & ex contemptuna/cerctur<br />
pernicies ; Magia, incjuitj tamnáurn, nt ftuetenitas,<br />
fixas conciLitt innidham : tndt mains emtj fericti/nm,<br />
294 Quum eques quidam ab hoftibus captus,<br />
6c ab ijf<strong>de</strong>m emilTus carcere > regen»<br />
adííTet, in foJatiiim calamitatisniuJta po-<br />
Tojulat ftulauitab eo 5c impctrauit. Quo digreftb<br />
tor im- rex dixit ad familisrcs : Drff^ercnm ^nimtitú,<br />
¡robtif. ne vxorem ttiam meam <strong>de</strong>pojce; et eques mtuf.<br />
29$ Familiares illi rufticnm qucndam vclut<br />
ignauiae excmplum oft.en<strong>de</strong>tunt, qui por-<br />
. re¿ius humi vcfccb.aturvuis. Hic rex, T//nam<br />
mihi fic perocinm come<strong>de</strong>rc datum efjet d<br />
fuperis. Simile quiddam narratur dc Ptolcmaro<br />
rege : ciim antea fc iaftaret rcjperiP<br />
fc immortalitatem, tan<strong>de</strong>m podagra difcriKiatus,<br />
confpiciebat Ac^yptios aliquot<br />
plebeios fic temerà apud mirncn difcumpenfcs<br />
: Pjmam //nquit Jaltew extiiis yntps<br />
296 Equitl, fubin<strong>de</strong> aliquid àrege fla&itan-<br />
ti, fed mox quod acccperat profunflent/•<br />
jPrafufio Si pcrgam, inquit, tibi dare qua pet ii, ci ti iis me<br />
fiendoca pat^perem ejjece^ quàm te diuitcm : nam qui ti-<br />
1)1 donat^ tùhiialihdquàm aqu^im tnfertpcrttffi^<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
Inter-
Interrogatus qms f ámhus haberet charifji- 29ÌJ<br />
> ^tft magiiy inquit,/>ro me metHunt qnàm Cimum<br />
Sentit, illos eñe ex animo amicqs, qui charnai.<br />
principem magisamant, quàm timent.<br />
Aicbat,o/im inter lonem^I^eptunum ^ VLH- 29 g<br />
tonem omnium rerum fartttionem trifartam effe jimbttio<br />
faBam : horum ymtmquetffue /uà forte con- pt^incitenxum<br />
efl e, nec occupare aliena: at inter homi-p^^<br />
'»«•r. neminem fuaportionecontentum eße,net vL<br />
Um partittonem effe jUbUem, fed omnes wMs-<br />
»'tKTft^.<br />
iercontamibus, vtti rei plus <strong>de</strong>berc fc 2 99<br />
fateretur, libris anarmis f Exlibris, inquit, Erudìtic.<br />
& arma & armorum iura dultd. Hac voce -<br />
ntcnsjfc libris <strong>de</strong>bere omnia.<br />
Magnopcre laudare folcbat diftum ne- 500<br />
fcio c\iìUS,hombusfugienttbuspontemargen' Cltmen-<br />
^**mexJ7ruendumeßi. Siue quòd <strong>cx</strong>iiUma-ter.<br />
'ct,multo optabilius c/ft^hoUcs in fugam<br />
Vertere quàm occi<strong>de</strong>re; iìue quòd putaret,<br />
hoftcs pecunia folUcitandos,vtab acic difccdcrcnt.<br />
'dicebat, fòìvt<strong>de</strong>rteó<br />
"^torem fugitiuam p^auirerent. Significans, y acete.<br />
í*,^gnaefcUcitatis effe,ab improba mulictc<br />
Merari.<br />
'nìprobo cuidam ac vccordi,iadanti re- 302<br />
periffcfe virum fapicntcm, Et QUI firn ÙO- Crahiinquit,<br />
