Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ACTA ROMANI PONTIFICISLITTERAE APOSTOLICAESS. D. N. Pii div. prov. PP. X quibus ritus ruthenus constituiturin Statibus foederatis Americae Septentrionalis.PIUS EPISCOPUSSERVUS SERVORUM DEIAd perpetuam rei memoriam.Ea semper fuit Apostolicae Sedis peculiaris quaedam acpropria sollicitudo ut varii ac diversi, quibus exornata splendeicatholica Ecclesia, diligenter custodiretur ritus, quemadmodumprovisa plura et statuta a Decessoribus Nostris, in venerabilesmaxime liturgias Orientalium Ecclesiarum, perspicuedeclarant.Iam, illud Nobis enarratur, Ruthenos catholicos, numeroplurimos, ex Hungaria et Galicia in Civitates FoederatasAmericae Septentrionalis migrasse, suaque ibi collocata sede,complura sibi comparasse templa, singularum dioecesiumprobantibus Episcopis, iisdemque, ut par est, sacra eos potestatemoderantibus. Dignam sane quae maximis extollaturlaudibus, eorum caritatem Praesulum arbitramur, qui, summostudio miraque sollicitudine, catholicis dissimili ritu filiis praestoadhuc esse non desivere. His quidem Episcopis visumest, facilius posse Ruthenorum ritum adservariintegrum etconsentaneo decore administrari; posse etiam fideles ruthenos,hoc tali accedente praesidio, efficacius contra periculaarmari, quibus, schismaticorum civium opera, patent, si Episcopusiisdem ritus rutheni detur. Nos autem eiusmodi amplexisententiam , rationumque , quas supramemoravimus,permoti momentis, id consilii suscepimus, Episcopum deligereac nominare, qui, potestate opportune instructus, illud enitaturet contendat ut ritus graecus ruthenus, variis in missionibusFoederatarum Civitatum, incorrupte servetur.
Litterae Apostolicae 5proprio ea retineat, pro quorum acquisitione fideles quovismodo subsidia contulerint ; simul autem operam dabit, utiuxta leges sive dioecesanas, sive constituta in III PlenarioConcilio Baltimorensi, ea bona vel quamprimum transferantursub nomine Ordinarii loci, vel alio tuto ac legali modoab eodem Ordinario approbando firmiter adscripta sint etmaneant favore missionis.Art. V. Peracta visitatione, Episcopus rutheni ritus certioremfaciet de statu morali et de oeconomica administrationemissionis visitatae Ordinarium loci, qui opportune decernetquae ad bonum missionis in Domino expedire censuerit.Art. VI. Controversiae, si quae exoriantur inter Episcopumrutheni ritus et Episcopos dioecesanos, deferantur, indevolutivo tantum, ad Delegatum Apostolicum Washingtoniensem,salva, item in devolutivo, appellatione ad ApostolicamSedem.Art. VII. Donec aliter ab Apostolica Sede decernatur,ordinaria residentia Episcopi ritus rutheni erit in urbe Philadelphia.Art. VIII. Ad constituendam annuam stipem pro sustentationeEpiscopi ritus rutheni concurrere debent singulaeruthenae communitates, eidem solvendo annuam praestationeminstar cathedratici, iuxta praxim et normas vigentes indioecesibus Civitatum Foederatarum, in quibus missiones ruthenaeconstabilitae inveniuntur.Art. IX. Episcopus rutheni ritus tertio quoque anno plenamet accuratam relationem de statu personali, morali acmateriali missionum proprii ritus exhibeat Delegato ApostolicoWashingtoniensi, qui eam transmittet ad Sacram Congregationemde Propaganda Fide pro Negotiis Ritus Orientalis.
6 Litterae ApostolicaeCAPUTIIDe clero rutheno.Art. X. Cum nondum habeantur sacerdotes rutheni, quivel nati vel saltem educati sint in Civitatibus FoederatisAmericae, Episcopus rutheni ritus, praevia intelligentia cumDelegato Apostolico et Ordinario loci, omni studio curet,ut seminarium pro clericis ruthenis in iisdem Civitatibus Foederatiseducandis quantocius instituatur. Interim vero clericirutheni in seminaria latina locorum, in quibus nati sunt, veldomicilium acquisiverunt, admittantur. Sed nonnisi caelibes,sive nunc sive in posterum, ad sacros Ordines promoveripoterunt.Art. XI. Antequam habeatur numerus sufficiens presbyterorumruthenorum, qui in Civitatibus Foederatis Americaeeducati fuerint, si providenda occurrat de suo rectore aliquamissio Ruthenorum vel vacans vel noviter erecta, Ordinariusloci, audito, si ita existimaverit, Episcopo rutheni ritus, idoneumsacerdotem ruthenum illic iam morantem ipsi praeficiat.Si nullus idoneus in dioecesi habeatur, ipsum postulet abalio Episcopo Civitatum Foederatarum. Si vero nullum inibiinveniat, de re certiorem reddat S. Congregationem de PropagandaFide pro Negotiis Ritus Orientalis, cui curae eritprovidere.Art. XII. Sacerdos eligendus, sit caelebs, vel saltem viduuset absque liberis, integer vitae , zelo ac pietate praeditus,satis eruditus, lucri non cupidus, et a politicis factionibusalienus.Art. XIII. Sacerdoti ex Europa vocato praedicta SacraCongregatio tradet documentum, quo ipsi concedatur facultasse conferendi in Civitates Foederatas Americae ad assumendamspiritualem curam alicuius determinatae missionisruthenae.
Litterae Apostolicae 7Art. XIV. Presbyteris ruthenis in America commorantibuspenitus interdicitur, ne baptizatos sacro Chrismate consignent;et si secus fecerint, sciant se invalide egisse.Art. XV. Quilibet ruthenus sacerdos ex Europa provenienset in Civitatibus Foederatis Americae commorans profidelium rutheni ritus spirituali cura, semper manebit incardinatusdioecesi originis; attamen Episcopus ruthenus originisiurisdictionem suam in eum nullimode exercebit quoadusqueipse in Civitatibus Foederatis commorabitur. In patriamautem supra dicti sacerdotes redire nequeant absqueexpressa licentia Ordinarii Americani, in scriptis concedenda,in cuius dioecesi sacrum ministerium exercent. Quod si deuna in aliam dioecesim Civitatum Foederatarum se conferrecupiant, requiritur consensus Episcopi a quo et ad quem, opportunefacto certiore Episcopo rutheni ritus.Art. XVI. Laici rutheni candidati ad Ordines, cuiuscumqueoriginis et domicilii fuerint, illi dioecesi incardinati censeantur,a cuius Ordinario acceptati fuerint, et pro quaemiserint iuramentum missionis seu stabilitatis ad inserviendumin dicta dioecesi. Ab ea autem dioecesi, in qua incardinatisunt, in aliam transire nequeant, nisi praehabito consensuOrdinarii a quo et ad quem, ac opportune reddito certioreEpiscopo rutheni ritus.Art. XVII. Omnes rectores missionum ruthenarum CivitatumFoederatarum sunt amovibiles ad nutum Ordinariiloci, opportune effecto certiore Episcopo rutheni ritus. Amoveriautem non poterunt absque causis gravibus et iustis.Art. XVIII. Datur tamen facultas presbytero amoto appellationeminterponendi, in devolutivo, contra decretum remotionisad tribunal Delegati Apostolici Washingtoniensis,qui intra tres menses a die appellationis causam definirecurabit, salvo semper iure recursus ad S. Sedem, item indevolutivo.Art. XIX. Sustentationi sacerdotis providebit communitas
8 Litterae Apostolicaeruthena iuxta praxim et normas dioeceseos, in cuius finibuscommunitasinvenitur.Art. XX. Iura stolae et emolumenta sacri ministerii insingulis missionibus determinanda sunt ab Ordinario loci, iuxtaconsuetudines locales, audito Episcopo rutheni ritus.CAPUTIIIDe fidelibus ruthenis.Art. XXI. Fideles rutheni iis in locis in quibus nullaecclesia nec sacerdos ritus eorum habeatur, ritui latino seseconformabunt ; eisque eiusmodi facultas conceditur etiam ubipropter longinquitatem ecclesiae suae non eam possint nisiquin tamen ex hoc ritus mucum gravi incommodo adire :tatio inducatur.Art. XXII. Laici rutheni, qui verum et stabile domiciliumin Civitatibus Foederatis constituerint, transire possunt adritum latinum, obtenta tamen prius, in singulis casibus, veniaApostolicae Sedis.Art. XXIII. Si contingat ut hi quandoque in patriamrevertantur, tunc etsi ex Pontificio rescripto ritum latinumsusceperint, licebit eis, Apostolica Sede exorata, ad pristinumritum redire.Art. XXIV. Non licet missionariis latinis, sub poenis abApostolica Sede decernendis, quempiam Ruthenum ad latinumritum amplectendum inducere.Art. XXV. Fideles rutheni, etiam in locis quibus adestpresbyter rutheni ritus , apud sacerdotem latinum ab Ordinarioloci approbatum peccata sua confiteri, et beneficiumsacramentalis absolutionis valide et licite obtinere possunt.Sciant autem sacerdotes rutheni ritus, censuras et reservationescasuum in dioecesi, in qua ministerium exercent,,sive vigentes sive ferendas, clerum etiam et populum eiusdemrutheni ritus afficere.
Litterae Apostolicae 9Art. XXVI. Ad vitanda gravia incommoda quae indeRuthenis evenire possent, facultas eis fit dies festos et ieiuniaobservandi iuxta consuetudinem locorum in quibus degunt.Attamen diebus dominicis, et festis in utroque ritu in eamdemdiem incidentibus, sacrae liturgiae in ecclesia sui ritus,si in loco existat, Rutheni interesse tenentur.CAPUT IVDe matrimoniis inter fideles mixti ritus.Art. XXVII. Matrimonia inter catholicos ruthenos et latinosnon prohibentur; sed maritus latinus uxoris ruthenaeritum non sequatur, nec uxor latina ritum mariti rutheni.Art. XXVIII. Si vero vir latinus in uxorem duxerit mulieremruthenam, integrum erit mulieri ad ritum latinum,sive in actu matrimonii, sive postea, durante matrimonio,transire, quin electionem semel factam, vivente viro, revocarepossit.Art. XXIX. Soluto matrimonio, mulieri ruthenae , quaeritum mariti amplexa fuerat, resumendi proprii ritus liberaerit potestas.Art. XXX. Uxori ruthenae quae maluerit in proprio ritupermanere, licebit tamen in ieiuniis et festis suum maritumsequi.Art. XXXI. Vir ruthenus potest, si velit, ritum uxorislatinae sequi, eique pariter licebit in ieiuniis et festis rituiuxoris latinae sese conformare. Soluto matrimonio, poteritin ritu latino permanere, vel ritum ruthenum resumere.Art. XXXII. Matrimonium inter virum latinum et ruthenammulierem latine coram parocho latino contrahatur; intervirum vero ruthenum et mulierem latinam contrahi potestvel ruthene coram parocho rutheno, vel latine coram parochouxoris.
LitteraeApostolicaeArt. XXXIII. Si uterque contrahens in suo ritu permaneat,competit presbyteris respectivi ritus officium parochierga illos exercere in rebus quae hic recensentur, nempe:in communionis paschalis , viatici et extremae unctionis administratione, in adsistentia in mortis articulo , in exequiispersolvendis atque in humatione ; excepto necessitatis casu.Art. XXXIV. Nati in Civitatibus Foederatis Americaeex patre latino et matre ruthena, latino ritu sunt baptizandi:proles enim sequi omnino debet patris ritum, si sit latinus.Art. XXXV. Si vero pater sit ruthenus, et mater latina,liberum erit eidem patri, quod proles vel ritu rutheno baptizetur,vel etiam ritu latino, si in gratiam uxoris latinaeipse consenserit.Art. XXXVI. Infantes ad eius parochi iurisdictionem pertinent,cuius ritu sunt legitime baptizati, cum per baptismumfiat suscepti ritus latini vel rutheni professio, ita ut ad latinumritum spectent qui latino ritu baptizati sunt ; qui vero riturutheno sunt baptizati, in ruthenorum numero sint habendi.Excipitur casus quand J iis baptismus alieno ritu collatusfuerit ob gravem necessitatem, cum nimirum morti proximifuerint, vel in loco, in quo parentes tempore nativitatis mirabantur,parochus proprii ritus non adesset ; tunc enim adparochum ritus, quem parentes profitentur, pertinebunt, iuxtasuperius statuta.In charitate Christi, qua fideles omnium rituum peramantercomplectimur , haec statuenda censuimus pro spiritualibono animarumque salute fidelium ruthenorum in FoederatisCivitatibus Americae Septentrionalis commorantium ; ac minimedubitamus quin ipsi Nostram hanc et Apostolicae Sediserga eos sollicitudinem perfecta obedientia, imo et gratoanimo excipiant.Praesentes Litteras et in eis contenta et statuta quaecumque,nulla unquam, licet privilegiata, ex caussa, coloreet capite, nulloque unquam tempore de aliquo nullitatis vitio
LitteraeApostolicaeseu defectu inexcogitato et substantiali notari, impugnariaut in controversiam et iudicium vocari posse ; sed tamquamex Pontificiae providentiae officio et motu proprio, certascientia, matura deliberatione, deque Nostrae Apostolicaepotestatis plenitudine editas, omnimoda firmitate perpetuovalidas et efficaces existere' et fore, suosque plenarios etintegros effectus sortiri et obtinere, atque ab omnibus, adquos spectat et spectabit, inviolabiliter observari volumuset decernimus, sublata cuicumque, etiam Cardinalitia dignitatefulgenti, quavis aliter statuendi et interpretandi facultate:irritum quoque et inane decernentes quidquid in contrariumscienter vel ignoranter contigerit attentari.Quocirca Venerabilem Fratrem Diomedem, Archiepiscopumtitularem Larissensem, Nostrumque apud Episcopos CivitatumFoederatarum Americae Septentrionalis Delegatum,executorem praesentium Apostolica auctoritate constituimus,ut ipse per se vel per alium virum ecclesiastica dignitateinsignitum, ab eo subdelegandum, praesentes Nostras Litterassolemniter publicet, ac omnia et singula in eis contentaa cunctis observanda curet. Eidem vero praecipimusut singulorum actorum in praesentium evulgatione et executioneexemplar authenticum intra sex menses ad hancApostolicam Sedem transmittat, illudque in archivo S. Congregationisde Propaganda Fide pro Negotiis Orientalis Ritusadservari mandamus. Non obstantibus Decessorum Nostrorumconstitutionibus et ordinationibus, etiam in generalibuset provincialibus Conciliis editis, et quarumcumqueecclesiarum, etiam Patriarchalium, seu Ordinum et Congregationum,iuramento et confirmatione Apostolica vel quavisalia firmitate roboratis, statutis et consuetudinibus, aliisquequibuslibet, etiam motu proprio, in contrarium praemissorumconcessis, licet expressa mentione dignis; quibus omnibus,perinde ac si de verbo ad verbum his litteris insertaessent, ?d praemissorum effectum specialiter et expresse de-
12 Epistolarogamus et derogatum esse volumus, ceterisque in contrariumfacientibus quibuscumque. Harum vero transumptis etiamimpressis, manu tamen alicuius Notarii publici subscriptis acsigillo personae in ecclesiastica dignitate constitutae munitis,eamdem ubique fidem haberi volumus, quae ipsis praesentibushaberetur, si forent exhibitae vel ostensae. Nulli ergoomnino hominum liceat hanc paginam Nostrae constitutionis,decreti, mandati, voluntatis, exemptionis, derogationis, indulti,infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autemhoc attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Deiac beatorum Petri et Pauli, Apostolorum eius, se noveritincursurum.Datum Romae, apud Sanctum Petrum, anno IncarnationisDominicae millesimo nongentesimo septimo, decimo octavocalendas Iulias, die festo S. Basilii Magni, Pontificatus Nostrianno quarto.A. Card. Di PIETRO R. Card. MERRY DEL VALPro-Dat. a Secretis Status.VISA.DE CURIA I. DE AGUJILA E VICECOMITIBUS.Loco ffc Plumbi.Reg. in Secret. Brevium. V. CUGNONIUS.EPISTOLAQua Pontifex grati animi sensus profitetur erga imperatoremSinarum.AUGUSTISSIMO POTENTISSIMOQUE IMPERATORI SINARUMPIUS PP. xPEKINUMAugustissime et potentissime Imperator,salutem et prosperitatem.Quibus Nos litteris septuagesimum aetatis annum faustumet felicem Maiestati Suae Imperatrici Sinarum ominabamur,
Epistolarescribebat perquam humane Imperatoria Maiestas Tua, mirumquanta cum cordis Nostri laetitia. Quod autem praetereaplacuit Maiestati Tuae ut oblatum a Nobis munus peramploac maxime nobili dono rependeret, fuit id Nobis supraquam dici potest iucundum, fecitque eo vel magis exploratumsummam esse Maiestatis Tuae et cum Persona Nostraamicitiam et erga catholicos istos voluntatem. Velit igitur aNobis Imperatoria Maiestas Tua gratias habere quamplurimas;simul omina excipiat et vota, unde enixe imploramusDeum, ut Te Suamque Maiestatem Imperatricem Sinarumac universam Augustissimam Domum diutissima iubeat sospitateet incolumitate gaudere.Datum Romae apud S. Petrum, die VIII Iunii MDCCCCV,Pontificatus Nostri anno secundo.PIUS PP. XEPISTOLAPii X ad conventum eucharisticum Catanensem, de propagandocultu SS. Eucharistiae.DILECTO FILIO NOSTROIOSEPH TIT. SS. IOANNIS ET PAULIS. R. E. PRESBYTERO CARDINALI FRANCICA NAVA DI BONTIFEARCHIEPISCOPO CATANENSIUMCATANAMPIUS PP. xDilecte Fili Noster, salutem et Apostolicam- benedictionem.Qui eucharisticum ex universis populis coetum,paullo ante coactum, praecipua sumus gratia prosecuti,Romaeeam assequendam in primis utilitatem fidelium, quae Nostrarum,sive in curionis officio, sive in Episcopatu, sive in Pon-ob
14 Epistolatificatu, curarum summa fuit, facere profecto nullo modopossumus ut non istum, qui proxime habebitur, eucharisticume dioecesi congressum benevolentia complectamur, e quonon minora expectamus exstitura incrementa pietati Catanensium.Eiusmodi namque congressiones tam sunt animoNostro carae, quam sunt christianae plebi salutares. Esseautem spiritui salubres inde fit exploratum, quod amoremac benefacta Christi sacramento tecti concelebrent, humanumquegenus ad rependendam cum dilectione gratiam alliciant.Nos autem, quibus est prae re omni persuasum nonposse homines ad virtutem colendam appelli, nisi divinumantea diligant exemplar virtutis, sane quam libenter opportunitatemistam nanciscimur adhortandi fideles ut ad eucharisticumCatanensem coetum celebres confluant, in quo etcogitatio et mens et studium ad suavissima mysteria altarisadiicientur. Qua quidem in caussa, omnia sine dubio probabunturvehementer Nobis, quaecumque ad amplificandumsive amorem sive cultum sacramenti augusti fuerint vobisconsilia coepta. At si, Nostra e sententia, erunt aliqua anteponendaceteris, ea sunt quae actionem spectant, ac viam,unde practice cultus eucharistiae sanctae propagetur. Vobis,quae in hoc tali genere opportuna et apta videantur magis,erunt certe disceptando perspicua. Placet tamen unum commendarecoetui potissimum, quod ceteroquin est civitati vestraedomesticum : gratum nempe valde fecerit Nobis, si nonalienum esse a sua diligentia curaverit ut perpetuus Sacramenticultus, qui tanta cum laude et apud piarum Catanensiumfeminarum sodalitatem et alibi quoque floret, proferaturquotidie latius et, ubi expedire per adiuncta videatur, inuniversis puellarum collegiis opportune inferatur. Interim consiliislaboribusque vestris uberem e coelo gratiam precamur,Eius maxime omnipotenti benignitati freti, qui diligit diligentesipsum, iisque favet assidue. Testem vero voluntatisNostrae tibi, dilecte Fili Noster, atque omnibus, qui in con-
Epistolai5ventu aderunt, Apostolicam benedictionem peramanter inDomino impertimus.Datum Romae apud S. Petrum, die ix Iunii MDCCCCV,Pontificatus Nostri anno secundo.PIUS PP. XEPISTOLAQua Pontifex gratulatur de nova editione Theologiae moralisS. Alfonsi de Ligorio.DILECTO FILIOLEONARDO GAUDE SACERDOTIE CONGREGATIONE SS. REDEMPTORIS.PIUS PP. xDilecte fili, salutem et Apostolicam benedictionem.Sancti doctoris Alfonsi de Ligorio ea est in EcclesiaDei existimatio atque laus,ut vel id unum sufficeret curnovam Nos editionem Theologiae moralis Alfonsianae Nostronomini dicandam libentissime permitteremus. Verum ut idpeculiari modo editioni huic tuae concedamus, plura faciunt,quibus eadem iure merito typica exinde appellari queat. Scimus,dilecte fili, decem et octo annos ipsos in ea apparandadiligentissimis curis te impendisse :sed labores tuosevenisse feliciter gratulari profecto potes. Praeter enim quamquod testimonia auctorum universa, quae a S. Doctore afferuntur,ad trutinam ex ipsis fontibus revocasti ; sententiasipsas S. Alfonsi, ex acri collatione singularum antecedentiumeditionum ceterorumque moralium ipsius operum, sic excussistisubtilique iudicio comparasti, ut nihil fere sit modo cuilibetdubitandum, quid in una quaque morum quaestione Alfonsussit demum amplexus supremaque aetate defendent.Opus igitur perfecisti, dilecte fili, quam quod maxime utile
i6Epistolaet sapientium omnium laudatione dignum. Cum enim theologiamorum magnam scientiae partem constituat, quae sacerdotiad officium explendum est necessaria ; gratias tibiomnes habere oportet, qui S. Doctoris, quem tuto omnes inmorum doctrinis sequi possunt, mentem apertius ostendens,sententiasque securius, quam unquam alias, determinaveris.Librum idcirco Nostro nomini inscriptum volenti animo accipimus:studio tuo laudem promeritam amplissime tribuimus :utque diuturni laboris praemium ne desit, caelestium munerumubertatem tibi a Domino adprecamur, eiusque auspicem,Apostolicam benedictionem peramanter impertimus.Datum Romae apud S. Petrum, die xn Iunii MDCCCCV,Pontificatus Nostri anno secundo.PIUS PP. XEPISTOLAPii X ad Episcopos Borussiae ob solemnia Bonifaciana.DILECTIS FILIIS NOSTRISGEORGIO TIT. S. AGNETIS EXTRA MOENIAS. R. E. PRESBYTERO CARDINALI KOPPEPISCOPO VRATISLAVIENSISET ANTONIO TIT. SS. NEREI ET ACHILLEIS. R. E. PRESBYTERO CARDINALI FISCHERARCHIEPISCOPO COLONIENSIUMCETERISQUE VENERABILIBUS FRATRIBUSARCHIEPISCOPIS ET EPISCOPIS REGNI BORUSSICI.PIUS PP. XDilecti Filii Nostri ac Venerabiles Fratres,salutem et Apostolicam benedictionem.Vestras e Fuldensi congressione litteras, summi erga Nosamoris, coniunctissimaeque cum Romana Sede voluntatis in-
Epìstola r7«dices, non sine ingenti delectatione legimus, facileque fuimusin ea sententia roborati, benevolentiam, quam Borussiae Pastoreset catholicae istae plebes a Nobis persentiunt, vereesse promeritam. Etenim quae Ipsi a vobis potuissemus expetere,quaeque gratum fuisset pro opportunitate commendare,nempe ut in primis religionem coleretis quotidie ardentius,deinde ut arctius in dies Pontifici Summo adhaereretis,ea sunt in antecessum praestita a vobis, sive per ipsamsignificationem pietatis in peractis celebritatibus insitam, siveper iteratum erga Nos communis observantiae testimonium.Multum profecto Bonifaciana solemnia habuere utilitatis: plurimumvero pollicentur etiam in posterum, propter expectandospraesertim e confirmato fidei studio fructus. Eum porro,qui caelesti deprecatione sua hanc talem spiritui vestro etsolatii et incrementi ubertatem creavit, fidimus adstiturumassidue vobis, quum concepta, pro amplificanda religione,proposita nitetur unusquisque vestrum perficere. Nostraminterea et probationem excipite et laudem, testisque dilectionisNostrae Apostolica esto benedictio, quam vobis, dilectiFilii Nostri ac Venerabiles Fratres, creditisque vigilantiaevestrae fidelibus peramanter in Domino impertimus.Datum Romae apud S. Petrum, die xv Iunii MDCCCCV,Pontificatus Nostri secundo.PIUS PP. XActa S. Sedis, vol. XLl, fase. 1.
Epistola l9EPISTOLAQua Pius X abolet scholas Pontificii Seminarii Vaticani.AL SIGNOR CARDINALEMARIANO RAMPOLLA DEL TINDAROARCIPRETE DELLA BASILICA VATICANA.SignorCardinale,La benevolenza, che nutriamo verso il Pontificio SeminarioVaticano, ha richiamato, come Ella sa, la Nostra attenzionesopra due inconvenienti, che quivi si verificano,l'uno contrario al benessere economico dell'Istituto, l'altroalla migliore riuscita degli studi. Il primo sta nel numerodei maestri e professori, non proporzionato a quello troppoesiguo degli studenti ; il secondo nella mancanza di emulazioneproveniente appunto dal ristretto numero di alunni inciascuna scuola. Per ovviare a siffatti inconvenienti e provvedereal maggior bene del Seminario, dopo udito il pareredi Lei, ed apprezzando a dovere i suoi saggi consigli, siamovenuti nella determinazione di sopprimere nel medesimo tuttele scuole di Liceo, Filosofia e Teologia ; disponendo che glistudenti di Teologia frequentino d' ora innanzi la PontificiaUniversità Gregoriana, e quelli di Liceo e Filosofia seguanoi rispettivi corsi nelle scuole del Pontificio Seminario Romano.Nel parteciparle, Signor Cardinale, queste Nostre determinazionie fiduciosi che l'esecuzione delle medesime tornidi non lieve vantaggio per l'Istituto , al quale Ella volgecosì sollecite cure, le impartiamo con tutta la effusione delcuore lApostolica benedizione.Dalle stanze del Vaticano, il 23 Giugno 1905.PIUS PP. X
20 EpistolaEPISTOLAQua Pius X laetatur de habito Concilio Provinciali Burgensi.VENERABILIFRATRIGREGORIO MARIAE ARCHIEPISCOPO BURGENSIUMBURGÜM DE OCAPIUS PP. xVenerabilis Frater, salutem et Apostolicam benedictionem.Quem Burgensem Antistitem manu tantum Romani Pontificisregendum Urbanus II dec. Noster edixit, eum Nos,in tua digne persona perseverantem, eiusdem Pontificis Romanivoce dilaudandum arbitramur. Si quid enim laudi ornamentoqueest sacro clero tribuendum, id indubitanter voluntas,id eo vel magis sollertia est, unde fidei tuendae, relligioniquepro temporum ingenio amplificandae adlaborat.Iam has tales tibi decernendas publice esse significationeshonoris, acta docent et decreta Concilii Provincialis Burgensisprimi, tuo studio coacti, tuisque maxime auspiciis absolutiatque editi. Gravia quidem et cum utilitate populorumapprime coniuncta Concilii opera extitere; quae sane dumlibentibus delibaremus oculis, animo etiam laetanti intelleximus.Nunc autem, revisis a Sancta Sede decretis, admittendumexecutioni est, quam quidem multiplex vitae pietatiquevestrae parituram fore emolumentum confidimus. Egregiisautem deducendis ad usum rebus eandem vos adhibiturossedulitatem certo speramus, quam afferre ad deliberandumstuduistis. At quoniam incrementum dat Deus, illi vehementesa Nobis convolant preces, tibi ut facilis ac propitius, quemad actionem te dedes, adspiret, ceterosque e Provincia Praesulessimili gratiarum munere adiuvet. Ad haec testem benevolentiaeNostrae et solatii caelestis auspicem Apostoli-
Allocutio 21eam benedictionem tibi populoque tuo peramanter in Dominoimpertimus.Datum Romae apud S. Petrum, die xxv Iunii a. MDCCCCV,Pontificatus Nostri secundo.PIUS PP. XALLOCUTIOQuam Pius X habuit in Consistorio secreto diei 16 Dec. 1907,de mandaci ac insolenti modernistarum superbia.VenerabilesFratres,Relicturus Ecclesiam, quam sanguine suo acquisiverat, actransiturus de hoc mundo ad Patrem, Christus dominus idnobis, nec semel nec obscure, praenuntiant, fore nos insectationibusinimicorum perpetuo premendos, neque unquamin hisce terris carituros adversis. Scilicet hoc sponsae debebaturquod Sponso obtigerat ; ut quomodo Huic dictumfuerat : « Dominare in medio inimicorum tuorum » (i), sicilla per medios hostes mediasque pugnas a mari dominareturusque ad mare, donec, promissionis terram ingressa, perennitranquillitate feliciter potiretur. — Quod utique divini Reparatorisoraculum, ut nullo non tempore, sic modo impleriad unguem videmus. Alibi quidem acie apertaque dimicatione,astu alibi abstrusisque insidiis, attamen ubique Ecclesiamoppugnari conspicimus. Quidquid illius est iurium impetiturac proculcatur: leges vel ab iis despiciuntur, quorumesset earundem tueri auctoritatem : impia interea impudentiqueephemeridum colluvie fidei sanctitas morumque nitormaculatur, detrimento animorum maximo, nec minori civilisconsociationis damno ac perturbatione ; quod ipsi, ut alias(ij Ps. CIX, 2.
22 Allocutiosaepe, sic non ita pridem vel inter nostrates vestris fereoculis usurpastis.Sed his aliud modo additur malum plane gravissimum :sollicitum quoddam studium late increbrescens novarum rerum,disciplinae omnis ac potestatis impatiens; quod Ecclesiae doctrinasipsamque adeo revelatam a Deo veritatem impetens,nititur religionem sanctissimam a fundamentis convellere. Eonimirum ducuntur (utinam pandore numero!) qui eius, quamvulgo scientiam et criticen et progressionem et humanitatemdictitant, audacissimas opiniones coeco fere impetu amplectuntur.Hi quidem, spreta tum Romani Pontificis tum Episcoporumauctoritate, methodicam invehunt dubitationem impiissimamcirca ipsa fidei fundamenta; ac, praesertim si eclero sunt, catholicae theologiae studia aspernati, philosophiam,sociologiam, litteraturam e venenatis fontibus hauriunt;tum vero conscientiam quandam laicam catholicae oppositampleno ore concrepant; sibique ius simul officiumque adrogantcatholicorum conscientias corrigendi ac reformandi.Lugendum plane foret si homines eiusmodi, Ecclesiaegremio relicto, ad apertos hostes convolarent : verum longemagis dolendum est quod eo devenerint caecitatis, ut seadhuc Ecclesiae filios reputent et iactent, eierato quamvis,factis etsi forte non verbis , fidei sacramento , quod in baptismateedixerunt. Sic porro, fallaci quadam animi tranquillitateducti, christiana etiam sacra frequentant, sanctissimoChristi Corpore reiiciuntur, quin et ad altare Dei, quodplans horrendum, sacrificaturi accedunt : inter haec tamen,quae praedicant, quae agitant, quae pertinacia summa profitenturillos a fide excidisse demonstrant, dumque se naviduci autumant, foede naufragium fecisse.Decessorum Nostrorum exemplo, qui vigilantia maximaconstantissimoque pectore sanam doctrinam tutari sunt, sollicitine quid ei labis aspergeretur, Nos quoque, apostolici
Allocutio 23praecepti memores « bonum depositum custodi » (i) decretumLamentabili nuper edidimus, mox vero Litteras EncyclicasPascendi dominici gregis ; atque Episcopos gravissimecommonefecimus ut, praeter cetera a Nobis praescripta,sacra praesertim seminaria diligentissime custodiant, caventesne quid capiat detrimenti institutio adolescentium, quiin spem sacri cleri educantur: quod, gratulantes dicimus, aplerisque omnibus et volenti animo exceptum est, et strenueperficitur.Paterno tamen huic studio ad correptionem animarumerrantium quo pacto ab ipsis errantibus responsum sit nonignoratis, Venerabiles Fratres. Alii quidem, in hypocrisi loquentesmendacium, ad se quae dicebamus non pertinere professisunt, callidis argumentis animadversioni se subducereconantes. Alii vero insolenti superbia, bonorum omnium luctu, apertissime restiterunt. Quare, quae suggerebat caritasincassum adhibitis, canonicas demum irrogare poenas, moeroreanimi maximo, coacti fuimus. Deum tamen, luminumac misericordiarum Patrem, rogare impensissime non desistimusut velit errantes in viam revocare iustitiae. Idipsum etfieri a vobis, Venerabiles Fratres , vehementer optamus, illudminime dubitantes omnem operam Nobiscum vos impensurosad hanc luem errorum quam latissime prohibendam.Nunc autem ut hodierni conventus vestri rationem attingamus,hoc primum monere vos volumus, postquam iteratispostulationibus dilecti Filii Nostri Iosephi Sebastiani Netode resignando Olysipponensi patriarchatu diu amantissimequerestitimus, resignationem ipsam demum Nos excepisse. Patriarchamnovum, qui, in eius locum succédât, mox in decretoet schedulis consistorialibus designabimus.Post haec, S. R. E. Cardinales creare ac renuntiare egregiosviros quatuor decrevimus, quos sua quemque virtus et(i) Tim. i 3.
2 4Provisio ecclesiarumvariorum administratio munerum dignos probavere, qui inamplissimum Collegium vestrum cooptarentur. Hi autem sunt:PETRUS GASPARRI, Archiepiscopus tit. Caesariensis, Adiutorsacri Consilii Nostri negotiis extraordinariis praepositi;LUDOVICUS HENRICUS LUÇON, Archiepiscopus Rhemensis;;PAULINUS PETRUS ANDRIEU, Episcopus Massiliensis ;CAIETANUS DE LAI, Sacrae Congregationis Concilii Secretarius.Quid vobis videtur?Itaque auctoritate omnipotentis Dei, sanctorum apostolorumPetri et Pauli et Nostra, creamus et publicamus S. R. E~Cardinales :EXORDINE PRESBYTERORUMPetrum GasparriLudovicum Henricum LuçonPaulinum Petrum AndrieuEX ORDINEDIACONORUMCaietanum De LaiCum dispensationibus, derogationibus et clausulis necessariiset opportunis. In nomine Patris «£•• et Filii *f*- et Spiritus-.f* Sancti. Amen.PROVISIOECCLESIARUMHac Allocutione habita ac recensitis S. R. E, Cardinalibuscreatis,ac publicatis, SSmus D. Noster in eod^m Consistorio secreto diei io Decembris1907 infrascriptas proposuit ecclesias :Ecclesiam titularem a-chiepiscopalem Traianopolitan., latini Meus,,favore R. P. D. Augusti Iosephi Duo, promoti a cathedrali Sede Augustana.Ecclesiam titularem archiepiscopalem Anwarben., latini ritus, favoreR. P. D. Ray m un di Ingheo, promoti a cathedrali Sede Ecclesiensi.Ecclesiam metropolitanam- Camberien-.-fav&vt~R.-P.--B-.--Francisci VirginiDubillard, promoti a cathedrali Sede Corisopitensi.
Provisio ecclesiarum 25Ecclesiam metropolitanam Bononien. favore R. P. D. iacobi DeliaChiesa, presbyteri Ianuensis, Antistitis Urbani, doctoris in sacra theologiaet in utroque iure, Substituti Secretariae Status.Ecclesiam metropolitanam Liman, favore R. D. Petri EmmanuelisGarcia Naranjo, presbyteri Limani, doctoris in sacra theologia, canonicithesaurarii metropolitanae ecclesiae.Ecclesiam titularem episcopalem Proconnesien. favore R. P. D. AlphonsiMariae Giordano, e congregatione SSmi Redemptoris, translati aSedibus cathedralibus unitis Calvensi et Theanensi.Ecclesiam titularem episcopalem Sebastipolitan. favore R. P. D.Sanctis Mei, translati a cathedrali Sede Mutilana.Ecclesiam titul irem episcopalem Lampsacen. favore R. P. D. IuliiSeraphini, translati a cathedrali Sede Pisciensi.Ecclesiam cathedralem Bobien. favore R. P. D. Aloisii Viarelli, presbyteriMediolanensis, Urbani Antistitis, Provicarii generalis Mediolanensis.Ecclesiam cathedralem Piscim. favore R. D. Angeli Simonetti, archidioeceseosFiurentinae, parochi ecclesiae S. Petii in Mercato nuncupatae.Ecclesiam cathedralem Txrxntasien. favore R. D. Ioannis BaptistaeBiolley, eiusdem dioecesis, canonici ornamentarii ecclesiae cathedralis, etparochi archipresbyteri oppidi Albertville.Ecclesiam cathedralem Budvicen. favore R. D. Iosephi Hûlka, eiusdemdioecesis, intimi Sanctitatis Suae supra numerum Cubicuiarii, Examinatorisprosynodalis, Provicarii generalis, et canonici ecclesiae cathedralis.Ecclesiam cathedralem Past o p alit an. favore R. D. Adulphi Perea,archidioecesis Popayanensis, ibique Vicarii generalis.Ecclesiam titularem episcopalem Sebasten. favore R. P. D. DionysiiO' Connel, dioecesis Richmondiensis, doctoris in sacra theologia, AntistitisUrbani, moderatoris catholicae Universitatis Washmgtoniensis.Ecclesiam titul :rem episc >p dem Adrianopolitan. favore R. P. D.Thomae Kennedy, archidioecesis Philadelphiensis, doctoris in sacra theologia, Antistitis Urbani, rectoris Collegii Americae Septentrionalis deUrbe.Ecclesiam titularem episcopalem Cestren. favore R. D. ßarnabaePiedrabuena, presbyteri Tucumanensis, ibique Vicarii generalis.Die vero 19 Decembris1907, Sanctitas Sua in eodem Palatio ApostolicoVaticano habuit Consistorium publicum, in quo, iuxta suetas eae-
26 Provisio ecclesiarumremonias, imposuit Pileum rubrum Emis ac Rrhis Dñis CardinalibusAguirre et Rinaldini, creatis et publicatis in Consistorio secreto dieii 5 Aprilis 1907; nec non Gasparri, Luçon, Andrieu et De Lai, creatis etpublicatis in Consistorio secreto diei 16 mensis currentis. Consistorio publicoexpleto, SSmus tenuit Consistorium secretum, in quo, clauso oreEmis ac Rrhis Neo-Cardinalibus, proposuit sequentes ecclesias :Ecclesiam patriarchalem Lisbonen. per R. P. D. Antonium MendesBello, promotum a cathedrali Sede Pharaonensi.Ecclesiam cathedralem Pharaonen, per R. P. D. Antonium BarbosaLeâo, translatum a cathedrali Sede Angolensi et" Congensi.Ecclesiam cathedralem Guadixen. per R. D. Timotheum HernándezMuías, dioecesis Zamorensis, doctorem in iure canonico, canonicum doctoralemin cathedrali ecclesia Conc'iensi.Ecclesiam cathedralem Almerien. per R. D. Vincentium Casanova,dioeceseos Tirasonensis, prolytam in sacra theologia, parochum ecclesiaeMatritensis B. M. V. de bono Consilio.Ecclesiam cathedralem Segobricen. per R. D. Antonium MariamMassanet y Verd, dioecesis Maioricensis, professorem philosophiae in episcopaliSeminario.Ecclesiam cathedralem Bejen. per R. D. Sebastianum Leite de Vasconcellos,presbyterum Poriugallensem, fundatorem et rectorem OfficinaeS. Ioseph.Ecclesiam titularem episcopalem Martyr^politan. per R. D. AntoniumAlves Ferreira, dioeceseos Portalegrensis, prolytam in sacra theologiaet in iure canonico, professorem sacrae cheologiae in SeminarioSantaremensi, canonicum patriarchalis ecclesiae Lisbonensis, deputatumin Coadiutorem cum futura successione R. P. D. Iosephi Dias Correiade Carvalh, Episcopi Visensis.Ecclesixm titularem episcopalem Olympien, per R. D. PrudeniiumMelo y Alcaide, presbyterum Burgensem, doctorem in sacra theologia etin iure canonico, Provicarium generalem et canonicum lectoralem ecclesiaemetropolitanae Burgensis, deputatum in Auxiliarem Emi ac Rmi DfiïCard. Cyriaci Mariae Sancha y Hervas, archiepiscopi Toletani.Ecclesiam cathedralem episcopalem Anthedonen. per R. D. RaymundumBarbera y Bradj , archidioeceseos Tarraconensis, doctorem insacra theologia et prolytam in iure canonico, canonicum archidiaconummetropolitanae ecclesiae Tarraconensis.provisas :Deinde Sanctitas Sua publicavit seq ecclesias iam per Breve
Provisio ecclesiarum 27Coadiutoriam cum futura successione cathedralis ecclesiae Parmen.per R. P. D. Guidonem Mariam Conforti, Archiepiscopum titularemStauropolitanum.Ecclesiam titularem archiepiscopalem Sardicen. per R. P. D. PiumAlbertum Dei Corona, ex Ordine Praedicatorum, promotum a Sede cathedraliS. Miniati.Ecclesiam titularem archiepiscopalem Pessinuntin., latini ritus, perR. P. D. Constantium Ludovicum Mariam Guillois, promotum a cathedraliSede Aniciensi.Ecclesiam metropolitanam Avenionen. per R. P. D. Gasparem MariamMichaelem Latty, promotum a cathedrali ecclesia Catalaunensi.Ecclesiam metropolitanam De Linares per R. P. D. LeopoldumRuiz, promotum a cathedrali Sede Leonensi in republica Mexicana.Ecclesias metropolitanas Acheruntino et Matheranen, invicem perpetuocanonice unitas per R. P. D. Anselmum Pecci, Ordinis S. Benedicti,promotum a cathedrali Sede Tricaricensi.Ecclesiam metropolitanam Bombayen. per R. P. Ermannum Jiirguens,e Societate Iesu.Ecclesiam titularem archiepiscopalem Heraclien. per R. P. Fr. Andream,in saeculo Franciscum Frühwirth, ex Ordine Praedicatorum, dioecesisSecoviensis, Magistrum in sacra theologia, Consultorem S. Officii,Legatum Apostolicam in Bavaria.Ecclesiam cathedralem de Uber ab a, nuper erectam a SanctitateSua, per R. P. D. Eduardum Duarte Silva, translatum a cathedrali SedeGoyasensi.Ecclesiam cathedralem de Prince Albert, nuper erectam a SanctitateSua, per R. P. D. Albertum Pascal, Oblatorum Mariae Immaculatae,translatum ab ecclesia titulari episcopali Mosynopolitana.Ecclesiam cathedralem Leonen, in Republica Mexicana per R. P. D.Iosephum Mora, translatum a cathedrali Sede de Tulancingo.Ecclesiam cathedralem Chilapen. per R. P. D. Franciscum Campos,translatum a Sede cathedrali Tabasquensi.Ecclesiam cathedralem Curityben. per R. P. D. Ioannem FranciscumBraga, translatum a cathedrali Sede Petropolitana.Ecclesiam titulxrem episcopalem Cinen. per R. P. D. Carolum aIesu Mejia, e congregatione Missionis, translatum a cathedrali ecclesiaTehuantepeoensi.Ecclesiam cathedralem laden, per R. P. D. Ioannem BaptistamArista Vigo, e congregatione Oratorii, translatum ab ecclesia titulariepiscopali Nyssena.
28 Provisio ecclesiarumAbbatiam Nullius Montis Serrati in Republica Brasiliana, nupera Sanctitate Sua erectam, per R. P. D. Gherärdum Van Caloen, OrdinisS. Benedicti, Episcopum titularem Focaeensem.Ecclesiam cathedralem Venusin. per R. P. D. Felicem del Sordo,translatum ab ecclesia titulari episcopali Claudiopolitana.Ecclesiam cathedralem S. Miniati per R. P. D. Carolum Falcini,translatum ab ecclesia titulari episcopali Arethusina.Ecclesiam cathedralem Ibarren. per R. P. D. Ulpianum Perez yQuiñones, translatum ab ecclesia titulari episcopali Arethusina.Ecclesiam cathedralem Montis Falisci per R. P. D. DominicumMannaioli, dioeceseos Tudertinae, Antistitem Urbanum, doctorem in sacratheologia et in utroque iure, Correctorem S. Poenitentiariae, et canonicumpatriarchalis Basilicae Lateranensis.Ecclesiam cathedralem Civitatis Plebis per R. D. Dominicum Fanucchi,archidioeceseos Lucanae, Examinatorem synodalem, canonicummetropolitanae ecclesiae et Provicarium generalem Lucanum.Ecclesias cathedrales Cometan, ac Centumcellarum invicem perpetuocanonice unitas per R. P. Bedam, in saeculo Ioannem Cardinale,Ordinis S. Benedicti, presbyterum Ianuensem, Abbatem monasterii de Praglitnuncupati.Ecclesiam cathedralem Amerin. per R. P. Franciscum Mariam Berti,ex Ordine Minorum Conventualium, dioeceseos Piscoriensis, Commissariumgeneralem provinciae Hetruriae, ac Florentiae rectorem ecclesiaeS. Crucis.Ecclesiam cathedralem Grossetan. per R. D. Uiissim Bascherini,archidioeceseos Pisanae, prolytam in sacra theologia, Examinatorem prosynodalem,archipresbyterum metropolitanae ecclesiae, ac Provicarium generalemPisanum.Ecclesiam cathedralem Fiduntin. seu Burgi S. Domnini per R. D.Leonidam Mapelli, presbyterum Mediolanensem, Praepositum parochumloci vulgo Sesto Calende in eadem archidioecesi.Ecclesiam cathedralem Laquedonien. per R. D. Caietanum PUzi,dioeceseos Aesernien., doctorem in sacra theologia, Examinatorem synodalemet canonicum cathedralis Aeserniensis.Ecclesiam cathedralem Calatanisiaden, per R. P. Antonium a les»,in saeculo Augustum Intrecciatagli, ex Ordine Carmelitarum excalceatorum,dioecesis Tusculanae, Magistrum philosophiae ac sacrae theologiae,Visitatorem Apostolicum tum Romae tum in variis Italiae dioecesibus,Consultorem S. Congregationis Episcoporum et Regularium aliarumque
Provisio ecclesiarum 29Pontificiarum Commissionum, in suo Ordine olim Definitorem ac Provincialemet Postulatorem causarum beatificationis et canonizationis.Ecclesiam cathedralem Cephaluden, per R. P. Fr. Anselmum, insaeculo Evangelistam Sansoni, ex Ordine Minorum, dioecesis Aretinae,Lectorem in philosophia et sacra theologia, Aretii Examinatorem prosyno.ialem,professorem theologiae dogmaticae et sacrae Scripturae, acdirectorem spiritualem Seminarii episcopalis.Ecclesiam cathedralem Engolismen. per P. D. Henricum Arlet, dioecesisCadurcensis, professorem emeritum Seminarii, et Vicarium generalemCadurcensem.Ecclesiam cathedralem Aniden, per R. D. Thomam Boutry, dioeceseosMolinensis, doctorem in sacra theologia et in iure canonico, canonicumtheologum cathedralis ecclesiae, et Vicariam generalem Molinensem.Ecclesiam cathedralem Apamien. per R. D. Martinum Izart, dioeceseosElnensis, ibique canonicum ucaipresbyterum cathedralis ecclesiae.Ecclesiam cathedralem Frecen, per R. D. Laurentium Monnier, dioecesisS. Claudii, ibique canonicam archipresbyterum ecclesiae cathedralis.Eclesiam cathedralem Biesen, per R. D. Alfridum Iulium Mélisson,dioeceseos Cenomanensis, ibique canonicum archipresbyterum cathedralisecclesiae.Ecclesiam cathedralem Sanctorien. per R. D. Michaelem Camilieri,archidioecesis Corcyrensis, et Smyrnae parochum.Ecclesiam cathedralem Bolivaren. per R. P. Andream Machado, eSocietate Iesu, Ministrum provinciae Aequatorianae.Ecclesiam cathedralem Portus Veteris per R. P. Ioannem MariamRiesa, ex Ordine Praedicatorum, Ministrum provinciae Aequatorianae.Ecclesiam cathedralem de Tulancingo per R. D. ioannem Herrera,archidioeceseos Mexicanae, doctorem in philosophia, sacra theologia etiure canonico, rectorem Seminarii archiepiscopalis et Praefectum Studiorum.Ecclesiam cathedralem Tehuxntepecen. per R. D. Ignatium Placencia,archidioecesis Gua-dalaxarensts, ibique Prosecretarium archiepiscopalisCuriae.Ecclesiam cathedralem Derrien. per R. P. D. Carolum Mae Hugh,eiusdem dioecesis, doctorem in sacra theologia, rectorem Seminarii, acVicarium generalem.Ecclesiam cathedralem Riverormen. per R. D. Danielem FranciscumFeehan , dioeceseos Campifontis, parochum S. Bernardi et Consultoremdioecesanum.
3o Provisio ecclesiarumEcclesiam cathedralem Poonen. per R. D. Henricum Döring, e SocietateIesu, dioecesis Monasteriensis, Missionarium Poonensem.Ecclesiam cathedralem Nagporen. per R. P. Franciscum StephanumCoppei, Missionariorum S. Francisci Salesii, dioecesis Anneciensis, professoremet rectorem Collegii Nagporiensis , et Provincialem propriaecongregationis.Ecclesiam titularem episcopalem Acmonien. per R. D. Petrum Marty,dioeceseos Petrocoricensis, doctorem in sacra theologia, decanum CapituliPetrocoricensis, deputatum in Coadiutorem cum futura successioneR. P. D. Adulphi Fiard, Episcopi Montis Albani.Ecclesiam titularem episcopalem Ailen. per R. D. Carolum MariamDe Gorostarzu, e Seminario Parisiensi Missionum exterarum, deputatumin Vicarium Apostolicum Yun-nan in imperio Sinensi.Ecclesiam titularem episcopalem Antiphellen. per R. P. Ioannem Collins,e Societate Iesu, deputatum in Vicarium Apostolicum Jamaicae.Ecclesiam titularem episcopalem Dausxren. per R. D. Nicolaum Ciceri,e congregatione Missionis, dioecesis Nolanae, Proprocuratorem Shanghai,deputatum in Vicarium Apostolicum Scian—Si meridionalis.Ecclesiam titularem episcopalem Pityusii per R. P. Petrum Muñagorriy Obineta, ex Ordine Praedicatorum, dioeceseos Victoriensis, deputatumin Vicarium Apostolicum Ton-Kin centralis.Ecclesiam titularem episcopalem Milesii per R. P. Adeodatum Witner,ex Ordine Minorum, dioecesis Salisburgensis, deputatum in Coadiutoremcum futura successione Vicarii Apostolici Sciam-Ton orientalis.Ecclesiam titularem episcopalem Parnassen. per R. P. D. LudovicumIosephum Legraive, archidioecesis Mechliniensis, Antistitis Urbani,et Vicarium generalem, deputatum in Auxiliarem Emi ac RevmiDñi Card. Desiderati Mercier, Archiepiscopi Mechliniensis.Ecclesiam titularem episcopalem Amathen. per R. P. D. PaulumRosarium Farrugia, dioecesis Melitensis, Protonotarium apostolicum adinstar participantium, doctorem in sacra theologia, Examinatorem prosynodalemet canonicum ecclesiae cathedralis, deputatum in AuxiliaremR. P. D. Petri Pace, Archiepiscopi Episcopi Melitensis.Ecclesiam titularem episcopalem Selymbrien. per R. D. Iacobum Klunder,dioeceseos Culmensis, doctorem in utroque iure, canonicum cathedralisecclesiae Culmensis, deputatum in Auxiliarem R. P. D. AugustiniRosentreter, Episcopi Culmensis.Ecclesiam titularem episcopalem Suren, per R. D. Antonium Augustumde Assis, archidioecesis Märiannensis, canonicum archipresbyte-
Allocutio 33Ora a tutti questi campioni, che meritarono il plauso el'ammirazione del mondo, mi è dolce manifestare anche inquesta occasione la mia gratitudine. Che se non posso offrirea tutti, come vorrei, un pegno della mia riconoscenza,son certo però che tutti faranno plauso oltreché ai meriti vostriparticolari, al pensiero che mi indusse a preferirvi atutti gli altri ottimi. Marsiglia è il porto, a cui dopo il sacrificiodivino del Calvario, approdò non solo il discepolo,ma l'amico del divin Redentore ; e Marsiglia, che fè tesoro•della parola di vita dispensata da Lazzaro e lo venera ancoracome speciale patrono, dev' essere riguardata dallaFrancia con speciale venerazione. Reims conserva il fontebattesimale d'onde è uscita tutta la Francia cristiana egiustamente è chiamata per questo il diadema del regno.Era un' ora tenebrosa per la Chiesa di Gesù Cristo, che•combattuta per una parte dagli Ariani e assalita per l'altradai barbari, non aveva altro rifugio che la preghiera perinvocare l'ora di Dio. E l'ora di Dio suonò a Reims nellafesta di Natale dell'anno 486, perchè il battesimo di Clodoveosegnò la nascita di una grande nazione, della tribù di Giuda•dell'era novella, che prosperò sempre finché mantenne 1' alleanzadel sacerdozio e del pubblico potere, finché non aparole, ma coi fatti si mostrò figlia primogenita della Chiesa.A Reims pertanto ed a Marsiglia devono rivolgersi gli affettidi tutti i cattolici della Francia, perchè se a Marsigliafu portato il primo germe della fede, della parola venuta dalGolgota, caldo ancora del sangue di Gesù Cristo, a Reimsfu solennemente proclamato il Regno di Cristo in tutta laFrancia pel Re che senza parole, ma col suo solo esempioindusse i popoli, che lo seguivano , a ripetere alla di luipresenza e ad una sola voce : Noi rinunciamo agli Dei mortalie siamo pronti ad adorare il Dio immortale predicato-da Remigio; provando così un'altra volta, che i popoli sonoquali li vogliono i loro Governi.Acta S. Sedis, vol. XU, fase. 1. 3
•H Motu ProprioMi congratulo pertanto anche con voi, Venerabili Pastoridi Reims e di Marsiglia, che ritornando alle vostre sediadorni della Sacra Porpora, sarete accolti con gioia e avreteil saluto affettuoso dei vostri confratelli e la venerazione ditutti i cattolici della Francia. Che se in questa letizia nonho potuto fare a meno di rammaricarmi pensando alle persecuzionialle quali è fatta segno la Chiesa, confido peròmoltoanche in voi, che, cominciando oggi una vita di lavoropiù assiduo e di maggior sacrificio, come per lo passato,continuerete a sostenerne i diritti e ad aiutarmi nellospiritualegoverno. E a questo fine impartisco con effusionedi cuore l'Apostolica benedizione a voi, al clero ed al popolodelle vostre diocesi, ai diletti che decorarono colla loro presenzaquesta ceremonia, ai vostri ed ai loro parenti, e questabenedizione sia fonte per tutti delle grazie più elette e dellepiù soavi consolazioni.MOTU PROPRIOQuo reformatur Collegium Poenitentiariorum FranciscanumBasilicae Lateranensis.PIUS PP. XSingulari curare studio, ut praeclarus Ordo Fratrum Minorumin omnibus rebus suum decus dignitatemque retineat,Nostrum intelligimus esse, quandoquidem ad Apostolici munerisofficium accedit quod ipsius Ordinis patrocinium sustinemus.Itaque, cum in Collegio Poenitentiariorum Franciscanumsacrosanctae Basilicae Lateranensis videamus magnopereinteresse ad custodiam disciplinae, ut de legibus etinstitutis, quibus Collegium utitur, aliquid immutetur, ea quaeinfra scripta sunt, motu proprio decernimus:I. Collegii candidatos Minister generalis Cardinali Poenitentiariomaiori designabit : eos probandi et in Collegiumcooptandi eidem Cardinali ius esto.
Motu Proprio 35IL Ex Poenitentiariis rite adlectis Minister generalis PraesidemCollegii dicet ; id munus triennale esto.III. Poenitentiarii collegiali in iis, quae ad sacrum ipsorumministerium pertinent, dumtaxat Cardinali Poenitentiariomaiori parebunt.IV. Quod vero ad observantiam attinet religiosae disciplinae,et Constitutionum generalium Ordinis, praesertim devita communi et visitatione canonica, iidem sub iurisdictioneMinistri generalis manebunt, ab eo, non secus ac caeterisodales religiosi, gubernandi. Is tamen ne quemquam a Collegioin perpetuum removeat, nisi Cardinali Poenitentiariomaiori consulto.V. Qui Poenitentiarii munus cum laude sexennium administrarint , nomen et gradum Ex-custodis in sua quisqueprovincia obtineant: qui vero id ipsum praestiterint ultrasexennium, Definitarum generalium erit decernere, quibusprivilegiis ornandi sint.Haec statuimus, non obstantibus, licet speciali mentioneaut derogatione dignis, in contrarium facientibus quibuscumque.Datum Romae apud S. Petrum, die xvn Septembrisanno MCMVII, Pontificatus Nostri quinto.PIUS PP. XMOTU PROPRIODe Familia Fratrum Minorum Neapoli ad Sanctae Claraecommorantium reformanda.PIUS PP. XIn domibus Ordinum religiosorum illud permagni sanerefert, sanctarum, quibus reguntur, legum vigere observantiam: cum qua, non solum magna christiani populi utilitas,
36 Motu Propriosed ipsa sodalium sempiterna salus coniungitur. Hanc Nostam necessariam laudem cum apud Fratres Minores, quiNeapoli ad Sanctae Clarae commorantur, desiderari iam nolimus,Apostolici officii conscientia, atque etiam peculiarierga eos dilectos filios caritate impulsi, quae sequuntur decernimus,edicimus :I. Neapolitanum Fratrum Minorum coenobium, perinsignimonasterio atque aedi Sanctae Clarae continens, proximeet omnino potestati Ministri generalis Minorum subiectumesto. Salva tamen iura sint Archiepiscopi Neapolitani proea, quam habet, secundum statuta canonum , auctoritatemordinariam et delegatam in Religiosos exemptos, praesertimqui Monialibus, solemni ritu Deo devotis et clausurae legeobstrictis, sacri muneris officia praestant.II. Ministri generalis erit: ex consultoDefinitarum generaliumGuardianum coenobii pro tempore et instituereet removere; sodales, quotquot ei coenobio et monasterioopus fuerint, tum sacerdotes tum laicos, de quibuslibet Italiaeprovinciis evocatos, praeceptivis litteris in idem coenobiumdestinare ; eosdem, nullo excepto, per se aut per aliumpro potestate invisere, corrigere ad frugem, si res postulaverit,atque etiam in suam quemque provinciam remittere.III. Coenobii sodales, omnes ad unum, perfectam vitaecommunitatem inter se, sine mora, instituant. Itaque quidquidpecuniae, quoquo titulo, singuli acquisiverit aut acquisiturisint, omne quamprimum in manus tradant SyndiciApostolici. Hic sibi tradita in acervum congeret, de quo victumvestitumque communem ceterasque res, Praepositi sententia,necessarias comparanda curabit. Pecuniam vero retinereaut contrectare aut quidquam in eam sibi arrogare iuris,nulli e sodalibus quaquam de causa fas esto, ne si legitimamquidem veniam alias impetrant.IV. Iidem praeterea sciant suas esse partes, ut franciscanamvivendi regulam, constitutiones generales Ordinis,
Ex Secretaria Brevium 37statuta peculiaria quae Defiñitorium generale ediderit, inviolateservent ; ut Officium divinum in choro statis horispersolvant; denique ut munia faciant omnia, quae in quovisrite constituto coenobio Ordinis fieri, ius est.Quaecumque hoc Motu Proprio statuta sunt, nullo unquamtempore de subreptionis aut obreptionis, sive intentionis Nostraevitio, aliove quovis defectu notari vel impugnari posse;sed semper ab omnibus, ad quos pertinent, inviolabiliter observaridebere, decernimus ; contrariis non obstantibus quibuscumque,etiam speciali mentione dignis, quibus ex plenitudinepotestatis quoad praemissa expresse derogamus.Datum Romae apud S. Petrum, die xvn Septembrisanno MCMVII, Pontificatus Nostri quinto.PIUS PP. Xs^^z_EX SECRETARIA BREVIUMPontifex laudat Collegium Americanum Lovanii in Belgio occasionequinquagesimi anni ab erectione.PIUS PP. XAD FUTURAM REI MEMORIAMIn hac Beati Petri Principis Apostolorum Cathedra, nullisquidem meritis Nostris, divinitus collocati, ad pia potissimuminstituta, in quibus adolescentes in Ecclesiae spem succrescentes,liberalibus disciplinis simul ac religiosa pietate imbuuntur,paterno ac vigili studio oculos mentis Nostrae convertimus;et quae caeteris praestare noscamus, tum alumnorumfrequentia ac diligentia, cum assidua bonorum operumexercitatione, ea debito laudum praeconio libenti quidemgratoque animo prosequi satagimus. Frugifera haec inter in-
38 Ex Secretaria Breviumstituta pluribus nominibus optime de re sacra merita, iuremeritoque accensendum est Collegium Americanum Lovaniiin Belgio anno 1857 erectum, ad finem excipiendi e variis Europaenationibus iuvenes, illosque ita erudiendi, ut inde noviad Foederatos Americae Septentrionalis Status, divini verbipraecones solvant. Collegium enim illud maxima brevi faventeDeo incrementa habuit. Et sane ab eodem plus quamquingenti prodierunt missionarii, qui religionis provehendaestudio flagrantes, neque laboribus fracti, neque adversis rebusdefatigati, sed ad pretiosam usque in conspectu Domini sanguiniseffusionem pro Christi fide parati, uberrimos in Dominicoagro excolendo fructus perceperunt. In omnes vellongo terrarum spatio dissitas Foederatorum Statuum AmericaeSeptentrionalis regiones, exivit sonus eorum, auctaquefeliciter in illis partibus Christi re, missionariorum eorumdemactuosi zeli, ac germanae fidei, nec non immutati ergaRomanam Cathedram obsequii miranda ibidem testimoniasuppetunt. Nunc autem cum hoc anno quinquagesimo sesevertat a primaeva Collegii ipsius erectione, placet Nobisvotis annuere Antistitis Convingtoniensis Praesidis CommissionisEpiscoporum Americanorum memorati Collegii regiminipraepositae, atque auspicatissima eadem occasione propensaeNostrae voluntatis sensus significare. Etenim hac tempestate, qua tot tantaque mala videt lugetque christianusorbis, gratum Nobis est, exantlatos pro vera fide propagandalabores celebrare, ut alii ad imitationem excitentur, atqueegregia missionariorum facinora studeant aemulari, ne quidcatholicum nomen detrimenti capiat, sed disiectis hostiummolitionibus, novo Christi Redemptoris religio splendorerenideat. Itaque hortamur ipsius Collegii doctores et alumnos,ut stent in fide constantes, nunquam a proposito sibi finedeflectant, sed maiorum vestigiis insistentes, omni ope studeant,ut Americae Septentrionalis regiones evangelicis praeconibusabundent. Propterea precamur bonorum omnium au-
Ex Secretaria Status 3 9nitorem Deum, ut ipsum Collegium fortunet propitius, utillius moderatores, doctores, alumnos et benefactores, peculiaribusmisericordiae suae gratiis complectatur; atque interim-coelestium munerum auspicem, Nostraeque benevolentiae testimonium, Americani praefati Collegii moderatoribus, doctoribus,alumnis et benefactoribus quos recensuimus, Apostolicambenedictionem paramanter impertimur.Datum Romae apud S. Petrum sub annulo Piscatoris,-die XIX Iulii MCMVii, Pontificatus Nostri anno quarto.R. Card. MERRY DEL VAL a Secretis Status.-»->
40 Ex Secretaria Status(tant personnelle que paroissiale) soit écartée, pour deux principalesraisons: d'abord le système des taxes semble mettre,en quelque sorte officiellement, le ministère spirituel à prixd'argent ; ensuite il expose nécessairement à l'arbitraire dansladéfinition du chiffre de la taxe, car il est moralement impossiblede tenir compte de tous les éléments qui entrentdans l'appréciation de la capacité contributive de chaqueindividu ou de chaque paroisse. Les évêques devraient doncse borner à en appeler à la foi et à la charité de leurs diocésains.Ils devraient inculquer la grave obligation qu'il y a,pour eux, de contribuer, dans la mesure de leurs ressources,à l'entretien du culte et de ses ministres, tout en faisantcomprendre ce devoir par les seules voies de la persuasion.Quant aux sanctions, qui sont une conséquence presqueinévitable du système des taxes, il faudrait exclure toutesanction pécuniaire, qui est odieuse de sa nature, et plusencore la sanction qui consisterait soit à supprimer le servicereligieux dans les paroisses, soit à refuser aux individusle saint ministère.Cependant il est certain que l'opinion des bons réclamequ'il y ait quelque différence dans la manière de traiter ceux,qui participent et ceux qui refusent par mauvais vouloir departiciper au denier du culte. En vue de donner satisfactionà cette exigence, le Saint-Père ne s'oppose pas à ce quepour les cérémonies des funérailles et des mariages on réserveaux seuls paroissiens participants de l'œuvre du denierles honneurs de surcroît, c'est-à-dire la pompe qui classeces cérémonies : par exemple , la présence d'un nombreuxclergé, la décoration de l'église, la solennité du chant. Cettesanction n'aurait rien d'odieux; l'opinion des bons obtiendraitainsi satisfaction, en même temps que les autres seraientavertis que l'Eglise n'accorde des honneurs exceptionnelsqu'à ses plus dévoués enfants.Sa Sainteté espère qu'en agissant ainsi par voie d'amour
Ex Secretaria Status 41et de persuasion, les évêques trouveront dans la générositédes catholiques français une digne réponse à leur appel ; etpar conséquent, ils ne seront pas obligés, afin de pourvoiraux besoins de l'Eglise, de recourir à des mesures qui sembleraientamoindrir la spontanéité et la religion des fidèles,dans l'accomplissement de cette grave obligation.Je prie Votre Grandeur de vouloir bien porter ces instructionsdu Saint-Père à la connaissance de ses suffragants.Agréez, Monseigneur, l'expression de mes sentiments dévouésen Notre-Seigneur.Rome, 8 octobre 1907.R. Card. MERRY DEL VAL.De frequentia Universitatum civilium clericis permittenda dumtaxatin casu necessitatis.Monseigneur,La Saint-Siège a reçu desréclamations contre le procédéde certains ecclésiastiques français, qui, pour être plusrapidement et plus facilement munis de grades universitaires,s'inscrivent aux Facultés de l'Etat, renonçant à suivre lescours des Facultés catholiques.Votre Grandeur comprend aisément que, si on en venaità généraliser cet usage, la saine doctrine, chez les ecclésiastiques,ainsi que l'avenir des Universités catholiques, pourraientêtre sérieusement compromis. En effet, il ne peut paséchapper à la pénétration de Votre Grandeur que l'intégritéde la foi des jeunes étudiants, même s'ilssont clercs, ouprêtres, est exposée dans les Facultés civiles à de bien gravesdangers.Partant, d'ordre de Sa Sainteté, je m'empresse de vousrappeler que, sauf detrès rares exceptions, la préférence
42 Ex Secretaria Statusdoit être toujours donnée aux Universités catholiques. Lesévêques sont autorisés, conformément au décret de 1896,visé par l'Encyclique (1), à permettre à leurs ecclésiastiquesde suivre les cours des Facultés de l'Etat, seulement en casde nécessité et, en tant que cette nécessité l'exige, en prenantd'autre part toutes les précautions requises. Les évêques semontreront particulièrement difficiles à donner cette autorisationpour les cours les plus sujets à devenir dangereux,comme ceux d'histoire, de philosophie et des matières similaires,et les recteurs des Universités catholiques ne permettrontpas, de leur côté, que les ecclésiastiques, inscrits dansl'Institut dirigé par eux, qui ne sont pas munis, à cet effet,d'une autorisation expresse et spéciale de leurs évêques,suivent ces cours dans les Universités civiles.Je prie Votre Grandeur de vouloir bien porter ces instructionsdu Saint-Père à la connaissance de ses suffragants.Agréez, Monseigneur, l'expression de mes sentiments dévouésen Notre-Seigneur.Rome, 10 Octobre 1907.R. Card. MERRY DEL VAL.(1) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 29, pag. 359; et vol. 40, pag. 642.
ACTA ROM. CONGREGATIONUMEX S. CONGR. S. R. ET U. INQUISITIONISDamnatur opusculum " EI Immaculado San José „.Delatum est ad Supremam hanc Congregationem S. Officiiopusculum editum anno current! in ista civitate (BibliotecaEspañolista ; Caballeros, 41), cui titulus: « El ImmaculadoSan José, Apuntes vindicativos de su concepción purísima; su honor de esposo ; sus derechos de padre ; suprimoria restauradora (articulos publicados en La Señal dela Victoria con aprobación ecclesiàstica) por José D. MariaCorbató, M. C. »; quo ad examen vocato, praesertim quodspectat ad doctrinam ab auctore expositam et propugnatamde divina paternitate S. Iosephi reali et proprie dicta, EminentissimiDomini Cardinales una mecum Inquisitores generalesdecreverunt : « Opusculum de quo agitur inserendumin Indicem librorum prohibitorum ex decreto feriae IV; idquesignificandum quamprimum R. P. D. Archiepiscopo Valentinout opportune moneat fideles» (i). — Quod dum, ut meimuneris est, cum Ampi, tua communicare propero, captaoccasione, fausta quoque ac felicia omnia tibi precor a Domino.Romae, die 26 Februarii 1907.Amplitudinis Tuae,Addmus in DominoS. Card. VANNUTELLIR. P, D. Archiepiscopo Valentinen.(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 40, pag. 270.
44 Ex S. C. Episcoporum et RegulariumEX S. CONGR. EPISCOPORUM ET REGULARIUMIndultum pro pernoctatione minorum intra claustra.BeatissimoPadre,Il Padre Provinciale dell' Ordine dei Predicatori e PrefettoApostolico nell'Equatore, umilmente prostrato al baciodel sacro piede, implora dalla Santità Vostra una benignaconferma del rescritto in data 27 Agosto 1900, col qualeveniva concessa a quinquennio la facoltà per i conventi dellasua provincia di accettare inservienti sotto i venti anni, efar pernottare intra claustra i servi, che accompagnano lepersone addette alle loro campagne, che non raggiungonoi venti anni e che non possono alloggiare altrove.Sacra Congregatio super Disciplina Regulari, attentis informationeet voto Patris Procuratoris Generalis Ordinis,indultum diei 27 Augusti 1900 benigne prorogavit ad aliudquinquennium, servatis ceterum eiusdem forma ac tenore.Contrariis quibuscumque non obstantibus.Romae, 28 Iulii 1905.D. Card. FERRATA, Praefectus.Ph. Giustini, Secretarius.ORDINIS S. BENEDICTIDatur facultas transferendi monachos S. Benedicti de una adaiiam congregationem.BeatissimePater,Hildebrandus de Hemptinne, Abbas Primas O. S. B., adpedes S. V. provolutus humillime exponit :Quum instante Ascensionis D. N. I. C. Octava, qui congregationibusconfoederatis O. S. B. praesunt Abbates, Ro-
Bononien. 45mae apud S. Anselmum, synodi celebrandae causa adessent,unitis consiliis S. V. supplicandum esse censuerunt, ut IpsaAbbati Primati ad bonum Ordinis promovendum sequentembenigne tribueret facultatem, transferendi scilicet ab una adalteram congregationem monachum consentientem, annuentibusutroque Abbate, scilicet Abbatiae a qua et ad quam,ac capitulo monasterii ad quod fit transitus.Et Deus. ..Vigore specialium facultatum a SSmo Dno Nostro concessarumSacra Congregatio Emorum ac Rmorum S. R. E.Cardinalium negotiis et consultationibus Episcoporum et Regulariumpraeposita, attentis expositis, benigne annuit precibusoratoris in omnibus iuxta petita, durante ipsius oratorismunere. Contrariis quibuscumque non obstantibus.Romae, 21 Decembris 1907.D. Card. FERRATA, Praefectus.Ph. Giustini, Secretarius.EX S. CONGREGATIONE CONCILIIBONONIEN. KT ALIARUMITERATIONIS MISSAEDe moderanda lege binationis Missae.Gravis quaestio de Missae iteratione, quae iam anteactistemporibus non semel agitata fuit, hodie praesertim, ob peculiariarerum ac temporum adiuncta, in praxi maiores acfrequentiores praesefert difficultates. Quocirca factum est utnonnulli locorum Ordinarii ex dissitis etiam regionibus, ancipitesexistentes in concedenda vel deneganda Missae binatione,recursum habuerunt ad hanc S. C. pro opportunis
46 Ex S. Congregatione Conciliiinstructionibus; alii e contra instantias porrexerunt pro iterandoSacro nedum in casu verae fidelium necessitatis sedsimplicis etiam utilitatis seu commoditatis.Quin imo, quum disciplina circa Missae iterationem hucusquevigens plus aequo liberam fortasse relinqueret interpretationem,non raro evenit ut contraria praxis circa binationeminduceretur inter dioeceses etiam finítimas. Hinc praesertimex nimis lata legis interpretatione alicubi graves exortisunt abusus et populi scandalum.Hisce igitur perpensis, quum non sat sufficiens visum sitin casu recurrere ad medium ordinarium privatae responsionis,vel concessionis aut denegationis gratiae, res ex professo propositafuit in plenariis comitiis ut statueretur an et quas regulaspracticas in re decernere oporteret, ut tandem aliquandoobtineretur ubique optata conformitas in Sacri binatione. Exquisitumetiam fuit votum (i) a Rmo P. Pio a Langonio,qui illud confecit, atque insimul quasdam petitiones ad hancS. C. nuper transmissas compendiatim retulit ac illustravit.Quaeritur igitur num, servata praesenti binationis disciplina,expediat nonnullas dumtaxat dispositiones , prout a Consultoreindigitantur , superaddere pro tutiori legis interpretationeac observantia.Responsum. Emi Patres S. C. Concilii, omnibus perpensis,in plenario coetu diei 23 Novembris 1907 decernendumstatuerunt:Quoad quaestionem generalem fiant litterae circulares iuxtamentem, et quoad quaestiones particulares iuxta votum Consultoris.pag. 55,(i) HOC Votum dabimus in Appendice; interim confer infra Acta S. Sedis,
Privernen. 47PRIVERNEN.IURIS NOMINANDI ADMINISTRATOREMCuinam competat ius nominandi administratorem confraternitatis.Factiseries. In cathedrali ecclesia Privernensi extat sodalitasa SSmo Sacramento nuncupata in qua praeter laicaspersonas recensentur omnes canonici Cathedralis, qui suntconfratres nati. Controvertitur utrum administrator sodalitatisnominari debeat ab Ordinario, vel potius a Capitulo praeviaeiusdem Ordinarii approbatione. Actualis confraternitatis administratorest canonicus Thomas Bove, cui hoc munus collatumfuit anno 1886 ab Episcopo Simoneschi.At Capitulumsibi hoc ius esse recognoscendum contendit. Episcopusvero rem totam huic S. C. iudicio submittit, neque sese contrariumexhibet petitioni a Capitulo propositae.Animadversiones. Capitulum invocat principium, quodilli ius competit nominandi administratorem in aliquo Collegio,qui officium habet curam gerendi gestionis bonorumipsius Collegii. Haec enim nominatio est naturale consectariumipsius administrationis, imo actus praecipuus. Iam verohoc officium in gestione bonorum sodalitatis a SSmo Sacramentousque ab antiquo Privernense Capitulum exercuit. Idprobat adductis nonnullis coetibus capitularibus,vel administrator sodalitatis ab ipso fuit deputatus,in quibusvel designatisunt duo syndici computorum revisores. Exhibet etiamalios capitulares actus, ex quibus liquet sive acceptationespiorum legatorum, constitutiones canonum et permutationesfactas fuisse de consensu ipsius Capituli.Deinde Capitulo videtur suffragari quaedam ratio congruentiae.Sane praecipua sodalitatis pars efformatur ex ipsiscanonicis qui sunt ipsius sodalitatis confratres nati, vix canonicatuspossessionem nanciscuntur. Ulterius sodalitati incumbitonus curandi decorem ss. functionum in ecclesia ea-
48 Ex S. Congregatione Conciliithedrali et earum expensis occurrendi. Hinc maxime congruitut haec fiant de beneplacito Capituli, praesertim si ratiohabeatur, procurationis gestionis bonorum sodalitatis ad quamexpedit ut Capitulum designet personam e suo gremio etplena sua fiducia fruentem.Aliud argumentum in sui favorem Capitulum deducit exfacto, quod anno 1902 coetus administrativus Romanae provinciaevulgo Giunta provinciale amministrativa adnisus estsodalitatis patrimonium adnectere locali congregationi charitatiset cultus scopum in beneficentiae opus invertere. Huicusurpationi restitit actualis sodalitatis administrator, qui tamenad huiusmodi negotium pertractandum expetiit et obtinuitlicentiam a Capitulo, a quo sodalitas a SSmo Sacramentopendet, uti traditur in actu capitulari diei 14 Febr. 1902.Dato a Capitulo assensu, bona sodalitatis sarta tecta manseruntab usurpatione. Exinde iterum in propatulo poniturCapituli ius ; nam recognitum fuit in Capitulo ius dominiiin bonis sodalitii: porro penes quem est ius dominii, naturaliterius quoque administrationis manet.Demum Capitulum, quoniam ex adverso invocatur praescriptio,reponit quod haec in themate prodesse nequit, quiaagitur de proprio iure venientibus, ideoque eis prodesse nequitnegligentia vel acquiescentia suorum antecessorum: eovel magis quia opposita praescriptio non est quadragenaria,qualis requiritur ad iura Ecclesiae praescribenda, sed tricenaria.Praeterea in iure animadvertitur quod Episcopi nedumvalent statuta sodalitatum moderari et corrigere iuxta ClementisVIII Constitutionem Quaecumque et plures decisioneshuius S. C, quae videri possent in Liburnen. - Iurium Confraternitatisdiei 7 Sept. 1895, sed etiam removere ex iustiscausis officiales electos ab ipsis confratribus. Hoc postremumpatet ex resolutione in Asculana diei 24 Martii 1725, ubiad dubium, an liceat Rmo Episcopo removere officiales et ministrosa confratribus electos quatenus non sint idonei et gr a-
Privernen.49ves exceptiones patiantur; haec S. C. rescripsit: Affirmative.Item certum est quod Episcopi aliquando ex gravissimiscausis uti possint extremis remediis contra refractarias sodalitates,uti sancitum invenitur in mox allegata Liburnen.Verum eorum potestas non eo protenditur ut etiam sese immiscerevaleant in earum interna administratione : siquidemipsis a iure tantum est delatum officium tutelae et vigilantiae,uti aperte tradit Ferraris (Bibl. can., v. Confraternitas,•art. 3, n. 2}). Quare citatae ex adverso nominationes abOrdinariis Privernensibus factae in nullo calculo essent habendae,prouti non factae ad iuris tramites.Ex altera parte favore Episcopi observari posset in primisquod proposita quaestio videtur non satis opportuna.•Canonicus Bove reperitur in pacifica possessione sui officii•oeconomalis usque ab anno 1886 : unde ei opitulatur possessioplus quam vicennalis. Quare absque iniustitia a suomunere deturbari non posset.Verum hoc omisso, indubium est quod favore Episcopimilitet factum plurium nominationum factarum ab Episcopispraedecessoribus, veluti enarrat actualis administrator Bove.Capitulum asserit nominationem administratoris Realia sefuisse factam, sed id nullimode probat: quare etiam praetermissanominatione canonici Sargenti, contra quam protestationememisit praedecessor administrator canonicus Libertini,adhuc supersunt tres nominationes pacifice peractae ab OrdinariisPrivernensibus. Ratio vero harum nominationum in eovidetur esse reponenda quod praefata sodalitas nomine tenusexistit: siquidem, teste Capitulo, coetus amplius non habentursodalium, neque ulla inscriptio fit amplius laicarum personarumin sodalitate: hinc tantum superest canonicorum confratrumcongregatio. Quare ad hanc impediendam anomaliammerito intercesserunt Ordinarii Privernenses eligendo ipsiusadministratorem.Acta S. Sedis, vol. XLI,fasc 1. 4
5o Ex S. C. Indulgentiarum et SS. ReliquiarumQuin negotium facessat ratio a Capitulo producta quodactuali administratori Bove necessarius fuerit Capituli consensusut tractatus inire possit cum coetu provinciali administrativoad impediendam usurpationem patrimonii sodalitastis. Huic difficultati occurrit idem administrator asserens, seita fecisse non quia crederei quod Capitulum ius haberet seseingerendi in confraternitatis administratione, bene vero quiacensebat Capitulum, tamquam ens a Gubernio recognitum^magis iuvare ad bona sodalitatis tutanda.Rescriptum. Emi Patres S. C. Concilii, re sedulo perpensa,in plenario coetu diei 23 Nov. 1907 responderunt:Modo nihil esse innovandum, et ad mentem., . *x&A.pi*. . .....EX S. C. INDULGENTIARUM ET SS. RELIQUIARUM^ —Indulgentia Benedictina toties quoties extenditur ad oratoriasemipublica.BeatissimePater,Hildebrandus de Hemptinne, Abbas Primas O. S. B., adpedes S. V. humiliter provolutus, exponit :Per Rescriptum S. Congr. Indulgentiarum et SS. Reliquiarum,d. d. 2 7 Februarii huius anni, ecclesiis et publicis oratoriismonachorum et monialium Ordinis S. Benedicti nigricoloris concessa est indulgentia plenaria toties quoties, lucrandaa secundis Vesperis diei primae Novembris usque adoccasum solis diei sequentis, in qua commemoratio OmniumFidelium defunctorum pie recolitur (i). Nunc Orator ad maiuspietatis incrementum, et ad augenda pro defunctis fide-(1) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 40, pag. 246.
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarum Silibus suffragia, supplex adit S. V. implorans, ut praedicta indulgentiaacquiri valeat etiam in oratoriis semipublicis tummonachorum tum sanctimonialium praedicti Ordinis, in favoremtantummodo Communitatis religiosae nec non personarumin ipsa degentium.Et Deus etc.Sanctissimus Dominus Noster Pius PP. X, in audientia habitadie II Septembris 1907 ab infrascripto Secretario SacraeCongr. Indulgentiis Sacrisque Reliquiis praepositae, benigneannuit pro gratia iuxta preces, ceteris servatis de iure servandis.Praesenti in perpetuum valituro, absque ulla Brevisexpeditione. Contrariis quibuscumque non obstantibus.Datum Romae, e Secretaria eiusdem S. Congregationis,die II Septembris 1907.Pro Emo Card. PraefectoFr. H. M. Card. GOTTI.f D. Panici Archiep. Laodicen,,Secretarius,Indulgentia pro prece infirmorum a N. D. de " Lourdes „.O Marie, conçue sans péché, ô Notre-Dame de Lourdes, quiattirez de toute part vos enfants vers la Grotte de vos Apparitions,vous n'avez cessé d'encourager, par d'innombrablesbienfaits, la confiance filiale de ceux qui ont réponduà votre appel. Souffrant dans mon corps et dans mon âme,je viens, après des milliers et des milliers de pauvres malades,me prosterner à vos pieds et implorer la grâce de maguérison. Mère toute bonne et toute puissante auprès deNotre Seigneur, faites que je sois délivré de mes infirmitéset que je puisse consacrer mes forces rétablies au service deDieu et de mes frères. Combien il me serait doux de proclamerque je dois à votre intercession le retour d'une santé
52 Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarumqui, en attestant votre miséricorde envers moi, deviendraitpeut-être, pour beaucoup d'âmes, un motif de conversion !Mais je désire, par dessus tout, m'abandonner entre vosmains maternelles. Si c'est la volonté de Jésus-Christ, mondivin Sauveur, à laquelle votre volonté demeure unie, quele calice de ma passion ne s'éloigne pas quant à présent,je souhaite de pouvoir dire, avec résignation et avec amour,que je le veux aussi moi-même. Faites donc pénétrer, jusqu'aufond de mon cœur, l'adhésion pleine et entière à cette consolantedoctrine venue du ciel : que le Dieu de bonté nousaime infiniment, toujours et partout, mais plus spécialement,sans doute, quand il nous associe aux douleurs de Jésus-Christ et nous attache à sa croix.O Vierge Immaculée, Notre-Dame de Lourdes, Mère d'unDieu qui a été l'Homme de douleurs, votre divin Fils a vouluque vous fussiez à côté de Lui sur le Calvaire, pendantqu'il souffrait et mourait pour nous. Il vous aimait, commeun Dieu seul peut aimer sa mère, et il a voulu toutefois quevotre âme fût transpercée d'un glaive de douleur, afin quevotre amour pour Lui se révélât et grandît dans la communautéd'inexprimables souffrances.Obtenez-moi cette grâce, ô Notre-Dame de Lourdes,consolatrice des affligés, salut des infirmes, que j'aime Dieude plus en plus, à mesure que se prolongent et s'aggraventmes épreuves. Un tel miracle est plus grand que ne le seraitla soudaineté de ma parfaite guérison. Pour me rendrela santé, une parole suffirait, dite par vous au nom et avecle pouvoir de Celui qui est votre Fils comme il est votreDieu ; tandis que la résignation dans la souffrance me fairaitaccepter avec joie la maladie et son cortège de maux, je sensque c'est, d'une manière eminente, l'œuvre du Très Haut.Oui, je vois, qu'il est en quelque sorte plus facile à Dieude guérir la douleur que de la faire aimer. Mais, si vousle voulez, ma faiblesse aura pour appui une force surnatu-
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarum 53relie qui la rendra victorieuse et ainsi manifestera l'étenduede votre pouvoir.Puissent les angoisses de ma maladie, sanctifiées par lasoumission à la volonté divine, être unies à l'agonie de mondivin Sauveur; puissent mes larmes, mêlées à ses larmes età son sang, achever l'expiation de mes fautes passées et attirerdes grâces de résurrection sur les pauvres âmes mourantesou mortes par le péché. Que l'abondance de vos dons,ô mon Dieu, je vous en supplie au nom de votre Mère, soitaccordée, en particulier, aux personnes qui me sont uniespar les liens du sang ou de l'amitié. Faites que mes souffrances,en attendant qu'il vous plaise d'y mettre un terme,ouvrent pour eux une source de bénédictions.O Mère de douleur et Mère de miséricordieuse bonté, quiavez été debout au pied de la Croix, priez pour nous, afinque nous devenions dignes des promesses de Jésus-Christ.Ainsi soit-il.Ex audientia SSmi die 13 Nov. ipoy.SSmus D. N. Pius PP. X supra relatam precem devoterecitantibus indulgentiam tercentorum dierum, defunctis quoqueapplicabilem, benigne concessit. Praesenti in perpetuumvalituro. Contrariis quibuscumque non obstantibus.Datum Romae, e Secretaria S. C. Indulgentiis SacrisqueReliquiis praepositae, die 20 Novembris 1907.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.
Ex S.C. Indulgentiarum et SS. ReliquiarumORDINIS S. BENEDICTIIndulgentia plenaria toties quoties lucranda in ecclesiis Benedictinisest affixa diei secundae Novembris.Hildebrandus de Hemptinne, Abbas Primas O. S. B.,huic S. Congregationi Indulgentiis Sacrisque Reliquiis praepositaesequentia humillime exponit:Per Rescriptum huius S. Congregationis diei 27 Februariih. a. ecclesiis et publicis oratoriis monachorum- et monialiumO. S. B. nigri coloris concessa est indulgentia plenariatoties quoties lucranda a secundis Vesperis diei primae Novembrisusque ad occasum solis diei sequentis, in qua CommemoratioOmnium Fidelium Defunctorum pie recolitur (i).Nunc quaeritur: quando Commemoratio OmniumDefunctorumiuxta rubricas die tertia Novembris celebranda est, estneindulgentia, de qua supra, in talitertia, vel remanet affixa diei secundae ?casu lucranda etiam dieS. Congregatio Indulgentiis Sacrisque Reliquiis praeposita,omnibus perpensis, proposito dubio respondendum mandavit: Negative quoad primam partem; Affirmative quoadsecundam (2).Datum Romae, e Secretaria eiusdem S. Congregationis,die 20 Novembris 1907.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.(1) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 40, pag. 246 (2V. R.).(2) Ratio est quia in casu non transfertur solemnitas externa festi. Iamveroeadem Sacra Congr. Indulgentiarum decreto Urbis et Orbis diei 9 Augustii852, n. 36o decrevit: « Cum transfertur tantum Officium cum Missa, nonautem solemnitas et exterior celebratio festi, indulgentiarum nullam fieri translationem». Ad rem conferri possunt etiam decreta Belgica 8 Febr. 1762,n. 23o; Cameracen. 12 Iulii 1847 ad 4, n. 343; et Briocen. 6 Maii i852 ad 1,n. 359 (N. R.).=H^H=
APPENDIXVOTUMCONSULTORISBONONIEN. ET ALIARUM. - ITERATIONIS MISSAEEmi ac Rmi Patres,Perpensis quampluribus, circa missam diebus dé praecepto iterandam , instantiis ac dubiis, e dissitis etiam dioecesibus, ad hanc S. C.porrectis, Dominus Secretarius S. V. O., pro sua diligentissima operositate,necessarium existimavit ut plenius ac penitius quaestio tandempervolvatur et inde conclusiones seu normae directivae, praecipue circagenuinas et probabiles causas binandi, prout barbare dicitur, sapientissimisVestris deliberationibus submittantur.Quod nunc , ex obedientia , pro modulo meo , consequi teritabo,tribus paragraphis subsequentibus, nempe :I. Qualis fuerit antiquitus disciplina seu praxis Ecclesiae quantumad Sacrorum eadem die iterationem ?II. Qualis sit disciplina vigens ?HI. An locus sit disciplinam vigentem, restrictionibus aut ampliationibus,opportune moderandi?Quibus accedet, per modum appendicis, orevis adnotatio circa suppliceslibellos pro facultate bnandi huic S. C. non ita pridem exhibiros.i. Àntiquiora documenta, de perrara aut frequenti celebratione missae,per quatuor quinqueve prima aevi christiani saecula, parum', sisummis inspiciantur oculis, inter se cohaerere videntur. EruditissimusThomassin (quem caeterum, ut cuique notum est, contra Romanas traditionesgallicanus pruritus exagitat) plurimos congerit textus e quibusnon poteris non inferre missam unam, per solum Üpiseopum, pro totaurbs, seu pro tota, ut ibi dicitur, episcopali paroecia, primaevis saeculisfuisse celebratam: « Solis die - ita S. Iustinus - solis die (i. e.Dominica, quae dies est Solis iustitiae) omnium qui in urbibus vel inagris degunt, in eumdem locum conventus fit. Praepositus preces et eucharistiamfacit.... Distributio tit unicuique praesenti; absentibus perdiaconos mittitur ». (De vet. et nova Eccl. dise, part; i, lib. 2, cap. 21,n. 3, edit. Venetae 1773, vol. i, pag. 163). Ibidem (n. 4) refertur, ecanonibus sic dictis Apostolicis, prohibitio gravissima, quae sic : « Si
56 Appendixquis presbyter, contemnens Episcopum suum, seorsum congregationemfecerit et alterum altare fecerit, deponatur quasi principatus amator existens; similiter et alii clerici ».2. Omnium fidelium in una ecclesia conventum, clarissime testantarS. Athanasii verba ; siquidem in sua ad Impeiatorem Apologia , calumniamadversariorum suorum explodit, qui facinoris eum insumuiaveranteo quod Sacra solemniter libaverat non in ecclesia cathedrali, ubitantum celebrari debuissent, sed in alia ampliori, noviter a fundamentiserectaet nondum perfecta. Athanasius factum quidem non negat , sednimiae multitudinis concursum et instantias allegat, quibus in praegrandioriecclesia celebrare adductus fuerat, ne mulieres et infantes, sicutin superiori Pentecostes festo, prae turba pene forent exstincti. « Quid!ergo, subiungit Athanasius, rectius putas particulatim et divise una cumpericulo elisionis, populum synaxes facere; an potius ut in locum omniumbene capacem conveniat, ut unam eamdemque sine dissonanza vocet»reddat ? ».3. Ex adverso, plures aeque referuntur textus non solum pro repetitionemissae, vel in solemnitatibus, sed etiam pro iteratione propriedicta. Tertullianus v. g. (De Corona, cap. j), tamquam morem exploratumet translaticium, refert quod sacerdotes bis in die, mane scilicetet vespere, sacra litabant. Concilium Emeritense praescripsit ut « presbyterregens ecclesias (plures), in singulis, die dominico, Sacrum faceret», prout auctor adiitionum Gassinensium ad Biblioth. Lucii Ferraris(v. Missa, n. 8o) adnotavit.4. Verum enimvero, haec et ista, si penitius introspiciantur, haudaegre, ut opinor, componuntur. Textus quos Thomassin animose côngessit,pro unius tantum in urbe episcopali missae celebratione, convenientitota multitudine, universo clero Episcopo circumornante, de solemnioribusfestivitatibus intelligi necesse est; coeteri véro'de minoribus--aut de feriatis loquuntur.5. Coeterum, crescenti fidelium multitudini templa ipsamet capaciorabrevi satis esse non poterant, si una vice tantum, in principaliecclesiasolemnitas celebrata fuisset; et inde plures, vel in solemnioribus,missae celebrandae. Nota est S. Leonis I (440-461) ad Dioscorum Alexandrinumadmonitio (Epistola 31, penes Thomassin) seu rectius mandatum: « Illud volumus custodiri, ut cum solemnior festivitas conventumpopuli numerosioris indixerit, et ad eam tanta multitudo convenerit quam.recipere Basilica simul una non possit, sacrificii oblatio indubitanter iteretur;ne his tantum admissis ad hanc devotionem qui primi advenerint,videantur hi, qui postmodum confluxerunt, non recepti : cum pie-
Appendix57num pietatis atque rationis sit, ut quoties Basilicam, in qua agitur,praesentia novae plebis impleverit, toties sacrificium subsequens offeratur ».6. Propter verba oblatio indubitanter iteretur, nonnullis canonistisplacuit coniicere S. Leonem ibi locutum esse de iteratione Sacrorumproprie dicta; i. e. per Episcopum ipsum qui iam solemniter celebraverat.Atvero parum aut nullatenus probabilis apparet exegesis illa, quiatum ex contextu, tum ex ipsius epistolae scopo, plane liquet S. Pontificeminculcare voluisse plurium missarum celebrationem, iuxta repetitasfidelium concursus, seu, ut hodie dicitur, iuxta necessitatem populi,non autem iteratam, per eumdem celebrantem, oblationem, prout Gonzalez(in cap. Consuluisti) scite animadvertit.7. Fundatissirne tamen, e praecitato textu Leoniano, coniicitur RomanamEcclesiam iam tum in morem habuisse Sacra repetendi, vel inipsis solemnitatibus, quotiescumque una missa devotioni plebis insufficienspraenoscebatur.Porro christianae plebis devotio Sacra peroptabat non solum in solemnioribus,sed etiam in minoribus; non solum in una Basilica maiori,sed etiam in aliis commodioris accessus ecclesiis; et inde paulatim ususinvaluit ut missa, praeter episcopalem in cathedrali, in aliis etiam ecclesiis,vel feriatis diebus, celebraretur: et sic primaevae disciplinae, deuna tantum missa in urbibus pro cunctis episcopali paroeciae subditiscelebrata, contraria consuetudo suffecta fuit, ut nempe sacerdotes quotidie,si luberet, in omnibus urbium posteaque ruris ecclesiis, pro maioricommoditate populi Sacra litarent.8. Non satis: si plebes iuvabat missam in promptu habere, sacerdotesquotidie , pro sua pietate , sanctam hostiam immolare , cum velsine populi concursu, delectabat. Et inde altera disciplinae periodus, qtiammerito, ni fallor, de nimia missaium frequentia vocaverim, de qua nuncdicendum.Revera, satis explanatum esse videtur quod, iam a saeculo sexto,sacerdotes consueverint plures in uni eademque dje missas celebrare,tum intra dies Polyliturgicos (in quibus non tantum poterant sed etiamdebebant iterare, propter duplicem festivitatem his diebus occurrentem),tum intra dies ordinarios (Card. Bona, Rerum liturg., lib. i, cap. 17,edit. Romanae 1671, pag. 1 31 et seqq.) ut, per sacrorum iterationem,et sacerdotum penuriae et fidelium pietati aeque cautum foret.9. Auctis postea clericalis ordinis phalangibus, morem haereditarium,quamquam non amplius necessarium, Ecclesia latina (haud sine Graecorumobmurmurationibus) non solum retineri sed etiam ampliari permisit,ita profecto ut sacerdotes, non bis tantum aut ter quaterve, sed
58 Appendixquoties tuberei, pro sua quisque pietate, Sacrum eadem die, sive publicesive privatim, répétèrent. De S. (Jdalrico, Episcopo Augustano, habetSurius (penes Thomassin, part. i, lib. 2, cap. 71, n. 9) « quod missasautem tres, vel duas, aut unam, secundum spatium temporis cantarequotidie non desit, si infirmitas corporis aut aliquod studium bonumei non subtraxit ». Omnibus nota sunt, quippe quae saepe saepiusapud auctores recitata, Walfridi Strabonis verba : « Fidelium relationevirorum, in nostram usque pervenit notitiam, Leonem Papam (huiusnominis primum, iuxta quosdam, aut secundum vel tertium iuxta alios,aut quartum iuxta Thomassin), sicut Ipse fatebatur, una die septem velnojem Missarum solemnia celebrasse ».10. Benedictus XIV, praeter alia exempla de sacris eadem die repetitis,refert iuxta Ordinem Romanum Amalarii, « ternas scilicet missasab eodem sacerdote celebrari consuevisse in die Nativ. S. Io. Baptistae», et addit « Romanum Pontificem quondam solitum fuisse, die29 Iunii SS. AA. Petro et Paulo consecrata, duas missas celebrare, alteramin Vaticana, alteram in S. Pauli Basilica, ut ex Prudentio apparet:Aspice per bifidas plebs romula funditur plateasLux in duobus fervet una Festis....Transtyberina prius solvit Sacra Sacerdos :Mox huc recurrit duplicatque vota(Cfr. sacr. missae sacrif.; appendix XVII ad lib. 2, edit. Pratensis 1843,pag. 345). « Nec desunt Sanctorum exempla, qui pluries in die sacrificiumofferebant, nulla etiam urgente necessitate, quia nimirum sic ferebatillorum temporum consuetudo.... » Et citatis pluribus aliis exemplis,idem Bona concludit: « Et haec quidem universim evincunt licitamolim fuisse multiplicem eadem die celebrationem, non solum id aliquacausa exigente sed etiam libere et ex sola sacerdotis devotione ». (Ibid.,pag. 132).11. Quod vero tunc Sacrorum iteratio fuerit frequentissima et quasicommunis efficaciter suadent dissensiones de quibus idem Strabo*. « Talisest qui semel tantum in die celebrare velit; alii vero ter vel quoties libeteadem mysteria in die iterare congruum putat, credentes tanto ampliusDeum ad misericordiam flecti quanto crebrius Passio Christi commemoretur....Itaque unusquisque in suo sensu abundet (dum fides concordet)ut nec saepius offerentes existiment Deum aliter petitiones non posse discernere;nec semel per diem hostias immolantes putent suae fidei subtilitatem,potius quam superorum devotionem, divinitus acceptari ».
Appendix 59Notatu tandem dignum est foedus spirituale quod inter se pepigerantutriusque Asceterii, San-Gallensis scilicet et Augiensis, monachi :« Conventum utrinque est, ut quandocumque aliquis frater obierit, eodie Presbyteri tres missas, et coeteri Fratres pro eo Psalterium decantarent » (Bona, ibid.).12. Verum, haec est fragilitatis humanae conditio ut laudabiles usussensim sine sensu lugendis deturpentur abusibus. Missarum iterationem,quam sola prius in Deum peroptabat pietas , praesto concupivit lucriturpis aviditas.Ad rem citat Benedictus XIV (De Synod., lib. 5, cap. 8, n. 8) auctoremvitae S. Thomae Cantuariensis, qui contra nefariam iterationem indignabundusscribit: « Illos autem in praesentiarum nec memoratu dignos,non Christi sed mammonae sacerdotes praetereo, qui propter oblationumquaestum, unam Christi et semel oblatam hostiam, quotidie non semelsed libentius iterum, non tam consecrant quam dilaniant, Filium Deiquaestui habentes ». Hinc necessarium prorsus evasit Sacrorum iterationemprovidis cohibere limitibus. Sic canones Anglicae ecclesiae, subEdgaro rege, anno 969, nonnisi tres in die permittunt missas: « Nullussacerdos missam saepius in uno die celebret quam ter ad summum » :quod pariter, identicis fere verbis, successive statuerunt aliae tum intratum extra Anglia m ecclesiae.13. Quid vero penes hanc Romanam Sedem, caput et matrem omniumecclesiarum ? Praetermissa, utpote dubiae authentiae, praescriptione quamquidam attribuunt Leoni IV (848-855) « de una tantum missa in die celebranda,excepto die Nativitatis Dñi, et in Dominica, praesente funere » ;primum reperire est, hac de re, in iure vestigium, per sic dictum decretumAlexandri li (1061-1073) a Gradano relatum hisce verbis : « Sufficitsa:erdoti missam unam in die celebrare, quia Christus semel passusest et totum mundum redemit. Non modica res est unam Missam facere,et valde felix est qui unam digne celebrare potest. Quidam tamenpro defunctis unam faciunt et alternm de die, si necesse fuerit. Qui vero,pro pecuniis aut adulationibus saecularium, una die praesumunt pluresfacere missas, non aestimo evadere damnationem ».14. Unicuique canonum istud paulo attentius perscrutanti, pronumest inferre decretum Alexandri II, laxa formula concinnatum (sufficit),imbelli ratione innixum (Christus semel passus est), frequentibus inpraxi exceptionibus obnoxium (unam pro defunctis, alteram de die), actandem abusus contemplans (pro pecuniis aut adulationibus) ; pronumest, inquam, inferre decretum istud, canonistis hinc inde, prout de consueto,elimantibus, eo usque reductum, ne dixerim extenuatum, fuisse
6oAppendix(teste Thomassin, de vet. et nova EccL disc, part. 3., lib. i, cap. 7, n. 3;et Bened. XÍV ad Episc. Oseen.) ut in eo sacerdotes ii dumtaxat damnarenturqui pro pecuniis aut secularium adulationibusj minime vero quiex genuina devotione, Sacra pluries in die perficerent.Ineunte saeculo decimo tertio, Concilium Lambethanum in Anglia(i20r) quosdam praefixit casus iterationis Sacrorum: «Bis in diemissam nullus celebrare praesumat, nisi in diebus Nativitatis et ResurrectionisDominicae, et quando corpus in propria ecclesia fuerit dumtaxattumulandum. Qui contra fecerit, ab officio se noverit suspensum, nisiforte canonica necessitate sit compuisus, quam sic duximus declarandamet limitandam : si in festis IX lectionum, vel in quadragesima, vel inquatuor temporibus, vel sponsalia fieri oporteat, vel subveniendo socioinfirmo, vel pro ecclesiae suae negotio, vel propria necessitate manifeste(urgente) ».r5. Eodem pené tempore Innocentius III (1198-1216) in cap. Constituisti3, de celebr. miss., cuidam Episcopo Wigorniensi respondit :« Excepto die Nativitatis Dominicae, nisi causa necessitatis suadeat, sufficitsacerdoti semel in die unam missam solummodo celebrare». Heic,ut patet, verbum sufficit, quamvis de se consilium tantummodo suggérât,obligationem tamen, propter praecedentem clausulam nisi causa necessitatissuadeat, revera inducit.Supervacaneum foret, ut puto, ac Emis Patribus nimis molestum,textus congerere qui, post Innocentium, iterationem missae reprobant,nisi cxusa necessitatis, in gravi necessitate, necessitate compuisus, aliisquehuiusmodi sub clausulis.16. Non ideo tamen censendum est iurisprudentiam fuisse, ex hisdecretis, determinate stabilitam : obstabat enim, tunc sicut et postea,clausula necessitatis quae variis interpretationibus aditum reserabat, haudraro maxime singularibus ; ut videre est (si liceat unum afferre exemplum)apud Duran dum Mimatensem in suo Rationale divin. Off., lib. 4,cap. i, ubi necessitates, ad mentem Innocentiam decreti, veras et genuinasenumerat sequentes: « in Natali Dñi, ubi necessitas exigit, puta siquis moriatur ; propter honestatem, ut si aliqua magna persona superveniensvelit audire missam ; causa utilitatis, puta propter peregrinos, propterhospites, propter commeantes, propter infirmos, propter sponsos,propter raritatem sacerdotum ; cum duae occurrunt festivitates, possuntetiam -tres celebrari; si in die ieiunii occurrit solemne festum, potest(sacerdos) unam de festo et aliam de ieiunio celebrare».17. E diametro stat alia, et quidem strictissima, interpretatio mentisInnocentianae, quae nempe Sacrorum iterationem censet vere necessariam,
Appendix6icitra specialem Episcopi concessionem uno fere tantum casu, videlicetunius et alterius paroeciae eidem parocho commissae, vel (quod ad idemfere redit) unius et alterius, in eadem paroecia, burgi seu castri multumab invicem discantis, ita ut omnibus huius et istius incolis una missasatis esse nequeat: « Casus autem illi (quibus iterare Sacra permissumexistimabatur) sic exsoleverunt, ait Benedictus XIV verba referens Sylvii,ut vix inveniatur alius, in quo citra specialem Episcopi concessionem,id liceat quam is quando unus habet plures ecclesias parochiales, quocasu potest celebrare bis » (De sacr. miss, sacrif., lib. 3, cap. 5, n. 2).18. Non recta, meo quidem humili sensu, praecitata Sylvii formula,quanquam a Bened. XIV, seu rectius a Lambertinio, transcripca: nam,parochus bis potest celebrare, non quia plures habet ecclesias sibi commissas(secus logico nexu sequeretur parochum rot celebrare posse acdebere missas quot habet paroeciis) sed quia fidelium, sive unius siveplurium paroeciarum, necessitati, cum una tantum missa, satisfacere nonvalet : quod iam aperte statuerat Conc. Nemausense (1284) a Bened. XIV(ibid.) relatum : « Si omnes parochiani ad unam missam simul non possintconvenire, eo quod in diversis locis habitant distantibus ab ecclesiaet remotis, sicut est in montanis, nec sunt in ecclesia duo sacerdotes,et, dicta prima missa, postmodum parochiani venientes postulent missamaliam sibi dici, poterit tum sacerdos missam aliam celebrare. Tamen,si in prima missa, post receptionem corporis Christi et sanguinis,prolusionem acceperit, non debet secundam missam in praedictis casibuscelebrare ».Perantiquum hunc textum integre referendum censui, quia, in illo,tota, qualis nunc est, circa Sacrorum iterationem, iurisprudentia, satisapte videtur adumbrata, scilicet : primo, necessitas inducitur parochianorum,non parochi ; secundo, stante necessitate praefata, parochus ipse,quasi ex iure, non vero ex licentia episcopi, Sacrum iterat ; tertio, quaetamen iteratio prohibetur, si sacerdos adsit alter; quarto tandem aequeprohibetur si « profusionem » in prima missa acceperit, id est si, perhaustam ablutionem, ieiunium fr egerit eucharisticum.19. «Citra specialem Episcopi concessionem » : ergo, praeter necessitatemde qua supra, canonistae posuerunt aliam iterationis causam,nimirum Episcopi concessionem (de qua fusius infra), quin tamen distinctepraedeterminaverint harum concessionum specialium conditiones,utpote quae reapse, pro casuum varietate, haud facile praedeterminaripossunt. Hinc, ut praesumitur, diversissimus agendi modus : quidamenim Episcopi, necessitatem largo, imo largissimo sensu, interpretantes,quacumque de causa plus minusve rationabili (prout in enumeratione
62 AppendixDurandi Mimatensis suprarelata) missam iterandi facultatem concedebant ;dum alii necessitatem vix ac ne vix quidem, etiam in strictioribus fideliumurgentiis, agnoscere recusabant.20. Hac de re, notatu dignum est, propter nimium rigorem, decretumS. Caroli Borr, in Conc. Mediolanensi quinto : « Decreti huiusauctoritate vetitum sit, ne ob ullam necessariam causam, neque etiamob parochialis alteriusve ecclesiae egestatem, neque ob sacerdotum penuriam,nec vero ob locorum distantiam, Episcopus cuiquam sacerdotipluries in die divinum illud sacrificium offerendi facultatem det, autpermittat. Si quae vero eius generis facultas antea, vel certo loco, velsacerdoti data est, eam plane statim rescissam irritamque ac nullamomnino esse, iam nunc decernimus ».Propter nimium rigorem, dixi : non quod innuere velim S. Carolum,verum hunc ecclesiae sanctae Dei Episcopum, prout de eo BenedictusXIV, causam non habuisse tantae rigiditatis sufficientem ; sedquod canonistae quidam, decretum istud, provinciae Mediolanensi propriumet peculiaribus huius provinciae conditionibus, ut supponi débet,conïemperatum, assumere voluerint tanquam canonicam interpretandiregulam, omnibus provinciis generaliter applicabilem et applicandam.21. Eodem fere tempore, sufficientem causam non habuisse visusest Episcopus Gerundensis in Hispanus, qui nimia pronitate facultatemiterandi largiebatur seu rectius pro pecunia vendebat. Cui S. Congr.EE. et RR., die 2 5 Oct. 1588, dure satis rescribi mandavit: « Superlicentiis bis celebrandi, ac pecuniis quae pro illarum expeditione, ut asseritur,solvuntur ; miratur Sacra Congregatio agi de his licentiis concedendis: nam id nonnisi ex magna necessitate fieri debet et magna cautela,ut puta in locis ubi perpaucissimi sunt sacerdotes, vel adsint impedimentaadversariorum fidei, vel quid simile, quae cessant eo in loco, ubivix evenire possunt alii casus a iure permissi ».22. Praetermissis aliis quampluribus documentis, e quibus hoc unumtantum comperitur, videlicet iterationem absolute prohibitam, nisi propter« necessitatem » ; adnotabo solummodo quod, sub fine saeculi decimisexti, Sacrorum iteratio satis communiter vetita erat omnino ineadem ecclesia, ita ut sacerdos cui duae committebantur ecclesiae, primamin una, alteram in alia tantum celebrare poterat. Non est cur diutiusimtnorer in discutienda memorata praescriptione, tum quia textus antiquioressupratranscripti de ea silent, aut contrarium innuunt ; tum quialocis iis tantum applicabilis foret in quibus unus sacerdos duas tenet ecclesias,non autem si duo vel plura dissita-loca sub una ecclesia unoquesacerdote conglomerantur ; tum demum quia posteriora documenta ne-
Appendix 63cessitatem adstruunt non solum quantum ad plebem unius et alteriusecclesiae eiusdem parochi, sed etiam unius et alterius loci distantis quiunam tantum habent ecclesiam.23. Quid autem de poenis contra sacerdotes illegitime Sacrum iterantes?Omnium fere canonistarum unanimis est hac de re sensus, videlicetnullam in iure praestitui poenam contra delictum iterationis ; et indeplano pede sequitur iterantem non fieri irregulärem, quum nulla possitagnosci irregularitas, nisi in iure sit expressa. Iudicis ergo est delinquentem,aequa poena, perpensis delicti circumstantiis, plectere. AudiaturPignatellius : « Nullibi in iure constituta est aliqua poena contra celebrantespluiies in die, ideoque poenam huius delicti esse arbitrariamdocent Diaz, etc. etc. Quoniam autem facinus a populo existimari soletgravissimum, idque, ut plurimum, avaritiae causa a pauperibus et imperitissacerdotibus perpetratur, ideo non debent iudices leve illud iudicare,sed debent inferre poenam accommodatam delicto, consideratisprius diligenter facti notorietate, populi scandalo ac personae delinquentismoribus, causa sive motivo quo motus fuit ad delinquendum, praecipuesi pro pecuniis, si semel aut pluries hoc delictum commiserit, si nonieiunus, quod saepius accidit, quia malitiose hoc delictum committentes,sumunt ablutionem, ne se prodant; ac proinde gravius erit puniendus,quia committit duplex delictum... ». Quare huiusmodi delinquentem aliquandopunitum fuisse poena pecuniaria, locis piis applicanda, et suspensionea celebratione missarum, ego testis sum ; interdum vero exsiliocum poenitentiis salutaribus ; quandoque carcere ; saepe omnibus praedictissimul iuxta personae factique qualitatem et scandalum ; non raroetiam poena graviori, nempe triiemium, si personarum qualitas, delictimultiplicatio ac perseverantia, populique offensio ac exemplum poenae,ut alii sacerdotes abstineant, id requireret (i). De irregularitate vero,idem Pignatellius : « Quod si scandalose, inquit, eadem die missam iterans,esset de hoc crimine diffamatus, esset irregularis aliquo modo improprie,quatenus ratione scandali celebrare non posset licite ob infamiam(i) Poena triremium ad longius breviusve tempus nihil aliud praesupponitseu requirit, iuxta mentem S. Sedis, nisi delictum iterationis repetitae etscandalosae : Tribunal Curiae N***, sacerdotem quemdam iterationis convictum,ad trirèmes dâmnaverat ; Sacra vero C. Episcop. et Regul. mense Iulio 1707,rescribi mandavit Curiae sententiam fuisse excessivam, nisi probationibus legitimisconstaret delictum, de quo, saepe repetitum et scandalosum fuisse. (Cfr. AnalectaIuris ponti/., Série IX, col. 477).
6 4Appendixfacti.' ». (Consult., tom. 4, cons. i, n. 3, 4, 5, 7, etc., edit. Venetae169 5, pag. i).24. Ad rem, i. e. pro irregularitate delicto iterationis adnexa, satisotiose, ni fallor, in vocarentur resolutiones quae, primis in voluminibusThesauri huius S. Congregationis, aut in Tabulario decretorum (anteanno 1718) prout penes Pallottini, recensentur. Illae nam resolutionesversantur circa factispeciem aliis delictis aggravatane, v. g. perfractioneieiunii, pecuniarum aviditate etc.; aut, in facultate dispensandi Episcopocommissam, prudentialem inserunt clausulam ad cautelam.25. Perperam adducerentur plurium Synodalium provincialium praescriptionescontra sacerdotes illegitime Sacrum iterantes : nam, in hisprohibetur iteratio « sub poenis a iure latis », quin indigitetur quaenamsint istae poenae et a quonam iure stabilitae ; in aliis vero, prudentioriconsilio, poenae quidem indicuntur, sed ab Episcopis determinandae.Quare, iuxta disciplinam vigentem, adhuc dum indecisa permanetquaestio tum de irregularitate forte incursa, forte non, propter delictumiterationis, tum de poenis canonicis quibus delictum huiusmodi piectidebeat.26. Denique, si cui mirum videatur nihil, in hacce prima parte Relationis,allegari de sacrosancta Tridentina synodo ; velit ille, quaeso,meminisse ne mentionem quidem, in decretis Tridentinis, reperiri circaSacrorum iterationem, nisi forte indirectissime scilicet in Decreto Sess. XXIIde observandis et evitandis in celebr. missae, ut infra dicetur.27. Paucis : Antiquitus, Sacrorum iteratio bis aut pluries in una die,nullo iure prohibita fuit; sed potius sacerdotum pietati permissa et pluriumSanctorum exemplis commendata. Posterior prohibitio, diu nutanssive quoad numerum sive quoad causas iterationum, non ex ipsametiteratione sed ex abusibus paulatim invalescentibus originem habuissevidetur, sed absque poenis canonicis, quae etiam nunc clare non determinantur.(Sequitur)Fr. Pius A LAN GONIO, Consultor.
ACTA ROMANI PONTIFICISEPISTOLA«Qua Pontifex mittit Legatum Apostolicum ad quinquagesimasolemnia in honorem B. M. V. de Lourdes.DILECTO FILIO NOSTROVICTORI LUCIANO S. R. E. PRESB. CARD. LECOTARCHIEPISCOPO BURDIGALENSIBURDIGALAMPIUS PP. X.Dilecte Fili Noster, salutem et Apostolicam benedictionem.Solemnia sacra, quae in mensem Februarium proximumapparantur ad oppidum Lourdes, anno exeunte quinquagesimo, ex quo Immaculata Dei Mater mire se illic conspiciendamdedit, etsi audimus magnis piorum studiis celebratumiri, eorum tamen celebritatem Nostra quoque augendamauctoritate ducimus. Etenim, quoniam hoc toto tempore maximaet innumerabilia in salutem populi christiani beneficiae Lourdensi specu manarunt, ut ibi Beatissima Virgo tanquamfontem benignitatis misericordiaeque suae statuissevideatur, sane decet ad ea ipsa recolenda pietati communiNostram antecedere, Nosque apud augustam Ecclesiae Parentemquasi interpretes gratiae publicae existere. Itaquecupimus, ut in eis agendis solemnibus personam Nostramipse geras; atque his te litteris Legatum Nostrum renuntiamus,hoc addito, ut post Pontificale Sacrum, nomine Nostro,benedicas populo: cui benedictioni quotquot intererunt, modocriminum confessione abluti Sancta de altari libaverint, iisdamus, ut plenariam de admissis suis veniam impetrent. Tibiautem, dilecte Fili Noster, auspicem divinorum munerum acActa S. Sedis, vol. XLI, fase. 2. 5
66 Epistolatestem peculiaris benevolentiae Nostrae, Apostolicam benedictionemperamanter impertimus.Datum Romae apud S. Petrum, die xxiv Decembris annoMCMVH, Pontificatus Nostri quinto.PIUS PP. XEPISTOLAPii PP. X de capite S. Agnetis V. et M. in ecclesia eiusdem*nominis ad Forum agonale asservando.DILECTO FILIO NOSTROMARIANO TITULO S. CAECILIAES. R. E. PRESB. CARD. RAMPOLLA DEL TINDAROPIUS PP. XDilecte Fili Noster, salutem et Apostolicam benedictionem.Hagnae virginis Aedem, quae in Foro agonali est, nihilpossidere cognovimus de exuviis Martyris sanctissimae: idqueeo mirum magis videri debet, quod nobilissima Aedeseoipso loco est aedificata quo Puella insigne omnique aetatecelebratum martyrium fecit. Hanc ob rem placuit NobisipsumHagnae caput, quod antehac ad Lateranum in augusto-Sanctissimi Servatoris sacello asservabatur, postmodum inpraedictotemplo, Deo in honorem sanctae Hagnae dicato,asservandum concedere. Id ubi Tu audivisti, qui eidem templopraees,munificentia qua polies, obtulisti Nobis ditissimamaeque atque operis praeclari thecam, in qua sacrumCaput includeremus. De sumptuoso munereet gratias tibiagimus et laudes amplissimas impertimus. — Habeto igiturHagnae sanctissimae venerandum Caput, quod in theca a teoblata Nos ipsi collocavimus. Illud tamen sic memorato temploservandum palamque proponendum adhibuimus, ut et
Ex Secretaria Status 67sacri Pignoris simul et continentis thecae dominium integrumac perfectum sit penes Nos ac Successores Nostros RomanosPontifices. — Peculiaris Nostrae benevolentiae testemet munerum divinorum auspicem, Apostolicam benedictionemTibi, dilecte Fili Noster, amantissime in Domino impertimus.Datum Romae die xix Ianuarii MCMVIII, Pontificatus Nostrianno quinto.PIUS PP. XEX SECRETARIA STATUSDe Commissariatu dioecesano constituendo pro tuendis documentisac monumentis a clero asservatis in Italia.filmo e Rmo Signore,L'urgente necessità di assicurare e regolare la conservazionedegli archivi, dei monumenti ed oggetti d'arte custoditidal clero, ha suggerito al Santo Padre di richiamaresu questa importante materia la particolare attenzione e sollecitudinedel Rmo Episcopato italiano.l'incarico affidatomi da Sua Santità,Adempio pertantonotificando a V. S. leseguenti Pontificie disposizioni e raccomandazioni.1. In ogni diocesi verrà costituito dall'Ordinario un permanenteCommissariato diocesano pei documenti e monumenticustoditi dal clero, con lo scopo preciso di assicurare e migliorarela conservazione delle cose sovraccennate, tanto nelsenso che non vengano alienate, quanto in quello che sianocustodite in buone condizioni.2. Prima cura del Commissariato sarà di redigere un semplicema esatto catalogo, tanto dei documenti conservati negliarchivi ecclesiastici della diocesi, quanto dei monumenti ed og-
i68 Ex Secretaria Statusgetti artistici, custoditi dal clero diocesano. L'uno e l'altro catalogosarà redatto dal rispettivo Commissariato per ogni enteecclesiastico (Capitolo, parrocchia, ecc.) e per ogni luogopubblico destinato al culto. Una copia di tale catalogo verràconservata nell'archivio locale (capitolare, parrocchiale, ecc.),ed un'altra presso il Commissariato stesso, in codesta Curia.3. Qualsiasi cambiamento da farsi nello stato della cosacatalogata, per il quale cambiamento il catalogo verrebbead essere inesatto nel punto rispettivo, sarà puntualmentenotificato, avanti di essere eseguito, da chi di ragione (Capitolo,parroco, ecc.) al rispettivo Commissariato che dovràregistrare tale cambiamento, salvo di fare eventuali osservazionile quali dovranno essere tenute nel debito conto.4. Continua cura del Commissariato sarà d'invigilare chel'anzidetta conservazione venga scrupolosamente assicuratada parte del clero cui spetta. Constatando qualche deficienza,ne avvertirà subito il responsabile ; ed, al bisogno, presenteràun motivato ricorso all' Ordinario che non mancheràd'informarsi e di provvedere quanto prima. D'altra parte,l'Ordinario non mancherà in occasione della Sacra Visita,di verificare lo stato dalle cose alle quali si riferisce la presentecircolare, avvertendone a sua volta il Commissariatoper le opportune disposizioni.5. Il Commissariato diocesano sarà composto almeno diun Commissario per i documenti, e di uno pei monumenti.Sarà pertanto cura sollecita della S. V. di devenire a talenomina ; ed altresì, potendolo, di aggiungere all'uno e all'altrouna Commissione di competenti ecclesiastici e laiciper coadiuvarne l'opera.6. Il Rmo Ordinario non lascierà occasione di dare praticheindicazioni e di fare opportune raccomandazioni al clerocustode come sopra, perchè questo possa meglio adempiereil suo compito. Da parte sua il Commissariato si darà premuradi raccomandare la diffusione di opportuni manuali,
Ex Secretaria Status 69come anche di sunti di brevi norme pratiche per lo stessoscopo. Inoltre considerati i frequenti e spesso subdoli tentatividi acquisti, cambi ecc. da parte di trafficanti, l'Ordinarioterrà rigidamente fermé le vigenti disposizioni canonichecontro le alienazioni, permute ecc., nonché al propriodiritto e dovere di ricognizione e di consenso per ogniatto straordinario di simile amministrazione.Tali sono le disposizioni che il Santo Padre affida allozelo del Revmo Episcopato italiano, come linee fondamentaliper provvedere sempre più adequatamente al grave edonorevolissimo compito del clero riguardo alla custodia deitesori di storia e di arte. Sua Santità è sicura che questelinee saranno non solo prontamente e pienamente applicate,ma che varranno altresì a condurre continue migliorie, adonore e tutela delle gloriose tradizioni della Chiesa.Colgo intanto con piacere l'occasione di raffermarmi, consensi della più distinta stimaDi V. S. Illrìia e RmaRoma, 12 Dicembre 1907.Affino per servirlaR. Card. MERRY DET. VAL.
ACTA ROM. CONGREGATIONUMEX S. CONGR. EPISCOPORUM ET REGULARIUMMATRICITATISCuinam ex duabus paroeciis collegialibus competat ius matricitatisseu praeeminentiae.Factispecies. In civitate Arpini, Soranae dioecesis, duaeextant paroeciales simul ac collegiales ecclesiae,nempeS. Michaelis Archangeli et S. Mariae de Civita, inter quasab antiquo agitatur quaestio, cuinam ex ipsis competat iusmatricitatis seu verius praeeminentiae (i).Caeteris praetermissis, contra sententiam Curiae dioecesanaeanno 1703, praecedentiam in quibusdam functionibusconcedentis archipresbytero parocho S. Mariae de Civita, appellatumfuit ad S. C. Rituum, quae nonnisi die 16 Iulii 1746rescripsit:SORANA« Pro alternativa in omnibus >. Verum cum abhoc responso abbas parochus S. Michaelis novam obtinuissetaudientiam, sub die 21 Martii 1750 responsum prodiit:« Ad Emum Ponentem iuxta mentem », quae fuit ut parteslitigantes concordiam inirent, secus vero ipsa eis ex officioimponeretur. Hac autem concordia inutiliter inter partes tentata,die 21 Aug. 1750 propriam ex officio proposuit eademS. C. Rituum ita se habentem: i°. Episcopo sacram visitationemin civitate Arpini peragente, omnes quatuor actus etfunctiones praescriptae in Caeremoniali Episcoporum (lib. i,cap. 2) tam ante portam civitatis, quam in ecclesia S. Michaelisin perpetuum fieri debeant alternative ab abbate(1) In casu enim agitur de matricitate improprie dicta. Iamvero, iuxta DeLuca (De praeem., n. 16) omnis matricitatis species tria praesertim importat,videlicet praecedentiam ex. gr. in processionibus, ius praelationis ad aliquas solemnesfunctiones, nec non ius prioritatis in quibusdam actis communibus exercendis,praecipue vero in campanarum pulsatione Sabbato Sancto (N. R.).
Sorana 7 1S. Michaelis et ab archipresbytero S. Mariae, ita tamen utprima vice fiant ab archipresbytero S. Mariae; 2°. Antipulsatiocampanarum in Sabbato Sancto semper spectet ad abbatemS. Michaelis, etc.; 3°. Clero utriusque collegiatae simulconveniente, thurificatio inter missarum solemnia iuxta solitumsit facienda, nempe incipiendo prius ab abbate et deinab archipresbytero, et finiendo ad canonicos S. Michaelis etS. Mariae; item servetur solitum quoad pacis exhibitionem,nimirum primum Abbati et eius canonicis, deinde archipresbyteroeiusque canonicis; 4 0 . Processiones Rogationum itaperagantur ut earum prima incipiat ab ecclesia S. Michaeliset finiat in ecclesia S. Mariae ; altera ab ecclesia per Episcopumdesignanda et desinat in ecclesia S. Michaelis; tertia•demum item ab ecclesia per eumdem Ordinarium statuenda etabsolvatur in ecclesia S. Andreae ; etc.At huiusmodi concordia nonnisi aegre a partibus observatafuit usque ad annum i 792 ; quo archipresbyter S. Mariaerecursum obtulit Regi Siciliae, qui eodem anno, contraPontificias dispositiones, suppressit omnem matricitatem etpraecedentiam inter duas ecclesias contendentes , statuenstamen ut antipulsatio campanarum in Sabbato Sancto in perpetuumpertineret ad ecclesiam S. Michaelis, et unio utriusquecleri cederet ad ecclesiam S. Mariae. Ad tramitem huiusregii decreti anno i 794 concordatum initum fuit a duabusecclesiis circa antipulsationem campanarum in SabbatoSancto et circa unionem utriusque cleri in functionibus ritualibus, et anno insequenti accessit et regia approbatio.Interim anno 1904 accidit ut abbas S. Michaelis renueritobedientiam praestare Episcopo, eo quod alternativa servabatur.Hanc ad dirimendam controversiam actualis Episcopus,innixus conventione anni 1794 a partibus inita et aRege Siciliae confirmata, decreto diei 4 Oct. 1905 statuit« servandam esse alternativam in vocando utroque parochoS. Michaelis et S. Mariae ad praestandam obedientiam pro
72 Ex S. C. Episcoporum et RegulariumPastor Bonus, ita tamen ut in proximo Synodo dioecesano*advocaretur prius abbas parochus S. Michaelis ».At hoc decretum ad hanc S. C. EE. et RR. denunciatum fuituti nullum ab abbate S. Michaelis, tum quia innitebatur regiodecretoan. 1792, quod adversabatur concordiae propositaea S. C. Rituum a. 1750, tum quia innitebatur subsequenticonventione an. 1794, quae peracta fuit absque venia S. Sedis(i). Hinc habitis ex utraque parte allegationibus (2), quaestioproposita fuit resolvenda sub infrascriptis dubiis.Dubia. I. Cuinam ex duabus ecclesiis pertineat matricitascum iuribus ab eadem promanantibus.II. An decretum Episcopi Sor ani de die 4 Octobris ipoj~confirmandum vel infirmandum sit in casu.III. A n, etiam concessa matricitate ecclesiae S. Mariae deCivita, abbati et capitulo S. Michaelis spectent sequentia iuranempe: I o . quod in processionibus totius cleri Arpini abbaset capitulum S. Michaelis incedant in loco digniori, procedentesultimo loco a dextris abbas et a sinistris archipresbyter; 2°. quod in thurificationibus, et exhibitionibus pacisincipiatur ab abbate eiusque canonicis ; ß°. quod processio CorporisChristi exordiatur ab ecclesia S. Michaelis, functionemperagente abbate ; ac in Dominica et die octava petat ecclesiamS. Michaelis priusquam alias ecclesias; ¿f°. quod unia(1) Regium decretum nihil valet in materia ecclesiastica, eo vel magis siopponatur taxativis dispositionibus S. Sedis, uti in casu praesenti. Item concordiaperpetua circa iura et praeeminentias duarum ecclesiarum fieri nequit nisi aliquacessio praefàtorum iurium intercedat: hoc autem quamdam alienationis prohibitaespeòiem importat, quae, ut fiat, generatim indiget beneplacito Apostolicoad tramitem Const. Ambitiosae Pauli II (Cfr. Ferraris, v Alienatio, art. 2, n. IIet 12 ; De Luca, De alien., disc. i). In themate igitur quum non constet depetita et obtenta Sedis Apostolicae venia super conventione anni 1794, haecabsque ullo robore est censenda (N. R.).(2) Consulto abstinemus a referendis rationibus, quae ex utraque partemilitare videntur, quia res esset nimis longa et nonnisi casum particularempertingeret (N. R.).
Viglevanen. 73generalis totius cleri fiat in ecclesia S. Michaelis; J°. quodab eadem ecclesia inchoentur processiones Rogationum.Responsa. Sacra Congr. Episcoporum et Regulariumin comitiis generalibus diei 16 Februarii 1907 rescripsit:Ad I, II et III. Dilata, et ad Emum Ponentem iuxta mentemeidem panditam.Mens autem fuit ut ab Episcopo Soranó exquirerentur ulterioresnotitiae circa utriusque cleri concursus, possibilitatemapplicandi decretum S. C. Rituum diei 21 Aug. 1750,nec non circa numerum et tempus processionum in singulisparoeciis. Informativis Episcopi litteris acceptis, causa iterumdisceptanda proposita fuit in comitiis generalibus diei 7 Iunii1907, in quibus iidem Emi Patres, re sedulo perpensa,respondendum censuerunt:Ad I, II et III. Ad mentem. Mens est: I o . quod in vocandisad obedientiam parochis utriusque ecclesiae S. Michaeliset S. Mariae de Civita in loco Arpini observetur alternativatam occasione sic dicti Pastor bonus quam in Synododioecesano, hanc tamen alternativam incipiendo ab abbate parochoS. Michaelis ; 2°. quod prima sacra visitatio Episcopiin civitate A rpini inchoanda sit in ecclesia S. Michaelis, iuxtanormas praescriptas in Pontificali et cum solo interventu clerihuiusce collegiatae ; ß°. quod in. coeteris retinenda sit praxishucusque vigens.EX S. CONGREGATIONECONCILIIVIGLEVANEN.EXONERATIONSTAXAEDecernitur taxam vulgo " di ricchezza mobile „ sustinendamesse a pensionano.Factispecies. Vi decreti, pateat nuncupati, a Curia dioecesanaediti die 12 Martii 1807, super paroecia S. Mariae
74 Ex S. Congregatione Conciliimaioris loci Lomello impositae fuerunt tres annuae perpetuaepensiones, quae hodie ad libellas 920 simul ascendunt, « erogandaeomni anno de nitido, immunes et exemptae ab omniet quocumque ordinario et extraordinario tam imposito quamimponendo onere », favore trium paroeciarum inter quas recenseturparoecia Castri Ugoniae vulgo Castel d'Agogna.Super pensione tamen debita parocho Castri Ugoniae in libellis230, quemadmodum super aliis duabus pensionibus, iamimposita fuit a Gubernio taxa sic vocata di mano morta, quaein libellis 11, 70 Fisco persolvebatur a dicto parocho CastriUgoniae, sed videtur ei refusa semper fuisse a parocho oppidiLumelli, quamvis hic, nempe sacerdos Precerutti, aliquandofecerit oppositionem. Sub finem a. 1901 Fiscus, loco tributimanus mortuae, pensionem favore parochi Castri Ugoniaegravavit alia taxa, quam vocant di ricchezza mobile in libellis35, 56. Pro huius taxae exoneratione anno 1902 apudhanc S. C. recursum obtulit idem Precerutti, contendens adeamdem solvendam teneri parochum pensionarium.Eodem autem anno e vivis erepto parocho Precerutti,ei successit Franciscus Carnevale Mattei, qui, vestigiis suipraedecessoris insistens, an. 1905 eiusdem novae taxae solutionemdenegavit. Quare iterum res ad hanc S. C. delatafuit, et hodie partes instant ut declaretur a quonam parochopraefatum onus sit sustinendum.Allegationes. Parochus oppidi Castri Ugoniae ad probandumsibi integram pensionem deberi absque detractionepraefatae taxae, recolit in primis ea quae Concilium Trid.(cap. iß, sess. 24 de reform.) statuit circa congruam dotemparochorum, ut ea nempe integra et nullis pensionibus obnoxiamaneret, si eius reditus summam roo ducatorum, secundumverum annuum valorem, non excédèrent. Secutaeversione proprietatis ecclesiasticae, et beneficiorum reditibusimminutis, Sacra Congregatio EE. et RR. decreto Cumnuperrimis diei 28 Ian. 1871 rem moderandam censuit pro iis
Viglevanen. 75beneficiis, quae pensionibus essent gravata (i). Et primo proecclesiis parochialibus, pensionum oneri subiectis, praescripsit« ut earum favore in pensionibus ab se persolvendis integrasemper et incolumis servari deberet congrua ad formam ConciliiTridentini ». Relate vero ad beneficiarios, qui non modicampassi erant redituum diminutionem et hinc evaserantimpares ad onus pensionum supportandum, statuit « ut amissiovel diminutio redituum beneficiorum in communi beneficiariosac pensionarios afnciceret, nullo facto inter ipsamet beneficiaipsasque pensiones discrimine, ita ut praefatis reditibusimminutis vel amissis, habita proportione, imminui etiam prorata deberent aut cessare pensiones ». Hinc ut reductio pensionislocum habeat, requiritur ut reditus beneficiarii nonmodicam seu notabilem imminutionem passi fuerint; quocasu, semper intacta manente congrua 100 ducatorum propraebendis paroecialibus, dicta imminutio afficere debet proportionaliterbeneficiarium et pensionarium.Iamvero annuum onus tributi divitiarum mobilium in libellis35, 56 dici nequit notabiliter imminuere reditus paroeciaeoppidi Lumelli, qui, nitidi ab omni impositione ettaxa, nunc ascendunt fere ad novem millia libellarum. Quinimo dicti reditus, post impositam pensionem potius adauctisunt, quum in recenti collatione paroeciae facta actuali parocho,ipsa praegravata fuit alia notabili pensione nonnullarummillium libellarum favore hospitii operariorum civitatis Viglevanensis.Quod magis urgendum esse ait in casu, si attendaturquod dicta pensio, vi decreti curialis a. 1807, impositafuit « nitida, immunis et exempta ab omni et quocumqueordinario et extraordinario tam imposito quam imponendoonere ». Non itaque hic invocari potest applicatio regulaegeneralis sancitae in decreto Cum nuperrimis.Hanc autem integram impositae pensionis solutionem pati)Cfr. Acta S. Sedis, vol. 7, pag. 325.
76 Ex S. Congregatione Conciliirochus Castri Ugoniae etiam ex eo adurget, quod ipsa destinatafuit usque ab initio ad complendam suae paroeciaecongruam, quae, iuxta citatam mentem Concilii Tridentini etdispositionem decreti Cum nuperrimis, intacta et salva semperesse debet. Profecto si praecitatae paroeciae reditus,comprehensis etiam certis et incertis proventibus, attendatur,erumpit illum deductis oneribus pertingere vix libell. 1354,dum e contra reditus nitidus paroeciae loci Lomello exuperatlibell. 8 millia. Hinc saltem ex aequitate dictae taxae retentioin solutione pensionis esset excludenda, ne scilicetparochus loci Lomello locupletetur cum iactura alterius parochipensionara, qui vix habet unde honeste vivat.Et reapse quod citatum decretum Cum nuperrimis itasit intelligendum, parochus evincere satagit tum adducta auctoritateSanti (Praelect, iur. can., lib. 3, tit. 12); Card. D'Annibale(Summula theol, moral., vol. 3, pag. 73, nota 44) ;et Acta S. Sedis (vol. 7, pag. 33J), tum decisione edita abhac S. C. in causa S. Miniatis-Congruae parochialis diei25 Iunii 1904, in qua Capitulum Pratense damnatum fuit adsolutionem pensionis impositae, favore parochi loci CerretoGuidi, immunis ab omni tributo sive manus mortuae sive divitiarummobilium. Cfr. Monitore ecclesiastico, vol. 16, pag. 248.Neque ex adverso invocari potest lex civilis, quae parochoonerato pensionis concedit ius regressus contra pensionariumut ab eo possit repetere a se exsolutam taxam vulgo di ricchezzamobile : nam apud canonistas semper illud fuit receptumprincipium, leges civiles in materia ecclesiastica nihilvalere ex defectu potestatis.Ex altera vero parte actualis parochus oppidi Lumelli infacto praemittit quod Curia et alii parochi pensionarii, eodemmodo ac parochus Castri Ugoniae pensione fruentes, retinueruntdictum tributum afficere pensionem recipientem nonautem eam persolventem; hinc praetensio et oppositio exadverso elevata penitus est reiicienda. Quin a parocho Ca-
Viglevanen. 77stri Ugoniae recurratur ad tenuitatem reditus suae paroeciae; nam cum is consistat in annuis libellis 1354, deductisoneribus, habendus est satis sufficiens ad mentem Conc.Trid., quod congruam parochorum in summa longe minoriidest in ducatis 100 praefinivit.In iure vero recolere praestat pensionem, de qua in casu,non esse veram pensionem in sensu iuris, sed potius efformarepartem dotationis paroeciae Castri Ugoniae, cum sitperpetua assignatio in eius favorem. Revera conceptus pensionisimportat precarietatem ; hinc ea dici solet pars fructuumbeneficii ad tempus, non in perpetuum separata. QuareBarbosa aliique doctores eam conferentes cum beneficiis etde horum perpetuitate disceptantes (Cfr. Acta S. Sedis, vol. 8,pag. 716) haec tradunt: « Per hoc differt beneficium essentialitera pensione ; quod pensio non confertur in perpetuum,sed solummodo ad vitam gravati, vel ad summum ad vitampensionati, eoque mortuo cessat et extinguitur. E contra debeneficii ecclesiastici natura est ut, semel legitime institutum,perpetuo duret : unde obitu beneficiati non extinguitur nequecessat, sed dicitur vacare donec rursum alii conferatur». Neque negotium facessit quod huiusmodi assignatiofavore paroeciae Castri Ugoniae appelletur pensio in decretocuriali an. 1807: nam non est vis in nomine, quando constatde re, et inde vocabulum pensio potius sensulato etimproprio usurpatur, prouti etiam tenuit Rota in fere consimilicasu (Decis. 121, n. i, par. io in Recent.). Quo posito,illud consequitur in themate non posse applicari dispositionessancitas in decreto Cum nuperrimis. Hoc enim decretumsese tantum extendit ad veras pensiones, uti etiameruitur fuisse decisum a S. C. EE. et RR. in quadam causadiei 28 Maii 1875, relata in ephemeride Acta S. Sedis,vol. 8, pag. 708-719. Item cum dicta assignatio efformetpartem dotis memoratae paroeciae, ea spectari debet ut bonumipsius patrimoniale, ideoque sicuti omnes taxae quae
78 Ex S. Congregatione Conciliihoc patrimonium percutiunt, persolvuntur ab eius proprietarioseu possessore, ita et taxa vulgo di ricchezza mobilepersolvi debet: alioquin sequeretur quod parochus Lumelli,debitor pensionis, etiam concurrere deberet ad alias taxas,quae super bonis paroeciae pensionariae gravant, quod estabsurdum. Re quidem vera haec taxa non afficit complexiveomnes reditus paroeciae debitricis pensionis sed directe tantumgravat assignationem libellar. 230 factam favore paroeciaepensionariae: iam vero vi decreti an. 1807 haec portiosubtracta fuit a reditibus illius paroeciae : hinc huius pars cumspectari ipsa amplius nequeat, consequitur quod taxae, eamdirecte afficientes, debeant ab eo cui fuit tributa, persolvi.Neque regeratur quod ex lege civili taxa divitiarum mobiliumest potius solvenda a parocho pensionis debitore. Reponiturenim quod haec solutionis methodus inducta est aFisco, ut facilius memoratam taxam consequi valeret; et idprobatur ex facto, quod lex quae cogit parochum pensionisdebitorem ad solvendam taxam, eadem tribuit parocho facultatemregressus contra pensionis assignatarium, ut ab ipsorepetere possit solutam taxam. Post haec incivile esset recurreread aequitatem, cum haec in themate non' iuris interpretatio,sed potius subversio esset censenda.Tandem superius exposita confirmationem recipiunt praesertimex duabus decisionibus. Una est edita a S. C. EE.et RR. in Fodiana seu Troiana-Pensionis diei 24 Martii 1899et 9 Aug. 1901, in qua non debitor pensionis Episcopus Troianus,sed pensionarius Episcopus Fodianus damnatus fuitad illam taxam sustinendam. Altera decisio prodiit ab hacS. C. in Aversana-Reductionis pensionis diei 27 Febr. 1904,in qua pensionarius seu Seminarium dioecesanum declaratumfuit teneri ad dictum tributum sustinendum (i).pag. 179.(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 32, pag. 124; vol. 34, pag. 396, et vol. 37,
Viglevanen. 79Responsum. Emi Patres S. C. Concilii in comitiis generalibusdiei 24 Augusti 1907 causam quidem ad trutinamrevocarunt, sed eius solutionem differre censuerunt per rescriptum: Dilata, et scribatur Episcopo ut referat utrum parochusoppidi Lomello exonerationem obtinuerit a tributis inproportione et pro parte redituum, qui assignati sunt favoreparochi Castri Ugoniae aliorumque duorum parochorum ; etqualem ac quantam exonerationem obtinuerit: et ad hunceffectum audiat interesse habentes.Repropositio causae. Morem gerens huius S. O. EpiscopusViglevanensis duos praedictos parochos accersivit,qui, cognita modo relata mente, per Ordinarium suas proutinfra ad hanc S. C. miserunt responsiones.Parochus S. Mariae in Lomello litteris diei io Sept. 1907testatur, se nullam obtinuisse exonerationem a tributis sivequoad pensionem parocho Castri Ugoniae debitam, sive quoadpensiones favore aliorum parochorum sibi impositas.Ex altera vero parte parochus oppidi Castri Ugoniae litterismemorialibus diei 8 Oct. eiusdem anni nonnullas impetit assertionesparochi adversarii. Et praesertim in linea iuris dubiamsaltem esse contendit doctrinam ex adverso invocatam,iuxta quam pensio perpetua dici nequit proprie dicta pensiosed verum beneficium, cuius proinde onera sustinere teneturbeneficiarius. Plures enim canonistae, praesertim ex recentioribus,in pensionis conceptu nullatenus includunt notionemtemporaneitatis. Ita Leurenius (For. ben., part. ß, quaestion.428)-, Santi-Leitner (lib. ß, tit. 12); imo Wernz (IusDecret., tom. ß, n. ß2l) dividit pensionem in temporaneamet perpetuam, perpetuamque vocat non eam quae ad vitampensionarii est constituta sed absolute in perpetuum.Praeterea, quoad duas decisiones SS. CC. ex adverso citatas, sustinet primam, nempe in Fodiana seu Troiana—Pensionis a S. C. EE. et RR. datam, potius sibimetipsi favere;quum hac in decisione proprie non agatur de taxae
8o Ex S. Congregatione Conciliiexoneratione, sed de pensionis redemptione per solutionemsummae capitalis correspondentis dumtaxat annuae pensioni.Item altera decisio huius S. C. in Aversana-Reduclionispensionis diei 27 Februarii 1904, praeterquamquod ad alioscasus extendi nequit, quum dicatur in casu de quo agitur,ad rem facere non videtur; nam ibidem quaestio non eratde pensionis imminutione , bene vero de taxae exoneratione, atque insuper pensio illa statuta non fuerat per decretumparticulare et de nitido solvenda.Decisio. Et eadem S. Congregatio Concilii in plenariocoetu diei i Februarii 1908 edixit :Taxam vulgo di ricchezza mobile in casu sustinendamesse a parocho loci Castri Ugoniae (i).ROMANA ET ALIARUMDUBIORUMCirca decretum de sponsalibus et matrimonio.Decretum Ne temere, iussu et auctoritate ipsius SummiPontificis a S. C. Concilii die 2 Augusti 1907 editum, quodisciplina tridentina circa sponsalia ac matrimonia in quibusdamimmutata est, perfecta cum obedientia summaque cumlaetitia ubique exceptum fuit. Plures enim extant gratulatoriaeet gratiarum actionis litterae, quae ab Ordinariis loco-(1) Hodierna decisione magis firmatur sententia, quam alias defendimus(Cfr. Acta S. Sedis, vol. 3j, pag. 180, nota 3), nempe tributum divitiarummobilium, super pensionibus impositum, generatim solvendum esse a pensionanonon autem a beneficiario. Idque eo vel magis tenendum est, quia inpraesenti causa speciales aderant circumstantiae, quae contrariam resolutionemsuadere videbantur. Quam doctrinam valere censemus nedum quoad pensionesimproprie dictas seu perpetuas, quae ad instar beneficii haberi solent, verumetiam quoad pensiones proprie dictas seu temporáneas; ratio est quia taxa vulgodi ricche^a mobile directe et immediate afficit pensionem, dum ipsa eedit infavorem pensionara (N. R.).
Romana et aliarum8irum in primis ad hanc praesertim S. Congregationem missaesunt, sive proprio nomine sive nomine personarum etiammoralium. Ipsae ephemerides nedum sollicitae fuerunt novissimumdecretum typis edere, sed commentariis quandoqueillustrare curarunt.Verum quum discussiones quoque excitatae fuerint in aliquibusipsius decreti articulis interpretandis, hinc nonnulliSacrorum Antistites ad eas sopiendas, praesertim vero ut ina*e tam gravis momenti tutam normam sequendam haberent,ad hunc S. O., vel directe vel per S. C. de Propaganda Fide,suppliciter recursum fecerunt pro authentica quorundam articuloruminterpretatione. Accepta dubia statim uni ex Consultoribusremissa sunt, ut super iis mentem suam panderet:quod ipse peculiari sollertia et diligentia exequutus fuit.VOTUM CONSULTORISEmi et Rmi Patres,Vix ac decretum Ne temere de sponsalibus et matrimonio, ab hacS. C, iussu et auctoritate SS. D. N. promulgatum fuit, plures ubique•excitatae sunt disputationes de aliquibus illius articulis interpretandis,«t clarissimi viri de eo explanando, etiam editis commentariis, sollicitifuerunt. Verum cum de re maximi momenti ageretur, quae ipsum christianaesocietatis fundamentum attingit, nonnulli Sacrorum Antistites, utqua decet prudentia procederent et ad controversias tollendas, necessariumduxerunt a S. Sede quorumdam articulorum authenticam interpretationemexpetere. Hinc factum est ut plura dubia, praesertim huic S. C.-et S. G. de Propaganda Fide oblata fuerint, quorum praecipua hodiesapientissimo S. V. O. iudicio examinanda et definienda proponuntur.Modo cum ex benignitate Moderatorum huius S. C. munus mihidemandatum sit tenuem opinionem meam super propositis dubiis exponendi, libenter , licet non sine animi trepidatione ob rei gravitatem etdiificultatem, iussa faciam et indulgentiae EE. VV. confisus, qua poterò•claritate et brevitate, quid sentiam aperiam.Primo loco occurrit dubium a R. P. D. Delegato Apostolico Aegyptiet Arabiae propositum, videlicet num disciplina decreti Ne temereadstringatur graeci ceterique catholici aliorum rituum orientalium. De-Acta S. Sedis, vol. XLI,fasc. 2. 6
82 Éx S. Congregatione Conciliilegatus refert se de hac re sermonem habuisse cum sacerdote graeco melchitain dignitate constituto, qui negativam tuetur sententiam eo quod'de Orientalibus in decreto nulla fiat mentio, et huic sententiae ipse Delegatusquamvis aegre adhaeret, quia memorat Sedem Apostolicam nollesuarum Constitutionum observantiam apud Orientales urgere, nisi id expressedicatur. Revera rem ita se habere in apertis est, nec longa egetdemonstratione. Satis sit recolere quae scribit Benedictus XIV in suo»opere De Ritibus, edito anno igo4 a Francisco Heiner, in capite novissimo,De regimine Italo-graecorum, in quo postquam locutus fueritde quaestione : « num Graeci ad venerandos eos, qui canonizan a RomanoPontifice sunt , teneantur » , animadvertit hanc quaestionem adaliam generalem controversiam examinandam, viam aperire, scilicet « numGraeci Orientales ad observandas et retinendas Pontificias Constitutionesobligati sint, sive eae intra Generalia Concilia , sive extra eadem sintpromulgata ». Postquam igitur aliquorum doctorum sententiam memorasset,refert: «Super huiusmodi controversiae examine cum die 4 Iuliian. 1631 doctorum virorum Congregatio in palatio Cardinalis Pamphilii,qui postea ad Summum evectus Pontificatum Innocentii X nomen assumpsit,habita fuisset, sequenti modo conclusum et pronunciatum est:Subditi quatuor Patriarcharum Orientis non ligantur novis PontificiisConstitutionibus nisi in tribus casibus : i 0 in materia dogmatum fidei ;2 0 si Papa explicite in suis Constitutionibus faciat mentionem et disponatde praedictis ; ?° si implicite in iisdem Constitutionibus de iis disponat,ut in casibus appellationum ad futurum Concilium ».Porro nullum ex his tribus casibus in themate videretur haberi.Quod etiam ex eo confirmatur quia in pluribus, et etiam quoad impedimentadirimentia, disciplina circa matrimonium Ecclesiarum Orientaliumdiscrepat ab ea quae viget in Ecclesia Latina, nec, quod sciam,S. Sedes alias in hac materia Orientales ligatos censuit Pontificiis Constitutionibus,nisi res dogmata fidei attingeret Praeterea ex actis huiusS. C, quae decretum praecesserunt, satis colligitur non eam fuisse intentionemlegislatoris ut saltem nunc etiam Orientales ad novam disciplinamsuscipiendam adigerentur.Id tamen, ut superius innui, aegre ferre videtur R. P. D. Delegatus-Aegypti et Arabiae, qui idcirco haec subdit : « Se dunque il mentovatodecreto dei Concilio non obbligherà anche tutti gli Orientali, nascerà unagrave confusione intorno ai matrimonii misti, frequentissimi in questeparti d'Oriente, e insorgerà un inevitabile scandalo dal diverso apprezzamentodi quei matrimonii che si dovrà fare dai Latini da un lato edagli Orientali dall' altro, mentre i primi diranno e dovranno dire , a
Votum Consultoris 83tenore del decreto, che i matrimonii misti contratti da cattolici con ereticio acattolici battezzati, sono invalidi; e gii Orientali, stando all'anticadisciplina, diranno e dovranno dire il contrario. Quindi uno scandaloimmenso fra i fedeli dello stesso luogo, quindi una confusione inestricabilenelle coscienze. A prevenire siffatti mali gravi di non menogravi conseguenze , non sarebbe forse del caso d'imporre a tutti gliOrientali cattolici esplicitamente la disciplina comune della Chiesa, ordinatain quel decreto ? ». Quid de hoc consilio sentiendum sit iudicabuntEE. VV. viihi satis sit animadvertere hic agi de gravissimo negotio,super quo opinionem qualemcumque pandere sine temeritate haud possem,quin pleniores informationes locorum et personarum habeam.Secundo loco idem R. P. D. Delegatus Apostolicus dubium proponithis verbis: « Dato il caso che questi (Orientales) siano esclusi,ora si cerca se, in seguito a tale dee;eto, perduri ancora in queste partid'Oriente la teoria e la disciplina dell' individualità del contratto, e ilprivilegio dell' esenzione venga comunicato dalla parte del contraenteesente al contraente non esente: vale a dire: utrum pars quae non tenetur(saltem quoad validitatem) ad celebrandum coram Ecclesia, communicethoc suum quasi privilegium alteri comparti, quae teneretur, ovvero: utrum pars, quae tenetur, trahat ad se partem, quae per se nonteneretur ».Ut proposito dubio satisfiat duplex casus considerari debet, scilicet:i 0 , si pars latina contrahat cum orientali catholica; 2 0 . si pars latinacontrahat cum orientali acatholica. Casus enim partis orientalis catholicaequae contrahat cum acatholica, posita exemptione Orientalium a decretoNe temere, alienus est a nostra quaestione, licet alioquin in locis, ubiplures diversorum rituum et religionum simul degunt, catholicorum Antistitumanimum vehementer agitet. Iamvero quoad primum tenendumvideretur validum esse matrimonium, sive celebretur iuxta leges decretiNe temere, sive servata disciplina legitime vigenti apud catholicos illiusritus ad quem pertinet pars orientalis. Sane, ut monet Eiñus D'Annibale,tom. 3, §452'. « Ante omnia admonendi sumus ob individuitatemcontractus, utrumque sponsum quasi unam personam reputari; ideoquesi alter ex eis exemptus sit ab huiusmodi solemnitatibus, alteri exemptionemcommunicat». Quae doctrina, licet, ut idem praeclarissimusauctor notat, cum mica salis accipienda sit, nihilominus non est dubiumad ea extendi quae formam attingunt. Idipsum alii doctores docent ;quare Emus Gasparri in suo opere De matrimonio, vol. II, n. g6$refert: « Ante Benedictum XIV hoc principium nonnulli admittebant,alii negabant: sed post Benedictum XIV omnes et in foro et in scholis
84 Ex S. Congregatione Conciliiillud retinent ». Iamvero cum recens decretum hoc principium non aboleverit,nisi in casu expresso in Art. XI, censerem illud adhuc applicandumesse in themate, quoties pars latina cum orientali catholica matrimoniumcontrahat (i). Idipsum fore tenendum putarem quoad licitammatrimonii celebrationem. Curandum ut servetur regula decreti , quaevult matrimonium coram parocho sponsae celebrari, sed si aliter in alio(i) Verum sua probabilitate non caret sententia contraria, quae tenet principiumhucusque receptum, quo pars, quae non tenetur ad celebrandum coramEcclesia, communicat hoc suum quasi-privilegium alteri comparti, a recenti decretoetiam quoad clandestinitatem abolitum fuisse, eique aliud sutiectum fuisseprincipium, quo pars quae tenetur, trahit ad se partem, quae per se non teneretur.Nam individuitas seu indivisibilitas contractus vi sui originarii conceptus hoc importatut idem contractus pro utroque contrahente sit validus vel invalidus ; hincinhabilitas unius contrahentis, per se et ex natura sua, secumferre debet inhabilitatemad eumdem contractum cum qualibet alia parte etiam habili. Matrimoniumautem est stricto sensu contractus, et ex iure divino est contractus bilateralis, quinullo unquam tempore potest claudicare : hinc absolutam habet individualitatem, vicuius si vel una pars est inhabilis ad validum matrimonium contrahendum, proutraque parte per se et ex natura rei est invalidus. Ad rem S. Thomas (Summ,theol., supp. part. tert., art. 4 * w corpore) docet: « Cum matrimonium sit quaedamrelatio, et non possit innasci relatio in uno extremorum sine hoc quodfiat in alio; ideo quidquid impedit matrimonium in uno, impedit ipsum in altero,quia non potest esse quod aliquis sit vir non uxoris, vel quod aliqua situxor non habens virum, sicut nec mater non habens filium : et ideo diciturcommuniter quod matrimonium non Claudicat ». Praeterea quum hoc principiumiuris naturalis vigeat quoad alia impedimenta matrimonialia, sat probabilitervidetur receptum fuisse etiam quoad impedimentum clandestinitatis. Exipsis actis, quae praecesserunt hodierni decreti redactionem, patet hanc fuissementem plurium saltem Consultorum. Cfr. Acta S. Sedis, vol. 40, pag. 53g, 5 5 7,565 in nota, et 570 nota 4. Et revera illud introductum fuit in articulo XI, § 2decreti quoad matrimonia mixta inter catholicos et acatholicos; hinc saltem apari admissum retinendum est in casu matrimonii catholici latini cum catholicograeco. Nam catholicus ritus latini factus est inhabilis ad matrimonium ineundum,nisi servata forma a decreto ipso statuta; ideoque nihil ad rem refertnum altera pars sit catholica vel acatholica. Accedit quod secus peior essetconditio acatholicorum etiam orentalium quam catholicorum graecorum ; namilli ex art. XI, § 2 tenerentur servare formam si contrahere velint cum catholicolatino, e contra isti minime adstringerentur. — Caeterum huius pergravis quaestionissolutio, quae in casu pendere etiam potest, saltem ex parte, a peculiaribuscatholicorum Orientalium circumstantiis et legibus, unice expectanda estab authentica declaratione S. C. Concilii, quae decretum ipsum edidit (N. R.).
Votum Consultoris 85ritu legitime praescriptum sit, autumarem non esse inquietandos eos quiorientalis ritus, ad quem una pars pertinet, praescriptioni se conformaremalunt.Quoad secundum casum, matrimonii nempe partis latinae cum orientaliacatholica, res definita apertis verbis prostat in Art. XI decreti, etnullimode proinde invocari amplius posset principium indi viduitatis contractus.Dicendum igitur huiusmodi matrimonia, non servata forma decreti,invalida esse (i).Abs re non erit referre, ad rei claritatem, quae scribit R. P. D. DelegatusApostolicus qui dubia proposuit: « E qui forse torna in acconciodi ricordare una speciale osservazione sui matrimonii misti contratti specialmentecoi greci scismatici. I greci scismatici segnatamente gli elleni,talmente disprezzano ed hanno a vile il matrimonio celebrato da qualsivogliaministro cattolico e particolarmente latino, da considerarlo invalidoe di nessun valore. Anzi il governo di Grecia non riconosce perlegittimo che il matrimonio religioso celebrato davanti al ministro greco.E non vi è mai il caso che si approvi il matrimonio misto di grecicon qualsivoglia altro di rito cattolico e particolarmente latino, se nonintervenga il sacerdote greco scismatico quale ministro. Quindi, parlandodi greci, nei matrimonii misti tra cattolici e greci scismatici, non vi èmodo di ottenere V adempimento della condizione di non ripetere, nèavanti nè dopo la cerimonia cattolica, anche la celebrazione davanti alministro sacerdote scismatico. Siffatta condizione, quantunque promessadalla parte greca, non è osservata che rarissimamente fra greci sudditiottomani, e mai una volta dai greci elleni. I cattolici orientali poi nonhanno troppi scrupoli e si prestano mirabilmente a siffatta esigenza intollerantedei greci scismatici, stante che per loro questa ripetizione deliacerimonia davanti il ministro scismatico , è stimata cosa indifferente equasi quasi anche ragionevole, perchè dicono essi, e giusto che come noi(i) Hinc reiicienda est quorumdam opinio, qui sustinent matrimonium catholicilatini cum acatholico graeco, absque forma initum, esse validum, ea ductiratione quod decretum Ne temere non adstringit graecos sive catholicos sive etiamacatholicos. Nam apud omnes in pacifico est, saltem quoad matrimonia mixta catholicorumcum acatholicis, prout in art. XI, § 2 statutum invenitur, principiumvalere, vi cuius pars, quae tenetur, trahit ad se partem, quae per se non teneretur.Ideoque quum catholici latini facti sint inhabiles ad matrimonium ineundumetiam cum acatholicis nisi iuxta formam praescriptam, cum quibuscumqueacatholicis etiam orientalibus ipsi contrahant, illam servare tenentur sub nullitatispoena (N. R.).
86 Ex S. Congregatione Conciliiper la parte cattolica reniamo che si celebri il matrimonio davanti iiministro cattolico, così è giusto che tale matrimonio si ratifichi anchedavanti il ministro scismatico, diversamente, i greci specialmente, nonammetterebbero per valido il matrimonio misto contratto solamente innanziil ministro cattolico. In generale la vera importanza del matrimoniomisto si dà alla celebrazione presso lo scismatico. Da tale criterioe sentimento da cui sono mossi i greci scismatici particolarmente,e dalla connivente condotta dei cattolici orientali risulta un disprezzoformale del matrimonio misto, celebrato davanti al ministro cattolico especialmente latino. Un tale matrimonio presso di loro non ha valorealcuno, ed essendo nullo non riveste nessuna qualità nè di contratto civilenè di sacramento. Se questo modo di pensare fosse di alcune persone,di qualche località, transeat, si potrebbe sopportare; ma invece è universalissimodi tutti i luoghi, ed è molto diffuso fra tutti gli altri scismaticiorientali; però i greci portano la palma. Anzi direi che tale erroreproviene dai greci fin da che essi dominavano tutto l'Oriente ; glialtri riti hanno seguito in passato i greci e li seguono presentemente pecorescamentesenza avvedersene. I greci sono arrivati persino a questo, dinon riconoscere il battesimo dei cattolici; e se qualche disgraziato cattolicodi qualsivoglia rito, defezionando dalla fede cattolica, volesse abbracciarela religione greca, esso dovrebbe essere ribattezzato secondo ilrito greco. Ciò è comune in Palestina e nella Siria. Ora se pei matrimoniimisti si adottasse il principio, almeno pei latini, nel caso che icattolici orientali siano esclusi: pars, quae tenetur, trahit ad se partem,quae per se non teneretur, si avrebbe provveduto (almeno in riguardoai latini) alla dignità, al decoro della cattolica religione, si renderebbela pariglia all' intollerante errore, e si darebbe la preminenza eil rispetto dovuto alla cattolica verità ».Tertium sibi vindicant locum dubia quae respiciunt parochos quiterritorium separatum non habent et iurisdictionem suam vel in quasdamdisiunctas domus, vel in aliquas familias seu personas exercent, utexempli gratia, parochus S. Mariae de Coricela in civitate Compostellanaqui curam exercet in aliquas familias, de quo Emus Archiepiscopusquaerit: « come in avanti potrà sposare i fedeli, quando il decreto dovràattuarsi ».Card. De Luca (De parochis, disc. 24, n. i) scribit: « Quoniamlicet ex deductis disc, przeced. inter quatuor requisita parochialitatis,illud sit praecipuum territorii, in quo vivat populus cum numero competentifamiliarum, attamen non implicat dari ex Apostolico indulto, velantiqua legitima consuetudine, iurisdictionem parochialem in personas
Votum Consultoris 87seu familias, quamvis in alieno territorio viventes ex iis quae de haciurisdictione in personas habentur pluries sub tit. De iurisd. praesertimin Nazarena seu Tranen., disc. 20, etc. ». Cum igitur et hi sintveri parochi et aliqua ratione ministerium suum exercere debeant etiamquoad matrimonia , censendum est, decretum ipsis sua iura integrareliquisse, iuxta peculiarem earum conditionem, exercenda. Ante omniaigitur tenendum videtur eos, quatenus sint vere parochi, in sua ecclesiamatrimoniis sive subditorum suorum sive non subditorum valide assistere.Praeterea non ambigendum ad eos privative pertinere licitam assistentiam,quoties sponsa illorum iurisdictioni subdita sit. At quid dicendumde assistentia extia propriam ecclesiam ? Si paroecia coalescat•ex separatis et sparsis domibus, censerem has habendas esse loco territorii,et proinde in unaquaque earum parochum munus suum exercereposse. At si iurisdictio parochialis sit in familias vel personas , nullahabita ratione domus quam incolunt, tenendum videretur parochum nihilposse in eorum domibus, quia profecto sunt in territorio alterius parochi,intra cuius fines continentur. Cumque hoc ius territoriale certum sit«et, utpote parochiale , iuris favorem habeat, huic sine expresso privilegionihil detrahi potest ex eo quod domus incolas habeant priori parochopersonaliter subditas. Accedit decretum Ne temere immutasse antiquamdisciplinam, vi cuius parochus ubique suorum subditorum matrimoniisvalide et licite assistebat, et coarctasse ministerium validum eiusdemparochi infra ambitum sui territorii : proinde absonum videretur a mentelegislatoris admittere in proposito casu exercitium huiusmodi iuris parochialisin personas in alterius parochi territorio. Id ad tramites iurisdictum sit. Verumtamen an, pro casibus saltem in quibus nupturientesinfirmitate domi detineantur, aliquid parocho personali ex iuribus quibushucusque gavisus est servare expediat, ES. V V. sueta sapientia etprudentia iudicabunt.Propositum dubium aliud sequitur quod proponitur ab eodem EmoArchiepiscopo S. Iacobi de Compostella et ab Emo Patriarcha Venetiarum, quodque iisdem verbis referre opportunum duco. Scribit itaqueEmus Archiepiscopus S. Iacobi: « Esiste pure nella città suddetta unospedale fondato dai Re cattolici ed arricchito con privilegi Apostolici,che autorizzavano gli atti parrocchiali fra i quali trovasi il matrimonio.Queseo ospedale, che era generale, aveva come cappellano maggiore uncanonico della Cattedrale; ma da molti anni fa è divenuto ospedale provincialee la Deputazione nomina il cappellano maggiore, il quale nonè, nè può chiamarsi parroco. Benché in tempo di Pio IX, per il Concordatoe per la Bolla Quae diversa, furono soppresse le giurisdizioni
88 Èx S. Congregatione Conciliiesenti, nell'ospedale di che si tratta, non ha avuto luogo la soppressionee nè la Deputazione cede all' Ordinario la aggregazione della cura dianime alla parrocchia di S. Fruttuoso, nel cui territorio si trova l'ospedale,nè risulta canonico in ogni modo che il cappellano maggiore as-*sista ai matrimoni di quelle persone che abitano nell'ospedale ».Haec autem habet Emus Patriarcha Venetiarum : « In questa archidiocesidi Venezia esistono non pochi pii istituti, conservatum dell'uno»o dell'altro sesso, case di ricovero, case di pena, ospedali, che colla rispettivaannessa chiesa pubblica od oratorio interno, sono per legge sinodaleesenti affatto dalla giurisdizione del parroco del luogo entro il.quale si trovano, e sono soggetti immediatamente alla giurisdizione dell'Ordinariodiocesano: giurisdizione che egli esercita sulle persone in essidimoranti diu noctuque e che ivi hanno ormai formato domicilio o>quasi domicilio, per mezzo del loro rispettivo rettore o cappellano-curato,secolare o regolare. Anche il seminario ed altri collegi maschiliriconosciuti dall'autorità diocesana e retti da persone ecclesiastiche, sono»per legge sinodale, immediatamente soggetti, colla loro annessa chiesa,alla giurisdizione dell' Ordinario , che la esercita ad nutum per mezzodeisuperiore locale, anche sulla loro pubblica chiesa. Quanto però aisacramento del matrimonio, le ragazze che dimorano nei pii conservatorii,o di penitenza o di riabilitazione, o di ricovero, qualora non abbianodomicilio nella archidiocesi di Venezia, devono contrarre matri- ;monio dinanzi al parroco della parrocchia entro i cui confini trovasi iLpio conservatorio. Quanto poi agli ammalati che vanno a curaisi nelcivico ospitale per poi ritornare dopo la guarigione alle proprie case, senel corso della malattia hanno a contrarre matrimonio nel pio luogo dicura, deve assistere ad esso il parroco del rispettivo loro domicilio, esolamente in pericolo imminente di morte qualora manchi il tempo diricorrere all'Ordinario, i cappellani dell'ospitale hanno, per sinodale disposizione,la facoltà delegata dall' Ordinario diocesano di assistere al loromatrimonio.Ciò premesso, mi furono esposti da varii ecclesiastici i seguentiquesiti, in seguito al recentissimo decreto Ne temere, emanato il2 Agosto 1907 De sponsalibus et matrimonio :« i°. Avvenendo il caso di matrimonio di persone abitanti diu noctuquenelle suddette località esenti dalla giurisdizione parrocchiale, ilmatrimonio che legittimamente avessero a contrarre nei medesimi luoghipii o annesse chiese, spetta per la sua validità al parroco della parrocchiaentro i cui confini trovasi il pio luogo esente dalla giurisdizionedel parroco, oppure al rettore o cappellano che ivi esercita la cura d'anime,così che questi, anche senza speciale delegazione dell' Ordinario,
Votum Consultoris 89possa validamente assistere, soltanto perchè curato del pio istituto, aimatrimonii che si contraggono in esso o nella annessa chiesa , esentidal parroco ?« 2 0 . Siccome non di rado succede che fedeli delle varie parrocchiedi Venezia desiderino contrarre matrimonio nel santuario della Bina Verginedella Salute, che è la chiesa propria del Seminario , esente dallagiurisdizione del parroco, tali matrimonii, in punto di validità, spettanoal parroco del territorio entro i cui confini trovasi il Seminario, oppureal rettore della chiesa del Seminario, il quale possa e debba considerarsiquasi parroco anche nel senso giuridico inteso dal decreto Ne temereper la validità dei matrimonii, anche senza bisogno di chiedere specialedelegazione all'Ordinario o al parroco suddetto ?« 3". I matrimonii che si contraggono negli ospitali, o chiese annesse,esenti dalla giurisdizione parrocchiale e soggetti immediatamente all'Ordinario,sia che si tratti di ammalati ivi precariamente degenti, sia chesi tratti di persone abitualmente dimoranti entro l'ospitale per qualsiasititolo, devono celebrarsi, perchè siano validi, dinanzi al parroco dellaparrocchia entro i cui confini trovasi l'ospitale, oppure dinanzi al cappellanoo ad uno dei vari cappellani—curati dei pio luogo, anche senzabisogno di speciale delegazione dell' Ordinario diocesano o del parrocosuddetto ?« Tali quesiti mi pare possano ridursi al solo ed unico quesito:se, cioè, i vari rettori o cappellani, deputati dall'Ordinario alla curad'anime nei varii conservatorii esenti dalla giurisdizione del parroco,abbiano bisogno, per assistere validamente ai matrimonii che in essi sicontraggono, di speciale delegazione dell'Ordinario o del parroco entroi cui confini si trovano i conservatorii stessi, oppure se basti la loroqualità di curati della località esente per potersi ritenere giuridicamenteautorizzati, nel senso del decreto Ne temere ad assistere validamente aimatrimonii entro i confini del proprio iscituto, conservatorio ecc. ».Ni fallor, ex ipsis verbis quibus dubia exponuntur clare eruitur inpropositis casibus non agi de vero parocho, ideoque tenendum nullumex illis rectoribus vel cappellanis locorum piorum valide, absque sperciali delegatione Ordinarii vel parochi, matrimoniis assistere posse. Atquaestio alio modo solvenda est si agatur de illis, qui omnimodam etplenam iurisdictionem paroecialem obtinent in aliqua pia domo, ut ex.gr. in Hospitio Apostolico S. Michaelis ad ripam maiorem Tyberis inUrbe, aliisque piis locis. Cum hi vere sint parochi et etiam quandoquehoc appellentur nomine, et in decreto nulla fiat exceptio, sequi videretureis omnia aptanda esse, quae ibidem de parochis scripta sunt.. Ni-
90 Ex S. Congregatione Conciliihilominus, attento quod hi parochi plerumque pro administratione aliorumsacramentorum, quorum in domibus charitatis urgens est necessitas,constituti sunt, EE. VV. erit iudicare an opportunum sit eorum iuraquoad matrimonia coarctare, praesertim si agatur de personis quae inpia domo nec stabiliter nec ad tempus degunt. Iam a sua aetate Card.De Luca in celebri quaestione inter vicarium curatum SS. Ecclesiae Lateranensiset hospitale SS. Salvatoris ad Sancta Sanctorum, notare satagebat: « Scribens autem in unica disputatione pro hospitali, vidensquequod potius scribentes hinc inde procederent cum generaiitatibus superiuribus parochialibus in abstracto, advertebaro erroneum videri cum huiusmodigeneraiitatibus procedere, cum potius procedendum esset cumdiversorum casuum vel functionum distinctione, qua mediante conciliaridicebam ea quae hinc inde deducebantur.... Primus itaque erat casus velpunctus in administratione illorum sacramentorum, quae de regulari natura,sive pro frequentiori contingentia in huiusmodi hospitalibus administrarinon solent, nempe baptismatis et matrimonii, dum quandoquedatur casus eorum administrationis etiam cum personis quae in hospitalidegunt. Et tunc dicebam distinguendum esse inter infirmos, qui adiversis parochiis et partibus civitatis ac etiam a locis convicinis ad hospitaleconfluant gratia curationis cum quibus sacramenta quandoqueadministrari contingit, puta quia pauperes mulieres praegnantes infirmaepariant ideoque infantuli baptizari debeant, vel quia viri pro e
Votum Consultoris 91litarium. Idem Emus Archiepiscopus S. Iacobi de Compostella scribit :* I cappellani castrensi non hanno territorio : sono parroci delle persone,ma non dei luoghi. Come funzionerà la giurisdizione castrense, messoin vigore il decreto ? I soldati, reclute disponibili che non hanno compiutoil numero prescritto di riviste annue volute dalla legge militare,pretendono contrarre matrimonio con donne della giurisdizione ordinaria: potrà il parroco di questa giurisdizione autorizzare questi matrimoniisenza sottostare alla legge militare e liberarsi dalla pena che glisi impone? Non converrebbe che da parte della S. Sede si ottenesse dalGoverno Spagnuolo il facilitar"? questi matrimonii, evitando moltissimeunioni illecite adesso che la stessa legge militare concede alle reclute ilpermesso di stare nelle loro case ? ».Et Episcopus titularis Pergamensis, cappellanus maior exercitusBorussiae, haec SS. D. N. humiliter significare sategit: « Iuxta BrevePii Papae IX d. d. 22 Maii 1868, cappellanus maior exercitus Borussia,separata ab ceteris Ordinariis iisque minime subiecta iurisdictionepollebit in eos omnes, qui Borussiae vexillis militane terra marique ubicumquegentium fuerint, atque in omnes et singulos fideles , qui adBorussiae exercitum secundum leges pertinent. Cappellani minores cumreapse parochi censendi sint illius partis exercitus, quam spirituali ipsorumcurae cappellanus maior demandaverit, libere idcirco utentur singulisquibusque facultatibus, quas sibi idem cappellanus maior subdelegaverit.Fideles igitur huius exercitus, de quibus supradictum est parochocivili locique Ordinario eadem de causa minime subditi sunt,quamvis intra limites territorii eius domicilia habeant , sed extra hocterritorium in parochiam personalem cappellani minoris levati sunt.Iuxta vero decretum de sponsalibus et matrimonio iussu et auctoritateSanctitatis Tuae a Sancta Congregatione Concilii de die 2 Augusti1907 editum, parochi et loci Ordinarius, ut n. IV, § 2 declarat, validematrimonio assistunt intra limites sui territorii, in quo matrimoniisnedum subditorum sed etiam non subditorum valide assistunt.Quaeritur igitur num hoc vocabulo non subditorum etiam comprehendanturdicti fideles exercitus Borussici. — Haec quaestio gravitatenon caret, quia iam per fere ducentos annos in exercitu Borussico praxisviget ut matrimonia personarum ad exercitum pertinentium non nisicoram parocho militari contrahantur, qui tamen licentiam matrimonioassistendi concedere potest alii sacerdoti determinato ac certo, et quiainsuper leges militares tam catholicos quam acatholicos alligantes, hancpraxim sanciunt. Difficillimum et fere impossibile videtur, ab hac praxi
92 Ex S. Congregatione Conciliiquasi iure consuetudinis recedere; quapropter multum mea interest, utintegra servetur ».Iurisdictio castrensis, quae nititur privilegiis a S. Sede concessis etplerumque ex conventionibus saltem privatis cum Guberniis nationum,originem trahit, non uno eodemque modo ubique exercetur: hinc difficileadmodum est regulam tradere quae pro omnibus regionibus valeat,et apta et opportuna dici possit. Profecto quae exponuntur peculiaremmerentur animadversionem. Ita posito principio, quo parochus nonnisiin suo territorio matrimoniis valide assistere queat, saepe eveniet casusquo parochus castrensis, qui territorio caret, hanc sui ministerii partemnullimode explere possit. Non solum enim bello et tempore quo copiaemilitaribus exercitationibus vacant, sed etiam domi plerumque hi parochicastrenses propriam ecclesiam non habent. Videretur igitur quoadeos exceptionem esse admittendam, si velimus eos pergere in suo ministerio,quod profecto in bonum animarum militum, qui raro ad aliossacerdotes accederent, vere redundat. Minus gravis meo sensu est difficultasquae movetur circa assistentiam horum parochorum matrimoniisnon subditorum in propria ecclesia vel territorio, si aliquando habeant.Nam etiamsi parochi dici soleant, et quoad milites revera sint, hi exercentex privilegio curam animarum et stricto iure parochi non sunt :unde optime declarari posset eos sub nomine parochi in decreto nonvenire, et coram eis non subditos haud posse valide contrahere nuptias.Considerandum potius privilegium in eo quod praecipit, mulieres nonposse cum militibus matrimonium contrahere coram parocho ordinariaeiurisdictionis sed tantum coram parocho castrensi. Certe verbis et mentidecreti refragatur, milites non posse valide matrimonium contrahere coramquovis parocho, sicut ceteri fideles; at non facile immutari possevidetur disciplina, quae in conventionibus acceptata fuit et cuius observantiaa civilibus aut militaribus auctoritatibus, etiam adiectis gravibuspoenis, vehementer urgetur. His positis, restat ut dicamus decretum Netemere., quod de iurisdictione castrensi non loquitur, eam intactam reliquisse,prout in unaquaque natione suis legibus ex privilegiis vel exconventionibus regitur, nec parochorum castrensium potestatem auctamfuisse aut imminutam, nec aliis parochis aliquod ius in eorum praeiudiciumfuisse concessum. Ceterum erit S. Sedis id, quod in animarumbonum magis cedat, decernere, et deliberare an tractationes ad hoc ineundaesint cum Guberniis, prout Emus Archiepiscopus Compostellanusdesiderat.Gravior modo se offert quaestio quoad interpretationem Art. XIdecreti, eaque movetur a pluribus Episcopis, praesertim S. C. de Pro-
Votum Consultoris 93paganda Fide subiectis. Quaeritur siquidem quaenam vis tribuenda sitverbis, quae in fine § 2 legitur: nisi pro aliquo particulari loco autregione aliter a S. Sede sit statutum. Haud nimium immorandum ducoin dubio, quod refert sibi a pluribus propositum Archiepiscopus Dublinensis,utrum scilicet ea verba « intelligenda sint tantum de indultis aS. Sede in posterum fortasse concedendis an respiciant etiam casus, inquibus eiusmodi indulta a S. Sede iam concessa sunt » : qui innitunturquibusdam verbis quae leguntur in Votis Consultoris, Defensoris vinculiet R. P. D. Secretarii in ephemeride Acta S. Sedis relatis. Etenim ipsePraesul Dublinensis docte respondet : « quidquid sit de opinione ab illiseximiis viris in suis Votis expressa, in decreti schematibus ab illis exaratisne verbum quidem inveniri de indultis a S. Sede sive concedendissive concessis: quod rationi sane consentaneum videtur, cum plane superfluumesset in eiusmodi decreto de indultis S. Sedis loqui, nisi sermoesset de indultis antea concessis : quod enin' ad indulta forsan posteaconcedenda attinet, per se obvium est per istiusmodi indultum obligationemcuiuscumque decreti pontificii aut minui aut omnino tolli posse:ex quo fit ut in decretis S. Sedis usitatum non sit derogatorias clausulasinserere indulta postea forsan concedenda respicientes ». Nec pariterimmorandum in quaestione an in illa exceptione comprehendatur ConstitutioSS. D. N. Pii Papae X Provida diei 8 Ianuarii 1906 pro imperioGermanico. Etenim clarum est, ut docet Emus Gennari in suis commentariis,illam Constitutionem etiam post decretum in suo robore permanere,idque eruitur etiam ex actis S. C. quae decreti promulgationempraecesserunt. Notandum praeterea, quod sciam, neminem ex GermaniaeEpiscopis hucusque aliquod de hoc movisse dubium (i).Plura e contra dicenda veniunt de vi praefatae clausulae relate adcelebrem Benedicti XIV declarationem, die 4 Novembris 1741 pro foederatisBelgii provinciis datam, et postea ad plures alias regiones similiteraut aequivalenter extensam. Porro non latet EE. VV. gravem etannosam inter doctores agitari controversiam circa declarationis Benedictinaenaturam, ita ut alii teneant illam esse simplicem declarationem,alii esse decretum seu dispensationem, alii demum declarationem simulet decretum. Emus Gennari in citatis commentariis nuper editis , perspicuemore suo statum quaestionis perstringit et exhibet, illiusquepondus in praesenti casu demonstrat , cum , ut ipse animadvertit, exquaestionis solutione pendeat iudicium circa declarationis vim post de-(1) Dubia autem Emi Archiepiscopi Coloniensis infra relata nonnisi serooblata fuerunt (N.R.).
94 Ex S. Congregatione Conciliicretum Ne temere. Ac proinde vir clarissimus opportunum ducit monere,quaestionem esse difficilem circa declarationem, difficillimam verocirca eiusdem varias et multiplices extensiones. Inutiliter agerem si hicargumenta referrem, quibus diversarum sententiarum patroni ad thesimsuam adstruendam utuntur. Quod ad me attinet, cum ex imposito muneretenuem opinionem meam exprimere debeam , haud diffiteor eamsententiam satis mihi probatam videri, quae tuetur Benedictinum documentumhabendum esse uti simplicem declarationem. Rationes sunt quaebreviter afferuntur ab Emo Gasparri in suo praeclaro tractatu De Matrimonio,vol. H, n. gj6, scilicet: i 0 ipse textus declarationis, si accurateexpendatur, et quae alias scripsit ipse Benedictus XIV praesertimin epistola Singulari Nobis 9 Febr. 1747, § 17, idest: « Ex verissimisargumentis coniecturisque probatum est Concilium Trid. cum novumillud dirimens impedimentum constituit, decretum suum ad ea matrimonianon extendisse quae disceptationi a nobis an. 1741 solutae occasionemdedere »; 2 0 epistola Pii VII ad Napoleonem, die 27 iunii 180 5data, quae inter cetera haec habet: « Le décret n'établissait pas unnouveau droit, mais était seulement une déclaration, comme porte sontitre (c'est à dire un développement de ce que ces mariages sont en réalité)on comprend aisément que le même principe doit être appliquéaux mariages contractés entre un catholique et une hérétique dans un payssujet à des hérétiques: quand même parmi les catholiques y existant onaurait publié le susdit décret ».His addi potest animadversio, quae peculiariter respicit matrimoniamixta, videlicet, sive in declaratione Benedictina , sive in pluribus decretisquae illam ad alias regiones extendunt, validitatem horum matrimoniorumadmitti , tamquam consectarium validitatis matrimoniorumhaereticorum, ob principium individuatis contractus, proindeque, saltempro ea parte quae se refert ad mixta coniugia, certe non esse nisiapplicationem enunciati principii, idest nonnisi simplicem declarationem.Quod forsan firmari posset etiam verbis, quibus Benedictus XIV utitur,quaeque adversae sententiae patroni sibi favere immerito putant. Verumnamque est ibi legi verba : declaravit statuitque etc. ; sed haec verbaex contextu sermonis proxime respiciunt matrimonia quae inter haereticoscontracta sunt vel in posterum contrahentur. Deinde vero de matrimoniismixtis tantum subiungitur: « si forte aliquod huius generismatrimonium, Tridentini forma non servata , ibidem contractum iamsit, aut in posterum (quod Deus avertat) contrahi contingat, declaratSanctitas Sua matrimonium huiusmodi etc. ».De extensionibus huius Benedictinae declarationis accurate, plene et
Votum Consultoris 95competenter loqui res est impossibilitati proxima. Clar. Mansella Deimped. matr. dir., part. i, c. 4, art. 4, § r, hunc tradit extensionumelenchum: « I. In Europa. Wratislaviae an. 1775; Ulmiae an. 1774in regno Wurtemberg. — In illa Poloniae parte quae ab an. 1780 inRussiaci imperii ditionem venit. — In Ducatu Cliviensi regni Borussiaan. 1795. — Matrimonia incolarum civitatis Mastricht prope Leodiuman. 1836. — Quamvis Benedictina declaratio non fuerit expresse extensa,aequivalenter tamen idem constitutum est quoad illa Constantinopoliseiusque suburbiorum loca (anno 1769) , in quibus publicatumfuerat Concilium Tridentinum, dum valida quamvis illicita, matrimoniaillic contracta edicuntur. — Sic etiam in Hibernia an. 1785. — In provinciisRhenanis sub ditione Borussica an. i83o. — In universo imperioRussiaco et in regno Poloniae anno 1844. — Extensa fuit declaratioBenedictina in Mosa Traiectana ad parvum S. Petri suburbium in VicariatuLimburgi anno 1844 (S. Sedes) quoad mixta coniugia peculiaremcepit provisionem, in Bavaria an. 1834 — i n Hungaria an. 1844. —II. In Asia. Extensam fuisse Benedicti XIV declarationem constat : Pondicerii,anno 1833. — In Georgia, saltem aequivalenter, an. 1831. —In ora Coromandelica an. 1831. — In Iaponia aequivalenter iam abanno 1625. — In ora pariter Malabarica sub ditione quondam Hollandiaean. 1765. — Bombay, ex quo pervenit sub ditionem societatis abIndiis nuncupatae, an. 1761. — III. In America. Locum habuit extensioeiusdem declarationis : in provinciis Canada, ex quo sub ditionem Angliaepervenerunt an. 1763. — Curacao an. 1851. — In insula SS. Trinitatisan. 1825. — In utraque Ludovisiana atque in Florida an. 1831 ».Huic elencho praeterea, ut eruitur ex dubiis S. C. propositis a Vicariogenerali Curiensi, addi debet indultum concessum dioecesibus Basileensiet Sangallensi et forsan etiam aliis dioecesibus Helvetiae.Angustia temporis pressus et aliis muneribus distentus non valuioriginalia decreta aut rescripta extensionum consulere, quae prodiere exSS. CC. S. Officii, de Propaganda Fide et super Negotiis ecclesiasticisextraordinariis: quod ceterum nec facile concessum esset, ac si etiamconcessum, non intra tempus mihi datum perfici potuisset. Nihiiominusiniis quae referuntur tuto standum censeo cum auctoribus , qui nonmodo ob probitatem et doctrinam, sed etiam ob munia quae olim apudSS. CC. exercuerunt, omnimodam fidem merentur.Iam in elencho relato vidimus in maxima locorum parte agi devera extensione declarationis Benedictinae. De his igitur eadem rationeiudicandum erit ac de principali, ita ut extensiones comprehendantur,vel non, in exceptione decreti Ne temere, prout declarationem compre-
96Ex S. Congregatione Conciliihendi vel non definitum fuerit. Quoad alias nonnulla adnotanda sunt.In citato opere monet Mansella , auctoritate P. Ballerini fretus, « duodecreta, unum pro Japonia, alterum pro Curacao, cum solum ad catholicoruminter se matrimonia referantur, nihil ut patet commune haberecum Benedictina declaratione, quae haereticorum tantum vel mixta respicitconiugia ». De his itaque duobus decretis dicendum videtur ad remnostram non facere. Praeterea idem Mansella animadvertere curat « citataá P. Perrone decreta, quae pertinent ad Hiberniam, ad universumimperium Russiacum regnumque Poloniae, Item ad provincias Rhenanassub ditione Borussiae, ad Bavariam, ad Hungariam, ad Georgiani, reipsanon esse extensionem Benedictinae declarationis. Etenim ut probe animadvertitci. Ballerini in notis ad theol. mor. Gury, de imp. clandestinitatis,praeter quam quod haec declaratio ex aliis prorsus principiisducit originem, insuper primario ad haereticorum matrimonia refertur;— ad matrimonia vero mixta deinde per quasi extensionem protractaest, prout ipse Benedictus XIV De synodo, lib. 6, cap. 6, n. 12 indicat:— contra vero decreta, quae ad regiones superius recensitas pertinent,decreti Tridentini derogationem seu dispensationem quamdam continent,et solum ad matrimonia mixta referuntur ». Post haec accuratedoctores, praesertim recentiores, distinguere solent inter loca pro quibusdeclaratio Benedictina vere extensa fuit et loca pro quibus e contra dispensatioquoad matrimonia mixta concessa fuit a S. Sede, et concorditerhaec postrema loca coarctant ad Hiberniam, ad Hungariam, ad imperiumRussiacum cum ea parte Poloniae quae in eo comprehenditur,ad provincias Rhenanas, ad Bavariam et ad Georgiani, ceteris omnibusregionibus exclusis.Iamvero nunc de provinciis Rhenanis ac de regno Bavariae ampliusnon est loquendum , cum istae regiones pars sint Germanici imperii,pro quo viget Constitutio Provida diei 8 Ianuarii 1906. Circa reliquasregiones haec observare possum. Nullum adest dubium pro Hibernia latumfuisse verum decretum a S. C. S. Officii die 13 Martii 1745 (seuverius an. 1786), et hoc decretum continere dispensationem circa matrimoniamixta independenter a declaratione Benedictina. Idipsum tenendumcenseo quoad Hungariam, licet dispensatio concessa fuerit in InstructioneS. C. super negotiis ecclesiasticis extraordinariis diei 3o Aprilis1844, quia et haec quoad substantiam est verum decretum. Nonputo, quidquid alii sentiant, veram concessionem factam fuisse pro Georgia; siquidem haec concessio innititur responso S. C. S. Officii anni 1845;et ad dubium propositum quoad validitatem matrimoniorum mixtorumS. C. respondit, illic ea matrimonia habenda esse ut valida, sed eviden-
Votum Consultoris 97ter in responso applicatum fuit principium individuitatis contractus :quod profecto longe abest a concessione. Ambigendum de imperio Russiaco: Instructio enim S. C. super negotiis ecclesiasticis extraordinariisanni 1844, q 1 1 3 6 affertur a doctoribus, plenius in actis esset examinanda,
98 Ex S. Congregatione Conciliibia infelices habeant exitus , valde dubitandum an pro dignitate sacramentiet pro ipso coniugum bono expediat ut valida et indissolubiliasint coram Deo et Ecclesia.Praeterea magna consideratione digna videntur quae nonnulli AntistitesS. Sedi exponere necessarium duxerunt, quaeque ipsis eorum verbisreferenda sunt. R. P. D. Britius Meuleman S. I., Archiepiscopus Calcuttensis,haec Emo S. C. de Prop. Fide Praefecto significavit : « Pour quevotre Eminence puisse comprendre l'importance pour nous de la solution'de ce doute (quoad declarationem Benedictinam), je décrirai brièvementles circonstances spéciales où nous nous /trouvons. Dans une lettre de laPropagande datée 16 Juillet 1851 il est dit: « cum ex deductis non constetde promulgatione Conc. Trid. decreti Tametsi Calcuttae et in:Ben g al facta, non esse ideo inquietandos catholicos etiam (de acatholicisenim nulla quidem quaestio ob iam extensam ibi Bened. Const.),qui matrimonium ibi ineunt non servata forma Concilii... ». La parenthèses'explique par une lettre de la Propagande datée 13 Février 1847:Ab Apostolica Sede sub die 12 Sept. 1838, ad removendas ambiguitates,declarationem Benedicti XIV... hac in re ad Bengalensem Viciriatumextensam fuisse. Dans le passé donc la pratique dans mon diocèsene présentait pas la moindre difficulté. Mais après le nouveau décret iln'en sera plus de même , si l'extension de la déclaration Bénédictineéquivaut au aliter a S. Sede sit statutum. En effet, dans la majeurepartiede mon diocèse le décret Tametsi n'a certainement jamais été publiéet par conséquent la déclaration Bénédictine n'y jamais été étendue:donc après Pâques 1908 les mariages mixtes contractés non servata f ormadecreti, y seront nuls. Mais dans le reste du diocèse ces mêmes mariagesseraient douteux, puis qu'il est douteux que le décret Tametsi y ait étépublié et par conséquent douteux que la déclaration y ait été étendue,puisqu'elle suppose la publication du Tametsi. En tout cas il seraitmoralement impossible de déterminer avec certitude à quelles parties dudiocèse l'extension de la déclaration s'étend, d'autant plus que certainesportions du diocèse actuel n'appartenaient pas même matériellement auVicariat Apostolique du Bengal en 1838. Si le nisi aliter a S. Sede sitstatutum ne comprend pas la déclaration Bénédictine (qui à proprementparler ne statue rien) n ais seulement des décrets spéciaux comme celuidu 18 Janvier 1906 pour l'empire d'Allemagne, alors toute difficultédisparait pour nous. La question donc à la quelle je sollicite respectuesementune réponse est : an sub nisi aliter a S. Sede sit statutumcomprehendatur declaratio Benedictina facta vel extensa.« Si la réponse est negative, notre position est claire. Il restera, iL
Votum Consultoris 99est vrai, à examiner s'il n'est pas expédient de demander au S. Siègeune dispense semblable à celle qui a été faite pour l'empire Allemanden 190Ö. Mais cette question-là, me semble-t-il, doit être examinée etrésolue non pour une diocèse en particulier, mais pour toute l'Inde sinon pour tout l'empire Britannique. Si, au contraire, la réponse étaitaffirmative, je demanderais un remède à la difficulté spéciale qui existedans mon diocèse. Ce remède serait ou une déclaration que, non obstantl'extension faite le 12 Septembre r 838, tout le diocèse est dorénavantsoumis à li nouvelle loi commune, ou une dispense quant auxmariages mixtes pour tout le diocèse. Des ces deux alternatives, à causedes considérations d'ordre plus général auxquelles je fais allusion dansle paragraphe précédent, ,e m'abstiens de demander une solution plutôtque l'autre, et j'accepterai celle que dans sa sagesse le S. Siège donnera ».Graviora etiam sunt quae in sua petitione ad SSmum D. N. exposuitR. P. D. Iosephus Drehmans Episcopus Ruremundensis in Hollandia.Scribit enim : « Ab eo ergo inde tempore varia in variis locis huiusdioecesis quoad matrimonia mixta clandestina viguit et in posterum vigebitlex, scilicet in fere 80 locis cum circiter 193,200 incolis (olimHispaniae et Austriae subiectis) hucusque viguit decretum Tametsi et inposterum vigebit decretum Ne temere', in aliis vero fere 40 locis cumcirciter 133,600 incolis ab antiquo tempore sub ditione Hollandiae autBorussiae hucusque viguit et in posterum vigebit declaratio Bened. XIV,Leonis XII et Pii VI. Addere hic per transennam iiceat, ea quae superiusfuerunt exposita, aliter sese habere in ceteris dioecesibus Hollandiae.Etenim cum, uti supra dictum fuit, in dioecesi Ruremundensi e 326,800incolis, 6400 tantum sint haeretici, in archidioecesi Ultraiectensi et indioecesi Harlemensi haereticorum numerus numerum catholicorum plurimumsuperat, et quamvis Bredana dioecesis plures, et Buscoducensismulto plures numeret catholicos quam haereticos, tamen in hisce duabusdioecesibus haereticorum numerus relative maior est quam in dioecesiRuremundensi. Alia differentia haec est, quod sola declaratio BenedictiXIV valet pro quatuor illis dioecesibus universis, excepto uno (forsan)loco archidioecesis Ultraiectensis et fere 2 5 locis dioecesis Buscoducensis,pro quibus hucusque viguit decretum Ne temere. Inter Ruremundensemet Buscoducensem dioecesim igitur haec intercedit differentia quod hucusquein 80 locis dioecesis Ruremundensis viguit decretum Tametsi etin 40 declaratio Benedictina, dum in fere 220 paroeciis dioecesis Buscoducensisviguit declaratio Benedictina et in 2 5 tantum decretum Tametsi.« Quamquam in dioecesi Ruremundensi matrimonia mixta hucusquemulto minus frequentia fuerunt quam in aliis Hollandiae et in fi-
100 Ex S. Congregatione Conciliinitimis Germaniae dioecesibus, et quamquam clandestina matrimoniamixta inibi hucusque fuerunt rarissima , tamen haud parvis supra memoratalegis matrimonialis in dioecesi diversitas ansam dat difficultatibus.Non enim ex eo tantum nascitur pro disciplina ecclesiastica detrimentum,quod non eadem lex pro universa dioecesi et singulis illiusviget locis, sed et ex eo quod de pluribus locis certo determinari nequitutrum declaratione Benedictina comprehendantur necne, ita ut devaliditate matrimonii mixti clandestine ibidem initi semper ambigi possit.Accedit quod nonnullae parochiae, ubi viget decretum Tametsi, non conterminaetantum, sed, quamvis distinctae, tamen insuper intellectae suntparochiis, pro quibus valet declaratio Benedictina: quin etiam nonnullivici vel viae eiusdem loci ac parochiae partim reguntur decreto Tametsi,partim declaratione Benedictina.« Iamvero in decreto Ne temere omnes locorum Ordinarii iubenturcurare ut hoc decretum quamprimum in vulgus edatur et in singulissuarum dioecesium parochialibus ecclesiis explicetur, ut ab omnibus ritecognoscatur. Cui quidem mandato infrascriptus Episcopus Ruremundensislibentissime morem gerere paratus est. Verum multiplicem hacin re opperiendam habet difficultatem. Etenim non in omnibus et singulisdioecesis parochiis neque etiam pro omnibus et singulis cuiusqueparochiae locis seu vicis eadem publicari et explicari poterunt, cum proaliis uti supra expositum fuit, valeat decretum Ne temere, pro aliis declaratioBenedicti XIV. Dein difficile, quinimo interdum impossibile estadamussim determinare et parochianis intimare quaenam parochiae autquaenam parochiarum partes alterutra lege constringantur. Tandem, quodgravissimum nobis videtur, timendum est ne, si loca, in quibus matrimoniamixta non sunt ob clandestinitatem invalida , populo innotescant, talia matrimonia, etiam clandestina, evadant frequentia et, visiscircumstantiis, sensim et pedetentim frequentissima.« Hucusque enim populus generatim ignorat declarationem BenedictiXIV ; paucissimi tantum inter doctiores laicos noverunt illam datamfuisse quoad civitatem Mosae Traiecti. Hanc ob causam matrimoniamixta clandestina, haud secus ac clandestina matrimonia catholicorum,generatim in tota dioecesi a populo pro concubinatu habentur, quo fitut non a clandestinis tantum matrimoniis facilius deterreamur catholicihuius dioecesis, sed et generatim a mixtis, praesertim scilicet quandoparochus nupturientibus catholicis, qui tale matrimonium inire intendunt,dicit sese assistentiam suam praebere non posse, vel quia pars acatholicadebitas non praestat cautelas, vel quia non affertur sufficiens causa impetrandiet impertiendi dispensationem ab impedimento mixtae religionis.
Votum Consultoris loiHaec aucem bona catholicorum animi dispositio non extirpanda, sed fovendavidetur, idque vel eo magis quod hodiedum , multiplicatis viisferréis detectisque nuper in territorio huiusce dioecesis carbonum fossiliumfodinis, huc undique confluunt opifices, machinarii, scribae aliiqueid genus virorum plerumque iuniorum et saepe acatholicorum, qui, quumacatholicae, quas ducant, feminae desint, catholicas puellas ad matrimoniumallicere studebunt, allectasque, obnitentibus parochis et parentibus,clandestino matrimonio sibi copulare, non sine magno puellarum et prolisdamno spirituali atque populi catholici scandalo, tentabunt. Quae cumita se habeant, omnibus nervis contendendum esse ducimus, ut pestemillam matrimoniorum mixtorum praesertim clandestinorum, quae Hollandiamseptentrionalem et vicinam Germaniam infestât, a grege nostroavertamus.« Has igitur ob causas, ad procurandam disciplinae matrimonialisuniformitatem pro universa dioecesi Ruremundensi, ad tollenda dubia denullitate vel legitimitate matrimonii mixti clandestini in nonnullis lociseiusdem dioecesis , ad avertenda matrimonia mixta clandestina velnon clandestina, ad tutandam melius populi catholici fidem et bonosmores, infrascriptus Episcopus Ruremundae, auditis et suffragantibusCapitulo ecclesiae Cathedralis et congregatione prosynodali, SanctitatemTuam rogat, ut benigne declarare dignetur decretum Ne temere proista dioecesi Ruremundensi et omnibus eius locis a die sollemni Paschaean. 1908 etiam pro matrimoniis mixtis ita valere, ac si nunquam proillis locis aliter a S. Sede fuisset statutum ».Pro declaratione Benedictina servanda pauca deducta sunt, forsanquia plures Praesules nec dubium habent eam in suo roboie perstare,etiam post decretum Ne temere. R. P. D. Franciscus Bourne ArchiepiscopusWestmonasteriensis, qui nomine etiam aliorum Episcoporum Angliaescribere videtur, haec tantum habet : « Iamvero hucusque talia matrimonia(mixta clandestina) valida habita sunt: quod si iuxta decretumsuprememoratum habenda sunt ut invalida , non possum diffiteri quinex tali conditione rerum oborturae sint quam maximae et quam plurimaedifficultates »; quin tamen has difficultates indigitet. Non desuntcerte et alii Antistites qui opinentur, nimium rigorem Ecclesiae erga matrimoniamixta in suis regionibus non profuturum bono animarum etquieti catholicorum, et qui timeant hunc rigorem ansam dare posse adavertendos animos a catholica veritate et ad liberos in haeresi educandos:ast an haec vere fundamentum habeant non facile ex actis eruitur. Forsanetiam difficultas peti posset ex eo quod, dum in Germania, in Hiberniaet in Hungaria matrimonia mixta, neglecta praescripta forma, valida
102 Ex S. Congregatione Conciliiremanerent, incongruum videretur ea pronuncian invalida in regionibus,ubi multo plures haeretici degunt et huiusmodi matrimonia minoris facinorissaltem speciem habent.Aliud superest dubium ab Episcopo Harlemensi propositum , quipro certo tenet declarationem Benedictinam etiam post decretum vi suanon destitui. Quaerit itaque an, haud obstante Art. XI decreti , vigerepergat pro Hollandia responsum S. C. S. Officii, quod ita refertur abEmo Gasparri, De matr., vol.. 2, n. 977'. « Quaesitum fuit a S. C. S.Officii: An pro intelligentia celebris declarationis Benedicti XIV proH ollandiacomprehendi possint sub nomine haeretici quinque sequentes classes: i 0 , illi qui catholice baptizati a pueritia nondum septennali in haeresieducantur ac haeresim profitentur; 2 0 . qui non tam in haeresi quamab haereticis educantur, nulla scilicet vel vix ulla haereticae doctrinaeinstructione accepta et cultu non frequentato, licet aliquoties particípalo;3°. qui adhuc pueri in manus haereticorum incidentes haereticae sectaeadiunguntur; 4 0 . apostatae ab Ecclesia catholica ad haereticam sectamtranseuntes ; 5°. qui nati et baptizati ab haereticicis adoleverunt, quinullam solemnem haereseos professionem emiserint ac veluti nullius religionis...Igitur quid sentiendum sciscitatur Episcopus de istorum matrimoniiscum parte catholica initis? S. C. 6 Apr. 1859, respondit: Adeffectum matrimonii, supra numeratis comprehendi in laudata BenedictiXIV declaratione ». Hoc tamen dubium non est difficilis solutionis.Etenim in ipso responso clare expressum fuit a S. C. rem referendamesse tantum ad Benedictinam declarationem, ita ut ubi ipsa perstet, etiamresponsum valeat, si secus vero, et responsio corruat.Aequa magis est interrogatio Vicarii generalis Curiensis: « An teneaturstatutis legibus (Art. XI) acatholicus nupturiens, qui infans olimin Ecclesia catholica baptizatus, post mortem matris catholicae a patreacatholico in haeresi a prima pueritia educabatur ». Respondendum: expressein decreto praecipi: « Statutis superius legibus tenentur omnes incatholica Ecclesia baptizati et ad eam ex haeresi aut schismate conversi(licet sive hi sive illi ab eadem postea defecerint), quoties inter se sponsaliavel matrimonium ineant »; et proinde, cum nulla fiat exceptio, etillum teneri de quo interrogans loquitur. Attamen an hic, qui forsanveriori sensu dici non potest a fide defecisse, prout personae, de quibusin 2 0 et 3° numero citati responsi C. S. Officii diei 6 Apr. 1859, aliquamindulgentiam mereantur ac potius accensendi sint inter haereticosad effectum decreti Ne temere, EE. VV. iudicabunt.Ultimo loco habentur litterae Vicarii Apostolici Pekinensis et VicariiApostolici Ce-Li Orientalis in imperio Sinensi. Longo sermone et addu-
Romana et aliarumctis rationibus, petunt dispensationem a pluribus decreti praescriptionibus,quas executioni mandare , attentis regionis moribus et incolarumtiatura, in omnibus saltem casibus omnino impossibile esse censent. Res
I04 Ex S. Congregatione Conciliistolicus maturius agat et consulat necesse est suos missionariosnecnon finítimos Vicarios Apostolicos circa intelligentiamet applicationem decreti in his regionibus, et tandemcertas et ab errore immunes instructiones impertiri valeattum sacerdotibus tum fidelibus suae curae commissis. Sedob distantiam locorum, difficultatem viarum et dispersionemfidelium, vix spatium duorum annorum nobis sufficit ad publicationemet integram promulgationem dicti decreti probeenucleati».Vicarius Apostolicus Ce-Li Meridio-Occidentalis postulatprorogationem decreti usque ad Pascha anni 1909. Nam observatquod in imperio Sinensi « des difficultés se rencontrerontà chaque cas de disparité de culte: i°. pour la présencedu prêtre ; 2 0 . pour obtenir le consentement de lapartie payenne. Comme le texte de l'article XI paragraphe 2 edu décret fait espérer qu'il y aura des exceptions pour certainesrégions nisi pro aliquo particulari loco aut regione alitera S.Sede sit statutum, j'ose espérer qu'avant Pâques del'an 1908, nous aurons reçu pour ces mariages in disparitatecultus un statut particulier à nos missions de Chine.Si le S. Siège ne statuait rien pour notre région en cettematière, je prie humblement Votre Eminence de nous faireaccorder par le saint Père les dispenses demandées par MonseigneurJarlin Vicaire Apostolique de Peking », qui, uti innuituretiam in Voto Consultoris, exposcit facultatem prorogandiexecutionem decreti Ne temere usque ad Pascha a. 1909.Etiam Vicarius Apostolicus Kiang-Si Septentrionalis inSinis nonnullas exponit difficultates et incommoda, quae oriricenset ex decreti Ne temere applicatione in suo Vicariatu ,super quibus aliisque similibus speciales instructiones aS. Sede impertiri petit. At quum de hisce dubiis alias ratiohabenda sit, hinc eiusdem Vicarii instantia subordinata exhibetur, qua petit ut executio memorati decreti pro suaMissione dumtaxat a Paschate anni 1909 vim legis habere
Romana et aliarum io5incipiat. Arbitratur enim ipse promulgationem « integre, proutrei gravitatem decet, fieri non posse intra spatium aliquotmensium, scilicet ante festum Paschae proximi anni, qua diedecretum vim legis incipit habere. Non enim obstant solummododistantiae magnae christianitatum a residentiis missionariorumatque difficultates communicationum, sed et insuperignorantia neophytorum, qui certo certius per solas VicariiApostolici litteras sensum atque gravitatem novae disciplinaecapere non valebunt, nisi ipsemet missionarius oretenus corameis fuse et clare totam quaestionem exponat. Porro ,data sacerdotum penuria, missionarii nostri christianitatesomnes adire non poterunt ante festum Paschae ».Item Vicarius Apostolicus Hondurensis Britannicae, obspeciales suae Missionis conditiones, petit dispensationem aquibusdam decreti praescriptionibus.Videtur potius et ipsiconcedenda aliqua prorogatio pro decreti obligatione, usquedumres examinari possit.Demum Vicarius Apostolicus Mackensie in Canada exponit« quod, ob speciales illius regionis difficultates, ad notitiamomnium et singulorum missionariorum curam animarumhabentium, certo certius non veniet decretum Ne temerede sponsalibus et matrimonio, opportuno scilicet tempore utquae in eo disposita sunt vim legis habere incipiant a diesolemni Paschae huius anni 1908; idque quantumvis dictusVicarius Apostolicus absque vel minima mora ad omnes etsingulos ipsum decretum miserit,additis opportunis instructionibus.Quapropter enixe petit orator ut, intra limitesdicti Vicariatus, usque ad festum Omnium Sanctorum protrahaturterminus ut memoratum decretum sumat vigorem ».E contra Archiepiscopus Ottaviensis in Canada petitutrum in posterum matrimonia mixta in provinciis Canadahabenda sint tamquam valida vel invalida. Ait enim: « AuCanada, jusqu'à présent, comme en Hollande, en Angleterreet autres pays protestants, on a considéré comme valides
io6 " Ex S. Congregatione Conciliiles mariages contractés devant un ministre non catholique,entre catholiques et non catholiques baptisés ou censés l'être,parce qu'ils appartenaient à l'une ou l'autre secte où l'onbaptisé ».Etiam Archiepiscopus Columbensis in insula Ceylana abApostolica Sede postulat declarari an Constitutio Benedictinaimmutatum retineat vigorem quoad matrimonia mixta, sivepars acatholica in catholica ecclesia baptizata non fuerit, siveab eadem post baptismum defecerit. Siquidem praemittit« quod circa interpretationem decreti Ne temere de sponsalibuset matrimonio communiter admittitur etiam a probatiscanonistis clausulam numero XI, § 2° appositam (nisipro aliquoparticulari loco aut regione aliter a S. Sede sit statutum)alludere ad legislationem declarationis Benedictinae iam existentem,non vero ad futuras dispensationes, quarum concessionemsibi reservaret S. Sedes. Proinde, si vera sit talisclausulae praedictae interpretatio, in hac archidioecesi Columbensi,ubi ab anno 1764 publicatum est decretum Tametsi,ubi quoque viget ab anno 1852 declaratio BenedictiXIV, clandestina matrimonia mixta ut valide erunt habendaetiam post solemnitatem Paschae proximi anni 1908.Attamen plures adhuc haerent dubii utrum revera talis sitS. Sedis authentica mens. Asserere imo audent quidam pauciclandestina matrimonia partis catholicae cum acatholica qualibet,etiam apostata, sicut prius sub regimine declarationisBenedictinae, ita et in futuro sub novo decreto valide iniriposse, licet expressio cum acatholicis § 2 sensum legitimumobtinere videatur strictiorem a § i eiusdem n. XI ».Tandem Emus Archiepiscopus Colonien. SSmo Dno Nostrointer alia exponit quod « in imperio Germaniae, ConstitutioneProvida sapientique cura diei 18 Ianuarii 1906, matrimoniamixta quae a catholicis cum haereticis vel schismaticisnon servata forma ecclesiastica contrahuntur, pro validishabenda sunt. Cum autem in eodem art. XI, § antece-
Romana et aliarumdente statutum sit, ut omnes in catholica Ecclesia baptizatiet ad eam ex haeresi aut schismate conversi, licet sive hi,sive illi ab eadem postea defecerint, legibus in decreto Netemere statutis teneantur, dubitari potest, num haec sanctiocanonica etiam in imperio Germaniae observari debeat. Hucusqueenim, ad normam responsi S. Officii die 6 m. Apr. 1859ad Episcopum Harlemensem dati, non solum illi qui catholicebaptizati a pueritia nondum septennali in haeresi educanturac haeresim profitentur, sed etiam, apostatae ab Ecclesiacatholica ad haereticam sectam transeuntes, tanquamhaeretici habiti sunt. Hinc factum est ut in iis regionibusimperii Germaniae, in quibus iam ante Constitutionem Providapro mixtis matrimoniis dispensatum erat super formaTridentina, e. g. in tota provincia ecclesiastica Coloniensialiisque regni partibus, huiusmodi apostatae a fide catholicacum personis catholicis, absque forma ecclesiastica observata,valide contrahere potuerint. Quod si nunc aliter tenendumesset, haud pauca incommoda ne proveniant, merito timendumest. In hisce enim regionibus multi inveniuntur, qui ematrimoniis mixtis exorti, quamquam catholice baptizati, posteaparte catholica mortua a parte superstite etiam septennionon expleto a fide catholica abducti et in haeresi educatisunt, vel etiam patre acatholico e vita sublato iuxta legesciviles in eiusdem confessione educantur , quin ullam cumEcclesia catholica retinuerint relationem. Peior itaque factaesset conditio acatholicorum in nostris regionibus, si normadecreti Ne temere etiam ad imperium Germaniae extendideberet ». Unde idem Emus vir dubium hoc efformat: « Numin imperio Germaniae catholici, qui ad sectam haereticamvel schismaticam transierunt, vel conversi ad fidem catholicamab ea postea defecerunt, ad valide cum persona catholicacontrahendum adhibere debeant formam in decreto Netemere statutam, ita scilicet ut contrahere debeant coram parochoet duobus saltem testibus». Deinde addit: «Quodsi
io8 Ex S. Congregatione Conciliiaffirmative respondetur, humillime nomine Episcoporum o-mnium, qui Coloniae nuper coadunati fuerunt, rogat ut, attentispeculiaribus circumstantiis in imperio Germaniae existentibussupra expositis, dispensatione opportuna provideredignetur ».Hisce positis, ut omnia relata uno veluti sub aspectu complectantur,haec praesertim dubia proposita sunt resolvenda.Dubia. I. An decreto Ne temere adstringantur etiam catholiciritus orientalis. — Et quatenus negative:II. Utrum ad eosdem decretum extendere expediat. — Etquatenus saltem pro aliquo loco decretum non fuerit extensum :III. Utrum validum sit matrimonium contractum a catholicoritus latini cum catholico ritus orientalis, non servataforma ab eodem decreto statuta.IV. An sub art. XI, §2, in exceptione enunciata illisverbis « nisi pro aliquo particulari loco aut regione aliter aS. Sede sit statutum » comprehendatur tantummodo ConstitutioProvida Pii PP. X; an potius comprehendantur quoqueConstitutio Benedictina et cetera eiusmodi indulta impedimentumclandestinitatis respicientia.V. Num in imperio Germaniae catholici, qui ad sectamhaereticam vel schismaticam transierunt, vel conversi ad fidemcatholicam ab ea postea defecerunt, etiam in iuvenili velinfantili aetate, ad valide cum persona catholica contrahendumadhibere debeant formam in decreto Ne temere statutam,ita scilicet ut contrahere debeant coram parocho et duobus saltemtestibus. — Et quatenus affirmative:VI. An, attentis peculiaribus circumstantiis in imperio Germaniaeexistentibus, opportuna dispensatione provideri oporteat.VII. Ubinam et quomodo cappellani castrenses, vel parochinullum absolute territorium nec cumulative cum alio parochohabentes, at iurisdictionem directe exercentes in personas autfamilias, adeo ut has personas sequantur quocumque se conferant,valide matrimoniis suorum subditorum adsistere valeant.
Romana et aliarum 109VIII. Ubinam et quomodo parochi qui, territorium exclusiveproprium non habentes, cumulative territorium cum aliovel aliis parochis retinent, matrimoniis adsistere valeant.IX. Ubinam et quomodo parochus, qui in territorio aliisparochis assignato nonnullas personas vel familias sibi subditashabet, matrimoniis adsistere valeat.X. Num cappellani seu rectores piorum cuiusvis generislocorum, a parochiali iurisdictione exemptorum, adsistere validepossint matrimoniis absque parochi vel Ordinarii delegatione.XI. An a decreto Ne temere abolita sit lex vel consuetudoin nonnullis dioecesibus vigens, vi cuius a Curia episcopaliperagenda sunt acta, quibus constet de statu liberocontrahentium, et dein venia fiat parochis adsistendi matrimoniis.XII. An et quousque expediat prorogare executionem decretiNe temere pro nonnullis locis iuxta Ordinariorum petitiones.Resolutiones. Et eadem S. Congregatio Concilii, in plenarioconventu die 25 Ianuarii 1907 habito, definitivam solutionemdifferendam esse censuit. Verum in subsequentibuscomitiis diei i Februarii eiusdem anni, iisdem dubiis iterumad trutinam vocatis et sedulo perpensis, authentice responditprout sequitur:Ad I. Negative (i).Ad II. Ad S. Congregationem de Propaganda Fide (2).(1) Sane in casu agitur de legibus disciplinaribus, quas observare non tenenturcatholici orientales, nisi expressa mentio de ipsis fiat. Sapienti praetereaconsilio Emi Patres, in decreto Ne temere exarando, sese abstinuerunt ab Eclesialatina nominanda vel graeca excludenda ; nam, praeterquamquod decretumipsum suo tempore etiam ad Orientales extendi fortasse potuerit, ansam nonpraebuerunt catholicis latini ritus, apud Graecos tamen commorantibus, se exemptoscensendi ab huius legis obligatione (N. R.).(2) Huic Congregationi proinde facta est potestas decernendi num, quandoet quomodo decretum ad catholicos ritus orientalis extendere expediat (N. R.).
I IO Ex S. Congregatione ConciliiAd III. Dilata, et exquiratur votum duorum Consultorum,qui prae oculis habeant leges hac de re vigentes quoadOrientales (i).Ad IV. Comprehendi tantummodo Constitutionem Provida(2); non autem comprehendi alia quaecumque decreta factoverbo cum SSmo; et ad mentem.Ad V. Affirmative (3).Ad VI. Negative, ideoque servetur decretum Ne temere.(1) Hac in re consuli etiam possunt quae sive in voto Consultoris suprarelato sive in appositi adnotatione dicta sunt (N. R.).(2) Igitur Constitutio Provida (Cfr. Acta S. Sedis, vol. lg, pag. 81) nonex integro sed ex parte tantum in suo robore permanet. Nam adhuc vigerepergit: i 0 , quoad matrimonia mixta, quae in tota Germania citra formam Tridentinamiam contracta sunt vel in posterum usque ad Pascha currentis annifortasse contrahentur ; quia nova lex per decretum Ne temere introducta, sicutet ceterae leges, effectum retroactivum per se non habet; 2°. quoad matrimoniamixta, quae a catholicis cum acatholicis contrahentur, non servata forma inpraesenti decreto praescripta. At sub nomine catholicorum, ad effectum sponsaliumet matrimonii, ex iure communi per decretum Ne temere inducto hodieveniunt omnes in Ecclesia dumtaxat catholica baptizati, quamvis ex haeresi velschismate aliquando conversi fuerint, aut a fide catholica, in quavis etiam infantiliaetate constituti, defecerint et ad haeresim vel schisma transierint. Quodsane notandum est, quia hucusque iuxta responsum S. Officii diei 6 Apr. 1859,in ordinem ad matrimonium, sub nomine haereticorum comprehendebanturetiam tum « qui catholice baptizati a pueritia nondum settennali in haeresieducantur ac haeresim profitentur », tum « apostatae ab Ecclesia catholica adhaereticam sectam transeuntes ». Hoc autem criterium cum retentum quoquefuerit in Const. Provida pro Germania, matrimonia a veris catholicis cum sicdictis haereticis seu apostatis contracta, omissa forma Tridentina, pro validisantehac habebantur: quod in posterum non amplius currit. Item formam inpraesenti decreto sancitam servare tenentur, etiam in Germaniae imperio, nonsolum proprie dicti catholici, contrahentes inter se vel cum supra recensitishaereticis seu apostatis, verum etiam iidem apostatae inter se sponsalia et matrimoniumineuntes (N. R.).(3) Hoc responso magis declaratur Constitutionem Provida sua vi nondestitui dumtaxat quoad matrimonia mixta, quae in § 2, art. XI decreti Ne temererecensentur; non autem in coeteris, praesertim vero in statutis ab art. XI,§ i, ut iam monuimus (N. R,).
Romana et aliarum 111Ad VII. Quoad cappellanos castrenses aliosque parochos,dubio, nihil esse immutatum (i).Ad VIII. Affirmative in territorio cumulative habito (2).Ad IX. Affirmative, quoad suos subditos tantum, ubiquein dicto territorio, facto verbo cum SSmo (3).Ad X. Affirmative pro personis sibi creditis, in loco tamenubi iurisdictionem exercent, dummodo constet ipsis commissamfuisse plenam potestatem parochialem.Ad XI. Servetur solitum (4).Ad XII. Ad Emum Praefectum cum SSmo (5).(1) Dicti cappellani castrenses et parochi habere nequeunt potestatem territorialem,prout ipsa sancita fuit a decreto Ne temere; eorum enim subditinon commorantur in fixo territorio, ne in territorio quidem aliis parochis assignato.Hinc illius generis parochi retinent, prout sub iure Tridentino, potestatempersonalem quoad sponsalia et matrimonia suorum tantum subditorum, quosubilibet coniungere valent (N. R.).(2) Hi parochi, quum aequiparentur aliis parochis territorium separatumhabentibus, potestate territoriali fruuntur ita ut matrimoniis tum suorum subditorumtum extraneorum in territorio cumulativo adsistere possint (A'. R.).(3) Parochus in casu accensetur quodammodo parochis, de quibus ad dubiumVII, cum limitatione tamen quod, praeterquam in propria paroeciali ecclesia,nonnisi intra limites determinati territorii, ubi personae seu familiae sibisubiectae degunt, ipsarum matrimoniis valide assistere valet (N. R.).(4) Recensita praxis vigere videtur in omnibus fere dioecesibus, quia Curiaeecclesiasticae generatim vel per se, vel per personas specialiter delegatas, actaexplent quae ad statum liberum nupturientium dignoscendum pertinent, atquenecessariam veniam concedunt parochis pro matrimoniorum celebratione. Ceterumdecretum Ne temere quum art. V, § 1 decernat « constito legitime delibero statu contrahentium, servatis de iure servandis », eo ipso non excludit,imo supponit interventum Curiae in actis peragendis circa statum liberum contrahentium.Non enim dicitur parochum ipsum teneri ad huiusmodi acta explenda,sed tantum eidem constare debere de libero nupturientium statu (N. R.).(5) Qua formula indigitatur, factam fuisse facultatem Emo Praefecto S. C. utrem referret Summo Pontifici pro necessariis et opportunis dispositionibus (N. R.)..
Ex S. Congregatione RituumEX S. CONGREGATIONE RITUUMORDINISPRAEDICATORUMConceditur transferri festum S. Francisci Assisiensis.Reverendissimus Pater frater Maria Henricus Desqueyrous,Procurator generalis Ordinis Praedicatorum, iuxta votum Capituligeneralis, Sanctissimum Dominum Nostrum Pium PapamX humillimis precibus rogavit, ut festum Sancti FrancisciAssisiensis, quod ab universo eodem Ordine, die 4 Octobris,sub ritu toto duplici primae classis cum Octava solemnirecolitur, transferri valeat in sequentem diem quintam eiusdemmensis, quoties inciderit in Dominicam primam Octobris,solemnitati Sanctissimi Rosarii, ceu propriam sedem adsignatam; translato quoque iuxta Rubricas officio Beati RaymundiCapuani Confessoris.Sacra porro Rituum Congregatio, utendo facultatibus sibispecialiter ab eodem Sanctissimo Domino Nostro tributis,benigne annuit pro gratia iuxta preces ; servatis peculiaribusOrdinis Rubricis. Contrariis non obstantibus quibuscumque.Die 16 Februarii 1907.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep, Laodicen., Secretarius.LUGANEN.De benedictione episcopali petenda a canonico theologo sacramScripturam fidelibus explicaturo.Hodiernus magister caeremoniarum ecclesiaecathedralisLuganensis, de consensu sui Rmi Dñi Episcopi, Sacrorum
Decretum 11 ,3Rituum Congregationi sequens dubium pro opportuna declarationehumiliter proposuit, nimirum:An canonicus theologus sacram Scripturam populo explicaturusdebeat benedictionem ab Episcopo pontificaliter celebrantevel adsistente petere, prout praescribitur in CaeremonialiEpiscoporum pro canonico concionatore infra missarum•sollemnia ?Et Sacra eadem Congregatio, ad relationem subscripti Secretarii,audito Commissionis Liturgicae suffragio reque seduloperpensa, proposito dubio respondendum censuit: Affirmativeiuxta Caeremoniale lib. I, cap. XXII, n. 2 ; et lib. II, cap. VIII,n. 51 (i). Atque ita rescripsit ac declaravit, die 6 Decembris1907.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.DECRETUMSuper festo SS. Septem Fundatorum Ord. Servorum B. M. V.Quum dies undecima mensis Februarii hucusque propriaseu quasi natalitia SS. Septem Fundatorum Ordinis ServorumB. M. V. confessorum amodo maneat impedita a festo ApparitionisB. M. V. Immaculatae eidem diei afifixae et per decretumUrbis et Orbis 13 Novembris 1907 ad universam Ecclesiamextenso (2), Sanctissimus Dominus Noster Pius Papa X,ex Sacrae Rituum Congregationis consulto, statuere ac decla-(r) Caeremoniale Episcoporum primo loco, quum Episcopus tantum assistitmissae solemni, haec habet : « Quicumque sermonem habiturus, finito Evangelio,ducendus est per caeremoniarium cum debitis reverentiis ad osculummanus Episcopi, quam, nisi fuerit canonicus, genuflexus osculatur ; canonicusautem stans profunde inclinatus, osculatur manum, deinde benedictionem petit,dicendo : Iube Domne benedicere, etc. ». Eadem repetit Caeremoniale Episcoporumsecundo loco citato in solemni missa pontificali (N. R.).(2) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 40, pag. 747.Acta S. Sedis, voi. XLI, fase. 2. 8
114 Ex S. Congregatione Rituumrare dignatus est, ut enunciatum festum SS. Septem Fundatorumcalendario universali inscribatur die insequente, quaeest prima libera iuxta Rubricas, nempe duodecima eiusdemmensis Februarii, tanquam propria seu quasi natalitia ; atquein casu impedimenti pro aliquibus locis, institutis et ecclesiisservetur decretum generale n. 3811 Super duobus festis vel officiiseadem die occurrentibus, diei 21 Novembris 1893. Contrariisnon obstantibus quibuscumque. Die 8 Ianuarii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius*ANGELOPOLITANADs usu lucis electricae et de cantu mulierum in ecclesiis.Rmus Dnus Raymundus Ibarra et Gonzalez, ArchiepiscopusAngelopolitana in republica Mexicana, a S. RituumCongregatione sequentium dubiorum solutionem reverenterexposcit :I. Per decretum S. R. C. n. 3859 die 4 Iunii 1895 declaratumfuit « lucem electricam adhiberi posse in templis nonad cultum sed ad tenebras depellendas, seclusa omni theatralispecie » (i). Iamvero cum a nonnullis tale decretum nimis lateinterpretari videatur, ad controversias dirimendas, quaeritur inparticulari :1. Licebitne apponere in altari in quo SS. Sacramentumpublicae fidelium patet venerationi eléctricas lampades, sivetabernaculum circa, sive in vasis florigeris quae inter candelabralocantur ?2. Fasne erit imagines SS. Cordis Iesu, vel B. MariaeVirginis iisdem electricis circumcingere luminibus, ad instarscilicet fulgidae coronae circa caput, lunae sub pedibus, vel.(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 28, pag. 53.
Angelopolitana 115ad modum solarium radiorum ad latera ; et in capitibus duodecimApostolorum linguas igneas effingere rubeislampadibus?3. Permittine demum poterit quod in lampadibus quae execclesiae fornicibus pendent, candelae ex cera, fictis candeliselectricis substituantur ?IL Per decretum n. 3964 De Truxillo die i 7 Septembris1897 prohibitum fuit ut
Ex S. Congregatione RituumAd II. Affirmative ad utrumque, et ad mentem. Mensest : i °. ut intra christifideles viri et pueri, quantum fieri potest,suam partem divinis Laudibus concelebrandis conferant,haud exclusis tamen, maxime ipsorum defectu, mulieribuset puellis ; et 2° ut ubi ufficiatura choralis habetur, cantus exclusivusmulierum, praesertim in cathedralibus ecclesiis nonadmittatur, nisi ex gravi causa ab Ordinario agnoscenda;et cauto semper ut quaevis inordinatio vitetur (i).Atque ita rescripsit, die 17 Ianuarii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.NOVARIEN.De Missa et officio persolvendis iuxta ritum ecclesiae.R. D. Petrus Gnappa, canonicus praepositus loci Cannobiodioecesis Novariensis, de consensu sui Rmi Episcopi, Sacropag.761), quo generatim prohibetur lux electrica una simul cum candelis excera super altari. Quoad alteram vero, quum in casu non agatur de propriedicto cultu, res remittenda videtur prudenti Ordinarii iudicio, prout iam decisumfuit in Declaratione diei 22 Nov. 1907 (Cfr. Acta S. Sedis, vol. 40, pag. 75o),dummodo quaevis theatralis species excludatur: ceterum hic mos in pluribusecclesiis Urbis ipsaque in Basilica Vaticana inductus conspicitur.. Denique nullumdubium adesse potest relate ad tertiam quaestionem ; nam in casu lux electricanon stricte inservit ad cultum sed potius ad depellendas tenebras et ecclesiamsplendidius illuminandam, sicuti declaratum fuit in decreto diei 4 Iunii 1895(Cfr. Acta S. Sedis, vol. 28, pag. 53) - (N. R.).(i) Hodierna decisione aliquantisper mutatur disciplina hucusque vigenscirca cantum mulierum in ecclesia. Imprimis in functionibus etiam liturgicismagis inculcatur cantus, simultaneus vel alternativus fidelium sive virorum sivemulierum, quae tamen extra chorum et ambitum organi stare debent separataea viris. Quin imo generatim loquendo admittitur etiam cantus exclusivus mulierum,iuxta modum supra dictum, praesertim cum non extent pueri vel viriad canendum apti. In cathedralibus vero aliisque ecclesiis, in quibus adest ufficiaturachoralis, cantus exclusivus mulierum non permittitur nisi ex gravi causaab Episcopo approbanda (N. R.).
Novarien 117rum Rituum Congregationi humillime exposuit, morem essein dioecesi Bergomensi et Ticinensi, ut tam viceparochi quamvicecoadiutores ecclesiarum ritus ambrosiani celebrent missam,et officium recitent ritu ambrosiano; sicuti consuetudo est indioecesi Mediolanensi, ut viceparochi et vicecoadiutores paroeciaeritus romani celebrent et officium persolvant eodemritu romano. Quum vero etiam in Novariensi dioecesi extentritus ambrosiani paroeciae, inter quas paroecia loci Cannobiorecensetur, idem orator sequens dubium pro opportuna solutioneproposuit :Utrum viceparochis et vicecoadiutoribus ecclesiarum ritusambrosiani, quae in dioecesi Novariensi existunt, et in iis quiad nutum ab Ordinario dati sunt, ut in administratione sacramentorumaliisque parochialis officii ministeriis inserviant, licitumsit missam celebrare ritu ambrosiano iuxta calendariumMediolanense et officium persolvere ritu romano iuxta calendariumNovariense ?Et Sacra eadem Congregatio ad relationem subscripti Secretarii,exquisita Commissionis Liturgicae sententia reque accurateperpensa, propositae quaestioni respondendum censuit:Negative, et quum praedicti sacerdotes ecclesiis ambrosianiritus inserviant, officium, sicut missam, ambrosiano ritu persolvant(i).Atque ita rescripsit, die 17 Ianuarii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.(i) Quum ritus ecclesiam directe afficiat, generatim loquendo non licetmissam et officium persolvere nisi iuxta ritum particularis ecclesiae proprium.Etenim S. C. Rituum nuper in decreto diei 18 Dec. 1906 ad I (Cfr. Acta S. Sedis,vol. 40, pag. 54) declaravit quod usus liturgicus linguae glagoliticae « considerariet haberi ab omnibus debet ut privilegium locale, quibusdam adhaerensecclesiis, minime vero ut personale ». Hoc autem verum est praesertim quoadclericos alicui ecclesiae stricte adscriptos, cuiusmodi censentur parochi, viceparochi,aliique praesbyteri a loci Ordinario ecclesiae, etiam ad nutum, adscripti,
i iS Ex S. Congregatione RituumBenedictio novae campanae, quae ad usum ecclesiae sive sacelliinserviat.t. Adiutorium nostrum in nomine Domini.Qui fecit coelum et terram.Psal. jo. Miserere mei, DeusPsal. jß. Deus, in nomine tuoPsal. j6. Miserere mei Deus, miserere meiPsal. 66. Deus misereatur nostriPsal. 69. Deus in adiutorium meumPsal. 85. Inclina Domine aurem tuamPsal. 12p. De profundis clamaviy. Kyrie eleison.Christe eleison.t. Kyrie eleison. Pater noster, secreto,il. Et ne nos inducas in tentationem.Sed libera nos a malo.t. Sit nomen Domini benedictum.Ex hoc nunc et usque in saeculum.t. Domine, exaudi orationem meam.§. Et clamor meus ad te veniat.t. Dominus vobiscum.§. Et cum spiritu tuo.OREMUSDeus, qui per beatum Moysen, legiferum famulum tuumtubas argénteas fieri praecepisti, quibus dum sacerdotes temutin ea constanter sacramenta administrent aut alias sacras peragant functiones.Quin imo hoc principium, saltem ex parte, quandoque applicavit S. C. Rituumetiam clericis alicui ecclesiae late adscriptis, qui nempe nonnisi quandoque celebrantin dicta ecclesia. Ita in decreto diei 1 o Ian. 1902 ad 2 (Cfr. Acta S. Sedis,vol. 34, pag. 4.31) statutum fuit, « huiusmodi sacerdotes ritus ambrosiani,celebrantes aliqua vice missam parochialem in ecclesiis ritus ambrosiani, sequidebere calendarium et ritum ambrosianum ». Cfr, etiam De Herdt, Praxis S. Lit.,vol 2, n. 227 (N. R.).
Ex S. Congregatione Rituum 119pore sacrificii clangerent, sonitu dulcedinis populus monitusad te adorandum fieret praeparatus, et ad celebrandum conveniret:praesta quaesumus; ut hoc vasculum, sanctae tuae Ecclesiaepraeparatum, a Spiritu Sancto per nostrae humilitatisobsequium sancti «£*ficetur, ut per illius tactum et sonitumfideles invitentur ad sanctam ecclesiam et ad praemium supernum.Et cum melodia illius auribus insonuerit populorum,crescat in eis devotio fidei, procul pellantur omnes insidiaeinimici, fragor grandinum, impetus tempestatum, tempereturinfesta tonitrua, prosternât aereas potestates dexteratuae virtutis : ut hoc audientes tintinnabulum contremiscant•et fugiant ante sanctae crucis vexillum in eo depictum. Quodipse Dominus noster praestare dignetur, qui absorpta morteper patibulum crucis regnai in gloria Dei Patris cum eodemPatre et Spiritu Sancto, per omnia saecula saeculorum.Amen.Nunc Officians ponit incensum in thuribulum et benedicit( i ) ; et primum aqua benedicta aspergit circumeundo campanam,choro dicente:Asperges me Domine hyssopo et mundabor: lavabis meet super nivem dealbabor.Dein incensat circumeundo campanam, choro dicente:oratio mea: sicut incensum in conDirigatur Dominespectu tuo.Officians prosequitur :OREMUSOmnipotens dominator Christe, quo secundum carnis assumptionemdormiente in navi, dum oborta tempestas mareconturbasset, te protinus excitato et imperante dissiluit : tunecessitatibus populi tui benignus succurre : tu hoc tintinnaci)Omissis nempe aliis caeremoniis et iunctionibus a Pontificali Romanopraescriptis (N. R.).
I20 Ex S. Congregatione Rituumbulum Sancti Spiritus rore perfunde ; ut ante sonitum illiussemperfugiat bonorum inimicus, invitetur ad fidem populuschristianus,hostilis terreatur exercitus, confortetur in Dominoper illud populus tuus convocatus, ac sicut davidica citharadelectatus desuper descendat Spiritus Sanctus : atque ut Samueleagnum lactentem mactante in holocaustum regis aeterniimperii, fragor aurarum turbam repulit adversantium ; itadum huius vasculi sonitus transit per nubila, Ecclesiae tuaeconventum manus conservet angelica, fruges credentium, menteset corpora salvet protectio sempiterna. Per te, Christe Iesu,,qui cum Deo Patre vivis et regnas in unitate eiusdem SpiritusSancti Deus, per omnia saecula saeculorum.Amen.f. In honorem Sancti N.Amen.Tum Officians producit super campanam benedictam signumcrucis et discedit cum ministris.ROMANAExpostulata m est a Sacra Rituum Congregatione:An praeter ritum de benedictione simplici novae campanae,quae tamen ad usum ecclesiae non inserviat, uti in Appendicead Rituale Romanum, et ritum de benedictione signivel campanae pro ecclesia vel sacello, uti in Pontificali Romano(de quo utroque ritu agitur in decreto n. 3770 Sedunen.(i) 4 Martii 1892), adhiberi possit alter brevior ritusad campanas in usum sacrum benedicendas. Et Sacra eademCongregatio, ad relationem subscripti Secretarii, exquisitaCommissionis Liturgicae sententia omnibusque accurateperpensis, ita rescribendum censuit : Affirmative cum rituadprobato, prouti extat in superiori exemplari. Attamen haecbenedictio ab Episcopo, vel ab aliis facultatem habentibus(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 25, pag. 57.
Romana 121facienda est (i); et quod attinet ad ecclesias consecratas inbenedictione signi vel campanae decentius servetur ritus PontificalisRomani.Quam resolutionem SSmo Domino Nostro Pio Papae Xper infrascriptum Cardinalem Sacrae Rituum CongregationiPraefectum relatam, Sanctitas Sua in omnibus ratam habereatque approbare dignata est. Die 22 Ianuarii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.(i) Campanarum benedictio iuxta ritum in Pontificali Romano praescriptumnonnisi ad unum Episcopum pertinet, qui imo nec sacerdotes ex sua ordinariapotestate delegare valet, sed ad hoc indiget speciali S. Sedis indulto.Ratio in eo est quod, ut tradit Ferraris (Bibl. can., verb. Campana, n. 8) « unctio,quae debet fieri sacris oleis, est ordinis episcopalis ». Cfr. etiam BenedictusXIV (Inst. 4j, n. 38); De Herdt (Praxis S. Liturgiae, vol. 3, n. l36)aliique ab eo citati. Caeterum S. C. Rituum hoc pluries declaravit, signantervero in Tirasonen., diei i6 Maii 1744, n. 2377 ad 4 et 5, et in Eistetten., diei23 Iunii 1853, n. 3oi5 ad i. At decreto diei 4 Martii 1892 in Sedunen. n. 3770ad 2 (Cfr. Acta S. Sedis, vol. 25, pag. 57) S. C. Rituum primum approbavitformulam benedictionis simplicis pro nova campana ad usus profanos destinata.Quum igitur ad huiusce generis campanas benedicendas non requiratursacrum chrisma sed dumtaxat aqua benedicta, hinc Episcopi huiusmodi facultatemaliis etiam simplicibus presbyteris delegare iure proprio possunt. Quoadcampanas vero ad usum sacrum pertinentes, nunquam earum benedictionem Ecclesiapermisit omissa unctione, quemadmodum colligere est ex decretis S. C. Rituumin Maioricen., diei 19 Aprilis 1687, n. 1781; in citata Eistetten., diei23 Iunii 1853, n. 3oi5 ad 2 et 3 ; et praesertim in Strigonien., diei 9 Maii 1857,n. 3042 ad 2. Dumtaxat casus excipiendus erat, si nempe campana solemniterbenedicenda esset, quin e turri demitti posset ; tunc enim, uti legiturin decreto Perusina diei 16 Iulii r594, n. 52 ad 3, quum non deceret Episcopumpontificalibus indutum vestibus turrim ascendere, satis erat ut aliquissacerdos turrim ascenderei et aqua benedicta campanam aspergeret. Modo autemvi hodiernae decisionis, quilibet sacerdos ab Episcopo rite delegatus benedicerevalet, iuxta formulam simplicis benedictionis nunc approbatam, campanasquoque ad usum sacrum inservientes, adhibita sola aqua benedicta (N. R.).
122Ex S. Congregatione RituumDUBIORUMDe usu corollae ligneae in altari, de cantu " Tantum ergo „deque Eucharistiae asservatione.Sacrorum Rituum Congregationi sequentia dubia pro opportunasolutione proposita fuerunt, nimirum :I. Utrum adhiberi possint corollae ligneae, quae supertobaleas altarium aras circumcingunt ?II. Utrum, non obstante consuetudine, in functione benedictioniscum SSmo Eucharistiae Sacramento, liceat, dumexponitur, vel postquam expositum fuerit idem SSmum Sacramentum,statim canere primam stropham Tantum ergo usquead Genitori, inde Litanias Lauretanas cum relativa Oratione,ac tandem alteram stropham Genitori etc. ?III. Utrum liceat asservare SS. Eucharistiam in altari baldachinumhabente, quamvis super illud habeatur habitaculumcum lectulo ?Et Sacra eadem Congregatio, ad relationem subscriptiSecretarii, exquisito Commissionis Liturgicae suffragio omnibusqueaccurate perpensis, respondendum censuit :Ad I. Negative iuxta Caeremoniale Episcoporum, lib. I,cap. XII, n. 11 (i).Ad II. Negative iuxta Caeremoniale Episcoporum, lib. II,cap. XXXIII, n. 27, et decretum n. 3513 Delegationis ApostolicaePeruvianae, 15 Aprilis 1880 (2).(') Ibi enim legitur: « Nullae coronides ligneae circa altaris ángulos ducantur» (JN. R.).(2) Caeremoniale Episcoporum loc. cit. praescribit ut, facta SSmi Sacramentiexpositione, statim post cantum strophae Tantum ergo etc. addanturstropha Genitori et oratio Deus qui nobis. Citatum decretum prostat in ActaS. Sedis, vol. 21, pag. 626 (N: R:).
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarum 123Ad III. Negative ex decreto n. 3525 Papien. 23 Novembris1880 ad II (i).Atque ita rescripsit, die 24 Ianuarii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen.,Secretarius.EX S. C. INDULGENTIARUM ET SS. RELIQUIARUMIndulgentia conceditur orantibus pro peccatoribus moribundis.Ex audientia SSmi, die 26 Octobris ipoy.SSmus D. Noster Pius PP. X sacerdotibus Sacrum litantibus,nec non universis christifidelibus missae sacrificio adstantibus,qui peccatores totius mundi tunc temporis in agoniapositos, et eodem die moriturus, pie Deo commendaverint, indulgentiamcentum dierum, defunctis quoque applicabilem, benigneconcessit. Praesenti in perpetuo valituro. Contrariis quibuscumquenon obstantibus.Datum Romae, e Secretaria S. C. Indulgentiis SacrisqueReliquiis praepositae, die io Decembris 1907.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 21, pag. 637 ad III, ubi id conceditur tantumex gratia speciali (N. R.).
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. ReliquiarumIndulgentia adnectitur oblationi omnium missarum pro peccatoribusmoribundis.OFFRANDE DE TOUTES LES MESSESMon Dieu, je vous offre toutes les Messes, qui se célèbrentaujouroVhui dans le monde entier, pour les pécheurs, qui sontà l'agonie, et qui doivent mourir ce même jour. Que le Sangprécieux de Jésus Rédempteur leur obtienne miséricorde.Ex audientia SSmi, die 26 Octobris i po'].SSmus universis christifidelibus suprapropositam precemcorde saltem contrito ac devote recitantibus, indulgentiamtrecentorum dierum, defunctis quoque applicabilem, benigneconcessit. Praesenti in perpetuum valituro. Contrariis quibuscumquenon obstantibus.Datum Romae, e Secretaria S. C. Indulgentiis SacrisqueReliquiis praepositae, die 18 Decembris 1907.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.Indulgentia pro clericis in superpelliceo assumendo.Ex audientia SSmi, die i Decembris ipoy.SSmus Dnus Noster Pius PP. X libenter in Dno concessit,ut indulgentiam trecentorum dierum, defunctis quoque applicabilem,consequi valeant quotquot in seminariis aliisve collegiiset asceteriis in spem Ecclesiae rite instituuntur, atqueomnes et singuli cuiuslibet gradus et ordinis clerici, quotiescumque,in assumendo de more superpelliceo, se cruce signentpieque sic orent: Indue me, Domine, novum hominem,qui secundum Deum creatus est, in iustitia et sanctitate veri-
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarum 125latis. Amen. Praesenti in perpetuum valituro. Contrariis quibuscumquenon obstantibus.Datum Romae, e Secretaria S. C. Indulgentiis SacrisqueReliquiis praepositae, die i Decembris 1907.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.Indulgentia pro iaculatoria prece ad Cor Iesu Eucharisticum.Tres Saint Père,Mathias Raus, recteur majeur des Rédemptoristes et directeurgénéral de T Archiconfrérie du Cœur Eucharistiquede Jésus, humblement prosterné aux pieds de Votre Sainteté,La supplie de vouloir bien accorder l'indulgence de troiscents jours, toties quoties, applicable aussi aux âmes du Purgatoire,à tous les fidèles qui réciteront dévotement l'oraisonjaculatoire: Cœur Eucharistique de Jésus, ayez pitié de nous.Et que Dieu etc.Ex audientia SSmi, die 26 Decembris ipoj.SSmus Dnus Noster Pius PP. X benigne annuit pro gratiaiuxta preces, in perpetuum. Contrariis quibuscumque nonobstantibus.Datum Romae, e Secretaria S. Congregationis IndulgentiisSacrisque Reliquiis praepositae, die et anno uti supra.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.Indulgentia conceditur recitantibus precem S. Luciae.PREGHIERA A S.LUCIAO Santa, che dalla luce hai nome, a Te, pieni di fiducia,ci presentiamo, affinchè c'impetri una luce sacra, la quale ei
I2C Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarumrenda cauti per non incamminarci nelle vie del peccato e pernon rimanere avvolti dalle tenebre dell' errore. Imploriamo altresì,per tua intercessione, la conservazione della luce degliocchi, con una grazia abbondante per usare questi sempre secondoil divino beneplacito, senza mai alcun detrimento dell'anima.Fa, o Lucia, che dopo averti venerata e ringraziatapel tuo efficace patrocinio su questa terra , arriviamo finalmentea goder teco in paradiso della luce eterna del divinoAgnello, il tuo dolce sposo Gesù. Così sia.Ex audientia SSmi, die 29 Decembris 190J.SSmus Dnus Noster Pius PP. X universis christifidelibus,supra relatam precem corde saltem contrito ac devote recitantibus,indulgentiam trecentorum dierum, semel in die lucrandam,defunctis quoque applicabilem, benigne concessit.Contrariis quibuscumque non obstantibus. Praesenti in perpetuumvalituro.Datum Romae, e Secretaria S. C. Indulgentiis SacrisqueReliquiis praepositae, die 29 Decembris 1907.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.Indulgentia adnectitur salutationi B. M. V. Immaculatae.BeatissimePater,Presbyter Michael Cardell et Thomas, Praepositus CongregationisOratorii Sancti Philippi Nerii Palmae Maioricarum,ad pedes S. V. provolutus, humiliter exponit :Quod promulgata solemniter in Hispania anno 1662 Constit.Sollicitudo omnium ecclesiarum edita in honorem ImmaculataeConceptionis B. M. V. die 8 Decembris praecedentisanni ab Alexandro PP. VIP iuxta preces Catholici Regis PhilippiIV et per Legatum suum D. Ludovicum Crespi a Borgia
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarum 127et Valdaura, Plasentinum Episcopum et Congregationis Oratoriiprimum plantatorem Valentiae in Hispania, manet extunc pia consuetudo Immaculatam Virginem Mariam salutandia fidelibus sive in viis occurrentibus, sive domum intrantibus,sive denique quamlibet blasphemiam audientibus,his quam dulcissimis verbis : Ave Maria purissima, quibusab audientibus sic respondetur : Sine peccato concepta. Haecautem, quae antonomastice appellari potest hispana salutatio,de die in diem et paulatim oblivioni traditur. Ideo suprascriptasPraepositus praedictae Congregationis Maioricensis,oriundae a Valentina superius memorata, desiderans quamplurimumne deflectat haec consuetudo, sed e contra magismagisque stabiliatur, a S. V. enixis precibus postulat, utomnibus fidelibus in hispanica ditione degentibus, qui hancpiissimam salutationem Ave Maria purissima devote recitaverint,vel eidem Sine peccato concepta respondeant, concedatura S. V. indulgentia quinquaginta dierum toties quoties; iis vero, ex praedictis christifidelibus, qui quotidie illamrecitare consueverint, plenaria indulgentia semel in menselucranda, die, eorum arbitrio eligendo, quo, confessi ac S. Synaxirefecti, aliquam ecclesiam vel publicum oratorium devotevisitaverint et inibi ad mentem S. V. pie oraverint.Et Deus etc.Sanctissimus Dominus Noster Pius PP. X, in audientiahabita die 8 Ianuarii 1908 ab infrascripto Cardinali PraefectoSacrae Congregationis Indulgentiis Sacrisque Reliquiis praepositae,benigne annuit pro gratia in omnibus iuxta preces.Praesenti in perpetuum valituro, absque ulla Brevis expeditione.Contrariis quibuscumque non obstantibus.Datum Romae, e Secretaria eiusdem Sacrae Congregationis,die 8 Ianuarii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.
128 Ex Vicariatu UrbisEX VICARIATU URBISDECRETUMQuo in Urbe prohibetur libellus periodicus "Nova et vetera „.Libellus periodicus recens, cui titulus Nova et vetera,« Rivista quindicinale, Roma, Società internazionale scientifico-religiosa» ; cum sibi proposuerit doctrinas modernistarum,nuper ab Ecclesia damnatas, defendere, novissimasqueopiniones audeat invehere catholicae veritati pariter adversantes;Nos, pro munere quo fungimur, saluti animarum fideiqueincolumitati prospicere volentes, eundem, ordinariaauctoritate, prohibemus et proscribimus, atque prohibitumet proscriptum declaramus.Nemo ideo eum imprimat vel imprimi faciat, nemo vendataut legat. Si secus quis fecerit, is noverit graviter peccasse.Praeterea clerici cuiusque ordinis, qui periodico eidemse consocient, vel si iam consociationem fecerint, quamprimumeam non retractent, noverint se suspensionem a divinisipso facto incurrisse.Datum Romae, die 28 Ianuarii 1908.PETRUS RESPIGHI, Card, Vicarius.Franciscus Can. Faberi, Secretarius.
ACTA ROMANI PONTIFICISEPISTOLAQua Pius PP. X occasione congressus generalis hortatur catholicosAustriae ad concordiam contra Ecclesiae hostes.DILECTO FILIO NOSTROANTONIO IOSEPH TIT. S. MARIAE ANGELORUM IN THERMISS. R. E. PRESBYTERO CARDINALI GRUSCHAARCHIEPISCOPO VINDOBONENSIUMPIUS PP. xVINDOBONAM.Dilecte Fili Noster, salutem et Apostolicam benedictionem.Habitus, biennio ante, a catholicis Austriae conventus,iter ad salutem religionis et patriae cum maxime accommodumaperuit, quod quidem catholicos ipsos gloriose institissepervidemus.alacresque viri enarravere,Id Nobis, ad solatium vehemens, spectabilesquibus officium est demandatumnovi comparandi, in proximum Novembrem mensem, catholicorumex universa Austria congressus.Miram hi namquedescripsere voluntatum concordiam, cuius uno invictoque ductu,Sedis Apostolicae commendato scriptis, impetum repellere hostium,in negotiis ad religionem civilemque cultum proximepertinentibus, Austriae catholicae licuit.tantae laetitiae voluptatemPorro parem huicillud Nobis conciliavit, deliberatumcatholicis istis itidem esse unitatem firmitatemque animorumservare posthacimmotam, si certo perpetuoque velinttuitionis et victoriae metam attingere. Caussa enimvero frugifericonfirmandi propositi oh utinam desit ! Contra pervulgatamillud est, profligan Ecclesiae hostes novisse, quiescereet ponere arma non item. Nec sane conquiescunt apud vosinimici, quum aut Ecclesiam progredientibus humanae sapientiaeluminibus calumniati infensam, providentissimam auctoritatemeius interdicere institutione iuventutis publicisqueActa S. Sedis, vol. XLl, fase. 3. 9
Allocutioscholis adnituntur ; aut commentis promissisque multitudinesirretiri male cautas, opificum praesertim, et ab Ecclesiaematris complexu seiungere conantur. Paratis igitur, immoomni nisu contendentibus sacra civilemque rem in gravissimisvitae generibus adoriri, ea vobis obiicienda sola est vis,quae, ut probe estis intuiti, consensu concordiaque gignitur.A Nobis quantum est, hortationem habetote ex intimo prodeuntem corde, ne quando victoriae gloriam utilitatemquecum dedecore deseratis. Si vobis, quod certo percepimus, etanimorum et vitae praesentis sunt cordi emolumenta, multomaiorquam illis, est adhibenda in decertando contentio, quosunum idque saepe commenticium huius aevi commodum movet.Summis autem utilitatibus, quae proximo sunt assequendaecongressui, minus equidem esse aptam industriam humanamintelligimus, nisi divina etiam praesto sint adiumenta.Iis propterea singulis, qui parando conventui dant operam,universisque catholicis, qui congressionis participes erunt, luminumviriumque caelestium copiam deprecamur, gratiaequeauspicem, eamdemque indicem studii, unde personas laboresquecoetus prosequimur, Apostolicam benedictionem peramanterin Domino impertimus.Datum Romae apud S. Petrum, die VIII Octobris MCMVII,Pontificatus Nostri anno quinto.PIUS PP. XALLOCUTIOQuam die 13 Februarii 1908 Pius X habuit ad Orientales.Ringraziamo vivamente Lei, Signor Cardinale e con Leigli egregi del Comitato pel molto che fecero onde rendersplendide le feste quindici volte centenarie dell' insigne Padree Dottor della Chiesa S. Giovanni Grisostomo, e conVoi ringraziamo il Venerando Patriarca e tutti gli altri Ve-
Allocutionerabili fratelli e figli carissimi, che con tanto loro disagiovennero dal lontano Oriente a rendere più solenne questaricorrenza nella capitale del mondo cattolico. Come collamassima compiacenza abbiamo assistito ieri al solenne Pontificale,che ci trasportava ai tempi di S. Giovanni Grisostomo,nelle Basiliche di Antiochia e di Costantinopoli, cosìoggi ci gode T animo di vedervi qui riuniti per dare unaprova novella del vostro attaccamento alla cattolica Chiesae alla Sede Apostolica, e di perfetta adesione alla dottrinadi Gesù Cristo di cui essa è depositaria. Volesse il Signoreche come abbracciamo Voi nella carità di Gesù Cristo, cosìpotessimo fare con tutti gli altri fratelli e figli che si mantengonolontani dal centro della cattolica unità ! Perchè aNoi è oltremodo soave la rimembranza stessa delle glorie edei meriti incomparabili che vanta l'Oriente. Ivi infatti è laculla dell'umano riscatto e le primizie del Cristianesimo, di làa guisa di fiume regale si diffuse nell'Occidente la dovizia deibeni inestimabili recatici dal Vangelo di Gesù Cristo. — Nèsi spegnerà giammai la rinomanza di quegli illustri Orientali,che, inspirati e guidati dal genio del cattolicismo, poteronosalire ad ogni più pregiata grandezza, e mercè lasantità, la dottrina, lo splendor delle imprese, raccomandareai posteri la gloria del loro nome. Le quali cose riandandocol pensiero ci sentiamo, come i nostri Predecessori, animatidalla più viva brama di adoperarci con ogni potere, affinchèin tutto l'Oriente torni in fiore la virtù e la grandezzadi una volta, e si distruggano quei falsi concetti e quei pregiudiziche diedero argomento alla fatale divisione.E infatti la Chiesa ben lungi dal dimostrarsi ingiusta eparziale verso i popoli orientali, non ha mai cessato di trattarlicon materna predilezione. Se si leggano il Martirologioe il Bullario Romano, gli atti dei Concilii particolari o generalitenuti in Occidente, come a Clermont, a Lione, a Firenze,a Trento, o piuttosto se si legga la storia di quindici
1.32Allocutiosecoli, sarà impossibile tacciare per un solo atto il Papatodi rigore o di indifferenza verso l'Oriente.Il nostro calendario dà un posto d'onore a tutti i santiPontefici e Dottori dell' Oriente, la nostra liturgia è pienadelle loro sapienti Omelie; le lettere e Costituzioni Pontificiemostrano una costante sollecitudine pei sacri interessi delleloro Chiese, e intorno a molti punti considerevoli della disciplinaecclesiastica, l'Occidente si contentò di difendere lapropria tradizione, e si mostrò pieno d'indulgenza per le pratichedifferenti delle Chiese Orientali. La Santa Chiesa trattada un pensiero di pacificazione non ha forse sanzionato collasuprema sua autorità la preminenza che Costantinopoli avevausurpato sui Patriarcati Apostolici dell'Oriente ? Non è finalmenteil Papato che ha chiamato a raccolta tutte le nazionicristiane per togliere il divino anatema, che pesa sulla cittàdeicida, e per riscattare Gerusalemme dal giogo degli infedeli? Che se tanti sforzi restarono senza un felice successo,voi lo sapete umanamente il motivo, o Venerabili Fratelli.Ma nessuna meraviglia che Y Oriente non abbia voluto associarsiai Latini, per la liberazione dei luoghi santi, quandosi rifiutarono di ascoltare le preghiere della Chiesa per la loroistessa libertà, e i figli ribelli preferirono alle tenerezze dellamadre un giogo durissimo.Ciò non pertanto il Papato non ha mai cessato di piangeresulla sorte infelice di tanti figliuoli ; e, per non ricordarefatti lontani, bastano le Lettere Encicliche del 6 Gennaio1848 di Papa Pio IX, l'invito amoroso con cui lostesso Pontefice, 8 Settembre 1868, colla carità la più vivae più delicata, col desiderio più ardente della pace e dell'unione,prega tutti i Vescovi dissidenti a venire al ConcilioVaticano e li scongiura ad imitare i loro predecessori, cherisposero all'appello dei Papi Gregorio X e Eugenio IV perrecarsi al secondo Concilio di Lione e a quello di Firenze. Mabasterà per tutto la carità dimostrata dal Nostro immediato
133Predecessore Leone XIII, che, sempre preoccupato da questopensiero, per gli Orientali non ha risparmiato preghiere,esortazioni e sacrifici, e, in un momento solenne, nonché distinguerecon segni di vera predilezione un figlio, che ritornavatra le braccia del padre, con una singolare eccezionealle regole generali della ecclesiastica disciplina, gli concedevai titoli, le insegne e gli onori della dignità vescovilemalamente conferitagli da alcuni prelati disertori dalla cattolicaunità. Per il che, o Venerabili Fratelli, l'Oriente nonha altri nemici che le sue divisioni, i suoi errori, e la passioneche lo ha fatto giuoco prima degli imperatori e poidei suoi più accaniti nemici. E ciò che resta della dignità dell'Orienteè quello soltanto, che ha avuto il coraggio di stabilirsisotto la benigna influenza di Roma. Siete voi, VenerabiliFratelli, che vivendo nella povertà e assoggettandovi a tuttele privazioni, tenete ancora in onore le sacre tradizioni deivostri Antenati. Siete voi che non risparmiate fatiche perconvertire i vostri fratelli, siete voi, che formate il nostrogaudio e la nostra corona.Ritornando pertanto ai vostri paesi dite a tutti, che ladignità e lo splendore dell' Oriente non è in alcun luogotanto caro come a Roma. Che qúi i diversi riti orientalisono trattati con onore, regolarmente celebrati in molte Chiese,e si uniscono frequenti alle cérémonie papali. Dite, che unaCongregazione speciale è incaricata di vigilare sulla sua conservazione,come alla sua ortodossia. Che la Propagandamanda tutti gli anni a tutte le parti dell'Oriente dei giovanipreti indigeni, ch'essa ha nutriti ed educati secondo le tradizioniortodosse dei loro paesi, e ai quali impone la leggedi restar fedeli ai riti delle rispettive loro nazioni. Dite cheRoma è così attenta per togliere ogni pretesto alle divisioni,che resiste con fermezza allo zelo ardente dei neofiti, chevorrebbero abbracciare la sua disciplina.Dite che l'Oriente resterà sempre il paese dell'aurora e che
Ex Secretaria Breviumle sue plaghe ridenti non cesseranno di mandarci il lume dellanatura ; ma, poiché il Signore ha eletto Roma per essere iltestamento della nuova alleanza, è di qua che spande i suoiraggi il sole della verità e della grazia come l'han proclamatodi gran cuore gli stessi Orientali in tante occasioni.Dite finalmente che il Papa guarda a loro con affettostraordinario, e fa voti che per l'intercessione del santo glorioso,di cui celebriamo le feste, si rinnovi per le Chiese diOriente il fatto dei primi secoli della Chiesa, quando dall'Orienteerano chiamati gli Anacleti, gli Evaristi, i Telesfori,i Zosimi, i Teodori ed altri fino al terzo Gregorio agovernare la Chiesa di Gesù Cristo.A tal uopo nell'umiltà del nostro cuore supplichiamo caldamenteil Principe dei Pastori, perchè si degni far balenarela divina sua luce alle menti di tanti traviati e infondereloro quel generoso coraggio, che li faccia entrare nell'unicoovile di Cristo, e riconoscere la sovrana autorità dell' unicosupremo pastore di tutta la Chiesa.Intanto a pegno della viva nostra gratitudine e della nostraparticolare affezione impartiamo a voi Venerabili Fratellie diletti Figli e a tutti i cattolici dell'Oriente l'Apostolicabenedizione.EX SECRETARIA BREVIUMIndulgentia plenaria in forma iubilaei conceditur visitantibuscryptam de " Massabielle „ civitatis Lapurdensis.PIUS PP. XUniversis Xtifidelibus praesentes Litteras inspecturis,salutem et Apostolicam benedictionem.Summa Deus hominum miseratione motus, mirifica subindefacit, quibus religionis veritatem adserendo, dum fidelium ani-
Ex Secretaria Brevium r 35mos erigit eisque solatium affert, infirmis quoque corporibusmedetur. Neque terrarum potentibus, qui sive opibus, sivehumana scientia, sive etiam publicis muneribus elati, fidemsaepe vel despiciunt, vel ei pro viribus adversantur, sed simplicibusfiliis suis et haud raro parvulis arcana Dominus revelat.Ita quidem Lapurdi in Galliis evenit, ubi quinquagintaabhinc annis per sequestrem Virginem divina misericordiamanifesta apparuit. Cum enim Deipara labis nescia humilipuellae in crypta quae prope illud oppidum patet, ac vulgode Massabielle nuncupatur, sese pluries conspiciendam obtulissetet ipsam atque homines universos esset poenitentiamagere hortata, coelestem hunc visum omnigenis gratiis prodigiisqueconfirmavit. Unde factum est, ut ad perpetuam portentimemoriam templum, divite ornatu decorum, ibi extrueretur,minoris deinde Basilicae titulo ac privilegiis locupletatum,quo cum pariter atque ad cryptam frequentissimisomni tempore et ex omni natione populi concursus celebrareturpietatis Matris imploraturi ac saepe exorantis opem.Felix illa civitas unum nunc ex maximis orbis sanctuarium,catholicae veritatis testimonium, possidet ac tuetur. Verumcum propediem quinquagesimus agatur annus, a quo ob tammirificum factum cultus erga Deiparam Virginem sine labeconceptam eiusque SSmum Rosarium magis magisque in diesauxerit, Nos quo insignis huiusmodi miraculi commemoratioin uberius animarum bonum cedat, spirituales Ecclesiae thesauros,quorum dispensatores, licet indignos, Nos esse voluitAltissimus, libenti quidem animo reserandos censuimus. Quareomnibus utriusque sexus Xtifidelibus, qui vere poenitentes etconfessi ac S. Communione refecti, cryptam quam supra diximus,civitatis Lapurdensis, intra fines Tarbien. dioecesis,uno anni die, ad cuiusque fidelium arbitrium eligendo, a diexi Februarii, primae Deiparae Virginis Apparitionis anniversario,proximi anni MCMVHT usque ad diem pariter Februariiundecimum sequentis anni MCMIX devote visitave-
Ex Secretaria Statusrint, ibique ante Deiparae imaginem, ab origine Immaculatae,pro Xtianorum Principum concordia, haeresum extirpatione,peccatorum conversione ac S. Matris Ecclesiae exaltationepias ad Deum preces effuderint, plenariam omnium peccatorumsuorum indulgentiam et remissionem, quam etiam animabusfidelium in Purgatorio detentis per modum suffragiiapplicari posse, in forma Iubilaei concedimus et largimur.Quo autem Xtifideles coelestium huiusmodi munerum faciliusparticipes fiant, Venerabili Fratri ipsi Episcopo Tarbien.facultatem facimus aliquot in sua dioecesi presbyteros saecularesvel regulares, ad sacramentales confessiones excipiendasadprobatos, deputandi, qui fausta p.ta occasione eosdem Xtifidelesad Iubilaeum lucrandum, eorum confessionibus diligenterauditis, ab omnibus censuris et casibus Sedi Apostolicaereservatis, imposita cuilibet arbitrio suo poenitentia salutari,in foro conscientiae tantum absolvere possint, servata tamenConstitutione Pontificis Maximi a rec. me. Leone XIII DecNostro die xv Februarii anno MDCCCLXXIX data (i), iis veroomnibus exceptis, quae in eadem Constitutione excipiendapraescribuntur. Non obstantibus contrariis quibuscumque.Datum Romae apud S. Petrum sub annulo Piscatoris, dieXXVII Novembris MCMVII, Pontificatus Nostri anno quinto.R. Card. MERRY DEL VAL, a Secretis Status.EX SECRETARIA STATUSDe frequentia universitatum civilium ex parte clericorum.Monseigneur (2),J'ai reçu votre lettre du 23 Septembre dernier et j'en aipris en sérieuse considération les divers points.(1) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 11, pag. 417.(2) Ad R num D. Baudrillard, rectorem Universitatis catholicae Parisiensis(N. R.).
Ex Secretaria Status i3 7Relativement à la défense faite par l'Encyclique Pascendiaux clercs et aux prêtres qui ont pris quelque inscriptiondans une Université ou Institut catholique de suivre, pour lesmatièces qui y sont enseignées, les cours des Universités civiles,je puis vous confirmer que les dispenses et exceptions,accordées par le décret de 1896 visé par l'Encyclique, s'étendentaux Universités de France; toutefois, le Saint-Pèreexcepte de cette autorisation les cours les plus sujets à devenirdangereux, comme ceux d'histoire, de philosophie etdes matières similaires.Pour suivre ces cours, il faut que chaque étudiant ecclésiastiqueait une permission expresse de son évêque.Agréez, etc.2 Octobre 1907.R. Card. MERRY DEL VAL.Circa casus necessitatis pro permittenda clericis frequentiauniversitatum civilium.Monseigneur(i),Vous avez récemmentproposé au Saint-Siège les questionssuivantes :i° Est-il contraire à l'Encyclique Pascendi que les clercs,les prêtres et les religieux préfèrent aux Facultés catholiquesdes lettres et des sciences les facultés civiles, s'inscrivent àces dernières et en suivent les cours, lorsqu'il n'y a en réalitéaucune nécessité vraie, comme le témoignent les succès desFacultés catholiques ?2 0 Les clercs et les prêtres, professeurs ou surveillantsdans un collège d'une ville où se trouvent seulement des Facultésciviles, sont-ils dans le cas de nécessité visé par la lettreaux évêques (n° 26051)? (2). Peuvent-ils s'inscrire à ces Facultéset en suivre les cours ?(1) Ad Rmum D. Pasquier, rectorem Instituti catholici Andegavensis (N. R.).(2) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 41, pag. 41.
1.38 Ex Secretaria Status3° Peut-on regarder comme une très rare exception (lettreaux évêques, n° 26051) le cas où un collège comptera parmises professeurs et ses surveillants six ou sept prêtres ou clercss'inscrivant à ces Facultés civiles et suivant les cours?Or, d'ordre de Sa Sainteté, je m'empresse de vous communiquerles réponses aux questions susdites :Ad i. Affirmative;Ad 2. Negative, à moins que, dans des cas exceptionnels,des raisons très graves et spéciales s'y ajoutent, dontl'appréciation est réservée à l'évêque ;Ad 3. Negative.Agréez, Monseigneur, l'assurance de mes sentiments dévouésen Notre-Seigneur.Rome, 5 Novembre 1907.R. Card. MERRY DEL VAL.Lyceum magnum catholicum Lugdunense dilaudatur ob orthodoxamdoctrinam et fidem.ILLUSTRI AC SPECTABILI VIROMODERATORI LYCEI MAGNI CATHOLICIIllustris ac spectabilis vir,LUGDUNENSISLUGDUNUM.Quod per occasionem, sane faustam, natalis quinquagesimisacerdotii eius, decani et decuriales doctores Lycei magnicatholici Lugdunensis, rectore praelucente optimo, gratulationesSanctitati Suae et vota properarentofferre, equidemluculenter Beatissimus Pater agnovit non humanitatem modo,sed amantissimam quoque omnium vestrum pietatem. Quodveroopportunitate tanta usi, officium iidem, te praeeunte,festinarint explere laetitiaeeditas Litterasdeclarandae suae ob Encyclicasadversus modernistarum doctrinae haereses,longe certe libentius vestram cum Apostolica Sedeconiunctionem,perfectam, diligentem, concordem, Summus Ponti-
Ex Secretaria Status I3Qfex repperit. Nam istud tale studiorum domicilium ac centrum,quando scientia falsi nominis fideique inimica inficimentes voluntatesque tam late conspicimus, solutum se expeditumqueab insidioso et vaferrimo errore servasse, mirabileid et consolationis peculiaris est facinus, idemque a diviniNuminis erga catholicos Galliae filios singulari sollicitudineplene repetendum. Itaque obsequium Lycei magni Lugdunensisaeque ac retentam incorrupte ab eodem fidem summopereBeatissimus Pater dilaudat, illudque dum probe sperat,ad legitimos disciplinarum progressus strenue quidem, sedhaud aliter vos esse nisuros quam et germanae scientiae etromanae Cathedrae amori unico adhaerentes, testem praecipuaedilectionis suae Apostolicam benedictionem singulisvobis impertit.Dum te his reddo certiorem, cum ea qua par est existimationepermaneo.Romae, die 23 Octobris 1907Tibi AddmusR. Card. MERRY DEL VAL.Ludovicus Pastor constituitur secretarius coetus cardinalitiiad progressum scientiarum in catholico orbe fovendum.IllfhoSignore,Non è ignoto alla S. V. Illma quanto interessamento nutrail regnante Pontefice per l'incremento degli studi, e quantacura Egli abbia sempre dedicato a questa nobile impresa,accordando protezione e incoraggiamento ai più benemeriticultori delle sacre dottrine. Recentissimo indizio di questasollecitudine tutta propria del Vicario di Cristo, è l'EnciclicaPascendi, inspirata al sincero amore del vero, e molto piùl'ultima parte del gravissimo documento, là dove è annunziatoil divisamento Pontificio di promuovere con ogni possala fondazione di un Istituto scientifico internazionale per il
140 Ex Secretaria Statusprogresso delle scienze. Per mandare ad effetto questo elevatodivisamento l'Augusto Pontefice si è recentemente degnatodi eleggere un Comitato Cardinalizio coli'incarico dipresiedere all'internazionale movimento scientifico cattolico,di cui sarà auspice il novello Istituto.A far parte del detto Comitato il Santo Padre ha chiamato,col nome di Cardinali Protettori, quegli illustri cultoridi scienza che sono gli Emi Rampolla del Tindaro, Maffi eMercier. E poiché è sembrato necessario provvedere a chegli interessi dell' Istituto, per la distanza degli Emi Protettori,non soffrissero detrimento, Sua Santità ha disposto chel'Emo Sig. Cardinale Rampolla, come colui che ha dimora inquesta alma Città, assuma una più immediata direzione dell'operae riservi soltanto agli affari più gravi 1' intervento deisuoi due Emi Colleghi. Inoltre, e di ciò godo in particolaremaniera di rendere informata la S. V. Illma, la Santità Sua,reputando indispensabile all' anzidetto Comitato Cardinaliziol'aiuto di un Segretario degno di tanto Istituto, ha presceltoall'uopo la persona della S. V., la quale per singolare reputazioneche ha raggiunto fra i dotti di tutte le nazioni, e per1' affetto che ha sempre dimostrato verso la sana dottrina,ben ripromette di coadiuvare potentemente il progresso dellescienze inteso dal nascente Istituto cattolico Internazionale.Mentre mi compiaccio portare a notizia della S. V. questePontificie disposizioni, affinchè ella possa senza ritardo mettersiin relazione con i prelodati Emi e specialmente coll'EmoSig. Card. Rampolla, colgo con piacere 1' occasione perconfermarmi con i sensi di ben sincera stimaDella S. V. IllrîiaRoma, 14 Dicembre 1907.Affino per servirlaR. Card. MERRY DEI, VAL.
ACTA ROM. CONGREGATIONUMEX S. CONGR. S. R. ET U. INQUISITIONIS-^=rDECRETUMQuo damnantur duo diaria modernistica.Feria V, loco IV, iß Februarii ipo8.Utrumque diarium La Justice sociale et La Vie catholiquereprobatur et damnatur: sacerdotes Naudet et Dabry formiterac peremptorie admonentur ne haec vel alia diaria autscripta quaevis eiusdem indolis sub proprio vel mentito nominein posterum evulgare audeant, sub poena suspensionisa divinis ipso-facto et absque alia declaratione incurrendae.DECRETUMQuo sacerdos Alfredus Loisy nominatim ac personaliter excommunicatur.Sacerdotem Alfredum Loisy, in dioecesi Lingonensi inpraesenscommorantem, plura et verbo docuisse et scriptoin vulgus edidisse quae ipsamet fidei christianae potissimafundamenta subvertunt, iam ubique compertum est. Spes tamenaffulgebat eum, novitatis magis amore quam animi pravitatefortasse deceptum, recentibus in eiusmodi materia SanctaeSedis declarationibus et praescriptionibus se conformaturum; ideoque a gravioribus canonicis sanctionibus hucusquetemperatum fuit. Sedcontra accidit : nam, spretis omnibus,non solum errores suos non eiuravit, quin imo, et novisscriptis et datis ad Superiores litteris, eos pervicaciter confirmareveritus non est. Quum plane igitur constet de eiuspost formales canonicas monitiones obfirmata contumacia, Supremahaec Sacrae Romanae et Universalis Inquisitionis Con-
142 Ex S. C. Episcoporum et Regulariumgregario, ne muneri suo deficiat, de expresso SSmi DominiNostri Pii PP. X mandato, sententiam maioris excommunicationisin sacerdotem Alfredum Loisy nominatim ac personaliterpronunciat, eumque omnibus plecti poenis publiceexcommunicatorum, ac proinde vitandum esse atque ab omnibusvitari debere, solemniter declarat.Datum Romae ex Aedibus S. Officii, die 7 Martii 1908.PETRUS PALOMBELLI, S. R. et U. I. Notarius.EX S. CONGR. EPISCOPORUM ET REGULARIUMRevalidantur vota simplicia Religiosarum quae tempore novitiatushabitum religionis non gestarunt.BeatissimePater,Procurator generalis congregationis SSmorum Cordiumet Adorationis Perpetuae, vulgo de Picpus, humilissime exponitplures religiosas foeminas suae congregationis, in missionibusOceaniae adlaborantes, numquam, durante novitiatu,habitum gestasse ; alias frequenter demisisse pro temporumet locorum opportunitate, non ignorante tamen Illrho VicarioApostolico. Quum autem dubium nuperrime ortum sit de earumdemsororum professionis validitate, humilis orator efflagitatut Sanctitas Vestra revalidet aut valida declaret votasimplicia perpetua a religiosis foeminis dictae congregationisin Vicariatu Apostolico Sandsvichien. in Oceania morantibusemissa, licet tempore novitiatus habitum religiosum nongestaverint.Et Deus, etc.Vigore specialium facultatum a SSmo Domino Nostroconcessarum S. Congregatio Emorum ac Rmorum S. R. E.Cardinalium negotiis et consultationibus Episcoporum et Re-
Missionariorum filiorum S. C. B. M. V.gularium praeposita , omnes et singulas professiones proutin precibus emissas in radice sanat atque convalidat. Contrariisquibuscumque non obstantibus.Romae, die 20 Ianuarii T908.D. Card. FERRATA, PraefectusO. Giorgi, Sub-Secretarius.MISSIONARIORUM FILIORUM S. C. B. M. V.DESERTIONISConfirmatur decretum saecularizationis perpetuae.Factiseries. Pater Iosephus Sisó, sacerdos congregationisMissionariorum Filiorum S. Cordis B. Mariae Virginis,superior domus S. Hippolyti in Mexico extitit usque ad initiumanni 1905, quo tempore cum e suo munere desiisset,reelectus non fuit eo quod nimis durum sese ostenderit inregimine. Ex tunc P. Sisó obedientiam detrectare coepit,donec ementito sub praetextu e sua religiosa domo diseessit,et prius in villam Noria vocatam, dein vero in urbem vulgoTrapuato, dioecesis Leonensis in Mexico, se contulit. Cumautem ipse, non obstantibus monitionibus ac comminationibusdesertionis ex parte superiorum regularium, ad domumS. Hippolyti ingrediendam adduci non potuisset; hi die 29 Iunii1905, nomine quoque Delegationis Apostolicae Mexicanae,eum uti transfugam declararunt atque a divinis suspensum:quam suspensionem confirmavit Curia Leonensis.Dein statim ac P. Sisó rescivit, processum instrui ad eiusexpulsionem a religione, petiit et obtinuit decretum saecularizationisperpetuae, quod superior regularis ex facultatibusab Apostolico Delegato sibi tributis concessit, addita tamenclausula ut orator indulto uti non posset, nisi prius Episcopumbenevolum receptorem invenerit ac sacrum patrimonium
144 Ex S. C. Episcoporum et Regulariumsibi constituerit. Verum haud acquiescens P. Sisó, ad hancS. C. recursum obtulit, ut decerneretur declarationem desertioniset subsequentis suspensionis non sustineri, expostulansinsimul ut sibi ad tempus concederetur gratia Sacrum litandi.Deductiones. P. Sisó ius suum fulcire nititur, contendensex una parte in allatis decretis desertionis et suspensionisillegitime invocari auctoritatem Delegationis Apostolicae Mexicanae,quae tunc rem nec noverat; ex altera vero ipsamsententiam in se spectatam esse iniustam, quum ipse nunquamacceperit veram et proprie dictam monitionem revertendiad religiosam S. Hippolyti domum. Quod si saecularizationemperpetuam impetravit, haec, utpote sub gravi metu expulsionisobtenta, nullius valoris est censenda.Ex adverso procurator generalis congregationis Missionariorumin casu probat, documentis prolatis, P. Sisó nedumineptum esse ad regimen sed et ad vitam religiosam prosequendamimparem evasisse. Auctoritas vero DelegationisApstolicae non ad hoc invocata fuit, ut P. Sisó transfugadeclararetur et suspensus; nam ad primum sufficiebat auctoritasmonastica; alterum est primi necessaria consequentia:sed dumtaxat ad hoc ut monitiones canonicae, quibus illead obedientiam revocaretur, maiorem exinde vim acciperent.Praeterea in linea iuridica idem procurator observat quod, iuxtaomnes auctores, « fugitivus ille proprie dicitur qui ab Ordinevel monasterio sine licentia superiorum suorum recedit adtempus animo vagandi aut extra obedientiam vivendi cumanimo tamen redeundi ad religionem >. Cfr. Appeltern (Comp,praelect. iuris regularis P. Piati, part. ß, cap. i, art. ß) ;et Ferraris (Bibl. can., verb. Apostasia, n. 26), qui tradit:« In praxi communiter accipiuntur et tractantur uti veri apostatae(quibus aequiparantur fugitivi), qui extra claustra sinesuperiorum licentia, habitu etiam retento et cum animo redeundiad religionem, vagantur•••>. \Ex parte sua Consultor, quamvis concedat superiores ,
Ex S. Congregatione Concilii i 45regulares maiori cum longanimitate et non implicata auctoritateApostolicae Delegationis procedere debuissent, censettamen P. Sisó vere fugitivum fuisse, ideoque iuste uti talemdeclaratum atque suspensum. Dispositiones autem iuxta eumdemConsultorem adsciscendas in themate confirmavit haecS. C. per infra exscriptam responsionem.Dubia. I. An P. Sisó, e congregatione MissionariorumS. Cordis B. Virginis Immaculatae, iuste declaratus fueritfugitivus e sua congregatione.II. An et quaenam provisiones decernendae sint in casu.Resolutio. S. Congregatio Episcoporum et Regulariumin plenario coetu diei 19 Aprilis 1907 respondit:Ad I. et II. Ad mentem. Mens est, quod S. Congregatio,•confirmando decretum saecularizationis perpetuae a P. Sisóobtentae, eidem facultatem tribuit celebrandi ad biennium deconsensu Ordinarii loci, dummodo non commoretur in urbeTrapuato; quo durante biennio, ipse invenire tenetur Episcopumbenevolum receptorem, et sibi constituere sacrum patrimoniumaut alia substentationismedia, secus siispensus maneat.EX S. CONGREGATIONECONCILIIDe licita missarum distributioae in Oriente etiam per DelegatosApostolicos et per Superiores religiosos.Proposti alla S. C. dei Concilio i dubbi :I. Se i Delegati Apostolici siano compresi nella disposizionedell'art. III del decreto Recenti 22 Maggio 1907, colquale è vietato d'inviare direttamente messe « ad Antistiteset presbyteros ecclesiarum, quae in Oriente sitae sunt » (i);(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 40, pag. 344-346, ubi praecise ad huiusmodiverba (nota 2) monuimus: «Hac formula comprehendi omnes cuiusvis ritusOrdinarios et sacerdotes illis in locis commorantes ». Sed haec interpretatio.Acta S. Sedis, vol. XLI, fase. 3. 10
Ex S. Congregatione ConciliiIL Se i Superiori degli Ordini ed Istituti religiosi possanomandare direttamente ai loro soggetti esistenti in Orienteintenzioni di messe con le rispettive elemosine.S. Congregatio respondit:Ad I. Negative ; ita ut nempe mitti possint ad praefatosRmos Delegatos missarum intentiones cum respectiva eleemosyna,ut eas distribuant dumtaxat Praelatis et sacerdotibusDelegationis suae.Ad II. Affirmative et taxative pro religiosis subditis suis.non vero pro ceteris (i).SSmus Dnus Noster in audientia diei 9 Septembris 1907,haud arrisit P. Vermeersch, qui in suo Periodico De religiosis et missionariis,.tom. 3, pag. 141, tradit: « Ecclesiae in Oriente sitae erunt tum Patriarchatusvel Episcopatus Orientales cum presbyteris et fidelibus qui ad ipsos pertinent.Nam Vicarii Apostolici (et Praefecti Apostolici) nomine S. Sedis suam reguntVicariatum. Ac proinde coetus cui praesunt pars est ecclesiae romanae. Significatioista stricta quam, in hac materia odiosa, iam suadent ipsae voces, demonstraturetiam dispositionis ratione. Ad sacerdotes Orientales, non autemad latinos qui in Orientalibus partibus sacra ministeria exercent, imprudentermittebantur exuberantia stipendia missarum ». Deinde in nota 3 subiungit: « Severioreminterpretationem redactorum Acta S. Sedis, qui ad omnes sacerdotesin Oriente commorantes regulam isram traducunt, improbat etiam P. Besson(Nouvelle Revue théologique, tom. 39, pag. 438); dum eamdem sequitur Boudinhon(Canoniste contemporain, vol. 3o, pag. 489) ». — Respondimus primo,ipsas voces ecclesiae in Oriente silae fsi uti sonant accipiantur, complecti ecclesiastum orientales tum latinas illis in regionibus extantes: secus enim recenseridebuissent dumtaxat ecclesiae Orientis seu Orientales. Nunquid dictiVicariatus et Praefecturae Apostolicae florem in Occidente ? Respondimus secundoquod dispositio Pontificia in casu suam rationem praesertim habuit exabusibus, qui tunc temporis apud sacerdotes latinos in Oriente lamentabantur.Tertio denique addimus quod a regula generali pro Oriente sancita meritoexcipiuntur Delegati Apostolici, qui prouti tales dici nequeunt praeesse ecclesiaein Oriente constitutae. Dicimus prouti tales, quia ipsi praeterquam Delegati Apostolicipro catholicis ritus orientalis, sunt una simul Vicarii Apostolici pro catholicisritus latini: hinc iisdem Delegatis directe mitti quidem possunt applicationesmissarum ut eas distribuant Praelatis et presbyteris Orientalibus: nonautem, saltem per se, ut eas concedant sacerdotibus latinis (N. R.).(2) Fit igitur specialis concessio favore Ordinum ac Institutorum Religiosorum(N. R.).
SenogaUhn. !47audita relatione infrascripti Secretarii S. C. Concilii, benigneratam habuit et approbavit resolutionem S. Congregationis,et insuper mandavit ut pro ceteris omnibus servetur dispositiodecreti.f VINCENTIUS Card. Ep. Praenest., Praefectus.C. De Lai, Secretarius.SENOGALLIEN.IURIS FUNERANDIDe privilegiato iure funerandi competente ad ecclesiam insolo Lateranensi fundatam.Factispecies. Capitulum archibasilicae Lateranensis perBullam diei 26 Dec. 1473 concessit, ut in solo Lateranensioppidi vulgo Belvedere Castrense, dioecesis Senogalliensis,erigeretur ecclesia et confraternitas S. Mariae a misericordianuncupata, quae esset immediate subiecta ecclesiae Lateranensi, atque« uti posset coemeterio, campanili, campanis,altaribus ac sacro fonte baptismi cum omnimoda libertate,salvo tamen iure parochialis ecclesiae ».Ad munera sacrain praefata S. Mariae ecclesia explenda prius deputati fueruntnonnulli cappellani, dein vero idem Capitulum Bulla diei8 Aug. 1587 instituit unum archipresbyterum et quatuor canonicos« cum omnibus ac singulis iuribus et privilegiis sinealicuius praeiudicio ».Verum tractu temporis non defuerunt lites inter praefatoscanonicos atque localem parochum ecclesiae S. Petri, praesertimquoad ius funerandi. Ex antiqua autem concordia seu immemorabiliconsuetudine constat, emolumenta funeraria (quaein cera ad cadaver accensa consistebant) pro medietate fuissedivisa inter Plebanum S. Petri et Capitulum S. Mariae, tamsi cadaver tumularetur in parochiali ecclesia quam in Collegiata;dum ceram in altaribus extantem ad ecclesiam tumu-
148 Ex S. Congregatione Conciliilantem pertinuisse. Cuius moris ratio in eo fuit quod tunctemporis Capitulares adiuvabant parochum S. Petri sive inexercendis ecclesiasticis ministeriis sive etiam in explendisfuneribus in parochiali ecclesia. Perhibetur item missam exequialemin Collegiata celebratam semper fuisse a canonicis,relicta parocho S. Petri absolutione ad tumulum.At quum anno 1861 Capitulum collegiale ab iniquis Italiaelegibus civiliter suppressum fuerit, pedetentim e vivis ereptiscanonicis, in eorum locum suftecti sunt duo cappellani. Hincde facto an. 1895, extinctis omnibus Capitularibus, parochustunc temporis, Antonius Renzi, sibi attribuere coepit omniaemolumenta, quae occasione funerum in parochiali ecclesiaperactorum obveniebant, atque quartam funerariam pro funeribusin ecclesia S. Mariae persolutis. Interim accidit quodanno 1905, occasione funeris cuiusdam Francisci Filipponi,confratris sodalitatis S. Mariae a misericordia, actualis parochusS. Petri omnia emolumenta funeraria fecerit sua, neglectiscappellanis S. Mariae, imo et ius litandi missam exequialemin Collegiata ecclesia sibi tantum spectare asseruerit.Eapropter die 6 Sept. dicti anni confraternitas S. Mariae,adversus modum agendi parochi S. Petri, supplicem libellumEpiscopo Senogalliensi obtulit, qui die 21 eiusdemmensis decrevit, ad parochum S. Petri spectare ius associandicadavera ad ecclesiam S. Mariae ibique funera persolvendi,atque omnia emolumenta percipiendi, salva quarta funeraria.Ab hoc tamen decreto minime sibi favente confraternitasappellavit ad hanc S. C, quae existimans ecclesiam S. Mariaegaudere iure sepeliendi privilegiato ad instar Regularium, subdie 22 Iunii 1906 rescripsit, ius funerandi, quod semper sequiturius tumulandi, dictae ecclesiae plene spectare, proindequeclausulam salvis iuribus parochialibus nihil aliud significarenisi ius, ex parte parochi S. Petri, levandi et comitandicadavera de domo usque ad ecclesiam S. Mariae,atque exigendi quartam funerariam. Mandavit proinde Epi-
Senogall'en 149scopo ut, iuxta datas normas, dirimerei enatam controversiam:quod et fecit Praesul Senogalliensis per novum decretumdiei II Iulii 1906.At cum parochus S. Petri nova documenta Curiae obtulisset,ut ius suum funerandi in ecclesia S. Mariae comprobaret,Ordinarius, marte proprio, die 6 Aug. 1906 abrogavitpostremum decretum diei r 1 Iulii eiusdem anni de mandatohuius S. O. editum, et primum diei 2 r Sept. 1905 in vigoremrevocavit. Tunc iterum confraternitas a misericordia adhunc S. O. recursum interposuit, et quaestio proposita estresolvenda sub dubitandi formula: An sustineatur decretumCuriae Senogalliensis diei 21 Septembris i po y', vel potius decretumeiusdem Curiae diei 11 Iulii ipo6 hi casu (1).Disceptatio synoptica. Exscriptum dubium triplicemcomplectitur quaestionem, videlicet : i° an confraternitatiS. Mariae competat ius funerandi ; 2 0 an dictae confraternitatispectet ius missam exequialem litandi in propria ecclesiaS. Mariae, emolumentaque percipiendi ; 3 0 demum aneidem confraternitati pertineat etiam ius exequias ad tumulumpersolvendi.Iamvero quoad primum quaesitum non videtur ambigendumquod ecclesia S. Mariae fruatur iure sepeliendi seu funerandinedum confratres a misericordia verum etiam omnesfideles inibi sepulturam gentilitiam vel electivam habentes.Hoc enim patet ex verbis Bullae, qua an. 1473 erecta fuitecclesia ipsa, et qua donata fuit privilegio exemptionis aqualibet ordinaria sive Episcopi sive parochi potestate, et immediatesubiecta fuit iurisdictioni Capituli Lateranensis, adeout « uti possit coemeterio, campanili, campanis cum omnimodalibertate, salvo tamen iure parochialis ecclesiae ». Iam(i) In dubio non fit mentio de ultimo decreto Cu;iae sub die 6 Aug. 1906,sive quia nonnisi in vigorem revocavit prius decretum, she quia, utpote edituminconsulta S. Congregatione iam praeoccupata, imo contra datas ab eademdecidendi normas, nullitatis vitio laborare censendum est (N. R ).
Ex S. Congregatione Conciliiage ius habendi coemeterium aequivalet iuri sepulturae tradendae,quando agitur, uti in casu, de ecclesia seu confraternitatenon subiecta ordinariae potestati dioecesanae sedad instar Regularium exempta. Tunc enim ius sepulturae,praeter ius tumuli, secumfert etiam ius funerandi iuxta adagiumubi tumulus, ibi funus.Neque in themate aliquid facessit clausula apposita inBulla erectionis salvo iure paroecialis ecclesiae-; nam haecclausula id tantum importat ut parocho defunctorum propriosolvatur quarta funeraria. Hoc sane modo consimilem clausulamauthentice interpretatus est Clemens III in cap. Certificarip, de sepulturis\ quin imo affinis clausula addi soletin privilegiis Apostolicis, quibus conceditur Regularibus iussepulturae. At nemo inficias ibit Regulares habere ius privilegiatumfunerandi.Ab huius quaestionis solutione pendet et altera supraproposita, quae refertur ad ius litandi missam exequialem etemolumenta percipiendi. Siquidem cum missa exequialis nonnisipars sit iuris funerandi, semel recognito iure funerandiecclesiae S. Mariae, eo ipso attribuì debet eidem ius celebrandimissam exequialem. Praeterea immemorabilis in casuextat consuetudo, vi cuius missa exequialis semper persolutafuit a canonicis numquam vero a parocho; quod confirmaruntocto iurati testes a Curia excussi sub die 9 Nov. 1905.Item nulla difficultas adesse potest circa emolumentorum perceptionem.Nam, ad tramites iuris communis, nonnisi quartafuneraria competit parocho proprio : ita S. C. Concilii inAsculana 8 et 29 Aug. 1733 ad 3, et in Viterbien. 16 Septembris1826 ad 4.Denique quoad exequias ad tumulum, confraternitas ultroadmittit eas pro praeterito celebratas semper fuisse in Collegiataa parocho S. Petri; quin imo de solis exequiis intelligendavidentur documenta, quae idem parochus ex adversoadducit ut ostendat suum ius litandi missam exequialem.
Senogallien.i5iEx altera parte favore parochi S. Petri quae sequuntursubiici possunt. Explorati iuris est quod ex iure communisolae ecclesiae paroeciales gaudent iure sepeliendi seu funerandi,uti constat ex cap. Is qui 3, de sepulturis in VI, etsupponitur in cap. Nos instituta i, de sepulturis etc. Hincquaelibet alia ecclesia, quae hoc idem ius sibi asserit, exprivilegio Apostolico illud habuisse diserte probare tenetur.Ita privilegiatum funerandi ius habent ex privilegio Regularesaliaeque ecclesiae ab Ordinarii et parochi iurisdictioneexemptae. Verum ecclesiae et oratoria, quae intra fines alicuiusparoeciae continentur, quaeque immediate subsunt/parochoet mediate Episcopo, nonnisi ius tumuli, non autemverum ac proprium ius sepeliendi et funerandi habere valent.Ita respondit S. Congr. Rituum in decreto Urbis et Orbisdiei io Dec. 1703, n. 2123 ad dubium 20. Idem tenuitS. C. Concilii in Bononien. 28 Iunii 1724 ad 9, in CivitatisCastellanae 28 Ian. 1766; in Viterbien. 16 Sept. 1826 ad 5,et in Novarien. 5 Iulii 1727. Cfr. etiam Van Espen, Ius can.un., part. 2, sect. 4, tit. J, cap. J.Iamvero in casu dubitari posset, an revera ecclèsia S. Mariaeperfecto exemptionis iure, saltem hodie, fruatur.Namquamvis Bonifacius IX concesserit Capitulo Lateranensi privilegiumerigendi loca pia in solo Lateranensi atque ea eximendia potestate Ordinariorum ac sibi ipsi immediate subiiciendi, addit tamen clausulam : « iure tamen parochialisecclesiae et alterius cuiuslibet alias in omnibus semper salvo ».Praeterea Pius V privilegia ac indulta Capituli Lateranensisabrogavit et abolevit. Utique sane Sixtus V eadem in vigoremrevocavit per Bullam Si cunctas diei 15 Ian. 1586, sedadiecta limitatione, quod accedat licentia Ordinariorum, imoet loca fundanda subiici videntur eisdem Ordinariis. In themateproinde, quum ecclesia S. Mariae sita sit intra limitesparochiae S. Petri, neque certo constet de illius exemptione,non immerito argui potest ius parochi funerandi super cada-
l52 Ex S. Congregatione Conciliivera suorum filianorum in dicta confraternitatis ecclesia tumulandorum; idque eo vel magis quod in Bullis erectionisecclesiae et Collegiatae adduntur clausulae « salvo iure parochialisecclesiae », et « sine alicuius praeiudicio ».Hoc confirmari videtur ex quodam inventario parochialiS. Petri diei io Sept. 1743, ubi de funeribus edicitur quod« in ecclesia Collegiata praecipue, licet fundata in solo Lateranensi,Plebanus sive eius cappellanus curatus in eius defectum,per consuetudinem immemorabilem et inveteratam,semper fecit et de praesenti facit functionem funebrem tumsaecularium tum canonicorum, si illorum contingat mors».Idem constat ex attestatione diei 21 Dec. 1805 subscriptaa pluribus testibus etiam sacerdotibus sive saecularibus siveregularibus: item duo aliae similes depositiones praestantdiei 21 Aug. 1805 et 31 Aug. 1806. Praeterea quum an. 1824exorta fuerit quaestio inter Plebanum et canonicos circa functionesfunerarias in Collegiata peragendas, Capitulum Lateranenseexpedivit quidem monitorium super manutentionein exercitio ordinariae iurisdictionis; sed causa acta in possessoriocoram Tribunali Collegiali primae istantiae A. Cdie 21 Aug. 1824, advocatus parochi Caprini praefatum monitoriummoderari obtinuit. Quod etiam confirmatur ex epistola,quam die 6 Sept. eiusdem anni Emus Card. Testaferratascripsit ad parochum Caprini, eidem gratulans de sibirecognito iure funerandi in Collegiata.Cum igitur ex dictis parocho S. Petri competere videaturius funerandi in Collegiata, hoc ipso competere eidem videturius missam exequialem ibidem litandi, et omnia emolumentafuneraria percipiendi, dempta quarta.Caeterum parochum S. Petri saltem manutenendum essein suo iure peragendi exequias in Collegiata, praeter iamadducta confirmant tres ex octo testibus iuratis, qui an. 1905a Curia excussi sunt, quique deposuerunt, eas a solo parochohucusque persolutas fuisse. De hac re recens exemplum ha-
Regien.betur in causa Pisauren. coram S. C. EE. et RR. agitatadie 5 Maii 1905 ad dubium V (i ).Dubium. An sustineatur decretum Curiae Senogalliensisdiei 21 Septembris ipoj, vel potius decretum eiusdem Curiaediei Ii Iulii ipo6.Responsum. Emi Patres S. C. Concilii in comitiis generalibusdiei 24 Augusti 1907 causam comperendinandam censueruntper rescriptum : Dilata.Verum eadem quaestio reproposita fuit in plenario coetudiei i Februarii 1908, ubi quum clarius constiterit, privilegiaet indulta Capitulo Lateranensi a Summis Pontificibusconcessa, inter quae ius erigendi ecclesias et loca pia cumexemptione ab Ordinariis et cum iure funerandi privilegiato,derogata non fuisse praesertim a Sixto V per citatam BullamSi cunctas diei 15 Ian. 1586, sive quia hic Pontifex, in vigoremrevocans privilegia iam antea a Pio V abolita, eadumtaxat moderavit ad tramitem Conc. Trid. ; sive quia decoetero Bulla Sixtina non iam concessa a Capitulo Lateranensiprivilegia sed potius in posterum ab eodem locis piisecclesiisque concedenda respiceret (2) ; Emi Patres, omnibusperpensis, ad supra relatum dubium respondendum censuerunt:Negative ad primam, partem; Affirmative ad secundam,.REGIEN.DISPENSATIONIS MATRIMONIIConceditur dispensatio a matrimonio non consummato.Compendium facti. Die 7 Dec. i905 parochus basilicaeS. Prosperi civitatis Regiensis in matrimonium copulata)Cfr. Acta S. Sedis, vol. 38, pag. 2o3.(2) Hodie Capitulum Lateranense non amplius concedit Bullas sed diplomataaggregationis, vi cuius loca pia et ecclesiae participes fiunt indulgentiarum,quorumdam privilegiorum ac iurium eidem Capitulo a Romanis Pontificibusconcessorum (N. R.).
Ex S. Congregatione Conciliivit nubilem Elmiram Dallari et Donninum Menozzi, prioriuxore viduatum, ex qua tres filios habuerat : at infauste cessitexitus. Nedum enim diversa coniugum aetas et conditio, verumetiam adversa indoles, praesertim vero frustrata mulierisspes quoad materialem viri substantiam in causa fuerunt, curipsorum animi magis magisque dissociarentur, atque Elmira,non obstantibus quibusdam Donnini ad rem uxoriam conaminibus,semper renuerit officia coniugalia adimplere. Quumigitur quilibet abnormalis status, matrimonialis in primis, diuconsistere non valeat; hinc, nonnisi quindecim vel ad summumviginti cohabitationis diebus transactis, mulier maritumsuum dereliquit cum animo nunquam ad ipsum revertendi.Quod et in praxim deduxit, quum ex actis constet ipsamnullo pacto reconciliari se velle viro.Nec dissimilis apparet intentio eiusdem Donnini, qui imo,ut sibi genitaeque proli satius consulat, aliam ducendi uxoremmente gerit, si dispensationem matrimonii sui, quod dicittantummodo ratum, a Pontifice obtineat. Eapropter haec S. C,quum Episcopus Regiensis petiisset quoque ut a quibusdamproceduralibus normis in processu conficiendo benigne dispensantur,eidem facultatem dedit instruendi processum, servatissaltem quoad substantiam Constitutione Dei Miserationeet Instructione Cum moneat Glossa. Porro ex actis processualibusliquet tum virum tum mulierem sub iurisiurandi religioneprofessos fuisse, matrimonium inconsummatum mansisse. Muliertamen corporali inspectioni se submittere pertinaciter delectavit,quin ullam sui agendi modi rationem redderet. Quodad testes attinet, ipsi generatim testimonium perhibuerunt,non solum de sponsorum credibilitate sed etiam de facto inconsummationismatrimonii deque adiunctis inconsummationemipsam confirmantibus.Dubium. An consilium praestandum sit SSmo pro dispensationematrimonii rati et non consummati in casu.
Decretum i 55Responsum. Emi Patres S. C. Concilii die i Februarii1908 responderunt: Affirmative (i).EX S. CONGR. DE PROPAGANDA FIDEDECRETUMQuo datur statutum Missionariis SS. Cordium Iesu et Mariaeet Adorationis perpetuae SS. Sacramenti.Quo clarius iura et obligationes, quae missionarios inter,ad Congregationem SS. Cordium Iesu et Mariae necnonAdorationis perpetuae SSmi Sacramenti altaris pertinentes,et eorum vicissim tum regulares tum ecclesiasticossuperiores intercedunt, explanentur et determinentur: ac itaexpeditior eorumdem missionariorum, tum in fidelium acethnicorum animarum salute, tum in suarum ipsarum animarumperfectione assequenda, labor evadat : moderatoribuslaudatae congregationis visum est, statuta quaedam, huicS. Congregationi christiano nomini propagando proponere,in quibus et iura et obligationes ipsorum missionariorumcerta ac perspicua norma dirigantur. Quae vero statuta RiñaCommissio regulis et constitutionibus novorum Institutorumiudicandis, praeside Emo Viro Francisco S. R. E. CardinaliSatolli, praeposita, cum rite examini subiecerit, nonnullisperactis modificationibus, quae in annexo exemplariexhi-(1) In hac causa id peculiare adnotandum venit quod, quum Emi Patressufficienter probatam habuerint inconsummationem coniugii, faciles aures nonpraebuerunt tum votis Defensoris matrimonii ipsiusque Consultoris consulentiumut efficaciter per opportuna remedia induceretur mulier ad subeundam corporaleminspectionem, tum propositioni eiusdem Consultoris, qui vellet ut postulanturopinio iudicis et aliorum tribunalis membrorum, qui, ex voce plus minusvesecura aut ancipiti partium ac testium, melius intelligere potuerunt utrumomne absit periculum collusionis (N. R.).
T 56 Ex S. C de Propaganda Fidebentur approbanda esse censuit. Hanc autem laudatae RmaeCommissionis sententiam ab infrascripto huius S. C. Secretarioin audientia diei 28 vertentis Novembris SSmo DnoNostro Pio prov. div. Papa X relatam, eadem Sanctitas Suaconfirmare et ratam habere dignata est ; ac praesens superhoc decretum edi iussit.Datum Romae, ex aedibus S. Congregationis de PropagandaFide, die 30 Novembris 1906.Fr. H. M. Card. GOTTI, Praefectus.A. Veccia, Secretarius.STATUTUM1. Adamussim serventur quae in capite IX Constitutionum, a S. Sedeiam inde a die 24 Marcii 1840 approbatarum, continentur. Ut autemomnis dissensus praecaveatur, ac etiam, quae ulteiius hic scutuenda visasunt, ab omnibus religiose custodiantur.2. Missionarii religiosi duplici obedientiae vinculo obstringuntur,scilicet: vi canonicae obedientiae, subiiciuntur qua missionarii superioriecclesiastico: vi voti, subsunt qua religiosi superiori religioso.3. Regula generalis est, omnia quae speccant ad sacrum ministeriumet temporalem missionis administrationem diligi debere a superioreecclesiastico ; ea vero ouae vitam et disciplinam religiosam tuenturad munus superioris religiosi pertinere.4. Hinc superioris ecclesiastici est:a) Dare et speciiicare facultates cuique missionario concessas ad sacramunia obeunda.b) Determinare quae ad sacr im magisterium pertinent, ut catechismorumet catechistarum institutio et approbatio, extraordinaria .Iubilaeiet missionum popularium exercitia, actus publici controversiarum, normaepracticae admissionis catechumenorum ad baptisma et adolescentiumad primam Communionem solemnem.c) Ordinare quae referuntur ad officia in ecclesiis celebranda, autad Sacramentorum dispensationem.d) Erigere novas stationes, modificare alicuius stationi> statum, sinecessitas postulet, aedificare sacella,.. presbyterii, varias domos piis operibusdestinatas, instituere scholas, confraternitates, hospitia, etc.
Statutum i5 7e) Invigilare disciplinae ecclesiasticae a missionariis observandae./) Visitare per se vel per suos Vicarios omnes stationes missionis ;investigare an in eis bonum sanctae religionis augeatur, an abusus fuerintintroducti, an vita quotidiana missionariorum, eorum modus peragendimunia commissa, imprudentiam vel e contra aedificationem redoleat.g) Administrare bona missionis ecclesiastica, eorumque redditus, etpetere a missionariis ut ei reddant rationem relate ad missas fundationumtempore debito celebratas, ad expensas cum pecunia missionisfactas.5. Ad munus superioris religiosi pertinet:d) Exercitia religiosorum in communitate viventium praesidere.b) Instructiones speciales ad fovendum perfectionis studium in religiosishabere.c) Eorum culparum exteriorum contra regulam manifestationemexcipere.d) Mandata superioris generalis promulgare.e) Invigilare ut preces pro congregationis defunctis exacte compleantur./) Visitare missionarios qua religiosos ad adiiciendas eis novas viresopportunis et paternis consiliis.g) Inquirere an missionariis in separatis stationibus degentes mandatasuperioris generalis fideliter observent ; an quotidie vacent piisexercitiis secundum regulam; an studium negligant; an relationes nimisfrequentes cum saecularibus personis, praesertim cum mulieribus,habeant.h) Delinquentes in officiis vitae religiosae admonere, reincidentesbenigne prius, deinde graviter reprehenderé, si non resipiscant, si fraternamunionem inter religiosos perturbent, vel aliis praebeant exemplumgravis negligentiae in observantia regulari, vel inobedientiae, provocareincorrigibilium remotionem a missione, vel translationem de una stationead alteram, prius adunato provinciali consilio.i) Consilio prius inito cum Vicario Apostolico, vocare missionariosad. exercitia spiritualia singulis annis peragenda, sive in domo principalimissionis, sive in alia statione ubi aliquot missionarii minori cum difficultatecoadunari possunt.k) Administrare bona congregationis qua talis propria, sive mobilia,sive immobilia, tum sponte oblata, tum per parcimoniam acquisita./) Manifestare superiori generali ea omnia quae ad vitam religio-
Ex S. C. de Propaganda Fidesam pertinent in missione ; in qua inter alios superiores religiosos primatumhabet.6. Singulis tribus mensibus superior ecclesiasticus P. Provinciali solvetsummam pecuniae ex utriusque auctoritatis consensu determinatampro missionariorum sustentatione.Superior religiosus impertiet hanc pecuniae summam missionariistribuendo cuilibet, sive in natura, sive in pecunia, quantitatem minoremvel maiorem pro cuiusque missionarii necessitate particularis. Invigiletsuperior religiosus ne fiant a missionariis expensae inutiles, vel procuiuslibet proprio libitu.Quod supererit pecuniae mittetur ad P. Provincialem ut inserviatextraordinariis necessitatibus missionariorum.7. Superior religiosus postulabit a superiore generali licentiam, adtempus mittendi sine socio, quum impossibilitas aliter agendi pro bonomissionis id requiret, aliquem sacerdotem vel fratrem ad aliquam stationemlonginquam fundandam vel gubernandam.8. Quando pro bono missionis superior ecclesiasticus in Dominoiudicaverit transferendum esse aliquem missionarium ab una statione adalteram, suum aperiet propositum superiori religioso.Superior religiosus si habet quaedam motiva in contrarium, ea exponatreverenter. Quo facto, si non admittantur res ab eo allegatae, missionariusdesignatus transferri debebit. Dare autem litteras obedientialestranslationis, unius est Provincialis.9. Si statuerit superior ecclesiasticus non amplius uti aliquo missionariovel fratre, quatenus minus idoneo ad bonum missionis promovendum,poterit servatis servandis, ipsum ab exercitio spiritualis ministeriiamovere.10. Si superior religiosus cognoscat ad salutem animae seu ad profectumvitae religiosae alicuius patris aut fratris, vel necessarium esse,vel multum conducere eius remotionem a missione, poterit, etiam invito,sed prius admonito superiore ecclesiastico, hunc missionarium velfratrem mittere ad aliam domum etiam extra missionis limites. Conscientiatamen superioris religiosi ne contra sententiam superioris ecclesiastici,ob aliud motivum in hanc determinationem veniat, stricte oneratur.11. Quoad itineris expensas, superior ecclesiasticus solvet expensas :a) Pro exitu et reditu eorum quibus permittitur, post quindecimannos, ire ad Europam ob animi et corporis refectionem.b) Pro novorum missionariorum vel fratrum appulsione ad missionem.
Statutumc) Pro itineribus mandatant a superiore ecclesiastico deputati adnegotia missionis pertractanda in Europa.d) Pro reditu definitivo in suam Provinciam religiosam alicuiusfratris vel missionarii senis, vel infirmi, qui nonnisi cum difficultate inmissione curari potest.e) Pro reditu ab Europa ad missionem delegati ad capitulum generale...f) Pro pensionis media parte, prius ex ambarum auctoritatum consensudeterminatae, eorum, qui, ob impotentiam inserviendi sive missionisive alicui domui regulari, pergunt ad locum extra missionem assignatum,ut in isto loco definite commorentur.12. Superior religiosus solvet expensas:a) Pro itinere missionariorum vel fratrum, qui, elapsis duobus annis,ab eorum adventu, non vere apti ad bonum missionis promovendumiudicantur.b) Pro itinere P. Provincialis vel eius substituti ut ad capitulumgenerale se conferat.c) Pro visitatione a superiore religioso peracta ad fovendam disciplinamregularem et vitam religiosam missionariorum et fratrum.d) Pro itinere eorum, qui non amplius missioni inservientes, mittunturextra missionis limites, et alteri domui regulari inservire possunt.e) Pro dimidia parte pensionis assignatae iis, qui nec missioni necalii domui regulari operam suam praestare possunt.13. Bona quae e fidelibus in religionis propagationem et decorem,cleri sustentationem, pauperum sublevationem, aliosque pios usus erogantur,Deo et Ecclesiae donata censentur; eorumque administratores,,seu curatores, sive viri ecclesiastici, sive laici fuerint, nihil ampliusquam eorum dispensatores, Deo ipsi reddituri rationem, sunt habendi.14. Igitur adlaborandum, ut omni modo determinetur (si dubiumexsistat) intentio et animus donatoris vel testatoris alicuius fundi, usuiqueab ipso definito ipsius fructus accuratissime applicentur.15. Si vero huiusmodi intentio non constet ex aliquo certo documento,servandae sunt regulae sive canones quibus de tali voluntate recteiudicari possit.16. Quotiescumque erigatur aut provideatur ecclesia, seu schola, sivealiud quodvis aedificium, usibus religionis destinatum, sive ex integro,sive ex parte pecuniis collatis a fidelibus vel etiam a quavis societatepiorum catholicorum eleemosynarum administratrice, eiusmodi aedificiumhabendum est velut in perpetuum illi addictum. Quare eleemo-
Î6O Ex S. C. de Propaganda Fidesynae praesumuntur non congregationi ipsi, sed Dei cultui promovendo,et pauperum levamini fuisse collatae, eoque loco ad hosce usus erogandae.17. Similiter iudicandum, si ab aliquo benefattore talia aedificia alicubiprovideantur, nisi certissime constet declarasse se in tali erectionenon loci eiusque fidelium commodum respexisse, sed congregationi donumvoluisse conferre.18. In omni missione, pecuniae quae a fidelibus contribuuntur collectisseu oblationibus in ecclesia factis, vel privatis oblationibus datisin bonum missionis, ad missionem pertinere censendae sunt. Quarequidquid supellectilis, sacrae vel domesticae, ex his redditibus acquisieritmissionarius, vel quidquid in sancta tecta aedium sacrarum vel aedificiorumad ecclesiam quomodocumque pertinentium conservanda impenderit,non sibi, aut congregationi, sed missioni providit ex bonis ad eampertinentibus.19. Communiter etiam censendum, nisi contrarium pateat, iuxtaregulam in iure traditam, ea quae ecclesiasticis usibus apta donanturviro missionario, esse missioni donata. Ea vero quae personalem habentusum, ipsi data reputantur; sicuti etiam res sacrae, si expresseveluti grati animi vel affectus pignus ab oblatoribus sacerdoti cuivis donentur.20. Honoraria missarum et iura stolae ad peculium congregationispertinent.21. Optimum est prorsus ut ambae auctoritates mutuo conspirent,in potestatis exercitio, ad bonum missionis simul et vitae religiosae augendum.Caveant igitur ambae auctoritates, ne, sub praetextu maiorisboni, unus superior se ingerat negotiis, cuius administratio et gubernatioexlusive propria est alterius superioris.Cum nihilominus, ob cuiusque ingenii diversitatem, oriri possitconflictus inter ambas auctoritates, statuitur auctoritatem ecclesiasticamin casu conflictus semper praevalere debere, ut confiictui finis imponatur,et ut omnia rite fiant secundum ordinem a variis Sanctae Sedisconstitutionibus stabilitum. Patet autem semper congregationi recursusad S. Congregationem de Propaganda Fide.
Romanai6iEX S. CONGREGATIONE RITUUMROMANAConceditur Officium cum missa proprium de S. Melania iuniore,vidua, sub ritu duplici minori.Cupiens Rmus Pater Laurentius Cossa, Vicariusgeneraliscongregationis Clericorum Regularium a Somascha, etrector ecclesiae sanctiHieronymi a caritate in alma Urbe,ut cultus sanctae Melaniae iunioris, viduae,augeatur, quaeRomae ornamentum, de Ecclesia universa benemerita praesertimomnigenis caritatis opibus, ab illius aetatis luminibusS. Augustino et S. Paulino veluti decus sanctitatis meritolaudata fuit; Officium cum missa proprium concinnandumcuravit, illudque ex recenti opere historico (i) Emi Dñi CardinalisRampolla atque ex congruis Sacrarum Litterarum locisdepromptum, Sanctissimi Domini Pii Papae Decimi sanctionihumillime subiecit (2).(1) Cui titulus est: Santa Melania, Giuniore, Senatrice Romana. Documenticontemporanei e note. Roma, tipografia Vaticana, a. 1905 (N. R.).(2) Iuverit heic referre Lectiones historicas prout leguntur in dicto OfficioS. Melaniae iunioris: Melania cognomento iunior, e senatoria Valeriorum genteRomae orta, coepit ab infantia Christum unice diligere, eiusque amore saeculidelicias contemnere. Cupiebat virginitatem perpetuo colere; sed quatuordecimcirciter annorum puella, cogente patre, Piniano clarissimo iuveni etsi aegerrimenupsit. Suscepta bis prole brevi orbata, ac mortuo Publicóla patre suo, coepitMelania palam profiteri sibi neminem alium fore heredem nisi pauperes Christi.In quod cum Pinianus consentirei, ambo holosericas vestes crassiore lana commutant,incipiuntque vendere possessiones: collectamque inde pecuniam iri egenos,in monasteria, in ecclesias dispertiri. Ipsi in suburbano, fraterne piequedegentes, peregrinis sanis et infirmis, etiam episcopis et presbyteris hospitiumet omnem humanitatem exhibebant. Indignabantur consanguinei sibi tot bonaeripi, et obstare etiam vi parabant. Sed Melania in Urbem ad Serenam Honoriisororem se contulit, eaque maxime favente, plenam ab imperatore, de toto patrimonioiuxta vota in pauperes distribuendo, facultatem accepit. — Venundatisitaque omnibus quae in Italia possidebant, in Africam navigarunt. Ibi itemActa S. Sedis, vol. XLI,fasc. 3. 11
Ex S. Congregatione RituumQuum vero ad iuris tramitem, Emus et Rmus Dnus CardinalisSeraphinus Cretoni, Sacrorum Rituum CongregationiPraefectus, Relator, in ordinariis Sacrorum Rituum comitiis,,infrascripta die ad Vaticanum habitis, eiusmodi Officium cumvendere incipientibus, et pecuniam eadem ratione qua Romae distribuentibus,Augustinus, Alypius aliique regionis episcopi consilium dedere, ut pro pecunia,quae cito dispergitur, donarent per singula monasteria potius domos et praediaet reditus: id quo stabilius, ita utilius futurum. Quod illi promptissimo animoeffecerunt. Multam etiam pecuniam ad captivos redimendos in Orientem miserunt,qui multa iam servorum millia liberaverant. Et cum Tagasten sibi domiciliumdelegissent, ibi duo monasteria construxerunt, virorum alterum, alterumpuellarum. Hic Melania puellis triginta supra centum, suis antea mancipiis,.nunc contubernalibus praefuit. Disciplinae domesticae observantissima, exemplomagis quam voce omnibus anteibat. Ceterum erga alios mitissima, sibi uni asperrima,eum vitae tenorem instituir, servavitque, ut pene incredibile videatur, corpusculumnatura delicatissimum ieiunio ad plures dies, cilicio, vigiliis vexare.Cultrix indefessa sacrarum scripturarum eas exscribere, legere, meditari: undesapor ille coelestium rerum, quo familiaris etiam eius sermo condiebatur. Sanctiepiscopi, inter quos ipse Augustinus et Paulinus Nolanus, eius sanctitatem sapientiamquesuspiciebant. Ad haec ardens addebatur studium procurandae animarumsalutis. Quare iuvenes complures et adulescentulas ad perfectiorem Christisequelam, ethnicos ad fidem, haereticos ad veritatem, quin etiam denâriis ethortationibus ipsas mali nominis mulierculas ad honestos mores adduxit. Haecautem omnia ea animi demissione praestabat, ut soleret cum fletu dicere : serviinutiles sumus; quod debuimus facere, non fecimus. — Ita septennio in Africaexacto, ad loca sancta et in Aegyptum ad sanctos eremi incolas se contulerunt.Unde Hierosolymam régressa sese abdit Melania in cellulam e saxo in monteOliveti sibi paratam, in eaque sic manebat suo operi intenta, ut integros annosextra limen fere nunquam pedem efferret, quousque mater Pinianusque vixerunt.Quibus defunctis, monasterium ad eorum sepulcrum condidit. Condebatque aliain eodem monte ex oblata piorum pecunia, quum audit avunculum suum Volusianum,adhuc ethnicum, aegrotare Constantinopoli. Quamvis exhausta viribus,advolat. Flectit obstinatum animum, ad Christum trahit, coeloque infert ::iustisque peractis, reditum ad suas virgines festinat. Adhuc sacram aediculamad locum dominicae ascensionis exstruebat, cum venit Eudocia Augusta, eiusquededicationi cum gaudio adstitit. Post Augustae discessum, praesensit famulaDei tempus resolutionis suae instare. Secreta vox Bethléem ad festa natalitiavocabat. Vadit, et cum consobrina sua Paula iuniore sacra virgine, celebratsanctas vigilias et more sibi quotidiano communicat. Divino pabulo refecta admontem Oliveti regreditur, ibique altero die coepit frigore teneri, mox decum-
Ordinis Fratrum Minorum i63missa de sancta Melania iuniore proposuerit; Emi et RmiPatres sacris tuendis Ritibus praepositi, re maturo examineperpensa, rescribendum censuerunt: Pro gratia, et ad EmumPonentem cum Promotore fidei. Die io Decembris 1907.Demum revisione rite peracta, hisque omnibus SanctissimoDomino Nostro Pio Papae Decimo ab eodem infrascriptoCardinali Praefecto relatis, Sanctitas Sua sententiamipsius Sacri Consilii ratam habens, suprascriptum Officiumcum missa proprium de sancta Melania iuniore, vidua, subritu duplici minori, benigne approbare dignata est, favore ecclesiaesancti Hieronymi a caritate de Urbe et aliarum ob peculiariaadiuncta petentium ; illius festo recolendo adsignatadie 30 Decembris; servatis Rubricis. Contrariis non obstantibusquibuscumque. Die 11 iisdem mense et anno.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.ORDINIS FRATRUM MINORUMPROVINCIAE GERMANICAE INFERIORISRegulares addere tenentur in missa symbolum infra OctavamPatroni principalis iam alio titulo celebrandam.Hodiernus Praepositus Ordinis Fratrum Minorum in provinciagermanicainferiori, de consensu sui Rmi procuratorisgeneralis, a Sacra Rituum Congregatione sequentis dubiisolutionem expostulavit, videlicet:An infra Octavam Patroni principalis, quae apud Regularesiam alio titulo seu causa celebratur, debeat in missabere cogitur in lectulo. Unde omnibus valedicens, multaque de perfectione virtutumdocens, maxime caritatem commendavit, quae coelestem coronam perficit.Sexto die infirmitatis sub vesperam, adstantibus anachoretis qui circa Eleutheropolimdegebant, accepit Communionem de manu episcopi, et completa oratione,respondit: Amen. Inde exosculans dexteram episcopi, secura cum angelismigravit in coelum (N. R.).
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. ReliquiarumSymbolum adiungi, sicut additur in ipso die festo ; ita nempe,ut apud eosdem Regulares debeat per totam Octavam Nativitatisdominici Praecursoris in missa Symbolum recitari,si ipse Sanctus sit praecipuus loci Patronus, vel etiam si deipso reliquia insignis asservetur ?Et Sacra eadem Congregatio, ad relationem infrascriptiSecretarii, exquisito Commissionis Liturgicae suffragio, requesedulo perpensa, propositae quaestioni respondendum censuit:Affirmative.Atque ita rescripsit, die 24 Ianuarii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.EX S. C. INDULGENTIARUM ET SS. RELIQUIARUMAssociationi sacerdotum adoratorum conceditur facultas adnectendicoronis indulgentias PP. Crucigerorum.BeatissimePater,Episcopus Covingtonensis, ad genua Sanctitatis Vestraeprovolutus, exponit quod ipse a tredecim annis est in StatibusFoederatis Americae septentrionalis protector Associationissacerdotum adoratorum, quae cum approbatione SanctaeSedis per totum orbem diffusa est, et quam in praedictosStatus Foederatos invexit. Et supplex implorat ut sacerdotesex quacumque regione qui nomen dederint praedictaeAssociationi possint benedicendo coronas eis annectereindulgentias Crucigerorum vulgo dictas.Iuxta preces ex animo ; et dilectis filiis Apostolicam benedictionemperamanter impertimus.Die 29 mense Maio an. 1907.PIUS PP. X
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarum i65Indulgentiae ac privilegia extenduntur ceteris ecclesiis Hollandiaeper Fratres Minores administratis.BeatissimePater,Fr. Vitalis Keenen, minister provinciae germanicae inferiorisOrd. FF. Minorum in Hollandia, ad pedes SanctitatisTuae provolutus humiliter exponit :i 0Ab hac S. C. Indulgentiarum fuisse declaratum die4 Febr. 1746 (Decr. auth., n. 157): « Omnes et singulas capellaspublicas praefatorüm FF. Recollectorum in regionegermano-belgica existentes gaudere, donec residentiam inibiduxerint, omnibus et singulis indulgentiis et privilegiis, ceterisecclesiis eiusdem Ordinis generaliter concessis, dummodoad illas christifideles ad sacrum audiendum, et ad percipiendaEcclesiae Sacramenta confluant ».2 0 Ab hac S. C. Indulgentiarum obtentum fuisse subdie 19 Martii 1763 rescriptum, prout sequitur: «SSmusDominus Noster Clemens PP. XIII, ex speciali gratia etattentis peculiaribus circumstantiis, indulgentiam plenariamin perpetuum concessam omnibus ecclesiis Ordinis MinorumS. Francisci die secunda Augusti, Portiunculae nuncupatam»extendit in omnibus et singulis ecclesiis FF. Recollectorumpraefati Ordinis S. Francisci ad totam Octavam, ita tamenut semel spatio octidui ab unoquoque christifideli lucrari valeat.Voluitque Sanctitas Sua hanc gratiam suffragari futurisperpetuis temporibus absque ulla Brevis expeditione ».Agitur in hoc utroque rescripto, non de ecclesiis propriedictis conventualibus, sed de ecclesiis, quae a Patribuspraefatae Provinciae administrantur sub iurisdictione Episcoporumad normam SS. Canonum.Quum autem post praefatum utrumque rescriptum obtentum,aliae ecclesiae praefatae Provinciae Patribus administrandaefuerint traditae, aliae fuerint reaedificatae in locodiverso a loco primae erectionis, hinc dubitatur, num prae-
i66 Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarumdictum utrumque rescriptum etiam ad hasce ecclesias extendatur.Hinc ut omne dubium e medio tollatur, praefatusorator humillimis precibus supplicat, ut Sanctitas Tua benignedignetur declarare, vel in quantum opus est de novo concedereextensionem praefati utriusque rescripti ad omnes etsingulas, tum praesentes quum futuras ecclesias, quae a Patribuspraedictae Provinciae sub iurisdictione Episcoporum,ut praefertur, administrantur. Ad normam dicti utriusque rescriptiindulgentiae fuerunt populo publicatae, quae sane publicatiosine magna populi admiratione intermitti non posse videtur.Quam gratiam etc.SSmus Dnus Noster Pius PP. X, in audientia habitadie 26 Iunii 1907 ab infrascripto Card. Praefecto S. C. IndulgentiisSacrisque Reliquiis praepositae, benigne annuit progratia iuxta preces. Praesenti in perpetuum valituro absqueulla Brevis expeditione. Contrariis quibuscumque non obstantibus.Datum Romae e Secretaria eiusdem S. Congregationis,die 26 Iunii 1907.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.Augetur indulgentia pro iaculatoria " Notre-Dame de Lourdes,priez pour nous „.Très Saint Père,François-Xavier Sehcepfer, Evêque de Tarbes, humblementprosterné aux pieds de Votre Sainteté, la supplie dedaigner porter à trois cents jours, toties quoties, l'indulgencede cent jours, applicable aussi aux âmes du Purgatoire, déjàaccordée par le Bref du 23 Juin 1902, à tous les fidèles quidévotement réciteront la jaculatoire: Notre—Dame de Lourdes,priez pournous.Et que Dieu, etc.
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. ReliquiarumEx audientia SSmi, die p Novembris ipoj.SSmus Dnus Noster Pius PP. X benigne annuit pro gratiaiuxta preces. Praesenti in perpetuum valituro. Contrariisquibuscumque non obstantibus.Datum Romae e Secretaria S. Congr. Indulgentiis SacrisqueReliquiis praepositae, die 9 Novembris 1907.S. Card. CRETONI, Praefectus.Pro R. P. D. D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretariolos. Maria Can. Coselli, Substitutus.Prorogatur in perpetuum indulgentia plenaria pro specialiconsecratione Deiparae Virgini.LEO XIIIAD FUTURAM REI MEMORIAMAd augendam fidelium religionem animarumque salutemcoelestibus Ecclesiae thesauris pia charitate intenti omnibus etsingulis religiosis geminae congregationis a Beato LudovicoMaria Grignon de Montfort fundatae,nempe Patribus MissionariisSocietatis Mariae et Filiabus a Sapientia nec nonet singulis utriusque sexus fidelibus qui quotannis pie renovarecensuerunt specialem Deiparae Virgini consecrationem(r), quam Beatus ipse composuit ac vere poenitentes et(i) En textus supradictae consecrationis: Consécration de soi-même a Jésus-Christ,la sagesse incréée par les mains de Marie, — O Sagesse éternelleet incarnée! O très aimable et adorable Jésus, vrai Dieu et vrai homme, Filsunique du Père éternel et de Marie toujours Vierge, je vous adore profondément•dans le sein et les splendeurs de votre Père, pendant l'éternité et dans le seinvirginal de Marie, votre très digne Mère dans le temps de votre Incarnation.Je vous rends grâce de ce que vous vous êtes anéanti vous-même en prenantla forme d'un esclave pour me tirer du cruel esclavage du démon. Jevous loue et vous glorifie de ce que vous avez bien voulu vous soumettre àMarie, votre Sainte Mère, en toutes choses, afin de me rendre par elle votrefidèle esclave. Mais, hélas! ingrat et infidèle que je ne vous ai pas gardé les
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarumconfessi et S. Communione refecti die festo ImmaculataeConceptionis Virginis Deiparae ac die vigesimo octavo men»promesses que je vous ai solennellement faites à mon baptême. Je n'ai pointrempli mes obligations, je ne mérite pas d'être appelé votre enfant ni votreesclave, et comme il n'y a rien en moi qui ne mérite votre rebut et votre colèreje n'ose plus par moi-même approcher de votre très sainte et auguste Majesté.C'est pourquoi je recours à l'intercession de votre très Sainte Mère, quevous m'avez donnée pour médiatrice auprès de vous, et c'est par ce moyenque j'espère obtenir de vous la contrition et le pardon de mes péchés, l'acquisitionet la conservation de la sagesse.Je vous salue donc, ô Marie Immaculée, tabernacle vivant de la Divinité,,où la Sagesse éternelle cachée veut être adorée des Anges et des hommes. Jevous salue, ô Reine du ciel er de la terre, à l'empire de qui est soumis toutce qui est au dessous de Dieu. Je vous salue, o refuge assuré des pécheurs,dont la miséricorde ne manque à personne; exaucez les désirs que j'ai de ladivine sagesse, et recevez pour cela les voeux et les offres que ma bassesse vousprésente.Moi N..., pécheur infidèle, je renouvelle et ratifie aujourd'hui entre vosmainsles vœux de mon baptême. Je renonce pour jamais à Satan, et à sespompes à ses oeuvres, et je me donne tout entier à J.-C, la sagesse incarnée,,pour porter ma croix à sa suite tous les jours de ma vie. Et afin que je lutsois plus fidèle que je l'ai été jusqu'ici, je vous choisis aujourd'hui, ô Marie,,en présence de toute la Cour céleste pour ma Mère et Maîtresse.Je vous livre et consacre en qualité d'esclave mon corps et mon âme, mesbiensintérieurs et extérieurs, et la valeur même de mes bonnes actions passées,présentes et futures, vous laissant un entier et plein droit de disposer demoi et de tout ce qui m'appartient sans exception, selon votre bon plaisir, àla plus grande gloire de Dieu, dans le temps et l'éternité.Recevez, ô Vierge bénigne, cette petite offrande de mon esclavage en l'honneuret union de la soumission que la sagesse éternelle a bien voulu avoir àvotre maternité, en hommage de la puissance que vous avez tous deux sur cepetit vermisseau et ce misérable pécheur, en action de grâce des privilèges dontla S. Trinité vous a favorisée. Je proteste que je veux désormais, comme votrevérirable esclave chercher votre honneur et vous obéir en toutes choses. O Mèreadmirable, présentez-moi à votre cher Fils en qualité d'esclave éternel, afin que,m'ayant racheté par vous il me reçoive par vous. O Mère de miséricorde, faites-moila grâce d'obtenir la vraie sagesse de Dieu et de me mettre pour celaau nombre de ceux que vous aimez, que vous nourrissez et protégez commevos enfants et vos esclaves! O Vierge fidèle, rendez-moi en toutes choses unsi parfait disciple, imitateur et esclave de la sagesse incarnée de Jésus-Christ,votre Fils, que j'arrive par votre intercession, et votre exemple, à la plénitude deson âge sur la terre et de sa gloire dans les Cieux. Ainsi soit-il (N. R.).
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarumsis Aprilis vel propriam respectivae piae domus ecclesiam, secusuniuscuiusque parochialem, a primis vesperis usque adoccasum solis dierum huiusmodi, singulis annis devote visitaverint,ibique pro christianorum principum concordia, haeresumextirpatione, peccatorum conversione ac S. matris Ecclesiaeexaltatione pias ad Deum preces effuderint, qua expraefatis diebus id egerint plenariam omnium peccatorum suorumindulgentiam et remissionem quam etiam animabus christifideliumquae Deo in charitate consumptae ab hac luce migraverintper modum suffragii applicare possint, misericorditerin Domino concedimus atque elargimur. Praesentibusad septemnium valituris. Volumus autem ut praesentium litterarumtransumptis seu exemplis etiam impressis manu alicuiusnotarii publici subscriptis et sigillo personae in ecclesiasticadignitate constitutae munitis eadem prorsus fides adhibeatur,quae adhiberetur ipsis praesentibus si forent exhibitaevel ostensae.Datum Romae apud S. Petrum sub annulo Piscatoris,die XXV Februarii MDCCCXCVI, Pontificatus Nostri anno decimooctavo.Pro Dno Card. DE RUGGIERON. Marini, SubstitutusProrogamus in perpetuum.Die 24 Decembris 1907.PIUS PP. XPraesentis rescripti authenticum exemplar exhibitum fuithuic S. C. Indulgentiis Sacrisque Reliquiis praepositae. Inquorum fidem etc.Datum Romae e Secretaria eiusdem S. C, die 22 Ianuarii1908.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. ReliquiarumAssociatio sacerdotalis reparationis commendatur et indulgentiisditatur.BeatissimePater,Maria Eduardus Mott, presbyter e congregatione Missionis,ad pedes S. V. provolutus, humiliter exponit:In pluribus dioecesibus erecta reperitur pia quaedam sodalitas,cui titulus Associatio sacerdotalis reparationis, eiusquefinis et statuta ea sunt, quae sequuntur:Art. i. Associatio sacerdotalis reparationis ut finem intendit:i 0 Christo Domino dignam reparationem offerre illispro peccatis, quae amantissimum cor eius crudelius offendunt;2° conversionem eorum, qui tanti nefas se reos efficiunt ;3° illorum, qui in bono perseverant, maxime sacerdotum,sanctificationem magis ac magis in dies crescentem.Art. 2. Talis Associatio, essentialiter sacerdotalis, sacerdotibuspraesertim constat. Attamen directoribus dioecesanisfacultas facta est alias etiam personas aliquando et per modumexceptionis admittendi, dummodo aliquo voto Deo iamfuerint addictae.Art. ß. Reparationem quam intendere debent, triplicimodo sodales perficere possunt: i° affective, compatiendoscilicet toto animi affectu dolori Cordis Iesu, cuius horrendatalia sunt causa, eique consolationem praebere nitendo ; 2° effective,id est, effectivum Christo amorem impertiendo, acproinde eo fidelius ei serviendo, quo gravius alii ab eo recedunt;3° amictive, seu afnictionem corporis aut spirituslibenter sustinendo, vel sibi voluntarie imponendo, ut protot ac tantis improbis gaudiis conveniens fiat compensatio.Art. /f. Virtutes, quibus spiritus peculiaris huius societatisspecialiter constat, sunt: i 0 magna cordis mundities ;2° profunda humilitas; 3 0 amor Christi tener, fortis et invictus.Art. ß. Associatio a directoribus dioecesanis, qui a respectivisOrdinariis nominantur in singulis dioecesibus, regitur
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarum 171iuxta spiritum, leges et consuetudines ei propria, sub auctoritatetamen unius directoris generalis.Art. 6. Associationis patronus coelestis est S. MichaelArchangelus. Eius festa primaria sunt : Cordis Iesu Sacratissimiet S. Michaelis Arch., secundaria vero, ea quae PassionemDomini, Sanctissimam» Eucharistiam, Immaculatam Conceptionemet compassionem B. Mariae Virg. spectant, necnon festum Sancti Vincentii a Paulo.Art. 7. Devotiones huic sodalitati speciales eae sunt,quae pertinent ad Christi Passionem, ad Sanctissimam Eucharistiam,ad cor Iesu Sacratissimum et ad Mariam sinelabe originali conceptam.Art. 8. Sodalibus obligatio nulla exterior imponitur. Singulitamen nituntur in eadem reparationis mente uniri, piasAssociationis observando consuetudines, speciatim recitandoquotidie Psalmum Miserere.Art. p. Omnes et singuli sodales, quamvis semper etubique reparationi addicti, diem tamen unum in unaquaquehebdomada eligunt, quo illi specialiter vacant. Tali die intentiosaltem secundaria missae quam celebrant aut celebrandamprocurant, aut cui assistunt, nec non et Communionissacramentalis quam peragunt, ad reparationem dirigitur.Quo vero sodales ad finem huiusmodi piae Associationisassequendum magis excitentur, humilis orator enixe petit aS. V. ut illis sequentes indulgentias concedere dignetur. Plenariam:i 0 die quo Associationi nomen dederint; 2 0 Feria Vin Coena Domini ; 3 0in solemnitate Corporis Christi, vel unadie infra octavam ; 4 0 in festo SSmi Cordis Iesu ; 5 0 in festisInventionis et Exaltationis S. Crucis; 6° in singulis festisquibus Passio D. N. I. C. recolitur, a feria III post DominicamSeptuagesimae ad feriam VI post Dominicam IV Quadragesimae,inclusive ; 7 0in festo Immaculatae ConceptionisB. M. V. ; 8° in utroque festo Septem Dolorum eiusdemB. V.; 9 0 in festo S. Michaelis Archangeli; io° in festo
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. ReliquiarumS. Vincentii a Paulo conf. ; 11 0 semel in mense, die cuiusquesodalis arbitrio eligenda dummodo praefatis diebus sodalessacramentali confessione expiati missae sacrificium fecerint,vel saltem ad S. Synaxim accesserint, et ad mentem S. V.pias preces ad Deum fuderint; 12° in mortis articulo, si utisupra dispositi, vel saltem contriti SSmum Iesu nomen oresi potuerint, sin minus, corde devote invocaverint. Partialem:i 0septem annorum totidemque quadragenarum: a) quoties,corde saltem contriti ac devote, sodales aliquem poenitentiaeactum iuxta finem Associationis exercuerint ; b) semel inhebdomada, die, quem ad reparationis exercitium, iuxta Associationisstatuta, specialiter elegerint, dummodo ad mentemS. V. oraverint; 2° trecentorum dierum, quoties corde itemcontriti sodales quinque Crucifixi Domini vulnera devoteosculati fuerint, pias reparationis intentiones renovantes ;3° centum dierum pro unoquoque bono opere pietatis velcaritatis. Implorat tandem humilis orator, ut S. V. omnes etsingulas praefatas indulgentias, excepta tamen plenaria inmortis articulo lucranda, animabus etiam in Purgatorio degentibusapplicabiles esse declaret. Et Deus, etc.SSmus Dnus Noster Pius PP. X, in audientia 22 Ianuarii1908 ab infrascripto Card. Praefecto S. Congr. IndulgentiisSacrisque Reliquiis praepositae, benigne annuit pro gratiaiuxta preces ; ut autem consulatur unitati non minus quamperennitati praedictae Associationis, idem SSmus, cui maximecordi est eiusdem per orbem diffusio, mandavit ut Directorgeneralis, a Superiore generali Congregationis Missionis protempore existenti designetur, sive extra sive intra eius religiosamfamiliam. Praesenti in perpetuum valituro, absque ullaBrevis expeditione. Contrariis quibuscumque non obstantibus.Datum Romae e Secretaria eiusdem S. Congregationis,die 22 Ianuarii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarum i 73Indulgentia pro versiculis " Requiem aeternam „ etc.BeatissimePater,Paulus Buguet, Protonotarius Apostolicus ad instar, directorgeneralis pii operis expiatorii D. N. de Montligeonad pedes S. V. provolutus, humiliter petit, ut quaedam deEcclesiae thesauro indulgentia tribuatur quibuslibet christifidelibus,quoties in defunctorum suffragium sequentes versículosrecitaverint :f. Requiem aeternam dona eis Domine.%. Et lux perpetua luceat eis.f. Requiescant in pace.% Amen.Et Deus, etc.SSmus Dnus Noster Pius PP. X, in audientia habita die13 Februarii 1908 ab infrascripto Card. Praefecto S. CongregationisIndulgentiis Sacrisque Reliquiis praepositae, benigneconcessit ut christifideles quoties corde saltem contriti acdevote praefatos versiculos recitaverint, trecentorum dierumindulgentiam, defunctis tantummodo applicabilem, lucrari valeant.Praesenti in perpetuum valituro. Contrariis quibuscumquenon obstantibus.Datum Romae e Secretaria eiusdem S. Congregationis,die 13 Februarii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.Circa Scapulare Nostrae Dominae a S. Corde.BeatissimoPadre,Il P. Pietro Benedetti, procuratore generale dei Missionaridel S. Cuore, prostrato ai piedi della S. V. espone quantosegue :
*74 Ex S. C. Indulgentiarum et SS. ReliquiarumCon prezioso autografo della Santità Vostra del giorno18 agosto 1907, la S. V. si degnò concedere: a) che i sacerdotiMissionari del S. Cuore avessero la facoltà di benedireed imporre lo Scapolare del S. Cuore, portante sul rovesciol'immagine di Nostra Signora del S. Cuore: b) cheil superiore generale potesse delegare tale facoltà ai sacerdotiascritti all'Arciconfraternita di Nostra Signora del S. Cuore.Ora per non moltiplicare il numero degli Scapolari, presol'accordo col Vicario generale degli Oblati di Maria Immacolata,che hanno facoltà speciale di benedire uno Scapolaredel S. Cuore già approvato dalla S. Sede, ed arricchito digrazie spirituali, l'oratore invece delle concesse facoltà chiedeumilmente di avere un rescritto che conceda ai Missionaridel S. Cuore la facoltà simile a quella dei sudditi Oblati,di benedire e imporre lo Scapolare del S. Cuore con lestesse indulgenze e per i medesimi privilegi, accordi al Generaledi potere delegare a ciò i sacerdoti ascritti all'Arciconfraternitadi N. S. del S. Cuore.Che della grazia, ecc.Ex audientia SSmi, die iß Februarii ipoS.SSmus Dnus Noster Pius PP. X benigne annuit pro gratiaiuxta preces, servatis de iure servandis. Praesenti in perpetuumvalituro. Contrariis non obstantibus quibuscumque.Datum Romae e Secretaria eiusdem S. C, die 13 Februarii1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.
APPENDIXVOTUMCONSULTORISBONONIEN. ET ALIARUM. - ITERATIONIS MISSAEEmi ac Rrhi Patres (i),28. Hodie, quae viget, de Sacrorum iteratione iurisprudentia, suama Benedicto XIV repetit firmitatem. Non quod eruditissimus Pontifex, nitenuitati meae toto coelo contingat errare, iurisprudentiam antecedentemnotabiliter immutaverit; non quod iterationis causas vere sufficientes, etpracticas conditiones , praecisius determinaverit : sed quod posterioraSedis Apostolicae decreta, resolutiones, instructiones, rescriptave nec noniuristarum conclusiones et scholia, praecipue, ne dixerim unice, solidantursuper normis quas Benedictus XIV praestituit in sua ad EpiscopumOscensem Constitutione Declarasti nobis, diei 16 Martii 1746, aut insuis Operibus, praesertim De sacrosancto missae sacrificio, lib. 2, cap. 5,edit. Praten. pag. 162 etc.; et De synodo, pluribus locis, signanterlib. 5, cap. 7.29. Praestat igitur praelaudatam Constitutionem Benedictinam, quae,nostro in themate, quasi fons iuris habenda est, paulo attentius rimari.Cuique perlegenti perspicuum illico fit dictam Constitutionem duabusabsolvi partibus, positiva una, negativa altera, nempe :In priori, doctissimus Pontifex, prolixe congestis, ut de solito, citationibus,iustam praefinit iterationis causam, nempe populi necessitatem: « Unanimi consensu permittitur (iteratio Sacri) sacerdoti, qui duasparochias obtineat, vel duos populos adeo seiunctos, ut alter ipsorumparocho celebrante per dies festos adesse nullo modo possit, ob locorummaximam distantiam : tunc enim absque ulla dubitatione licereexistimant (auctores) eiusmodi rectori, cum festi dies incidunt, bis Sacrumconficere, ut populo utrique satisfaciat ». Quae populi necessitas,subiungit Pontifex, nullatenus agnoscenda est, si sacerdos alter, in alteraparoecia, aut in altero paroeciae loco distanti, in promptu sit qui remdivinam ibi peragere et sic necessitati populi consulere valeat.(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 41, pag. 55.
176 AppendixIn altera i. e. in parte negativa, Benedictus XIV confutai rationesquas , referente Episcopo Oscensi (valgo Huesca in Hispania) parochiproferebant, ut videtur, ad suam iterandi consuetudinem legitimandam.Quum autem rationes istae, plus minusve sint eaedem ac illae de quibusinfra fusius ac distincte dicendum veniet, otiosum videtur heic inillis immorari.30. Alium iurisprudentiae vigentis fontem reperire est in Formulisfacultatum sic dictarum quinquennalium. Quae, cum quanta sedulitatequantoque labore fuerint exaratae, nemo est qui nesciat. Attento veroquod memoratae Formulae, penes auctores nonnisi perraro membratimquecitentur, haud ingratum erit nec inane integrum hac de re articulumperlegere: « Art. 23. Celebrandi bis in die, si necessitas urgeat,ita tamen ut in prima missa non sumpserint ablutionem, per unamhoram ante auroram et aliam post meridiem, sine ministro et sub dioet sub terra, in loco tamen decenti, etiamsi altare sit fractam vel sinereliquiis Sanctorum, et praesentibus haereticis, schismaticis, infidelibuset excommunicatis, si aliter celebrari non potest. Caveat vero ne praedictafacultate seu dispensatione celebrandi bis in die aliter quam exgravissimis causis utatur, in quo graviter ipsius conscientia oneratur.Quodsi hanc eamdem facultatem alteri sacerdoti, iuxta potestatem inferiusapponendam (per art. 28) communicare, aut causas ea utendi alicui,qui a S. Sede facultatem obtinuerit, approbare visum fuerit, serioipsius conscientiae iniungitur ut paucis dumtaxat iisque maturioris prudentiaeac zeli, et qui absolute necessarii sunt, nec pro quolibet loco,sed ubi gravis necessitas tulerit, et ad breve tempus, eamdem communicet,aut respective causas approbet ». [Form. I, cui consonat II,III, IV, etc.31. Tertius habetur fons iurisprudentiae circa facultatem bis indiecelebrandi, in notissima Instructione S. C. de P. F. diei 24 Maii 1870,in qua, propter exorta dubia non pauca, visum est opportunum « colligerecommuniores regulas ac principia, quae in memoratae facultatisusu prae oculis sunt habenda ». Sicut in Constitutione Benedictina Declarastinobis, ita et in Instructione S. C de P. F., praemisso principiode missa tantum iteranda propter populi necessitatem, negativae regulaeex illo principio eruuntur quoad usum facultatis de qua agitur.32. Has ergo regulas, tum ex Constitutione et Instructione praelaudatis,tum ex aliis S. Sedis resolutionibus, additis, ubi necessarium velopportunum erit, auctorum commentariis, propriisque animadversionibus,ea qua poterò claritate et brevitate, resumere conabor.
Appendix 177I. Reg. Nulli sacerdoti, quacumque dignitate praefulgeat, licetunquam, quavis de causa, vel gravissima, missam plusquam bis in diecelebrare, excepto die Natali D. N. I. Christi, et (pro quibusdam regionibusad id privilegiatis) die commemorationis omnium defunctorum,33. « In casu necessitatis permittitur sacerdotibus missae iteratio«odem die. Id tamen debet intelligi de venia celebrandi duas tantummissas, quamvis graves concurrerint causae, quae maiorem numerumcelebrare suaderent » (Instr., n. 3).Eadem S. C. de P. F., iam anno 1648, posteaque ann. 1684, 1818,1820 Praefecto Apostolico Algerien, iniunxerat ut sacerdotibus missionariispraecipeiet « ne deinceps ultra duas missas celebrent ».Haec S. C. Concilii (ut recentiorem resolutionem adducam) EpiscopoCostaricensi veniam efflagitanti, propter graves utique causas, trinamin quibusdam paroeciis missam ab eodem sacerdote, in comitiis•6 Maii 1893 respondendum mandavit: « Pro gratia ut in praefatis paroeciis,ubi duo tantum adsint sacerdotes, alteruter binare possit, addecennium, excluso tamen, quocumque in casu, ut quisque e sacerdotibustertiam missam celebrare possit ».34. Non me fugit quosdam auctores, etiam hodiernos, praeter antiquiores,contrariam huic primae Regulae propugnare sententiam, quippequi, nonobstantibus praelibatis responsionibus, censent etiam nunc Episcopumposse, exstante gravissimo necessitatis casu, absque ulla facultateApostolica, tertiam permittere missam. Compilator et Redactor collectionisActa S. Sedis (vol. 6, in App., pag. 568, nota i) eo usquepergit ut facultatem Episcopo, imo presbytero, tribuere videatur totiesmissam iterandi quot sunt populi ; « unde, si sint tres, vel quatuor,ter vel quater idem presbyter iterare missam debet ». Et in probationemallegat S. Leonis Magni ad Dioscorum Alexandrinum epistolam,quae perferme sensum habet longe diversum, prout supra (n. 5) adnotavi.Aliunde haud parum singulare videtur quod, ad explanandam deSacrorum iteratione iurisprudentiam hodiernam, ad verba S. Leonis Irecursus habeatur.35. Imbelle pariter argumentum ex rescripto huius S. Congñis desumptum,nimirum in una Mexican. 20 Dec. 1879 Super facultatemissam ter celebrandi. Indulsit utique S. Congregatio quod Archiep.orator, propter specialissimas circumstantias, trinam in aliquibus locis«et aliquibus sacerdotibus permitteret missam ; sed addita mente, nempe :•c ut ultra tertiam missam nunquam nullaque de causa iterationem permittas; necnon ut concessionis tempore durante (ad quinquennium), eaActa S. Sedis, vol. XLl, fase. 3. 12
Appendixqua praestas prudentia ac solertia, res componere satagas ad tramitesdisciplinae vigentis, qua scilicet plebis necessitati audiendi Sacrum satisconsulatur per binationem ».Unde, Archiepiscopus Mexicanus, sicut et coeteri omnes per orbemterrarum Ordinarii, non ex iure communi, non e suis facultatibus ordinariis,sed solum ex indulto Apostolico, trinationem (venia sit verbo)permittebat; quod indultum proinde, vigentem disciplinam nedum infirmet,reapse confirmat.II. Reg. Sacerdos, si vera necessitas urgeat, bis in die missam celebrarevalet.Ex iam dictis, satis superque patet.III. Reg. Necessitas illa desumenda est ex parte fidelium qui, cum'uni tantum missa, praecepto audiendi satisfacere nequirent.36. Ad rem faciunt plurimi textus suprarelati, notanter ConciliumNemausen. (n. 8), Bened. XIV (Declarasti)'., « Quidquid sit de tituloutilitatis, qui illum admittunt, illum explicant et intelligunt nonde utilitate celebrantis, sed missam audientis. Sic docet Card. Zabarella.En eius verba: « Considera quod in hoc attenditur causa utilitatis respectuaudientis, non celebrantis ».Aptiori adhuc formula, Verricelli (citatus penes Instruct. S. C. deP. F.) : « Haec necessitas, inquit, non est desumenda ex parte inopiaesacerdotum, sed ex parte necessitatis spiritualis populi et raritate sacerdotum».Hinc :i 0 . Nulla prorsus necessitas in diebus feriatis et in festis suppressis,quia tunc nullum audiendi missam praeceptum.37. « Evidens est haud recte sentire qui diceret posse missam iteraridiebus festis suppressis, in quibus populus missam audire non tenetur »(Instr. S. C. P. F.). Inter plurimas H. S. Congr. resolutiones et rescripta,tum ante tum post Benedictum XIV, peculiariter notandum censeoindultum in una Fanen. diei r o Sept. 1887. Ordinarius, qui iamindultum binandi pro quadam paroecia a benignitate Apostolica ad trienniumreportaverat, « nel rinnovare le istanze, chiese che si concedesse« tal facoltà non solo pei giorni festivi di precetto, ma sì ancora per« alcuni altri aboliti .... ». Sacra vero Congregatio gratiam utique prorogationisad aliud triennium impertivit, sed voluit indultum explicitelimitatum pro festis de praecepto tantum.38. Haud praetereunda videtur responsio S. Rituum Congñis in Namurcen,diei II Sept. 1841, in qua Episcopo vehementer instanti pro»
Appendix J79facultate binandi, etiam « pour les fêtes abrogées par le décret du Cardin.Caprara », rescriptum fuit simpliciter: Non expedire. (Anal. Iur.pont., I Série, col. 557). Firmius adhuc haec S. C. Concilii in unaLingonen,: Episcopus exposuerat nunnullos suae dioeceseos parochosduas, ab immemorabili, celebrare consuevisse missas diebus de praecepto,et hanc consuetudinem etiam quoad festa suppressa retinuisse. S. Congregatiodie 2.3 Ian. 1847 mandavit: « Scribatur Episcopo oratori ut,revocatis primum omnibus facultatibus, licentiam in posterum concedatbis missam celebrandi diebus festis tantum de praecepto, quatenus eaecircumstantiae et praecisae necessitatis casus concurrant, quos BenedictusXIV in sua Const. Declarasti nobis, die 16 Martii 1746 edita, requirit».39. E quo, de facili colligitur, ut puto, non solum iterationem infestis suppressis esse illicitam, sed eam non obstante consuetudine tolerarinon posse. Et hinc ea confirmantur quae paulo inferius, sub regulaVII (necessitatem binandi scilicet nunquam ex consuetudine desumendamesse) dicenda venient.Attamen plura, quanquam relative pauca, possent afferri exemplaconcessae Sacrorum iterationis pro festis suppressis, quae tamen fidelespeculiari cultu prosequi pergebant, ut v. g. in Argentinen. 17 Sept. 1859,in Turonen. et Lingonen. 23 Aug. r878. At vero, haec et similia particularibusin casibus indulta Apostolica, nullatenus regulam generalem,ut supra notatum est, infirmare valent.2 0 . Nulla pariter necessitas, si secundam missam alter sacerdoscelebrare valeat.40. Ad rem Benedictus XIV : « Ea potissimum verba diligenter observaridebent : Ubi non est, nisi unus sacerdos (i) ; nec non alia : necsunt in ecclesia duo sacerdotes (2) : ex quibus clare perspicimus non licereparocho, si alius sacerdos praesto sit, duo Sacra perficere diebusfestis, ut populus missae sacrificio intersit, sive missa celebranda sit induabus ecclesiis inter se distantibus, sive una tantum sit ecclesia, inqua missa celebratur et ad quam insimul universus populus convenirenon potest. Hi quippe duo casus eodem iure censendi sunt ». Declarastinobis, § Ea potissimum.Et Instructio praelaudata sub n. 9 : « Necesse tandem non est adii)Haec verba Benedictus XIV e synodo Rothomagen. 1231(2) E praecitata synodo Nemausen.mutuatus est.
i8oAppendixnotare, interdictam esse sacerdoti missae iterationem, quoties alius haberipossit sacerdos, qui populi necessitati valeat satisfacere ».41. Maximi momenti rescriptum habemus S. V. O. in una Malacitana,quod proinde fere ex integro transcribendum videtur. Episcopus,dubius et anceps circa consuetudinem in dioecesi sua iamdiu inolitam,efflagitavit :« I. An liceat Episcopo licentiam concedere presbytero unam missamcelebrandi in oratorio suburbano vel rurali, aliam vero in civitatevel loco, ubi etiam adsint alii sacerdotes Sacrum facientes ?II. An liceat huiusmodi licentiam concedere presbytero ambas missascelebratum in diversis ecclesiis eiusdem civitatis vel loci in quo et aliisacerdotes celebrant, et hoc etiam si una ex missis celebranda sit (inecclesia) in qua et alius sacerdos sacrosanctum sacrificium eadem die litat ?III. An expediat Episcopo oratori, ob expositas rationes et allegatascausas, huiusmodi licentiam et agendi rationem confirmare, et etiam adsimiles casus, in aliis locis et civitatibus suae dioecesis, prout necessitasexpostulet, extendere ? ».Hisce porro dubiis mature perpensis, Emi Patres in comitiis io Maii1897 rescribi mandarunt:Ad I, II, III : Non licere; et Ordinarius, quatenus in aliquo exenunciatis casibus, necessarium iudicet ut Sacrum iteretur, recurrat adApostolicam Sedem. (Cf. Mònit. eccl,, vol. io, part. i, pag. 218).42. Quae quidem, primo oculo, perspicua videntur et stricte concludentia.Verum, aliqua, ni fallor, perstat adhuc nubécula, propter verbulumistud: alius sacerdos praesto sit. Quis sacerdos, quandonam etubinam praesto esse censendus erit ?Profecto ille solus qui missam hanc secundam, pro necessitate populi,celebrare poterit ; minime vero sacerdos qui, propter physicamimpotentiam aut propter canonicum impedimentum, v. g. interdictum,a celebratione cogitur abstinere: ille enim est in ioco quasi non sit.Quqd si Sacra libare valeat, etsi forte minus decorose, non amplius iterationilocus esse videtur.43. Hanc regulam, seu rectius huius regulae corollarium secundum,plus aequo, ni fallor, urgent, qui sentiunt sacerdotem praesto esse. sisit non in loco sed in circum vicinis, unde eum parochus vel Episcopushaud difficulter avocare valebit. At si sacerdos ille, plus minusve e locodistans, quem aliunde nullum constringit officium, parere recuset ?Melius ergo ac securius est regulam (de Sacro non iterando, si aliussacerdos praesto sit) manutenere prout e praecitatis iuris fontibus erui-
Appendixl8itur, praetermissis peculiaribus et mere casualibus circumstantiis. Utrumautem expediat ampliora Episcopis elargiri iura, respectu sacerdotum,etiam animarum curae non addictorum, qui missam pro necessitate populicelebrare renuunt, infra, i. e. in conclusionibus practicis, dicendumveniet.IV. Reg. Necessitas nullatenus ex sacerdotis iterantis egestate multoqueminus maiori commoditate desumitur.44. « Nec presbyterorum paupertas missae iterationem valet probare».Annis 1743, 1750, S. Congr. de P. F. certior facta quod « multisacerdotes (in Hibernia) utebantur facultate iterandi missam, non aliade causa nisi ut pinguiores eleemosynas perciperent, atque inde commodiusse sustentarent, Emi Patres decreverunt: Graviter moneantur sacerdotes,ne facultate celebrandi bis in die abutantur, ut stipendiumlargius et pinguius habeant ». (Instr., n. 8).Longe antea, a Benedicto XIV qualificatur veluti abusus intolerabilisfacultas alicui sacerdoti facta iterandi missam, eum in finem utduplici eleemosyna decentius sese sustentaret. (De stipendio pro secunda,inferius).V. Reg. Nec ex sola fidelium commoditate.4.5. Plurimae proferuntur, hac de commoditate, resolutiones SedisAp. praesertim huius S. Congregationis, ut in una Ambianensi 22 Maii1841, Nivernensi 21 Martii 1888, Venetiarum 28 Febr. 1891, etc. etc.,in quibus consone responsum fuit iterationem missae non licere, eo soloquod fideles, qui aliis missis in loco interesse poterant, alteri missae,in tali ecclesia aut ad talem horam facilius et commodius adstitissent.Caeterum unicuique compertum est quam arduum sit in praxi commoditatemfidelium clare secernere ab illa morali necessitate seu vehementiutilitate quae sufficiens titulus est iterationis, ut infra. Sic v. g.in praecitata Venetiarum vix ac ne vix quidem percipere valeo quodcommodior tantum, et non vere (saltem moraliter) necessaria fuerit, tummissa horae octavae pro mulieribus, domesticis laboritiis aliunde addictis,tum horae decimae pro nautis qui, post transactam in piscationenoctem totam, somno usque ai decimam sese reficiebant.Sane stricte loquendo, non erat impossibile nautis etsi defatigationeexhaustis et somno gravatis huic missae horae octavae interesse: verumpraeceptum quodlibet positivum reapse dicitur et est impossibile si, propternimium incommodum quod secum trahit, ut in casu, gradum communembonae voluntatis notabiliter superet. Pari modo praeceptum di-
l82Appendixcitur et est impossibile si gravem secum trahat in ordinario vitae cursuperturbationem. Seminaristae Aprutii, v. g. de quibus infra, possent utique,hora decima, cathedralem ecclesiam petere, et huic unicae missaeinteresse: at quis non videt cum quanto incommodo et cum quanto detrimentospirituali, dicti seminaristae missa in sua propria cappella privarentur?E contrario nulla prorsus impossibilitas neque absoluta neque moralis,si quaedam populi pars missam quidem habet in promptu, sedtamen aliam peculiarem exoptat pro maiori spirituali solamine, ut inBononien., et Minoricen. (de quibus pariter infra): ibi enim non necessitasaut vehemens utilitas sed tantum commoditas.VI. Reg. Nulla certe necessitas pro sola cuiusvis privatae familiaecommoditate.46. « Interdicta est missae iteratio in eorum commodum, qui vellentpraecepto audiendi missam satisfacere in suis privatis cappellis ».(Instr., n. 6).Ex isto textu arguendum foret suprascriptam regulam coarctandamesse ad solam in cappellis privatis iterationem. Nihilo tamen minus formulasuprascripta, iuxta vigentem disciplinam, iterationem excludit nonsolum in cappellis privatis magnatum, sed etiam in ecclesia publicapro solo magnatum commodo, puta (prout heu ! frequenter contingit)si conspicua quaedam familia missae communi dedignetur interesse, etpeculiarem sibi soli distinctis horis efflagitet.VII. Reg. Necessitas ex contraria consuetudine oriri nequit.4.7. Praecipuus Constitutionis Benedictinae scopus est praecise limitespraefiniendi, ultra quos iterandi consuetudo non amplius consuetudo sedverius corruptela dicenda foret; quam idcirco perperam, in excusationemabusuum suorum, Oscensis dioeceseos parochi allegare satagebant.Haec S. Congregatio pluries iterationem recusavit aut reprobavi!,ratione tantum consuetudinis expetitam vel excusatam, in Salamantinav. g. « nulla habita ratione consuetudinis», in Malacitana suprarelata, etc.;necnon S. Rituum Congregatio in Ambianen. die 22 Maii 1841: « TeneriEpiscopum consuetudinem seu abusum omnino eliminare ».48. Hac de re, nova quaedam inducitur exegesis, seu rectius distinctiosubtilis inter consuetudinem quae missam iterare permittat extracasum necessitatis, quaeque proinde reprobanda prorsus est ; et consuetudinemquae quamdam necessitatem iterandi praesupponit non verostrictam et urgentem, sed tantum moralem, practicam, hodiernis mo-
Appendixi83¿ribas attemperatam. Sic ex. gr. R. Many in suis, aliunde laudabilissimis,Praelectionibus De Missa, pag. 68.Haec distinctio, ni fallor, difficultatem parumper amovet, minimeremovet: nam, si ex quadam necessitate consuetudo dignoscitur orta,tunc erit Ordinarii diiudicare utrum asserta necessitas sit, necne, sufficiens,eamque vel ratam habere vel repellere. Aliud est enim, ut quisquevidet, ex necessitate consuetudinem, aliui autem ex consuetudinenecessitatem agnoscere.49. Advertatur insuper quod in praememorata Ambianensi Episcopusgeneralem allegaverat in dioecesi sua consuetudinem e quibusdam^practicis facilitatibus, ita si dici possit, inolitam ; attamen S. Congregatioeam edixit abusivam et omnino eliminandam, ea de causa, si quid•capio, quod quaevis consuetudo, sine vera necessitate, disciplinae laesionemexcusare non valet. Immo, tenuitati meae indubium videtur consuetudinemolim forte ex vera necessitate ortam, fieri caducam et abusivam,statim ac cessaverit necessitas. Aerem certe verberare non intenderunthi qui formulam indultorum munitam voluere hacce clausula :Attenta necessitate, eaque perdurante.VÍIL Reg. De necessitate iterandi iudicare ad Episcopum pertinet.50. Frustra perquireretur, in antiquis iuribus, canon quispiam, aut-quaelibet declaratio, qua clare et explicite iudicium circa sufficientiam•causae iterandi, Episcopis exclusive reservetur: at vero, si textus tacet,jectui clamat sensus.Re vera Tridentinum Episcopis summopere commendat, seu rectiusiniungit, ut perquam sedulo invigilent super his omnibus quae rectamsacrosancti sacrificii celebrationem respiciunt, omnemque abusum, irreverentiam,avaritiam, superstitionem praecavere vel eradicare satagant :et inde, necessario sequitur nexu, munus esse Episcoporum curandi necirca Sacrorum iterationem , abusibus maxime obnoxiam , praesertimquantum ad causae sufficientiam aut insufficientiam, disciplina ecclesiasticaquorundam sacerdotum aviditate nimium iaxetur, aut aliorum acedía,haud sine populi detrimento, plus aequo restringatur.« Licet licentia sit a iure, prout egregie Pasqualigo (penes Zeladain una Derthonen., Thesaur. Res., vol. 37, pag. 276), usus tamen licentiaerequirit maturam considerationem, quia iudicandum est de sufficientiacausae, et quamvis in dicto cap. Consuluisti, hoc iudicium nonsic alicui reservatum, ex natura tamen rei pertinet ad Episcopum ».« Certissimum illud est, ait Benedictus XIV, Missionariis tantuma Sede Apostolica potestatem aliquando fieri, ut uno die sacrificium bis
Appendixoperentur; reliquis vero sacerdotibus opus esse ut hac de re facultatemabEpiscopo consequantur, etiamsi causa necessitatis intercedere videatur^cuius sane iudicium ad ipsos sacerdotes nequaquam pertinet ». (Declarasti,§ Tui praeterea).51. Absque Sedis Apostolicae peculiari potestate, de qua hic BenedictusXIV, ipsi Missionarii non proprio sed superioris iudicio staredebent, ut in praelaudata Instruct. § i 5 : « Quapropter in casibusparticularibus,deficiente presbyterorum copia, aliisque omnibus circumstantiismature perpensis, prudenti iudicio superioris (i) definiendum,utrum eo in casu concurrant gravia rerum adiuncta, quae tradunt doctoresnecessitatis casum efficere, in quo dispensationi a praecepto universalide non iterando sacrificio ab eodem presbytero eademque die locusfiat ».Haec S. C. Concilii in una Cameracensi 7.5 Sept. 1858, saepe posteriusinvocata, rescripsit : « .... Placuit Sanctitati Suae, eadem et tibidare responsa quae ad alios quoque Antistites, per hanc S. CongregationemConcilii, transmissa sunt : Ordinariorum scilicet esse de re cognoscereet perpendere, num revera necessitas urgeat ut sacerdos duasmissas celebrare cogatur, nec aliter utendum concessa hac iteratione,quam iuxta conditiones ab ipsis apponendas, habita locorum, populorumet paucitatis sacerdotum, ac proinde verae necessitatis ratione ».52. Plures tamen supersunt, circa iudicium Episcoporum seu Ordinariorumde sufficientia causae, subsidiariae quaestiones, quae praetermittiaut nocchieri non possunt. Et primo : Utrum praevium requiraturEpiscopi iudicium etiam in casu evidentis et urgentis necessitatis ?Resp. i 0 . Casus huiusmodi non mere cerebrosus censendus est. ParochusA, die de praecepto iamiam ad altare conscensurus audit parochumB loci finitimi (dioecesis eiusdem vel alterius, parvi refert) de repentecorreptum apoplectico ictu. Quare parochus A suam in propriaecclesia absolvit missam, quin ablutionem sumat, et illico vicinam adparochiam B pergit, ibique denuo celebrat.2°. Non recte agit, inquient quotquot existimant iteranda Sacra nonpro actuali et casuali necessitate, sed tantum pro habituali, quia nullum(i) Haec responsio Vicario Apostolico Limburgensi data fuit. In hac RegulaVIII mentio fit tantum de Episcopis, quin nominentur Vicarii aut PraefectiApostolici, quia iuxta axioma res denominari convenit secundum principale.
Appendixi8çvel minimum, iuxta ipsos, inconveniens est, si populus una vel alteravice sine missa relinquatur.3°. Optime agit, reponent, et meritissime quidem, meo humili sensu,caeteri theologi et canonistae; quia nullibi statuitur Sacra iteranda essetantum pro necessitate habituali ; sed e contra provide cavetur iterationissufficientem esse causam si pars quaedam populi, sine altera missa,praecepto audiendi, sive pro pluribus sive pro una tantum vice, satisfacerenon posset, prout consueta sagacitate Emus Gennari (Consultationi,vol. i, pag. 615, etc.) exposuit.Huic tamen responsioni affirmativae pro omnibus evidentis et urgentisnecessitatis casibus, praeservatorium apponerem limitem, nempe:si tempus ad Episcopum recurrendi minime suppetat.53. Quaerendum est secundo: Utrum Ordinarius iterationem permitterevaleat nonnisi quoad casus necessitatis in iure taxative expressos?Resp. i 0 . Tres in iure specificantur necessitatis casus, nempe:Quando unus presbyter duabus paroeciis canonice praeficitur ;Quando unus presbyter unam quidem administrat paroeciam sedcum duobus pluribusve burgis seu castris distantibus quorum incolaenequeunt uni missae parochiali simul interesse ;Quando cuncti paroeciae fideles, etiamsi non longe distent ab ecclesia,nequeunt tamen omnes simul ad unicam missam convenire, itaut cum una missa quaedam populi pars, maior minorve, praecepto audiendisatisfacere non possit.2°. Etiam in hisce casibus, Ordinarius nequit iterationem permitteresi sacerdos alter praesto sit qui necessariam celebret missam, utsupra dictum est.54. Adverte tamen populi necessitati (quae in ultima analysi, veraest et unica legitimae iterationis causa) non esse satis consultum, etiamin urbibus, si plures celebrantur missae, quibus nihilominus populus intervenirenequeat. In concreto : missa celebratur in ecclesia parochiali A ;ast haec missa prorsus insufficiens est, quia ecclesia praefata non estcapax omnium paroeciae fidelium. Age vero in ecclesia seu cappella B,alia postmodum celebratur missa pro monialibus clausurae, v. g. autpro carceratis, pro educandis, pro infirmantibus et huiusmodi: porro,haec ecclesia B adeo angusta est, vel ita accommodatur, ut exiguus tantumfidelium adventantium numerus ibidem admitti queat, et caeterumalia non habetur in urbe vel oppido missa. In his et similibus casibus
Appendixcum una et altera missa non satis, ut apparet, populi necessitati consulitur,et ideo :3°. Concludendum videtur Ordinarium , absque speciali Sedis Apostolicaelicentia Sacrorum iterationem permittere posse non solum in casibusnecessitatis a iure, ut supra, taxativein aliis consimilibus, quotiescumque scilicet certopraedeterminatis, sed etiamconstet quamdam populipartem, sive una sive plures iam habeantur missae, praeceptoaudiendisatisfacere non posse. Nec multum a vero distarent qui retinerentBenedictinam Constitutionem aliaque, in themate, pontificia documenta,tres suprarecensitos necessitatis casus specificasse potius per modum exemplificationisquam canonicae determinationis, eo videlicet sensu quodnecessitas agnoscenda sit quotiescumque populus, vel populi pars, cumuna, vel duabus tribusve in loco missis, quibus intervenire nequeat,sacrosancto sacrificio privaretur.55. Hanc meam conclusionem, quam nimis facilem nonnulli forsaniudicarent, plane confirmatam esse opinor e pluribus S. Congregationisde P. F. responsionibus. Licet enim alia sit dioecesum, alia vero missionumconditio, quae benigniorem interdum requirit iurium et facultatuminterpretationem ; nihilo tamen minus Sacrorum iteratio, quoadillas et istas, necessitati fidelium aeque subordinatur, et vix ac ne vixquidem percipi posset eamdem causam in missionibus agnoscendam esselegitimam, in dioecesibus vero prorsus insufficientem. Nec obstat quodin missionibus iteratio vi facultatum apostolicarum permittatur: namfacultates istaepraesupponunt, et quidem sub rigidissima formula (proutsupra n. 3o) veram necessitatem. Valent igitur, etiam pro dioecesumOrdinariis, cautae sapientissimaequeadmonitiones Vicariis Apostolicis autEpiscopis Sacrae Congregationi de P. F. subditis, haud una vice datis,v. g.: « Noverit ergo Ampi, tua necessitatem huiusmodi, de qua sermoest, veram quidem sed moralem intelligi non autem absolutam ; dequa proinde diiudicare in singulis casibus pendet a prudenti iudicio,inspectiscircumstantiis. Caveas ergo oportet hac in re ab anxietate nimiain diiudicando, ne frustra concessa, aut pene in nullo casu ad actumreducenda facultas praedicta videatur ». (Instruct., n. 16).Et explicitius: « SSmus D. N. iusserit omnem deponere te debereanxietatem, animi, et si existimaverit (Ampi, tua) necessarium esse,vel fidelibus vehementer utile, ut sacerdotes bis eodem die celebrent,verborum quibus rescriptum contineri videtur, rigore commoveri te nondebere..... ». (Ibid.),Inquirendum tertio: Qualis respective distantia, vel populi pars>
Appendix 187seu fidelium numerus, requiratur et sufficiat ad iterationis necessitatemdesumendam ?56. Resp. Quoad numerum, praeter unam S. R. U. Inquisitionisresponsionem, de qua infra, piures habentur resolutiones e quibus inferridebet Sedem Apostolicam, inspecta locorum personarumve varietate,a qualibet fixa determinatione abstinere et decisionem prudenti superiorumarbitrio relinquere voluisse.Sic Benedictus XIV* in Const. praecitata Apostolicum ministerium,iterationi locum esse edicit : « cum eorum numerus, qui diebus festivistenentur Sacris interesse, talem exhibeat necessitatem^ut nisi alicui sacerdotiduas missas eodem die celebrandi potestas concedatur,mandato plures non satisfacerent ».Ecclesiae57. Anno 1828, Episcopis Statuum Foed. Americae sciscitantibus :« Utrum quoties triginta aut quinquaginta fideles periculo exponunturmissam de praecepto non audire, bis (sacerdotes) celebrare valeant?»;litteris diei 13 Martii, rescriptum fuit, praetermissa numeri determinatione,ut ipsimet Episcopi, pro sua prudentia et conscientia, habita rationeadiunctorumdioecesis, in re iudicarent: et similiter in aliis pluribusresponsis.Sensum facessere nequit responsio S. O. de quo supra : equidemMinoribus Cappuccinis in Graecia missionariis efflagitantibus utrum iteratioliceret « pro quindecim seu viginti personis quae, legitimeimpeditae,primae (et unicae in loco) missae adesse non valuerunt », rescriptumfuit, anno1688: Non licere. Nam si legitime impeditae fuerant,ergo a praecepto audiendi exoneratae ; et coeterum ex ipsa factispeciepraesumendum videtur impedimentum fuisse pro his personis mere casuale.Eodem anno (i688) S. C. de P. F. noluit decidere num in TripolitanaPraefectura decem aut quindecim servi satis essent ad iterationem,et rem reliquit « charitati et conscientiae P. Vice-Praefecti ».Ipsa S. Inquisitio die 22 Iulii 1860 edixit quidem- « desideriumneophytorum (in Sinensibus regnis) bis aut ter in anno SSmam Eucharistiamsumere volentium per se non esse urgentissimam causam(iterationis)»; attamen subiunxit: « pensatis omnibus locorum et personarumcircumstantiis , relinquendum arbitrio R. P. D. Vicarii Apostolici».58. Idem dicito de distantia: canonicam disciplinam ad metrum etcentimetrum dimetiri satis arduum et haud parum absonum foret, eomagis quod saepe saepius una leuca, vel dimidia leuca, de qua in Lim-
188 Appendixburgensi anni 1851, alteri leucae perquam dissimilis esse potest, ut,v. g. si leucam peragere debeo per umbrosam et pergratam viam quaeex Albano ad Castrum Gandulphi ducit, aut si a Tusculo ad conventumMinor. Cappuccinorum, per abruptam saxosamque semitam conscendo.His et aliis huiusmodi apprime quadraimonitum praelaudataeInstructionis : « Ex quibus eruitur eas causas, quae per se atque proindemultis in locis graves non sunt, graves evadere posse in aliis locisob circumstantias, quae casum concomitentur ».59. Quarto quaeri potest, et de facto quaeritur a nonnullis canonistis: Utrum Episcopus licentiam iterandi concedere valeat sub formagenerali, vel solummodo sub forma particulari ?Resp. i 0 . Aequivoca videtur quaestio sic posita, et proinde libenter responderem*. Neque sub generali neque sub particulari, sed tantum subcasuali. Mentem evolvo. Talis quaestio videtur primitus exorta ex responsione(praecitata) S. Congregationis EE. et RR. in una Vicensi die2 5 Oct. i 588, in qua legitur: « Nec concedi potest haec licentiaab Episcopo generaliter quasi privilegium alicuius sacerdotis, sed tantumin aliquo casu particulari necessitatis causa ab Episcopo examinanda,et si quando concedi contingat, gratis prorsus etiam quoad mercedemnotarii concedatur ». Lis tota in hisce ultimis continetur verbissublineatis : Curia Vicensis non modicam pecuniae summam sibi deberipraetendebat pro variis facultatibus per episcopalem Cancellariam expeditis(Cfr. Fagnanum, cap. In ordinando de Simonia., edit. Venetae1697, vol.5, pag. 32-33) signanter pro facultate binandi quae permodum privilegii personalis, ut videtur, concedebatur : et S. Congregatiotalem praetensionem reiecit, quin ullo modo quaestionem exsolvere intenderlide facultate sub forma generali, aut particulari aut personaliconcedenda.2 0 . Quare, dicendum videtur Episcopum numquam nulloque modoposse facultatem cuilibet personae, i. e. sacerdoti per modum gratiaeseu indulti personalis concedere, ut ex dictis abunde patet: bene veroposse generaliter, id est omnibus suis sacerdotibus, pro omnibus particularibuscasibus in quibus necessarium est ut sacra iterentur: secusfalsa reprobandaque forent centena centenaque Synodorum provincialiumdecreta Italiae, Galliae, Hyberniae, Statuum Foeder. etc. etc. utvidereest in Collectione Lacensi, quibus facultas fit iterandi omnibus indistinctimparochis qui duabus paroeciis unitis praeficiuntur.IX. Reg. Missam iterare nemini licet, sine speciali Sedis Apostolicaeindulto, nisi servatis adamussim conditionibus a iure praefixis,
Appendixscilicet ut ieiunium eucharisticum minime frangatur, et pro altera missanullum accipiatur stipendium.60. Obligationem ieiunii, pro sacerdote secundam (vel tertiam inNativitate Dñi) missam celebraturo, demonstrare, idemesset ac solemAugusti offerre venalem. Satius erit et efficacius quaedam praelibarecirca quaerimonias contra dictum ieiunium in dies propalatas.Non enim desunt qui, lacymosis dicteriis, legis de ieiunio, vel incasibus iterationisservando, duritiem défient et nigris coloribus stomachidefatigationem, virium imminutionem, capitis dolores depingunt misellisacerdotis, qui, post primamhoris matutinis missam, et forte post catechismum,concionem, confessiones etc. aliam, versus horas meridianas,in alio distanti loco forsan impervio, celebrare tenetur, quin prius,una tantum vini guttula, uno solo lactis caffaeivehaustu, convenienterprovidere potuerit « ad necessariam sustentationem ventriculi » , proutin litteris Iulii III, in forma brevi, diei 15 Martii 1554 ad ImperatotoremCarolum V super ieiunio eucharistico indultum exposcentem, legitur(De synod, dioec, lib. 7, cap. 8, n. 19). Et inde libenter ac saepissimeinnuitur tempus iam advenisse quo Sedes Apostolica praefatamlegem, pro sacerdotibus ipsis, attemperare debeat sicut iam pro laicis,sanctam eucharistiam sumpturis, benignius relaxavit.6r. Parum me movent, fateor, grandiloquae illae lamentationes deaerumnis sacerdotum qui, propter aliam missam tardius celebrandam,ieiunium usque ad unam vel secundam post meridiem horam protraherecoguntur, quia :Primo « exaggeratum cum primis sacerdotis incommodum, usqueadeo grave non est ut ferri non possit. Siquidem nostra etiam aetatemultienumerantur qui per idem temporis spatium, ieiunium tolerant citraullum valetudinis detrimentum » (De syn. dioec, lib. 6, cap. 8, n. 12).Secundo, non agitur, in re nostra, de quotidiana vel frequenti abstinentia,sed ad summum de una, vel interdum de una et altera dieper singulas totius anni hebdomadas ; et coeterum vinum sacrificii, quodin prima missa sacerdos ebibit, suam naturalem non amittit virtutemquadamtenus nutritivam.Tertio, dato tandem et concesso quod sacerdotes ob ieiunium tardeprotractum sensim debilitentur, quid inde ? Nil, ut puto, veris Ecclesiaesanctae Dei sacerdotibus, nil gratius esse potest quam ut propter continuoslabores, propter nimiam in bonum animarum defatigationem, seseviribus paulatim deficere persentiant: « Ego ero, ait Dnus, merces tuamagna nimis ! »
Appendix62. Absit igitur ut Sedes Apostolica secundam praebeat praefatisquaerimoniis aurem, et molestis instantiis adducatur « ad aprire anchequesta porta •», per quam, ut pertimescendum videtur, seriusocius intrarentet ad altare conscenderent ebrietas et crapula !63. Quoad alteram binandi conditionem, nempe de. stipendio prosecunda missa nullatenus suscipiendo quaedam videntur adnotanda:Scite animadvertit Many (Op. cit., n. 58) nullam, penes auctoressaeculi XVIII et etiam prioris partis XIX fieri mentionem de prohibitionepraefata, quam reapse in anterioribus SS. CC. resolutionibus autresponsis non invenies. Attamen , si clausula deest explicita, genuinamens Sedis Apostolicae meridiana luce coruscat :siquidem, non alia decausa pluralitas missarum in una die suppressa fuit, nisi « ut avaritiaeet sordidis quaestibus (verba sunt Benedicti XIV in Brevi Quod expensisdiei 26 Aug. 1748 ad Hispanos et Lusitanos) adirneretur occasio,vel saltem oblocutionibus silentium imponeretur ».Ne igitur concessapro quibusdam necessitatis casibus « Sacrorum iteratio , denuopraeberet ansam abusioni intolerabili » ; Sedes Apostolica praefatamcessionem praeservatoriis clausulis, quae iam ex ipso fine legis arguipoterant, voluit etiam explicitissime munitam, v. g. : firma semper prohibitionerecipiendi eleemosynam pro secunda missa: Ne eleemosynamvel stipendium a quovis et sub quocumque praetextu pro ea percipiantetc. etc.64. Ex his ergo clausulis et aliis similibus videtur statui posseprincipium generale quantum ad stipendium pro secunda missa, nempe :Si duas paroecias parochus administret, unam pro populo, i. e.pro una paroecia, alteram pro alia celebrare tenetur, et inde nullumprorsus recipere stipendium.Si unam regat paroeciam, unam pro populo, alteram gratis celebret.Sacerdotes vero, qui curam animarum non habent, unam pro receptostipendio, gratis alteram applicare debent.65. Dixi stipendium percipi non posse pro secunda missa. Haecporro verba presse sumenda sunt ; quia videlicet aliud est pro secundamissa stipendium percipi, aliud vero pro secundae missae, tardiori horaet forsandistanti loco, celebrandae labore et incommodo, remunerationemacceptare.Caeterum Sedes Apostolica centiesque, de speciali gratia benigneindulsit ut, etiam pro secunda missa, stipendium proprie dictum perciperetur.
Appendix 191Ast aliter et aliter, nimirum :Ex saepelaudata Instructione S. G. de P. F. haud obscure liquetindultum duplicis stipendii missionum Ordinariis generali quadam facultate,concessum fuisse Litteris encyclicis diei 15 Oct. 186 3 ; eo videlicetsensu quod prudentiae committitur Ordinariorum « ut, iusta etgravi causa interveniente, sacerdotes sibi subditi etiam pro secunda missain eadem die celebranda stipendium percipere possint ac valeant ».An huiusmodi indultum sit ad tempus et quibusdam clausulis munitum? Quum nullibi textum integrumrepererim, respondere non possum.Alia vero indulta, quae per caeteras SS. CC. expediuntur, variislimitantur clausulis et conditionibus, v. g. ad tempus et cum onere stipendiumsecundae missae pio cuidam operi, v. g. Seminarii manutentioni,fideliter applicandi.66. Singulare tamen, non tam rarum quam forte unicam, exemplumindulti inconditionati, legitur penes Le Canoniste contemporain,vol. 16, pag. 76-77. Vivae vocis oraculo diei 19 Iunii 1862 Pius IXfacultatem fecerat Episcopo N*** sacerdotibus suis egenis licentiam stipendiumaccipiendi secundae missae in altera ecclesia celebrandae (i).Episcopo N*** mortuo, successor eamdem efflagitavit gratiam, quam,pariter vivae vocis oraculo b. m. Leonis XIII, die 8 Decemb. 1886 obtinuit,nempe: i 0 2 0 .: « Item possit, pro arbitrio et conscientia sua,sacerdotibus quos vere egenosiudicaverit, facultatem impertiri non applicandiparochianis missae secundae intentionem, et insuper stipendiumaccipiendi pro secunda missa, in altera vel eadem ecclesia celebrata».67. Haud me latet, Patres Emi ac Rmi, praelibatas regulas, quaedisciplinam in re subiecta vigentem constituunt, radicali quodam laborarevitio, quippe quae, si penitius attendantur, sunt in complexu potiusnegativae quam affirmativae ; et ideo non tam casus determinant in quibusSacra possunt ac debent iterari, quam casus in quibus non necesseest, ac proinde non licet eadem iterare.(i) In altera ecclesia: haud pauci sunt, nec infimae notae, Canonistae quiSacrorum iterationem licitam opinabantur in altera tantum ecclesia, numquamin eadem, ut supra n. 22 dictum fuit. Redactor Analectorum I. P. vir miraeeruditionis, hanc opinionem animose tuetur (i è r eSérie, supra citata), quae nunc,ex praxi necnon e quamplurimis responsis, omnino obsoleta dicenda est. Unde,in isto vivae vocis oraculo, ad 2 m recte dicitur: « in altera vel eadem ecclesia »,
192 AppendixVerum, praeter generale principium de Sacris nonnisi propter necessitatemeadem die iterandis, quod in disciplina vigenti tutum manet etinconcussum, exegesis canonica, sicut et tempore Benedicti XIV ita etnostro, versatur unice et coacte circa memorati principii generalis adcasus particulares applicationem. Porro quod hi et isti casus speculativesumpti nullam includant necessitatem, perfacile est determinare; quodautem illi et alii, si concrete conspiciantur, veram et iustam et sufficientempraeseferant iterandi causam, non solum arduum sed etiam, utopinor, impossibile est a priori praedeterminare, quia necessitas ex ipsismetmultiplicibus et diversissimis conditionibus concretis oritur, et iuxtaconditiones istas cicumstantiasque concretas diiudicanda est.Utrum vero, praesupposito principio generali necessitatis, habitaqueratione regularum praelibatarum, disciplina vigens possit in aliquibusutiliter moderari, nunc tandem inspiciendum venit.(Sequitur)Fr. Pius A LANOONIO, Consultor.
ACTA ROMANI PONTIFICISEPISTOLAQua Pius X laudat Archiepiscopum Quebecen, ob promotamactionem socialem catholicam.VENERABILI FRATRI LUDOVICO NAZARIOARCHIEPISCOPO QUEBECENSIUM.PIUS PP. XVenerabilis Frater, salutem et Apostolicam benedictionem.Qua tu prudentia et vigilantia Archidioecesim regas tuam,e salubri opportunoque consilio, quasi ex argumento omniumcertissimo, perspeximus, quod, discrimine vario gravissimoquegregis commotus, recens es amplexus, actionis catholicaesocialis apud tuos statuendae eam in rem ut, pro Pontificummonitis, quotquot catholice sentiunt actione iungantur catholica,legitimae libertatis ope sub institutis ac disciplina reipublicaepugnaturi. At illud praeterea pervidisti, si fructusexpectentur ex actione huiusmodi uberes vere et mansuros,fulciri eam et provehi adiumento commentarii diurni oportere,qui tamen ipsa sui natura et omni nominis vi se catholicumexhibeat, nihil nisi catholicum ferat, supra civilium dissensionespartium emineat, animatas bene voluntates pro defendendareligione societ et devinciat, populoque sapientibusincorruptisque scriptis praeluceat in Ecclesiae reique publicaequaerenda salute. Opus enim vero aggrederis amplissima plebituae allaturum commoda; si quidem est ingenium aetatis utquae ad vivendi cogitandique rationem pertineant, vulgo ediariis, quaquaversus illatis derivet. Sequitur ut mederi malisnostrorum temporum consentanea ratione debeamus. Itaquescripta scriptis opponenda: disseminatis passim opinionibusfalsis obiiciendae verae sunt ; propinatis lectione venenis reperiendamedicina in salutarium lectionum pabulo est; diffluentibusquotidie exitiosae efficacitatis diariis aliquo saltemActa S. Sedis, voi. XU, fase. 4. 13
194 ^Epistolaobsistendum bonae notae commentario. Id genus praesidia siposthabeant, nulla ii ratione valebunt in populo, a perspiciendaaetatis indole aberunt: contra, is erit censendus aestimatoraetatis optimus, qui ad inserendas animis disseminandasquein vulgus sententias apte, studiose et assidue diariisutatur. Iam catholicis vobis catholicamque contendentibusactionem socialem proferre, is unus poterit profectui essediarius, qui, pro opportunissimo consilio tuo, catholicam fidemprofessionemque tueatur universam sive mentibus ad doctrinamChristi informandis, sive regendis ad egregia facinoravoluntatibus, sive denique Ecclesia sequenda duce. Nec istudsatis; scilicet si catholicus commentarius quibusvis civilibuspartibus faveat. Ea propter multum probavimus te quum ephemeridemvoluisti a civilibus omne genus studiis semotam:ei namque uni proprium et peculiare illud erit, ut nulli manciparaparti, pertineat ad omnes. Ecclesiam quae omniummater est et magistra, sine impedimento sequatur, inditamscriptis doctrinam sine invidia, aut ira, aut studio tradat,supremasque religionis et reipublicae rationes singulorumstudiis utilitatique non subdat. Igitur magno animo opus insistequod tam provido condidisti iudicio, idemque ne quidab instituto deflectat, constantissime contende. Adversa atquedifficilia plurima, quae tamen bonis comitari incoeptis nunquamdesivere, obsaepiendo generoso itineri intercèdent.Valde autem confidimus validiorem negotiis solertiam tuamexstituram, beneque praeterea speramus potiores e clero etpopulo viros, qui prae caeteris habeant compertum quantireferat actionem socialem catholicam provehere humanaequeconsociationi in germana doctrina catholica comparare salutem,allaturos pro viribus opem, et studium gloriamque patrum,quorum tradita in religionem merita accepimus, foreimitaturos. Nos interim solari te in gravissimo incoepto volumuslaudemque amplam eamdemque publicam quum deinito consilio tuo tum de voluntate, qua institutum perse-
Epistolaqueris, damus. Ut vero superna etiam auxilia alacrem te Archiepiscopumadiuvent tuosque fideles de navanda opera rémunèrent,testem dilectionis Nostrae auspicemque divinorummunerum Apostolicam benedictionem tibi et Archidioecesiuniversae, peramanter impertimus.Datum Romae apud S. Petrum, die xxvn Maii an. MCMVII,Pontificatus Nostri quarto.PIUS PP. XEPISTOLAPii X ad Episcopos Hungariae pro solemniis septem saecularibusS. Elisabeth Hungaricae.DILECTIS FILIIS NOSTRISCLAUDIO S. R. E. PRESB. CARD. VASZARY ARCHIEP. STRIGONIENSIIOSEPHO S. R. E. PRESB. CARD. SAMASSA ARCHIEPISCOPO AGRIENSIVENERABILIBUS FRATRIBUS CETERISARCHIEPISCOPIS ET EPISCOPIS HUNGARIAE.PIUS PP. XDilecti Filii Nostri et Venerabiles Fratres,salutem et Apostolicam benedictionem.Tempus propediem aderit, vestrae maxime genti expectatum,memoriam Sanctae Elisabethae Hungaricae insueta laetitiarenovandi, septimo post diem eius natalem exacto saeculo.Omnino ad haec apparanda solemnia summam apudvos esse omnium ordinum consensionem et alacritatem accepimus:nec miramur; consentaneum est enim, qua vos religionetam clarum patriae lumen semper coluistis, eam nuncsingularem in modum apparere. Illud admirationem affert,sane gratissimam, quod, ut intelligimus, habendis Elisabethaehonoribus, non modo una ex Archiducibus, christianae caritatisofficiis probatissima, praecipuam ante alios curam ope-
i 96 ' Epistola ^ ^*ramque tribuit, sed ipse Rex Apostolicus, nullo antehac exemplo,auspicem se ac patronum impertit. Itaque, auctoritateAugustae Domus cum tantis cumulata studiis civium, facileest prospicere, erga sanctissimam foeminam nunquam significationesfactas esse tam illustres pietatis publicae. SummopereNos quidem ista delectant, quae cum declarant quamvivax in vobis sit avita fides, tum vero spem Nobis dantfructuum optimorum, eorumque christiano populo universo,non soli Hungariae vestrae, salutarium. Neque enim putandumest, sine benigno quodam Dei consilio fieri, ut specimensanctitatis, quod in illa Andreae regis filia, oblatum estEcclesiae saeculo tertiodecimo, rursus, insigni eius commemorationevestra, expositum in luce orbis catholici, omniumoculos atque animos ad se convertat. Profecto in vitam etmores intuentem Elisabethae, vehementer capiant necesse estmaximarum exempla virtutum omne genus, quum brevi quidemea, cursum aetatis, at in summa fortunae varietate confecerit.In aula Thuringiae, ubi desponsa et destinata Ludovicoducis filio adolescebat ad nuptias, puellula quantam virtutismaturitatem ostendit ! Intento ad Deum semper animo,mortalia contemnere, subesse obedienter, generose simultatescontumeliasque perferre, quas vel modestia cultus, vel studiumpaupertatis, vel pietatis ardor ei comparabat. Compresserparum per hostiles animos coniunctae contra istorumvota nuptiae, quo interim spatio Elisabethae laudes, nemineiam obsistente, visae sunt elucere splendidius. Scilicet mulieremfortem, divinis adumbratam Litteris, agnovit Thuringia,coniugi unanimo natisque et familiae sua diligentissime officiapraestantem, simul inopes omnes et calamitosos materna charitatecomplectentem; id quod maxime exstitit in an nonaegravitate, quum populo fame periclitanti in primis liberalitatemisericordiaque ducis suae quaesita salus. Consecuta sunttempora, plena miseriarum atque luctus, quum viri in Palaestinamdiscessum immaturamque subinde mortem, atque, erum-
Epistola 197pente iterum eoque violentius invidiae flamma, spoliationemdignitatis et omnium bonorum tulit. Coacta cum parvis natismendicato sustentare vitam ipsa, regius sanguis et Thuringiaedomina, tum enimvero dedit obsequii erga divinam voluntatem,amoris adversus inimicos, patientiae et fortitudinisdocumenta maxima. Quae, conversis feliciter tandem rebus,quum posset ex egestate ignominiaque emergere, noluit tamen:sed, instituto, Francisci Assisiensis, similitudinem IesuCrucifixi cupidissime appetens, vitae genus, nuditate poenitentiaqueasperrimum, ad extremum usque spiritum, duxit.Iam ex his velut primis lineamentis patet, quantum christianaeperfectionis exemplar in Elisabetha muliebre secus praecipue,virgines, nuptae, viduae habeant sibi quaeque propositum.Quod utinam pleraeque contendant imitando assequi:saluti societatis christianae, magnam partem, consultum erit.Nos quidem certe universas, ut id studeant, hortamur : sedpotissime ex eis in Ordinem Franciscalium Tertium adlectas;quae, quum peculiari apud Deum patrona Elisabetha utantur,debent studiosius ceteris virtutes eius velle exprimere. Adsaecularia sacra quod attinet, ut Hungarorum erga beatissimamfoeminam ametur pietas, atque ut caeremoniarum celebritasaugeatur, libet Nobis aliquod pontificalis indulgentiaemunus afferre. Novimus, vos a die 16 mensis Novembris pro-»ximi supplicationem in triduum per Hungariam totam in certisdestinatisque templis habituros. Quotquot igitur unoquoquedie huic supplicationi interfuerint, eis damus, ut ipsa supplicatioad labes animi expiandas septennis supplicationis instarsit. Quicumque autem, die festo Sanctae Elisabethae, templumab Ordinario loci designatum adierint, ibique peccatorumconfessione rite abluti Sancta de altari reverenter libaverint,remque christianam Deo religiose commendaverint,eisdem concedimus, ut plenariam de admissis suis veniamimpetrent. Postremo Episcopis omnibus Hungariae, qui eoipso festo die sacrum pontificali ritu facturi sint, ut, sacro
198 Epistolaperacto, nomine et auctoritate Nostra benedicant populo, libenterpermittimus. Auspicem interea divinorum munerum,ac testem singularis Nostrae benevolentiae, vobis, dilecti filiiNostri et Venerabiles Fratres, atque Hungariae universaeApostolicam Jpenedictionem peramanter impertimus.Datum rtomae apud S. Petrum , die xxvni SeptembrisMCMVii, Pontificatus Nostri anno quinto.PIUS PP. XEPISTOLAQua Pontifex dilaudat et commendat consociationem Hungaricampro catholico prelo favendo.VENERABILIFRATRIOTTOCARO EPISCOPO ALBAREGALENSIUMET DILECTO FILIO NICOLAO ESZTERHAZY,PRINCIPI, UTRIQUE SODALITATIS HUNGARICAE MAGISTRO SUMMOSCRIPTIS CATHOLICIS IN VULGUS EDENDIS PROVEHENDISQUEPIUS PP. xVenerabilis Frater et dilecte Fili,salutem et Apostolicam benedictionem.BUDAPESTINUMProgredientem aetatis nostrae maiorum venenatum fontemexitialemque, qui corruptorum continetur editione scriptorum,valde equidem laetamur comprehensum plene animisintimeque perspectum, non sine confirmata obsistendi dignevoluntate, catholicis Hungariae fuisse. Novissimum eorumdemconventum hac par est non modo gloriari laude sed ceterisanteponi, calamitatis istiusmodi sive magnitudinem sive incommodaob oculos posuisse, remediumque constituenda illicoconsociatione quaesiisse, cui illud esset communi conatu propositum,obstare viriliter adversorüm propagationi scriptorum,
Epistola 199et armis similibus, pro fide moribusque tuendis, aggredi dimicationem,scripta scriptis, diarios diariis, libros libris obiiciendo.Nostrae equidem aetatis hoc potest censeri propriumut inveniat a prelo nomen : deplorandum tamen est, non usuminvaluisse preli, veritati maxime virtutique propagandae perutilem,sed abusionem perversam, quae legum patrocinio freta,fovet et alit in Religionem bellum, mores inducit commendatqueperditos, invidias in civitate conflat, effrenatas cietcupidines, quidquid denique ad hominum mentes animosquecorrumpendos est aptum quotidiana opera spargit. Plus semelpericulo commoti, et officii non immemores quo custodiregregem universum eumque a malis arcere bonisque enutrirepascuis, obstringimur, alte regna, respublicas, sodalitia, singulosadmonere non omisimus, deliberarent conferre sinemora vires, si vellent satam Christi sanguine fidem virtutemqueinde dimanantem adservare publice. Nec defuere quaedamrecreandi animi caussae, in quibus hoc placet, honoriset hortamenti gratia meminisse, Austriam Nobis studio summoobsecundasse, coniunctisque pro communi incolumitate praesidiis,spem praebuisse peramplam posse aliquando non circumscribiet extenuari tantum, sed propulsan gloriose damna.Grates autem Deo sint, cuius pretioso munere alia nunc eaquevehementissime expetita paratur Nobis ab Hungaria laetitia.Confidimus certo magni originem commodi consiliumvestrum extiturum, huiusque efficacitate posse ac debere Hungariampartum a patribus a divoque maxime Stephano decustueri sartum et tectum. Id autem quum nequeat sine consensioneauxilioque bonorum effici, optima Nobis spes est exploratamHungarorum voluntatem ita iri in praesenti discrimineconfirmatum ut omnes ad unum, apud vos generose de suisfortunis saluberrimo necessarioque exequendo operi conferant.Ab Hungaria, magnarum parente gloriarum, magna semperexpectamus : illud vero in primis, catholico ut ornata nominemaneat, exemplaque tum in alendis tum in tutandis fide et
200 Epistolavirtute illustriora quotidie proponat. Harum conciliatricemutilitatum, Nostri animi pignus, auspicemque munerum caelestium,vobis singulisque ex Hungaria civibus, qui studium,gratiam et adiumenta consociationi pro catholico prelo contulerintperamanter in Domino impertimus.Datum Romae apud S. Petrum, die x Ianuarii MCMVIII,Pontificatus Nostri anno quinto.PIUS PP. XEPISTOLAQua Pius PP. X approbat opusculum Episcopi Limericiensiscirca scripta Card. Newman.VENERABILI FRATRIEDUARDO THOMAE EPISCOPOLIMERICIENSILIMERICUMPIUS PP. xVenerabilis Frater, salutem et Apostolicam benedictionem.Tuum illud opusculum, in quo scripta Cardinalis Newmantantum abesse ostendis ut Encyclicis Nostris Litteris Pascendisint dissentanea, ut valde cum iisdem congruant, vehementerNobis probari scito: melius enim cum veritati servire, tumhominis dignitati non poteras. Apparet, inter eos, quorumerrores per eas Litteras damnavimus, quasi quoddam constitutumesse factum, ut quae ipsi commenti sint, hisce e praeclarissimiviri nomine commendationem petant. Ita contenduntpassim, se ex illo fonte et capite praecipua quaedam sumpsisse,ob eamque causam non potuisse a Nobis suas ipsorumimprobari doctrinas, quin siñiul atque adeo prius improbarimusquae talis tantusque auctor docuisset. Quod, nisi cognitumsit, elati animi tumor quantum ad obruendam mentemvaleat, incredibile videatur inveniri, qui sese putent atque
Epistola20 rostentent catholicos, quum in ipsa intima religionis disciplinaauctoritatem privati doctoris, quamvis insignis, magisteriaApostolicae Sedis anteponant. Quorum non modo tu contumaciamcoarguis, sed fallaciam. Nam, si in iis, quae hic antecatholicam professionem scripserat, licet fortasse aliquid deprehendere,quod similitudinem quamdam habeat cum certisModernistarum formulis, iure id negas istis suffragari: proptereaquod et longe alia ibidem est subiecta vocibus sententia,aliudque scribentis est propositum, et ipse auctor, inaditu ad Ecclesiam catholicam, omnia sua scripta Ecclesiaeipsius auctoritati detulit, utique emendanda, si viderentur.Quod autem ad libros attinet, quos magno vel numero velpondere confecit catholicus, vix opus est, cum hac haeresicognationem ab eis repellere. Etenim in luce Angliae, quodnemo ignorat, sic Henricus Newman perpetuo causam catholicaefidei scribendo egit, ut eius opera simul civibus suismaxime esset salutaris, simul a decessoribus Nostris maximifieret: itaque dignus est habitus, quem Leo XIII, aestimatorcerte sagax hominum atque rerum, Cardinalem diceret; cuiquidem in omni deinceps vita merito fuit carissimus. Profectoin tanta lucubrationum eius copia quidpiam reperiri potest,quod ab usitata theologorum ratione alienum videatur:nihil potest, quod de ipsius fide suspicionem afferat. Rectequeaffirmas, mirum non esse, si quum indicia haeresis novaenulla apparerent, certis quibusdam in locis non ita cautumadhibuit loquendi genus : sed perperam doloseque Modernistasfacere, qui illa verba, invito totius orationis contextu,ad suam ipsorum sententiam detorqueant. Nos igitur gratulamurtibi, quod memoriam optimi et sapientissimi viri, protua scriptorum eius omnium notitia, egregie ab iniuria vindicaris:simulque, quantum in te fuit, effeceris, ut inter popularestuos, Anglos praesertim, iam desinant qui hoc nomineabuti consueverunt, imperitos decipere. Atque utinam illiauctorem rite sequantur Newman, non ita nempe ut praeiu-
202 Ex Secretaria Statusdicatis opinionibus addicti scrutentur eius volumina, ex hisquedolo malo eliciant aliquid, quo illas confirmari contendant;verum ut sincera et integra eiusdem principia, documentaspiritusque percipiant. Multa e tali magistro discent praeclara :in primis autem, sanctum habere magisterium Ecclesiae, inviolatetueri traditam a Patribus doctrinam, et, quod caputest ad custodiam catholicae veritatis, Successori Beati Petrisumma cum fide obsequi et obedire. Tibi praeterea, VenerabilisFrater, tuoque clero ac populo, quod missa communistipe tenuitati Nostrae subvenire pie studuistis, gratesagimus ex animo: atque ad concilianda vobis, primumqueomnium tibi, divinae benignitatis munera, itemque ad testandambenevolentiam Nostram, peramanter Apostolicam benedictionemimpertimus.Datum Romae apud S. Petrum, die x Martii anno MCMVIII,Pontificatus Nostri quinto.PIUS PP. XEI SECRETARIA STATUSFacultates Ordinariis Galliae concessae circa bonorum ecclesiasticorumalienationem.Monseigneur,Le Saint-Père,actuelles de l'Eglise de France,désireux, dans les pénibles conditionsde faciliter aux Evêquesl'administration de leurs diocèses, et de pourvoir à la consciencedes fidèles en ce qui concerne l'aliénation des biensecclésiastiques usurpés par le gouvernement, a jugé opportund'envoyer aux Ordinaires les instructions et les pouvoirs cijoints,visant certainscas plus pratiques et plus fréquents.Relativement aux biens immeubles, Sa Sainteté accordeaux Ordinaires le pouvoir soit d'admettre à une équitable
Ex Secretaria Status 2COcomposition (nn. 1-7) et d'absoudre des censures ceux quien auraient achetés, sans autorisation préalable de l'Eglise(nn. 9-12), sòit d'en permettre l'acquisition, sous la réserveque l'acquéreur entre aussitôt en composition avec l'autoritéecclésiastique (nn. 13-14).Une exception est faite quant à l'achat des églises, desévêchés, des séminaires et des presbytères ; les évêques aurontdès lors, pour chaque cas qui s'en présentera, à recourirau Saint-Siège, en lui exposant le fait avec toutes ses circonstances(n. 15).Les Ordinaires ont aussi la faculté de pourvoir à la consciencede ceux, qui, sans permission légitime, auraient exercépour leur utilité personnelle l'action en reprise, en revendication,en révocation ou en résolution des biens ecclésiastiquesgrevés de fondations pieuses (n. 8). Ils devront exhorter lesfidèles à intenter ces actions dans le but d'assurer l'exécutiondes obligations imposées par les fondateurs (n. 16).Ils pourront en outre permettre à ceux, dont les biensseraient grevés de charges de célébration de messes ou enfaveur d'œuvres pies, de les libérer, moyennant le versementd'une somme suffisante pour remplir ces charges (n. 17).Enfin le Saint-Père a daigné accorder aux Evêques d'autrespouvoirs relativement aux biens mobiliers et aux locations(nn. 18-22).Les Ordinaires devront avoir soin de faire instruire lesfidèles des lois de l'Eglise en cette matière; que ceux-cisoient informés notamment des censures et des peines édictéespar le saint Concile de Trente contre quiconque achèterait,sans autorisation de qui de droit, des biens ecclésiastiquesusurpés par les gouvernements ; que s'ils avaient commispareille faute, ils n'en pourraient être absolus, que moyennantune équitable composition avec l'Eglise, par suite de laquelleils resteraient dispensés de la restitution des biens.
204 JSx Secretaria StatusAgréez, Monseigneur, l'expression de mes sentimentsdévoués en N.-S.Rome, le 24 Septembre 1907.R. Card. MERRY DEL VAL.Ex audientia SSmi, die 21 Septembris ipoj.SSmus D. N. Pius divina providentia PP.X referenteme infrascripto Cardinali a Secretis Status, attentis specialibuscircumstantiis in quibus nunc Ecclesia catholica in Galliaversatur, fidelium spirituali bono consulere cupiens in iis quaebonorum ecclesiasticorum alienationem respiciunt, facultatesquae sequuntur illius nationis Ordinariis concedere dignatusest.A. - FACULTATES DE BONIS IMMOBILIBUS.I.1. Admittendi ad aequam compositionem, iuxta normasquae sequuntur, christifideles qui bona immobilia Ecclesiaeerepta sine eiusdem Ecclesiae venia acquisierunt ; vel acquisitaalienaverunt;successores.et praedictorum haeredes et quoscumque2. Procedat Ordinarius, in compositione facienda, de intelligentiaaliorum Ordinariorum si quorum intersit, et deconsensu eorum qui respectivas causas pias canonice repraesentant,aliorumque canonice interesse habentium.3. In quantitate aequae compositionis determinanda considerentur:a) fundorum valor realis eo tempore quo compositio initur;b) pretium emptionis;c) praesens oratorum status ;d) id in quo ipsi oratores cum damno Ecclesiae ditioresfacti sunt;e) onera pia, quorum, si adsint, praecipue ratio habenda est.
Ex Secretaria StatusQuoad vero eorumdem onerum redemptionem, condonationemvel reductionem, quatenus opus fuerit, provisum estin sequenti n. 17.4. Benignior esse potest compositio si pretium solutum,citra culpam emptoris, superet praesentem valorem fundorum; et pro haeredibus eorum, qui bona ecclesiastica utsupra iniuste possederunt, sed alias causas pias fundaveruntaut iuvarunt.5. Ordinarius, quando agitur de fundis in quibus aliquasita est ecclesia, vel agitur de rebus sacris mobilibus, oratoresoretenus moneat de obligatione qua tenentur faciendi, subdirectione Ordinarii pro tempore, quod poterunt pro sacrarumaedium et templorum conservatione, et res sacras nunquamin usus profanos convertendi seu deputandi, idque debitismodis notlficandi suis haeredibus et successoribus.6. Pecuniae vero summas ex compositione acceptas, etiamtenues, ipse Ordinarius quamprimum et quam tutissime possit,favore causarum piarum ad quas de iure pertinent, intitulos liberos (valeur au porteur) quos viri competentes tutosagnoverint, investire et ad nutum S. Sedis conservare satagat; neque alienet sine eiusdem venia, neque commutet, nisiurgeat necessitas et tempus non suppetat recurrendi adS. Sedem.Quod si supradictae summae pertineant ad causam piamalterius dioecesis, transmittendae erunt ad eiusdem Ordinarium.Si eaedem pertineant ad Ordines vel Congregationes religiosas,requiritur ut eis tradi possint, venia S. Sedis in singuliscasibus.Quod si summae spectarent ad causam piam iam extinctam,vel ad ecclesiam in qua divina officia amplius celebrarinon valeant, Ordinarius ipsarum fructus impendat in bonumalterius causae piae, praesertim ecclesiarum, presbyterorumet clericorum pauperum, prout melius in Domino iudicaverit,
2o6 Ex Secretaria Statuscelebratis tamen missis et caeteris pesolutis suffragiis, si quaepraefinita fuerint.7. Nullum documentum peractae compositionis cuipiamtradatur; quod si illud omnino exigatur, Episcopus iis quise composuerunt, poterit in scriptis id tantum declarare:eos omni obligatione conscientiae erga Ecclesiam ratione fundorumetc., exemptos et solutos esse.8. Ad compositionem Ordinarius admittere poterit etiamfideles qui iuxta leges civiles per actionem recuperationis(action en reprise, en revendication, révocation ou en résolution)in utilitatem propriam vindicarunt bona sive immobiliasive mobilia, Ecclesiae donata pro legatis piis adimplendis,quoties vindicata bona ex integro Ecclesiae restituere nequeant.II.9. Absolvendi, Apostolica auctoritate, sive per se siveper aliam idoneam ecclesiasticam personam, ad hoc in singuliscasibus subdelegandam, oratores in praemissis culpabiles,postquam ut supra se composuerint, a censuris et poenisecclesiasticis in quas propterea quomodolibet inciderint,cum congrua poenitentia salutari et reparatione scandali,meliori quo fieri poterit modo, prudenti iudicio absolventis.10. Qui ob paupertatem compositionem inire nequeunt,absolvi poterunt cum obligatione ut si ad meliorem conditionemdevenerint, Ecclesiae satisfaciant, ac interim scandalumremoveant.Item qui statim nequeunt statutam compositionem solvere,si obligationem emittant de ea opportuno tempore solvenda ;remoto interim scandalo.11. Ordinarius moneat confessarios ut si ad poenitentesin periculo mortis constitutos et in praemissis culpabiles vocentur,prudenter compositionem urgeant ; quod si haec obtinerinequeat vel quia tempus non suppetit vel ob alias
Ex Secretaria Status 207rationabiles causas, satis erit si aegrotus eam haeredibusimponat, vel serio promittat eam initurum si convaluerit, remotoscandalo.12. Ordinarius confessariis sibi benevisis, tempore quadragesimae,vel sacrarum missionum, vel urgente paschalipraecepto, facultatem concedere poterit absolvendi eos quicompositionem statim inire nequeunt, dummodo iidem seriopromittant se intra duos menses ab accepta absolutione, recursumhabituros ad Ordinarium pro obtinenda compositione,remoto interim scandalo.III.13. Permittendi christifidelibus ut bona Ecclesiae acquirerevaleant, remoto scandalo et ea conditione ut statim adcompositionem, ut supra faciendam, deveniant.14. Si agatur de bonis ad Ordinem vel Congregationemreligiosam pertinentibus, requiritur consensus Superiorum eiusdemCongregationis.15. Exceptas tamen voluit Sanctitas Sua ecclesias, seminarianec non domus episcopales et parochiales, pro quibusemendis ad S. Sedem recurrendum erit in singulis casibus.16. Ordinarius permittere poterit (imo suadeat) ut fidelesqui iuxta leges civiles ius habent,actionem recuperationis(action en reprise, en revendication, en révocation ou en résolution)exerceant ad hoc, ut pia onera iuxta mentem fundatorumadimpleri possint. Datur autem Ordinario facultas concedendioratoribus partialem remissionem bonorum recuperatorum,quoties speciales circumstantiae in aliquo casu occurrant,quae iuxta prudens eiusdem Ordinarii iudicium et conscientiam,id exigant.IV.17. Indulgendi iis qui super bonis quibuscumque habentimposita legata pia vel missarum onera, ut ea redimere valeantdata summa, cuius fructus quotannis redditus sufficientes
2o8 Ex Secretaria Statusac tutos praebeat pro integro eorumdem onerum adimplemento.Quod si aliqua- condonatio ex toto vel ex parte, sieis satisfactum non fuerit, vel reductio pro futuro, sive adtempus sive in perpetuum, concedenda videatur, id Ordinariusfacere poterit, omnibus tamen circumstantiis et causisconsideratis et perpensis.B. - FACULTATES DE REBUS MOBILIBUS ET CONDUCTIONIBUS.Insuper eadem Sanctitas Sua praelaudatis Ordinariis infrascriptasconcedit facultates, quibus sive per se sive pervicarium in spiritualibus generalem, sive per alias idoneasecclesiasticas personas ad hoc, etiam habitualiter, specialitersubdelegandas, uti licite et libere valeant.I.18. Indulgendi christifidelibus ut res annonarias, fructusterrae, res mobiles, vel inter mobiles adnumerandas, ad ecclesiasaut loca pia spectantes, et a Gubernio usurpatas,acquirere licite valeant, remoto prudenter scandalo, atqueerogata aliqua eleemosyna favore praesertim ecclesiarum seupersonarum, ad quas res ipsae spectabant, ab Ordinario sivea subdelegato taxanda, quatenus emerint pretio quod iudicioOrdinarii aut subdelegati fuerit minus iusto : ita tamen, utsi agatur de rebus quae non sint usu consumptibiles, sivequae servando servari possint, earum rerum elenchum Ordinariotradere emptores teneantur, et parati sint eas quandocumqueecclesiis, seu locis piis, recepto soluto pretio restituere; et curando pro viribus, ut supellectiles, vasa ac utensiliasacra in usum aliarum ecclesiarum transferantur, nec inusus profanos assumantur.II.19. Providendi sub iisdem conditionibus ut supra, et praeviaeorum absolutione cum congrua poenitentia salutari, iisqui easdem res iam emerint.
Ex Secretaria Status 209III.20. Indulgendi pariter christifidelibus, ut bona ecclesiasticaa Gubernio occupata, vel ab iis qui a Gubernio illaacquisierunt sine licentia S. Sedis, conducere, seu iam conductaretinere valeant, imposita illis aliqua eleemosyna favorepersonarum seu ecclesiarum, ad quas eadem bona de iurepertinent, quatenus conduxerint pretio quod iudicio Ordinariiseu subdelegati fuerit minus iusto, et obligatione faciendiquantum poterunt sub directione Ordinarii pro conservationepraesertim sacrarum aedium ac templorum, quae eisdem bonisfuerint adnexa, ac praevia absolutione cum poenitentiasalutari quatenus illicite conduxerint, nec non remoto ac reparatoscandalo.21. Quamvis autem optandum maxime sit, ut huiusmodiconductiones ad breve tempus fiant, Sanctitas Sua declarat nonobstare quominus, sic iubente Gubernio seu locatore, conductiofiat ultra triennium, sed tamen infra decennium.22. Vult autem SSmus Pater ut locationes ecclesiarumseminariorum, domorumque episcopalium et parochialium permittinequeant nisi in casibus necessitatis vel evidentis Ecclesiaeutilitatis.Contrariis quibuscumque minime non obstantibus.Datum Romae, ex Aedibus Vaticanis die, mense et annopraedictis.R. Card. MERRY DEL VAL.Litterae gratulatoriae ad P. Lemius ob opus " Catéchisme surle modernisme etc. „.IllmeSeigneur,Une haute louange, en même temps que l'expression dela plus vive satisfaction, c'est ce que j'ai le plaisir d'adresserà V. S. Illme au nom du Souverain Pontife, après la remiseActa S. Sedis, vol. XLl, fase. 4. 14
2IO Ex Secretaria Statusque je Lui ai faite du splendide opuscule de V. S. portantle titre : « Catéchisme sur le Modernisme, d'après l'EncycliquePascendi dominici gregis ».Le caractère du document pontifical et la nature des erreursqui y sont condamnées pouvaient rendre malaisée la.prompte et complète intelligence, en toutes ses plus minimesparties, de la très importante Encyclique ; je dis pqur lesclasses moins cultivées et étrangères au mouvement des bonnescomme des mauvaises doctrines, pour celles-là aussi qui,malheureusement trop faciles à donner accès aux erreurs,,surtout quand elles se présentent sous de faux dehors scientifiques,ne sont point ensuite assez éveillées pour comprendreavec une égale promptitude la cause du mal.C'est pourquoi vous avez fait une œuvre d'utilité insigneen décomposant le document en question, selon la méthodesimple et unie de votre Catéchisme et en le mettant par làà la portée des intelligences les moins cultivées.Sa Sainteté se complaît au génial et fructueux travail deV. S., et vous louant à un autre titre encore, c'est à savoirque vous ne vous êtes écarté en rien de la lettre même del'Encyclique, Elle vous offre le vœu de voir le produit devotre si opportune étude obtenir une large diffusion et Ellevous accorde de cœur la bénédiction Apostolique.Après vous avoir fait ces communications, je vous remercieà mon tour de l'exemplaire du dit opuscule que vousm'avez si aimablement offert, et je vous redis les sentimentsde très profonde estime avec lesquels je suis, de V. S. Illmele très affectionné serviteur.Rome, le 13 décembre 1907.R. Card. MERRY DEL VAL.
ACTA ROM. CONGREGATIONUMEX S. CONGREGATIONE INDICISDECRETUMQuo damnantur ac prohibentur quidam libri.Feria III, die ij Martii ipoS.Sacra Congregatio Emorum ac Revmorum Sanctae RomanaeEcclesiae Cardinalium a Sanctissimo D. N. Pio P. XSanctaque Sede Apostolica Indici librorum pravae doctrinae,eorumdemque proscriptioni, expurgationi ac permissioni inuniversa christiana republica praepositorum et delegatorum,habita in Palatio Apostolico Vaticano die 17 Martii 1908,damnavit et damnat, proscripsit proscribitque, atque in Indicemlibrorum prohibitorum referri mandavit et mandat quaesequuntur opera :IL PROGRAMMA DEI MODERNISTI, Risposta all' Enciclica diPio X Pascendi dominici gregis. Roma, ipo8.PAUL BUREAU, La crise morale des temps nouveaux. Préfacede M. Alfred Croiset. Paris, s. a.P. SAINTYVES, La réforme intellectuelle du clergé et la libertéd'enseignement. Paris, ipo/f..— Les Saints successeurs des dieux. Ibid. ipoj.— Le miracle et la critique historique. Ibid. ipoy.— Le miracle et la critique scientifique. Ibid. ipoj.FRANC. REGIS PLANCHET, El absolutismo episcopal en larepública mexicana. Apuntes para la historia. Chihuahua ipoy.Itaque nemo cuiuscumque gradus et conditionis praedictaopera damnata atque proscripta, quocumque loco et quocumqueidiomate, aut in posterum edere, aut edita legere vel retinereaudeat, sub poenis in Indice librorum vetitorum indictis.
212 Ex S. C. Episcoporum et RegulariumQuibus Sanctissimo Domino Nostro Pio Papae X per meinfrascriptum Secretarium relatis, Sanctitas Sua decretum probavit,et promulgari praecepit. In quorum fidem etc.Datum Romae, die 18 Martii 1908.FRANCISCUS Card. SEGNA, Praefectus.Fr. Thomas Esser, Ord. Praed., a Secretis.EX S. CONGR. EPISCOPORUM ET REGULARIUMNormae ad instaurandam institutionem et disciplinam in SeminariisItaliae a SS. D. N. Pio PP. X approbatae.Con l'intento di promuovere nel clero un'istruzione piùestesa e meglio adatta ai bisogni presenti, la S. C. dei VV.e RR. il giorno 10 Maggio 1907 emanò, con l'approvazionedel Santo Padre Pio X, un Programma generale di studiper tutti i Seminari d'Italia (1). A formare però degni ministridel Signore, oltre l'istruzione si richiede la più accurataeducazione ecclesiastica, senza la quale l'opera del cleroriuscirebbe pressoché inefficace in mezzo al popolo cristiano:« Lux enim (2) doctrinae a clero in christiani populiordines diffundenda vix dici potest quam magnam habeat utilitatem,si quasi e candelabro virtutis effulserit » (Leo XIII,Encycl. Officio sanctissimo 22 Dec. 1887). Per questa ragioneSua Santità, cui sta sommamente a cuore la formazionedel clero, commise altresì a questa S. Congregazionedi studiare e proporre le norme che fossero giudicate piùadatte a regolare in modo più uniforme ed efficace l'educazioneecclesiastica e la disciplina nei Seminari.(1) Cfr. Acta Sanctae Sedis, vol. 40, pag. 336.(2) Cfr. » » » vol. 20, pag. 25y.
Normae pro Seminariis ItaliaeQueste Norme, compilate da apposita Commissione, esaminateed approvate dalla prelodata Santità Sua, vengonoora trasmesse agli Ordinari, ai superiori ed agli alunni, nellafiducia che, ben praticate, renderanno ai primi più agevolel'arduo e sublime ufficio di formare buoni operai nella vignadel Signore, ed ai secondi più facile e sicura la via per riuscire,quali devono essere, sacerdoti dotti e virtuosi: « Oportetclerum doctrinae laude, et quod caput est, summa laude virtutisexcellere, ut animas hominum conciliet sibi atque inobservantiam adducat » (Leo XIII, Encycl, citata).Roma, dalla Segreteria della S. C. dei Vescovi e Regolari,nella festa della Cattedra di S. Pietro, 18 Gen. 1908.D. Card. FERRATA, Prefetto.F. Giustini, Segretario.Quae in hoc libello, cui titulus « Norme per l'ordinamentoeducativo e disciplinare dei Seminari d'Italia » a SacraEpiscoporum et Regularium Congregatione praescriptasunt, ab omnibus, ad quos spectat, servari et executioni demandariiubemus.Ex Aedibus Vaticanis, Kalendis Ianuarii anno MCMVUI.PIUS PP. XNORME PER L'ORDINAMENTO EDUCATIVO E DISCIPLINAREDEI SEMINARI D'ITALIA.PARTE I. — Direzione dei Seminari.CAPO I. — ALTA DIREZIONE.Art. i. L'alta direzione comprende i diritti e i doveri dei Vescovisui Seminari in virtü dellapiena autorità conferita loro dal Concilio diTrento: « Episcopus.... omnia et singula, quae ad felicem huius Seminariiprofectum necessaria et opportuna videbuntur, decernere ac providerevaleat» (Sess. xxin, cap. 18, de reform.).
214 Ex S. C. Episcoporum et RegulariumArt. 2. L'alta direzione dei Seminari diocesani spetta dunque ai Vescovidi ciascuna diocesi; quella dei Seminari interdiocesani, al Collegiodei Vescovi che fanno parte del gruppo.Art. 3. Le disposizioni del Concilio di Trento (Sess. xxin, cap. i8,de reform.) riguardanti 1' ufficio dei Deputati del Seminario, rimangononel loro pienovigore per i Seminari diocesani. Ai Seminari interdiocesaniè provveduto debitamente con il Collegio dei Vescovi.Art. 4. È gravissimo dovere dei Vescovi di esercitare con premurosadiligenza l'alta loro direzione sui Seminari (1) : «Seminaria clericorumiure sibi vindicant plurimas et maximas animi, consilii, vigilantiae vestraepartes » (Leo XIII, Encycl. Etsi nos 15 Febr. 1882). E lo adempirannoattuando quanto prescrive loro il Concilio di Trento : « Episcopiomnia opportuna et necessaria (ut pueri in disciplina ecclesiastica instituantur)constituent, eaque ut semper observentur, saepius visitando,operam dabunt » (Sess. xxni, cap. 18, de reform.).Art. 5.I Vescovi, ai quali appartiene 1' alta direzione del Seminariointerdiocesano, si aduneranno almeno una volta all'anno, per esaminarela relazione del Rettore intorno allo stato morale, scientifico, igienicoed economico dell'Istituto, per prendere di comune accordo i provvedimentinecessari o utili; e, ordinariamente, ne affideranno l'attuazioneal Vescovo delia diocesi dove si trova il Seminano,del retto andamento dell'Istituto,Per assicurarsi poisi terranno in diretta corrispondenzacon lui, potranno visitare gli alunni e tener corrispondenza per posta coni medesimi, come con i Superiori.Art. 6.Al Vescovo, o al Collegio dei Vescovi, spettano la nominaed il licenziamento delle persone addette alla direzione interna dei Seminari,d'intesa però col Rettore , quando si tratti dei suoi subalterni.Art. 7. La scelta e la permanenza dei Superiori e Professori delSeminario sarà regolata dalle disposizioni emanate dalla S, Rom. Inquisizioneil 28 Agosto 1907 (2) e confermate dalla Enciclica Pascendi dominicigregis (3) e dal Motu proprio Praestantia (4) del regnante PonteficePio X. Gioverà poi ricordare la raccomandazione che il SommoPontefice Leone XIII di s. m. rivolgeva ai Vescovi d'Ungheria (5):« Iniis (Seminariis) maxime evigilent curae et cogitationes vestrae: efficite(1) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 4, pag. 337.(2) Cfr. Appendice II, 4.(3) Cfr. Appendice II, 5.(4) Cfr. Appendice II, 6.(5) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 19, pag. 97.
Normae pro Seminariis Italiae libut, litteris disciplinisque tradendis, lecti viri praeficiantur, in quibussanctitas cum innocentia morum coniuncta sit, ut in re tanti momenticonfidere eis iure optimo possitis. Rectores disciplinae, magistros pietatiseligite prudentia, consilio, rerum usu prae ceteris commendatos,communisque vitae ratio auctoritate vestra sic temperetur, ut non modonihil unquam alumni offendant pietati contrarium, sed abundent adiumentisomnibus quibus alitur pietas : aptisque exercitationibus incitenturuxd sacerdotalium virtutum quotidianos progressus » (Encycl. Quod multum22 Aug. 1886).Art. 8.I Vescovi non potranno permettere che gli alunni della lorodiocesi facciano gli studi sia in privato, sia fuori dei Seminari da essidipendenti.Art. 9. I Vescovi faranno del tutto perchè il Seminario abbia unluogo di villeggiatura, dove gli alunni possano passare ricreandosi levacanze autunnali (1) : « Vitandi periculi ratio suadet ut compareturalumnis rusticatio ad feriandum, nec arbitrium relinquatur suae cuiqueipsorum adeundae familiae. Multa enim pravitatis exempla manent incautos....quo fit ut, in iuveniles cupiditates proni, aut ab incoeptodeterreantur, aut sacerdotes futuri sint offensioni populo » (Leo XIII,Encycl. Paternae providaeque Nostrae 18 Sept. 1899).Art. io.Uno dei più gravi e delicati doveri dei Vescovi e la promozionedei chierici agli Ordini sacri ; perciò essi useranno tutta la diligenzaper adempierlo fedelmente (2): « Neil' ammettere gli alunni agliOrdini sacri, si usi somma ponderazione, giusta V ammonimento gravissimodi S. Paolo a Timoteo : manus cito nemini imposueris. In tuttocioconviene posporre qualsiasi altra considerazione, che sarebbe sempreda ritenersi inferiore a quella rilevantissima della dignità del sacroministero •» (Leone XIII, Lettera ai Vescovi d'Italia, 8 Dicembre 1902).Art. 11. Per portare esatto giudizio intorno alle qualità morali degliOrdinandi, si avranno presenti il Decreto del S. Uffizio e i due documentidel Sommo Pontefice Pio X citati al numero 7.ed agli studi si seguiranno le norme seguenti :Quanto poi all'etàArt. 12. La tonsura non si conferirà se non agli alunni che frequentanoil corso di Propedeutica, e gli Ordini minori se non a quelliche gii sono nei due primi anni di Teologia.Art. i3. Nessuno, che pure abbia l'età prescritta dal S. Concilio diTrento, sarà ordinato suddiacono prima di aver compiuto il terzo anno(1) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 32, pag. 214.(2) Cfr. » » » vol. 35, pag. 257.
2l6 Ex S. C. Episcoporum et Regulariumdi Teologia ; diacono, prima della Pasqua del quarto anno ;sacerdoteprima della fine dei quarto anno medesimo (Cfr. Art. ni): < Scianttamen Episcopi, non singulos in ea aetate constitutos debere ad hosordines assumi, sed dignos dumtaxat et quorum probata vita senectussit » (Conc. Trid., sess. xxnr, cap. 12, de reform.).Art. 14. Almeno un mese prima del giorno fissato per l'ordinazione,gli ordinandi faranno conoscere per iscritto al Rettore il loro desiderio.Se si tratta di alunni diocesani il Rettore presenterà le istanze al Vescovoche, dopo di aver preso le necessarie informazioni dai parrochi e daiSuperiori degli Istituti nei quali avessero prima dimorato, chiamerà a sèi membri della Commissione Tridentina, il Rettore e i Professori delSeminario per chiedere il loro avviso ; quindi prese, secondo coscienza,,le sue decisioni, spedirà la lista degli ordinandi al Rettore, che ne informeràgl'interessati, senza dar luogo agli esclusi di far reclami. Se poisi tratta di alunni estradiocesani,spedirà le domande ai rispettivi Vescovi,unendo il suo coscienzioso giudizio.I Vescovi, prese le opportuneinformazioni, come è detto sopra, o spediranno le dimissorie, o chiamerannoi propri alunni per la sacra ordinazione, secondo che parrà loroopportuno.Art. i5. Immediatamente prima della ordinazione, gli ordinandi dovrannofare un corso di spirituali esercizi, di dieci giórni per gli ordinimaggiori e di cinque per i minori.Canoni.Art. 16. In tutto il resto si osserveranno le prescrizioni dei sacriArt. 17. Per provvedere al retto andamento economico de'Seminaridichiarati interdiocesani verrà istituita una Cassa comune dal gruppo diVescovi che formano l'ordinaria Conferenza episcopale.Art. 18. Questa Cassa sarà costituita: a) da contribuzioni delle mensevescovili e de' Seminari diocesani, nella misura che verrà determinatanelle Conferenze;b) da eventuali risorse provenienti da speciali concessionidella S. Sede; c) da offerte del clero e de'fedeli.Art. 19. L'Amministrazione di questa Cassa verrà affidata ad unaCommissione composta di almeno tre membri da eleggersi nella Conferenzaepiscopale.Art. 20. Per l'equa ripartizione dei fondi della Cassa suddetta trai Seminari interdiocesani, l'assemblea dei Vescovi stabilirà le Norme particolariopportune.Art. 21. La Commissione presenterà ogni anno all'Assemblea deiVescovi i bilanci ed i conti consuntivi per l'approvazione.
Normae pro Seminariis Italiae 217CAPO II. — DIREZIONE INTERNA.Art. 22. La direzione interna dei Seminari spetta al Rettore, chesarà coadiuvato, per la parte disciplinare, da uno o due Vicerettori, secondoil numero degli alunni, e dai Prefetti di camerata ;per la partespirituale, dal Direttore di spirito; per la parte scientifica, dal Prefettodegli studi e dai Professori; per la parte amministrativa, dall'Economo.Art. 2 3. Alle persone chiamate dal Vescovo , o dal Collegio deiVescovi, a esercitare i detti uffici,che son portati dalla natura stessa dell'ufficiocompeteranno tutti i diritti e doverie da legittima consuetudine.Qui si accennano sommariamente quelli di maggior rilievo.Art. 24. Ciascun superiore sarà compreso del nobile e importanteufficio affidatogli, e si adopererà a tutt'uomo per compierlo con fedeltà,zelo, costanza e carità. A tutti siano presenti le parole del Sommo PonteficeLeone XIII di s. m. nella Lettera ai Vescovi d'Italia dell' 8 Dicembre1902: « Importa grandemente che, a formare negli alunni delSantuario un immagine viva di Gesti Cristo, nel che si assomma tuttal'educazione ecclesiastica, i moderatori e gl'insegnanti, alla diligenzae alla perizici propria del loro ufficio, congiungano l'esempio di unavita al tutto sacerdotale. La condotta esemplare di chi presiede, massimeai giovani, è il linguaggio più eloquente e persuasivo per ispirarenegli animi loro il convincimento dei propri doveri e l'amore al bene » (1).§ i. — Del Rettore.Art. 25. Il Rettore è il Superiore immediato del Seminario: omniumprimus, come si esprime S. Carlo Borromeo, il quale continua così:« eique ceteri cuiuscumque ordinis, in functionibus munerum suorumac in omnibus prorsus quae ad Seminarii referuntur utilitatem, obtemperareteneantur » (Inst., p. 2, c. 2). Il Rettore pertanto è come ilcentro da cui parte la vita del Seminario : a lui spetta la direzione interna,con tutti i diritti e i doveri per l'andamento morale, scientifico,igienico e materiale dell' Istituto.lui.Art. 26. Tutti gli altri ufficiali dipenderanno immediatamente daEgli poi sarà sotto la dipendenza dei Vescovo, con il quale dovràessere in continua relazione per informarlo di tutto ciò che riguarda ilSeminario, e non prenderà alcunprovvedimento rilevante senza l'approvazionedi lui.(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 35, pag. 257.
2l8 Ex S. C. Episcoporum et RegulariumArt. 27. Esplicherà la sua azione indirizzando e guidando i suoicollaboratori, con i quali conferirà almeno una volta al mese ; prenderàda essi esatte informazioni dello stato della comunità; farà conto deiloro suggerimenti per ovviare ai possibili abusi e per promuovere la pietàe la scienza fra gli alunni.Art. 28. Suo precipuo dovere verso gli alunni è di formarli ad unavita regolare e santa. Li dirigerà paternamente, cioè reggendoli con giustaseverità e dolcezza: fortiter et suaviter. Egli, più che far uso di minaccee di castighi, sveglierà in essi il rispetto all'autorità, il sentimentodel dovere, abituandoli a volere il bene liberamente, per via di persuasionee per impulso di coscienza , e non per timore servile, giusta ilconsiglio di S. Paolo: « Non solum propter iram, sed etiam propterconscientiam.... (i) facientes voluntatem Dei ex animo » (2).Art. 29. Terrà quindi, di tanto in tanto, opportune conferenze aglialunni, per ammaestrarli ed esortarli neu' adempimento dei loro doverie nella pratica delle regole di buona creanza.Per conoscerli poi direttamentee intimamente, non si contenterà di dare in privato a ciascunoammonizioni e consigli,ma si troverà spesso in mezzo a loro come unpadre amoroso, senza però perdere della sua autorità.Art. 3o. Nei limiti del suo ufficio, vigilerà sulla sincerità e sullosviluppo della vocazione sacerdotale dei suoi alunni,tenendo dietro alloro progresso nella pietà , nella virtù , negli studi e in tutto ciò cheriguarda lo stato ecclesiastico.Art. 31. Per la parte disciplinare, eserciterà un' alta e generale vigilanzasu tutto e su tutti, senza ingerirsi troppo nelle cose secondariee minute, affidate ai suoi collaboratori. Mostrerà di aver fiducia in essi,concedendo una conveniente libertà d'aziona. Farà sì che il principiod'autorità sia rispettato in tutta la sua pienezza, e che il regolamentovenga osservato esattamente. Riservando ai suoi dipendenti le correzioniordinarie, interverrà nei casi più gravi per fare le debite ammonizionied infliggere, quando il caso lo richieda, ii castigo proporzionato.Art. 32. Per la parte scientifica, invigilerà affinchè gii alunni tragganovero profitto dall'insegnamento.Esaminerà quindi opportunamentei registri, dove i Professori terranno notato i punti dei saggi quotidianiscolastici e della condotta di ciascun alunno ; avrà il diritto di visitarele scuole e d'interrogare gli alunni, di assistere agli esami; e in fine(1) S. Paul. Ad Rom. xni, 5.(2) S. Paul. Ad Eph. vi, 6.
Normae pro Seminariis Italiae 219d'ogni bimestre manderà le classificazioni al Vescovo, o ai Vescovi chefanno parte del gruppo.Art. 33. Le paterne sollecitudini del Rettore avranno anche peroggetto la salute fisica degli alunni, assicurandosi per sè o per mezzodel Vicerettore che il vitto sia sano, che vengano osservate le normeigieniche e che sia convenientemente provveduto agli infermi ed a quelliche abbisognassero semplicemente di qualche riguardo.Art. 34. Per la parte economica, avrà facoltà di ordinare le speseurgenti da lui reputate necessarie o utili al buon andamento del Seminario, consultandosi prima col Vescovo, quando le spese fossero digrave momento, avuto sempre riguardo allo stato finanziario dell' Istituto.Art. 35. Avrà un registro generale di tutti gli alunni, nel quale,segnato il nome e cognome di ciascuno di essi e dei loro genitori, ladiocesi, la patria, l'anno e il giorno della nascita e dell'ingresso in Seminario,gli studi fatti, quelli intrapresi, annualmente si noteranno lacamerata, la classe, le eventuali uscite dal Seminario, l'esito degli esamifinali e di quelli di riparazione, il giorno delle ordinazioni, i.premiriportati, tutto ciò infine che si riferisce al progresso o regresso dell'alunnonella pietà, nello studio e nella disciplina.Art. 36. In fin dell' anno presenterà al Vescovo una esatta relazionedello stato morale, scientifico, igienico ed economico dell'Istituto.§ 2. — Del Vicerettore.Art. 37. L' ufficio del Vicerettore è quello di coadiuvare il Rettoreo di tenerne le veci quando sia assente o impedito, Il Vicerettore perciò,mostrerà speciale deferenza verso il Rettore, e si guarderà bene dal darluogo a dispareri e dall' ostentare una inconsulta indipendenza da lui;si terrà sempre nei limiti d'azione assegnatigli, e coltiverà una sinceraed affettuosa soggezione verso il medesimo.Art. 38. Ai Vicerettore spetterà tutto ciò che riguarda la disciplinae I' osservanza del Regolamento. A lui incombe il dovere di una vigilanzaparticolare ed assidua su i Prefetti di camerata,, su l'interventodegli alunni agii atti in comune, su la loro nettezza e su la pratica delleregole di buona creanza.Art. 39. Si terrà in frequente relazione con i Prefetti per conoscerel'andamento della camerata loro affidata, e così provvedere secondo ibisogni, o da sè, 0, in cose di maggior rilievo, d'intesa con il Rettore.A questo nulla terrà nascosto, e in giorni ed ore determinate, darà
220 Ex S. C. Episcoporum et Regularium§ 3. — Dei Prefetti di Camerata.notizia di tutto, per ricevere norme e consigli ai quali si atterrà fedelmente.Art. 40. Avrà cura di far provvedere agli alunni tutto ciò che essidebbono procurarsi a proprie spese, come libri, oggetti scolastici ecc.,e vigilerà che nulla entri in Seminario, nulla sia consegnato agli alunnisenza il suo permesso. Nel provvedere i libri userà massima cautela, edin ciò procederà d'intelligenza con il Rettore.Art. 4.1. I Prefetti saranno scelti dal Rettore tra gli ecclesiastici piùstimabili per pietà, studio, discernimento ed amore-alla disciplina. Essipoi si studieranno di essere a tutti di esempio, compensando, se giovani,l'età con la saviezza.Art. 42. Sarà loro precipuo dovere di trovarsi continuamente, eccettuatoil tempo di scuola, con gli alunni affidati, esercitando in mezzoad essi senza sussiego una sorveglianza prudente e discreta, affine d'impedireogni inconveniente e conoscere bene il carattere e le qualità diciascuno.Art. 43. Essi impediranno assolutamente fra gli alunni la mormorazionee la critica, specialmente quando riguardi l'autorità; adoperandosidi spegnere in sul nascere le funeste faville di qualsiasi men rettatendenza.Art. 44. Impediranno del pari gli scherzi di mano, le liti, le burleirritanti e qualsiasi atto o detto contrario al decoro ecclesiastico, ammonendocaritatevolmente chi manca, perchè si emendi. In generale, sarannosempre vigilanti, affinchè nelle varie circostanze vengano osservate tuttele norme della più compita urbanità.Art. 45. Porranno ogni studio perchè si osservino puntualmente leregole del Seminario e gli ordini particolari dei Superiori.Art. 46. Con prudenza e sincerità informeranno il Rettore e il Vicerettoreintorno alla condotta degli alunni, verso i quali non avrannonè preferenze nè prelilezioni di sorta.Art. 47. Vigileranno perchè gli alunni in casa e fuori siano semprepuliti.Art. 48. Occorrendo fare qualche correzione, la faranno con caritàfraterna, con modi rispettosi e discreti, e adattandosi all'indole diversadei giovani per farli migliori.Art. 49. Useranno tutte le premure per la sanità degli alunni, prendendoe facendo prendere le precauzioni atte a prevenire le infermità, ed
Normae pro Seminariis Italiae 221avviseranno subito i Superiori quando alcuno fosse indisposto (Cfr. Normeigieniche, n. 4). Base del loro ufficio sarà la carità.§ 4. — Del Direttore di spirito.Art. 5o. Al Direttore di spirito è affidata la cura del bene spiritualedegli alunni per prepararli ad una vita sacerdotale perfetta. Perciò si avràla' massima oculatezza per designare a questo ufficio un sacerdote cheabbia dato prova di essere fornito delle doti necessarie (Cfr. Art. 7).Art. 5i. Nessun Seminario mancherà del Direttore di spirito, delche si fa formale e grave precetto a tutti i Rmi Ordinari.Esso risiederàabitualmente nel Seminano per essere pronto ad ogni richiesta degli alunni,secondo la pratica dei migliori Istituti.Art. 52.risiedere in Seminario,Se per circostanze speciali, non potesse provvisoriamenteil sacerdote esterno incaricato dell'ufficio di cuisi tratta, si recherà in Seminario tutti i giorni, in ore e luogo stabilito,per ascoltare gli alunni che desiderassero di parlargli.Art. 53. « Cura precipua del Direttore di spirito sia d'infonderee coltivare negli alunni con la maggiore soderà quella pietà la qualeè per tutti feconda, ma specialmente pel clero, di utilità inestimabili.Quanto più la pietà avrà messo radici profonde nei chierici, tantomeglio saranno temprati a quel forte spirito di sacrificio, che è al tuttonecessario per celare la gloria divina e la salverà delle anime » (LeoneXIII,Lett. cit.).Art. 54. Il Direttore di spirito ascolterà le confessioni degli alunni,e darà loro tutti i consigli che giudicasse opportuni, soprattutto riguardoalla vocazione sacerdotale. Li dirigerà nel far la meditazione, leggendolao esponendola egli stesso, ovvero indicando un libro adatto, e ne regoleràla durata secondo l'età degli alunni.Art. 55. Per riguardo al suo alto e delicato ministero, esso useràdi tutta la prudenza per non ingerirsi nell' andamento disciplinare delSeminario; nè prenderà a patrocinare alunni corretti, castigati ecc.Art. 56. Ad ascoltare le confessioni degli alunni, oltre il Direttoredi spirito, saranno designati alcuni dotti e pii sacerdoti, i quali, memoridel grave loro compito e sulla scorta di approvati autori, forniranno aipenitenti consigli e lumi richiesti dalle loro incertezze,imponendo l'obbligodi ritirarsi dallo stato ecclesiastico a chi dimostrasse di non esservichiamato.Art. 57. I Superiori e i Professori dell' Istituto non potranno allostesso tempo disimpegnare l'ufficio di Direttore di spirito, nè quello diConfessore ordinario.
222 Ex S. C. Episcoporum et Regularium§5. — Del Prefetto degli studi.Art. 58. L'ufficio di Prefetto degli studi si trova descritto nel Programmagenerale di studi al capo vi.Art. 59. In casi speciali, potrà essere chiamato a disimpegnare taleufficio lo stesso Rettore del Seminario.Art. 60. Al Prefetto degli studi è commesso il compito di fare osservarescrupolosamente il Regolamento degli studi, nonché di adoperarei mezzi più convenienti a promuovere gli studi stessi nell'Istituto, sempreperò d'intesa col Rettore.Art. 61. Di quando in quando visiterà le classi durante le lezioni,e interrogherà gli alunni, per eccitare in questi l'ardore nello studio, neiProfessori lo zelo nell'insegnare.Art. 62. Vigilerà perchè siano tenuti con esattezza i registri scolasticie che in fine di ogni bimestre siano pronte le note delle medie deipunti ottenuti dagli alunni.Art. 63. Dirigerà quanto riguarda gli esami finali e di riparazione ;porrà ogni vigilanza e fermezza perchè gli esperimenti siano fatti conserietà e imparzialità, e perchè sia veramente vagliato il merito nel decretarele promozioni alle classi superiori. Assegnerà anche la classe ainuovi alunni dopo averne riconosciuta l'idoneità, o dall'esame dei documenti,o da esami di ammissione.Art. 64. Procurerà si facciano con la dovuta solennità l'inaugurazionedell'anno scolastico e la distribuzione dei premi, per l'aggiudicazione deiquali, d'intesa col Rettore e con l'approvazione del Vescovo o del Collegiodei Vescovi, stabilirà norme opportune.Art. 65. In fine d'ogni anno scolastico compilerà un'esatta relazionesullo stato scientifico dell' Istituto in genere, e sul profitto conseguitodagli alunni, aggiungendo quei voti che giudicherà necessari od utili almiglioramento dell'istruzione. Tale relazione verrà da lui presentata alRettore che la porterà a conoscenza del Vescovo o del Collegio deiVescovi.§ 6. — Dei Professori.Art. 66. Ufficio di ciascun Professore è di guidare con competenzae coscienza i discepoli alla cognizione della materia che esso deve insegnare,ricordando che: primus discendi ardor, nobilitas est magistri (1).(i) S. Ambros., De Virginibus.
Normae pro Seminariis Italiae 223Art. 67. I Professori nell'esercizio del loro ufficio saranno sotto laimmediata dipendenza dei Prefetto degli studi.Art. 68. Saranno diligenti nel trovarsi puntualmente in classe, nelben prepararsi sull'argomento di ciascuna lezione, nell'esaurire il proprioprogramma, nell'interrogare di frequente gli alunni e correggerne i lavori,nell'eccitarli e incoraggiarli allo studio, nel mantenere la disciplina scolastica,senza di che è vano sperare un vero profitto. Soprattutto si mostrerannoesemplari in ogni virtù, il che conciliera loro il dovuto rispetto.Se poi qualche alunno vi venisse meno, lo denuncieranno al Rettore oal Vicerettore perchè venga opportunamente ammonito.Art. 69. I Professori non trascureranno quelli che in classe si mostrasserodi minore ingegno, anzi prima di passare ad altro argomento,si assicureranno che la lezione sia stata ben compresa da tutti, il chegioverà moltissimo a tener desta l'emulazione e a condurre l'intera scolarescaa buona meta.Art. 70. Ogni Professore avrà un registro dove noterà giornalmentei punti meritati dagli alunni nei saggi scolastici e nella condotta tenutain iscuola. In fine di ogni bimestre ne farà la media e la presenterà alPrefetto degli studi.§ 7. — Dell' Economo.Art. 71. All'Economo spetta, sotto la dipendenza del Rettore, l'internagestione finanziaria e materiale del Seminario.Art. 72. Avrà un proprio archivio, dove terrà ordinatamente tuttii necessari documenti, specialmente le giustificazioni di entrata e diuscita, i registri, le note ecc., sicché ad ogni richiesta possa render contoesatto della sua gestione. Farà al principio di ogni anno il preventivodelle spese, e alla fine esibirà al Rettore il bilancio consuntivo.Art. 73. Non si opporrà mai a fare quelle spese che il Rettorecrederà necessarie od utili al bene morale, disciplinare e scientifico delSeminario, a norma dell'art. 34.Art. 74. Vigilerà in modo particolare su la cucina, affinchè gli alunnisiano trattati convenientemente.Art. 75. Visiterà spesso le diverse parti del fabbricato, per osservarese tutto è a suo luogo, se avvennero guasti o altro, per provvedereprontamente.Art. 76. Procurerà che nel Seminario siano osservate tutte le normedi una ben intesa proprietà e siano adottati i sussidi dell'igiene (Cfr. AppendiceI, § 1),
Ex S. C. Episcoporum et RegulariumArt. 77. Sarà in modo speciale sollecito che nella chiesa o cappelladei Seminario tutto stia in perfetto ordine, che nulla manchi di ciò cheè necessario per il culto, e che le sacre suppellettili siano tenute semprein istato decoroso.Art. 78. L'Economo durante l'anno avrà facoltà di fare, non solole spese ordinarie, ma anche quelle di urgenza, ricordando però che lespese rilevanti, come restauri ai locali, arredi ecc., dovranno essere sottopostepreventivamente all'approvazione del Collegio dei Vescovi, o delVescovo diocesano.Art. 79. L'Economo, d'intesa col Rettore, sceglierà i domestici, equesti dipenderanno immediatamente da lui. Esso poi vigilerà su la lorocondotta religiosa, morale e disciplinare, secondo apposito regolamento,redatto d'accordo col Rettore stesso.PARTE IL — Ammissione dei giovani in Seminario.Quale sia lo scopo dei Seminari, apparisce chiaro dalle parole delConcilio di Trento che li istituì: « Singulae Cathedrales certum puerorumnumerum religiose educare et ecclesiasticis disciplinis instituereteneantur, quorum indoles et voluntas spem afferat eos ecclesiasticisministeriis perpetuo inservituros, ita ut hoc Collegium Dei ministrorumperpetuum Seminarium sit ». E il Sommo Pontefice Leone XIII di s. m.nella citata Lettera ai Vescovi d'Italia dice : « Noi sentiamo di dovernuovamente e con più vivo studio raccomandare che innanzi tutto iSeminari siano con gelosa cura mantenuti nello spirito proprio, cosìrispetto all'educazione della mente come a quella del cuore. Non siperda giammai di vista, che essi sono esclusivamente destinati a prepararei giovani non ad ufßci umani, per quanto legittimi ed onorevoli,ma all' alta missione di ministri di Cristo e dispensatori dei misteridi Dio ».L'ammissione quindi dei giovani in Seminario richiede la massimaponderazione. « Non si accolgano, prosegue Leone XIII, che giovani iquali offrano fondate sperante di voler consacrarsi in perpetuo al ministeroecclesiastico ». Non si ha con ciò da pretendere da essi, massimese ancora di tenera età, una risoluta determinazione allo stato ecclesiastico,ma che addimostrino almeno una certa naturale disposizione atale stato (1).(i) Cfr. Appendice lì, 3.
Normae pro Seminariis Italiae 225Nell'ammettere gli alunni sia ai corsi inferiori che ai superiori, siavrà presente il Decreto della S. Congregazione del Concilio De Seminariorumalumnis, del 22 Dicembre tgo5 (1), e le poche norme cheseguono.CAPO I. — AMMISSIONE AI CORSI INFERIORI.Art. 80. Perchè un giovane possa essere ammesso in Seminariodovrà appartenere a famiglia praticamente cristiana e di fama onorata.i°. Di Battesimo e quello di Cresima, se pur l'hanno già ricevuta;Art. 81. Gli alunni, o chi per essi, esibiranno gli attestati:2 0 . di legittimità di matrimonio dei genitori;3°. di buona condotta, rilasciato dal parroco o dai Superiori degliIstituti frequentati ;4 0 . di sana costituzione fisica e di vaccinazione.Art. 82. Nell'assegnamento deila -classe si osserveranno rigorosamentele disposizioni del cap. II, a) del Programma generale degli studi.Art. 83. Quanto all'età, la norma è data dalle disposizioni delConcilio di Trento: « In hoc vero Collegio (Seminario) recipiantur quiad minimum duodecim annos et ex legitimo matrimonio nati sint »(Sess. XXIII, cap. 18, de reform.).CAPO II. — AMMISSIONE AI CORSI SUPERIORI.Art. 84. Nessuno sarà ammesso ai corsi superiori che non abbiaregolarmente compiuto i corsi inferiori, superandone gli esami.Art. 85. Gli alunni che, compiuti i corsi inferiori in un Seminario,si recano in un altro per studi superiori, esibiranno il certificato deglistudi fatti e quello di buona condotta rilasciato dal Rettore.Art. 86. Non si ammetteranno ai corsi superiori che quei giovanii quali abbiano dato segni di vocazione allo stato ecclesiastico.Art. 87. È rimesso alla prudenza del Rettore il ritenere gli alunniche intendessero di rimanere in Seminario al solo scopo di conseguirela licenza liceale.(i) Cfr. Appendice II, 2.Acta S. Sedis, vol. XLI, fase. 4.15
226 Ex S. C. Episcoporum et RegulariumPARTE III. — Regolamento per gli alunniCAPO I. — DELLA PIETÀ.Dicesi pietà verso Dio quella disposizione dell'animo, che spinge adadempiere i doveri che la creatura ragionevole ha verso il Creatore, rendendoglisoprattutto un culto affettuoso e devoto. Essa abbraccia quinditutto l'uomo e l'ordina alla sua meta divina, dando elevazione alla mente,fermezza al carattere, nobiltà al cuore, eccitamento e sostegnole virtù.a tutteNecessaria ad ogni forma di educazione, la pietà è indispensabileper la educazione ecclesiastica, che ha per fine di formarealunni 1' homo Dei (i).negliL'acquisto della pietà è dunque il primo e più grande dovere deglialunni : « Decet clericos vel a prima aetate iugo Domini assuescere,pietati vacare plurimum, inservire sxcris ministeriis, vitae sacerdotalisexemplo conformari » (Leo XIII, Encycl. Paternae providaeque Nostrae18 Sept. 1899).Il mezzo piü semplice e più efficace per acquistare la pietà ,è diesercitarsi nelle pratiche di essa, in modo che siano sempre 1' espressioneviva degl'interni pensieri e sentimenti dell' animo.pratiche di pietà quotidiane, settimanali, mensili, annuali.§ i. — Pratiche quotidiane.Vi saranno pertantoArt. 88. In ogni Seminario si praticheranno ogni giorno i seguentiesercizi di pietà:i°. Orazioni del mattino.2 0 . Meditazione.3°. Messa.4 0 . Lettura spirituale.5°. Visita al SSmo Sacramento.6°. Recita del S. Rosario.7 0 . Orazioni della sera ed esame generale di coscienza.8°. Al mattino, al mezzogiorno, all'Ave Maria della sera, recitadell' Angelus Domini, o della Regina coeli secondo i tempi.§ 2. — Pratiche settimanali.Art. 89. Nelle Domeniche e in altre feste solenni le Camerate presterannoper turno il servizio nella Cattedrale. Il Rettore provvederà(1) S. Paul. Ad Timoth. I, cap. vi, 11.
Normae pro Seminariis Italiae 227affinchè gli alunni che rimangono in Seminario, compiano qualche altroatto religioso, giusta l'opportunità. Quando il Vescovo interverrà allefunzioni in Cattedrale, dovranno recarvisi tutti gli alunni.Art. 90. Nei giovedì o nelle Domeniche essi avranno una conferenzaspirituale,pietà.della quale verrà incaricato un sacerdote atto per scienza eTutti i venerdì nel pomeriggio ad ora competente si reciterannocinque Pater, Ave e Gloria coll'orazione Respice, quaesumus Domine,super hanc etc.Art. 91. Ogni otto giorni gli alunni si accosteranno al sacramentodella Penitenza ,del proprio Confessore.e si comunicheranno di frequente secondo il consiglio§3. — Pratiche mensili.Art. 92. Nel primo venerdì del mese avrà luogo il pio esercizio inonore del S. Cuore di Gesù, nel modo che sarà giudicato più opportuno,non dimenticando il privilegio della Messa votiva concessa dal SommoPontefice Leone XIII di s. m. (1).Art. 93. Si farà il ritiro, detto della buona morte, con quelle conferenzee pratiche che la consuetudine ha indotto, col fine che ciascunoesamini più accuratamente la propria coscienza, e prenda quelle risoluzioniche valgano a meglio correggere i difetti e ad avanzare nella virtù.Art. 94.§ 4. — Pratiche annuali.Si faranno divotamente le Novene, i Tridui, ecc. che sisogliono premettere alle maggiori solennità di N. S. G. C. e di Maria SSma;parimenti si celebreranno con speciale divozione dette feste, non che quellealtre che la Chiesa inculca al popolo cristiano.Art. 95. Con divozione filialesi praticherà il Mese Mariano.Art. 96. Ogni anno si terrà un corso di Esercizi spirituali, almenodi cinque giorni consecutivi, ovvero due corsi di tre giorni ciascuno,secondo le consuetudini locali. In quei giorni i chierici già in Sacrisreciteranno le ore canoniche in comune.Art. 97. Gli alunni presteranno la dovuta attenzione alle predicazionidegli esercizi, ed in genere, alle meditazioni, istruzioni, letture spiritualie conferenze per il loro profitto, disposti a renderne conto ai Superioriqualora venissero interrogati.(i) Cfr. Appendice II, 1.
228 Ex S. C. Episcoporum et RegulariumCAPO II. — DBLLO STUDIO.Lo studio è uno dei più gravi doveri per coloro che si preparanoa divenire insieme sal terrae e lux mundi. « Lumen doctrinae (i), nequeillud vulgare, in sacerdote requiritur, quia muneris eius est implere sapientiaceteros, evellere errores, ducem esse multitudini per itinera vitaeancipitia et lubrica » (Leo XIII, Encycl. Exeunte iam anno 25 Dec. 1888).Gli alunni attenderanno quindi con ogni diligenza agli studi loroprescritti. Prima di tutto innalzeranno la lor mente a Dio per invocarnel'aiuto e poi consacreranno allo studio tutto il tempo stabilito, fuggendol'oziosità che è veleno dell'anima e del corpo.§ r. — Delle scuole.Art. 98. Tutti gii alunni saranno sempre pronti alle lezioni e airispettivi esercizi scolastici.Art. 99.Si osserverà la separazione delle classi, nelle quali verràassegnato a ciascuno un posto, che non cambieranno senza il permessodel Professore.Art. 100. Nel recarsi alla scuola e nell'uscirne, sia per cambiarclasse, sia per restituirsi alla propria camerata, gli alunni procederannosempre in silenzio e con ordine, senza trattenersi a conversare con scolariesterni, se vi fossero,ricordando che è assolutamente vietato di averecon essi qualunque relazione, senza permesso speciale del Rettore.Art. 101. Nessuno uscirà dalle scuole, se non per giusto motivo econ l'espressa licenza del Professore.Art. 102. Alle lezioni ognuno presterà la debita attenzione, per ritrarneogni profitto.Art. io3. Il silenzio, la compostezza della persona, il rispetto, lamodestia nel domandare e nel rispondere, sono le doti di un ben disciplinatoscolare.«g 2. — Del luogo e del tempo di studio.Art. 104. Gli alunni si occuperanno principalmente delle lezioni discuola e di altre materie affini. Perciò non si permetterà loro di tenerein camera libri che possano recare danno morale e distrazione dagli studiprincipali. Quanto alle letture, si osserveranno rigorosamente le prescri-(1) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 21, pag. 323.
Normae pro Seminariis Italiae 229zioni dei regnante Pontefice Pio X nell'Enciclica Pieni l'animo del 28 Luglio1906 (1) e la già citata Istruzione del S. Uffìzio del 28 Agosto 1907.Art. io5. In tempo di studio si farà il più perfetto silenzio; perciònessuno uscirà di camera, nemmen per recarsi dai Superiori o dal Confessore,se non per urgente necessità.Art. 106. Oltre allo studio delle lettere e scienze, gli alunni dovrannoimparare il canto gregoriano, secondo le prescrizioni del regnante PonteficePio X, intervenendo alla scuola che avrà luogo ogni settimana ingiorni da destinarsi.Art. 107. Si procurerà che ogni Seminario, data la parte principaleal canto gregoriano, abbia la sua Schola cantorum nella quale si coltiveràil canto figurato, conforme alle prescrizioni del Motu Proprio delregnante Pontefice Pio X (22 Nov. 1903), preferendo le composizionidi genere polifono, che mantengono in istima ed amore il canto gregoriano(2).Art. 108. Nei giorni e nelle ore stabilite, gli alunni si eserciterannonelle sacre cerimonie, affine di servire con esattezza, gravità e divozionenelle sacre funzioni, tanto nella cappella o chiesa del Seminario quantonella Cattedrale.§ 3. — Prove obbligatorie del profitto nello studio.Art. 109. Tutti gli alunni saranno obbligati a prender parte aisaggi, concorsi, ecc. che saranno stabiliti dal Prefetto degli studi, d'accordocol Rettore.Art. 110. Tutti si presenteranno agli esami per la promozione alleclassi superiori, secondo le disposizioni del capo VI, e, /, del Programmadegli studi.Art. in. Chiunque, non impedito da manifesta infermità, o da altralegittima causa riconosciuta dai Superiori, trascurerà di presentarvisi,mostrerà di non voler più rimanere in Seminario.Art. 112. Se alcuno degli alunni non si presenterà agli esami, perlegittima causa, oppure, presentatosi, non verrà approvato , dovrà farlinella sessione di riparazione.Art. 113. Se alcuno non si presenterà agli esami di riparazione,oppure, ripresentatosi, non verrà approvato, se alunno del ginnasio odel liceo, potrà ripetere la classe con la facoltà della doppia prova di(1) Appendice II, 3 e 4.(2) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 36, pag. 329 et 387.
23o Ex S. C. Episcoporum et Regulariumesami ; se poi sarà alunno di teologia, non essendo possibile di fargliripetere la stessa classe (per il fatto che gli alunni di due o tre corsisi trovano insieme, per alcune materie), dovrà fare un anno di più, edi ciò si terrà conto nell'ammetterlo agli Ordini sacri.CAPO III. — DELLA DISCIPLINA.Per disciplina qui s'intende il complesso delle norme pratiche cheregolano la vita degli alunni nel Seminario.Essa promovendo l'ordineesterno, mira all'ordine interno della volontà, per formarla al dovere ealla virtù.La disciplinaviene in aiuto della naturale debolezza, generando nell'animal'abitudine del bene, che non si acquista se non con atti ripetuti.I Superiori perciò la introducano e la mantengano in fiore e gli alunnil'abbiano in vera stima,piuttosto la libera dalle cattive inclinazioni.persuasi che essa non violenta la volontà, maSaranno un giorno sacerdotiesemplari, coloro che, alunni, sono amanti della disciplina (i) : « Illiin sacerdotio integre sancteque versabuntur, qui sese in hoc genere abadolescentia excoluerint, et tantum disciplina profecerint, ut ad easvirtutes quae commemoratae sunt, non tam instituti quam nati videantur» (Leo XIII, Encycl. Etsi Nos 15 Febr. 1882).§ i. — Avvertente generali.Art. 114. Si userà tutta la diligenza affinchè gli alunni siano segregatidal contatto con giovani non aspiranti al sacerdozio, se le scuolefossero frequentate da esterni.Art. 115. Gli alunni saranno divisi in camerate secondo l'età, laclasse, a giudizio del Rettore.Art. 116. A ciascuno verrà assegnato il posto in scuola, in refettorio,in cappella, nelle file ecc., il qual posto verrà mutato di tantoin tanto, onde promuovere e conservare la mutua carità.Art. 117. Si formerà un orario che regoli gli atti in comune, tantonei giorni di scuola, quanto per quelli di vacanza, e rimarrà esposto,perchè tutti possano averne conoscenza. Un orario speciale verrà stabilitoper le ferie autunnali, nelle quali, oltre gli esercizi di pietà, non devemancare qualche lezione ed un poco di studio.(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 14, pag. 337.
Normae pro Seminariis Italiae 23lArt. 118. Tutti indistintamente gli alunni saranno tenuti ad intervenirecon puntualità agli atti in comune, dai quali potranno essere solamentedispensati dai Superiori per cause particolari e plausibili.Art. 119. Occorrendo a qualche alunno la necessità di assentarsimomentaneamente dalla cappella, dal refettorio, dalla scuola , dalla ricreazionee simili, domanderà il permesso al Superiore che presiede.Art. 120. Sarà data la conveniente importanza al silenzio, che, benpraticato, conferisce moltissimo alla virtù e allo studio.Art. 121. Nel Seminario vi saranno appositi locali per ia ricreazionedelle diverse camerate.Art. 122. Sarà sempre data la preferenza a quei trattenimenti egiuochi, che tengano viva la ricreazione interessando tutta la camerata.Art. 123. Durante le refezioni, ordinariamente, si farà lettura, usandoper ciò libri edificanti ed istruttivi.Art. 124. Si farà in modo che lo studio, le ricreazioni e le stessefunzioni di chiesa non si prolunghino soverchiamente, perchè gli alunninon ne risentano tedio.Art. 12 5. Si avrà l'avvertenza che i dormitori e tutti gli altri localifrequentati nelle ore notturne, siano sufficientemente illuminati.§ 2. — Verso i Superiori.Art. 126. Gii alunni riconosceranno nella persona del Rettore unpadre, cui e dovuto filiale amore e pronta obbedienza. Proporzionatamentefaranno così verso gli altri Superiori.Art. 127. Ognuno, nelle ore e nel modo che verrà stabilito, avràlibero accesso al Rettore per esporre i propri bisogni ed i propri desidericon animo aperto e confidente. Con le stesse cautele, e per ragionevolemotivo, potranno gli alunni recarsi anche dal Direttore di spirito e dalVicerettore. Prima però di lasciare la camerata, ne daranno avviso alPrefetto.Art. 128. Accetteranno con sommissione e in pace i dinieghi, irimproveri, le correzioni e i castighi, che loro venissero dai Superiori,e ne trarranno profitto, dimostrandolo col fatto di una emenda sincerae duratura.Art. 129. Alla presenza del Rettore, di altri Superiori, o di personedistinte, rimarranno sempre in piedi e a capo scoperto, quando nonsiano espressamente invitati a sedere ed a coprirsi.Art. i3o. Ogni alunno, scorgendo qualche grave mancanza, da cuipossa derivare offesa di Dio, pericolo alla virtù dei compagni o al buon
2.32 Ex S. C. Episcoporum et Regulariumnome del Seminario, ne darà avviso ai Superiori perchè vi apportinoopportuno rimedio. Il far ciò non è esercitare l'ufficio di delatore, mazelare il bene comune e la carità verso le anime,§ 3. — Verso se stessi.Art. 131. Ogni alunno rispetterà in se medesimo l'immagine di Dioe il tempio dello Spirito Santo, coll'osservare la più grande modestia edecenza, tanto in compagnia degli altri, come da solo nella propria camera,pensando che in ogni luogo Dio è presente.Art. i32. Tutti cureranno la nettezza della persona e degli abiti;porteranno la chioma convenientemente tagliata e composta, alieni daogni vanità e sordidezza, come da ogni affettazione e singolarità , conformandosiin tutto agli usi del Seminario.Art. 133. Sarà loro impegno di osservare i precetti igienici, riguardantila cura della persona (Cfr. Appendice I, § 2).Art. 134. Serberanno decoro nel tratto, nel portamento, nel parlare,guardandosi da ogni leggerezza e da ogni atto disdicevole alla gravitàecclesiastica.Art. 135. Terranno ordine e pulitezza nella camera, nei libri, nelsuppellettile, e non faranno sciupo nè degli oggetti propri, nè di quellidel Seminario.§ 4. — Verso i compagni.Art. 136. Gli alunni osserveranno costantemente la divisione fracamerata e camerata, sì in casa che fuori, tanto che quelli dell'una nontratteranno con quelli dell'altra senza licenza dei Superiori.Art. 137. Nei compagni vedranno altrettanti fratelli in Gesù Cristo,affinchè cominci così a regnare fra essi quella mutua carità che è tantodesiderabile fra gli ecclesiastici.Art. 138. Nel conversare tra loro useranno sempre maniere informatealla cristiana carità, perciò eviteranno le contese, le parole pungenti,guardandosi soprattutto dal farsi beffe di chi è più virtuoso, o dichi avesse qualche difetto naturale.Art. 139. Nel chiamarsi l'un l'altro faranno uso del semplice nomeo cognome di famiglia, escludendo affatto ogni soprannome.Art. 140. Eviteranno le amicizie particolari, il mettersi le maniaddosso, anche per ischerzo, lo scriversi biglietti o lettere, il farsi deiregali e cose somiglianti rigorosamente proibite. I trasgressori sarannopuniti a dovere.
Normae pro Seminariis Italiae 233Art. 141. Avranno in orrore qualunque parola o discorso indecentenonché qualsiasi tratto men che onesto.Art. 142. In ricreazione, o al passeggio, non sarà mai loro lecitodi segregarsi dai compagni e sottrarsi dalla sorveglianza del Prefetto.§ 5. — Verso i domestici.Art. 143. Gli alunni useranno con i domestici i dovuti riguardidi carità e di civiltà, senza però contrarre alcuna famigliarità con essi.Avendo in alcuna cosa a lagnarsi del loro servizio, ne riferiranno alPrefetto.Art. 144. A nessuno sarà lecito d'intrattenersi con i domestici emolto meno di dar loro commissioni o incarichi.Art. 145. I soli Prefetti, d'intesa col Vicerettore, tratteranno con idomestici per far provvedere quello che gli alunni debbono procurarsia loro spese, e per le commissioni.§ 6. — Verso gli estranei.Art. 146. Le visite agli alunni saranno permesse d'ordinario , duevolte alla settimana, in giorni da fissarsi, in ore libere dagli atti in comune,e prima àtlVAve Maria della sera. Per visite straordinarie si dovràrichiedere ogni volta la licenza dei Superiori.Art. 147. In via ordinaria, potranno gli alunni ricevere le visite deigenitori o dei parenti prossimi. Se si tratta di altre persone, occorre ilpermesso del Rettore o Vicerettore.Art. 148. In parlatorio gli alunni si comporteranno in tutto e contutti secondo le regole di buona creanza, non per piacere vanamenteal mondo, ma per fuggire la inciviltà ed ogni ruvido trattare col prossimo.Art. 149. Gli alunni non potranno ricevere commestibili o bevandesenza il permesso del Vicerettore, il quale ne disporrà secondo che crederàconveniente.Art. 15o. Niuno riceverà o spedirà corrispondenze epistolari senzache siano state vedute dal Rettore, che nella sua prudenza, vedrà se siail caso di farne la consegna o la spedizione.§ 7. — Della refezione.Art. 151 - Nell'entrare e nell'uscire dal refettorio gli alunni osserverannoil silenzio, e nel tempo della refezione ascolteranno la lettura cheverrà fatta.
234 Ex S. C. Episcoporum et RegulariumArt. 152. Ognuno a tavola serberà un contegno corretto, come loesigono le regole di buona creanza evitando soprattutto f avidità e laprecipitazione nel prendere il cibo, contrarie non meno alla sanità chealla temperanza.Art. i53. Si abitueranno gli alunni al cibo comune. Nei casi specialiil Superiore provvederà secondo il bisogno e nel modo che giudicheràespediente.§ 8. — Della ricreazione.Art. i 54. Ognuno prenderà parte volentieri alla ricreazione in comune,affinchè riesca di vero sollievo al corpo ed allo spirito.Art. 155. Non sarà lecito ad alcuno, senza speciale licenza del Prefetto,di appartarsi dai compagni nei tempo della ricreazione, nè di ritirarsiin camera, fosse anche per attendere allo studio o alla lettura diqualche libro.Art. 156. Verranno proscritti quegli scherzi che non fossero conformiallo spirito di carità e che disdicessero a persona bennata, come purequei giuochi che fossero di pericolo alla salute (Cfr. Appendice I, § 2).§ 9. — Del passeggio ed altre uscite fuori del Seminario.Art. 157. Ognuno procurerà di trovarsi pronto ed in convenienteassetto per il passeggio, in attesa del cenno del Prefetto per la partenza.Art. 158. Nessuno potrà rimanere in casa nel tempo della passeggiata,se non per grave ragione e col permesso, ottenuto volta per voltadai Superiori.Art. 159. Ogni camerata andrà per quelle vie che saranno indicatedal Prefetto, d'intesa con i Superiori. Durante il passeggio è assolutamentevietata qualunque refezione, senza espressa licenza del Rettore.Art. 160. In città si camminerà sempre in buon ordine, con portamentodecoroso, con passo moderato, e ciascuno s'intratterrà coi propriocompagno parlando a voce sommessa. Fuori di città, il Prefetto potràpermettere che si sciolgano le file, però nessuno si allontanerà di troppo.Art. 161. Se nella passeggiata s'incontrasse Monsignor Vescovo, glialunni si fermeranno a capo scoperto per rendergli il dovuto ossequio;se poi s'incontrassero i signori Canonici, Superiori, Professori del Seminario,altri sacerdoti, ovvero personaggi specialmente indicati dai Superiori,saluteranno scoprendosi il capo, ma senza fermarsi.
Normae pro Seminariis Italiae 235Art. 162. Non si permetterà agli alunni di uscire dal Seminario perandare fuori a pranzo o per far visite in case particolari. Così pure nonsi permetterà, in via ordinaria, di uscire con i parenti quando venisseroa visitarli.§ 10. — Delle vacante.Art. 163. Nei giorni di vacanza, pur rimanendo fermo il regolamento,sarà in facoltà del Rettore di prolungare la passeggiata e le ricreazioni,ed anche di dispensare per giusta causa, in tutto o in parte, dallo studio.Art. 164. Non sarà permesso, in occasione di prolungate vacanze,di andare a passarle presso la famiglia; ognuno si contenterà dei divertimentiche verranno procurati in, quei giorni nel Seminario.Art. 16 5. Le vacanze autunnali si passeranno da tutti nella villeggiaturadel Seminario.Art. 166. È rimesso alla prudenza dei Vescovi di concedere aglialunni, specialmente di Liceo e di Teologia, di recarsi per alcuni giorni(un mese al massimo) presso le rispettive famiglie. In tal caso sarà curadel Rettore di affidarli alle sollecitudini dei rispettivi parrochi o di altropio sacerdote, dai quali richiederà confidenziali informazioni sulla lorocondotta prima di riammetterli in Seminario.§ II. — Dell'espulsione.Art. 167. L'espulsione dal Seminario è rimedio estremo, ma talvoltaindispensabile, per l'incolumità dell'Istituto: « Discolos et incorrigibiles,dice il Concilio di Trento (Sess. xxm, cap. 18, de reform.), ac maiorummorum seminatores acriter punient, eos etiam, si opus fuerit, expeliendo». « Si rimandino, dice il Sommo Pontefice Leone XIII nella citataLettera, quanti nel corso della loro educazione manifestassero tendenzenon convenevoli alla vocazione sacerdotale ».Art. 168. Saranno perciò rimandati gl'incorreggibili, quelli cioè, che,dopo amorevoli ammonizioni e correzioni opportune, danno poca speranzadi emenda; e gli scandalosi, che inducono gli altri ad ammutinamenti,a trasgressioni di regole, ad insolenze.Art. 169. Le gravi mancanze contrarie alla moralità saranno punitecon l'immediata espulsione dal Seminario, secondo il giusto parere inproposito di S. Alfonso, « Tutius consilium est eum statim e Seminarioexpeliere, quia talis ovis inquinata contagione potens est totum Seminariumcorrumpere » (Homo Apost., Reg. de Sem. i, 4).
236 Ex S. C. Episcoporum et RegulariumAppendice I.NORME I G I E N I C H E .§ i. — Abitazione.Art. i. I locali delia cappella, del refettorio, dello studio ecc., sianoampi, bene illuminati ed aereati, possibilmente provvisti di illuminazioneelettrica.Art. 2. Le aule scolastiche siano mantenute nella dovuta nettezza,abbiano banchi comodi, di modello igienico e vario, secondo l'età deglialunni.Art. 3. Si provveda che in tutte le stanze sia spesso rinnovata l'ariain qualunque stagione dell'anno.Art. 4. Le camere da ietto e i dormitori siano di tal capacità dacorrispondere ad un minimo di 14 metri cubi per ogni individuo.Art. 5. L'acqua potabile sia separata da quella che serve per gli usicomuni.Art. 6. I cessi siano in proporzione degli individui, ben aereati,costruiti con il sistema dei vasi di maiolica a sifone, con caduta intermittented'acqua.Art. 7. Ogni locale sia provvisto di grandi sputacchiere di metallosmaltato con sabbia.Art. 8. La pulizia di tutte le stanze e corridoi sia fatta ogni giorno,con segatura bagnata, o meglio, con canavacci bagnati avvolti intornoalle scope.Art. 9. Qualora le scuole siano fuori del Seminario, occorre chepresso la scuola vi sia un vestibolo ampio e ben ventilato, ove si depositinoombrelli, mantelli bagnati e cappelli.§ 2. — Cura della persona.Art. 10. Ogni alunno deve avere la massima cura della nettezzadel corpo, lavarsi il viso e il collo ogni giorno e le mani più spesso ,specialmente prima di ogni pasto; risciacquarsi in ore opportune la boccae pulire i denti.Art. II. Occorre lavare di quando in quando tutto il corpo, o medianteun bagno generale in bagnarola o mediante doccia.Il bagno si prenda nei giorni di vacanza, per turno , a distanzadai pasti, ed avendo cura di farlo seguire da una conveniente reazioneall'aperto.
Normae pro Seminariis Italiae 23 7Art. 12. La biancheria personale e quella del letto siano cambiatesovente: gli abiti siano sbattuti e spazzolati ogni giorno. Il collare digomma è da proibirsi, perchè dannoso alla salute.Art. i3. Le passeggiate si facciano fuori dell'abitato, e durino nonmeno di un'ora nei giorni di scuola e di due ore nei giorni di vacanza.Art. 14. Le ricreazioni si tengano possibilmente sempre all'aperto,sotto un porticato quando piove. Gli alunni non stiano seduti o fermia conversare, ma camminino o meglio prendano parte a giuochi collettiviper i quüi il corpo sia in movimento.§ 3. — Medico.Art. i 5. Il medico addetto al Seminario deve visitare rigorosamenteciascun giovane che si presenti per l'ammissione, e verificare se è statorivaccinato di recente. Dipenderà dal suo prudente giudizio il non accettarei soggetti gracili o predisposti a malattie, nonché quelli che presentinoinfezioni esterne trasmissibili ai compagni.Art. 16. Egli acceda periodicamente al Seminario in giorni ed oreprestabilite, in modo che tutti gli alunni possano facilmente ricorrere alui per consigli igienici.Art. 17. Informi il Rettore di qualunque inconveniente igienico chepotesse avvertire nel Seminario e proponga i mezzi per ripararvi.Art. 18. Dichiari quando un alunno si debba dispensare dall'osservanzadel digiuno.Art. 19. Faccia un'ispezione sommaria a tutti gli alunni, prima edopo la villeggiatura ; e prenda nota in apposito registro delle condizionigenerali della loro salute.Art. 20. Curi gli alunni e tutto il personale nelle malattie brevi edi poca entità nel Seminario stesso ; ma appena abbia il dubbio che unamalattia possa durare a lungo o possa essere trasmissibile ad altri, propongaal Rettore l'immediato trasporto dell'infermo in famiglia o in unacasa di cura.Art. 21. Ordini le disinfezioni che ritiene opportune, ed invigili chenon siano conservate nell'infermeria sostanze venefiche o altrimenti pericolosealla salute.Art. 22. Il medico, d'intesa con l'economo, sorvegli la nettezza dellacucina e della dispensa, la stagnatura dei rami, la bollitura del latte.Verifichi gli alimenti e le bevande, per riguardo alla loro buona qualitàed alle possibili adulterazioni.
238 Ex S. C. Episcoporum et Regularium§ 4. — Infermeria.Art. 2 3. I locali destinati ad aso di infermeria siano preferibilmenteesposti a mezzogiorno e provvisti di fornello, acqua potabile e cessoseparato. Le pareti delle camere siano inverniciate a smalto. L'infermeriasia provvista di tutto il materiale asettico ed antisettico per una primamedicatura.Art. 24. Vi sia una camera appartata e riservata per i casi di malattieinfettive.Art. 25. Ogni alunno, sentendo qualche indisposizione, ne avviseràsubito il Prefetto e questi il Rettore, affinchè il malato sia, con tuttasollecitudine, trasportato all'infermeria , e ne venga subito informato ilmedico.Art. 26. Il Vicerettore si darà premura che gli ammalati siano assistiticon diligenza e carità da un infermiere capace e fidato.Art. 27. Il malato sarà ubbidiente al medico ed all' infermiere intutto ciò che gli verrà ordinato.Art. 28. Se il male prendesse, a giudizio del medico, forma complicata,oppure si prevedesse di lunga durata, il Rettore ne avviserà tostoi genitori o i parenti dell'infermo (Cfr. § 3, art. 20).Art. 29. Nessuno potrà visitare i malati, senza speciale licenza delRettore o del Vicerettore.Appendice II.DOCUMENTIPONTIFICI.i. — Ex Brevi Benigno divinae providentiae consilio Leonis XIII. -28 Iun. 188g (i).In iis ecclesiis et oratoriis ubi feria sexta, quae prima unoquoquemense occurrit, peculiares pietatis exercitationes in honorem diviniCordis, approbante loci Ordinario, mane peragentur, indulgemus ut huiusmodipiis exercitationibus addi valeat Missa votiva Sacri Cordis Iesu,dummodo in illum diem non incidat festum aliquod Domini aut duplexprimae classis, vel feria vel vigilia, octava ex privilegiatis, de ceteroservatis rubricis.N. B. La Messa da leggersi per tale occasione è quella stessa chesi legge nella festa del S. Cuore di Gesù (Egredimini). Questa Messa(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 21, pag. 694.
Normae pro Seminariis Italiaesi deve celebrare more votivo pro re gravi, cioè con Gloria, Credo, conuna sola orazione, col Prefazio de Nativitate dalla Domenica della SS. Trinitàfinoalla Settuagesima, e con quello de Cruce dalla Settuagesimafino alla Domenica di Pentecoste ; e sempre col Vangelo di S. Giovanniin fine (S. C. dei R. 20 Maggio i8go). Non è però necessario che ladetta Messa sia cantata come le Messe votive pro re gravi (S. C. dei R*20 Maggio I8Q2) (I).2. — Decretum S. C. Concilii. — De seminariorum alumnis (2).3. — Dalla Lettera Enciclica Pieni l'animo 28 Luglio igo6 (3).4. — Instructio S. R. ei Univ. Inquisitionis ad Rmos Locorum OrdinariosFamiliarumque Religiosarum Moderatores (4).5. — Ex Litteris Encyclicis Pascendi dominici gregis 8 Sept. igoy (5)..... His omnibus praeceptionibus tum Nostris tum Decessoris Nostrioculos adiici oportet, quum de Seminariorum vel Universitatum catholicarummoderatoribus et magistris eligendis agendum erit. — Quicumquemodo quopiam modernismo imbuti fuerint, ii, nullo habito rei cuiusvisrespectu, tum a regundi tum a docendi munere arceantur; eo siiam funguntur, removeantur: item qui modernismo clam aperteve favent,aut modernistas laudando eorumque culpam excusando, aut Scholasticamet Patres et Magisterium ecclesiasticum carpendo, aut ecclesiasticae potestati,in quocumque ea demum sit, obedientiam detrectando : item quiin historica re, vel archeologica, vel biblica nova student : item quisacras negligunt disciplinas, aut profanas anteponere videntur. — Hocin negotio, Venerabiles Fratres, praesertim in magistrorum delectu, nimianunquam erit animadversio et constantia; ad doctorum enim exemplumplerumque componuntur discipuli. Quare, officii conscientia freti, prudenterhac in re at fortiter agitote.(1) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 22, pag. 738, et vol. 24, pag. 739.(2) Heic refertur ex integro decretum Vetuit S. C. C. diei 22 Dec. 1905,quod prostat in Acta S. Sedis, vol. 38, pag. 407 (N. R.).(3) Ibi refertur citata Epistola Encyclica a § A prevenire usque ad § Senon che il disordine exclusive, prout videre est in Acta S. Sedis, vol. 39, pag. 322in fine usque ad pag. 325 ab initio (N. R.).(4) Hic transcribitur integra Instructio Recentissimo decreto diei 28 Augusti1907, quae pariter legitur in Acta S. Sedis, vol. 40, pag. 727 (N. R.).(5) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 40, pag. 593.
24° Ex ^S. C. Episcoporum et RegulariumPari vigilantia et severitate ii sunt cognoscendi ac deligendi, quisacris initiari postulent. Procul, procul esto a sacro ordine novitatumamor: superbos et contumaces animos odit Deus I6. — E* Motu Proprio Praestantia 18 Nov. rgoy (i)..... His constitutis, Ordinariis dioecesum et Moderatoribus ReligiosarumConsociationum denuo vehementerque commendamus, velint pervigilesin magistros esse, Seminariorum in primis ; repertosque erroribusmodernistarum imbutos, novarum nocentiumque rerum studiosos, autminus ad praescripta Sedis Apostolicae, utcumque edita, dociles, magisterioprorsus interdicant : a sacris item ordinibus adolescentes excludant,qui vel minimum dubitationis iniiciant doctrinas se consectari damnatasnovitatesque maléficas.Esempi di orariI. — Per i giorni di scuola.Ore5 7' 2- Levata.6 - Preghiere, meditazione e Messa.7 - Studio.7 3/ 4- Colazione.8 - Scuola.io - Ricreazione,io 3/ 4- Studio.12 -Pranzo e Visita al SSmo (2).13 '/2 - Studio.14 V4 - Scuola.16 V 4- Passeggio o ricreazione in casa (3).17 V2 ~ Lezione spirituale, Rosario, Novene ecc.18 y 4- Studio.20 - Cena.21 V4 - Orazione della sera, esame e riposo.(t) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 40, pag. 723.(2) Si potrebbe portare il pranzo alle ore 13 e allora si prolungherà lostudio delle io 3/ 4.(3) Secondo le stagioni, si potrà anticipare in tutto o in parte Io studiodella sera, mettendo in quell'ora il passeggio.
Normae pro Seminariis ItaliaeOre5 l / 2- Levata.II. — Per i giorni di scuola.6 - Preghiera, meditazione e Messa.7 - Studio.7 Y 4- Colazione.ÎO8 - Scuola (i).t o 3/4- Ricreazione,~ Studio.12 — Scuola.14 - Pranzo e Visita al SSmo.15 'A - Passeggio o ricreazione in casa (2).r 6 3/ 4- Lezione spirituale, Rosario, Novene ecc.17 3/ +- Studio.20 - Cena.aiOrel/ 4- Orazioni della sera, esame e riposo.5 l / 2- Levata.III. — Per i giorni di festa.6 — Preghiera, meditazione e Messa.7 - Studio.7 3/4 - Colazione.8 - Ricreazione.8 '/ 2- Messa cantata e Conferenza.10 - Canto gregoriano.11 - Ricreazione e ricevimenti.12 - Studio.14 -Pranzo e Visita al SSrrio.ï 5 l / 2- Passeggio o ricreazione in casa.16 '/ 2- Lezione spirituale, Rosario e Benedizione col SSmo SacramentoeNovene.17 3/ 4- Studio.20 - Cena.21 '/ 2- Orazione della sera, esame e riposo.(1) Se si stimasse opportuno posticipare di un' ora la scuola, lo studio•delle 10 3/ 4si porterà di seguito a quello delle 7.(2) Neil' estate si potrà assegnare mezz' ora pel riposo, e in questo casosi toglierà mezz'ora dallo studio delle 17 3/ 4.Acta S. Sedis, vol. XLl, fase. 4. 16
242 Ex S. C. Episcoporum et RegulariumOreIV. — Per i giorni di vacanza.5 % — Levata.6 - Preghiera, meditazione e Messa.7 - Studio.7 3 A - Colazione.8 - Ricreazione.8 % — Conferenza.9 - Canto gregoriano.IO - Ricreazione.io V 2- Studio.II '/i - Ricreazione e ricevimenti.12 '/a - Studio.14 - Pranzo e Visita al SSmo.Passeggio e il resto come nei giorni di scuola.ABULEN.TRANSITUS AD STRICTIOREM RELIGIONEMDecernitur pro nunc non expedire transitum CarmelitarumCalceatarum Abulensium ad Discalceatas.Factispecies. Abulae in Hispania extat monasteriumSSmae Incarnationis vocatum, ubi degunt duodeviginti monialesOrdinis Carmelitarum Calceatarum, quae, quatuor dumtaxatexceptis, de Episcopi dioecesani venia consilium iniveruntamplectendi reformationem Carmelitarum Excalceatarum,ut exinde maiorem spiritualem perfectionem assequivalerent. In huiusmodi enim monasterio S. Theresia a Iesusolemnia vota emisit in religione Carmelitarum Calceatarum,ibique donis supernaturalibus collustrata per plures annosmorata est, atque illuc rediit post peractam ab eadem invariis Hispaniae locis reformationem. Quapropter dictae monialesmense Septembri 1906 hanc S. C. EE. et RR. enixerogarunt, « ut oratrices ad Ordinem Excalceatarum, servatisde iure servandis, transire possint et in hoc monasterio omnes
Abulen.permanere, necnon ut coeterae quatuor religiosae, quae noluntad Ordinem Excalceatarum transire, permanere valeantin suo Ordine et in hoc monasterio sub regimine PriorissaeExcalceatae ».Hisce super precibus interrogati fuerunt Ordinarius lociet Procuratores generales utriusque Observantiae Carmeliticae.Animadversiones, Episcopus Abulensis favorabilem seostendit exhibitae petitioni, quia moniales in casu non semela suo Ordine ad Excalceatas transire conatae sunt, ut possentad maiorem animarum suarum perfectionem pervenire.Praeterea quaedam monialis Maria Iosepha a S. Corde Iesununcupata, reformationem Theresianarum in dioecesi Salmantinaprofitens, antequam solemnibus votis se obstringeret,monasterium Abulense Incarnationis donavit suis bonisex haereditate habitis, dummodo praefatae religiosae ad OrdinemDiscalceatarum transirent, ibique et ipsa reciperetur.Hoc sane modo, concludit idem Episcopus, communitas monialiumAbulensium et necessarios sumptus sustinere et collabentemdomum instaurare poterit. Adnotat tamen quod,quum iuxta constitutiones Carmelitarum Excalceatarum requirantur25 religiosae pro unaquaque communitate, oporteretut in monasterio Abulensi admitterentur quaedam -aliae Discalceatae.Item Procurator generalis Discalceatorum, quamvis aliquasdifficultates in themate adesse non diffiteatur, precesmonialium Abulensium exaudiendas esse sustinet, praeterquamrationibus superius memoratis, etiam ex eo quod secusmonasterium SSmae Incarnationis materialiter et canonicedestrueretur ob defectum redituum et religiosarum vocationum.Ex adverso Procurator generalis Carmelitarum antiquaeObservantiae instantiam in casu reiiciendam esse contendit.Siquidem quum in dicto monasterio disciplina regularis plenefloreat, sufficiens non suppetit ratio modo amplectendi regulamreformatam, quam inibi S. Theresia, eiusdem monasterii
244 Ex S. C. Episcoporum et RegulariumPriorissa, nunquam inducere voluit. Caeterum, subdit, si monialesAbulenses revera aliquam reformationem exoptant,acceptare possunt novas constitutiones nuper monialibus Calceatisin Hollandia confectas atque quamprimum adprobationiS. Sedis subiciendas.Dubium. An et_ quomodo excipiendae sint preces exhibitaea Carmelitis Calceatis monasterii Incarnationis, dioecesis Abulensisin Hispania, amplectendi regulam Carmelitarum Excalceatarumin casu.Responsum. Emi Patres S. C. EE. et RR. in plenariiscomitiis diei 18 Ianuarii 1907, rescripserunt :Dilata et exquirantur plenissimae informationes ab EmoArchiepiscopo Toletano et ab Episcopo Malacitan., eiusdemtransmittendo exemplar votorum utriusque Procuratoris generalis.Exquiratur insuper an adsit consensus monasteriiSalamantin. pro transitu enunciatae sororis Mariae Iosephaea S. Corde Iesu in monasterium A bulen, (i).(i) De iure communi transitus de uno ad alium Ordinem, etiam arctiorem,fieri nequit absque licentia superioris ad quem, atque petita licet non obtentalicentia superioris a quo. Hoc constat ex cap. Licet 18, de Regul., praesertimvero ex decreto Sacra Urbani VIII quo statuitur ut nullus religiosus « permittaturad arctiorem religionem transire nisi prius superiori legitime constiterit,eam religionem paratam esse illum recipere, qui licentiam petit » Caeterumid congruit rationi, quum in casu habeatur quaedam excardinationis et incardinationisspecies. Praeterea pro transitu ad Ordinem laxiorem requiritur etiambeneplacitum Apostolicum ad tramitem Concilii Trid. (sess. 25, cap. ig deRegul.), quod mandat ut « nemo etiam regularis, cuiuscumque facultatis vigore,transferatur ad laxiorem religionem ». Item pro transitu ad Ordinemmilitarem vel hospitalarem vel ubi non viget disciplina regularis, ex Const. Licetsacra Benedicti XIII, necessaria est facultas S. Sedis. Quin imo eadem licentiarequiritur ex praxi et stylo Curiae Romanae pro transitu ad Ordinem vel aequalisvel etiam strictioris observantiae. Cfr. Ferraris (Bibl. can., verb. Regulares,art. i, n. 61). De hoc fidem facit vel ipse Nervegna (De iure practico Reg.,pag. 210 et 2i5), qui 40 fere annis munere Officialis in S. C. EE. et RR. functusest, quique praeterea refert formulam, qua S. Congregatio nomine Pontificisprecibus religiosorum, commendatis a superioribus utriusque Ordinis, benigneannuit pro gratia petiti transitus. At ratio a Nervegna invocata, quia nempe
Abulen.Modo Episcopus Salamantinus refert, moniales omnesmonasterii Salamantini, duabus tantum exceptis, consensumpraebere pro huiusmodi transitu sororis Mariae Iosephae aCorde Iesu, conditione tamen adiecta, quod non sola sedtribus aut quatuor sororibus associatis transeat in monasteriumAbulense ibique maneat.Emus Archiepiscopus Toletanus fidem facit in omniumvotis esse restaurationem monasterii Incarnationis, at nihilominuscenset, fieri non posse ut postulantes illuc undiqueconfluant, quum puellae recentiora Instituta votorum simpliciumut plurium ingredi malint. Supposito praeterea in petentibusmaioris perfectionis studio, commendabilem solutionemretinet, si quatuor moniales de quibus in precibus adaliud monasterium transferentur.Denique Episcopus Malacitanus rem sub triplici aspectu,nempe mystico seu historico, monastico et oeconomico perpendit.Primo sub aspectu nihil immutandum esse credit,quippe monasterium Incarnationis tali historiae et asceseossplendore ob mirabilia facta Virginis Abulensis illustratur,ut sane in obscuriorem et strictiorem formam, iuxta Discalceationisritualia redactum, plurimum imminueretur. Nequeres urget sub aspectu monastico, seu maioris perfectionis;nam, quum in monasterio Incarnationis disciplina regularisadhuc vigeat, ibidem non est consulenda reformatio, quamin themate ageretur de iure tertii quaesito dispensando, non videtur facere adrem, nec eam approbare videtur Vermeersch (de Religiosis, tom. i, n. 32o,nota i). Potius vera ratio inductae praxis traditur a Reiffenstuel (lib. 3, tit. 31,n. 260): « Hodie fere omnes Religiones, paucis exceptis, habent privilegia, viquorum prohibetur eorum professis, ne absque speciali licentia Papae ad aliamreligionem transeant ». Altera ratio, licet secundaria, indigitatur ab Aichner(Comp. iur. eccl., § l3g, n. 3) hisce verbis: « Ob multiplices tamen prolixitateset controversias, quae quoad eiusmodi transitum enasci possunt, e. g. utrum institutumquoddam laxioris an arctioris sit observantiae, ex hodierna praxi ad tribunaliaSedis Apostolicae recurrere possunt et solent, qui ad ordinem strictioremtransire cupiunt ». Insuper ad Sanctam Sedem dumtaxat pertinet iudicare,utrum superior a quo iusta de causa vel iniuste proprium consensum deneget (N. R.).
246 Ex S. Congregatione Conciliiipsa reformatrix non induxit. Sub aspectu demum oeconomicoidem Episcopus concedit moniales Abulenses paupertatepremi, sed quoad domum materialem nihil edicere valet.Rescriptum. In generalibus autem coetibus diei 7 Iunii1907 proposito superius dubio Emi Patres responderunt:Pro nunc non expedire (i).EX S. CONGREGATIONE CONCILIIPARISIEN.BANNORUMMATRIMONIIConceditur indultum pro denuntiationibus scriptis matrimoniorumfaciendis in dioecesi Parisiensi.Postulatum. Emus Archiepiscopus nuper defunctus sequentiasub die 4 Nov. 1907 huic S. C. exposuit: «In iiscivitatis dioecesisque Parisiensis parochiis, quae numerosissimosincolas habent, plurimae sunt, qualibet die dominica vel(i) In casu notandum est quod moniales Carmelitae Abulenses nedum ipsasad regulam Theresianarum transire, verum etiam secum ferre propria bona ac monasteriumexposcerunt. Iamvero est iuris principium quod quidquid regularis acquirit,non sibi sed Ordini acquirit, ex can. 7, caus. ig, quaest. 3, quia postprofessionem votorum solemnium personalitas iuridica Regularium sustineturin personalitate iuridica monasterii seu Ordinis. Cfr. Piat (Prael. iur. reg.,tom. i, n. 202) aliique ab eo citati. Idcirco bona ante transitum alicui religiosodelata remanere debent penes monasterium a quo ipse transit, nam huic perprofessionem inibi editam quaesita sunt absolute et sine transitus futuri conditione.Cfr. De Luca (De Regul., disc. 3g), et Nervegna (loc. cit., pag. 2i3), quitamen addit: « Nisi S. Congregatio sit a partibus ad iudicandum adita et protribunali, respondere consuescit, ut superiores utriusque Ordinis de intelligentiaet consensu adsistentium generalium, rem inter se componant ». Id autem incasu maiorem difficultatem praesefert, quia agitur de integro monasterio cumsuis bonis de una ad, aliam religionem transferendo (N. R.).
Parisien. 247festiva de praecepto, futurorum matrimoniorum publicae denunciationesseu proclamationes in missa parochiali, ad normamConcilii Tridentini cap. Tametsi, sess. 24 de reform,matr. Cum porro haec denunciationum recitatio, prae magnonumero matrimoniorum, per nimium tempus protrahatur, fideles,qui sacro intersunt et publicata nomina saepissimeignorant, taedio afficiuntur, vix capiunt quid legatur; imo,quod gravius est, avertuntur ne huic missae parochiali intersint,et sacrum ipsum praedicationis officium valde praepediti.Animadvertit autem praefatus Archiepiscopus oratorfinem legis Tridentinae multo melius, tutius et plenius attingiposse, si, in his parochiis numerosissimis, parochi, omissisillis oretenus factis matrimoniorum denunciationibus, in locoecclesiae conspicuo scriptas schedulas affigi curent futura matrimoniacontinentes; quae schedulae affixae remaneant totadie dominica. Tunc enim omnes fideles praefatas scripturas,et quidem commodissime, legere poterunt, et futura matrimoniacognoscere. Unde enixe rogat Archiepiscopus oratorSanctitatem Vestram, ut sibi indultum concedere dignetur,vi cuius deinceps liceat, in parochiis suae dioecesis quaecontinent decem millia parochianorum vel amplius, praefataelegi Tridentinae satisfacere, affigendo in loco ecclesiae conspicuo,per tres dies dominicas vel festivas continuas, scriptasschedulas futura matrimonia exhibentes, quae schedulaeper totam diem, a prima missa matutina, usque ad ultimumliturgicum officium vespertinum, affixae remaneant».Animadversiones ex officio. Ex duabus causis exposciturut publicatio oralis matrimoniorum contrahendorumsubrogetur per denuntiationem scriptam affigendo ad valvasecclesiae parochialis schedas scriptas nominum contrahentium;quae causae sunt: i) magnus matrimoniorum numerus, undefideles non facile recordantur audita nomina; 2) nimium tempuspro hisce publicationibus faciendis, unde taedio affectiab interventu missae paroeciali, et sacrae in ea concioni aver-
248 Ex S. Congregatione Conciliituntur. Profecto quoad formam denunciationum matrimoniicelebrationi praemittendarum a Conc. Trid. (loc. cit.) haecstricte praecipiuntur : « Sancta Synodus sacri Lateranensis-Concilii sub Innoc. III celebrati vestigiis inhaerendo, praecipitut in posterum, antequam matrimonium contrahatur aproprio parocho, tribus continuis diebus festivis in ecclesiainter missarum solemnia, publice denuntietur inter quos matrimoniumsit contrahendum ». Uti ex recitato textu per sepatet, forma taxative a Conc. Trid. praescripta pro denuntiationibusest, quod fiant viva voce intra missam.Atqui rationes adductae pro nova forma publicationis inscripto facienda non satis fundatae videntur. Nam si fidelesfastidiunt audire longam nominum eorum inter quos eritmatrimonium contrahendum recitationem, facilius omittentperlegere vel percipere ea nomina indicata in schedis advalvas ecclesiae afifixis. Hinc finis a Concilio Trid. intentusnempe impedimentorum detectio potiori ratione frustrabitur.Insuper haec nova expostulata forma redoleret quamdam imitationemlaicae potestatis in publicatione matrimoniorum ritucivili celebrandorum : et ex responso S. C. Inquisitionis adVicarium Apostolicum Iamaicae sub die 12 Maii 1882 habetur,proclamationes a Iure Tridentino praescriptas supplerinon posse per denuntiationes a magistratu civili ad celebrationemmatrimonii civilis factas.Caeterum derogatio formae Tridentinae non videtur necessaria,sed melius expediret ut nomina iam oraliter publicatainter missarum solemnia, iterum denuntientur per schedarumaffixionem. Porro tradit Wernz (de iure matr., tit. ß, not. 28):Episcopos non prohiberi quominus praeter consuetas proclamationespossint etiam affixionem scriptam ad valvas ecclesiaeparoecialis praescribere: ita in concilio Prov. Neapolitanoan. 1669 tit. ß, cap. p de sacr. matr. habetur: «Ab ipsisparochis matrimonium contrahendum proclametur et nominadenunciatorum in valvis ecclesiae affigentur » : ita in Concil.
Parisien. 249Prov. Neogranatensi an. 1868 tit. IV, cap. 11 edicitur: «Siparochi duas vel plures paroecias administrent, denunciationesfaciant in illa in qua die dominica vel festo missam celebrant,figant tamen denunciationes ipsas in valvis paroecialisecclesiae in qua contrahentes domicilium habent, per tresdies festos non interruptus ». Cum itaque Episcopi iuberevaleant ut factae a parochis oretenus denuntiationes intermissarum solemnia, renovari valeant affigendo ad valvas ecclesiaenomina iam denunciatorum, petita in casu dispensationon videtur necessaria et opportuna, cum per hoc duplexpublicationum genus legis scopus tutius obtineatur.Neque magni ponderis videtur alia allata ratio, quodnempe per huiusmodi orales publicationes, fideles avertanturab assistentia missae paroeciali et concioni: siquidem huiusmodipublicatio seu recitatio personarum matrimonium contraherevolentium non semper eadem erit, sed modo longamodo brevior iuxta diversa tempora et circumstantias. Aliundeetiam Romae, sicuti in aliis magnis civitatibus extant paroeciaevalde numerosae: et parochi vel Episcopi nunquam hasquerelas moverunt.Ex adverso preces Emi Archiepiscopi videntur benignofavore esse excipiendae. Quamvis enim lex Tridentina taxativepraescribat ut denuntiationes fiant diebus festis in ecclesiaparochiali et inter missarum solemnia, tamen praecipuushuius legis finis est inspiciendus nempe detectio impedimentorum,nam, uti edicitur in can. Humanae aures, caus. 24,quaest, y Decreti Gratiani, « non debet aliquis verba considerare,sed voluntatem et intentionem, quia intentio non debetverbis deservire, sed verba intentioni ». Hinc in proclamationibusfaciendis ea teneri debet forma, quae eorum fini respondeat.Ita, licet ex Trid. Conc. textu denuntiationes fieri debeantintra missam, tamen iuxta resolutionem huius S. C. inuna * Lünen.-Sarzanen. 16 Aug. 1828 declaratum fuit, easfieri quoque posse in alio tempore, quo populi concursus es-
25o Ex S. Congregatione Conciliiset frequentior, nempe tempore cantus vesperarum diebus (festivis. Nam, uti advertitur in folio citatae causae Canonicicontendunt, « saluberrimae legis a Conc. Trid. praescriptaescopus ac finis non alius certe fuit (quemadmodumscribit haec S. C. in Brunen, diei 17 Iunii 1780 relata inTudertina - Denunciationum 19 Aprilis 1823) nisi ut in po- 'puli frequentia ineunda matrimonia denuncientur, quo facilius,si quae fuerint impedimenta detegantur ».Item iuxta Tridentinam formam publicationes fieri debent inecclesia parochiali : at S. Alphonsus (theol, mor., lib. 6, n. 991)cum aliis doctoribus ait probabile esse quod fieri possintetiam extra ecclesiam occasione alicuius sacrae functionisin loco magni concursus, saltem sine mortali et, si adsitaliqua causa, sine ulla culpa. Idem tenet Sánchez (De sacr.matr., lib. ß, disput. 6, n. p): « Quinto Tridentinum iubetdenunciationes diebus festivis et in ecclesia inter missarumsolemnia faciendas esse: at idem credo esse, si extra ecclesiamin locis competentibus, uti in praedicationibus magnapopuli copia confluente, fierent.... Nam finis decreti Tridentinidum petit in ecclesia et diebus festivis, inter missarumsolemnia denunciationes fieri, est ut ad multorum notitiammatrimonium perveniat, quo facilius impedimenta detegantur :diebus enim festivis inter missarum solemnia ingens hominumcopia solet confluere in ecclesiam. Cum ergo sufficientissimehuic fini satisfiat, quando in locis publicis, ubi maiorest populi concursus, fierent, satis erit ».Ex hucusque itaque enucleatis liquido apparet, quod formaa Tridentino inducta circa denunciationes faciendas non debetmaterialiter seu literaliter accipi, sed subordinate ad finemintentum iuxta ea quae tradit lex ib. ff. de legib.: « Legesscire non est earum verba tenere, sed vim et potestatem ».Verum, ut exponit Emus Archiepiscopus, forma publicationisoralis inter missarum solemnia matrimoniorum ineundorumin paroeciis Parisiensibus ultra io millia incolarum frequen-
Romana et aliarum 25itioribus amplius suum finem non consequitur. Ergo congruumest ut de ea amplius ratio non habeatur, sed potius alia inducaturvel substituatur. Cum autem nova forma propositanempe forma publicationis per Schedas afHgendas ad valvasecclesiae in diebus festivis, quibus magnus concursus fideliumad ecclesiam paroecialem fieri consuescit, ex eiusdem EmiArchiepiscopi testimonio sufficienter respondeat fini a Conc.Trid. intento in denuntiationibus matrimonialibus iubendis,hinc ea videtur approbanda.Decisio. Emi Patres S. C. Concilii, in plenariis conventibusdiei 28 Martii 1908, respondendum duxerunt: Pro gratiaiuxta petita, facto verbo cum SSmo (i).ROMANA ET ALIARUMDUBIORUMCirca decretum de sponsalibus et matrimonio.In plenariis comitiis ab hac S. C. habitis die i Februarii1908 proposita fuerunt, inter alia, dirimenda duodecimdubia decretum Ne temere respicientia (2). Resolutiones autemet declarationes ab Emis Patribus editas, in audientia(1) Concilium Tridentinum, inspectis illius aetatis conditionibus,, statuit utpröclamationes matrimoniales fierent in ecclesia parochiali inter missarum solemnia.At progressu temporis pröclamationes huiusmodi, Ecclesia consentiente,licite fieri consueverunt etiam extra paroeciam et extra Missam parochialem.Hodie insuper Emi Patres, attentis expositis, indultum concedunt pro dioecesiParisiensi, peragendi nempe denuntiationes matrimoniorum per schedulasscriptas in loco ecclesiae conspicuo affigendas, ex quo omnes nomina nubendorumfacile inspicere valeant. Haec rorma imprimis congruit hodiernis temporibus, inquibus quum fere omnes, praesertim in magnis urbibus, legere sciant, finis a Conc.Tridentino intentus saltem pari ratione obtinetur. Praeterea, iuxta praxim adhucvigentem, acta ecclesiastica generatim promulgantur per eorumdem affixionemad valvas Curiae vel ecclesiarum (N. R.).(2) Cfi. Acta S. Sedis, vol. 41, pag. 108.
252 Ex S. Congregatione Conciliidiei 4 eiusdem mensis Februarii Emo Card. Praefecto concessa,SSmus Dominus Noster ratas habere et confirmarebenigne dignatus est easque vulgari mandavit, contrariis quibuscumquenon obstantibus.Interim quum ad tertium propositum dubium, nempe :utrum validum sit matrimonium contractum a catholico rituslatini cum catholico ritus orientalis, non servata forma a decretoNe temere statuta; responsum prodierit: Dilata et exquiraturvotum duorum Consultorum, qui prae oculis habeantleges hac de re vigentes apud Orientales ; huiusmodi votuma duobus Consultoribus expostulatum fuit, et tertium additumsuper aliis eadem in materia dubiis ad hanc S. C. oblatis.Emi et Rmi Patres,VOTUM i.In plenarias comitiis a S. G. Concilii habitis die i Februarii 1908,inter proposita dubia dirimenda erat tertium, quod sic se habet: Utrumvalidum sit matrimonium contractum a catholico ritus latini cum catholicoritus orientalis, non servata forma ab eodem decreto Ne temerestatuta; ad quod Emi Patres responderunt: Dilata, et exquiratur votumduorum Consultorum, qui prae oculis habeant leges hac de re vigentesapud Orientales.Cum mihi demandatum sit munus votum conscribendi hac de re,qua poterò brevitate, id faciam.Primo quidem dicendum est de legibus hac de re vigentibusOrientales.apudSi quaeramus leges apud orientales acatholicos haec certa videntur:Orientales ministrum sacramentimatrimonii sacerdotem esse tenent; matrimoniainita absque publicis caeremoniis ab Ecclesia pro eorumdemcelebratione praescriptis invalida esse. Praeterea, odio erga Ecclesiamlatinam ducti,matrimonium a sacerdote latino benedictum, si una parscontrahentium sit acatholica, invalidum habent; quod quidem nihilmirum est, cum etiam baptismum latinorum ut invalidum considerent.In Imperio Russiaco, quamvis baptismus latinorum agnoscatur a gubernio,tamen si una pars contrahentium orthodoxae sit religionis,matrimoniuma sacerdote latino benedictum pro invalido habetur.In Im-
Romana et aliarum 253perio Austriaco gubernium imposuerat acatholicis dispositiones ConciliiTridentini, scilicet ut matrimonium contrahatur praesente parocho et duobustestibus, quod unice ut validum agnoscitur a gubernio, et eo ipsoetiam ab Ecclesia orthodoxa, quae ubique serviliter sequitur gubernium.Penes orientales catholicos, quidquid sit de eo, an ius orientale agnoscatut validum matrimonium contractum absque benedictione sacerdotali(Vide Enchiridion iuris ecclesiae orientalis catholicae, auctore iosephoPapp-Szilagyi, Magni Varadini1862, p. 413, 464, 465), numquam matrimoniumabsque sacerdote contrahitur,et si tale quid accidisset, matrimoniumvalidum forsitan ab aliquibus sacerdotibus catholicis, qui instructionemet a missionariis latinistheologicam ex libris catholicis in Occidente editis hauserunt,edocti sunt, at ab aliis sacerdotibus et ab universisfidelibus invalidum certe haberetur. Non requiritur tamen penesOrientales ut sacerdos sit parochus, imo saltem penes Ármenos et Graeco—Melchitas, cum non semel accidat, catholicos, renuente sacerdote catholicoeos matrimonio iungere, sacerdotem acatholicum adire, matrimoniumab eo benedictum validum habetur, nisi forte sacerdos acatholicus ab ipsapropria ecclesiastica auctoritate suspensus fuerit ; Chaldaei tale matrimoniumut invalidum habent.Testes nulli requiruntur ad validitatem matrimonii.Talis praxis et talis modus sentiendi est penes catholicos Rumenos,Ármenos, Graeco-Melchitas, Syro-Chaldaeos. Alicubi tamen inOriente dispositiones Synodi Tridentinae introductae sunt, ut apud Italo-Graecos, apud Ruthenos in Austriaco Imperio, apud Syros et Maronitasin Imperio Turcorum et apud Syros in Indiis Orientalibus.His praemissis ad quaesitum : Utrum validum sit matrimonium contractuma catholico ritus latini cum catholico ritus orientalis, non servataforma ab eodem decreto Ne temere statuta; supposito quod decretumillud non abolevit privilegium quo sponsus exemptus a lege ecclesiasticaalteri sponso exemptionem communicat (i), respondendum puto:affirmative, si sacerdos catholicus non suspensus matrimonio assistat,etiamsi non sit parochus, et quantum ad' illos Orientales, apud quosdispositiones Synodi Tridentinae introductae sunt, si observetur decretumilliusSynodi. Si vero privilegium illud communicationis exemptionis abolitumesset,matrimonia contracta a catholicis ritus latini cum catholicisritus orientalis, non servata forma a decreto Ne temere statuta, nulla essent,nisi contracta cum Orientalibus apud quos decretum Synodi Tridente)Sed haec praecise videtur esse quaestio: utrum nempe, attentis praesertimlegibus apud Orientales vigentibus, privilegium communicationis exemptionisin casu censendum sit abolitum nec ne (N. R.).
254 Ex S. Congregatione Conciliitinae viget ; nam, qui iuxta decretum Synodi Tridentinae matrimoniumcontraheret, satisfaceret formae a decreto Ne temere statutae (O-Quam meam sententiam humiliter sapientiae EE. VV. submitti) etS. Purpuram deosculor.Romae, die io Martii 1908.PAULUSSMOLIKOWSKI C. R., Consultor.VOTUM II.Emi et Rmi Patres,1. Cum mihi valde quidem imperito demandatum sit munus pandendiEE. VV. quid sentiam relate ad quaestionem quae in praesenti agitatur:utrum nempe validum sit matrimonium contractum a catholicoritus latini cum catholico ritus orientalis, non servata forma a decretoNe temere statuta ; nonnulla praemittenda censeo quae ad quaestionemdilucidandam inserviant, et quidem :i 0 .de matrimoniis,Quid in genere Orientales sive catholici sive acatholici sentiantquae nos latini clandestina dicimus;2 0 . Quaenam in specie statuta sint, in materia de qua agimus,apud singulas nationes orientales catholicas ;3°. Nonnulla principia circa mutuam diversorum rituum relationem,a S. Congregatione de Propaganda Fide pro Negotiis Rituum Orientaliumin praxim admissa.I. - DE MATRIMONIO CLANDESTINOAC DE MINISTRO SACRAMENTI MATRIMONII APUD ORIENTALES.2. Cum hae duae quaestiones in Ecclesiae Orientalis disciplina intimamconnexionem habeant, de his una simul aliquid dicendum esse puto.Clariss. Papp-Szylagyi in suo Enchiridion iuris ecclesiae orientaliscatholicae, a propriis fontibus constructum (Magni Varadini a. 1862)part. 2, sess. 2, c. 2. § 88, p. 411 haec habet: « Ministrum sacramentimatrimonii, prout reliquorum Sacramentorum, Orientales sacerdotemesse tenent ».Hinc « ut matrimonium validum sit, debet a sacerdote concernentesecundum ritum ab Ecclesia praescriptum benedici; matrimonia veroa sacerdote non benedicta pro nullis habentur », prouti asseruerunt Episcopigraeci provinciae ecclesiasticae Alba-Iuliensis in relatione circa(i) Haec tamen exceptio non videtur admittenda, uti ex infra dicendis patebit(N. R.).
fRomana et aliarum 255disciplinae ecclesiae graecae capita praecipua die 15 Aprilis a. 1856S. Congregationi Negotiis Extraordinariis propositae exhibita. Hanc sententiamconfirmavit a. 1863 Episcopus Lugosiensis, ad S. Congr. dePropaganda Fide pro negotiis R. O. scribens : « Cum iuxta EcclesiaeOrientalis doctrinam, minister sacramentimatrimonii sit sacerdos legitimecopulans, ideo matrimonia absque praesentia parochi et duorumtestium contracta ut invalida tenentur ».3. Quidquid de hac sententia theologice sentiendum sit, alius videat(i). Quo autem innitatur fundamento in iure canonico Ecclesiae Orientalisiam expressit S. Congregatio de Propaganda Fide in Instructione dematrimoniis mixtis ad Archiepiscopum Fogarasiensem et Episcopos eiussuffraganeos graeci ritus uniti, die 28 Iunii 1858 emanata his verbis:« Notum profecto est... Ecclesiam (Orientalem) non minus quam occidentaleminde ab origine christiani nominis in celebrandis fidelium nuptiis,utpote novae legis sacramento, sacros ritus, sacerdotumque benedictionesadhibuisse, simulque omnibus severissimeinterdixisse, ne illispraetermissis seu neglectis coniugale foedus conciliare auderent. Quodautem matrimonia contra hunc communem Ecclesiae usum inita nonsolum pro illicitis, sed etiam pro irritis habenda fuerint, ex ecclesiasticisOrientis documentis demonstrare nequit.Equidem nullum cognovimusantiqui eiusdem Ecclesiae Patris effatum, nullum Conciliorumcanonem quo illud expressis ac indubiis verbis declaratum fuisse appareat...Hinc persuasio illa de sacerdotalis benedictionis necessitate posterioribustemporibus orta esse videtur: quod nec difficulter explicaripotest. Constat enim Leonem Philosophum Imperatorem nono saeculolegem tulisse (inter Novellas 89) cuius titulus est: Ne matrimonia citrasacram benedictionem firma habeantur, et in qua iussit eadem sacraebenedictionis testimonio confirmari. Viri autem docti demonstrant, mutatisillo tempore tum publicis tum privatis imperii conditionibus actusillos legitimos, quibus ex iuris civilis praescripto nuptias, ut iustae legitimaequeevaderent, conciliari oportebat, aut in desuetudinem abiisse,(i) Haec opinio, quae etiam tempore Benedicti XIV (De syn. dioec, lib. 8,cap. i3, n. 4) habebatur uti valde probabilis, hodie, post plurimas S. Sedis declarationes,omnem amisit probabilitatem. Nam theologice omnino certum est,ministros sacramenti matrimonii esse ipsos contrahentes, quippe ministros contractusqui pro christianis est una simul sacramentum. Parochus autem velalius sacerdos assistens, iuxta Conc. Trid. (sess. 24, cap. i, de reform, matr.)nonnisi testis auctorizabilis de inito coniugio dici potest. Cfr. Benedictus XIV loc.cit., et lib. i3, cap. 22, n. 6j, nec non Gasparri, de matr., vol. i, n. 32 (N. R.).
256Ex S. Congregatione Conciliiaut amplius non suffecisse ut in singulis connubiis cognoscerentur ea adlegum normam pro legitimis haberi posse. Hinc ratus est Imperatorsacras caeremonias ab Ecclesia in celebrandis nuptiis adhiberi solitaspraebere certissimum documentum, quo maritalis ille honor et affectioatque legitimus in unionem coniugalem consensus, qui ad vera et legitimamatrimonia requiritur, cognosci et probari posset. Huiusmodi veroLeonis Imperatoris sanctio, utpote a civili potestate lata nec ecclesiasticasleges mutare neque dirimens matrimonii impedimentuminducerepotuit. Tota ipsius vis ad civiles tantummodo matrimonii effectus referendaerat. Attamen plurimi Orientales, qui tum canones tum Imperatorumleges collegerunt atque interpretati sunt, eamdem sanctionem seulegem sicut et aliam posteriorem ab Alexio Gomneno (i) publicatam,in suas collectiones retulerunt.sanctio seu lex ad sacramentalemMinime autem mirandum est, quod ipsaetiarn matrimonii naturam, deincepsfuerit applicata, cum neminem, qui ecclesiastici iuris historiam apudGraecos noverit, lateat, imperatoriis sanctionibus in OrientaliEcclesia,maxime postquam diro schismate ab unitate avulsa fuit, parem imoet maiorem quam sacris canonibus attributam fuisse auctoritatem. Hincsententia quae matrimonia absque sacerdotis benedictione inita pro invalidishabet, in hominum animis eo facilius praevaluit, quo magis illorumintererat, ut nuptiae eo modo celebrarentur, qui ad consequendosciviles eorumdem effectus omnino requireretur ».4. Ad haec autem quae ex Instructione S. Congr. de PropagandaFide hausimus, animadvertendum esse duco, iam ante Leonis Philosophitempora, Graecos pro nullis habuisse nuptias absque sacerdotali benedictionecelebratas. Et sane praeclarum de re testimonium habemus S. Nicephoriqui fuit Patriarcha Constantinopolitanus ab a. 806 ad a. 815. Isenim in suis Syntagmis quorum vel minima pars adhuc extat, proponithanc questionem sub n. 199: « Famulos et fámulas ab eorum dominismatrimonio iunctos sine sacerdotis benedictione, an iuris est recipere inliturgiae oblationem et communionem? ». Et ita respondet: « Coniunctiosine sacerdotali benedictione est fornicatio, sive servus sive libersit; et sicut minime ad oblationem donorum, ita neque etiam in Deidomum fornicarii recipiuntur. Iubet autem divinus Apostolus ne minimaquidem coena eorum utendum esse, neque cum eis commisceri » (2).(1) Alexii Comneni (a. 1118) pariter duo habentur edicta quae neque sponsaliasine benedictione sacerdotali rata validaque esse testantur.(2) Cfr. Pitra, Iuris ecclesiastici Graecorum historia et monumenta, t. 2,p. 346. S. Nicephorus Patriarcha Constantinopolitanus, teste cl. Card. Angelo
Romana et aliarum5. Disciplinam vero Graecorum transmeasse ad caeteros Orientalespatet ex sequentibus testimoniis:Copti: Echmini, celeberrimus canonista qui floruit saec. xn: « Illequi mulierem assumit, quin oratio praecesserit, eidem poenitentiae acfornicatores submittetur, eamque ipse et mulier suscipient, postquamoratio super ipsos fuerit facta, eritque convenientius, ut ad tempus separentur.Non debet enim fornicatio pro matrimonio reputari, nequeunquam talis debet censeri ».Ebnassal, canonum collector (saec. xrii): «Celebrari nequit matrimoniumet perfectum non est, nisi per praesentiam sacerdotis, per orationem,quam super contrahentes pronunciat, et per oblationem sacraeEucharistiae, quae pro ipsis fit eodem tempore, quo coronantur ; et perhunc ritum duo in unum corpus uniuntur, vel in unam carnem, ut aitDominus. Quodsi conditiones istae non concurrant, coniunctio ista promatrimonio non reputatur : nam oratio licitum reddit viris usum mulierumet mulieribus virorum ».Abulbircat (saec. xtv) : « Non potest contrahi matrimonium, etnullum est, si in praesentia sacerdotis non celebretur, qui preces supersponsos pronuntiet, iisque communionem S. Eucharistiae impertiatur,tempore coronationis, qua copulantur fiuntque unum corpus. Si aliteregerint, id eorum respectu pro matrimonio non reputabitur ; nam oratiolicitum reddit viris usum mulierum et virorum mulieribus ».Syri lacobitae : Barhebraeus (saec. XIII) in Nomocanone desponsationemabsque sacerdote fieri non posse ait.Ebedjesu Sobensis (saec. XIII) in Epitome canonum statuta describitin quibus sponsalia aeque ac matrimonia, quae praeter christianum ritumabsque presbytero et testibus celebrantur, irrita et nulla declarat.Syri Nestoriani : Timotheus II nestorianorum patriarcha (saec xiv)in libro de 7 causis sacramentorum, quaestionem instituens « de iis sineMai, doctrinae pietatisque dotibus cunctos byzantinos post Chrysostomum praesulessuperavit. Eiusdem scripta, nunc deperdita, cognita erant praecipuis graecisscriptoribus qui ultro citroque innumera ex eius libris loca sibi in suis scriptismutuarunt ; leges vero quas ipse tradidit singulari cum reverentia omnes graeciiuris magistri receperunt et laudarunt; eas novit Zonaras, Balsamon, MatthaeusBlastares, Harmenopolus, Nicon, Malaxus et inter recentiores Spiridion Meliaac Pedala editores. Testimonium allatum excerptum est ex superextantibus syn-,tagmis quae Nicephorus collegerat « ex ipsius et sanctorum cum eo Patrumecclesiasticis constitutionibus de variis argumentis » ubi suas cum canonicis veterumpatrum Uteris videtur coniunxisse. Cfr. Pitra, 1. c., pag. 314.Acta S. Sedis, vol. XLI, fase. 4. 17
258 Ex S. Congregatione Conciliiquibus desponsatio non perficitur », haec enumerat quae eo referendasunt: sacerdos et calix ex vino et aqua mistus et crux et annulus etpulvis (i).6. Quod autem etiam hodiedum Ecclesia orientalis teneat necessariamesse parochi vel sacer Jotis praesentiam ad matrimonii validitatemconfirmatur a clarissimo Nicolao Mila», Episcopo graeco orthodoxo Iadrensi(Zara) apud Dalmatas qui in recentissimo suo opere circa Iusecclesiasticum Ecclesiae catholicae orthodoxae (cuius tamen prae manibushabui tantummodo versionem in graeca lingua a Meletio Apostolopoulosfactam a. 1906) scribit tria concurrere debere ad matrimoniivaliditatem (2) sc. : a)mutuum consensum sponsorum vitam communeminstituendi ; b) manifestationem huius consensus per solemnem promissionemin ecclesia coram sacerdote faciendam ; c) confirmationem huiuspromissionis per benedictionem ab ipso sacerdote impertiendam (part. 4,§ 179, p. 825-826). Et alio loco scribit: « all'infuori del matrimoniobenedetto coram Ecclesia (êxjCA7)
Romana et aliarum 2.5gticos opinionem benedictio parochi proprii tantummodo ad liceitatemnon vero ad validitatem matrimonii est necessaria : nam apud omnesfere receptum est ad validam matrimonii celebrationem benedictionemcuiusque sacerdotis sufficere. Huius rei praeclarum testimonium attulitcl. Antonius Mussabini Archiep. Smyrnensis qui praxim vigentem perOrientem tum apud schismaticus et haereticos tum apud catholicos orientalesita retulit. Quoad schismaticus : « Giusta la disciplina e la praticadella Chiesa orientale, basta per la validità del matrimonio la presenzae la benedizione nuziale di un ecclesiastico qualunque anche non parroco,purché sia insignito del carattere sacerdotale... Qui in levante iscismatici e gli eretici orientali, i quali non hanno a rigore altro pastoreche il proprio vescovo, fanno benedire i loro matrimoni da qualunquesacerdote del loro rito, e cosi pure tutti i matrimoni misti che accadono,si fanno avanti dei semplici sacerdoti non aventi ufficio parrocchiale masolo carattere sacerdotale, in cui la Chiesa orientale fa consistere tuttala validità del matrimonio » (i). Quoad unitos: « La prassi che vigetra gli Orientali di Smirne circa il sacramento del matrimonio è quellastessa che ha invalso sempre nelle Chiese dell' Oriente. Vale a dire chefanno dipendere la validità di questo sacramento non dalla presenza delparroco e dei testimoni come si usa presso gli Occidentali, ma unicamentedalla presenza e benedizione di ogni e qualunque sacerdote delloro rito, purché sia insignito del carattere sacerdotale; nè importa cheil sacerdote sia scismatico ed i sposi ambedue cattolici, poiché il caratteresacerdotale dal quale gli Orientali fanno dipendere la validità delmatrimonio esiste non meno nel sacerdote scismatico che nel sacerdotecattolico » (2).9. Non tamen desunt apud Orientales qui teneant benedictionem sacerdotalemtantummodo ad liceitatem non vero ad validitatem matrimoniiesse necessariam. Inter hos eminet cl. Papp-Szylagyi, qui in memoratoEnchiridion, eodem loco, § 118, haec relate ad clandestinitatemnuptiarum scribit: «Cum Constitutio Principis laici (Leonis Philosophi)non potuerit validitatem matrimonii quoad forum conscientiae infringere,manifestum est, ex ea impedimentum dirimens clandestinitatis , nullodesuper existente antea Ecclesiae universalis decreto, derivari non posse...Quod Ecclesiam orientalem adtinet, probe distinguenda est clandestineitasantiqui iuris, a clandestineitate per Concilium Tridentinum inducta, certumqueest, ius orientale non agnoscere nisi clandestineitatem veteris(1) Lettera alla S. C. di Prop. Fide dei 18 Maggio 1847.(2) » » » » » 19 Maggio 1859.
26o Ex S. Congregatione Conciliiiuris, videlicet prohibitionem contrahendi matrimonium absque publiciscaeremoniis ab Ecclesia pro eiusdem celebratione praescriptis (i), quaequidem necessariae sunt ut matrimonii celebratio licita evadat et nonprohibita ; utrum vero benedictio aut coronatio necessaria sit ad matrimoniivaliditatem decisum ac definitum non fuit ab Ecclesia >.II. - DE IMPEDIMENTO CLANDESTINITATISAPUD SINGULAS NATIONES ORIENTALES CATHOLICAS10. Exordimur ab Ecclesiis orientalibus in Europa sitis et praesertimin Austro-Hungarico Imperio , quae influxum Ecclesiae latinaeet iuris canonici eiusdem maxime persenserunt, ita ut in pluribus adisciplina Ecclesiae orientalis valde discordent.A) - Graeci-Rutheni.11. Apud Ruthenos vulgatum non fuerat decretum Tametsi, nequeex consuetudine observabatur in universa eorum provincia. Tamen adpraecavenda mala quae ex matrimoniis clandestinis proveniebant, SynodusProvincialis Cobrinensis a. 1626, nulla in posterum declaravit matrimoniaabsque praesentia parochi et testium contracta. Sed S. Congr.Concilii et deinde S. Congr. de Propaganda Fide nullius valoris esse(i) Clandestinae nuptiae in disciplina Ecclesiae orientalis illae potius essevidentur quae benedicuntur quidem a sacerdote, sed absque testimoniis et contradicentibusparentibus. Sane in Nomocanone haec leguntur : « Can. 325 : Si cuiuspiamfilius uxorem duxerit absque consilio parentum suorum, sacerdotes quieas benedixerint deponantur. Illorum oblatio in missa non offeratur; poenatriennii afficiantur, centumque inclinationum. Can. 326: Sin autem clandestinaenuptiae ex necessitate factae fuerint benedictio non denegetur, ac poena moechorumplectantur. Can. 327: Illi enim habent Adae maledictum qui non obtemperaveritsermoni Domini; atque liberi eorum versantur in iniquitate; illinon obsequuntur voluntati parentum suorum ». Abulbircat Coptus: « Matrimoniumannunciari et proclamari debet antequam celebretur, quia SS. Canonesprohibent aliquem coronari clandestine sed id praesentibus testibus fieri debet ».Gregorius Illuminator Patriarcha Armenorum: «Si quis clanculum matrimoniobenedicet, deponatur qui benedicit. Matrimonium clandestinum caret testibuset est instabile atque illegitimum... Nemo clam matrimonio cuiusvis benedicat,nisi huic sint parentes et ipse eamdem habeat voluntatem neque scienter dissentiat,omniaque eius voluntate fiant. Sin autem non sit sub parentum tutela,matrimonium benedicetur palam et coram populo, ut omnes testentur illud rectefactum fuisse, non vero contra Dei legem ».
Romana et aliarumduxerunt decretum Synodi relate ad clandestina coniugia , quatenus abincompetenti auctoritate emanans.Tamen cum rationes in medium prolataead impedimentum illud inducendum spernendae non erant, etalia parte expediens non videbatur publicare in universis Ruthenorumparochiis decretum Tridentini Concilii utpote Graecis et schismaticis maximeinvisi, statutum fuit ut Summus Pontifex (Urbanus VIII) per literasin forma Brevis,iisdem fere verbis conceptas quibus Tridentinumutitur, clandestina matrimonia in posterum irrita decerneret.Legem TridentinamRuthenorum in urbe Zamosciae a.postea expresse nominant synodus Provincialisex1720 coadunata, ac novissimum ConciliumProvinciale Ruthenum Leopoiiense a. 1891 his verbis: « Relatead sacramentum matrimonii inhaerentes omnino disciplinae et doctrinaeConc. Tridentini et synodi Zamoscenae nec non decreto Concordiae,iniungimus animarum pastoribus ut: iisdem tenaciter inhaereant ». Etc. 3 : « Praeterea caveant (parochi) ne benedicant matrimonio eorum quiillegitime transierunt a ritu latino ad graecum ; sed de legitimitate talistransitus diligenter antea explorent quia in casu quo transitus iste utriusquepartis fuerit illegitimus, matrimonia talia invalida esse sciant, utpotenon coram proprio parocho celebrata prout praescribit Conc. Tridentinumet Concordia ».Haec autem quae dicta sunt valent tantummodo pro Ruthenis inGalitia Austriaca commorantibus.Hi vero qui habitant Hungariam nontenentur legibus Synodorum Zamoscenae et Leopoliensis, neque perquantum scimus, ullum apud eos extat concilium vel synodus.B) — Graeci-Rumeni.12. Quid Rumeni sentiant de clandestinis nuptiis nobis aperuit ArchiepiscopusFogarasiensis IoannesVanesa in uteris die 7 Sept. 1878 adCongregationem de Propaganda Fide quae eum interrogaverat, « utrumet quomodo in parochiis istius Provinciae (Rumenae) ecclesiasticae vigeatobservantia decreti Tridentini ». Cl. Antistes respondit nulla invenissedocumenta ex quibus constaret decretum Tridentinum publicatum fuissein parochiis suae provinciae, quae tempore Concilii Tridentini funestoerat schismate obnoxia.« Hoc tamen non obstante matrimonia clandestinahic locorum pro illicitis habebantur adeo ut dici possit quod impedimentumclandestinitatis in parochiis huius provinciae ecclesiasticaesemper fuerit consideratum qua impedimentum saltem impediens matrimonii.Quandoquidem et Ecclesia ritus graeci catholica omni temporeunanimi voto desideraverit ut coniugia fidelium suorum praemissis so-
2Ö2 Ex S. Congregatione Conciliilemnitatibus ineantur, atque sacerdotali benedictione cohonestentur.Quodipsum vero ex communi Ecclesiae primaevae praxi suum repetit fundamentum,cum indubie constet, consuetudinem matrimonia clandestinapro illicitis considerandi iuxta disciplinama primis eiusdem saeculis fuisse in vigoreEcclesiae utriusque iam indeNec in Ecclesia nostragraeco-catholica desunt documenta quae extra dubium ponant matrimoniaclandestina et hic locorum constitutionibus disciplinaribus sive statutisdioecesanis fuisse prohibita.Sed inde ab anno 1854 quo publicata fuitinstructio pro iudiciis ecclesiasticis Imperii Austriaci circa causas matrimoniales,omnia fora matrimonialia huius quoque provinciae ecclesiasticae,impedimentum clandestinitatis qua dirimens matrimonium reputabam». In his rerum adiunctis Concilium primum provinciale Fogarasiensestatuit impedimentum clandestinitatis inter dirimentia annumerare,ac in decretis de matrimonio ita rem expressit: « Causa efficiensmatrimonii est mutuus et voluntarius coniugum consensus coram parochoproprio ac duobus testibus saltem expressus ». Verum S. Congregatiode Propaganda Fide pro negotiis R. O. cui acta Concilii proconfirmatione delata fuerunt, noluit decretum memoratum adprobare, acrespondendum censuit: « Dilata, et ad mentem. Mens est, che trattandosidi cosa molto grave innanzi di proporre ii dubbio alla S. Congregazione,si scriva una ulteriore lettera all'Arcivescovo di Fogaras affinchèunitamente ai suoi suffraganei voglia considerar meglio le conseguenzeche porterebbe seco la richiesta estensione dell'impedimento dirimente diclandestinità a quella provincia ecclesiastica appartenente al regno d'Ungheriain cui è vigente l'infausta legge del matrimonio civile e pel qualeBenedetto XIV derogò alla necessità della presenta del parroco, ondeassicurare la validità dei matrimonii misti; e tutto ben ponderato, rimettale osservazioni e il parere in proposito » (Die 16 Dee. 1878).Huic voto obsecundavit Archiepiscopus,sed S. Congregatio prioremconfirmavit sententiam, et impedimentum clandestinitatis non admisit,integrum tamen relinquens prudenti Antistitum Rumenorum arbitrio, poenarumcomminatione deterrere sacerdotes ne clandestine contrahentescoronare praesumerent.Hinc factum est quod in 2* Concilio Provinciali Fogarasiensi a. 1882impedimentum clandestinitatis inter impedientia demandatum fuerit.C) — Italo-Graeci,13. Disciplina Italo-Graecorum quoad matrimonium definitur inBulla Etsi Pastoralis Benedicti XIV iussu edita. In qua haec ad rem
Romana et aHarum 263nostram leguntur; § VIII, n. i: « Curent Ordinarii locorum, ut decretums, generalis Concilii Tridentini de reformatione matrimonii vertaturin linguam graecam vulgarem , et in locis et parochiis Graecorum etAlbanensium, quoties expedire ^iderint, evulgetur et publicetur.N. II : Matrimonium inter maritum latinum et graecam mulieremlatine coram parocho latino contrahatur ; inter maritum vero graecum etmulierem latinam potest contrahi vel graece coram parocho graeco, duobusvel tribus testibus praesentibus, vel latine coram latino ubicumquemaritus graecus voluerit >.D) — Graeci puri.14. Adeo tenuis est eorum numerus ut nihil particulare pro ipsisstatutum adhuc reperiatur. Habitant hi urbem Constantinopolitanam etvicinia eiusdem ; cum autem sint Orientales, legi tridentinae non subiiciuntur;cum autem e castris schismaticorum graecorum veniant, proipsis valent quae superius in cap. primo dicta sunt.E) Graeci-Bulgari.15. Exiguus adhuc est numerus Bulgarorum unitorum, qui antequamfidem Romanam amplecterentur, obediebant Patriarchae schismaticoGraecorum in urbe Constantinopolitana residenti: proinde et ipsia Graecis schismaticis mutuati sunt disciplinam quam ab erroribus purgatamet nunc tenent.F) — Graeci- Melchitae.16. In synodo Antiochena Graecorum-Melchitarum Carcaphae habitaa. 1806, quae tamen damnata fuit a Gregorio XVI decreto diei 3 Iunii1835, haec quoad matrimonium leguntur:« Questo sacramento consiste nella vicendevole consegna che si fadai coniugi de'loro corpi...e nell'esprimersi colle parole o con i segniindicanti il reciproco consenso di contrarre questa unione, nonché conquella benedizione ed orazione cui è esposta negli Eucologi. Questabenedizione conviene che diasi dal Vescovo di uno dei coniugio dal suoparroco, ovvero da un sacerdote deputato da essi giusta la prattica dellediocesi. E non prendendo la benedizione delle corone da uno dei suddetti,questo vincolo non sarebbe sacramento o matrimonio cristiano.Laonde ogni cristiano che vuole congiungersi in matrimonio deve chiedereed ottenere questa benedizione,poiché Nostro Signore Gesù Cristo
264 Ex S. Congregatione Conciliiistitutore della legge Evangelica sublimandolo al grado di sacramento,comandò a tutti i fedeli che chièdessero questa benedizione da' suoiministri costituiti alla amministrazione de'sacramenti.« Da qui deducesi ad evidenza che con tutta ragione la Chiesasanta unitamente agli imperatori cristiani annullò ogni unione che nonsi adempia colla benedizione del Vescovo 0 del parroco di uno deiconiugi. Comandò altresì che fossero separati e puniti i trasgressori,« Can. XI. N. S. G. C. avendo elevato il matrimonio allo stato disacramento, perciò fa d'uopo in primo luogo che non si faccia uso delmatrimonio prima di ottenere la benedizione della corona dal Vescovodella diocesi o dal suo Vicario ò dal parroco del luogo. Chiunque ardiràfar uso del matrimonio senza ia benedizione delle corone ma colsolo chirografo del giudice laico sia interdetto da tutti i sacramenti,finché si ravveda e ne faccia esemplare penitenza ed accetti le penitenzeche gli saranno i-m poste. Si faccia quindi la orazione solita della corona,e dopo ciò il suo congiungimento sarà un matrimonio cristiano ».G) — Armeni.17. Acta synodi Armeni Constantinopoli habitae a. 1890 adprobatanon fuerunt a S. Congregatione de Prop. Fide. In his haec de matrimonioclandestino traduntur:C. io : * Synodus declarat omnia ea sola posthac apud nos haberiimpedimenta impedientia ac dirimentia quae a S. Tridentina Synodopraescripta in Ecclesia Romana vigent, praeter impedimentum matrimoniiclandestini, quod aliter apud nos praescribitur.C. II: « Quoad matrimonium clandestinum ad omnem praeripiendamconfusionem atque ob regulam disciplinae haec synodus decernitapud nos posthac validum et licitum esse matrimonium nostra tum sibenedicatur aproprio parocho vel pro-parocho, duobus testibus praesentibus,secundum Rituale adprobatum ; attamen pro valido, quamvis illicitohaberi nostratum matrimonium benedictum, duobus saltem praesentibustestibus a quovis presbytero catholico, etiamsi iste non sit propriusparochus vel vice-parochus aut sit diversi ritus sacerdos. Qui vero idfacere audebunt, et operantes et cooperantes a proprio Ordinario iurepuniantur.« Si quis autem inter nostrates efficere audebit ut suum cum catholicavel acatholica muliere matrimonium a sacerdote schismatico benedicatur,quamvis pro valido habebitur matrimonium, si, duobus saltemtestibus praesentibus, contractum fuerit,incurret tamen ipso facto
Romana et aliarum 265excommunicationem, cuius absolutio Ordinario reservabitur, qui poenitentiassalutares ordinabit. Verum reputabitur invalidum nostratum matrimoniumcum catholica vel acatholica aut e contra benedictum, duobusquidem testibus praesentibus,sed a sacerdote degradato, vel qui apostasiama sacerdotio fecerit, sive catholicus sit, nec ne. Pariter pro invalidoab Ecclesia nostra habebitur matrimonium a quovis sacerdote benedictumduobus saltem testibus haud praesentibus vel etiam initum absquepresbytero coram laicis sive magistratibus sive notatu dignis, licet praesentibustestibus.« Quoad autem benedictionem matrimonii, ad huius validitatem,non modo solam sacerdotis praesentiam intelligimus, sed et quamlibetbenedictionem a sacerdote factam cum intentione benedicendi matrimonium;ad liceitatem vero, benedictionem matrimonii iuxta ritum cuiusqueRitualis ».Quid Armeni intelligantin nota, p. 8.pro matrimonio clandestino iam retulimusH) — Syri-Mar onitae.18. Maronitae in synodo provinciali in Monte Libano celebrataa. 1736, quam Benedictus XIV Apostolicis uteris in forma Brevis SingularisRom. Pontificum (i Sept. 1741) confirmavit, haec habent relatead matrimonium clandestinum, quae concordant ad verbum cum Conc.Tridentini dispositionibus in capite Tametsi comprehensis, addita tantummodopoena excommunicationis in contravenientes:C. XI, n. 8, XII. « Nullum est matrimonium clandestinum, idestquod aliter contrahitur, quam praesente parocho, vel sacerdote de ipsiusparochi vel Ordinarii licentia, et duobus vel tribus testibus.« N. 28 : Qui aliter quam praesente parocho, vel alio sacerdote deipsius parochi seu Ordinarii licentia, et duobus vel tribus testibus matrimoniumcontrahere attentarunt, eos sancta Tridentina Synodus ad siccontrahendum omnino inhabiles reddit,et huiusmodi contractus irritoset nullos esse decernit... Praeterea eadem sancta Synodus statuit benedictionema proprio parocho fieri, neque a quoquam, nisi ab ipso pa^rocho, vel ab Ordinario licentiam ad praedictam benedictionem faciendamalii sacerdoti concedi posse. Proprius autem ille habetur parochus, incuius parochia contrahentes maiori anni parte morantur et degunt.vero simulato domicilio habitationis in aliena parochia ausi fueruntcoram parocho non proprio contrahere, praeter nullitatem matrimoniitam viri quam mulieres sint ipso facto excommunicati. Quod si quisQui
266 Ex S. Congregatione Conciliiparochus vel alius sacerdos sive regularis sive saecularis sit, etiamsi idsibi ex privilegio vel immemorabili consuetudine licere contendat, alteriusparochiae sponsos, sine illorum parochi licentia,aut benedicere ausus fuerit :matrimonio coniungereipso iure tamdiu suspensus maneat, quamdiuab Ordinario eius parochi, qui matrimonio interesse debebat, seu aquo benedictio suscipienda erat, absolvatur.Sufficit autem alter ex parochissi vir et mulier sint in distincta parochia ; et e duobus ille debetassistere in cuius parochia matrimonium celebratur ».I) — Syri puri.19. Quod Syri catholici retineant invalidum matrimonium absquebenedictione et coronatione contractum,constat ex pluribus documentisquae in Archivo S. Congregationis de Propaganda Fide asservantur. Exhoc Patres Synodi Sciarfensis habitae a. 1888 statuerunt clandestinitatemad normam Tridentini connumerare inter impedimenta dirimentia. Cumautem S. Congregatio de Propaganda Fide rem non confirmaverit ; quaeclandestinitatem respiciebant, a Synodo expuncta fuerunt, non tamen omnia:nam eorum aliquod vestigium remansit - ut sacerdotes Syri noscerentuniversam doctrinam Ecclesiae catholicae circa matrimonia — prout nobisaperuit Cl. Consultor qui tunc temporis Acta Synodi ad trutinam revocavit.Revera Synodus haec tradit de impedimentis dirimentibus:« Sunthaec impedimenta quindecim in lege Ecclesiae catholicae » atque eaenumerans ultimo loco ponit clandestinitatem. Explicans deinde singulaimpedimenta, de clandestinitate silet omnino.Progreditur ulterius Synodusac doctrinam tradit de dispensatione super impedimentis, ac deindede revalidatione matrimonii irriti, et ait: « Matrimonium fit nullum siveex defectu consensus, sive ex omissione formae requisitae, sive ex inhabilitatecontrahentium... Quando autem matrimonium nullum est exomissione formalitatis praescriptae,statuta,quae est forma a Concilio Tridentinoin locis ubi eius decretum publicatum est, illud non revalidaturnisi per renovationem contractus coram parocho et duobus testibus ».L) — Chaldaei.Chaldaei catholici synodum non habent; tamen in re testimoniumhabemus doctissimi eorum Patriarchae Georgii Khajat, cui a quodamEpiscopo Syro, a. 1896, quaestio proposita fuerat de matrimoniis clandestinisapud chaldaicam nationem.« Notre nation chaldéenne et notre patriarcat n'admettent point lemariage clandestin ; c'est à dire tout mariage qui n'a pas été beni par
Romana et aliarum 267un prêtre quelconque est invalide et illegal ou qu'il est contraire à laliturgie et aux coutumes...Si quelque audacieux se permettait de contracterun mariage par l'intermédiaire d'un moula (sceik chez les musulmans)cette personne est considérée alors n'appartenant plus à l'EgliseRomaine; son mariage est illegal et mérite l'anathème. Un cas semblables'est produit dans ces derniers temps a Telleskef (près de Mossoul) » (1).M) — Copti.20. Synodus Alexandrina Coptorum an. 1898, inter impedimentadirimentia, ultimo loco ponit clandestinitatem : « Clandestina matrimonia,ea scilicet quae fiunt absque praesentia parochi et testium,Ecclesia semper ut abominabilia detestata est,sanctaquia in huiusmodi connubiiset dignitas sacramenti sperrtitur et populo christiano multa scandalaobiiciuntur. Quapropter sanctitati christiani matrimonii simul etaedificationi fidelium efficaciter providere volentes, decernimus antiquissimamconsuetudinem in nostra ecclesia Alexandrina vigentem esse servandam,quae irrita vult matrimonia, quibus non assistit sacerdos cumduobus saltem testibus » (sect. 2, c. in, art. VIII, § 5, n. xvi).Quoad vero Syro-Malabarenses nihil est observandum cum ipsipraeter linguam liturgicam,legibus regantur.in omnibus sint latini ac latinae Ecclesiae21. Ex dictis itaque patet:a) Rutheni, Italo-Graeci, Maronitae decreto Tametsi moderantur.Melchitae, Armeni, Syri puri, Chaldaei, Copti, reliqui graeci (puriet Bulgari) invalidas tenent nuptias absque benedictione sacerdotali contractas.Rumeni impedimentum clandestinitatis inter impedientia recensent.b) Orientales catholici quorum Synodi Romae apud S. Congregationemde Propaganda Fide ad examen revocatae fuerunt atque adprobatae,ad Latinorum sententiam accessisse circa ministrum sacramenti matrimonii;non ita tamen reliqui.Verum omnes admittunt saltem practicenecessitatem coronationis s. benedictionis ad christianum matrimoniumvalidecontrahendum.III. PRINCIPIA QUAEDAM IURIS ORIENTALIS22. Sed ad propositi dubii solutionem, nonnulla principia prae oculishabenda sunt quae mutuamrituum relationem respiciunt: et quidem:i) Sacerdos qui ex necessitate sacramenta ministrat fidelibus di-(1) Ex Tabulario S. Congr. de Prop. Fide.
268 Ex S. Congregatione Conciliiversi ritus, deficiente proprii ritus ministro, ea administrare tenetur inr oprio ritu. Hinc ex. gr. « deficiente sacerdote proprii ritus valeat latinusa presbytero rutheno in fermentato et ruthenus infirmus a presbyterolatino in azymo sacrum viaticum accipere» (Decr. Concordiae, 1. C.d.)2) « Viro ritum uxoris suae amplecti non licet (exceptis Italo-graecisapud quos potest vir graecus ritum mulieris latinae sequi). E contra« mulieri latini ritus quae viro nupserit ritus orientalis, aeque ac mulieriorientali quae nupserit latino, integrum erit ut ad ritum viri, ineundovel durante matrimonio transeat » (Const. Orientalium dignitas, n. viii).3) c Si sponsi catholici ex diversis sunt ritibus, quidquid pertinetad eorum sponsalia et nuptias nonnisi sacerdotibus ritus viri competit,idque virtute consuetudinis vigentis apud omnes nationes orientalescatholicas » (Syn. Sciarfensis). Exceptis tamen Ruthenis apud quos« matrimonio benedicit secundum antiquissimam consuetudinem parochussponsae » (Decr. Concordiae, 1. C. c).CONCLUSIO23. Sed ad dubii solutionem deveniendum est: utrum nempe validumsit matrimonium contractum a catholico ritus latini cum catholicoritus orientalis, non servata forma a decreto Ne temere statuta.Respondeo: i) Si apud Orientales publicatum fuit decretum « Tametsi»: Negative.2) Si publicatum non fuit: Affirmative.i) Dicimus invalidum matrimonium contractum a catholico latinocum catholico ritus orientalis, si in ecclesiis huius ritus publicatum fuitTridentinum decretum. Et sane decretum Ne temere praesupponit decretumTametsi et est, ut ita dicam, - saltem in locis in quibus Tametsipublicatum fuit - correctivum eiusdem (sit venia verbo!), cum eofine emanatum fuerit ut auferrentur omnes difficultates quae ex decretiTametsi applicatione promanaban! (i). Iamvero difficultates, de quibusest sermo, omnes tangunt: ergo omnibus extendendum est decretum Netemere qui decreto Tametsi reguntur.(i) Adest tamen altera sententia quae defendit, decretum Ne temere esselegem omnino novam. Sed verisimilius tenendum videtur decretum Ne temeresimul participare de natura legis correctivae et legis novae, quum ex una parterevera reformet caput Tametsi, ex altera vero novam etiam inducat disciplinam inConc. Trid. minime contentam. Verum hac etiam seposita quaestione theoretica,certum est Orientales omnes per se non ligari decreto Ne temere;
Romana et aliarum 26924. Dicimus vero validum matrimonium contractum a catholicolatino cum catholico ritus orientalis, si in ecclesiis huius ritus Tametsipublicatum non fuit. Et re quidem vera, iam haec S. Congregatio propositodubio : « An decreto Ne temere adstringatur etiam catholici ritusorientalis, respondit negative; ac S. Congregationi de Propaganda Fideiudicandum commisit utrum ad eosdem orientales decretum extendereexpediat.At, quod sciamus, S. Congregatio de Propaganda Fide quaestionemnondum resolvit. Sequitur proinde ex hoc disciplinam quoadmatrimonia apud Orientales nondum esse immutatam, scilicet eamdemperseverare quae vigebat ante decreti Ne temere promulgationem. IamveroS. Congregatio de Propaganda Fide pluries declaravit orientales tumcatholicos tum schismaticus non teneri decreto Tametsi ac valida essetum matrimonia eorum non servata forma Tridentini,tum etiam matrimoniainita a catholico ritus latini decreto Tametsi subiecto, cum catholicoritus orientalis huic decreto non subiecto, non servata pariterforma Tridentina.Hinc in Synodo Smyrnensi a. 1859, cuius acta a S. Congregationede Propaganda Fide adprobata fuerunt a. 1871, legimus: « Cum caputTametsi sancti Concilii Tridentini in omnibus nostris dioecesibus et vicariatibusApostolicis vim habere constet (excepta Delegatione ApostolicaGraeciae), ideo nulla habentur omnia matrimonia quae a fidelibusritus latini non contrahantur coram parocho et duobus vel tribus testibus.Idem autem dicendum non est si unus ex contrahentibus sit ritus orientalis: matrimonia quidem non obtenta dispensatione tunc essent illicita ,non autem invalida ;decretum enim Tametsi Conc. Trid. in his regionibuspersonas ritus orientalis non afficit ».id enim iam resolutum fuit a S. C. Concilii in comitiis generalibus diei i Februarii1908, cum ad I propositum dubium: an decreto Ne temere adstringanturetiam catholici ritus orientalis; respondit: Negative. Cuius responsionis ratioin eo invenitur, quod Orientales legibus disciplinaribus, prouti in themate, nontenentur nisi expresse de ipsis dispositum sit. Porro idipsum dicendum estetiam de Orientalibus, apud quos publicatum fuit decretum Tametsi: nam eatenusipsi etiam nunc tenentur legi Tridentinae, quatenus illam, Sede Apostolicaconsentiente, acceptarunt; non autem tenentur legi a decreto Ne temere statutae,quia haec lex ad eos nondum extensa est. Nec opponatur Orientales sivecatholicos sive acatholicos observare debere decretum Ne temere, si contraherevelint cum catholicis latinis ; hoc enim est dumtaxat indirecte et per accidens,quatenus nempe catholicus latinus factus est inhabilis ad contrahendum cumquolibet, nisi servata forma ab eodem decreto statuta (N. R.).
270 Ex S. Congregatione ConciliiRatio autem huius dispositionis evidens est, admisso principio individuitatiscontractus:tunc enim pars orientalis quae non tenetur decretoTametsi, privilegium exemptionis communicat parti latinae quaetenetur, et matrimonium eorum, non observata forma Tridentina, validumcensetur.a5. Sed estne in hoc principio adhuc insistendum? Iam enim, etconvenienter, istud principium vulneratum est ex dispositione art. XI,§ 2 decreti Ne temere, quae invalidum declarat matrimonium contractuma catholico cum acatholico, et quidem etiam si acatholici sint orientales- quia lex non distinguit - ita ut orientales qui utpote orientales viderentursoluti a lege Ne temere nondum ad eos extensa; utpote tamenschismatici et haeretici tenentur contrahere iuxta formam Ne temere.Proinde principium individuationis contractus valeret adhuc et solummodoin matrimoniis catholicorum mixti ritus. Sed liceat mihi, EE. PP., mentemmeam aperire.Profecto enim non intelligo cur idem principium individuitatis contractusnon debeat et catholico latini ritus applicari, ita ut catholicuslatinus qui tenetur ad contrahendum iuxta formam a decreto Ne temerepraescriptam, — propter individuitatem contractus matrimonialis - nontrahat ad se catholicum orientalem qui solutusest a lege Ne temere?Cum enim uterque contrahens sit catholicus, unus tamen a lege impeditus,alter solutus,potest.principium individuationis ab utraque parte invocari26. immo addam ; non desunt argumenta quae mihi suadeant extendereabolitionem illius principii etiam ad matrimonia catholicorummixti ritus. Et sane cum ex his quae exposui, Ecclesiae orientales generatimloquendo, nuptias pro invalidis habeant nisi benedictio sacerdotalisintervenerit, cur non poterunt et orientales catholici contrahentes cumcatholico latini ritus adstringi decreto Ne temere? Nam quidquid sit deerronea sententia orientalium quae benedictionem s. coronationis necessariamesse putat ad essentiam Sacramenti, certum est de facto Orientalesnon contrahere matrimonium, nisi praesente sacerdote. Nulla proindepotest esse difficultas si Ecclesia latina in matrimoniis mixti ritus(latini sc.cum orientali) eos obstringat ad observantiam alicuius legis,quam et ipsi de facto iam observant.His positis itaque, duplex casus dari potest: aut vir latinus uxoremducit mulierem orientalem aut mulier latina unitur viro orientali.In utroque casu iuxta praxim in Oriente vigentem matrimonio aparocho viri generaliter est benedicendum. Hinc vir latinus trahit ad se
Romana et aliarum 271mulierem orientalem ac coram parocho latino viri servata forma Netemere matrimonium contrahendum est.Si vero vir orientalis sit, et mulier latina, haec sequatur oportetvirum coram parocho eiusdem.Si vero uterque sit extra propriam paroeciam tunc matrimonio benedicetparochus loci iuxta proprium ritum.27. Quod verum ad liceitatem adtinet, quamvis in decreto Ne temerec. V, § 5 statutum sit: « in quolibet casu pro regula habeatur, utmatrimonium coram sponsae parocho celebretur, nisi aliqua iusta causaexcuset », non recedendum esse puto a praxi orientalium qui tribuuntparocho viri ius benedicendi matrimonio.Haec autem quae valde inconcinne exposui, sapientissimo EE. VV.iudicio humiliter subiicio.HENRICUSBENEDETTIS. Congr. de Prop. FidePro Neg. Rit. Orient. Officialis.Emi et Rmi Patres,VOTUM UT.Demandatum mihi munus votum conscribendi pro solutione quorumdamdubiorum circa decretum Ne temere, qua potui celeritate mihienixe commendata exequi curavi. Solutionem, quae mihi conformior visaest rectae interpretationi ipsius decreti, primo loco proposui eamquemaiori minorive argumentorum amplitudine, prout cuiusque dubii gravitasaut difficultas postulare visa est, confirmavi; tum si quo loco aliquidutile existimavi, licet minus forte cohaerens cum stricta decreti interpretatione,modeste proposui; omnia sapientissimo EE. PP. iudiciodefinienda aut corrigenda subiiciens.Dubium I. An vi decreti Ne temere generatim sublata sit, quoadformam coniugii ineundi, quaevis communicatio exemptionis unius partisalteri comparti non exemptae (i).Hoc dubium affirmative resolvendumvidetur.Ad clariorem dubii intelligentiam et solutionem,ante omnia videturpraemittendum, post vigentem legem decreti Ne temere, illud principiumcommunicationis, quod hactenus vigebat relate ad decretum Tamii)Hoc dubium magis patet quam infra propositum ex officio (N. R.).
Ex S. Congregatione Conciliietsi, non amplius futurum practici momenti,nisi ad summum in duplicicasu ; nam duplex tantum est exceptio in nova lege facta, alterain matrimoniis mixtis pro Germania, altera in matrimoniis Orientalium.In ceteris casibus, cum omnes catholici in matrimoniis sive inter se sivecum parte acatholica ineundis ad formam decreti Ne temere teneantur,communicatio immunitatis (quae non datur) ne fingi quidem potest.Illam exceptionem pro Germania non admittere illam communicationem,corollarium est doctrinae in dubio subsequenti propositae, quumprobabitur, illam exceptionem esse mere localem non personalem: quoposito Germanicus extra territorium Germaniae, etiam pro casu exceptomatrimonii mixti, tenetur ad formam decreti Ne temere; ac proindenon datur casus Germanici immunis,qui possit alteri parti suam immunitatemcommunicare. Quodsi consideretur alter casus alicuius extraneiin Imperio Germanico volentis cum Germanico matrimonium mixtuminire, utraque pars erit immunis , non propter communicationemimmunitatis; sed pars Germanica propter ius particulare regionis quoipsa regitur , pars extranea propter facultatem peregrinorum gaudendiexceptione locali a lege universali et celebrandi contractum secundumius loci ubi contrahit;immunitatis.sicque iterum non erit locus illi communicationiAltera exceptio est de Orientalibus :* constat enim esse rem admissamOrientales legibus mere disciplinaribus etiam universalibus non ligari,nisi in his aliquid expresse de ipsis Orientalibus statuatur, aut expressaeorum mentio fiat, aut implicite pro subiecta materia ad illosquoque lex extendatur, ut accidit cum datur mera declaratio iuris diviniaut naturalis (S. G. P. F. 8 Nov. 1882; Benedictus XIV Const. EtsiPastoralis 26 Maii 1742). Ceterum ipsi Orientales profitentur se nonteneri legi capitis Tametsi (Cfr. Papp-Szilagyi, Enchiridion iuris eccl.orientalis, pag- 274).At illa Orentalium exceptio iam non est mere localis, sed potiuspersonalis, non enim Orientales alicuius regionis, sed omnes Orientalessunt liberi a legibus mere disciplinaribus observandis. Quare hic habemuscasum practicum, in quo illa communicatio essettinus vellet cum orientali contrahere.possibilis si laVerum dicendum videtur, illud principium communicationis pernovam legem esse penitus abrogatum.Nam historice et iuridice constat,illud principium, vi cuius pars immunis a servanda forma alteri partisuam immunitatem communicabat, non derivari neque ex natura contractusmatrimonialis, neque ex natura legis irritantis matrimonium sine
Romana et aliarum 273-certa forma celebratum. Natura enim matrimonii haec est,ut requirathabilitatem utriusque partis, adeo ut si vel una pars est inhabilis (v. gr.in voto solemni unius partis) matrimonium ex natura rei est invalidum,•etsi altera pars habilis sit. Hinc consequenter lex irritans matrimoniumlatini, sine certa forma celebrati, ex natura rei reddit irritum matrimonium,quod latinus celebret cum orientali, etsi hic ad formamservandamnon teneatur.Ergo illa communicatio immunitatis, quae viguit iniure Tridentino , positivae concessioni legislatoris ecclesiastici est tribuenda;quam concessionem historice constat non expresse esse factam,sed ipsa praxi tribunalium inductam (Cfr. Wernz, De iure matrimoniali,p. 52 sq.). Neque in iure Tridentino deerant exceptiones. Ita exdecreto S. C. Inq. 12 Ian. 1890 pro Insula Melitensi, licet acatholiciin matrimoniis inter se valide celebrandis effecti essent immunes a formaConc. Tridentini, at matrimonia mixta catholicorum cum acatholicisforma Tridentina non servata fuerunt declarata nulla, nec pars acatholicaimmunis potuit suam immunitatem alteri parti communicare. Quod•est argumentum evidens, totum hoc pendere a positiva legislatoris voluntate,non ex natura sive legis sive matrimonii.At iuri Tridentino substitutum est ius decreti Ne temere ; et in hocdecreto nullum est verbum aut clausula, qua possit censeri concessa illacommunicatio immunitatis ; imo omnes clausulae quae leguntur n. XIpotius sonant denegationem. Neque Orientales ullo modo queri possunt,-quod ita indirecte ipsis imposita sit lex ; decretum enim irritat matrimoniumlatini sine forma praescripta celebratum; si orientalis vult efficacitercum latino contrahere, ipse sibi imponitobligationem eo modocontrahendi, quo solo potest latinus validum matrimonium inire.Dubium II. Num exceptio, per Const. Provida in Germania inducta,censenda sit uti mere localis, aut etiam personalis.Huic dubio videtur responsum esse dandum: illam exceptionem•esse mere localem, ita ut Germani extra Imperium Germanicum invalidummatrimonium mixtum absque forma decreto Ne temere praescriptacontrahant. Talis decisio deducitur ex legitima interpretatione decretiProvida, sive hoc decretum spectetur respectu habito ad antiquamdisciplinam capitis Tametsi, sive spectetur respectu ad novam disciplinamper decretum Ne temere inductam.i) Sane acatholicorum Imperii Germanici immunitas his verbis indecreto Provida exprimitur : « Nihilominus matrimonia mixta in quibusvisImperii Germanici provinciis et locis non servata forma Tridentinaiam contracta vel (quod Deus avertat) contrahenda....haberi volumus.... »; de matrimoniis autem acatholicorumpro validis omninointer se sicActa S. Sedis, vol. XLl, fase. 4. 18
274 Ex S. Congregatione Conciliiloquitur:« Hoc idem iisdemque sub conditionibus declaramus, statuimusacdecernimus de matrimoniis acatholicorum sive haereticorum sive schismaticoruminter se in iisdem regionibus non servata etc. ». Immunitastribuiturmatrimoniis acatholicorum sive inter se sive cum parte catholicacelebratis in illis provinciis, locis, regionibus Imperii Germanici,quae sonant immunitatem omnino localem.Id luculentius apparet si cum commemorata parte dispositiva decreticonferatur eius pars expositiva sive prooemium et scopus legislatorisin ipso prooemio clare manifestatus: « ut consulamus, inquit, sanctitatifirmitatique matrimonii, disciplinae unitati et constantiae, certitudiniiuris, faciliori reconciliationi poenitentium, ipsi quoque paci et tranquillitatipublicae, declaramus, decernimus etc. »; qui scopus expresse transcriptisverbis designatus melius adhuc dignoscitur, si conferantur cummotivorum expositione praecedente, ubi legislator ex Episcoporum relationecommemorat observantiam legis Tridentinae in Imperio Germanicocumincommodis non levibus esse coniunctam:i) propter lamentabilemmaximamque in religione divisionem et catholicorum cum haereticis permixtionemin dies augescentem ; 2) ex eo quod dubitetur an in nonnullislocis lex esset promulgata ; 3) ex dubio an lex etiam obliget acatholicosuno aliove in loco commorantes; undelocis iuris diversitas et dissimilitudo ; ex qua4) maxima in diversis Imperii5) spinosae oriantur quaestiones,quae in iudicibus perplexitatem, in populo fideli legis irreverentiam,in acatholicis perpetuas cierent querelas et criminationes.Iam ex una parte illae circumstantiae et incommoda, quibus medendisstudet decretum Provida sunt circumstantiae propriaeregionumImperii Germanici; ergo exceptio a lege Tridentina quae adhibetur utremedium,censenda est localis, sicut ipsa mala quibus medendis adhibetur.Ex alia parte finis decreti fuit uniformem ac certam statuere disciplinampro universo Imperio Germanico, nempe ut consulamus disciplinaeunitati ac constantiae, certitudini iuris etc. ;hanc porro uniformitatemvoluit inducere seligendo inter varia iura, in diversis Imperiipartibus vigentia, illud ius quo simul obviaretur aliis incommodis inprooemio allegatis; v. gr. paci et tranquillitati publicae, perpetuis acatholicorumquerelis et criminationibus etc. Pars vero dispotiva illamelectionem fecit, concedendo pro universo Imperio illud ius , quod iamin pluribus Germaniae locis obtinebat,ut videlicet acatholici, in matrimoniissive inter se sive cum parte catholica ineundis, immunes essenta lege Tridentina.Haec ergo extensio ad universum Imperium interpretandaeodem modo est, quo particulares immunitatis ante decretum Pro-
Romana et aliarum 2jSpida certis dumtaxat provinciis propriae, quae certissime erant immunitateslocales,non personales.Quae argumenta maioreminde accipiunt vim quod non censendumest R. P. voluisse decreto Provida concedere favorem insolitum et usquead hunc diem inauditum, contra stylum alias in hac materiausitatumreddendo omnes et singulos acatholicos imperii Germanici personaliterimmunes ab observantia legis «Tridentinae ubicumque terrarummatrimonium celebrarent.Tale exorbitans privilegium et inusitatus favoracatholicis positive et directe factus (quibus tamen Ecclesia suos positivosfavores concedere non solet) derogaret principio hactenus vigenti,quod locus regit actum ; et cum incolae etiam catholici illarum regionum,ubi numquam decretum Tridentinum fuit promulgatum (v. g.in Anglia) tali immunitate personali non fruantur, sed extra suum locumimmunem debeant matrimonium contrahere secundum ius loci ubicontractum celebrant ; soli illi acatholici Germaniae fruerentur contralitteram et mentem ipsius decreti Provida illa personali et inusitata immunitate.2) Quodsi illa exceptio pro Germania consideretur in ordine ad iusnovum decreti Ne temere, naturam exceptionis mere localis, mutatoiure communi, non amisit. Nam decretum Ne temere non solum destinatione,ut decretum Tametsi, sed etiam de facto est lex universalis,ubique per transmissionem ad Ordinarios promulgata et ubique postdiem Paschatis vigens, et solummodo voluit ut retineretur exceptio proGermania iam facta.Ergo, sicut ante decretum Ne temere, illa exceptiomanet localis, restricta ad matrimonia mixta in ipso Imperio Germanicocelebrata.Sane in legibus universalibus Ecclesiae est principium certum abomnibus canonistis admissum (Cfr. Schmalzgrueber in lib. II, De Constit.,n. 42) exceptionem pro aliqua regione factam non prodesse incolisillius regionis, dum extra regionem immunem versantur ; sic Hispanusin Italia existens tempore ieiunii non potest uti dispensatione quoad ciborumqualitatem, quae in Hispania viget, sed debet severiorem modumin Italia vigentem amplecti. Quae doctrina si pro ceteris legibus universalibusvalet, a fortiori pro celebratione matrimonii, cum pro contractibusetiam in legibus non universalibus valet principium locus regit actum.Sive ergo exceptio illa pro Germania consideretur in ordine ad iusantiquum decreti Tametsi, sive in ordine ad ius novum decreti Ne temere,exceptio est mere localis, nullo autem modo personalis.Scholion. At ex doctrina tradita pro solutione dubii praecedentis,sponte sua enascitur consectarium, quod prudenti EE. VV. iudicio pro-
276Ex S. Congregatione Conciliiponendam duxi. Si decretum JVe temere est lex universalis, et exceptiopro Germania est mere localis, illico infertur eos omnes qui in ImperioGermanico matrimonium mixtum clandestine contrahunt , etsi incolaeGermaniae non sint, sed illuc ut peregrini vel vagi versentur, validenihilominus contrahere. Nam hoc est principium generale de omnibuslegibus universalibus; ut quicumque versantur in loco excepto a lege,etsi nondum incolae facti sint, sed in conditione inveniantur sive peregrinisive vagi, dum in territorio a lege excepto commorantur, beneficioexceptionis fruantur. Haec communis est TT. et CC. sententia (Cfr.Schmalzgrueber in tit. II, De Const., n. 41, 42) ; sicque indubitatumest Italum , Gallum , Germanum sive ut peregrinum sive ut vagum inHispania versantem, durante commoratione in illo territorio posse utiindultis sive exemptionibus Hispaniae concessis in lege ieiunii, festorumetc. Quod principium de ceteris legibus vigens,valet etiam, imospeciali quadam ratione valet, de legibus respicientibus contractus; namcontractus fieri debent secundum legem loci in quo celebrantur, cuiusforum omnes ibi contrahentes sortiuntur (cap. fin., De foro compet.).Atque hoc principium in re etiam matrimoniali valere edicitur cap. i,De Sponsalibus (Cfr. Schmalzgrueber lib. 4, tit. 3, n. 101). Quicumqueergo in Germania matrimonium mixtum celebrant, quoad valorem matrimoniia forma substantiali eximuntur.Neque ratiocinationem superioremevertit disciplina hactenus vigensde matrimonio, secundum quam qui ex territorio Tridentino in territoriumexemptum veniens, ibidem clandestine contraheret invalide contrahebat, nisi ibidem iam contraxisset domicilium aut quasi-domicilium,quo subditus factus novae paroeciae,eadem exemptione qua ceteri parochianifieret particeps. Nam hoc erat ius singulare capitis Tametsi propterspecialem indolem illius decreti, quod habebat vim localem simulet personalem ; quae vis personalis accedens ad vim localem unice propriamlegum, quae communiter feruntur, deducebatur quidem per legitimaminterpretationem ipsius capitis Tametsi, quod non solum praescribebatformam ad valorem actus requisitam, sed etiam aliter contrahentesreddebat inhabiles ad valide contrahendum ; at illam deductionemnon adeo clare perspexerunt plures AA. qui cum Sánchez (lib. III,disp. 18, n. 27, seq.) talem vim personalem negabant ; donec ultimosaeculo facta est res omnino certa et indubitata per plures decisiones etdeclarationes SS. CC. (Cfr. S. C. Inquis. 14 Dec. 185g; 6 Apr. i8gs;S. C. C. 3 Apr. 1841; Gasparri, De matrimonio, n. 385 seq.).At decretum Ne temere nullamhabet clausulam, qua possit legitimeprobari praeter vim localem generatim legibus ecclesiasticis pro-
Romana et aliarum 277priam ,habere insuper vim personalem legis subditos ubique terrarumcomitaris ; sed simpliciter asserit : « Ea tantum matrimonia valida sunt,quae contrahuntur coram parocho vel loci Ordinario vel sacerdote abalterutro delegato et duobus saltem testibus ». Quae lex est quidemuniversalis ubique terrarum vigens; at ipsi derogatur per exemptionemlocalem pro Germania his verbis factam : « Nihilominus matrimoniamixta in quibusvis Imperii Germanici provinciis et locis,forma Tridentina (cui successit forma decreti Ne temere)contrahenda, pro validis omnino haberi volumus ».non servatacontracta velSuperest investigandum an expediat vim illam personalem decretoNe temere tribuere, ita ut qui in Germaniam pergant, illius loci exemptioneuti non possint. Huius rei decisio ad sapientissimum iudiciumEE. PP. spectat: mei tamen muneris esse duxi demisse ac breviter proponereinconvenientia ex tali decisione oritura.i 0 . Tepidus ille catholicus germanus qui cum acatholico extraneo,et tepidus catholicus extraneus qui cum acatholico germano vult in Germaniaclandestine contrahere, sicut contemnit legem prohibentem matrimoniummixtum, vel (obtenta dispensatione ad illud celebrandum)despicitlegem obligantem ad illud celebrandum in facie Ecclesiae servataforma quae etiam in Germania obligat ad liceitatem ; eadem facilitatecontemnet legem irritantem, sicque erit frustranea illa irritatio, nec aliusfructus obtinebitur nisi multiplicatio matrimoniorum invalidorum,quibusdecretum Provida voluit obviare.2°. Etsi maxime fidelibus explicetur, certe vix capere poterunt fidelesGermaniae et multo minus haeretici, cur si inter Germanos fiat matrimoniumsine parocho sit validum ;si ibidem fiat inter non Germanos,vel inter Germanum et extraneum, sub iisdem conditionibus sit invalidum.Hinc contemptus legis ecclesiasticae cuius ratio non intelligens,querelae et criminationes haereticorum, de quibus in prooemio loquiturdecretum Provida. Certe hoc decretum non respexit conditionespersonales Germanorum, sed potius conditiones locales praesertim lamentabilemmaximamque in religione divisionem et catholicorum cumhaereticis permixtionem in dies augescentem ; quae locales íationes etiamin his verificantur, qui licet extranei in Germania versentur, ibique matrimoniaineunt. Quae rationes, ut aliam omittam, adeo graves sunt utmeo iudicio potius esset cogitandum de abrogando penitus decreto Provida,quam de addendo decreto Ne temere vimpersonalem , quae ipsideest. Nam si abrogaretur exceptio decreti Provida, multo facilius evitarenturplura matrimonia mixta, ex quibus tot mala in religionem redundant: aliunde acatholico, qui vult cumparte catholica contrahere,
278 Ex S. Congregatione Conciliiiam secundum novam disciplinam non obligatur ad contrahendum coramparocho loci, ubi aliorum acatholicorum irrisionibus esset obnoxius, sedpotest facile in alio loco quaerere parochum catholicum apud quem validecontrahat, exclusis permolestis testibus acatholicis,fieri invisus.quibus non vultQuodsi tamen EE. PP., his non obstantibus, videtur opportunumillam vim personalem decreto Ne temere addere, considerandum venit,an sit excludenda illa vis:i) in his qui in Germania contrahunt domicilium,et quidem ab ipso primo die contracti domicilii; 2) in his, quiin Germania contrahant quasi-domicilium; nam cum quasi-domiciliumnondum sit in foro ecclesiastico aliqua lege abrogatum, sed adhuc sitmodus, quo quis fit subditus superioris ecclesiastici;etiam videtur adhucesse modus, quo quis incipit regi iure loci,ubi tale quasi-domiciliumcontraxit. Sed hic iterum recurrerent implexae lites de quasi-domicilio,quas decretum Ne temere penitus voluit vitare ; 3) in his, quiiam menstruam commorationem in Germania fovent, secundumanalogiameorum, quae praescribuntur pro licita assistentia. Principium autemde fraude subiectiva eorum, qui, ut legem vitarent, in Germaniamconfugerent, multo maioribus difficultatibus scatet, ac proinde non videturintroducendum.Dubium III. An Ordinarii et parochi nedum explicite sed etiamimplicite « invitati ac rogati », dummodo tamen « neque vi neque metugravi constricti requirant excipiantque contrahentium consensum » , validematrimoniis assistere possint.Decretum Ne temere de modo assistentiae matrimoniis praestandaehaec statuit : quemlibet parochum (vel loci Ordinarium) valide assisterematrimonio « dummodo invitati ac rogati et neque vi neque metu graviconstricti requirant excipiantque contrahentium consensum ». Modus assistentiaein hoc articulo praescriptae evidenter ad valorem actus pertinettamquam conditio sine qua non clare expressa per particulam dummodo;idcirco articuli sensus diligenter est explicandus, ne ex perversaeius intelligentia periclitetur matrimonii valor. Modus assistentiae in eopraescriptus tribus partibus constare videtur: i°. Oportet ut parochus(vel loci Ordinarius) invitati ac rogati fuerint ; qua conditione efficacitercavetur ne parochus insidiose et inopinate ut testis assumatur. 2 0 . Praetereaparochus debet esse ultroneus testis,quatenus nulla vi aut gravimetu coactus matrimonio intersit. Iam his duabus conditionibus sufficienterconsulitur dignitati sacramenti et parochorum, qui contra necessariamassistentiaminsidiose aut violenter a nupturientibus obtentam inantiquo iure non erant satis protecti. Sed praeterea, id quod est ma-
Romana et aliarum 279xime ponderandum, decretum exigit:3°. ut parochus vel loci Ordinariusrequirat excipiatque matrimonialem sponsorum consensum.Quodsi quis attente consideret ex una parte finem a legislatore intentumin hoc legis articulo, ex alia parte historicam eiusdem articuligenesim,facile in illam conclusionem deveniet, quocumque demum modoparochus (vel loci Ordinarius) fuerit invitatus ac rogatus, modo nec vinec metu gravi constrictus matrimonialem consensum libere ac spontaneeexquirat excipiatque ,satis factum iri legis praescriptioni ac de matrimoniivalore nullum posse esse dubium. Nam finis legislatoris evidenterfuit, ut efficaci modo manerent abolita et redderentur impossibiliamatrimonia ex inopinato facta. Qui finis legislatoris iam clare apparetin causa Wratislañensi et aliarum, quae decreto Ne temere occasionempraebuit : nam in mente addita decisioni iam indicatur propositum novumedendi decretum secundum certa et fixa principia in ipsa menteexpressa, inter quae primo loco ponitur: « che il parroco debba assistereal matrimonio rogato e volontariamente, di maniera che restinoaboliti tutti i matrimonii f atti per sorpresa ». Atque idem principiumconstanter perseverat in variis schematibus, quae in praeparatione novidecreti discussa §unt. Verum in schemate proposito a Secretario S. C.addita est illa clausula , quod parochus « debeat requirere et exciperematrimonialem contrahentiumconsensum », quae clausula deinde in decretumNe temere transiit, admissis praeterea in prima et altera clausulaarticuli, in cuius expositione versamur, iis quae ab aliis fuerant propositaad evitanda illa matrimonia ex inopinato et fraudulenter celebrata.Iam si talis fuit finis legislatoris, et ad illum certo certius obtinendumfuit expressa in lege illa forma praesentiae parochi, qua is activecooperando debet exquirere et excipere matrimonialem consensum ; cumper hanc solam activam parochi assistentiam iam omnino in tuto positasit exclusio matrimonii ex inopinato facti,videtur prima illa clausula,dummodo invitati et rogati, late esse interpretanda; ita ut quaecumqueinvitatio et rogatio, modo, exclusa vi ac gravi metu, subsequaturultronea et libera requisitio et exceptio consensus,sit sufficiens advalorem. Nam si rogatio et invitatio fuisset unicum medium a legislatoreassumptum impediendi insidiosa illa matrimonia, finis legislatorispostularet potius ut illa verba dummodo invitati et rogati potius stricteessent interpretanda, ne ob iargam et nimis benignaminterpretationemquaelibet interpellatio (quae iam antiquo iure requirebatur) habereturpro invitatione et rogatione , sicque frustraretur assecutio finis , quemadeo efficaciter legislator intendit.At nunc finis legislatoris iam in tutopositus est per ultimam clausulam requirat excipiatque contrahentium
28oEx S. Congregatione Conciliiconsensum ; ergo quaecumque invitatio ac rogatio adhuc possit hoc nominecompellari censenda est sufficiens, ut litterae et fini legis videaturesse satisfactum. At rogatio implicita, praesumpta, interpretativa, adhucmoraliter loquendo potest dicit vera rogatio, licet cum addito diminuente.Sane invitatio implicita haberetur, si nupturientes alicui parochodemonstrarentdesiderium ab eo accipiendi nuptialem benedictionem ;praesumpta invitatio esset, si parochus ipse postularet ab sponsis eorummatrimonio interesse et hi petitioni adnuerent ; interpretativam invitationemhaberemus, st sponsi postquam cum aliquo parocho omnia tractassentquae ad matrimonium praeparandum spectant , his iam expletis,ipsi parocho se praesentarem, qui nulla vi nulloque metu gravi compuisusin tribus hisce casibus exquireret reciperetque sponsorum consensum.Quis dicet tali in specie facti non adfuisse aliquam invitationem,licet non formalem , veram tamen,per quam abunde litterae etfini legis factum esset satis, si ex illa ultronee et libere processit parochusad exquirendum et recipiendum sponsorum consensum ? Manet ergopropositodubio responsum dandum esse affirmativum.Sed quia illae distinctiones invitationis implicitae, praesumptae, interpretativae,sunt aliquantulum subtiles, putarem multo magis consultumiri certae validitati matrimoniorum , si responsio ad dubium nondaretur per simplicem consuetam formulam affirmative, sed potius sicefferatur: « Sufficit quaelibet invitatio et rogatio, modo parochus (velloci Ordinarius), seclusa vi et metu gravi, requirat excipiatque sponsorumconsensum ».Dubium IV. An ad licitam matrimonii celebrationem habenda sitratio dumtaxat menstruae commorationis, non autem quasi-domicilii.Hoc dubium longiorem prae ceteris postularet expositionem, sedangustiae temporis mihi concessi,faciunt ut solummodo possim proponerebreviter EE. PP. eam solutionem, quae mihi mente decreti conformiorvisa est.Prima quidem fronte dubium nullam videtur prae se ferre difficultatem,sed simpliciter responso negativo esse dimittendum. Nam decretumNe temere in parte dispositiva de quasi-domicilio studiose tacet ;solummodo in parte expositiva de illoloquitur ad indicandum subtilesquaestiones de quasi-domicilio et graves difficultates practicae ad factumillius acquisitionis probandum, uberrimum fuisse fontem nullitatis multorummatrimoniorum : quae frequentes nullitates, prae ceteris rationibus,in causa fuerunt, cur nova disciplina induceretur. Iam vero cumin parte dispositiva ne verbum quidem reperiatur, quo expresse dicaturantiquam canonicam disciplinam de quasi domicilio (quae in aliis cau-
Romana et aliarumsis praeter matrimonium est practici momenti) debere immutari, et loconotionis communiter admissae ac praxi tribunalium confirmatae , quaquasi-domicilium dicitur consistere in commoratione in parochia cumanimo ibidem per maiorem anni partem manendi esse substituendummerum factum menstruae commorationis in parochia ; illa abrogatioquasi-domicilii et substitutio menstruae commorationis ex legitima decretiinterpretatione non videtur absolute et universaliter admittenda.At ex alia parte hoc ipsum decreti silentium de quasi-domiciliovidetur tacita ipsius abrogatio saltem in ordine ad matrimonium coramparocho contrahendum. Nam decretum, facta distinctione inter validamet licitam matrimonii celebrationem, pro valida assignat quemlibet parochum, pro licita solum parochum vel domicilii vel menstruae commorationis.Ergo hoc ipso quasi-domicilium censendum est abrogatumin ordine ad sortiendum parochum proprium pro licita celebratione matrimonii.Ex alia tamen parte considerandum venit decretum Ne temere n. V,§ 4 statueie: « Quod ad vagos, extra casum necessitatis, parocho neliceat eorum matrimoniis assistere nisi re ad Ordinarium velad sacerdotemab eo deputatum delata, iicentiam assistendi impetraverit». Atquinam sint existimandi vagi decretum non definit ; res tamen est dequa merito dubitari potest eiusque declaratio postulatur.Secundum antiquamdisciplinam illi habebantur vagi, qui nec domicilium, nec quasidomicilium ullibi habebant. Horum duplex erat species:alii dicebanturhabitualiter vagi, qui domicilio et quasi-domicilio carentes habitualiterper incertas sedes vagabantur (Cfr. Sánchez, De matr., lib. III, disp.25, n. /); alii qui ad breve tantum tempus domicilio carebant, v. gr.dum relicto domicilio novum quaererent, per transennam seu momentaneevagi dicebantur. A i solos autem habitualiter vagos pertinebat prohibitioTridentina, ne parochi eorum matrimoniis interessent, nisi postdiligentes investigationes re ad Ordinarium delata ab eodem interessendilicentiam obtinuissent (Trid., sess. XXIV, cap. y, de reform, mxtr.).Quid autem secundum novam disciplinam statuendum erit ? Si nonad litteram sed ad mentem decreti attendatur; haec crederem proponenda:1) Illi qui sunt momentanee vagi, eo quod ante breve tempus domiciliumreliquerunt, non videntur comprehendi inter vagos in ordinead prohibitionem decreti n. V, § 4 ; ratio est quia informationes decarentia impedimentorum ceterisque requisitis ad matrimonium facilepeti poterunt a parocho domicilii nuper relicti.2) Qui nullibi habent domicilium eo quod illud iamdiu ieliquerunt,etsi retineant quasi domicilium ; haec retentio quasi-domicilii non
282 Ex S. Congregatione Conciliividetur secundum iuris novi mentem liberare a conditionevagorum inordine ad citatami praescriptionem n. V, § 4.; sed parochus, etsi iammenstruam commorationem in sua parochia traxerint, debet ut liciteeorum matrimonio intersit, habere licentiam Ordinarii vel eius delegati :nam si quasi-domicilii habenda esset ratio,iterum incideremus in difficultates,quas ius antiquum creabat.3) In his qui et domicilio et quasi domicilio iamdiu carent, suntqueproinde habitualiter vagi, menstrua commoratio in parochia non sufficit,ut pariter parochus non teneatur servare eadem requisita, quae provagis statuuntur can.V; nisi praeter menstruam commorationem domiciliumibidem contraxerint : ratio est quia finis illius praescriptionis estnecessitas accurate cognoscendi ea, quae vel validae vel licitaecelebrationimatrimonii obstare possint; at haec vix sciri poterunt a parocho,in cuius parochia nupturientes menstruam dumtaxat commorationemtraxerint.Sane nulla in novo decreto reperitur praescriptio, qua expresse abrogeturaut immutetur antiqua notio et disciplina de vagis hactenus confirmatalegibus canonicis, praxi tribunalium et communi canonistarumdoctrina: ergo antiqua disciplina adhuc vigere censenda est. Ex aliaparte finis illius legis , qua parochi sine licentia Ordinarii prohibenturmatrimonio coniungere vagos, est singulare periculum, ne hi parochumdecipiant in probatione status liberi seu carentiae impedimentorum : hocautem singulare periculum Tridentinum (sess. XXIV, c. 7, de reform,matr.) nonagnovit nisi in illis habitualiter vagis seu vagabundis, qui semperper incertas sedes vagantur, non autem in aliis honestis personis, quae solummomentanee vagae sunt. Ergo in iure novo retinenda sunt in hacparte eadem principia, quae iure antiquo vigebant.Porro principia antiqua quoad substantiam retineri videntur : sii) Ordinarii licentia non requiratur pro his, qui a brevi tempore domiciliumreliquerunt (v. gr. a mense,vel ab alio tempore taxative determinando); si 2) illa licentia Ordinarii requiratur pro his qui nullibi retinentdomicilium, eo quod vel nullibi habebant, vel illud a longo temporereliquerunt (v. gr. a tempore sex mensibus longiori); si 3) pariterlicentia Ordinarii requiratur pro his, qui in parochia ubi matrimoniumvolunt celebrare iam contraxerunt domicilium , sed cum antea fuissenthabitualiter vagi,nondum in parochia recentis domicilii menstruam commorationemprotra xerunt.Quare proposito dubio,sic censeo respondendum:Affirmative, salva tamen dispositione can. V, § 4 pro iis, qui licetin loco celebrationis matrimonii iam menstruam commorationem traxe-
Romana et aliarum 283rint, nullibi tamen domicilium retinent, eo quod vel nullibi illud habebant,vel illud a longo tempore reliquerant, v. gr. a tempore sex mensibuslongiore (i).Dubium V. Utrum sponsalia, praeterquam coram Ordinario autparocho, celebrari valeant etiam coram ab alterutro delegato.Censerem huic dubio responsum dandum esse negativum', i 0 , quiahaec videtur esse legitima decreti interpretatio ; nam cum agitur de matrimoniolex diserte dicit posse illud celebrari « coram parocho (vel lociOrdinario) vel sacerdote ab alterutro delegato »; at in canone de sponsalibusnulla fit mentio facultatis delegandi. Iam vero est principium iniure admissum : « Legislator quod voluit expressit, quod noluit tacuit »(Arg. c. Ad audientiam 12, De decimis III, 30). Ergo sicut illa delegatioest permissa pro matrimonio ,quia legislator eam expressit ; itaneganda est pro sponsalibus, hoc ipso quod legislator eam tacuit. —Verum quidem est esse iuris regulam: « Potest quis per alium,quodpotest facere per seipsum » (reg. 68 iuris in 6). Sed haec regula, sicutquaevis alia, suas habet fallentias, inter quas (Reiffenstuel in hanc reg.,n. 5) merito ponitur illa, quod excipiendus sit casus, in quo ex naturarei vel speciali iuris dispositione factum propriae personae requiratur.Iam vero ex natura rei, in hoc casu videtur exclusa delegatio : dubiumenim propositum reipsa aequivalet huic:Ordinarius) delegatione aliumsola subscriptio sufficiat ad publicam« Potestne parochus (vel lociconstituere testem privilegiatum , cuiuset authenticam fidem faciendam(i) At non omnia, quae heic tradit eximius Consultor relate ad vagos,approbanda esse censemus. Nam prae primis certum est quod decretum Ne temererecepit ex integro antiquam disciplinam domicilii, ita ut etiam nunc adillud acquirendum, praeter animum perpetuo manendi in eodem loco seu paroecia,requiratur et sufficiat factum commorationis etiam per unam diem inibiprotractae. E contra decretum Ne temere loco quasi-domicilii suffecit menstruamcommorationem, quae acquiritur per simplicem habitationem unius mensismoraliter continui in una eademque paroecia, quin necesse sit exquirere animumcommorantis. Hoc posito, inter vagos accensendus esse eos dumtaxat arbitramur,qui neque domicilium neque saltem menstruam commorationem in loco matrimoniihabent; id enim constat ex can. V, § 2 eiusdem decreti, ubi statuitur quodOrdinarius et parochus licite matrimoniis adsistunt, « constito de domicilio velsaltem de menstrua commoratione alterutrius contrahentis in loco matrimonii ».Eadem enim ratione, qua Ordinarius vel parochus fit proprius in ordine adassistentiam matrimoniis praestandam si saltem unus ex nupturientibus acquisieritdomicilium in eadem paroecia, ita etiam si saltem unus ex ipsis in dictaparoecia per mensem continuum commoratus sit (N. R.).
284 Ex S. Congregatione Conciliide valore instrumenti a nupturientibus confecti ». Cui quaestioni histerminis aequivalentibus propositae videtur ex natura rei responsumdandum esse negativum. Delegatione enim iurisdictio communicatur,non qualitas parochi,nec consequenter munus testis auctorizabilis huicqualitati ex dispositione iuris cohaerens. Certe ex natura rei tabellio,seu notarius vel officialis civilis ,in suum locum substituere non potest.qui actus civiles recipere debet, aliosQuodsi parochis illa facultas competitalium sibi substituendi pro valida assistentia matrimonio praestanda,illa non ex natura rei, sed ex positiva iuris dispositione est derivanda;ergo cum talis concessio pro sponsalibus non sit facta, legitimadecreti interpretatio postulat ut denegetur.2 0 . Quibus rationibus accedit nullam hic adesse necessitatem talisfacultatis delegandae, cum iam ipsum decretum alio modo providerit,permittendo ut loco parochi (vel loci Ordinarii) duo adhiberentur testes,qui facile, quacumque necessitate occurrente, reperiri poterunt.Dubiurri ergo videtur solvendum : Negative.Dubium VI. Utrum sponsalia celebrari possint dumtaxat coramOrdinario vel parocho domicilii aut menstruae commorationis, an etiamcoram quolibet Ordinario aut parocho.Ante omnia praestat ob oculos poneie quid statuit hac de re decretumNe temere'. « Ea tantum sponsalia habentur valida et canonicossortiuntur effectus, quae contracta fuerint per scripturam subsignatam apartibus et vel a parocho, aut a loci Ordinario, vel saltem a duobustestibus ». — Huius dispositionis legitima interpretatio ea videtur esse,ut« quilibet parochus (saltem si in eius territorio instrumentum fiat)possit sua subsignatione instrumentum iam a partibus subsignatum reddereauthenticum instrumentum validi contractus sponsalitiaNam i 0 , decretum non facit pro sponsalibus illam distinctioneminter sponsalia valida et sponsalia licita, quam facit pro matrimonio,in quo illa distinctione praemissa, aliquas conditiones requirit pro licitaassistentia parochi,quas non requirit pro assistentia valida, ad quamcompetentem facit quemlibet parochum. Si ergo matrimonium, de cuiusvalore maior requiritur securitas, valide celebratur apud quemcumqueparochum, nupturientes consensum de praesenti exprimunt, idem a fortioridicendum est de sponsalibus.2 0 . Id etiam clarius deducitur ex duplici forma pro valore sponsaliumadmissa : nam sponsalia contrahi valida possunt scriptura subsignataa partibus et vel a parocho vel a duobus testibus ; sed in hacsecunda forma validae celebrationis sponsalium S. C. nullo modo respexitad locum ubi contrahentes sponsalia celebrarent, nec ad subie-
Romana et aliarum 285ctionem propriis parochis debitam; ergo nec in alia forma. Iam vero praecisaratione loci, ubi sponsalia celebranda sint, et praecisa subiectionead proprios parochos, iam nulla manet ratio cur unus parochus sit alteripraeferendus. Ergo apud quemcumque parochum sponsi instrumentumconficiant et subsignent simul cum illo parocho, nullus alius parochuspoterit iure merito dici praetermissus , cum potuissent sive ineodem sive in alio loco , adhibitis duobus testibus ab omni parochopraescindere.3°. Ipse finis legis novam suppeditat confirmationem. Finis legisin prooemio decreti clare expressus ille fuit, ut efficaciter impedirentursponsalia privatim inita, ex quibus ea incommoda redundabant, quae inipso prooemio ponderantur; iam optimum medium ad vitanda privatasponsalia fuit, ea declarare nulla et simul praescribeie determinatam formamqua ipsa fierent publica, exigendo i) scripturam subscriptam abipsis contrahentibus, qua authentica haberetur externa expressio voluntatiscontrahentium, sine qua contractus non datur; et insuper; 2) subscriptionemduplicis testis vel unius auctorizabilis, quo fide publica munituminstrumentum haberetur. At ex natura rei et probatis moribustum fori civilis tum fori ecclesiastici, ad fidem publicam de aliquo instrumentofaciendam sufficit quilibet notarius legitime deputatus; ergopariter ad fide publica firmandum instrumentum sponsalitium, sufficietquilibet parochus qui a contrahentibus adeatur, omnes enim parochi viofficii sunt publici magistratus ecclesiae et ad hunc determinatum actumauctorizandum per decretum Ne temere facti sunt competentes.4 0 . Ex inconvenientibus: secus enim aut esset: i) parochus propriusratione domicilii aut quasi-domicilii ; et hoc non videtur possedici, quia iterum incideremus in implexissimas et inextricabiles difficultatesde quasi-domicilio , quae una fuit ex praecipuis causis novi decreti;unde etiam valor periclitaretur matrimoniorum propter impedimentumpublicae honestatis : iam nullitatem matrimonii originem habentemin subtilibus quaestionibus de quasi-domicilio S. G. penitus sublatamvoluit. Aut 2) dicendus esset parochus domicilii aut menstruaehabitationis, secundum normam stabilitam pro licita assistentia in matrimonio:at quod statutum est de licita celebratione matrimonii, peroppositionem ad eius validitatem, sine ullo fundamento transferretur adsponsalia, de quorum valore solummodo fuit sollicita S. C.; quaestionemvero de liceitate ne attigit quidem.Solum superest discutiendum an saltem requiratur subscriptio parochiillius loci ubi celebratur contractus, ceteris exclusis, id quod iamfuit insinuatum aut propugnatum a pluribus commentatoribus decreti.
286 Ex S. Congregatione ConciliiCuius sententiae corollarium esset, non esse valida sponsaliaMediolanicelebrata , si subscriptio fieret ab aliquo parocho Bononiensi; nec essevalide sponsalia Romae in parochia S. Mariae Maioris celebrata, si subscriptionemprae se ferrent parochi S. Agnetis. Quae sententia, fundamentumhabere videtur in analogia cum matrimonio, ad cuius valoremiuxta praesens decretum sufficit cuiuslibet parochi assistentia, modo< intra ipsius territorium » matrimonium celebretur. Praeterea hanc ipsamsententiam confirmare videtur ordinata fidelium gubernatio , qua hocipso quod pro certo territorio certus constitutus est parochus, quilibetparochus debet intra ambitum sui territorii suae auctoritatis exercitiumcontinere nec eam possit extra proprium territorium explicare.Verum haec sententia non videtur admittenda. Quaerit Schmalzgrueber(in tit. De fide Instrument. II, 22, n. 8), utrum notarius inuno loco creatus possit ubique terrarum instrumenta conficere; ac respondetintra territorium eius a quo fuit constitutus posse instrumentumconficere etiam pro extraneis et peregrinis, si ab his rogetur ; quiaconfectio instrumenti non est actus iurisdictionis , sed muneris , quodcuivis impendi potest ; quod semel confectum ubique ut publicum etauthenticum habendum est , cum vis probandi et fides semel obtentainstrumento non tollatur per loci mutationem. Quae ratiocinatio iuremerito in nostro casu applicatur parocho , qui in subsignando instrumentosponsalium vere gerit vices publici notarii ad hoc speciatim designati.Iam vero quilibet parochus ubicumque instrumentumsponsalitiumsua subscriptione fide publica muniat, id faciet « intra territoriumconstituentis », sc. Rom. Pontificis; is enim, non Episcopus, parochumconstituit publicum officialem in ordinem ad hunc actum auctorizandum,cum haec auctoritas data sit per decretum Ne temere, quod est lex pontificia.Ergo modo sit rogatus,in quocumque loco valide sua auctoritateuti poterit (i).(I) Quamvis regulariter et de iure potestatem creandi publicos notarios inEcclesia habeat solus supremus Princeps nempe Papa, ex recepta tamen consuetudineetiam inferiores magistratus nempe Episcopi notarios constituere valentintra limites propriae dioecesis. Cfr. Pirhing (lib. 2, tit. 22, n. 8), Reiffenstuel(ibid., n. 260) et Schmalzgrueber (loc. cit., n. 4). Hinc admittendum quidemest Summum Pontificem decreto Ne temere tamquam lege universali creassein genere officium notariatus quoad sponsalium celebrationem, sicuti prius consuetudinevel lege generali (Conc. Trid., sess. 24, cap. i3, de Reform.) institutumfuit officium parochatus; at in specie sunt Episcopi qui, nisi accedat reservatiovel affectio Apostolica beneficii paroecialis, constituunt in propria dioecesi sin-
Romana et aliarum 287Sane si mens legislatoris alia fuisset, ac voluisset ut viribus careretinstrumentum sponsaiitium in territorio paroeciae Sanctae Mariae Maiorissubsignatum a parocho Sanctae Agnetis , debuisset praescribere ut ininstrumento accurate scriberetur et dies et locus in quo confectum est,ut posset inde discerni an a legitimo parocho facta fuisset subscriptio ;at talem obligationem designandi accurate locum confecti instrumentinon imposuit; ergo evidenter eius mens fuit ut quilibet parochus sufficeret.Quod si id non clare deduceretur ex legitimadecreti interpretatione,videretur expedire ut per interpretationem extensivam id decerneretur;secus enim valor sponsalium (et consequenter etiam valor pluriummatrimoniorum) dependeret ex limitibus pluriumparochiarum ineadem civitate existentium ; quod esset contra principium quod huicdecreto conficiendo praefuit.Dubium ergo propositum sic videtur solvendum : Negative ad primum,affirmative ad secundum.Scholion. Simul tamen considerandum est, an expediat huic simpliciresponso addere mentem, in quaparochis commendetur, non strictumpraeceptum detur, ut pro celebratione sponsalium, nisi aliud ipsisprudentia ob particulares circumstantias suadeat, nupturientes ad parochumproprium remittant. Quam commendationem videtur suadere :i) quod parochus proprius melius cognoscet sponsos ac scire faciliuspoterit, an illis sponsalibus rationabiliter opponantur parentes ; vel aliaecausae obsint, quae illa reddant illicita ; 2) quod ad ipsum parochumproprium pertinet examen sponsorum , investigatio impedimentorum ,status liberi probatio etc. Saltem videndum est an expediat praecipere,ut parochus proprius de peractis sponsalibus certior fiat.Haec habui, quae circa proposita dubia EE. PP. sapienti iudiciodefinienda aut corrigenda proponerem.In universitate Gregoriana, die 9 Martii 1908.PETRUS VIDAL, S. I.Dubia. I. Utrum validum sit matrimonium contractum acatholico ritus latini cum catholico ritus orientalis, non servataforma a decreto Ne temere statuta.gulos parochos ac proinde etiam notarios, de quibus agitur, intra statutam circumscriptionemterritorii vel saltem personarum. Quod congruit etiam legi civiliex. gr. italicae, iuxta quam notarii nonnisi intra fines districtus sibi assignativalide conficere possunt instrumenta (N. R.).
288 Ex S. Congregatione ConciliiII. An in art. XI, § 2 eiusdem decreti sub nomine acatholicorumcomprehendantur etiam schismatici et haeretici rituumorientalium.III. Num exceptio, per Const. Provida in Germania inducta,censenda sit uti mere localis, aut etiam personalis.IV. An Ordinarii et parochi nedum explicite sed etiamimplicite « invitati ac rogati », dummodo tamen « neque vineque metu gravi constricti requirant excipiantque contrahentiumconsensum », valide matrimoniis assistere possint.V. An ad licitam matrimonii celebrationem habenda sitratio dumtaxat menstruae commorationis, aut etiam quasidomicilii(i).VI. Utrum- sponsalia, praeterquam coram Ordinario autparocho, celebrari valeant etiam coram ab alterutro delegato.VII. Utrum sponsalia celebrari possint dumtaxat coramOrdinario vel parocho domicilii aut menstruae commorationis,an etiam coram quolibet Ordinario aut parocho.Resolutiones. Quibus dubiis in generali Congregationediei 28 Martii 1908 propositis Emi Patres S. C. Concilii,omnibus sedulo perpensis, respondendum mandarunt :Ad I. Negative (2).Ad II. Affirmative (3).Ad III.Exceptionem valere tantummodo pro natis in Ger-(1) Hoc dubium, ex officio propositum, quoad redactionem differt ab eoquod prostat in voto Consultoris. Cfr. Acta S. Sedis, vol. 41, pag. 280 (N. R.).(2) Ratio est quia, ut iam alias innuimus, decretum Ne temere catholicosritus latini generatim inhabiles reddit ad nuptias valide ineundas absque formaeiusdem decreti : ita etiam Concilium Trid. (sess. 24, cap. i, de reform, matr.)« omnino inhabiles » reddidit eos, qui matrimonium contrahere attentaverintaliter quam iuxta formam ibidem praescriptam. Laetamur praeterea hodiernadecisione auctoritative approbatam esse sententiam, quam in antecessum mitifuimus (Cfr. Acta S. Sedis, vol. 4 l > P a g- $4 m nota), nempe per novam disciplinamabolitum logice fuisse quoad clandestinitatem privilegium, vi cuiuspars exempta communicabat propriam exemptionem parti non exemptae (N. R.).(3) Huc referuntur quae iam praeoccupata sunt in Acta S. Sedis, vol. 41,pag. 85 cum nota (N. R.).
Romana et aliarum 289mania ibidem matrimonium contrahentibus, facto verbo cumSSmo (i).Ad IV. Affirmative (2).Ad V. Affirmative ad primam partem, negative ad secundam(3).Ad VI. Negative (4).Ad VII. Posse celebrari coram quolibet Ordinario aut parocho,dummodo intra limites territorii eiusdem Ordinarii velparochi (5).Die autem 30 dicti mensis Martii SSmus Dnus Noster,audita relatione infrascripti Secretarii S. C. Concilii, suprarelatas Emorum Patrum resolutiones ratas habuit et approbavit,quibuslibet in contrarium minime obstantibus.f VINCENTIUS Card. Ep. Praenest., Praefectus.B. Pompili, Secretarius.(i) Exceptio in casu induit naturam privilegii, quod, cum militet contraius commune nuper inductum, stricte interpretandum est iuxta can. Porro 7,et can. Sane 9, de privilegiis. Excluduntur proinde etiam simplices domiciliati inGermania ibique matrimonium contrahentes. Imo, si credere velimus P. Ferreres(Comm. in Los esponsales y el matrimonio, ed. 2, pag. 2o5 in nota), ConstitutioProvida nonnisi naturam precariam induere videtur; censet enim « quela Const. Provida tiene carácter de medida provisoria y así deben procurarlos Ordinarios de Alemania disponer las cosas de modo que allí pueda regircuanto antes el decreto Ne temere en toda su plenitud » (N. R.).(2J Quaelibet enim invitatio et rogatio, dummodo absque vi et motu facta,in casu sufficit; finis enim legis fuit ut e medio tollerentur sic dicta matrimoniaex inopinato seu vulgo per sorpresa inita (N. R.).(3) Ergo in themate quasi-domicilio suffecta est menstrua commoratio (N.R.).(4) Delegatio in casu neque admittitur a decreto Ne temere, neque recteconcipi potest, quum officium ad instar notariatus alteri delegari valide nequeat(N. R.).(5) Rationem huius resolutionis iam supra (Cfr. Acta S. Sedis, vol. 41,pag. 286 in nota) attingimus; modo tantum addimus, nihil prohibere quominusOrdinarius vel parochus extra proprium territorium valide subscribat acta sponsalitiatamquam simplex testis (non autem auctorizabilis), dummodo tamen alterumtestem sibi adsciscat iuxta decretum Ne temere (N. R.).
Ex S. Congregatione RituumEX S. CONGREGATIONE RITUUM— ;—^DECRETUMDe typica editione Vaticana Gradualis Romani (i).Hanc Vaticanam Gradualis Sacrosanctae Ecclesiae RomanaeEditionem, Sacra Rituum Congregatio, attentis atqueconfirmatis Decretis suis, datis diebus II et I4 Augusti anni1905 (2), uti authenticam ac typicam declarat et decernit;quippe quae pro Missis de Tempore et de Sanctis, necnonet pro Missarum Ordinario, Cantum gregorianum exhibet,prout is fuit a Sanctissimo Domino Nostro Pio Papa X feliciterrestitutus, ipsiusque iussu et auctoritate diligenter acrite revisus et recognitus. Ea quidem fuit totius operis norma,quam varia plane instituerant et iniunxerant documenta Pontificia,et perspicue rursus ac plenius exponit et inculcatCommentarium de ratione editionis Vaticanae Cantus Romani,quod Graduali praemittitur (3).Haec autem Editio, ut in usum apud omnes ecclesias hicet nunc deveniat ita sancitum est, ut caeterae quaelibet CantusRomani Editiones, ad tempus tantummodo iuxta Decretapraedicta toleratae, nullo iam in futurum iure gaudeant, quotypicae substitui possint (4).Quo vero forma Cantus aptius posset restitui, restitutae(1) Nuper in lucem prodiit ex typis Vaticanis (Romae, 1908) Graduale SacrosantaeRomanae Ecclesiae de Tempore et de Sanctis SSmi D. N. Pii X Pont.Max. iussu restitutum et editum, cui addita sunt festa novissima (N. R.).(2) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 38, pag. 114 et 240.(3) In fronte Gradualis extat praevium commentarium, in quo redditurratio laboris praestiti in hac editione curanda. Dein vero ut consulatur eorumcommodis, qui libris choralibus usuri sunt, nonnulla addita sunt de notularumcantus figuris et usu, nec non de ritibus servandis in cantu Missae (N. R.).(4) Editio Gradualis praescribitur omnibus ecclesiis ritus romani, non exclusisRegularibus ; in posterum proinde quicumque liber Gradualis, qualibetetiam Pontificia approbatione munitus, sensim sine sensu et quamprimum amoveridebet a locorum Ordinariis (N. R.).
Decretumsunt etiam nonnullae hic illic quoad verba lectiones, quamvisab hodierno textu Missalis alienae. Quarum restitutio, quumab ipso Summo Pontifice, in audientia die 14 Martii anni 1906Emo Cardinali Pro-Praefecto huius Sacrae Congregationisindulta, expresse fuerit approbata atque praescripta, in futurisGradualis Editionibus omnino erit observanda (i).Iuxta tenorem quoque utriusque Decreti suprascripti, adeos tantum editores seu typographos, quibus id a Sede Apostolicaconceditur, pertinet privilegium evulgandi eumdemCantum, qui, quum sit vetus Ecclesiae Romanae patrimonium,eiusdem prorsus extat proprietas (2). Cautum est insuper,ne quid quovis praetextu editores praesumant addere,demere aut mutare, quod ipsius Cantus integritati atque uniformitatidiscrimen inferat. Qualiscumque igitur Editio Cantusgregoriani ad usum liturgicum destinata, ut sit legitima,et ab Ordinario queat permitti, debet esse typicae huic omninoconformis, quoad ea praesertim, quibus sive in praefatis Decretis,sive in alio diei 14 Februarii anni 1906 specialiterprovisum est (3).Contrariis non obstantibus quibuscumque. Die 7 Augusti1907.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.(1) Ad servandam melodiae antiquae integritatem etiam textus liturgicusiuxta antiquos codices restitutus fuit. At quamvis nonnullae habeantur lectionesvariantes inter novum Graduale et vetus Missale, tamen, usquedum aliter S. Sedesstatuerit, nil prohibet quominus Celebrans submissa voce legat Missam iuxtatextum Missalis, et cantores décantent iuxta textum Gradualis (N. R.).(2) Hinc etiam in fronte Gradualis legitur haec adnotatio diei 12 Martii 1908 :« Iuxta tenorem authenticorum decretorum, ius proprietatis sibi vindicat TypographiaVaticana. Privilegium typis evulgandi cantum, qui in hoc Graduali typicocontinetur, ad eos tantum editores seu typographos pertinet, quibus id aSede Apostolica conceditur ; hoc tamen privilegio ipsis nullo pacto ius proprietatisconfertur in hunc cantum » (N. R.).(3) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 3g, pag. 53.
292 Ex S. Congregatione RituumVarianda et addenda in Martyrologio Romano.Tertio Idus Februarii (11 Februarii).Lapurdi in Gallia, Apparitio Beatae Mariae Virginis Immaculatae(i).Pridie Idus Februarii (12 Februarii).In Etruria, apud montemSenarium, Sanctorum septemFundatorum Ordinis Servorum Beatae Mariae Virginis, quipost asperrimum vitae genus, meritis et prodigiis clari, pretiosaminDomino mortem obierunt. Quos autem in vitaunus verae fraternitatis spiritus sociavit et Indivisa post obitumpopuli veneratio prosecuta est, Leo decimus tertius unapariter Sanctorum fastis accensuit (2).URBIS ET ORBISSuprascriptas variationes atque additiones MartyrologioRomano inserendas, Sanctissimus Dominus Noster Pius PapaX, referente infrascripto Cardinali Sacrorum Rituum CongregationiPraefecto, benigne approbare dignatus est. Contrariisquibuscumque non obstantibus.Die II Martii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.(1) Huiusmodi additio facta est ad tramitem recentis decreti Urbis etOrbis diei 15 Noy. 1907 (Cfr. Acta S. Sedis, vol. 40, pag. 747), quo PiusPP. X festum Apparitionis B. M. V. Immaculatae vulgo de Lourdes ad universamecclesiam extendit illudque sub ritu duplici maiori quotannis die undecimaFebruarii recolendum iussit (N. R.).(2) Quum igitur dies undecima Februarii modo impedita sit a festo ApparitionisB. M. V. Immaculatae, necesse fuit, festum SS. Septem FundatorumOrd. Servorum B. M. V. ad alteram diem transferre una simul cum elogio MartyrologiiRomani, uti eruitur ex nuperrimo decreto diei 8 Ian. 1908 (Cfr. ActaS. Sedis, vol. 41, pag. 113) (N. R.).
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarum 293NICOSIEN.De abusu sedium cameralium in Missis et Vesperis.Postulato Rmi Episcopi Nicosiensis : an, attenta vetustaconsuetudine, permitti aut tolerari possit sedes cameralis, instructabrachiis et fulcimento pro humeris, loco scartini oblongepro celebrante et ministris in Missis et Vesperis cumcantu ? Sacra Rituum Congregatio, ad relationem subscriptiSecretarii, exquisito etiam Commissionis Liturgicae voto, respondendumcensuit : Legatur Caeremoniale Episcoporumlib. i, cap. XII, n. 22, et lib. n, cap. III, n. 4; et dentur decretan. 2289 Terulen. 20 Augusti 1729 ad 3 et 4; n. 2621 Dubiorum17 Septembris 1822 ad 6;n. 3104 S. Iacobi de Cile14 Martii 1861 ad 4, et n. 3804 Goana-Dubia varia 16 Iunii1893 ad xi (i).Atque ita rescripsit, die 14 Martii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.EX S. C. INDULGENTIARUM ET SS. RELIQUIARUMIndulgentia pro iaculatoria " Signore conservateci la fede „.BeatissimoPadre,Il sac. Cesare Pecorari, canonico in quest' alma città diRoma, prostrato al bacio del sacro piede, umilmente implora(i) Caeremoniale Episcoporum (loc. cit.) praecipit scamnum oblongum coopertumtapete aut panno ; decreta vero S. C. Rituum reprobant usum sediumcameralium, eumque eliminandum mandant, non obstante consuetudine in contrariumfaciente. Cfr. etiam Instructio Clementina, § 25 ; Gardellini ad decretumdiei 27 Martii 1834; De Herdt, Praxis Pontificalis, tom. i, n. gg ; ettom. 2, n. 38 (N. R.).
294 Ex S. C. Indulgentiarum et 55. Reliquiarumqualche indulgenza per i fedeli che reciteranno la seguentegiaculatoria : Signore conservateci la fede !Che della grazia, ecc.Ex audientia SSmi, die 20 Martii 190 8.SSmus Dnus Noster Pius PP. X universis christifidelibus,qui, corde saltem contrito ac devote supra propositam precemrecitaverint, quoties id egerint, indulgentiam centumdierum, defunctis quoque applicabilem, benigne concessit.Praesenti in perpetuum valituro, contrariis quibuscumque nonobstantibus.Datum Romae, e Secretaria S. C. Indulgentiis SacrisqueReliquiis praepositae, die 20 Martii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.Pro R. P. D. D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretariolos. Maria Can. Coselli, Substitutus.Indulgentia plenaria toties quoties lucranda pro pio exercitioScalae Sanctae in Urbe.BeatissimoPadre,Il padre Fausto del Nome di Maria, Passionista, superiorenel Santuario della Scala Santa, prostrato al bacio dels. piede, espone quanto segue :Secondo la Raccolta autentica delle SS. Indulgenze (Roma,tipografia della S. C. di Prop. Fide, 1898), è stata accordatadai Sommi Pontefici Y indulgenza parziale di p anniper ciascun gradino della Scala Santa, da lucrarsi da chidevotamente la salga ginocchioni, pregando o meditandola Passione di N. S. G. C. (1).(i) Pius VII decreto Urbis diei 2 Sept. 1817, inhaerendo concessionibusLeonis IV et Paschalis II, confirmavit et, quatenus opus sit, de novo impertitusest indulgentiam novem annorum pro quolibet gradu Scalae Sanctae Urbis (N.R.).
Ex S. C. Visitationis Apostolicae 295Ora, ad animare vieppiù la pietà dei fedeli, Y umile oratoresupplica la S. V. a volere inoltre accordare, come generalmenteè concesso ad altri Santuari, che i fedeli i qualicompiano il predetto pio esercizio confessati e comunicati,e preghino secondo la mente della S. V., possano conseguireT indulgenza plenaria, applicabile anche alle animedel purgatorio.Che ecc.Iuxta preces in Domino et in perpetuum ; quin imo indulgentiamplenariam toties quoties libenter in Domino concedimus(i).Die 26 Februarii 1908.PIUS PP.XEX S. C. VISITATIONIS APOSTOLICAENOTIFICATIODe Visitatione Apostolica in oratoriis privatis Urbis.A tenore delle prescrizioni e facoltà della Sacra VisitaApostolica per la città e diocesi di Roma, come dalla BollaCum arcano Dei consilio, 11 febbraio 1904 e dal BreveApostolico Quae Nostra fuerit mens, 3 marzo 1904 (2), dovendosivisitare anche gli oratorii privati, si intima a tuttii Luoghi Pii e agli ecclesiastici e laici, che per qualunquetitolo o privilegio godono dell'oratorio privato (fatta unicamenteeccezione per gli Emi e Rmi Signori Cardinali resi-(1) Speciali nota dignum est praesens rescriptum, quo Pontifex, ultra petita,privilegiatam indulgentiam concedit (N. R.).(2) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 36, pag. 332 et 335.
296 Ex S. C. Visitationis Apostolicaedenti in Curia) o possiedono cappelle funerarie approvateper la celebrazione della S. Messa, di darne denunzia, nonpiù tardi del 30 corrente aprile, alla Segreteria del Vicariatodi Roma, dalla quale ritireranno l'apposito questionario, che,debitamente riempito, dovrà essere rimesso alla stessa Segreteriaprima della fine del mese di maggio p. v. (1).Non ottemperandosi a questa disposizione, col primo delprossimo maggio, per espresso volere del S. Padre, verràa cessare qualunque facoltà o privilegio per il rispettivo oratorio.Rimane quindi gravemente proibito ai sacerdoti delclero secolare e regolare di qualunque grado e condizione,di celebrare dal i° di maggio prossimo la santa Messa inqualunque oratorio privato se non saranno certi che si siacompiuta la prescritta denunzia.Dalla Nostra residenza, li 2 aprile 1908.P. RESPIGHI Card. Vicario, Presidente.Mauro Bernardo Nardi, Vesc. tit. di Tebe, Segretario.(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. Zj, pag. 40$.
ACTA ROMANI PONTIFICISEPISTOLA
2 98EpistolaEPISTOLAQua Pius PP. X laudat edentes Commentaria a " Nova Gallia„ nuncupata.VENERABILILUDOVICOFRATRINAZARIOARCHIEPISCOPOQUEBECENSIUM.PIUS PP. XVenerabilis Frater, salutem et Apostolicam benedictionem.Nunciasti nobis inter ceteras qui istic strenue pro religioneoperantur, non in postremis censeri eos qui Commentariaedunt, quibus a Nova Gallia nomen inditum. Hisvidelicet id est propositum Apostolicae Cathedrae documentatueri, ac duce Thoma Aquinate scientiarum tum naturaliumtum divinarum sanam curare progressionem. Scimus autem,ex testimonio tuo, egregios homines propositos hucusquestetisse constanter, suisque studiis ac laboribus non parumcontulisse ac conferre ad communem in vestratibus tam Ecclesiaequam civitatis utilitatem. Placet igitur ad optimamvoluntatum confirmationem, dilecto filio Lionello Sindsay quicommentariis edendis praeest, ceterisque dilectis filiis qui suameisdem dant operam, laudationem publice impertiri, eosquehortari ut, Antistiti suo semper addicti ac Beato Petro inNobis semper obedientes, ne absistant coeptis, sed in tantaopinionum fallacia atque errorum colluvie, quae vera unice,quae recta sunt atque tuta defendant. Testem caritatis Nostraeac munerum divinorum auspicem, tibi, Venerabilis Frater,praedictisque dilectis filiis Apostolicam benedictionemperamanter in Domino impertimus.Datum Romae apud Sanctum Petrum, die xxin MartiiMCMViii, Pontificatus Nostri anno quinto.PIUS PP. X
Epistola 299EPÍSTOLAQua Pontifex gratias agit ob comparatam domum pro InternuntioApostolico Reipublicae Argentinae.VENERABILIFRATRIMARIANO ANTONIO ARCHIEPISCOPO BONAERENSIBONUMAEREMPIUS PP. xVenerabilis Frater, salutem et Apostolicam benedictionem.Studiosa erga Iesu Christi Vicarium voluntas Argentinorum,Nobis quidem satis superque iam cognita, non miramur,si vel luculentior apparet hoc tempore, quum agentes,Dei beneficio, annum sacerdotii Nostri quinquagesimum, praeclariscatholicarum gentium officiis recreamur. Pignus enimsane splendidum istius voluntatis Nobis, te auctore, oblatumest, Venerabilis Frater : qui quum animadvertisses non admodumdecere eum, qui personam apud vos gereret PontificisRomani, id est, Parentis publici, habitare in conducto,opitulandum communiter esse censuisti tenuitati Nostrae ;consiliumque inivisti, collecta stipe ab omnibus ordinibus civium,comparare domum iVpostolicae Sedi attribuendam utipropriam, in usum Internuntii Apostolici. Equidem, ubi coeptifeliciter patrati significationem a te accepimus, quam gratumid accidisset, vicissim significavimus. Nunc autem, quandomisisti ad Nos qui solemnem huius muneris traditionem faceret,occasione libenter utimur testificandi melius animi Nostri; eo magis quod ex allato diagrammate perspicimus itaaedes instructas et ornatas esse, ut nulli vos sumptui pepercissevideamini. Igitur gratias primum tibi, easque meritotuo maximas, agimus et habemus, cuius cura atque instantianobile monumentum publicae in Nos pietatis constitutum est;tum ceteris omnibus, quorum liberalitate exequi propositumtibi licuit. Christus vero, quoniam ad Ipsum redundat, quid-
3oo Ex Secretaria Breviumquid Vicario Suo confertur officii, quin vos, universos et singulos,uberrime sit remuneraturus, non est dubium. Id certeNos enixe precamur: in primis, ut quae vobis auspicato interceditcum Successore beati Petri tanta necessitudinis coniunctio,hanc perpetuo conservet et foveat. Auspicem intereadivinorum munerum, ac testem peculiaris benevolentiae Nostrae,tibi, Venerabilis Frater, tuis in Episcopatu Collegis,atque omni clero et populo Reipublicae Argentinae Apostolicambenedictionem peramanter impertimus.Datum Romae apud S. Petrum, die xxiv Aprilis MCMVIII,Pontificatus Nostri anno quinto.PIUS PP. XEX SECRETARIA BREVIUMIndulgentia toties quoties pro visitantibus ecclesias congregationisSS. Sacramenti in festo Corporis Christi.PIUS PP. XAD FUTURAM REI MEMORIAMNeminem latet festum SSmi Corporis Christi Domini interalias Ecclesiae sollemnitates omni modoeminere, ideoqueNobis nihil est antiquius quam ut dies quo Mysteriumillud recolitur etiam caelesti indulgentiarum thesauro per universumterrarum orbem eniteat. Hoc consilio votis hodiernisuperioris generalis Congregationis SSmi Sacramentiultrolibenterque annuentes, de Omnipotentis Dei misericordia acBB. Petri et Pauli Apostolorum eius auctoritate confisi, despeciali gratia, omnibus et singulis utriusque sexus christifidelibusverepoenitentibus et confessis ac S. Communionerefectis, quoties a primis Vesperis ad occasumsolis sollemnitatisCorporis Christi, ecclesiam quamcumque ipsius Con-
Ex Secretaria Brevium 3oigregationis SSmi Sacramenti ubique terrarum existentem devotevisitent, ibique pro christianorum Principum concordia,haeresum extirpatione, peccatorum conversione ac S. MatrisEcclesiae exaltatione pias ad Deum preces effundant, plenariamomnium peccatorum suorum indulgentiam et remissionemetiam animabus fidelium in purgatorio detentis per modumsuffragii applicabilem misericorditer in Domino concedimus.Contrariis non obstantibus quibuscumque. Praesentibusperpetuo valituris.Datum Romae apud S. Petrum sub annulo Piscatoris, diexxx Iulii MCMVi, Pontificatus Nostri anno tertio.Pro Dno Card. MACCHIN. Marini.Breve SS. D. N. Pii div. prov. PP. X quo sacerdotibus quioperam suam impendent pio Operi Propagationis Fideifacultas benedicendi Rosaria eisque adnectendi indulgentiasa Patribus Crucigeris appellatas conceditur.PIUS PP. XAD PERPETUAM REI MEMORIAMCum Nobis Apostolorum Principis Cathedram obtinentibusantiquius nihil sit magis, quam ut catholicum nomen latiusper orbem propagetur et inter gentes longo terrarummarisque spatio disiunctas errorum umbram Evangelii lumendepellat, pias fidelium societates, quae ad sacras expeditionesprovehendas intendunt et divini verbi praecones stipecorrogata sustentant, peculiaribus privilegiis ac spiritualibusgratiis cohonestare ac ditare satagimus. Hoc quidem consilio,cum Conciliorum centralium Praesules pii Operis PropagationisFidei Nos enixis precibus flagitaverint, ut sacerdotibus,qui operam suam praedicto Operi impendent, ve-
3o2 Ex Secretaria Breviumniam largiri dignaremur benedicendi Rosariis, sive Coronisprecatoriis, eisque applicandi indulgentias, quae a PatribusCrucigeris vulgo appellantur, Nos piis huiusmodi precibusannuendum libenter existimavimus. Quae cum ita sint, deOmnipotentis Dei misericordia ac BB. Petri et Pauli ApostolorumEius auctoritate confisi, cuicumque sacerdoti, cuinunc et in posterum ubique terrarum munus demandatumfuerit in aliqua poroecia aut in aliqua Communitate colligendieleemosynas pro pio Opere Propagationis Fidei, quantacumquesit pecuniae vis, quae ab ipso colligatur, atqueetiam illi, qui de propria stipe in capsam eiusdem pii Operisinferat pecuniae summam illi parem, quam una Decuria solveret,et cuique pariter sacerdoti, qui ad quodcumque Conciliumseu Comitatum ipsi pio Operi dirigendo vel promovendopertinet, aut etiam qui ab Episcopo designatus rectordioecesanus omnibus fungitur muneribus, quae forentexplenda per Concilium seu Comitatum eiusdem pii Operis,nec non sacerdoti qui in anno summam respondentem millesubscriptionibus in capsam pii Operis intulerit, undecumqueeam acceperit, durante respectivo munere, facultatem concedimusbenedicendi unico Crucis signo, de consensu Ordinariiloci in quo dictam facultatem exerceat, Rosaria siveCoronas precatorias, eisque adnectendi indulgentias a PatribusCrucigeris appellatas, nempe indulgentiam quingentorumdumtaxat dierum, defunctis quoque applicabilem, a christifidelibuslucrandam, quoties aliquam ex eisdem Coronis manugerentes Orationem Dominicam vel Salutationem Angelicamdevote recitaverint, dummodo tamen Coronae ita benedicendaeiuxta typum Coronarum SSmi Rosarii B. M. V. fuerintconfectae. Tandem largimur, ut, si forte contingat pecuniaesummam durante anni curriculo colligendam essepraestituta minorem, nihilominus sacerdoti, qui anno praecedentesummam integram collegerit, fas esto dicta benedicendiCoronis facultate uti ad finem usque vertentis compu-
Ex Secretaria Brevium 3o3tationis. Et sacerdoti similiter, qui una vice ex aere proprioin capsam pii Operis summam intulerit, quae illam aequet,quam mille adscripti solverint, ut sua naturali durante vitapraedicta facultate gaudere possit ac valeat praesentium tenoreconcedimus. Praesentibus perpetuo valituris.Datum Romae apud S. Petrum sub annulo Piscatoris, diei Februarii MDCCCCVIII, Pontificatus Nostri anno quinto.R. Card. MERRY DEL VAL, a Secretis Status.
ACTA ROM. CONGREGATIONUMEX S. CONGR. EPISCOPORUM ET REGULARIUMORDINIS S. MARIAE DE MERCEDEProfessio votorum simplicium, in Ordine votorum solemniumemissa, non inducit vacationem beneficii (i).BeatissimePater,Parochus S. Mariae N., archidioecesis Compostellanae, abArchiepiscopo licentiam expetivit Religionem ingrediendi >(i) Vacationem beneficiorum nonnisi per regularem seu solemnem professioneminduci constat inprimis ex cap. Beneficium, de Regul. in 6°, quo statuitur,beneficium ingredientis religionem non esse alteri conferendum nisi expressavel saltem tacita intercesserit professio. Ibi agi de solemni non autemde simplici professione nullum dubium ;haec enim inducta dumtaxat fuit provinsregularibus a Pio IX per decretum Neminem latet diei 19 Martii 1857,.et dein a Leone XIII per aliud decretum Perpensis diei 3 Maii 1902 extensaad moniales. Quapropter Benedictus XIV in Const. Ex quo dilectus diei 14 Ianuarii1747 haec addit: « Pro eo tempore, quod inter ingressum in Ordinemregularem et professionem solemnem intercedit, debet Episcopus quoad beneficiacurata, id ipsum agere quod alias praestare consuevit, cum parochus aliquoimpedimentodetinetur, ne animarum curam exercere valeat;quoad beneficiavero choralia, relictis tyroni religioso, qui choro interesse nequit, ipsius beneficiifructibus, de distributionibus ita statuet ut iura praescribunt ». Imo Piat(De Prae!, iuris Regul., vol. i, pag. ijg, ed: 3), innixus auctoritate doctorum'quos citat, prosequitur: « Si Episcopus beneficium alteri antea (videlicet antesolemnem professionem) contulerit, necessaria est nova collatio, quum prioromnino nulla fuerit, nec per professionem confirmata fuerit ». Olim quidemdubitatumfuit, ut refert idem Benedictus XIV in citata Const., « an vota simpliciaquae a clericis regularibus Societatis Iesu post biennium probationis emittuntur,huiusmodi beneficiorum vacationem inducerent; sed negativa sententiacommuniter recepta fuit, etc. ». Hoc ipsum patet institutacomparatione interbeneficii vacationem et renuntiationem eiusdem aliorumque bonorum ; finis enimlegis canonicae idem est in utroque casu, nempe servandi religioso nondumsolemniter professo plenam et integram libertatem, ne scilicet, suis bonis et beneficioprivatus et egestate pressus, invitus professionem solemnem emitterecogatur. Iamvero Conc. Trid. (sess. 25, cap. 16, de Regul.) statuit, nullam et
Ordinis S. Mariae de Mercede 3o5qua obtenta, Novitiatum incepit et perfecit in quodam conventuOrdinis S. Mariae de Mercede in dioecesi Lünen, sito,Peracta autem professione votorum simplicium, consideravitse adhuc in possessione praedictae parochiae, allegans vacationembeneficii tantum habere locum postquam vota solemniaemiserit. Verum cum divisio votorum in simplicia et solemnianon mutet naturam ipsorum, et aliunde Archiepiscopus Compostellanusconcursum celebraturus sit ad parochias vacantesin dioecesi, simul recogitans residentiam parochialem essede iure divino, quam tamen servare non potest praedictusirritam esse quamlibet renuntiationem aut obligationem, « nisi ipsa fiat intraduos menses proximos ante professionem, ac non intelligatur elfectum suumsortiri nisi secuta professione ». Et Benedictus XIV (loc. cit.) hunc canonemetiam de renuntiationibus beneficiorum interpretatur, aiens : « Neque possetEpiscopus ad beneficii sic dimissi collationem devenire, nisi post factam a dimittentesolemnem professionem ». Explicitius Pius IX in audientia diei i Augusti1862 Secretario S. C. EE. et RR. concessa, quum proposito sibi dubio, quandonamprofessi votorum simplicium, qui dominium radicale suorum bonorumretinere possunt in Ordinibus votorum solemnium, emittere possint renuntiationem,de qua Conc. Trid. sess. 25, cap. 16 de Regul. agit ; statuit et constituithuiusmodi « renuntiationem pro professis votorum simplicium locum habereinfra duos menses proximos ante professionem votorum solemniumQuod autem valet de renuntiatione bonorum vel beneficii ob eamdem rationemvalere dicendum est quoad beneficiorum vacationem ipso facto inducendam.Haec dicta sunt de professis votorum simplicium in Ordinibus votorum solemnium; nam relate ad congregationes et instituta votorum dumtaxat simpliciumaliter iudicandum est. Siquidem iuxta Normas S. C. EE. et RR. diei 28 Iuniiigot, art. 119 et 121 professi (sive mares sive foeminae) prohibentur abdicaredominium radicale suorum bonorum ante vota perpetua per actus intervivos ; post vota perpetua, ut ipsi licite se spoliare possint dominio radicaliomnium bonorum suorum per actus inter vivos, requiritur licentia S. Sedis.Relate vero ad beneficiorum renuntiationem vel vacationem, nisi aliter statutumsit in particularibus constitutionibus, haec generalis regula tenenda esse videtur,ut nempe professio perpetua votorum simplicium inducat vacationem beneficiorumresidentialium, non autem simplicium, quemadmodum iudicavit S. C.EE. et RR. die 28 Iulii 1837 ad 3 (Cfr. Bizzarri, pag. 474) quoad congregationemOblatorum B. M. V., et die 25 Aug. i 9o3 (Cfr. Acta S. Sedis, vol. 36,pag. 287) quoad congregationem Missionariorum Immaculati Cordis B. M. V. Filiorum(N. R.).
3o6 Ex ß. C. Episcoporum et Regulariumparochus, et votum paupertatis componi non posse cum quacumqueproprietate etiam beneficii, ad pedes S. V. humiliterprovolutus enixe petit ut declarare dignetur :I. An professio votorum simplicium facta a dicto parochoS. Mariae inducat ipso facto vacationem parochiae.II. An Archiepiscopus possit illam includere in censu parochiarumvacantium.Et Deus etc.Sacra vero Congregatio Episcoporum et Regularium superpraemissis dubiis responderi mandavit:Ad I. Negative.Ad II. Provisum in primo.Romae, die 30 Martii 1908.D. Card. FERRATA, Praefectus.Ph. Giustini, Secretarius.IANUEN.Confirmatur decretum dismembrationis et erectionis novaeparoeciae.Factispecies. In archidioecesi Ianuensi extant paroeciaS. Syri loci vulgo Nervi, a qua dependet vicus Capraficonuncupatus, nec non paroecia S. Petri oppidi Quinto, cuipertinet pagus Murcarolo.Iam ab anno 1899 incolae horumvi eorum seu vulgo frazioni preces obtulerunt Archiepiscopopraedecessore ut eos dismembrarci a propriis paroeciis atqueerigeret in parochiam autonomam in ecclesia pagi ÇapraficoMariae SSmae in coelum assumptae dicata ac antehac tamquamsuccursali habita paroeciae S. Syri. Verum ArchiepiscopusReggio, attentis praecipue strenua parochorum interessehabentium oppositione et exigua dote paroeciaerem ad aliud tempus differre censuit.erigendae,
Ianuen.Quum autem ad Sedem Ianuensem promotus fuerit actualisArchiepiscopus, hic, iteratis sibi precibus benigne exceptis,processum canonicum prius instituit super earum veritateac super causis dismembrationis, dein vero edictumnovae erigendae paroeciae affigi mandavit ad valvas ecclesiarumde quibus agitur ad opponendum, et insimul canonicumRemaggi, qui paulo antea a paroecia loci Nervi promotusfuerat ad canonicatum metropolitanae Ianuensis, indefensorem assignavit eiusdem paroeciae vacantis S. Syri.Qui utique dismembrationem admisit, sed coarctare conatusest assignata confinia novae paroeciae, excludendo nempetres portiones Pian di Buso, Pian di Spiaggia et Via CristoforoColombo denominatas, quae opus erant paroeciae lociNervi, et quarum habitatores adversabantur dismembrationi.Etiam parochus oppidi Quinto impugnavit quosdam fines adoccidentem fractionis Murcarolo (i).Hisce tamen haud obstantibus Archiepiscopus Pulciano,praehabito Capituli metropolitani consensu, sub die 2 Dec.1905 edidit decretum dismembrationis et erectionis novaeparoeciae, eidem assignans limites naturales vel municipalescum 2451 incolis. Subsequentibus dein decretis sacerdos Magnasconominatus est rector novae paroeciae, atque determinatusest annuus canon a filiali paroecia in signum reverentiaepraestandus duabus ecclesiis matricibus ; nempeparoeciae S. Petri Missa gratuita in duabus praecipuis solemnitatibus,duae annuae collectae in fractione Murcaroloperagendae, nec non annua pensio libellarum 200 favoreactualis parochi; paroeciae autem S. Syri, praeter memoratamMissam gratuitam et duas collectas in fractione Caprafico,loco pensionis decretus fuit annuus cereus trium librarum.Novae paroeciae ita constitutae concessum fuit etiam placitum(i) Pro paroeciarum dismembratione audiendi quidem sunt parochi interessehabentes, sed ipsorum consensus minime requiritur (N. R.).
3o8 Ex S. C. Episcoporum et Regulariumregium, et novus electus rector possessionem sui beneficiisub finem anni 1906 consequi valuit.At contra decretum erectionis ad hanc S. C. EE. et RR.recursum obtulit fabriceria paroeciae S. Syri, petens abrogationemipsius decreti vel saltem strictierem delimitationemfinium paroecialium et maiorem compensationem favore paroeciaeloci Nervi.Animadversiones. Quoad primum infrascriptum dubiumpatronus Archiepiscopi Ianuensis praemittit, quod viConc. Trid. (sess. 21, cap. 4 de reform.) « Episcopi, etiamtamquam Apostolicae Sedis delegati, in omnibus ecclesiisparochialibus in quibus, ob locorum distantiam sive difficultatem,parochiani sine magno incommodo ad percipiendasacramenta et divina officia audienda accedere non possunt,novas parochias, etiam invitis rectoribus, iuxta formam Const.Alexandri III, quae incipit Ad audientiam, constituere possunt». Item translatitium esse contendit, quod licet in iureodiosissima, utpote alienationem sapiens, sit dismembratioparoeciarum, ideoque Sacra Congr. Concilii eam non permittatnisi impellente necessitate vel saltem ex vera utilitate ;nedum ob locorum distantiam verum etiam ob populi numerositatemaut gravem fidelium anthipatiam aliquando impositaest dismembratio. Ita maius populi commodum causasufficiens dismembrationis recognitum est in iporegien. 23 Augusti1879, quamvis distantia non aequaret milliarium cumdimidio; pariter in Neten. 26 Apr. 1879 erectio novae paroeciaedecreta fuit propter auctum fidelium numerum, ceuvidere est etiam in aliis causis ibidem citatis ; item quoadanthipatiam evincunt causae in Lünen, et Sarzanen. 12 Iulii1817 et in Ventimi lien. % Aug. eiusdem anni, et docetDe Luca (disc. 16 ad sess. 21, cap. 4 Conc. Trid.).Atqui in themate non solum omnes adamussim servataesunt solemnitates a iure requisitae, sed etiam adsunt causaecanonicae pro dismembratione decernenda. Habetur enim di-
Ianuen.3o9stantia unius fere milliarii ex qua oritur grave incommodum,saevientibus praesertim imbribus et ventis, accedendi ad ecclesiamoppidi Nervi pro assistendis divinis officiis, baptizandisneonatis, sepeliendis denique defunctis. Quod postremumvalet praecipue quoad fractionem Murcarolo, quae ecclesiasticepertinet ad paroeciam loci Quinto, civiliter vero admunicipium loci Nervi, in cuius coemeterium deferenda essentcorpora mortuorum. Anthipatia demum vicorum Capraficoet Murcarolo adversus proprias paroecias eo processit,ut ipsum municipium loci Nervi instaret pro dismembrationepenes civilem et ecclesiasticam auctoritatem. Insuper nova paroeciapraeter congruam dotem libell. 25,000, instructa estapta ecclesia, domo parochiali et sacra supellectili.Transiens deinde advocatus ad alterum propositum dubium,adnotat in primis confinia novae paroeciae esse velnaturalia, uti rivum, mons et mare, vel publica seu municipalia.Porro, quemadmodum legitur in una Comen. S. C. C.diei 20 Maii 1882, exploratum est in iure quod cum agiturde parochiis dividendis, quorum fines perpetui et inamovibilesesse debent, tunc non pactitii fines sednaturales adhibentur,cuiusmodi sunt colles et cursus aquarum. Relatevero ad decretam praestationem addit ipse, hanc non inducerenaturam verae compensationis sedesse dumtaxat signumsubiectionis. Ita in Comen. 24 Apr. 1880 S. C. Conciliiconfirmavit canonem ab Episcopo statutum, quia hicecclesiae matrici in obsequii atque reverentiae signum anova parochia adhibendus consistere debet in exiguis praestationibusvel in re parvi momenti. Iamvero in casu, iuxtaipsum, per congruam annui census praestationem et per continuumaugmentum populationis, sat sufficienter repensum estdamnum a dismembrata paroecia S. Syri passum.Ex adverso patronus fabriceriae ecclesiae S. Syri, quibusdamdelibatis circa statum iuridicum et oeconomicumparoeciae loci Nervi, nec non circa originem et modum per-
Ex S. C. Episcoporum et Regulariumactae dismembrationis in vacante paroecia, in iure advertitiuxta Const. Alexandri III Ad audientiam (Decret, lib. ß,tit. 48, cap. ß) et Conc. Trid. (loc. cit.), nec non iuxta communemdoctorum sententiam, uti De Luca (de parochis,disc, ßß, n. 6), Pignatelli (Cons. can. 222, n. 20) Fagnanus(in cap. Ad audientiam, de eccl. aedi f.; n. iß) et Bouix (deparocho, part. 2, cap. 4, prop. i), unicam causam canonicamdismembrationis paroecialis esse grave incommodum et magnamdifficultatem accedendi ad ecclesiam matricem pro sacramentisaccipiendis et divinis officiis audiendis. Atqui incasu desideratur magna illa distantia, quae communiter idoneaaestimatur ad dismembrationem obtinendam, qualis essetduplicis milliarii, ut docet Ursaya (discept. 14, n. 11), et traditRota (dec. ßp, n. 4, coram Peutinger). Item deest graveincommodum et difficultas accessus fidelium ad ecclesiam parochialemS. Syri. Idque eo vel magis tenendum ait, quia heicnon verificatur magna populi multitudo, quum paroecia lociNervi vix attingat sex millia hominum. Item assistentiae spiritualifidelium, praeter quam in ecclesia parochiali S. Syri,sat provisum erat per deputationem cappellani coadiutoris inecclesia vici Caprafico. Accedit quod paroecia oppidi Nervinon amplius ducere potest processiones, quum unica via admare inveniatur in fractione Caprafico. Hinc advocatus petitut saltem limites novae paroeciae coarctentur.Dubia. I. An decretum Archiepiscopi Ianuensis diei 2 Decembrisipoj sustineatur in casu.II. An deveniendum sit ad correctionem confinium iamstatutorum, aut saltem assignanda sit matrici S. Syri oppidiNervi maior compensatio ob damna passa.Decisiones. Emi Patres S. Congr. Episcoporum et Regulariumin plenario conventu diei 7 Iunii 1907 responderunt:Ad I. Affirmative (i).(i) Quamvis ex iure antiquo, Decrétalas nempe Ad audientiam et ConciliiTridentini, graviores causae canonicae requirerenturad dismembrationem pa-
Tlascalen. seu AngelorumAd II. Negative et ad mentem. Mens est ut servetur iusmatricis S. Syri loci Nervi ducendi suetas processiones iuxtaitinerarium ante dismembrationem usitatum.TLASCALEN. SEU ANGELORUMIURIUMDe iure proprietatis quoad publicum oratorium.Species facti. Anno 1903 sacerdos Leovigildus Villegas,archidioecesis Angelorum in Mexico, a quodam Palaciosemit, pro 12 millibus scutorum, amplam domum cum adnexooratorio vulgo dicto del Cirineo, quod Societati Iesuiam pertinuit sed plus quam a dimidio saeculo in usus profanosest conversum. Pro alienatione praefati oratorii licentiamOrdinarii petiit et obtinuit ipse cessionarius (i). Postquamautem sacerdos Villegas oratorium instauraverit et benedicicuraverit ab ipso Archiepiscopo, anno 1904 illud cultui publicoaperuit Verum quum sacerdos Villegas in animo haberetin comparata domo constituendi quamdam religiosammulierum communitatem, quam Archiepiscopus approbaredetrectabat, ab eodem petiit litteras excardinationis et incarroeciarumdecernendam; ex hodierna tamen disciplina, attentis rerum ac personarumadiunctis, ad hunc effectum sufficiunt causae etiam minores, adeo uthodie nedum ob necessitatem absolutam sed etiam ob magnam fidelium utilitatemprocedi possit ad dismembrationem. Item apud omnes in comperto est,spirituali adsistentiae populi aptius consuli per proprium pastorem, quam per deputationemcoadiutoris paroecialis. In casu autem omnes adamussim servataesunt iuris solemnitates sive quoad sufficientiam causae canonicae sive quoadlegitimam congruae paroecialis constitutionem. Item confines paroeciales statutisunt vel naturales vel saltem publici. Praestatio demum novae erectae paroeciaeimposita erga ecclesias matrices sat sufficiens reputatur ad rependendum damnumillis per dismembrationem allatum (N. R.).(i) Verum pro alienatione bonorum ecclesiasticorum, ac proinde etiamoratorii in casu, requiritur in primis venia Apostolica, quam Ordinarium Angelorumobtinuisse praesumitur (N. R).
3l2 Ex S. C. Episcoporum et Regulariumdinationis pro dioecesi De Linares, quas concedere paratumse exhibuit Archiepiscopus Angelorum, dummodo tamen illefavore Curiae dioecesanae nuntium mitteret proprietati dictioratorii una simul cum icone B. M. V. inibi existente.Tunc sacerdos in casu recursum habuit ad DelegatumApostolicum in Mexicana Republica, qui sub die 4 Nov. 1905decrevit, « sacerdotem Villegas absque dubio teneri religioseobservare conditiones ab Archiepiscopo impositas et ab eodemVillegas admissas, quod nempe praefata aedicula publicocultui semper pateret et ad Ecclesiam iure proprietatispertineret. Quoad autem s. iconem publicae venerationi expositam,servetur Concilium provinciale Mexicanum V, n. 432 >.Contra hoc decretum praefatus sacerdos apud hanc S. C.EE. et RR. recursum interposuit.Interim Archiepiscopus Angelorum sacerdotem Villegasnominavit in coadiutorem extraurbanae paroeciae Flatanquitepecvocatae, sed hic renuit novum munus sibi commissumsuscipere, nisi accederet auctoritas S. Sedis. Quum vero Archiepiscopuseum suspendisset a divinis, etiam ex hoc capitesacerdos Villegas laesum se ostendit.Animadversiones. Archiepiscopus Angelorum praemittit,se venditori Palacios veniam fecisse vendendi oratoriumCyrenei sub expressa conditione ut id publico cultui pateretet in Ecclesiae dominium transiret, eamdemque conditionemab ipso Palacio patefactam fuisse sacerdoti Villegas. ItemOrdinarius sustinet etiam iconem B. V. Mariae, quippe quaeoblata fuit pro dedicatione altaris maioris eiusdem oratorii,eo ipso transiisse in proprietatem Ecclesiae ad tramitem Conciliiprovincialis Mexicani V, n. 432, ubi praescribitur: «Nullumaltare erigatur imaginibus, quae ad alicuius personaedominium pertinent, nisi prius Ecclesiae donatae fuerint ».Caeterum Archiepiscopus paratum se dicit, dictam imaginemB. M. V. relinquere sacerdoti Villegas, dummodo ipse datis
Tlascalen. seu Angelorum313litteris eam petat, idque ut se liberaret ab omni obligationeerga fideles qui illam summopere colunt.Quoad suspensionem vero inflictam die 22 Maii 1906,Episcopus uti frivolam retinet excusationem a sacerdote recurrentedatam de lite pendente apud S. Sedem ; tum quiade obligatione officium ecclesiasticum suscipiendi nulla eratquaestio apud S. Sedem, tum quia per hoc officium ille nonimpediebatur quin intentatam litem prosequeretur.Etiam Consultor ex officio delectus votum emisit Ordinariofavens, sustinens ipsum recte egisse in denegandis litterisdimissorialibus sacerdoti recurrenti, nisi prius regulariscessio inter cessisset oratorii et imaginis B. M. V. in casu.Etenim advertit: i°.-dictum oratorium antea ad Ecclesiaedominium pertinuisse, quod haec nonnisi per iniustam expoliationemamisit ; 2 0 . sacerdotem Villegas sub huiusmodiexpressa conditione illud venundatum esse ; 3 0 . oratoriumtransiisse in Ecclesiae dominium per benedictionem ab Episcopoperactam et dedicationem publico cultui iuxta synodumNarbonensem anno 1609 celebratam, quae vetuit erigiecclesias et oratoria absque venia Ordinarii in scriptis obtinenda.Idem dicendum ait de proprietate imaginis B. M. V.Coffre denominatae.Verum advocatus sacerdotis Villegas quoad primum propositumdubium contendit, suum clientem nulla obligationeteneri cedendi Curiae dioecesanae memoratum oratoriumac iconem B. M. V. in eo extantem. Licet enim ecclesiae,oratoria aliaeque sacrae res ex iure omnium gentium sintextra hominum commercium, ac proinde eadem loca acres esse nequeant obiecta dominii privati, attamen censetin rebus sacris duo elementa, materiale unum et spiritualealterum, distinguenda esse haud ita inter se indivisibilia utadmitti nequeat titulus civilis pro dominio privato et etiamhaereditario in structuram materialem rei, excluso quolibetiure super forma spirituali rei sacrae qua talis. Id confirmareActa S. Sedis, vol. XII, fase. 5. 20
Ex S. C Episcoporum et Regulariumnititur auctoritate doctorum, inter quos Fargna (De iurepatr.,.vol. 2, pag. 276) habet : « Ecclesia materialis respectu aedificiieiusque situs et ornamentorum dicitur esse in haereditateprofana et in hominum commercio ». Item Card. De Luca(De praeeminentiis, disc. 40, n. p) docet: « In materia cappellarumet sepulcrorum licet in laicis detur dominium adeoutsint in commercio, quinimo veniant in concursu creditorum,attamen id percutit caementa et materiale, non tamenipsumius spirituale, circa quod id importat quamdam simplicemadministrationem sive honorificam praeeminentiam,nunquam tamen dominium». Cfr. idem auctor (De iurepatr.,disc, yo, n. ßJ, et Wernz (Ius Decret., vol. ß, pag. JJl).Imo iuxta ipsum allata doctrina summopere congruerethodiernis temporibus, in quibus leges civiles magis evaduntEcclesiae infensae ; nam titulo civili proprietatis templa etoratoria facilius tuerentur contra publicas et privatas usurpationes,vel etiam redimi poterunt adversus iniustos detentores.Secus accidit de oratorio in casu, quod post suppressionemPP. Iesuitarum subiectum fuit fisco. Hoc genus periculumimminere dicit etiam hodie dicto oratorio, super quosicut super domo gravitât hypotheca primi gradus quoad solutionemdimidii pretii acquisitionis, quod Curia solvere renuit.Caeterum subdit, Curiam valida actione ad sibi vindicandamoratorii proprietatem destitui, quia hoc constructum non fuitex bonis mensae episcopalis aut ex fidelium oblationibus, seda sola Societate Iesu, quae ius retineret, refectis redemptioniset restaurationis expensis, standi in iudicio pro revendicationeoratorii.In facto autem advocatus dum admittit cessionarium Palaciospatefecisse sacerdoti Villegas intentionem Episcopi,dedicandi nempe oratorium ad cultum publicum, denegatomnino eidem pandifam fuisse conditionem de cessione proprietatisfavore Curiae seu Ecclesiae. Etenim ex documentisab Episcopo citatis ad summum erui posse ait,
Tlascalen. seu Angelorumconditionem huius cessionis impositam fuisse tantum venditori.Secus enim Episcopus eamdem conditionem directe imposuissetsacerdoti emptori, vel saltem contractus coarctatusfuisset ad domum non etiam ad oratorium, cuius proprietasiam sibi vindicaverat Curia. Praeterea subdit, quod quum,ipso Archiepiscopo fatente, venditori Palacios facta sit facultasalienandi una cum domo etiam oratorium, hoc ipso patetproprietatem eiusdem oratorii reservatam non fuisse favoreCuriae. Caeterum sacerdos Villegas paratus est etiam cedereCuriae titulum civilem proprietatis in dicto oratorio, dummodoindemnis reddatur expensis acquisitionis et restaurationis,iuxta decisionem praesertim huius S. C. in Licien. an. 1900.Demum quoad decretum suspensionis advocatus contendit,hoc sustineri non posse, sive quia latum fuit in obiectostricte ad litem pendentem spectante , sive quia recurrens,utpote cappellanus praefati oratorii et cantor choralis in metropolitanaecclesia, obligari non poterat sub gravi censuraad assumendum officium extra ipsam urbem situm et ad nutumconferentis.Dubia. I. An sacerdos L. Villegas, ad hoc ut obtinerevaleat litteras excardinatorias e dioecesi Angelorum, cedereteneatur suo Ordinario proprietatem oratorii vulgo del Cirineoin casu.II. An sustineatur decretum suspensionis in sacerdotemVillegas latae sub die 22 Maii 1906.Responsa. Hisce dubiis in plenario conventu diei 7 Iunii1907 propositis, Emi Patres S. Congr. EE. et RR. respondendumduxerunt :Negative ad utrumque (i).( i ) Magna quaestio agitatur inter doctores, sive canonistas sive theologos,utrum ecclesiae vel publica oratoria alienari possint. Sunt qui negant, quiaagitur de rebus Deo sacris, quae positae sunt extra commercium ; alii vero,distinguentes partem spiritualem a parte materiali ecclesiae, retinent illam qui-
3i6 Ex S. Congregatione ConciliiEX S. CONGREGATIONE CONCILIIDERTHUSEN.SUBSTITUTIONE IN SERVITIO CHORI ET ALTARISDe facultate substituendi in servitio chori et altaris.Speciesfacti. Ut in Capitulo cathedralis Derthusensisevitaretur substitutio fere semper earumdem personarum etmelius decori cultus et chorali servitio provideretur, die 17 A-prilis 1883 inter ipsos canonicos conventum fuit, et Episcopidecreto firmatum: i 0 , ut, eveniente vacatione canonicatus autdignitatis, pro his qui respectivum onus chori et servitii altaristurnatim ferrent, annuatim essent assignatae libellae 300 ;2 0 . ut impeditis a praestatione servitii choralis vel altaris obchronicam infirmitatem vel aliam non temporaneam causama Capitulo darentur substituti et retinerentur super eorumbeneficio annuae libell. 200, distribuendae ratatim inter eos quiturnale servitium obiissent pro impeditis. Anno autem 1897concinnata fuerunt statuta capitularia eaque Episcopi approbationevallata manserunt, sed in iis, quae ordinationem choralisservitii concernunt, nihil immutatum fuit.Sub finem anni 1905 Capitulum censuit praefatam dispositioneman. 1883 esse etiam applicandam canonico doctoraliRaymundo O' Callaghan necnon canonico poenitentiarioet canonico Gomez, qui utpote chronica infirmitate impeditia chori servitio et altaris, illud adimplebant per substitutumdem non esse in commercio, istam vero de Apostolica venia alienari posse.Secunda sententia aliquam confirmationem ex hodierna decisione accipere videtur.Caeterum in factispecie non constat, sacerdoti Villegas impositam fuissein contractu emptionis conditionem, ut dein oratorium cederet in proprietatemCuriae seu Ecclesiae (N. R.).
Derthusen.317a se designatum, parva vel nulla retributione concessa. Con-rtra dictam Capituli decisionem canonicus O' Callaghan nuncquerelas movet, et contendit etiam nomine aliorum duorumcanonicorum liberum esse in substituto constituendo, quinullimode subiici possit deductioni enunciatae summae mulctatitiaelibell. 200 in singulos annos.Disceptatio synoptica. Advocatus canonici O' Callaghanprimo recolens disciplinam canonicam circa substitutioneschorales, advertit quod licet facultas in choro substituendiex lege Tridentina (sess. 24, cap. 12 de reform.) sitexpresse interdicta « omnes divina per se et non per substitutoscompellantur obire officia », tamen haec S. C, nontantum verbis quam spiritui et menti Tridentinorum Patrumpotius adhaerens, eam in capitularibus recognovit, uti expresseedicitur in Eugubina 15 Dec. 1605: «S. Congregatiosaepius declaravit decreto cap. 12, sess. 24 de reform.verbis omnes non esse sublatam capitularibus facultatemsese invicem substituendi ». Verum ut haec substitutio ritefieri valeat, tria requiruntur ut inter alios signanter monetBenedictus XIV (Instit. eccles., ioy, § j) nempe « i 0 , ne substitutusipse ad chorum venire teneatur illis diebus, quibusin locum alterius sufficitur; 2 0 . ut subrogentur canonici solivel mansionarii praesentes in civitate ; 3 0 . ne substitutio frequentercontingat ». Hanc doctrinam advocatus firmat pluribusresolutionibus huius S. C. circa praecitatas conditiones,uti in Verulana anni 1597, et in Asculana 26 Iunii 1830.Huius autem disciplinae rationem fundari ait in quadam aequitate: cum enim quis non impediatur facere per alium, quodper se agere potest, dummodo non sit electa industria personae,nihil profecto vetat ut id etiam in chori et altaris servitioapplicetur, servatis tamen suprascriptis conditionibus.Hinc in A latrina 24 Martii 1612 in responso ad II dubiumtraditur, substitutionem habere etiam locum posse absque peculiarimotivo. Verum quia Capitulares hac facultate abuti
3i8 Ex S. Congregatione Conciliipoterant in chori praeiudicium, hinc cautum est ne substitutionimium frequenter fiat, et temperatio abusus remissaest Episcopis, ut patet ex resolutione in citata Alatrina.Secundo patronus contendit supra memoratas substitutionisconditiones in casu congruere. Sane concurrit primumet secundum elementum; nam canonicus O' Callaghan et aliiduo canonici infirmitate detenti Derthusiae commorantur, etad substituendum vocantur capitulares qui eodem onere eodemquetempore non tenentur. Unicam difficultatem in casuversari ait circa tertiae conditionis aptationem, nempe quodsubstitutio non sit frequens. Verum haec repugnantia est specietenus, quia a iure in casu est improbata frequentia substitutionis,quae provenit a negligentia vel a libera voluntatecanonici omittentis chori servitium, non vero a frequentia,quae ex necessaria causa oritur nempe ex infirmitate. Quinimo Ecclesia nedum nullimode intendit infirmos capitularesgravare, sed etiam eos singulari donat privilegio, nempe lucrandidistributiones chori quotidianas durante infirmitate. Tertiodemum advocatus impugnare satagit a Capitulo obiecta.Ex adverso favore Capituli animadvertitur quod nullum dubiummoveri potest de valore iuridico dicti decreti diei 17Apr. 1883, quia ipsum fuit acceptatum ab ipso recurrentequando fuit editum, quo tempore ipse fungebatur munere secretariicapitularis. Et reapse quamvis ex communi iure capitularibussit concessa facultas sese invicem substituendi inchoralibus officiis, tamen quia ex abusu huius facultatis damnumchoro imminere potest, hinc cautum fuit ut ea subessetEpiscopi moderationi et arbitrio, uti decisum fuit in Alatrina,24 Martii 1612 superius citata et allegata a BenedictoXIV (loc. cit.). Cfr. etiam Bouix (De capitulis, pag. 3,cap. 2, n. y).Verum potior quaestio in eo versatur, quo sensu seu quibusin casibus decreti applicatio sit facienda. Canonicus O'Callaghanpro virili sustinet, ita decretum esse interpretandum
Derthusen. 319ut eius applicationi tantum locus fiat in duobus casibus, nempei 0 , quando capitularis impeditus negligit alium substituerepro oneribus peculiaribus adimplendis; 2°. in casu residentiae-privilegiatae, uti est in regiis cappellanis ad canonicatus promotis.Hanc factam restrictionem Capitulum reiicit, et contenditetiam in casu quo canonicus ex infirmitate sit habitualiterimpeditus ad personaliter adimplenda peculiaria munerauti ex. gr. onus missae conventualis, officium hebdomadariaservitium altaris, locum fieri deductioni taxatae summaepro substitutis a Capitulo turnatim deputandis.Id ex triplici capite revinci posse videtur. Primo arguitur•ex textu expresso ipsius decreti, qui ita sonat: «Quando aliquisex praebendatis nequeat ex quacumque causa exequi personaliterobligationes chori et altaris, ei deducantur propter illudservitium annuae libellae 200». Decretum contemplaturtantum impedimentum ad adimplenda munera, non distinguens-causam ex qua illud oriatur: et hoc casu eveniente sive exlibera voluntate seu negligentia proveniat sive ex causa necessariaputa infirmitate, fit locus retentioni praedictae summae.Secunda ratio desumitur ex natura substitutionis, quaein themate esset nimium frequens relate ad easdem personas,-et haec a iure improbatur, ob detrimentum quod ex hiscesubstitutionibus praesertim gratuitis, ut in casu, chori servitioobvenire solet. Sane de hoc chori damno fidem perhibetEpiscopus Derthusensis in uteris informativis diei 21Febr. 1907. Tertium argumentum colligitur ex eo quod controversumdecretum quoad deductionem dictae summae relatead infirmos usque a sua prima editione fuit applicatumet pluries dein in posterum usque ad praesens observantiafirmatum, prout adductis allegationibus ostendit Capitulum.Dubium. An et quomodo sit locus applicationi statuti capitularisdiei iy Aprilis i88ß quoad canonicum O' Callaghanet alios duos infirmos canonicos in casu.
320 Ex S. Congregatione ConciliiDecisio. Emi Patres S. C. Concilii, in generalibus corespondendumduxerunt:mitiis diei i Februarii 1908Negative, et servetur ius commune (i).IACEN.DISTRIBUTIONUMDistributiones " inter praesentes „ idem sunt ac distributionesextraordinariae.Factispecies. Rescripto diei 17 Nov. 1905, quod die14 Dec. 1906 prorogatum fuit, Raymundus Hernando, beneficiatusCathedralis Iacensis, obtinuit ab hac S. C. indultumexemptionis a choro et residentia cum clausula « amissisdistributionibus inter praesentes tantum », ut suam valetudinemcurare valeret.Vi conventionis initae a. 1851 inter S. Sedem et Hispaniamdistributiones chorales apud Capitula illius regionis abolitaeextiterunt, sed earum loco suffectae sunt punctaturae,seu mulctatitia quaedam pecunia desumenda ab obventionecuiusque praebendati, quae accrescit tantum chori servitiointeressentibus, exclusis ab eius participatione absentibus,salvis exceptionibus designatis in cap. Consuetudinem, de chr.non resid. in 6°, et pro iubilatis : harum autem distributionumtaxatio varia est secundum diversa statuta Capitulorumin Hispania. Insuper, in Capitulo Iacensi, duae statutae sunt(i) Vi iuris communis Capitularibus competit facultas sese invicem substituendiin servitio chori et altaris, etiam sine causa dummodo tamen canonicussubstitutus non sit absens a civitate et substituens tunc temporis non teneaturservitio chorali, atque substitutiones nimium frequentes non fiant. Haec autemfacultas auferri nequit per capitularia statuta vel etiam per episcopalia decreta: idque eo vel magis valet in casu, quia agitur de canonicis chronica infirmitatedetentis, qui proinde, quum per se legitime excusentur a choro, iuremeritoque possunt alios canonicos habitualiter deputare pro substitutione (N. R.)~
lacen. 321extraordinariae distributiones pro interessentia in festis NativitatisDomini et Epiphaniae.Iam vero Capitulum lácense in applicando memoratumindultum beneficiario Hernando ratum est, sibi ius esse retinerepecuniam mulctatitiam seu partem obventionis distribuendaminter beneficiarios choro interessentes. Huic retentioniprimo anno acquievit beneficiarius Hernando, at postearecursum obtulit Capitulo, contendens vi supra relatae clausulae,retentioni non subiici, et insuper participem esse deberepro rata pecuniae mulctatitiae a praebendatis absentibuspersolutae. Capitulum vero super hoc duxit, ut tuto procederet,rogare hanc S. C.Animadversiones. Profecto distributiones chorales duplicissunt generis. Aliae ordinariae seu quotidianae, quaeconstituuntur a tertia parte fructuum praebendae, uti statuitConc. Trid. (Sess. 21, cap. 3 de reform.). Hi vero reditus sidesumantur a mensa capitulari, dicuntur proprie distributiones,si vero desumendi sunt vel solvendi sunt a particulari praebendaqua beneficiarius fruitur, punctaturae nuncupantur: etpro his reditibus lucrandis requiritur vel realis praesentia inchoro, vel sufficit etiam ficta in casibus a iure expressis uti incitato cap. Consuetudinem. Alterius speciei distributiones suntillae quae dicuntur inter praesentes tantum, et quae tantumlucrantur a materialiter et realiter praesentibus et quae dicisolent extraordinariae. Cfr. Cathacen. - Distributionum diei27 Ianuarii 1866. Hae vero possunt esse certae aut determinatae,ut puta in recurrentia annua anniversariorum aut determinatisdiebus persolutione legatorum, vel adventitiae utin celebratione alicuius funeris. Circa distributionum lucrumregula desumitur ex cap. 12, sess. 24 de ref. Syn. Tridentinae.Hisce positis, vi enunciatae clausulae in indulto positaebeneficiatus Hernando subiici non posse videtur retentionipecuniae mulctatitiae seu melius punctaturae quoad distributionesquotidianas, veluti patet ex ipsa rescripti litera, quae
322 Ex S. Congregatione Conciliiiubet tantum, ipsum absentem amittere distributiones interpraesentes. Caeterum est consonum nedum statutis ecclesiaeIacensis sed etiam iuri communi, secundum quod beneficiatiinfirmi, licet absentes, quotidianas lucrantur distributiones.Deinde praefatus beneficiatus lucratur etiam augmentumex aliorum absentium fallentiis. Id sancitum invenitur abhac S. C. die 15 Apr. 1511 quae decisio a Benedicto XIVrelata (Institut eccl. ijj, § 8) ita se habet : « Eos qui absunta servitio chori ob infirmitatem vel aliam causam perciperedebere distributiones quotidianas sui canonicatus, perindeac si statis horis interessent : percipere etiam augmentumdistributionum, quas amittunt illi, qui divinis non interfuerunt».Ast hic moveri posset dubium, quidnam esset sentiendumextante contraria consuetudine pro infirmis ; idque eo velmagis quod Benedictus XIV (loc. cit.) refert decisionem quamdamhuius S. C, quae dictam consuetudinem legitime praescriptamnon improbavit. Verum haec invocari posset respectuhabito ad ius commune, non autem in casu in quo beneficiatusHernando, vi relatae rescripti formulae, tantummulctatur quoad amissionem distributionum inter praesentes.Demum quoad extraordinariam distributionem pro interessentiachoro in solemnitate Nativitatis Christi et Epiphaniae,cum haec distributio videatur, ex Capituli relatione, induerenaturam verae distributionis inter praesentes, ea profecto caditsub rescripti formula « amissis distributionibus inter praesentestantum », et hinc beneficiati Hernando recursus quoadhoc punctum negativo responso esset dimittendus.Rescriptum. Sacra Congr. Concilii, in plenario conventudiei 29 Februarii 1908, rescribere censuit:Vi indulti beneficiatum Hernando amittere debere tantumdistributiones extraordinarias in casu (i).(i) Apud omnes in comperto est, punctaturas aequipararidistributionibusquotidianis seu ordinariis, et opponi distributionibus extraordinariis, quae vo-
Treten.TREIEN.NOMINATIONIS AD CANONICATUMQuandonam ad impetrandum beneficium requiratur qualitassacerdotalis in actu.Factiseries. Sacerdos Coluzi testamento diei 24 Febr.1665 canonicatum in Collegiata civitatis Treiensis, nunc adCathedralem evecta, instituit, eiusque iuspatronatum activumservavit Capitulo dictae ecclesiae. Particula testamenti ita sehabet: « Volo ut canonicus pro tempore a me nominatus velnominandus aliique omnes eidem successores sint et esse debeantsemper omnes sacerdotes ut impetrare possint hunc canonica-^tum». Et alibi in eodem testamento : «Rogo Capitulum uteligat et nominet sacerdotes qualificatos, exemplares, probos, honoratiset virtuosos in omnibus vacationibus ».Cum mense Martio 1907 canonicatus Coluzi vacans declaratusesset, a Capitulo patrono indictus fuit concursus, cuiduo tantum candidati adstiterunt, nempe clericus minoristaIoseph Bartoloni et sacerdos David Sileoni. Peracto scrutiniodiei 19 Apr. eiusdem anni, concurrens Sileoni tria vota, etalter opponens sex vota retulit; hinc uti electus renunciatusest Bartoloni, cui dein a Curia expeditae sunt collationis literae.Verum dum adhuc in suspenso erat canonica beneficiieiusdem possessio, et tractatus pendebant pro obtinendocantur etiam inter praesentes : ita S. C. Concilii in quibusdam rescriptis hancadhibet formulam : « amissis distributionibus extraordinariis quae inter praesentesvocari solent». In casu autem beneficiatus Hernando, absens a choro,nedum vi iuris communis utpote infirmitate detentus, verum etiam vi specialisindulti lucratur punctaturas seu distributiones quotidianas ; at lucrari nequit distributionesextraordinarias seu inter praesentes, quae ex. gr. in festo NativitatisDomini et Epiphaniae beneficialis actu tantum choro interessentibus tribuuntur(N. R.).
324 Ex S. Congregatione Conciliia Gubernio regium placet, alter competitor detegere valuitfundationis tabulas; et ex his edoctus quod in concurrentibuspraerequirebatur ut conditio qualitas sacerdotalis, illicoapud Curiam et dein apud hanc S. C. per recursum instititut declararetur nullitas factae electionis, et sibi, utpote dictaconditione praedito, canonicatus adiudicaretur. Sed tam CuriaTreiensis quam Archiepiscopus Camerinensis perpetuus administratorcensent oratoris preces esse reiiciendas.Disceptatio synoptica. Factam electionem sustinendamesse suadere videntur fundationis tabulae. Nam fundatorColuzi iuxta relata testamenti verba voluit instituerebeneficium sacerdotale ; at in eiusmodi beneficiis regulare estquod ad ea consequenda non requiratur qualitas sacerdotalisin actu, sed sufficiat habilitas proxima ad sacerdotium, nisialiud scateat ex expresso textu fundationis, ut tenet Fagnanus(Comm. ad cap. Ut abbates, de aetate et qual. praeficiendon. p): « Ad obtinendum beneficium cui sacer ordo sit adnexus,non requiri ut actu quis sit in eo ordine constitutustempore collationis, sed satis esse ut se promoveri faciat infratempus a iure praefixum Unde si presbyteratus adnexussit alicui beneficio, non tamen necesse est ut promovendushabeat ordinem requisitum tempore promotionis, sed satisest ut se faciat promoveri in proximis temporibus». Iureautem communi non discordât testatoris mens, si rite intelligaturiam adducta prima particula testamenti. Sane doctores,ad intelligendum quando requiratur actu qualitas sacerdotalisin praesentatione et collatione vel potius in habitu,expendere solent fundationis verba, utrum scilicet eapercutiant actum ipsius electionis, vel potius ipsius prosecutionem.In primo dicunt eam qualitatem requiri in actu, quiaqualitas adiuncta verbo intelligitur secundum tempus verbi;in secundo cum ordinis adnexio sit adnexa per modum habitudinis,sufficit ut ea qualitas habeatur intra tempus idoneum.Ita rem exemplificat in primo casu : « Volo ut ad canonicatum,
Treien. 325cappellaniam etc. nominetur, praesentetur, eligatur sacerdos »,dum in secundo casu hanc adducunt dicendi rationem : « Volout cappellanus sit et esse debeat sacerdos ». Cfr. Fagnanus(loc. cit., n. jß).Iam vero si nuper relata fundatoris Coluzi verba expendatur,satis per se liquet ea intelligenda esse non de sacerdotioin actu sed in habitudine. Non enim fundator dixitpraesentetur vel nominetur sacerdos ad canonicatum, sed nominandusvel eligendus esse debeat sacerdos. Quod confirmaturresolutione edita ab hac S. C. die 5 Ian. 1604, quamrefert Fagnanus. Age vero, ait Archiepiscopus Camerinen.,expositus casus adamussim congruit cum institutione factaa sac. Coluzi ; nam canonicus nominandus item ex fundationislege celebrare debet missas 4 in unaquaque hebdomada.Ex adverso recursus sacerdotis Sileoni solido fundamentoniti videtur si ad trutinam revocentur ea quae disponunttabulae testamentariae fundationis. Siquidem iuxta hunc textumcitatae primae particulae testamenti, ut quis canonicatumimpetret seu obtineat, necesse habet ut iam sit presbyter,seu qualitas sacerdotalis actu praecedere debet electionem.Quare exposita verba aequipollent alteri dictioni, ac sidixisset testator, «.praesentetur seu eligatur ad canonicatumsacerdos ». Conditio enim presbyteratus praemittitur electioniet eam praecedit uti conditio necessaria, ita ut absque existentiaillius conditionis electio sit contra testatoris voluntatem.Idem etiam scatet ex altera testamenti particula; nonenim intelligitur quomodo haec verba referri possint ad sacerdotesnon in actu sed in habitu, seu qui intra idoneumtempus promoveri valeant ad sacerdotium: alia dictione futurumtempus respiciente opus fuisset.Quin obiiciatur quod fundator Coluzi nullimode expressitquod nominandus debeat esse actu sacerdos. Huic enim difficultatiita respondet Fagnanus (loc. cit., n. y6) : . « Nec re-
326 Ex S. Congregatione Conciliiquiritur adiectio illius dictionis actu seu actualiter, puta praesenteturseu instituatur actu presbyter, vel qui actualiter sitconstitutus in ordine presbyterali, ut perperam opinatus estGonzalez ad reg. 8 Cancell., glos. j, n. 194, sed satis est,ut simpliciter cautum sit, ut praesentetur vel instituatur sacerdosiuxta conclusionem Rotae et communem per rationemillam, quod qualitas adiuncta verbo intelligitur secundum tempusverbi ». Posita vero clara et taxativa voluntate testatoris,illam alterare aut mutare neque patronis neque Ordinariislicet, obstante expressa prohibitione Conc. Trid. (Sess. 2J,cap. y de reform.).Verum etiamsi ex citato contextu voluntas testatoris adhucdubia et obscura maneret, alia non desunt adminiculaad eam indagandam. Primo sese offert observantia fundationisubsecuta, nam ex actis capitularibus eruitur quod adcanonicatum Coluzi semper fuit electus candidatus, qui actuesset sacerdos. Atqui observantia plurimum valet ad interpretandastabulas fundationis, quando sunt ambiguae, uti tenetCard. De Luca (de benef., disc. 91, n. j) : « Observantiaein hac materia nimium defertur in casu voluntatis ambiguae,quae sit capax interpretationis, unde observantiaattenditur tamquam interpretativa, quae longe differt a praescriptiva». Alterum adminiculum desumitur ex quadam memoriaexistente in sacristia Cathedralis,, in qua sermo fitde canonicatu Coluzi et quae incipit: « Quum eligendus sitsacerdos ». Iam vero haec adminicula si coniungantur cumtextu exscripto particulae testamenti, sufficientem certitudinemgignere videntur ad statuendum, fundatorem Coluzi incasu voluisse ad canonicatum eligi clericum iam sacerdotem ;huiusmodi enim disquisitiones, ut docet Card. De Luca (loc.cit.) non tam iuris quam potius facti sunt definiendae proqualitate et diversis eiusdem facti circumstantiis ita ut aliquandoquae non possunt singula, unita iuvant.
Ianuen. 327Responsum. Sacra Congr. Concilii, in plenario conventudiei 29 Februarii 1908, respondere rata est:Electionem non sustineri, et ius eligendi devolutum essead Archiepiscopum Administratorem Apostolicum (i).IANUEN.IURISDICTIONISPAROECIALISAdmittitur iurisdictio paroecialis in controverso territorio exfacto immemorialis possessionis.Compendium facti. In archidioecesi Ianuensi quoddamextat territorium Lonfagnolo nuncupatum, quod ad meridiemcircumscribitur a paroecia loci Busalla per rivum Chioso, etad septentrionem limitatur ab altera paroecia oppidi Borgofornariper rivum Suia.Quaestio autem agitatur inter utrumquerectorem, cuinam scilicet competat paroecialis iurisdictioin dictum territorium. Iamvero in hoc territorio usque adannum 1883 nonnisi una extructa fuit domus colonica vulgocascina, in quam parochus Busallae suam exercuit iurisdictionempluribus abhinc saeculis, a tempore nempe quo quaedamvidetur intercessisse privata permutatio, vi cuius parochus Bur-(1) Quamvis ex iure communi ad beneficia etiam curata obtinenda necessarianon sit qualitas sacerdotis in actu, sed sufficiat in habitu,tamen, quumilla in casu requiratur ex taxativa dispositione tabularum fundationis, electionemcanonici a Capitulo Cathedralis Treiensis factam nullitate laborare patet. Praetereaex eo quod S. Congregatio declaret ius eligendi beneficiatum pro hac vice devolutumesse Ordinario, non immerito colligitur vel Capitulum veluti scienter elegisseindignum seu inhabilem ad canonicatum vel saltem speciales fuisseita decidendi rationes. Nam patronus ecclesiasticus, qualis censetur in themate,si ignoranter et inculpabiliter praesentet indignum, praesentatione tunc per Ordinariumreiecta, retinet ius ad alium eligendum ; e contra si scienter nominatindignum seu inidoneum, privatur ea vice iure praesentandi, et potestas nominandidevolvitur ad Episcopum. Cfr. Ferraris (verb. Iuspatronatus, art. 4,et 87) aliique auctores ibidem citati (N. R.).n- 86
328 Ex S. Congregatione Conciliigifurnariorum cessit praefatam domum parocho contermino Busallae,qui ex parte sua parocho Burgifurnariorum cessit aliamdomum in territorio Angia sitam. Sed quidquid de assertaconventione sentiendum sit, certum tamen est, ab anno 1883usque in hodiernam diem in eodem territorio Lonfagnolo etalias excitatas fuisse domus, quae occasionem praebueruntmodernae praesertim controversiae.Siquidem actualis parochus loci Busallae contendebat nedumprimaevam domum colonicam sed et alia nupera aedificiaterritorii Lonfagnolo in vim citatae permutationis essesibi subiecta : quod alter parochus oppidi Burgifurnariorumadmittere renuebat. Hic proinde die 27 Oct. 1902 querelasmovit apud Archiepiscopum Ianuensem, qui sub die 17 Martii1903 utrique parocho rescribi mandavit, permutationemin casu restringendam esse ad duas veteres domus, nempeLonfagnolo et Angia, non autem quoad alias domus recenterextructas. Interim ad huius archiepiscopalis declarationisnormam parochus Burgifurnariorum, Paschate eiusdem anniimminente, benedictionem controversarum domorum perfecit.Verum parochus oppidi Busallae tam contra datam declarationemsibi adversantem, quam contra spolium ab altero parochoper domorum benedictionem perpetratum, iudicialemactionem in possessorio et in petitorio simul instituit peneseamdem Curiam Ianuensem, quae die 28 Maii 1904 emisitsententiam, qua iudicavit : i° benedictionem domorum a parochoBurgifurnariorum peractam in loco Lonfagnolo esse iustamet legitimam ; 2 0 paroeciam Busallae nunquam retinuisselegitimam possessionem territorii Lonfagnolo, ne quidemquoad veterem domum colonicam ibidem extantem ;3 0 omne territorium Lonfagnolo usque ad rivum Chioso pertineread paroeciam Burgifurnariorum ; e contra territoriumAngia spectare ad paroeciam Busallae. Ab hac tamensententia, se in suo iure parochiali laesum censens, apudhanc S. C. provocavit parochus Busallae.
Ianuen.Discussio. Advocatus a parocho loci Busallae adlectussustinet totum territorium Lonfagnolo ad paroeciam Busallaenon autem ad paroeciam Burgifurnariorum pertinere. Siquidemad tramitem canonici iuris cuilibet paroeciae est assignatumterritorium fixum et determinatum, adeo ut circumscriptiocum adnexa iurisdictione territoriali praecipuum constituatuniuscuiusque paroeciae characterem. Nam decretumGratiani (part. 2, caus. 13, quaest. 1) disponit : « Ecclesiassingulas singulis presbyteris dedimus, parochias et coemeteriaeis divisimus, et unicuique ius proprium habere statuimus,ita videlicet ut nullus alterius parochiae terminos autius invadat, sed sit unusquisque suis terminis contentus ».Cfr. etiam Card. De Luca (de paroch., disp. 24, n. 2), Ferraris(bibl. can., verb. parochia) aliique. Iamvero quum incasu parochus Busallensis iurisdictionem exercuerit in veteremdomum colonicam territorii Lonfagnolo, hoc ipsoiurisdictionem etiam habere debet in adiecto territorio ; secusenim parochia Busallae certa non gauderet iurisdictioneterritoriali. Sub nomine autem iurisdictionis paroecialis et•districtus semper adiectum territorium intelligitur ; nam civitateset oppida non modo aedificiis constant, sed etiam territorioadnexo, uti eruitur ex cap. Ubi periculum 3, de erect.in 6, et ex Card. De Luca (de benef, disc. 21, n. 11).Quod eo magis tenendum ait advocatus, quia cum agaturde municipiis vel parochiis dividendis, quorum fines debentesse perpetui et immutabiles, tunc non pactitii sed naturalesadhibentur fines, ex. gr. colles et cursus aquarumvel viarum, uti tradit Rota (dec. 432, coram Riminaldó,dec. 632, n. 12). In themate autem cum rivus Suia circumscribatad septentrionem territorium Lonfagnolo et eiusdemterritorii constituat finem naturalem, parochus Busallensis,qui iurisdictionem usque retinuit in veterem domum, extendissecensendus est suam potestatem usque ad rivum Suia.Acta S. Sedis, vol.. XLI, fase. 5 21
33o Ex S. Congregatione ConciliiEt reipsa parochus loci Busallae veram et propriam parochialemiurisdictionem exercuit super totum territoriumLonfagnolo, vetus et novum. Nam, teste Ferraris (bibL can.,verb. parochia), soli et unici actus iurisdictionis paroecialissunt baptismus, extrema unctio, funera, matrimonium et decimarumexactio ; atqui parochus Busallensis huiusmodi parochialitatisacta exercuit nedum in veterem illam domumcolonicam (1643) sed et in novas constructus domus ab harumextructione usque ad annum 1902. Ex regestis enimarchivii parochialis Busallensis quae exhibentur, constat parochumBusallae non solum decimas et census exegisse, baptismumadministrasse, matrimoniis adstitisse et funera persolvisseeorum qui territorium Lonfagnolo incolebant, verumetiam curam spiritualem gessisse de illis, qui fortuito ibidemnati et demortui sunt. Praeterea actus natorum, baptizatorum,matrimoniorum etc. quoad praedictas familias ab an. 1765usque in hodiernum diem semper conflati sunt a parocho Busallae,quemadmodum declarat syndicus loci et testatur ipsaCuria Ianuensis. Et ex iisdem archivii parochialis actis praeciseconstare subdit advocatus in familias novarum domorumiurisdictionem exercitam fuisse a parocho Busallensi. Caeterumvulgati iuris est, in hisce praesertim controversiis finiumregendorum, quamlibet incertitudinem per longaevam possessionemremoveri ; S. Rota (dec. 1S1, n. iy coram De Veri)et De Luca (de paroch., disc. 32, n. 2). Ad praescribendumautem in simili materia sufficiunt 40 anni : « Fines praediorumecclesiasticorum quadraginta annorum spatio praescribuntur» : Gregorius IX, Decret, lib. 2, cap. ç; Rota in Cracovien.- Iuris respondendi, 23 Ian. 1651 (part. 11, dec. 108,n. iß in Recent.).Aliud argumentum depromit patronus ex eo quod, cumterritorium Lonfagnolo pertineat ad municipium Busallense,hoc ipso pertinet etiam ad paroeciam Busallae ; nam municipiumsequitur iurisdictionem et fines paroeciae, et in casu
Ianuen.inter municipium Busallense eiusque parochiam hoc dumtaxatintercedit discrimen, quod municipium, praeter fines paroeciaeBusallae, comprehendat etiam fines paroeciarum Seminiet Sarisolae.Hisce delibatis, advocatus gradum facit ad diluendas difficultatesex adverso oppositas. Et primam depromi ait exeo quod parochus Burgifurnariorum ab immemorabili publicasduxit Rogationes in territorio Lonfagnolo usque ad rivumChioso; et quod etiam ante annum 1903 benedixit nova aedificiain eodem territorio extructa atque spiritualem infirmorumadsistentiam exercuit. Verum, respondit ipse, Rogationes,sicut in genere processiones, nonnisi actum cultus constituunt,minime vero actum iurisdictionis aut possessionis. Addit praetereaetiam parochum Busallae proprias Rogationes duxissein territorio Lonfagnolo usque ad rivum Suia. Quoad infirmorumautem adsistentiam contendit patrocinator et ipsamnon secum ferre actum possessionis, sed dumtaxat actus misericordiaeet pietatis. Demum absolute negat factum benedictionisnovarum domorum in antecessum factae, et subdit,quod etiamsi hoc admittatur, id nullius roboris esset, utpotenaturam clandestinitatis induens. Neque contra se facere contenditdifficultatem desumptam ex relationibus paroeciae Busallaefactis a. 1647 et 1771 ; nam hae indigitant iurisdictionemcivilem seu feudalem, non autem ecclesiasticam.Ex adversa vero parte advocatus parochi Burgifurnariorumcontendit sententiam archiepiscopalis Curiae confirmandamesse. Adnotat enim parochum Busallensem in uno iudicioduplicem actionem cumulasse, possessionis unam etproprietatis alteram, sed neutram intentionem probasse. Siquidemquando agitur de possessione et dominio alicuius reivel etiam iuris incorporei prouti in casu comprobandis, nonsufficit simplicem possessionem actusque possessionis in mediumafferre sed necesse est ipsum possessionis titulumostendere.
332 Ex S. Congregatione ConciliiIamvero quoad possessionem contendit, hanc parochumBusallae nonnisi super veterem domum colonicam exercuisse,nunquam vero in universum territorium Lonfagnolo. Ex eoenim quod regesta parochialia sese referant ad veterem domumante annum 1883 in controverso territorio extantem, non legitimeinferri potest, parochum Busallae universum territoriumLonfagnolo possidere. E contra vera controversi territorii possessio,illa domo colonica unice excepta, semper iuridice retentafuit a parocho Burgifurnariorum, prouti evincere satagit ex processioneRogationum, quam parochus Burgifurnariorum quolibetanno pacifice et ab immemorabili ducere solet in territorioLonfagnolo usque ad rivum Chioso vocatum. Hos autemactus, minime reclamantibus parochis Busallae exercitos, verampraeseferre iurisdictionem ostendit, ex eo quod processionescuiusvis generis solis parochis in proprio territorio servataesunt, prouti doctores passim docent, signanter Barbosa aGiraldi (de off. et pot. parochi, p. 10p, n. ij) citatus : « Processionesfacere per parochiam ad curatos spectat, et sineeorum consensu illas dirigere nullus etiam Regularis, valet,ut censuit S. RR. C. ». Praeterea extant relationes parochorumBusallae a. 1647 et 1771 occasione visitationis Ordinariisexhibitae, quae edicunt, territorium Lonfagnolo comprehensumesse in parochiali iurisdictione Burgifurnariorum.Quoad quaestionem vero dominii nihil aliud parochusBusallae absolvit nisi huc illuc praescriptionem invocando obpraetensam immemorialem possessionem, quae tum in factotum in iure exulat. Deficiente igitur elemento materiali seupossessione immemorabili vel centenaria, titulum inutiliter invocarisustinet. Quum igitur parochus adversarius nullum exhibeatdocumentum, locum habet iuris effatum : actore nonprobante, reus absolvitur.Hisce delibatis patronus addit quod, si permutatio interveterem domum colonicam in territorio Lonfagnolo extantemet alteram domum in praedio Angia positam non ad-
Ianuen. 333mittatur, tunc explicari non posset quomodo alter parochusBurgifurnariorum suam exerceat iurisdictionem super domumin Angia sitam, quae ad districtum paroecialem Busallae indubiepertinet. Item sustinet, merito iudicem Ianuensem hancpermutationem ad tramitem iuris librasse ac irritam declarasse,eo quod ipsa privata auctoritate inita fuit et ab ecclesiasticaauctoritate nunquam confirmata. Permutatio enimterritorii alienationem sapit, quae nonnisi a superiori auctoritatefieri potest ; ideoque cum in casu talis interventusexularet et alioquin parochus Busallae nullo alio titulo illamveterem domum possideret, hanc quoque amisit, quin ei suffraganturdiuturna possessio. Simili modo parochus Burgifurnariorumdomum in loco Angia et ipse amisit, ita ut reseo statu positae fuerunt, quo ante permutationem erant :unde sententia Ianuensis non fuit dubiorum confinium declaratio,sed potius incontroversorum finium restitutio.Dubium. An sententia Archiepiscopalis Curiae Ianuensisdiei 28 Maii 1904 sit confirmanda vel infirmanda in casu.Resolutio. Emi Patres ß. Congr. Concilii in plenariocoetu diei 29 Februarii 1908 respondendum censuerunt:Sententiam esse infirmandam (i).(i) Ratio praecipua huius decisionis in eo reponenda est quod, dum exuna parte non constat dictitatam intercessisse permutationem, ex altera veroparochus Busullae iam a tempore immemorabili iurisdictionem paroecialemexercuit nedum in veterem domum colonicam, verum etiam in alias nuper extructasdomus in territorio controverso extantes. Altera ratio, licet secundaria,petitur ex eo quod territorium Lonfagnolo civiliter pertinet ad municipium Busallae,ac proinde maximi incommodi esset delatio defunctorum etiam ad paroeciamBurgifurnariorum (N. R.).
334 Ex S. Congregatione ConciliiBERGOMEN.IURIUM ET PRIVILEGIORUMDe iuribus et privilegiis Capituli cathedralis Bergomensis.Episcopus Bergomensis, cum in sacra visitatione peragendarescivisset, Capitulum cathedrale statutis rite conditis et approbatisdestitui, intra praefinitum tempus ea confici mandavit.Quae cum a canonicis absoluta fuerint, ad hanc S. C. remissasunt pro opportuna revisione ac approbatione. Iamvero incap. 3 , quod inscribitur : Diritti, privilegi e consuetudiniparticolari del Capitolo della Cattedrale di Bergamo, nedumea singularia iura ac privilegia recensentur, quae causam contentionumprimariam inter Episcopos praedecessores eorumqueSenatum fere semper extiterunt, verum etiam plurimacontinentur, quae omnino exorbitant a iure communi in episcopalisiurisdictionis praeiudicium. Quocirca, ut omnia ritecomponerentur ad tramitem iuris et aequitatis, Episcopus etCapitulum de communi consensu rem huic S. O. proposueruntdirimendam, super qua unus ex Consultoribus auditus fuit.Huiusmodi autem privilegia sunt:I. // Capitolo della Cattedrale di Bergamo ritiene di avereper legittima consuetudine, fondata sulle Bolle Pontificie chesi allegano, il diritto di esenzione dalla giurisdizione vescovilequanto all' amministrazione dei proprii beni.Consultor notat legitimam esse hanc consuetudinem probarecanonicos in primis ex eo quod Episcopi nunquam petieruntrationem administrationis capitularis. Sed ipse arguit hocargumentum esse mere negativum, quod proinde in materia tamodiosa, qualis est coarctatio ordinariae iurisdictionis Episcopi,parum vel nihilum est; nam firmiter stat praesumptio, quemlibetOrdinarium integra iurisdictione gaudere, usque dum clarecontrarium probetur. Caeterum redditio rationum quoad administrationemCapituli non tam est Episcopi officium, quam
Bergomen. 335eius ius, scilicet nulla positiva lege Episcopus cogitur periodiceadministrationes revisere ; sed, ut aperte legitur in Conc.Trid. (Sess. 6, cap. 4, de reform.) « toties, quoties opus fuerit >,hoc est, quoties in Domino ipse iudicaverit, idipsum peragerepotest. Idcirco in themate logice arguitur administratores Capitulisemper rem oeconomicam bene gessisse, ut numquamEpiscopis per tot temporis opus fuerit ad rationem reddendameos compulsare ; at Episcopo negari nequit ius revisionis,non usus enim in facultativis nullum praeiudicium infert iuribus.Neque Episcopo ablatum asseri potest ius revisendaeadministrationis a Bullis Pontificiis Paschalis II, Anastasii IV,Adriani IV et Alexandri III; aliud est enim prohibitio, neecclesia fatigetur « temerariis vexationibus », vel ne imponeretur« indebitum gravamen et inusitatum » etc. ; et aliud estcoarctatio iurisdictionis episcopalis per recisionem tutelae administrativaein ecclesiam subiectam.II. /7 Capitolo ritiene avere il diritto di esenzione dallagiurisdizione ordinaria vescovile quanto alia visita pastorale,la quale dovrà quindi essere intimata e f atta auctoritate ordinariaet etiam delegata, giusta la pratica.Ad rem Consultor in medium affert Conc. Trid., quod(Sess. 6, cap. 4, de reform.) facultatem facit omnibus Episcopiset locorum Ordinariis visitandi Capitula, utcumque privilegiataet exempta, tamquam delegatis Apostolicae Sedis;per quam legem de facto, et iure permanenter conlato Ordinariis,quaequae exemptio suo effectu frustratur. Praetereain Bullis supracitatis certe nullum exemptionis a s. visitationefundamentum invenitur; consuetudo tantum produciturquae innititur documento anni 1699 aliisque subsequentibus,iuxta quae Capitulares decreverint recipere visitationemEpiscoporum, quoties in litteris intimatoriis adiunxerint se visitaturosdioecesim etiam iure delegato in vim Conc. Trid. ;atque, cum aliquando Episcopus omisisset hanc formulam,reclamaverit ut observaretur. Verum ex hoc facto illud tan-
336 Ex S. Congregatione Conciliitum deducitur, inter canonicos opinionem late invaluisse, seper Pontifices Summos privilègio gaudere exemptionis, quintamen ad rem nullum documentum afferre valeant. Iamveroeademformula nedum adhibita ab Episcopis quando alia Capitulaet ecclesias non exemptas visitaturi erant, verum etiamaeque interpretari potest usurpatam fuisse ad abundantiamseu ut Episcopi ostenderent qualibus facultatibus ab iure praeditisint ; caeterum in simplici formula litterae intimatoriaenequit consistere probatio privilegii. Accedit quod cum privilegiumexemptionis a s. visitatione maximum sit inter particularesexemptiones, imo aequivalenter idem fere sit acprivilegium exemptionis totalis ab iurisdictione episcopali(Episcopus enim, dum subditos visitât, tunc formaliter iurisdictionemexplicat), si revera antiquitus Capitulo Bergomensiadfuisset, occultar! certe non potuisset eruditioni Benedicti XIV,qui (De synod., lib. iß, cap. p) fatetur duo tantum in Italia esseCapitula, Ianuense et Veronense, quae privilegio exemptionis.se gaudere contenderent, quorum primum causa cecidit apudhanc S. C, cum ipse Lambertinus a Secretis erat; alterumtunc defendebat litem sub iudice pendentem.III. // Capitolo ritiene di avere il diritto di nominare unoodue canonici che quali convisitatori assistano e coadiuvino*il Vescovo ed il suo Delegato in tutti gli atti della visitapastorale.De hoc privilegio idem pene dicendum est ac de allatoin numero II. Episcopi possunt, saltem qua Apostolicae Sedis,delegati, « per se ipsos solos, vel illis, quibus sibi videbitur,adiunctis visitare » (Conc. Trid., sess. 6, cap. 4 de reform.), ideoquelegaliter inutile evaderet assertum privilegium. Sed nequesatis constat historice : nam allata documenta, posteriora Tridentino,probant quidem Episcopos consuevisse Capitulumdeprecari, ut sibi visitanti duos canonicos sacrae visitationissocios adscisecret, quod olim (cap. Ut iuxta, de off. iud. ord.)lege Honorii II cautum erat; sed id fecisse ex veteri privi-
Bergomen. 3.3 7legio certo non probant. In actibus autem facultativis consuetudonon praescribit contra ius.IV. Il Capitolo ritiene che per antica consuetudine generalmentemantenuta, debbano essere scelti dal suo seno gli esaminatoriprosinodali in numero non minore della metà sul totale.Ex elencho examinatorum prosynodalium, ab anno 1750usque ad hodiernam diem electorum, octies decies referunturelecti numero maiores qui non sunt canonici ; quae frequentesexceptiones regulam seu privilegium exulare docent. Quodsifrequentius numero plures fuerunt electi canonici quam noncanonici (sex vel septem ex duodecim) id casualiter factumesse arguendum est; vel melius canonici electi fuerunt, nonqua canonici, sed qua digniores ex omni clero ; nam cumCapitulum constaret 44 membris, et cum ad canonicatumeligi debeant viri sapientiores et bonis praediti moribus, nilmirum si, ex tantis, sex vel septem pene semper vocati fuerint,ut digniores, ad officium examinatorum.V. Al Capitolo compete il diritto, salve le riserve Pontificie,di conferire le prebende canonicali e le cappellanie e mansionariecorali nei limiti della concordia, auctoritate SanctaeSedis, stipulata fra il Vescovo ed il Capitolo in virtù dellasentenza 16 Maggio 1903, e dei decreti 16 Agosto 1903 e4 Gennaio 1904 della S. Congr. del Concilio.Nullum dubium Capitulum tali privilegio frui. Verum cumrecentiori tempore beneficium archidiaconale institutum sit,et fundator reservaverit Episcopo ius praesentandi archidiaconum,quae est prima dignitas, Episcopus petit num haecreservatio sustineatur vel pertineat ad S. Sedem. Et Consultorcenset quoad huiusmodi praebendam archidiaconalem, sivesit iurispatronatus laici, sive ecclesiastici, locum non habereRegulam IV Cancellariae Apostolicae. Hoc enim certum estsi archidiaconatus est patronatus laici; siquidem in iurisprudentiapacificum est primam dignitatem in Capitulo non subiacerereservationi Pontificiae si obnoxia est iuripatronatui
338 Er S. Congregatione Conciliilaicali, (Rota, part. io, dec. pp Recent.); sed conferendam esse,more omnium beneficiorum patronatuum, per praesentationemscilicet patroni et institutionem Episcopi (Cfr. Riganti inReg. IV Cancell., § 2, n. 34). Quum igitur patronus exercerepotuerit ius praesentandi archidiaconum, quem ab Episcopoinstituendum erat, eo ipso potuit ius praesentandi conferrein ipsum Episcopum, qui proinde, cum in ipso cumulenturiura praesentationis et institutionis, libere beneficium confert.Idipsum verificatur si archidiaconatus in casu sit patronatusecclesiastici; nam hoc postulat lex imposita in fundatione,quippe quod omnia a fundatoribus statuta, etiamsi contra communeius ecclesiasticum pugnent, et dummodo non sint contrabonos mores vel naturale ius, servanda sunt, ne fideles arceantura beneficiis fundandis (De Luca, de beneficiis, disc. 6,n. 10). Attamen secunda dignitas, seu in casu praepositum,subiecta manet regulae IV Cancellariae, cum tralatitiumsit, prima dignitate impedita, Papam conferre secundam ;unde ius optionis, de quo loquuntur statuta, expungendum est.VI. Quanto alia nomina agli uffici di teologo e di penitenziere,essendo questi uniti inseparabilmente alla rispettivaprebenda, essa è regolata come alla concordia di cui al n. V.La nomina degli uffici capitolari di primicerio, di vice-arciprete,di sindaco, di segretario, di archivista, di bibliotecarioe di puntatore viene fatta dallo stesso Capitolo e suo gremio,a pluralità assoluta di voti.VII. // Capitolo possiede per antica e costante consuetudineil diritto di opzione alle migliori prebende canonicali vacanti,quando però la provvista delle medesime non sia riservata allaS. Sede.VIII. / membri del Capitolo hanno diritto ogni anno atre mesi di vacanza dal coro, da prendersi anche interpolatamente,fuori però dei tempi privilegiati, e senza perdere laparte distributiva delle loro prebende e della massa capitolare.IX. Per antica pratica si ritiene, che i canonici, una volta
Bergomen.33Qautorizzati a confessare e predicare, rimangano autorizzatiabitualmente e per tutta la diocesi senza bisogno di avere lariconferma- delle rispettive patenti.Haec privilegia sub n. VI, VII, VIII et IX recensita, quumiuri communi consonent et probatae consuetudini innitantur,Consultor legitime consistere posse censet.X. // Capitolo ha il diritto alla compilazione e pubblicazionedel calendario diocesano per mezzo del suo canonico primicerio,colla formóla : « Editum a canonico primicerio etc.et iussu Episcopi servandum».Ex allegatis patet improprie canonicos munus redigendicalendarium vocare privilegium, cum non sit nisi simplexmunus permanenter conlatum primicerio ab Episcopo; et quoniamres per easdem causas, per quas fiunt, per eas et destruuntur,quilibet Ordinarius, per decretum ordinaria auctoritatelatum, posset hoc munus aliis concredere. Usque dum tamenCapitulo hoc munus adimat Episcopus, bene primicerius,iuxta inolitam consuetudinem, calendaria conficit et praefatamformulam fronti appingit libelluli. At necessarium putat Consultorex elencho privilegiorum, utpote non privilegium, expungerehoc munus primicerii, et illud excribere in statutisvelut in sua sede.XI. Per decreti e disposizioni vescovili e per indulti Pontificiinell' ufficiatura corale il Capitolo tiene la seguente antichissimapratica: a) dal giorno p settembre al Sabato avantila prima Domenica d' A vvenlo non si canta nè la messa conventualenè il Vespro, eccetto che nelle Domeniche, nelle festedi precetto, nelle feste soppresse e nelle feste di qualche Santoparticolare della Cattedrale ; b) anche lungo l'anno i Vesprinon si cantano che nelle Domeniche e feste sopra indicate;c) La messa conventuale, eccettochè nelle Domeniche e festecome sopra, è cantata dai mansionarii e dai cappellani, i qualinon la applicano pro benefactoribus ; d) non si recitano isalmi nè penitenziali ne graduali, e una sola volta in Qua-
340 Ex S. Congregatione Conciliir esima si recita I' officio della Vergine e dei morti; e) si tralascianosempre le seconde messe.XII. Nelle funzioni i Canonici: a) sono dispensati dall'ufficio di sottoparati a meno che funzioni una dignità ;b) hanno diritto di essere accompagnati da due accoliti parati,quando assistono nelle sacre funzioni alle dignità ;c) hanno diritto al padrino 0 prete assistente, quando cantanomessa.Privilegiaallegatis.memorata sub n. XI et XII sustinentur exXIII. / Canonici hanno diritto: a) di usare in coro ilrocchetto prelatizio, la cappa magna e la mozzetta di color violaceo; b) di portare il collare e le calze dello stesso colore,una croce pettorale dorata, il fiocco violaceo nel cappello e nellaberretta.Quoad insignia choralia nihil excipiendum habet Consultor,cum id iuris eis largitum sit ex Breve Pii VII 6 Apr. 1808,quod in suo vigore permanere putat nisi dolose canonici obstiterintMotu proprio Pii X Inter multiplices, n. 81, diei21 Febr. 1905 (i). Quoad vero insignia extra choralia, signanterquoad crucem pectoralem (insignia propria Episcoporumet Abbatum), sine dubio aliter dicendum. Nam canonicinon producunt nisi decretum Episcopi Molino qui igno-:rare nequiverat iurisprudentiam iam tunc satis apertam, itaut Scarfantonius (tom. I. p. ßj, edit. Lucae iJ2ß) assererenon dubitaverit in hac materia habituum et insignium inchoro, per canonicos gestandorum, ac etiam circa illorumcolores, nullam prorsus Ordinarios auctoritatem habere, cumomnia Papae sint reservata. Ceterum decretum illud non potuitusu firmari, nam « cum omnino certa sit illa dispositioiuris, requiri scilicet S. Sedis facultatem ad introducenda velimmutanda Capitulorum insignia, contraria praxis non tan-(1) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 3y, pag. 491.
Bergomen.tum non meretur manutentionem, sed est punibilis » ; Bouix(de Capitulis, part. 4, cap. 12, § ß). Ne autem admiratio enascaturin populo, si canonici vestem mutare cogerentur, putatipse audiendum esse votum Episcopi actualis, qui Apostolicamsanctionem impetrari deprecatur; id quod pluries actumest ab H. S. O., et iisdem de causis (i).Ulterius in hac privilegiorum materia Episcopus petit, utad perpetuam hodiernae concordiae memoriam, a S. Sedeconcedatur in perpetuum aliqua distinctio, nempe vel ususBugiae in dioecesi, absente Episcopo, vel peculiare habitussignum. Verum Consultor hac de re mentem suam nonpandit (2).XIV. // canonico arciprete del Capitolo ha diritto di amministrarenella Cattedrale il battesimo e la comunione pasqualea tutti i diocesani, e di fare i funerali a quanti scelgono laloro sepoltura nella Cattedrale.XV. // Capitolo in base al regolamento dell' anno 126ß, cheè tuttora vigente, del Consorzio della Misericordia maggiore inBergamo nominava ogni anno un proprio membro, il qualecol titolo di patrono faceva parte del detto Consorzio, come sirileva anche dalla Bolla di Paolo V pridie idus Mart. 1453.Quoad privilegia sub n. XIV et XV nihil animadvertitConsultor.inDubium. An et de quibus iuribus et privilegiis constetcasu.Decisio. Sacra Congr. Concilii in comitiis plenariis diei29 Februarii 1908 respondendum censuit:In voto Consultoris, facto verbo cum SSmo.(1) Haec sanatio una simul cum confirmatione aliorum privilegiorum praesertimsub art. XI, XII et XIII reipsa concessa fuit facto verbo cum SSmo (N. R.).(2) Necdum constat petitam distinctionem concessam esse (N. R.).
342 Ex S. Congregatione ConciliiFOROLIVIEN.DISPENSATIONIS AB IRREGULARITATEClericus caecutiens dispensatur ab irregularitate.Factispecies. Clericus Ioseph Prati, iam vacans quartoanno studiis s. theologiae, valde exoptaret promoveri adss. ordines ad presbyteratum usque inclusive ; verum impediturex quodam defectu constitutionali in facultate visiva,quae illum iuxta ss. canones irregulärem reddit. RogatusOrdinarius ut oratorem supponeret experimento coram ss. caeremoniarummagistro, sub die 29 Nov. 1907 attestationemeiusdem magistri transmisit ex qua constat, clericum Pratisacras missae caeremonias rite peragere posse absque ullafidelium admiratione et scandalo. Tres physici, quorum visitationemclericus subiit, testantur de summo gradu miopiaein oculo sinistro : quoad oculum dextrum referunt minoremadesse laesionem, et facultatem visivam in eodem statu permanereposse, dummodo praescriptam curationem non negligat.Animadversiones ex officio. Clericum Prati ob notabilemfacultatis visivae diminutionem praesertim in oculo sinistroseu canonis inter caecutientes, qui a sacris ministeriisex dispositione cap. Presbyterum, de der. aegrot., et cap. Thomas,de corpor. vitiat, arcentur, esse accensendum non videturposse dubitari.At non pauca gratiae concessioni parant obicem. Primoagitur non de morbo ex accidenti aliquo oborto, qui praesidiisartis medicae disparere vel imminui potest, sed potiusde morbo constitutionali, qui proinde in provecta aetate facileingravescere potest. Hoc autem latens morbi germenaugeri vel evolvi etiam ex fortuita aliqua circumstantia potest,uti in infausto lucis eventu. Neque pro concessione gratiaemilitant motiva specialia, uti esset extraordinarium oratorisingenium, vel maxima dioecesis necessitas, quibus excausis S. Sedes sese benigniorem exhibet.
Forolivien.Insuper adverti debet in casu agi de clerico promovendoad ss. ordines, et in hisce adiunctis difficilior est gratiae elargitio.Ita in Vercellen, diei 28 Iulii 1860 gratia denegata fuit clericoFerrari affecto facultatis visivae defectu, expetenti adss. ordines initiari, ut dein missam votivam B. M. V. celebrarevaleret in festis duplicibus, et in semiduplicibus missamdefunctorum. In Colonien, diei 13 Sept. 1862 haec S. C.non censuit annuendum precibus clerici Vincentii Krahe, quiquamvis obiecta confusim perciperet,tamen legere missamvalebat in quodam Missali Romano grandiusculis characteribusimpresso. Demum recolere iuvat recentem editam decisionemin Cervien. diei 19 Maii 1906. Inibi clericus Zanfrogniniita laesus erat in utroque oculo ob morbum vulgo neurite,ut legere nequiret: attamen ex tradita medicorum fideliquebat, morbum adhibitis remediis posse imminui. Hiscetamen nonobstantibus oratoris preces reiectae fuerunt (i).Verum ex adverso, si res melius expendatur, videtur oratoremesse omnino gratia dignum. In primis subiici potestcum Ferraris (verb. Irregularitas, art. i, n. i) aliisque doctoribus,quod defectus eatenus gignit irregularitatem, quatenusvel impedit exercitium dignum sacri ministerii vel obdeformitatem scandalum aut admirationem in fidelibus affert,quae duo extrema iuxta testimonium magistri ss. caeremoniarumex peracto experimento in oratore exulant ; attamencum altera sententia quae tenet corporevitiatos inter quoscaecutientes, semper esse irregulares, sit magis recepta, utiadvertitur in Augustana diei io Sept. 1887 § Quamvis, inhoc argumento non multum insistendum est.Graviores aliae in themate non desunt rationes et circumstantiae,quae gratiam suadeant. Re quidem vera orator, nonobstante visus debilitate, studiis sedulo incumbit, atque Officiumet missam legere valet, quin opus habeat recurrere ad(i) Rescriptum in casu fuit:Dilata et ad mentem (N. R).
344Ex S. Congregatione Rituumgratiam commutationis Horarum canonicarum, vel ad gratiammissae votivae. Attamen non desunt casus duriores, in quibushaec S. C. elargita est gratiam dispensationis ab irregularitateclericis qui vel difficulter missam legere valebant, utiin Ipporegien. diei 23 Iunii 1900, vel nullimode poterant Sacrumlegere in missali uti in Lavallen. diei 14 Maii 1870.In citata autem Cervieri., si clericus Zanfrognini non obtinuitgratiam ex eo evenit, quia talis erat caecitas ut eum omninoa legendo et scribendo impediret, nec ob adultam aetatem47 annorum aderat spes imminutionis morbi. E contra oratorlegere et scribere valet et insuper cum sit in iuveniliaetate constitutus, fundata subest spes decrescentiae morbi.Responsum. Sacra Congr. Concilii, in plenario coetudiei 28 Martii 1908, rescribere censuit:Arbitrio et conscientiae Episcopi, facto verbo cum SSmo (i).EX S. CONGREGATIONE RITUUMCirca Pontificalia peragenda a Priore S. Pauli primi Eremitaein Polonia.Clemens PP. XIV, suis Litteris Apostolicis d. d. 23 Iulii1770, Priori generali Ordinis S. Pauli primi Eremitae protempore concessit indultum pontificalium, et facultatem utendihabitu Praelatorum albi coloris, etiam in Urbe, necnon monachissuis tonsuram et minores ordines conferendi, aliaqueprivilegia. Cum autem super usum indulti pontificalium nonnulladubia oborta fuerint, hodiernus Prior Eusebius Rejman,ea S. R. C enodanda proposuit, quae sequentia dedit responsa:(i) Conceditur dispensationis gratia, sed oneratur conscientia Episcopi supernecessitate vel utilitate ordinationis oratoris in bonum dioecesis (N. R.).
Ordinis Fratrum Minorum ConventualiumI. Rmus Prior S. Pauli I Eremitae potest uti vestibuspraelatitiis coloris albi, non exclusis pileolo et bireto eiusdemcoloris,II. Nihil prohibet quominus Priorem, dum ad ecclesiamsolemniter celebraturus procedit, comitentur Religiosi ipsiusmore monachorum S. Benedicti, dummodo Religiosi sacrisvestibus non sint induti.III. Si sedes abbatialis seu prioralis est mobilis, finitisfunctionibus pontificalibus, amoveri debet; si vero amoverinequeat, utpote fixa, tunc sufficit ut nudata maneat omnibusornamentis, post easdem functiones pontificales.IV. Mitra gemmata interdicitur Abbatibus, nisi specialeindultum Apostolicum eam alicui concesserit.V. Prior Ordinis S. Pauli pontificalia agere potest diebusa Clemente XIV concessis; nec non festo B. M. V. Cze--stochoviensis ac Dominica infra Octavam Corporis Christi, siáat processio, iuxta decretum S. R. C. die 22 Augusti 1906 (i).Atque ita rescripsit, die 3 Februarii 1907.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.ORDINIS FRATRUM MINORUM CONVENTUALIUMCirca ordinem praeferentiae in translatione festorum.Rmus P. Marianus Sabaleurki, procurator Ordinis FratrumMinorum Conventualium, a Sacra Rituum Congregationesequentis dubii solutionem humiliter expostulavit ; vide-(1) Clemens XIV, in honorem celebris monasterii B. M V. de Czestochovaîn Polonia, iam quinquies per annum concessit usum pontificalium; dein S. C. R.decreto 22 Aug. 1906 alios duos citatos dies adiecit; quibus Pius X ad personamhodierni Prioris quoad vixerittres alios, ad illius beneplacitum, adiunxit(N. R.).Acta S. Sedis, vol. XLI, fase. 5. 22
346 Ex S. Congregatione Rituumlicet: Utrum ordo praeferentiae inter festa eodem die occurrentia,in Rubricis generalibus Breviarii Romani tit. X, n. f>statutus, integre servandus sit etiam in translatione Officiorumsive accidentali sive perpetua, prout ibidem Rubricaen. 7 innuere videntur ?Et Sacra eadem Congregatio, ad relationem subscriptiSecretarii, audito Commissionis Liturgicae suffragio, omnibusqueperpensis, propositae quaestioni ita respondendumcensuit: Consule probatos auctores (i).Atque ita rescripsit, die 14 Martii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius*DUBIUMDe cantu " Libera me Domine „ post missam privatam.Postulato Sacrorum Rituum Congregationi exhibito : « Anliceat sacerdoti canere post Missam privatam ResponsoriumLibera me Domine, aut quid simile, pro defunctis, praesentevel absente cadavere », Sacra eadem Congregatio ad relationemsubscripti Secretarii, audito Commissionis Liturgicaesuffragio, ita respondendum censuit : « Si agatur de Missalecta defunctorum a Rubricis et decretis permissa, Absolutioin cantu immediate post eam non prohibetur ; sin vero de(i) EX ipsis verbis Rubricae generalis tit. X, n. 6 et 7 clare patet, festa,solemniora pro occurrentia, esse etiam solemniora pro eorumdem translatione.Notandum tantum venit quod, in translatione sive fixa sive accidentali, qualitasfesti fixi vel mobilis attendi non debet; nam haec qualitas in translatione cessat,et festum fixum in translatione accidentali evadit quodammodo mobile,,dum festum mobile in repositione perpetua fit fixum (N. R.).
Ex S. Congregatione Rituum 347Missa diei currentis aut votiva, servetur decretum n. 3780Romana-Resolutionis dubiorum 12 Iulii 1892 ad VIII » (i).Atque ita rescripsit ac declaravit, die 28 Martii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.De novo Tabernaculo pro adservanda SS. Eucharistia.EmeDomine,Sacerdos Godefridus A. P. V. Winter Baumgarten, nominedominorum Ordinariorum provinciae ecclesiasticae Milwaukiensisin America septentrionali, humiliter postulat, utviso et inspecto novo Tabernaculo pro adservanda SSma Eucharistia,ex metallo solidissime extructo, a societate quamvocant The Rauwald ecclesiastical Art Mfg. Co., digneturipsum Tabernaculum adprobare, utpote tali ratione constructum,ut in nihilo contrarium sit neque Rubricis Ritualis Romanineque istius S. R. C. decretis. Nova huius Tabernaculiconstructionis ratio prae aliis videtur esse commendanda, nontantum pro materiae soliditate, sed potius pro ingenioso modoquo Tabernaculum clauditur, ita ut nullimode aperiri possit,nisi in promptu habeatur clavis, neque ipsa pulvis penetrarequeat (2).(1) In citata enim resolutione ad dubium VIII: «Num Absolutio pro defunctisfieri vel Responsorium super sepulturam cantari quotidie possit, maximesi id ex consuetudine antiquiori servatum hucusque fuerit, ut adimpleatur testatorisvoluntas », responsum prodiit : « Affirmative, exceptis tamen duplicibusprimae classis, in quibus Absolutio et Responsorium neque habere locum poteruntprivate post absolutas vespere Horas canonicas. Quod si in diebus permissisde mane fiant, nunquam post Missam de die, nisi omnino independenterab eadem » (N. R.).(2) Novum hoc Tabernaculum, licet praeseferat formam externam coeterisTabernaculis communem, has praecipue utilitates exhibet: nempe quod bene defensumsit adversus incendia, pulverem ac insecta ; tutissimum contra fures ,atque commodius pro pyxide extrahenda vel reponenda (N. R.).
348 Ex S. Congregatione RituumEx Secretaria S. R. C, die i Aprilis ipoS.Communicetur sacerdoti oratori responsum Sacrae RituumCongregationis in casu simili datum sub die 18 Martii 1898;nempe: Finem inventoris esse laudandum, negotium vero incasu et ad effectum de quo agitur, spectare ad ipsos locorumOrdinarios (i).f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.Decretum seu litterae ad Archiepiscopos, Episcopos aliosqueOrdinarios de editione typica vaticana Gradualis Romani.Postquam Sanctissimus Dominus Noster Pius Papa XMotu Proprio diei xxn NovembrisMCMIII sacram musicenreformari mandavit (2) ; ut coeptum opus, qua par est ratione,absolveretur, decrevit Motu Proprio diei xxv AprilisMCMiv ut typica editio librorum cantum Gregorianum continentiumin vulgus prodiret typis vaticanis (3) : qua editioneantiquo usu recepti Ecclesiae concentus pristinae integritatiac puritati redderentur, in eum potissimum finem, ut RomanaeEcclesiae ceterisque Romaniritus Ecclesiis communem liturgicorumconcentuum probatum textum suppeditaret.Quare iuxta hanc Summi Pontificisvoluntatem, typicaeditio Gradualis Romani, numeris omnibus feliciter absoluta,modo in locum prodit (4).Quoniam vero ad Rmos locorum Ordinarios pertineteiusmodi Gradualis usum ac diffusionem promovere ac regereapud clerum et populum sibi commissos; Sacra RituumCongregatio, de mandato Sanctissimi Domini Nostri, animad-(1) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 3o, pag. 638.(2) Cfr. » » vol. 36, pag. 329 et 387.(3) Cfr. » » » » pag. 586.(4) Cfr. » » vol. 41, pag. 290.
Ex S. Congregatione Rituum 349vertendas proponit iisdem Rmis Ordinariis normas et mandatapraecipua circa huiusce typicae editionis introductionem,eiusque novas typographicas impressiones, quae fiantab editoribus, facultate impetrata ab Apostolica Sede, scilicetdecreta huius S. Congregationis dd. xi et xiv AugustiMCMV, xiv Februarii MCMVI, et VII Augusti MCMVII (I).Porro e primo eiusmodi documentorum colligitur i°. Vaticanameditionem Gradualis, vel quamlibet aliam quae legitimestatisque sub conditionibus eamdem typicam referat,substitui debere editionibus, quae modo adhibeantur: itemque2 0 . ad Rmos Ordinarios pertinere munus efficiendi et suaecuiusque dioecesis Propria sic restaurentur, ut conformia reddanturGregorianis concentibus typicae vaticanae editionis.Per novissimum decretum hic et nunc ita praescribiturusus huius Gradualis, ut quibuslibet editionibus (minime excepta,quae Medicea vocatur) huc usque adhibitis, quamprimumsubstituenda sit editio vaticana, vel eius legitime peractanova impressio: ideoque ceterae Gradualis editiones atypica discrepantes, rursus imprimi nequeunt, multoque minusa Rmis Ordinariis approbari. Quae vero, antequam integratypica Gradualis editio prodiret, benignae datae fuerintconcessiones, nullimode prorsus contra memoratas universalespraescriptiones debent praevalere.Denique ad cantus traditionalis instaurationem faciliusexsequendam, praeterquamquod iuverit (adiuvante Commissioneuti vocant dioecesana) animos adiicere eorum quotquotSummi Pontificis menti ac beneplacito libenter cupiant respondere,nil procul dubio magis efficax erit, quam si vigilantissimeintendant Rmi Ordinarii, ut executio sacrorumconcentuum in Cathedralibus et potioribus ecclesiis adeo fiatplena ac perfecta, ut forma et exemplar ceteris habeatur.(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 38, pag. 114 et 240; vol. 39, pag. 53; etvol. 41, pag. 290.
35o Ex S. C. Indulgentiarum et SS. ReliquiarumOportet insuper, ut qui ad Cantoris officium eliguntur,congruis dotibus revera sint praediti et superato idoneitatispericulo probati, quod multo magis dici debet de chori Magistroseu de Praefecto musicae uti aiunt, qui necessaria polleatauctoritate ad suum implendum officium iuxta SummiPontificis praecepta de musica sacra et cantu Gregoriano instaurandis.Voluit autem Sanctitas Sua praesens Decretum a SacraRituum Congregatione expediri, et Rmis Archiepiscopis, Episcopisaliisque locorum Ordinariis notum fieri ; contrariis nonobstantibus quibuscumque, etiam speciali mentione dignis. DieVIII AprilisMCMviii.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.EX S. C. INDULGENTIARUM ET SS. RELIQUIARUMFacultas benedicendi et indulgentiandi Coronas Viae Crucis (i).BeatissimoPadre,Giovanni Vincenzo Tasso, Assistente generale della Congregazionedella Missione, Zelatore dell'arciconfraternita dellaSanta Agonia di Gesù nell'Orto, stabilita nella Casa madre diParigi e in molte Case de' Missionarii e delle Figlie della(i) Hisce Coronis adnectuntur omnes indulgentiae a Romanis Pontificibusconcessae Stationibus Viae Crucis ; quas ad acquirendas ope huiusmodi Coronarum,praeter legitimum impedimentum, recitari debent corde saltem contritoac devote 20 Pater, Ave et Gloria, unum pro qualibet Statione, quinque inSanctorum D. N. Iesu Christi vulnerum memoriam, ac unum iuxta mentemSanctitatis Suae, uti constat ex decreto Urbis et Orbis S. C. Indulgentiarumdiei 8 Aug. i85 9, n. 387 (N. R.).
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarum 35iCarità, prostrato al bacio del Sacro Piede, supplica umilissimamentela Santità Vostra di estendere a tutti i Preti dellaMissione e a tutti i Direttori e Zelatori della Santa Agoniala facoltà di benedire e indulgenziare la Corona della ViaCrucis, della Serva di Dio Luigia Borgiotti, Confondatrice.delle Suore Nazzarene, facoltà già concessa dal S. PadrePio IX al Card. De Angelis, e da Vostra Santità stessa alCard. Richelmy e al superiore della Missione di Torino nell'udienzaprivata accordata a Monsignor Parodi, Arcivescovo•di Sassari, il 4 Aprile 1906.Che della grazia, ecc.Iuxta preces in Domino.Die 2 Novembris 1906.PIUS PP. XNova concessio quoad Coronas Viae Crucis.BeatissimePater,Augustinus Veneziani, Procurator generalis CongregationisMissionis, ad pedes Sanctitatis Vestrae provolutus, enixe•orat concedi, ut christifideles, a Stationibus Viae Crucis visitandis,canonice erectis, impediti (i), si una simul cum alterocongregati, qui Coronam Viae Crucis possideat, indulgentiaa S..V. ditatam sub die 2 Novembris 1906 (2), recitent vige-(1) Quoad naturam huius impedimenti censemus non sufficere incommodumleve nec requiri absolute grave, sed satis esse incommodum mediocritergrave seu motivum vere rationabile, quacumque ex causa proveniat, quod aliquemimpediat a visitandis hic et nunc Stationibus Viae Crucis. Idipsum tenet P. Sleutjes(Instructio de Stationibus S. Viae Crucis, cap. 5, n. 63, ed. 3) quoad CrucifixosViae Crucis, quorum concessio est huic valde affinis et a Papa ClementeXIV die 26 Ian. 1773 facta Ordini Minorum, uti eruitur etiam ex decretoUrbis et Orbis S. C. Indulgentiarum diei 8 Aug. 185g, n. 387 (N. R.).(2) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 41, pag. 35o.
352 Ex S. G. Indulgentiarum et SS. Reliquiarumsies Pater, Ave et Gloria, omnes et singuli relativas indulgentiaslucrari valeant, dictae Coronae adnexas, etsi unustantum eamdem Coronam manu teneat.Ex audientia SSmi, die i Decembris ipoy.Sanctissimus Dominus Noster Pius Papa X benigne annuitpro gratia iuxta preces. Praesenti in perpetuum valituroabsque ulla Brevis expeditione. Contrariis quibuscumquenon obstantibus.Datum Romae, e Secretaria Sacrae Congregationis IndulgentiisSacrisque Reliquiis praepositae, die i Decembris 1907.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius^Indulgentia pro iaculatoria ad SS. Nomen Iesu.BeatissimoPadre,Il sac. Domenico Paoloni, direttore dello Zelatore detSSmo Nome di Gesù di Napoli, prostrato al bacio delS. Piede, umilmente supplica la S. V. a voler concedere trecentogiorni d'indulgenza, applicabile anche alle anime purganti,ogni volta che i fedeli, in riparazione delle bestemmieche si proferiscono contro il SSmo Nome di Gesù, concuore contrito e divotamente reciteranno la giaculatoria :Eterno Padre, pel sangue preziosissimo di Gesù Cristo, glorificateil suo SSmo Nome, secondo l'intenzione e i desideriidel suo adorabile Cuore; e l'indulgenza plenaria, applicabilecome sopra, a quelli che in ciascun giorno di un mese avrannorecitato la detta giaculatoria, da lucrarsi una volta in quelmese, in un giorno a loro scelta, nel quale confessati e comunicatipregheranno secondo l'intenzione della Santità Vostra.Che della grazia ecc.
Declarationes 353Ex audientia SSmi, die II Decembris ipoj.SSmus Dnus Noster Pius PP. X benigne annuit pro gratiain omnibus iuxta preces. Praesenti in perpetuum valituro,absque ulla Brevis expeditione. Contrariis quibuscumque nonobstantibus.Datum Romae, e Secretaria S. Congñis Indulgentiis SacrisqueReliquiis praepositae, die 27 Ianuarii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen.,Secretarius.DECLARATIONESCirca concessiones pro celebratione mensis SS. Cordis Iesu (i).BeatissimoPadre,Il sacerdote Michele Ietti di Napoli, Direttore dell'Apostolatodel mese del Cuore di Gesù, prostrato ai piedi dellaS. V., umilmente espone che, essendosi la S. V. degnata diconcedere grazie specialissime, con rescritto della S. C. delleIndulgenze del dì 8 Agosto 1906 per la solenne celebrazionedel mese del Sacro Cuore (2), sono sorti alcuni dubbi circaT interpretazione di esso rescritto, onde supplica la S. V. avolersi degnare di risolverli autorevolmente. Essi sono :I. Come debba intendersi la celebrazione solenne deldetto mese.II. Se la chiusa del prefato mese debba fissarsi, per la(1) Hoc rescriptum indolis generalis, ex auctoritate Emi Cardinalis rescribentismutuamus, prouti prostat, a Monitore ecclesiastico (N. R.).(2) Cfr, Acta S. Sedis, vol. 39, pag. 434. Interim heic advertere iuvat, precesrescripti diei 8 Aug. 1906 evulgatas fuisse a quibusdam Periodicis amplioresac diversas quam quae asservantur in archivio Secretariae S. C. Indulgentiarum,et nobis communicatae fuerunt (N. R.).
354 Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarumuniformità e pel maggior concorso dei fedeli, all' ultima Domenicadi Giugno.III. Se le concessioni straordinarie possano godersi ancheper la celebrazione del mese negli Oratorii semipubblici deiSeminarii, delle Comunità Religiose e degli altri luoghi pii.IV. Se il detto mese, per qualche ragionevole motivo,possa celebrarsi, anziché in Giugno, in altro mese, godendosile medesime concessioni.Che ecc.Ex audientia SSmi, die 26 Ianuarii ipoS.SSmus Dnus Noster Pius PP. X, auditis supra relatis, adproposita dubia responderi iussit prout sequitur :Ad I. Mensem Sacratissimo Cordi dicatum celebrari deberecum sacra praedicatione aut quotidie, aut saltem ad formamspiritualium exercitiorum per octiduum.Ad II. Affirmative (i).Ad III. Affirmative.Ad IV. Affirmative ex aequa causa et praehabita permissioneEpiscopi.In quorum fidem etc.CASIMIRUS Card. GENNARI.(I) In hac responsione et a fortiori in altera ad dubium IV, potiusquamdeclaratio habetur benigna concessionis extensio. Nam iuxta citatum rescriptuma S. C. Indulgentiarum editum die 8 Aug. 1906 indulgentia toties quoties etindultum altaris gregoriani ad instar adnexa erant diei 3o Iunii, in ecclesiis inquibus peractum fuerit pium exercitium mensis SSmo Cordi Iesu dicati ; ideoqueetiamsi functio conclusionis appellata transferri contigerit, nequiverant tamentransferri indulgentia et indultum, quia erant affixa diei non autem festivitati.Modo autem SSmus nedum mandat ut conclusio pii exercitii SSmo Cordi Iesudicati regulariter fiat in ultima Dominica mensis Iunii, verum etiam indulget ut,legitima interveniente causa, de licentia Ordinarii transferatur ad alium mensem,quin tamen amittantur speciales concessiones antea factae (N. R.).
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarum 355Sanantur invalidae receptiones in Confraternitatem B. M. V.de Monte Carmelo.BeatissimePater,P. Praepositus generalis Carmelitarum Discalceatorum, adss. pedum osculum provolutus, S. V. humiliter exorat, ut receptionesad Confraternitatem B. M. V. de Monte Carmelo, quacumqueex causa usque ad hanc diem invalide peractas, benignesanare dignetur.Et Deus etc.S. Congregatio Indulgentiis Sacrisque Reliquiis praeposita,utendo facultatibus a SS. D. N. Pio PP. X sibi tributis, petitamsanationem benigne concessit. Contrariis quibuscumquenon obstantibus.Datum Romae, e Secretaria eiusdem S. C., die 4 Februarii1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.Indulgentia provisi tantibus sanctuarium S. Blasii loci Maratea.BeatissimoPadre,Il sac. Gennaro Buraglia, Cameriere d'onore di V. S. eparroco di S. Biagio in Maratea (diocesi di Policastro), prostratoai piedi della S. V., umilmente espone che nel santuariodi S. Biagio V. e M. in Maratea molti accorrono insacro pellegrinaggio per venerare il corpo del Santo che iviin gran parte si venera. Affine di promuovere siffatto cultoall'esimio Patrono, supplica V. Beatitudine di concedere qualcheindulgenza a coloro che pel detto scopo si recano alprefato santuario.Che ecc.
356 Ex S. Ci Indulgentiarum et SS. ReliquiarumEx audientia SSmi, die 26 Februarii ipoS.SSmus, auditis expositis, omnibus et singulis christifidelibusqui praedictam susceperint peregrinationem, dummodosacramentali confessione expiati ac sacra communione refecti,praefatum sanctuarium visitaverint ibique preces fuderintiuxta intentionem Sanctitatis Suae, plenariam indulgentiamomnium peccatorum, animabus etiam in purgatorio detentisapplicabilem, benigne concessit. Contrariis quibuscumque nonobstantibus.In quorum fidem etc.CASIMIRUS Card. GENNARI.Particularis concessio circa tempus pro celebrandis triduanissupplicationibus in honorem SS. Eucharistiae (i).BeatissimePater,Moderator generalis Eucharistici Foederis sacerdotalis, adpedes Sanctitatis Vestrae provolutus, humiliter exponit :In litteris S. Congregationis Indulgentiarum diei io Aprilis1907 Rmis Episcopis valde commendatur, ad fovendamin populis devotionem erga Sanctissimum Eucharistiae Sacramentum,institutio supplicationum triduanarum quae in ecclesiiscathedralibus et etiam parochialibus infra Octavam solemnitatisCorporis Christi vel alio tempore celebrentur. Etab iisdem litteris praescribitur ut « supplicationes semper peraganturferia VI, Sabbato et die Dominica » ; quod etiam innuiturhaud semel quando sermo est de missa parochiali et dehomilia quae haberi debet die postrema supplicationum (2).(1) Huiusmodi particulare rescriptum, quod Emus Cardinalis Gennari directea SSmo obtinuit, continetur, tamquam pars in toto, in recentiori decretogenerali a S C. Indulgentiarum edito die 8 Apr. 1908 et infra pag. 358 referendo(N. R.).(2) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 40, pag. 317.
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarum 35 7Quum autem in multis regionibus, praesertim Galliae, Hispaniae,Belgii, instituta fuerit pia quaedam praxis qua, insingulis dioecesibus, aliquot parochiae vel ecclesiae conventualeshabeant successive, per unum vel plures dies Expositionemsolemnem Sanctissimi Sacramenti ad modum QuadragintaHorarum, ut sic adoratio solemnis Sanctissimi Sacramentiperpetua evadat in dioecesi : plures Episcopi opportunumcredunt statuere et immediate ante hunc diemAdorationis perpetuae uti vocatur, fiant triduae supplicationesde quibus in litteris S. Congregationis Indulgentiarum. Etnotari debet quod dies Adorationis perpetuae uti Dominicacelebratur, ita ut fideles hoc festum inter solemniora reputent.Sed patet quod in hoc casu praescriptio S. Congregationisde tempore supplicationum servari nequit, et ideoindulgentiis tam benigne concessis fideles frui non possunt.Quae cum ita sint, humillime petit orator ut dies ad celebrandassupplicationes triduanas, de quibus agitur in litterisS. Congregationis Indulgentiarum diei io Aprilis 1907,relinquantur ad arbitrium Episcopi in diocesibus quae Adorationisperpetuae ad modum Quadraginta Horarum piampraxim custodiunt, et fideles nihilominus indulgentiis in praedictislitteris concessis frui valeant.Et Deus etc.Ex audientia SSmi, die 26 Februarii ipoS.SSmus, auditis expositis, benigne et libenter annuit progratia in omnibus. Contrariis quibuscumque non obstantibus.In quorum fidem etc.CASIMIRUS Card. GENNARI.
358 Ex S. C. Indulgentiarum et SS. ReliquiarumURBIS ET ORBISDecretum quo Episcopis datur facultas statuendi tempus protriduanis supplicationibus SS. Eucharistiae.Anno superiore, Sacra Congregatio Indulgentiis SacrisqueReliquiis praeposita, litteris datis sub dieio Aprilis,catholici Orbis Sacrorum Antistites vehementer hortabatur,ut quotannis, quoad fieri posset, in singulis cathedralibusecclesiis et etiam in curialibus templis, infra Octavam solemnitatisCorporis Christi, vel alio anni tempore, prout RmiEpiscopi iudicaverint, supplicationes in triduum instaurarentur,quibus christianus populus ad frequentiorem, imo quotidianam,Eucharistiae sumptionem excitarentur (i). Quumvero in his uteris, iuxta methodum inibi praescriptam, iniunctumsit, ut supplicationes huiusmodi initium sumant a feriasexta et desinant die Dominica, et e contra, ob singulariaquaedam adiuncta, in pluribus locis christifidelibus commodiusevaderet, aliis diebus hisce supplicationibusinteresse,eisque adnexas indulgentias lucrari, postulatum est ab hacS. Congregatione, ut eaedem supplicationes, loco dierum inmemoratis Uteris statutorum, aliis infra hebdomadam diebus,iudicio Rmorum Episcoporum designandis, peragiqueant.Porro has preces in audientia habita die 8 Aprilis 1908 abEmo Cardinali Praefecto relatas, SSmus Dominus NosterPius PP. X clementer excipiens, petitam gratiam benigne concessit,ceteris, tamen servatis, praesertim quoad indulgentiarumacquisitionem, quae in Uteris huius Sacrae Congregationispraescribuntur. Contrariis quibuscumque non obstantibus.Datum Romae, e Secretaria eiusdem S. C, die 8 Apr. 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 40, pag. 317.
Urbis et OrbisURBIS ET ORBISConceditur anticipatio confessionis pro indulgentiis lucrandis.Quo christifideles Indulgentiarum thesauro facilius fruerentur,haec S. Congregatio Indulgentiis Sacrisque Reliquiispraeposita, decreto diei 9 Decembris 1763 cunctis fidelibus,quibus laudabilis est consuetudo accedendi semel in hebdomadaad poenitentiae Sacramentum, iam indultum concessit,,vi cuius omnes indulgentias acquirerent per ipsam hebdomadamoccurrentes absque alia peccatorum confessione quaeceteroquin ad eas lucrandas foret necessaria. Huiusmodi veroindultumpro aliquibus regionibus, attenta confessarioruminopia, etiam ad sacramentalem confessionem infra duas hebdomadasperactam extensum fuit. Insuper alio decreto subdie 6 Octobris 1870 provisum est, ut ad confessionem etS. Synaxim quisque accedere posset die, qui illum immediatepraecedit, pro quo aliqua indulgentia sive ratione festivitatis,sive alia quacumque ex causa fuerit concessa.Experientia tamen compertum est hisce indultis haud satisconsultum, quando agitur de iis indulgentiis lucrandis,quae aliquibus festivitatibus extraordinariis sunt adnexae, velde iis, quas toties quoties eadem die acquiri datum est. Tunaenim ingens fit fidelium concursus ad sacramenta suscipienda,ita ut eorum pio desiderio multis in locis vix satisfieri posset,nisi confessio praescripta paulo anticipetur ab iis, quiqualibet hebdomada confiteri non solent, neque possunt.Quapropter SSmo Domino Nostro Pio PP. X preces sunt.exhibitae, ut desuper his de Apostolica benignitate provideredignaretur, indulgendo ut confessio peragenda ad lucrandamindulgentiam, si haec pluries eadem die sit concessa, tribusdiebus immediate praecedentibus, sin vero semel in die sitconcessa, duobus tantum integris diebus anticipari queat (i).(i) Huius, generis particulares concessiones ab eadem S. C. iam alias factaesunt, ex. gr. rescripto diei 28 Aug. 1907 (Acta S. Sedis, vol. 4, pag. 718) in-
3 Co Ex S. C. Indulgentiarum et SS. ReliquiarumEt Beatissimus Pater, in audientia habita ab infrascriptoCard. Praefecto, die IT Martii 1908, summopere exoptansmaiori spirituali bono christifidelium prospicere, expositis precibusclementer annuere dignatus est, ita tamen ut praetercommunionem pridie diei, cui est adnexa indulgentia, permissam,in adimplendis ceteris operibus iniunctis regula generalis,circa modum et tempus in concessionibus praescriptum,servetur. Praesenti in perpetuum valituro. Contrariisnon obstantibus quibuscumque.Datum Romae, e Secretaria eiusdem S. Congregationis,die II Martii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.dultum fuit ut pro lucranda indulgentia plenaria in fine concionum Quadragesimae,Adventus, Missionum et exercitiorum spiritualium concedi solita, sufficiatconfessio infra ultimos quinque dies peracta (N. R.).
ACTA ROMANI PONTIFICISEPISTOLAQua Pius PP. X reprobat Mutualitates ecclesiasticas sic dictasapprobatas in Gallia.PIUS PP. XA NOS TRÈS CHERS FILSLES CARDINAUXVICTOR-LUCIEN Card. LECOT, Archevêque de Bordeaux.PIERRE-HECTOR Card. COULLIÉ, Archevêque de Lyon.LOUIS-HENRI Card. LUÇON, Archevêque de Reims.PAULIN-PIERRE Card. ANDRIEU, Evêque de Marseille.Nos très chers Fils,Le moment Nous parait venu de vous faire connaître lesdécisions que Nous avons prises au sujet des Mutualités ditesapprouvées afin que par votre entremise tous les membres•de l'Episeopat et du clergé Français en soient informés.Nous avons examiné la question avec le plus grand soinet à tous les points de vue, désireux, comme Nous l'étions,de trouver un moyen d'épargner aux ecclésiastiques Françaisde nouveaux sacrifices. Dans Notre amour pour la Franceet pour ses prêtres, dont Nous suivons à chaque pas les admirablesefforts de générosité sous le coup des plus cruellesépreuves, Nous étions disposé à autoriser les plus larges concessions,pourvu que la loi eût permis aux prêtres de Francede sauvegarder leur dignité et les règles de la discipline ecclésiastique.— Mais voici que l'on demande au clergé Françaisde former des Mutualités ouvertes à toux ceux qui seréclameraient de quelque façon que ce soit du titre d'intéressés,sans moyen légal d'écarter de leurs rangs des égarésou même des membres exclus de la communion de l'Eglise.On demande en somme aux ecclésiastiques Français de seActa S. Sedis, vol. XLl, fase. 6 23
362 Epistolaconstituer en corps séparé, et d'oublier en quelque sorte leurcaractère de prêtres en communion avec le Siège Apostolique.Ils devraient se considérer comme de simples citoyens,,mais des citoyens privés du droit accordé à tous les Françaisd'exclure de leurs mutualités des sociétaires indignes. Ettout cela pour pouvoir recueillir des avantages matériels, fortdiscutables et précaires, et entourés de restrictions hostilesà la hiérarchie, dont le moindre contrôle est positivement etexplicitement exclus de par la loi.C'est dans l'exercice de leur saint ministère, généreusementaccordé à tous leurs concitoyens sans distinction, d'unbout à l'autre de la France, que les prêtres âgés et infirmesacquièrent le droit à des secours pourtant si minimes,et cependant on refuse de reconnaître ces fonctions ecclésiastiqueset par le fait même les services qu'ils rendent sanscesse à l'Eglise et à leur Patrie. Tandis que les auteurs dela loi cherchent à éviter l'odieux d'avoir enlevé le pain auxpauvres prêtres âgés et infirmes, ils s'offrent à rendre une petitepartie de tant de biens séquestrés, mais ce qu'ils donnentd'une main ils le marchandent de l'autre par des restrictionset des mesures d'exception. Dans ces conditions il ne Nousest pas possible d'autoriser la formation des Mutualités approuvées.Avec sa clairvoyance habituelle notre illustre Prédécesseurécrivait en 1892 aux Evêques de France, que dansla pensée des ennemis la séparation de l'Eglise de l'Etat devaitêtre « l'indifférence absolue du Pouvoir à l'égard des intérêtsde la société chrétienne, c'est à dire de l'Eglise, et lanégation même de son existence >. Et Léon XIII ajoutait :< Ils font cependant une réserve qui se formule ainsi : Dèsque l'Eglise, utilisant les ressources que le droit communlaisse aux moindres des Français, saura, par un redoublementde son activité native, faire prospérer son œuvre aussitôt l'Etatintervenant pourra et devra mettre les catholiques Françaishors du droit commun lui-même. Pour tout dire en un mot,
Epistola 363l'idéal de ees hommes serait le retour au paganisme: l'Etatne reconnaît l'Eglise qu'au jour où il lui plait de la persécuter».C'est hélas! ce que nous voyons aujourd'hui.Plus grave encore est la question des fondations de Messes,patrimoine sacré sur lequel on a osé mettre la main audétriment des âmes et en sacrifiant les dernières volontésdes testateurs. Il est incontestable en effet que ces fondationsdevaient servir, dans la pensée des défunts, à faire célébrerles saintes Messes non pas d'une façon quelconqueou par qui que ce soit, mais dans la forme légitime et enparfaite conformité avec la discipline de l'Eglise catholique.Or, au lieu de restituer ces fondations sans entraves, on lesoffre à des Mutualités que l'on dépouille explicitement detout caractère ecclésiastique et auxquelles de par la loi oninterdit toute intervention légale de l'Episcopat. La loi eneffet ne reconnaît aucune intervention de l'autorité ecclésiastique,qui se trouverait désormais dépourvue de toute forcelégale pour assurer toujours et partout la célébration légitimedes saintes Messes, et par là même, malgré toutes lesmesures que pourrait prendre l'Episcopat, et malgré le bonvouloir de la majorité des très dignes prêtres de France, lacélébration de ces Messes serait exposée aux plus redoutablespérils. Or Nous devons sauvegarder la volonté des testateurset assurer la célébration légitime en toute circonstancedu saint Sacrifice. Nous ne pouvons donc autoriser un système,qui est en opposition avec les intentions des défuntset contraire aux lois qui régissent la célébration légitime del'acte le plus auguste du culte catholique. C'est avec une profondetristesse que Nous voyons ainsi se consommer des spoliationssans nombre par la mainmise sur le patrimoine desmorts. Dans le but d'y remédier autant que possible, Nous faisonsappel à tous Nos chers prêtres de France de vouloir unefois l'année célébrer une Messe aux intentions des pieuses fondations,comme Nous le ferons Nous même une fois par mois.
36 4Ex Secretaria StatusEn outre et malgré les limites restreintes de Nos ressources,Nous avons déjà déposé la somme nécessaire pour la célébrationde deux mille Messes par an aux mêmes intentions,afin que les âmes des trépassés ne soient pas privées de suffragesauxquels elles avaient droit et que la loi, telle qu'elleest conçue aujourd'hui, ne respecte plus.C'est avec toute l'effusion de Notre âme, et comme gagede Notre très vive et paternelle affection pour la France, quevous donnons, Nos très chers Fils, à vous, à votre clergé,et aux fidèles de vos diocèses, la bénédiction Apostolique.Donné à Rome, 17 Mai de l'année 1908, de Notre Pontificatla cinquième.PIUS PP. X—EX SECRETARIA-PECSTATUSLitterae gratulatoriae ob solemnia festa celebrata in honoremB. M. V. de " Bonaria „ in Sardinia*A Monsignor Pietro BalestraArcivescovo di Cagliari.Pur essendo avvezza a misurare in ognigenere di popolila profondità dell'affetto, onde si circondano la Fede edil Pontificato.Romano, Sua Santità giammai si sarebbe ripromessache il cuore del popolo di Sardegna non solo avrebbesorpassato le più alte manifestazioni delle quali la SantitàSua abbia mai ricevuto l'omaggio, ma avrebbe eziandio superatola comune aspettativa.Tale è stata presso l'Augusto Pontefice l'impressione dellesolenni onoranze tributate in Sardegna e più specialmente inCagliari alla Vergine di Bonaria ed al Rappresentante Pontificio,e tale è stato altresì presso l'animo dell'illustre Primatedi Sardegna il ricordo delle incomparabili feste.
Ex Secretaria Status 36¡>L'apparato degli esteriori festeggiamenti per quanto splendidoe maraviglioso, non ha potuto raggiungere ed eguagliarel'eccelso grado di sincera fede e di intima spontaneitàdi amore al quale l'esultanza di cotesti fedeli era informata.E poiché del cuore dei fedeli sono stati educatori e maestrii Vescovi ed il clero dell'isola, Sua Santità con essi inparticolare maniera si congratula, e ad essi riconosce il meritodelle memorande festività.L'Episcopato di Sardegna e prima fra tutti la S. V. Illmae Rma, non ora soltanto dimostra di aver coltivato l'animodei gregge, preparandolo all' insolita dignità delle superbeonoranze, ma luminosamente fa prova di averlo da lunga manoammaestrato e di avergli istillato studiosamente e costantementequei forti e nobili sensi che formano la sostanza dellacattolica fede.È perciò che la Santità Sua, mentre si compiace dell'insignesuccesso delle feste e delle accoglienze universalmenteammirevoli tributate all'Emo Porporato, più ancora si compiacedello stato d'animo delle diocesi sarde e delle speranzeche Essa è bene autorizzata a fondarvi.Di gran cuore pertanto benedice i Vescovi tutti ed il clerodi Sardegna e benedicendo anche il popolo dal quale tantagioia Le è venuta, benedice nel popolo i frutti di pietà finoracolti e i bei fiori di virtù che le recenti solennità hannodiscoperto e che rimangono come auspicio di crescenti grandezzeper la Religione e per l'Isola.Colgo l'occasione per protestarmi di LeiDevmoR. Card. MERRY DEL VAL.
ACTA ROM. CONGREGATIONUMEX S. CONGREGATIONE INDICISDECRETUMQuo prohibentur quaedam opera a Barbier, D* Alma, Dupin,D'Azzi, et Hamelin conscripta.Feria, II, die 2f Maii i po 8.Sacra Congregatio Emorum ac Rmorum S. R. E. Cardinaliuma SSmo Dno Nostro Pio PP. X Sanctaque Sede ApostolicaIndici librorum pravae doctrinae, eorumdemque proscriptioni,expurgationi ac permissioni in universa christianarepublica praepositorum et delegatorum, habita in PalatioApostolico Vaticano die 25 Maii 1908, damnavit et damnat,proscripsit proscribitque, atque in Indicem librorum prohibitorumreferri mandavit et mandat quae sequuntur opera:L'ABBÉ EMMANUEL BARBIER , Le progrès du libéralismecatholique en France sous le Pape Léon XIII. Histoire documentaire.Paris, P. Lethielleux.— Ne mêlez pas Léon XIII au libéralisme. Ibid., ipoj.JEAN D'ALMA, La controverse du quatrième évangile. Paris,E. Nourry, ipoy.ANTOINE DUPIN, Le dogme de la Trinité dans les troispremiers siècles. Ibid., ipoj.C. ROMANO D'AZZI, Un vasto inganno: la risurrezionedei morti. Studio critico. Roma, Enrico Voghera, ipoy.FERDINAND HAMELIN, Le journal d'un prêtre. Roman. Paris,Stock, ipo8.Itaque nemo cuiuscumque gradus et conditionis praedictaopera damnata atque proscripta, quocumque loco et quocumqueidiomate, aut in posterum edere,aut edita legere velretinere audeat, sub poenis in Indice librorum vetitorum indictis.
Ex S. C. Episcoporum et Regularium 367PAULUS BUREAU, Decreto S. Congregationis, edito die 17Martii 1908, quo liber ab eo conscriptus notatus et in Indicemlibrorum prohibitorum insertus est, laudabiliter sesubiecit.Quibus Sanctissimo Domino Nostro Pio Papae X per meinfrascriptum Secretarium relatis, Sanctitas Sua decretumprobavit, et promulgari praecepit. In quorum fidem etc.Datum Romae, die 26 Maii 1908.FRANCISCUS Card. SEGNA, Praefectus.Fr. Thomas Esser, Ord. Praed., a Secretis.EX S. CONGR. EPISCOPORUM ET REGULARIUMLitterae circulares quoad sacerdotes Italiae meridionalis Neapolimpetituros.Illmo e Revmo Monsignore come fratello,L'Emo Sig. Cardinale Arcivescovo di Napoli si rivolgevanon ha guari alla S. Sede esponendo, che un numero disacerdoti del clero secolare delle diocesi dell' Italia meridionaleaffluisce a quellacittà, o per trovarvi occupazione, oper ragion di studi, ovvero per altri motivi più o meno plausibili,e che da questa affluenzaderivano non pochi inconvenientiin ordine alla disciplina del clero, malgrado i variprovvedimenti da Lui adottati. Faceva quindi istanza perchèla S. Sede si degnasse intervenire con la sua autorità, prendendoopportune ed efficaci disposizioni.Ora il S. Padre, riconosciuta la necessità di un provvedimentospeciale, ha ordinato a questa S. Congregazione diingiungere, come ingiunge, ai Revmi Ordinari delle predetteregioni che non siano facili nel permettere ai loro sacerdotidi prendere comunque dimora in Napoli, e che quando esistesserovere e gravi ragioni per alcuno di essi, non diano
368 Ex„ S. C. Episcoporum et Regulariumil loro assenso se prima non abbiano preso i necessari accordicon quell'Emo Sig. Cardinale Arcivescovo.È poi volontà del S. Padre che tale norma venga altresì:osservata dai Superiori degli Ordini ed Istituti Religiosi, qualoradovessero far soggiornare in Napoli qualche loro suddito,e l'Ordine od Istituto non vi avesse casa.Portati così a conoscenza della S. V. gli ordini del Santo-Padre, le auguro dal Signore ogni bene.Roma, 30 Marzo 1908.Della S. V. Illma e RevmaCome fratelloD. Card. FERRATA, Prefetto.F. Giustini, Segretario*CULMEN.IURIUMConfirmatur erectio cuiusdam Vicariae paroecialis.Haec quaestio agitata fuit in plenariis comitiis diei 15 Iunii1906, et responsum prodiit adversum parocho Graboviensirecurrenti (i). Hic vero petiit obtirtuitque beneficium novaeaudientiae, sed in suis deductionibus nihil novi in mediumattulit, nisi quod auctoritas civilis minime recognovit dismembrationemparoeciae Graboviensis ab Episcopo factam proerectione Vicariae paroecialis loci Marienfelde.Dubium. A n sententia ab hac S. Congregatione edita die15 Iunii 1906 sit confirmanda vel infirmanda in casu.Responsum. Emi Patres S. C. EE. et RR. in plenarioconventu diei 12 Iulii 1907 responderunt:In decisis et amplius (2).(1) Cfr. Acta \S. Sedis, vol. 40, pag. 212.(2) Si argumentum ex auctoritate civili depromptum in rebus ecclesiasticis;valeret, iam actum esset de omnibus legibus ecclesiasticis deque ipsis divinis (N.R.)*
Nullius Sublacen. 3 6.91EX S. CONGREGATIONE CONCILIINULLIUSSUBLACEN.NULLITATIS MATRIMONIIConfirmatur sententia nullitatis matrimonii ex capite affinitatissecundi gradus ob copulam illicitam.Die 14 Sept. 1903 in quadam paroecia Abbatiae NulliusSublacensis rite celebratae fuerunt nuptiae inter Faustum F. etMariam P. Verum ille statim conspexit, Mariam uterum gestareex facto alterius, et ideo post aliquos dies expulsa esta contubernio viri. Cuius autem accusationis veritatem demonstravitnativitas infantuli nondum completis quatuor anuptiis mensibus. Ferebatur etiam Mariam rei venereae operamdedisse praesertim cum quodam consanguineo in secundogradu aequali.Hinc vir a S. Sede petiit sententiam nullitatis matrimoniiex impedimento affinitatis; quin imo, quamvis carnale commerciumhabuerit cum uxore, tamen postulavit etiam dispensationemmatrimonialem, eo quod in statu praegnantiae mulierisverificari nequit mixtio illa sanguinis, quae iuxta iuscanonicum requiritur ut fiat una caroseu completa matrimoniiconsummatio (i). Verum haec S. C. rescripsit Emo(i) Consultor, pro voto rogatus, censet in casu postulari etiam potuisse aSummo Pontifice dispensationem matrimonii rati et non consummati, quia admittendumesse retur principium, quod matrimonium iuridice dici nequit consummatumtoto tempore quo mulier est gravida. Inde, iuxta ipsum, sequereturquod, absque alio argumento, quoties sponsus inveniret sponsam uterogravem ex facto alterius viri, ipse gauderet privilegio possibilitatis dispensationisa matrimonio rato usque ad tempus puerpera. Ast haec Consultoris doctrina,,secundum quam matrimonium non est aestimandum consummatum si casucontigerit ut copula habeatur cum muliere praegnante, est physiologice falsa etmoraliter obscoena, atque, uti ipse Consultor concedit, est aliena ab huius S. C.praxi. Ceterum in themate, praeterquamquod idem vir orator coram iudiceconfessus est se matrimonium consummasse, hic S. O. mandavit Emo AbbatiCommendatario ut causa tractaretur dumtaxat sub respectu nullitatis (N. R.)-
370 Ex S. Congregatione ConciliiAbbati Commendatario Sublacènsi ut « utatur iure suo (1),instituendo iudicium de matrimonii de quo agitur nullitate(i) Defensori matrimonii ex officio haec verba iure suo utendo « difficultatemfacessunt (quemadmodum ipse scribit in suis animadversionibus), quatenuscomparentur cum iis, quae leguntur in Instruct. Cum moneat Glossa, quaeut bene compertum est, est proprie veluti secunda tabula fundamentalis (post•Constit. Dei miseratione) in processibus matrimonialibus, quibusque prohibetur,quominus Abbates Nullius, esto cardinalitia dignitate fulgentes, causas matrimonialesagant. Nam haec ibi leguntur: Praeterea cum a Sacro Conc. Trid.{Sess. 24, cap. 20 de reform., § Ad haec) ac etiam a s. m. Benedicto XIV(in cit. Constit. Dei miseratione) causarum matrimonialium cognitio quibusvisiudicibus inferioribus, non obstante quovis privilegio ac praescriptione, fueritsublata, ac Episcoporum tantum examini et iurisdictioni reservata etiam praeAbbatibus vere nullius, licet Cardinalitia dignitate fulgentibus iuxta S. Congregationisresolutiones, hinc tutius erit, ut nedum sententia proferatur, sedetiam acta processus per Episcopum, vel per ecclesiasticam personam specialiter-ab eo delegandam conficiantur. En ergo mea difficultas. Verba iure suo utendo,quae habentur in rescripto ad Emum Abbatem Commendatarium Sublacensemquid significant?... iure suo tamquam Ordinarius, ut possent facere Episcopi? ettunc quomodo componitur hoc mandatum cum prohibitione contenta in Instr.Cum moneat Glossa? vel potius iure suo quatenus Emus Abbas Commendatarius-Sublacensis habeat speciale privilegium? sed tunc privilegium esset probandum,nam agitur de re facti; vel tandem iure suo, quatenus Emus Abbas Commendatarius,deficiente privilegio, debuisset iterum recurrere ad obtinendam specialemdelegationem, sed tunc cur haec (saltem quod sciam) exquisita non fuit? EmusAbbas magis visus est interpretari de suo iure proprio illa verba. Nam, quamvisrecolat recensitas litteras S. C, non dicit tamen velle se procedere ut Delegatuseiusdem ; ait enim : Nostro iure utentes delegamus, etc. Et hoc sensu videnturquoque interpretati esse illa verba iudices Sublacenses: nam dicunt : Vigorefacultatum Nobis ab Emo ac Rmo Abbate huius Abbatiae CommendatarioDelegato Ordinario concessarum, etc. Quin obesse videatur verbum Delegato,quod secundum integrum contextum videtur intelligendum non de Delegato aS. C. ad hanc causam, sed in genere de Abbate Commendatario deputato inmunus Abbatiale ». Haec adnotavit vindex sacri vinculi in prima causae discussione,in secunda vero iterum denunciat « defectum iurisdictionis in Emo Abbate,cuius auctoritate conditus est processus et prolata sententia in prima instantia.Nam ex actis concludendum Emum Abbatem Sublacensem processisseauctoritate ordinaria: verum ex Instr. Cum moneat Glossa a. 1840 AbbatesNullius, etiam amplissima cardinalitia dignitate fulgentes, non possuntfacere causas matrimoniales. Ergo. Equidem in Secretaria S. C. mihi dictumest, verum titularem Abbatiae fuisse tunc SSmum Dnum, ita ut Emus Abbas
NulliusSub lacen.ex capite affinitatis ob copulam illicitam, omissa prorsus quaestionede non consummatione >. Hoc habito responso, Emusnon esset nisi quasi delegatus eius. Verum difficultas mihi subsistere videtur,nam semper verum est ipsum processisse ut Abbatem auctoritate ordinaria, iamveroAbbates hac carent facultate. Vestrum ergo erit diiudicare, num forsan,saltem ad cautelam, acta prior.* sint sananda ad tollenda quamvis ambigendirationem, tanto magis quod, si prima sententia fuisset nulla, ad tertiam essetdeveniendum ut habeantur, ut volunt iura, duae conformes ».Huiusmodi sententiam ab officioso defensore matrimonii patmcinatam tetentetiam Gasparri (de matrim, vol. 2, n. 146, nota 2), Wernz (Ius Decret.,vol. 4> n ' 7 2 9) aliique ; sed contra sentiunt Feije (de dispen., n. .586), et Aichner(Comp, iuris eccles., pag. 4 l °, 3), iuxta quem « Praelati, qui sunt vere etproprie nullius possunt cognoscere causas matrimoniales iure proprio ». Nosautem huic posteriori sententiae adhaerendum censemus. Nam si verba suprarelata Instructionis S. C. Concilii recte perpendantur, patet nihil novi hac de reibidem statui, sed tantum ea recenseri quae Concilium Tridentinum et pleniusBenedictus XIV in Const. Dei miseratione praescripserunt. Particula enim Cuminitio posita regit totam periodum usque ad incisum etiam prae Abbatibus verenullius inclusive ; subsequenti vero inciso licet cardinalitia dignitate fulgentibusitem traditur praxis S. C. Concilii. Porro certum est, et etiam sententiae contrariaeadsertores libenter concedunt, Concilium Trid. et Benedictum XIV inConst. Dei miseratione loqui dumtaxat de Praelatis seu Abbatibus secundaespeciei seu improprie dictis nullius dioecesis, qui nempe territorium propriumquidem habent ibique iurisdictionem exercent in clerum et populum, sed intralimites certae dioecesis continentur. Siquidem Conc. Trid. (sess. 24, cap. 20de reform., § ad haec) decernit quod « causae matrimoniales et criminales,non decani, archidiaconi aut aliorum inferiorum iudicio, etiam visitando, sedEpiscopi tantum examini et iurisdictioni relinquantur ». Idipsum repetit BenedictusXIV in Const. Dei miseratione diei 3 Nov. 1741, videlicet « causae matrimonialessubtractae fuerunt decani, archidiaconi et aliorum inferiorum iudicio,et Episcoporum tantum examini et iurisdictioni reservatae », idque explicatquatenus « dumtaxat procedat de archidiaconis, decanis aliisque inferioribus,qui in eadem dioecesi constituti, vel privilegio aliquo vel praescriptionesaltem in visitatione, causarum matrimonialium cognitionem sibi arrogabant ».At aliter dicendum est de Abbatibus tertiae speciei seu vere nullius dioecesis,qui nedum habent territorium proprium sed etiam separatum et dismembratuma qualibet dioecesi, adeo ut per se distinctam dioecesim efforment. Hinc in suoterritorio reputantur uti veri Ordinarii, et omnia possunt quae Episcopi, exceptatamen potestate ordinis necnon dempta facultate qua ad tramitem Conc. Trid.(sess. 23, cap. io, de reform.) gaudet Episcopus vicinior visitandi ecclesias saecularesexemptas, « quae in nullius dioecesis esse dicuntur ». Nec difficultatem
372 Ex S. Congregatione ConciliiAbbas rite tribunal constituit atque tum partes tum nonnullostestes septimae manus sub iuramento excuti curavit. Die vero2 Dec. 1905 Curia Sublacensis, « vigore facultatum sibi ab« Emo ac Rmo Abbate huius Abbatiae Commendatario de-« legato ordinario concessarum >, declaravit « constare de« nullitate matrimonii in casu, ex impedimento affinitatis in< secundo gradu ex copula illicita exorto >.Verum ab hac sententia appellationem, vi muneris sibicommissi, apud hanc S. Congregationem instituit localis vindexsacri vinculi ex officio. Causa igitur discussa fuit inplenario coetu diei 18 Aug. 1906, ubi ad propositum dubium:An Curiae Sublacensis sententia sit confirmanda velinfirmanda in casu; Emi Patres S. C. Concilii interpretesrespondendum censuerunt: Dilata, et compleantur acta iuxtainstructionem dandam a defensore matrimonii ex officio.Ad huius mandati tramitem romanus sacri vinculi vindexsuam elucubravit instructionem, quae ad Curiam Sublacensemtransmissa est, eum in finem ut probationes ex testiumdepositionibus magis roborentur. Quibus autem, prout datumfuit, suppletis causa denuo proposita est in plenario conventudiei i Februarii 1908, ubi Emi Patres ad idem quo suprapropositum dubium, responderunt:Sententiam esse confirmandam.facessere debet appellandum vere nullius, quod a citata Instructione S. C. C. tribuiturAbbatibus ; nam hoc fortasse factum fuit ut melius indigitentur Praelatisecundae speciei, qui sicuti antea ita etiam tunc temporis sibi arrogabant iuscognoscendi causas matrimoniales.Caeterum quoad Abbatiam Sublacensem praesto nobis est Motu ProprioUrbani VIII, qui die i 5 Apr. 1638 facultatem tribuit, ita ut « Abbas Commendatarius....omnes lites, civiles, criminales et etiam matrimoniales cognoscere etiudicare , necnon synodum convocare possit et debeat » ; quam praximCuria Sublacensis servavit etiam post dictam Instructionem S. C. C. a. 1840.Quibus accedit quod Emi Patres petitam actorum sanationem in casu concederenecessarium non duxerunt (N. R.).
Cameracen.CAMERACEN.dispensationismatrimoniiConceditur dispensatio matrimonii rati et non consummati.Factiseries. In quadam paroecia Cameracensis archidioecesis,die 4 Maii 1901 celebratae fuerunt religiosae nuptiaeinter Ioannam S. et Iulium D.; at infausto sub divo. Nam, utroquesponso iuridice fatente, consummatio matrimonii nedumperfecta non fuit, sed ne attentata quidem in brevi quindecimdierum cohabitatione. Cuius rei causa collocànda essevidetur praesertim in quodam tumore partibus genitalibus inhaerenti,qui forsitan virum impedivit quominus actum coniugalemimpleret. Praeterea cum sponsus morbo epilépticolaborasset, atque eodem bis correptus fuisset vita coniugalidurante, mulier, matre eius instante, maritalem domum dereliquitet paternam repetiit.Deinde eadem sponsa divortium civile obtinuit praecipueob mariti impotentiam; die vero 28 Sept. 1904 supplicemlibellum Summo Pontifici porrexit eum in finem ut dispensatioa matrimonio dumtaxat rato sibi concederetur. Ethaec S. C, attentis commendatitiis litteris Ordinarii Cameracensis,eidem necessarias et opportunas tribuit facultatespro canonico processu conficiendo, in quo, praeter coniugesiuratos, audita fuit septima manus pariter iurata, quae nedumde credibilitate coniugum testata est, sed etiam de notitiainconsummati matrimonii tempore non suspecto habita.Requisita etiam fuit peritia iuridica medicorum quoad virum ;at mulier prius renuit inspectioni medicali se subiicere, deinvero, matrimonio civili cum alio viro inito, ne valuit quidem.Dubium. A n consilium praestandum sit SSmo super dispensationea matrimonio rato et non consummato in casu.Responsum. Sacra Congr. Concilii in plenariis comitiisdiei 11 Ianuarii 1908 respondit :Affirmative.
^74 Ex S. Congregatione ConciliiIMOLEN.DECIMARUMCirca ius decimandi Capitulo cathedrali competens in quatuorparoeciis iurispatronatus.Compendium facti. Capitulum cathedrale Imolense iama remoto tempore gaudet iurepatronatu activo super quatuorparoecias locorum vulgo Cantalupo, Sesto Imolese, Giardinoet della Croce coperta, nec non iure inibi decimandi, quod exercuitper eosdem parochos seu Vicarios curatos, his tamenconvenienti relicta primitiarum parte pro facta collatione etin supplementum congruae. Huiusmodi decimarum ius variasimminutiones passum est ob subsecutas vicissitudines Guberniicivilis in Italia; tandem anno 1819 Pius VII omnia in integrumrestituit, ita ut i 0 , parochus oppidi della Croce copertacolligere teneretur corbas seu annuas mensuras frumenti38, quarum 24 cedebant Capitulo; 2 0 . parochus lociSesto Imolese mensuras 25, quarum 15 pro Canonicis; 3°. parochuspagi del Giardino corbas 37, quarum 15 favore Capitularium;4 0 . tandem parochus loci Cantalupo corbàs 58, quarum24 spectabant Capitulo. Computata igitur unaquaque frumentimensura iuxta pretium medium in libellis 12.50, habeturquod parochus della Croce Coperta annuatim ex primitiis lucraturlib. 175, parochus de Sesto Imolese lib. 125, parochusdel Giardino lib. 275, et parochus de Cantalupo lib. 425.At anno 1887 publicata fuit a Gubernio italico lex abolitivadecimarum, cuius vi parochi, post editam legem renunciati,explicare non amplius poterant ad decimas colligendasactionem civilem. Ex hisce quatuor parochis tantum parochusloci Cantalupo extat nominatus ante dictam legem qui officiumsuum quoad solutionem primitiarum erga Capitulum adimplet;at non ita alii tres posterius nominati. Hi quamvis a Gubernioobtinuerint congruae supplementum ob amissionem decimarum,nempe parochus de Croce coperta lib. 867, parochus loci Sesto
Imolen.Imolese lib. 514, et parochus del Giardino lib. 600, designatasprimitiarum mensuras Capitulo solvere refragati sunt. Nonsemel idem Capitulum institit apud dictos parochos ad habendasdecimas, sed cum omnia conamina in irritum cesserint,ad hanc S. C. recursum obtulit, instans ut parochi cogerenturad refectionem damnorum ob decimas iam indebitesibi attributas, et insimul quoad futurum declararentur adstrictiad congruam pecuniae summam solvendam Capituloloco primitiarum quarum sunt debitores. Episcopus vero 'desuo voto rogatus adhaeret Capitulo quoad secundam eiuspetitionis partem. Hinc idem Praesul, ex mandato huiusS. O., curavit quidem partes ad propositam de bono et aequoconcordiam inducere; at licet Capitulum non se alienumexhibuerit ab ineunda transactione, tamen parochi in suisiuribus perstiterunt omnem compositionem respuentes.Animadversiones. Parochi itaque contendunt se ampliusnon teneri ad colligendas decimas pro Capitulo. Sanepost editam legem abolitionis decimarum, ipsi nullum titulumcivilem adducere valent ad cogendos debitores pro earumsolutione. Neque regerere iuvat quod maior pars fidelium,non obstante lege iniusta eos exonerante, adhuc decimaspraestare pergit : nam, omisso quod haec praestatio dedie in diem semper decrescit, fideles id peragunt nullimodeintuitu Capituli sed parochorum, a quibus sacramenta percipiunt.Quare parochi ab hac decimarum solutione se liberatusrenuntiant.Praeterea observant decimas sibi spectantes habere rationemcongruae, quod non ita dici potest de parte decimarumCanonicis debita; neque audiendum esse Capitulum quando asseritdecimas parochis relictas fuisse uti praemium laboris pracollectione facienda. Id scatet tum ex actis fundationum ipsarumparoeciarum, tum protestatione emissa a. 1827 a tribusparochis locorum Cantalupo, Sesto Imolese et Giardino contraCapitulum, quod sibi adiudicare tentaverat omnes primitias,.
3 76 Ex S. Congregatione Conciliirelicta eisdem parochis quota parte pro labore impenso in eiscolligendis. Hoc igitur recepto principio, id profecto consequitur,quod si aliqua in primitiis contingat diminutio, haecnon debeat afficere primitias debitas parochis, quia eorumcongrua salva semper esse debet, sed potius percutere primitiasspectantes Capitulo. Hinc parochi non debent responderede damno in primitiis respectu Capituli, nam iuxta notumaxioma :res domino perit.Hisce enucleatis parochi ita arguunt. Gubernium italicumlege sua iniqua evertit tum decimas parochis debitas, tumillas Capitulo spectantes. Loco abolitarum decimarum priorisspeciei supplementum congruae subrogatum fuit, pro secundisGubernium nihil substituit. Haec profecto pro Capituloest ingens iactura: sed nequit inferri quod parochi ad eamreparandam concurrere debeant, cum eorum debitum quoaddecimas erga Capitulum causa iniquae legis seu ex vi maiorieffectum fuerit insolubile. Ceterum ipsi stricto rigore urgerinon valent ad hanc solutionem iuxta S. Poenitentiariaeresponsum diei 4 Maii 1897: «Si habuerit parochus aequamcompensationem aut supplementum pro decimis, non esse huiusmodifideles inquietandos, dummodo parati sint stare mandatisEcclesiae ».Ex adverso Capitulum contendit, primitus capitulari mensaeomnes tributas fuisse primitias, quaeprius solvebanturiisdem paroeciis; dein vero, sive ex Capitularium concessionesive ex successivis conventionibus, dictis parochis assignatafuit aliqua pars primitiarum pro labore collectionis. Hinc locusfieri nequit duplici primitiarum generi, licet admitti velitquod pars primitiarum relicta sit ad congruae supplementum.Praeterea Capitulum observat quod tres parochi, ob amissionemdecimarum vi legis abolitivae an. 1887, amplioremcompensationem a Gubernio consecuti sunt, ita ut verum lucrumipsi habuerint ex concessione supplementi congruae.Hisce tamen non obstantibus hi perrexerunt decimas a fide-
De Linares 377libus percipere, et earum quotam partem Capitulo persolvererefragati sunt. At, prosequitur Capitulum, hoc nedum pugnatcum lege aequitatis, quae iubet neminem locupletari deberecum alieno dispendio, sed etiam directe sese opponit obligationibusiisdem parochis impositis in lege erectionis suarumparoeciarum.Demum id neque respondet menti S. Sedis ita expositaein responso dato a S. Poenitentiaria Episcopo Urbaniensiet S. Angeli in Vado: « Quatenus parochi supplementumaccipiant a Gubernio in compensationem decimarum, et illuddecimas quas antea percipiebant adaequet, reliquum quod afidelibus praestatur, erogandum esse in pias causas iudicioOrdinarii ». Iam vero causa pia in themate alia profecto essenon potest, nisi Capitulum erga quod tres parochi dici debentdebitores primitiarum, sive inspiciantur leges fundationisparoeciarum, sive etiam ratio habeatur consuetudinis.Dubium. An et in qua mensura tres parochi vulgo diSesto Imolese, del Giardino, di Croce coperta teneantur, etiamquoad ratas decursas, rependere primitias seu decimas mensaeCapituli cathedralis Imolensis in casu.Resolutio. Emi Patres S. C. C. in generalibus comitiisdiei 28 Martii 1908 respondendum censuerunt: Admentem(i).DELINARESEXEMPTIONIS AB ONEREIn casu decernitur exemptio a solutione taxae episcopalis.Factispecies. Die 31 Iulii 1896 vacavit V praebendacanonicalis in cathedrali ecclesia de Linares, quae licet viRegulae IX Cancellariae Apostolicae esset reservata Romano(i) Ius decimandi in casu competere videtur pro quota parte tum Capitulotum parochis interesse habentibus ; hinc concordia iuxta votum Episcopi impositafortasse fuit (N. R.).Acta S. Sedis, vol. XLI, fase. 6. 24
3 78 Ex S. Congregatione ConciliiPontifici ratione mensium, tamen bona fide ab Archiepiscopo»tunc temporis collata fuit sacerdoti Petro de la Garza. VerumArchiepiscopus successor, modo et ipse defunctus, attentispraesertim ingenio valde irascibili et turbulento dicti canonicinec non dissidiis cum Capitulo exortis aliisque defectibus,melius et prudens sibi visum est eumdem in cura animarumapplicare. Hinc Archiepiscopus occasionem captansex collatione enunciati canonicatus initio nulliter facta contraregulam IX Cancellariae, processum instituit et de consensuCapituli sub die 26 Sept. 1904 decrevit remotionem canonicide la Garza a canonicatu. Adversus huiusmodi remotionemsacerdos de la Garza, invocans Regulam 36 Apostolicae Cancellariaede triennali possessione, recursum habuit ad DelegationemAp. in Republica Mexicana et petiit se in possessionecollati canonicatus manuteneri, insimul declarans se alienumnon esse, pro bono pacis et ad vitanda scandala, interinaliteracceptare aliquam paroeciam. Delegatio autem Apostolicapro hoc negotio explendo delegavit Episcopum de Tamaulipas,qui die io Nov. 1904 retulit quod processus instructus abArchiepiscopo contra enunciatum sacerdotem fundamento carebat;verum, attentis nonnullis defectibus minoris momentiin inquisito, praesertim vero indole dicti sacerdotis aliquantisperirascibili, contrarietate Capituli ac Archiepiscopi dispositionead illi committendum regimen paroeciae, maximeconducebat ad pacem redintegrandam eidem suadere paroeciaeacceptationem, prout de facto fecit. Unde sacerdos dela Garza renunciationem canonicatus emisit die 16 Nov. 1904.De hisce omnibus certior facta haec S. C. sub die 27Martii 1905 rescribere censuit, « propter longum tempus iamdilapsum a collatione canonicatus facta sacerdoti de la Garza,eumdem non esse inquietandum tum quoad beneficii possessionemtum quoad fructus iam perceptos. Verum ut pax foveaturet omnis praecidatur scandali occasio, S. Congregatioperoptat, ne ulterius differatur translatio dicti canonici ad pa-
De Linares 3 7 9roeciam iam ab eodem acceptatam, ita ut eius honori et bonaefamae consulatur ». Ad tramitem huius rescripti Archiepiscopusdie 15 Febr. 1906 favore sacerdotis de la Garza expedivitlitteras collationis paroeciae iam pridem ab eodem petitae,nempe de Hujauco de villa S. Jacobi, cum impositionetamen oneris 3 % P r o Seminario et tertiae redituum partispro mensa archiepiscopali. Contra has litteras eodem dieprotestatus est sacerdos de la Garza, sed dein, fidei professioneemissa iuramentoque praestito, profectus est ad paroeciam.Quatuor fere mensibus elapsis idem sacerdos ab hac S. C.petiit relevari a dicto onere solvendi mensae episcopali, seusacrae infulae ut aiunt, impositam tertiam redituum partemutpote arbitrariam. Novissime vero per constitutum procuratoremaliam adnisus est excitare praeiudicialem quaestionemde redintegratione seu manutentione in sibi collato canonicatuiam ab eo dimisso ob consecutam paroeciam de Hujauco: sed cum illa iam in antecessum composita et solutasit, actio coarctanda potius est ad exemptionem ab onere solvenditertiam partem fructuum favore mensae episcopalis.Observationes. Praesens controversia resolvenda nonest ad tramitem iuris communis sed particularis in AmericaLatina seu meridionali vigentis, praesertim vero Concilii PlenariiAmericani Latini et Conc. provincialis V Mexicani. SaneConc. Am. Latinum, postquam in n. 860 statuerat Episcoposposse exigere seminaristicum et cathedraticum, ita sub n. 861prosequitur: «Quamvis ex iure communi Episcopus subsidiumcaritativum ab ecclesiis et clericis sibi subiectis tantumextraordinarie, iusta et gravi interveniente causa atque cumconsensu Capituli, exigere possit; tamen, deficientibus stabilibusreditibus pro propria sustentatione et communibus expensisdioecesis, pro more aliarum regionum, certam et determinatamcontributionem annuam, aequitate canonica servata,exigere valet ».
38o Ex S. Congregatione ConciliiEx qua conciliari dispositione duo velut sua sponte fluunt,nimirum subsidium caritativum in America Latina non ampliusretinere naturam remedii extraordinarii seu subsidiarii caritatisauxilii, uti fert ius commune, sed induere naturam verae etproprie dictae contributionis annuae periodice solvendae, adquam Episcopi recurrere non prohibentur tamquam ad propriumordinariumque fontem redituum, cum deficiant stabilesreditus sufficientes pro se et communibus expensis dioeceseos ;quaeque proinde quasi ponitur pro dote saltem partiali mensaeepiscopalis et fundo communi dioecesis. Secundo fluit causaset solemnitates a iure communi requisitas fuisse valdetemperatas in huiusmodi taxae impositione, tantum prae oculishabita canonica aequitate. Iamvero quod in archidioecesi deLinares deficiant stabiles reditus pro necessitatibus dioecesissatis abunde constat ex litteris eiusdem Archiepiscopi. Praetereaquam gravis nostris praesertim temporibus incumbatEpiscopis obligatio curandi institutionem christianam iuventutisin scholis et collegiis catholicis, nemo est qui non videat.Sed adhuc clarius id eruitur ex Concilio provinciali MexicanoV, quod (tit. 3, de tertia episcopali, art. J41) statuitprincipium omnino generale, secundum quod datur Episcopisfacultas parochis quibuscumque imponendi pensiones, prudentiipsorum arbitrio et canonum praescriptis mensurandas, semelac sint in dioecesi necessitates sublevandae. Deinde inferiushoc generale principium applicatur ad tertiam episcopalem inspecie. Nam statuitur in art. 741: « Muneris est parochorumin dioecesibus huius provinciae ecclesiasticae vitam degentiumeam subministrare portionem proventuum parochialiumquam Episcopo assignare placuerit, et quae ad Ecclesiae necessitatessublevandas est destinata, servatis tamen canonicispraescriptionibus ne iusta mensura excedatur». Art. 142'.« Tertia dicta episcopalis, parochis et vicariis qui praecarioparochiis praeficiuntur imposita, singulis mensibus de reditibusin libris emolumentorum appositis solvi debet, dummodo
DeLinaresportione congrua non fraudentur, et supersit quantum sufficiatad explendum onera officii sui». Art. J4ß: «Parochi,qui portionem pensionis solvere debent, eam quolibet bimestrimittant ad Episcopum una cum nota, qua tum proventuum,tum expensarum ratio reddatur ». Hisce itaque inhaerensdispositionibus, quas citat Wernz (Comment, ad Decretales,tom. ß, n. 223 in fin., et not. 66) postquam affirmaveratposse Episcopos cathedraticum et seminaristicum exigere,sedulo subiungit: « Multoque magis fas est, ut iis in regionibus,in quibus Episcopi pro propria sustentatione et communibusdioecesis expensis reditus stabiles non habent, ad huncfinem certa et determinata contributio ecclesiis imponatur ».Accedunt argumenta ex consuetudine et ex facto deprompta.Et ad consuetudinem quod attinet, de ea in memoratislitteris testatus est Archiepiscopus. Quoad factum omne dubiumexcludi videtur ex eo, quod parochus de la Garza beneficiumonere gravatum et ab Archiepiscopo collatum omninoacceptavit, imo professione fidei et iuramento emissis profectusest ad parochiam, cui ex tunc inservit. Unde ipse satisdomonstravit, se cuilibet meliori iuri renuntiasse.Ex adverso vero defensor sacerdotis de la Garza, de hacquaestione breviter et quasi incidentaliter disserens, contenditimpositionem praefatae taxae non posse sustineri, eo quia ipsaest excessiva; nam ea iuncta cum alia taxa favore Seminariiexhauriret 37 7 0de reditibus parochialibus, quod omnino admittinequit. Deinde non adest necessitas seu causa canonicapro eius impositione quia, ut ipse ait, dioecesis de Linaresnon laborat paupertate ; neque ea considerari fas est ad instarcathedratici quia hoc solvitur singulis annis dum illiustaxae solutio praecipitur fieri singulis mensibus. Hinc returillius impositionem fuisse arbitrariam, neque ad eius cohonestationemullimode invocari posse dispositionem iam alias citatiConcilii Americani Latini n. 860 sic se habentem: « Episcopussingulis annis, quamdiu sit necessarium, secundum
38a Ex S. Congregatione Conciliitramites a Concilio Tridentino statutos a beneficiariis aliisquepersonis in iure expressis seminaristicum postulare valet,atque cathedraticum pariter in fórma legitima exigere nonprohibetur, dummodo caveat ne iustam mensuram excedat ».Hoc autem eo vel magis urget advocatus, nam secus ex factatranslatione a canonicatu ad paroeciam, sacerdoti de la Garzapraeter damnum morale iam ab eo passum, etiam immineretdamnum oeconomicum.Decisio. Emi Patres S. C. Concilii in plenario coetu diei30 Maii 1908 responderunt:Attentis peculiaribus circumstantiis, oratorem eximendumesse ab onere solutionis taxae favore mensae archiepiscopalis (i ).CAIETANAEXECUTIONEDECRETIPraecipitur immediata erectio novae paroeciae.Species facti. Inter fines Caietanae dioecesis extat montanumoppidum Ausonia nuncupatum. In montis culmineexurgit ecclesia matrix et paroecialis S. Michaelis, quae circiter1200 animas recenset; in loci autem declivio, ab eademdistans per fere 200 metra, invenitur alia ecclesia paroecialisB. M. Virgini vulgo del Castello dicata, quae suppressa utiquefuit a potestate civili anno 1813, sed huiusmodi suppressionumquam ab auctoritate ecclesiastica fuit recognita.Haec paroecia continet circiter 700 animas, et quia ob tenuitatemreditus conferri non potuit ope concursus, sed usuvenitea dari sacerdotibus in administrationem, ide^i eius re-(1) Per se loquendo parochus de la Garza teneretur solvere tertiam episcopalem,sed ab huius oneris solutione merito eximitur, quia aequum est utsalttm a damno oeconomico relevetur qui non modicum damnum morale iampassus est ob peractam translationem a canonicatu ad paroeciam (N. R.).
Caietana 383ctores oeconomi spirituales dicti sunt. Denique in planitiead radicem montis, intra limites paroeciae matricis, habeturportio domorum vulgo frazione cum ecclesia filiali dicataS. Bartholomaeo, quae appellatur Selva Cava, distans ab•ecclesia matrice 3 vel 4 Km., et continens 1500 fideles.Anno 1905 archipresbyter S. Michaelis, Vincentius Petronio,perpendens incommodum accessus fidelium fractionisSelva Cava ad ecclesiam matricem, et tenuitatem reditus alteriusparoeciae oeconomalis, nec non facilem accessum huiusfidelium ad ecclesiam archipresbyteralem, supplicem libellumobtulit huic S. C. pro suppressione paroeciae oeconomalisS. Mariae eiusque incorporatione ecclesiae S. Michaelis, necnon pro erectione in novam paroeciam fractionis Selva Cava.Precibus ad Archiepiscopum pro informatione et voto remissis,hic primum eisdem sese contrarium exhibuit, tum quiaspem fovebat oeconomalem S. Mariae paroeciam civiliter aGubernio esse recognoscendam, tum ob defectum dotis pronovae paroeciae erectione ; verum, ingeminatis precibus abarchipresbytero, sententiam mutavit et postulatis annuit remremittens huius S. C. iudicio.Hisce acceptis, hic S. O. die io Apr. 1906 sequens ediditdecretum : « Attentis... Archiepiscopo cum facultatibus,ut iussu et auctoritate S. C. supprimat ecclesiam parochialemS. Mariae del Castello, eamdem attribuendo ecclesiae a S. MichaeleArch. in Ausonia uti matrice, ad hanc translatis librisaliisque titulis suppressae paroeciae pertinentibus; erigatautem in ecclesiam parochialem cum proprio fonte ecclesiamfilialem a S. Bartholomaeo Apost, loci Selvacava, reservatoeidem Archiepiscopo iure conferendi idem beneficium proprima vice absque concursu, praevio tamen examine coramArchiepiscopo et tribus examinatoribus prosynodalibus. Quovero ad congruam parochialem constituendam Archiepiscopussatagat, ut praeter enunciatus reditus beneficio conce-
3.84 Ex S. Congregatione Conciliidatur ita dictum congruae supplementum ; fines autem determinetparochiales prout in Domino expedire iudicaverit » tHoc decreto cognito a sacerdote Peschillo, rectore ecclesiaeS. Mariae, hic adlaborare coepit ut illud vel esset suspensumquoad executionem, exponens fere omnes difficultatescessasse pro obtinenda recognitione civili suae paroeciae,vel saltem reformatum, promittens etiam sese traditurumannuas libellas centum ex reditibus sibi assignatis infavorem novae paroeciae. Hoc sensu etiam apud hanc S. C.institit Archiepiscopus. Sed hic S. O. prius postulata tumArchiepiscopi tum oeconomi spiritualis reiecit, dein vero quaestionemproponere censuit in plenario EE. PP. coetu.Deductiones. Advocatus, quibusdam praemissis quoadcausas quibus archipresbyter motus fuit ad petendam suppressionemparoeciae S. Mariae, sub aspectu iuris notat, in genereuniones vel suppressiones beneficiorum haberi uti remodiosam, quia alienationem sapiunt eique aequiparantur, utFagnanus ad cap. Noviter., tit. Ne sede vacante, n. 3, etpassim alii auctores tenent. Quare in cap. 33, de Praeb, sancituminvenitur, « ne ratihabeantur uniones, extinctiones, dismembrationesbeneficiorum, quin prius magna et evidenspateat necessitas et utilitas >. Porro in dismembrationibusseu partialibus alienationibus haec prae oculis habenda essecontendit principia. Card. De Luca (Adnot: ad Conc. Trid.»disc. 16, n. 2) tradit: « Dismembratio alienationem importat,quare odiosissima est in iure et concedi nequit nisi in casibusverae necessitatis ». Quare haec S. C. in Feretrana4 Aug. 1883 respuit dismembrationem, quia non constititde absoluta necessitate, quum inibi haberetur ecclesia cumsuo vicario, et accessus ad paroeciam facilis esset. Insuperetiam solemnitates sub poena nullitatis requiruntur, ut pluriesRota tenuit (Decis. 239, part. i ; Decis. 228, part. 2, etDecis. 224, part. io inter recent.)', quin imo aliquando dismembratiodenegata fuit, quia necessitatibus spiritualibus pa-
Caietana 385rochianorum consuli poterat constitutione capellani. Cfr. Decisioneshuius S. C. in Derthonen. 17 Dec. 1732, Terracinen.6 Iunii 1739, et Cassanen. Ian. 1755.Haec autem principia potiori ratione aptari possunt inperfecta beneficiorum extinctione seu suppressione. Porro inthemate pro decernenda suppressione paroeciae S. Mariae,,necessitatem prorsus exulare sustinet. Haec enim suppressionon est necessaria ratione novae paroeciae, quia haec erigereturin loco sat remoto ab ecclesia S. Mariae. Nequenecessitas desumi potest ex defectu congruae sufficientis prosustentatione rectoris, quia facta assignatio a Gubernio ablatanon fuit, quin imo in posterum augebitur. Item in casu deestmagna et evidens utilitas. Suppressio ecclesiae oeconomalisin nullius commodum vergit ; nullam enim utilitatem obtinentfiliam ecclesiae S. Michaelis, quia propriam habent paroeciam; non prodest paroecianis S. Mariae, quia contenti adsuntde functionibus sacris expletis in propria ecclesia ; noniuvat filíanos novae paroeciae, quia haec valde distat ab ecclesiaS. Mariae.Praeterea in beneficiorum translationibus, unionibus etpraesertim suppressionibus, ut ait Rota (dec. ijji coram Lancellotti,et decis, op coram Herrera), solemnitates quoque requiruntur,adeo ut nihil prosint iustae causae, si eodem temporesolemnitates desint. Praecipua autem, iuxta resolutionemhuius S. C. die 29 Nov. 1609, est ut Episcopus adhibeatin unione facienda Capituli consensum, idque sub poenanullitatis. Sed in casu decretum prodiit inaudito Capitulo etEpiscopo contradicente. Quin opponatur in themate suppressionemparoeciae decretam fuisse auctoritate S. Sedis ideoquenullam fuisse necessariam iuris solemnitatem. Advocatusobservat quod vel suppressio fit ex speciali auctoritate Apostolica,et tunc procedit obiectum principium quia in eo casuPontifex utitur supremo quo pollet iure in beneficiis ; velsuppressio locum habet vi Apostolici rescripti, et tunc con-
386 Ex S. Congregatione Conciliicessio praesumitur facta ad formam iuris communis, eiusquevalor pendet a veritate narratorum, quae in casu defuit. Hocdocent Lotterius (de re benef., lib. 2, quaest. 54, n. p) aliiquedoctores, et Rota praesertim in Capuana Maii 1760toram Ubaldo.Advocatus etiam propugnat decreti revocationem, quiastatuta beneficii suppressio est in evidens rectoris praeiudiciumcontra dispositionem factam in cap. 5, sess. 21 de Reform.Conc. Trid. et principia admissa ab hac S. C. in Derthonen.Ian. 1736, et Asculana Iulii 1730, in qua postremacausa, attento possessoris beneficii damno, eiusdem beneficiiunio dilata fuit ad mortem investiti. Praeterea rector S. Mariaeante huius decreti editionem non fuit nec auditus necmonitus : hoc autem ait pugnare cum naturali aequitate, quaein quolibet negotio praesertim praeiudiciali iubet audiri interessehabentes.Ex adverso defensor archipresbyteri contendit controversumdecretum esse quam citius executioni mandandum. Sane,ait, in dubium revocari non potest quod haec S C. potestatepolleat decernendi suppressionem ecclesiae-S. Mariae,et ecclesiam fractionis Selva Cava in novam paroeciam erigendi:potius inquirendum est utrum servatae sint iuris solemnitateset iustae adfuerint causae.Quoad primum advocatus observat, quod hae solemnitatesnon requiruntur, quando beneficiorum uniones vel dismembrationesfiunt directe a Papa vel a S. Sede, quia, utait Card. De Luca (de benef., disc. 43, n. io), « ex conclusionerecepta in materia alienationis bonorum vel iurium Ecclesiae, beneplacitum Apostolicum supplet solemnitates ».Quin imo in themate hae solemnitates intercesserunt. Constatnam pro erectione novae paroeciae adesse consensum omniuminteresse habentium et ipsius parochi S. Michaelis, qui consensitsub conditione, ut ecclesia oeconomalis incorporetursuae paroeciae, assumpto sibi onere in ea cultum manute-
Caietana 38 7nendi. Utique pro suppressione ecclesiae S. Mariae non fuitexquisitus rectoris consensus, sed hic consensus a iure nonrequiritur, cum eius rector sit merus oeconomus curatus adnutum amovibilis.Etiam iustae causae adfuerunt. Hae communiter recenserisolent in necessitate vel evidenti utilitate ecclesiae, etnon sunt taxative determinatae, sed pendent a prudenti iudicisarbitrio pro casuum varietate. Iam vero quod suppressioecclesiae oeconomalis sit valde utilis apparet ex eo quodoppidum Ausonia, si demas vicum Selva Cava, non plusquam duo millia incolarum continet, distantia ipsius ab ecclesiaparoeciali S. Michaelis est minima nempe in metris 200;hinc populus facile regi valet ab unico pastore, et pro bonoanimarum id melius conducit, quia inter duas ecclesias evitanturexorta dissidia. Revera quod sublatio vel extinctiocontentionum sit causa canonica pro uniendis vel dismembrandisbeneficiis, passim tradit Card. De Luca sive in suotractatu de beneficiis sive in adnotationibus ad Conc. Trid.,qui inibi docet aliquando ex hisce causis S. Sedem procedereetiam ad divisionem vel suppressionem dioecesium. Insupersuppressio ecclesiae S. Mariae arcte coniungitur cumerectione novae paroeciae ; eatenus enim archipresbyter adhaeretdismembrationi, quatenus ecclesia S. Mariae incorporatamaneat suae paroeciali ecclesiae. Iam vero de necessitateerectionis novae paroeciae dubitari nequit, sive attendaturipsius distantia per 4 Km. ab ecclesia matrici, siveincolarum numerus circiter 1550 spectetur, sive ratio habeaturquod hic vicus quamprimum ab auctoritate civili in authonomumerigetur municipium. Nec item deest consensusrectoris ecclesiae loci Selva Cava, quin imo ipse ian paratusest duos fundos donare pro dote novae paroeciae.Dubium. An et quomodo sit executioni mandandum decretumhuius S. C. diei io Aprilis 1906 in casu.
388 Ex S. C. de Propaganda FideResolutio. Sacra Congr. Concilii in plenariis comitiisdiei 30 Maii 1908 respondere censuit :Ad mentem. Mens est: attentis omnibus, illico deveniendumesse ad erectionem paroeciae S. Bartholomaei in loco SelvaCava (i).^ f l f ^ -EX S. CONGR. DE PROPAGANDA FIDELaudes tribuuntur Praefecto Ap. Insularum Carolinarum.Romae, 2 Ianuarii 1908.RevmePater,Annuam istius, cui praees, Apostolicae Praefecturae relationema Rev. Tua die io Septembris elapsi anni datamrecepi, attenteque perlegi. Quanto zelo Rev. Tua atque omnesin sacro ministerio adiutores tui, Divini Nominis propagationemet gloriam prosequuti sitis, ex tuis litteris apertissimeapparet; atque meritas cuique proinde haec S. Congregatioper praesentes tribuit laudes.Fructus vero laborum vestrorum non aeque sane laetantesvobis colligere ubique datum est. Siquidem, si in insula Ponapeet frequentiores infideles ad fidem sunt conversi, et ferventioresin religiosis operibus catholici exstiterunt; caeterisin duabus insulis et maximas in indigenis a depravatis suismoribus deterrendis difficultates sustinuistis, et fere nullum(i) Utilitas imo et necessitas erectionis novae paroeciae in vico Selva Cavaita elucet ut a nemine negari possit; hinc S. C. iussit iam a se editum decretumquoad hanc partem executioni statim demandari Quoad suppressionem vero alteriusparoeciae oeconomalis sub titulo S. Mariae, quum Emi Patres mentemsuam non pandiderint, haec, perdurantibus praesentibus rerum adiunctis, in suoesse servanda est (JV. R).
Neapolitana38gin catholicis ad christianae vitae institutum reducendis, fructumexperti estis.In Domino vero confidite. Zelum vestrum, sive in scholispro iuventute ubique aperiendis, sive in sacris aedibus aedificandis,sive in populis istis barbaris evangelizandis, sive inrapacibus lupis, ovina quidem pelle contectis, ab ovile Christipellendis, Deus misericors infructuosum fore non patietur.Constantes igitur estote; orationi semper intenti, in sacroministerio strenue adlaborate; nihil pro animarum bono intentatumrelinquite: et Deus, qui dat omnibus abundanter,et labores vestros uberrimis salutis aeternae fructibus coronabit; et vobis electissimas suas gratias concedere misericorditerdignabitur. Quas quidem Tibi tuisque omnibus confratribusatque adiutoribus ominans, Deum simul precor ut Tediu sospitem servet.Reverentiae Tuaeaddictissimus servusFr. H. M. Card. GOTTI, Praefectus.Aloisius Veccia, Secretarius.P. Venantio de PrechthalPraef. Apost. Insular. Carolinarum.G^vh^fe****EX S. CONGREGATIONE RITUUM.NEAPOLITANADecretum beatificationis et canonizationis Ven. Servi DeiP. Ludovici a Casaurea, sacerdotis professi ex OrdineMinorum, fundatoris Congregationum e Tertio OrdineS. Francisci fratrum a caritate vulgo " Bigi „ et sororuma S. Elisabetha vulgo " Bige „.Ludovicus a Casaurea, qui sui legiferi patrisFrancisciAssisiensis mores et imaginem imitando expressit, variis carita-
Ex S. Congregatione Rituumtis operibus praesertim in egenos et pauperes ita eluxit, ut totaeius vita praeclaro describatur elogio « pertransiit benefaciendo». Peramoena in civitate Casaurea, prope Neapolim,die u Martii anno 1814, tertius post Iosephum et Michae-Iam, ortum duxit Servus Dei, nomine Archangelus , filiusVincentii Palmentieri et Candidae Zenga, coniugum magisreligione quam censu divitum. Stabulum, uti seraphico Patri,hospitium obtulisse fertur infanti qui sequenti die in ecclesiaS. Mauri baptizatus est. A pueris indolem praetulit simplicem,a dolo alienam, parentibusque subiectam. Succrescens,Antonio Migliore praeceptore, literarum rudimenta et christianamcatechesim addiscit atque, alacri quo pollebat ingenio,aequalibus antecellit. Verum pater, de bonis moribusfilii valde sollicitus, timens ne studiorum prosecutio illiusmutaret indolem atque intellectum cum malitia, ad artemfabri lignarii, in officina Salvatoris Provitera Neapoli degentis,iuvenem addixit. Piam genitricem id aegre ferentemamantissimus filius, singulis sabbatis domum rediens, solabatur,etiam cum lucro hebdomadarii laboris eidem porrecto.Anno 1829, mense Septembri, Candida lethali morbo correpta,singularem Archangeli curam et amorem experta est,donec subsequenti mense Octobri pie ex hac vita migravit.Lugubris eventus consilium genitoris cum votis filii provideconformavit, qui intermissa studia resumpsit, prius penesFranciscales Patres coenobii Afragolae, postea penes parochumS. Mauri Casaureae, a quo clericalem etiam habitum,de venia Neapolitani Praesulis, excepit. Per annum sui sanctipropositi specimen dedit, quod adolescenti meliora charismataaemulanti viam quodammodo aperuit statui religioso. Huncsummo animi gaudio amplexus est in coenobio Franciscalidie 17 Iulii anno 1832, assumpto cum seraphicis vestibusnomine Ludovico. Tyrocinio rite peracto, sedulam impenditoperam studiis, et, ex discípulo magister effectus, per novemannos in Franciscali coenobio S. Petri ad Aram atque
Neapolitanain aliis privatis institutis philosophicas, physices et matheseostradidit disciplinas. Ex vita gestisque S. Didaci Complutensis,prout in Officio Breviarii legerat, intime commotis,de sui Praesidis assensu, proprium cubiculum in valetudinariumconvertit, atque stipe ad opus ostiatim collectaipsius cubiculi parieti inscripsit: « Pharmaca pauperibus Christisublevandis ». Facultate a moderatoribus accepta, TertiumOrdinem Franciscalem instauravit, et selectos cives Neapoliet in suburbiis in socios caritatis adscitos, statis diebus,in templo S. Petri ad Aram in coetum congregavit. Illicetiam väletudinarium et sacellum affabre ornatum pro sodalibusNeapolitanae Provinciae aegrotantibus erigendum curavit.Vertente anno 1851, capta occasione qua Ven. Servi DeiFrancisci a Neapoli exuviae a publico coemeterio in enunciatumtemplum transferebantur, voluit ut a sodalibus Tertii Ordinisvestis cinerea indueretur. Anno autem insequente, emptasatis ampla domo ad Palmam, ab ea tamquam e centro caritasLudovici in pauperes et infirmos longe lateque diffusaest. Bina collegia, unum pueris, alterum puellis in Africaredemptis et in Italiam perductis, ut civiliter ac religiose instituerentur,expresse condidit et amplificavit, ad hunc etiamfinem ut Africa Afrorum laboribus exculta catholicae fideilumen acciperet. Ferdinandi Regis benevolentia, aestimationeet largitione honoratus, eidem graviter aegrotant! omnia pietatisofficia praestitit Ludovicus, cui demortui parentis haereset imitator Franciscus II binas domos dono dedit, hospitiiscollocandis, simulque tradidit templum quod Christina mater,venerabilis regina, pro puellis orphanis erexerat. Ex sodalibusTertiariis novam familiam religiosam constituere cogitavit,et faventibus moderatoribus reapse constituit, legibusquemunivit, ut a curis domesticis libera, auxilium variis operibuspromptius porrigeret. In huiusmodi Institutum duos primumdein alios caritatis fratres cooptavit, quod veste cinereaet cingulo Tertii Ordinis induit, unde ipsum Institutum
Ex S. Congregatione Rituumvulgo dei Frati Bigi nuncupatur. Ex eo septem sodales in urbanumincurabilium aegrotorum nosocomium et duodecim in militarevaletudinarium Saticulae extructum misit, volvente anno1860. Alterum quoque optimae spei adolescentem, IgnatiumMaresca, circa an. 1864 sibi in socium adiunxit, cui nomen Bonaventuraeimposuit, quique sub eius regimine et consiliisprimus sacerdotio insignitus, postea Apostolici viri vita functidignus haeres et filius, sodalitium gubernavit. Pius IX Pont.Max. Dei Famulum, rationem de suis operibus reddentem,paterna benignitate excepit ac probavit, eisdemque operibusprosequendis, augendis perficiendisque sua auctoritate, atqueApostolica benedictione pluries consolatus est. Hinc anno1865, alumnos afros satis provectos in Africam Ludovicusinvexit, sacrasque missiones Skellal instituit. Neapolim reversus,ubi asiatica lues grassabatur, dum animis corporibusqueaegrorum succurrebat, collegium pueris nobilibus educandisaperuit in aedibus dynastorum ab Andria, adiectarethoricae philosophiaeque palaestra. Plures quoque virgines,magisterio puellarum peritas, in sodalitium coegit sub nomineet patrocinio S. Elisabeth Hungariae reginae, quibusvaria caritatis opera concredidit; atque in eadem civitatesategit, ut Fratres cinerei in collegio S. Bonaventurae studiisprovehendis sedulo incumberent. In laudem Servi Deibreviter memorare iuvat praecipua hospitia et nosocomia•cum ecclesiis et oratoriis ab ipso erecta: Casaurae egenispueris; Neapoli, Assisii et Melphi orphanis, surdis, mutis etcaecis ; Nolae opificibus et agricolis ; Priverni, Marani et Afragolaeorphanis et aegrotis; in Sirenae monte quem Desertumvocant, prominente surrentinum mare tum iuvenibusorbatis parentibus ad agros colendos destinatis, tum senibus valetudinariiset peregrinis; ac demum Pausilipi piscatoribusinvalidis et pueris struma laborantibus. Anno 1876 paulopost quam Margarita Salatino pia foemina et prima moderatrixSororum a S. Elisabetha diem supremum obierit, Ser-
Neapolitana^vus Dei gravi calculorum morbo vexari coepit. Morbo aliquantulumremisso, ministerium confessionis et praedicationisfrequentius exercuit, praecipue in domibus ac institutisab ipso conditis. In honorem sacratissimi Cordis Iesu pro eoquo flagrabat amore et librum composuit et templum cumampla domo, pueris instituendis, Florentiae aedificari plurimumlaboravit. Anno 1878, Summo Pontifice Pio IX e viviserepto, graviter amictus est Servus Dei benigno favore etbeneficiis eius cumulatus. Verum mox consolatione et laetitiarecreatus est ob electionem novi Pontificis Leonis XIII, quoprobante, honori S. Francisci Assisiensis, sumptibus italorum,Pausilipi voluit erigi publicum monumentum quod seraphicumpatrem exhiberet una cum Giotto , Dante et ChristophoroColombo, illustribus Italiae filiis et Tertii Ordinis Franciscalisalumnis, coactis etiam ad fraternam agapem quinqueegenorum millibus. Hortatu et auspiciis eiusdem Pontificis,de studiosa iuventute valde benemerentis, Ludovicusprius scholam gratuitam, deinceps domum praecipuam Institutiin hac alma Urbe collocavit. Deo enim favente et stipecorrogata, domum in Exquiliis a fundamentis exstruxit; inqua pueri litterarum ludum, parentibus orbati ephebeum, etFratres Bigi seminarium et hospitium habent. Ad opera caritatisiugiter conversus, incitatur fuit, ut ad templum Pompeianumsacratissimo B. Mariae Virginis Rosario dicatum,egenis pueris puellisque instituendis aedes et hospitia adiicerentureandem christianam caritatem redolentia. TandemDei Famulus, virtutibus et meritis in Deum et proximumdives, postquam per novem annos acerrimi morbi cruciatuspatienter et alacriter tolerasset, Christi passionem in suocorpore gerens, et filiis suis caritatis testamentum reliquisset;sanctissimis Ecclesiae sacramentis refectus, in crucisamplexu Pausilipi pie obiit feria 11 maioris hebdomadae,die 30 Martii an. 1885. Eius exuviae solemni pompa acmagna cleri populique frequentia ad ecclesiam delatae, exe-Acta S. Sedis, vol. XL1, fase. 0 25
Ex S. Congregatione Rituumquiis religiose persolutis, in publico coemeterio sed in specialisepulcro tumulatae sunt, quae deinde anno 1887 adtemplum Hospitii Marini translatae in honorato tumulo quiescunt.Interim fama sanctitatis quam Ludovicus in vita acquisierat,post obitum clarior in dies enituit, confitentibusundique ex omni ordine civibus et advenis ad sepulcrum,eius opem et patrocinium apud Deum implorantibus. Hincadornatis in ecclesiasticis Curiis Neapolitana et Salernitanaordinariis inquisitionibus super eadem fama, et ad Sacram RituumCongregationem delatis, peracta quoque ad tramitesdecretorum revisione scriptorum Servi Dei, quum nihil obstaretquominus ad ulteriora procedi posset, instante R. P. ClementePerniciaro Tertii Ordinis Franciscalis a caritate Postulatore,attentisque litteris postulatoriis quorundam EmorumS. R. E. Cardinalium, plurium Rmorum Sacrorum Antistitum, necnon Capitulorum cathedralium atque Ordinum:religiosorum, aliorumque virorum ecclesiastica vel civili dignitatepraestantium, et praesertim Revmi P. BonaventuraeMaresca, Superioris generalis Congregationis Fratrum a caritate,Emus et Rmus Dnus Cardinalis Dominicas Ferratahuius Causae Ponens seu Relator, in ordinariis SacrorumRituum Congregationis comitiis subsignata die ad Vaticanumcoadunatis, sequens dubium discutiendum proposuit :An sit signanda commissio introductionis causae in casuet ad effectum de quo agitur ? Et Emi ac Rmi Patres sacristuendis Ritibus praepositi, post relationem ipsius EmiPonentis, audito etiam voce et scripto R. P. D. AlexandroVerde, sanctae fidei Promotore, omnibusque sedulo perpensis,rescribendum censuerunt : Affirmative seu signandam esseCommissionem, si Sanctissimo placuerit. Die 5 Martii 1907.Facta postmodum de his Sanctissimo Domino Nostro PioPapae X per infrascriptum Cardinalem Sacrae Rituum CongregationiPraefectum relatione, Sanctitas Sua rescriptumSacrae eiusdem Congregationis ratum habens, propria manu
Faesulanasignare dignata est Commissionem introductionis causae VenerabilisServi Dei P. Ludovici a Casaurea, sacerdotis professiex Ordine Minorum, fundatoris Congregationum e TertioOrdine Sancti Francisci Fratrum a caritate vulgo Bigi etSororum a S. Elisabetha vulgo Bige, die 13, eisdem menseet anno.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.FAESULANADecretum confirmationis cultus ab immemorabili temporepraestiti Servo Dei Benedicto Ricasoli a Coltibono, monachoet eremitae Congr. Vallisumbrosae, Beato nuncupato.Inter viros Vallumbrosanae Congregationis O. S. B. doctrinaeac sanctimoniaefama celebratos, omnium consensurecensetur Servus Dei Benedictus Firidolfi Ricasoli monachuset eremita, Beati quoque titulo cohonestatus. Ex nobiligente Ricasulorum ortus, mundum vix cognitum sprevit,eiusque illecebris divitiisque posthabitis, in sacrum et solitariumclaustrum se recepit. Traditur enim monasterium S. Laurentii,quod Coltiboni optimi eius parentes alumnis religionisVallisumbrosaeatque ipsimet fundatori S. Ioanni Gualbertoadhuc viventi pro Christo donaverant, provido Deiconsilio,piissimum filium libenter ac studiose excepisse.Hic autem sub disciplina Abbatis Azzo non minus virtutequam regulari observantia eluxit. Verum monasticae vitaeet in Deo absconditae amore magis magisque exardescens,de sui Abbatis venia, in proximum montem secessit, ubi vigiliis,abstinentiae atque orationi iugiter vacans angelis potiusquam hominibus similis effectus est. Ab hoc tamen strictiorirecessu ac tugurio in solemnioribus festis ad coenobiumredibat, tum ad sacra et divinadevote celebranda, tum ad
396 Ex S. Congregatione Rituumsanctam conversationem mutuamque charitatem cum sodalibusfovendam et excolendam. Semel accidit, quod solemnitasNativitatis Dominicae Benedictum ad coenobium vocaverat,ut, hoc divinae pietatis mysterium ac festum et subsequentesdies usque ad Epiphaniam sancta celebritate recoleret. Praesciustunc suae proximae mortis, confratres adhortatus estad constantiam in vocatione religiosa servandam et ad perseverantiamin bonis operibus cum uberiore fructu promerendam.Statum quoque monasticum et solitarium his verbisdescripsit : « Non debere aliam esse vitam monachi quam iugemad mortem praeparationem ». Auribus enim monachiperpetuo insonat illa supremi magistri ac iudicis vox : « Estoteparati quia qua hora non putatis Filius hominis veniet ».Exemplo autem suo Benedictus monita corroboravit. Qui, utChristo Domino advenienti fidentius obviam iret, et quae inlacrymis seminaverat in gaudio meieret, portans cum exultationemanipulos suos, ad solitarium montis tugurium regressusest. Illic servum suum, bonum fidelem ac vigilantemDominus invenit, eique in aeterna gaudia ingredi benignissimeconcessit anno millesimo centesimo septimo. Famarefert antiquis documentis suffulta, quod Benedicti sanctitatemfelicemque transitum pluribus signis ac prodigiis Deuscomprobasset. Ex his proponuntur campanae sonitus, mortisnuncius, absque hominis impulsu ; via inter nivem et giaciemrepente et subito plana et aperta monachis ad tugurium accedentibuset ab eo recedentibus; cadaver ipsum Servi Dei in actuorandi, genibus flexis, manibus iunctis, oculisque in coelum elevatisinventum ab eisdem monachis. Qui novo stupore perculsisunt, cum illud sacrum pignus, ad coenobium iam delatumet in claustro humatum, in ipsam ecclesiam transtulerunt. Hiemalienim tempore, ex eius ore prodire lilium perpulcrosprocreans flores, innocentiae symbolum, et ad eius caput insolitalux, sanctitatis indicium, splendescere visa est. Exindefestus dies 20 Ianuarii, cum singulari fidelium devotione et
3Faesulana 97concursu ad sepulcrum, celebratur. Hoc quoque admirationedignum refertur, tercentis ac viginti annis elapsis, anno scilicet1430 die 20 Maii, corpus Servi Dei rite recognitum,ut in nobiliori loco iuxta altare maius tumularetur, non modointegrum, incorruptum et suaviter olens; sed et lilium nivecandidius quasi recens natum in ore ferens, fuisse repertum.Ex quibus aliisque prodigiis una cum opinione sanctitatismagis magisque increvit cultus publicus et ecclesiasticus Benedictoexhibitus sive per titulum Beati et Sancti tributum,sive per reliquias venerationi propositas, sive per imaginescum lilio in dextera manu depictas et beatitatis ac sanctitatisaureolis decoratas, sive per laudes ac preces ad illiusopem impetrandam sive demum per festum eiusdem honoricelebratum; per haec et alia huiusmodi cultus indicia traditioneet documentis comprobata. Hinc in ecclesiastica CuriaFaesulana, ordinaria auctoritate et ad tramites iuris, institutusest processus super enunciato cultu seu super casuexcepto a decretis sa. me. Urbani Papae VIII, cum subsequentisententia a Revmo Dno Episcopo Faesulano prolata.Tandem actis processus Romam et ad Sacram Rituum Congregationemdelatis, instante Revmo P. Abbate BenedictoPierami Congregationis Vallisumbrosae Procuratore generaliet Causae Postulatore, attentisque litteris postulatoriisIllmi et Rmi Dñi Archiepiscopi Florentini aliorumque ex familiispietate ac nobilitate conspicuis Emus et Rmus DnusCardinalis Sebastianus Martinelli eiusdem Causae Ponens seuRelator, in ordinariis Sacrorum Rituum Congregationis comitiissubsignata die ad Vaticanum habitis, sequens dubiumdiscutiendum proposuit: An sententia ab Illmo et Revmo EpiscopoFaesulano lata super cultu ab immemorabili temporeexhibito Servo Dei Benedicto Ricasoli a Coltibono sit confirmandain casu et ad effectum de quo agitur? Et Emi ac RmiPatres sacris tuendis Ritibus praepositi, post relationem ipsiusEmi Ponentis; audito etiam voce et scripto R. P. D. Alexan-
3Q8 Ex S. Congregatione Rituumdro Verde sanctae fidei Promotore, omnibusque sedulo perpensis,rescribendum censuerunt: Affirmative seu sententiamEpiscopi Faesulani esse confirmandam. Die 14 Maii 1907.Quibus omnibus Sanctissimo Domino Nostro Pio Papae Xper subscriptum Sacrae Rituum Congregationis Secretariumrelatis, Sanctitas Sua rescriptum Sacrae eiusdem Congregationisratum habuit et confirmavit. Die 29, eisdem menseet anno.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.CAMERACEN.Decretum beatificationis seu declarationis martyrii VenerabiliumServarum Dei Mariae Magdalenae Fontaine et triumsociarum eius ex Instituto Puellarum Caritatis, necnon MariaeClotildis Angelae a S. Francisco Borgia et decem sociarumeius ex Ordine Monialium Ursulinarum de Valenciennes.Urgente saeculi xviii gallica perturbatione simulque furenteadversus fideles Ecclesiae filios persecutione, plures inventaesunt mulieres fortes virorum robur aemulantes, quaevitae integritate fideique firmitate pulchrae et decorae DeiServae ac Filiae iniquo iudicio damnatae sunt. Invocarunt Dominumut non derelinqueret eas in die tribulationis et intempore superborum sine adiutorio. Et clementissimus Deusexaudivit eas, adiutor et protector factus est illis, liberavitquea perditione atque eripuit de tempore iniquo confitenteset collaudantes nomen suum. Ex his in praesenti Causa quindecimServae Dei iuxta ordinemproponuntur; nempe quatuorex Instituto Puellarum Caritatis et undecim ex OrdineMonialium Ursulinarum de Valenciennes. Ex priori Institutosunt:Maria Magdalena Fontaine, loc. Etrénagny, nat. etbapt. 22 Aprilis 1723 — Maria Francisca Pelagia Lasnel,
Cameracen. 3 99loc. Eu, n. 24, bapt. 25 Augusti 1745 — Maria TheresiaMagdalena Fantou, loc. Miniac-Morvau, nat. et b. 29 Iulii1747 — et Maria Ioanna Gérard, loc. Cumière-Chattaucourt,n. et b. 23 Octobris 1752. Omnes istae, vertente anno 1789,in domo Atrebatensi anno 1656, vivente S. Vincentio a Paulo,constituta commorabantur cum tribus aliis Rosa Micheaux,Ioanna Fabre et Francisca Coutecheaux. Prae ceteris eminebatDei Famula Maria Magdalena Fontaine quae adhucadolescentula in Institutum Puellarum Caritatis cooptata, eosfecit cum aetate in virtute progressus, ut domui regendaefuerit praeposita. Quo in munere prudentiam, regularumobservantiam ac perpensam in subditas voluntatem ac sollicitudinempraemonstrabat. Imminente procella, sodales iunioresmagis periculis expositas, a civitate abesse voluit, eiusquenutu sicuti Coutecheaux ad suam familiam remeavit, itaconsorores Micheaux et Fabre ad exteras regiones profectae^unt. Hoc pacto simul eisdem in vitae discrimine prospectumest et ipsi civitati quae, seditiosa procella remissa, easincolumes et superstites recepit ad omnia caritatis officia inrei publicae utilitatem gerenda promptissimas. Ex pluribusautem testimoniis et scripturis acta processualia referunt istasquatuor sorores, uti veras filias S. Vincentii a Paulo, spirituet virtute legiferi Patris imbutas fuisse ; speciatim earumpraesidem. Ipsae pauperum necessitatibus praesto erant assidueet de impendente vitae periculo monitae, ut sibi consulentesin tutiorem locum confugerent, constanter renuerunt,ne pauperes, uti aiebant, desererent. Hinc totius populi existimationemcum veneratione sibi conciliabant. Ex tripliciiureiurando quod nationales Galliarum conventus imponebantsive constitutionis civilis cleri, sive constitutionis regni, sivelibertatis et aequalitatis, hoc postremum a sororibus expostulatumest. Sorores autem quibus in re tam gravi etiamaliqua norma et consilium Sacri Antistitis necnon Vicarii generaliset earum conscientiae moderatoris Rev. Ferrand de-
400 Ex S. Congregatione Rituumesse non poterant, iuramentum istud et quidquid contra religionemet iustitiam exigebatur, absque ulla haesitatione,denegarunt. Ligatae et in custodiam missae prius penes Abbatialede Saint Waust, et postea penes monasterium a Providentiaseu Boni Pastoris, tandem in carcerem de Baudets,civitatis Atrebatensis, detrusae, ubique pium caritatis apostolatumin levamen et consolationem sodalium custodiae etcarceris exercuerunt. In civitatem Cameracen, translatae, eta seditioso tribunali iterum in iudicium deductae, capite damnataesunt. Ad supplicium euntes Rosarium et LitaniasB. M. V. ferventissime recitabant et, quasi triumphum agerent,Hymnum Ave Maris Stella decantabant. Senior acpraeses Fontaine se suasque socias, extremas persecutionisvictimas fore et publicam quietem ac tranquillitatem proximeadventuram praedixisse narratur. Denique die 26 Iunii anno1794, strenuae Christi atletae, caelesti quadam iucunditate perfusaesupremam capitis poenam tulerunt. Quod si mens seseconvertat ad Ursulinas de Valenciennes, nova christianaevirtutis et constantiae invenit exempla. — Clotildes IosephaPaillot, in religione Maria Ctotildes Angela a FranciscoBorgia, loc. Bavay, n. et b. 22 Novembris 1739, suavibusatque angelicis moribus praestans, ex quindecim adolescentulissuae curae concreditis quatuordecim ingredi religiosum.Institutum sategit, et uti sapiens et prudens in consodaliumantistitam eligi meruit. — Maria Margarita Iosepha Leroux,in rei. Maria Scholastica a S. Iacobo, loc. Cambrai, n. 14 Iuliii 749, litteris et labore manuum valde habilis, per epistolamdie 20 Octobris 1794 in carcere conscriptam, fidem suamatque amorem in Deum et in Ecclesiam mirifice ostendit.Anna Iosepha Leroux, in rei. Iosephina, loc. Cambrai, n. 23 Ianuarii1747, soror germana praedictae Mariae Margaritae,everso conventu Urbanistarum a S. Clara, in quo erat monialisprofessa, novisque ortis eventibus Mons petiit undepostea Valenciennes ubi cum ipsa sorore atque Ursulinis con-
Cameracen.40 tsociata, earumque veste induta, cum iisdem violentam mortemsubiit. — Hyacintha Augustina Gabriella Bourla, in rei.Maria Ursula a S. Bernardino, loc. Condé, n. 6 Octobris 1746,cuius virtus ex corde miti et humili splendidius eluxit. —Maria Genovepha Iosepha Ducrez, in rei. Maria Aloisia aS. Francisco Assisiensi, loc. Condé, n. an. 1756, in exemplumsodalibus se exhibuit. — Ioanna Regina Prin, in rei.Maria Laurentia a S. Stanislao, loc. Valenciennes, n. 9 Iulii1747,mcontinua infirmitate qua laborabat, fortis ac patiens, institutricis munere diligenter functa est. — MariaMagdalena Iosepha Déjardin, in rei. Maria Augustina aS. Corde Iesu, loc. Cambrai, n. an. 1759, obsequium in religionemcum sui contemptu et martyrii desiderio coniunxit. —Maria Aloisia Iosepha Vanot, in rei. Maria Natalia a S. Aloisio,loc. Valenciennes, n. 12 Iunii 1728, inter socias virtute praestitit.— Maria Augustina Ráux, in rei. Anna Maria, loc.Pont-sur-Sambre, n. 20 Octobris 1762, pietatem in Deumquam fovebat, puellis inserere curavit. — Maria Lievina Lacroix,in rei. Francisca, loc. Pont-sur-Sambre, n. 24 Martii1750, monialis Birgittina, suppressis Ordinibus monasticis,Ursulinarum Institutum amplexa est, et caritate in Deumet in proximum nitens, alumnas quoque externas optime direxit— et Ioanna Aloisia Barré, in rei. Maria Cordula aS. Dominico, loc. Sadlly-en-Ostrevent, n. et b. 23 Augusti1750, mundi ac familiae oblectamentis resistens, humiliset fervens in sua vocatione perseveravit. Anno 1793 propefinem vergente, istae undecim sorores in carceribus Valencenaruminclusae, crimine emigrationis accusandae et capitedamnandae, permanserunt; ceterae ex eodem monasterio,quum e natione belgica essent, alio fuere translatae. Eodemanno, die 17 Octobris quinque sorores Vanot, Prin, Bourla,Ducrez et Déjardin ad tribunal adductae et iniqua sententiaperculsae, psalmis et canticis sese Deo commendabant. Genibusflexis ante Christi cruci afifixi imaginem, benedictionem
402 Ex S. Congregatione Rituumsuae praesidis acceperunt, et cum pacis amplexu sese invicemdimitientes, urgente sententiae executione, mortem heroicafortitudine sustinuerunt. Die vero 23 eiusdem mensisipsa praeses Clotildes Paillot et ceterae quinque sodales adiudicium vocatae, poenam capitis sibi impositam audierunt.Precibus, mutuisque solatiis et dape caelesti roboratae, fidentianimo ad mortem gradientes Hymnum Ambrosianum et LitaniasLauretanas canebant. Brevi post, militibus et carnificigenerose ignoscentes interemptae sunt et cum palmavictoriae priori sociarum agmini adiunctae. Hisce praemissis,quum fama de vita, et martyrio et causa martyrii praedictarumquindecim Dei Famularum magis in dies clara lnvalesceret,processus ordinarii in Curia Cameracen, super eaadornati, ad Sacram Rituum Congregationem delati sunt.Interim, revisione scriptorum quae eisdem sororibus attribuuntur,peracta, quum nihil obstaret quominus ad ulterioraprocedi posset, instante Rmo Dno Augustino Veneziani, eCongregatione Missionis, huius Causae Postulatore, suppliciavota utriusque Instituti Puellarum Caritatis et Ursulinarumdepromente, attentisque litteris postulatoriis quorundam EmorumS. R, E. Cardinalium, plurium Rmorum Sacrorum Antistitumaliorumque virorum ecclesiastica vel civili dignitatepraestantium, Emus et Revmus Dnus Cardinalis VincentiusVannutelli, Episcopus Praenestinus, eiusdem Causae Relatorin ordinariis Sacrorum Rituum Congregationis comitiis subsignatadie ad Vaticanum coadunatis sequens dubium discutiendumproposuit : An sit signanda Commissio introductioniscausae in casu et ad effectum de quo agitur? EtSacra eadem Congregatio post relationem ipsius Erui CardinalisPonentis, omnibus mature perpensis, audito etiamvoce et scripto R. P. D. Alexandro Verde, sanctae fideiPromotore, rescribendum censuit Affirmative seu signandamesse Commissionem, si Sanctissimo placuerit. Die 14Maii 1907.
Ex S. Congregatione Rituum 40 3Facta postmodum de his Sanctissimo Domino NostroPio Papae X per subscriptum Sacrae Rituum CongregationisSecretarium relatione, Sanctitas Sua, sententiam Sacraeeiusdem Congregationis ratam habens, propria manu signaredignata est Commisssionem introductionis causae beatificationisseu declarationis martyrii praedictarum VenerabiliumServarum Dei Mariae Magdalenae Fontaine et trium sociarumeius ex Instituto Puellarum Caritatis necnon Mariae ClotildisAngelae a S. Francisco Borgia et decem sociarum eiusex Ordine Monialium Ursulinarum de Valenciennes. Die 29,iisdem mense et anno.Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.De Missarum solemniis ritu graeco pontificaliter celebrandisob XV saecularia solemnia S. Ioannis Chrysostomi.ReverendissimoPadre,Dall'Emo Signor Cardinale Serafino Cretoni, Prefetto dellaSacra Congregazione dei Riti, nell'udienza dell' 11 correntemese di agosto è stata riferita a Sua Santità una supplica delComitato Promotore delle Feste pel XV Centenario di S. GiovanniGrisostomo, supplica diretta ad impetrare l'assistenzadel Santo Padre al solenne Pontificale Greco e la concessionedell'altare Papale per questa funzione, che avrebbe luògoil 13 novembre di quest'anno nella Patriarcale Basilica Vaticana.Il Santo Padre, udita la suindicata relazione e i parerifavorevoli degli Emi Decani d'Ordine e dei Prefetti delleSacre Congregazioni del Cere moniale, dei Riti, della Propagandaper gli Affari di Rito Orientale e dell'Arciprete dellaBasilica Vaticana, si è degnato aderire pieaamente alla supplicae proposta della augusta Sua assistenza, insieme al SacroCollegio, al Pontificale Greco da celebrarsi il giorno 13
404 Ex S. Congregatione Rituumdel prossimo venturo novembre in onore del Santo DottoreGiovanni Grisostomo all'altare Papale di San Pietro in Vaticano,lasciando ai ceremonieri pontificii di preparare il relativoCeremoniale da sottoporsi al giudizio dell'Ema CommissioneCardinalizia a ciò deputata (i).Il sottoscritto Segretario della Sacra Congregazione deiRiti per ordine superiore ha il piacere di comunicare questebenigne disposizioni del Santo Padre a vostra Reverenza inevasione della supplica o proposta del prelodato Comitato,mentre con sensi della più distinta stima e considerazione sipregia rassegnarsiDi Vostra ReverenzaUmilissimo Servof D. Panici, Arciv. Laod.,Segretario.DE AGENDIS ET SERVANDIS A SS. D. N. Pio PP. X MISSARUM SOLEMNIIS RITUGRAECO PONTIFIC ALITER IN CAPPELLA PAPALI CELEBRANDIS ASSISTENTE,DIE XII FEBRUARII A. MCMVIII OB S. IOANNIS CHRYSOSTOMI E. C. D. XV SAEC.SOLEMNIA.i. Summus Pontifex sacris vestibus cum pluviali albi coloris indutusac thiara redimitus ad altare procedit, ubi, thiara dimissa, antefaldistorium genuflexus, paulisper orat; assumpta mitra, thronum ascendit,et statim Cardinales ad obedientiam admittit. Posthac duo Diaconi thus,quod in thuribulum infuderint, offerunt benedicendum S. P., qui benedictionemimpertit dicens:Εύλογητος ό Θεο χ ς τψ-ών, f πάντοτε, νΰν, καΐ άεΐ, καΐ εις τούςαιώνας των αιώνων. *Α{/,ην.(ι) Sed politicae et anticlericales vicissitudines in Italia tunc temporis existentesin causa fuerunt cur prius dicta solemnia transferri oportuerit a statutadie i3 Novembris 1907 ad diem 27 Ianuarii 1908; dein vero loco BasilicaeVaticanae seligi Aulam sic dictam Beatificationum. Tandem nova dilatiofestorum decreta fuit usque ad diem 12 Februarii eiusdem anni ut Patriarchiset Episcopis orientalibus necessarium tempus relinqueretur Romam adveniendi.Interim ad memoriam tantae solemnitatis et ad instructionem lectorum inferiusexhibemus speciale Caeremoniale hac occasione adhibitum (N. R.).
Ex S. Congregatione RituumEt a Cardinali Presbytero antiquiore more solito incensatili-.2. Primo e concelebrantibus et Diaconis veniam, exquirentibus, utinitium detur s. Liturgiae, S. P. annuit, iisque benedicit:Εύλογητός d Θεός ηρ.ών, f πάντοτε, νΰν, καΐ άεΐ, και εις τουςαιώνας των αιώνων. Άμην.Surgit vero, retenta mitra, cum Primus e concelebrantibus cantat :Εύλογημε'νη... των αιώνων, initio s. Liturgiae, dein sedet. Iterum surgitin fine secundae antiphonae, dum cantatur hymnus Ό μονογενής Γίο'ς...σώσον ημάς, et postea sedet.3. In minori Introitu, Diaconus accedens ad thronum dicit: ΤουΚυρίου δεηθώμεν, versus S. P., qui, stans sine mitra, capite inclinato,submissa voce recitat Orationem :ORATIOINTROITUSΔε'σποτα Κυ'ριε, ό θεός ημών, o' καταστη'σας Iv Ούρανοΐς τάγματα,καί στρατιάς Αγγέλων καί Άρχαγγε'λων, εις λειτουργίαν της σης^ο'ξης, ποίησον συν τί] ΕΙσόδω ημών, ε'ίσοδον αγίων Άγγε'λων γενε'σθαι,συλλειτουργου'ντων ημ?ν καί συνδοξολογου'ντων την σην άγαθο'τητα."Οτι πρέπει σοι πάσα δόξα, τιμη' καί προσκύνησις, τω ΠατρΙ, καίτώ Γίώ, καί τω Άγίω Πνευ'ματι, νυν, καί άεί, καί ε'ις τους αιώναςτων αιώνων. Άμη'ν.4· Postea, Diacono benedictionem postulante, S. P., adhuc stanssine mitra, benedicit Introitum :Ευλογημένη η είσοδος, f των αγίων σου, πάντοτε, νΰν, καί άεί,καί ε'ις τούς αιώνας των αίώνων. Άμη'ν.et librum Evangeliorum clausum, a Diacono porrectum. osculatur. Deinreassumit mitram, et, peracta thurificatione altaris et populi, sedet. Surgitvero cum mitra dum Celebrans t ricereo et dicereo trinam dat benedictionem.Iterum sedet dum canuntur acclamationes et Epistola.5. Tum iterum circa finem Epistolae benedicit thus :Εύγολητος 6 θεός ημών, -f πάντοτε, νΰν, καί άεί, καί εις τουςαιώνας τών αιώνων. Άμη'ν.Et a Cardinali Presbytero antiquiore de more incensatur.6. S. P. Lectori, ante Se procumbenti, postquam Epistolam et versuscantaverit, benedicit:Ειρη'νη f σοι.η. Diaconus Evangelii benedictionem petit a S. P., qui illam impertitdicens :Ό θεός, διά πρεσβειών του αγίου, ενδο'ξου Άποστο'λου καί ΕύαγγελιστοΰΙωάννου, δω'η σοι f ρημα τώ εύαγγεγιζομενψ δυνάμει πολλή,
4θ6 Ex S. Congregatione Rituumεις έκπλε'ρωσιν του ευαγγελίου του αγαπητού Γιου αύτοΰ, Κυρίου δεημών Ιησοΰ Χρίστου.8. Statim S. P. sine mitra surgit, et post exhortationem DiaconiΣοψία... ευαγγελίου coetum omnem benedicit, cantans:Είρη'-νη f πασι.9· Postquam Diaconus Evangelium decantaverit, ad S. P. accedit,qui sequentiutens formula ei benedicit:Είρη'νη j- σοι.et librum Evangeliorum clausum a Diacono exhibitum osculatur.Benedicit ter omnibus dum fiunt acclamationes; dein sedet,et mitracooperitur.10. Ad Hymnum Cherubicum, deposita mitra, surgit.In ipso maiori Introitu, sive processione Oblatorum, S. P., adhucsine mitra stans, singulis reverentiam et omina facientibus respondetbenedicens:f Άμη'ν.Hymno Cherubico cantato, sicut post Evangelium , trinam omnibusimpertit benedictionem, dum acclamationes canuntur. Dein sedetcummitra.11. Post Litanias, dicente Celebrante Αιά των ο'ικτιρμών..., S. P.surgit sine mitra, et responso a choro Άμη'ν, versus omnes benedicens,cantat :Είρη'-νη f πασι.Et more solito pacem recipit a Cardinali Presbytero antiquiore,eamque dat duobus Cardinalibus Diaconis, Sibi assistentibus.12. Tum elevatur Aer super Oblata, et S.P., adhuc stans sine mitra,cum Cardinalibus ad circulum accedentibus, recitat latine CREDO. Postquamchorus Diacono responderit "Ελεον,.. α'ινε'σεως, S. P. cantat formulamCanonis inchoativam, in cuius fine benedicit omnibus:Ή χάρις του Κυρίου ημών Ίησοΰ Χρίστου, καί η αγάπη του Θεοΰκαί Πατρός, καί η κοινωνί-α του Αγίου Πνεύματος, εϊ-η ή- μετάπάντωνυμών.Dum chorus cantat Άγιος, recitatur a S. P., cum Cardinalibus incirculum adstantibus, uti alias,SANCTUS. Recedentibus ad sua loca Cardinalibus,S. P. et omnes latini ritus more consueto genuflectunt, usquead totam Epiclesim, post Consecrationem.13. Facta commemoratione vivorum, et responso a choro Άμη'ν,S. P. cantat conclusionem Canonis, et in fine benedicit omnibus:Kal εσται τά έλέ-η του μεγάλου θεοΰ καί Σωτηρος ημών ΊησοΰΧρίστου f μετά πάντων υμών.
Ex S. Congregatione Rituum 40714. Post Litanias, dicto a Celebrante Καί καταζίωσον— λέγειν,recitatur Pater noster a S. P., cum Cardinalibus ad circulum accedentibus,et responso a choro Άμη'ν, S. P. coetum omnem benedicit:Είρη'-νη f πασι.Post orationem capitis inclinati, dicto Άμη'ν,S. P. et omnes latiniritus genua flectunt propter elevationem SS. Specierum ; deinde surgunt.Dum vero SS. Specierum reliquiae, Communione peracta, ostenduntur,et donec ad Prothesim translatae sint, omnes item genuHectunt.15. Deinde S. P. accipit mitram, ei stat dum dicuntur parvae litaniaeet orationes pro gratiarum actione. Responso ab omnibus Άμη'ν ,et dicto pei Diaconum του Χυρίου δεηθώμεν, S. P., elata voce, dicitformulam eulogicam :Ευλογία Κυρίου καί έλεος ελθοι εψ' υμάς τη αύτοΰ χάριτι καίψιλανθρωπία, f πάντοτε, νΰν, καί άεί, καί εις τους αιώνας τωναίώνων.Tandem, stante S. P. cum mitra , fit a Celebrante Apolysis seudimissio.16. Expleta Liturgia, S. P. more solito solemnem impertit benedictionem,et latino et graeco idiomate publicantur Indulgentiae.DE MANDATO SANCTISSIMI D. N. PAPAE.Die 2 Februarii, a. 1908.Franciscus Riggi,Pronot. Apost, caerem. Praefectus.Varianda et addenda in Proprio Sanctorum Breviarii Romani.Sacra Rituum Congregatio statuit haec varianda et addendain Proprio Sanctorum Breviarii Romani, diebus 11et 12 Februarii, iuxta decretum Urbis et Orbis.Die 11 Februarii.Apparitionis B. Μ. V. Immaculatae. — Duplex maius.Ponatur Officium uti eadem die in Appendice pro aliquibuslocis huc usque, addendo ad calcem VI Lectionis: « TandemPius decimus Pontifex Maximus, pro sua erga Deiparampietate, ac plurimorum votis annuens Sacrorum Antistitum,idem festum ad Ecclesiam universam extendit » iuxta decre-
4o8 Ex S. Congregatione Rituumtum diei 13 Novembris 1907 (i); et in II Vesperis post Antad Magnificat Hodie gloriosa... gaudio exsultant (Alleluja),addatur: «Et fit Comm. sequ., et Feriae in Quadrag. ».Die 12 Februarii.SS. Septem Fundatorum Ord. Serv. B. M. V., Conf. — Dupl.Omnia de Communi Conf. non Pont., praeter seqq.In I Vesperis. Quoties hae dicendae sint, sumantur Antiphonaeet Capit, de Laudibus ; Hymnus vero e II Vesp.t. Hi viri misericordiae sunt, quorum pietates non defuerunt.R). Semen eorum, et gloria eorum non derelinquetur.Oratio. Domine Iesu Christe, qui ad recolendam memoriam...per extensum.VeAd Matutinum. Invitatorium Regem Confessorum... Ps.nite exsultemus.Hymnus Bella dum late furerent, et urbes... (qui modohabetur ad Vesp.) per extensum.In I Noct. Lect. de Scriptura occurrente.In Quadrag. LaudemusPont. 2 0loco.In II Nocturno, etc.viros gloriosos de Communi Conf.In III Noct. Homilia S. Hieronymi in Evang. Ecce nosreliquimus omnia de Communi Abbatum. In Quadragesima,IX Lectio de Homilia Feriae.Laudes. Capitulum, I Petr. 4 Carissimi: Communicantes...per extensum (quo modo habetur ad Matutinum).V). Sit memoria illorum in benedictione.R). Et ossa eorum pullulent de loco suo.Ad Benedictus. Ant. Ecce quam bonum, et quam iucundumhabitare fratres in unum.Oratio. Domine Iesu Christe.Et fit Comm. Feriae in Quadrag.(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 40, pag. 747.
Urbis et OrbisIn II Vesperis. Omnia ut in primis, praeter sequ.Hymnus Matris sub almae numine... per extensum (qui-modo habetur ad Laudes).f. Hi viri misericordiae sunt, quorum pietates non defuerunt.%. Semen eorum, et gloria eorum non derelinquetur.Ad Magnificat. Ant. Nomen eorum permanet in aeternum,permanens ad filios eorum, sanctorum virorum gloria.Et fit Comm. Feriae in Quadrag.Sanctissimus Dominus Noster Pius Papa X suprascriptasvariationes ac notas rubrícales, ab infrascripto Cardinali SacrorumRituum Congregationi Praefecto relatas, approbavit,ac Proprio Sanctorum Breviarii Romani inseri iussit. Die8 Aprilis 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.URBIS ET ORBISDecretum quo festum Septem Dolorum B. M. V., Dominicaetertiae Septembris affixum, ad ritum duplicem secundaeclassis elevatur pro universa Ecclesia.Dolores Virginis Deiparae etsi duplici festo in universa Ecclesiaper annum recolantur, videlicet Feria sexta post DominicamPassionis ac Dominica tertia Septembris ; utrumque tamenfestum mobile Beatae Mariae Virginis, utpote secundarium,sub ritu duplici tantummodo maiori celebratur. Quo veroeiusdem Virginis Perdolentis cultus augeatur, et fidelium pietasgratique animi sensus magis magisque foveantur ergamisericordem humani generis Conredemptricem ; Rmus PaterPrior generalis Ordinis Servorum B. M. V., qui potissimumipsam Matrem Dolorosam veluti suam Conditricem et praecipuamPatronam venerantur, occasionem nactus qua proximeadfuturo Septembri (mense Virginis Doloribus recolendis sa-Acta S. Sedis, vol. XLI, fase. 6. 26
Ex S. Congregatione Rituumero) quinquagesimus annus ab inito sacerdotio SanctissimiDomini Nostri Pii Papae X feliciter completur, supplicibus,votis totius Regularis Familiae eumdem Sanctissimum DominumNostrum rogavit, ut etiam ad perennem rei memoriam,festum Septem Dolorum B. M. V., Dominicae tertiae Septembrisamxum, ad ritum duplicem saltem secundae classis prouniversaEcclesia elevare dignaretur. Sanctitas porro Sua, referenteinfrascripto Cardinali Sacrorum Rituum CongregationiPraefecto, eiusmodi preces peramanter excipiens, festumSeptem Dolorum B. M. V., quod enunciatae Dominicae adsignatumfuit, in posterum sub ritu duplici secundae classis,ubique recolendum decrevit: servatis Rubricis. Contrariis nonobstantibus quibuscumque. Die 13 Maii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.OSNABRUGEN.Circa indulta Officiorum votivorum de SS. Sacramento et deImmaculata Conceptione B. M. V.Postulato Rmi Dñi Episcopi Osnabrugen., Provicarii ApostoliciMissionum Germaniae Septemtrionalis et AdministratorisPraefecturae Apostolicae Slevigis Holsatiae: « utrum Officiavotiva antiqua de praecepto recitanda singulis feriis quintisnon impeditis de SSmo Sacramento, et singulis Sabbatis itemnon impeditis de Immaculata Conceptione B. M. V., sint revocataper nova Officia votiva ad libitum recitanda et concessacum decreto generali n. 3581 Urbis et Orbis (i) 5 Iulii1883?»; Sacra Rituum Congregatio, referente subscriptoSecretario, auditoque voto Commissionis Liturgicae, respondendumcensuit:« Negative, nisi expresse renuntiatum fueritantiquis indultis, iuxta ipsum citatumdecretum, ubi in fine(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 16, pag. 47.
Atrebalen.ad I legitur : Firmis remanentibus aliis votivorum Officiorumindultis quibuscumque iam concessis ». Atque ita rescripsit,die 5 Iunii 1908.S. Card. CRETO.NT, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.ATREBATEN.De ordine servando quoad commemorationes in secundis Vesperis,et de versu " Fidelium animae „.R. D. Onesimus Machez, magister caeremoniarum ecclesiaecathedralis Atrebaten. et extensor Kalendarii dioecesani,de licentia sui Rmi Episcopi, a Sacrorum Rituum Congregationeinsequentium dubiorum solutionem humillime flagitavit,nimirum :I. Quando celebratur festum duplex Dominica infra Octavamcommunem, ponitur in Laudibus commemoratio Dominicae,deinde Octavae ; debetne in secundis Vesperis idemordo servari pro commemorationibus, si feria secunda sequentifit Officium de die infra Octavam, vel poni primoloco commemoratio Octavae ?II. Quando feria VI post Octavam Ascensionis recoliturfestum duplex aut semiduplex quod in secundis Vesperisconcurrit cum festo eiusdem ritus ob Vigiliam Pentecostessimplificando, debetneprius fieri commemoratio huius festisimplificati ac postea feriae aut inversus ordo servari ?III. Post Horam tertiam quae praecedit Missam pontificalem,Episcopus celebrans debetne, dicto per chorum BenedicamusDomino, omittere versum Fidelium animae ?Et Sacra eadem Congregatio, ad relationem subscriptiSecretarii, exquisito Commissionis Liturgicae suffragio, omnibussedulo perpensis, rescribendum censuit :
412 Ex S. C. Indulgentiarum et SS. ReliquiarumAd I et II. Negative ad primam partem, affirmative adsecundam, iuxta decretum n. 3843 Commemorationum in Vesperis5 Februarii 1895 quia habetur concursus (i), et commemoratiosumatur e primis Vesperis iuxta Rubricas.Ad III. Affirmative in casu.Atque ita rescripsit, die 5 Iunii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.EX S. C. INDULGENTIARUM ET SS. RELIQUIARUMIndulgentia adnectitur duabus orationibus pro clericis.ORATIO AD POSTULANDOS CLERICOSAnt. Quid statis tota die otiosi? Ite et vos in vineam meam.t. Rogate Dominum messis.Ut mittat operarios in messem suam.Oremus. Deus qui non vis mortem peccatoris, sed magisut convertatur et vivat, da, quaesumus, per intercessionemB. Mariae semper Virginis et omnium Sanctorum, operariosEcclesiae tuae, qui sint cooperatores Christi, et se impendantet superimpendant pro animabus. Per eumdem D. N. I. C.ORATIO PRO CONSERVATIONE CLERICORUM IN MILITIAAnt. Nemo mittens manum suam ad aratrum et suspiciensretro aptus est regno Dei.t. Nemo militans Deo implicat se negotiis saecularibus.Ut ei placeat cui se probavit.(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 27, pag. 437.
Appendix4i3TOremus. Deus infirmitatis humanae singulare praesidium,exaudi, quaesumus, preces quas pro fratribus in discriminepositis humiliter fundimus, ut famulos tuos ab omni eruaspeccatorum nequitia et in tua protectionis securitate constituas.Per Dominum N. I. C. etc.: Utramque hanc orationem recitantibus devote, indulgentiamtercentorum dierum pro unaquaque concedimus.Die 29 Martii 1908.PIUS PP. X¡Praesentis Rescripti authenticum exemplar exhibitum fuithuic S. Congni Indulgentiis Sacrisque Reliquiis praepositae.In quorum fidem etc.Datum Romae e Secretaria eiusdem S. Congregationis,1 die 30 Martii 1908.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.$x^x§«sx¿APPENDIXVOTUMCONSULTORISBONONIEN.ET ALIARUM. - ITERATIONIS MISSAEFini ac Rmi Patres (i),68. Praemittendum videtur nonnullos Episcopos sua ad pontificiamCommissionem Codificationis (ut brevius dicitur) postulata transmisisse,quae Excmus D. Caesareen. Archiepiscopus in unum ordinate colligicuravit. Ibi porro ne unum reperies verbulum quo, vel a longe, desideriuminnuatur cuiuslibet restrictionis quantum ad licentiam iterandi(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 41, pag. 55 et 175.
414 AppendixSacra; plura vero, e diametro, quae ampliorem, hoc illove sub aspectu(et sub formula non semper idonea)potestatem efflagitant.Sic Patres Provinciae Burgensis : « Facultatem habeat Episcopus adconcedendam missae binationem etiam in casu dubiae necessitatis ».Aut:« Valeat Episcopus, durante munere, concedere per se vel peralium quotcumjue sacerdotibus facultatem binandi in eadem ecclesia,quum iudicat hoc esse necessarium ».Aut:« Concedatur Episcopo ampla facultas permittendi binationemin casibus a iure praevisis » (!)Aut :« Augeatur potestas quae Episcopis concedi solet quoad binationempermittendam ».Alii Episcopi petunt ut « poenis et censuris ferendae sententiae abEpiscopo compelli possint clerici non curati, qui diebus dominicis etfestis de praecepto missam celebrare renuunt ».itaque de restrictionibus primo, dein de ampliationibusquaedam praelibare necesse est.propositis,69. Si nulli sacerdoti prohibita fuit olim Sacrorum iteratio (proutin prima parte huius Relationis, ea praecipue de causa, satis ostensumest) et nonnisi postea propter abusus restringi debuit; nova,quae proponereturhodie restrictio, novos aut alios praesupponere! abusus aequepropellendos.Et heic, ut apparet, in vivum quaestionis, ut dicitur, intramus.Re quidem vera, plures iique graves, contra binationem, hauduno e loco, denuntiantur abusus,nimirum:i 0 . Protractio ieiunii propter iteranda Sacra vires praemature exhauritet, quod gravius'est, sacerdotes praesertim iuniores haud parumexagitat, quorum proinde physica complexio fit nimium nervosa et indepericulosa.2 0 . Episcopi sese faciliores praebent in admittenda necessitate binandi,si praesertim indulto fruancur Apostolico stipendium secundaemissae sibi partim vel integre pro Seminario v. gr. retinendi.3°. Haud semel parochi, quibus iteratio licet, sive propter avaritiamsive propter quemdam torporem, incurii permanent et cappellanum seucoadiutorem advocare praetermittant, ita ut saepe saepius temerarie violaturregula de missa non iteranda ab eodem sacerdote si praesto sit inloco sacerdos alter. Adde quod inter recursus mihi per DD. SecretariumS. V. O. commissos, exstat denuntiatio quaedam anonyma (et proindein iure nulla) contra Ordinarios et parochos dioecesis Aesernien-Venafran.et Montis Cassini « e di altri ancora », in quibus iterantur Sacra a parochis« alla cieca senza pensare punto nè poco che vi sono sacerdoti,che potrebbero e dovrebbero essere adibiti, e questo solo per avarizia...
Appendix4i5E si è giunto in qualche chiesa ricca, fino a licenziare il cappellanostabilito e fare binare il parroco ».4°. Parochi quum sint iterationis onere gravati, caeteris parochialibusofficiis perfunctorie tantum, haud sine lugendo commissarum sibi-animarum detrimento, incumbere valent.5°. Tandem plebs ipsa christiana, cui praesto sunt (propter iterationem)missae sufficientes, nullatenus de vocationibus sacerdotalibuspraeparandis et coadiuvandis curat.70. Hae sunt, ni fallor , praecipuae rationes quae restringendam-esse licentiam iterationis plus minusve suaderent.His autem opponi posse videntur sequentes animadversiones:Ad i u m . De nimia sacerdotum defatigatione propter iterationemsatis superque superius dictum est (n. 59, 60). Sacerdotali militiae annumerarinequaquam merentur hi qui talibus incommodis, coeteroquinlevibus, impares sunt gnaviter toJerandis. Si propter ieiunii defatigationemsupprimenda sit iteratio, pari fere ratione, missae versus horas pomeridianassupprimendae forent.Ad 2 U M . Transeat ; quid inde ? Abusus ille non ipsi iterationi, multoqueminus disciplinae vigenti, sed potius humanae debilitati videturimputandus. Episcopi semper erunt, prout semper fuerunt, qui disciplinaevincula molli manu , alii vero qui strictiori brachio retinebunt.Sed, subsumes, abusus maxima ex parte compescere perfacile erit,si nullum Episcopo ex iteratis Sacris obveniat emolumentum. Dato reponam,quod quidam Episcopi intuitu emolumenti, facilius quam paresset, iterationem permittant, non ideo sequitur iterandi licentiam esse•ex abrupto truncandam, ut patet.Ast saltem, instabis, maxime opportunum esset ut ablata Episcopisquibuscumque facultate permittendi Sacrorum iterationem, licentia deincepsa Sede Apostolica tantum concedi posset. Respondeo: haec reservatiohaud parum odiosa foret, quippe quae, praeter alia, munus et iusEpiscoporum a Tridentino sancitum posthaberet, invigilandi nempein sua quisque dioecesi super recta missarum celebratione. Insuper reservatio,si pressius attendatur, inanis evaderet in praxi et frustranea :semper enim Sedes Apostolica de necessitate vel maxima utilitate binandiin tali talive loco, iuxta informativum ipsius Episcopi libellum, ut patetdiiudicaret, prout penes iam suprarelatas responsiones tum huius S. Congregationistum S. C. de P. Fide videre est*. « Remittitur prudenti arbitrioet conscientiae... ».71. Attamen tenuitati meae liceat, quum heic prona sese praebeat•occasio, quamdam sapientissimis Emorum Patrum deliberationibus, quan-
4i6Appendixtum ad rescriptorum expeditionem, submittere mutationem minoris utiquemomenti sed tamen haud inopportunam.Cuique resolutiones casuales seu rescripta de Sacris iterandis velnon iterandis perpendenti, sensum facessit quaedam in dictis rescriptis-(salva reverentia dixerim) incohaerentia, inquantum scilicet iteratio, penesunam e Sacris Congregationibus, permittitur quae penes aliam, incasibus simillimis et etiam omnino identicis, denegatur; aut interdum!rescripta clausulis pluribus com m uniuntur quae in aliis desiderantur.Bonum ergo videtur quod, ad praecavendas huiusmodi discrepantias,uni tantum Sacrae Congregationi (praeter S. C. de P. F. pro Missionibus,ut subauditur), nempe S. C. Concilii, non solum rescripta sed etiam?responsa (disciplinaria, non ritualia) casualibus dubiis committantur expedienda.Redeamus oportet ad Episcopos, in permUtenda Sacrorum iterationefaciliores. Si non expedit facultates ipsorum hac de re restringere, stricteurget econtra zelum eorumdem magis ac magis excitare, prout in plurimisresponsionibus , quo accuratius perquirant de sufficientia causaenecnon de comprobata in loco sacerdotum carentia priusquam iterationempermittant ; item quo diligentius curent sacerdotes in tali loco superabundantes,posthabita personarum acceptione, alibi transferri et utiliincumbere ministerio.72. Ad 3 u m . Abusus parochorum avaritiae vel acidiae tribuendus,etsi numerosiores adhuc et graviores obiicerentur et comprobarentur,Episcoporum est praecavere, corrigere et punire. Quid Sedes Apostolicapoterit contra parochos illegitime iterantes, si proprius eorum Episcopuscausam,quamvis subdole allegatam, iustam agnoverit et sufficientem ?"73. Ad 4 u m . Haud inficior parochum, qui bis diebus festis, et fortedissitis in locis, missam celebrat, non posse hic et illic suo pastorismunere perfecte defungi. Verum meliusne foret si parochus uni tantumparoeciarum vel uni portioni sese dicaret perfectius administrandae, alteramquenegligerei? Coeterum parochus, cuius praecordia zelus animaruminflammat, suis officiis ob iterationem haud minor fiet; qui veroseipsum non autem gregem pascere peroptat, etiam sine iteratione munerasua parvipendit.74. Suggerentur utique practicae quaedam, ita si dici possit, conciliationesinter necessitatem iterandi et coetera ministeria non praetermittendi,quas tamen nec bonas nec efficaces existimo.Praeceptum audiendi missam diebus dominicis et festis posset forte,aiunt, pro parochianis, qui missae festivae interesse nequeunt, ad aliamin hebdomada transferri diem et sic parochus tum die festo cum di&
Appendix 417feriato utramque paroeciae portionem pari sedulitate regeret ? — Quisprimo non videt oculo absonam esse huiusmodi solutionem, quippe quaepraesupponat unam plebis partem, quae missae die festo non potueritinteresse,nihilominus consuetum laboritium, eo die festo, esse omissuram,iterumque die feriato, ut audiendi praecepto satisfaciat, interrupfuramesse IPraecepto audiendi substitui possent, addunt, alia pietatis opera,v. g. pars plebis, quae missae non interfuit, ad ecclesiam alia hora competenticonvenire teneretur ibique concionem et catechesim audiret, preceseffunderet et SSmi benedictionem acciperet. Opera piissima, repono,non valent, quaecumque illa sint, operi divino suffici, i. e. sacrosanctosacrificio quod est vitae christianae centrum et alimentum.Posset saltem alternatim missa celebrari, videlicet una vice in unaparoecia aut in uno paroeciae loco, altera vice in altero. — Et sic, inquamego, propter abusum parochi praecavendum, populus ipse Sacrisorbatus alterna quaque dominica, poenas luet et paulatim ecclesiamderelinquet !75. Ad 5 U M . Haec obiectio de populi negligentia, (si facilius missamhabeat) in adiuvandis vocationibus sacerdotalibus, contrarium evincerevidetur. Nam vel populus iste, moribus vere christianis imbuitur,et ea quae sunt ecclesiae peramat: et tunc ipsi non satis erit quod sacerdotemidentidem ac per transennam habeat, sed egregie contendet utproprium sacerdotem stabiliter possideat ; aut e contra populus parumcurat de christianis officiis ; et tunc si, nequidem diebus festis, sacrisinteresse poterit, magis ac magis in religiosa sordescet indifferentia, nedumde vocationibus adiuvandis recogitet.76. Uno de verbo et quantum ad praefatos omnes abusus, laudabilesutique conatus ut hi, pro posse, tollantur aut minuantur:caveamustamen oportet ne mala remediis longe peioribus curare pertentemus.Aiunt Galli: Le mieux est souvent l'ennemi du bien; et adagiumistud, etiam quoad disciplinam de Sacris iterandis , verum esse potest.77. Quodsi facultatem iterandi restringere parum opportunum foret,eamdem ampliare, nonobstantibus praememoratis Episcoporum postulatis,aeque inopportunum et periculosum videtur.Unum e dictis postulatis eam efflagitat extendi etiam ad casus dubiaenecessitatis. Atvero iuxta saepelaudatam Instructionem S. C. deP. F., verbum necessitas, in re praesenti, non stricto rigidöque sed potiustemperatiori sensu sumendum est, inquantum videlicet idemsonatac moralis necessitas seu vehemens plebis utilitas. Quare si missam secundamEpiscopus pro sua prudentia iudicat forte necessariam etforte
4i8Appendixnon, sed certe maxime utilem, non est cur scrupulosis detineatur anxietatibus.Nec obstat, ni fallor, quod Instructio praefata missionarios tantumspectet S. Congr. de P. F. subditos : nam praetermisso quod dictaeCongregationi plurimae subdantur dioeceses proprii nominis,in quibuscommunis disciplina suos sortitur effectus, necessitas seu magna utilitasnon e locis ipsis sed e conditionibus concretis desumitur. In locis missionumfrequentior erit quam in dioecesibus numeroso clero ditibus *. sedin his sicut in istis eadem semper erit necessitas seu vehemens utilitas.78. Advertatur insuper quod iuxta communem exegesim pars plebisintelligitur hodie non solum, prout in Const. Benedictina Declarasti,de alterius paroeciae unitae populo, nec solum de alterius dissitiloci unius paroeciae fractione ; sed etiam de quadam portione, plus minusvenotabili, quae sine secunda missa praecepto audiendi, etiamsinon distet ab ecclesia, satisfacere nequiret.Hinc canonistae, v. g. Gasparri (De SS. Euchar., n. 388), rectissimearguunt in facultate esse Episcopi permittendi secundam missam,deficiente habitualiter alio sacerdote, pro meraplebis portione v. g. nesanctimoniales praesertim si claustratae, carcerati, infirmi etinservienteshospitalium, missa careant. Immo non desunt qui facultatem extenduntad puerorum puellarumve collegia, si accessus ad ecclesiam parochialem,hac illave de causa, difficilis aut noxius agnoscatur.79. Quum igitur facultates Episcoporum pro casibus necessitatis,tum iuxta capita iuris praeallata, tum iuxta benignam eorumdem exegesima Sede Apostolica sancitam (per Instructionem S. C. de P. F. aliasqueresolutiones) satis amplae videantur; aegre percipitur qua rationequonam modo possint magis ampliari et extendi, ne velimuseo usquepergere ut Episcopis concedatur facultas iterationem proprio iure permittendi,quacumque de causa vel levissima et umbratili*, quod certe,meo iudicio, valde periculosum esset.80. Ex adverso si, quantum ad causas sufficientes iterationis, disciplinavigens sarta tecta, ut puto, manutenenda est, libenter alteri postulatoadsentio , nimirum quod Episcopis facultas elargiatur clericossibi subditos poenis canonicis compellendi, si diebus de praecepto missamcelebrare renuant, additis tamen nonnullis prudentialibus clausulis,nempe :Quod agatur de sacerdotibus qui nullo physico, canonicove aut spirituali(v. g. scrupulis) impedimento a celebratione missae excusantur.Quod ipsorum missa vere necessària sit plebi loci vel plebis portioni,non vero tantum cuidam privatae familiae.
Appendix 419Quod proinde missa celebrari debeat in quadam ecclesia loci publicavel semi-publica, cuius ad populum aditus pateat.Quod tandem, ad confusionem praecavendam, poenae (de quibus)in synodis dioecesanis vel provincialibus determinate praestituantur.CONCLUSIOHis igitur perpensis, ea qua par est pienissima deferenda, SacroVestro Consessui, Patres EEmi ac RRmi , conclusiones submitto sequentes:i°. Abusus in iteratione Sacrorum, disciplinae vigenti nequaquamimputandi videntur, utpote quae, sapienti circumspectione, tum nimiamrigiditatem tum faciliorem laxitatem perbelle devitet ; et ideo non est locusquibuslibet circa disciplinam vigentem restrictionibus aut ampliationibusproprie dictis, sive quoad causas sive quoad conditiones praestabilitas.2 0 . Potissima abusuum causa desumenda videtur partim ex benignioricondescensione Ordinariorum erga parochos, partimque, et praecipue,ex ipsorum parochorum importunis instantiis, in quibus vera necessitasallegatur ubi vix ac ne vix quidem mera commoditas agnosci potest.3°. Hinc Ordinarios per hanc Sacram Congregationem admonerepraestat, ne deinceps licentiam iterandi concedant, nisi prius, praehabitisinformationibus omni exceptione maioribus , de causa vere sufficientipraesertim de sacerdotum in loco penuria, satis constet, exclusa semperet absolute iterandi licentia pro cuiuslibet familiae privatae commoditate.4 0 . Item admonendus esse ne supplices libellos parochorum adS. Sedem in casibus dubiis porrectos commendent nisi de veritate expositorumpariter constet.5°. Episcopis facultas impertiatur qua nomine S. Sedis, deficientibusaliis sacerdotibus, clericos eiusdem loci animarum curae non addictoscompellere possint, etiam poenis interminatis servatis de coeteroservandis, ut diebus de praecepto missam in ecclesiis quarum populopateat aditus,celebrent.6°. Opportunum foret explicite declarare quod , stante necessitatecomprobata, nihil obstat quominus Sacra, sive in altera sive in eademecclesia, remoto tamen, si quod timeatur, simplicium scandalo iteraripossint et valeant.7°* Item declarari nulli sacerdoti licere missam iterare, vel in ipsiscasibus urgentibus, si tempus suppetat ad Ordinarium recurrendi.8°. Item poenas praestatuere ipso facto incurrendas contra sacerdotesqui bis in die missam illegitime celebrare praesumpserint, aut qui
420 Appendixsubreptitiis vel obreptitiis precibus ab Ordinario licentia mobtinere pertentarint.9°. Item exoptandum videtur quod impostemir! uni tantum SacraeCongregationi Concilii (firmis remanentibus Sacrae Congregationis de P. F.iuribus) rescripta cuncta pro Sacris iterandis committantur expedienda.Et in genua provolutus sacram Purpuram humillime deosculor.E Conv. Minor. S. Fr. Capuce, ad SS. Conc., 20 Iulii 1907.Fr. Pius A LANGONIO, Consultor.Quantum ad petitiones ad hanc S. C. directas, pauca de singulisverba, habita ratione regularum quae superius deiibatae sunt:I. Bononien. — A) Emus Archiepiscopus exponit se quamdam instituisseCommissionem trium parochorum civitatis archiepiscopalis verecommendabilium, quibus cura demandatur examinandi causas pro licentiabinandi allegatas. Haec autem Commissio perpensis quibusdam circumstantiislocalibus, ut puto , censuit iterationem permitti posse sequentide causa: « .... Dove c'è una messa sola, si pretende che il parroco lacelebri in ora tarda, e da ciò necessariamente deriva che le persone nonvanno a confessarsi, o debbono disperdersi nelle parrocchie che abbianodue messe, e che non si può attendere alla istruzione religiosa de' fanciulli,che non possono sempre accompagnare le altre persone di famigliaall'unica messa ». Et inde praelaudata Commissio rogat Emum Archiepiscopum,« affinchè voglia ottenere dalla S. Sede la facoltà di metteretra le ragioni valide per conseguire la binazione, anche la utilitàspirituale del popolo, per quel che riguarda la frequenza de' Sacramentie T istruzione religiosa ».Petitio, prout iacet, non videtur exaudienda, quia: i 0 , nullam allegatveram populi necessitatem quoad praeceptum audiendi sed tantumquamdam utilitatem quoad faciliorem accessum ad sacramenta ; 2 0 . supponitecontra parochianis loci facilem aditum ad missam et sacramentain paroeciis circumvicinis ; 3°. nullatenus ostendit parochum tarde celebrantemnon posse, ante missam, catechesi et confessionibus incumbere;4 0 . incassum obiiceretur communionem esse in iis locis difficiliorempropter ieiunium usque ad horam tardiorem protractum : nam si parochusfrequenter ieiunus permanet ad celebrandum, parochiani ieiuniumusque ad communionem interdum servare poterunt aut etiam sacramcommunionem ante missam accipere.Caeterum Emus Archiepiscopus orator sese praebet aliquatenusancipitem, et votum Commissionis porrigit, addendo quae sequuntur:
Appendix 421« Se la grazia fosse concessa, con opportune cautele, ad tempus ed invia di esperimento, almeno per qualche volta al mese, io credo che siconseguirebbe un vantaggio certo, e si eviterebbe il pericolo di eventualiabusi ».Utrum instantia, hisce cautionibus munita, sit acceptabilior, necne,iudicabit benigna Patrum Emorum discretio :sed advertendum videturquod si gratia concedatur ad tempus pro prima vice, postea concedendaerit ad tempus indefinitum. Caeterum Ordinarii licentiam iterandi nequeuntprorsus impertire nisi ad tempus, i. e durante necessitate.Item si gratia concedatur « per qualche volta al mese », quum praeceptumaudiendi quater quinquiesve singulo mense urgeat, haec limitatioreapse nihil limitabit.Bononien. — B) Unicus est cappellanus qui, diebus de praecepto,missam celebrare debeat in cappella tum pro carceratis tum pro corrigendiscivitatis Bononiensis. Necessarium est quod dictus cappellanus,ipse et non alius, utramque celebret missam quia ipse solus carceratoset corrigendos idoneo modo alioqui probe novit: ei ideo director utriusqueInstituti, a Curia Bononiensi summopere commendatus, iicentiampro dicto cappellano missam iterandi enixis precibus exposcit.Huic pariter respondendum censeo: Non afferri causam sufficientem: quia dicto cappellano perfacile est non unum in Bononia sedplureshabere in promptu sacerdotes pro secunda missa. Ipse vero, si solusidoneus sit ad contemperatas his auditoribus allocutiones, perbelle potestalternatim hos et illos edocere. Unde suspicandum quod unica (quanquamreticita) ratio petitionis non alia sit nisi quod cappellanus stipendiumpro secunda missa, alii sacerdoti erogandum, sibimetipsi retinerecommodius autumat.Haec eadem petitio iam mense Aprili 1902 dimissa fuerat hocceresponso : Non expedire.II. S. Severini. — Agitur de monialibus Cisterciensibus quae, nisirector canonicatus S. Mariae Pacis — cui canonicatui onus adnectiturmissae penes praefatas moniales celebrandae — binare queat, saepe missamhabere nequeunt, et aliunde ipsae, quum sint pauperrimae, sacerdotemalium remunerare non valent. Petitio, prima vice, dimissa estinaudita, quia ratio tantum allegabatur, ut puto, e tenuitate canonicatusdesumpta.Nunc vero Episcopus ipse supplex adest et asserit perdifficile essealium invenire sacerdotem qui praesto sit quandocanonicus S. Mariaede Pace aliis detinetur officiis, adeo ut « più volte io stesso, ait Epi-
422 Appendixscopus, ho dovuto recarmi a celebrare nella detta chiesa perche le monachenon rimanessero prive della messa ».Quare respondi posse censeo: Ex noviter deductis, pro gratia, iuxtaconsuetas clausulas.habentur missae:III. Minoricen. — In civitate Mercatal tres tantum« prima ad solis ortum, secunda pro militibus praecipue ibi castramentatis,tertia circa meridiem ». Quarta missa deest pro sodalitate puerorumet puellarum S. Tarcisii nuncup.: Episcopus instanter rogat.Non agitur in casu de necessitate proprie dicta neque de vehementiutilitate respectu praecepti, sed tantum de maiori commoditate sodalium,de quibus, qui ceterum uni e tribus missis de facili valent intervenire.Nec iuvat quod Episcopus pro una tantum vice singulo mensefacultatem petat; siquidem pronum est iter de una ad aliam tertiamquevicem ; et ideo pro ista Minoricen., sicut et pro Bononiensi A, responderem:Non expedire.IV. Aprutina. — Agitur de Seminaristis qui,propter sacerdotumpenuriam in ipsa civitate episcopali, missam nonnisi in ecclesia cathedraliad horam io ij2 habere queunt, haud sine gravi, ut patet, incommodo,praesertim quoad frequentiorem ad S. Synaxim accessum.Quare Episcopus Aprutinus discretissima moderatione petit « lafacoltà di poter concedere una seconda messa a qualche sacerdote dellacittà ogni volta che non potesse trovarne uno libero ». Responderem:Prudenti arbitrio et conscientiae R. P. D. oratoris. ,V. Bisinianen. — Quum propter ingenii tarditatem et forte propterlibelli supplicis pessime redacti obscuritatem, ea non valuerim clare perspicere,quae ibi exponuntur et petuntur, a qualibet responsione abstineo.VI. Aurien. — Ex responsione quam submisse proponendam existimo,satis intelligitur quid exoptet Episcopus.Si absente uno e duobus sacerdotibus populus cum alterius sacerdotismissa unica praecepto satisfacere nequeat , Episcopus utaturiure suo: si populus huic missae sive in parochiali ecclesia sive incappellis ab ea seiunctis adsistat, non esse locum iterationi.VII. Vlndobonen. — Patres Congregationis Missionis (Lazzaristi) civitatisVindobonen. « a triginta annis et amplius in propria ecclesia,quae una ex magis frequentatis est, habent semper septem missas fixas »,et octo tantum sacerdotes. Ex his vero frequenter absunt, propter sacrasexpeditiones, tres vel quatuor : et ideo Superior domus efflagitat utipse « permittere valeat duobus vel tribus confratribus, diebus dominiciset festis, missae sacrificium binare ».Ibi nulla necessitas allegatur,imo nulla plebis ipsius vehemens uti-
Appendix .4.2 5litas, sed tantum ipsorum commoditas missionariorum , qui sua in ecclesiamissas septem peroptant.Curia Vindobonen., pro informatione et voto sciscitata, nedum confirmetnecessitatem, sese praebet ancipitem :« Ast, cum hi missionariihic Viennae plures habeant domus, quibus ecclesiae publicae sunt adnexae, et cum nostris in regionibus populus non sit adductus ut sacerdotess.missam bis offerant, petitur ut explorata facultas concedaturea sub conditione ut missionarii, bis in eadem die celebrantes , non ineadem ecclesia missam itèrent, sed primam missam in una et secundammissam in altera ipsorum ecclesia dicant ».His perpensis unicam in casu responsionem censeo opportunam :Negative, nisi Patribus Emis, attenta rationum allegatarum inanitate,praeplaceat petitionem paulo duriori formula dimittere, videlicet :Lectum.VIII. Tarnovien. — In festo titulari parochiae parochus confratressuos finitimarum paroeciarum invitat ratione concursus populi, utin ecclesia, quo dictum festum colitur, missam celebrent.Confratres vero quum sint et ipsi in sua propria paroecia solii. e. sine cooperatore, primam in. ecclesia sua celebrant, et deinde aliamin ecclesia memorati Titularis. Episcopus , « quia non omnino liquetesse in .casu causam sufficientem binationis permittendae, benignam desuperimplorat declarationem ».Si una tantum habetur missa in loco quo populi fit numerosissimusconventus, prout Episcopus orator aperte asserit; satis patet hancunicam missam minime sufficere, et ideo plures alias esseomnino necessarias,quas celebrant sacerdotes invitati. Quum igitur adsitnecessitaset aliunde agatur de iteratione quae iam in facto est, respondi possetad R. P. D. oratorem : Acquiescat, seu cautius : Attentis expositis,acquiescat.IX. Aesernien. et Venafran. — Mentionem feci in relatione de istorecursu sacerdotis anonymi, qui denuntiat abusus Episcopi et parochorumin genere propter iterationem illegitimam, nempe etiamsi sint inpromptu sacerdotes alii qui necessariam missam libenter celebrarent.Patet denuntiationem huiusmodi simpliciter esse spernendam.Si tamen haec S. Congregatio noverit, ex aliis informationibus authenticiset fidedignis, denuntiatum abusum revera in praefata dioecesideplorari ; operae pretium esset Episcopum graviter admonere ut seduliusinvigilet et licentiam iterandi subreptitie vel obreptitie forte obtentamillico revocet, eamque non impertiatur amplius nisi praemissadi-
42 4Appendixlibenti investigatione de carentia sacerdotum vere constiterit, prout inRelatione dictum est.X. Bononien. — C) Henricus Comes Vittori indultum petit binandiin suo oratorio gentilitio, causasque allegat « la numerosa famiglia deipetente e la grande distanza dalla parrocchia , nonché la necessità difare un poco di bene alla popolazione di Tintoria... ».Em. Svampa b. m. preces enixe commendat, attentis praesertimbenemerentiis egregii oratoris. Praemittit tamenhaec verba attente pensanda:« Dire che la messa (i. e. secunda missa) in detto oratorio siadi assoluta necessità sarebbe contro il vero;ma però è indiscutibile lamassima sua utilità » tum respectu numerosae familiae Comitis Vittoritum respectu incolarum burgi Tintoria.Quum agatur in casu de Sacris iterandis praecipue in commoditatemcuiusdam familiae privatae, precibus exaudiendis obstatut supra n.46: et ideo respondi posse censerem: Non expedire.XI. Bononien. — D)Regula VIIisdem fere de causis et cum simili commendatione,Henricus advocatus Pini indultum binandi pariter petit in suoprivato oratorio loci Ancognano.Eadem igitur responsio : Non expedire.XII. Pacen. — In relatione super statu ecclesiae suae DDñus Pacen,exponit « in populis sacerdotum numerum imparem esse quam sufficiatut praecepto audiendi Sacrumsatisfacere commode et facile possint fideles»; ideoque sibi postulat facultatem permittendi binationem « nonsolum ubi unus tantum sacerdos sit, sed ubi plures, cum opportunumhoc iudicaverit ad fidelium utilitatem et commoditatem ».Huic petitioni, prout sonat, obstant regula III, 2 0 et V. Hinc respondendumvidetur: Negative, vel si praeplaceat sub mitiori formula:Prout exponitur, non expedire.Et iterum genuflexus.Fr. P. L.
CONSTITUTIO APOSTOLICASS. D. N. Pii div. prov. Papae X, de Romana Curia.PIUS EPISCOPUSSERVUS SERVORUM DEIA d perpetuam rei memoriam.Sapienti consilio sa. me. Pontifex Xystus V, Decessorumvestigiis inhaerens eorumque coepta perficiens, sacros Cardinaliumcoetus, seu Romanas Congregationes, quarum aliquotiam erant *ad certa negotia institutae, augeri numerovoluit, ac suis quaeque finibus contineri. Quare ApostolicisLitteris, die xxii mensis Ianuarii an. MDLXXXVII, queis initiumImmensa, eiusmodi Congregationes constituit quindecim, ut,« partita inter eos aliosque Romanae Curiae magistratus ingenticurarum negociorumque mole », quae solet ad SanctamSedem deferri, iam necesse non esset tam multa inConsistorio agi ac deliberari, simulque possent controversiaediligentius expendi, et celerius faciliusque eorum expedirinegotia, qui undique, sive studio religionis ac pietatis, siveiuris persequendi, sive gratiae impetrandae, aliisve de causisad Summum Pontificem confugerent.Quantum vero utilitatis ex sacris his Congregationibusaccesserit sive ad ecclesiasticam disciplinam tuendam, sivead iustitiam administrandam, sive ad ipsos Romanos Pontificesrelevandos, crescentibus in dies curis negotiisque distentos,compertum ex Ecclesiae historia exploratumque omnibus est.Verum decursu temporis ordinatio Romanae Curiae aXysto V potissimum per memoratas Apostolicas Litteras constituta,haud integra perstitit. Nam et Sacrarum Congregationumnumerus, pro rerum ac temporum necessitatibus, modoActa S. Sedis, vol. XLl, fase. 7. 27
426 Constitutio Apostolicaauctus est, modo deminutus ; atque ipsa iurisdictio unicuiqueCongregationi primitus attributa, modo novis Romanorum Pontificumpraescriptis, modo usu aliquo sensim inducto ratoquehabito, mutationibus obnoxia fuit. Quo factum est ut hodiesingularum iurisdictio, seu competentia, non omnibus perspicuanec bene divisa evaserit; plures ex Sacris Congregationibuseadem de re ius dicere valeant, et nonnullae ad paucatantum negotia expedienda redactae sint, dum aliae negotiisobruuntur.Quapropter haud pauci Episcopi ac sapientes viri, maximevero S. R. E. Cardinales, tum scriptis tum voce, etapud Decessorem Nostrum fel. rec. Leonem XIII, et apudNos ipsos saepe institerunt ut opportuna remedia hisce incommodisafferrentur. Quod Nos quidem pro parte praestarecuravimus datis Litteris die xvii mensis Decembris an. MCMIIJ,Romanis Pontificibus ; aliisque datis die xxvin mensis Ianuariianno MCMIV, Quae in Ecclesiae bonum-, itemque aliis datisdie XXVI mensis Maii anno MCMVI, Sacrae Congregationi supernegotiis.Cum vero in praesenti res quoque sit de ecclesiasticislegibus in unum colligendis, maxime opportunum visum esta Romana Curia ducere initium, ut ipsa, modo apto et omnibusperspicuo ordinata, Romano Pontifici Ecclesiaeque operamsuam praestare facilius valeat et suppetias ferre perfectius.Quamobrem, adhibitis in consilium pluribus S. R. E. Cardinalibus,statuimus ac decernimus, ut Congregationes, Tribunaliaet Officia, quae Romanam Curiam componunt etquibus Ecclesiae universae negotia pertractanda reservantur,post ferias autumnales decurrentis anni, hoc est a die III mensisNovembris MDCCCCVIII, non alia sint, praeter consueta SacraConsistoria, quam quae praesenti Constitutione decernuntur,eaque numero, ordine, competentia, divisa et constitutamaneant his legibus, quae sequuntur.
De Romana Curia 427I.SACRAECONGREGATIONESi°.CONGREGATIO SANCTI OFFICII1. Haec Sacra Congregatio, cui Summus Pontifex praeest,doctrinam fidei et morum tutatur.2. Eidem proinde soli manet iudicium de haeresi aliisquecriminibus, quae suspicionem haeresis inducunt.3. Ad ipsam quoque devoluta est universa res de Indulgentiis,sive quae doctrinam spectet, sive quae usum respiciat.4. Quidquid ad Ecclesiae praecepta refertur, uti abstinentiae,ieiunia, festa servanda, id omne, huic Sacro Consiliosublatum, Congregationi Concilii tribuitur; quidquid adEpiscoporum electionem spectat, sibi vindicat CongregatioConsistorialis ; relaxationem vero votorum in religione seu inreligiosis institutis emissorum, Congregatio negotiis sodaliumreligiosorum praeposita.5. Etsi peculiaris Congregatio sit constituta de disciplinaSacramentorum, nihilominus integra manet Sancti Officii facultasea cognoscendi quae circa privilegium, uti aiunt, Paulinum,et impedimenta disparitatis cultus et mixtae religionisversantur, praeter ea quae attingunt dogmaticam de matrimonio,sicut etiam de aliis Sacramentis, doctrinam.2°.CONGREGATIO CONSISTORIALIS1. Duas haec Sacra Congregatio, easque distinctas partescomplectitur :2. Ad primam spectat non modo parare agenda in Consistoriis,sed praeterea in locis Congregationi de PropagandaFide non obnoxiis novas dioeceses et capitula tum catke-
428 Constitutio Apostolicadralia tum collegiata constituere ; dioeceses iam constitutasdividere; Episcopos, Administratores apostolicos, Adiutores etAuxiliarlos Episcoporum eligere ; canonicas inquisitiones seuprocessus super eligendis indicere actosque diligenter expendere; ipsorum periclitari doctrinam. At si viri eligendi veldioeceses constituendae aut dividendae sint extra Italiam,administri Officii a publicis negotiis, vulgo Secretariae Status,ipsi documenta excipient et Positionem conficient, CongregationiConsistoriali subiiciendam.3. Altera pars ea omnia comprehendit, quae ad singularumdioecesium regimen, modo Congregationi de PropagandaFide subiectae non sint, universim referuntur, quaequead Congregationes Episcoporum et Concilii hactenus pertinebant,et modo Consistoriali tribuuntur. Ad hanc proindein posterum spectent vigilantia super impletis vel minus obligationibus,quibus Ordinarii tenentur ; cognitio eorum quaeab Episcopis scripto relata sint de statu suarum dioecesium ;indictio apostolicarum visitationum, examenque earum quaefuerint absolutae, et, post fidelem rerum expositionem ad Nosdelatam singulis vicibus, praescriptio eorum, quae aut necessariavisa fuerint aut opportuna; denique ea omnia quae adregimen, disciplinam, temporalem administrationem et studiaSeminariorum pertinent.4. Huius Congregationis erit, in conflictatione iurium, dubiasolvere circa competentiam Sacrarum Congregationum.5. Huius Sacri Consilii Summus Pontifex perget essePraefectus. Eique Cardinales a secretis S. Officii et SecretariusStatus semper ex officio accensentur, praeter alios,quos Summus Pontifex eidem adscribendos censuerit.6. A secretis semper esto Cardinalis a Summo Pontificead id munus eligendus; alter ab ipso erit Praelatus, cui Adsessorisnomen, qui idem fungetur munere a secretis Sacri CollegiiPatrum Cardinalium, et sub ipso sufficiens administrorumnumerus.
De Romana Curia 4297. Consultores huius Congregationis erunt Adsessor SanctiOfficii, et a secretis Congregationis pro negotiis ecclesiasticisextraordinariis, durante munere : quibus accèdent alii,quos Summus Pontifex elegerit.3°.CONGREGATIO DE DISCIPLINA SACRAMENTORUM1. Est huic Sacrae Congregationi proposita universa legislatiocirca disciplinam septem Sacramentorum, incolumi iureCongregationis Sancti Officii, secundum ea quae superiusstatuta sunt, et Sacrorum Rituum Congregationis circa caeremoniasquae in Sacramentis conficiendis, ministrandis et recipiendisservari debent.2. Itaque eidem Congregationi tribuuntur ea omnia, quaehuc usque ab aliis Congregationibus, Tribunalibus aut OfficiisRomanae Curiae decerni concedique consueverant tumin disciplina matrimonii, uti dispensationes in foro externotam pauperibus quam divitibus, sanationes in radice, dispensatiosuper rato, separatio coniugum, natalium restitutio seulegitimatio prolis; tum in disciplina aliorum Sacramentorum,uti dispensationes ordinandis concedendae, salvo iure Congregationisnegotiis religiosorum sodalium praepositae ad moderandameorumdem ordinationem; dispensationes respicienteslocum, tempus, conditiones Eucharistiae sumendae, Sacri litandi,adservandi Augustissimi Sacramenti ; aliaque id genus.3. Quaestiones quoque de validitate matrimonii vel sacraeOrdinationis, aliasque ad Sacramentorum disciplinam spectantes,eadem Congregatio dirimit, incolumi iure Sancti Officii. Sitamen eadem Congregatio iudicaverit huiusmodi quaestionesiudiciario ordine servato esse tractandas, tunc eas ad SacraeRomanae Rotae tribunal remittat.4. Congregationi huic, quemadmodum ceteris omnibusquae sequuntur, erit Cardinalis Praefectus, qui praeerit sa-
ConstitutioApostolicaero Ordini, aliquot Patribus Cardinalibus a Pontifice Summoeligendis conflato, cum Secretario aliisque necessariis administriset consultoribus.4°.CONGREGATIO CONCILII1. Huic Sacrae Congregationi ea pars est negotiorumcommissa, quae ad universam disciplinam Cleri saecularispopulique christiani refertur.2. Quamobrem ipsius est curare ut Ecclesiae praeceptaserventur, cuius generis sunt ieiunium (excepto eucharistico,quod ad Congregationem de disciplina Sacramentorum pertinet),abstinentia, decimae, observatio dierum festorum, cumfacultate opportune relaxandi ab his legibus fideles; moderariquae Parochos et Canonicos spectant ; item quae piasSodalitates, pias uniones, pia legata, pia opera, Missarum stipes,beneficia aut officia, bona ecclesiastica, arcas nummarias,tributa dioecesana, aliaque huiusmodi, attingunt. Videtquoque de iis omnibus, quae ad immunitatem ecclesiasticampertinent. Eidem Congregationi facultas est reservata eximendia conditionibus requisitis ad assecutionem beneficiorum,quoties ad Ordinarios eorum collatio spectet.3. Ad eamdem pertinent ea omnia quae ad Conciliorumcelebrationem et recognitionem, atque ad Episcoporum coetusseu conferentias referuntur, suppressa Congregatione speciali,quae hactenus fuit, pro Conciliorum revisione.4. Est autem haec Congregatio tribunal competens seulegitimum in omnibus causis negotia eidem commissa spectantibus,quas ratione disciplinae, seu, ut vulgo dicitur, inlinea disciplinari pertractandas iudicaverit ; cetera ad SacramRomanam Rotam erunt deferenda.5. Congregationi Concilii adiungitur et unitur, qua Congregatiospecialis, ea quae Lauretana dicitur.
De Romana Curia5°-CONGREGATIO NEGOTIIS RELIGIOSORUM SODALIUM PRAEPOSITA1. Haec Sacra Congregatio iudicium sibi vindicat de iistantum, quae ad Sodales religiosos utriusque sexus tum solemnibus,tum simplicibus votis adstrictus, et ad eos qui, quamvissine votis, in communi tamen vitam agunt more religiosorum,itemque ad tertios ordines saeculares, in universumpertinent, sive res agatur inter religiosos ipsos, sive habita«eorum ratione cum aliis.2. Quapropter ea omnia sibi moderanda assumit, quae siveinter Episcopos et religiosos utriusque sexus sodales intercedunt,sive inter ipsos religiosos. Est autem tribunal competensin omnibus causis, quae ratione disciplinae, seu, utdici solet, in linea disciplinari aguntur, religioso sodali siveconvento sive actore; ceterae ad Sacram Romanam Rotamerunt deferendae, incolumi semper iure Sancti Officii circacausas ad hanc Congregationem spectantes.3. Huic denique Congregationi reservatur concessio dispensationuma iure communi pro sodalibus religiosis.6°.CONGREGATIO DE PROPAGANDA FIDE1. Sacrae huius Congregationis iurisdictio iis est circumscriptaregionibus, ubi, sacra hierarchia nondum constituta,status missionis perseverat. Verum, quia regiones nonnullae,etsi hierarchia constituta, adhuc inchoatum aliquid praeseferunt,eas Congregationi de Propaganda Fide subiectas essevolumus.2. Itaque a iurisdictione Congregationis de PropagandaFide exemptas et ad ius commune deductas decernimus - inEuropa - ecclesiasticas provincias Angliae, Scotiae, Hiberniae,et Hollandiae, ac dioecesim Luxemburgensem; - in America -provincias ecclesiasticas dominii Canadensis, Terrae Novae
432 Constitutio Apostolicaet Foederatarum Civitatum, seu Statuum Unitorum. Negotiaproinde quae ad haec loca referuntur, tractanda in posterumnon erunt penes Congregationem de Propaganda Fide,sed, pro varia eorumdem natura, penes Congregationesceteras.3. Reliquae ecclesiasticae provinciae ac dioeceses, iurisdictioniCongregationis de Propaganda Fide hactenus subiectae,in eius iure ac potestate maneant. Pariter ad eampertinere decernimus Vicariatus omnes Apostolicos, Praefecturasseu missiones quaslibet, eas quoque quae Congregationia Negotiis ecclesiasticis extraordinariis modo subsunt.4. Nihilominus, ut unitati regiminis consulatur, volumusut Congregatio de Propaganda Fide ad peculiares alias Congregationesdeferat quaecumque aut fidem attingunt, aut matrimoniumaut sacrorum rituum disciplinam.5. Quod vero spectat ad sodales religiosos, eadem Congregatiosibi vindicet quidquid religiosos qua missionarios,sive uti singulos, sive simul sumptos tangit. Quidquid veroreligiosos qua tales, sive uti singulos, sive simul sumptosattingit, ad Congregationem Religiosorurh negotiis praepositamremittat aut relinquat.6. Unitam habet Congregationem pro negotiis RituumOrientalium, cui integra manent quae huc usque servata sunt.7. Praefectura specialis pro re oeconomica esse desinit;omnium vero bonorum administratio, etiam Reverendae CameraeSpoliorum, ipsi Congregationi de Propaganda Fidecommittitur.8. Cum hac Congregatione coniungitur Coetus pro unioneEcclesiarum dissidentium.7°.CONGREGATIO INDICISi. Huius Sacrae Congregationis in posterum erit non solumdelatos sibi libros diligenter excutere, eos si oportuerit,
De Romana Curia 433prohibere, et exemptiones concedere ; sed etiam ex officioinquirere, qua opportuniore licebit via, si quae in vulgusedantur scripta cuiuslibet generis, damnanda; et in memoriamOrdinariorum reducere, quam religiose teneantur inperniciosa scripta animadvertere, eaque Sanctae Sedi denunciare,ad normam Const. Officiorum xxv Ian. MDCCCXCVII.2. Cum vero librorum prohibitio persaepe propositamhabeat catholicae fidei defensionem, qui finis est etiam CongregationisSancti Officii, decernimus ut in posterum omniaquae ad librorum prohibitionem pertinent, eaque sola, utriusqueCongregationis Patres Cardinales, Consultores, Administrisecum invicem communicare possint, et omnes hac dere eodem secreto adstringantur.8°.CONGREGATIO SACRORUMRITUUM1. Haec Sacra Congregatio ius habet videndi et statuendiea omnia, quae sacros ritus et caeremonias Ecclesiae Latinaeproxime spectant, non autem quae latius ad sacros ritusreferuntur, cuiusmodi sunt praecedentiae iura, aliaque id genus,de quibus, sive servato iudiciario ordine sive ratione disciplinae,hoc est, uti aiunt, in linea disciplinari disceptetur.2. Eius proinde est praesertim advigilare ut sacri ritusac caeremoniae diligenter serventur in Sacro celebrando, inSacramentis administrandis, in divinis officiis persolvendis, iniis denique omnibus quae Ecclesiae Latinae cultum respiciunt;dispensationes opportunas concedere; insignia et honorisprivilegia tam personalia et ad tempus, quam localiaet perpetua, quae ad sacros ritus vel caeremonias pertineant,elargiri, et cavere ne in haec abusus irrepant.3. Denique ea omnia exequi debet, quae ad beatificationemet canonizationem Sanctorum vel ad Sacras Reliquiasquoquo modo referuntur.
ConstitutioApostolica4. Huic Congregationi adiunguntur Coetus liturgicus,Coetus historico-liturgicus et Coetus pro Sacro Contentu.9°.CONGREGATIOCAERAEMONIALISHaec Sacra Congregatio iura hactenus ipsi tributa integraservat; ideoque ad eam pertinet moderatio caeremoniarumin Sacello Aulaque Pontificali servandarum, et sacrarumfunctionum, quas Patres Cardinales extra pontificalesacellum peragunt; itemque quaestiones cognoscit de praecedentiatum Patrum Cardinalium, tum Legatorum, quos variaenationes ad Sanctam Sedem mittunt.io 0 .CONGREGATIO PRO NEGOTIIS ECCLESIASTICIS EXTRAORDINARIISIn ea tantum negotia Sacra haec Congregatio incumbit,quae eius examini subiiciuntur a Summo Pontifice per CardinalemSecretarium Status, praesertim ex illis quae cumlegibus civilibus coniunctum aliquid habent et ad pacta conventacum variis civitatibus referuntur.II°.CONGREGATIO STUDIORUMEst huic Sacrae Congregationi commissa moderatio studiorumin quibus versari debeant maiora athenaea, seu quasvocant Universitates, seu Facultates, quae ab Ecclesiae auctoritatedependent, comprehensis iis quae a religiosae alicuiusfamiliae sodalibus administrantur. Novas institutionesperpendit approbatque; facultatem concedit academicos gradusconferendi, et, ubi agatur de viro singulari doctrinacommendato, potest eos ipsa conferre.
De Romana Curia 435ILTRIBUNALIAi°.SACRAPOENITENTIARIAHuius sacri iudicii seu tribunalis iurisdictio coarctatur adea dumtaxat quae forum internum, etiam non sacramentale,respiciunt. Itaque, externi fori dispensationibus circa matrimoniumad Congregationem de disciplina Sacramentorumremissis, hoc tribunal pro foro interno gratias largitur, absolutiones,dispensationes, commutationes, sanationes, condonationes;excutit praeterea quaestiones conscientiae, easquedirimit.2°.SACRA ROMANA ROTAQuum Sacrae Romanae Rotae tribunal, anteactis temporibusomni laude cumulatum, hoc aevo variis de causisiudicare ferme destiterit, factum est ut Sacrae Congregationesforensibus contentionibus nimium gravarentur. Huic incommodout occurratur, iis inhaerentes, quae a DecessoribusNostris Xysto V, Innocentio XII et Pio VI sancita fuerunt,non solum iubemus « per Sacras Congregationes non ampliusrecipi nec agnosci causas contentiosas, tam civiles quam criminales,ordinem iudiciarium cum processu et probationibusrequirentes » (Litt. Secretariae Status, xvii Apr. MDCCXXVIII);sed praeterea decernimus, ut causae omnes contentiosae nonmaiores, quae in Romana Curia aguntur, in posterum devolvanturad Sacrae Romanae Rotae tribunal, quod hiscelitteris rursus in exercitium revocamus iuxta Legem propriamquam in appendice praesentis Constitutionis ponimus, salvotamen iure Sacrarum Congregationum, prout superius praescriptumest.
436 Constitutio ApostolicaSIGNATURAAPOSTOLICA3°-Item supremum Signaturae Apostolicae tribunal restituendumcensemus, et praesentibus litteris restituimus, seumelius instituimus, iuxta modum qui in memorata Lege determinatur,antiqua ordinatione tribunalium Signaturae papalisgratiae et iustitiae suppressa.III.OFFICIAi 0 .CANCELLARIA APOSTOLICA1. Huic officio praesidet unus ex S. R. E. Cardinalibus,qui posthac Cancellarii, non autem Vice-Cancellarii nomenassumet. Ipse iuxta pervetustam consuetudinem in sacrisConsistoriis ex officio, notarii munere fungitur.2. Ad Cancellariae officium in posterum hoc unum tamquamproprium reservatur munus, Apostolicas expedire litterassub plumbo circa beneficiorum consistorialium provisionem,circa novarum dioecesium et capitulorum institutionem,et pro aliis maioribus Ecclesiae negotiis conficiendis.3. Unus erit earum expediendarum modus, hoc est perviam Cancellariae, iuxta normam seorsim dandam, sublatisiis modis qui dicuntur per viam secretam, de Camera et deCuria.4. Expedientur memoratae litterae seu bullae de mandatoCongregationis Consistorialis circa negotia ad eius iurisdictionemspectantia, aut de mandato Summi Pontificiscirca alia negotia, servatis ad unguem in singulis casibusipsius mandati terminis.
De Romana Curia 43 75. Suppresso collegio Praelatorum, qui dicuntur Abbreviatoresmaioris vel minoris residentiae, seu de parco maiorivel minori; quae ipsius erant munia in subscribendis apostolicisbullis transferuntur ad collegium Protonotariorum Apostolicorum,qui vocantur participantes de numero.2°.DATARIA APOSTOLICA1. Huic officio praeest unus ex S. R. E. Cardinalibus,qui in posterum Datarii,non vero Pro-Datarii nomen obtinebit.2. Ad Datariam in posterum hoc unum tamquam propriumministerium tribuitur, cognoscere de idoneitate eorumqui optant ad beneficia non consistorialia Apostolicae Sedireservata ; conficere et expedire Apostolicas litteras pro eorumcollatione ; eximere in conferendo beneficio a conditionibusrequisitis ; curare pensiones et onera quae Summus Pontifexin memoratis conferendis beneficiis imposuerit.3. In his omnibus agendis normas peculiares sibi proprias,aliasque seorsim dandas servabit.3°.CAMERA APOSTOLICAHuic officio cura est atqueadministratio bonorum aciurium temporalium Sanctae Sedis, quo tempore praesertimhaec vacua habeatur. Ei officio praeest S. R. E. CardinalisCamerarius, qui in suo munere, Sede ipsa vacua, exercendose geret ad normas exhibitas a Const. Vacante Sede ApostolicaXXV Dec. MDcccciv.4°.SECRETARIA STATUSOfficium hoc, cuius est supremus moderator Cardinalisa Secretis Status, hoc est a publicis negotiis, triplici parte
438 Constitutio Apostolicaconstabit. Prima pars in negotiis extraordinariis versabitur,quae Congregationi iisdem praepositae examinanda subiicidebent, ceteris, pro diversa eorum natura, ad peculiares Congregationesremissis; altera in ordinaria negotia incumbet,ad eamque, inter cetera, pertinebit honoris insignia quaequeconcedere tum ecclesiastica tum civilia, iis demptis quae Antistitipontificali domui praeposito sunt reservata; tertia expeditioniApostolicorum Brevium, quae a variis Congregationibusei committuntur, vacabit. — Primae praeerit SecretariusCongregationis pro negotiis extraordinariis; alteri Substitutuspro negotiis ordinariis ; tertiae Cancellarius BreviumApostolicorum. Inter harum partium praesides primus estSecretarius Sacrae Congregationis negotiis extraordinariispraepositae, alter Substitutus pro ordinariis negotiis.5°.SECRETARIAE BREVIUM AD PRINCIPES ET EPISTOLARUM LATINARUMDuplex hoc officium sua munia, ut antea, servabit, latinescribendi acta Summi Pontificis.In posterum vero in omnibus Apostolicis Litteris, sive aCancellaria sive a Dataria expediendis, initium anni ducetur,non a die Incarnationis Dominicae, hoc est a die xxv mensisMartii, sed a Kalendis Ianuariis.Itaque Congregationes, Tribunalia, Officia, quae diximus,posthac Romanam Curiam constituent, servata eorum quaeante Nostras has litteras exstabant, propria constitutione, nisiimmutata fuerit secundum superius praescripta aut secundumlegem ac normas sive generales sive speciales quae Constitutionihuic adiiciuntur.Congregatio quae dicitur Reverendae fabricae S. Petri,in posterum unam sibi curandam habebit rem familiarem
De Romana CuriaBasilicae Principis Apostolorum, servatis ad unguem in hacparte normis a Benedicto XIV statutis Const. Quanta curarumdie XV mensis Novembris MDCCLI data.Coetus studiis provehendis sive Sacrae Scripturae, sivehistoriae ; O bulo S. Petri administrando ; Fidei in Urbe praeservandae,permanent in statu quo ante.Sublata Congregatione Visitationis Apostolicae Urbis,quae ipsius erant iura et munia, ad peculiarem Patrum Cardinaliumcoetum, penes urbis Vicariatum constituendum, deferimus.In omnibus autem et singulis superius recensitis Congregationibus,Tribunalibus, Officiis hoc in primis solemne sit,,ut nil grave et extraordinarium agatur, nisi a moderatoribuseorumdem Nobis Nostrisque pro tempore successoribus fueritante significatum.Praeterea, sententiae quaevis, sive gratiae via, sive iustitiae,pontificia approbatione indigent, exceptis iis pro quibuseorumdem Officiorum, Tribunalium et Congregationum moderatoribusspeciales facultates tributae sint, exceptisque sempersententiis tribunalis Sacrae Rotae et Signaturae Apostolicaede ipsarum competentia latis.Huic Constitutioni accedunt leges propriae, ac normaetum generales tum particulares, quibus disciplina et modustractandi negotia in Congregationibus, Tribunalibus, Officiispraestituitur; quas leges et normas ad unguem ab omnibusobservari mandamus.Atque haec valere quidem debent Apostolica Sede plena ;vacua enim standum legibus et regulis in memorata ConstitutioneVacante Sede Apostolica statutis.Decernentes praesentes Litteras firmas, validas et efficacessemper esse ac fore, suosque plenarios et integroseffectus sortiri atque obtinere, et illis .ad quos spectat aut protempore quomodolibet spectabit, in omnibus et per omniaplenissime suffragari, atque irritum esse et inane si secus
440 Lex propriasuper his a quoquam contigerit attentari. Non obstantibusNostra et Cancellariae Apostolicae regula de iure quaesitonon tollendo, aliisque Constitutionibus et ordinationibus Apostolicis,vel quavis firmitate alia roboratis statutis, consuetudinibus,ceterisque contrariis quibuslibet etiam specialissimamentione dignis.Datum Romae apud Sanctum Petrum, anno IncarnationisDominicae millesimo nongentesimo octavo, die festo SanctorumApostolorum Petri et Pauli, III Kal. Iulias, PontificatusNostri anno quinto.A. Card. Di PIETRO R. Card. MERRY DEL VALPro-Datarius a Secretis StatusVISADE CURIA I. Ds AQ-UILA E VICECOMITIBUSLoco ^ PlumbiReg. in Secret. Brevium. V. CUGNONIUSLEX PROPRIASACRAE ROMANAE ROTAE ET SIGNATURAE APOSTOLICAETITULUS I.SACRA ROMANA ROTACAP. I.De constitutione Sacrae Romanae Rotae,Can. I.§ i. Sacra Romana Rota decem Praelatis constat a RomanoPontifice electis, qui Auditores vocantur.§ 2. Hi sacerdotes esse debent, maturae aetatis, laurea-doctorali saltem in theologia et iure canonico praediti, honestatevitae, prudentia, et iuris peritia praeclari.
S. R. Rotae et Signaturae Apostolicae§ 3. Cum aetatem septuaginta quinque annorum attigerintemeriti evadunt, et a munere iudicis cessant.Can. 2.§ 1. Sacra Rota Collegium constituit, cui praesidet Decanus,qui primus est inter pares.§ 2. Auditores post Decanum ordine sedent ratione antiquiorisnominationis, et in pari nominatione ratione antiquiorisordinationis ad sacerdotium, et in pari nominatione•et ordinatione presbyterali, ratione aetatis.§ 3. Vacante decanatu, in officium Decani ipso iure succeditqui primam sedem post Decanum obtinet.Can. 3.§ i. Singuli Auditores, probante Rotali Collegio et accedenteconsensu Summi Pontificis, eligant sibi unum studiiadiutorem, qui laurea doctorali iuris saltem canonici in publicauniversitate studiorum, vel facultate a Sancta Sede recognitisdonatus sit, et religione vitaeque honestate praestet.§ 2. Adiutor in suo munere explendo de mandato suiAuditoris agere debet, et manet in officio ad eiusdem nutum.Can. 4.§ i. Erunt insuper in Sacra Rota promotor iustitiae proiuris et legis tutela, et defensor sacri vinculi matrimonii,professionis religiosae et sacrae ordinationis.§ 2. Hi sacerdotes esse debent, laurea doctorali in theologiaet in iure saltem canonico insigniti, maturae aetatis,-et prudentia ac iuris peritia praestantes.§ 3. Eligentur a Summo Pontifice, proponente Rotali AuditorumCollegio.Acta S. Sedis, vol. XLI, fase. 7. 28
442 Lex propriaCan. 5.§ i. Constituentur etiam notarii, quot necessarii sunt proactibusSacrae Rotae rogandis, qui praeterea actuarii et cancellariimunere in sacro tribunali fungentur.§ 2. Duo saltem ex his erunt sacerdotes: et in causiscriminalibusclericorum vel religiosorum his dumtaxat reservaturnotarii et actuarii munus.§ 3. Omnes eligentur a Collegio Rotali ex concursu iuxtaregulam pro ceteris Sanctae Sedis officiis datam: eorumqueelectio confirmanda erit a Summo Pontifice.Can. 6.§ i. Unus vel duo laici maturae aetatis et probatae vitaeconstituentur pro custodia sedis et aulae Sacrae Rotae,qui, quoties necesse sit, cursorum et apparitorum officia praestabunt.§ 2. Eligentur a Rotali Collegio cum suffragiorum numeroabsolute maiore.Can. 7.^§ i. Singuli Sacrae Rotae Auditores, post nominationem,,ante quam iudicis officium suscipiant, coram universo Collegio,adstante uno ex notariis sacri tribunalis, qui actum rogabit,iusiurandum dabunt de officio rite et fideliter implendo.§ 2. Idem iusiurandum dabunt singuli adiutores Auditorum,et tribunalis administri coram Sacrae Rotae Decano,adstante pariter uno ex notariis.Can. 8.In re criminali, in causis spiritualibus et in aliis, quandoex revelatione alicuius actus praeiudicium partibus obvenirepotest, vel ab ipso tribunali secretum impositum fuit, Auditores,adiutores Auditorum et tribunalis administri tenenturad secretum officii.
S. R. Rotae et Signaturae Apostolicae 44 3Can. 9.§ i. Auditores qui secretum violaverint, aut ex culpabilinegligentia vel dolo grave litigantibus detrimentum attulerat,tenentur de damnis : et ad instantiam partis laesae,vel etiam ex officio, Signaturae Apostolicae iudicio a SSmoconfirmato, puniri possunt.§ 2. Tribunalis administri et adiutores Auditorum, qui'similia egerint, pariter tenentur de damnis; et ad instantiampartis laesae, aut etiam ex officio, Rotalis Collegii iudicio,pro modo damni et culpae puniri possunt.Can. io.§ i. Declaratio fidelitatis exemplarium cum autographoa notariis fieri potest ad instantiam cuiuslibet petentis.§ 2. Extrahere vero documenta ex archivio, illaque petentibuscommunicare, notarii non possunt nisi de mandatoPraesidis turni, coram quo causa agitur, si ad effectum causaedocumentum postuletur: de mandato Decani, si aliquod documentumob alium finem requiratur.Can. n.Sacra Rota, duabus formis ius dicit, aut per turnos triumAuditorum, aut videntibus omnibus, nisi aliter pro aliquaparticulari causa Summus Pontifex statuerit sive ex se, siveex consulto sacrae alicuius Congregationis.Can. 12.§ i. Turni hoc ordine procèdent. Primus turnus constituiturex tribus ultimis Auditoribus; secundus et tertius exsex praecedentibus ; quartus ex decano et duobus ultimis Auditoribus,qui denuo in turni seriem redeunt; quintus et sextusturnus ex Auditoribus sex qui praecedunt; septimus exSubdecano et Decano rotali una cum ultimo Auditore, qui
444 Lex propriarursus in seriemvenit; denique octavus, nonus et decimusturnus ex novem reliquis Auditoribus; et sic deinceps, servataea vice perpetuo.§ 2. Turni in iudicando sibi invicem succedunt iuxta ordinemtribunal.temporis, quo causae delatae sunt ad Sacrae Rotae§ 3. Si, iudicata iam ab uno turno aliqua causa, opussit secunda sententia, causam videt turnus qui proxime subsequitur,etsi hic aliam causam iuxta superiorem paragraphumiudicandam assumpserit. Et si opus sit tertia sententia,eodem modo turnus, qui duos praecedentes proximesubsequitur, causam videndam suscipit.§ 4. In unoquoque turno, seu Auditorum coetu, praesesest semper Auditor cui prior locus competit.§ 5. Si quis infirmitate aut alia iusta causa impedituspartem in iudicando in suo turnohabere non possit, praevioDecani decreto, eum supplet primus Auditor liber, nonproximi quidem turni, sed alterius subsequentis.Quod si opus sit tertia rotalisententia, impeditum Auditoremsupplet decimus rotalis, vel alius qui partem in tribusturnis non habet.§ 6. Auditor ob impedimentum alterius rotalis suffectus,etsi senior, praeses turni esse non potest, quoties causa iamcoepta sit, et Praeses alius constitutus.Can. 13.Circa vacationes Rotale tribunal eiusque administri eademutentur regula ac cetera Sanctae Sedis officia.CAP. II.De competentia Sacrae Romanae Rotae.Can. 14.§ i. Sacra Rota iudicat in prima instantia causas, quassive motu proprio, sive ad instantiam partium Romanus Pon-
5. R. Rotae et Signaturae Apostolicae 44.5tifex ad suum tribunal avocaverit, et Sacrae Rotae commiserit;easque, si opus sit, ac nisi aliter cautum sit in commissionisrescripto, iudicat quoque in secunda et in tertia instantia,ope turnorum subsequentium iuxta praescripta can. 12.§ 2. Iudicat in secunda instantia, causas quae a tribunaliEmi Urbis Vicarii et ab aliis Ordinariorum tribunalibusin primo gradu diiudicatae fuerint, et ad Sanctam Sedemper appellationem legitimam deferuntur. Itemque eas iudicat,si opus sit, etiam in tertia iuxta modum in can. 12 praescriptum.§ 3. Iudicat denique in ultima instantia causas ab Ordinariiset ab aliis quibusvis tribunalibus in secundo vel ulteriorigradu iam cognitas, quae in rem iudicatam non transierint,et per legitimam appellationem ad Sanctam Sedemdeferuntur.§ 4. Videt quoque de recursibus pro restitutione in integruma sententiis quibusvis, quae transierint in rem iudicatamet remedium invenire non possunt apud iudicem secundaeinstantiae iuxta titulum De r est. in integr. ; dummodotamen non agatur de re iudicata ex sententia Sacrae RomanaeRotae : et in his iudicat tum de forma, tum de merito.Can. 15.Causae maiores, sive tales sint ratione obiecti, sive rationepersonarum, excluduntur ab ambitu competentiae huiustribunalis.Can. 16.Contra dispositiones Ordinariorum, quae non sint sententiaeforma iudiciali latae, non datur appellatio seu recursusad Sacram Rotam; sed eorum cognitio Sacris Congregationibusreservatur.Can. 17.Defectus auctoritatis Sacrae Rotae in videndis causis, dequibus in duobus canonibus praecedentibus, est absolutus,
446 Lex propriaita ut ne obiter quidem de his cognoscere queat, et si tamensententiam proferat, haec ipso iure sit nulla.CAP. III.De modo iudicandi Sacrae Romanae Rotae.Can. 18.§ i. Partes per se ipsae possunt se sistere et iura suadicere coram Sacra Rota.§ 2. Si quem tamen sibi assumant advocatum, hunc eligeredebent inter approbatos iuxta tit. III huius legis.§ 3. Advocatus, aut qua consultor et adsistens, aut quapatronus, cui causa defendenda ex integro commissa maneat,a parte eligi potest: in utroque casu tradi ei debet mandatumin scriptis, quod exhibendum est tribunali, et servandumin actis.§ 4. Advocatus ad adsistendum assumptus tenetur clienteminstruere, prout et quatenus opus sit, de regulis et ususacri tribunalis, opportuna consilia de modo agendi eidempraebere, et defensionem ac responsionem cum eo subsignare.§ 5. Si partes per se ipsae etiam cum adsistente advocatout in § 3, defensionem suam suscipiant, uti possunt indefensionis et responsionis scriptura vernacula lingua a sacrotribunali admissa.§ 6. In quolibet tamen casu unica semper esse debetdefensionis et responsionis scriptura, hoc est aut partis auteius patroni : numquam vero duplex, id est utriusque.Can. 19.§ i. Cum ad Sacrae Rotae protocollum pervenerit appellatioaliqua, aut commissio iudicandi aliquam causam informa ordinaria, appellationis libellus aut litterae commisso-
S. R. Rotae et Signaturae Apostolicae 447Tiae ex Decani mandato transmittuntur Auditorum turno ad-quem spectat iudicium in ordine et vice sua iuxta praecedentemcanonem 12 ; turnus autem, assumpta causa, proceditad eius examen iuxta ordinarias iuris normas.§ 2. Quod si commissio iudicandi facta sit, non in formaordinaria, sed speciali, idest videntibus quinque, vel septem,"vel omnibus Auditoribus, aut dumtaxat pro voto ; Sacra Rota•servare in primis debet commissionis formam iuxta tenoremrescripti, et in reliquis iuxta regulas iuris communis et sibiproprias procedere.Can. 20.Quoties quaestio in Sacra Rota fiat circa executionemprovisoriam alicuius sententiae aut circa inhibitionem executionis,res inappellabili sententia a solo Praeside turni, adquem iudicium causae in merito spectaret, est definienda.Can. 21.Praeses turni, seu Auditorum coetus qui tribunal constituit,per se est etiam Ponens seu Relator causae. Quod siiustam habeat rationem declinandi hoc officium, auditis ceteristurni seu coetus Auditoribus, suo decreto statuet qui vice.sua Ponentis munus suscipiat.Can. 22.§ i. Si in aliqua causa opus sit instructione processus, instructiofiat iuxta receptas canonicas regulas.§ 2. Ponens autem seu Relator non potest simul esse causaeinstructor, sed hoc officium a Decano debet demandari alicuiAuditori alterius turni.Can. 23.§ i. Causa coram Sacra Rota introducta et instructa, actor,vel etiam conventus, si ipsius intersit, Ponentem rogabit ut
44§ Lex propriadiem dicat alteri parti pro contestatione litis, seu concordationedubiorum.§ 2. Ponens, vel eius studii adiutor, in calce libelli diemconstituet. Quod in exemplari authentico alteri parti communicaristatim debet.Can. 24.§ i. Si die assignata pro concordatione dubiorum parsinius vocata non compareat, et legitimam excusationem absentiaedare negligat, contumax declarabitur, et dubiorumformula ac dies propositionis causae ad postulationem partis»praesentis et diligentis ex officio statuetur: idque statim exofficio notum fiet alteri parti, ut, si velit, excipere possit contradubiorum formulam, et a contumacia se purgare, constitutoad hoc a Ponente vel eius studii adiutore congruotemporis termino.§ 2. Si partes praesentes sint, et conveniant in formuladubii atque in die propositionis causae, et Ponens vel eiusadiutor ex parte sua nil excipiendum habeant, dabitur opportunumdecretum quo id constabiliatur.§ 3. Si vero partes non conveniant in formula dubii, autin die propositionis causae : itemque si Ponens vel eius adiutorcenseant acceptari non posse partium conclusiones, definitiocontroversiae reservatur iudicio totius turni ; qui quaestioneincidentali discussa decretum ad rem feret.§ 4. Dubiorum formula utcumque statuta mutari non potestnisi ad instantiam alicuius partis, vel promotoris iustitiae,vel defensoris vinculi, audita altera parte, novo Ponentisvel turni decreto, prout fuerit vel a Ponente vel a turnostatuta.§ 5. Dies eodem modo mutari potest; sed haec mutatio»fieri potest etiam ex officio, si Ponens vel turnus necessariumducant.
S. R. Rotae et Signaturae Apostolicae 449Can. 25.§ i. Sententiae, decreta et acta quaelibet contra quae expostulatiofacta sit, exhibenda sunt Sacrae Rotae saltem decemdies ante litis contestationem.§ 2. Documenta quae partes in propriae thesis suffragiumproducenda habent, triginta saltem dies ante causae discussionemdeponenda sunt in protocollo Sacrae Rotae, ut à iudicibuset tribunalis administris atque ab altera parte examinaripossint in ipso loco protocolli, unde ea asportari non licet.§ 3. Debent autem esse legitima forma confecta, et exhibendasunt in forma authentica, colligata in fasciculo, cumadiecto eorum indice, ne subtrahi aut deperdi possint.Can. 26.§ i. Defensio typis est imprimenda : et triginta diesantecausae discussionem (eodem nempe tempore ac documenta dequibus in can. praec, deponenda sunt in protocollo rotali) distribuendaest duplici exemplari singulis iudicibus, notariisprotocolli et archivii, itemque promotori iustitiae et vinculidefensori, si iudicio intersint. Commutari praeterea debetcum altera parte, aut partibus, ut responsioni locus hincinde fiat.§ 2. Defensioni adiungendum est Summarium, typis pariterimpressum, in quo documenta potiora contineantur.Can. 27.g i. Responsiones decem dies ante causae discussionem,idest viginti dies post distributionem defensionis, exhibendaesunt una cum novis documentis, si quae adiungenda parteshabeant, servatis etiam hoc in casu regulis can. 24 et can. 25.§ 2. Quo facto conclusum in causa reputabitur: et partibusearumque patronis seu procuratoribus iam non licebitquidpiam adiungere aut scribere.
45o Lex propria§ 3. Si tamen agatur de repertis novis documentis, fassemper est ea producere. Sed in eo casu pars exhibens probaretenetur se ea documenta nonnisi ad ultimum reperisse.Admissis vero his novis documentis, Ponens debet congruumtempus alteri parti concedere ut super iisdem responderepossit. Aliter nullum erit iudicium.§ 4. In potestate autem et officio Ponentis est documentafutilia ad moras nectendas exhibita respuere.Gan. 28.Spatia temporum superioribus canonibus constituta prorogaripossunt a iudice ad instantiam unius partis, alteraprius audita, vel etiam coarctari, si ipse iudex necessariumduxerit, consentientibus tamen partibus.Can. 29.§ i. Defensionis scriptura excedere non debet viginti paginasformae typographicae ordinariae folii romani. Responsionesdecem paginas.§ 2. Si ob gravitatem, difficultatem, aut grande volumendocumentorum parti vel patrono necesse sit hos limites excedere,a Ponente supplici libello id ipsi impetrabunt. Ponensautem decreto suo statuet numerum ulteriorem paginarumquem concedit, quemque praetergredi nefas est.§ 3. Exemplar tum defensionis tum responsionis antequamedatur exhibendum est Ponenti vel eius studii adiutori, ut imprimendiatque evulgandi facultas impetretur.§ 4. Nulla scriptura Sacrae Rotae destinata typis edi potest,nisi in typographia a Collegio Sacrae Rotae approbata.Can. 30.Quae dicuntur informationes orales ad iudicem, in SacraRota prohibentur: admittitur tamen moderata disputatio adelucidationem dubiorum coram turno pro tribunali sedente,
S. R. Rotae et Signaturae Apostolicaesi alterutra vel utraque pars eam postulet, aut tribunal statuatut eadem habeatur. In ea vero hae regulae serventur :1. Disputatio fiat die et hora a tribunali opportune assignandatempore intermedio inter exhibitionem responsioniset assignatam iudicio diem.2. Partes regulariter non admittuntur ut per se ipsaecausam suam dicant coram iudicibus; sed ad id deputaredebent unum ex advocatis, quem sibi ad adsistendum, autqua patronum vel procuratorem adsciverint. In potestate tamentribunalis est eas rationabili de causa admittere, aut advocareet iubere ut intersint.3. Biduo ante disputationem partes exhibere debentadiutori Ponentis quaestionis capita cum altera parte discutiendapaucis verbis, una vel altera periodo, contenta. Eaqueadiutor partibus hinc inde communicabit, una simul cum quaesitisa turni Auditoribus praeparatis, si quae ipsi habeant, superquibus partes rogare velint.4. Disputatio non assumet oratoriam formam; sed subPonentis ductu ac moderatione circumscripta erit limitibus illustrandorumdubiorum.5. Adsistet unus ex notariis tribunalis ad hoc ut, sialiqua pars postulet et tribunal consentiat, possit de disceptatis,confessis aut conclusis, adnotationem ad tramitem iurisex continenti assumere.6. Qui in disputatione iniurias proferat, aut reverentiamet obedientiam tribunali debitam non servet, ius ad ulteriusloquendum amittit, et si agatur de procuratore vel advocato,puniri pro casus gravitate potest etiam suspensioneaut privatione officii.Can. 31.§ i. Adsignata iudicio die Auditores in consilium ad secretamcausae discussionem convenire debent.§ 2. Unusquisque scripto afferei conclusiones suas seu
452 Lex propriavotum cum brevibus probationibus tam in facto quam in iure.Attamen in discussione fas semper est Auditoribus a conclusionibussuis recedere, si iustum et necessarium ducant.Conclusiones autem suas singuli Auditores in actis causaedeponere tenentur ad rei memoriam : secretae tamen ibi servabuntur.§ 3. Ea demum sit sententia in qua firmiter conveniantduo saltem ex Auditoribus, aut pars absolute maior praesentium,si tribunal plus quam tribus Auditoribus constituatur.§ 4. Si ad sententiam in prima discussione devenire iudicesnolint aut nequeant, differre poterunt iudicium ad primumproximum eiusdem turni conventum, quem protrahinon licet ultra hebdomadam, nisi forte vacationes tribunalisintercedant.Can. 32.§ i. Re conclusa in Auditorum consilio, Ponens superactorum fasciculo signabit partem dispositivam sententiae,idest responsiones ad dubia : quae a notario tribunalis partibussignificari poterunt, nisi tribunal censuerit^ solutionem suamsecreto servare usque ad formalis sententiae promulgationem.§ 2. Haec intra decem dies, aut ad summum intra trigintain causis implicatioribus est peragenda : exaranda verovel a causae Ponente vel ab alio ex Auditoribus, cui hocmunus in secreta causae discussione commissum sit.§ 3. Eadem lingua latina est conscribenda; et rationestam in facto quam in iure sub poena nullitatis continere debet.§ 4. Subsignabitur a Praeside turni et ab aliis Auditoribusuna cum aliquo ex notariis Sacrae Rotae.Can. 33.§ 1. Si sententia rotalis confirmatoria sit alterius sententiaesive rotalis sive alius tribunalis, habetur res iudicata,contra quam nullum datur remedium nisi per querelam nul-
S. R. Rotae et Signaturae Apostolicae 453litatis, vel per petitionem restitutionis in integrum coram supremoApostolicae Signaturae tribunali.§ 2. Si duplex sententia conformis non habeatur, a sententiarotali ab uno turno lata datur appellatio ad turnumproxime sequentem iuxta canonem 12, intra tempus utiledierum decem ab intimatione sententiae, ad tramitem iuriscommunis.Can. 34.§ i. Si, introducta causa, actor renunciare velit instantiae,aut liti, aut causae actibus, id ei semper licebit. Sedrenunciatio debet esse absoluta nullique conditioni subiecta,subsignata cum loco et die a renunciante, vel ab eius procuratorespeciali tamen mandato munito, ab altera parte acceptataaut saltem non oppugnata, et a iudice deinde admissa.§ 2. Renuncians tamen tenetur hisce in casibus ad omniaconsectaria, quae ex his renunciationibus profluunt ad tramitemiuris communis.TITULUSII.SIGNATURA APOSTOLICACAP. I.De constitutione et competentia, Signaturae Apostolicae.Can. 35.§ i. Supremum Apostolicae Signaturae tribunal constatsex S. R. E. Cardinalibus, a Summo Pontifice electis, quorumunus, ab eodem Pontifice designatus, Praefecti munerefungetur.§ 2. Eique dabitur a Romano Pontifice adiutor, seu aSecretis, qui iuxta regulas eiusdem Signaturae proprias, sub
Lexpropriaductu Cardinalis Praefecti, omnia praestabit quae ad propositaecausae instructionem eiusque expeditionem necessaria sunt.Can. 36.§ i. Praeter Secretarium erit etiam in Apostolica Signaturaunus saltem notarius conficiendis actibus, conservandoarchivio, et adiuvando Secretario in iis quae ab eo ipsi committuntur:habebitur quoque custos conclavium eiusdem Signaturae: prior sacerdos, alter laicus.§ 2. Erunt etiam aliquot Consultores, a Summo Pontificeeligendi, quibus poterit examen alicuius quaestionis provoto ferendo committi.§ 3. .Quae ad nominationem, iusiurandum, obligationemsecreti ac disciplinam pertinent, et pro administris SacraeRotae constituta sunt, serventur quoque, cum proportione,pro Apostolicae Signaturae administris.Can. 37.Supremum Apostolicae Signaturae tribunal videt tamquamsibi propria ac praecipua,1. de exceptione suspicionis contra aliquem Auditorem,ob quam ipse recusetur;2. de violatione secreti, ac de damnis ab Auditoribusillatis, eo quod actum nullum vel iniustum in iudicando posuerint,iuxta can. 9 ;3. de querela nullitatis contra sententiam rotalem;4. de expostulatione pro restitutione in integrum adversusrotalem sententiam quae in rem iudicatam transierit.CAP. II.De modo iudicandi Apostolicae Signaturae.Can. 38.Ad postulandam restitutionem in integrum et ad introducendumiudicium nullitatis contra sententiam rotalem dan-
S. R. Rotae et Signaturae Apostolicae 455tur tres menses utiles a reperto documento aut a cognitacausa, ob quam ad haec remedia recursus fieri potest.Can. 39.§ i. Expostulatio ad Signaturam pro restitutione in integrumnon suspendit rei iudicatae executionem.§ 2. Nihilominus ad instantiam partis recurrentis Signaturapotest, incidentali sententia, inhibitionem executionisiubere, aut obligare partem victricem ad congruam cautionempraestandam pro restitutione in integrum.Can. 40.§ i. Libellus, quo causa introducitur, exhibendus est SecretarioSignaturae Apostolicae.§ 2. Cardinalis autem Praefectus, una cum Secretario,accepta instantia, examinare debet, utrum fundamentum aliquodboni iuris habeat : quod si desit, instantiam ipsam quamprimumreiicere; sin vero habeatur, tenetur admittere.Can. 41.§ i. In causa criminali, de qua sub num. 2 canonis 37,regulae processuales serventur, quae pro causis criminalibusa iure canonico statuuntur.§ 2. In aliis iudiciis, de quibus in num. i, 3 et 4 canonis37, Signatura procedere potest sola rei veritate inspecta,citata tamen semper parte adversa, vel conventa, velcuius intersit, et praefixo partibus congruo peremptorio terminoad iura sua deducenda.§ 3. Et in primo ex memorati iudicii casibus ApostolicaSignatura inappellabili sententia definit utrum, an non, sitlocus recusationi Auditoris. Quo facto, iudicium ad SacramRotam remittit, ut iuxta suas regulas ordinarias procedat,admisso in suo turno, vel non, Auditore contra quem exceptiosublevata fuit, iuxta Signaturae sententiam.
456 Lex propriaIn tertio casu de hoc tantum iudicat, sitne nulla rotalissententia, et sitne locus eius circumscriptioni.In quarto casu Apostolica Signatura, inappellabili sententiadefinit utrum, necne, locus sit restitutioni in integrum.Qua concessa, rem remittit ad Sacram Rotam, ut, videntibusomnibus, de. merito iudicet.Can. 42.Cardinalis Praefectus, itemque Signaturae tribunal, si expedirereputent, convocare possunt Promotorem iustitiae etDefensorem vinculi penes Sacram Rotam, et ab eis votumexigere, vel etiam petere ut de actibus rotalibus, quae impugnantur,rationes explicent.Can. 43.In reliquis, quae necessaria sunt ad iudicii expeditionem,et non sunt in praecedentibus canonibus cauta, servari inprimis debent, congrua congruis referendo, regulae pro SacraRota statutae, et deinde normae iuris communis.TITULUSIII.DE ADVOCATIS PENES S. ROTAM ET APOSTOLICAM SIGNATURAMCan. 44.§ i. Advocati proprii ac nativi Sacrae Rotae et SignaturaeApostolicae sunt Advocati consistoriales.§ 2. Admittuntur tamen et alii sive sacerdotes sive laici,qui laurea doctorali saltem in canonico iure instructi, posttriennale tyrocinium vel qua adiutores penes aliquem ex Auditoribus,vel penes aliquem ex advocatis rotalibus, factoexperimento coram Rotali Collegio, ab eodem idonei repertisint, diploma advocatorum acceperint, a Sacrae Rotae Decanoet ab uno ex notariis subsignatum, ac iusiurandum
S. R. Rotae et Signaturae Apostolicae 45 7coram Rotali Collegio dederint de munere ex conscientiaimplendo.Can. 45.§ i. Advocati in causis coram Sacra Rota et SignaturaApostolica agendis tenentur servare tum communes leges•canonicas tum regulas horum tribunalium proprias; et in scripturispro defensione exarandis lingua latina uti debent.§ 2. Tenentur insuper de mandato Decani Sacrae Rotaeaut Cardinalis Praefecti Signaturae Apostolicae gratuitumpatrocinium aut gratuitam adsistentiam praebere iis, quibusSacra Rota aut Signatura Apostolica hoc beneficium concesserit.§ 3. Nefas eisdem est emere litem, aut de extraordinarioemolumento vel immodica rei litigiosae parte sibi vindicandapacisci. Quae si fecerint, praeter nullitatem pactionis,a Sacra Rota congrua poena multari possunt, iuxta sequentemcanonem.Can. 46.Collegium advocatorum consistorialium fungetur munerecollegii disciplinae pro continendis in officio advocatis: qui,ex voto eiusdem Collegii, a Sacra Rota reprehensionis notainuri, poena pecuniaria multari, suspendi, vel etiam ex alboadvocatorum expungi poterunt.APPENDIXDE TAXATIONE EXPENSARUMIUDICIALIUMCAP. I.De proventibus qui ad aerarium Sanctae Sedis spectant.i. Acta quaelibet iudicialia in causis tum contentiosistum criminalibus exarari debent in foliis sigillum Sedis Apo-Acta S. Sedis, vol. XLI, fase. 7. 29
458 Lex propriastolicae referentibus, excepta prima instantia, et exceptisquoque foliis typis edendis, de quibus in can. 25 et 26.Folia quatuor paginis constant et paginae triginta lineis.Pretium uniuscuiusque folii coram Sacra Rota adhibendiest, lib. i; coram Signatura Apostolica, lib. 2.2. In eodem folio cumulari nequeunt acta diversa, quamvisad eamdem causam spectantia.3. Quoties documenta in protocollo Sacrae Rotae exhibentursive plura sint, sive pauciora, singulis vicibus pendendaest lib. i.4. Pro actu quo declaratur concordare exemplar alicuiusdocumenti cum autographo, ad singula folia, lib. 0,50.5. Pro peritiis, si requirantur, et pro examine testium,si habendum sit, a requirente peritiam vel probationem pertestes deponenda est penes officialem rotalem, pecuniae custodem,summa ab adiutore Praesidis tribunalis taxanda,quae ab eo censeatur sufficiens ad expensas peritiae velexaminis testium solvendas.6. In taxanda hac summa adiutor aestimare debet, iuxtacivilem Urbis usum, quid requiratur ad retribuendam peritorumoperam, si de ipsa agatur, vel ad indemnitatem testibuspraestandam, tum ob itineris expensas, tum ob cessatumlucrum ex interruptione laboris, si de examine testium ressit. Praeterea tribunalis iura iuxta communes normas ei praeoculis habenda sunt.7. Ad occurrendum expensis iudicialibus universe sumptisdeponenda est in arca nummaria Sacrae Rotae pro prudentiPonentis arbitrio pecuniae summa a 100 ad 500 libellas.8. Proventus universi huc usque recensiti ad aerariumSanctae Sedis spectant, et ad illud singulis mensibus transmittidebent iuxta regulam pro aliis Sanctae Sedis officiisassignatam.
S. R. Rotae et Signaturae Apostolicae 45gCAP. II.De proventibus qui cedunt in retributionem operisa singulis praestiti.1. Pro versione alicuius actus a lingua non in usu penesRomanam Curiam in aliam usu receptam, retributio prosingulis foliis, lib. 1,50.2. Pro examinanda versione, et pro declaratione faciendaa perito de eius fidelitate, ad singula folia, lib. 0,50.3. Pro simplici transcriptione, ad singulas paginas, lib. 0,25.4. Pro extrahendis ex archivio documentis vel fasciculo(posizione) alicuius causae, tabularius ministerium suum gratuitodebet praestare, si agatur de re ultimis decem annisacta; si de antiquiori, ius habet ad lib. 5.CAP. III.De advocatorum et procuratorum proventibus.1. Pro qualibet instantia exarata, lib. 5.2. Pro concordatione dubiorum, ad singula dubia, lib. 5.3. Pro interventu in examine testium in qualibet sessione,lib. 5.4. Pro adsistentia examini, vel iuramento parti delato,lib. 5.5. Pro congressibus cum cliente et cum aliis personis adeffectum causae, iuxta numerum et simul sumptis, a lib. 10ad 100.6. Pro accessibus ad tribunal, a lib. 5 ad 50.7. Pro disputatione coram tribunali ad normam can. 30,a lib. io ad 25.8. Pro examine omnium documentorum, a lib. 50 ad 300.9. Pro eorum ordinatione et summarii compositione, alib. 50 ad 100.10. Pro exaranda defensione, a lib. 200 ad 1000.
4Ôo Lex propria11. Pro responsione, a lib. ioo ad 200.12. Pro simplici adsistentia ad normam can. 1.8, a lib. 100ad 200.13. Harum omnium taxarum motio, seu liquatio, faciendaest ad tramitem communis iuris a Praeside tribunalis.CAP. IV.De exemptione a iudicialibus expensis et gratuito patrocinio.1. Pauperibus ius est exemptionis ab expensis iudicialibus,et gratuiti patrocinii, iuxta praescripta superius can. 45, §2.2. Qui pauperes absolute dici non possunt, sed ob arctamsuam conditionem ordinariis expensis ferendis pares non sunt,ad earum reductionem ius habent.3. Qui exemptionem ab expensis vel earum reductionemassequi velit, eam postulare debet, dato supplici libello Praesiditurni vel Auditorum coetus, qui causam iudicandam habet,adductisque documentis quibus conditionem suam comprobet.Praeterea, nisi agatur de iudicio a SSmo commisso,demonstrare debet se non futilem neque temerariam causamagere.4. Praeses turni postulationem ne admittat, nisi auditis,praeter partem postulantem, parte adversa, promotore iustitiaeac decano advocatorum consistorialium, requisitisque,si opus sit, notitiis etiam secretis super statu oeconomicopostulantis.5. Contra decretum Praesidis negantis exemptionem abexpensis vel earum reductionem potest, intra utile tempusdecem dierum, expostulatio fieri pro recognitione iudicii adturnum, vel Auditorum coetum, cui causa iudicanda est.6. Qui exemptionem ab expensis et gratuitum patrociniumconcedit, simul debet unum ex advocatis designare,qui pauperis patrocinium vel adsistentiam suscipiat ad normamcan. 45, § 2.
S. R. Rotae et Signaturae Apostolicae 4617. Si vero decreta tantum fuerit expensarum reductio,qui huiusmodi decretum tulit, debet simul normas saltemgenerales statuere intra quas reductio sit circumscribenda.CAP. V.De expensis in iudiciis coram Signatura Apostolica.Eadem regula, congrua congruis referendo, servetur acpro iudiciis coram S. Rota.Datum Romae, die 29 Iunii 1908.De mandato speciali SSmi D. N. Pii Papae XR. Card. MERRY DEL VAL
ORDOSERVANDUSIN SACRIS CONGREGATIONIBUS TRIBUNALIBUS OFFICIISROMANAE CURIAE 1NORMAECOMMUNESCAP. I.DE ORDINE AC DIRECTIONE GENERATIM1. In omnibus superius memoratis S. Sedis Officiis (dicasteri)duplex erit Administrorum coetus,norum.maiorum et mi2. In singulis moderatio proxima secretariae, protocolli,tabularii, ad Praelatum pertinet qui alter est a CardinaliPraeside. A Praelato tamen erunt ad Cardinalem deferendaemaioris momenti res, quibus peculiari aliquo modo sit consulendum.1(Traduzione)REGOLAMENTOPER LE SAGRE CONGREGAZIONI TRIBUNALI OFFICIDELLA CURIA ROMANANORMEGENERALICAPO I. — ORGANICO b DIREZIONE IN GENERALE1. In ogni dicastero gli Officiali saranno distinti in maggiori e minori.2. La direzione immediata della segreteria, protocollo ed archiviodi ogni dicastero dipende dal Prelato che viene primo dopo il Cardinalesuperiore. Il Prelato però dovrà riferirsi al Cardinale per tutto ciòche accada d'importante, e che richieda un provvedimento speciale.
Normae communes 463In S. Rotae tribunali secretaria, protocollum, tabularium,obnoxia sunt Auditori Decano, eoque impedito, Auditori•qui primam sedem post Decanum obtinet: hi tamen, ubiagatur de extraordinario aliquo consilio capiendo, rem défèrentad Collegium Auditorum universum.3. Excepta S. Rota, cui propriis erit agendum normis,in ceteris Officiis omnibus, Administri maiores, praeside Cardinalisuo, Congressum constituunt.4. Ad Congressum spectat minora negotia expendereatque expedire ; de ceteris disponere et ordinare ut aganturin pleno sui cuiusque officii conventu.5. Singula officia sibi librum habebunt Rerum Notaòiliumin quo rite indicentur nominationes, initique munerisdies Patrum Cardinalium, Consultorum, maioris et minorisordinis Administrorum; datum iusiurandum, cessatioab officio, et si qua forte pontificia rescripta immutationemaliquam circa cuiusque Officii competentias induxerint.Nella S. Rota però la segreteria, protocollo ed archivio dipendono•dall'Uditore Decano, e questo impedito, dal Sottodecano; i quali tuttaviaper ogni provvedimento straordinario dovranno riferirsi all' interoCollegio degli Uditori.3. Eccettuata la S. Rota che deve procedere secondo le norme sueproprie, in tutti gli altri dicasteri gli Officiali maggiori sotto la presidenzadel Cardinale Superiore costituiscono il Congresso.4. Al Congresso spetta esaminare e risolvere gli affari di minore.rilievo, e disporre per la risoluzione degli altri secondo le leggi propriedi ciascun dicastero.5. In ogni dicastero vi sarà un libro Rerum notabilium in cuisaranno regolarmente segnate con la loro data le nomine dei Cardinali,dei Consultori e degli Officiali maggiori e minori, la prestazione del giuramento,e la cessazione dall'officio dei medesimi, nonché le disposizionipontificie che portassero una qualche innovazione nelle competenze deldicastero.
464 Ordo servandusCAP. ILDE PROVISIONE OFFICIORUM1. Maiores Administri cuiusque Sacrae Congregationis,Tribunalis, Officii, a Summo Pontifice libere eligentur.2. Minoribus eligendis administris titulorum doctrinaequecertamen proponetur.Gratiosae suffragationes non admittuntur, earumque, siintercedant, ratio habebitur nulla.3. Certamen indicetur intra mensem a vacuo officio,acceptis ante mandatis a Summo Pontifice. Assignabitur veraspatium utile unius mensis ad exhibendam petitionem actitulos necessarios.4. Periculum de doctrina erit scripto faciendum certodie,quo propositae ex tempore quaestiones evolventur circadisciplinas ad petitum officium pertinentes. De proposita materiacandidati in communi aula conscribent, designatis horis»,advigilante Consultore aut aliquo ex minoribus eiusdem Officiiadministris, quem Praelatus moderator adlegerit.5. Scripta, numeris distincta, non expresso candidatiCAPO IL — PROVVISTA DEGLI OFFICI1. Gli Officiali maggiori di ciascuna Congregazione, Tribunale edOfficio della S. Sede saranno scelti liberamente dal Sommo Pontefice.2. Per la provvista degli Officiali minori si aprirà un concorso pertitoli e per esame di scienza.Le raccomandazioni di favore sono interdette ; e se avvengano, non>si prenderanno in considerazione.3. Il concorso sarà intimato entro un mese dalla vacanza del postodalCapo del rispettivo dicastero, dopo presi gli ordini del Sommo Pontefice:e si assegnerà un mese utile di tempo per la presentazione delladomanda e dei titoli necessari per l'ammissione.4. L'esame di scienza si farà in iscritto nel giorno fissato, con lo svolgimentodi temi proposti al.momento, su discipline proprie del dicasteroacui si concorre. Il componimento si farà in una sala comune, nel tempo-
Normae communes 46 5nomine, duo Consultores ordine excutient, a. Congressu eligendi,et, si agatur de S. Rota, a Decano. Horum nominaCensorum occulta manebunt; iidemque quamprimum suumexpriment scripto iudicium super exarata a candidatis, declarantes,quaenam ex iis, sive doctrinae laude, sive dicendiforma probentur; quaenam idonea tantum, quaenam omninoimprobanda censeantur.6. Si Consultorum iudicia de idoneitate scripti secumpugnent, candidatus non idoneus habebitur deficientis causadoctrinae. Verum facultas erit Congressui, et apud S. RotamDecano, in ea iudiciorum discrepantia, exquirendi, si necessariumaut aequum duxerint, Consultoris tertii suffragium,ad quem proinde remittentur priorum duorum iudicia, ut ipseproferat de summa lite sententiam.7. Ut quis possit ad eligendorum scrutinium admitti,requiritur tamquam necessaria conditio ut probatus discesseritexperimento doctrinae.8. Scrutinium fiet a Congressu , et apud S. Rotam aCollegio Auditorum. Idem erit duplex, et in utroque suffragiaerunt secreta.stabilito, sotto la sorveglianza di un Consultore o di un Officiale deidicastero medesimo, scelto dal Prelato superiore.5. I componimenti segnati per numeri, senza il nome del candidato,saranno esaminati successivamente da due Consultori, i quali sarannoscelti dal Congresso e nella S. Rota dal Decano. Il loro nome rimarràsegreto: ed essi nel più breve termine possibile dovranno esprimere iniscritto il loro parere, dichiarando quali composizioni e per la parte scientificae per la parte letteraria siano da ritenersi degne di lode, quali soltantosufficienti, quali insufficienti.6. Se uno dei Consultori dichiarasse il lavoro insufficiente, e l'altrono, il candidato si avrà per non approvato guanto a capacità scientifica.Sarà però in facoltà del Congresso, e nella S. Rota del Decano, stantequesta difformità di giudizio, di richiedere (se lo si reputa necessario odequo) il voto di un terzo Consultore, a cui saranno rimessi i pareri deidue precedenti, onde emetta un definitivo giudizio.
466 Ordo servandusIn primo, suffragia ferentur de singulis candidatis, ut decernatur,quinam aetate, moribus, indole censeantur idonei.Qui paria suffragia retulerint iudicandi sunt non idonei.In altero suffragia ferentur de singulis in primo scrutinioapprobatis, ut decernatur quinam virtute, meritis, scientia,habilitate sit praeferendus. Paribus inter duos pluresve candidatossuffragiis, Cardinalis, qui Congressui praeerit, et apudS. Rotam Decanus, paritatem diriment.9. De scrutinii exitu ad Summum Pontificem integrereferetur, ut, Eo probante, ad candidati nominationem deveniripossit.10. Rationes et modi, quibus lata sint suffragia, suntprorsus reticendi.11. Litteras nominationis ad maiores Administros mittetCardinalis a Secretis Status; ad minores mittent, in S. RotaDecanus, subscripto nomine alicuius Notarii ; in ceteris Officiissuus cuiusque Praeses Cardinalis, contra posita subscriptionemore rescriptorum.12. Deservientium nominatio, apud S. Rotam spectatad Collegium Auditorum ; apud Officia reliqua ad suum cu-7. Condizione indispensabile per essere ammesso allo scrutinio dielezione è, che il candidato sia stato approvato quanto a scienza.8. Lo scrutinio si farà dal Congresso, e nella S. Rota dal Collegiodegli Uditori, e sarà duplice, ed in ambi i casi per voti segreti.Nel primo scrutinio si voterà sui singoli nomi per stabilire qualiper età, condotta morale e carattere si ritengono idonei. Quelli che otterrannovoti pari si debbono ritenere come giudicati non idonei.Nel secondo si voterà sui singoli nomi per stabilire quello che pervirtù, meriti, scienza ed idoneità sia da preferirsi. E, data parità di votifra due o più candidati, il Cardinale superiore del Congresso, e nellaS. Rota il Decano, potranno dirimere la parità.9. Dell'esito dello scrutinio si farà piena relazione al Sommo Ponteficeper l'approvazione del soggetto da nominarsi.10. Le ragioni e le modalità della votazione nei concorsi sarannoda tutti tenute assolutamente segrete.
Normae communes 467iusque Praesidem Cardinalem, proponentibus maioribus Administris.13. In uno eodemque viro cumulare munia non licet;ideoque qui ad novum adspiret munus, ad id semel assumptus,pristino cessit.14. Ad unum idemque Officium prohibetur aditus duobusconsanguineis in primo et secundo gradu, et affinibus inprimo.15. Minoribus Administris, ubi inter ipsos vacaverit locusius est adscensus titulo ministerii provectioris ; non ita ceteris.CAP.III.Cuiusvis ordinis Administri, ante quam adsciscantur, iusiurandumdabunt, coram suo Prelato, « de officio fideliterimplendo, de non recipiendis muneribus etiam sponte oblatis,et de secreto servando », secundum formulam heic adiectam,servata lege iis Officiis quibus peculiare et gravius iusiurandumimponitur, ut communi formae particularem addant.11. Il biglietto di nomina per gli Officiali superiori sarà spedito dalCardinale Segretario di Stato : per gl'inferiori, nella S. Rota, dal Decanocon la firma di un notaio ; negli altri dicasteri dal Cardinale che ne èsuperiore, con la controfirma consueta pei rescritti.12. Per gl'inservienti la nomina spetta, nella S. Rota, al Collegiodegli Uditori; negli altri dicasteri, al Cardinale che ne è Capo su propostadegli Ufficiali maggiori.13. È vietata la pluralità degl'impieghi nella stessa persona. Èchiotta ad un nuovo officio, nell'assumerlo rimane dimesso dall'antico.14. È vietata nello stesso dicastero l'ammissione di due consanguineiin primo e secondo grado, e di affini in primo grado.15. Fra gli Officiali minori, avvenendo una vacanza, si dà luogoal diritto di ascenso per anzianità d'officio: non così fra gli altri.CAPO III. — GIURAMENTOOgni Officiale prima di essere ammesso dovrà prestare giuramentoinnanzi al Superiore de officio fideliter implendo, de non recipiendis
468 Ordo servandusIURISIURANDI FORMAIn nomine Domini.Ego N. N. spondeo, voveo ac iuro, fidelem et obedientemme semper futurum B. Petro et Domino Nostro Papae eiusquelegitimis Successoribus ; ministeria mihi commissa in hacS. Congregatione (Tribunali, aut Officio) sedulo ac diligenterimpleturum ; munera mihi in remunerationem, etiam sub speciedoni oblata, non recepturum : et secretum officii religioseservaturum in iis omnibus, quae sacri Canones aut Superioressecreta servari iusserint, itemque, quoties ab Ordinariisid postulatum fuerit, et quando ex revelatione alicuius actuspraeiudicium partibus aut Ecclesiae obvenire potest. Sic meDeus adiuvet, et haec Sancta Dei Evangelia, quae meis manibustango.CAP. IV.DE HORIS AC DISCIPLINA OFFICIORUMi. Spatium temporis officio assignatum est matutinum,ab hora nona cum dimidio usque ad meridiem cum semimuneribusetiam sponte oblatis et de secreto servando,secondo la seguenteformóla, salvo per quegli orfici che hanno uno speciale e piùrigoroso giuramento, di aggiungere alla formóla comune, anche la speciale.FOJRMOLA DEL(comeGIURAMENTOsopra).CAPO IV. — ORARIO E DISCIPLINA DI OFFICIOI. L'orario ordinario di officio è dalle 9 % precise alle 12 %in tutti i giorni non feriati ; e durante queste ore tutti gli impiegatidovranno trovarsi al loro posto, senza tardare, od allontanarsi da essoavanti tempo, salvo il privilegio di coloro, cui nel regolamento di ufficiofosse concesso di disimpegnare a casa il lavoro assegnato.
Normae communes 469hora, singulis diebus non feriatis. Per has horas Administriomnes tenentur in officio esse, non remorari, nec ab ipsoante constitutum tempus discedere, incolumi eorum privilegio,quibus officii sui lex concesserit ut commissum opus possintexequi domi.2. Est tamen Moderatoribus facultas concedendi singulisAdministris diem unum vel duos vacationis in mense, modotalis concessio cum Officii necessitatibus componi queat. Eademconditione quotannis aut unoquoque biennio dies aliquot,non ultra hebdomadam, singulis concedere debebunt, ut piisexercitationibus vacent.3. Morbo aut alia causa impediti quominus Officium adeant,rem Praelato significent.4. Exceptis maioribus Administris, itemque scriba protocolli,diribitore atque aliis, qui sui muneris gratia debentse adeuntes excipere, ceteris non licet per horas officii visitantemquemquam admittere.5. In sua quisque munia religiose et quam optime explendaincumbet; nec fas erit cuiquam alienam occupare pro-2. È però in potere dei Superiori del dicastero il concedere a ciascunodegl' impiegati uno o due giorni feriali di vacanza al mese, inquanto ciò sia compatibile con le esigenze dell'Officio. E compatibilmentepure colle esigenze dell'Officio, ogni anno o biennio i Superiori dovrannoconcedere ad ogni impiegato alcuni giorni, non però oltre una settimana,per ritirarsi in spirituali esercizi.3. Nel caso di malattia o di altro impedimento ogni Officiale dovràavvertire il suo Superiore della causa che lo trattiene dall'intervenire inofficio.4. Eccettuati gli Officiali maggiori, il protocollista, il distributore,ed altri, che per dovere del loro officio sono obbligati a ricevere chi aloro s'indirizza ; per tutti gli altri rimane vietato ricevere visite e personedurante le ore di officio.5. Ognuno deve attendere a disimpegnare coscienziosamente e nelmiglior modo possibile i lavori che gli sono assegnati. E nessuno di
47° Ordo servandusvinciam, aut in sui locum substituere quempiam, aut ipsealium sufficere.6. Verum, si Praelatus id committat, quilibet Administerse promptum exhibebit ad subrogandos collegas, atque adalia non communia pensa quae forte sint expedienda.7. Erit curae omnibus, maxime iis qui praesunt, ne diunegotia iaceant. Danda igitur opera ut necessaria studia, utactorum perscriptio, ut expedido negotiorum ea sollicitudineprocedant, quae naturae rerum tractandarum et normis Officiirespondeant.8. Quoties igitur designatae horae muneri explendo satisnon sint, Administri reliquum operis aut domj conficient, autmorabuntur in Officio diutius, aut revertentur post meridiemprout visum fuerit Moderatori opportunius.9. Quod si productus hic labor fere quotidianus evadatModeratorum erit eum ex aequo remunerari.10. Iidem Administrorum nomina, qui doctrina, diligentia,rerum agendarum peritia, vitaeque honestate praecellant,Summo Pontifici significanda curabunt.propria autorità potrà immischiarsi negli altrui, o farsi sostituire in essida altri, o sostituire altri, sia pure dello stesso dicastero.6. Qualora però ne venga incaricato dai Superiori, ogni Officialedeve prestarsi e per sostituire i compagni e per altri lavori straordinaridel proprio dicastero, cui si debba dare evasione.7. Sarà cura di tutti, e in primo luogo dei Superiori del dicastero,che gli affari non rimangano arretrati. La registrazione, lo studio e l'evasionedei medesimi dovranno procedere con tutta quella sollecitudine cheè compatibile colla natura della cosa da trattarsi e le norme del rispettivodicastero.8. Quante volte quindi le ore di officio non siano sufficienti per glieffetti sopra indicati, dovranno gii Officiali compiere il resto del lavoroin casa, o allungare l'orario mattutino, o ritornare in officio per qualchetempo nelle ore pomeridiane, secondo il discreto giudizio del PrelatoSuperiore del dicastero.
Normae communes 47'11. Administro nemini licet agentis, procuratoris, advocatipartes assumere, neque in suo, neque in alieno Officio.Unum eximitur procuratoris vel advocati munus in Sanctorumcausis, quo munere fungi poterunt Administri minoresad SS. Rituum Congregationem non pertinentes.12. Si quis administer negligentia culpave suo officiodefuerit, erit admonendus, aut aliqua poena multandus, autloco movendus ad tempus, aut etiam omnino dimittendus,pro admissi gravitate aut recidendi frequentia.13. Si autem a sacerdotis aut christiani viri aut civisofficiis ita declinaverit, ut in ius rapi debuerit, aut publicaeexistimationis iacturam fecerit, suo loco movebitur ad tempusaut omnino dimittetur.14. Aere alieno ita gravari ut aditus fiat sequestris iudicialibus,esse causa potest quamobrem quis ad certum tempusexuatur munere, aut etiam abdicare cogatur.15. Publica inquisitione instituta de crimine adversusaliquem administrum, qui Officio praeest, officii ipsius honoritutando, simulque non gravando reo, providebit. Ad eum9. Se però questo prolungamento di occupazione si rendesse abituale,sarà cura dei Superiori del dicastero che il maggior lavoro venga compensatosecondo equità.10. Sarà poi cura dei medesimi segnalare al Sommo Pontefice coloroche per scienza, diligenza, capacità e condotta si distinguano sopra i lorocompagni.11. Niuno impiegato può esercitare l'officio di agente, procuratoreod avvocato, sia nel suo dicastero sia in altri.Si eccettua soltanto l'officio di procuratore ed avvocato nelle causedei Santi, il quale potrà essere disimpegnato da Officiali minori che nonappartengono alla Congregazione dei Riti.12. Qualora un impiegato per negligenza o colpa venisse meno aisuoi doveri di officio, dev'essere ammonito, sottoposto ad ammenda, sospesood anche dimesso dall'officio, secondo la gravità della mancanzao la recidività.
472 Ordo servandus•finem curare poterit ut accusatus ab officio recedat, et partemstipendii retinere in remunerationem suffecti in eius locum.16. Remotio ad tempus, expulsio aut officii amissio,multae poenaeque ceterae contra administrum decernentur,nullo provocationis iure relicto, apud S. Rotam a CollegioAuditorum; in aliis vero Officiis a Cardinali Praeside, suffraganteCorgressu ; et in utroque casu audita parte per scriptum.De temporaria remotione aut dimissione referendum estad SSmum Dominum, ut has poenas ratas habeat.CAP. V.DE FERIISi. Singulis diebus festis cum praecepto Officia vacabunt.His adduntur:Anniversarius dies creationis et coronatione Summi Pontificis.Item obitus Decessoris.Stati dies Consistoriis habendis sive publicis sive semipublicis.13. Che se disgraziatamente venisse meno ai suoi doveri di sacerdoteo di cristiano e cittadino, così da essere coinvolto in procedimentipenali, o da decadere dalla pubblica buona fama, sarà o sospeso o dimesso.14. Il gravarsi colpevolmente di debiti, così da dar causa a sequestrigiudiziari, può offrire motivo di sospensione od anche di privazionedell'officio.15. Aperta un'inchiesta pubblica in materia criminale a carico diun Officiale, il Superiore del dicastero prenderà gli opportuni provvedimenti,sia per tutelare l'onore del dicastero medesimo, sia per non gravarel'imputato. A tale effetto potrà disporre, che l'Officiale si allontanidall'officio, e potrà anche ritenergli la metà dell'assegno in pro di chilo sostituisca.16. La sospensione, espulsione o perdita dell'officio, le ammende edaltre pene contro gli Officiali, saranno decretate inappellabilmente, nella
Normae communes 473Feria secunda et tertia Quinquagesimae, et quarta Cinerum.Postremi dies quatuor maioris hebdomadae, et Feria secundaet tertia Paschatis.Pervigilium Pentecostes et succedentes huic Festo dies,Feria secunda ac tertia.Pervigilium Deiparae in caelum receptae.Secundus dies mensis Novembris, in commemorationeFidelium defunctorum.Pervigilium Nativitatis Domini et consequentes tres dies.Ultimus anni dies.2. Feriatis diebus, Moderatores Officii curare poteruntut aliquis ex administris Officium frequentet, expediturusnegotia si quae forte occurrerint. Huic autem administro licebitvacationis dies alios petere.3. A die decimo mensis Septembris ad trigesimum primumOctobris decurrent Feriae autumnales.Hoc spatio temporis Officium nullum erit intermissum;sed in unoquoque tot aderunt tum maioris tum minoris ordinisadministri, quot satis esse existimentur urgentioribusRota, dai Collegio degli Uditori; e negli altri dicasteri, dal CardinaleSuperiore col voto del Congresso; in ambi i casi dopo sentita in iscrittola parte.La sospensione o dimissione debbono essere riferite e ratificate dalSanto Padre.CAPO V. — VACANZEI. Gli Offici resteranno chiusi tutti i giorni festivi di precetto.Saranno anche giorni di vacanza:L'anniversario della creazione e coronazione del Sommo Pontefice.L'anniversario della morte del suo Predecessore.I giorni di Concistoro pubblico o semipubblico..11 Lunedì e Martedì di quinquagesima, il Mercoledì delle Ceneri.I quattro ultimi giorni della Settimana Santa e le due feste successivealla Pasqua.Acta 5. Sedis, vol. XU, fase. 7. 30
474 Ordo servandusexpediendis negotiis ordinariae administrationis; maiorumenim tractationes, ac de gravioribus et implicatioribus rebusdeliberationesin mensem Novembrem dîfferentur. Quod siurgens rei gravitas postulet ut cito occurratur, intra meraenecessitatis fines providebitur.4. Qui feriarum tempore in officio versari debebunt, iisconceduntur vacationis dies quinque et quadraginta, sive intermissi,sive continui pro lubitu petentium, alio anni temporeab iisdem eligendo, habita tamen ratione necessitatumOfficii, atque approbante Moderatore.CAP. VI.DE STIPENDIISi. De medio sublatis emolumentis, quae incerta vocarisolent, administri omnes certo stipendio , eoque menstruoetad honestam substentationem sufficienti, fruentur ex aerarioSanctae Sedis. Stipendii ratio pro variis administrisproponetur in apposita tabula; incipietque vim habere proiisqui in officia adsciscentur post praesentem ordinationem^La Vigilia e le due feste successive alla Pentecoste.La Vigilia dell'Assunzione di Maria Santissima.Il 2 Novembre, Commemorazione dei Fedeli defunti.La Vigilia e le tre feste successive al Natale.L'ultimo dell'anno.2. Nei giorni di vacanza, se siavi necessità, i Superiori del dicasteropotranno disporre che alcuno degli impiegati intervenga pel disbrigo diqualche affare. Ed in tal caso potranno concedergli vacanza in qualchealtro giorno successivo.3. Dal 10 Settembre al 3i Ottobre correranno le ferie autunnali.Durante questo tempo nessun dicastero sarà chiuso; ma in ciascunorimarrà un limitato numero di Officiali superiori ed inferiori, quanti cioèsi reputino sufficienti per la spedizione degli affari urgenti di ordinariaamministrazione, mentre la trattazione e risoluzione di affari gravi ocomplicati sarà rimandata dopo le ferie: che se l'urgenza del caso richiedesseun pronto provvedimento, questo si limiterà alla stretta necessità.
Normae communes 475ac pro veteribus administris qui ad officia diversi gradus etconditionis advocentur.2. Emolumentorum, seu incertorum, genus unicum derivaripoterit minoribus administris ex opere in extrahendisab archivio documentis impenso, ac transcriptione documentorumet processuum, si non ex officio fiant, sed instantibuspartibus quarum intersit; dummodo tamen his rebus non deturopera horis officio destinatis, et praescripta serventurAppendicis Legis propriae S. Rotae c. 2 de exigenda compensatione.3. Qui in praesens cuiusvis gradus ac naturae officiofunguntur, sua stipendia retinebunt tum ordinaria tum extraordinaria,quae tamen stabilitatis rationem habeant, (incertacerta), et ad officium ipsum referantur; non quae speciemremunerationis praeseferant ob collocatam peculiaremoperam aut extraordinarios ob titulos.Eadem stipendia non aliunde solventur in posterum nisiab aerario Sanctae Sedis.4. Ut autem recti iustique servetur lex, intra mensemab edita praesenti ordinatione, singuli qui variis Officiis prae-4. Coloro che durante le ferie dovranno essere presenti in Officio,potranno prendersi 45 giorni di vacanza, o interpolati o continui, in altrotempo dell'anno a loro grado, compatibilmente però alle esigenze dell'Officioe dipendentemente dal Superiore del dicastero.CAPO VI. — DEGLI STIPENDI1. Aboliti affatto gl'incerti, tutti gl'impiegati avranno uno stipendiofisso mensile dalla cassa della Santa Sede, il quale sarà stabilito da appositatabella, ed andrà in vigore dopo il presente ordinamento per gliofficiali che entrano nuovi, e per gli antichi che passino ad offici di gradoe di attribuzione diversa.2. Le sole riassunzioni di archivio fatte ad istanza delle parti interessatee non ordinate d'officio, e le copie di documenti e processi, richiestidalle parti interessate e non ordinate d'officio, potranno costituire unincerto degli Officiali minori ; a condizione però che tali lavori non si com-
476 Ordo servandussunt ad Cardinalem Secretarium Status administrorum omniumdéfèrent nomina, adiecto suo cuiusque stipendio, ad normamsuperiori numero descriptam.Iidem Praesules, intra memoratum tempus, recensebuntonera sive perpetua sive temporaria, quibus Officia sua gravantur,et impensas Officii ordinarias.5. Gradus et stipendia ad normam n. 3 sarta tectaquemanebunt administris eorum etiam Officiorum, quae ob novamRomanae Curiae ordinationem aut prorsus desierint,aut sint natura penitus immutata.Huiusmodi autem administri a Sanctae Sedis nutu pendebunt,et, ubi eorum postuletur opera, ad eam praestandamdebebunt sese promptos ac paratos exhibere.6. Salvis iuribus a praesentibus administris acquisitis inquibusdam Officiis ad emeritum percipiendum, ceteris omnibusin posterum, qui sive aetatis ingravescentis, sive diutinimorbi causa, sustinendis rite muneribus impares fiant, ApostolicaSedes, quantum poterit, ex aequo providebit, curandopiano in ore di officio, e sia osservato il prescritto del cap. II dell'Append.leg. prop. S. Rotae circa il compenso da esigere.3. Gii attuali investiti di un officio di qualsiasi grado e natura, conserverannoil loi o stipendio sia ordinario che straordinario, qualora questoabbia ragione di stabilità (incerti certi), sia doveroso in rapporto all'officio,e non abbia natura di rimunerazione per lavori speciali o per titolieccezionali.tE questo stipendio sarà pure quindi innanzi soddisfatto unicamentedalla cassa della Santa Sede.4. Onde poi sia salva la giustizia, entro un mese dalla data del presenteregolamento, i Superiori dei singoli dicasteri con lettera diretta alCardinale Segretario di Stato dovranno denunciare i nomi dei singoli impiegati,con il loro onorario, secondo la norma data nel numero precedente.Dovranno anche gli stessiSuperiori, entro lo stesso tempo, denunciaregli oneri perpetui e temporanei, che gravano sul loro dicastero, e le speseordinaried'officio.5. Sarà salvo il grado e fermo lo stipendio secondo le norme delnumero 3° anche per gl'impiegati di quegli offici che per il nuovo ordi-
Normae communes 477ut sufficiantur ab aliis, et cavendo ne ipsis necessaria desintad honestam sustentationem.CAP. VII.DE ADVOCATIS1. Firmo illorum iure qui modo legitimi habentur advocati,in posterum, ad ineundum hoc munus, servandaeerunt normae tit. III JLegis propriae S. Rotae constitutae.2. Exinde leges disciplinae vigebunt in memorato titulocontentae, quibus aeque omnes erunt obnoxii.3. Qui vero cupiat advocati munus exercere apud S. RituumCongregationem in Sanctorum causis, is legitimum sibititulum comparet Advocati rotalis, ceterisque satisfaciat consuetudinisformis, quae ab eo Sacro Consilio praescripta sunt.CAP. VIII.DE MINISTRIS EXPEDITIONUMi. Privilegium exclusivae, quo Apostolici Ministri expeditionumin Datariae Officio fruuntur, ubi primum haberevim coeperit Constitutio Sapienti consilio, cessabit.namento delia Curia Romana venissero a cessare o ad essere sostanzialmentetrasformati.E tali impiegati rimarranno a disposizione della Santa Sede, e qualoravengano richiesti, dovranno prestarsi al disimpegno di altri offici.6. Salvi i diritti acquisiti dagli attuali impiegati in taluni dicasteriper la giubilazione, in avvenire per tutti quegli Officiali che a causa dell'etàinoltrata o di cronica infermità si rendessero incapaci di prestareconvenevole servizio, la Santa Sede provvederà nei limiti del possibilesecondo equità, onde siano sostituiti nell'officio, e non manchi loro ilmezzo di una onesta sostentazione.CAPO VII. — DEOLI AVVOCATI1. Fermo il diritto degli avvocati attualmente riconosciuti, nell'avvenireper l'ammissione di chicchessia all'officio di avvocato, si osserverannole norme stabilite nel tit. III della Lex propria S. Rotae.
478 Ordo servandus2. Est autem Sanctae Sedis propositum de ministrorumexpeditionum, qui modo sunt, conditione ac statu cognoscere,ut in peculiaribus casibus ea possit inire consilia, quae magisaequa et opportuna iudicaverit.CAP. IX.DE PROCURATORIBUS SEU AGENTIBUSSECTIO I. — De procuratoribus particularibus et privatis.1. Qui ad Sanctam Sedem recurrens sui particularis acprivati negotii causa uti opera velit procuratoris, potest adid munus deputare quemlibet suae fiduciae virum, dummodocatholicum, integra fama, et ad Officium, in quo agenda sitres, minime pertinentem. Praeterea oportet eumdem legitimomandato munire, quod in Actis, ad ipsius Officii cautionem,servabitur; aut sin minus apud Moderatores eiusdem in tutoponere delecti viri honestatem et requisitas conditiones.2. Si exhibitum virum Moderatores iudicaverint admittinon posse, certiorem facient mandantem, ut aliter consulat.2. E per tutti quindi innanzi andranno in vigore le disposizionidisciplinari stabilite nello stesso titolo.3. Chi poi aspira ad esercitare l'officio di avvocato innanzi alla SacraCongregazione dei Riti nelle cause dei Santi, dovrà esser fornito del titoloregolare di avvocato rotale e sottostare poi alle altre formalità che sonoprescritte da quella Sacra Congregazione.CAPO VIH. — DEGLI SPEDIZIONIERI1. Il privilegio di esclusiva che hanno gli Spedizionieri Apostolicidella Dataria, coll'entrare in vigore delle disposizioni della CostituzioneSapienti consilio, viene a cessare.2. Però la Santa Sede è disposta ad esaminare la situazione di ciascunodegli spedizionieri oggi esistenti, per prendere nei casi particolariquei provvedimenti che crederà equi ed opportuni.CAPO IX. — DEGLI AGENTI o PROCURATORISEZIONE I.— Degli agenti particolari e privati.i. Il fedele che ricorrendo alla Santa Sede per un suo particolare eprivato interesse voglia servirsi dell'opera di un procuratore od agente.
Normae communes 479SECTIO II. — De Procuratoribus publicis ac legitimis.3. Ad procuratoris munus legitime et constanter obeundumpro Episcopo eiusque dioecesi, oportet inscriptum haberenomen in Procuratorum albo, quod patebit in Officioa Secretis Sacrae Congregationis Consistorialis.4. Salvis iuribus acquisitis ab exercentibus hodie munusAgentium seu ministrorum expeditionis, qui, ubi postulaverint,in memoratum album referentur, posthac quicumquevolet inscribi debebit petitionem, cum titulis quibus illa nititur,exhibere Adsessori S, C. Consistorialis.5. Ad iustam admissionem requiritur ut orator catholicamfidem profiteatur, sit integra fama, calleatque satis latinumsermonem et ius canonicum. Si agatur de sacri ordinisviro, oportet ab Officio Urbis Vicarii adsensum impetretRomae residendi; religiosus autem sodalis id a Praepositogenerali impetrabit.6. Iudicium de petitione, utrum ea admitti possit necne,jpuò deputare a tale officio qualsiasi persona di sua fiducia, purché catholica,di integra fama ed estranea al dicastero presso cui si tratta la cosa.Dovrà inoltre fornirla di regolare mandato da conservarsi in atti pergaranzia del dicastero stesso, o quanto meno assicurare i Superiori in modo-certo della scelta fatta.2. Qualora i Superiori stimassero non accettabile la persona proposta,avvertiranno il mandante, affinchè provveda altrimenti.SEZIONE II. — Degli agenti pubblici e formalmente riconosciuti.3. Per essere agente o procuratore abituale e riconosciuto di unVescovo e della sua diocesi, è necessario in primo luogo essere iscrittonell'albo dagli agenti, il quale quindi innanzi sarà aperto nella Segreteriadella Concistoriale.4. Salvi i diritti acquisiti da coloro che oggi esercitano l'officiodi agenti o di spedizionieri, i quali a loro richiesta senz'altro sarannoiscritti nel detto Albo, per l'avvenire chi vuole esservi iscritto dovrà presentareall'Assessore della Concistoriale la domanda relativa coi titoliche l'appoggiano.
480 Ordo servandusedetur a Cardinali a Secretis S. C. Consistorialis, audito-Congressu; qui, ut magis explorata sit candidati doctrina, poteritipsum experimento subiicere, prout melius iudicaverit.7. Nihil obstat quominus Ordinarius procuratorem eligatvirum nondum in album relatum; qui tamen, ante quamexerceat mandatum, inscriptionem postulabit.Hoc autem in casu Ordinariorum prudentiae relinquiturante videre, num cui forte obstáculo propositus procuratoresse possit obnoxius, ne sese repulsae periculo obiiciant.8. Praeter inscriptionem in album, ut quis publicus habeaturet stabilis procurator dioecesanus, necessario requirituriustum Ordinarii mandatum ab adlecto exhibendum,,cuius mandati authenticum exemplar apud Officium a SecretisConsistorialis Congregationis deponetur.9. Munerum a procuratore dioecesano explendorum haecsumma est: curare ut epistolarum commercium inter ApostolicamSedem et Episcopum, de omnibus dioecesis negotiis,rite et cum fide procedat; ea referre, de quibus Officio5. Per l'ammissione si richiede oltre che d'essere cattolico di integrafama, avere una sufficiente cognizione della lingua latina e del dirittocanonico. E se si tratta di un ecclesiastico, avere anche il beneplacito delVicariato per risiedere in Roma : e per un religioso quello del suo SuperioreGenerale.6. Il giudizio sull'ammissibilità o meno della petizione sarà datodal Card. Segretario della Concistoriale, udito il Congresso, il quale adassicurarsi dell'idoneità del candidato quanto alla scienza, potrà sottoporload un esame in quel modo che meglio crederà.7. Nulla osta che un Ordinario si scelga per agente della sua diocesiuna persona non per anco iscritta nell'Albo. Questa però dovrà richiederel'iscrizione prima di esercitare il mandato.Starà alla prudenza degli Ordinari in tale ipotesi informarsi preventivamente,se la persona prescelta possa trovare ostacolo per l'approvazione,onde, non esporsi al pericolo di vedersela poi esclusa.8. Oltreché essere iscritto nell'Albo, per venire riconosciuto comeagente diocesano abituale, altra condizione necessaria è l'esibizione di
Normaecommunesalicui praepositi, in rebus ad ipsum pertinentibus, eum sintpercontati; in cognitione versari negotiorum, quae apud variaSanctae Sedis Officia evolvuntur spectantque dioecesim,cuius habet ipse procurationem.10. Quae scripta data sint obsignata, inviolata transmittendasunt; neve procurator unquam ullave de causa sibifas esse ducat ea resignare. Qua in re cuiusvis generis culpacensebitur gravis.11. Circa res omnes dioecesis, quarum, ratione sui muneris,notitiam acceperit, nisi agatur de re publica et notoria,procurator secreto officii tenetur. Huius legis violatioculpae gravis instar habebitur.12. Procuratoribus interdicitur ne litteras passim dimittantad clientum aucupium, exhibentes faciliores conditionesaut similia.13. Nemini procuratori licet pro sua opera maiorempecuniae summam exigere quam quae pro rescriptis, brevibus,bullis Officiorum Sanctae Sedis constituta sit atque deregolaremandato dell'Ordinario, da depositarsi in copia autentica nellaSegreteria della Concistoriale.9. Doveri in generale dell'agente diocesano sono, di curare la fedeletrasmissione della corrispondenza fra la Santa Sede ed il Vescovo pertutti gli affari della diocesi; fornire quelle notizie di cui fosse richiestodai Superiori di un qualche dicastero per le cose di sua competenza ; etenersi al corrente degli affari che si svolgono nei dicasteri della SantaSede, relativi alla diocesi rappresentata.10. La corrispondenza ricevuta chiusa, dev'essere trasmessa inviolata; e l'agente non si permetterà mai di aprirla sotto qualsiasi pretesto.Qualunque mancanza al riguardo sarà considerata come cosagrave.11. Per tutte le cose della diocesi, di cui l'agente pel suo compitovenga a cognizione, meno che si tratti di cosa pubblica e notoria, è tenutoal segreto d'officio. L'infrazione a questa regola sarà considerata comemancanza grave.12. È vietato agli agenti di mandare circolari per accaparrarsi clienti,offrendo facilitazioni o simile.
482 Ordo servandusscripta: quam qui fregerit legem, restitutionis obligatione tenebitur,etiam poenis aliis non irrogatis.14. Qui christiano plane more non agat, quae conditio adexercendum procuratoris munus est omnino necessaria, autin memoratis officii sui partibus grave aliquid admittat, potestad tempus removeri, aut etiam perpetuo dimitti.15. Advocatorum Consistorialium Collegium erit agentibusseu procuratoribus omnibus instar Consilii disciplinae.Ex eius Collegii sententia, Cardinalis a Secretis S. C. Consistorialis(si agatur de prave acta vita sociali vel de alia publicenota culpa); aut praepositi Officio, cuius intersit, (side culpa Officium spectante), poterunt ad admonitionem rei,aut ad eius remotionem sive temporariam sive perpetuamprocedere.16. Procurator, sive remotus ad tempus sive perpetuodimissus ab uno officio, hoc ipso remotus censetur, aut omninoexclusus ab omnibus. Quare praepositi Officio, a quo eiusmodisit prolata sententia, ceteris Officiis rem significandamcurabunt.13. Nessun agente potrà esigere per l'opera sua una maggior retribuzionedi quella fissata sui rescritti, brevi o bolle dei dicasteri deliaSanta Sede,sotto obbligo di restituzione qualora contravvenisse a questaregola, anche nel caso che non fosse colpito da altre pene.14. Essendo condizione indispensabile per l'esercizio dell'officio diagente avere una condotta cristiana specchiata, chi venga mano ad essa,e parimenti chi manchi gravemente aidoveri di agente sopra indicati,può essere soppeso e dimesso dall'officio.15. U Collegio degli Avvocati Concistoriali fungerà da collegio didisciplina per tutti gli agenti.E col voto del detto Collegio il Card. Segretariodella Concistoriale (quando si tratti di cattiva condotta sociale,o di altra pubblica mancanza) o i Superiori del dicastero interessato(quando si tratti di mancanza nel trattamento degli affari del medesimo)potranno procedere all'ammonizione, alla sospensione ed anche alla perpetuainterdizione dell'officio di agente.16. L'agente sospeso e dimesso in un dicastero, lo è anche neglialtri. Avvenendo quindi tale disposizione, i Superiori del dicastero che
Normae communes 483CAP. X.DE RATIONE ADEUNDI <strong>SANCTAE</strong> <strong>SEDIS</strong> OFFICIACUM IISQUE AGENDI GENERATIMSECTIO I. Pro privatis.1. Christi fideli cuique patet aditus ad Sanctae SedisOfficia, servata rite forma quae decet, et facultas est cumiisdem agendi per se de suis negotiis.2. Advocati opera uti volenti, in quaestionibus quae illumadmittant, fas non erit patronum proponere quemlibet ;sed optio ei dabitur inter approbatos, de quibus cap. VII.3. Si vero Procuratoris desideret operam, eius eligendiarbitrium ipsi relinquitur, servatis tamen normis cap. IXsect. I constitutis.SECTIO II. Pro Ordinariis.4. Ordinarius unusquisque potest ipse per se in variisApostolicae Sedis Officiis negotia libere tractare, non solumhanno emesso il relativo decreto dovranno darne, nei debiti modi, partecipazionea tutti gli altri dicasteri.CAPO X. — DEL MODO DI RICORRERE E TRATTARE COI DICASTERIDELLA SANTA SEDE IN GEVERALESEZIONE I. — Pei privati.1. Ogni fedele può ricorrere liberamente e trattare da per sè, osservatii debiti modi, quanto l'interessa presso i dicasteri della Santa Sede.2. Volendo valersi dell'opera di un avvocato, per le questioni chel'ammettono, non potrà proporne uno a suo arbitrio, ma dovrà sceglierneuno tra quelli approvati, come al Capo VII.3. Che se voglia servirsi dell' opera di un procuratore od agente,potrà sceglierne uno a suo arbitrio, osservate però le norme stabilite nelCapo IX, Sez. 1.SEZIONE 2. — Per gli Ordinari.4. Ogni Ordinario può trattare liberamente da per sè nei vari dicasteridella Santa Sede non solo le cose che lo riguardano personalmente,
484 Ordo servandusquae se ipsum spectent, sed etiam quae dioecesim ac sibisubditos fideles ad ipsum confugientes.5. Quoties Ordinarius velit ipse per se de negotio aliquoagere, sive praesens in Curia, sive per litteras a suasede mittendas, OfHcium praemonebit quocum ei erit agendum.Tunc vero in Positione adnotabitur : Personalis pro Ordinario; resque nullis interpositis procuratoribus agetur.6. Ordinarius, qui petit directo agere cum Officio aliquo,sibi assumit solvendas impensas, non modo pro acceptisredditisque litteris et scriptis, aut pro aliis rebus necessariis,sed etiam pro taxationibus praescriptis in singulis actis.7. Si advocato fuerit opus, etiam Ordinariis cohibeturoptio, ita ut nequeant ipsum deligere nisi ex approbatis.8. Si procuratore uti velint, normis inhaerebunt cap. IXsect. II declaratis.9. Mandatum, quo ab Ordinario procurator eligitur, potestusque rescindi ad formam iuris communis; in eamquema sì anche quelle della sua diocesi, e di quei suoi diocesani che a luisi rimettono.5. Quante volte un Ordinario voglia da per sè trattare un affare,sia personalmente, trovandosi in Curia, sia con diretta corrispondenzapostale, trovandosi in residenza, dovrà avvertirne il dicastero interessato.E in tal caso sulla ponenza relativa sarà segnato: « personale perl'Ordinario ». E la cosa sarà trattata senza interposizione di procuratoried agenti.6. L'Ordinario che chiede la trattazione diretta, assume l'obbligo dirimborsare al dicastero non solo le spese postali ed altre che fosseronscessarie, ma anche le tasse prescritte pei singoli atti.7. Richiedendosi l'opera di un avvocato, anche gli Ordinari dovrannocircoscrivere la loro scelta fra uno degli approvati.8. Volendosi poi avvalere dell'opera di un agente, dovranno attenersialle norme fissate nel Capo IX, Sez. 2.9. Il mandato con cui si fa da un Ordinario la scelta di un agenteè sempre revocabile a forma del diritto comune: e, come cosa di fiducia,la revoca del medesimo non è sindacabile, nè ammette ricorso.
Normae communes 485rescissionem, utpote rem ad fiduciam pertinentem, nulla daturinquirendi aut expostulandi facultas.io. Vicario Capitulari non licet, electum ab Episcopoprocuratorem cum alio mutare; at poterit cum Sanctae SedisOfficiis directo agere, ad normam art. 4, 5, 6 huius Sectionis.CAP. XI.DE TAXATIONIBUS ET PROCURATIONIBUS1. In omni rescripto, indulto, dispensatione, a suo Officioindicabitur, non modo taxatio Sanctae Sedi solvenda etremuneratio Agenti debita, sed etiam pecuniae summa, cuiusrepetendae ius habet dioecesana Curia pro exsequutione rescriptorum,si haec necessaria sit ; quae quidem summa pontificiataxatione erit inferior.2. Taxatio pauperibus, sive cives privati sint, sive Institutipiaeve causae, si petita gratia moraliter necessaria sit,io. Il Vicario capitolare non potrà mutare l'agente scelto dal Vescovo;potrà però trattare direttamente coi dicasteri della Santa Sede anorma degli art. 4, 5, 6, di questa Sezione.CAPO Xf. — TASSE ED AGENZIE1. In ogni rescritto, indulto o dispensa sarà dal rispettivo dicasteroindicata non solo la tassa per la Santa Sede e Y agenzia, cioè l'onorarioper l'agente, ma anche il quantitativo della somma che per l'esecuzione(qualora questa sia necessaria) potrà legittimamente percepirsi dallarispettiva Curia diocesana, e che sarà inferiore alla tassa delia Santa Sede.2. Per i poveri, siano persone private, siano Istituti o pie cause, sela grazia è moralmente necessaria e non lucrativa, cioè non arrechi lucrotemporale all'oratore, la tassa sarà ridotta a metà ed anche del tutto condonata,se ne sia il caso, salve le spese postali ed altre necessarie, comeper trascrizione ecc.E in tal caso anche l'agenzia, sarà ridotta a metà, o del tutto condonata,salve parimenti le spese postali.
486 Ordo servandusnon lucrosa oratori, ita ut hic nullum possit ex ea quaestumfacere, ex dimidia parte minuetur, aut etiam, si visum fuerit,omnino condonabitur, integris tamen oratori manentibus impensispro tabellariis, pro exscriptione, aliisque id genus necessariis.His in casibus, etiam Agentis procuratio ad partem dimidiamredigetur aut omnino condonabitur, salvis impensis protabellariis.3. Ordinarii, secreto percontati parochos, quae vera sitoratorum conditio, significabunt in singulis casibus, agaturnede paupere, aut quasi paupere, ideoque competat ne ipsisius ad plenam aut dimidiatam condonationem taxationis, oneratautriusque partis conscientia super expositorum veritate ;contra quam si actum fuerit, firma restat obligatio sarciendiquidquid iniuria sublatum sit.Si qui autem iniqua voluntate renuant satisfacere taxationemad aliquam consequendam dispensationem praescriptam,cuius tamen concessio sit moraliter necessaria ad offen-3. Gli Ordinari, presa secreta informazione dai parrochi dei rispettivioratori, dovranno nei casi particolari specificare, se trattasi di povero,o quasi povero, e quindi se possa aver esso diritto al condono o totaleo parziale della tassa, rimanendo gravata la coscienza degli uni e deglialtri sulla verità dell'esposto, e fermo l'obbligo di rifondere l'indebitamentesottratto.Che se per cattiva volontà, taluni si rifiutassero al pagamento delletasse prescritte per l'esecuzione di qualche dispensa; e d'altronde la concessionedella medesima fosse moralmente necessaria per evitare scandalie peccati, gli Ordinari indicheranno ciò nella loro informazione. E, concessala grazia, nel comunicarla agl'interessati faranno ad essi conoscere(qualora la prudenza lo consenta) che essi hanno un dovere di giustiziada compiere verso la Santa Sede.In ogni caso la validità della grazia non verrà mai meno per erroreo frode circa lo stato economico del petente.4. In ogni dicastero, firmati che siano i rescritti, uno degl'impiegatia ciò destinato segnerà su di essi con apposito bollo la tassa per la Santa
Normae communes 487dicula et peccata vitanda, hoc erit ab Ordinariis indicandumin suis litteris. Iidem, impetratae gratiae notitiam communicantescum iis quorum interest, eos commonebunt (si opportuneid fieri prudenterque licebit ab ipsis) ex iustitia, aliquidSanctae Sedi deberi.Utcumque tamen gratiae validitati nihil umquam o findeterror aut fraus circa oeconomicam petentis conditionem.4. In omnibus Officiis, subsignatis rescriptis, destinatusadminister, peculiari super ipsis impresso sigillo, taxationemnotabit Sanctae Sedi debitam, impensas procurationis et pecuniaesummam pro exequutione: quae omnia in menstruolibello recensebit, ad rationum computationem suique cautionemadservando.In variis taxationibus designandis administer prae oculishabebit superius expositas normas, Positionem, seu fasciculumactorum expendens; in dubiis vero rem ad Officii moderatoresdeferet.5. Singula Officia alterum habebunt a priore distinctumSede, l'agenzia e la tassa per l'esecuzione ; e ne terrà nota in un fogliomensile da conservarsi per controllo e garanzia.Nel rissare le varie tasse l'Officiale terrà calcolo dei criteri sopra enunciati,esaminando la relativa posizione, e nei casi dubbi riferendosi ai Superioridei proprio dicastero.5. In ogni dicastero parimenti vi sarà un impiegato distinto dal primoper la distribuzione delle lettere e rescritti e la riscossione delle tassesegnate in pro della Santa Sede.6. Quando si tratti di cose che debbono rimanere segrete il rescrittosi consegnerà in busta chiusa; e la tassa sarà segnata in foglio separatoche riporti il numero del rescritto chiuso ; sarà ripetuta internamente nelrescritto per norma di chi lo riceve.7. In fine di ogni mese il Prelato superiore del dicastero controlleràil foglio (di cui nel n. 4) e gl' incassi : e passerà 1' uno e gli altri allacassa della Santa Sede col suo visto.
488 Ordo servandusadministrum diribendis litteris, rescriptis, et exigendae pecuniaetaxationum ad Sanctam Sedem pertinentium.6. In rebus secreto tegendis rescripta obserata tradentur:taxatio vero in alio notabitur folio eumdem numerumreferente qui in obserato rescripto. Eadem taxationis notarioin interiore rescripti pagina iterabitur, ad securitatem recipientis.7. Extremo quoque mense, Praelatus Officii moderatorlibellum inspiciet, de quo num. 4, acceptique rationem expender.;deinde utrumque ad Sanctae Sedis aream nummariamdeferet, suae auctoritatis testimonio munitum.DISPOSITIONESTEMPORARIAE8. Officiorum administrationem totam illico retexere quumminime detur, Sancta Sedes sibi reservat peculiares normasconstituere servandas in posterum.9. Interim nulla fiet immutatio taxationum quae legitimein usu sunt pro expeditione Bullarum et Brevium Apostolicorum.10. Pariter in usu esse non desinunt eae taxationes,quae in causis Beatificationis aut Canonizationis descriptaeDISPOSIZIONITRANSITORIE8. Non essendo possibile rimaneggiare d'un tratto tutta l'amministrazionedei vari dicasteri, si riserva la Santa Sede di prendere gli opportuniprovvedimenti in dettaglio in un prossimo avvenire.9. Frattanto rimangono invariate le tasse legittimamente in uso perla spedizione delle Bolle e dei Brevi Apostolici.10. Rimangono egualmente in vigore per ora le tasse che per le causedi Beatificazione e Canonizzazione si trovano nel Regolamento di tassee spese per le cause dei Servi di Dio nella Sacra Congr. dei Riti.11. Per le cause dinanzi alla Sacra Rota edalla Segnatura Apostolicala disciplina quanto ad onorari, tasse e spese viene retta dai proprioregolamento.
Normae communes 489habentur in lege SS. Rituum Congregationis: de taxis et impensispro causis Servorum Dei.11. Sua etiam disciplina est moderandarum taxationum,mercedium, impensarum apud S. Rotam et Signaturam Apostolicamin causis quae ad ea tribunalia deferantur.12. Pro dispensationibus matrimonii vigere quoque pergentin praesens taxationes pendi solitae penes DatariamApostolicam et S. Poenitentiariam. In causis vero matrimonialibusdispensationis super rato, et in aliis quae a S. Congregationede Sacramentis iudicantur, standum normis a SacraCongregatione Concilii huc usque servatis.13. Pro ceteris gratiarum, indultorum, dispensationumrescriptis, in Officiis omnibus, taxatio Sanctae Sedi solvendaerit libellarum decem, si de maioribus rescriptis agatur; side minoribus, quinque.Remuneratio Agenti debita erit libellarum sex pro rescriptismaioribus; pro minoribus, trium.Si rescriptum unum plures gratias contineat, augebiturpro portione taxatio; non ita tamen Agentis procuratio.14. In omnibus autem et singulis casibus superius, n. 9,io, II, 12 et 13, recensitis, incolumes semper sint disposi-12. Per le dispense dagl' impedimenti matrimoniali rimarranno pureper ora in vigore le tasse in uso presso la Dataria Apostolica e la SacraPenitenzieria. E per ìe cause matrimoniali di dispense super rato ed altreche vengono giudicate dalla Sacra Congregazione de Sacramentis, si osserverannole norme che erano in uso presso la Sacra Congregazionedel Concilio.13. Per tutti gli altri rescritti di grazie, indulti e dispense di tuttii dicasteri la tassa per la S. Sede sarà di L. 10 pei rescritti maggiori,di L.5 pei minori.U agenzia sarà di L. 6 per i rescritti maggiori, di L. 3 per i minori.Se un rescritto contiene più grazie, la tassa crescerà in proporzione ;ma non così l'agenzia.14. Per tutti però i casi superiormente annunziati nei numeri 9, 10,ti, 12 e i3 s'intende che debba essere sempre salvo il disposto del
49° Ordo servandustiones capitis VI praecedentis, de stipendiis, et dispositionesnum. 4, 5, 6 et 7 huius capitis, de solutione pecuniae singulismensibus arcae nummariae S. Sedis facienda.15. Usus S. Congregationis de Propaganda Fide exemptionise qualibet taxatione in suae iurisdictionis locis incolumisservetur.Datum Romae, die 29 Iunii 1908.De mandato speciali SSmi D. N. Pii Papae XR. Card. MERRY DEL VALcapo VI precedente circa gli stipendi, ed il disposto dei num. 4, 5, 6 e 7del presente capo relativamente al versamento da farsi ogni mese allacassa della S. Sede.i5. Rimane inalterato l'uso della S. Congregazione di Propagandadi esenzione da ogni tassa pei luoghi di sua giurisdizione.Dato in Roma, il 29 Giugno 1908.Per mandato speciale di S. S. Pio Papa XR. Card. MERRY DEL VAL
ACTA ROMANI PONTIFICISEPISTOLAQua Pius PP. X bene ominatur de saecularibus solemniis religiosiset civilibus a natione Canadensi celebrandis.VENERABILIBUS FRATRIBUS LUDOVICO NAZARIOARCHIEPISCOPO QUEBECENSICETERISQUE ARCHIEPISCOPIS ET EPISCOPISFOEDERATARUM CIVITATUM CANADENSIUM.PIUS PP. XVenerabiles Fratres, salutem et Apostolicam benedictionem.Immortalia promerita aut praeclare facta maiorum certisdestinatisque intervallis celebrari publice, aequum est valdeatque opportunum: suadet id enimpietas quaedam et officiumgrati memorisque animi ; et praeterea magnarum recordatiovirtutum non parum habet admonitionis et hortamentiad communem salutem. Id ipsum apud. vos factum iriintelligimus in proximummensem Iunium, exeunte saeculosimul tertio post urbem Quebecum conditam, et altero postquamFranciscus de Montmorency Laval excessit e vivis.Profecto si magnitudo viri spectetur, si urbis auctoritas, apparetsatis esse causae, cur nobilis Canadensium natio duplicisrei memoriam singularibus solemnibus honestare velit:quin imonon est mirum, etiam ultra vestros fines tantamcommotam esse conspirationem animorum ad haec apparandasolemnia, ut iam nunc liceat prospicere celeberrima ea foreac splendidissima. Iamvero in isto quasi concentu gratulantiumfiliorum, vocemdesiderari Nostram non patitur peculiarisilla caritas et necessitudo, qua vobiscum coniuncti sumus.Is enim rerum vestrarum est cursus ut, quum in omnigenere civilis cultus cum politissimaquaque gente contenditis,tum, quod ad custodiam avitae religionis attinet, nulliconcedere videamini. Nempe florere istic ac vigereActa S. Sedis, vol. XLl, fase. 8. 31scimus
49 2 Epistoladivino munere christiana instituta; neque solum in moribusprivatorum spirare professionem catholici nominis, sed etiamin actione communis vitae, uti par est, atque in'ipsa disciplinaac temperatione civitatis.Accedit, quod Ecclesiam istic tanta frui libertatis copia cernimus,quanta fortasse nusquam alibi : in quo praeter virtutemet constantiam catholicorum civium, aequitatem etiamregiminis Britannici libenter agnoscimus. Praecipuum autemquemdam gaudii fructum capimus ex pietate erga Nos vestra.Nam si exploratissimam vos habetis Romani Pontificis in.vos benevolentiam, non minus compertum Nobis est plenumamoris et obsequii studium, quo Vicarium Iesu Christi voscolitis: quod quidem luculenter apparuit recenti memoria,quum, tentato perduellium armis principatu civili, frequensante alios Pontifici Canadensis pubes adfuit, parata certaquepro iuribus Apostolicae Sedis vitam profundere.At enim, quum Canadensem populum ita laudamus obmerita, hae laudes magnam partem ad vos, Venerabiles Fratres,clerumque vestrum pertinent, atque etiam ad eos omnesde numero laicorum, qui vobis in religiosa tuenda promovendaquere operam navant: vestra quippe potissimum vigilantiaet cura, horum autem sedulitate industriaque fit, utista Ecclesia et parta retineat decora et in meliora nitatur.Quare intelligitis, quam libenti Nos animo in partem veniamuscommunis laetitiae vestrae: quod praeterea multo libentiusfacimus ob eam causam, quia ex occasione horum solemniumproclive erit recordari, quantum gens Canadensis a suis primordiisad hodiernum diem catholicae religioni Ecclesiaequedebeat. Iam in ultima originum vestrarum memoria eminetatque extat Samuel de Champlain, natione Gallus, vir ingeniogenerosaque virtute egregius, maxime autem studio christianaesapientiae: qui a Rege Galliarum istuc deducendaecoloniae causa missus, nihil antiquius habuit, quam ut catholicumnomen per istas regiones propagaret; recte enim cen-
Epistolasuit non se suo regi servire melius posse, quam si Iesu Christigloriae serviret. Itaque primum omnium, fundato dedicatoquetemplo, initia consecrat Quebecensis urbis, quae centrumquoddam futura esset, unde in immensas .septentrionalisAmericae plagas beneficia christianae humanitatis influèrent.Mox uberrimae spe segetis proposita, suffragante nimirumApostolica Sede, alias ex aliis elicit ex Gallia virorum apostolicorummanus; quae nimium quantum elaborarunt, ut multitudinemindigenam ex agresti immanique vita erudirent adEvangelium et mitigarent. Cognitum ex eo numero sodalese Societate Iesu praecipue nobilitatos esse, quorum compluresacerbissimam in sancto fungendo munere mortem obierunt.Ille autem, quum ita incolarum saluti consulit, tum prudentissimecurat, ne quid succrescentibus bene rebus licentia noceatadvenarum. Ergo non omnibus promiscue permissumtransmigrare in Americam, sed iis tantum, quos constiteritcongruenter christiano nomini vivere; si qui male morati incoloniam irrepserint, cautum ut deprehensi, sine cunctationedomum remittantur. Optimum sane institutum ; quod quumetiam qui eum consequuti sunt Gallici administratores coloniae,tenuerint, multum valuisse arbitramur ad hanc conservandamin Canadensibus christianae et professionis et vitaeintegritatem. Coeptis tam felicibus mirifice perficiendis amplificandisille divinitus datus est primus Quebecensium Episcopus:qui diuturnum pontificatus sui spatium tot tantisquebenefactis illustravit, ut quibus laudibus Canadensis vel Ecclesiavel civitas hodieque ornatur, earum fere omnium procreatoret quasi parens ipse exstiterit. Is igitur mandatamsibi a Romano Pontifice provinciam magno animo aggressus,quaecumque in commune bonum feliciter instituta reperit, proveherein maius; quidquid autem novi opportunum fore videt,studiosissime effectum dare ista sacris expeditionibusmulto auctis, per omnem superiorem Americam usque ad Mexicanumsinum quantum scilicet patebat Nova Gallia, prae-
494 Epistolacones Evangelii dimittit : his, adiutrices optimas ad omneofficium munusque christianae caritatis, addit sanctimonialesfeminas; prohibet diligenter a colonis corruptelarum illecebras, diligentius etiam pericula fidei ; et quo temporenimis multi Gallicanis erroribus capti ab obsequio Sedis Apostolicaedeficiebant, ipse ad Romanos ritus perfunctionem sacrorumexigit, clerum maxime suo Romani Pontificatus amoreobservantiaque imbuit, omni denique solertia fovet et in perpetuumfirmat eam Canadensium intimam cum Romano Pontificeconiunctionem qua Nos tantopere delectan diximus.Magna sunt haec in rem vestram communem merita : illudarbitramur esse maximum quod ipse Seminarium Quebecensecondidit sapientissime constituit. Coepit enim inde Canadensisecclesia sacerdotibus affluere, qui, virtute doctrinaqueprobe instructi, deditissimi Romano Pontifici et suo quisqueAntistiti, colligati inter se caritate fraterna, divinum munussanctissime administrèrent. Ex eadem disciplina nullo nontempore exstitere optimi et civilium rerum peritissimi viri ;quorum opere, adnitentibus Episcopis, ea est Canadensi nationiiurium et libertatum quaesita possessio, quam hodie obtinet.Manet autem nobile illud pastoralis providentiae monumentum,integramque conservat impressam ab auctore suoformam nativosque spiritus : caput idem et exemplar omniumfere, quae istic sunt Instituta sacrae praesertim excolendaeiuventuti. Nec vero debet hoc praetermitti, quod imo est inpraecipua commendatione ponendum Seminarii Quebecensis,ex ipso magnum Lycaeum Lavallianum, domicilium doctrinarumet propugnaculum catholicae veritatis insigne, auspiceApostolica Sede et Episcoporum Canadensium ordine, effloruisse.Postremo ad istam conciliandam concordiam, quae potestatiecclesiasticae cum politica auspicato intercedit, Franciscumde Laval exstitisse principem, nullus ignorat: quod quidemetiam causae est, cur in habendis eidem honoribus mi-
Epistola 49 5rifice qui praesunt civitati vobiscum consentiant. Tantarumcommemoratione rerum, quam proximarum feriarum celebritasafferei., sane quotquot istic sunt christifideles, omnes excitaridecet ad agendas primum Deo publice gratias, cuius beneficiores est Canadensis in hanc amplitudinem provecta, tumad colendam maiori pietatis affectu Ecclesiam, quae per filiosclarissimos divinae eis benignitatis se ministram praebuit.Communibus hisce studiis vestra praeibit auctoritas, VenerabilesFratres: quos quidem consentaneum est, quum dignitatiset gloriae haereditatem ceperitis a sanctissimo Episcopo,vel acrius quotidie in exempla eius intueri. Nos, ut saeculariasolemnia universae nationi vestrae per quam salutariaeveniant, iam nunc caelestium munerum vobis ubertatem praecamur: quorum pignus, itemque testimonium paternae benevolentiaeNostrae, Apostolica sit benedictio, quam vobis, VenerabilesFratres, et clero populoque vestro peramanter impertimus.Datum Romae apud S. Petrum, die xxxi Martii MCMVIÌI,Pontificatus Nostri anno quinto.PIUS PP. XEPISTOLAPii X ob saecularia solemnia archidioecesis Neo-Eboracensis.VENERABILI FRATRIIOANNI M. FARLEY ARCHIEPISCOPO NEO—EBORACENSIUMNEO—EBORACUMPIUS PP. xVenerabilis Frater, salutem et Apostolicam benedictionem.Si vota semper, faustiore quavis ecclesiarum redeunte memoria, placetconcipere, multo ea libentius pro fecundiore
496 EpistolaNeo-Eboracensis archidioecesis bono adhibemus, quae illudconstanti progressione fructuum comprobavit, oblata pro eiusincrementis omina abunde compleri. Esse ideo perspicimusquare per occasionem solemnium saecularium eiusdem ecclesiae,nova ex animo omina nuncupemus ut maiora Deusmunera uberioremque ad illustriora assequenda commodaopem velit illi largiri. At etiam, honoris nomine, gratulationesiucundum est addere, quum tibi tum gregi. Multa namquepatrastis in Ecclesiae civilisque humanitatis emolumentum,Nobisque est spes stimulos vobis verba haec Nostrainiectura ut quam antea probastis alacritatem, in posterumetiam adhibeatis, laudem Americae exemplumque orbi praebituri.Auspicem gratiae caelestis, Nostraeque voluntatis testemApostolicam benedictionem tibi ac fidelibus tuis peramanterin Domino impertimus.Datum Romae apud S. Petrum, die ix Aprilis MCMVIII,Pontificatus Nostri anno quinto.PIUS PP, X
ACTA ROM.CONGREGATIONUMEX S. CONGREGATIONE CONCILIIIUBILATIONISConceditur indultum iubilationis post quadragenarum! servitiumchorale in duabus ecclesiis successive expletum.Supplex libellus. Sac. Antonius Gizzi, fere septuagenarii,exponit se per 38 annos, nempe a die i Ian. 1865 usquead diem 25 Oct. 1903, in Collegiata ecclesia S. Crucis lociArtena Signinae dioecesis canonicum et parochum continue etlaudabiliter servitium chori praestitisse, ab eademque ecclesiadeinde in Cathedralem translatum, ibidem pariter per quatuor.annos uti canonicum chorale pensum diligenter persolvisse.Cum itaque quadragenarium expleverit chori servitium cumqueinfirmitate laboret, iubilationis indultum ut sibi concedaturexorat.SIGNINAHaec petitio de more ab hac S. C. remissa fuit ad EpiscopumSigninum pro informatione et voto, ut audito Capituloinspectisque fallentiarum libris referret de continuo et laudabilichori servitio per 40 annos ab oratore praestito in memoratisecclesiis. Episcopus vero in Uteris responsivis diei_2ç Ian. currentis anni adhaeret voto Capituli pro denegationegratiae sequentes ob rationes, nempe: i 0 , quia servitiumchorale a can. Gizzi praestitum fuit in diversis ecclesiis contraresolutionem S. C. C. in causa Dubia-Iubilationum diei17 Dec. 1718; 2 0 . quia ex concessione petiti indulti chorodamnum immineret ; nam ex 16 canonicis et beneficiatis, quibusconstat Capitulum, tres absunt a choro ratione infirmitatis,unus canonicus iam gaudet gratia iubilationis, alter servitiummilitare explet, tres vero docent in Seminario ; 3 0 . quiain Collegiata servitium chori erat reductum, nempe tantum
498 Ex S. Congregatione Conciliifestivum; 4 0 . demum quia adducta ratio infirmitatis nondum?impedit chori servitium in oratore.Verum in meritum factae petitionis adnotatur quod quamvisnullus adsit expressus textus in iure canonico quo dicta.iubilatio concedatur, tamen sensim sine sensu haec concessioinduci coepit ex quadam aequitate et benignitate Ecclesiae.Huius indulti originem perbelle describit Benedictus XIVin suo opere de syn. dioec, lib. iß, cap. 9, n. iß.Iamvero, nonobstantibus momentis ab Episcopo et a Capituloin contrarium adductis, preces oratoris videntur posse exaudiri.Siquidem quoad primam rationem in causa Dubia-Iubilationumdiei 17 Dec. 1718 ad II dubium : « An indulgendasit iubilatio illis, qui inservierunt spatio annorum 40, sedpartim in una ecclesia partim in alia, aut tamquam canoniciin ambabus aut tamquam beneficiati in una et canonici inalia: nec non illis qui in una eademque ecclesia per totumtempus inservierunt, sed partim tamquam clerici beneficiatipartim tamquam beneficiati, et aliquando partim tamqam beneficiati,partim tamquam canonici, vel partim tamquam coadiutoreset partim tamquam principales et titulares » ; ab hacS. C. responsum fuit : Negative ad primam partem, affirmativead secundam. Verum hic rigor in posterum emollitus fuit,et praxis inolevit ut indultum iubilationis concederetur etiamillis, qui quadragenarium chorale servitium persolverunt indiversis ecclesiis sive eiusdem civitatis sive eiusdem dioecesis(1). De hac re consuli possunt resolutiones editae in Perusina8 April. 1784, Recanaten. 23 Nov. 1805, Verulana17 Sept. 1842 aliaeque, nec non ephemerides Acta S. Sedis,vol. 6, pag. 430, et fert etiam praxis quotidiana huius S. C;quin imo aliquando coniungitur ad effectum iubilationis servitiumchorale quadragenarium praestitum in diversis dioecesibus,sed id ex gravibus et extraordinariis causis.(i) Huiusmodi enim indulta directe conceduntur in favorem personarum, etnonnisi indirecte in utilitatem ecclesiarum (N. R.).
Signina 499Quoad secundam adductam causam, nempe de parvo numerocanonicorum qui remanent acj, chori servitium, et hincde consequenti detrimento choralis servitii ex concessioneindulti iubilationis, notatur quod haec quaestio pertractatafuit in supra citata causa Dubia-Iubilationum sub tertio dubio: « An indulgenda sit iubilatio illis, qui inservierunt spatioannorum 40, non obstante parvo numero aliorum, quiremanent addicti servitio ecclesiae : et quis sit parvus numerusinservientium in casu et ad effectum de quo agitur » :sed S. C. hanc quaestionem dirimere noluit, cum eius solutiopendeat a diversis statibus ecclesiarum et hinc tantumrespondit: « Dabitur resolutio in casibus particularibus». Attamennon desunt exempla concessae iubilationis, non obstanteresiduo parvo numero canonicorum habilium ad choriservitium: in hoc casu in indulto iubilationis addi solet clausula:« Salvo iure Episcopi revocandi ad servitium in casibusurgentis necessitatis ». Super hac re consuli possunt resolutioneseditae in Praenestina 27 Maii 1784 et praesertim inCivitatis Castellanae 15 Iulii 1820, quae referuntur etiam abephemeride Acta S. Sedis, loc. cit. In praesenti autem casu, concessooratori petito indulto, ex 12 canonicis in Cathedrali Signinaexistentibus iuxta Episcopi informationem, tantum remanerent7 qui ad chorale pensum praestandum sunt habiles inclusistribus docentibus in Seminario. In Ripana-Iubilationis29 Nov. 1710, relata in citata Civitatis Castellanae, iubilatioconcessa fuit canonico Concetti, licet tantum tres remanerentcanonici qui choro possent interesse.Neque tertio valet argumentum de servitio tantum festivoseu reducto praestito a canonico oratore in Collegiata ecclesia: hoc enim servitium ita reductum legitima auctoritate,ut in pluribus praesertim nunc Italiae Collegiatis videre est,impedire nequit iubilationis indultum, et tales absentiae utpoteiure permissae subduci non solent ; id ex pluribus constathuius S. C. resolutionibus uti in Montisfalisci 6 Dec. 1794,
5oo Ex S. Congregatione Conciliiin Praenestina 17 Dec. 1808, in Narnien. 27 Iunii 1857 etaliis sexcentis. Confer etiam ephemeridem Acta S. Sedis, loc.cit.; De Herdt, Praxis Capit., cap. 11, § 3.Tandem quarto neque suffragatur alia in contrarium adductaratio, scilicet quod infirmitas qua laborat canonicusorator non eum impedire valeat ad servitium chorale frequentandum._ .Nam iubilationis indultum non conceditur rationeinfirmitatis aut inhabilitatis ad interveniendum choro sed excausa quadragenarii assidui et laudabilis praestiti choralisservitii tamquam munus et remuneratio ob emerita stipendia.Tandem opponi posset, quod in casu non fuit habitusconsensus et votum Capituli Collegiatae loci A f'tena, cuiorator inservivit per an. 38 uti canonicus. Sed" hoc fortasseomissum fuit, quia cum agatur de Capitulo suppresso, illudiam in actu amplius non extat. Aliunde de diligenti servitiochorali expleto in ea Collegiata nedum fidem facit cancellariusCuriae episcopalis, sed etiam firmatur a testimonio Vicariiforanei dicti oppidi.Responsum. Sacra Congr. Concilii, omnibus perpensis,die 2 7 Iunii 1908 respondere rata est :Pro gratia iubilationis cum solitis clausulis ( i ).(i) Huiusmodi clausulae seu cautelae fere omnes continentur in hodiernaformula rescripti, quae aliquantisper differt ab antiqua relata in Acta S. Sedis,vol. 6, pag. 422, quaeque ita sonat: « Cum N. N. retulerit se chorali servitioquadraginta annos vacavisse, et idcirco iubilationis indultum expetierit, SacraCongregatio, attenta (Ordinarii) attestatione, arbitrio et conscientiae eiusdem(Ordinarii) committit, ut dummodo orator coadiutorem non habeat, et, examinatispunctaturarum libris, de continuo ac laudabili quadraginta annorum servitiolegitime constet, gratiam eidem indulgeat iuxta petita ; ita ut in posterum fructusomnes et distributiones sui beneficii, quamvis choro non intersit, percipere possit,perinde aç si praesens adesset, exceptis; tantummodo distributionibus extraordinariis,quarum assecutioni capitularia statuta, aut consuetudo legitime praescripta,aut fundatorum vel dandum voluntas obstiterint », Iamvero in casu ex Episcopi acCapituli attestatione iam constat de continuo ac laudabili quadragenario servitio•chori a canonico Gizzi praestito. Altera clausula est quod orator coadiutoremnon habeat; secus enim indultum iubilationis minime conceditur, uti decisum
Vicen.5oiVICEN.PRAEBENDAE THEOLOGALISDecernitur canonicum theologum in casu haberi praesentemin choro pro horis tantum quibus docet in Seminario.Postulata. Episcopus Vicensis exponit quod cum actualiscanonicus theologus ecclesiae Cathedralis, praevio concursu(i), theologalem praebendam obtinuit, in edicto convocationisab Episcopo, de Capituli consensu, dictae praebendaeadnexum fuit onus legendi sacram theologiam et exegesimbiblicam in Seminario, loco 40 conciones infra annum haetiamfuit in una Calaguritana-Iubilationis diei 2 Maii 1733, ubi propositodubio : « An Iosepho de Abiranda ad obtinendam iubilationem obstet quod iamhabet coadiutorem cum futura successione», haec S. C. Concilii respondit: Affirmative.Item si canonicus iubilatus coadiutorem postea sibi dari impetret,obtentum iubilationis indultum non amplius eidem suffragatur, sed punctáturisobnoxius fit, quotiescumque nec ipse nec eius coadiutor inservit, ut dudum firmavitRota dec. ygo, n. 14 coram Penia, et saepius respondit haec S. Congregatiouti in Oveten. 16 Ian. 1740, Praeterea. Tertia clausula est quod iubilatusfictione iuris ita praesens in choro censetur ut percipere valeat nedumfructus sui beneficii et distributiones ordinarias seu quotidianas sed etiam distributionesinter praesentes vocatas seu extraordinarias sive fixas sive etiam adventitias,nisi absolute requiratur personalis praesentia in choro. Et in hoc quoquediffert canonicus iubilatus a canonico infirmo, qui indultum abessendi achoro obtinuerit, quod nempe hic nullas distributiones extraordinarias lucratur.Quarta demum clausula, quamvis in relata rescripti formula desideretur, tameneruitur ex praxi huius S. C, quae, praesertim quum parvus in choro reliquussit choralium numerus, in rescripto iubilationis addere solet clausulam : Cumfacultate tamen revocandi ad servitium, quatenus divinus cultus detrimentumpatiatur. Quae quidem clausula, licet non exprimatur, semper ^subintelligitur,quia in potestate Episcopi est curare ne servitium divinum grave detrimentumpatiatur (N. R.).(i) Electio canonici theologi de iure communi non fit per concursum,cum haec forma nulla generali lege praescribatur. Secus vero dicendum estquoad Italiam et; insulas adiacentes ex Constitutione Benedicti XIII Pastoralisofficii an. 1725 -; nec non quoad Hispaniam ex Concordato diei 16 Martii 185 i,ubi art. r 8 praescribitur quod « canonicatuum de officio provisio ad Praelatoset Capitula, praevio concursu, pertinebit »; inter quatuor vero canonicos sic dictosde officio recensetur theologus seu lectoralis (N. R.).
5o2bendi de sacra Scriptura in Cathedrali, uti in statutis capitularibusan. 1878 erat dispositum. Id ex eo inductum est,quod cum penultimus canonicus theologus antecessor, licetesset vir ingenio et sanctitate conspicuus, tamen paucissimiad eius conciones audiendas in Cathedrali accedebant. QuapropterEpiscopus, existimans utilius fore tum Ecclesiae Deitum institutioni ecclesiasticae atque conformius fini praebendaetheologalis, consentiente Capitulo, rem aliquantulum immutavit,et decrevit ut in posterum in provisione praebendaecanonico theologo imponeretur onus docendi potius inSeminario theologiam quam in ecclesia Cathedrali habendilectiones scripturales, quo facilius haberetur optimus sacraetheologiae professor pro candidatis ad statum sacerdotalem.Revera actualis canonicus theologus, iuxta edictum convocationisconcursus, singulis hebdomadae diebus lectionemtheologiae dogmaticae habet in Seminario, uno excepto die,quo debet tradere lectionem exegeseos biblicae. Ratus autempraesentiam choralem computari debere pro diebus integris,non tantum pro horis quibus docet, cum mane tantumlectionem habeat, petiit a Capitulo ut tamquam praesenshaberetur pro integris diebus, quibus legit in Seminario. Remex officio examinavit canonicus doctoralis, qui eius fuit sententiae,ut canonicus theologus uti praesens haberetur tantumpro horis quibus docet, non pro diebus integris: cuisententiae omnes canonici, uno tantum excepto, adhaeserunt.De hoc canonicus theologus conquestus est apud Episcopum,qui proinde huic S. C. duo sequentia postulata prosolutione proposuit: i 0 . An facta commutatio in canonico theologooneris habendi, infra annum, 40 lectiones scripturalesin onus docendi theologiam dogmaticam in Seminario singulisdiebus, uno die excepto in guo ibidem s. Scripturae exegesimtradere debet, sustineatur in casu; 2 0 . An uti choro praesensidem canonicus haberi debeat pro horis tantum quibus inSeminario docet vel potius pro integra die in casu.
Vicen.5o3Animadversiones. Concilium Trid. (sess. j , cap. i deReform.) inhaerendo Constitutionibus veterum Conciliorum etsignanter Lateranensis III et IV statuit, ut in qualibet ecclesiacathedrali vel collegiata existenti in aliquo loco insigni,etsi nullius dioecesis, sacrae Scripturae lectio non deesset,« ne coelestis ille sacrorum librorum thesaurus, quem SpiritusSanctus summa liberalitate hominibus tradidit, neglectusiaceat ». Iussit insuper ut in quolibet Capitulo uni expraebendis canonicalibus onus legendi sacram Scripturamimponeretur : « In illis ecclesiis, in quibus praebenda autpraestimonium seu aliud quovis nomine nuncupatum stipendiumpro lectoribus sacrae theologiae deputatum reperitur,Episcopi, Archiepiscopi, Primates et alii locorum Ordinariieos, qui praebendam aut praestimonium seu stipendium huiusmodiobtinent, ad ipsius sacrae Scripturae expositionemet interpretationem cogant et compellant ». Quare ne sacraeScripturae lectio praetermittatur, iussu adstringit omneslocorum Ordinarios, ut ubi nullapraebenda ad hunc finemdeputata reperitur, designetur « praebenda quomodocumque,praeterquam ex causa resignationis, primo vacatura ». Etdemum addit quod « ubi nulla, vel non sufficiens praebendaforet, Metropolitanus vel Episcopus ipse per assignationemfructuum alicuius simplicis beneficii,.... vel per contributionembeneficiatorum suae civitatis et dioecesis, vel alias, prout commodiusfieri poterit, de Capituli consilio ita provideat, utipsa sacrae Scripturae lectio habeatur ».Hinc officium canonici theologi aliud non est quam legeresacram Scripturam, ut clerus et populus in divinis eloquiispublice instruatur: etenim ille coelestis thesaurus hominibusomnibus, non tantum clericis datus est a Spiritu Sancto.Unde canonicus, theologus suo muneri non videtur satisfacereper lectiones, quae privatim traduntur Seminarii alumnis. Quinimo idem Concilium Trid. non solum respexit ad cleri etpopuli instructionem, sed etiam locum pro s. Scripturae le
Ex S. Congregatione Conciliictione designavit ecclesiam, nempe ubi canonicus theologusbeneficium obtinet. Quod ab hac S. C. etiam fuit firmatumin resolutione diei 15 Martii 1710 in A merina, in qua adtertium dubium : « An lectio sacrae Scripturae sit facienda publicein ecclesia an vero in sacristia » ; responsum est: « Affirmativequoad primam, negative quoad secundam partem ».Referre insuper hic iuvat Encyclicas literas Gregorii XVIInter praecipuas an. 1842, ubi inter alia haec de sacrae Scripturaelectione populo fideli habenda disponuntur : « Quo inprimis pertinent decreta Tridentinae synodi, quibus nedumEpiscopis mandatum est ut sacras Scripturas divinamque legemfrequentius per dioecesim annuntiandam curarent, sedampliata insuper Lateranensis Concilii institutione, provisum,ut in singulis ecclesiis seu cathedralibus seu collegiatis urbiuminsigniorumque oppidorum non deesset theologalis praebenda,eademque conferretur omnino personis idoneis sacraeScripturae exponendae et interpretandae. De ipsa postmodumtheologali praebenda ad Tridentinae illius sanctionisnormam constituenda, et de lectionibus a canonico theologoad clerum atque etiam ad populum publice habendis actumest in plurimis Synodis provincialibus nec non in RomanoConcilio a. 1725, in quo Benedictus XIII f. r. praedecessornoster nedum sacros Antistites Romanae Provinciae, sed pluresetiam ex Archiepiscopis, Episcopis ceterisque locorumOrdinariis huic S. Sedi nullo medio subditis convocaverat ».Haec Constitutio edita fuit ad profligandos neotericorum biblicorumerrores, qui populum fidelem a sacrarum Scripturarumcognitione arcebant ; in eaque Pontifex ita locorumOrdinarios hortatur: « Ex responsis per nostram CongregationemConcilii ad decessores vestros aut ad vos ipsos iterumiterumque datis, perspectum est, quemadmodum S. Sedeset gratulari Episcopis soleat, si praebendatos theologoshabeant in publicis sacrarum literarum lectionibus muneresuo bene fungentes, et numquam intermittat excitare atque
Vicen. 5 o 5-adiuvare pastorales illorum curas, si alicubi res adhuc ex sententianon successerit ». Ex hac itaque Constitutione liquetquam valde intersit, ut canonicus theologus Scripturae lectionespublice seu in ecclesia cathedrali habeat.Sed insuper haec doctrina firmatur et roboratur ex resolutionibushuius S. C. uti in Derthonen. 27 Iulii 1844, in quaad dubium : « An et quomodo sit annuendum postulato supercommutatione lectionis sacrae Scripturae in casuum conscientiaeexplanationem in casu » ; responsum fuit : « Non expedire,et Episcopus curet executionem nuperrimae Encyclicae SSmiD. N. Gregorii XVI». Ita in una Civitatis Castelli diei 2 Septemb.1876 cuidam canonico theologo petenti ab eademS. C. : « An gratis sibi docere opus esset theologiam dogmaticamut ab onere sacrae Scripturae explanandae eximeretur» ;responsum est : « Canonicum theologum teneri ad lectionesscripturales». Idem responsum est in Casalen. 26 Iunii 1847.Et Card. Petra (Comm. ad Const. Apost., tom. 4, n. J2) quamvisputet locum Cathedralis ab Episcopo mutari posse, maximaurgente necessitate, tamen sese referens ad sess. f,cap. i de Reform. Conc. Trid., suam conclusionem limitat,dicens: « dummodo huiusmodi lectio fiat omnino publicein loco publico: et nedum ecclesiastici, sed omnes de populoin lege divina instruantur ». Unde ex locis hucusque allatisconcludendum videtur theologum Cathedralis Vicensis minimesuo muneri satisfacere legendo in Seminario sive theologiamdogmaticam sive ipsam exegesim biblicam, et consequenterfactam commutationem non sustineri.Verum ex altera parte non desunt argumenta, quae contrariumsuadent et ex quibus facta commutatio sustineri possit.Re quidem vera in mox adducto cap. i, sess. j¡ Conc.Trid., postquam sermo habitus fuit de constituendo canonicotheologo cum onere explanandi sacram Scripturam, haec leguntur: « Ecclesiae vero, quarum annui proventus tenuesfuerint, et ubi tam exigua est populi multitudo ut theologiae
5o6 Ex S. Congregatione Conciliilectio in eis commode haberi non possit, saltem magistrumhabeant, ab Episcopo cum consilio Capituli eligendum, quiclericos scholares pauperes grammaticam gratis doceat, utdeinceps ad ipsa sacrae Scripturae studia, annuente Deo, transirepossint». Ex quo factum est ut saepe canonico theologocommitteretur munus docendi theologiam scholasticamvel moralem in Seminario, loco legendi in cathedrali sacramScripturam, reputantibus Episcopis hoc magis prodesse, quiafacilius reperitur qui doceat populum, quam qui clericos instruatin sacris disciplinis.Benedictus XIV (De syn. dioeces, lib. 13, cap. ç, n. ij) referensquemdam sermonem, quem dum huius S. C. Secretariimunere fungeretur, habuit pro causa quadam discussa die5 Iunii 1723, ita scribit: «In eo (discursu) probavimus, decretumillud Tridentini Concilii (sess. f, cap. i de ref.) sive eiusverba considerentur, sive ratio habeatur praxis et consuetudinissequentium temporum, aeque comprehendere Scripturarumsacrarum expositionem ac theologiae scholasticae disciplinam,et a canonico theologo non magis suo muneri satisfieri,si sacrae Scripturae libros explicet et declaret, quamsi in theologia scholastica clerum erudiat : dummodo haectalis sit quae circa quaestiones gravis momenti et utilitatisversetur, easque pertractet, allatis divinae Scripturae testimoniis,Conciliorum decretis et Patrum auctoritate ». Eamdemdoctrinam tenet Fagnanus in cap. Quia nonnulli, n. 29et seq., de Magistris ; Garcia De benef, part. f, cap. 4, n. 136,et Card. De Luca in Adnot. ad Conc. Trid., disc. 2, n. j.Neque desunt pariter hac de re plures responsiones huiusS. C. Ita profecto decisum fuit in M acer aten. 23 Nov.1850; in Hispalen. 5 April. 1576 et in Fulginaten. 3 Iulii1784, ubi ad dubium: «An canonicus theologus loco explicationissacrae Scripturae possit explicare catechesim' et docerelectiones theologiae moralis» ; responsum fuit: « Canonicumtheologum suas lectiones peragere debere iuxta tradita
Vicen.a Benedicto XIV De Synodo dioecesano, lib. XIII, cap. g,m. ij ». Ergo concludere licet, quod canonicus theologus impletmunus suum sive legendo sacram Scripturam in sua ecclesia,sive docendo in Seminario sacram theologiam.Quoad secundam quaestionem videretur posse asseri quodcanonicus theologus haberi debeat praesens in choro tantumhoris quibus in Seminario docet. Nam primo hoc privilegiumpraesentiae pro tota die, iuxta supra citata statuta,conceditur canonico theologo taxative pro 40 lectionibus scripturalibushabendis in Cathedrali. Hinc non videretur illudesse extendendum ad casum quo ipse s. theologiam ex factacommutatione in Seminario docet, sicuti eam interpretatus estultimus canonicus theologus antecessor, qui mane s. theologiamtradebat in Seminario, et vespere choro inserviebat.Secundo in Hispania canonicis de gratia assignata estannua pensio libell. 3000, dum pro canonicis de officio interquos est lectoralis seu canonicus theologus, retributioest in libellis 3500. Et haec discrepantia ex eo dérivât, quod,post regium decretum an. 1852 ab Hispaniae Gubernio editumet a Nuntio Apostolico approbatum, facta est Episcopisfacultas imponendi canonicatibus de officio onus huiusmodidocendi in Seminario. Si itaque est pinguior assignatio procanonico theologo ob praedictum onus, non videtur in reliquishoris diei, quibus non docet, admittenda eius ficta praesentiain choro ad lucrandas distributiones. Secus idem privilegiuminvocari etiam posset pro aliis canonicis de officioonere gravatis docendi in Seminario. Hinc est quod haecS. C. in Pampilonen. 16 Dec. 1882 ad similem quaestionemrespondit : In casu de quo agitur canonicum theologum choroabesse ac distributiones lucrari posse pro iis tantum diei horis,quibus legit in Seminario, onerata conscientia (i).At ex adverso si statuta capitularia Viçensis ecclesiae(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 15, pag. 463.Acta S. Sedis, vol. XLI,fasc 8. 32
5o8Ex S. Congregatione Conciliiconcedunt canonico theologo praesentiam moralem pro vigintiquatuor horis, diebus quibus in ecclesia legit sacramScripturam, a fortiori talis praesentia concedenda esse videtursingulis hebdomadae diebus, quibus docet in Seminario.Labor enim, quem in hoc fert magisterio est valde gravior,illo exantlando in habendis intra annum quadraginta sacraeScripturae concionibus ; nam quotidie debet sese parare ad lectionemutiliter discipulis habendam. Aequitas itaque naturalisexigit ut ipse pro tota die qua legit, a choro sit exemptus.Quare De Herdt (Praxis capit., cap. p, § ij) haec habet:€ Theologus semper dispensatus est a servitio chori,non tantum tempore lectionis, sed ea etiam die, qua lectionemhabet: et lucratur integras distributiones quotidianasomnium horarum, licet iisdem non interfuerit: etsi mane tantumvel vespere legat, iisdem equidem gaudet pro integradie qua lectionem habet ».Praeterea huic sententiae seu doctrinae adstipulantur pluresdecisiones editae ab hac S. C; ita in Caurien. 26 Aug.1848 rescriptum fuit: « Canonico theologo integrae tradanturquotidianae distributiones pro diebus quibus legit, perindeac si choro personaliter adesset, non obstante capitulari statuto». Et in Barchinonen. 2 Iunii 1860 ad quaesitum: «Utrumlectoralis (seu canonicus theologus) gaudeat privilegio exemptionisa choro pro tota die cum acquisitione distributionum,licet semel tantum mane vel sero doceat » ; responsumest: « Gaudere pro integra die, qua habetur lectio ». Congruuntetiam aliae decisiones datae in Oriolen. 12 Aug. 1628,in Mediolanen. 11 Maii 1630 et in Hispalen. 26 Dec. 1645.Demum advertendum est quod canonicus theologus CathedralisVicensis nihil extraordinarii emolumenti pro scholasticislectionibus tradendis percipit seu nullam a Seminarioassignatam mercedem habet. Aequum proinde est ut ipsein reliquis diei horis, quibus non docet, choro considereturpraesens ad effectum quotidianas distributiones lucrandi.
Vicen. 5 09Decisio. Emi Patres S. Congr. Concilii in plenario conventudiei 27 Iunii 1908 responderunt:Praevia sanatione quoad comminationem oneris (i), deturresponsum uti in Pampilonen. 16 Decembris 1882 (2).(i) In casu sanatur commutatio ab Episcopo Vicensi facta in canonicotheologo, oneris nempe legendi sacram Scripturam in Cathedrali in onus docenditheologiam dogmaticam et exegesim biblicam in Seminario, quia Episcopusproprio iure id facere nequit, sed indiget beneplacito Apostolico, quod legitimisde causis a S. Congregatione Concilii concedi solet. Porro ConciliumTridentinum sess. 5, cap. i de reform, statuit, ut in qualibet Cathedrali vel Collegiatainsigni lectio sacrae Scripturae per canonicum theologum haberetur, nequeunquam praetermitteretur; sed dein sensim sine sensu, praesertim vero temporeBenedicti XIV, opinio invaluit, canonicum theologum suo munere aequesatisfacere si sacram Scripturam legat in ecclesia, vel e contra theologiam scholasticam,dogmaticam aut etiam moralem doceat in Seminario. Haec sententia,quae a compluribus canonistis illius aetatis admissa est, atque a quibusdamSS. Congregationum resolutionibus firmata, in causa fuit cur nonnulli Ordinariiautumaverint sibi licere dictam oneris commutationem suo marte peragere. Verumpost litteras Encyclicas Inter praecipuas a Gregorio XVI editas anno 1842,quibus Pontifex praescriptionem Concilii Tridentini quoad lectionem sacrae Scripturaea canonico tbeologo in Cathedrali vel Collegiata insigni habendam in pristinumvigorem revocavit, atque observari mandavit ; contraria sententia obtinuit,et quoties deinde S. Congr. Concilii rogata fuit, an canonicus theologus fungereturmunere proprio, si sacram Scripturam explanaret in ecclesia, vel theologiam autetiam exegesim biblicam doceret in Seminario, toties respondit, illum teneri adexplanandam sacram Scripturam in ecclesia ad tramitem Concilii Tridentini etcitatae Bullae Gregorii XVI. Cfr. Acta S. Sedis, vol. 8, pag. 336; vol. 9, pag. 5o5et 5 r o, et vol. io, pag. 509. Haec doctrina congruit hodiernis praesertim temporibus,quum multi perversi homines etiam e clero inveniantur, qui omni nisusacras Scripturas subvertere et in reprobum sensum detorquere conantur, ut,si fieri possit, etiam viros prudentes decipiant. Quo factum est ut, ad sacrae Scripturaestudium magis magisque in clero promovendum, Leo XIII prius die 18Nov. 1893 edidit Encyclicam Providentissimus Deus, dein vero die 3o Oct. 1902Litteras Apostolicas Vigilantiae, quibus instituit Commissionem Pontificiam dere biblica pro studiis biblicis provehendis; et tandem Pius PP. X Litteris ApostolicisScripurae sanctae diei 2 3 Febr. 1904 dictam Commissionem confirmaviteique fecit facultatem conferendi academicos gradus in s. Scriptura. Cfr.Acta S. Sedis, vol. 36, pag. 53o (N. R.).(2) In citata resolutione in Pampilonen. ita decernitur: « In casu de quoagitur canonicum theologum choro abesse ac distributiones lucrari posse proiis tantum diei horis, quibus legit in Seminario, onerata conscientia ». Quae
Ex S. Congregatione ConciliiROMANA ET ALIARUMDUBIORUMCirca decretum de sponsalibus et matrimonio.Ex pluribus dubiis, quae ad hanc S. C. postremis hiscetemporibus pervenerunt, nonnisi infrascripta (i) hodie proponunturin plenariis comitiis, quum coetera vel facili negotiosolvi possint, vel potius inter cavillationes sint accensenda.Praeterea heic adnexa exhibentur vota, quae, propter rei gravitatem,a duobus Consultoribus exarata fuerunt.Dubia. I. Utrum ad valida ineunda sponsalia partes teneantursubsignare scripturam unico contextu cum parochoseu Ordinario aut cum duobus testibus ; an potius sufficiatut scriptura, ab una parte cum parocho vel cum duobus testibussubsignata, remittatur ad alteram partem quae vicissimcum parocho vel cum duobus testibus subscribat.II. An ad sponsalium validitatem in scriptura sit apponendadata, seu adscriptio diei, mensis et anni.III. An vi decreti Ne temere, etiam ad matrimonia mixtavalide contrahenda, ab Ordinario vel a parocho exquirenduset excipiendus sit contrahentium consensus.IV. Utrum ad valide et licite matrimoniis adsistendum,particularis decisio edita est ob speciales circumstantias in casu occurrentes,sive quia hanc praxim secutus est canonicus theologus antecessor, sive praesertimquia in Hispania canonico theologo caeterisque canonicis de officio pinguiorretributio assignatur ob onus ipsis impositum docendi in Seminario. Secusenim S. Sedes canonico theologo, qui iam speciali facultate polleat commutandilectiones scripturales in onus docendi theologiam in Seminario, regulariter aliudconcedit indultum abessendi a choro pro diebus et horis quibus docent in Seminario,licet quandoque eum adstringat ad nonnullas lectiones in anno sacraeScripturae in Cathedrali tradendas. Quod si theologus pro scholasticis lectionibusnovum emolumentum percipiat, tunc amittere iubetur etiam distributionesquotidianas vel tertiam partem omnium fructuum beneficii, quae aliis canonicisinservientibus accrescunt (N. R.).(i) Haec dubia ex officio concinnata unice attendenda sunt, quum nonnulladubia Consultorum inferius relata in quibusdam discrepent (N. R.).
Romana et aliarum511ad tramitem art. VI decreti, requiratur semper delegatio specialis,an vero sufficiat generalis.V. An in locis dissitis, ad quae missionarius singulismensibus non venit - in quibus tamen, si peteretur, haberiPosset, et vel ad eum aut ad alium missionarium, qui sitparochus in sensu decreti, absque gravi incommodo possent accederesponsi - matrimonia contracta sine missionarii seu parochipraesentia retinenda sint uti valida.VI. Utrum ratione momentanei, inopinati et fidelibus prorsusincogniti transitus per aliquem locum, a quo iam a mensemissionarius abest, interrumpí dicenda sit illa rerum conditio,de qua in art. VIII decreti.VII. An et quomodo annuendum sit petitionibus OrdinariorumSinensium qui ob peculiares illius regionis conditionespostularunt: I o . exemptionem a praescriptionibus decreti insponsalibus ineundis ; 2° dispensationem a praesentia parochiet quandoque etiam testium, sive in matrimoniis ex dispensationecontraendis a baptizatis cum non baptizatis, sive inmatrimoniis inter catholicos, qui sub paganorum potestate suntconstituti.VIII. Utrum subditi dioecesis Damaensis, in dioecesi tamenBombayensi commorantes, et e converso subditi dioecesis Bombayensisdegentes in dioecesi Damaensi, ut validum et licitumineant matrimonium, teneantur se sistere dumtaxat coramparocho personali vel possint etiam coram parocho territorii.IX. An et quomodo providere expediat casui, quo parochia lege civili graviter prohibeantur quominus matrimoniis fideliumadsistant nisi praemissa caeremonia civili, quae praemittinequeat, et tamen pro animarum salute omnino urgeatmatrimonii celebratio.Resolutiones. Et Emi Patres S. C. Concilii in plenariiscomitiis diei 27 Iulii 1908 (i) respondendum censuerunt:(i) Hanc Congregationem generalem, quae statuta erat die 2 5 eiusdem mensis,ob funus pro Emo Nocella persolvendum transferri necesse fuit (N. R.).
5l2 Ex S. Congregatione ConciliiAd I. Affirmative ad primam partem, negative ad secundam.Ad II. Affirmative.Ad III. Affirmative, servatis ad liceitatem quoad reliquapraescriptionibus et instructionibus S. Sedis.Ad IV. Quoad delegationem nihil esse immutatum, exceptanecessitate eam faciendi sacerdoti determinato et certo, acrestrictam ad territorium delegantis.Ad V. Negative.Ad VI.Negative.Ad VII. Quoad primum negative. Quoad secundum, concedendamesse iisdem Ordinariis facultatem dispensandi aforma substantiali matrimonii pro casibus tantum verae necessitatis,cum potestate hanc facultatem etiam habitualitersubdelegandi missionum rectoribus ; facto verbo cum SSmo.Ad VIII. Dilata.Ad IX. Non esse interloquendum.Eadem autem die SSmus Dnus Noster Pius PP. X, auditarelatione infrascripti Secretarii, supra recensitas resolutionesratas habere et approbare dignatus est, contrariis nonobstantibus quibuscumque.f VINCENTIUS Card. Episc. Praenest., Praefectus.B. Pompili, SecretariusEmi patres,VOTUM I.i. Ut assolet cum leges promulgantur, quibus consuetudines et morespopuli innovantur, praecipue si lex una, eodem more modoque, diversosattingitpopulos, ut scilicet non mediocria et dubia et obstaculaparentur, id sat abundanter contigit edito decreto Ne temere. Etenimbis iam EE.VV. ad dubia evolvenda et ad remedia danda deveneruntin comitiis praeteritis ; et nunc tertio ad idem (nec forsan ultimo) vocamini.Cito in argumentum.Dubium I. — Utnm ad valida ineunda sponsalia partes teneantursubsignare scripturam unico contextu cum parocho seu Ordinario
Romana et aliarum 51 3uzut cum duobus testibus; an potius sufficiat ut scriptura, ab una parte£um parocho vel cum duobus testibus subsignata, remittatur ad alterampartem, quae vicissim cum parocho vel duobus testibus subscribat.2. Verba decreti, prouti sonant, nihil nobis innuere videntur, exquibus potius uno modo quam altero solvatur difficultas, cum requiranttantum scripturam subsignatam, abstrahendo a circumstantiis quomodo,quando. Verumtamen, si male haud opinor, puto magis congruumesse spiritui legis requireresubsignationem unico contextu, hoc«est sponsis insimul consistentibus coram parocho aut testibus, ibiquescripturam subsignantibus, unus post alium. Revera legislator voluit emedio tollere sponsalia quae oretenus agebantur, et valida non cognoscerenisi ea, quae, scripto pacta, si daretur necessitas, probari possentper fidem instrumenti. Scriptura sponsalium igitur, cui vis inest publicidocumenti, eo modo facienda est quo coniiciuntur omnia instrumentapublica; instrumenta autem publica coniiciuntur, aut saltem leguntur etsubscribuntur unico contextu a partibus (sive per se, sive per personamdelegatam) et ab iis, qui requiruntur ad fidem faciendam : ut notarius,testis. Accedit quod, si admitteretur validitas sponsalium per scripturamsubsignatam diverso tempore,sponsis non compraesentibus, via facillimaaperiretur fraudibus et decepdonibus, praecipue in secunda formasponsalium, et signanter si aliquis ex contrahentibus scribere nequeat.Dubium II. — An ad sponsalium validitatem in scriptura apponendasit data, seu adscriptio diei, mensis et anni.3. Quamvis veteri iure nihil de data cautum sit, tamen totalis eiusdemomissio in scripturis instrumentalibus actum inticit ; tum quia« maximaposset contingere incertitudo cuiuslibet negotii, seu iuris per instrumentumprobandi », tum quia « omissio solemnitatis consuetudinetantum inductae sufficit ad invalidandum instrumentum » (Reiffenstuelin lib. II Decret., tit. 22). Consonat recentiorum legumlatorum usus,qui in scripturis, ut instrumentis valituris, datam ad validitatem exigunt,e. g. in testamentis olographis (C. C. 775); et ideo ad dubium responderemaffirmative.Dubium III. — An vi eiusdem decreti, etiam ad matrimonia mixtavalide contrahenda, ab Ordinario vel a parocho exquirendus et excipiendussit contrahentium consensus.4. Cum paragraphus tertia art. iv requisitionem et exceptionem consensusadponat tamquam conditionem ad validitatem, et cum paragraphussecunda art. xi subiecta velit matrimonia mixta omnibus superius
5i4 Ex S. Congregatione Conciliistatutis legibus, clarum est vi decreti Ne temereetiam in mixtis matrimoniisexquirendum et excipiendum esse consensum, firma tamen manentelege de ritu religioso denegando, cum de ritu nihil cautum sit.5. Quoniam vero res gravis est, et aliqua ex parte immutat veteremdisciplinam, fas sit demonstrare novam hanc mutationem, et veterumlegum gradualemevolutionem, et novae logicam consequentiam esse»Consuevit antiquius Ecclesia mixta coniugia ita prohibere, ut nullo pactodispensationemelargiretur. Qui contra praeceptum agebat, veluti ethnicushabebatur. Serius Ecclesia dispensationem elargiri coepit, si tamen»coniuges cautiones ad pericula praecavenda proli et parti catholicae darenon detrectaverint.6. Hoc in casu, quamvis non ritu sacro coniuges coniungerentura parocho, non video tamen qua lege, saltem scripta, prohibebatur parochusexquirere et recipere consensum. Nam, ante Benedictum XIV, nullumPontificium documentum editum erat, quod ritum adsistendi moderaretur; doctissimus enim hic Pontifex docet in opere De synod, dioeces,prudentiae Episcopi commissum esse negotium praefiniendi quibusceremoniis mixtis matrimoniis adsistendum erit. Pius VI in litt. ad Episc*.Mechlin. ij Iulii lySj primus decrevit « ut (parochus) non assistat talimatrimonio in loco sacro, nec aliqua veste ritum sacrum praeferente indutus; neque recitabit super contrahentes preces aliquas ecclesiasticas,et nullo modo ipsis benedicet ». Haec, iisdem fere verbis, confirmatafuerunt posterioribus Pontificum responsionibus et demum celebri InstructioneAntonelliana die 15 Nov. r 858, in qua dicitur quod Episcopipostquam« a S. Sede obtinuerint facultatem dispensandi super impedimentomixtae religionis, in eadem facultate exequenda nunquam desistantomni cura, studioque advigilare, ut sedulo quoque impleantur conditionesde mixtis hisce coniugiis extra ecclesiam et absque parochvbenedictione, alioque ecclesiastico ritu celebrandis ».7. Atvero exquirere et recipere contrahentium consensum, iuxta formulamstatutam in Rituali, usque ad illa verba exclusive: Ego vos coniungo....in nomine etc., procul dubio non est neque preces ecclesiasticasrecitare, neque benedicere, neque ritum ecclesiasticum proprie exercere ;sedpotius civilem et connaturalem usum sequi, quo utuntur omnes publicinotarii, contractum quemque exaraturi ; quippe cum pacta consensuperficiantur, sciat necesse est, et hinc exquirat et excipiat, qui de pactoconstarepublica adnotatione testificari debet. Parochus enim, vel qui proeomatrimoniis celebrandis assistit, duplicem personam veluti induit :publici officialis et sacerdotis. Qua publicus officialis, personas contrahentiumet eorum nomina cognoscere debet, simulque ius habet, quo*
Romana et aliarumaccuratius munere suo fungatur, propria voce consensum exquirere : quasacerdos, ritu ecclesiastico nupturientes honorât, et pro eis preces et benedictioneseffundit. Si autem Ecclesia concedit imo precipit nupturientesmixtae religionis non aliter contrahere matrimonia nisi adhibita praesentiaparochi tanquam publici Ecclesiae officialis, huic certe non estputanda denegasse potestatem, qua omnes fruuntur notarii exquirendi etrecipiendi consensum, nisi expresse id decreverit. Atqui nihilconsimilestatuto sanxit determinate ; sed tantummodo ea prohibuit quae parochuspraestat contrehentibus ut sacerdos, scilicet praeces et benedictionem « utin catholicorum animis nunquam obliteretur memoria tum canonum, quiistiusmodi matrimonia detestantur, tum constantissimi illius studii, quosancta mater Ecclesia nunquam destitit filios suos avertere ac deterrerea mixtis coniugiis in eorum et futurae prolis perniciem contrahendis ».(Instr. Anton.).8. Dixi nulla lege scripta cautum fuisse, ut abstineret se sacerdosab exquirendo consensu in matrimoniis mixtis, quae celebrantur impetratadispensatione ; at usus late invaluit, nulla facta distinctione intermixta coniugia quae celebrantur licite, dispensatione elargita, et quaeillicite celebrantur defectu dispensationis super impedimentum mixtaereligionis, omnibus hisce coniugiis assistendi assistentia mere materialiet passiva. Nam, praeter quam quod Emus Venetiarum Praesul hunc Venetiisesse morem asserat, auctores non pauci inter quos Rosset (De matrim.,tom., 3, n. 1763) tradunt ordinarie parocho fieri licentiam assistendimixto coniugio mere passive, perinde ac si partes unice agat mere testis,ut aiunt, qualificati. Verum usus non videtur ubique terrarumunicus ; clarissimus enim Gasparri ait : « In nonnullis regionibus, utin Gallia et America Septemtrionali, parochus interrogat partes de consensu,recipit, caetera omnia omittens » (De matrim., n. 458). DoctissimiCardinalis usum, sicubi viget, non reprobat. Et merito, imo,meo sensu, hic usus magis rationalis est, et magis respondens sive verbissive spiritui legum a SS. PP. latarum ; dum e contra alius ususexaggerationem sapit, aut melius confusionem cum statutis pro celebratione• matrimoniorum, dispensatione non impetrata, ur nunc dicturisumus.9. Quoad matrimonia inter catholicos et acatholicos, si dispensationon intercesserit, vel agitur de contrahendo inter partemcatholicam etalteram non baptizatam, et tunc quaestio acta est. Neque veteres nequenovae leges sinunt parochum assistere huiusmodi coniugiis, quaenullitatis vitio tabescunt.Si autem agitur de contrahendo inter catholicampartem et acatholicam valide baptizatam, vetus disciplina erat, re-
5i6 Ex S. Congregatione Conciliigulariter denegare assistentiam parochi.Id cautum fuit a Pio VIII in litterisad Arch. Colon. 26 xVIart. i83o et a Gregorio XVI in Encicl. temoiugiter 27 Maii1832, in qua ait « At vero si nonnunquam contigeritut catholicus aliquis vir mulierve recedere nolit a perverso suoconsilio ineundi mixtas nuptias, non petita seu non impetrata Ecclesiaedispensatione, vel debitis cautionibus, seu earum aliqua praetermissa,tunc sacri pastoris officium erit abstinere, non solum a matrimonioipsa sua praesentia honestando, sed etiam a praemittendis eidem pro--clamationibus atque a dimissorialibus litteris concedendis ».10. Quoniam tamen haec disciplina durior visa est aliquibus in lociset plurimorum causa maiorum, praesertim iis in regionibus ubi catholicapars civilibus legibus detinebatur ne solitas et necessarias cautionesdaret (quemadmodum impedimento erat decretum Iosephi II) perPontifices pro loco et tempore temperata est. Quapropter Pius VIII incitatis litteris ad tumultum evitandum contra Ecclesiae intoilerantiam,et Gregorius XVI ut impediret catholicos menestellum protestanticumadire, permittunt ut coniugium « illud quamtumvis vetitum et illicitum,coram catholico parocho potiusquam coram ministro acatholico, adquem partes confugerent, contrahatur ; idem catholicus porochus aliusvesacerdos eius vices gerens, matrimonio ipsi materiali tantum praesentia,nullo adhibito ecclesiastico ritu intersit, perinde ac si partes unice agatmeri testis, ut aiunt, qualificati seu autorizabilis ; ita scilicet ut, utriusqueconiugis audito consensu, deinde pro suo officio actum valide gestumin matrimoniorum librum valeat referre ». Greg. XVI Memores3o Apr. 1841.11. Ut patet igitur assistentia parochorum passiva non erat generatimpraescripta in matrimoniis mixtis celebrandis sed tantum in casuexceptionali huiusmodi matrimoniorum, quae celebrabantur sine legitimadispensatione et quibus parochi assistere debebant ad mala graviora evitanda.Si autem huius praecepti vim et rationem intimius pensamus,suasum nobis fiet passivam assistentiam non ideo praeceptam fuisse, utin animis catholicorumimprimeretur Ecclesiae detestatio in mixta coniugia,cum huic sat provisum erat per denegationem precum et benedictionumsacerdotalium ; non ideo cautam, ut par est, ne sacerdos cooperanturpatrationi rei illicitae, quippe, etiamsi consensum exquireret,non cooperaretur nisi materialiter, id quod ultro fieri potest ad evitandummaius malum, prout in casu; neque denique invectam ne parochusprobare videretur, atque suo facto quodammodo ratum habere sacrilegumconnubium, cum magis opportune et maiori vi id obtinebaturper praevias admonitiones, instructiones et protestationes, quas, ex prae-
Romana et aliarumcepto Pii Viii et Gregorii XVI in litteris de quibus supra, Episcopus velparochus deferredebebat parti catholicae, ad hoc insani propositi perventae,ut illicitum coniugium per fas et nefas coniungere parata fuerit.Hinc vero ratio huiuspassivae assistentiae, ni fallor, in illo reponendaest, quod Ecclesia cogebatur propriis legibus detrahere, et veluti maiorivi adacta permittere parochorum assistentiam, quam generatim denegabat.Propterea et aequum et par erat parochum gerere morem omnibusinvitis: videre, audire, tacere, gravitatem prae se ferre, tamquam quinollet quod agit ex gravi causa. Talem fuisse rationem assistentiae passivaedemonstratur, praeterquam quod constanti studio SS. Pontificumin deneganda quacumque assistentia ubi damnum clero, Ecclesiae et populoimminens non erat, etiamipsis nominibus quibus regulam huiusmodidesignabant ; nam passim appellant praxim tolerantiae : normamnon voluntate sed necessitate statutam : consilium prudentiae : rationemevitandi graviora : modus conciliationis, et alia huiusmodi.12. Atvero per decretum Ne temere prorsus immutata est, quoadparochi assistentiam in coniugiis celebrandis sine Apostolica dispensatione,vetus disciplina. Hodiedum enim parochi praesentia in iis, quamvisillicitis matrimoniis, non amplius habetur ad instar concessionis ex causatolerantiaeet incommoda graviora evitanda, sed est absolute praeceptane his temporibus infirmae fidei multiplicentur coniugia civilia tantumvel haeretico more celebrata. Unde et parochi vi novae legis assistere tenentur,et nupturientes ubique terrarum, Germania excepta, iubentur parochumadire sub poena nullitatis. Clare id evincitur art. XI, § 2° novidecreti, qui ait:« Vigent (statutae leges) quoque pro iisdem, de quibussupra, catholicis, si cum acatholicis sive baptizatis sive non baptizatis,etiam post obtentam dispensationem ab impedimentomixtae religionis». Et in schemate decreti proposito H. S. O. die 26 Ian. 1907dicebatur patenter latas leges valere pro matrimoniis mixtis, quae contrahuntursive cum dispensatione ab impedimento mixtae religionis,sive non. Si autem per novum decretum praecipitur huiusmodi matrimoniacelebranda esse semper coram parocho, quasi publico Ecclesiaeofficiali, - non video cur denegandum sit parocho id quod est propriumcuiusque officialis publici, exquirere et recipere consensum eorum, quiactum contractualem coram ipso perficiunt. Assistentia passiva quaeoptime congruebat cum veteri disciplina, cum novahaerere. Nam, iuxta illam, Ecclesiaparum videtur corcontrahentes sine dispensatione superimpedimentum mixtae religionis, veluti ethnicos et publícanos putabat,in quos animadvertebat illud Apostoli : quid mihi de iis qui forissunt ? dum nova disciplina eosdem, qua rite sibi subditos, communi
5i8 Ex S. Congregatione Conciliilege agere vult, ne ex proprio crimine emolumentum capiant ; vetus disciplinaper modum casus excepti aliquandiu parochum in iis illicitisconnubiis concedebat: nova autem praecepit semper; illa in parocho, pronecessitate concesso, personam tribuebat, quae praeseferret quandam speciemhistoriographi referentis rem inter alios actam : haec vero in parochomagistratum designat. Tunc igitur congruum erat parochum passivese habere, nunc legum cohaerentia expostulat eundem partem agentissuscipere quoad ea quae substantialia sunt in stipulatione contractus, ethinc exquirere et recipere consensum.13. Quodsi obiiciatur parochum decere ut pandat aliquo modo reprobationemrei illicitae quam contrahentes sunt acturi, responderem nondeesse modos opportuniores et potentiores id praestandi, scilicet primumper praevias suasiones, hortationesque parti catholicae faciendas, Ut desistatab illicito proposito, et, quatenus in irritum omnia cesserint, per protestationemeidem parti catholicae deferendam qua manifestetur nuptiasillicitas et pene dixerim sacrilegas fore futuras, neque sanctificari, autapprobari a sacerdote assistente, qui in eum finem assistit ne nuptiaeinvaliditate laborent, sed semper reprobat et reprobaturus erit illicitumconiugium.Dubium IV. — Utrum ad validam et licitam matrimonii adsistentiam,de qua in art. IV decreti, requiratur semper delegatio specialis,an vero sufficiat generalis.14. Quoaci hanc delegationem generalem quaestio olim implexa nimis.Haec enim S. C. in causis Posnanien. Colonien. Aquisgranien. annis1889, 1893, etsi cum aliquibus restrictionibus probaverit quandamgeneralemdelegationem, principium de validitate et liceitate delegationisgeneralis absolutae et mutuae parochorum inter se, etiamaccedente beneplacitoOrdinarii, decretorio responso non firmavit, cum duo adlectiviri et Consultores ad oppositas devenissent conclusiones.Hodie tamenpost editum Ne temere, cum elementa quaestionis non parum immutatafuerint, puto dandum responsum affirmans. Revera qui tunc temporisputabant et invalidam et illicitam eam delegationem, hac de causaputabant, quia videretur contraria menti Tridentini, quod ad validitatemrequirebat proprium parochum, cum facultate quidem delegandi, non tamenhoc modo delegandi (prout est delegatio mutua et generalis) quotolleretur vigilantia in matrimonia contrahenda et testimonium facilepatens de contractis (Thes. Res. S. C. C. anno 1893, pag. 201). Cumvero decretum Ne temere disciplina de parocho proprio temperata fuerit,et cum vigilantiae provisum sit, officiis omnibus impositis, qui
Romana et aliarummatrimoniis assistant, cadit unicum fundamentum quo regebatur sententianegans, neque, mea opinione, aliquid impedimento esse potest,quominus integraliter recipiatur sententia optimorum ex nuperis (Gasparri,Wernz, Scherer), qui putant delegationem generalem et mutuamvalidam esse, et etiam licitam, si accedat tum causa gravis tum approbatioOrdinarii, cuius iudicium in re non parvi momenti ex debito subiectionissemper expetendum est.Dubium V. — An in locis dissitis, ad quae missionarius singulismensibus non venit, in quibus tamen si peteretur, haberi posset, vel adeum, aut ad alium missionarium, qui sit parochus in sensu decreti, absquegravi incommodo possent accedere sponsi, matrimonia contracta sineeius praesentia retinenda sint uti valida.15. Praesens dubium duos casus complectitur. Primo si missionariushaberi possit a nupturientibus in propriorogatus sit; secundo siipsorum loco, dummodonupturientes possent sine gravi incommodo accederead locum ubi missionarius est. Duae igitur quaestiones fieri possent: an nupturientes teneantur petere missionarium, et an teneanturipsum adire sine incommodo gravi. Ad primam videretur respondendumaffirmative, quia verba decreti aiunt : Si contingat ut sacerdos haberinon possit, quod non verificatur, quando, si peteretur, haberetur.Ad secundam videretur dicendum contrarium, cum decretum loquatur deloco ubi sunt nupturientes, neque aliquiddicat de adeundo parocho inaliam civitatem. Sed contra opponi possit in utroque casu teneri, scilicetet scribere et adire, quia canon VIII continet legemexceptivam, etideo iam per se strictae interpretationis. Quae exceptio facta est pro casunecessitatis; cum autem nupturientes vel petendo habere possent parochum,vel sine gravi incommodo ad locum ubi est parochus transmeundopossent legem communem observare, ad eamdem teneri videretur ne ratiolegis, seu necessitas, deficeret.16. Nihilominus, quoniam solutio praesentis dubii non tam a legecondita pendeat, quam a Vestra facultate legesferendi, et quoniam siobligatio ponitur nupturientibus vocandi vel adeundi porochum, in praxinon parvae difficultates adessent, dubia et ambages sive in cognoscendoquando incommodum sit grave vel leve, et quando parochus haberi possitvocatus vel non, crederem magis congruum esse declarare quod sufficitabsentia missionarii parochi a statione nupturientium per mensem,ut ii possint tuto frui lege statuta in canone VIII, quin obligentur adalia uti in dubio.
520 Ex S. Congregatione ConciliiDubium VI. — Utrum inopinatus et momentanem transitus peraliquem locum, a quo iam a mense missionarius abest, interrumpat,saltem in eodem loco, illam impossibilitatem, de qua in Can. VIII.17. Non quaevis parochi vel Ordinarii vel sacerdotis delegati praesentiasufficit, ut ad effectus Can. VIII interrupta dicatur necessitas ; secussi e. g. carceribus iidem detineantur segregati ab omnibus, vel insaniacorriperentur insanabili, adimeretur indefinite ius fidelibus ineundiconiugia, donec vel adveniret alius sacerdos rite facultate munitus, velilli iidem sacerdotes abducerentur a loco per altra mensem ; quod absurdumvidetur. Propterea praesentia, apta producerenecessitatis interruptionem,est praesentia utilis, scilicet ea quae commodum seu utiletempus praebet fidelibus adeundi pastorem, et cum eo agere et complerenegotium de matrimonio celebrando.Si quis autem missionarius inopinateet momentanee per aliquem locum transit, is certe necessariam tempestivitatemfidelibus non tribuit, ut coram ipso matrimonium celebrent,et ideo idem esset ac si abesset.Mihi igitur errare non videor si responsumnegans dubio dederim ad casum, prout iacet.Dubium VII. An et quomodo annuendum sit petitionibus OrdinariorumSinensium praesertim : i 0 , quoad sponsalium celebrationem ;2 0 . quoad matrimonia mixta ; j°. quoad matrimonia contracta inter catholicos,qui sub paganorum potestate sunt constituti.18. Quamplurimi diversarum regionum in vastissimo imperio Episcopivix ac receperunt decretum Ne temere dubiis et anxietatibus repletifuerunt, non quidem quia putaverint novam legem in se non magnarumutilitatum frugiferam, sed quia eius executioni magnam partemObstare cognoverunt duros et agrestes mores incolarum, quos superaredifficilius est, quam solo aequare ipsorum famosa moenia. Aiunt igitur(ut videre est in Actis) cum agitur de matrimoniis inter catholicos, sisunt sui iuris, nihil impedimento esse, quominus adamussim observeturnovum decretum; qui enim Petri fidem receperunt simul cum gratia Christiinduere mores civiliores et faciliores videntur, ut iam dignoscant quasapientia statutum sit connubia coram sacerdote et testibus celebrare,quibus constet de expresso consensu. At vero si agitur sive de mixtisconiugiis, sive matrimoniis catholicorum, qui non sunt sui iuris, eo quiasubiacent potestatipaganorum, impossibile prorsus putant posse observari,quae requiruntur quoad formam tum sponsalium, tum matrimonii.19. Mos est tenacissimus Sinensibus paganis, puellam non anteastare cum sponso, nullumque externum consensus signum dare, quampraeviis aliquibus cerimòniis, in domum mariti cum ipso accubitura,
Romana et aliarum 52!introducatur. Hinc nunquam adduceretur ad consensum exprimendumcoram testibus, et, si id urgeret pars catholica, scandalum forsan et praeiudiciumcaperet, nostram religionem parvipendere pudorem.20. Non minor oggeritur difficultas, pro iis qui a paganis pendent,,quominus admittatur parochi praesentia. Nam in Sinis nostro aevo iusfamiliare et herile iis adhuc eoa reta tionibus pene detinetur, quibus olim,Christo non nato, gens Romana gemebat. Vir quilibet, quamvis aetatemaximus, minor semper est, vivente patre, sine cuius assensu nequeuxorem ducere, neque pacta facere potest. Quo autem odio exardescuntpagani in religionem nostram nunquam adducerentur ut matrimoniumfiliorum celebretur praesente parocho; filiique familias christiani in bivioessent aut manendi sine coniugio aut vivendi concubinarie.21. In iis et aliis difficultatibus prout Acta legentibus patet, quaevia sectanda? Urgere decretum? Non prudens puto, quia, mea sententia,deesset ratio illa, quae in omnibus legibus expetenda est, scilicetpublicum bonum. Legem novam moderari pro toto imperio Sinensi?Nequidem sapiens crederem, quoniam si statutis exceptivis ianua aperiatur,nunquam obtinebimus eam legum concordiam et unitatem quaeab omnibus desideratur.22. Meo sensu, nodus extricandus erit manutenendo decretum insuo pleno vigore, imo iniungendo Episcopis Sinarum (quod aliunde pluribusex ipsis in votis est) ut curent quantum in ipsis est plenam observantiamsive cum catholicis, sive cum acatholicis, qui nuptias ineunt cumnostris. Quodsi aliquando eis metam attingere datum non sit, et aliundecausa adsit dispensandi, opportunis facultatibus muniti iam sint omnesOrdinarii, cum facultate subdelegandi, ita ut possint, sive quoad sponsalia,sive quoad matrimonia mixta, sive quoad matrimonia contrahendainter catholicos qui sunt sub potestate paganorum, omnia moderari iuxtavetera iura.Dubium VIII. — Utrum subditi dioecesis Damaensis, in dioecesi tamenBombayensi commorantes, ut validum et licitum ineant matrimonium,teneantur se sistere dumtaxat coram parocho personali, vel possintetiam coram parocho illius territorii in casu.2 3. Quaestio haec V. S. O. proponitur ab Ordinariis Bombayensiet Damaensi,quorum primus putat parocho territorii non denegari iusassistendi matrimoniis exemptorum valide semper, dummodo in sua paroeciaassistat, et etiam licite quando aliquis ex nupturientibus per mensemin paroecia commoratus fuerit; alter vero contrarium putat, eo quia
522 Ex S. Congregatione Concilii•conditio fidelium habentium parochum personalem est conditio specialis«et privilegiata, neque ideo subiecta legi communi.24. Meo sensu, si verba decreti pensitamus, excipienda est opinioArchiepiscopi Bombayensi ; nam clausulae quibus absolvitur decretumlatissimae sunt, ut de medio tollant quodcumque privilegium et quamcumquererum specialem conditionem : et aliunde resolutio Dubii IX data•ab H. S. C. die i Febr. 1908 concedit quidem parochis personalibusfacultatem assistendi matrimoniis suorum subditorum in quocumque loco,ubi extenditur privilegium iurisdictionis personalis; minime vero tumquoad validitatem tum quoad liceitatem aliquid detrahitparochis territorialibus; qui ideo et valide semper in propria paroecia et licite quoquepraehabita commoratione menstrua, assistere videntur matrimoniisfidelium exemptorum.2 5. Sin vero spiritum et mentem decreti pervadimus, cum distinctionemihi videtur respondendum esse. Si de validitate sermo est, putonon incasse parochumterritorialem assistere in propria paroecia matrimoniisfidelium exemptorum. Revera mens Vestra EE. PP., dum decretumtulistis, fuit obligationem auferre adeundi parochum propriumtamquam conditionem sine qua non ad validitatem, simulque cumularein territorialitate parochorum potentiam omnem ad valide assistendummatrimoniis, propter quam « nedum suorum subditorum, sed etiam nonsubditorum valide adsistunt ». Nunc vero, si fideles habentes parochumpersonalem valide non possent connubia inire coram parochis territorialibus,duo illa principia in irritum fierent ; nam pro ipsis firma maneretobligatio ad validitatem adeundi proprium parochum, et ideo in conditioneessent inferiori relative ad alios fideles; simulque territorialitasparochorum quamdam capitis diminutionem pateretur, cum invalide, defectuiurisdictionis, parochiconiungerent in suo territorio fideles exemptos.Incongruum autem mihi videtur duo illa principia super quae, magnampartem, fundatur innovatio legis Tridentinae, relaxare pro ulla regione,quaeque sit.26. Si de liceitate loquimur, aliter iudicandum censeo. Fideles habentesparochum territorialem, si per mensem commorantur in aliena paroecia,censentur, fictione iuris et ad effectum contrahendi matrimonium,veluti ab illa in hanc translati, vel, si dicere licet, ab illa excardinati etin hac incardinati, ita ut, quamvis a parvo tempore heic degant, tamenut proprii subditi huius parochi habeantur. E contra, fideles habentesparochum personalem conditione sua inhabiles sunt, ut cadant sub eademiuris fictione per menstruam habitationem in territorio subiecto parochoterritoriali ; imo neque per verum et propriedictum domicilium
Romana et aliarum 523unquam fieri possunt subditi parochi territorialis. Ratio est quia in paroeciisterritorialibus iurisdictio sequitur territorium; in paroeciis veropersonalibus iurisdictio sequitur personam.Quocumque igitur persona sit,{in locis tamen ubi privilegium extenditur iurisdictionis personalis) nonattingitur a parocho territorii sed a parocho personali, cuius parochialitatemeffugere non valet per ullam habitationemvel domicilium in territorioalieno, si autem hi fideles, habentes parochum personalem per nullamhabitationem vel domicilium in territorio alieno fieri possunt subditiparochi territorii, clarum est eosdem non posse coniungi in matrimoniumlicite, nisi a parochis personalibus.27. Si'haec doctrina excipiatur, secundum quam proposito dubio•respondendum esset : tenentur sistere se parocho personali ut licita sintconiugia, non vero ut sint valida, haud amplius metuenda essent illaincommoda, quae timet Ordin. Damaen. Nam « il pericolo che i parrociterritoriali attirino, con mezzi poco convenienti, gli esenti, affinchèquesti celebrino il matrimonio nelle loro chiesela lotta coi parrociesenti o personali la confusione nell'ordine stabilito con S. M.il Re del Portogallo » , haec omnia prorsus evanescerent, quoniam canoneX plectuntur parochi, qui illicite, etsi valide, matrimoniis assistant;et aliunde si parochis territorialibus prohibitum sit ne assistantconiugiis exemptorum, temerarium esset suspicare eosdem generatimpraecepto non obtemperaturos. Quodsi fortasse aliquis iura aliorum parochorumviolaverit, laeso datur actio, civilem dicam et criminalem;.quoniam emolumenta stolae sibi repetere potest, et poenam invocare reoab Ordinario iniungenda.28. Haec, EE. PP., quae subiicienda habui Vestrae sapientiae, a quaquid decernendum sit securi omnes expectant.Et interim qua decet etc.Romae ex Convento SSfnae Conceptionis, die 9 Iulii 1908.Humilis in XtoFr. ALOYSIUS A TABTA, O. M. Cap.Emi ac Rmi Patres,VOTUM II.Iussus sum benevolenti R. P. D. Secretarii auctoritate votum meumpandere meamque aperire sententiam super quaedam dubia, quae circainterpretationem decreti Ne temere de forma celebrationis sponsalium etmatrimonii proposita sunt. Ut officio rite satisfacerem, dubia haec, quanztcfaS. Sedis, vol. XLl, fase. 8. 33
524 Ex S. Congregatione Conciliitum fieri potuit, inter se composita et in ordinem redacta sunt, eaqueEE. VV. sapienti iudicio submitto, meam simul sententiam aperiens..Brevitati autem, quantum licebit, studebo, ne vos molestia affidar, vosquecogam tempus vobis maxime pretiosum inutiliter ponere.Sequentia sunt igitur dubia perpendenda, quarum quaedam adsponsalia, quaedam ad matrimonium pertinent.Quoad sponsalia quaeritur ex Albania, num necesse sit ut ambaepartes simul se consistant coram parocho et testibus, ut contractui sponsalitiosubscribant.Difficultas exinde enascitur, quod in Albania, quum sponsalia a parentibuspotius quam a filiis iniri soleant, saepe accidit ut sponsi quamlonge inter se distent; sed praecipue ex eo quod iuxta orientalem usurosponsa ante matrimonium nunquam cum sponso simul esse possit. Quare,si ex decreto dicendum sit necessariam esse simultaneam praesentiamsponsorum coram parocho et testibus , fere impossibile erit ibidem inposterum sponsalia contrahi. Nec dicendum rem apte componi posse perdesignationem alicuius procuratoris, quam sponsa ex. gr. faceret ut aliussuo nomine cum sponso contrahat sponsalia. In Albania enim extra urbesrarissimum est invenire qui scribere sciant ; quare in maiori eius parteimpossibile fere esset haec procuratoria mandata conficere ita ut de eorumlegitimitate et authenticitate constaret.Verum, hac difficultate practica tantisper omissa, res considerandaest theoretice. Inter Doctores , qui decreturn Ne temere commentanteshanc quaestionem attigerunt, nonnullos inveni, qui putant, ad validitatemrequiri ut partes, quum subscribunt, coram testibus subscribant (i). Horumratio haec est, quia testes ita requiruntur, ut ipse contractus eosdebeat habere testes ; contractus autem in casu fit per scripturam ; debentergo testes immediate, non ex aliqua aliorum relatione, testariposse, partes nomen apposuisse. Quam sententiam iure, meo quidemiudicio, improbant alii (2). Rationem enim afferunt planam et obviam,.(1) Ita Knecht, Leitner, Vermeersch.(2) Ita Boudinhon, Desmet, Trenta. Iuverit heic referre verba Boudinhon,Le mariage et les fiançailles, n. 3g: « Le plus souvent les fiançailles serontcontractées inter praesentes, et les signatures seront apposées par les fiancésau bas de l'acte, qu'on aura rédigé en leur présence ou dont on leur auradonné lecture, le tout en présence du ou des témoins. Toutefois cette manièrede faire n'est pas indispensable, et, grâce à l'emploi de l'écriture au lieu duconsentement verbal, les fiançailles peuvent parfaitement se conclure inter ab-
Romana et aliarum 525contrariam scilicet sententiam nullum habere in decreto fundamentum.Quod enim dicunt, ipsum contractum debere habere testes eos, qui subscribunt,gratuita quaedam assertio est. Decretum enim dicit: « Ea tantumsponsalia habentur valida etc., quae contracta fuerint per scripturamsubsignatam a partibus et vel a parocho aut a loci Ordinario vel a duobustestibus ». Porro ex his verbis obvie intellectis frustra quaerere* necessitatemin iis, qui subscribunt, simul cum sponsis videndi suis oculissubscriptionem a sponsis peractam fuisse. Neque pro contraria sententiaargui posse videtur, quemadmodum facit Leitner (i), ex voce testibus,qua legislator hic usus est. Neque enim dicitur,eos debere esse testesde subscriptione, sed de sponsalibus, idest de mutuo consensu in futurummatrimonium ; quod ipsis constare potest etiam aliunde, non exclusaipsa subscriptione, quam optime alio modo cognoscere possunt authenticamet ipsa sponsorum manu factam.His omnibus addendum est, eos quoque auctores, quos retulimus,non ex eo quod putent testes debere adesse ipsi subscriptioni a sponsisfaciendae, dicendos quoque esse existimare sponsos coram testibus simulconvenientes debere subscribere.Nam Vermeersch ex. gr. (2), quaerensqua ratione sponsalia fieri possint inter absentes seu eos, qui diversa etlonginqua loca incolunt, non solum innuit posse unam partem specialemprocuratorem constituere, qui simul cum altera parte contractui subscribat; sed etiam putat posse singulas partes coram duobus testibus velparocho loci scripturam subscribere. Quare ex eius mente sponsalia validaessent, si Titius scripturae sponsalitiaeduobus testibus, eique scripturaeRomae subscriberet cumpostea Titia Calcuttae degens suumquoque nomen coram requisitis testibus apponeret (3).sentes. Dès lors que le contrat porte les signatures des deux parties, ou demeurepleinement dans les termes de la loi. Evidemment, les témoins appelésà certifier le contrat et les signatures devront être certains que la signature,qu'on leur présente, est authentique : mais aucune méthode de contrôle ne leurest imposée ».(1) Die Verlobungs - und Eheschliessungsform nach dem Dekrete Netemere, pag. 23.(2) De forma sponsalium ac matrimonii post decretum Ne temere, n. 34-(3) Putat imo Vermeersch 1. c. testes posse esse diversos. « Age porro,ait, sufficere putamus ut sic scriptura subscribatur coram distinctis testibus,quia communis haec est condicio contractuum, qui per scripturam privatamfieri permittuntur, et quia vix alia commodiore ratione fieri possunt sponsaliainter absentes : quod tamen sponsalium genus legislator supprimere noluit. Detali enim voluntate ne minimum quidem exstat vestigium. Nulla etiam clausula
526 Ex S. Congregatione ConciliiEx iis, quae hucusque sunt disputata, facile patet responsio dandaalteri quaesito, quod ex Albania proponitur. Proponunt scilicet :scripturama Titio subscriptam et a loci parocho parochus ipse transmittitad parochum Titiae, quae coram suo parocho et simul cum eo et ipsasubscribit. An valent talia sponsalia ?Difficultas una esse posset. Scilicet in casu testis auctorizabilis nonidem esset pro sponso et pro sponsa ; decretum autem videtur unumeumdemque requirere, quum dicat « per scripturam subsignatam a partibuset vel a parocho aut a loci Ordinario etc. ». Verum non unum estexemplum in iure singularis cuiusdam dictionis, quae pluralem admittatsignificationem. Sufficiat referre ea, quae habentur in lege 16 § ide testament,tutela D. (XXVI, 2), ubi dicitur: « Si quis filio tutoremdederit,et plures filios habeat, an omnibus filiis dedisse videtur ? Et dehoc Pomponius dubitat; magis autem est, ut omnibus dedisse videatur ».Conferri etiam possunt ea, quae habentur in lege 14 de fideicomm. libertatibusC. (VII, 4), ubi additur ratio: « quum in ambiguis sensibusmelius est, et maxime in libertate, favore eius humaniorem amplecti sententiam». Et videtur mihi humanior vere sententia et magis favens sponsorumlibertati, si in casu, de quo agimus, dictionem illam « per scripturamsubsignatam a partibus et a parocho etc, » ita interpretemur, utlocutio singularis pluralitatem non excludat.Quare conglobando dubia heic proposita in unicum dubium, quodmihi resolvendum proponitur, nisi melius iudicetis, Patres Erni, immutareius decreto constitutum, quod integrum tamen vobis erit, ex his,quae hic breviter disputavi, ita putarem resolvendum sequens dubium:I. - Utrum ad valida ineunda sponsalia partes teneantur subsignarescripturam unico contextu cum parocho seu Ordinario aut cumduobus testibus; an potius sufficiat ut scriptura, ab una parte cumparochovel cum duobus testibus subsignata, remittatur ad alteram partem,quae vicissim cum parocho vel cum duobus testibus subscribat.R. Negative ad primam partem ; affirmative ad secundam.Dubium aliud quoad sponsalia proponitur et in eo consistit utrumdata, ut dicitur, seu appositio diei, mensis et anni, quo scriptura sponsalitiaconficitur, necessaria sit ad ipsam sponsalium validitatem.Et non spernenda ratio inveniri potest, ut asseramus eam necessariamnon esse. Neque enim, quando agitur de forma substantiali ad aliquempostulat ut testes simul utriusque consensum, per scripturam datum,possint ».testari
Romana et aliarum 527actum a lege praescripta, ea ut talia haberi possunt, quae a lege expressenon designantur. Et re quidem vera plures e commentatoribus decretiaperte dicunt datam ad sponsalium validitatem non requiri (i).Verum, re intimius perspecta, videtur mihi, ni fallor, vel datam requirivel aliquid certe, quod loco datae sit, idest aliquamdeterminationemtemporis, quo contractus initus est, indirectam saltem. Talis ex.gr. esset temporis determinatio, quae deduceretur ex eo, quod haberemusin contractu sponsalia simul contrahere Titium natum tali die, menseet anno, et qui nunc in tali aetate constitutus invenitur, cum Titia, quaenata est tali die etc., quaeque nunc tot annos, menses, etc. nata est.Rationes autem , quae ine movent ad hoc sentiendum , sunt praecipuefinis decreti et effectus contractus sponsalitii.Decretum enim statuit formam substantialem ad contrahenda sponsaliaut evitarentur dissidia et lites inextricabiles. Ad hoc autem, si nonomnino necessaria est, maxime saltem conducit appositio datae. Quidenim si postea inveniremus duplicem scripturam, alteram attestantem Titiumsponsalia contraxisse cum Titia, alteram eum inivisse sponsalia cumCaia, neutram autem referentem diem, quo haec sponsalia contracta sunt ?Praeterea haec ascriptio diei contractui sponsalitio facta maxime necessariaest ad stabiliendos canonicos effectus sponsalium. Secus maximaesset incertitudo, maxima dubietas et maxima ex parte frustraretur finispraescriptionis alicuius formae substantialis ad hunc actum. Quare videturmihi legislator, etsi id non fecerit expresse, implicite tamen, praescribendoformam substantialem, praescripsisse appositionem datae actuilegitimo a se praescripto.Neque videri debet hoc absonum et inauditum in iure, quasi numquamad validitatem formae requiratur aliquid, quod expresse requisitumnon dicatur in lege. Exemplum habemus in iure italico. Quoad testamentumpublicum eo iure requiritur quidem praesentia notarii et quatuortestium aut duorum notariorum et duorum testium ; requiritur subscriptiotestatoris, testium et notarii.Et de his omnibus expresse cavet lex (Cfr.Cod. Civ. It al. a. 777-781),* sed de data apponenda ne verbum quidemin lege. An ideo dicendum datae appositionem ad validitatem non requiri? Non ita putarunt iuristae. Audiatur Ricci Corso teorico praticodi diritto civile, III, 183, qui commentarium in Codicem magna admirationedignum conscripsit:« L' enunciazione della data crediamo sia indispensabilepei testamento pubblico, sebbene la legge non ne parli. Im-(1) Cfr. Boudinhon, loc. cit., ed. 6, n. 38; Besson, in Nouv. rev. theol,pag. 615; Vermeersch, loc. cit., ed. 4, n. 24.
528 Ex S. Congregatione Conciliiperocché, se non apparisca il tempo in cui il testamento fu fatto, nonsolo non si può stabilire se a quell'epoca il testatore e i testimoni avevanola capacità voluta dalla legge ; ma, nel concorso di piü testamenti, nonè dato conoscere quale sia améliore e quale posteriore, e quale perciòdebba avere la preferenza sull' altro. D' altronde il silenzio della legge inproposito non può essere interpretato nel senso che non richieda l'enunciazionedella data nei testamenti pubblici, perchè, senza il bisogno diun testo s'intende sempre richiesto ciò che è di essenza dell' atto. Crediamopertanto non doversi esitare a dichiarare la nullità di un testamentopubblico mancante di data ».Haec applicando casui nostro dubius non haererem , quin statimquaesito proposito affirmativam responsionem darem. Una posset esseexceptio, quando scilicet in actu indirecta quaedam appositio datae haberetur,directa autem et expressa deesset. Sed forte ut difficultates practicaepraecaveantur consultius erit expressam et directam appositionemdatae pro quocumque contractu sponsalitio exigere.Hinc ita resolverem sequens dubium :II. An ad sponsalium validitatem in scriptura sit apponenda data,seu ascriptio diei, mensis et anni.R. Affirmative.Articulus quartus decreti in paragrapho tertia praescribit, parochumvel loci Ordinarium requirere et excipere ad validitatem debere consensumnupturientium. In quo essentialem quamdam habemus immutationemdisciplinae. Nam quum ex. disciplina tridentina, quemadmodumsaltem praxi et iurisprudentia introducta (i) explicata fuerat, non praescribeieturnisi assistentia passiva, nunc activa assistentia omnino requiritur.Sed an ista activa assistentia ita universaliter praescripta censendaest, ut eam necessariam esse dicamus etiam in matrimoniis mixtis ?Ratio dubitandi profecto non deest. Certum enim est Ecclesiamsemper detestatam esse semperque detestan matrimonia mixta et ab iisnumquam destitisse aut desistere filios suos avertere et deterrere, quumea nonnisi in ipsius partis catholicae et futurae prolis perniciem contrahancar(2). Quare etsi aliquando Ecclesia ob duritiem cordis alicuius sui(1) Cfr. Boudinhon loc. cit. n. 55. Quamvis haec videatur fuisse ipsa Conciliimens et intentio. Cfr. Esmein. Le mariage II, chap. 3, sect 2, V.(2) Cfr. Instr. Pii IX per Card. Antonelli ad omnes Epp. i 5 Nov. 1858,et alia multa documenta ecclesiastica.
Romana et aliarum 529filii, iis salvis, quae a iure naturali et divino praescribuntur, indulgeatut huiusmodi matrimonia contrahantur, vult semper tamen ut ex ipsaforma has nuptias celebrandi appareat ipsas eam detestare, idque praecipueut in catholicorum animis numquam huius detestationis oblitereturmemoria. Hinc voluit Ecclesia, ut parochi bis nuptiis mere passive assisterent.Passiva autem haec assistentia excludit, ut nos docet Erñus Card.sqq. cum omnibus canonistis, publicationes,Gasparri de matr. I, 50Ó 3ceremonias, quae sunt in Rituali ab initio usque ad missam, benedictionemnuptialem, alias sacras ceremonias seu ritus, quibusmatrimoniumiuxta Rituale dioecesanum celebratur, celebrationem matrimonii inecclesia, usum cuiuscumque vestis sacrae ex parte parochi. Aliis autemomissis, quae ad quaestionem nostram non pertinent, exclusioTiiarum, quae sunt in Rituali romano ab initio usque ad missam,importatetiam exclusionem receptionis consensus ; quare non solumceremo-prohibitaesunt benedictio annuii et ceterae orationes, quae in matrimoniiscatholicorum adhiberi solent, sed ipsa receptio consensus, ut idem traditcum communi Emus auctor.Forma igitur nova, qua iniungitur activa assistentia ex parte parochi,non concordat cum iis, quae ex iure habemus quoad celebrationemmatrimoniorum mixtorum, quaequefundantur in gravissima causa adbonum Ecclesiae et animarum salutem maxime conducente. An proindedicendum legem novam antiquum hoc ius abrogasse, vel potius dicendumeam procedere solummodo in matrimoniis catholicis, relinquerein statu quo ea, quae ad mixta matrimonia pertinent ?autemEt pro hac altera sententia non pauca ex iure militare videntur. Etre quidem vera in cap. 2g de elect. etc. (I, 6) in 6° aperte docemurconcordanda esse iura iuribus : « Quum expediat concordare iura iuribus•et eorum correctiones (si sustineri valeant) evitare etc. ». Praeterea incap. 8° ae consuetud. X (I, io) veluti inconcussum assumitur principium,leges ita intelligendas esse, si fieri potest, ut iuri communi non derogent,et correctionem iuris esse vitandam, quoad fieri possit.His adde•ea, quae habentur in lege 14, de legibus, etc. D. (I, 3) : « Quod verocontra rationem iuris receptum est, non est producendum ad consequentias», quod concordat cum iis, quae traduntur in regula 28 iuris in 6°:« Quae a iure communi exorbitant, nequaquam ad consequentiam sunttrahenda ». Et haec omnia casui nostro applicari videntur, quum, velutiasserit Suarez de legibus, lib. 6, c. 27, n. 4: « constat legem revocatoxiamex suo genere exorbitantem esse ». Hinc qui contrariam tuereturnovae legis interpretationem, videretur committere in legem, quum ut
53o Ex S. Congregatione Conciliitradit regula 88 iuris in 6°: « Certum est, quod is committit in legem,qui legis verba complectens, contra legis nititur voluntatem ».Attamen, his in contrarium non facientibus, videtur mihi dicendumlegemnovam decreti in hac parte antiquum ius immutasse et correxisse-Scilicet ex lege nova, mea quidem sententia, omnia immutata manseruntquoad matrimonia mixta, hoc uno excepto quod scilicet nunc parochusad validitatem debet a contrahentibus exquirere et recipere manifestationemconsensus. Aliis verbis in his matrimoniis ea omnia prohibitamanent, quae prius prohibebantur et aliquid sacri praeseferebant;hinc parochus non posset matrimonio assistere indutus vestibus sacris,aut sponsis benedicere illa etiam simplici benedictione, quae in Ritualihabetur, quum parochus pronuntiat in matrimoniis fidelium ea verba :.« Ego vos coriiungo etc. », quae etiam verba omittere prorsus deberetparochus; sed admittitur, imo praescribitur, ut parochus active assistathis matrimoniis eo sensu, ut illud faciat, quod tamquam notarius facit,seu testis auctorizabilis, et proinde exquirat consensum a contrahentibus.Ratio autem est, quia lex clarissime et sine ulla distinctione loquitur,statuitque principium generale, ad validitatem scilicet debere in posterumparochos assistere matrimoniis activé, interrogando partes de consensueumque ab eis recipiendo. Ubi igitur lex non distinguit, nec nos.distinguere debemus ; et quum nulla in verbis est ambiguitas, non debetadmitti voluntatis quaestio (1. 25 de legatis III. D.). Nec solum, seddecretum nostrum ea habet, quae magis etiam explicite sententiam hancconfirmant. Nam postquam in articulo tertio statuerit formam hanc celebrandimatrimonii, qua parochus active debet assistere modo indicato,addit expresse in articulo undecimo ea forma teneri et comprehendi matrimoniamixta.Accedit, quod absonum, vel certe extraordinarium et fere inauditumest, publicum officialem, qui ex praescripto legis ad alicuis actus constitutionemintervenire debet, alio et alio modo pro his vel pro illis.debere se gerere; et duplicem proinde haberi in eadem societate proeodemactu diversam formam substantialem, cuius diversitas tota se habeatex parte officialis publici assistentis.Insuper ipse scopus decreti id probat. Decretum enim statuit activamparochi assistentiam in eum praecise finem, ut evitarentur matrimonia,quae ex inopinato fierent (matrimonii di sorpresa). Porro evidens est,matrimonia haec maiora omnino praeseferre pericula, si contrahanturinter catholicum et acatholicum. Fieri enim posset, ut ideo ex inopinatohaec matrimonia inirentur, quia pars acatholica nollet praebere cautionesrequisitas, sine quibus non concederetur dispensatio. Cui malo, si age-
Romana et aliarumrerur de matrimoniis stricte mixtis, seu inter catholicum et acatholicumbaptizatum, nullo modo occurri posset: agitur enim de impedimentomereimpediente. Multo magis igitur in matrimoniis mixtis, quam inmatrimoniis catholicorum, impendebat necessitas ex mente decreti obbonum publicum exigendi activam parochi assistentiam.Nec detestano, qua Ecclesia prosequitur haec matrimonia, vel indecentia,quae in eis habetur, ratio erat urgens, quae, his non obstantibus,excluderet hanc activam assistentiam. Neque enim contra eam ulla exsurgerepotest difficultas ex vetita cum haereticis communicatione in divinis.Nam patet permitti posse parocho hanc activam assistentiam intralimites supradictos, quum Ecclesia, dolenti quamvis animo, ex iustis rationibuspermittat vel saltem toleret ut pars catholica huiusmodi matrimoniumcontrahat et proinde ministra sit sacramenti quoad partemhaereticam. Hoc autem evidenter muito magis est, quam permittere utparochus illud agat, quod ageret notarius publicus, petat scilicet a partibusan velint revera illum contractum inire, quem ineundi ab Ecclesiareceperunt facultatem.Sed nec etiam ex eo, quod Ecclesia haec matrimonia iure detestatur,aliquid urgeri potest contra novam disciplinam. Nam quamvis verumsit, quod in odium horum matrimoniorum Ecclesia praescriberet in veteridisciplina, ut parochus mere passive se haberet, et proinde eum prohiberet,ne poneret ceremonias, quae sunt in Rituali ab initio usque admissam, inter quas etiam ipsam receptionem consensus, hoc tamen fuitfere ius, quod scriptum manebat, sed in praxi, generaliter loquendo, nonservabatur. Iam ipse Card. Gasparri, postquam retulerit hanc prohibitionemantiquae disciplinae, addit : « At in nonnullis regionibus, uti inGallia et in America septentrionali, parochus interrogat partes de consensu,illumque excipit, cetera omnia omittens ». Neque hic finis dispensationumquoad hoc. Ad vitanda enim graviora mala Pius IX (i), quamvisretinuerit tamquam strictum iuris principium assistentiam mere passivam,veluti tamen ordinaria norma Episcoporum arbitrio commisit, « ut ipsi,salvis firmisque semper ac perdiligenter servatis cautionibus , iudicent,quando commemoratae conditiones de contrahendis mixtis hiscenuptiis extra ecclesiam et absque parochi benedictione impleri minimepossint et quando in promiscuis hisce coniugiis ineundis tolerati queatmos adhibendi ritum pro matrimoniis contrahendis in dioecesano Rituali(i) Cfr. Instr, de speciali eius mandato a Card. Antonelli datam ad omnesEpiscopos 1.5 Nov. 1858, litt. S. V. I. ad Vic. Apost. Mayssur. 4 Dec. 1862;litt. S. C. P. F. n Mart. 1868.
.532 Ex S. Congregatione Conciliilegitime praescriptum, exclusa tamen semper missae celebratione, ac diligentissimeperpensis omnibus rerum, locorum ac personarum adiunctis,.atque onerata ipsorum Antistitum conscientia super circumstantiarum varietateet gravitate ». Quibus relatis Wernz (Ius. decr. IV, 195) additin nota :« Quo iure non omnes Episcopi conformi quadam ratione etiamin regionibus mixtis usi sunt. Alii enim permiserunt eumdem simplicemcopulationis ritum in ipsis matrimoniis duorum catholicorum receptum ;alii melius saltem aliquas differentias etiam in tolerato simplici copulationisritu statuerunt ». Haec autem mitior disciplina, teste Leitner{Lehrbuch des katholischen Eherechts p. 547) in multis, et si attendamusad regiones mixtas,in plerisque, si non in omnibus, dioecesibus viget.Si igitur practica disciplina quoad celebrationem matrimoniorum mixtorumeousque devenerit, ut parochus superpelliceo et stola indutus possitexquirere et recipere consensum contrahentium (1), utens iisdem ceremoniisquibus uteretur in matrimoniis catholicorum , non est cur miremurdecretum nostrum multo minora statuisse.Decretum enim illudunum requirit ut parochus exquirat recipiatque consensum contrahentium,non tamen in loco sacro aut sacris vestibus indutus nec ut ministersacer sed tantum ut testis auctorizabilis seu ut notarius quidam.Nec difficilis est responsio ad ea, quae contra obiiciebantur. Namquamvis verum sit, correctionem iuris, quoad eius fieri potest, esse vitandam; hoc tamen non procedit, quando clarum est, legislatorem voluissecorrigere ius antiquum, quemadmodum, ut ex dictis patet, factumest in casu nostro.Pariter non potest hic applicari regula 28 iuris in 6°.Primo quidem,quia alius est sensus regulae; ea enim hoc unum dicit, scilicetexorbitantia a iure communi, idest ea, quae ex orbita seu via communideflectunt, cuius generis sunt privilegia, dispensationes et alia huiusmodi,quae sunt derogativa iuris communis, non esse trahenda ad consequentias,idest non esse extendenda de una persona aut causa ad aliam personamaut causam, sed continenda esse intra terminos, sub quibus fueruntconcessa. Praeterea quia illud, quod dicitur, legem derogatoriam esseexorbitantem, eo sensu intelligendum est, si dubium aliquod habeatur,quia nec abrogatio nec derogatio iii dubio praesumitur, sed leges posterioresad priores trahendae sunt (1. 27, de leg. etc. D), et legesposteriores,quae superioribus derogant, regulariter strictae sunt interpretationis;interpretatio autem non admittitur nisi in dubio, quia« quumnulla in verbis est ambiguitas, non debet admitti voluntatis quaestio »(i) Cfr. etiam litt. Greg. XVI, 25 Ian. 1842.
Romana et aliarum 5.33(1. 2 5 de legat. III, D). Hinc est, quod ita legem interpretantes non itaamplectimur verba legis ut contra eius mentem nitamur; ac proinde inlegem non committimus.Quare ex iis, quae disputavi, ita resolvendum puto sequens dubium :III. An vi decreti Ne temere, etiam ad matrimonia mixta validecontrahenda, ab Ordinario vel a parocho exquirendus et excipiendus sitcontrahentium consensus.R. Affirmative.Quaesitum etiam est quid dicendum de delegatione seu licentia,quam iuxta articulum sextum decreti loci Ordinarius vel parochus concederepossunt sacerdoti determinato ac certo, ut matrimoniis intra limitessui territorii assistat. An requiritur semper delegatio specialis, anvero pro aliquibus saltem personis, ex. gr. pro coadiutoribus parochialibus,aut certis casibus sufficit etiam generalis ?Huic quaesito facillima videtur responsio. Decretum quoad hanclicentiam seu delegationem alteri dandam ab iis, qui iure suo assisterematrimoniis possunt, tria tantum statuit: a) licentiam dandam esse sacerdoticerto et determinato; b) ut assistat intra limites territorii delegantis;c) delegatum debere limites servare mandati et regulas pro parochoet loci Ordinario assistentibus in ipso decreto statutas. Praeter haecnihil aliud in decreto quoad delegationem habemus. Decretum autem nonconstituit legem abrogatoriam antiquae disciplinae, ita ut universa antiquadisciplina quoad formam celebrationis matrimonii dicenda sit viressuas amisisse, sed tantum derogatoriam et correctoria rr. ita ut in iis solisantiquam disciplinam immutatam fuisse dicamus, quae contraria suntdispositionibus decreti.Porro in antiqua disciplina ii, qui matrimoniis per se assistere valebant,delegare poterant, quoad validitatem, et speciali et generali delegatione.Verum non semper id licite faciebant. Sic sacra haec Congregatioin causa Posnaniensi 20 Iul. 1889 reproba vit consuetudinem parochorumalicuius civitatis, qui se mutuo delegabant ad hoc, ut quivisillorum semper et habitualiter posset assistere matrimoniis eorum , quialteri parocho subdebantur ; et de facto hoc erat illusoriam redderedecretum tridentinum. Attamen hanc ipsam generalem delegationem,certos iuxta terminos restrictam, eadem sacra haec Congregatio aliasprobavit. Nam quum in civitate Coloniensi parochi st mutuo delegarentin hunc modum, ut parochus, qui tempore, quo proclarr.ationes expetebantur,parochus erat sponsae proprius, inde per tres menses eius matrimonioassistere valeret, etiamsi sponsa, ea parochia derelicta, in alia
53 4Ex S. Congregatione Conciliiparochia eiusdem civitatis habitam ; et in civitate Aquisgranensi ab immemorialitempore exsisteret usus, iuxta quem, propter frequentem habitationismutationem ex parte ancillarum mercenariorum et pauperum,parochus, in cuius parochia sponsa habitabat, dumpröclamationes expetebat,eius matrimonio assistere posset, etiamsi sponsa temporeproclamationumin aliam parochiam eiusdem civitatis transmigrant ; sacrahaec Congregatio non solum sententiam tulit pro validitate horum matrimoniorum,sed supradictam praxim per manifestationem suae mentis»Archiepiscopo Coloniensi circa eam factam approbavit (i); et iterumapprobavit sacra Congregatio Univers. Inquisitionis (2). Mens autem huiusS. Congregationis in causa Coloniensi haec fuit, ut scilicet eidem EfíioArchiepiscopo scriberetur, quod ad evitanda incommoda ex enunciatapraxi utcumque oritura, opportunum futurum esset, ut utraque illa generalisdelegatio parochis non esset permissa , nisi accedente Ordinariiapprobatione et delegatione una cum facultate subdelegandi ; insuper uteadem mutua generalis delegatio limitanda esset ad casum, quo res perpetitionemproclamationum factam non iam esset integra, idest restringendaad solos parochos domicilii a sponsis relicti et quoad durationemita determinanda esset ut exspiraret, si a die ultimae proclamationis(exclusive) elapsi essent duo menses seu sexaginta dies completi vel totdies completi, quot iuxta dioecesana statuta requirebantur ut denuo fierentpröclamationes, si intra illud tempus matrimonium non fuisset celebratum: optandum vero ut Eñius Archiepiscopus uteretur ea facultatetantummodo pro maioribus suae archidioecesis civitatibus.Haec licentia autem generaliter se delegandi facilius concedenda videturmissionariis ob necessitatem, quae exsurgit ex ipso statu et conditionemissionum.Hinc sequens dubium sic resol vendu m putarem :IV. Utrum ad validam et licitam matrimonii assistentiam, de quain articulo VI decreti, requiratur semper delegatio specialis, an verosufficiat generalis.R. Quoad delegationem nihil esse immutatum, excepta necessitateeam faciendi sacerdoti determinato et certo, et restrictam ad territoriumdelegantis.Plura proposita sunt dubia quoad articulum VIII decreti. In eo statuitur,quod « si contingat, ut in aliqua regione parochus locive Ordi-(1) S. G. C. in Colonien, et Aquisgranen. 18 Mart. 189 3.(2) S. U. I. 9 Nov. 1898.
Romana et aliarum 535narius, aut sacerdos ab eis delegatus, coram quo matrimonium celebrariqueat, haberi non possit, eaque rerum conditio a mense iam perseveret,matrimonium valide ac licite iniri potest emisso a sponsis formali consensucoram duobus testibus ».In quo articulo ante omnia notandum est agi de defectu sacerdotisidonei in regione aliqua. Regio autem non solum significat regnum autprovinciam aut urbem, sed etiam oppidum, pagum, parochiam aliquam;decretum enim consulto usum est verbo quodam indeterminato, ut faciliusconsuleret necessitatibus, in quibus fideles versari possent, in locispraesertim missionis. Patet enim , quod etsi ex praescriptione formaesubstantialis servandae in celebratione matrimonii multa commoda proveniunt,ea tamen non ita est urgenda ut nimis coarctet naturale iuscontrahendi nuptias, secus lex nociva et periculosa evaderet.Debet autem verificari defectus parochi seu loci Ordinarii aut sacerdotisab eis delegati. Sed quaeri statim potest, quid haec verba significent.Scilicet an agitur hic de parocho loci, aut de alio quocumque parocho? Ex. gr. Titius et Titia volunt matrimonium contrahere. Moranturin pago B., in quo tamen mortuus est parochus ex improviso antemensem. Episcopus longe distans non potuit adhuc succurrere necessitatiillius parochiae, quia mortem parochi ignorans nondum potuit vicinoparocho committere provisoriam illius parochiae curam. Attamen Titiuset Titia possent sine gravi difficultate ad vicinum illum parochum accedereet coram eo contrahere. An, hoc non obstante, possunt hi fruiprivilegio articuli VIII decreti ?Quoad hoc notandum est ante omnia, decretum relate ad hunc casum,in quo verificatur defectus parochi etc., nihil aliud fecisse, nisiantiquam disciplinam vigentem in locis, ubi promulgata fuerat lex tridentina,paucis immutatis, consecrare. Haec autem disciplina his comprehendebatur: Excusabat scilicet a lege tridentina impotentia adeundiparochum vel Episcopum, certo si communis erat et per spatium mensisperduratura existimabatur (i) ; in casu autem matrimonium contrahendumerat coram duobus testibus (2) ; impotentia autem haec tunc verificaricensebatur, quum in loco, ubi matrimonium contrahebatur, vel invicino, ad quem sine periculo accedi posset, parochus vel alius sacerdosdelegatus non exsisteret (3).(1) S. U. I. ad Ep. Vallispraten. i Iul. i863, 14 Nov. i883 ; Instr. S. C. P. F.27 Iun. 1625 etc.; S. C. C. pluries.(2) Cfr. S. C. C. ad Ep. Tricarien. i 3 Ian. 1663; litt. Pii VI ad Ep. Lucion.28 Maii 1793; S. C. P. F. 4 Ian. 1798, ad Ep. Quebecen. 17 Nov. i835.(3) S. U. I. ad Vic. Ap. Sutchuen. 15 Ian. 1784.
536 Ex S. Congregatione ConciliiDixi, paucis immutatis decretum consecrasse antiquamdisciplinamsub lege tridentina vigentem. Nam antiquitus defectus parochi etc, fundabaturin praevisione, ex nova disciplina non item.Et re quidem veraantiquo iure ex decreto S. U. I. i Iul. 1863 ad Ep. Vallispraten. haecfuerant statuta : « Quando difficilis nec tutus est accessus, et ignoraturquandonammensis a loco abfuturus,parochus haberi possit et praevidetur spatium saltem uniusnullusque alius sit, qui vices parochi suppleat,matrimonium valere (Patres declararunt) absque praesentia parochi, servatatamen in eo, quo potest, forma Concilii, nempe adhibitis saltemduobus testibus >-.in praesenti disciplina, in qua casus huiusmodi multofrequentiores erunt, quum ea ad universum orbom sese extendat, voluitPontifex ut regula excusans desumeretur non ex praevisione, sed ex factoquodam certo ; quodque, ut quisque videt, securius est et aptius propraescriptione iuridica.Porro, quum ita se res habeat, et decretum non aboleverit sed confirmaverit,generaliter loquendo, antiquam disciplinam quoad hoc, videturmihi etiam in nova disciplina, iis solummodo exceptis, in quibusquoad casum nostrum antiquam correxit, omnia iuxta antiquam dimetiendaesse. Porro in responsione S. U. I. ad Vic. Apost. Sutchuen.15 Ian. 1784, in qua agitur de matrimoniis contractis coram testibussed sine praesentia parochi, dicitur expresse : « Et etiamsi promulgataea lex (tridentina) foret, valere tamen matrimonia in praesentia duorumtestium tantum, quoties in loco, ubi matrimonium contrahitur, vel invicino, ad quem sine periculo accedi possit, parochus vel alius sacerdossecularis vel regularis non exsistat ab Episcopo deputatus, haec pariterApostolica Sedes pluries interrogata respondit ». Ergo ex antiqua disciplina,quae in hoc a novo decreto immutata non videtur, si quando inloco vicino ad quem sine periculo accedi poterat, exsistebat parochus etc.,non poterat valide contrahi matrimonium sine parochi praesentia. Verumquidem est, quod in antiqua disciplina agebatur de eo, qui poteratet valide et licite assistere, dum in casu superius proposito ageretur deeo, qui in nova disciplina in casibus ordinariis licite non assisteret; etinvocari proinde posset illud, quod habet Glossa in can. 15 C. XXIIq. 4: « Solum illud dicimur posse facere, quod iuste facere possumus ».Sed attendendum est, quod, admissis etiam iis, quae a Glossa traduntur,quasi nempe iure applicarentur casui nostro, ex decreto tamen parochus,ad quem non pertinent sponsi nec ratione domicilii nec ratione menstruaecommorationis, potest licite assistere eorum matrimonio, etiamsine ulla parochi sponsorumdelegatione, ubi gravis intercedit necessitas,
Romana et aliarum 53 7quae in nostro casu certe intercederet, quemadmodum cavet expressedecretum § 3, articuli V.Multo magis quod ex tota indole iuris nostri et ex apertis declarationibusauctoritatis ecclesiasticae extra dubium est, mentem Ecclesiaeesse, ut matrimonia non sine sacerdotis praesentia contrahantur. Impossibilitasergo, in qua liceat matrimonium contrahere sine parochi praesentia,stricte omnino interpretanda videtur.Quare, quamvis non possim approbare sententiam Haring (i), quivult impossibilitatem, de qua hic quaestio est, extendendam esse adquemcumque sacerdotem, ita etiam non videtur mihi subscribendumsententiae Desmet (2) et aliorum, qui putant impossibilitatem istam restringendamad parochum seu Ordinarium loci, in quo matrimoniumcontrahendum est, vel eorum delegatum.Hinc in casu proposito diceremTitium et Titiam invalide contracturos sine praesentia illius parochi, adquem in vicinum locum sine incommodo accedere possTrnt.Non diffiteor tamen, quod videri forte non immerito posset, meliusfore ut contrarium sanciretur ; praescriptio enim legis clarior esset etforte pluribus dubiis et anxietatibus occurreret. Hoc autem a sapientiaEE. VV. diiudicandum erit, Emi Patres, qui optime poteritis contrarium*sancire, facto etiam verbo cum SSmo, si expedire vobisvidebitur.Defectus autem parochi etc., de quo agitur in hoc articulo decreti,probe etiam in ipso decreto determinatur et non consistit in absentiaparochi, quemadmodum locum habebat in antiqua disciplina , in quaagebatur de parocho, qui ex metu abesset aut de quo ignoiaretur, ubinamesset (3), vel de parocho, qui omnino non adesset aut cuius adeundilibera potestas non esset (4),vel de quo praevideretur saltem spatio uniusmensis abfuturus (5) ; sed in impossibilitate eum habendi. Dicitur enimin decreto : « Si contingat ut in aliqua regione parochus... haberi nonpossit ». Hinc ad contrahendum validum matrimonium sine praesentiaparochi, praeter alia, requiritur, quod parochum partes habere non possint.Quare si defectus non est omnino extrinsecus a voluntate partium,matrimonium sine praesentia parochi contractum nullum, mea sententia,erit.(1) Das neue Ehedecret Ne temere, pag. 17. 23.(2) Comm. in decr. 2 Aug. 1907 de sponsal. et matr., pag. 32.(3) S. C. C. ad Ep. Tricarien. r8 Ian. 1663.(4) S. U. I. ad Ep. Quebecen. T7 Nov. i835.(5) S. U. I. ad Ep. Vallispraten. i Iul. T 863.
Ex S. Congregatione ConciliiEx his omnibus sic resolverem sequentia dubia:V. An in locis dissitis, ad quae missionarius singulis mensibus nonvenit, in quibus tamen is, si peteretur, haberi posset vel ad eum seufilium missionarium, qui sit parochus in sensu decreti, sine gravi incommodosponsi possent accedere, matrimonia contracta sine eius praebentia,retinenda sint uti valida (i).R. Negative.Quoad hunc articulum VIII decreti aliud dubium proponitur a VicarioApostolico Coreae. Is exponit, aliquando missionarios occasione deferendisacramenta moribundis transire per aliquam regionem, a qua iamaberant a mense et amplius. Quaerit autem, num haec parva praesentiamissionarii in loco intenumpat impossibilitatem praescriptam a decreto,quae per integrum mensem perduraverit, ad valide contrahendum coramtestibus sine parocho. Multo magis quod saepe parochus mere transit,nullum eo loci ministerium exercet, saepe plerique fideles transitumipsummissionarii ignorant.Dubium non difficile solvi posse videtur. Decretum enim non requiritabsentiam parochi, sed impossibilitatem eum habendi. Si igiturita transit ut non subsistat paullisper ad exercenda ministeria necessariain bonum alicuius christianitatis, pro iis fidelibus impossibilitas eum habendiperdurat semper et numquam cessavit.Aliud dicendum esset, measententia, si missionarius per locum transiturus admoneret fideles se aliquothoras substitutum in loco, ibique peracturum ea, quae necessariasunt.Quare sic resolverem sequens dubium :VI. Utrum ratione momentanei transitus per aliquem locum, a quoiam a mense missionarius abest, interrumpí dicenda sit illa rerum conditio,de qua in articulo VIII decreti.R. Affirmative, si missionarii transitus a fidelibus cognoscatur etmissionarius transiens volentibus suum paratus sit ministerium praebere;secus negative.Ultimo loco examinandae sunt difficultates, quas proponunt, et dispensationesaut derogationes decreti, quas expostulant nonnulli Episcopi,praesertim vero Vicarii Apostolici in Sinis.Novem Vicarii Apostolici Sinenses exponunt suis in regionibus spon-(i) Dubium propositum est a Vicario Apostolico Novae Caledoniae, et supponitabsentiamparochi.
Romana et aliarum•salia a parentibus pro filiis contrahi.Sponsalia ita contracta ah auctoritatecivili habentur ut valida. Putant autem exinde necessitatem inducitit talia sponsalia ab Ecclesia etiam valida et licita habeantur; quaeruntproinde abrogationem pio Sinis vel saltem suspensionem decretisponsalia.quoadQuoad hoc, si meam sententiam aperire debeam, videtur mihi nullomodo recedendum esse a decreti praescriptionibus, nullam etiam dispensationemesse concedendam. Ex eo moveor, quod agitur de refacultativa,quae a iure numquam exigitur; potest etiim matrimonium contrahiquin praecedant sponsalia. Si igitur obtineri difficile poterit quod fidelessponsalia contrahant servata forma decreti, difficile erit quod illis in regionibuslocum habeant sponsalia valida, quae canonicos sortiantur effectus.Quod certe nullum producet grave, inconveniens ; eo vel magis quodsi quorum interesset sponsalia ante matrimonium contrahere, iis apertavia est, conformando scilicet se Ecclesiae praescriptionibus. Ex alteraparte recedere a decreto pro Sinis inconveniens gravissimum produceret,quum abrumperet eam disciplinae unitatem quoad hanc rem, quam decretumcurare induxit et quae in aliqua societate servanda est, quoadeius fieri potest. Quod autem lex civilis valida habeat sponsalia inita exSinensi consuetudine, alia scilicet ratione ab ea , quae praescribitur indecreto, nihil videtur contra efficere ; non solum quia lex civilis quoadhoc est incompetens, sed etiam quia nullum per se inconveniens in hochabetur, quod alicui actui coram Ecclesia nullo et invalido auctoritascivilis suam largiatur iuridicam tuitionem.His addendum, quod, si vere sponsalia ita iniri mos fuit in Sinis,quemadmodum ex missionariorum relatione erui videtur, ut a parentibuspro filiis omnino insciis contraherent^, quaestio non immerito esse possetde eorum validitate etiam in antiquo iure. Numquam enim Ecclesiaexcludere voluit consensum ipsarum partium pro validitate sponsalium ;et si quando valida habuit sponsalia a parentibus pro filiis contracta, idtunc unice procedere statuit, quum parentes contraherent sponsalia filiispraesentibus et non contradicentibus, vel filiis absentibus et postea ratihabentibus.Quae doctrina a Bonifacio VIII in cap. un. de desp. impub.„§ 2 tradita explicat duriores quasdam expressiones, quae in cap. i eiusd.tit. in Decretalibus Gregorii IX ex Honorio, vel ut alii volunt Hormisda,inveniuntur.Quoad tertiam partem dubii non spernenda potest esse dubitandi.ratio. Scilicet non solum quaestio fieri potest, utrum matrimonia, dequibus in casu, contrahi permittenda sint cum dispensatione a formaActa S. Sedis, vol. XLl, fase. 8. 34
540 Ex S. Congregatione Conciliisubstantiali, sed etiam an revera lege ipsa formam substantialem cumirritatione praescribente teneantur et regantur.Agitur enim de catholicis, qui certe decreto tenentur, ' sed quia subpotestate paganorum constituti sunt, decreti praescriptiones servare nonpossunt. Hoc quidem non bene eruitur a dubii formula, sed constat expetitionibus Vicariorum Apostolicorum Sinensium.Sic ex. gr. inter aliosVicarius Apostolicus Tchely-Orientalis, petens facultatem in propositocasu dispensandi a praesentia parochivel Ordinarii, hanc reddit rationem: « evenire enim potest ut tales, sive pagani sive apostatae, nonsinant nupturientes se sistere coram parocho etc. ».Exinde melius definitur quaestio. Antiquo iure disputatum valdefuit, an lex tridentina cessaret in casu, quo impossibilitas adeundiparochumnon esset quidem communis (nam in hoc casu omnes conveniebantcessare, ut supra dixi, et haec sententia pluribus responsionibusSS. RR. CC. firmata fuit), sed tantummodo particularis. Quoad hancquaestionem placet ea referre, quae scite disputâtBallerini (Opus moraleIII, 319 seqq.) quaeque quaestionem mirifice dilucidant. Dicit igitur:«x Iam vero S. Alphonsus, qui alioquin (VI, rojg) agens de impedimentoclandestinitatis,negat pro particulari casu cessare legem tridentinam irritantemetiam in hypothesi necessitatis, alibi tamen (de privilegiis, n. 57)"haec scribit: - Imo asserit Pignatellus probatque (tom. 3, cons. 66, n. f)in tali casu urgentis necessitatis cessare non modo reservationem (sciUdispensationis) sed etiam legem impedimenti, utpote quaedam perniciosaevaserit: quum certum omnino sit, legem nocivam non obligare, ut docentomnes cum s. Thoma. Et ex hoc inferunt Roncaglia et Instructornovor. Gonfessarior. (scilic. Giordanini), quod adveniente casu quosponsiiamad ecclesiam pervenerint et unus ex ipsis manifestaret confessarioimpedimentum occultum iam contractum tamquam peccatum et.sine scandalo aut infamia matrimonium differri ñon posset, potest tuncconfessarius declarare eo casu non obligare legemimpedimenti et posselicite contrahi. - Alia autem huius necessitatis exempla promunt tumFranciscus Amici, tum Iacobus a Graffis...tum promit etiam sup. laudatusPignatelli, qui de celebrando matrimonio morte instantedisserit»Alioquin autem rationes omnes, quae pro negante sententia afferri solent,hac demum unica, diversis modis proposita, continentur, quod decretumtridentinum sit invalidans et irritans. At enim nonne aeque invalidanset irritans et reddens inhabiles ad contrahendum erat impedimentum,de quo superius idem S. Alphonsus cum Pignatelli aliisqueibi allegatis agebant ? Et, quod caput est, undenam est ratio discriminisinter casum impotentiae communis et impotentiae particularis?... Regula
Romana et aliarumest utique, nullum esse actum, cui desit forma substantialis ; attameniurisconsultus Albertus Brunus (de forma et solemnitate secundum iuristas)a Barbosa allegatus (de off. et pot. par., part. 2, c. 21, n. 81)praedicto principio : quod nullus sit actus, si non servetur forma substantialis,quadraginta apponit exceptiones seu limitationes... Trigesimaquartavero est huiusmodi : Trigesimo quarto : Praedicta regula, quod,non servata forma, actus sit nullus, limitatur ut non procedat in impeditoformam implere ac solemnitates adhibere; quod multipliciter contingit».Haec omnia spectant casum nostrum. Nec decretum in contrariumest. Etsi enim articulus VIII decreti prae viderit casum de impotentiacommuni et statuerit tunc non esse necesse servare formamsubstantialem,nisi in iis, quae factu possibilia sunt, casum hunc deimpotentiaparticulari, quidquid alii dixerint, non attigit, sed quaestionem reliquitin statu quo antea. Posset autem nunc expresse quaestio definiri in sensumaffirmantem, extendendo scilicet ad casum impotentiae particularisea, quae pro casu communis impotentiae statuta sunt. Quod si hoc nonplacet et mens sit relinquendi insolutam eam quaestionem, quae contrasententiam negantem plures habet et gravissimas et maxime delicatasdifficultates,concedenda videretur pro casu proposito Vicariis ApostolicisSinensibus facultas dispensandi a necessitate praesentiae parochi vel Ordinarii.Quae facultas dispensandi concedenda mihi videtur etiam procasu, de quo agitur in secunda parte istius dubii, quando scilicetagatur de catholicis sub potestate paganorum exsistentibus, sed de aliis,si quando impossibile sit inducere partem paganam ad se coram parochosistendum. Ratio autem est, quia in Sinis seu in regione maxima exparte pagana saepe necessitas erit indulgendi matrimonia inter baptizatoset non baptizatos, quae necessitas non habetur in regionibus, quae constantplerumque individuis baptizatis; non baptizatus autem in Sinis adparochum catholicum venturos frustra, Vicariis Apostolicis testibus, quiss pera re t.Quare sic resolvendum putarem dubium :VII. — An et quomodo annuendum sit petitionibus OrdinariorumSinensium praesertim :a) quoad sponsalium celebrationem,b) quoad matrimonia contracta ex dispensatione a baptizatis cumnon baptizatis,c) quoad matrimonia contracta inter catholicos, qui sub paganorumpotestate constituti sunt.R. Ad i um negative; ad 2 U M affirmative seu concedendam esse fa-non
Ex S. Congregatione Conciliicultatem dispensandi etiam a forma substantiali pro casibus verae necessitatis;ad 3 umsi vere impediantur a dominis paganis, ne forma substantialemservent, non egere dispensatione, secus affirmative proutiad 2 um ; - vel si magis placet: ad 2 et ad j u m affirmative etc.umDifficilius quoddam dubium circa articulum VIII decreti proponiturab Archiepiscopo Episcopo Iassiensi. Is exponit in Rumania ab auctoritateseu lege civili prohiberi, ne parochus religiosum matrimonium eorumcelebrare audeat, qui civilem matrimonii ceremoniam prius nonperegerint. Parochis contravenientibus poena imponitur, si primum legemfregerint, muleta libellarum 100-1000; si iterato aut pluries, career extendendusad duos usque annos.Nec iste est casus, qui in Rumania tantum locum habeat. Verificaturetiam plus minusve in Hollandia, Belgio, Republica Uruguayana etc.Quomodo huic casui occurrendum? Vermeersch (i) proponit, permittendumesse nupturientibus ut matrimonium sine parochi assistentiacontrahere possint, dummodo tamen parochus competens scripto eis declaraverit,se, consulto Ordinario, eorum matrimonio interesse non posse.Quod quidem non spernendas afferret utilitates, quia sic melius constaretde necessitate contrahendi matrimonium sine praesentia parochi, resquenon omnino maneret in iudicio et arbitrio partium. Verum et sua habetincommoda ; non solum quia non fundatur in interpretatione decreti seddecreto aliquid addit, sed praesertim quia difficultati non cavet. Etsienim hoc forte pro Belgio efficere posset, ut parochi comminatas poenaseffugerent, id certo pro aliis locis non sufficeret et parochus tradens eamscriptam attestationem poenis non secus ac si personaliter assisteret,fieret obnoxius.Mea quidem sententia, si sistamus intra limites interpretationis, videturdicendum, sponsos in tali casu contrahere ex ipso decreto possesine assistentia parochi, dummodo tamen hoc intelligatur intra limites,quos mox exponam.Scilicet, ut supra etiam innui, in hypothesi agitur praecise de casuexcepto, quem contemplatur decretum in articulo octavo. Ibidem enimdicitur ea dispositio valere, si conditiones alicuius regionis eae sint (ethoc a mense verificetur) ut parochus haberi non possit; ubi ea verbaconsulto posita videntur, nec dictum est : ut parochus absens sit. Porrovidetur mihi impossibilitas ista non referenda tantummodo ad casum,(r) LOC. cit., ed. 4, n. 99.
Romana et aliarum 5 4.3in quo parochus physice impossibiliteiur, ut ita dicam , assistere, sedetiam ad casum, in quo aliunde, ex. gr. ex imperio legis poenas minitantis,prohibetur ab assistendo,Hoc autem, quod erui mihi videtur ex ipsa recta analysi textus decreti,confirmatur ex ipso spiritu et indole legislationis nostrae, circaquam ea in mentem revocanda sunt, quae iam, tridentino iure vigente,S. Congregatio de Prop. Fide anno 1785 pro insula Curaçao decrevit,in qua casus iste verificabatur. Relatum enim fuerat S. Congregationiin ea insula legem latam fuisse vetantem catholicis, ne contraherent matrimoniumcoram proprio parocho, nisi prius contraxissem coram magistratuacatholico et ministro protestante, sub poena 5oo florenorum aparocho catholico solvendorum ; si autem vellent contrahere coram magistratuacatholico vel ministro protestante ut 5o florenos solverent.Quare Praefectus missionis referebat, vere pauperes nullo modo matrimoniumposse contrahere. His stantibus, S. Congregatio respondit :« Parochus catholicus, constito primum sibi nullum inter contrahentesintercedere canonicum impedimentum, ac illorum inopiam veram esse,permittat ut absque etiam sua assistentia, matrimonium ineant... Ita segerat Praefectus missionis in casu necessitatis et magnae contrahentiuminopiae. Videat tamen, ne sub paupertatis praetextu fraus aliqua fiatcontra tridentini Concilii decretum etc. ».Verum, ut supra adnotavi, et patet ex ipsa decreti analysi, ad hocut quis possit matrimonium contrahere sine parochi praesentia, necesseest ut defectus parochi seu impossibilitas eum habendi omnino extrinsecasit a voluntate partium. Quare si quando in casu nostro praemittiposset ceremonia civilis, partes, quae sine parocho contraherent, invalideagerent. Et quum generatim loquendo nulla sit difficultas praemittendiceremoniam civilem, in locis etiam, ubi iniqua haec lex viget, rari admodumerunt casus, in quibus poterunt nupturientes sine parocho autsacerdote contrahere ; qui imo fere unice coarctandi erunt ad casummortis instantis.Ceterum patet in casu talis legis exsistentis nec parochos cogi possead assistendum, nec partibus denegandum matrimonium, quod saepe,in articulo mortis, necessarium erit ad ipsam aeternam unius vel alteriuspartis salutem. De quo remedio egentibus praebendo semper sollicitafuit Ecclesia, quemadmodum patet ex ipso nostro decreto art. VII.Praescribi tamen posset ut ad liceitatem partes ad matrimoniumtaliter contrahendum non procederent inconsulto parocho, qui licentiamconcedat, non quidem scriptam, nec coram testibus, quum hoc modosaepe poenas non evaderet, sed oraliter tantum.
544 Ex S. C. de Propaganda FidePatet etiam ex dictis, in casu, quo lex civilis vetans parochis activamassistentiam matrimoniis contrahendis ante civilem ceremoniampermitteret tamen assistentiam passivam, sponsos, qui sine parochi assistentiacontraherent, etsi valide agerent (quum ex decreto nemovafideassistat, qui passive tantum assistit ; ex quo sequitur possibilitatem istiuspassivae assistentiae pro validitate computandam non esse)contra mentem et spiritumacturos tamenEcclesiae, si passiva ista assistentia parochiaut sacerdotis praetermissa, contraherent tantummodo coram testibus.Ex his sic resolverem dubium :VIII. — An quum ex una parte lex civilis parochis impossibilereddit matrimoniis fidelium assistere, nisi praemissa fuerit ceremoniacivilis, ex alia vero haec ipsa civilis ceremonia praemitti non possit,applicari possint dispositiones articuli VIII decreti.R. Affirmative, sed partes stricta obligatione tenentur licentiamcontrahendi coram testibus tantum a parocho vel ab Ordinario obtinere.Haec, quae pro meo modulo hic disputavi, intelligenti EminentiarumVestrarum iudicio plene et volenti animo submitto.Romae ex Univ. Greg., die 8 Iul. 1908.BENEDICTUS OIETTI, S. I.EX S. CONGR. DE PROPAGANDA FIDEConceditur ad annum prorogatio decreti " Ne temere „ in Sinis.Illme ac Rme Domine,Post latum a S. Congregatione Concilii die 2 mensis augustisuperioris anni, iussu et auctoritate Pii PP. X, decretumNe temere de sponsalibus et matrimonio, nonnulliregionis Sinensis Ordinarii ab hac S. Congregatione FideiPropagandae praeposita dilationem petierunt ad congruumtempus pro publicatione et applicatione supra citati decreti.Quas preces cum in audientia diei 26 vertentis mensis februariiSSmo Dno Nostro Pio PP. X retulerint, eadem San-
Ex S. C de Propaganda Fide 5 45«ctitas Sua praedictorum preces benigne excipiens, S. Congregationide Propaganda Fide commisit ut pro tota regioneSinensi concedere posset prorogationem ad annum,hoc sensu ut praefatum decretum in Sinensi territorio vimlegis incipiat habere a die sollemni Paschae RusurrectionisD. N. Iesu Christi anni millesimi nongentesimi noni.Potestate itaque mihi facta a SSmo Dno Nostro, AmplitudiniTuae significo decretum Ne temere in Missionetuis apostolicis curis concredita vim legis non habere nisi adie sollemni Paschae proximi anni. Interim Deum precor utTe diu sospitem incolumemque servet.Datum Romae ex aedibus S. C. Propagandae Fidei, die29 Februarii 1908.Amplitudinis Tuaeaddictissimus servusFr. H. M. Card. GOTTI, Praefectus.Aloisius Veccia, Secretarius.De matrimonio infidelium et de privilegio Paulino.30 Aprile 1908.Illmo e Rmo Signore,Esaminati dalla suprema Congñe del S. Officio i 3 casimatrimoniali : Makasi-Marikubu, Bieka-Kange , e Molimu-Boweia, esposti da V. S. per mezzo del P. Procuratore delsuo Istituto a Roma (i), gli Erîii Inquisitori generali come ri-Ci) Huiusmodi casus a Vicario Apostolico ex Africa propositi ita summariejreferri possunt: i °. Duo catechumeni, Makasi (vir) et Marikubu (femina) die 21•dec. 1901 civiles contraxere nuptias. Mox discordia nata, Marikubu virum reliquit etin alia regione evasit concubina .alius nigritiae. Postea sedem denuo mutavit. Tribusa coniugum separatione elapsis annis, missionarius, mulierem paganam existimans,votis viri annuit eique baptismum contulit; persuasus usum privilegii-Paulini subinde ei permitti posse. Postea autem accepit, Marikubu, celato priore
5 46 Ex S. C. de Propaganda Fidesulta da officiale comunicazione del 22 del corrente mesehanno emesso in ordine al primo caso, cioè al matrimoniodel catecumeno Makasi colla catecumena Marikubu il seguentedecreto : « Interrogetur vir, et si iureiurando affirmat se numquamintendisse indissolubili vinculo se uniri mulieri, sed eamsibi copulasse animo post aliquod elapsum tempus dimittendi,et post institutum diligens examen omnium adiunctorum circaipsius credibilitatem nullum aut leve dubium supersit de assertionisveritate, permitti poterit ut cum alia catholica muliereineat matrimonium. Quod si vero negative responderit,matrimonio cum Makasi, ab alio missionario esse baptizatam et religiosas nuptiascontraxisse cum quodam christiano. Makasi hactenus alia uxore sumendaabstinuit. Observandum porro est de vi matrimonii istius civilis non levem fieriquaestionem. Saepe enim in contrahentibus verus consensus desideratur. Namque,cum civilis lex divortium propter certas causas admittat, civile matrimoniumab indigenis parvipendi consuevit, ita ut multi matrimonium civile nonconsiderent nisi ut modum pacifice possidendi feminam, quam ad arbitriumsuum,v. gr. cum patriam (vicum suum) repetierint, dimittere in animo habent.Hinc quaeritur : An forsan aliqua via patet infelici Ambrosio (Makasi) ineundimatrimonium cum alia muliere christiana, vel declaratione facta nullitatis primimatrimonii in infidelitate, seu civilis, ob defectum consensus in verum et indissolubilematrimonium; vel dispensatione in matrimonio rato et non consummatopost baptismum. (Probatio facile fieri potest). 2 0 . Bieka (vir) et Kange(femina) civiliter coniuncti, dein continuis altercationibus separati, ambo in diversacivitate scholas catecheticas assidue frequentant. Frustra tentata reconciliatione,vir baptizatur et uxorem recipere recusat et declarat nullam aliam ducere velle.Mulier ipsa renuit cum viro cohabitare, baptismi est avidissima sed alius christianiest concubina. Quid de baptismo, quid de conditione coniugali infelicisfeminae? 3°. Molimu (vir) et Boweia (femina), legitimo matrimonio coniuncti, a.duobus annis in catholica religione erudiuntur. Mutua aversione et iurgiis suntab anno separati. Uter sit magis culpandus, dici nequeat. Frustra conatus factisunt ad eos reconciliandos. De cetero, bene instructi et dispositi, baptizari maximecupiunt. Missionarius, qui persuasum habet nullam superesse reconciliationisspem, nec eos baptizare volens quin simul periculo incontinentiae remediumquaesierit rogat num, ad normam decreti S. Officii 26 Aprilis 1899 (Coli-P. F. 2 ed. n. 2044) hoc modo agere possit : Baptizarit maritum, uxorem interpellant,quae cohabitationem recusatura est. Responso isto accepto, vir, privilegioPaulino usus, aliam duxerit uxorem. Soluto sic priore coniugio, Boweiaipsa baptizari possit et alii viro christiano nubere (N. R.).
Ex S. C. de Propaganda Fide 547vel serium dubium de validitate matrimonii vel de credibilitateviri superfuerit, relatis omnibus iterum recurrat. Praeoculis insuper habeatur, virum et feminam esse catechumenos; et huiusmodi ob causam, non posse facile in iisdemsupponi tam profundam ignorantiam indissolubilitatis matrimonii.Persuasio autem de veritate rerum assertarum aviro, praeterquam ex ipsius iureiurando, efformetur etiam exomnibus adiunctis ».Quanto al secondo caso, al matrimonio cioè dell' uomoBieka colla donna Kange, la quale essendo catecumena domandail battesimo, ma vive in concubinato con altro cristiano,la suprema Congñe ha risposto: « Quoad baptismumstet decreto fer. IV diei 21 Novembris 1883, quo decreto adquaesitum Vic. Ap, Bengal: se si possa lecitamente amministrareil battesimo a quei catecumeni che vogliono approfittaredel privilegio Paolino, ma che in nessun modo sono dispostia riunirsi col proprio consorte infedele qualora questi si dichiarassepronto a vivere sine contumelia Creatoris con laparte battezzata, responsum est : negative ». Quod ad matrimoniumcuret R. P. D. Vicarius Apostolicus ut vir Biekaad bonam adducatur frugem. Eum interroget sicut in responsionead primum dictum est. Quod si vero matrimoniumvalidum fuisse comperitur, inducatur ad interpellandam primamuxorem adhuc infidelem, et habita negativa responsione,matrimonium contrahat cum catholica muliere ; quo factoprovideatur, prout de iure, statui infelicis mulieris Kange».Quanto al terzo caso, cioè al matrimonio del catecumenoMolimu colla catecumena Boweia ora separati, pei quali V. S.domanda se possa regolarsi così : « battezzare prima il Molimu; interpellare poi la Boweia, che certo risponderà dino ; permettere quindi all' uomo di passare ad altre nozze,colle quali si scioglierebbe il primo matrimonio, e recatasilibera la Boweia questa riceverebbe il battesimo e si sposerebbead un altro cristiano » ; la S, Congñe ha risposto : < Ne-
5 48 Ex S. Congregatione Rituumgative, et missionarii prae oculis habeant decretum S. Officii2i Novembris 1883, supra communicatum. Quodsi alteruterconiugum ad veram poenitentiam et rectam ad baptismumdispositionem adductus, dispositus sit ad reconciliandumse legitimo coniugi et promptus ad convivendum cumipso sine contumelia Creatoris, huic baptismus ministrari poterit,et facta legitima interpellatione, habitaque negativa responsione,permitti ut ad alias nuptias transeat ».Augurandole da Dio, ecc.F. M. G. Card. GOTTI, PrefettoLuigi Veccia, Segretario.* ^ < ^EX S. CONGREGATIONE RITUUMCelebratio Missae permittitur sacerdoti absque brachio dextero.BeatissimePater,B... D... sacerdos in dioecesi C... degens, ad pedes SanctitatisVestrae humiliter provolutus, exponit sibi, a quatuorannis sacerdoti, amputatum fuisse, ob morbum, brachium dexterum.Nunc vero enixis precibus implorat ut indultum Apostolicumtribuatur quo sacrosanctum Missae sacrificium celebrarepossit, ne diutius ab hac spirituali consolatione privetur.Et Deus.Sanctissimus Dominus Noster Pius Papa X, referente meinfrascripto Cardinali S. Rituum Congregationi Praefecto, attentisexpositis ac praesertim commendationis officio RevmiOrdinarii Archidioecesis C..., preces remisit prudenti ipsiusRmi Ordinarii arbitrio, ut postquam ex praehabito experimentocoram caeremoniarum magistro, de debita ac reverenteMissae celebratione iudicaverit, nomine et auctoritateSanctae Sedis, suprascripto oratori permittat in aliquo pri-
Superioren. 549vato sacello sacrosanctum Missae sacrificium celebrare, cumadsistentia alterius sacerdotis superpelliceo induti. Contrariisnon obstantibus quibuscumque. Die 8 Aprilis 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.SUPERIOREN.Circa formam ostii in tabernaculo SS. Sacramenti (i).Quum a Sacrorum Rituum Congregatione expostularetur,an sit commendandum tabernaculum ad Sanctissimum EucharistiaeSacramentum asservandum, ab artificibus The Rauwaldecclesiastical art Mfg. C.ita infectum ut idem tabernaculumquidem sit fixum, ostium vero semicirculare globulisimpositum sine cardinibus aperiendo et claudendo volvatur;Sacra Rituum Congregatio, die i Aprilisnuper elapsi, responditnegotium spectare ad ipsos locorum Ordinarios.Quo vero securius procedat in approbando eiusmodi tabernaculumRmus Dnus Augustinus Schinner, Episcopus Superiorensis,ab eadem Sacra Rituum Congregatione reverenterexpetivit, an satisfaciat regulis liturgicis descripta forma ostiisemicircularis, quod globulisimpositum sine cardinibus volvitur,ita ut ex hac parte nihil obstet quominus ab Episcoposacerdotibus commendetur, vel debeat tabernaculum instruiostio vel ianuis, quae cardinibus adhaereant, atque ita volvantur.Et Sacra Rituum Congregatio, ad relationem subscriptiSecretarii, exquisito Commissionis Liturgicae suffragio, propositaequaestioni ita respondere censuit: In casu, per senihil obstare, de cetero ad Revmum Episcopum.Atque ita rescripsit, die 8 Maii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.(i) Praesens decretum refertur ad custodiam SSmi Sacramenti, de quadamsupra loquuti fuimus. Cfr. Acta S. Sedis, vol. 41, pag. 347 (Pf. R.).
55o Ex S. Congregatione RituumGALLIPOLITANADe distantia altaris a loculis, et de altaribus mobilibus insepulcretis.Rmus dnus Caietanus Mulier, Episcopus Gallipolitanus,a Sacra Rituum Congregatione sequentium dubiorum solutionemreverenter expostulavit, nimirum :In sepulcreto civitatis Gallipolitanae tum confraternitatestum privatae familiae habent sua sacella, in quibus cadaverasepeliuntur in loculis. At huiusmodi sacella valde exigua suntet angusta, ita ut vix aliquod eorum habeat quatuor metralongitudinis, tria vero latitudinis; altaria autem non distantin eis tres cubitos, seu unum metrum, a loculis, sed paucacentimetra. Insuper in aliquibus sacellis habetur altare ex lignoconfectum cum lapide consecrato infixo in medio mensae;sed altare mobile est, ita ut ad libitum transferatur deuno in alio loco eiusdem sacelli. Quaeritur :I. Utrum permitti possit Missae celebratio in istis sacellis,in quibus non habetur praescripta distantia altarium a loculis?II. Utrum altaria mobilia, sensu exposito, tolerari possint?Et Sacra eadem Congregatio, ad relationem subscriptiSecretarii, audito Commissionis Liturgicae voto omnibusquesedulo perpensis, respondendum censuit:Ad I. Negative iuxta decretum n. 3944 Romana T 2 Ianuarii1899 ad II (i),(I) Hoc decretum Romana relatum invenitur in Acta S. Sedis, vol. 29,pag. 504; verum Collectio authentica S. C. Rituum postea edita aliud dubiumaddidit, quod est secundum, ita se habens: « Quaenam distantia intercédere debetinter altare et cadavera quae in coemeteriis vel ecclesiis sepulta sunt? »,et responsum prodiit: « Cadavera ab altari tribus cubitis distare debere; et trescubitos esse fere unum metrum longitudinis; atque hanc distantiam sepulcrorumab altari sufficere». Aliquando tamen S. Sedes, praesertim quoad sacellaiam extructa, dispensare solet ut in iisdem Missa celebretur (N. R.).
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. ReliquiarumAd II. Affirmative, dummodo mensa solidis basibus adhaereatet altare ipsum in uno tantum loco stabiliter collocetur.Atque ita rescripsit, die 19 Iunii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.EX S. C. INDULGENTIARUM ET SS. RELIQUIARUMIndulgentia plenaria conceditur recitantibus actum consecrationisSS. Cordi Iesu.Très Saint Père,Humblement prosternée aux pieds de Votre Sainteté, laBaronne de Saint Trivier expose ce qui suit :Dépuis une quinzaine d'années la suppliante s'occupe dela diffusion de la première consécration au Sacré-Cœur deJésus composée par la Bienheureuse Marguerite-Marie Alacoque.Le i Juin 1897, le Pape Léon XIII a daigné enrichircet acte de 300 jours d'indulgence. Désirant par cette prièreattirer des nouvelles bénédictions sur les âmes, la propagatricesupplie Votre Sainteté d'accorder la faveur de l'indulgenceplénière, une fois par mojs, à toutes les personnesqui récitent cette consécration au Sacré Cœur de Jésus.Et que Dieu etc.Ex audientia SSmi, die 21 Aprilis ipoS.SS. D. N. Pius PP. X, attenta Emi Cardinalis-ArchiepiscopiLugdunensis commendatione, universis christifidelibus,qui quotidie per integrum mensem praefatum Consecrationisactum devote recitaverint, plenariam indulgentiam, defunctisquoque applicabilem benigne concessit, semel infra mensisspatium lucrandam, die ad uniuscuiusque fidelis libitum eli-
552 Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarumgenda, qua ipsi confessi ac Synaxi refecti aliquam ecclesiamvel publicum oratorium devote visitaverint ibique ad mentemSanctitatis Suae oraverint. Praesenti in perpetuum valituro,absque ulla Brevis expeditione.Datum Romae, e Secretaria S. Congregationis IndulgentiisSacrisque Reliquiis praepositae, die 30 Maii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.Indulgentia pro invocatione ad obtinendam unitatem mentiumet cordium.Très Saint Père,La Supérieure généraledes Petites Sœurs de l'Assomption,Garde-Malades des pauvres à domicile, humblementprosternée aux pieds de Votre Sainteté, la supplie de daigneraccorder une indulgence de 300 jours, toties quoties à la prièresuivante que le Révme Père Pernet fondateur des Petites Sœursde l'Assomption aimait à diresouvent et qui semble plusopportune que jamais aujourd'hui que tant de dissentimentsdivisent les catholiques:veritate et unitas cordium in caritate.Deus meus, fac sit unitas mentium in(Mon Dieu, faites l'unitédes esprits dans la vérité et l'union des cœurs dans lacharité).Die 16 Maii ipoS.Iuxta preces in Domino.PIUS PP. XPraesentis Rescripti authenticum exemplar exhibitum fuithuic S. Congregationi Indulgentiis Sacrisque Reliquiis praepositae.In quorum fidem.Datum Romae, e Secretaria eiusdem S. Congregationis,die 30 Maii 1908.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarum 553Indulgentia plenaria adnectitur orationi pro consecrationefamiliae SS. Cordi Iesu.BeatissimePater,Fr. Iacobus Bund, Procurator generalis congregationisSacrorum Cordium vulgo dictae de Picpus ad pedes SanctitatisVestrae provolutus humiliter exponit, congregationem profine habere cultum erga SS. Cor Iesu et Immaculatum CorMariae fovere magisque in dies propagare; inter media autemadhibita eminere consecrationem familiarum SacratissimoCordi Iesu.Ut haec praxis uberiores adhuc proferat fructus, humiliterefflagitat orator ut Sanctitas Vestra concedere dignetur indulgentiamplenariam defunctis applicabilem, in favore illorumfidelium qui, sacra communione refecti, sub sequentiformula sese suamque familiam Sacratissimo Cordi Iesu solemniterconsecrant; lucrandam tum prima vice qua haec faciunt,tum deinceps semel in anno, die qua consecrationemsolemniter renovant.Et DeusIuxta preces in Domino.Die ip Maii i po S.PIUS PP. XCONSÉCRATION DE NOTRE FAMILLE AU SACRE CŒUR.Cœur Sacré de Jésus, vous qui avez manifesté à la B. MargueriteMarie le désir de régner sur les familles chrétiennes,nous venons aujourd'hui proclamer votre Royauté la plus absoluesur la nôtre. Nous voulons vivre désormais de votre vie,nous voulons faire fleurir dans notre sein les vertus auxquellesvous avez promis la paix dès ici-bas, nous voulons bannirloin de nous l'esprit mondain que vous avez maudit.
5.54 E* S. C Indulgentiarum et SS. ReliquiarumVous régnerez sur nos intelligences par la simplicité denotre foi, vous régnerez sur nos cœurs par l'amour sans réservedont ils brûleront pour vous et dont nous entretiendrons laflamme par la réception fréquente de votre divine Eucharistie.Daignez, ó divin Cœur, présider nos réunions, bénir nosentreprises spirituelles et temporelles, écarter nos soucis, sanctifiernos joies, soulager nos peines. Si jamais l'un ou Vautred'entre nous avait le malheur de vous affliger, rappelezlui, ó cœur de Jésus, que vous êtes bon et miséricordieux pourle pécheur pénitent. Et quand sonnera l'heure de la séparation,quand la mort viendra jeter le deuil au milieu denous, nous serons tous, et ceux qui partent et ceux qui restent,soumis à vos décrets éternels. Nous nous consolerons par lafiensée qu'un jour viendra, où toute la famille, réunie au ciel,fourra chanter à jamais vos gloires et vos bienfaits.Daigne le cœur immaculé de Marie, daigne le glorieuxPatriarche Saint Joseph, vous présenter cette consécration etnous la rappeler tous les jours de notre vie !Vive le Cœur de Jésus, notre Roi et notre Père !Praesentis Rescripti authenticum exemplar exhibitum fuithuic S. Congni Indulgentiis Sacrisque Reliquiis praepositae.In quorum fidem etc.Datum Romae e Secretaria eiusdem S. Congregationis,•die 15 Iunii 1908.f D. Panici, Archiep. Laodicen.,Secretarius.
ACTA ROMANI PONTIFICISEXHORTATIO AD CLERUM CATHOLICUMSS. D. N. Pii div. prov. Papae X in quinquagesimo natalisacerdotii sui.PIUS PP. XDilecti Filii, salutem et Apostolicam benedictionem.Haerent animopenitus, suntque plena formidinis, quaegentium Apostolus ad Hebraeos scribebat (i), quum illoscommonens de obedientiae officio Praepositis debitae, gravissimeaffirmabat : Ipsi enim pervigilant, quasi rationem pro-animabus vestris reddituri. Haec nimirum sententia si ad omnespertinet, quotquot in Ecclesia praesunt, at maxime in Noscadit, qui, licet impares, supremam in ea auctoritatem, Deodante, obtinemus. Quare noctu atque interdiu sollicitudineaffecti, meditariatque eniti non intermittimus quaecumquead incolumitatem faciant et incrementa dominici gregis. Interhaec unum praecipue Nos occupat: homines sacri ordinis eosomnino esse, qui pro muneris officio esse debent. Persuasumenim habemus, hac maxime via de religionis statu bene esselaetiusque sperandum.Idcirco, statim ut Pontificatum inivimus,quamquam, universitatem cleri contuentibus, multipliceseius laudes elucebant, tamen venerabiles fratres catholiciorbis Episcoposimpensissime hortandos censuimus, utnihil constantius nihil efficacius agerent, quam ut Christumformarent in iis, qui formando in ceteris Christo rite destinantur.Sacrorum autem Antistitum quae fuerint in hac revoluntates probe novimus.Novimus qua providentia, quanavitate in excolendo ad virtutem clero assidue connituntur:•de quo illis non tam laudem impertivisse, quam gratiaspalam habuisse libet.(i) XIII, 17.Acta S. Sedis, vol. XLI, fase. 9.35
556 ExhortatioAt vero, quam ex huiusmodi Episcoporum curis iam plureseclero gratulamur caelestes concepisse ignes, unde gratiamDei, ex impositione manuum presbyterii susceptam, vel resuscitaruntvel acuerunt; tum adhuc conquerendum superest,,alios quosdam per diversas regiones non ita se probare, utin ipsos tamquam in speculum, prout dignum est, plebs christianaconiiciens oculos, sumere possit quod imitetur. Ad hosporrocor Nostrum per hasce litteras patere volumus ; videlicetut cor patris, quod in conspectu aegrotantis filii anxia,palpitât caritate. Hac igitur suadente, hortationibus Episcoporumhortationes addimus Nostras: quae, quamvis eo spectentpotissimum ut devios torpentesve ad meliora revocent, tamenetiam ceteris admoveant velimus incitamenta. Commonstramusiter quo quisque studiosius in dies contendat ut vere sit,qualem Apostolus nitide expressit, homo D ei {i), iustaeque expectationiEcclesiae respondeat. — Nihil plane inauditum vobisautcuiquam novum dicemus, sed quae certe commeminisseomnes oportet : spem autem indit Deus, vocem Nostramfructum non exiguum esse habituram. Id equidem flagitamus :Renovamini. . . spiritu mentis vestrae, et induite novum hominem,qui secundum Deum creatus est in iustitia, et sanctitateveritatis (2) : eritque hoc a vobis in quinquagesimo sacerdotiiNostri natali pulcherrimum acceptissimumque munus. QuumqueNos, in animo contrito et spiritu humilitatis (3), exactosin sacerdotio annos recogitabimus Deo ; quidquid humani dolendumsit, videbimur quodammodo expiaré, admonendo vosetcohortando ut ambuletis digne Deo per omnia placentes(4). — Qua tamen in hortatione, non vestras tantumutilitates tuebimur, sed communes etiam catholicarum gentium; quum aliae ab aliis dissociari nequaquam possint*(1) I Tim. vi, u.(2) Ephes, iv, 23, 24.(3) Dari. III, 3o,.(4) Coloss, i, 10.
ad clerum catholicum 55 7Etenim non eiusmodi est sacerdos, qui bonus malusve unisibi esse queat; sed eius ratio et habitus vitae sane quantumhabet consequentis effectus in populum. Sacerdos reapsebonus ubi est, quale ibi donum et quantum est!Hinc porro, dilecti filii, hortationis Nostrae exordiumcapimus, ut vos nimirum ad eam vitae sanctimoniam, quamdignitatis gradus postulat, excitemus. — Quicumque enimsacerdotio potitur, eo non sibi tantum, sed aliis potitur : Omnisnamque Pontifex ex hominibus assumptus, pro hominibus constituiturin iis, quae sunt ad Deum (i). Idipsum et Christusindicavit, qui ad significandum quo demum actio sacerdotumspectet, eos cum sale itemque cum luce comparatos voluit.Lux ergo mundi, sal terrae, sacerdos est. Neminem sanefugit id praecipue fieri christiana veritate tradenda: at veroquem pariter fugiat, institutionem eiusmodi pro nihilo fereesse, si, quae sacerdos verbo tradat, exemplo suo non comprobet?Qui audiunt, contumeliose ii quidem, sed non immeritoobiicient: Confitentur se nosse Deum, factis autem negant(2); doctrinamque respuent, nec sacerdotis fruentur luce.Quam ob rem ipse Christus, factus sacerdotum forma, reprimum, mox verbis docuit: Coepit Iesus facere, et docere (3). —Item, sanctimonia posthabita, nihil admodum sacerdos salterrae esse poterit; corruptum enim et contaminatum integritatiminime aptum est conferendae: unde autem sanctitasabest, ibi corruptionem inesse oportet. Quapropter Christus,eamdem insistens similitudinem, sacerdotes tales sal infatuatumdicit, quod ad nihilum valet ultra, nisi ut mittaturforas, atque adeo conculcetur ab hominibus (4).Quae quidem eo apertius patent, quod sacerdotali munerehaud nostro nos fungimur nomine, sed Christi Iesu. Sic(1) Hebr. v, i.(2) Tit. i, 16.(3) Act. i, i.(4) Matth, v, 13.
558 Exhortationos, inquit Apostolus, existimet homo et ministros Christi, etdispensatores mysteriorum Dei ( i ) : pro Christo ergo legationefungimur (2). — Hac nempe de causa Christus ipse, nonad servorum, sed ad amicorum numerum nos adscripsit: Iamnon dicam vos servos... Vos autem dixi amicos: quia omniaquaecumque audivi a Patre meo, nota feci vobis... Elegi vos,et posui vos ut eatis, et fructum afferatis (3). — Est igiturnobis persona Christi gerenda: legatio vero ab ipso data sicobeunda, ut quo ille intendit, eo nos pertingamus. Quoniamvero idem velle idem nolle, ea demum firma amicitia est; tenemur,ut amici, hoc sentire in nobis, quod et in ChristoIesu, qui est sanctus, innocens, impollutus (4) : ut legati abeo, debemus doctrinis eius ac legi conciliare fidem,hominum,easdem nimirum nos ipsi primum servantes: ut potestatis eiusparticipes ad animos vinculis culparum levandos, conari nosomni studio oportet ne illis implicemur. At maxime ut ministrieius in praecellentissimo sacrificio, quod perenni virtutepro mundi vita innovatur, debemus ea animi conformationeuti, qua ille ad aram crucis seipsum obtulit hostiamimmaculatam Deo. Nam si olim, in specie solummodo ac figura,tanta a sacerdotibus postulabatur sanctitas; ecquid anobis, quum victima est Christus ? Quo non oportet igituresse puriorem tali fruentem sacrificio f quo solari radio nonsplendidiorem manum carnem hanc dividentem ? os quod ignispiritali repletur, linguam quae tremendo nimis sanguine rubescit?(5) Perapte S. Carolus Borromaeus, in orationibus adclerum, sic instabat: « Si meminissemus, dilectissimi fratres,quanta et quam digna in manibus nostris posuerit DominusDeus, quantam istiusmodi consideratio vim haberet ad nos(1) I Cor. iv, i.(2) II Cor. v, 20.(3) Ioan. XV, 15, 16.(4) Hebr. vii, 26.(5) S. Io. Chrysost. hom. LXXXII in Matth., n. 5.
ad clerum catholicum 55 9impellendum ut vitam ecclesiasticis hominibus dignam duceremus!Quid non posuit in manu mea Dominus, quandoproprium Filium suum unigenitum, sibi coaeternum et coaequalem,posuit? In manu mea posuit thesauros suos omnes,sacramenta et gratias; posuit animas, quibus illi nihil estcarius, quas sibi ipsi praetulit in amore, quas sanguine suoredemit : in manu mea posuit caelum, quod et aperire et claudereceteris possim Quomodo ergo adeo ingratus essepoterò tantae dignationi et dilectioni, ut peccem contraipsum ? ut illius honorem offendam ? ut hoc corpus, quodsuum est, inquinem? ut hanc dignitatem, hanc vitam, eiusobsequio consecratam, maculem ? ».Ad hanc ipsam vitae sanctimoniam, de qua iuvat paulofusius dicere, magnis Ecclesia spectat perpetuisque curis.Sacra idcirco Seminaria instituta: ubi, si litteris ac doctrinisimbuendi sunt qui in spem cleri adolescunt, at simul tamenpraecipueque ad pietatem omnem a teneris annis sunt conformandi.Subinde vero, dum ipsa candidatos diuturnis intervallisgradatim promovet, nusquam, ut mater sedula, hortationibusde sanctitate assequenda parcit. Iucunda quidemea sunt ad recolendum. Quum enim primo in sacram militiamcooptavit, voluit nos ea rite profiteri: Dominus pars haereditatismeae, et calicis mei : tu es, qui restitues haereditatemmeam mihi {i). Quibus, inquit Hieronymus, monetur clericusut qui, vel ipse pars Domini est, vel Dominum partem habet,talem se exhibeat, ut et ipse possideat Dominum, et possideatura Domino (2). — Subdiaconis accensendos ipsa quamgraviter est allocuta ! Iterum atque iterum considerare debetisattente quod onus hodie ultro appetitis;... quod si hunc ordinemsusceperitis, amplius non licebit a proposito resilire,sed Deo... perpetuo f amular i, et castitatem, illo adiuvante,(1) PS. XV, 5.(2) Ep. LU, ad Nepotianum, n. 5.
56oExhortatioservare oportebit. Tum denique: Si usque nunc fuistis tardiad ecclesiam, amodo debetis esse assidui: si usque nunc somnolenti,amodo vigiles:... si usque nunc inhonesti, amodo castiVidete cuius ministerium vobis traditur! — Diaconatuporro augendis sic per Antistitem a Deo precata est :Abundet in eis totius forma virtutis, auctoritas modesta, pudorconstans, innocentiae puritas et spiritualis observantia disciplinae.In moribus eorum praecepta tua fulgeant, ut suaecastitatis exemplo imitationem sanctam plebs acquirat. — Sedeo acrius movet commonitio initiandis sacerdotio facta : Cummagno timore ad tantum gradum ascendendum est, ac providendumut caelestis sapientia, probi mores et diuturna iustitiaeobservatio ad id electos commendet... Sit odor vitae vestraedelectamentum Ecclesiae Christi, ut praedicatione atqueexemplo aedificetis domum, idest familiam Dei. Maximequeomnium urget illud gravissime additum : Imitamini quod tractatis:quod profecto cum Pauli praecepto congruit: ut exhibeamusomnem hominem perfectum in Christo Iesu (i).Talis igitur quum sit mens Ecclesiae de sacerdotum vita,mirum nemini esse possit, quod sancti Patres ac Doctoresomnes ita de ea re consentiant, ut illos fere nimios quis arbitretur:quos tamen si prudenter aestimemus, nihil eos nisiapprime verum Tectumque docuisse iudicabimus. Eorum porrosententia haec summatim est. Tantum scilicet inter sacerdotemet quemlibet probum virum intercedere debet discriminis,quantum inter caelum et terram : ob eamque causam,virtuti sacerdotali cavendum non solum ne gravioribus criminibussit affinis, sed ne minimis quidem. In quo virorumtam venerabilium iudicio Tridentina Synodus stetit, quummonuit clericos, ut fugerent levia etiam delicta, quae in ipsismaxima essent (2) : maxima scilicet, non re ipsa, sed respectu(1) Coloss. I, 28.(2) Sess. XXII, de reform., c. i.
ad clerum catholicum 56ipeccantis, in quem, potiore iure quam in templorum aedificia,illud convenit: Domum tuam decet sanctitudo (i).Iam sanctitas eiusmodi, qua sacerdotem carere sit nefas,videndum est in quo sit ponenda: id enim si quis ignoretvel praepostere accipiat, magno certe in discrimine versatur.Equidem sunt qui putent, quin etiam profiteantur, sacerdotislaudem in eo collocandam omnino esse, ut sese aliorum utilitatibustotum impendat: quamobrem, dimissa fere illarumcura virtutum, quibus homo perficitur ipse (eas ideo vocitantpassivas), aiunt vim omnem atque studium esse conferendaut activas virtutes quis excolat exerceatque. Haec sane«doctrina mirum quantum fallaciae habet atque exitu. De eaDecessor noster fel, rec. sic pro sua sapientia edixit (2) :« Christianas... virtutes, alias temporibus aliis accommodatasesse, is solum velit, qui Apostoli verba non meminerit:Quos praescivit, et praedestinavit conformes fieri imaginisFilii sui (3). Magister et exemplar sanctitatis omnis Christusest; ad cuius regulam aptari omnes necesse est, quotquotavent beatorum sedibus inseri. Iamvero haud mutatur•Christus progredientibus saeculis, sed idem heri, et hodie:ipse et in saecula (4). Ad omnium igitur aetatum hominespertinet illud: Discite a me, quia mitis sum, et humiliscorde (5) ; nulloque non tempore Christus se nobis exhibetfactum, obedientem usque ad mortem (6) ; valetque quavis aetateApostoli sententia: Qui.... sunt Christi, carnem suamcrucifixerunt cum vitiis et concupiscentiis » (7). — Quae documentasi quidem spectant unumquemque fidelium, propius(1) PS. xcn, 5.(2) Ep. Testem benevolentiae, ad Archiep. Baltithor,, 22 "ian. 1899.(3) Rom. VIII, 29,(4) Hebr. xin, 8.
562 Exhortatiotamen ad sacerdotes attinent: ipsique prae ceteris dicta sibihabeant quae idem Decessor Noster apostolico ardore subiecit:« Quas utinam virtutes multo nunc plures sic colerent,ut homines sanctissimi praeteritorum temporum! qui demissioneanimi, obedientia, abstinentia, potentes fuerunt opere etsermone, emolumento maximo, nedum religiosae rei, sed publicaeac civilis ». Ubi animadvertere non abs re fuerit, Pontificemprudentissimum iure optimo singularem abstinentiaementionem intulisse, quam evangelico verbo dicimus, abnegationemsui. Quippe hoc praesertim capite, dilecti filii, roburet virtus et fructus omnis sacerdotalis muneris continetur:hoc neglecto, exoritur quidquid in moribus sacerdotispossit oculos animosque fidelium offendere. Nam si turpislucri gratia quis agat, si negotiis saeculi se involvat, si primosappetat accubitus ceterosque despiciat, si carni et sanguiniacquiescat, si quaerat hominibus placere, si fidat persuasibilibushumanae sapientiae verbis; haec omnia indefluunt, quod Christi mandatum negligit conditionemque respuitab ipso latam : Si quis vult post me venire, abneget semetipsum(i).Ista Nos quum adeo inculcamus, illud nihilo minus sacerdotemadmonemus, non sibi demum soli vivendum sancte :ipse enimvero est operarius, quem Christus exiit.... conducerein vineam suam (2). Eius igitur est fallaces herbasevehere, serere utiles, irrigare, tueri ne inimicus homo superseminetzizania. Cavendum propterea sacerdoti ne, inconsultoquodam intimae perfectionis studio adductus, quidquampraetereat de muneris partibus quae in aliorum bonum conducant.Cuiusmodi sunt verbum Dei nuntiare, confessionesrite excipere, adesse infirmis praesertim morituris, ignarosfidei erudire, solari moerentes, reducere errantes, usquequa-(1) Matth. XVI, 24.(2) Matth. XX, i.
ad clerum catholicum 563que imitari Christum : Qui pertransiit benefaciendo et sanandaomnes oppressos a diabolo (i). — Inter haec vero insignePauli monitum sit menti defixum : Neque qui plantat est aliquid,neque qui rigat : sed, qui incrementum dat, Deus (2).Liceat quidem euntes et flentes mittere semina ; liceat ea laboremulto fovere : sed ut germinent edantque optatos fructus,id nempe unius Dei est eiusque praepotentis auxilii.Hoc accedit magnopere considerandum, nihil praeterea essehomines nisi instrumenta, quibus ad animorum salutem utiturDeus ; ea oportere idcirco ut apta sint quae a Deo tractentur.Qua sane ratione? Num ulla putamus vel insita vel parta studiopraestantia moveri Deum ut opem adhibeat nostram adsuae gloriae amplitudinem? Nequaquam: scriptum est enim:Quae stulta sunt mundi elegit Deus, ut confundat sapientes : etinfirma mundi elegit Deus, ut confundat fortia: et ignobiliamundi, et comtemptibilia elegit Deus, et ea quae non sunt,ut ea quae sunt destrueret (3). Unum nimirum est quod hominemcum Deo coniungat, unum quod gratum efficiat, atquenon indignum eius misericordiae administrum: vitaemorumque, sanctimonia. Haec, quae demum est supereminensIesu Christi scientia, sacerdoti si desit, desunt ei omnia. Nam,ab ea disiunctae, ipsa exquisitae doctrinae copia (quam Nosmetipsinitimur in clero provehere), ipsaque agendi dexteritaset sollertia, etiamsi emolumenti aliquid vel Ecclesiae velsingulis afferre possint, non raro tamen detrimenti iisdemsunt flebilis causa. Sanctimonia vero qui ornetur et affluât,is quam multa possit, vel infimus, mirifice salutaria in populoDei aggredi et perficere, complura ex omni aetate testimonialoquuntur: praeclare, non remota memoria, IoannesBapt. Vianney, animarum in exemplum curator, cui honoresCaelitum Beatorum Nosmet decrevisse laetamur. — Sancti-(1) Act. x, .38.(2) I Cor. in, 7.(3) I Cor. i, 27, 28.
564 Exhortatiotas una nos efficit, quales vocatio divina exposcit: hominesvidelicet mundo crucifixos, et quibus mundus ipse sit crucifixus;homines in novitate vitae ambulantes, qui, ut Paulusmonet (i), in laboribus, in vigiliis, in ieiuniis, in castitate,in scientia, in longanimitate, in suavitate, in Spiritu Sancto,in caritate non ficta, in verbo veritatis seipsos exhibeant utministros Dei ; qui unice in caelestia tendant, et alios eodemadducere omni ope contendant.Quoniam vero, ut nemo unus ignorat, vitae sanctitas eatenusfructus est voluntatis nostrae, quoad haec gratiae subsidioroboretur a Deo, abunde nobis Deus ipse providit, negratiae munere, si velimus, ullo tempore careamus; idquein primis assequimur studio precandi. — Sane precationeminter et sanctimoniam is necessario intercedit usus, ut alteraesse sine altera nullo modo possit. Quocirca consentaneaomnino veritati est ea sententia Chrysostomi : Arbitror cunctisesse manifestum, quod simpliciter impossibile sit absqueprecationis praesidio cum virtute degere (2) : acuteque Augustinusconclusit : Vere novit recte vivere, qui recte novitorare (3). Quae nobis documenta Christus ipse et crebrahortatione et maxime exemplo suo firmius persuasit. Nempeorandi causa vel in deserta secedebat, vel montes subibatsolus; noctes solidas totus in eo exigebat; templum frequenteradibat; quin etiam, stipäntibus turbis, ipse' erectis in caelumoculis palam orabat; denique suffixùs cruci, medios intermortis dolores, cum clamore valido et lacrimis supplicavaPatri. — Hoc igitur certum rátümqüé habeamus, sacerdotem,ut gradum officiumque digne sustineat suum, precandistudio eximie" deditum esse oportere. Saepius quidem dolendumquod ipse ex consuetudine potius id faciat quam exanimi ardore ; qui statis horis oscitanter psallat vel pauculas(1) II Cor. vi, 5 et seqq.(2) De precatione, orat. i.(3) Horn, iv ex 5o.
ad clerum catholicum 565interserat preces, nec deinde ullam de die partem memortribuat alloquendo Deo, pie sursum adspirans. Sed enim sacerdosmulto impensius ceteris paruisse debet Christi praecepto:Oportet semper orare (i); cui inhaerens Paulus tantoperesuadebat: Orationi instate, vigilantes in ea in gratiarumactione (2): Sine intermissione orate (3). Animo quippesanctimoniae propriae aeque ac salutis alienae cupido quammultae per diem sese dant occasiones ut in Deum feratur !Angores intimi, tentationum vis ac pertinacia, virtutum inopia,remissio ac sterilitas operum, offensiones et negligentiae creberrimae,timor demum ad iudicia divina ; haec omnia valdeincitant ut ploremus coram Domino, ac, praeter impetratamopem, bonis ad ipsum meritis facile ditescamus. Neque nostratantummodo ploremus causa oportet. In ea, quae latiusubique funditur, scelerum colluvione, nobis vel maxime implorandaexorandaque est divina clementia ; nobis instandumapud Christum, sub mirabili Sacramento omnis gratiae benignissimeprodigum : Parce, Domine, parce populo tuo.Illud in hac parte caput est, ut aeternarum rerum meditationicertum aliquod spatium quotidie concedatur. Nemoest sacerdos qui possit hòc sine gravi incuriae nota et animaedetrimento praetermittere. Ad Eugenium III, sibi quondamalumnum, tunc vero romanum Pontificem, BernardusAbbas sanctissimus scribens, eum libere obnixeque admonebat,ne unquam a quotidiana divinorum meditatione vacaret,nulla admissa excusatione curarum, quas multas etmaximas supremus habe| apostolatus. Id autem se iure exposcerecontendebat, utilitates eiusdem exercitationis ita enumeransprudentissime: Fontem suum, id est mentem, de quaoritur, purificat consideratio. Deinde regit affectus, dirigitactus, corrigit excessus, componit mores, vitam honestat et or-(1) Luc. XVIII, i.(2) Coloss, iv, 2.(3) I Thess, v, 17.
566 Exhortatiodinat ; postremo divinarum pariter et humanarum rerumscientiam confert. Haec est quae confusa disterminat, hiantiacogit, sparsa colligit, secreta rimatur, vera vestigat, verisimiliaexaminat, ficta et fucata explorât. Haec est quae agendapraeordinat, acta recogitat, ut nihil in mente resideat aut incorrectumaut correctione egens. Haec est quae in prosperisadversa praesentit, in adversis quasi non sentit ; quorum alterumfortitudinis, alterum prudentiae est (i). Quae quidemmagnarum utilitatem summa, quas meditatio parere est nata,nos item docet atque admonet, quam sit illa, non modo inomnem partem salutaris, sed admodum necessaria.Quamvis enim varia sacerdotii munia augusta sint etplena venerationis, usu tamen frequentiore fit ut ipsa tractantesnon ea plane qua par est religione perpendant. Hinc,sensim defervescente animo, facilis gressus ad socordiam,atque adeo ad fastidium rerum sacerrimarum. Accedit, quodsacerdotem quotidiana consuetudine versari necesse sit quasiin medio nationis pravae; ut saepe, in pastoralis ipsa caritatisperfunctione, sit sibi pertimescendum ne lateant infernianguis insidiae. Quid, quod tam est proclive, de mundanopulvere etiam religiosa corda sordescere ? Apparet igiturquae et quanta urgeat necessitas ad aeternorum contemplationemquotidie redeundi, ut adversus illecebras mens et voluntas,renovato subinde robore, obfirmentur. — Praetereaexpedit sacerdoti quadam instrui facilitate assurgendi nitendiquein caelestia; qui caelestia sapere, eloqui, suadere omninodebet; qui sic debet vitam suam omnem supra humana instituere,ut, quidquid pro sacro munere agit, secundum Deumagat, instinctu ductuque fidei. Iamvero hunc animi habitum,hanc veluti nativam cum Deo coniunctionem efficit maximeac tuetur quotidianae meditationis praesidium ; id quod prudenticuique tam perspicuum est, ut nihil opus sit longius(i) De Consid. L. I, c. 7.
ad clerum catholicum 5 67persequi. — Quarum rerum confirmationem petere licet, sanetristem, ex eorum vita sacerdotum, qui divinorum* meditationemvel parvi pendunt vel plane fastidiunt. Videas enimhomines, in quibus sensus Christi, illud tam praestabile bonum,oblanguit; totos ad terrena conversos, vana consectantes,leviora effutientes; sacrosancta obeuntes remisse, gelide,fortasse indigne. Iampridem ipsi, unctionis sacerdotalis recenticharismate perfusi, diligenter parabant ad psallendumanimam, ne perinde essent ac qui tentant Deum ; opportunaquaerebant tempora locaque a strepitu remotiora; divina scrutarisensa studebant ; laudabant, gemebant, exsultabant, spiritumeffundebant cum Psalte. Nunc vero, quantum mutatiab illis sunt!... — Itemque vix quidquam in ipsis residet dealacri ea pietate quam spirabant erga divina mysteria. Quamdilecta erant olim tabernacula illa! gestiebat animus adessein circuitu mensae Domini, et alios ad eam atque alios advocarepios. Ante sacrum quae mundities, quae preces desiderantisanimae ! tum in ipso agendo quanta erat reverentia, augustis caeremoniis decore suo integris ; quam effusaeex praecordiis gratiae : feliciterque manabat in populumbonus odor Christi ! . . . — Rememoramini, obsecramus,dilecti filii, rememoramini.... prístinos dies (i) : tunc nempecalebat anima, sanctae meditationis studio enutrita.In his autem ipsis, qui recogitare corde (2) gravantur velnegligunt, non desunt sane qui consequentem animi sui egestatemnon dissimulent, excusentque, id causae obtendentes,se totos agitationi ministerii dedidisse, in multiplicem aliorumutilitatem. Verum falluntur misere. Nec enim assueticum Deo colloqui, quum de eo ad homines dicunt vel consiliachristianae vitae impertiunt, prorsus carent divino afflatu ;ut evangelicum verbum videatur in ipsis fere intermortuum.(1) Hebr. x, 32.(2) Ierem, xn, 11.
568 ExhortatioVox eorum , quantavis prudentiae vel facundiae laude clarescat,vocem minime reddit Pastoris boni, quam oves salutariteraudiant : strepit enim diffluitque inanis, atque interdumdamnosi fecunda exempli, non sine religionis dedecoreet offensione bonorum. Nec dissimiliter fit in ceteris partibusactuosae vitae: quippe vel nullus inde solidae utilitatisproventus, vel brevis horae, consequitur, imbre deficientecaelesti, quem sane de vocat uberrimum oratio humiliantisse (i). — Quo loco facere quidem non possumus quin eosvehementer doleamus, qui pestiferis novitatibus abrepti, contrahaec sentire non vereantur, impensamque meditando et precandooperam quasi perditam arbitrentur. Proh funesta caecitas1 Utinam, secum ipsi probe considerantes, aliquando cognoscerentquorsum evadat neglectus iste contemptusqueorandi. Ex eo nimirum germinavit superbia et contumacia ;unde nimis amari excrevere fructus, quos paternus animuset commemorare refugit et omnino resecare exoptat. Optatisannuat Deus; qui benigne devios respiciens, tanta in eoscopia spiritum gratiae et precum effundat, ut errorem deflentessuum, male desertas vias communi cum gaudio volentesrepetant, cautiores persequantur.Item ut olim Apostolo(2), ipse Deus sit Nobis testis, quo modo eos omnescupiamus in visceribus Iesu Christi!Illis igitur vobisque omnibus, dilecti filii, alte insideathortatio Nostra, quae Christi Domini est: Videte, vigilate,et orate (3). Praecipue in pie meditandi studio uniuscuiusqueelaboret industria: elaboret simul animi fiducia, identidemrogantis: Domine, doce nos orare (4). Nec parvi quidem momentiesse nobis ad meditandum debet peculiaris quaedamcausa ; scilicet quam magna vis consilii virtutisque inde pro-(1) Eccli. XXXV, 21.(2) Philipp, i, 8.(3) Marc, XIII, 33.(4) Luc. xi, i.
ad clerum catholicum 56o,fluat, bene utilis ad rectam animarum curam, opus omniumperdifficile. — Cum re cohaeret, et est memoratu dignum,Sancti Caroli pastorale alloquium: « Intelligite, fratres, nilaeque ecclesiasticis omnibus viris esse necessarium ac estoratio mentalis, actiones nostras omnes praecedens, concomitanset subsequens: Psallam, inquit propheta, et intelligant{i). Si Sacramenta ministras, o frater, meditare quidfacis; si Missam celebras, meditare quid offers; si psallis,meditare cui et quid loquens; si animas regis, meditare quonamsanguine sint lavatae » (2). Quapropter recte ac iureEcclesia nos ea davidica sensa iterare frequentes iubet: Beatusvir, qui in lege Domini meditatur ; voluntas eius permanetdie ac nocte; omnia quaecumque faciet semper prosperabuntur.— Ad haec, unum denique instar omnium sit nobileincitamentum. Sacerdos enim, si alter Christus vocaturet est communicatione potestatis, nonne talis omnino et fieriet haberi debeat etiam imitatione factorum ?.... Summumigitur studium nostrum sit in vita Iesu Christi meditari (3).Cum divinarum rerum quotidiana consideratione magnirefert ut sacerdos piorum librorum lectionem, eorum inprimis qui divinitus inspirati sunt, coniungat assiduus. SicPaulus mandabat Timotheo : Attende lectioni (4). Sic Hieronymus,Nepotianum de vita sacerdotali instituens, id inculcabat:Nunquam de manibus tuis sacra lectio deponatur: cuiusrei hanc subtexebat causam: Disce quod doceas: obtineeum, qui secundum doctrinam est, fidelem sermonem, ut possisexhortari in doctrina sana, et contradicentes revincere.Quantum enimvero proficiunt sacerdotes qui constanti hocpraestant assuetudine; ut sapide praedicant Christum, utquementes animosque audientium, potius quam emolliant et multi)Ps. C, 2.(2) Ex orationib. ad clerum.(3) De imit. Chr. i, i.14) I Tim. iv, i3.
570 Exhortadoceant, ad meliora impellunt, ad superna erigunt desideria ! —Sed alia quoque de causa, atque eâ in rem vestram, dilectifilii, frugifera, praeceptio valet eiusdem Hieronymi : Semperin manu tua sacra sit lectio (i). Quis enim nesciat maximamesse in amici animum vim cuiuspiam amici qui candide moneat,consilio iuvet, carpat, excitet, ab errore avocet? Beatus,qui invenit amicum verum (2).... qui autem invenit illum,invenit thesaurum (3). Iamvero amicos vere fidelesadscribere ipsi nobis pios libros debemus. De nostris quippeofficiis ac de praescriptis legitimae disciplinae graviter commonefaciunt;repressas in animo caelestes voces suscitant:desidiam propositorum castigant; dolosam obturbant tranquillitatem; minus probabiles affectiones, dissimulatas, coarguunt; pericula detegunt, saepenumero incautis patentia.Haec autem omnia sic illi tacita cum benevolentia praestant,ut se nobis non modo amicos praebeant, sed amicorum perquamoptimos praebeant. Siquidem habemus, quum libeat,quasi lateri adhaerentes, intimis necessitatibus nulla non horapromptos ; quorum vox nunquam est acerba, consilium nunquamcupidum, sermo nunquam timidus aut mendax. —Librorum piorum saluberrimam efficacitatem multa quidemeaque insignia declarant exempla; at exemplum profectoeminet Augustini, cuius promerita in Ecclesiam amplissimainde auspicium duxerunt: Tolle, lege; tolle, lege.... Arrij)ui(epistolas Pauli apostoli), aperui et legi in silentio....Quasi luce securitatis infusa cordi meo, omnis dubitationistenebrae dijfugerunt (4). Sed contra heu ! saepius accidit nostraaetate, ut homines e clero tenebris dubitationis sensimoffundantur et saeculi obliqua sectentur, eo praesertim quodpiis divinisque libris longe alios omne genus atque epheme*(1) Ep. Lvm, ad Paulinum, n. 6.(2) Eccli. XXV, 12.(3) Ib., vi, 14.(4) Conf. 1. viii, c. 12.
ad clerum catholicumridum turbam praeoptant, ea quidem scatentia errore blandoac lue. Vobis, dilecti filii, cávete : adultae provectaeque aetatine fidite, neve sinite spe fraudulenta illudi, ita vos posseaptius communi bono prospicere. Certi custodiantur fines,tum quos Ecclesiae leges praestituant, tum quos prudentiacernat et caritas sui: nam venena istaec semel quis animoimbiberit, concepti exitu perraro quidem effugiet damna.Porro emolumenta, tum a sacra lectione, tum ex ipsameditatione caelestium quaesita, futura certe sunt sacerdotiuberiora, si argumenti quidpiam accesserit, unde ipsemet dignoscatan lecta et meditata religiose studeat in usu vitaeperficere. Est apposite ad rem egregium quoddam documentumChrysostomi, sacerdoti praesertim exhibitum. Quotidiersub noctem, antequam somnus obrepat, excita iudicium conscientiaetuae, ab ipsa rationem exige, et quae interdiu malacepisti consilia,... fodica et dilania, et de eis poenam sume (i).Quam rectum id sit ac fructuosum christianae virtuti, prudentiorespietatis magistri luculenter evincunt, optimis quidemmonitis et hortamentis. Praeclarum illud referre placet-e disciplina Sancti Bernardi : Integritatis tuae curiosus exj>lorator,vitam tuam in quotidiana discussione examina. Attendediligenter quantum proficias, vel quantum deficias....Stüde cognoscere te... Pone omnes trans gr es siones tuas anteoculos tuos. Statue te ante te, tamquam ante alium; et sic teipsum piange (2)*Etiam in hac parte probrosum vere sit, si Christi dictum•eveniat: Filii huius saeculi prudentiores filiis lucis f (3). Viderelicet quanta illi sedulitate sua negotia procurent : quamsaepe data et accepta conferant; quam accurate restrictequerationes subducant; iacturas factas ut doleaiit, seque ipsiacrius excitent ad sarciendas. Nos vero, quibus fortasse ar-(1) Exposit. in Ps. iv, n. 8.(2) Meditationes piissimae, c. v, de quotid. sui ipsius exam.(3) Luc. XVI, 8.Acta S. Sedis, vol. XLI, fase. 9. 36
5 72 Exhortatiodet animus ad aucupandos honores, ad rem familiarem augendam,ad captandam praesidio scientiae praedicationemunice et gloriam; negotium maximum idemque perarduum,sanctimoniae videlicet adeptionem, languentes, fastidiosi tractamus.Nam vix interdum apud nos colligimus et exploramusanimum; qui propterea paene silvescit, non secus acvinea pigri, de qua scriptum : Per agrum hominis pigri tramivi,et per vineam viri s tutti; et ecce totum repleverant ur~tuae, et operuerunt superficiem eius Spinae, et maceria lapidumdestructa erat (i). — Ingravescit res, crebrescentibus circumexemplis pravis, sacerdotali ipsi virtuti haud minime infestisiut opus sit vigilantius quotidie incedere ac vehementius obniti.Iam experiendo cognitum est, qui frequentem in se censuramet severam de cogitatis, de dictis, de factis peragat,eum plus valere animo, simul ad odium et fugam mali, simulad studium et ardorem boni. Neque minus experiendacompertum, quae incommoda et damna fere accidant declinantitribunal illud, ubi sedeat iudicans iustitia, stet rea etipsum accusans conscientia. In ipso frustra quidem desidereseam agendi circumspectionem, quae adeo in christianohomine probatur, de minoribus quoque noxis vitandis ; eamqueverecundiam animi, maxime sacerdotis propriam, ad omnemvel levissimam in Deum oifensam expavescentis. Quin immoindiligentia atque neglectus sui nonnunquam eo deterius procedit, ut ipsum negligant poenitentiae sacramentum : quonihil sane opportunius infirmitati humanae suppeditavit Christusinsigni miseratione. — Diffitendum certe non est, acerbequeest deplorandum, non ita raro contingere, ut qui aliosa peccando fulminea sacri eloquii vi deterrei, nihil tale metuatsibi culpisque obcallescat; qui alios hortatur et incitatut labes animi ne morentur debita religione detergere, idipse tam ignave faciat atque etiam diuturno mensium spatio-(i) Prov. XXIV, 3o, 3i.
ad clerum catholicumcunctetur; qui aliorum vulneribus oleum et vinum salutarenovit infundere, saucius ipse secus viam iaceat, nec medicamfratris manum, eamque fere proximam, providus sibi requirat.Heu quae passim consecuta sunt hodieque consequuntur,prorsus indigna coram Deo et Ecclesia, perniciosa christianaemultitudini, indecora sacerdotali ordini !Haec Nos, dilecti filii, pro conscientiae officio quum reputandus,oppletur animus aegritudine, et vox cum gemituerumpit: Vae sacerdoti, qui suum tenere locum nesciat, etnomen Dei sancti, cui esse sanctus debet, infideliter polluât !Optimorum corruptio, teterrimum : Grandis dignitas sacerdotum,sed grandis ruina eorum, si peccant ; laetemur adascensum, sed timeamus ad lapsum : non est tanti gaudii excelsatenuisse, quanti moeroris de sublimioribus corruisse/ (i).Vae igitur sacerdoti, qui, immemor sui, precandi studiumdeserit; qui piarum lectionum pabulum respuit; qui ad seipse nunquam regreditur ut accusantis conscientiae exaudiatvoces! Neque crudescentia animi vulnera, neque Ecclesiaematris ploratus movebunt miserum, donec eae feriant terribilesminae : Excaeca cor populi huius, et aures eius aggrava:et oculos eius claude: ne forte videat oculis suis, etauribus suis audiat, et corde suo intelligat, et convertatur,et sanem eum (2). — Triste omen ab unoquoque vestrum,dilecti filii, avertat dives in misericordia Deus; ipse qui Nostrumintuetur cor, nulla prorsus in quemquam amaritudineaffectum, sed omni pastoris et patris caritate in omnes permotum:Quae est enim nostra spes, aut gaudium, aut coronagloriae ? nonne vos ante Dominum nostrum Iesum Christum?(3).At videtis ipsi, quotquot ubique estis, quaenam in tempora,arcano Dei consilio, Ecclesia inciderit. Videte pariter(1) S. Hieron. in Ezech. 1. xnr, c. 44, v. 3o.(2) Is. vi, 10.(3) I Thess, n, 19.
574 Exhortatioet meditamini quam sanctum officium vos teneat, ut a quatanto dignitatis honore donati estis, eidem contendatis adesseet succurrere laboranti. Itaque in clero, si unquam alias,nunc opus maxime est virtute non mediocri ; in exemplumintegra, experrecta, operosa, paratissima demum facere proChristo et pati fortia. Neque aliud quidquam est quod cupidioreNos animo precemur et optemus vobis, singulis etuniversis. — In vobis igitur intemerato semper honore floreatcastimonia, nostri ordinis lectissimum ornamentum; cuiusnitore sacerdos, ut adsimilis efficitur angelis, sic in christianaplebe venerabilior praestat sanctisque fructibus fecundior.— Vigeat perpetuis auctibus reverentia et obedientia,iis sollemni ritu promissa, quos divinus Spiritus rectores constituitEcclesiae: praecipue in obsequio huic Sedi Apostolicaeiustissime debito mentes animique arctioribus quotidiefidelitatis nexibus devinciantur. — Excellatque in omnibuscaritas, nullo modo quaerens quae sua sunt: ut, stimulis quihumanitus urgent invidae contentionis cupidaeve ambitioniscohibitis, vestra omnium studia ad incrementa divinae gloriaefraterna aemulatione conspirent. Vestrae beneficia caritatismultitudo magna languentium, caecorum, claudorum, aridorum,quam miserrima, expectat ; vel maxime expectantdensi adolescentum greges, civitatis et religionis spes carissima,fallaciis undique cincti et corruptelis. Studete alacres,non modo sacra catechesi impertienda, quod rursus enixiusquecommendamus, sed, omni quacumque liceat ope consiliiet sollertiae, bene optimeque mereri de omnibus. Sublevando,tutando, medendo, pacificando, hoc demum velitis ac propemodumsitiatis, lucrari vel obstringere animas Christo. Abinimicis eius heu quam impigre, quam laboriose, quam nontrepide agitur instatur, exitio animarum immenso ! — Obhanc potissime caritatis laudem Ecclesia catholica gaudet etgloriatur in clero suo, christianam pacem evangelizante, salutematque humanitatem afferente, ad gentes usque barba-
ad clerum catholicum 5 75ras : ubi ex magnis eius laboribus, profuso nonnunquam sanguineconsecratis. Christi regnum latius in dies profertur, etfides sancta enitet novis palmis augustior. — Quod si, dilectifilii, effusae caritatis vestrae officiis simultas, convicium,calumnia, ut persaepe fit, responderit, nolite ideo tristitiaesuccumbere, nolite deficere bene facientes (i). Ante oculos obversenturillorum agmina, numero mentisque insignia, quiper Apostolorum exempla, in contumeliis pro Christi nomineasperrimis, ib ant gaudentes, maledicti benedicebant. Nempefilii sumus fratresque Sanctorum, quorum nomina splendentin libro vitae, quorum laudes nuntiat Ecclesia : Non inferamuscrimen gloriae nostrae! (2).Instaurato et aucto in ordinibus cleri spiritu gratiae sacerdotalis,multo quidem efficacius valebunt Nostra, Deo adspirante,proposita ad cetera, quaecumque late sunt, instauranda.— Quapropter ad ea quae supra exposuimus, certaquaedam adiicere visum est, tamquam subsidia eidem gratiaecustodiendae et alendae opportuna. Est primum, quodnemini sane non cognitum et probatum, sed non item omnibusre ipsa exploratum est, pius animae recessus ad Exercitia,quae vocant, spiritualia ; annuus, si fieri possit, vel apudse singulatim, vel potius una cum aliis, unde largior essefructus consuevit; salvis Episcoporum praescriptis. Huius institutiutilitates iam Ipsi satis laudavimus, quum nonnulla ineodem genere ad cleri romani disciplinam pertinentia ediximus(3). — Nec minus deinde proficiet animis, si consimilisrecessus, ad paucas horas, menstruus, vel privatim velcommuniter habeatur: quem morem libentes videmus pluribusiam locis inductum, ipsis Episcopis faventibus, atque interdumpraesidentibus coetui. — Aliud praeterea cordi estcommendare: adstrictiorem quamdam sacerdotum, ut fratres(1) II Thess, in, 13.(2) I Mach, ix, io.(3) Ep. Experiendo ad Card. in Urbe Vicarium, 27 dec. 1904.
576 Exhortatioaddecet, inter se coniunctionem, quam episcopalis auctoritasfirmet ac moderetur. Id sane commendabile, quod in societatemcoalescant ad mutuam opem in adversis parandam, adnominis et munerum integritatem contra hostiles astus tuendam,ad alias istiusmodi causas. At pluris profecto interest,consociationem eos inire ad facultatem doctrinae sacrae excolendam,in primisque ad sanctum vocationis propositumimpensiore cura retinendum, ad animarum provehendas rationes,consiliis viribusque collatis. Testantur Ecclesiae annales,quibus temporibus sacerdotes passim in communemquamdam vitam conveniebant, quam bonis fructibus id genussocietas abundarit. Tale aliquid quidni in hanc ipsam aetatem,congruenter quidem locis et muniis, revocari queat?Pristini etiam fructus, in gaudium Ecclesiae, nonne sint rectesperandi? — Nec vero desunt instituti similis societates, sacrorumAntistitum comprobatione auctae; eo utiliores, quoquis maturius, sub ipsa sacerdotii initia, amplectatur. Nosmetipsiunam quamdam, bene aptam experti, fovimus inepiscopali munere; eamdem etiamnum aliasque singulari benevolentiaprosequimur. — Ista sacerdotalis gratiae adiumenta,eaque item quae vigil Episcoporum prudentia prorerum opportunitate suggérât, vos, dilecti filii, sic aestimate,sic adhibete, ut magis in dies magisque digne ambuletis vocationequa vocati estis Çi), ministerium vestrum honorificantes,et perficientes in vobis Dei voluntatem, quae nempe estsanctificatio vestra.Huc enimvero feruntur praecipuae cogitationes curaequeNostrae: propterea sublatis in caelum oculis, supplices ChristiDomini voces super universum derum frequenter iteramus: Pater sancte sane tifica eos (2). In qua pietate laetamurpermultos ex omni fidelium ordine Nobiscum compre-(t) Ephes, iv, i.(2) Ioan. XVII, II, 17.
ad clerum catholicum 577cantes habere, de communi vestro et Ecclesiae bono vehementersollicitos: quin etiam iucundum accidit, haud paucas-esse generosioris virtutis animas, non solum in sacratis septis,sed in media ipsa saeculi consuetudine, quae ob eamdemcausam sese victimas Deo votivas non intermissa contentioneexhibeant. Puras eximiasque eorum preces in odoremsuavitatis summus Deus accipiat, neque humillimas abnuatpreces Nostras. Faveat, exoramus, clemens idem et providus:atque e sanctissimo dilecti Filii sui Corde divitias gratiae,caritatis, virtutis omnis universum in clerum largiatur. —Postremo, libet gratam ex animo vicem referre vobis, dilectifilii, de votis faustitatis quae, appetente sacerdotii Nostri nataliquinquagesimo, multiplici pietate obtulistis: votaque pro-vobis Nostra, quo cumulatius eveniant, magnae Virgini Matriconcredita volumus, Apostolorum Reginae. Haec etenim illassacri ordinis felices primitias exemplo suo edocuit quemadmodumperseverarent unanimes in oratione, donec induerentursuperna virtute : eamdemque ipsis virtutem multo saneampliorem sua deprecatione impetravit, consilio auxit et communivit,ad fertilitatem laborum laetissimam. — Optamusinterea, dilecti filii, ut pax Christi exultet in cordibus vestriscum gaudio Spiritus Sancti ; auspice Apostolica benedictione,•quam vobis omnibus peramanti voluntate impertimus.Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die iv Augustianno MCMVIII, Pontificatus Nostri ineunte sexto.PIUS PP. X.
578 EpistolaEPISTOLAQua Pius X laetatur de centesima solemni faustitate ab erectionedioecesis Philadelphiensis.VENERABILI FRATRIPATRICIO IOANNI ARCHIEPISCOPO PHILADELPHIENSIUM.PHILADELPHIAM.PIUS PP. XVenerabilis Frater, salutem et Apostolicam benedictionem.Iucunda valde memoratu sunt nobis quum omnium dioecesum,tum maxime istarum exordia. De his namque id sponterecordationi subit quam multas quam brevique progressioneseffecerint. Idcirco faustitate adventante solemni, qua conditamante annos centum Philadelphiensium dioecesim recolitis, gratumest in laetitiae partem venire: quod quidem dum facimus,auctoribus primum provectae in melius Ecclesiae, tibiquediligenti Antistiti gratulamur ; omina denide progredientiumutilitatum offerimus ; tum Deum eo adprecamur ut praemiavelit, pacem praesertim prosperitatemque, iis largiri singulis,qui de incrementis Archidioecesis quoquo modo probesint meriti. Auspicem divinorum munerum, Nostraeque dilectionistestem Apostolicam benedictionem tibi et fidelibus tuis.peramanter in Domino impertimus.Datum Romae apud S. Petrum, die III Aprilis MCMVIII, PontificatusNostri anno quinto.PIUS PP. X.
Epistola 579EPISTOLAQua Pontifex gratulatur de saeculari celebritate erectionisarchidioecesis Bostoniensis.VENERABILI FRATRIGUGLIELMO ARCHIEPISCOPO BOSTONIENSIUM.PIUS PP. xBOSTONIAM.Venerabilis Frater, salutem et Apostolicam benedictionem.Saecularis ab ortu Archidioecesis celebritas fidelibus ecclesiaetuae opportuna visa caussa est ut suam erga Nosvoluntatem, pietatem, munificentiam praecipuum in modumtestarentur, Personamque Nostram efficerent domesticae laetitiaeparticipem. Feliciter vero gaudia vestra in faustitatisNostrae solemnia inciderunt; siquidem, cum memoria anniexpleti centesimi a condita dioecesi, recordatioconiungiturvitae Nostrae sacerdotalis quinquaginta ante annos institutae.Iucundum vehementer est hos tales eventus non fuisse a vobis,te praeeunte, praetermissos, quinsingulare praeberetisfestivitatum mnemosynon ; nam clare inde colligimus animosvestros arcte esse cum Persona Nostra coniunctos, communesquelaetitias non occasionem modo porrexisse vobis persolvendiDeo grates, sed etiam gratificandi Apostolicae Sedi.Memor beneque affecta manet in Nobis pro unoquoque vestrumvoluntas ;etenim difficultatibus supremi officii augescentibus,id vos contulistis unde non modicum Nos utilitatis,pro Ecclesia provehenda, speremus. At non perfungi solumgrati animi debito volumus : laudem simul placet tribuere,eamque in primis tibi, qui Decessoris illustris genitus corde,et sedi isti donatus, eiusdem insistís eximie viam ; tum veroBostoniensi archidioecesi cunctae, cui illud merito tribuendumhonori est, unius saeculi spatio tam multos fecisse progressus,ut non minore loco quam clariores Americae ecclesiae iure
58o Ex Secretaria Breviumhaberi debeat. Erant ante annos centum exiguo numero fideles,sacerdotes, instituta, templa: numerantur in praesensplurima, prospere vivunt, proficiunt : nec tamen alio fulciunturauxilio, quam munifica fidelium manu. His Nos de caussis,Pastori populoque gratulamur : item nova vota concepimus ;cum magna boni exitus spe. Interim Deum adprecamur utsuam in vos gratiam quotidie luculentius aperiat : auspicemquedivinorum munerum et Nostrae dilectionis testemApostolicam benedictionem tibi gregique tuo peramanter inDomino impertimus.Datum Romae apud S. Petrum, die xvi Aprilis MCMVIII,Pontificatus Nostri anno quinto.PIUS PP. X.EX SECRETARIA BREVIUM_¡_Indulgentia plenaria favore archidioecesis Quebecensis.PIUS PP. XUniversis christifidelibus praesentes litteras inspecturis,salutem et Apostolicam benedictionem.Retulit ad nos Quebecensis Archiepiscopus proximo Iuniomense, tertio exeunte saeculo, ex quo primum urbs Canadensisditionis princeps fundata fuit, solemnes rite esse indictasreligiosas supplicationes, seque admodum in votis habereut auspicatissima occasione coelestes Ecclesiae thesauros,quorum Nobis Altissimus dispensationem commisit, resecarebenigne dignaremur. Nos autem, quibus nihil antiquiusest, quam ut fidelis populi pietas spiritualibus gratiis amplificetur,et simul civiles festivitates religio cohonestet, votishisce piis annuentes, de omnipotentis Dei misericordia acBB. Petri et Pauli App. eius auctoritate confisi, per prae-
iEx Secretaria Brevium58isentes concedimus, ut omnes et singuli fideles ex utroquesexu, qui hoc anno tribus Iunii mensis diebus, ab ArchiepiscopoQuebecen, semel designandis, a primis vesperis adoccasum solis dierum horis, admissorum confessione rite expiatiatque Angelorum Pane refecti, vel in Metropolitanotemplo Quebecensi, vel in proprio cuiusque curiali, intra illiusArchidioecesis limites, iuxta mentem Nostram pro Christifide in Canadensi ditione servanda, devote preces effundant,quo ex iis die id agant, plenariam omnium peccatorum suorumindulgentiam et remissionem, etiam animabus Purgatoriiapplicabilem, consequi valeant. Contrariis non obstantibus quibuscumque.Praesentibus unice tantum valituris.Datum Romae apud S. Petrum sub annulo Piscatoris dieix Martii MCMVIII, Pontificatus Nostri anno quinto.R. Card. MERRY DEL VAL, a Secretis Status.Indulgentia plenaria adnectitur piae exercitationi Septem Sabbatorumin honorem B. M. V. a Mercede.PIUS PP. XAD PERPETUAM REI MEMORIAM.Cum sicuti ad Nos retulit hodiernus rector Diaconiae adS. Hadriani de Urbe, in pluribus provinciis Ordinis B. MariaeVirginis a Mercede, probantibus Sacrorum Antistitibus,pia exercitatio septem Sabbatorum in honorem Deiparae Virginisa Mercede publice haberi soleat, et oblatae Nobis sintpreces gravissimo Cardinalis Diaconi S. Hadriani suffragiosuffultae, ut huic exercitationi nonnullas addere indulgentiasde Apostolicabenignitate dignaremur ; Nos quibus nihilantiquius est, quam ut erga Virginem gratiarum omniumsequestram, fidelium pietas magis ac magis amplificetur, votishisce annuendum quantum in Domino possumus, existimavimus.Quare de omnipotentis Dei misericordia ac BB. Petriet Pauli App. eius auctoritate confisi, omnibus et singulis
582 Ex Secretaria Breviumfidelibus utriusque sexus, qui ubique terrarum nunc et in posterumhuic piae exercitationi in honorem B. M. V. a Mercedepublice peragendae intersint, et quovis e septem hisceSabbatis, vere poenitentes et confessi ac sacra Communionerefecti, vel Ordinis Religiosorum a Mercede propriam quamlibetpariter ubique terrarum sitam ecclesiam, vel tertii Ordinisipsius, vel confraternitatum eiusdem instituti ac nominis,tandem his deficientibus propriam cuiusque parochialem ecclesiam,ab ortu ad occasum solis, devote quotannis visitent,et ibi pro christianorum Principum concordia, haeresum extirpatione,peccatorum conversione, ac S. Matris Ecclesiaeexaltatione pias ad Deum preces effundant ; plenariam omniumpeccatorum suorum indulgentiam et remissionem, quam etiamanimabus Christi fidelium quae Deo in charitate coniunctaeab hac luce migraverint per modum suffragii applicare possint,misericorditer in Domino concedimus et largimur. Contrariisnon obstantibus quibuscumque. Praesentibus perpetuovalituris. Volumus vero ut harum literarum authenticumexemplar tradatur S. Congregationi Indulgentiarum, secusnullas eas esse volumus, utque praesentium literarum transumptisseu exemplis etiam impressis, manu alicuius notarii publicisubscriptis, et sigillo personae in ecclesiastica dignitateconstitutae munitis, eadem prorsus fides adhibeatur quae adhibereturipsis praesentibus si forent exhibitae vel ostensae.Datum Romae apud S. Petrum sub annulo Piscatoris, dieXXV Maii MDCCCCVIII, Pontificatus Nostri anno quinto.R. Card. MERRY DEL VAL, a Secretis Status.Praesentium litterarum authenticum exemplar traditum fuithuic S. Congregationi Indulgentiis Sacrisque Reliquiis praepositae.In quorum fidem etc.Datum Romae, e Secretaria eiusdem S. C, die 2 Iunii 1908.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.
ACTA ROM. CONGREGATIONUMEX S. CONGR. S. R. ET U. INQUISITIONISCirca denegationem sepulturae ecclesiasticae.Utrum catholici, qui cum acatholicis coram haeretico ministroqua tali nuptias contraxerunt, et in eiusmodi nuptiisvel expresse consenserunt acatholicae prolium educationi, veleas de facto in haeresi educari fecerunt, adeoque censuramincurrisse dicendi sunt, si apoplexia tacti et sensibus destitutiaut statim aut brevi post discesserint, Ecclesiae minimereconciliati et quin resipiscientiae signa unquam dedissent, donaripossint sepultura ecclesiastica et exequiis nec ne.Eminentissimi DD. Cardinales Inquisitores Generales, rein generali conventu huius Supremae Congregationis habitoferia IV die 8 mensis Maii 1907 mature discussa, respondendumdecreverunt: Negative.Petrus Palombelli, Notarius.£€>8S
584 Ex S. C. Episcoporum et Regulariumgationem votorum simplicium sub regimine moderatricis generalisapprobare et confirmare dignatus est. Praeterea eiusdemInstituti constitutiones, prout continentur in hoc exemplaricuius autographum in archivio praefatae S. Congregationisasservatur, ad septennium per modum experimentibenigne approbavit et confirmavit, prout praesentis decretitenore respective approbat et confirmat, salva Ordinariorumiurisdictione ad normam SS. Canonum et Apostolicarum Constitutionum.Datum Romae ex Secretaria eiusdem S. C. EE. et RR.,die 20 Novembris 1907.D. Card. FERRATA, Praefectus.Ph. Giustini, Secretarius.PRAENESTIN.RECEPTIONIS ALUMNI IN COLLEGIUMReligiosi admitti nequeunt in Collegium Capranicense.Factiseries. Cardinalis Dominicus Capranica, cum RomaeCollegium instituit quod ab eodem nomen mutuatum est,tres locos gratuitos reservavit pro originariis oppidi vulgoCapranica dioecesis Praenestinae, per descendentes propriaefamiliae nominandis. Porro clericus Petrus Orsi, quamvis adtres annos vota simplicia temporaria et annualia emisissetin quadam religiosa congregatione, tamen utpote oriundusex dicto oppido, anno 1906 admitti petiit ad unum ex praefatislocis gratuitis Almi Collegii Capranicensis ; sed a moderatoribusrepulsam retulit ea praesertim de causa quodfundationis constitutiones prohibebant quominus reciperenturalumni qui ad quemcumque ordinem religiosum iam pertinuissent.Verum clericus Orsi non acquiescens, ad hancS. C. recursum obtulit, petens authentice interpretari articu-
Praenestìn. 585lum 17 earumdem constitutionum, qui ita sonat: Praeterea nullamodo religiosus, cuiusque ordinis vel religionis existat, possitin scholarem dicti Collegii accipi, sed omnes sint clerici saecularesordinis simpliciter S. Petri, sine aliqua alia mutationein professione vel habitu. Recursu autem ablegato adEmum Card. Protectorem Collegii habitoque eius voto, causaproposita fuit in plenario EE. PP. coetu.Animadversiones. Moderatores Collegii Capranicensisdatam repulsam sustinent ex eo quod Emus fundator exclusamvoluit quamlibet animi inconstantiam, cui ansam praebuisseteorum admissio qui alicui ordini vel congregationi religiosaeantea nomen dedissent : hoc enim eruitur nedum expostremis relati articuli verbis, nempe « sine aliqua alia mutationein professione vel habitu », sed etiam ex praecedentiarticulo : « Unusquisque remaneat in vocatione in qua vocatusest >. Idipsum confirmatum esse aiunt ab immemorialiconsuetudine, vi cuius ne novitius quidem ordinum aut congregationumadmissus fuit in Collegium, adeo ut anno 1871nonnisi praevia dispensatione Pontificia alumnus in casu consimilifuerit receptus. Caeterum sive a Cardinali fundatoresive a Pio VII Brevi 8 Aug. 1823 facta est facultas primumUrbis Gubernatoribus dein vero Cardinalibus Protectoribus,ut « quae in eis (constitutionibus) corrigenda videbuntur corrigant,quae mutanda mutent » ; quapropter illi anno 1647decreverunt inter alia « ne amplius reciperentur in CollegiumCapranicense alumni qui iam fuerint in aliis Collegiissive Urbis sive extra Urbem » ; isti insuper in novo programmateCollegii requirunt ut « alumnus non pertinuerit, nequeuti novitius, ad congregationem vel institutum religiosum ».Ex altera vero parte clericus Orsi denegat nomine religiosivenire eum qui olim religiosus quidem fuit, nunc vero clericussaecularis est ; citata enim verba « sine aliqua aliamutatione in professione vel habitu » interpretanda esse affirmatnon de praeterita professione religiosa sed actuali mu-
586 Ex S. C. Episcoporum et Regulariumtatione professionis vel habitus. Insuper contrariam praximipse non admittit, sive quia nullus hucusque casus suo similishabitus fuit, sive quia congregationes religiosae nuperam habentinstitutionem. Programma demum Collegii in mediumprolatum nonnisi ab actuali Card. Protectore adprobatum essecenset.Etiam Consultor, qui de suo voto rogatus fuit, acceditpetitioni clerici Orsi ea praesertim ductus ratione quod mensEmi fundatoris fuit favere clero saeculari prae regularibusproprie dictis, atque neminem in Collegio Capranicensi haberipeculiari professioni vel habitui adstrictum : quae sanede oratore dici nequeunt. Hinc in themate non valere sustinetsubsequentem restrictionem programmatis, quum in odiosisbenignior interpretatio semper praevalere debeat, quumquenon constet illam auctoritate S. Sedis firmatam fuisse.Dubium. An clerico Orsi spectet ius ut admittatur tamquamalumnus in Almum Collegium Capranicense, licet ipsead quamdam congregationem religiosam pertinuerit, in casu.Resolutio. Emi Patres S. C. Episcoporum et Regulariumin plenariis comitiis diei 6 Decembris 1907 responderunt:Negative et amplius.BRICTINORIEN.CESSIONISRevocatur donatio ob non impletum modum.Species facti. Anno 1904 quaedam Virginia Guerdivocavit Carmelitas calceatos uti fixam stutuerent commorationemin urbe Foripompilii, dioecesis Brictinoriensis, eosdemsumma libell. 8300 donans. Hoc acceptum habueruntReligiosi, qui tradita sibi pecunia duas emerunt domus, quarumunam cesserunt in habitationis usum donatrici cum oneresolvendi superimpositas taxas. Verum duobus mensibus vix
Bricíinorien. 58 7•elapsis, quin loci Ordinarium monuerint Carmelitides, alioabierunt, atque alteram domum ad tres annos locarunt proannua pensione libell. 350 cuidam Pazzi, facta eidem facultateipsam domum instaurandi usque ad concurrentiamlibell. 500. Verum de hac re edocti tum Episcopus tum donatrixgraviter conquesti sunt cum praefatis Religiosis, quitandem se paratos dixerunt retrocedendi coemptas domus,•dummodo omnibus expensis indemnes redderentur. Quumautem nulla compositio ad exitum deduci potuisset, quaestioproposita fuit solvenda huic S. C. sub infrascriptis dubiis.Animadversiones. Carmelitae in primis observant dominamGuerdi nullum ius habere ad retrocessionem domorumseu rerum immobilium, quia donatio fuit gratuita et absoluta,neque ulla addita est conditio in emptionis contractu.Posita igitur absoluta Carmelitarum proprietate, arguunt sibitantum spectare ius percipiendi statutum locationis pretium.Praeterea quum ipsi ex mera liberalitate et ad querelas vitandasconsenserint in dictam retrocessionem, contendunt dominamGuerdi teneri persolvere sive restaurationes a conductoreperactas, quae in ipsius domus utilitatem cedunt, sive-etiam taxas eiusdem domus, quas ipsa saltem ex parte anteapendere voluit. Tandem petunt ut etiam facta impensa sibirestituantur, adeo ut Ordo exinde nullum damnum pati valeat.Ex adverso Episcopus sustinet retrocessionem domorumin casu in dubium revocari non posse, quia donatio factafuit sub modo seu conditione ut Carmelitides continuo permanerentin loco ; quum autem modus seu conditio non fuerita donatariis adimpleta, necessario consequitur contractum donationissuo robore destitui ac proinde valide revocari posse.Addit praeterea dominam Guerdi nedum teneri ad supportandasrestaurationes a conductore factas, quia hae iam compensataefuerunt accepto locationis pretio, verum etiam iushabere ad taxas repetendas indebite solutas pro domo locata.Demum sibi imputent Religiosi si alias expensas fecerint.Acta S. Sedis, vol. XLl, fase. 9. 37
588 Ex S. C. Episcoporum et RegulariumConsultor, qui in hac quaestione scripsit, totus est utdeterminet naturam actus iuridici in casu, et ex facti circumstantiisarguit non agi de simplici donatione nec de donationesub conditione, sed de donatione sub modo, nempe subonere Carmelitis imposito commorandi in urbe Foriporr.pilii (i)-Porro quum ex donatione sub modo donans generatim acquiratactionem ut vel idem modus impleatur vel ut restituaturres donata, hinc Consultor concludit teneri Religiosos vel domumiterum aperire in loco vel omnia restituere donatrici,refectis quoque damnis. E contra, iuxta ipsum, domina Guerdisupportare deberet factas restaurationes nec non taxas pn>domibus solutas.Dubia. I. An domina Guerdi ius habeat petendi retrocessionemrerum immobilium quibus donavit Religiosos Carmelitasin casu.II. Utrum eadem Guerdi ius habeat ad pretium domuslocatae et hucusque perceptum a Carmelitis in casu.III. An solutio factarum restaurationum et taxarum gravantiumsuper domibus pertineat ad dominam Guerdi vel adCarmelitas in casu.IV. An et quasnam expensas a Carmelitis solutas teneaturrestituere domina Guerdi in casu.Decisiones. Sacra C. Episcoporum et Regularium inplenario conventu diei 6 Decembris 1907 respondit:Ad I. et II. Affirmative.Ad III. Affirmative ad primam partem, negative ad secundam..Ad IV. Negative in omnibus.(i) Ad rem Giustini (Prael. iur. civil., de donat., pag. 43) tradit: « Beneautem attendendum est ne donatio sub modo cum donatione sub conditioneconfundatur. Licet autem aliqua ex parte sibi similes sint modus et conditio,tamen quantopere inter se distent haud difficile est intellectu. Etenim ^donatio,cui modus adiectus est, tamquam pura habetur ; agi tamen potest ut velimpleatur modus, vel restituatur quod donatum est; b) quoties per eum, inquem collata est liberalitas, non stat quominus impleatur modus, utique pro eoestquasi sit impletus. L. 1 Cod. De his quae sub modo » (N. R.).
Caesaraugustana '589EX S. CONGREGATIONE CONCILIICAESARAUGUSTANAPRIVILEGII CONFERENDI BAPTISMARecognoscitur ecclesiae cathedrali Caesaraugustanae privilegiumconferendi baptismum.Factispecies. Ab antiquissimo aevo fideles nedum civitatiset dioecesis Caesaraugustanae sed etiam extradioecesani deferresolent parvulos pro recipiendo baptismate ad ecclesiamcathedralem, in qua invenitur celebre sanctuarium B. M. V. aColumna vulgo del Pilar nuncupatum. Verum hic usus interceptoest, quum Archiepiscopus, paroeciarum circumscriptione deGubernii consensu ad tramites concordatariae legis confecta,in elencho taxarum pro iuribus parochialibus sub die 30 Iunii1902 publicata, adiecit adnotationem, quod « nullus parochusbaptizareauderet natos in alia paroecia absque licentiain scriptis parochi proprii et solutis iuribus ». Quumautem haec praescriptio querelas excitaverit inter fideles obsublatumpervetustum privilegium atque coarctatum exercitiumspontaneae devotionis erga B. M. V. del Pilar \ actualisparochus cathedralis ecclesiae, etiam ad suae paroeciae iuratutanda, satius duxit ab hac S. C. postulare dicti privilegiimanutentionem.Recursus ablegatus fuit ad Archiepiscopum, qui Uteris20 Oct. 1907 respondit quod dictam immemorabilem consuetudinem« aegre ferebant parochi aliarum ecclesiarum, etconquerebantur eo quod sua iurisdictione suisque iuribus incasu spoliabantur. Idcirco, ad vitanda huiusmodi incommodaet ad tuenda uniuscuiusque iura, in nova paroeciarum demarcationeanno 1902 facta ad normamnovissimi Concordatiatque iuxta alia posteriora decreta etiam concordata,statutum fuit quod nullus parochus baptizare auderet natos
5go Ex S. Congregatione Conciliiin alia parochia absque licentia in scriptis parochi proprii etsolutis iuribus; quae quidem demarcado, a Gubernio sancitaet approbata die 17 Februarii anni 1902, executioni mandatafuit; proinde ex tunc temporis nati, in sua paroecia baptizantur,nisi, ut dictum est, a parocho proprio licentiaobtineatur ut in alia baptizentur. His expositis, ad paceminter parochos firmandam, ad unitatem stabiliendam etad disciplinam servandam, meo iudicio standum est quod inmemorata paroeciarum demarcatione statuitur, ac in praesentisine querela fidelium pacifice et libenter observatur ».Animadversiones. In primis videretur quod expetitaprivilegii conservatio non esset concedenda. Revera ex usuhuius privilegii non pauca ex parte parochorum civitatis dissidiaenata sunt, unde eius exercitium in religionis detrimentumvertere incipiebat. At regula est quod quando privilegia,praesertim contra ius, causant abusus vel evadunt illicita autiniuriosa, ea cessant. Cfr. D'Annibale in Summ, theol, moralis,part. I, n. 22 e ]. Neque in themate invocari posset ad privilegiumsustinendum praescriptio; quandoquidem compertumest iura parochialia non esse obnoxia praescriptioni, cum quilibetparochus, iure proprio succedens, teneri nequeat de negligentiapraedecessoris. Praeterea abrogatio haec facta fuissevidetur etiam de Gubernii consensu, nam nova paroeciarumcircumscriptio cum determinatione taxarum pro iuribus parochialibusiuxta Concordatum subiecta fuit approbationi civilisauctoritatis: hinc illam moderari graves affert difficultates.Demum expendi potest quod etiam Romae viguit privilegium,ut parvuli nati in paroeciis civitatis deferri possintad Basilicas maiores S. Petri in Vaticano et S. Ioannis inLaterano pro receptione baptismatis. Verum ex decreto EmiUrbis Vicarii sub die 20 Dec. 1907 illud privilegium ita temperaturafuit, ut delatio parvulorum ad dictas Basilicas probaptismo fieri non posset, nisi prius accesserit licentia ex-
Caesaraugustanapressa respectivi parochi (i). Ex omissione enim huius licentiaein praxi aliquando incommoda evenire possunt, praesertimquoad relaxandas fides de suscepto baptismo.Ex adverso parochus sanctuarii B. M. V. de Columna decertat,ut dictum privilegium in sua integritate servetur. Adrem observat quod hoc privilegium, praeter suffragium temporisimmemorialis, quod constituit meliorem titulum demundo, invenitur etiam firmatum a duabus decisionibus arbitramentalibusrelatis praesertim in libro de Arruego De cathedra,episcopali Caesaraugustana, publicato cum approbationeauctoritatis ecclesiasticae. Prima decisio sese refert ad annum1241, in quo exorta quaestio inter Capitulum cathedrale etConsilium «civitatis circa nonnullas oblationes, remissa fuitpro arbitratu Archiepiscopo Tarraconensi, qui inter alia decrevit,quod omnes fideles civitatis libere adire possent ecclesiamcathedralem pro receptione baptismi. Alia arbitralissententia lata fuit an. 1513 ab Archiepiscopo Caesaraugustano,qui exardescente lite circa nonnullas functiones parochiales,Capitulo cathedrali inhibuit exercitium omnium parochialiumfunctionum et iurium, dempto iure baptismumconferendi. Caeterum, resolutio data ab hac S. C. die 27 Augusti1904 in Barcinonen. - Iurium parochialium recognovitius privativum Capituli cathedralis administrandi baptismumneonatis tum civitatis tum dioecesis (2).Posita igitur incontroversa existentia privilegii, parochusex pluribus adstruere satagit, quod illud in sua integritate sitservandum. Nam rationes adductae de reclamationibus paro-(1) En tenor citati decreti: « Avviso. Per ordine dell'Emo Sig. Card. Vicariosi rende noto che dal i° Gennaio 1908,per disposizione del S. Padre,non potranno più essere battezzati nella Basilica di S. Giovanni in Lateranoe in quella di S. Pietro in Vaticano, bambini appartenenti ad altre parrocchie,se da chi ve li conduce non vieneesibito un apposito biglietto che sarà rilasciatodai rispettivi parroci. Dalla Segreteria del Vicariato li 20 Dicembre 1907.Francesco Can. Faberi, Segretario » (N. R.).(2) Cfr. Acta S. Sedis, vol. .87, pag. 527.
5g2 Ex S. Congregatione Conciliichorum ante factam praescriptionem, et de huius secuta pacificaobservantia ex parte fidelium post editam publicationem,in facto non subsistunt. Hae parochorum reclamationes,si demas aliquem particularem casum, non adfuerunt ;et etiamsi adfuissent, haec aestimari non poterat ratio sufficiensad expoliandum parochum Cathedralis iure quaesitoex tam longi temporis exercitio. Item non valet altera ratiode nova ordinatione finium parochialium iam a Guberniosancita. Siquidem Gubernium in sua approbatione sese retulitad materialem finium definitionem, non verum ad iuriumparochialium moderationem, quod unice servatum manetcompetenti ecclesiasticae auctoritati. Hinc est quod novapraescriptio taxationis iurium parochialium tantum ab Archiepiscopoest edita et subscripta. Praeterea servatio dictiprivilegii maxime inservit ad fovendam piam fidelium devotionemerga B. M. V. de Columna, quum annuatim in eodemsanctuario habeantur plus quam 130.000 sacrae communiones,quae non verificantur in coeteris civitatis paroeciissimul sumptis.Demum praecitata Ordinarii dispositio dum ex una parteminuit fidelium libertatem, ex altera spoliât parochum sanctuariiiure legitimo quaesito. Sane minuit fidelium libertatem, quia praevia licentia obtinenda a proprio parocho etobligatio solvendi eidem oblationem intuitu receptionis sacramentidari solitam loco parochi baptismum ministrantis quamdamipsis affert difficultatem et eos avertit ab adeundo sanctuarium.Hinc est quod haec S. C. quando agitur de concedendafacultate erectionis s. fontis in ecclesiis parochialibus,iam extante privilegio unicitatis fontis baptismalis in Cathedrali,addere solet clausulam: « Salvo tamen iure fidelium,si velint, deferendi infantes ad Cathedralem pro suscipiendobaptismate » ; uti factum fuit in Tiburtina - Erectionis fontisbaptismalis 14 Iunii 1906 (i). Pariter citata dispositio grave(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 3q, pag. 471.
Americae, Oceaniae atque Australiaeinfert praeiudicium rectori sanctuarii, eum privando iure legitimoquaesito ad accipiendas oblationes in collatione baptismitradi consuetas ab aliarum paroeciarum civitatis filianis.Quamvis enim generatim loquendo verum sit quodiura parochialia non subsint praescriptioni, tamen hoc intelligendumest de iuribus stricte parochialibus. In casu vero agiturde fidelium spontaneis oblationibus, quae quamvis de iurecommuni ad parochum proprium spectent, tamen nil vetat«quod ex conventione aut statuto vel ex legitima introducta«consuetudine aut praescriptione ad alium parochum pertineant,ut communiter tenent auctores et videre est in Lucana,- Emolumentorum acta coram hac S. C. die 17 Decembr.1904 (i). In praesenti casu parochus sanctuarii B.M.V,de Columna nititur consuetudine plusquam centenaria relatead oblationes factas occasione baptismi.Decisio. Emi Patres S. Congregationis Concilii in generalibuscomitiis diei 27 Iulii 1908 responderunt:Per decretum Archiepiscopi an 1902 non esse" sublatumprivilegium Cathedralis quoad collationem baptismatis.EX S. CONGREGATIONE RITUUMAMERICAE, OCEANIAE ATQUE AUSTRALIAEIndultum litandi Sacrum in navi pro Episcopis Americae,Oceaniae et Australiae.Sanctissimus Dominus Noster Pius Papa X, clementer-deferens supplicibus votis Sacrorum Praesulumecclesiarumsive dioeceseon totius Americae, Oceaniae atque Australiae,privilegium benigne impertiri dignatus est, quo ipsi Revmi(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 3j, pag. 696.
5g4 Ex S. Congregatione RituumSacrorum Antistites, quotiescumque Romam perituri sint, perdurantemaritimo itinere, etiam in reditu, singulis diebus»Sacrum in navi peragere valeant : dummodo locus ad hocdelectus nihil indecens aut indecorum praeseferat ; mare sitadeo tranquillum, ut nullum prorsus adsit periculum effusionissacrarum specierum e calice, et - si adsit - alter sacerdossuperpelliceo indutus, Praesuli celebranti adsistat. Contrariisnon obstantibus quibuscunque. Die 30 Iunii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.URBIS ET ORBISSanctus Ioannes Chrysostomus declaratur et constituitur Patronussacrorum oratorum.Quo congruus accedat cumulus solemnibus sacrisque pompisnuper expletis in honorem celeberrimi totius EcclesiaeDoctoris, Ioannis ob aureum eloquentiae flumen cognomentoChrysostomi, mox elapso saeculo decimoquinto, ex.quo sanctus ipse Antistes exilio mulctatus iniuste, ac malamulta perpessus, supremum diem obivit; Rmus P. HugoAthanasius Gaisser, ex Ordine Sancti Benedicti, PontificiiGraecorumCollegii moderator, vota depromens peculiarisCoetus eiusmodi honoribus Chrysostomo tribuendis in Urbeconstituti, ac munere suo feliciter perfuncti, Sanctissimum DominumNostrum Pium Papam Decimum supplex rogavit, uteundem Sanctum Doctorem christianae eloquentiae et coelestemsacrorum concionatorum Patronum suprema auctoritateSua declarare ac statuere dignaretur. Id siquidem fe. re.Leo Decimus tertius die quarta Iulii anno millesimo octingentesimooctogesimo quarto indubie praenunciaverat, sacrosvidelicetoratores in fidem ac tutelam collocando S. Ioannis-Chrysostomi, Ecclesiae Doctoris, quemomnibus ad imitan-
Urbis et Orbisdum proponebat exemplar, utpote qui christianorum oratorumfacile princeps, ob aureum eloquentiae flumen, invictumdicendi robur, vitaeque sanctitudinem summis laudibusubique celebretur. Sanctitas porro Sua has preces abinfrascripto Cardinali Sacrorum Rituum Congregationi Praefectorelatas peramanter excipiens, praeclarum Ecclesiaeuniversae Doctorem decusque Sanctum Episcopum IoannemChrysostomum, oratorum sacrorum coelestem Patronum Apostolicaauctoritate Sua declaravit et constituit; eumdemquequemadmodum cunctis fidelibus omnigenae virtutis, ita christianaeeloquentiae ad imitandum exemplar sacris concionatoribuslibentissime proposuit. Contrariis non obstantibus quibuscunque.Die 8 Iulii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.Additiones et variationes in Breviario et Missali Romano.ADDENDA ET VARIANDAIN DUABUS TABELLIS EXCERPTIS E RUBRICIS GENERALIBUS BREVIARII.Duplicia secundae classis,in quibus de simplicibus fit commemoratio tantum in Laudibus;de aliis uti in Rubricis.Circumcisio Domini.Purificatio B. M. V.Visitatio B. M. V.Nativitas B. M. V.Festum Septem Dolorum B. M. V. (Dom. III Sept.).Solemnitas SSmi Rosarii B. M. V.
5Q6 Ex S. Congregatione RituumDuplicia maiora per annum,quae aliis duplicibus minoribus praeferuntur.Transfigurado Domini.Festum Septem Dolorum B. M. V. (Feria VI post Dom,Passionis).Commemoratio B. M. V. de Monte Carmelo.VARIANDA IN CATALOGO FESTORUM,QUAE UTI PRIMARIA VEL SECUNDARIA ETC.Festa secundaria.§ II. Duplicia secundae classis.Festum SSmi Nominis Iesu.Festum Septem Dolorum B. M. V. (Dom. III Septembr.).Selemnitas SSmi Rosarii B. M. V.§ III. Duplicia maiora.Exaltatio S. Crucis.Festum Septem Dolorum B. M. V. (Feria VI post Dom.Passionis).Commemoratio B. M. V. de Monte Carmelo.RUBRICA REFORMANDA IN BREVIARIO ET MISSALI ROMANO.Dominica III Septembris. Deleatur integra Rubrica: « Impedita...post Dom. III Septembris ». Eius loco substituatursequens: « Hac Dominica si occurrat festum nobilius, tamquamin sede propria celebretur festum B. V. M. Perdolentisprima sequenti die, non impedita a festo nobiliori, ac
Ex S. Congregatione Rituum 597translato Duplici maiori, vel Doctoris Ecclesiae ; de Duplicivero minori vel semiduplici occurrente fiat tantum commemoratioiuxta Rubricas ».RUBRICA REFORMANDA IN BREVIARIO.Dominica infra Octavam Nativitatis B. M. V.: « Si haecDominica immediate sequatur festum Nativitatis, Vesperaedicuntur integrae de ipsa Nativitate sine commemorationeSSmi Nominis Mariae. Si hac Dominica occurrat festum nobilius,eo anno festum SSmi Nominis celebretur die duodecimaSeptembris, tamquam in sede propria, uti notatur inMartyrologio. Sicubi vero die duodecima occurrat festum nobilius,Officium SSmi Nominis Mariae transferatur in primamdiem liberam iuxta Rubricas ».SSmus Dominus Noster Pius PP. X, referente infrascriptoCardinali Sacrorum Rituum Congregationi Praefecto, suprascriptasadditiones et variationes inserendas Breviario et MissaliRomano benigne approbare dignatus est. Die 8 Iulii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.Novae Lectiones historicae in festo S. Bonaventurae.DIE XIV IULIIS. Bonaventurae Episc. Conf. et Eccl. Doct.Duplex.Omnia de Communi Conf. Pont. praeter sequ.In Utrisque Vesperis. Ad Magnificat. Ant. O Doctor.Beate Bonaventura.Oratio. Deus, qui populo tumIn I. Nocturno. Lect. Sapientiam de Communi Doct.In II. Nocturno.
5g8 Ex S. Congregatione RituumLectio iv. Bonaventura, Balneoregii iñ Etruria natus, a lethalimorbo adhuc puer, beati Francisci precibus, cuius religioni,si convaluisset, voto matris dicatus fuerat, evasit incolumis.Itaque adolescens, Fratrum Minorum institutum amplectivoluit, in quo ad eam doctrinae praestantiam Alexandro deAles magistro pervenit, ut septimo post anno Parisiis magisteriilauream adeptus, libros Sententiarum publice summa cumlaude sit interpretatus, quos etiam praeclaris postea commentariisillustravit. Nec scientiae solum eruditione, sed, et morumintegritate, vitaeque innocentia, humilitate, mansuetudine, terrenarumrerum contemptu et coelestium desiderio mirifice excelluit:dignus plane, qui tamquam perfectionis exemplarhaberetur, et a beato Thoma Aquinate, cui summa caritateconiunctus erat, sanctus appellaretur. Is enim, cum sanctiFrancisci vitam illum scribentem comperisset: Sinamus, ait,sanctum pro sancto laborare.Lectio v. Divini amoris flamma succensus, erga Christi Dominipassionem, quam iugiter meditabatur, ac Deiparam Virginem,cui se totum devoverat, singulari ferebatur pietatis affectu:quem in aliis etiam verbo et exemplo excitare, scriptisqueopusculis augere summopere studuit. Hinc illa morumsuavitas, gratia sermonis, et caritas in omnes effusa, quasingulorum animos sibi arctissime devinciebat. Quamobremvix quinque et triginta annos natus, Romae summo omniumconsensu Generalis Ordinis Minister electus est: susceptumquemunus per duodeviginti annos admirabili prudentia gessitac laude sanctitatis. Plura constituit regulari disciplinaeet amplificando Ordini utilia ; quem una cum aliis Ordinibusmendicantibus adversus obtrectatorum calumnias feliciter propugnavit.Lectio vi. Ad Lugdunense Concilium a beato Gregorio Decimoaccersitus, et Cardinalis Episcopus Albanensis creatus,arduis Concilii rebus egregiam navavit operam: qua et schismatisdissidia composita sunt, et ecclesiastica dogmata vindicata.
Fulden. 599Quibus in laboribus, anno aetatis suae quinquagesimo tertio,salutis vero millesimo ducentésimo septuagesimo quarto,summo omnium moerore decessit, ab universo Concilio, ipsopraesente Romano Pontifice, funere honestatus. Eum Xystusquartus plurimis maximisque clarum miraculis in Sanctorumnumerum retulit. Multa scripsit, in quibus summam eruditionemcum pietatis ardore coniungens, lectorem docendomovet; quare a Xysto quinto Doctoris Seraphici nomine meritoest insignitus.In III. Nocturno. Homilia in Evang. Vos estis sal terrae,de Communi Doct. 3° loco.URBIS ET ORBISSanctissimus Dominus Noster Pius Papa X, libenter deferenssupplicibus votis plurium Sacrorum Antistitum, praeeunteEmo Dno Cardinali Antonio Agliardi Episcopo Albanensi,a Rmo P. Magistro Generali Ordinis Minorum Conventualiumhumillime depromptis, suprascriptas Lectiones secundiNocturni, quibus Franciscales Familiae iamdudumutuntur in festo S. Bonaventurae, Cardinalis Episcopi Albanensis,Lectionibus historicis substituendas mandavit, quaenimium ieiunae modohabentur de ipso Seraphico Doctorein Breviario Romano. Contrariis non obstantibus quibuscunque.Die 22 Iulii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.FULDEN.De anniversario celebrando pro ultimo defuncto Episcopo nonautem pro administratore.In Relatione status ecclesiae Fuldensis Sacrae CongregationiConcilii die 8 Maii 1908 exhibita sequens invenitur
6oo Ex S. Congregatione RituumPostulatum ad Sacrorum Rituum Congregationem pro opportunadeclaratione seu sanatione transmissum ; nimirum :Hodiernus Episcopus Fuldensis exponit, post mortemGeorgii Ignatii Homp, qui a sede Fuldensi ad sedem archiepiscopalemFriburgensem anno 1898 translatus fuerat,retenta administratione tantum dioecesis Fuldensis, anniversarium, quod iuxta Caeremoniale Episcoporum pro ultimodefuncto Episcopo celebrandum est (i), celebratum fuisse prodicto Episcopo Georgio Ignatio, quamvis administrator tantumerat, dum in ipso ad suam novam sedem itinere moreretur.Pro Episcopo vero, qui ultimus in sede Fuldensi mortuuserat, sc. Iosepho Weyland anniversarium fundatum persolutumquidem fuit, non tamen illud quod Caeremoniale Episcoporumpostulat. Unde petit, ut Sacra Congregatio, si quidin hac re praestandum adhuc sit, declarare vel sanare benignevelit.Sacra porro Rituum Congregatio, exquisitis tum CommissionisLiturgicae tum alterius ex suis Consultoribus, suffragiis,attentis expositis una cum specialibus informationibusex officio assumptis, reque accurato examine perpensa, itarescribendum censuit : Pro declaratione seu sanatione in casu,facto verbo cum Sanctissimo et prout Ipsi placuerit (2).(1) Caeremoniale Episcoporum, lib. 2, cap. 36, n. i praescribit quod « Episcopusvivens, Praedecessoris sui proxime ante ipsum defuncti memoriam haberedebet, et pro eius anima singulis annis in die obitus anniversarium celebrare,vel saltem, Missae pro eius anima, ab aliqua dignitate seu Canonico celebrandaepraesens assistere, et in fine absolvere». Anniversarium est de praeceptonon tantum primo anno post obitum sed omnibus et singulis annis usque adobitum alterius Episcopi, uti eruitur ex decretis S. Congr. Rituum in Egitanien.16 Febr. i63o, n. 524, et in Tiburtina 27 Martii 1824 ad 4, n. 263i (N. R.).(2) Iam S. C. Rituum in decretis Marsorum 12 Nov. 183 ï ad 18, n. 2682,et Melphien. et Rapollen. 20 Iunii 1899, n. 4o38 statuit anniversarium in Cathedralibuscelebrandum esse pro ultimo defuncto Episcopo, qui revera uti Episcopusdioecesanus mortuus est, seu qui decessit cathedram tenens, non autem pro eoqui ad aliam ecclesiam translatus est. In casu Episcopus Georgius Ignatius iam
Provinciae ecclesiasticae Mediolanensis 601Quibus omnibus Sanctissimo Domino Nostro Pio Papae Xper infrascriptum Cardinalem Sacrae Rituum CongregationiPraefectum relatis, Sanctitas Sua petitam declarationem seusanationem indulgere dignata est, supplendo de thesauroEcclesiae et imposito tamen onere hodierno Episcopo Fuldensiapplicandi unam Missam lectam pro anima EpiscopiIosephi Weyland. Die 22 Iulii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.PROVINCIAEECCLESIASTICAE MEDIOLANENSISFesta SS. Ambrosii e\ Caroli elevantur ad ritum duplicemmaiorem pro dioecesibus suffraganeis Provinciae Medio»lanensis.Provinciae ecclesiasticae Mediolanensis Episcopi in ConciliumProvinciale VIII, Emo et Rmo Dno Andrea FerrariMetropolita Praeside, nuperrime congregati, quo firmior posteritastradatur iucunda memoria et recordatio Patrum etipsius Concilii, cum magna animarum consensione et devotione,ad maiorem Dei gloriam et eiusdem Provinciae bonumpromovendum celebrati, praetercetera quae ad finemsibi propositum maxime convenire existimantes decreverunt,Sanctissimo Domino Nostro Pio Papae X supplicia vota enixasquepreces porrigere statuerunt, ac reapse porrexerunt,ut Apostolica auctoritate interveniente, duo illa ecclesiae MetropolitanaeLumina et Sidera flammantia Ambrosius et Carolusecclesiis quoque Suffraganeisper solemniorem cultumet ritum liturgicum novo effulgeant splendore. Hinc reverenterexpostularunt, ut festa utriusque Sancti Episcopi et Conpromotusfuerat ad novam sedem archiepiscopalem, et nonnisi administrationemantiquae dioecesis auctoritate Sedis Apostolicae retinuerat, usque dum illa desuo titulari provisa fuisset (N. R.).
6o2 Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarumfessoris ad ritum duplicem maiorem evecta, eisdem Suffraganeisecclesiis, de Apostolica benignitate concedantur. Sanctitasporro Sua, referente subscripto Sacrorum Rituum CongregationisSecretario, has preces peramanter excipiens, petitamfestorum Sanctorum Ambrosii Episc. Conf. et Eccles.Doct. et Caroli Episc. Conf., ad ritum duplicem maioremelevationem dioecesibus Provinciae ecclesiasticae MediolanensisSuffraganeis indulgere dignata est; servatis Rubricis. Contrariisnon obstantibus quibuscumque. Die 26 Augusti 1908.Pro Emo Card. PraefectoFr. H. M. Card. GOTTI.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.EX S. C. INDULGENTIARUM ET SS. RELIQUIARUMIndulgentia plenaria toties quoties lucranda conceditur in festoB. M. V. de Mercede.BeatissimoPadre,Fr. Pietro Nolasco Oro, Procuratore generale de' Mercedari,per secondare le divote richieste dei Religiosi delsuo Ordine, come pure per far accrescere sempre più la divozioneverso la Madonna SSma della Mercede, prostrato aipiedi di V. S., supplica umilmente che si degni concederel'indulgenza plenaria, applicabile anche ai defunti, da lucrarsidai primi vespri al tramonto del sole del giorno 24 Settembre,festa di Maria SSma della Mercede, ogni volta chei fedeli confessati e comunicati visiteranno divotamente qualunquechiesa o pubblico oratorio dei Religiosi e delle Monache,tanto calzati che scalzi, del Terz'ordine e delle Confraternite,ed ivi pregheranno secondo l'intenzione della S. V.Che della grazia ecc.
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarum 6o3SSmus D. N. Pius PP. X in audientia habita die io Augusti1904 ab infrascripto Card. Praefecto S. C. IndulgentiisSacrisque Reliquiis praepositae, benigne annuit pro gratia inomnibus iuxta preces. Praesenti in perpetuum valituro absqueulla Brevis expeditione. Contrariis quibuscumque nonobstantibus.Datum Romae, ex Secretaria eiusdem S. Congregationis,die io Augusti 1904.A Card. TRIPEPI, Praefectus.Pro R. P. D. D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretariolos. M. Can. Coselli, Substitutus.Indulgentia adnectitur cuidam orationi pro Pontifice (i).PREGHIERAO Gesù, Redentore Divino, o Padre della grande famigliache si chiama Chiesa cattolica, in questi giorni di trepidazionie di dolori acerbi, vienici in aiuto. Noi ti preghiamoper tutta la Chiesa, ma più particolarmente per Colui chetiene qui in terra il luogo tuo, Papa Pio X. Egli ti ama ferventemente,e in te vuole restaurare tutte le cose. Ora si compionocinquantanni dacché è sacerdote, e si adopera a tutto potere
6o4 Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarumrità, che Tu diffondesti nel suo cuore, per mezzo dello SpiritoSanto. Fa che Egli abbia la desideratissima consolazionedivedere compiuta nei suoi giorni quella stretta unità deifigliuoli della tua Chiesa, per la quale Tu pregasti poco primadi morire, esclamando: Fa, o Padre, fa che tutti i miei seguacisiano una sola cosa con me, come io sono una solacosa con te. Deh raccogli, o Gesù, intorno al Pastore delPastori, tuo Vicario, in unità di fede e di amore tutto il greggedeliaChiesa. Fa che ciascuno dei figliuoli di essa si ricordiche Tu esinanisti Te stesso, fatto obbediente sino alla morte,,e morte di Croce. Così avverrà che ciascuno di quelli chesi gloriano del nome di cattolici, sia umile, obbediente, amorosissimoal tuo Vicario. Donagli, o Signore, questa consolazioneda Lui e da tutti noi desideratissima.Signore, Signore Gesù, noi in te speriamo, e concedici,di cantare in questo anno giubilare l'inno della tua pace, diquella pace che gli Angeli cantano in Cielo. Così sia.A tutti i fedeli, che reciteranno devotamente questa preghiera,accordiamo Vindulgenza di trecento giorni.Il i° Marzo ipo8.PIUS PP. X.Indulgentia pro invocatione " Mater amoris „ etc.Très Saint Père,Edouard Thomas, Vicaire général de Paris, humblementprosterné aux pieds de Votre Sainteté, La supplie de daigneraccorder une indulgence à la récitation de cette invocation:Mater amoris, doloris et misericordiae, ora pro nobis.Et que Dieu etc.Ex audientia SSmi, die 14 Maii ipo8.Sanctissimus Dominus Noster Pius PP. X benigne concessit,ut christifideles quoties corde contrito ac devote supra
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarum 60 5relatam invocationem recitaverint, toties indulgentiam trecentorumdierum, defunctis quoque applicabilem, lucrari valeant.Praesenti in perpetuum valituro. Contrariis quibuscumque nonobstantibus.Datum Romae, e Secretaria Sacrae Congregationis IndulgentiisSacrisque Reliquiis praepositae, die 30 Maii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.Indulgentia conceditur orationi pro moribundis.Très Saint Père,Le Père Pichón, de la Compagnie de Jésus, ancien Supérieurdes Missions du Canada, actuellement à Paris, humblementprosterné aux pieds de Votre Sainteté, la supplie dedaigner attacher une indulgence à la récitation de la prièresuivante dont il a expérimenté la puissante efficacité prèsdès mourants, obtenant par son moyen un grand nombre deconversions:O Cœur d'amour, je mets toute ma confiance en vous, carje crains tout de ma faiblesse, mais j'espère tout de vos bontés.(Bienh. Marguerite Marie).Hanc invocationem ex corde recitantibus indulgentiam trecentorumdierum in Domino concedimus.Die ßo Maii ipoS.PIUS PP. X.Praesentis Rescripti authenticum documentum exhibitumfuit huic S. Congregationi Indulgentiis Sacrisque Reliquiispraepositae. In quorum fidem etc.Datum Romae, e Secretaria eiusdem S. Congregationis,die 3 Iunii 1908.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.
Co6 Ex S. C. Indulgentiarum et SS. ReliquiarumIndulgentia adnectitur orationi ad Spiritum Sanctum.Très Saint Père,Le Supérieur du Collège de Blackrock, près Dublin (Irlande),fondé et dirigé par la congrégation du S. Esprit,humblement prosterné aux pieds de Votre Sainteté, La supplied'attacher une indulgence de 300 jours, applicable auxdéfunts, à la recitation une fois par jour de la prière suivanteau Saint Esprit (quocunque idiomate) :« O Saint Esprit, Divin Esprit de lumière et d'amour, jevous consacre mon intelligence, mon cœur et ma volonté,tout mon être pour le temps et l'éternité. Que mon intelligencesoit toujours docile à Vos célestes inspirations et àl'enseignement de la Sainte Eglise catholique, dont vousêtes le guide infaillible ; que mon cœur soit toujours enflamméde l'amour de Dieu et du prochain ; que ma volonté soittoujours conforme à la volonté divine, et que toute ma viesoit une imitation fidèle de la vie et des vertus de NotreSeigneur et Sauveur Jésus Christ, à qui avec le Père et voussoient honneur et gloire à jamais. Ainsi soit-il ».Indulgentiam tercentorum dierum iuxta preces in Dominoconcedimus.Die i Iunii 1908.PIUS PP. X.Praesentis Rescripti authenticum exemplar exhibitum fuithuic S. Congregationi Indulgentiis Sacrisque Reliquiis praepositae.In quorum fidem etc.Datum Romae, e Secretaria eiusdem S. Congregationis,die 5 Iunii 1908.Pro R. P. D. D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretariolos. M. Canonicus Coselli, Substitutus.
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarum 607Conceditur indulgentia pro adoratione SS. Sacramenti.Très Saint Père,L'Archevêque de Porte au Prince, humblement prosternéaux pieds de Votre Sainteté, La supplie d'accorder, pour exciterdavantage encore les fidèles à manifester leur foi et leurrespect à l'égard de l'adorable Eucharistie que les pratiquessuivantes soient enrichies des indulgences ci-après, applicablesaux âmes du Purgatoire:i°. Pour quiconque récitera, quovis idiomate, devant leSt. Sacrement renfermé dans le Tabernacle, l'invocation : Jésus,mon Dieu, je vous adore ici présent dans le Sacrementde votre amour! 100 jours d'indulgence toties quoties.2°. Pour quiconque récitera la même invocation en adorantà deux genoux le St. Sacrement exposé solennellement,300 jours toties quoties.3°. Pour quiconque fera un acte extérieur de révérenceen passant près d'une église ou oratoire où le St. Sacrementest conservé, 100 jours toties quoties.Et que DieuIuxta preces in Domino.Die 28 Iunii 1908.PIUS PP. X.Praesens Rescriptum exhibitum fuit huic Secretariae S. C.Indulgentiis Sacrisque Reliquiis praepositae. In quorum fidemetc.Datum Romae, ex eadem Secretaria, die 3 Iulii 1908.Ios. M. Can. Coselli, Substitutus.
6o8 Ex S. C. Indulgentiarum et SS. ReliquiarumSUMMARIUMIndulgentiarum, privilegiorum et indultorum confratribusS. Scapularis B. M. V. de Monte Carmelo a Romanis Pontificibusconcessorum.Confratres, qui legitime acceperunt S. Scapulare a sacerdotedeputato per PP. Generales Ordinis Fratrum B. M. V.de Monte Carmelo aut de eorum assensu a PP. Provincialibus,et illud semper super humeros gestant, consequuntursequentes indulgentias, et infrascriptis privilegiis et indultisgaudent.I. INDULGENTIA PLENARIASi confessi ac S. Synaxi refecti sodales ad mentem SummiPontificis oraverint:1. die illa, qua, accipiendo S. Scapulare, confraternitatemingrediuntur;2. in festo commemorationis B. M. V. de Monte Carmelo,die 16 Iulii, vel una eiusdem mensis Dominica, iuxtalocorum consuetudinem;3. eodem die quoties ecclesiam vel publicum sacellumvisitaverint, ubi S. Scapularis sodalitium canonice erectum reperitur;4. in una ex Dominicis cuiusvis mensis, si processioni aconfraternitate, de Ordinarii licentia, peragendae interfuerint;5. in festo Pentecostes;6. die commemorationis Defunctorum Ordinis Carmelitis(15 Novembris, vel, si Dominica fuerit, die 16);7. in mortis articulo, si uti supra dispositi, vel saltemcontriti, SS. Iesu nomen ore si potuerint, sin minus cordedevote invocaverint.
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarum 609II. INDULGENTIAE PARTIALES1. Quinque annorum totidemque quadragenarum:d) semel in mense, die cuiusque arbitrio eligenda, quasodales confessi ac S. Synaxi refecti iuxta intentionem SummiPontificis oraverint;ô) si SS. Sacramentum, dum ad infirmos defertur, cumcandela accensa et pro iisdem pias ad Deum preces fundendo,comitati fuerint.2. Trium annorum totidemque quadragenarum in qualibetex festivitatibus B. Mariae V., quae in universa Ecclesiacelebrantur, si sodales confessi et S. Synaxi in ecclesia velcapella confraternitatis refecti fuerint et ad mentem SummiPontificis oraverint.3. Trecentorum dierum pro abstinentia singulis feriis IV«et Sabbatis per annum.4. Centum dierum quotiescumque aliquod pietatis vel caritatisopus còrde saltem contrito ac devote sodales exercuerit.5. Si confratres, corde saltem contrito ac devote, ecclesiamvel capellani sodalitii visitaverint :d) septem annorum totidemque quadragenarum quibuslibetinfra annum feria IV et Sabbato;b) trecentorum dierum quocumque alio anni die.Omnes et singulae praefatae indulgentiae, excepta piemariain mortis articulo lucranda, etiam animabus fidelium•defunctorum applicari possunt.III.PRIVILEGIAi. Privilegium, vulgo dictum Sabbatinum, Summi Ponti-£cis Ioan. XXII, a Clemente VII Ex clementi 12 Aug. 1530,S. Pio V Superna dispositione 18 Feb. 1566, Gregorio XIIIUt laudes 18 Sept. 1577, aliisque approbatum et confirmatum; nec non a S. Romana et Universali Inquisitione sub
6io Ex S. C. Indulgentiarum et SS. ReliquiarumPaulo V, die 20 Ian. 1613, decreto tenoris sequentis: «PatribusCarmelitanis permittitur praedicare quod populus christianuspossit pie credere de adiutorio animarum fratrum etconfratrum sodalitatis Beatissimae Virginis Mariae de MonteCarmelo, videlicet Beatissimam Virginem animas fratrum etconfratrum in charitate decedentium, qui in vita habitumgestaverint et castitatem pro suo statu coluerint, Officiumqueparvum recitaverint, vel, si recitare nesciant, Ecclesiae ieiuniaobservaverint, et feria quarta et Sabbato a carnibus abstinuerim(nisi in iis diebus Nativitatis Domini festum inciderit),suis intercessionibus continuis piisque suffragiis et meritisac speciali protectione, post eorum transitum, praecipue in dieSabbati, qui dies ab Ecclesia eidem Beatissimae Virgini dicatusest,adiuturam ».2. Omnes et singulae Missae, quae in suffragium celebranturconfratrum, eodem gaudent privilegio ac si in altariprivilegiato celebratae fuissent.3. Absolutio generalis cum indulgentia plenaria in articulomortis sodalibus impertiri potest a facultatem habente,vel, eo deficiente, a quovis confessario approbato.IV.INDULTA1. Omnes confratres, si in locis versantur ubi nulla CarmelitaniOrdinis reperiatur ecclesia, omnes indulgentias ab-Apostolica Sede eiusdem Ordinis ecclesiis concessas vel concedendaslucrari possunt, si, ceteris conditionibus adimpletis,,parochialem ecclesiam statis diebus devote visitaverint. Ubi.autem existit aliqua confraternitatis ecclesia, hanc tenentursodales ad easdem indulgentias lucrandas visitare, nisi plusquamunius milliarii spatio distet.2. Sodales qui menstruae processioni commode assisterenequeunt, plenariam indulgentiam sub n. 4 relatam lucrarivalent, si, ceteris positis conditionibus, capellani respectiveconfraternitatis eadem die visitaverint.
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarum3. Ubi processio praedicta locum non habet, vel confraternitaserecta non reperitur, confratres plenariam memoratamindulgentiam Dominica III cuiusque mensis lucrantur,si, ceteris adimpletis, quamcumque ecclesiam vel publicumoratorium visitaverint.Sacra Congregatio Indulgentiis Sacrisque Reliquiis praepositapraesens Summarium ex authenticis documentis excerptumapprobavit typisque imprimi ac publicare benigne permisit.Datum Romae, e Secretaria eiusdem S. Congregationis, die4 Iulii i po S.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.Indulgentia pro invocatione ad SS. Cor Iesu.Très Saint Père,Le prêtre G. Braillard, aumônier des Religieuses de laVisitation, dans le diocèse de Bordeaux, humblement prosternéaux pieds de Votre Sainteté, La supplie de daigneraccorder une indulgence à tous les fidèles qui réciteront l'invocationsuivante: Cœur Sacré de Jésus, je crois à votre amourpour moiEt que Dieu etc.Ex audientia SSmi, die 2p Iulii ipoy.Sanctissimus Dominus Noster Pius PP. X universis christifidelibus,quoties praefatam invocationem corde saltem contritoac devote recitaverint, indulgentiam trecentorum dierum,defunctis quoque applicabilem et in perpetuum valituram, be^nigne concessit. Contrariis quibuscumque non obstantibus.Datum Romae, e Secretaria S. Congregationis IndulgentiisSacrisque Reliquiis praepositae, die 18 Iulii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.••ol^go^O :
Ex Sacra PoenitentiariaEX SACRA POENITENTIARIADe Deputatis ac Senatoribus Galliae, qui legem Separationisconstituerunt, quoad excommunicationem latae sententiaeet sepulturam ecclesiasticam.BeatissimePater,Vicarius generalis dioecesis N implorat solutionem sequentiumdubiorum :I. An Deputati et Senatores Galliae qui votis suis legemSeparationis, ut aiunt, constituerunt, subiaceant, ipso facto,excommunicationi latae sententiae?II. Quatenus affirmative, an Ordinarius debeat contra illosdeclaratoriam excommunicationis sententiam ferre ut ecclesiasticasepultura priventur ?III. Quatenus negative, an iidem subiaceant excommunicationitantum ferendae sententiae?IV. Si iidem Deputati et Senatores excommunicati nonsunt, an habendi sint ut peccatores publici ita ut sint omniecclesiastica sepultura privati ?V. Quatenus negative, an expediat praedictos si decedant,iisdem religiosis honoribus tumulari quibus caeteri fidelium,«t utrum conveniat observare practicam hanc normam: ut•eisdem Deputatis et Senatoribus defunctis concedatur tantummissa lecta cum simplici absolutione cadaveris?Et DeusSacra Poenitentiaria, mature consideratis expositis, respondet:Ad I. Affirmative.Ad II. Ad id Episcopum minime teneri, nec generatimconsulendum, nisi specialis ratio aliud prorsus exigat.Ad III. Provisum in primo.Ad IV. Si notorie constet huiusmodi homines in peccatosuo decedere, indigni sunt ecclesiastica sepultura.
Ex Commissione de Re Biblica613Ad V. Si poenitentes defuncti sint, non sunt privandiconsuetis honoribus; si res dubia sit, affirmative ad secundampartem.Datum Romae, ex S. Poenitentiaria, die 20 Maii 1908.O. Giorgi, Regens.F. Cherubini, Substitutus.EX COMMISSIONE DE RE BIBLICADe libri Isaiae indole et auctore.Propositis sequentibus dubiis Commissio Pontificia deRe Biblica sequenti modo respondit :Dubium I. — Utrum doceri possit, vaticinia quae legunturin libro Isaiae, — et passim in Scripturis, — nonesse veri nominis vaticinia, sed vel narrationes post eventumconfictas, vel, si ante eventum praenuntiatum quidpiamagnosci opus sit, id prophetam non ex supernaturali Dei futurorumpraescii revelatione, sed ex his quae iam contigerunt,felici quadam sagacitate et naturalis ingenii acumine,coniiciendo praenuntiasse ?Resp. Negative.Dubium II. — Utrum sententia quae tenet, Isaiam ceterosqueprophetas vaticinia non edidisse nisi de his quae incontinenti vel post non grande temporis spatium eventuraerant, conciliari possit cum vaticiniis, imprimis messianiciset eschatologicis, ab eisdem prophetis de longinquo certoeditis, necnon cum communi SS. Patrum sententia concorditerasserendum, prophetas ea quoque praedixisse, quaepost multa saecula essent implenda?Resp. Negative.Dubium III. — Utrum admitti possit, prophetas nonmodo tamquam correctores pravitatis humanae divinique verbi
6i4 Ex Vicariatu Urbisin profectum audientium praecones, verum etiam tamquampraenuntius eventuum futurorum, constanter alioqui debuisseauditores non quidem futuros, sed praesentes et sibi aequales,ita ut ab ipsis plane intelligi potuerint; proindeque secundampartem libri Isaiae (cap. XL-LXVI), in qua vates nonIudaeos Isaiae aequales, at Iudaeos in exilio babylonico lugentesveluti inter ipsos vivens alloquitur et solatur, nonposse ipsum Isaiam iamdiu emortuum auctorem habere, sedoportere eam ignoto cuidam vati inter exules viventi assignare ?Resp. Negative. /Dubium IV. — Utr (úm, ad impugnandam identitatemauctoris libri Isaiae, argumentum philologicum, ex linguastiloque desumptum, tale sit censendum, ut virum gravem,criticae artis et hebraicae linguae peritum, cogat in eodemlibro pluralitatem auctorum agnoscere ?Resp. Negative.Dubium V. — Utrum solida prostent argumenta, etiamcumulative sumpta, ad evincendum Isaiae librum non ipsi soliIsaiae, sed duobus, imo pluribus auctoribus esse tribuendum?Resp. Negative.Die autem 28 Iunii anni 1908, in audientia ambobusRmis Consultoribus ab Actis benigne concessa, Sanctissimuspraedicta Responsa rata habuit ac publici iuris fieri mandavit.Romae, die 29 Iunii 1908.FULCRANUS VIGOUROUX, P. S. S.> Consultores ab Actis.LAURENTIUS JANSSENS, O. S. B.EX VICARIATU URBIS-5srApprobatur Statutum Directionis dioecesanae de Urbe.Visto il Nostro decreto in data io gennaio 1907, colquale s'istituiva la Direzione diocesana per l'azione cattolicain Roma, e si davafacoltà alla Direzione stessa di compi-
Ex Vicariatu Urbis 6 Î 5lare il proprio Statuto da presentarsi poi alla Nostra approvazione( i ) ;Visto ed esaminato il progetto di Statuto che ci vieneproposto dalla Direzione stessa ;Noi colla Nostra autorità ordiniamo ed approviamo ilsuddetto Statutol'esatta osservanza.che consta di 20 articoli, e ne ordiniamoDato in Roma dalla sede del Vicariato, il 25 Aprile 1908.PIETRO RESPIGHI, Card. Vicario.Francesco Can. Faberi, Segretario.All'approvazione del diletto figlio Nostro, il Signor CardinaleVicario, aggiungiamo anche la Nostra, e voghamo chequesti Statuti della Direzione diocesana servano di normafondamentale per tutta l'azione cattolica in Roma, derogandoa tale scopo a qualunque facoltà e privilegio che potesse invocarsiin contrario anche degno di speciale menzione.Dal Vaticano, li 9 Maggio 1908.PIUS PP. XSTATUTO DELLA DIREZIONE DIOCESANA DI ROMA.Art. i°. — La Direzione Diocesana costituita il 10 gennaio 1907con decreto dell' Eirio Card. Vicario di Sua Santità, in base alle normefondamentali per l'azione cattolica diocesana stabilite dalla Santa Sede, haper iscopo di promuovere, reggere e coordinare l'azione cattolica in Roma.Art. 2 0 . —La Direzione Diocesana è tenuta a mettersi ed a mantenersiin costante relazione con le Unioni Cattoliche Italiane : Popolare,Economico-Sociale, ed Elettorale, e con il Consiglio Superiore della Societàdella Gioventù Cattolica Italiana, per aiutarli efficacemente a conseguirei loro scopi generali e per cooperare al maggiore sviluppo dell'azionecattolica in Italia.Art. 3°. — La Direzione Diocesana è composta di 24 membri cherestano in carica quattro' anni, rinnovano per metà ogni biennio comeàgli Art. 14% i5° e 16 0 , e sono rieleggibili.(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 40, pag. 592.
6i6 Ex Vicariatu UrbisFra questi verranno scelti: un Presidente, quattro Vice-presidenti(l'uno per ciascuna sezione), due Segretari, un Tesoriere.Art. 4°. — La rinnovazione delle cariche della Direzione ha luogoogni due anni, dopo l'adunanza generale, di cui all'Art. 14 o .La rielezione è ammessa.Art. 5°. — L'Assistente ecclesiastico della Direzione Diocesana ènominato dall'Emo Card. Vicario. Ha diritto d'intervenire a tutte le adunanzeordinarie e straordinarie, tanto della Direzione e delle sezioni,quanto generali, ed ha facoltà di sospendere qualsiasi deliberazione per riferirneall'Eolo Card. Vicario.Non ha voto deliberativo.Art. 6°. — La Direzione Diocesana si divide in quattro sezioni :a) Sezione per la Unione Popolare,b) Sezione per la Unione Economico-Sociale,c) Sezione per la Unione Elettorale,d) Sezione per la Società della G. C. I.,ciascuna delle quali si compone di sei membri, e corrisponde ai centrinazionali di cui all'Art. 2 0 .Art. 7 0 . — L'ordine di precedenza dei Vice-presidenti è dato dall'ordinedelle sezioni come all'Art. 6°.Art. 8°. — Ciascuna sezione dovrà riferire alla Direzione le deliberazioniprese, che diverranno esecutive dopo l'approvazione della Direzionestessa, tranne il caso d'urgenza, in cui le deliberazioni dovrannosoltanto essere ratificate.Il Presidente della Direzione avrà il diritto d'intervenire alle adunanzedi ciascuna sezione e vi avrà voto deliberativo.Gli atti di ciascuna sezione saranno firmati dal Presidente della Direzionee da quello della sezione.Art. 9 0 . — La Direzione Diocesana si adunerà ordinariamente nonmeno di una volta al mese, e straordinariamente tutte le volte che locrederà opportuno il Presidente, o che ne verrà fatta domanJa da unquarto dei suoi membri.Per la validità delle deliberazioni è necessaria la presenza della metàpiù uno dei membri della Direzione, salvo i casi d'urgenza da pronunziarsidall'ufficio di presidenza.In ogni caso le deliberazioni son prese a maggioranza assoluta divoti fra i presenti.Art. io 0 . — Oltre alle adunanze ordinarie e straordinarie dei suoimembri di cui all'Art. 9 0ed a quella generale biennale per le elezionidi cui all'Art. 14 0 , la Direzione Diocesana terrà, secondo le circostanze,
Ex Vicariatu Urbisadunanze di tutti i Presidenti delle associazioni cattoliche aderenti, e almenouna volta l'anno riunirà in assemblea generale i soci appartenentia tutte le associazioni suddette.Art. u 0 . — La Direzione Diocesana curerà che nel territorio di ogniparrocchia sorga qualche associazione cattolica.Le Associazioni di carattere strettamente parrocchiale sono sotto laspeciale dipendenza del parroco.Art. i2°. — Tutte le associazioni cattoliche, qualunque sia il loroscopo ed il loro nome, e che abbiano il loro statuto approvato dall'AutoritàEcclesiastica, pure rimanendo libere nella esplicazione del loro programmaspeciale, debbono aderire alla Direzione Diocesana.Questa adesione importa l'obbligo:a) di mantenere con la Direzione continuate relazioni e di concorrerea cooperare all'attuazione di quanto essa crederà di proporre;b) di inviare ogni anno una relazione del proprio operato ;c) di contribuire per le spese diocesane e generali una quota annuanon inferiore a lire dieci.Soltanto le associazioni, che avranno adempiuto a questi doveri,avranno il diritto di partecipare all'adunanza biennale per l'elezione deicomponenti la Direzione Diocesana.Art. i3°. — Nessuna associazione cattolica potrà promuovere azionio manifestazioni di carattere generale senza la preventiva approvazionedella Direzione Diocesana.Art. 14 0 . — Per 1' elezione dei membri della Direzione Diocesanauscenti di carica per compiuto quadriennio, si convocheranno in assembleagenerale i Presidenti delle associazioni cattoliche aderenti.I membri della Direzione Diocesana che sono Presidenti di qualcheassociazione particolare potranno delegare il loro voto, come tali, a personadi loro fiducia appartenente all'associazione cui presiedono.I Presidenti che non possono intervenire all'adunanza potranno delegarenel medesimo modo il loro voto.Art. i5°. — L'elezione viene fatta con quattro votazioni, una perciascuna sezione, e scrivendo in ogni scheda tre nomi. Se dovesse eleggersil'intera Direzione se ne scriveranno sei.Alla elezione della sezione per l'Unione Popolare hanno diritto diprendere parte i Presidenti di tutte le associazioni cattoliche aderenti.Alla elezione della sezione per l'Unione Economico-Sociale hannodiritto di prender parte i Presidenti di tutte le associazioni di carattereeconomico-sociale, ed i Presidenti delle varie opere o istituzioni cattoliched'indole economica, nonché i Presidenti di sezioni o commissioni
6i8 Ex Vicariatu Urbische compiono un lavoro sociale anche in associazioni d'indole diversa.Alla elezione della sezione per la Unione Elettorale hanno diritto di prenderparte i componenti 1' ufficio di presidenza generale ed i Presidentirionali della Unione Romana per le elezioni amministrative.Alla elezione della sezione per la Società della Gioventù CattolicaItaliana, hanno diritto di prender parce i Presidenti dei Circoli e delleAssociazioni Giovanili aggregati alla Società della G. C. I. ed i Presidentidelle Sezioni Giovanili, di Associazioni o Comitati che siano aggregatialla suddetta Società.Per le delegazioni del voto resta fissato quanto è stabilito nell'Articolo14 o .Risultan eletti per ciascuna sezione i tre che hanno riportato maggiornumero di voti, essendo però il numero dèi voti la metà più uno dei presenti.Occorrendo, si procederà ad una seconda votazione.Art. 16 0 . — Sono eleggibili, per le sezioni delle tre Unioni, gliascritti ad associazioni cattoliche aderenti, i quali abbiano compiuto venticinqueanni di età. Sono eleggibili nella sezione per la Società dellaG. C. I. gli ascritti a circoli, o sezioni aggregati alla Società della G. C. I.Art. 17 0 . — La Direzione Diocesana provvede direttamente a surrogarei membri che per ragione qualsiasi cessassero dal loro ufficioprima del tempo stabilito.Qualora contemporaneamente uscissero dalla Direzione più di seimembri, sarà convocata un' assemblea generale per procedere a formadell'Art. 14 0 ad una elezione suppletiva.Art. 18°. — I mezzi finanziari della Direzione Diocesana provengono :a) dalle quote annue delle associazioni cattoliche aderenti;b) da offerte fisse e straordinarie.Art. 19 0 . — Per reggere, promuovere e coordinare l'azione cattolicafemminile nella Diocesi di Roma viene costituita una CommissioneDiocesana di sei signore.Tale Commissione sarà eletta dalle associazioni femminili e dallesezioni femminili delle altre associazioni cattoliche, e sarà retta con lestesse norme che regolano la Direzione Diocesana,Ad ogni adunanza della Commissione Diocesana femminile ha dirittod* intervenire l'Assistente Ecclesiastico ed il Presidente della Direzione,od un suo rappresentante.Art. 20 0 . — Qualunque modificazione al presente statuto dovrà essereapprovata dalla maggioranza assoluta dei componenti la DirezioneDiocesana in due adunanze ordinarie successive, e riportare la sanzionedell'Autorità Ecclesiastica.
ACTA ROMANI PONTIFICISCONSTITUTIO APOSTOLICADe promulgatione legum et evulgatione actorum S. Sedis.PIUSEPISCOPUSSERVUS SERVORUM DEIAd perpetuam rei memoriam.Promulgandi pontificias Constitutiones ac leges non idemsemper decursu temporis in Ecclesia catholica fuit modus ; apluribus tamen saeculis consuetudo invaluit, ut earum exemplariapublice proponerentur frequentioribus quibusdam Urbisaffixa locis, praesertim ad Vaticanae ac Lateranensis Basilicaevalvas. Quae autem Romae, tamquam in christianaereipublicae centro et communi patria fidelium, promulgarentur,ea ubique gentium promulgata censebantur, vinique legisplenissimam obtinebant. Verum, quum promulgandae legisratio et modus a legislatoris voluntate pendeat, cui integrumest constitutas innovare ac moderari formas, aliasque protemporum ac locorum opportunitate sufficere ; idcirco factumest, ut, vel anteactis temporibus, non omnes Apostolicae Sedisleges ac Constitutiones, memorata forma, hoc est consuetisUrbis affixae locis promulgaretur. Recentius, sacrarum praesertimCongregationum opera, quibus Romani Pontifices, adleges iam latas declarandas aut ad novas constituendas, utebantur,id fere in consuetudinem venit, ut acta Sanctae Sediseiusque decreta, in Officio a secretis a quo edita essent legitimaauctoritate vulgata, hoc ipso promulgata haberentur.Publici sic iuris effecta, dubitari quidem nequit, quin actaipsa rata firmaque essent, tum quod plerunìque munita clausulis,contrariis quibusvis derogantibus, tum quod id genuspromulgatio esset vel expresse vel tacite approbata a PontificeMaximo. Huic tamen promulgandi rationi etsi plena visesset, solemnitas illa deerat, quam par est supremae auctoritatisactis accedere. Eâ de causa complures Episcopi, nonmodo a Nobis, sed a Nostris etiam Decessoribus, quum saepeActa N. ScJn, v,I, XLl, fase 10 39
620 Constitutio Apostolicaalias, tum novissime in postulatis circa ius canonicum in codicemredigendum, flagitarunt, ut a suprema Ecclesiae auctoritateCommentarium proponeretur, in quo novae promulgarenturecclesiasticae leges, et Apostolicae Sedis acta vulgarentur.Re igitur mature perpensa, adhibitisque in consiliumaliquot S. R. E. Cardinalibus, Antistitum, quos diximus, excipiendavota rati, auctoritate Nostra Apostolica, harum Litterarumvi, edicimus, ut, ineunte proximo anno MDCCCCIX,Commentarium officiale de Apostolicae Sedis actis edaturVaticanis typis. Volumus autem Constitutiones pontificias,leges, decreta, aliaque tum Romanorum Pontificum tum sacrarumCongregationum et Officiorum scita, in eo Commentariode mandato Praelati a secretis, aut maioris administrieius Congregationis vel Officii, a quo illa dimanent, insertaet in vulgus edita, hac una, eaque unica, ratione legitimepromulgata haberi, quoties promulgatione sit opus, nec aliterfuerit a Sancta Sede provisum. Volumus praeterea in idemCommentarium cetera Sanctae Sedis acta referri, quae adcommunem cognitionem videantur utilia, quantum certe ipsorumnatura sinat ; eique rei perficiendae sacrarum Congregationum, Tribunalium et aliorum Officiorum moderatoresopportune consulere.Haec edicimus, declaramus, sancimus, decernentes hasLitteras Nostras firmas, validas et efficaces semper esse acfore, suosque plenarios et integros effectus sortiri atque obtinere,contrariis quibusvis non obstantibus.Datum Romae apud S. Petrum, anno Incarnationis Dominicaemillesimo nongentesimo octavo, in Kalendas Octobres,Pontificatus Nostri sexto.A. Card. Di PIETRO R. Card. MERRY DEL VALDatariusa Secretis StatusVISALoco ^ PlumbiDE CURIA I.DE AQUILA E VICECOMITIBUSReg. in Secret. Brevium. V, CUGNONIUS
Epistola 621EPISTOLAPii PP. X circa coronationem simulacri S. Cordis Iesu.VENERABILI FRATRILEONI GAUTHEYEPISCOPO NIVERNENSIVenerabilisFrater,Me taedet preces tuas exaudiré non posse eo quod S. RituumCongregatio ultimis hisce diebus incongruum declaravitimaginibus divini Cordis Iesu coronas imponere, et tantumpermisit, ut (si populorum pietas hoc devotionis tributumexhibere desideret) corona ad simulacri pedes deponatur: quodquidem et tu meo nomine facere poteris.Ceterum de festis in reparationem indictis summoperegaudeo, et dum quaeque salutaria a tua praedicatione a Dominoadprecor, tibi facultatem concedo impertiendi benedictionemApostolicam cum indulgentia plenaria pro confessiset sacra communione refectis.Fidelibus vero, qui devote triduanae praedicationi intervenerint, indulgentiam septem annorum et totidem quadragenarum,et tercentorum dierum in Domino concedo quotiesin contemplatione divini simulacri hanc invocationem: Cœursacré de Jésus, ranimez la foi dans le diocèse de Nevers, devoterecitaverint.Auspicem vero divinae gratiae et praecipuae benevolentiaemeae testem, tibi, Ven. Frater, Apostolicam benedictionemperamanter impertio.Ex aedibus Vaticanis, die 9 Iulii 1908.PIUS PP. X
622 AllocutioALLOCUTIOA Pio X die 7 Sept. 1908 habita ad peregrinos Galliae.L'emozione che, voi Monsignore Arcivescovo, provatecon i vostri connazionali avanti al Vicario di Cristo è ancheprofonda in me. Ogni volta che vedo dei pellegrini, venutianche dai paesi i più lontani, per fare omaggio al Vicariodi Cristo, la mia emozione è veramente profonda. Ma nellostesso modo che vi è differenza tra stella e stella, così ioprovo davanti ai vari pellegrinaggi diverse emozioni e lamia commozione è sempre vivissima ogni volta che vedo ifigli della Francia. Questo mio sentimento è naturale in quantoche un padre soffre sempre delle sofferenze dei suoi figli etanto più ne soffre se essi sono innocenti. Ora questa è lavostra sorte; questa è la sorte avversa che vi fa perseguitatiin un paese cattolico sì da dover lottare per mantenerela fede e conservare nella vostra patria la devozione allaChiesa, che fu e deve essere sempre la gloria più bella dellaFrancia. Il Signore Iddio permette le tribolazioni per provarela virtù ; e voi siete appunto in una terra di dolori, in un luogodi lagrime, dove vi è gioco forza di combattere per seguiregli esempì del Salvatore e per participare ai suoi trionfi.Mi congratulo coi sacerdoti della Francia che fermi al loroposto, sicuri della loro missione, hanno combattuto e combattonoper mantenere la fede della loro patria, difendere ilvessillo della religione. Iddio vi guardi nella vostra operae vi dia la forza nelle vostre lotte che certamente sarannocoronate da successo. Ringrazio in modo speciale gli istitutorie le istitutrici, che per supplire alle congregazioni religioseed ai monasteri, espulsi in omaggio a quella libertà tantodecantata e calpestata da quelli stessi che 1' hanno sempresulle labbra, hanno preso impegno delle scuole private.Muovono a compassione questi figli del popolo che domandanoil pane dell' intelletto a cui nessuno pensa ; muo-
Ex Secretaria Brevium 623vono a compassione questi figli del popolo che chiamati daDio al retaggio del paradiso, ne sono allontanati sventuratamenteda mille inciampi ; essi muovono finalmente a compassioneperchè anche nelle loro famiglie trovano tanti ostacolialla eterna salute.Dio benedica il vostro operato e ve ne dia ricompensaegli stesso con i suoi doni più eletti. A voi tutti figli dellacattolica Francia, domando di unire le vostre preghiere, ivostri sforzi, la vostra attività per mantenere viva la fede ;che mai venga il giorno nel quale distrutte le chiese, lafede debba esulare in altri paesi per trovare un rifugio.In questi giorni, mentre il Santissimo Sacramento vieneesaltato nella Inghilterra protestante, in Francia la libertàviene calpestata da una forza brutale, in servigio di quelliche fanno guerra a Dio, a tutto danno della Francia stessa.Deploriamo tanta nequizia, e spargiamo lagrime di sanguesulla perfidia di quelli che governano la Francia e chesono degni di compassione e preghiamo il Signore che alfinetocchi il loro cuore.EX SECRETARIA BREVIUMPraefectura Marochiensis erigitur in Vicariatum Apostolicum.PIUS PP. XAD FUTURAM REI MEMORIAMRomani Pontifices qui universa in Ecclesiam sibi divinituscommissa auctoritate pollent, catholicas Missiones nonmodo ubique gentium instituere, sed prout maior regionumhumanitas vel auctus fidelium numerus postulaverint eas potioribusiuribus honoribusque ditare consueverunt. Cum veroMissio Marochiensis, curis apostolicis Fratrum Ordinis Mi-
624 Ex Secretaria Breviumnorum S. Francisci Assisiensis iamdiu concredita ac pluriumMartyrum sanguine decorata, tales fructus dedisset, ut rescatholica in praesentiarum ibidem prospere se habeat: Nos,supremi eiusdem Ordinis Ministri precibus benigne exceptisatque omnibus rei momentis cum Venerabilibus FratribusNostris S. R. E. Cardinalibus negotiis Propagandae Fideipraepositis attente perpensis, Apostolicam illam Praefecturamin Vicariatum Apostolicum evehendam esse censuimus. Quareomnes et singulos quibus hae litterae Nostrae favent, a quibusvisecclesiasticis sententiis, censuris et poenis, si quasforte incurrerint, huius tantum rei gratia absolventes, motuproprio ac ex certa scientia et matura deliberatione Nostris,de Apostolicae potestatis Nostrae plenitudine, praesentium tenore,Praefecturam Apostolicam Marochiensem in VicariatumApostolicum eiusdem nominis, iisdemque servatis confiniiserigimus atque instituimus. Decernentes praesentes litterasfirmas, validas, efficaces existere ac fore, suosque plenarioset integros effectus sortiri atque obtinere, illisque ad quosspectat et spectabit in omnibus et per omnia plenissime suffragari,sicque per quoscumque iudices ordinarios et delegatosiudicari et definiri debere, ac irritum et inane, si secussuper his a quoquam quavis auctoritate scienter vel ignorantercontigerit attentari. Non obstantibus Nostra et CancellariaeApostolicae regula de iure quaesito non tollendo aliisqueConstitutionibus et ordinationibus Apostolicis ceterisqueomnibus etiam speciali ac individua mentione ac derogationedignis in contrarium facientibus quibuscumque.Datum Romae apud S. Petrum sub annulo Piscatoris, diexiv Aprilis MCMViii, Pontificatus Nostri anno quinto.R. Card. MERRY DEL VAL,a secretisStatus.
Ex Secretaria Status 625EX SECRETARIA STATISProtocollon inter S. Sedera et Hispaniam.Sua Santità il Sommo Pontefice Pio X e Sua Maestà Cattolicail Re D. Alfonso XIII, desiderando vivamente veniread un comune accordo circa la necessità di introdurre qualchemodificazione al Concordato del 1851, in quello che siriferisce alla condizione del culto, del clero, ha nominato atale oggetto suoi plenipotenziari :Sua Santità il Sommo Pontefice, Sua Eccellenza MonsignorAristide Rinaldini, Arcivescovo di Eraclea, Gran Crocedel Reale e Insigne Ordine di Carlo III e di quella di Leopoldodel Belgio, Nunzio Apostolico del Regno di Spagnaecc. ecc.Sua Maestà il Re Cattolico di Spagna, l'EccellentissimoSr. D. Faustino Rodríguez San Pedro, Gran Croce del Realeed Insigne Ordine di Carlo III e di quella di S. Giacomoe della Spada di Portogallo, Senatore del Regno e Ministrodi Stato ecc. ecc.I quali dopo aver scambiato i loro pieni poteri nelladebita forma, han convenuto di formulare il seguente Protocollo:Art. i. In conformità del Concordato del 1851 saràcreata dentro un mese dal giorno della ratifica di questo Protocollo,una Giunta o Commissione mista, la metà dei cuimembri nominata da Sua Santità e l'altra metà dal Governodi Sua Maestà Cattolica.Art. 2. Presidente di questa Giunta o Commissionemista sarà il Rmo Arcivescovo di Toledo.Art. 3. Detta Giunta o Commissione mista avrà le attribuzionisegnenti:a) Di studiare una nuova divisione e circoscrizione
626 Ex Secretaria Statusdelle diocesi di tutta la Penisola e isole adiacenti e relativeparrocchie ;b) di proporre, se in seguito ai risultati dei suoi lavorila Commissione lo reputerà opportuno ed utile, la soppressionedi una o più diocesi o circoscrizioni : e queste propostedovranno essere fatte conforme allo scopo indicatodall' articolo seguente;c) di esaminare attentamente e lungamente la possibilitàe la maniera di realizzare sul bilancio del culto e delclero altre economie che, senza turbare gravemente le condizionidella Chiesa in Ispagna, siano di sollievo al pubblicotesoro ;d) di esaminare e proporre allo stesso modo le misuregiudicate più pratiche e più opportune per migliorarela condizione economica delle parrocchie rurali.Art. 4. Le proposte della Commissione serviranno dibase e di punto di partenza alia Santa Sede e al Governospagnuolo per giungere ad un accordo definitivo sui puntiindicati dal Protocollo.Art. 5. Questo Protocollo sarà ratificato e le ratificheverranno scambiate in Madrid nel più breve tempo possibile.I Plenipotenziari hanno firmato il presente Protocollo eautenticato con il loro sigillo in Madrid ai 12 di Lugliodel 1904.(L. S.) Aristide Rinaldini, Arcivescovo di Eraclea, NunzioApostolico.(L. S.) Faustino Rodríguez S. Pedro.Questo Protocollo è stato debitamente ratificato e le ratifichesono state scambiate a Madrid a li 13 di Lugliodel 1908.
ACTA ROM. CONGREGATIONUMEX S. CONGREGATIONE CONCILIIIACIEN.DISPENSATIONIS AB IRREGULARITATECirca dispensationem irregularitatis propter epilepsiam.Supplex libellus. Acolythus Ioseph Parane Finocchiaro,dioeceseos Iaciensis, quamvis ab infantia semper bona valetudinegavisus esset, tamen in Seminario dioecesano obnoxiusfuit catarrho interaneo vulgo gastricismo vocato, ex cuiusnon perfecta sanatione ortum duxisse videntur in eodemiuvene, tunc 18 aetatis suae annum attingente, quidam convulsivimotus, qui pro epilepticis habiti sunt. Valetudinis igiturcurandae causa orator in paternam domum se recepit,ubi, non amplius studiis mancipatus, brevi convaluit, atquedein in Seminarium rediit. Verum mense Aprili 1907, dumipse secundo theologiae curriculo operam navaret, iterum incomitialem morbum prolapsus est; quapropter denuo domesticoslares repetiit, quin tamen graves accessus reiterentur.Cum autem acolythus Patané plus quam ab anno in hocvitae genere versetur, cumque ipse in aetate 24 annorumsit constitutus, Episcopus per supplicem libellum die 4 Maiicurrentis anni huic S. C. oblatum, et medicorum testimoniiscorroboratum, petiit dispensationem praefatae irregularitatis.Animadversiones. Sequentes rationes obicem parerepossunt concessioni dispensationis ab irregularitate in casu.Siquidem morbo caduco laborantes iuxta praescriptum sacrorumcanonum ita districte arcentur ab obeundo altaris ministerio,ut ex. gr. caput In tuis litteris i, caus. J, quaest. 2decreti Gratiani decernat de clerico iam ad sacerdotium promoto,«quod si frequenter hoc morbo (comitiali) tangitur,ab oblatione et missarum celebratione modis omnibus pro-
628 Ex S. Congregatione Conciliihibeatur », hac insuper reddita ratione, quia « indecens estet periculosum ut in consecratione Eucharistiae morbo victusepiléptico cadat ». Quod a fortiori valere debet de clericopromovendo. Imo res magis ingravescit si advertatur quodin casu epilepsia originem habere dicitur, saltem ex parte,ex morbo articulan vulgo gotta, qui in familia oratoris haereditariusvidetur.Neque heic suffragari videntur speciales circumstantiae,quales profecto essent magna utilitas vel necessitas dioecesisob cleri defectum, vel extraordinariae oratoris dotes intellectualesac morales. Scimus enim in Italia, praesertim veroin Sicilia, clerum adeo numerosum existere; hinc quamvisEpiscopus testetur defectum cleri in loco nativo oratoris, tamenhuic defectui provideri poterit per alium presbyterumaliunde v. gr. ex civitate episcopali vocatum. Item Episcopusfidem tantum facit de communibus iuvenis qualitatibus,quae, quum in quolibet Dei ministro reperiri debeant, animumPrincipis movere non solent ad gratiam elargiendam.Fortasse consultius esset comperendinare gratiam usquedum certo innotesceret de perfecta recuperata a iuvene sanitate.Licet enim vis morbi comitialis in clerico Patané sitdiminuta, non tamen totaliter evanuisse videtur; hinc cum nonadhuc perfecte convaluerit, tutius fortasse foret respondendum:Modo non expedire, quemadmodum factum fuit inLugdunen. 26 Aug. 1905 (i).Attamen validiora apparent momenta quae petitae dispensationisgratiam hic et nunc concedendam suadent. Nam iamsupra citatus decreti Gratiani canon, de presbytero epilepsialaborante agens, ita prosequitur: « Si vero Dei misericordiaconvaluerit, quandoquidem non culpa sed infirmitas est incausa, eum sacrificare iam non interdicimus ». Tempus veroad dignoscendum, utrum epilepticus dici possit sanatus, est(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 38, pag. 3 38.
laden. 629integer annus, nempe, uti expresse habet can. Communiter3, dist. 33 eiusdem decreti Gratiani, « quousque uniusanni spatio per discretionem Episcopi inveniatur liberatus ».Ita unanimiter docent doctores, v. gr. Ferraris (Bibl. can.,Irregularitas, n. 12) et Reiffenstuel (lib. i Decret., tit. 20,n. i p). Iamvero acolythum Patané saltem iam ab anno convaluissetestes sunt praesertim duo medici curantes. Ita in Bononien.diei 2 3 Febr. 1907 concessa fuit dispensatio ab irregularitatediacono Damiani, qui, a decimo aetatis suae annomorbo caduco laborans, primitus duorum vel trium mensiumspatio, postea vero rarius et postremo nonnisi ab anno obnoxiusfuit. Utique iniuncta fuit etiam lex ut ipse perseverarciin ipsa valetudine curanda, sed, praeterquamquod haeclex etiam in themate addi potest, subintelligenda videtur inquolibet huius generis rescripto (r).Caeterum morbus epilepticus, quo correptus fuit acolythusPatané, potius levis et sanabilis naturae esse videtur:convulsiones enim ab eo passae non ita graves fuerunt utomnes actus externi patientis impedirentur per virium corporisdeficientiam, prouti medici testantur. Unde arguituretiam heic non agi de morbo ingenito sed acquisito, qui proindefacilius sanari potest, praesertim si praescripta remediaadhibeantur. Nec regeratur medicorum testimonia non esse iurata,ac proinde in nullo calculo habenda esse: nam, praeterquamquod agitur non de uno vel altero perito sed de quinquein arte peritis qui substantialiter eadem referunt, quique proindemaiori ratione non sunt praesumendi falsum dicere velleut oratori faveant, eorum testimonia uti veritati consona habenturab Episcopo, et confirmantur a locali parocho. Nequevalide opponi potest decreta dilatio gratiae in citata Lugdunen.; tunc enim agebatur de diacono, qui adhuc obnoxiuserat convulsionibus epilepticis tempore saltem nocturno.(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 40, pag. 221.
63o Ex S. Congregatione ConciliiDemum in casu pro gratiae concessione militat saltemutilitas dioecesis, quum bonum vel unius paroeciae redundetin utilitatem universalem, et de coetero dioecesis Iaciensis,excepta forsan urbe episcopali, laborare videtur deficientiacleri. Praeterea Episcopus dicit acolythum Parane bonis qualitatibusmoralibus et intellectualibus instructum esse, necnonzelo ostenso in pueris addiscendis; ideoque oratorembenignitati S. Sedis commendat.Responsum. Sacra Congregatio Concilii in plenario coetudiei 27 Iunii 1908 respondit: Ad mentem (i).HILÜESHEMIEN.FRUCTUUM BENEFICII EX SALIS FODINISQuaenam emolumenta ex salis fodinis derivantia pertineantad beneficium et quaenam ad beneficiarium.Factiseries. In Hannoverana provincia, sub ditione imperiiBorussici, plures censentur fundi qui sub altitudine soliinveniuntur continere fodinas salis, germanice nuncupati kali.Cum fundorum possessores graves expensas sufferre nequeantpro his altissimis fodinis sive investigandis sive emendis,hinc institutae sunt ad hoc mercatorum societates, quaecurant praedictum salem investigare, eruere et vendere. Haesocietates cum fundorum possessoribus, quibus ex iure civilivigenti in praefata provincia harum fodinarum proprietasspectat, contractus ineunt cessionis et emptionis, et sequentiaeisdem respective spondent emolumenta, nempe :i°. certam aliquam pecuniaesummam possessoribus fundorumsolvendam statim post contractuum subscriptionem tamquampraemium initae stipulationis, et iterum statim postsalis inventionem tamquam tributum gaudii de felici eventu;2°. praeterea a die initi contractus usque ad terminum, quo(i) Omnibus attentis videtur S. Congregationem petitam dispensationem abirregularitate sub quibusdam cautelis concessisse (Ñ R y.
Hìldeshemien.sales inventi et erui coepti fuerint, solvitur possessoribus asocietatibus annuus quidam census, qui nomen habet censustemporis expectationis, seu compensatio pro mora danda ;cuius solutio ideo stipulatur, ne societates nimis differant fodinaeinstitutionem ; 3 0 . demum a termino quo sales inventiet erui coepti fuerint, solvitur census annuus qui nomen habetcensus salis eruti, et cuius quantitas pendet a quantitatesalis eruti.Iamvero cum inter hos fundos ditatos salis fodinis nonpauci adfuerint fundi beneficiorum parochialium, EpiscopusHildeshemiensis, utens facultatibus sibi a S. Sede concessispro alienatione bonorum ecclesiasticorum, nec non accedenteconsensu Gubernii iuxta leges Borussicas, permisit ut singulirespectivi parochi, horum fundorum possessores, cumenunciatis societatibus dictos contractus inire valerent. Atnunc idem Episcopus nonnulla movet dubia circa horumemolumentorum seu fructuum ex fodinarum cessione provenientiumpertinentiam : proindeque quaerit an praemium sivepost contractus Stipulationen! sive post salis inventionem, etcensus temporis expectationis pro mora dandus, nec noncensus salis eruti, pertineant ad beneficiatum aut ad beneficium; seu aliis verbis, disceptatur cuinam stipulata superiuspecuniaria emolumenta cedere seu adiudicari debeant,an parochis fundorum possessoribus, vel potius collegio seuadministrationi fundorum parochialium, quae ea conferat inbeneficii dotem.Animadversiones. Profecto quod haec emolumenta cedantfavore parochorum, sequentia motiva suadere videntur.Parochi enim seu beneficiati eodem iure in primis censenturac usufructuarii. Iam vero quod hae fodinae sive lapidumsive metalli aut similium, tum excavatae et existentes temporeincepti ususfructus tum post noviter inventae, pertineant adususfructuarium clare edocetur in leg. 9 ff. de usufructu etquemadm. : « Item si fundi ususfructus sit legatus, quidquid
632 Ex S. Congregatione Conciliiin fundo nascitur, quidquid inde percipi potest, ipsius fructuariiest, sic tamen ut boni viri arbitratu fruatur. Et si lapidesin eo fundo sint, earum quoque ususfructus ad eumpertinet. Sed si lapidicinas habeat, et lapidem caedere velit,vel cretifodinas habeat vel arenas, omnibus his usurum Sabinusait, quasi bonum patremfamilias. Quam sententiam putoveram ». Deinde eadem lex pro novis instituendis fodinis duranteusufructu ita decernit: « Sed si haec metalla post usumfructumlegatum sint inventa, cum totius agri relinquaturususfructus, non partium, contineantur legato ». Hoc idemclarius continetur in lege iß, § ß ff- eodem tit. : « Inde estquaesitum an lapidicinas vel cretifodinas vel arenifodinas ipse(ususfructuarius) instituere possit ? Et ego puto etiam ipsuminstituere posse, si non agri partem necessariam huic rei occupaturusest. Proinde venas quoque lapidicinarum et huiusmodimetallorum inquirere poterit: ergo et auri et argentiet sulphuris et aeris et ferri et ceterorum fodinas, vel quaspaterfamilias instituit, exercere poterit, vel ipse instituere, sinihil agriculturae nocebit ».Pro harum legum explicatione et illustratione conferripossunt tum Voet ad Pandectas lib. j, tit. I, n. 24, tumRicherius Universa lurisp., tom. ß, n. Ißjj', qui concludunttum incoeptas fodinas tum noviter durante usufructu repertasad usufructuarium- pertinere. Ex hisce itaque textibusvideretur posse argui, quod commoda ex enunciatis suprasalis fodinis derivantia pertineant ad parochos. Verum quiapraedictae excavationes salis aliquibus casibus fundum deterioren!reddere possunt, tunc parochi de hac deteriorationefundo allata tenentur, uti tradunt Castillo De usu/., cap. ß'],n. 7, et Garzias in tractatu De expens. et melioram., cap. 22,n. ¿¿y ; « Tertius casus est si talis sit lapidicina et ex eaeffossum non renascatur; tunc quidem in emphyteuta,vassallo, marito, Praelato, Episcopo, rectore et in aliis id genuspossessoribus, qui dominium utile obtinent ad quos non
Hildesheimer.. 633solum fructus, verum proventiones et emolumenta commodaquepertinent, dicendum est marmora illa effossa et reliquametalla etiam non renascentia ad eos pertinere, qui tamenexpensas de suo facient, et si fundum fecerint peioremde damno tenebuntur ».Neque hic invocari posset theoria de thesauro, qui infructu non est et ad dominum fundi pertinet iuxta leg. un.Cod. de thesauro', nam thesaurus non est pars fundi, uti suntfodinae salis et caeterarum rerum, cum thesaurus iuxta leg.ßi ff. de acq. rer. dominio sit « vetus depositio pecuniae,cuius memoria non extat, ita ut dominum iam non habeat».Si itaque ex Romano iure fodinae, sive incoeptae sive noviterinventae in fundo, pertinent ad eius usufructuarios, idemdicendum videtur de beneficiatis relate ad fodinas existentesin fundis suae praebendae, quorum ipsi sunt usufructuarii.Profecto circa hoc punctum de fodinis in fundis beneficialibusextantibus nulla adest dispositio canonici iuris: hinc recurritregula tradita in cap. i et 2 de novi operis nuntiat, deapplicatione iuris civilis Romanorum: « Sicuti leges non dedignantursacros canones imitari, ita et sacrorum institutacanonum Principum constitutionibus adiuvantur».Ulterius in themate expendi oportet, quod emolumentaprovenientia ex huiusmodi contractibus a beneficiorum possessoribusstipulatis cum dictis societatibus pro salis excavationesunt triplicis generis : alia habent rationem praemii, utea quae solvuntur tempore initi contractus vel tempore inventaesalis fodinae ; alia induunt speciem compensationisdamni, uti census temporis expectationis; alia demum constituuntcorrespectivum pretii salis eruti, uti census salis eruti.Iam vero de duabus prioribus speciebus emolumentorum nonvidetur posse dubitari, quod ea spectent ad beneficiatus, siquidemnon habent rationem pretii salis eruti, sed ex aliacausa tribuuntur. Tota itaque difficultas coarctaretur ad censumpro sale eruto. Verum ex superius expositis cum sit
634 Ex S. Congregatione Conciliidemonstratum, ouod huiusmodi fodinae habentur in fructurelate ad usufructuarios, consequens est ut etiam pretium,ex earum venditione retractum, ad eosdem pertineat.Ex adverso vero observari potest, quod beneficiarius nonin omnibus aequiparari potest usufructuario, praesertim inspectoiure romano. Ita tradit Castillo de usufructu, cap. jp,n. 8: « Sed neque de iure communi praedicta aequiparatiousufructuarii et beneficiarii videtur secura, quoniam fructuariuslibere de fructibus disponit, ut certissimum est, beneficiatusvero alio et diverso more ». Aliae differentiae videripossunt apud Schmalzgrueber lib. ß, tit. ßp, n. 148. Unde exfacta comparatione beneficiati cum usufructuario nihil deduciposse videtur. Id eo vel fortius tenendum quia usufructuariisiuxta modernas leges inhibitum est novas instituere fodinas. ItaCodex gallicus art. ß88, cui respondet art. 494 Codicis italici:« L'usufruttuario non ha però diritto sulle miniere,« cave, o torbiere non ancora aperte, nè sul tesoro che si sco-« prisse durante l'usufrutto, salve le ragioni che gli potessero« competere come ritrovatore ». Equidem Episcopus Hildeshemiensisin suis precibus exponit, quod « ex iure civili communiin Hannoverana provincia vigente proprietas salium inprofunditate terrae existentium ad possessores fundi pertinet», sed verbum possessores in themate videtur referri possead dominos fundorum , quales profecto dici nequeunt beneficiarii.Cum itaque salis fodinae uti in themate haberinon possunt uti in fructu beneficiati fundum possidentis inquo illa existunt, consequitur ut quidquid ex illis proveniatsive ratione pretii salis eruti, sive aliis enunciatis titulis, nonspectet ad eumdem beneficiatum, sed potius ad beneficii dotemcuius favore emolumentum inde proveniens accedit.Unde Aichner (Compend. iuris eccles., § 2ßl) loquens debeneficialis haec habet: « Ratione substandae beneficii suihi non habent dominium, sed hoc ad piam causam scilicetad ipsum beneficium spectat Ad substantiam pertinent etiam
Hildeshemìen.emolumenta extraordinaria v. g. thesaurus in fundis beneficialibusinventus, statuae aliaeque antiquitates pretiosae esolo erutae, magna et extraordinaria effossio lapidum, arenae.Pecunia in eiusmodi rerum pretium soluta non ad beneficiatumspectat, sed favore beneficii investiri debet. Etenimtales res e solo effossae non censentur esse in fructubeneficii sed potius partes ex substantia separatae, quaefrugiferae pro beneficiatis fieri possunt et debent».Huc pertinent tres decisiones relatae ab ephemeride ActaS. Sedis, vol. 4, pag. 16j. Prima est resolutio edita a S. C.EE. et RR. sub die 6 Martii 1868. Inibi agebatur de societatibuspro viis ferréis, quae pro his extruendis effossionemlapidum effecerant in parte montana fundi possessi acanonico Poenitentiario. Per hanc excavationem et exportationemlapidum fundus non deterior sed potius fertilior evaserat.Quaesitum est de pertinentia pretii, scilicet, « an,quomodo et ad quem pertinet pretium in casu », et S. C.respondere censuit : « Pecuniam solutam in pretium magnaeet extraordinariae effbssionis lapidum, arenae et cretae spectarebeneficio et investiendam esse, et ad mentem »; quaefuit ut ex investiendo pretio subtraheretur congrua summapro expensis factis et pro amissione fructuum naturalium.Aliae duae resolutiones editae fuerunt ab hac S. C. in Praenestinadiei 17 Dec. 1796, et in Romana diei 25 Ian. 1834.In prima decretum fuit pretium retractum ex statuis inventisin fundis canonicalibus antiquae erectionis esse restituendumet investiendum favore massae antiquae. In altera item decisumfuit pretium derivatum ex venditione nonnullorum monumentorummagni valoris, quae effossa fuerant ex fundisCapituli Lateranensis, ex integro spectare mensae capitulari.Ex his decisionibus hoc colligere licet quod sive agaturde extraordinaria effossione lapidum aut alterius materiaemagni valoris, sive de aliis rebus pretiosioribus in fundisbeneficialibus inventis, hae uti in fructu considerari nequeunt,Acta S. Sedis, voi. XLI, fase. 10. 40
636 Ex S. Congregatione Conciliised potius ut pars fundi eius dotem efformant, ideoque respectivumpretium beneficiato non spectat, salva indemnitatepro expensis factis vel ex deterioratione fundi aut ex amissionefructuum naturalium. Neque valide Episcopus in casucenset has decisiones applicari non posse; quia in decisioneS. C. EE. et RR. diei 6 Martii 1868 « agebatur demagna et extraordinaria effossione lapidum, arenae et cretae,quae fortuito casu reperta et unica magna effossioneeruta ac vendita sunt; ita ut eiusmodi extraordinaria effossionon tam fructuum perceptioni quam alienationi partis fundivel thesauri aequiparanda videretur ; dum in nostris casibusinitio contractus incertum omnino est, num quid salis inveniatur;atque si sales reperiantur non sequi solet una extraordinariaeffossio sed sensim per multos annos aut per pluradecennia sales methodo artificiosa salisfodinarum in lucemproferentur usque ad exhaustionem venarum, quae situ etquantitate valde inter se differunt ». Verum respondetur quodhaec differentia est tantum accidentalis, scilicet in eo positaquod dum lapidum fodina in primo casu exhauritur unicaet extraordinaria effossione, in praesenti casu salisfodinaepluribus effossionibus exhauriuntur : sed in utroque sempermanet quod pars fundi alienetur, proindeque eius pretiumcedere debet in dotem beneficii. Certe res alia esset si huiusmodisalisfodinae in fundi meliorationem converti possent,ut fieri solet de novis inventis aquarum venis quae horticulturaefructus augescunt : sed cum id de salisfodinis praedicarinon valeat, quae aliam prorsus habent destinationemet consequenter cum ex earum venditione seu annuaeffossione a beneficiatis annuus pecuniae census exigatur,hoc emolumentum, salva semper indemnitate ex deteriorationefundi pro dicta effossione, cedere debet collegio administrativobeneficiorum parochialium, ut eorum favore locumhabeat investimentum.
Victorien. 687Decisio. Emi Patres S. Congr. Concilii in plenario conventudiei 27 Iulii 1908 responderunt:Censum salis eruti spectare ad beneficium et investiendumesse in illius augmentum; reliqua emolumenta cedere favorebeneficiarii.VICTORIEN.DISPENSATIONIS AB IRREGULARITATEDispensatur super irregularitate ob defectum visus.Supplices preces. Bernardinus Irco y Garralda, acolythuse dioecesi Victoriensi in Hispania, et quintum sacraetheologiae curriculum peragens, cupit ad s. ordines ascendere,a quibus arcetur ob defectum facultatis visivae ex laesionibusretinae pigmentariae exortum, « vi cuius haud facilesit ei, in loco ubi parum lucis existat nec aliquo instrumentoóptico instructus, bene legere aut videre, quamvis optimevideat ac legat ubi lux copiosa non deest ». Hinc die 2 Martiip. e. deprecatur SSmum ut dignaretur cum eo super irregularitateob defectum visus benigne dispensare. Episcopusvero dioecesanus declarat, « vera esse exposita, et attentisoptimis moribus, quibus orator ornatus apparet, simulqueprofectibus in scientiis ecclesiasticis ab eo peractis, enixeoratorem pro gratia » commendat. Hisce precibus acceptis,haec S. C. eidem Episcopo rescripsit, ut exhiberet tum votummagistri caeremoniarum, ex quo constaret num et quaenamadmiratio oritura sit in sacris functionibus ob enunciatum defectum,tum etiam votum peritorum circa gravitatem defectuset probabilitatem ulterioris progressus. Quod revera factum est.Animadversiones. Nullum dubium heic agi de verairregularitate ex defectu corporis, quum id eruatur ex cap. Presbyterum,de clerico aegrotante, nec non ex cap. Thomas, decorpore vitiatis, atque sancitum inveniatur in pluribus causis
638 Ex S. Congregatione Conciliipenes hanc S. C. agitatis. Potius inspiciendum est, num,attenta praesertim actuali Ecclesiae disciplina et praxi, oporteatexpetitam ab irregularitate dispensationem elargiri. Iamverogratiae concessioni obstare videtur fides scripta medici,qua declaratur, generatim loquendo huius generis defectustractu temporis et praesertim in iis, qui studiis assiduamoperam impendunt, penitus destruere facultatem visivam.Verum si perpendatur ex una parte quod id nonnisi postmultos annos evenire posset, ex altera vero quod oratorsuum studiorum curriculum iam feliciter emensus sit, fortasseiudicium periti non undequaque obstaret, quominus oblataepreces benigno favore excipiantur. Equidem diffitendum nonest, Ecclesiam facilius dispensationem induisisse cum promotisquam cum promovendis; attamen non desunt exempla,quibus dispensatum fuit etiam cum clerico in iisdemsaltem adiunctis constituto ac acolytho de quo est sermo.Ita in Lavallen. 14 Maii 1870, in Faventina 15 Febr. 1879,in Maioricen. 30 Maii 1891, in Augustana 17 Iunii 1899,et praesertim in Hipporegien. 23 Iunii 1900.Iamvero in casu actuali medicus, quamvis meliorationemvisus impossibilem esse edicat, tamen fidem facit, hunc inpraesenti statu permanere posse, opportunis adhibitis curis.Caeterum acolythus Irco etiam ex attestatione magistri caeremoniarum,conspicillis munitus, legere valet absque populiadmiratione Sacrum in Missali ordinariis uti videtur characteribusimpresso, atque una simul perspicit Hostiae fragmenta.Exempla autem denegationis gratiae indigitantur in Neapolitana17 Sept. 1814 et in Vercellen. 28 Iulii 1860, aliisque.Sed notandum quod in prima causa res erat de clericoqui tanta nervorum opticorum debilitate laborabat, ut vix lucema tenebris secernere valeret; in altera vero de clerico,qui ita facultatis visivae debilitate praepeditus erat, ut nedumin Missali legere non posset, verum etiam nonnisi calicem,patenam, Hostiam et pallam conspiceret. Nuper vero,
Ex S. C. de Propaganda Fide 63 9nempe in Cervien. 19 Maii 1906, ideo rescriptum non expedireeditum fuisse videtur, quia agebatur de defectu facultatisvisivae valde imminutae ob debilitatem nervi optici,et de clerico provectae aetatis nempe 47 annorum.In themate praeterea Episcopus maxime commendat pietatemet ingenium oratoris, atque insuper litteris diei 8 A-prilis 1908 addit « eum et familiam suam in extrema egestateconstitutos esse, valdeque difficile futurum ei mediacomparare, quibus vitae necessitatibus aliter subveniat». Equidemhaec ultima ratio non multum in calculo tenenda est,sed ex alia parte non videtur praecise oratoris culpae vertendum,si ipse, usque ad emensa sua studia ecclesiastica,permansit in Seminario, ad s. ordinationem se praeparanseamque expectans.Decisio. Emi Patres S. Congr. Concilii in plenario conventudiei 27 Iulii 1908 responderunt:Pro gratia arbitrio et conscientiae Episcopi, facto verbocum SSmo.EX S. CONGR. DE PROPAGANDA FIDEConceditur facultas ordinandi sodales instituti dioecesani adtitulum mensae communis.Romae, 3 Maii 1907.ReverendissimeDomine,Precibus annuens a te, Revme Domine, huic sacrae Congregationisub die i proxime elapsi Februarii porrectis, etab Emo Archiepiscopo Parisiensi commendatis, per praesentestribuitur tibi facultas ordinandi sodales istius cui praeesinstituti a Domina Nostra de Sion nuncupati, ad titulum mensaecommunis, pro decem casibus. Quominus enim ordinari
640 Ex S. C. de Propaganda Fidequeant ad titulum missionis obstat praxis exigendi ab his quihoc titulo ordinantur iuramentum non ingrediendi in Religionem.Omnia interim bona tibi a Domino precor.Reverentiae TuaeAddictissimus servusFr. H. M. Card. GOTTI, Praefectus.Aloisius Veccia, Secretarius.De ratione transmittendi Missas ad Ecclesias orientales.Cum plures Praelati enucleatas instructiones postulaverintcirca modum quo transmitti possint Missae ad Ecclesiasrituum orientalium, haec S. C, ad tramites recentiorumdecretorum, has distinctas normas proponit ab omnibus adamussimservandas:i 0 . Si qui velint Missas, quarum exuberet copia, ad Ecclesiasrituum orientalium mittere, hoc praestare possunt nonmodo per hanc S. C, uti praecipitur in decreto Recenti {i)S. C. Concilii die 22 Maii 1907 sed etiam per Rmos DelegatosApostolicos in regionibus orientalibus constitutos.Quo in casu, necesse est significare Delegatis Apostolicisquot Missae et quae stipendiorum summa tradi debeant Praelatisorientalibus intra cuiusque Delegationis ambitum exsistentibus.2 0 . Nullatenus licet eleemosynas mittere ad viros laicosqui postea eas distribuant sacerdotibus Missas celebraturis.3 0 . Neque licet celebrationem Missarum directe committerepresbyteris orientalibus.4 0 . Vetitum etiam est eleemosynas directe mittere adSuperiores congregationum religiosarum orientalium.(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 40, pag. 344.
Taurinen. 6415°. Immo neque licet Missas directe committere Praelatisorientalibus, qui vel Episcopi sint titulares vel simplicesVicarii Patriarchales.6°. Si vero agatur de Antistitibus habentibus iurisdictionemordinariam episcopalem in Oriente, Missarum intentionescum relativa eleemosyna ab Episcopis et sacerdotibusad ipsos Antistites directe mitti possunt pro necessitatibussacerdotum dumtaxat iis subiectorum, uti declaravit S. C.Concilii die 18 Martii 1908. Ne autem ex pluribus locis simul,multae eleemosynae confluant in unam et eamdem dioecesim(quod nimiam dilationem in Missis celebrandis secumferret) ; ideo qui committit eleemosynas alicui Praelato orientali,certiorem faciat de numero Missarum etiam DelegatumApostolicum regionis ad quem spectat vigilare ut Missae, eaqua par est sollicitudine, celebrentur.Datum Romae ex aedibus S. Congregationis de Propaganda Fide, die 15 Iulii 1908.Fr. H. M. Card. GOTTI, Praefectus.Aloisius Chiesa^ Officialis.EX S. CONGREGATIONE RITUUMTAURINEN.Decretum beatificationis et canonizationis Ven. Servi Dei IoannisBosco, sacerdotis fundatoris piae Societatis Salesianae.Supremus humanae familiae auctor et rector Deus, sicutaliis temporibus ita nostris, christianae societati peculiari curaconsulit, opportunis subveniens auxiliis ac remediis, per selectosviros luminosa atque actuosa virtute conspicuos, quipercurrentes viam suam salutarem vitalemque spiritum et ea-
64.2 Ex S. Congregatione Rituumlorem omnibus impertire visi sunt. Inter hos, saeculo nuperelapso, divina providentia in praesidium et ornamentum Ecclesiaesuae misit sacerdotem Ioannem Bosco qui sanctorumvirorum Iosephi Calasanctii, Vincentii a Paulo, Ioannis Baptistaede la Salle aliorumque similium vestigiis inhaerens, cumpia Societate Salesiana ab eo instituta cumque aliis variisoperibus hominum saluti procurandae ac praesertim iuventutireligione, studiis et artibus instituendae se totum devovit,omnibus omnia factus ut omnes faceret salvos. Marialdi apudCastrumnovum in Astensibus ex probis piisque parentibusAloisio et Margarita Occhiena ortus est Dei Famulus, die16 Augusti 1815. Post triennium, patre demortuo, sub matrisviduae, quae labore, gravitate ac virtute liberis praelucebat,singulari cura et tutela succrevit puerulus domi degenset cunctis amabilis agrestibus operibus victum sibi comparabat.Decennis, ingenii memoriaeque specimine dato, aR. D. Colosso oppidi natalis cappellano uti hospes et alumnusacceptus, ad litterarum rudimenta addiscenda admissusfuit. Brevi post, magistro vita functo, ad agrestem et pastoritiamartem reversus, aliquo tempore suam impendit operam;studiis tamen non omnino intermissis. Verum piagenitrix filii votis obsecundans eum Castrumnovum decemmillia passuum dissitum quotidie mittebat, ubi dum a parocholoci latini sermonis primordiis erudiebatur, simul municipalesscholas diligenter frequentabat. Postea Cherium translatusomnes et singulas gymnasii classss, singulari honore ac praemiopluries donatus, felici exitu absolvit; itemque bonos sodalesin virtute firmare, malosque ad bonam frugem reduceresategit. Ad hunc finem Ioannes eos iuvenes in coetum quema laetitia nuncupaverat, statis diebus et horis, pro exercitationibusaetati, honestati ac religioni congruis, congregabat;huiusque industriae fructus fuit etiam adolescens ex iudaismoad fidem catholicam conversus cum magno sodalium gaudio.Quae vitae ratio veluti praeparatio habenda est ad nobilio-
Taurinen. 64.3rem statum super quo quum anceps esset Servus Dei, opportunumipsi advenit auxilium tum parochi Castrinovi rev.Cinzano, tum potissimum Ven. Cafasso cuius consilia etexempla ex tunc sequi coepit. Vertente an. 1834, vigintiaetatis annos agens, Castrinovi in ecclesia parochiali S. MichaelisArch., in festo titulari, clericalem habitum induit;simulque quaedam salutaria monita scripsit et ante imaginemDeiparae Virginis perlegit, cum proposito ea fideliteradimplenda. Opera vero ipsius Ven. Cafasso, Cherii seminariumarchiepiscopale ingressus est, ubi sex annos philosophiaeac theologiae operam dedit, speciali praemio quotanniscohonestatus. Historiae quoque ecclesiasticae, ac linguis graecis,hebraicis et gallicis aliisque studuit disciplinis. Maximelaetabatur quod cum quibusdam sodalibus ferventioribus, interquos Aloisius Comotto laude et mentione dignus, a suissuperioribus obtinuerat ad sacram synaxim, praeter morem,pluries in hebdomada accedere. Interim apostolatum quemMarialdi et Castrinovi inceperat, Cherii intra seminarii parietesprosequutus est erga pueros et adolescentes tam internosquam externos. Subdiaconatus et diaconatus ordinibusrite susceptis, quum ad presbyteratum promoveretur, paucisante diebus, nova ac perfectiora sibi proposuit adimplendaquae scripto tradidit. Sacerdotio auctus Augustae Taurinorumad S. Francisci Assisiensis primumSacro operatusest, adsistente sacerdote Iosepho Cafasso, iterum in ecclesiaB. M. V. a consolatione, tertium et quartum Cherii ; die autemSanctissimo Corpori Christi dicata, Castrinovi, magnaconfluente populi multitudine. Vespere dum paternam domumrepetit, transiens per locum ubi suum apostolatum pro puerisolim praesenserat, Deo gratias agit, laudesque tribuit cumpsalmo 112 Laudate pueri Dominum. — Pia MargaritaIoannem sacerdotem iucundo ac materno affectu excipiens,ad Christum pro nobis passum excogitandum et imitandumeum hortatur, nihilque postulat a filio quam preces iugemque
644 Ex S. Congregatione Rituumsui memoriam ad altare Domini. Anno 1841 Augustas Taurinorumse contulit, et, auctore ac duce Cafasso, in collegioecclesiastico S. Francisci Assisiensis per triennium theologiaemorali et sacrae eloquentiae incubuit, simulque sacerdotaliamunia obivit etiam in carceribus et nosocomiis. Ad puerosautem derelictos iuvenesque informandos, diebus festis in ecclesiis,oratoriis aliisque in locis coetus habebat. Pluribusexortis difficultatibus et obstaculis, eisque tandem, Dei ope,superatis, veluti in portum se recepit in domum vici Valdoccoprope Taurinum. Quam domum seu potius speluncam, uniushebdomadae spatio, in decens aedificium convertit, die dominica12 Aprilis an. 1846 idem Dei Famulus, habita licentia,solemni ritu lustravit atque Deo Optimo Maximo in honoremS. Francisci Salesii dicavir. Huiusmodi oratorium etipsum rectorem pluribus privilegiis Taurinensis Archiepiscopusauxit, et ipse Rex Carolus Albertus in fidem suam ettutelam excepit. Deinceps alia duo aperuit oratoria, unumAloisio Gonzaga, alterum Angelo tutelari, sacra, in quibusquingenti et ultra iuvenes adnumerabantur. Scholas quoquediurnas, nocturnas et dominicales ad iuvenes artifices excolendosinstituit; et, affluentibus discipulis, aliquos elegit atqueinstruxit, qui in oratoriis et in scholis praeceptoris munusgererent. Mense Aprilis an. 1847, miseriis atque aerumnisquorumdam adolescentulorum permotus, in domunculam quamprope oratorium praecipuum conduxerat et ubi cum matredomicilium habebat, eos libenter hospites recepit; illisquequae ad cultum victumque quotidianum erant necessaria, Margaritacoadiuvante, suppeditabat. Huic humili casae referendasunt initia hospitii a S. Francisco Salesio nuncupati quodan. 1851 triginta adulescentulos, et ampliata domo, an. 1860quadringentos, atque an. 1870 oetingentos habebat hospitioreceptos^ Hos- vero iuvenes 'apud magistros in officinis urbaniscollocabat ut varias artes discerent et exercerent ; quasofficinas Ioannes saepe saepius adibat de suorum iuvenum
Taurinen.agendi ratione atque in arte profectu sciscitari curabat. Posteaeorum moribus religionique melius consulens in ipso hospitioab an. 1855 omcinas aperuit. Quos ex illis maiori ingenioet virtute praestantiores et idoneos reperiebat, ad litterarumet scientiarum studia destinabat. Ipse erat horum magister,mox alios adhibuit cooperatores ex ecclesiasticis professoribuset theologis, quum seminarium dioecesanum esset clausumet Taurinensis Antistes Fransoni in exilium missus. Historiaoratorii et hospitii usque ad an. 1870 complures sacerdotese proprio gremio egressos recensebat sacris muneribusornatos et valde utiles archidioecesi Taurinensi aliisque dioecesibusregionis Pedemontanae. In iuvenibus instituendis IoannesBosco prae oculis habita divina sententia Initiumsapientiae timor Domini methodum praevenientis industriae,vigilantiae et caritatis secutus est; simulque studuit ut, occupationibusnonnunquam intermissis, animus aptis honestisqueludis recrearetur. Hinc scholas populares gymnasticismusicisque exercitiis adornavit. Ne opus ad iuventutis utilitatemerectum lapsu temporis evanesceret, sed stabile fixumquepermaneret, Servus Dei praehabito consilio virorum prudentumatque ipsius Ven. Cafasso, libenter etiam annuente,vivae vocis oraculo, Romano Pontifice Pio IX, AugustaeTaurinorum anno 1859 Societatem Salesianam instituit et exomnium capitularium sententia titulo rectoris maioris gubernavit.Quam Societatem in dies adauctam ac diffusam ApostolicaSedes an. 1864 laudavit et commendavit, atque anno1869 decreto die i Martii edito approbavit et confirmavit.Interim Congregationem Filiarum Mariae, deinceps adiectotitulo Auxiliatricis, quam ex puellis sui oppidi Mornese, dioecesisAquensis, pius sacerdos Dominicus Pestarino constituerat,ipso rogante veluti filialis adoptionis titulo Ioannesexcepit atque institutori, demortuo*-an. i &7'2 alterum praesidemex suis sodalibus salesianis suffecit. Ita religiosa puellarumFamilia Mariae Auxiliatricis quasi secundus Ordo ha-
646 Ex S. Congregatione Rituumbitus est Salesiani Instituti cui brevi post accessit, veluti tertiusOrdo, pia unio cooperatorum utriusque sexus, die 9 Maiian. 1876 ab Apostolica Sede adprobata atque privilegiis indulgentiisqueditata. Inde ephemerides salesianae et lecturaecatholicae, historicae, litterariae et populares etiam pro scholisad unionem et caritatem omnium sodalium cum sana doctrinafovendam atque augendam et ad improborum atquehaereticorum insidias erroresque avertendos. Tandem commemorareiuvat missiones per Europae atque Americae regionesprop ágatas et florentes ; opus, cui vulgo Figli di Marianomen est, adultorum ecclesiasticis vocationibus excolendiscum suis quinquaginta et ultra domibus ; plures ecclesiasornatissimas diversis in regionibus erectas inter quas eminentecclesia Taurinensis B. M. Virginis Auxiliatricis et templumparochiale Romae in Castro Praetorio, flagitante LeoneXIII, extructum et Sacratissimo Cordi Iesu dicatum cumperamplo hospitio variis litterarum et artium scholis aucto.Non defuerunt Servo Dei angustiae et contradictiones quascum debito obsequio, singulari patientia et animi fortitudine,Deo adiuvante, superavit; tamen hisce afflictionibus assiduisquelaboribus fractus die 20 Decembris an. 1887 in morbumincidit qui fere quadraginta dies perduravit, gradatim ingravescens.Sacramentis Ecclesiae rite susceptis, ipsum invisentibusapta et salutaria monita dabat, suosque intimos RR.DD. Rua et Cagliaro rogabat, ut extrema sua consilia Salesianiscommunicarent. Cardinali Alimonda ArchiepiscopoTaurinensi se morientem suamque congregationem enixe commendavit.A Cardinali Richard Archiepiscopo Parisiensi Romaead suam dioecesim iam redeunte, benedictionem obtinuiteo pacto ut Ipse Parisiensem Antistitem cum fidelibus sibicommissis benediceret; prouti vir obediens egit. Perduranteaegritudine fere quotidie divinam Eucharistiam sancte receperat,et postremo in festivitate S. Francisci Salesii ; saepiusqueingeminabat: Fiat voluntas tua - In manus tuas
Taurinen. 647Domine - Maria Mater gratiae — Diligite inimicos vestros -Quaerite regnum Dei - A Iter alterius onera portate. - Exemplumbonorum operum. Adventante autem die 31 Ianuariian. 1888 summo mane, ad signum campanae BeatissimamVirginem salutavit exclamans : Viva Maria, et paulo post,hora fere quinta, adstantibus superioribus et alumnis praecipuistotius Societatis qui dilecti sui legiferi patris et magistridiscessum precibus lacrimisque prosequebantur, IoannesBosco pie obdormivit in Domino. Nuncio mortis vixevulgato, tota civitas maximo moerore ac luctu affecta est.Innumeri cives et exteri confluxerunt ad cadaver invisendumsacra veste indutum et publice expositum in ecclesia S. FrancisciSalesii ubi solemnes exequiae persolutae sunt. Ipsumvero cadaver ad collegium sacrarum expeditionum paulo anteapertum apud Salicis vallem, delatum et solemni pompa exceptum,ibidem honorifice tumulatum fuit. Interim sanctimoniaefama quam Servus Dei in vita acquisierat, post obitumadeo percrebuit ut de ea inquisitiones ordinariae adornataeet sacrorum Rituum Congregationi exhibitae sint. Quum veroomnia in promptu essent, et, revisione scriptorum rite peracta,nihil obstaret quominus ad ulteriora procedi posset, instanteRiño Dno Ioanne Baptista Marenco congregationisSalesianae Procuratore et Postulatore generali, attentisquelitteris postulatoriis quorumdam Emorum S. R. E. Cardinalium,complurium Rmorum Sacrorum Antistitum necnon Capitulorumcathedralium et Praepositorum Ordinum religiosorum,Emus et Revmus Dnus Cardinalis Iosephus Calasanctius Vivesy Tuto huiusce causae Ponens seu relator, in ordinariissacrorum Rituum Congregationis comitiis subsignata diead Vaticanum habitis, sequens dubium discutiendum proposuit:An sit signanda commissio introductionis causae incasu et ad effectum de quo agitur? Et Emi ac Rmi Patressacris tuendis Ritibus praepositi, post relationem ipsius EmiPonentis, audito voce et scripto R. P. D. Alexandro Verde san-
6 48 Ex S. Congregatione Rituumctae fidei Promotore, omnibusque sedulo perpensis rescribendumcensuerunt: Affirmative, seu signandam esse Commissionem,si Sanctissimo placuerit. Die 23 Iulii 1907.Facta postmodum de praedictis Sanctissimo Domino NostroPio Papae X per infrascriptum Cardinalem sacrae RituumCongregationi Praefectum relatione, Sanctitas Sua sententiamsacrae eiusdem Congregationis ratam habens, propria,manu signare dignata est Commissionem introductioniscausae Venerabilis Servi Dei Ioannis Bosco, sacerdotis fundatorispiae societatis Salesianae, die 24, eisdem mense et anno.S. Card. CRETONI, Praefectus.-j- D. Panici, Archiep. Laodicen , Secretarius.TRIDENTINADecretum confirmationis cultus seu declarationis casus exceptiin honorem Servi D*i Romedii Confessoris, Sancti nuncupati.Saeculo quarto vertente, in oppido Thaur, olim Tridentinaenunc Brixinensis dioeceseos, ex antiqua et nobili familia ortusest Romedius. A christianis conspicuisque parentibus pie institutusac divina protectione munitus, ea virtutis et pietatispraebuit indicia quae, succrescente aetate, maiora portendebatincrementa. Adolescens relicta domo ac mundo valedicensin solitudinem se recepit, orationis e,t contemplationissuavitatem cum corporis afflictatione coniungens. Neque huiusvitae austerae et absconditae ratioprohibuit quominuspii quidam iuvenes Abraham, qui cognominabatur Adeodatus,et David in socios adsciti, veluti primi surculi, arborisanctimonia fiorenti insererentur. Parentibus orbatus, audiensDominum in Evangelio dicentem: « Vade et vende omniaquae habes et da pauperibus et veni sequere me », peramplasopes haereditarias, partim egenis distribuit, partim ecclesiisTridentinae et Augustensi donavit. Una cum sodali-
Tridentina 649bus Tridentum adiit, sanctum Episcopum Vigilium invisurus.Huic sacro Antistiti suum aperuit animum, eoque probante romanumiter statim aggressus est. Peregrinus in Urbe coenobia,tempia et martyrum memorias devote lustravit, atque omnibus,quae ad suam pietatem fovendam augendamque conferrepoterant, diligenter expletis, Summi Pontificis praesentia etbenedictione maxime laetatus est. Tridentum reversus, eremiticaevitae amantissimus, apud Castrum Tavoni in Anauniaregione una cum sociis sese abdidit, ibique in vertice montissacellum extruxit. Divinis rebus iugiter intentus, Romediusetsi pauper et humilis, vitae tamen operumque sanctitate emicuit;quam Deus prodigiorum testimonio comprobasse traditur.Interim supremum diem sibi appropinquare sentiens,dilectis sociis aeternae salutis et christianae perfectionis praeceptaet monita paterno affectu in memoriam revocavit. Totusautem in Deum mente et corde, veluti in extasim, raptus,terrenum exilium cum caelesti patria commutavit diedecimaquinta Ianuarii. Fama sanctitatis Servi Dei in vita etpost obitum, miraculis, uti fertur illustrata, adeo percrebuit,ut Ipsimet ecclesiasticus et publicus cultus statim adhibitusfuerit, in dies auctus et ad haec usque tempora perseverans.Quum vero R. D. Antonius Petrus Casagrande, Prior ecclesiaeseu sanctuarii a S. Romedio nuncupati, intra finesTridentinae dioeceseos, et huius causae Postulator, a SanctissimoDomino Nostro Pio Papa X, per decretum sacrorumRituum Congregationis, die io Novembris 1906 obtinuerit,ut in ordinariis eiusdem sacrae Congregationis comitiis proponiac discuti possit dubium de casu excepto a decretis sa.me Urbani Papae VIII super praefato cultu Servi Dei RomediiConfessoris et Sancti nuncupati, absque praevia constructioneformalis processus ordinarii cum subsequenti sententia;dummodo huiusmodi casus exceptus documentis in formaauthentica productis probaretur, idem Postulator exquisita documentacum informatione et congruentibus litteris postula-
65o Ex S. Congregatione Rituumtoriis huic sacro Consilio subiicere curavit simulque decretumconfirmationis cultus humiliter expetivit. Ex his documentispraeter ea quae superius relata ad ortum, vitam et obitum ServiDei attinent, quae ad cultum eidem concessum et exhibitumspectantia eruuntur. In primis recensetur festum cum officioet missa in honorem eiusdem Romedii Brixinensi dioecesiab Apostolica Sede, die 7 Martii 1795, indultum. Quod festumitem in civitate ac dioecesi Tridentina sub ritu duplicimaiori constanter celebratum patet ex pluribus antiquis etrecentioribus calendariis, propriis et synodalibus\statutis ipsiuscivitatis et dioecesis. Itaque, instante praelaudato Priore sanctuariiS. Romedii et causae Postulatore, attentisque supplicibusvotis Rmi Episcopi et Principis Tridentini et cleri acfidelium totius dioecesis, infrascriptus Cardinalis SeraphinusCretoni S. R. C. Praefectus, loco et vice Emi et Rmi DñiCardinalis Andrea Steinhuber eiusdem causae Ponentis seurelatoris, in ordinario sacrorum Rituum Congregationis coetusubsignata die ad Vaticanum coadunato, sequens dubium discutiendumproposuit: An constet de casu excepto a decretissa. me. Urbani Papae VIII in casu et ad effectum de quoagitur? Et Emi ac Rmi Patres sacris tuendis Ritibus praepositipost relationem ipsius infrascripti Cardinalis, auditoetiam voce et scripto R. P. D. Alexandro Verde sanctaefidei Promotore, omnibusque sedulo perpensis, rescribendumcensuerunt : Confirmandum esse cultum, si Sanctissimo placuerit.Die 23 Iulii 1907.Quibus omnibus Sanctissimo Domino Nostro Pio Papae Xper ipsum infrascriptum Cardinalem sacrae Rituum CongregationiPraefectum relatis, Sanctitas Sua rescriptum sacraeeiusdem Congregationis ratum habuit et probavit, die 24,eisdem mense et anno.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.
Ordinis Fratrum MinorumORDINIS FRATRUM MINORUMIndultum Missae votivae de S. Familia in ecclesia NazarenaS. Ioseph.Sanctissimus Dominus Noster Pius Papa Decimus, clementerreferens supplicibus votis reverendi patris fratris RobertiRazzoli, ex Ordine Fratrum Minorum, custodisTerraeSanctae, Reverendissimi Patris Procuratoris generalis eiusdemOrdinis commendationis officio communitis, ab Eminentissimoet Reverendissimo Domino Cardinali sacrorum Rituum Congregationi Praefecto relatis, benigne indulgere dignatusest, ut in ecclesia S. Ioseph, quae erecta est ubiDomus Nazarena eiusdem sancti Patriarchae traditur exstitisse,Missa votiva de sancta Familia Iesu, Mariae, Ioseph,celebrari valeat cunctis diebus, quibus respective Missae votivaein sanctuariis Terrae Sanctae primi ordinis, iuxta Apostolicumindultum diei 31 Augusti 1895 permittuntur: servatisceterum Rubricis. Contrariis non obstantibus quibuscumque.Die 13 Novembris 1907.Card. S. CRETONT, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.ORDINIS FRATRUM MINORUMConceditur Missa votiva de Mysteriis Viae Dolorosae D. N.I. C. in oratoriis Hierosolymitanis eiusdem Viae.Quum anno superiore ab Apostolica Sede festum cumOfficio et Missa propriis universo Ordini Fratrum Minorumconcessumsit de Mysteriis Viae Dolorosae Domini NostriIesu Christi ; reverendus pater frater Robertus Razzoli exeodem Ordine custos Terrae Sanctae,Sanctissimum DominumNostrum Pium Papam Decimum humillimis precibus/U\'
652 Ex S. Congregatione Rituumflagitavit, ut Hierosolymis in sacellis in decursu Viae Dolorosaeerectis, ubi singula Mysteria, quae mente recoluntur,adimpleta fuere, eiusmodi Missa votiva de eiusdem Mysteriiscelebrari valeat, prout ibidem, ex Apostolico indulto diei31 Augusti 1865 celebrantur respectivae Missae votivae insanctuariis minoris ordinis.Sanctitas porro Sua, referente infrascripto Cardinali sacrorumRituum Congregationi Praefecto, attento commendationisofficio Reverendissimi Procuratoris generalis memoratiOrdinis, privilegium Missae votivae de Mysteriis ViaeDolorosae Domini Nostri Iesu Christi concedere dignata estiuxta preces, excepto omnino sacello quod exstat in Statione,ut aiunt, decimaquarta eiusdem Viae Dolorosae; attamenpro omnibus sacerdotibus in unico altari exstante insingulis sacellis : et pro sacerdotibus tantum peregrinis velperegrinantium ducibus, ubi habeantur plura altaria: servatisRubricis ceterisque clausulis in memorato indulto appositispro sanctuariis minoris ordinis. Contrariis non obstantibusquibuscumque.Die 13 Novembris 1907.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.Addenda in Martyrologio Romano.Quinto Idus Octobris (II Oct.)Ad calcem post verba Veronae sanctae Placidiae Virginis:« Calotii, in dioecesi Astensi, olim Papiensi, Sancti AlexandriSauli, Episcopi confessoris e congregatione ClericorumRegularium Sancti Pauli, genere, virtutibus, doctrina etmiraculis dari ».
Ex S. Congregatione Consistoriali 653Decimoséptimo Kalendas Novembris(16 Oct.)Ad calcem post verba Ratum habuit et confirmavit'. « Muriin Lucania, Sancti Gerardi Maiella Confessoris laici professicongregationis Sanctissimi Redemptoris, quem miraculisclarum Pius decimus Pontifex Maximus Sanctorum alboaccensuit ».Sanctissimus Dominus Noster Pius Papa X, referente infrascriptosacrorum Rituum Congregationis Secretario, suprascriptaEllogia de S. Alexandro Sauli Episcopo Confessore,et S. Gerardo Maiella Confessore approbare dignatusest, ac Martyrologio Romano respective inserenda benigneindulsit. Die 9 Septembris 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.==^c&&&i^=^-EX S. CONGREGATIONE CONSISTORIALINovae in Reipublicae de Venezuela dioecesibus finium circumscriptionis,administrationis atque sedis episcopalistranslationis.Aetatum decursu eae in populorum moribus, in legibus,in civitatum constitutionibus, quandoque in physicis ipsis regionumconditionibus immutationes fiunt, ut quae institutaprius fuerunt, vel penitus aboleri vel saltem reformari novisquererum adiunctis aptari omnino debeant. Quod quidemlicet populorum imperiumquodcumque respiciat, peculiariquadam ratione spirituale animarum regimen attingit. QuareChristi Ecclesia caelestem Patrem imitata, qui fortiter et suaviterdisponit omnia, quoties id temporumlocorumque adiunctarequirere visa sunt, vel novas dioeceses erigere, vel
654 Ex S. Congregatione Consistorialinovis ipsas finibus circumscribere, vel etiam erectas supprimerenon destitit eum in finem ut rei sacrae procuratio salubriusatque utilius in Domino geri potuerit.Cum itaque in Republica de Venezuela recentiori aevoplura evenerint, quae commutationes quasdam in dioecesiumibi existentium statu et finibus requirere videantur, SSmusD. N. Pius PP. X pro spirituali sua in universam Ecclesiamsollicitudine, exquisita antea, uti rei gravitas expostulabat,S. R. E. Cardinalium, qui Negociis ecclesiasticis extraordinariisexpediendis praepositi sunt, sententia, omnibusmature perpensis, atque suppleto quatenus opus sit, quorumcumquein hac re interesse habentium vel habere praesumendumconsensu, quod bonum faustumque et felix sitDei gloriae Religionisque incremento benevertat, limitibus,quibus actu Reipublicae de Venezuela dioeceses continentur,Apostolica autoritate suppressis, dioeceses easdem novis finibuscircumscribere atque alia opportune sancire in eum,qui sequitur, modum decrevit.L Primum itaque Sanctitas Sua archidioeceseos Sancti Iacobide Venezuela seu Caracensis, quae unica in universaRepublica de Venezuela extat metropolitana ecclesia territoriumhasce complecti voluit regiones seu status: foederalemin primis, quem vocant, districtum, in quo Caracensisipsa civitas, totius Reipublicae urbs princeps, existit, atquestatus Araguensem et de Miranda, itemque insulam nomineMargarita seu foederale territorium a Christophoro Columbonuncupatum. Caracensis proinde seu Sancti Iacobi de Venezuelaarchiepiscopalis ecclesia ad Boream mare continebitur,quod ex Antillis insulis nomen desumit, ad ceteras veropartes iisdem prorsus finibus, quibus status Araguensis etde Miranda a statibus Bermudensi, Guaricensi, Zamorensi etde Carabobo respective in civilibus distinguuntur.II. Zuliensis episcopalis ecclesiae fines, qui iidem omninosunt ac illi, quibus regio seu status Zulia vulgo nuncupata
Ex S. Congregatione Consistoriali 655limitatur, Beatitudo Sua nullo modo immutari voluit, eiustamen regimen in administrationem Episcopo Emeritensi inIndiis pro tempore commisit.III. Ecclesiae cathedralis Emeritensis in Indiis fines, SanctitasSua latius protendere censuit, ita ut ipsa, praeter statumde Trujillo, territoria quoque integre complectatur statuumEmeritensis et Tachirensis, quorum provinciae quaedameidem in praesens iam subiiciuntur. Ecclesia porro Emeritensisin Indiis ad Boream lacu de Maracaibo circumscribitur,per quos status de Trujillo civiliter a statu Lara separatur;ad Occasum Zuliensi dioecesi seu Zulia statu finietur ;ad Meridiem iisdem finibus, qui Venezuelensem Rempublicama Columbiana dividunt; ad Orientem vero iis ipsis, quistatus de Trujillo, Emeritensem et Tachirensem a statibusLarensi, Zamorensi et Guaricensi iuxta civilem circumscriptionem,respective secernunt.IV. Pariter voluit Beatitudo Sua dioecesim de Calabozouniversa territoria complecti, quibus secundum civilem circumscriptionem,regiones seu status Zamorensis et Guaricensisconstituuntur, ac proinde ad Boream ipsa finibus circumscribeturarchidioecesis Caracensis et statuum Zamorensis,de Carabobo et Larensis, ad Occidentem finibus dioecesisEmeritensis in Indiis, ad Meridiem vero et Orientem finibusstatus Guaricensis, qua parte territorium statuum Bermudensiset Bolivarensis attingunt.V. Pari modo episcopali ecclesiae de Guyana regionesuniversas adsignavit Sanctitas Sua, ex quibus Bolivarensiset Bermudensis status civiliter constituuntur, nec non territoriafoederalia, uti aiunt, Christophori Columbi, de Delta-Amacuio de Amazones et de Surnari. Ipsa igitur ad SeptemptrionemAntillarum mare limitabitur, et finibus archidioecesisCaracensis ac dioecesium de Calabozo et Emeritensisin Indiis, ad reliquas oras vero finibus politicis qui actu exsistuntinter Venezuelensem Rempublicam et finítimas re-
656 Ex S. Congregatione Consistorialigiones, Guyanam scilicet Anglicae dominationi subiectam adOrientem, Rempublicam Brasilianam ad Meridiem, et RempublicamColumbianam ad Occidentem.VI. Demum Sanctitas Sua territorium dioecesis de Barquisimeto,de Carabobo tamen, uti intra, in posterum nuncupandae,ita denuo circumscribi mandavit, ut e territoriisconstituatur statuum seu regionum Larensis, de Falcon etde Carabobo. Dioecesis igitur de Barquisimeto seu de Carabobofines hi erunt: ad Boream Antillarum mare, ad Occasumlacus de Maracaibo, ad Meridiem status de Trujilloseu Emeritensis in Indiis dioecesis, ad Hortum limites, quibusstatus Lara et de Carabobo a statibus Zamorensi etAraguensi separantur.VII. Quum indicta nova hac in dioecesi de Barquisimetocircumscriptione, opportunum visum sit episcopalem eius sedemalio transferre, eadem Sanctitas Sua, suppleto, quatenusopus sit, quorumcumque in hac re interesse habentium velhabere praesumendum, adsensu, suppresso prius atque extinctacivitatis episcopalis de Barquisimeto statu et conditioneiuribusque demptis, cathedralitatis titulo seu causa,huic civitati atque ecclesiae honori S. Francisci Assisiensisin ipsa sacrae, attributis atque pertinentibus, de Apostolicaepotestatis plenitudine, urbem status de Carabobo principem,Valentiam nuncupatam, in civitatem episcopalem dioecesis,olim de Barquisimeto, nunc vero de Carabobo nuncupandae,cum iisdem prorsus iuribus, honoribus, privilegiis et praerogativis,quibus civitas de Barquisimeto fruebatur, ceteraequecivitates in Venezuelensi Republica, episcopali sede insignitaeet earum cives fruuntur et gaudent, erexit atque constituit.VIII. Ecclesiam honori Deiparae de Succursu in eademcivitate Valentia dicatam, quae matricis quoque ecclesiaetitulo gloriatur, parochialem uti antea extituram in cathedralemeiusdem dioecesis de Carabobo erigere BeatitudoSua dignata est, et in ea Sedem ac dignitatem episcopalem
Ex S. Congregatione Consistoriali 667constituere pro Episcopo dioecesis de Carabobo, qui eidemecclesiae eiusdem civitati et dioecesi praesit, synodum convocetet omnia insignia, iura, officia et munia episcopaliahabeat et exerceat, cum suis Capitulo, mensa episcopali, ceterisquecathedralibus, pontificalibus, insignibus, iurisdictionibus,praerogativis, privilegiis, honoribus, gratiis et indultispersonalibus et mixtis, quibus aliae in Venezuelensi Republicaexistentes cathedrales ecclesiae, eademque suppressacathedralis ecclesia sub invocatione S. Francisci Assisiensisin civitate de Barquisimeto existens, earumque Praesules, nontamen titulo oneroso aut ex peculiari indulto, gaudent etgaudere poterunt, attributis quoque in hunc finem ecclesiaehuic sub invocatione Deiparae de Succursu redditibus et bonisomnibus, quae ecclesiae S. Francisci Assisiensis utpotecathedrali pertinebant.IX. Cathedrale quoque Capitulum ex ecclesia sub invocationeS. Francisci Assisiensis in ecclesiam Deiparae deSuccursu, in novam dioecesis de Carabobo cathedralem erectam,eadem Beatitudo Sua transferendum decrevit, ea tamenlege ut canonicales praebendae ceteris suppressis adquinque reducantur, ad decanatum nempe, quae prima etunica erit Capituli dignitas, atque praebendas lectoralem, doctoralem,magistralem et poenitentiariam cum iisdem iuribus,redditibus atque oneribus, quae sive ex fundatione sive Apostolicisconstitutionibus, Concilii praesertim Tridentini decretis,ipsis imposita sunt.X. Alumnorum sacrorum pariter Seminarium in neoerectaedioecesis de Carabobo episcopali civitate erit erigendum,omni cura ab Episcopo adhibita ut in eo alumnorumpietas, morum probitas et sana doctrina, ex Angelici Doctorisfontibus hausta, foveatur et tradatur.XI. Ne vero ex nova hac dioecesium in Republica deVenezuela exsistentium circumscriptione fidelibus damnumullum obveniat, praecipit Beatitudo Sua, ut documenta omnia
658 Ex S. Congregatione ConsistorialiÌvel personas vel loca respicientia, quae ad novam inductamfinium designationem ab una in aliam dioecesim transierunt,ab archivio in quo huc usque asservata sunt, extrahantur,atque debita forma Cancellariae tradantur dioecesis, cui perpraesens decretum aggregata vel subiecta fuere, in eademin posterum custodienda.XII. Cetera autem omnia dioecesium Reipublicae de Venezuelaconditionem attinentia, quae consistoriali hoc decretoimmutata non sunt, vult Sanctitas Sua ut firma et ratamaneant. Expresse tamen sibi et Apostolicae Sedi eademSanctitas Sua potestatem reservat novas dispositiones quoadearumdem Venezuelensium dioecesium fines vel statum decernendi,quotiescumque id in Domino expedire visum fuerit.Quod si circa praemissa qua difficultas vel controversiadeinceps oriatur, ea ad Apostolicam Sedem deferenda erit,quae rebus accurate perpensis prout de iure decernet.XIII. Ad praemissa demum exsequenda Beatitudo Suadeputari voluit R. P. D. Ioannem Baptistam Castro Archiepiscopummetropolitanae ecclesiae S. Iacobi de Venezuela cumfacultatibus necessariis et opportunis etiam subdelegandi, adeffectum de quo agitur, quamcumque aliam personam in ecclesiasticadignitate constitutam, itemque definitive pronunciandisuper quacumque oppositione in exsecutionis actuquomodolibet oritura, iniuncta eidem obligatione intra sexmenses ad sacram hanc Congregationem transmittendi exemplarauthentica forma exaratum exsecutionis peractae, iussitquehisce de rebus praesens fieri consistoriale decretum perindevaliturum ac si supra iisdem Apostolicae Litterae subplumbo vel sub anulo Piscatoris expeditae fuissent, et interacta referri sacrae huius Congregationis Consistorialis.Datum Romae, die xn Februarii anno Domini MCMVII.Pro R. P. D. SecretarioIulius Grazioli,S. C. Cons. et Secr. S. Coli. Substitutus.
Amazonum65gAMAZONUMIN BRASILIANA REPUBLICADismembrationis et erectionis in Abbatiam Nullius.E Brasilianae Reipublicae dioecesibus nulla quidem forsanlatior ea quae Amazonum appellatur, quaeque, uti fertur, ferebis centena chilometrorum quadratorum millia in latitudinemmetitur. Territorii autem amplitudini itinerum quoque acceditasperitas ; quamobrem fit ut in dioecesis huius regionibussive civilis sive rei sacrae procuratio, innumeris implexa difficultatibus,salutares quos deberet parere nequeat fructus.Haud sane mirum si inibi non paucis in locis cives ad humanitatemexculti nondum sint, fidemque ipsam christianamnecdum noverint.Gravissimis hisce malis SSmus D. N. Pius PP. X proApostolica sua in universam Ecclesiam sollicitudine occurrerevolens, cum dioecesis Amazonum in plures alias dividi dioecesesnunc non possit, certam quamdam eiusdem territoriipartem, quae a flumine cui adiacet Rio Branco appellatur,exquisita antea S. R. E. Cardinalium, qui Negotiis ecclesiasticisextraordinariis expediendis praepositi sunt sententia, adioecesi ipsa Amazonum seiungere atque regimini et iurisdictionicoenobii, cui nomen a Beata Maria Virgine de Monteserrato,Ordinis sancti Benedicti, in civitate Fluminis Ianuariiexistentis subiicere, in Abbatiam Nullius erigendamstatuit.Quod igitur bonum, faustum felixque sit, Dei gloriae atquechristiano nomini propagando benevertat, Sanctitas Sua, potestateutens sibi et Apostolicae Sedi reservata in litterisApostolicis, quarum initium Ad universas Orbis Ecclesiasquinto Kalendas Maii anno Domini 1892 datis, libere novamineundi in Brasilianae Reipublicae dioecesibus circumscriptionem,quandocumque id in Domino expedire visum fuerit,
66o Ex S. Congregatione Consistorialitotam regionem Rio Branco appellatam, coenobio OrdinisSancti Benedicti a Beata Maria Virgine de Monteserratoin civitate Fluminis Ianuarii nuncupato adnectere atque inAbbatiam Nullius erigere in eum qui sequitur modum decrevit.I. Primum itaque Beatitudo Sua universam regionem, quaeRio Branco vulgo appellatur, quaeque limitibus infra describendiscontinetur, a territorio dioecesis Amazonum, adquod hactenus pertinuit, de Apostolicae potestatis plenitudinedivisit, separavit ac seiunxit, ipsamque coenobio cui nomena Beata Maria Virgine de Monteserrato, Ordinis Sancti Benedicti,in civitate Fluminis Ianuarii existenti, in territoriumattribuit, atque in Abbatiam a Beata Maria Virgine de Monteserratopariter nuncupandam, sub regimine et iurisdictioneAbbatis pro tempore coenobii eiusdem, erexit et constituit,ita ut idem coenobium cum adnexo territorio deinceps adomnes iuris effectus sit vere et proprie Nullius dioecesis,Sedique Apostolicae immediate subiectum.IL Novae huius Abbatiae Nullius territorium iis qui sequunturfinibus circumscribetur. Ad Septentriones atque Occasum,a Republica de Venezuela; ad Septentriones pariteratque Orientem, a Guyana Anglica; ad Meridiem vero ipsum,ad scaturigines usque se protendet aquarum, quae in flumenRio Branco influunt, usque dum tamen flumen in aliud RioNegro nuncupatum interfuit.III. Monasterii ecclesiam honori Beatae Mariae Virginisde Monteserrato dicatam, Sanctitas Sua in ecclesiam abbatialemerectae ut supra Abbatiae Nullius, sub eadem BeataeMariae Virginis de Monteserrato invocatione, constituit, etin ea sedem et dignitatem abbatialem ad instar episcopalisdignitatis erexit et instituit pro uno Abbate, a coenobii titulodesignando, qui eidem ecclesiae et monasterio eidemque regionide Rio Branco praesit, et iura omnia, officia et muniahabeat et exerceat cum sua mensa et Capitulo, iisdemquehonoribus et praerogativis, quibus Praesules cathedralium
Amazonumecclesiarum in Brasiliana Republica utuntur et gaudent, iistamen exceptis quae titulo oneroso aut ex indulto peculiariobtenta fuerint, aliisque quae de iure privative ad Episcopospertineant, atque expresse hoc decreto non concedantur.IV. Abbati noviter erectae Abbatiae Nullius sub tituloBeatae Mariae Virginis de Monteserrato praeter caetera aliaiura et privilegia Abbatibus Nullius dioecesis Ordinis SanctiBenedicti communia, atque ius Sacramentum Confirmationisministrandi ipsius subditis tantum, ita ut alienis necde Ordinariorum consensu conferre valide illud possit, BeatitudoSua privilegium concessit utendi pileolo et birreto colorisviolacei, quo Abbates Nullius eiusdem Ordinis Sancti Benedictiex Apostolico indulto frui solent.V. Quum monasterii Beatae Mariae Virginis de MonteserratoAbbas, in Abbatem Nullius hoc decreto constitutus,totius sit Congregationis Benedictinae Brasilianae Abbas generalis,Beatitudo Sua, ne novae dignitatis accessione ipsea muneribus eidem commissis obeundis impediatur, eumdema lege residentiae intra Abbatiae limites dispensandum benignecensuit, ita ut quoties id rerum adiuncta requisierit,atque opportunum ipse in Domino iudicaverit, caetera eiusdemOrdinis Sancti Benedicti monasteria in Brasiliana Republicaexistentia invisere possit, in iisque ad tempus commorari.Ne quidquam tamen detrimenti ex Pastoris absentiarei sacrae procurationi in Abbatia obveniat, Abbas res suasita disponat, ut in ea per aliquod anni spatium continuo residerequeat, eiusque territorium peragrare, atque una cumVicario generali duos alios monachos deputet, quos ad consultorismunus adsumet, qui in Abbatiae territorio constanterresidere debebunt, ut fidelium necessitatibus semper praestoesse possint.VI. Quum vero necessarium omnino sit, ut congruis proventibuset redditibus dotationi novae huius Abbatiae Nulliusconsulatur, Sanctitas Sua pro Abbatis mensa, Capituli
662 Ex S. Congregatione Consistorialiet clericorum Seminarii dote ac divini cultus expensis, reddituset bona omnia assignat et attribuit, quibus coenobiumipsum Beatae Mariae Virginis de Monteserrato actu potituret gaudet, aliaque quae in posterum obtinebit. Cum enimAbbatiae huius institutio ad christianam fidem propagandamhumanitatemque ipsam promovendam quam maxime pertineat,eadem Sanctitas Sua minime dubitat quod fideles opportunaconlaturi sint subsidia, quibus Abbatiae eiusdem necessitatibusconsuli possit.VII. Novae huius Abbatiae Nullius Capitulum a monachiscoenobii B. Mariae Virginis de Monteserrato, qui solemnememiserint professionem, constituetur, iisque Sanctitas Suaonera imponit eademque iura et privilegia concedit, ad quaetenetur quibusque fruuntur monachi Capitulorum aliarum AbbatiarumNullius dioecesis ex Ordine Sancti Benedicti.VIII. Clericorum pariter Seminarium, quo citius fieri possit,ad normam et iuxta sacrosanctae Tridentinae Synodi decretaerit erigendum, in quo excipiantur clerici, quos Abbasneo-erectae Abbatiae Nullius admittendos esse censuerit. Etquoniam adest in Urbe Seminarium Pio-Latino-Americanum,in quo praeclari Evangelii praecones et animarum rectoresipsis sub oculis Romanorum Pontificum exculti sunt et excoluntur,praecipit Sanctitas Sua ut, quemadmodum ab aliisAmericae Latinae dioecesibus, ita etiam a neo-erecta AbbatiaNullius cum primum fieri poterit, bini in eo non intermissavice collocentur adv^lescentes in Ecclesiae spem alendi.IX. Ad omnes autem praecavendas difficultates quae oriripossent, statuit Sanctitas Sua ut sacerdotes qui ad sacras velprofanas disciplinas clericis in Seminario neo-erectae AbbatiaeNullius tradendas assumpti fuerint, quique intra Seminariiambitum resederint, eodem quo monachi exemptionisiure fruantur, atque coenobii Beatae Mariae Virginis de MonteserratoAbbati veluti proprio Ordinario in omnibus subiiciantur.
Amazonum 663X. Statuit quoque Beatitudo Sua ut omnia et singula documentaloca respicientia quae novae Abbatiae Nullius BeataeMariae Virginis de Monteserrato secundum hoc consistorialedecretum addicta et attributa sunt, quaeque actu in Cancellariadioecesis Amazonum servata reperiuntur, ab ea extrahantur,et Cancellariae neo-erectae huius Abbatiae Nulliustradantur, in ea in perpetuum custodienda.XI. In hac nova Abbatia Nullius erigenda et finibus supradescriptis eidem attribuendis Sanctitas Sua expresse Sibi etApostolicae Sedi potestatem reservavit dismembrationes quascumqueseu novam ipsius Abbatiae circumscriptionem liberedecernendi quandocumque id in Domino opportunum visumfuerit, nullo in id Abbatis et Capituli abbatialis ecclesiae assensuexquisito, neve ulla attributa territoriali compensatione.XII. Attamen si quando territorium Rio Branco nuncupatumita dividi auspicato contingat, ut nova intra eius limiteserigenda sit dioecesis, placuit Sanctitati Suae disponere,ut certa quaedam territorii pars, illa nempe quae ad dexteramfluminis Rio Branco protenditur, Ordini Sancti Benedictisub iurisdictione vel Abbatis generalis totius congregationisBenedictinae Brasilianae vel alterius Abbatis Nulliuspariter dioecesis prout Apostolica Sedes decernendum censuerit,subiecta semper remaneat.XIII. Caetera vero omnia, quae res, iura et personas respiciunt,quorum expressa in hoc consistoriali decreto mentiohabita non est, statuit Sanctitas Sua firma et rata omnia secundumcanonicas leges et catholicae Ecclesiae dispositionesmanere debere. Quod si qua difficultas aut controversia quoadpraemissa deinceps in erecta Abbatia Nullius oriatur, ea adApostolicam Sedem deferenda erit, quae, rebus accurate perpensis,prout de iure decernendum curabit.XIV. Habita ratione conditionis temporum, statuit quoqueSanctitas Sua noviter erectam Abbatiam Beatae Mariae Virginisde Monteserrato in florenos auri de Camera triginta
Ex S. Congregatione Consistorialitres cum tertia floreni parte taxari, et huiusmodi taxam inlibris Camerae Apostolicae describi.XV. Ad praemissa demum exequenda, SSmus D. N. deputarivoluit R. P. D. Alexandrum Bavona, Archiepiscopumtitularem Pharsalensem et in Brasiliana Republica NuntiumApostolicum, cum facultatibus necessariis et opportunis, etiamsubdelegandi, ad effectum de quo agitur, quamcumque aliampersonam in ecclesiastica dignitate constitutam, itemque definitivepronuntiandi super quacumque oppositione in executionisactu quomodolibet oritura, iniuncta eidem obligationeintra sex menses ad sacram hanc Congregationem Consistorialemtransmittendi exemplar authentica forma exaratum executionisperactae, iussitque hisce de rebus praesens edi decretumconsistoriale perinde valiturum ac si super iisdem ApostolicaeLitterae sub plumbo vel sub annulo Piscatoris dataefuissent, et inter acta referri sacrae huius CongregationisConsistorialis.Datum Romae, hac die 15 Augusti anno Domini 1907.Pro R. P. D. SecretarioIulius GrazioliS. C. Cons. et Secr. S. Coli. SubstitutusDE GUADALAXARAET DE AGUASCALIENTESIN MEXICANAREPUBLICADismembrentur et uniuntur paroeciae " Ojuelos „ et " Pasode Sotos „ nuncupatae.Litteris ad Apostolicam Sedem, die xv Novembris annoMCMiv datis, R. P. D. Iosephus Maria a Iesu Portugal, dioecesisde Aguascalientes Episcopus, obsequióse exposuit dioecesimeamdem sex tantum constare paroeciis, in iisque insupertam paucos numerari sacerdotes, ut fidelium necessitatibusvix sufficiant, adeo ut cathedrale ipsum Capitulum
De Guadalaxara et de Aguascalientes 665constitui hactenus non potuerit, ne paroeciae suis rectoribusorbarentur. Ratus proinde idem Antistes fore ut, protensisdioecesis eiusdem de Aguascalientes finibus, numerum quoqueaugeri contingat presbyterorum, qui et spirituali fideliumsaluti curandae dent operam, et aliis dioecesis muneribusofficiisque inserviant, SSmum D. N. Pium Papam X humiliterexoravit, ut e finitimae archidioecesis de Guadalaxaraterritorio certas quasdam paroecias Apostolica auctoritateseiungere vellet, easque unire episcopali ecclesiae de Aguascalientes.Hac vero super re sententia prius, uti par erat, exquisitafuit R. P. D. Iosephi de Iesu Ortiz metropolitanae ecclesiaede Guadalaxara Archiepiscopi, qui, metropolitano auditoCapitulo, se graves ob causas votis Antistitis dioecesisde Aguascalientes accedere non pDsse declaravit, remqueApostolicae Sedis iudicio submisit. Quamobrem R. P. D. Iosepho Ridolfi Archiepiscopo titulari Apamen. et in MexicanaRepublica Delegato Apostolico demandare opportunum visumest, ut de eiusmodi negotio accurate videret, ac vota,si fieri posset, utriusque Praesulis componere curaret. Resquidem Apostolico Delegato bene cessit, eius namque operaid assequi datum est, ut Archiepiscopus archidioecesis deGuadalaxara paroecias Ojuelos et Paso de Solos vulgo nuncupatasse libenter dioecesi de Aguascalientes cessurumsponderet.Cum autem de hisce omnibus per me infrascriptum sacraeCongregationis consistorialibus rebus expediendis praepositaeSubstitutum accurata relatio Sanctitati Suae facta fuerit,eadem Sanctitas Sua, cunctis quae consideranda erantmature perpensis, propositam paroeciarum separationem firmamratamque habere decrevit.De Apostolicae itaque potestatis plenitudine, BeatitudoSua, suppleto, quatenus opus sit, quorumcumque in hac reinteresse habentium vel habere praesumendum consensu,
666 Ex S. Congregatione Consistorialiparoecias vulgo Ojuelos et Paso de Solos cum omnibuset singulis in iisdem existentibus et commorantibus, a territorioMetropolitanae ecclesiae de Guadaxalara separavitet divisit: easdemque pariter, ut supra, cum omnibus etsingulis in ipsis existentibus et commorantibus, territoriocathedralis ecclesiae de Aguascalientes adiunxit et univit, itaut in posterum supradictae paroeciae iurisdictioni Episcopi deAguascalientes pro tempore sint subiectae, prout hactenusiurisdictioni Metropolitani archidioecesis de Guadalaxara subiectaefuerunt. Hanc vero paroeciarum separationem ita exsequendamvoluit Sanctitas Sua, ut presbyteris in earum territorioresidentibus detur optio eligendi, intra tempus ab exsecutoreinfra designando statuendum, quanam in dioecesisuum figere velint domicilium. Si qui proinde inter eos in archidioeceside Guadalaxara permanere malint, quum in aliamdioecesim transire de Aguascalientes, id ipsis sit licitum.Documenta demum paroecias easdem vel personas inipsis commorantes respicientia eadem Sanctitas Sua ab unain aliam Cancellariam, dioecesis nempe de Aguascalientes,transferre mandavit : cum clausulis necessariis et opportunis,in contrarium facientibus non obstantibus quibuscumque.Ad praemissa autem exequenda Sanctitas Sua deputariiussit R. P. D. Iosephum Ridolfi Archiepiscopum titularemApamensem et in Mexicana Republica Delegatum Apostolicumcum facultatibus necessariis et opportunis etiam subdelegandi,ad effectum de quo agitur, quamcumque aliampersonam in ecclesiastica dignitate constitutam nec non definitivepronunciandi super qualibet oppositione in executionisactu quomodolibet oritura, iniuncta eidem obligationeintra sex menses, peractae exsecutionis exemplar, authenticaforma exaratum propriaque manu subscriptum, ad sacramhanc Congregationem transmittendi, et praesens hiscesuper rebus edi mandavit consistoriale decretum, perindevaliturum ac si litterae Apostolicae sub plumbo vel sub anulo
De Aguascalientes 667Piscatoris super iisdem expeditae fuissent, et decretum ipsuminter acta referri sacrae huius Congregationis Consistorialis.Datum Romae hac die xxx Novembris an. Domini MCMVII.Pro R. P. D. SecretarioIulius GrazioliS. C. Cons. et Secr. S. Coli. Substitutus.DEAGUASCALIENTESTERRITORII SEU FINIUMDeclaratur paroeciam " de Asientos „ ad dioecesim de Aguascalientespertinere.BeatissimePater,In Bulla erectionis huius dioecesis de Aguascalientes diciturquod omnes paroeciae huius Status ad hanc pertinentdioecesim; in eis paroecia de Asientos invenitur. Attamenpars huius paroeciae est in Statu civili de Zacatecas, sed ecclesiaparochialis est intra limites huius Status de Aguascalientes.Quaero itaque humillime a Sanctitate Tua, an praedictaparoecia de Asientos in tota sua integritate ad hancdioecesim de Aguascalientes pertineat, vel tantum pars quaeintra huius Status limites inclusa reperitur ?Sacra Congregatio Consistorialis, attentis expositis, declarandumcensuit paroeciam cui nomen de Asientos ad dioecesimde Aguascalientes integre pertinere.E Secretaria Consistoriali, die xx Novembris anno DominiMCMVII.Pro R. P. D. SecretarioIulius GrazioliS. C. Cons. Substitutus.Acta S. Sedis, vol. XLI, fase. 10. 42
!668 Ex S. Congregatione ConsistorialiAUXITAN. IN REPUBLICA GALLICAADIECTIONISTITULORUMConceditur ut archidioecesis Auxitana denominari possit etiamtitulo trium episcopalium sedium iam suppressarum.Romanos Pontifices quovis tempore Apostolicas curas inid intendisse, ut secundum fidelium necessitates novae excitarenturepiscopales sedes, ecclesiastica demonstrant documenta.Quod si quandoque accidit ut dioeceses supprimereac delere debuerit, id nonnisi aegre ad maiora vitandamala, atque publicis adacti calamitatibus fecerunt. Quemadmodumsub initio saeculi elapsi evenisse in Gallia constat,ubi post ea quae anno 1799 patrata erant, quaeque divinahumanaque omnia subverterant, Pius PP. VII ne religio penituscollaberetur, conventione inita cum Napoleone qui tumtemporis primus erat Reipublicae Consul, inter alia dioecesiumquoque numerum imminuere coactus est. Verum nedioeceses quae deletae fuerant hominum memoria exciderent,curavit Pontifex ut titulus saltem earum quae praestantioreserant servaretur, atque denominationi adiiceretur dioecesiumquibus adnexae fuerant.Haec rememoratus R. P. D. Ricard Auxitanae ecclesiaeMetropolitanae Archiepiscopus, litteris ad ApostolicamSedem nuper datis retulit intra suae archidioecesis fines tresexistere civitates quibus vulgo nomen Lectoure, Condom,Lombez, quae episcopali sede ad finem usque saeculi decimioctavi insignitae, in conventione anni 1801 Apostolicam Sedeminter atque Napoleonem inita suppressae fuere, easquetum ob viros illustres qui ipsas et doctrina et rebus praeclaregestis nobilitarunt, tum ob cathedralium ecclesiarumquae adhuc extant magnificentiam dignas edixit quae ex earumsaltem denominatione recolerentur, ideoque SSmum D. N.Pium PP. X supplicavit ut Auxitana ecclesia in posterum ti-
Auxitan. in Republica Gallica 669tulis quoque trium earumdem episcopalium sedium denominariposset.Sanctitas Sua, me referente infrascripto sacrae Congregationisconsistorialibus rebus expediendis praepositae Substituto,omnibus mature perpensis, attentis expositis, calamitatibusquoque attentis, quibus in praesens Galliarum ecclesiaaffligitur, ut paternae suae benevolentiae pignus tum AuxitanoArchiepiscopo praeberet tum fidelibus Auxitanae eiusdemarchidioecesis, iis praesertim qui in civitatibus Lectoriensi,Condomiensi ac Lombesiensi commorantur, oblatas preces benigneexcipiens de Apostolica potestatis plenitudine decrevitut in posterum Auxitana ecclesia Metropolitana titulis quoquedesignetur trium earumdem episcopalium sedium atqueAuxitana, Lectoriensis, Condomiensis et Lombesiensis nuncupetur,itemque eius Archiepiscopus Auxitanus, Lectoriensis,Condomiensis et Lombesiensis audiat.Cum clausulis necessariis et opportunis in contrarium facientibusnon obstantibus quibuscumque.Praesens autem super praemissis Beatitudo Sua fieri mandavitconsistoriale decretum perinde valiturum ac si superiisdem Litterae Apostolicae sub plumbo vel sub annulo Piscatorisexpeditae fuissent et inter acta referri sacrae huiusCongregationis Consistorialis.Datum Romae hoc die, xxix Iunii anno Domini MCMVIII..S. C.Pro R. P. D. SecretarioIulius GrazioliCons. et Secr. S. Coli. Substitutus.
670 Ex S. C. Indulgentiarum et SS. ReliquiarumEX S. C. INDULGENTIARUM ET SS. RELIQUIARUMConcessio militibus facta pro receptione in confraternitatemS. Scapularis B. M. V. de Monte Carmelo.BeatissimePater,P. Praepositus generalis Carmelitarum Discalceatorum adpedes S. V. provolutus humiliter exponit quod milites praesertimex natione Gallica in plurimis versantur difficultatibusad opera religionis peragenda, nullum plerumque habentessive in xenodochiis, sive in castris tempore belli sacerdotemqui illos adiuvet ad pie vivendum sancteque monendum. Quaproptervalde commotus illorum misera conditione, rogat SanctitatemVestram quatenus concedere dignetur ut confraternitatiS. Scapularis B. V. Mariae de Monte Carmelo aggregentur,illiusque indulgentias et gratias lucrari valeant, dummodopraefatum scapulare iam prius rite benedictum sibimetipsisimponant, necnon aliquas fundant preces ad B. V. Mariam,sicque in eiusdem B. Virginis protectione constituantur,contrariis quibuscumque non obstantibus (i).Et Deus etc.Iuxta preces in Domino.Die 4 Ianuarii ipoS.PIUS PP. X(i) Dispensatur igitur in casu ab impositione Scapularis per sacerdotemrite delegatum facienda, necnon ab inscriptione in codicem confraternitatis. CaeterumScapulare pro prima vice benedici debet a sacerdote facultatem habente,qui uti poterit ad libitum formula longiori vel breviori usque ad orationemAccipe, uti videre est in Appendice ad Rituale Romanum (N. R.).
Ex S.C. Indulgentiarum et SS. ReliquiarumSanantur irregularitates admissae in instituendis sodalitatibusFiliarum Mariae.BeatissimoPadre,Agostino Veneziani, Procuratore generale della congregazionedella Missione, prostrato al bacio del sacro piede,umilmente implora la sanatoria di tutte le irregolarità incorseper qualsiasi causa nell' istituzione delle pie associazionidelle Figlie di Maria, che seguono gli statuti propridi quelle delle Figlie della carità ed hanno la medaglia miracolosacome distintivo.Che della grazia ecc.S. Congregatio Indulgentiis sacrisque Reliquiis praeposita,utendo facultatibus a SS. D. N. Pio PP. X sibi tributis,petitam sanationem, quatenus opus sit, benigne concessit.Contrariis quibuscumque non obstantibus.Datum Romae e Secretaria eiusdem S. Congregationis,die 18 Martii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep, Laodicen., Secretarius.Indultum favore archiconfraternitatis Iesu Christi morientis.BeatissimoPadre,Agostino Veneziani, Procuratore generale della Missione,prostrato al bacio del sacro piede, umilmente implora, chequegli ascritti all'arciconfraternita della S. Agonia, che hasede nella chiesa della Casa madre della congregazione inParigi, i quali sono per qualsiasi ragione impediti di visitarela chiesa o l'oratorio dell' associazione, possano guada-
672 Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarumgnare le indulgenze accordate agli ascritti, visitando qualunquealtra chiesa od oratorio pubblico.Che della grazia ecc.Sacra Congregatio Indulgentiis sacrisque Reliquiis praeposita,utendo facultatibus a SS. D. N. Pio PP. X sibi tributis,benigne annuit pro gratia iuxta preces, ceteris servatisde iure servandis. Praesenti in perpetuum valituro. Contrariisquibuscumque non obstantibus.Datum Romae e Secretaria eiusdem S. Congregationis,die 18 Martii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.Indulgentia adnectitur preci ad SS. Cor Iesu pro Pontifice.PREGHIERACuor Santissimo di Gesù, con ardente animo umilmentefiducioso, noi ti supplichiamo pel Vicario tuo, il santo nostroPadre Pio X, al quale in terra volesti affidati i tuoiamori e i tuoi dolori ! O Gesù buono, Tu ti degnasti di farespeciale promessa pei sacerdoti al tuo Cuore devoti, assicurandolidel dono di commuovere i cuori più induriti e di lavorareapostolicamente con meraviglioso frutto : deh ! quellatua promessa attua appieno nel Pontefice della tua Eucaristiae del tuo Cuore adorabile! E, poiché Egli è l'universaleSacerdote Sommo, dagli virtù di commuovere gl' induriticuori dell' universale umana famiglia!.... Con la parolasua, che è ispirazione del tuo Cuore divino, commuova diluce gl'induriti per ignoranza, commuova di umiltà gl'induritiper superbia ribelle, commuova d'amor santo gl'induritinelle terrene cupidigie, commuova di operante vigore i deboli,gl'infingardi, i tepidi!.... Oh! Cuore dolcissimo, rinverdisciin lui le gioie della sacerdotale unzione, addolcisci le
Ex S. C. Indulgentiarum et SS. Reliquiarum 67 3pene del pontificale governo, e Tu gli affretta 1' adempimentodell'apostolico suo desio di ristorare ogni cosa in Te !Deh ! che il Padre Santo, il quale tanto intese la carità deltuo Cuore nei desideri dell' unione Eucaristica, veda, per l'operasua, compiuto 1' altro tuo desiderio e la preghiera delCenacolo: Ut sint unum! Sì, Cuore di potenza e di misericordiainfinita, tutti intorno a Lui aduna coloro, che a Teil Padre tuo commise, e Tu al tuo Vicario, perchè tutti siamouniti tra noi per la carità che solo affratella, uniti col Ponteficeper l'obbedienza che sola fa liberi uniti con Te, comeTu sei uno col Padre. Così sia !Ex audientia SSmi, die 12 Aprilis 1908.SSmus D. N. Pius div. prov. PP. X omnibus christifidelibussuprascriptam precem devote recitantibus, quoties idegerint, indulgentiam tercentum dierum ; recitantibus vero coramexposito SS. Sacramento, indulgentiam septem annorumtotidemque quadragenarum benigne concessit. Iis insuper quitoto mense Iunio eamdem precem quotidie recitaverint atquesacramentali poenitentia expiati ac SS. Communione refecti,ultima die mensis praedicti, publicum oratorium visitaverintnec non iuxta intentionem Suae Sanctitatis oraverint, plenariamindulgentiam dignatus est elargiri. Omnes denique hasindulgentias animabus etiam in Purgatorio detentis applicabilesdeclaravit. Contrariis quibuscumque non obstantibus, etabsque ulla Brevis expeditione. In quorum fidem etc.CASIMIRUS Card. GENNARI.Praesentis concessionis exemplar delatum est ad hanc SecretariamS. C. Indulgentiis sacrisque Reliquiis praepositae.In quorum fidem etc.Datum Romae ex eadem Secretarii, die 27 Maii 1908.Ios. M. Can. Coselli, Substitutus.
6 74 Ex S. C. Indulgentiarum et SS. ReliquiarumSanationes defectuum in admissione ad tertium Ordinem etin erectione Stationum Viae Dolorosae D. N. I. C.BeatissimePater,Frater Bonaventura Marrani, Procurator generalis OrdinisFratrum Minorum, praevio sacrorum pedum Tuorum osculo,humillime implorat indultum, quo in radice sanentur, ob defectusessentiales, saepius nullae et irritae :I o . admissiones ad habitum, tyrocinia et professiones sodaliumTertii Ordinis saecularis sancti Patris Francisci ;II o . erectiones Stationum Viae Dolorosae Domini NostriIesu Christi, sive in ecclesiis, sive in oratoriis tam publicisquam privatis, sive in aliis locis habitae.Quum itaque huiusmodi defectus, qui neque semper detegivalent neque detecti congrue possunt ac facile reparari,quamplurimos christifidelium innumero indulgentiarum gratiarumquespiritualium lucro reddant exsortes; hinc humillimusidem orator congruum de Apostolicae potestatis plenitudineremedium invocat, et se fore consecuturum sperat.Et Deus etc.Sacra Congregatio Indulgentiis sacrisque Reliquiis praeposita,utendo facultatibus a Sanctissimo Domino Nostro PioPP. X sibi tributis, benigne annuit pro gratia in omnibusiuxta preces. Contrariis quibuscumque non obstantibus.Datum Romae e Secretaria eiusdem S. Congregationis,die 23 Maii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.
Ex S. C. Indulgentiarum ei SS. Reliquiarum 6 75Indulgentia extenditur omnibus fidelibus pro prece ad B. M. V.Reginam Angelorum.BeatissimoPadre,La s. m. di Leone XIII con rescritto della S. C. delleIndulgenze del 17 Luglio 1895 benignamente annesse l'indulgenzadi trecento giorni applicabile ai defunti alla recitadella preghiera seguente, composta dal Servo di Dio Ven.Luigi Edoardo Cestac da lucrarsi una volta al giorno daimembri dell'Istituto da lui fondato. Ora Bernardo Nardi, VescovoTitolare di Tebe, Postulatore della causa del Venerabile,prostrato ai piedi di Vostra Santità umilmente supplicache voglia degnarsi di estendere tale indulgenza atutti i fedeli che reciteranno la stessa preghiera con le treinvocazioni.PRIÈREAuguste Reine des deux et Maîtresse des Anges, vousgui avez reçu de Dieu le pouvoir et la mission d'écraser latête de Satané, nous vous le demandons humblement, envoyezles légions célestes pour que, sous vos ordres, elles poursuiventles démons, les combattent partout, répriment leur audace etles refoulent dans l'abîme.Qui est comme Dieu?Saints Anges et Archanges, défendez-nous, gardez-nous.O bonne et tendre Mère, vous serez toujours notre amouret notre espérance.O divine Mère, envoyez les Saints Anges pour me défendreet ropousser loin de moi le cruel ennemi.Sacra Congregatio Indulgentiarum utendo facultatibus aSS. D. N. Papa Pio X sibi tributis benigne annuit pro gratia
676 Ex S. C Indulgentiarum et SS. Reliquiarumiuxta precem. Praesenti in perpetuo valituro. Contrariis quibuscumquenon obstantibus.Datum Romae e Secretaria eiusdem S. C, die 8 Iulii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D, Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.Conceditur separari décades coronae VII Gaudiorum Deiparae.BeatissimePater,Fr. Bonaventura Marrani, Procurator generalis FF. Minorum,se ad Sanctitatis Tuae pedes humillime provolvit,enixeque Apostolicum flagitat indultum, quo liceat christifidelibus,in recitatione coronae VII Gaudiorum Deiparae, décadesseparare, intra tamen unius eiusdemque diei naturalisspatium, quin indulgentiae dictam coronam recitantibus aRR. PP. concessae amittantur.Et Deus etc.SS. D. N. Pius PP. X, in audientia habita die 22 Iulii1908 ab infrascripto Cardinali Praefecto sacrae CongregationisIndulgentiis sacrisque Reliquiis praepositae, benigneannuit pro gratia iuxta preces, ceteris servatis de iure servandis.Praesenti in perpetuum valituro. Contrariis quibuscumquenon obstantibus.Datum Romae, e Secretaria eiusdem S. Congregationis,die 22 Iulii 1908.S. Card. CRETONI, Praefectus.f D. Panici, Archiep. Laodicen., Secretarius.
Ex S. Congregatione StudiorumEX S. CONGREGATIONE STUDIORUMLitterae gratulatoriae in favorem Pontificii Archigymtiasii Comillensis.ReverendissimiPatres,Relationem sane gravem proximi triennii de isto Archigymnasio,quam, die solemni Immaculatae Conceptioni dicato,dedistis, diligenter perlegimus magnamque ex ea percepimuslaetitiam. Quae enim ad perfectam Archigymnasiiformam consequendam valent, a Vobis in tota studiorum rationemirifice efficiuntur, atque servantur. Quod Nobis, quippequi nihil potius habeamus quam ut sacrorum alumni sacrispraesertim doctrinis penitus imbuantur, prout haec temporapostulant, periucundum fuit, firma spe freti vestra summastudia quae in ipsum confertis, uberrimos fructus religioni etpatriae per totam Hispaniam ac transmarinas regiones olimeidem obnoxias, in dies allatura.Illud etiam sacro huic Consilio studiis regundis plane satisfecit,vestra cura in alumnis bonis artibus erudiendis, exquibus potissimum latinae litterae et lingua, quam iidem quiad philosophiam et sacras disciplinas instituendi sint, omninocalleant oportet.Quod vero Nostrum cumulavit gaudium est ratio et viaqua in docendo proceditis. Enimvero Vos veterem consuetudineminstitutumque quod maiores magna peritia adepti, posteritascommendarunt, quo nihil sapientius, nihil perfectius,prout quotidianus usus plane docuit, ad alumnos quam optimefingendos atque erudiendos extat, cum in bonis tunc in gravioribusartibus omnino persequi perspeximus. Atque adeohumanioribus litteris, a prima scilicet puerili institutione usquead rhetoricam, quinque annos, philosophiae tres, s. theo-
6 78 Ex S: Congregatione Studiorumlogiae quattuor, in qua res dogmatica bis in die, mane etvespere, traditur, iuri canonico tres cum matutina pariter etvespertina lectione recte tribuitis.Hinc frequentiores scholae, iuvenum numero per singulosannos aucto ; hinc iis, qui gradibus academicis in tribusFacultatibus ibidem ornati domum revertere, docendi munuscommissum ; hinc denique is Archigyrnnasii status, quiornamento et praesidio Ecclesiae civitatique vertat, ut in votisconditoris, clarissimi viri fuit. Ipsi nimirum vehementer optamus,ut hanc rationem et viam omnes ubique, vel qui secussentiant, sequantur.Quapropter lubentissime hoc S. Consilium Vobis vestrisquesive in moderando sive in docendo adiutoribus et maximaslaudes tribuit gratulationemque facit et a Deo O. M.enixe precatur, ut istud studiorum domicilium, ab ApostolicaSede in totius Hispaniae Americaeque Latinae iuvamen constitutumatque Archigymnasiorum more conditum, id incrementiassequatur quod vestra perpetua et sapienti industriadignum sit.Nos porro in audientia diei XV proxime praeteriti mensisde omnibus quae retulistis Summum Pontificem certioremfecimus ; qui quidem vobis caeterisque moderatoribus, magistrisipsisque discipulis Apostolicam benedictionem, peculiarisbenevolentiae testificationem, peramanter impertit.Quibus significatis, debita cum observantia permanemus.Datum Romae e Secretaria S. Congregationis Studiorum,V Id. Mart. 1908.Rectori et sodalibusPontificii Archigyrnnasii Comillensis.Vestrum studiosissimiFRANCISCUS Card. SATOLLI, PraefectusAscensus Dandini, a Secretis.
Ex S. Congregatione Studiorum 679Normae pro alumnis S. Theologiae in Universitate catholicaFriburgensi.ReverendissimePater,Quum Nobis perspectum sit optime, omni ex parte, sacraetheologiae disciplinam in isto Archigymnasio tradi, uberesqueesse fructus qui percipiuntur, nihil Ipsi prius habuimus,quam ut Vobis his litteris gratulationem faceremus.Verum si maxime interest sacrorum alumnos sana et interioridoctrina abundare, pariter viros ecclesiasticos decet,imbui iisque virtutibus, quae sunt potissimum cleri.Quapropter, ut hi non minus probitate et pietate, quamscientia floreant, vehementer moderatores hortamur, ut singularidiligentia in alumnis atque in singulis domibus siveconturberniis, apud quae habitant, vigilent. Neque exquireredubitent de moribus singulorum, nullo excepto, sive sint discipuli,sive auditores eosque reprehenderé qui de recta viadeflecterent, re ad Episcopum suae dioecesis delata.Quo porro id quod volumus plenius assequantur, sacraetheologiae disciplinae sive Facultati, cuius est non solumsacram theologiam sive theorice sive practice, uti aiunt, docerealiis omnino exclusis, sed etiam vigilare, legem suademus,qua ipsi vigilantiae rite atque efficienter prospiciat etconsulat his praecipuis capitibus praescriptis:d) ne quis sine speciali venia sui Episcopi extra contuberniumsive convictum theologicum vitam degat;b) ne domus ulla aperiatur, ad recipiendos alendosqueiuvenes, qui in Archigymnasio Friburgensi apud Helvetiossacrae theologiae operam navant sine venia ipsius Facultatis,cuius est constitutiones de vigilantia adprobare et ratas habere;
68o Ex Sacra Poenitentiariac) ut omnes clerici quotannis in quovis convictu theologicohabitent, exercitiis spiritualibus vacent iis diebus a decanoFacultatis sacrae theologiae indicendis.Ceterum ipsi bona spe freti quae supra diximus religioseservatum iri significamus gratissimum Nobis Vos facturos, siquotannis de alumnorum moribus et vita ad sacrum hocConsilium studiis regundis retuleritis.Summa cum observantia Nos profitemurVobis addictissimusF. Card. SATOLLI, PraefectusAscensus Dandini a secretis.Romae quinto calendas Maii 1908.Reverendissimo PatriPatri Gallo Mariae Mauser,Praefecto sive Decano sacrae theologiae Facultatis in ArchigymnasioFriburgensi apud Helvetios, eiusque adiutoribus.Friburgum.EX SACRA POENITENTIARIADe censuris propter bona ecclesiastica in Gallus usurpata.Ordinarius Lucionensis, ad pedes Sanctitatis Vestrae provolutus,sequentes difficultates humillime proponit:i°. Locatarios qui, conductione inita cum administratorecivili vel cum alio iniusto detentore, bona ecclesiasticausurpata occupant atque fructus ex eis percipiunt excommunicationemincurrere a Conc. Trident, latam (Sess. xxin,cap. xi de Reform.) plerique auctores docent, quidam tamennegant.
Ex Sacra Poenitentiaria2.° Executores, qui per applicationem legis civilis, ecclesiasticabona occupant et vendunt, eadem feriri censuradeclaravit S. Poenitentiaria 13 Nov. 1863 dicens: «Attentisoccupationibus quibus regius oeconomatus operam suampraestare tenetur, quaeque absque ecclesiasticarum censurarumincursu fieri nequeunt ». Sed eadem. S. Congr. respondit17 Sept. 1906 (i) excommunicationem non incurrereeum qui libere accepit munus alicuius communitatis religiosaebona secundum novam gallicam legem expediendi, cum tamentalis liquidatoris munus sit spolium exsequendi atquebona occupandi et vendendi nomine Gubernii, immo et inproprios usus, salarii colore, partim convertendi.3. 0 Emptores fructuum, qui sibi acquirunt, etiam inquantitate notabili, fructus naturales ex bonis ecclesiasticisusurpatis provenientes minime incurrere praedictam censuramplures dicunt.Ut tuto dirigantur conscientiae tum fidelium tum pastorumin hisce difficultatibus versatae, praedictus Ordinariusenixe postulat sequentium dubiorum solutionem:I. Utrum locatarii, qui, conductione inita cum administratorecivili aut cum alio illegitimo detentore, bona ecclesiasticaoccupant, excommunicationem a Conc. Trid. latamincurrant, vel tantum peccent contra iustitiam et teneanturad restitutionem ?II. Utrum, non obstante mente S. Poenitentiariae 13 Novembris1863, exsecutores seu liquidatores, qui usurpationemconsummando bona ecclesiastica aut religiosa occupant etvendunt atque ex iis quaestum absumunt, ab excommunicationeimmunes sint?III. Utrum emptores fructuum naturalium ex bonis ecclesiasticisusurpatis provenientium, si tamen hos fructus percipiantin notabili quantitate, eamdem censuram incurrant velsaltem ad restitutionem teneantur?(i) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 40, pag. 2.54.
682 Ex Sacra PoenitentiariaS. Poenitentiaria, mature consideratis expositis, circa praemissarespondet :Ad I. Locatarios excommunicationem incurrere, et ad restitutionem,iuxta normas a theologis traditas, teneri.Ad II. Liquidatores quatenus nomine Gubernii bonausurpata administrant, eorumque venditionem procurant,non incurrere censuram ; si vero partem bonorum immobiliumsibi retineant, eam incurrere.Ad III. Emptores fructuum naturalium, qui publicae venditioniexponuntur, absolvi posse, imposita eisdem aliqua eleemosynain favorem congregationum ad quas bona pertinent,quatenus emerint pretio quod inferius sit iusto.Datum Romae in S. Poenitentiaria, die 5 Augusti (907.A. Carcani, Regens.F. Cherubini, Substitutus.
ORDO SERVANDUSIN SACRIS CONGREGATIONIBUS TRIBUNALIBUS OFFICIISROMANAE CURIAENORMAEPECULIARESCAP. I.DE AMBITU COMPETENTIAE SINGULORUM<strong>SANCTAE</strong> <strong>SEDIS</strong>OFFICIORUMi°. Secundum praescripta Constitutionis Sapienti Consilio,Officiorum Sanctae Sedis competentia partim territorium,partim vero materiam afficit.a) Congregationi Sancti Officii, in suae competentiae rebus,territorii limites nulli sunt.d) Consistorialis munia sunt circumscripta regionibus iuricommuni obnoxiis, in quibus ipsa suam et cum aliis non(Traduzione)REGOLAMENTOPER LE SACRE CONGREGAZIONI TRIBUNALI OFFICIDELLA CURIA ROMANANORME SPECIALICAPO I. — DEI LIMITI DELLA COMPETENZA DEI SINGOLI DICASTERIDELLA SANTA SEDEi°. In conformità delle prescrizioni della Costituzione Sapienti consilio,la competenzi dei dicasteri delia Santa Sede è in parte territorialeed in parte per materie.a) Il S. Offizio, per le cose di sua competenza, non ha limiti territoriali.b) La Concistoriale ha le sue attribuzioni circoscritte alle regionisoggette al diritto comune, nelle quali per tutto ciò che riguarda il re-Acta S. Sedis, rol. XU, fase. 11 43
684 Ordo servanduscommunem habet competentiam circa ea omnia, quae adregimen dioecesanum, ad Seminaria, ad Episcoporum aliorumqueOrdinariorum electionem, ad Apostolicas visitationes,ad relationes de statu dioecesum referantur.c) Congregationi de disciplina Sacramentorum in iis, quaematrimonium spectant, competunt quoque loca Congregationide Propaganda Fide obnoxia, ad memoratae Constitutionisnormam. Circa cetera Sacramenta competentiam habet circumscriptamregionibus iuri communi subiectis.d) Concilii et Studiorum Congregationibus, in ipsarumcompetentiae negotiis, certi locorum assignati sunt limites,quemadmodum Consistoriali.e) Congregatio religiosorum Sodalium praecipuam et propriamhabet competentiam in religiosos ubicumque versantur,atque in rebus omnibus, quae statum, disciplinam, studia etsacram ipsorum Ordinationem spectant, salvo iure Congregationis*de Propaganda in religiosos qua missionarios.f) Propagandae Fidei Congregatio iurisdictionem locisgime diocesano, i Seminari, l'elezione dei Vescovi e degli altri Ordinari,le visite Apostoliche, le relazioni sullo staro delle diocesi, ha competenzaproprio ed esclusiva.e) La Congregazione circa la disciplina dei Sacramenti, per tuttociò che iisguaria il matrimonio, ha competenti anche nei luoghi soggettialla Congregazione di Propaganda, secondo la norma data nelladetta Costituzione. Per gli altri Sacramenti ha una competenza limitataal territorio soggetto al diritto comune.d) Le Congregazioni del Concilio e degli Studi, nelle materie di lorocompetenza, hanno un limite ten 'inoliale come la Conciitoriale.e) La Congregazione dei Religiosi ha una competenza propria edesclusiva sui religiosi in qualsiasi luogo, e per tutte le materie che toccanolo stato, la disciplina, gli studi e la sacra Ordinazione dei religiosi,salvo il diritto della Congregazione di Propaganda sui religiosiin quanto missionari./) La Congregazione di Propaganda ha competenza territoriale limitataai luoghi ed alle cose, secondo detta Costituzione.
Normae peculiares 685et rebus circumscriptam habet, iuxta memoratae Constitutionispraescriptum.g) Congregationibus Indicis, Rituum, pro Negotiis ecclesiasticisextraordinariis , Caeremoniali, itemque Tribunalibustum interni tum externi fori, pro suae competentiae negotiis,nulli sunt constituti territorii limites.2°. Etsi, abrogata iurium cumulatione in Sanctae SedisOfficiis, sua cuique negotio sit constituta sedes ; nihilominus,quia in peculiaribus casibus dubitationi aut errori locus essepotest, firma manet antiqua lex, qua, delato et excepto abaliquo Officio supplici libello pro impetranda re sive ad gratiampertinente sive ad iustitiam, nemini ulla de causa licetaliud suo marte Officium ad eumdem finem adire ; sed opusest adsensu Officii ipsius quocum agi coeptum est, aut CongregationisConsistorialis decreto, quo venia detur transmittendinegotii.Quaevis concessio ab Officio alio profecta, contra memoratamlegem, irrita esto.3°. In expostulationibus ad Sanctam Sedem, si libellusg) Le Congregazioni dell'Indice, dei Riü, degli Affari ecclesiasticistraor linari e la Cerimoniale, così pure i Tribunali, sia di foro internoche di foro esterno, non hanno limiti territori a li per le materie di lorocompetenza.2°. Sebbene, per l'abolizione delle competenze cumulative nei dicasteridella Santa Sede, ogni affare abbia la sua sede propria in cui deveesser trattato; tuttavia, nei casi particolari essendo possibile il dubbio ol'errore, rimane ferma l'antica regola che, presentata ed accectata un' i-stanza per un affare, sia di grada sia di giustizia, in un dicastero, niunoper qualsiasi motivo può di suo arbitrio per lo stesso oggetto adirne unaltro; ma a taie effetto si richiede un atto del dicastero prevenuto, odun decreto della Congregazione Concistoriale che ne autorizzi la trasmissione.Qualsiasi concessione ottenuta in altro dicastero, contravvenendo aquesta regola, è di niun valore.3°. Nei casi di ricorsi alla Santa Sede, se il libello è stato presen-
686 Ordo servandusad S. Rotam delatus est, Decanus cum duobus Auditoribusprimis; si ad aliquam Congregationem, ordinarius eiusdemCongressus, de quaestionis natura videbunt, utrum res administrationisac disciplinae tramite tractanda sit, an summoiure agendum.Horum primum si accidat, iudicium quaestionis reservatursacrae Congregationi cui competit, ad normam Const. Sapienticonsilio.Alterum si fiat, quaestio ad proprios iudices ac sua tribunaliadeferatur ad normam iuris communis definienda, salvosemper proprio Signaturae Apostolicae procedendi modo.CAP. II.DE IIS QUAE PLENAE CONGREGATIONI RESERVANTURET CONGRESSUI TRIBUUNTURi°. In sacris omnibus Congregationibus communiter iudicioPatrum Cardinalium, quibus ipsae constant, (vel, utivulgo dicitur, plenae Congregationi) est reservata solutio dubiorumomnium aut quaestionum de iure interpretando; exaratoalia S.Rota, il Decano coi due Uditori più anziani; e se a qualcheCongregazione, il rispettivo Congresso, esamineranno se la cosa siadi tale natura che debba trattarsi in via soltanto amministrativa e disci*-plinare, o in via strettamente giudisiaria.Nei primo caso,Congregazione,il giudizio della vertenza deve riservarsi alla sacracui compete, secondo la Cost. Sapenti consilio.Nel secondo caso, la questione deverimettersi ai propri giudici etribunali per essere ivi risolta secondo le norme del diritto comune, salvosempre il modo speciale di procedere della Segnatura Apostolica.CAPO II. — Di ciò CHE È RISERVATO ALLA PIÈNA CONGREGAZIONEE DI CIÒ CHE COMPETEAL CONGRESSOi°. In tutte le sacre Congregazioni in generale è riservato al giudiziodei Cardinali, che le compongono, (o, come suol dirsi, alla pienaCongregazione) la risoluzione di tutti i dubbi e le questioni di massima;l'esame delle controversie amministrative e disciplinari di natura più grave
Normae peculiares 687men controversiarum ordinis administrationem ac disciplinamspectantis, vel per se vel ob adiuncta graviorum ; disceptatiode gratiis ac facultatibus maioris momenti, iisdemquevel per se vel ratione modi insuetis ; acta denique omniapublici ordinis atque communis, sive praeceptiones ea sintsive praescriptiones.2 0 . Ad Congressum pertinet ea praeparare quae ad plenamCongregationem erunt deferenda; deliberata exsequipost approbationem Summi Pontificis; eadem casibus aptaresimilibus, ubi res perspicua sit, obvia, nullique obiecta controversiae;largiri, pro potestate a Pontifice Maximo facta,facultates, gratias, indulta, quae consueta sint et facilia; providereut quae in Officio geruntur, omnia rite procedantsecundum normas tum communes tum peculiares huius legis,et Constit. Sapienti consilio.in sè o per le circostanze; l'esame delle grazie e facoltà di maggior importanza,od insolite in sè o nel modo; ed infine ogni istruzione o disposizionedi ordine pubblico generale.2 0 . Spetta al Congresso preparare quanto deve portarsi in piena Congregazione;curare l'esecuzione delle risoluzioni, dopo avuta l'approvazionedel Sommo Pontefice ; applicarle nei casi simili, quando però lacosa sia chiara, ovvia e non ammetta dubbio; concedere, secondo ilpotere avuto dal Santo Padre, le facoltà, le grazie e gl'indulti che sianoconsueti e non presentino difficoltà ; e provvedere al buon andamentodel dicastero, secondo le normegenerali e speciali del presente regolamento,ed in conformità al disposto della Cost. Sapienti consilio.
688 Ordo servandusCAP. III.DE MODO TRACTANDI NEGOTIA NON STRICTEIUDICIALIAART. I. - Quando agitur de rebus gratiae.i 0 . Si gratiae, seu facultates, dispensationes, indulta, quaequis a Sancta Sede postulet, ius aliis quaesitum laedant; ii,quorum interest, aut directo aut per Ordinarios suos anteconcessionem audiendi sunt.2°. Gratiae, quas quis pro se a Sancta Sede oretenus assequitur,ipsi petenti in foro conscientiae suffragantur. Nemotamen potest cuiuscumque privilegii usum adversus quemquamvindicare, nisi privilegium ipsum legitime probet.3°. Gratiae, quae a Sancta Sede scripto conceduntur, communiterab ipsa directo promanant per personas et Officiaiure recognita. Quandoque vero supplex oratoris libellus adOrdinarium, vel ad alium eius loco ecclesiasticum virum, perpersonas et Officia memorata remittitur, cum facultatibusCAPO III. — DEL MODO DI TRATTARE GLI AFFARINON STRETTAMENTEGIUDIZIALIART. I. - Quando si tratta delle cose di gracia.i 0 . Se le grazie, ossia le facoltà, le dispense e gl'indulti, che alcunochiede alla Santa Sede, ledono il diritto proprio dei terzi ; gl'interessatidebbono prima della concessione, o direttamente o per mezzo dei loroOrdinari, essere intesi.2°. Le grazie, che alcuno in suo vantaggio ottiene a voce dalla SantaSede, valgono nel foro della coscienza per il petente. Niuno però puòsostenere, contro chicchessia, l'uso d'un privilegio senza regolarmenteprovarlo.3°. Le grazie, che si conseguono dalla Santa Sede in iscritto, d'ordinariosono concesse direttamente dalla medesima per mezzo delle personee degli Offici legittimi. Talora poi l'istanza dell'oratore, per mezzodelle dette persone ed Offici, viene rimessa all'Ordinario o ad altra per-
Normae peculiares 689petitam gratiam largiendi, sive totam sive certis limitibus circumscriptam.Quum preces ad Ordinarium cum facultatibus remittuntur, eius aequo iudicio rectaeque conscientiae implorataegratiae largitio permittitur, habita ratione formae rescripti,rerum Sanctae Sedi expositarum, et opportunitatis gratiaeconcedendae.Ubi vero ab ipsa Sancta Sede, interposito nemine, gratiaimpertiatur, exarari rescripta possunt, aut forma gratiosaaut commissoria.4 0 . Si forma gratiosa, exsecutorem suapte natura non postulant.Exhibenda tamen Ordinario sunt, qui ea suo recognitionisrescripto roboret, si de rebus agatur publicis, cuiusgeneris indulgentiae sunt communiter impertitae, sacrae reliquiaepublicae venerationi proponendae, aliaque huiusmodi ;aut si comprobare conditiones quasdam oporteat, uti loci decoremin sacellis privatis, aliaque id genus.Si vero commissoria forma rescripta expressa sint, opushabent exsecutore. Nec licet Ordinario exsecutionem detresonaecclesiastica in suo luogo, con le facoltà di concedere, in tutto odin parte e dentro cerei limiti, la grazia richiesta.Quando le preci sono rimesse all'Ordinario con le facoltà, spetta algiusco discernimento ed alla coscienza del medesimo concedere ciò chesi chiede, tenendo conto del tenore del rescritto, delle cose esposte allaSanta Sede, e della convenienza della concessione.Quando la grazia è concessa direttamente dalla Santa Sede, i rescrittipossono essere redatti, o in forma graziosa o in forma commissoria.4°. Se in forma graziosa, per la loro stessa natura non richiedonoil decreto esecutoriale dell'Ordinario. Debbono però essere presentati almedesimo per il visto, nelle cose di ordine pubblico, come per indulgenzedi carattere generale, per reliquie da esporsi alla pubblica venerazione,ecc. ; o per verificare talune condizioni, come per es. la decenzadel locale negli oratorii privati, ecc.Se in forma commissoria, i rescritti hanno bisogno del decreto esecutoriale.Ma l'Ordinario non può esimersi dal farlo, meno il caso i°. che
6go Ordo servandusctare, nisi forte horum alterutrum occurrat, ut, aut manifestovitiosae, hoc est obreptitiae vel subreptitiae sint preces, autqui gratiam impetravit adeo videatur indignus, ut aliorumoffensioni futura sit indulti concessio. Haec si accidant, Praelatus,intermissa exsecutione, statim ea de re certiorem facietApostolicam Sedem.5°. Pro recognitionis testimonio, quo rescripta muniuntur,ut est in superiore num. 4 0 ., nulla est repetenda compensatio.Necessariae tamen impensae sarciri possunt, quales ex.gr. occurrunt ad loci cognitionem in sacelli usum adhibendi,aut ad fidei comprobationem circa aliquam sacram reliquiam.6°. Servatis, tum quae superiore num. 4 0 . statuta suntcirca rescriptorum exsecutionem, tum necessariis conditionibusad sacras indulgentias lucrandas; a die III mensis NovembrisMDCCCCVIII, quo die incipient vim legis habere praescriptain Constitutione Sapienti consilio, gratiae ac dispensationesomne genus a Sancta Sede concessae, etiam censurairretitis, ratae sunt ac legitimae, nisi de iis agatur qui nominatimexcommunicati sint, aut a Sancta Sede nominatimpariter poena suspensionis a divinis multati.le preci siano evidentemente viziose, cioè orrettizie o surrettizie ; 2°. chela persona, cui è stata concessa la grazia, sia talmente indegna, da farsì che la concessione ad essa dell'indulto riesca di scandalo agli altri.Verificandosi ciò, il Prelato, sospesa l'esecuzione, dovràrelazione alla Santa Sede.farne sollecita5°. Per il visto, di cui al num. 4. 0 . precedente, non si può esigerealcun compenso. Ma se fossero necessarie delle spese, p. e. onde recarsia verificare la decenza dei locali destinati ad uso di oratorio, o per constatarel'autenticità di qualche reliquia, si può esigerne il rimborso.6°. Salvo il disposto del num. 4 0 . precedente circa l'esecutoriale deirescritti, e salve le condizioni necessarie per l'acquisto delle sacre indulgenze;dal 3 Novembre1908, in cui cominciano ad avere effetto le disposizionidella Costituzione Sapienti consilio,le grazie e dispense diqualsiasi genere concesse dalla Santa Sede, anche a chi fosse colpito dacensura, sono valide, meno per coloro che fossero nominatamente scomunicati,o nominatamente sospesi a divinis dalla stessa Santa Sede,
NormaepeculiaresART. II. -Quando agitur de causis ordinis disciplinamet administrationem spectantis.7°. In causis apud sacras Congregationes administrationisac disciplinae tramite agitandis, remota litis contestatione,exclusa auditione testium nullisque scriptis patronorum receptishabebitur quaestio ; audientur tamen semper partesquorum interest, ab iisque producta documenta excutientur.8°. Ut ii, quorum interest, suam causam dicere valeant,erunt praemonendi, vel per suos Ordinarios vel directo, adiuris communis normas.9°. Quod si pro re sua typis edere ac distribuere scriptumsuum aliquod vellent, facere hoc poterunt, servatisnormis statutis in can. 29 Legis propriae S. Romanae Rotae,congrua congruis referendo.io 0 . Quaestione semel instituta penes Congregationemaliquam administrationis ac disciplinae tramite, et a partibusadmisso aut saltem non recusato hoc agendi modo; his iamART. II. — Quando si tratta delle cause d'ordine disciplinareed amministrativo.7°. Nelle questioni, che si trattano presso le sacre Congregazioni invia disciplinare ed amministrativa , il procedimento si svolgerà senzacontestazioni,senza audizione di testimoni e senza scritture di avvocati;sentite però sempre le parti interessate, ed esaminati i documenti da esseprodotti.avvertirsi,8°. Affinchè gl'interessati possano dedurre le loro ragioni, dovrannoper mezzo dei rispettivi Ordinari o direttamente, secondo lenorme del diritto comune.9°. Se essi vorranno, a tutela dei loro diritti, stampare e distribuirequalche loro scritto, lo potranno fare, osservate le norme stabilite alcan. 29 della Legge propria della S. Romana Rota, secondo le esigenzedel caso.io 0 . Iniziato presso qualche Congregazione l'esame di una questionein via disciplinare ed amministrativa, ed accettato questo provvedimento
692non licet eadem de causa actionem stricte iudicialem instituere.Eoque minus, deliberata re atque ad sententiam deducta,fas erit hoc agere.Est nihilominus Congregationi sacrae facultas, quovis instadio quaestionis, ad iudices ordinarios causam deferre.CAP. IV.DE DIEBUS QUIBUS CARDINALIUM COETUS COADUNANTURAC DE MODO PROCEDENDI PLENARUM CONGREGATIONUMi 0 . Stati dies habendis coetibus Patrum Cardinalium eruntdies Lunae pro SS. CC. Propagandae Fidei, et Indicis;» Martis » Rituum, Caeremoniali, et Studiorum;» Mercuriipro S. C. Sancti Officii;» /ovis pro SS. CC. Consistoriali, et pro Negotiis ecclesiasticisextraordinariis;» Veneris » Sacramentorum, et religiosorum Sodalium;» Sabbati pro S. C. Concilii, et pro Signatura Apostolica.o almeno non contradetto dalle parti, non è lecito alle medesime iniziareper lo stesso titolo un'azione in via giudiziaria.E tanto meno ciò potranno fare, dopo emanata una decisione.Può però sempre la sacra Congregazione, in qualunque stadio delprocedimento, rimettere la vertenza ai giudici ordinari.CAPO IV. — DEI GIORNI DELLE PIENE CONGREGAZIONIE DEL MODO DI PROCEDERE IN ESSEi°. I giorni propri per le adunanza degli Emi Padri sonoLunedi per le SS. CC. di Propaganda, e dell'Indice;Martedì » dei Riti, Cerimoniale, e degli Srudi ;Mercoledì per la S. C. del Sint'Oifìzio ;Giovedì per le SS. CC. Concistoriale, e degli Affari ecclesiastici straordinari;Venerdì » dei Sacramenti, e dei Religiosi;Sabato per la S. C. del Concilio, e per la Segnatura Apostolica.
NormaepeculiaresIn Officiis, quae unum eumdemque suis conventibus agendishabent constitutum diem, ipsorum Moderatores consiliainter se inibunt de iisdem habendis per hebdomadas diversas.2°. Si quaestio eiusmodi sit, quae plenae Congregationisiudicium postulet, conficiendum erit officiale folium, compendiocollectam quaestionem exhibens, cum adiecto brevi summarioac dubiis ad excutiendum propositis.In gravioribus aut difficilioribus sive de facto sive de iurequaestionibus, singularum Congregationum Moderatores curabuntunius vel alterius Consultoris rogare sententiam, officialifolio adiiciendam.3°. Folia officialia, Consultorum vota, quidquid proelo edidebeat nomine Officiorum Sanctae Sedis, documenta ipsa autdefensiones, quae partes exhibere velint, ubi agatur de criminumaut matrimonii causis prudentius cautiusque tractandis,haec omnia Vaticanis typis imprimenda tradentur. Ceteraaliis etiam officinis committi poterunt, quae a Cardinalia secretis Congregationis Consistorialis in suo Congressuprobatae sint, et in quibus cautum sit circumspectioni provariis casibus necessariae.Nei dicasteri, che hanno assegnato egual giorno per le riunioni Cardinalizie,i Moderatori cureranno di intendersi fra loro, onde possibilmentetenerle in settimane diverse.2°. Nel caso che la questione sia di tale natura da richiedere il giudiziodella piena Congregazione,si dovrà compilare un foglio d'officioriassuntivo della questione, con un breve sommario addizionale e coidubbi da discutersi in proposito.Nelle questioni di maggior gravità o difficoltà, sia in 'fatto che indiritto, sarà cura dei Moderatori delle singole Congregazioni di richiedereil voto di uno o due Consultori, da aggiungersi al foglio d'officio.per conto3°. I fogli d'officio, i voti dei Consultori, e quanto debba stamparsidei dicasteri della Santa Sede, e le stesse memorie o difese,che le parti credessero dover presentare, nelle cause criminali o matrimonialid'indole delicata, saranno affidate per la stampa alla tipografiaVaticana. Il rèsto potrà essere commesso anche ad altra tipografia, chesia stata approvata dal Cardinale Segretàrio della Congregazione Conci-
694 Ordo servandus4°. Scripta typis impressa Patribus Cardinalibus dispertienturdecem saltem ante diebus quam Congregatio habeatur.5°. Qui typis edita folia scriptave alia receperint, quae, sivepositivo praecepto sive rei delicatiore natura, postulant secretireligionem, de arcano servando erunt maxime solliciti ;idque, non per dies tantum rei studio tributos, sed etiamposthac, quamdiu impressa ea folia scriptave domi retinuerint.Iidem curare debebunt, ut, post obitum, ea documenta suoquaeque Officio inviolata restituantur.Hac lege aeque obstringuntur uniuscuiusque Officii administri,Consultores ac Patres Cardinales.Easdem qui chartas alio deferat, debitis modis ac tutiorevia transmittendas curabit.6°. Nulla fit immutatio in recepto more, quo sacrae Congregationesquaedam in certis negotiis, aliquot ante diesquam Patrum Cardinalium cogatur coetus, convocant Consultorumcollegium, ut eorum sententiam rogent.storiale nel suo Congresso, e dove sia garantita quella riservatezza chepuò essere secondo i vari casi necessaria.4°. Le stampe dovranno distribuirsi ai Cardinali almeno dieci giorniprima della Congregazione.5°. Sarà poi stretto dovere di ognuno che riceve stampe o carte lequali, o per positivo precetto o per la loro delicata natura, richiedonoil segreto, di curare che questo segreto sia gelosamente custodito; e ciònon solo durante i giorni dello studio, ma anche in seguito, qualoraqueste stampe o carte dovessero più a lungo rimanere in sua casa.Provvederà anche, affinchè, in caso di morte, le dette stampe o manoscrittisiano rimessi inviolati all'Officio cui spettano.Questa regola vincola egualmente Officiali, Consultori e Cardinalidi ogni dicastero.Chi poi trasmette le carte segrete, ha l'obbligo di curare che la trasmissionesia fatta nei modi debiti e per via sicura.6°. Nulla si muca dall'uso, vigente in talune sacre Congregazioni eper taluni affari, di convocare, alcuni giorni prima dell'adunanza Cardinalizia,il corpo dei Consultori per richiederli del loro parere.
NormaepeculiaresSummam hanc sententiarum postulare poterunt semperModeratores Congregationum aut Patres Cardinales aliis etiamin causis, praeter ordinarias, modo sint maioris momenti.7°. In Patrum Purpuratorum coetibus primus sermoneminstituet Cardinalis Ponens, seu relator, si aderit; eo absente,aut post ipsum, Cardinalis priorem obtinens locum; subindeceteri ex ordine ; denique Cardinalis Praefectus aut eius vicefungens.8°. Quae sacrae Congregationi aut plerisque illorum, quiinterfuerunt, decernenda visa sint, ea, constanti lege, cui derogabiturnunquam, exarari scripto debebunt, perlegi et procontione approbari.Eadem servabitur lex in Consultorum conventibus.9°. Si nihil obstet, sententia, in quam sacer Ordo devenit,a Praelato a secretis in suo Officio evulgabitur; et deea scriptum aut typis impressum exemplar tradetur omnibuseiusdem Congregationis Cardinalibus in Urbe residentibus.io°. Sententia evulgata, parti oneratae licet intra dies decemnovae audientiae beneficium flagitare. Cardinali autemÈ poi sempre in facoltà dei Moderatori delle Congregazioni o degliEmi Padri delle medesime, anche in altre cause oltre quelle di uso,purché di grave entità, richiedere questo parere collettivo.7°. Nelle adunanze Cardinalizie ha per primo la parola il CardinalePonente, o relatore, se vi sia; ed in mancanza del Ponente, o dopo dilui, il Cardinale che ha la precedenza; quindi gli altri per ordine; edinfine il Cardinale Prefetto, o chi ne fa le veci.8°. Le risoluzioni, a cui la sacra Congregazione o la maggioranzadegli intervenuti stimasse dover venire, per regola imprescindibile debbonoessere scritte, lette ed approvate seduta stante.Egual regola si dovrà tenere nelle adunanze dei Consultori.9°. Quando nulla osti in contrario, le risoluzioni, dopo l'adunanzaCardinalizia, saranno pubblicate nella relativa Segreteria; e quanto primane sarà data copiascritta o stampata ai singoli Cardinali della rispettivaCongregazione residenti in Curia.io 0 . Avvenuta la pubblicazione, la parte, che si sente gravata, entrodieci giorni può chiedere il beneficio della nuova udienza. E spetta al
6g6 Ordo servandusPraefecto, audito Congressu, arbitrium erit eius beneficii concedendiaut recusandi, prout rerum adiuncta suaserint.Quod si Patrum Cardinalium deliberatio secumferat clausulamamplius non proponatur, non poterit novae audientiaebeneficium concedi, nisi ab ipsa Congregatione universa.11 0 . Expensae, quas partes in causis agendis coram sacrisCongregationibus obierint, generatim repeti non possunt.Attamen cum pars vocata ad suum ius persequendum,per contumaciam defuerit, si postea velit rem iudicatam referre,hoc est, causam denuo cognoscendam proponere, debebitaut se de contumacia purgare, aut congruam pecuniaesummam deponere, qua impensae sarciantur diligentem partemaut Sanctae Sedis Officium rursus gravaturae.Item si quis absque legitima causa temere postulet utquaestio in plena Congregatione proponatur, Cardinalis Officiipraeses una cum suo Congressu exigere ab instantepoterit, ut congruam summam ad eumdem finem, ut supra,deponat.Cardinale Prefetto, udito il Congresso, il concederla, o meno, secondole circostanze.Se però la risoluzione dei Cardinali fosse munita della clausola ampliusnon proponatur, il benelicio della nuova udienza non potrà concedersiche dalla stessa piena Congregazione.II 0. Le spese, che le parti incontrano nelle cause innanzi alle sacreCongregazioni, in generale non sono rifattibili.Però quando una parte, invitata ad esporre le sue ragioni, è rimastacontumace, se poi chiede una revisione del giudizio, deve, o purgarela SUA contumacia, o depositare una somma congrua per indennitàdelle spese di giudizio, cui la parte diligente o l'Officio della Santa Sededevono nuovamente andare incontro.Egualmente se ale uno sen^a motivo legittimo temerariamente pretendache la sua causa sia portata all'esame della piena Congregazione,il Cardinale capo del dicastero col suo Congresso potrà esigere che l'istantedepositi allo stesso fine una congrua somma.
Normae peculiares 697CAP. V.DE RELATIONIBUS SUMMO PONTIFICI AGENDISi 0 . In relationibus Pontifici Summo faciendis iuxta memoratamConstitutionem, curae erit, pro implicatioribus saltemnegotiis, scriptum rei compendium prae oculis haberequod deinde in tabulario adservabitur una cum resolutione,appositis die et anno subscriptoque nomine referentis.2 0 . Si Romano Pontifici visum fuerit aliquid a sacra Congregationedeliberatum immutare, de hac re certiores fientEmi Patres in proximo coetu, ad ipsorum normam.CAP. VI.DF MUNERE VARIORUM ADMINISTRORUM COMMUNITERi 0 . Praelatus, ad quem, quovis nomine, moderatio Officiia secretis proxime spectat, ut est num. 2°., cap. I. Norm,comm. huius legis, providebit ut negotia, qua par est celeritateac diligentia expediantur, secundum normas constitutas.CAPO V. — DELLE RELAZIONI DA FARSI AL SOMMO PONTEFICEI 0 . Nelle relazioni da farsi al Sommo Pontefice secondo il prescrittodi detta Costituzione, si curerà d'avere, almeno per gli affari più complicati,un foglio riassuntivo da conservarsi in Atti con la decisione, ladata e la firma di colui che ha fatto la relazione.2 0 . Se il Romano Pontefice giudicasse dover modificare qualche risoluzionedi una sacra Congregazione, nella prima adunan sa susseguente nesari dato conto agli Emi Padri, per loro norma.CAPO VI. — DEL COMPITO DEI VARI OFFICIALI IN GENERALEi°. Il Prelato che, sotto qualsiasi nome, presiede immediatamentealla Segreteria del dicastero a forma del num. 2 0 ., cap. I. Norme gener.di questo regolamento , deve provvedere affinchè nella spedizione degliarfari tutto proceda colla dovuta sollecitudine e diligenza, secondo le regolestabilite.
698 Ordo servandusAd eum pertinet maiorum praesertim negotiorum tractatio,et cura ut, quae ad eadem referuntur, epistolae ac rescriptaredigantur.Ipse Consultoribus committit studium causarum, seu positionum,de quibus dicant rogati sententiam; eosdem convocatquoties oportet, eorumque coetibus praeest.Interest Congregationibus Patrum Cardinalium, notat formapraescripta quae ipsi decreverint, et ad SanctissimumPatrem refert statis diebus, quibus ei facta sit Ipsum adeundipotestas.Pro Cardinali Officii praeside, si desit, Congressus habetac moderatur. Salvis autem peculiaribus cuiusque Officii normis,communiter eius actis cum Cardinali subscribit.Administrationi pecuniae advigilat, eamque dirigit secundumlegis huius praescripta num. 7 0 ., cap. XI. Norm. comm.Prudenti eiusdem iudicio relinquitur decernere, utrum praestet,ad eos, qui directam petierint expeditionem negotii tributo gravati, rescriptum, tamquam rem creditam, transmittere,an postulare ut ante solvatur.A lui in modo speciale appartiene lo studio delli affari di maggiorimportanza, e la cura di redazione delle relative lettere e deirescritti.Egli commette ai Consultori lo studio delle ponente, per le qualiè richiesto il loro voto; li convoca quando è necessario, e n? presiede leadunante.Interviene alle Congregazioni dei Cardinali, ne nota le risoluzioni secondola forma presa uta, e ne fa relazione al Santo Padre nelle udienzeche gli saranno assegnate.In mancanza del Cardinale capo del dicastero, tiene e presiede i Congressi; e, salve le regole speciali di ciascun dicastero, in generale iirmacol Cardinale gli atti del medesimo.Sorveglia e regoia l'amministrazione secondo le prescrizioni del n. 7 0 .,cap. XI. Norme gener. di questo regolamento. Ai suo discreto giudizioappartiene stabilire, qualora alcuno abbia chiesto la spedizione direttadi un affare, e l'atto sia gravato da tassa, se debba inviarsi il rescrittoin credito, oppure chiedersi preventivamente l'importo.
Normae peculiares 699Iuxta praescriptum Constit. Promulgandi, quae hac ipsadie vulgatur ac praesentis legis pars, moderatoribus Commentariiofficialis de Apostolicae Sedis actis ipse traderetenetur exemplaria decretorum Officii sui, quae promulgaridebent. Quae vero utiliter evulgari possunt, eisdem tradet,Cardinali Officii praeside consentiente. In utroque casu, easubsignabit, aut ab alio administro subsignari iubebit, in fidemet testimonium veritatis.Si quae cum aliis S. Sedis Officiis communicari aut eisdemtradi debeant, et in omnibus ubi gravius aut urgentiusquid accidat, Cardinalem praesidem semper conveniet.2 0 . Fungentes pro Praelato a secretis, aut Substituti, debent,non solum praescriptas officii sui partes exsequi omnes,sed etiam adiumento esse Praeposito in iis omnibus quae ipsepostulet, eiusque absentis aut impediti vice munus implere.3 0 . Studii adiutores, seu informatores (minutanti), debentd) in suae quisque causae, seu positionis, studio versari,in usque praeterea quas ipsis Officii Praepositi cognoscendasSecondo ii prescritto della Costit. Promulgandi, che viene pubblicatacon la stessa data di questa parte del regolamento, egli deve comunicareallastolica i decreti che sono dadirezione del Bollettino ufficiale degli atti della Sede Apopromulgarsi: e, d'intesa con il Cardinalecapo del dicastero, le comunicherà anche quelli che possono utilmentepubblicarsi; ed in ambi i casi li firmerà, o li farà firmare da un altroofficiale, in segno e prova di autenticità.Dovrà sempre riferirsi al Cardinale capo, se vi sia qualche cosa dapartecipare o da inviare a qualche altro dicastero della Santa Sede, eper quanto accada d'importante o richieda Uno speciale provvedimento.2 0 . I Sottosegretari, o Sostituti, non solo debbono soddisfare ai doveriparticolarmente loro imposti nel regolamento specialedel dicastero, maaltresì coadiuvare il loro Superiore in tutto ciò di cui fossero da luirichiesti, e supplirlo in caso di assenza o d'altro impedimento.3°. Gli aiutanti di studio (minutanti) debbonoa) studiare le ponenze di loro spettanza, o comunque loro commessedai Superiori del dicastero, e farne una breve sintesi cioè un ri-Acta S. Sedis, vol. XU, fase. 11. 44
700 Ordo servanduscommittant; eas in epitomen cogere distincto in folio, quodvelut indicem positionis ' exhibeat actorumque seriem, quaedeinceps adiecta sunt. Eo compendio non egent expostulationesaut supplices preces paucis contentae verbis, et quaeforte longius non protrahentur ;b) interesse Congressui, ut de commissis ad cognoscendumnegotiis referant, suamque sententiam proponant, cautoprimum, ut, exceptis urgentioribus casibus aut positionibus,de quibus in litt. ¿z, relatio semper fiat ex scripto ante compendio; deinde, ut in maioribus ac difficilioribus causis positiocum adiecto compendio, ante quam cogatur coetus, adPraelatum Officio praepositum deferatur, ab ipso vel per sevel per alium primi ordinis administrum expendenda, quoplenius atque facilius possit de causa penitus cognita in Congressudicere ;c) epistolas et rescripta de rebus ad suam positionem pertinentibus,aut sibi commissis, ductu maiorum administrorumexarare, et statuere quomodo sint transmittenda, utrum etquodnam sive ordinarium sive speciale tributum solvendumsit, an fiat exemptioni locus ;stretto in foglio separato, che serva come indice della ponenza, e diaa conoscere quanto di mano in mano è venuto ad aggiungersi alla medesima.Sono però esenti dal ristretto quei ricorsi o quelle istanze cherisultino di poche parole, e che non abbiano probabilmente un seguito ;b) intervenire al Congresso per riferire sugli atfari studiali e proporreil proprio voto, avvertendo i°. che, eccetto casi di urgenza o diponenze di cui alla lettera a, il rapporto è da farsi sempre da un ristrettoprecedentemente scritto ; 2°. che per gli affari di maggior difficoltàed importanza, la ponenza col suo ristretto deve prima del Congressopassarsi al Prelato superiore del dicastero, affinchè possa egli stesso, oqualche altro degli Officiali maggiori in suo luogo, esaminarla, e cosìparlarne nel Congresso stesso con piena competenza ;c) minutare, dipendentemente dagli Officiali maggiori, le lettere edi rescritti delle ponenze di propria spettanza, o loro commesse, fissando
Normae peculiares 701d) officiale folium et summarium documentorum maiorismomenti conficere, quum res erit ad plenam Congregationemreferenda ; eius imprimendi curam suscipere, typicas formasemendare. In hoc autem redigendo folio vigentem, consuetudinemretinebunt; et, ubi res postulaverit, inserent iuris etfacti animadversiones vel necessarias vel utiles ad iustam solutionemquaestionis.4 0 . Adiutoribus, et, si fieri potest, etiam scriptoribus, suacuique negotia erunt, materiae aut regionis ratione divisa.5 0 . Adiutores laurea doctoris oportet esse insignitus in sacratheologia et in iure canonico.Iidem in Congregationibus praesertim, quorum negotiaregionis ratione divisa sunt, unam saltem callebunt ex hislinguam: gallicam, germanicam, anglicam, hispanicam, lusitanam.Curabunt autem Praepositi ut in Officio a secretissermones hi omnes intelligantur; cuius rei gratia opportunumerit, candidatis, etiam ad alia inferiora officia, tamquamconditionem proponere, ut vel unam ex memoratis linguis,pro casibus ac necessitate sciant.il modo di spedizione, la tassa ordinaria o speciale, o la condonazionedella medesima ;d) compilare il foglio d'officio ed il Sommario dei documenti dimaggior importanza, quando la cosa debba portarsi in piena Congregazione,e curarne la stampa correggendo le bozze. Nel redigere poi questofoglio si atterranno alla prassi vigente ; ed in ogni caso dovrannofarvi quelle osservazioni di diritto e di fatto, che fossero necessarie odutili per la giusta risoluzione della causa.4 0 . Gli aiutanti, e possibilmente anche gli scrittori, avranno un'attribuzionedi affari, divisa per materia o per territorio.5°. Gli aiutanti dovranno essere forniti di laurea in teologia ed indiritto canonico.Nelle Congregazioni, dove le attribuzioni sono divise per territori,dovranno conoscere almeno una delle seguenti lingue: francese, tedesca,inglese, spagnuola, portoghese. Sarà poi cura dei Superiori di provvedere,che nella Segreteria tutte queste lingue siano conosciute; potendo
702 Ordo servandus6°. Scriptorum amanuensium est, Officii epistolas et rescriptae positione exscribere, et quae paucis recepto usu indicatasint verbis, ea fusius evolvere.Curam omnem adhibebunt, ut quavis menda scriptura careat;nec subscribendam tradent, nisi prius attente peregerint.Huic diligentiae qui desit identidem, praebere poteritcausam, cur in ipsum severius animadvertatur. Absoluta scriptione,nomen suum et cognomen initialibus litteris positioniadiicient in confecti operis testimonium.Epistolae ac rescripta redigentur communiter in foliis, quaeinscriptum gerant suae Congregationis nomen, induentque formamex instituto Romanae Curiae vigentem.7°. Qui conficiendis tabulis, seu protocollo, dant operam, inlibrum et in parvam rubricam documenta referent actaqueOfficio exhibita; relatam m in album rerum indicium, vulgooculum, folio vel positioni apponenti rite digestum habebuntlibrum rerum notabilium ; positiones in tabularium nonduma tale effetto porre come condizione, per l'ammissione al concorso ancheper gli altri offici inferiori, di sapere una delle medesime, secondo i casie la necessità.6°. Agli scrittori incombe l'obbligo di copiare le lettere ed i rescrittidel dicastero minutati nella ponenza, e di svolgere quelli che fosseroaccennati con brevi parole convenzionali di uso.Essi porranno ogni studio, perchè lo scritto riesca interamente corretto;nè lo manderanno alla firma, senza averlo prima attentamenteesaminato. Le mancanze al riguardo, se ripetute, potranno dar motivoa provvedimenti disciplinari anche severi. Eseguito lo scritto, dovrannocolle iniziali del loro nome e cognome segnare la ponenza relativa, comeprova dell'avvenuta esecuzione.Regolarmente tutti gli atti dovranno essere redatti sopra fogli portantiil nome della Congregazione, da cui emanano, ed avere la formatradizionale attualmente in uso nella Curia Romana.7°. Ai protocollisti spetta registrare nel libro di protocollo e nellarubricella i documenti ed atti presentati al dicastero; fare il richiamodella registrazione eseguita (volgarmente Xocchio) sul foglio o fascicoloregistrato ; tenere in regola il libro rerum notabilium, ed in ordine egual-
Normae peculiares 70.3relatas ordine disponent, eas dividentes pro sua quamquedioecesi et pro annorum ac mensium serie, secundum progredientemprotocolli numerum.8°. Tabulario addicti, eidem recte ordinando vacabunt;positiones résument; utrumque indicem conficient, alterum,litterarum ordine digestum, referentem petentium nomina,aut eorum contra quos expostulatum sit, in causis alicuiusmomenti ; alterum ordine materiae, res maiores complectentemquae anni decursu actae sint ; denique, muniti scriptomandato in actis adservando, petita documenta exscribent,eaque exempla cum primo concordare declarabunt.9°. Ad officium expeditionis pertinent ratiocinatur, et distributorqui etiam arcarii fungetur munere.io°. Ratiocinatoris erit in menstruum folium referre (de quohuius legis num. 4 0 ., cap. XI. Norm, comm.) rescripta omniataxationi obnoxia, indicata dioecesi, numero protocolli ac pecuniaSanctae Sedi solvenda, a maioribus administris aut adiutoribustaxata; ex ea taxatione supputare, servatis normis inmemoratis locis huius legis descriptis aliisque seorsim exhúmentele ponenze che non siano passate all'archivio, dividendole per diocesi,per anni e per mesi, secondo il numero progressivo di protocollo.8°. Gli archivisti debbono tenere in ordine l'archivio ; fare le riassunzionidelle ponenze; compilare i due registri di archivio, contenenti,il primo per ordine alfabetico il nome delle persone ricorrenti, 0 controcui vi sia ricorso nei casi di qualche entità; il secondo, l'indice per ordinedi materie delle cose più importanti trattate di mano in mano entrol'anno ; e finalmente, coli' ordine scritto dei Superiori, che deve conservarsiin atti, dar copia dei documenti di cui fossero richiesti, e dichiararnela conformità con l'originale.9 0 . All'officio di spedizione appartengono il computista, ed il distributore,il quale compirà anche l'officio di cassiere.io 0 . L'officiale computista deve registrare nel foglio mensile (di cuial num. 4 0 ., cap. XI. Norme gener. di questo regolamento) tutti i rescrittitassati, indicando la diocesi, il numero di protocollo e la tassa stabilitaper la Santa Sede dagli