rt fapientem digmfeeretjìultus ? ter.<br />
cccnanti fcn<strong>cx</strong> quidam impor 3o><br />
Mm s<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
tuniis & garriilus Cine fine obftrcpcref, e.vl(pgum<br />
clarnaflc fertur & dixiffc : ^finorum tmácHrní,<br />
tionem tj]epoti&rem qukmregum : nam iliisdunt<br />
pjfjamtur domino scarcer e, regihtu neminem,<br />
^^ Dcmcrrjus,grnui calamitate aÄedus,di-<br />
. xit, referente Seneca : Hoc mum dij immani''<br />
Torüter, Ics queri po/jUm, fuòdnon antehacmihi volurt'<br />
tatem ve fham notam fecifiis : prior enim ad tfi^<br />
yemJJ'em yadquanuncyocatusadjum» Maltiiffen^c<br />
fferre, qu.ìm tra<strong>de</strong>re,<br />
305 M. Antonius orator, rogatus féam ob cau<br />
fam nnllam rncfuam orattonejn fcripto inan
L T B 1 R VITI. 923<br />
qui dctnlciat diccrc Coicbíít, fiùigratiorem Comltai<br />
ftußhorAtionern ents qui negAKat, /^uÀm eity qiù<br />
rKccph'. c|uòd illc comitcr rccul.iirct,bic gra nis.<br />
vate & inamocuo vultu rcccpiilct.<br />
C. Cotta, qui in ambitionc fuit artif<strong>cx</strong>, j^g<br />
diccbat fe Oper Am fuam, in eo qmd non contra Comitat<br />
officium peteretur, foLerepoUiceri omnibus : fed ^^^ poUh'<br />
impertirá ijs,Apsui quos optime poni arbitraretur. ando»<br />
Senfit, niíili promittcndö, quod cíTct praeter<br />
honcftum : nulli tame negandum,quod<br />
non contra officium pcterctiir. Comitatis<br />
eft benigne ])olliccri : fed quoniam omnibus<br />
opera praeftari non poteft , eligendi<br />
funt quibus cam impcrtias. Ftrum^uerefert<br />
adjrAtrem<strong>de</strong>petitiom confulAttis,<br />
Gallus iuriípcritus, fi quis negocium ad 309<br />
ipfum dctuhiTct,in quo <strong>de</strong> fado quaerebatur,<br />
diccrc folebat: lSlihiLkocaditu,AdCtce- Tro fua,<br />
ronemito. Senfit Gallus, aliud eíTc oftìcium jm/quo<br />
iurceonfuhi,aliud oratoris. Nec ciVc ne-pro/iffiocefTc,<br />
<strong>de</strong> his quae ad alicnam profcfiioncm ne^<br />
pcrtmcnt rcfpondcre. /(c/m Ai. TnUtui m<br />
'Topie. AdTrebAtium,<br />
C.Lucihus diccrc folcbat, nollefeptafiriit«<br />
ftp, nec À doBijßmis, nec abindoBifftmii : ExaSÍx<br />
quòd hi nihil inteJíigerent ; ilü plus iàpe- ^udiciA,<br />
rent, qiiàmvtpoiTet illorum iadicio fatis-<br />
^ccrc. Id <strong>cx</strong>primcbM huiufmodi vetfu<br />
Trochaieo :<br />
'Pfrßm n%n m9 legere, Lñlium Decimum i^l^*<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
924 APOPHTHEGM.<br />
Erat Pcrfius illius «tatis omnium doftiíH-<br />
Bius habitus : Lxlias erat vir bonus,Öc no«<br />
illitcratus, fed nihil ad Pcrfium. ¡{efert M*<br />
TuUms dim alijs aliquot lorn, tum lib.<strong>de</strong> Oratore<br />
fecundo.<br />
Sil Antimachns Clarius poèta, quum convocatisauditoribusrecitaret<br />
ingcns volumen<br />
quodcöfcripfcrat, 5c ab omnibusef-<br />
J^nus ßjj <strong>de</strong>rtitutus, excepto Platone, Lej^w, infro<br />
muU quit, minto minus : 'Plato cnm miht inflar efi<br />
' omnium K^fcrt M. T. lib. <strong>de</strong> claris Qrat,<br />
312 Scruilius Vacia, vir prastoriusac pracdives,<br />
odio negotiorum abdidcrat le invil^<br />
lam fuam,qiiam habebat non procul à Cumis,<br />
ncc alia rc notus fuit, quàm eius Vill
LIBER VIH. 925<br />
*nctidiis.Atjllirco tantum a<strong>de</strong>rat arroga liti<br />
ae, v t iì b i t u rp c d u c e ret/i vi d crctu r t mi etc<br />
Ca: fa rem. Hoc diSium Faùim adolcjcensaU'<br />
dihit,vtipfe refert ¿iù.6,cap, <strong>de</strong> conciti/ione.<br />
Vrbanc Flauius Virginius antifophiftam 31^<br />
quòndam fuûintc'rrogáuit, fwö'i Sa/sc,<br />
fmthi <strong>de</strong>cLimaJfct f tax ans cum, nu ò d i n d eclamñdo<br />
dirci\rrerçt,nimtumq, ercbras^lôgasactumultuaTias<br />
iiaberetanibulationes:<br />
ciim M. Tullius oratori non concédât procurfiones,<br />
nifi raras, mo<strong>de</strong>raras ac breucs.<br />
Län<strong>de</strong>rn ob caufam Sura Manilius Domitio<br />
Afro didus eft non a¿cre, fed fatagcre.<br />
r.rumque refert Faùitts eap. <strong>de</strong> pronmciat one,<br />
Salfum eft 5c illud Cailii Seueri, ad- 3,5<br />
yerfuf patronos immodicc dijcurrentes, y t inter- Salse,<br />
dum feproripe^ent in aliena tribunaUa ypopofcit<br />
lineam : alludcns ad certamina curfus, in<br />
quibus vna linea <strong>de</strong>fion;»bat vn<strong>de</strong> curfus<br />
incipcrct, altera vbi^nerer..I<strong>de</strong>m accornmodaíí<br />
poteft in eos, qui digreflionibus<br />
immodicis tíiuertunjab inftituto.<br />
Proculcius qucr^ba^HT dc filio> quòdcK-<br />
fquíj]^^ filiiM rcfpon- Argute.<br />
dl fi et, verjí non exj^étio'i imo\ inquit, rogo<br />
\texfPe&és,Dttot(h VcrbùnÀ in contrarium<br />
Icnfum. fexfpcÄat mortem patris qui inniat,<br />
öcexfpeaatqumon accélérât mortem<br />
patris. liefert f^bitisäb.9.<br />
Archjr-<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
317 Archytas dixit, iudicem ^ ardm i<strong>de</strong>mejji:<br />
paritcr cnimadvtrumquc confugiunt,qui<br />
miuriaafHciiintur. Scnticns,talcs oportcrc<br />
iudiccs cíTc, vt opprciïîji fíntpracíidio.<br />
fert .Arifíoteles rhet.S*<br />
318 Pcriclcs diccbat, 54WÍ0/ eJJe pmiUtfutri^f<br />
Apte, porreBum offtUam recipa-ent qui<strong>de</strong>m, fedif^"<br />
terimplerantcs : cò quòd ijli parcrcnt nnp^"<br />
ratis,rcd non fine tacdio & querimonia. Si"<br />
militer Demoílhcncs dixit, populum Mh^<br />
nienfem eJJe fimtlem ijs qui inttaui naufeani \<br />
qui<strong>de</strong>m ij cùm magno tacdio labo^<br />
raBt,tamcn cò peruchuntur<br />
quò tendit<br />
nauis.<br />
F I N I S .<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong>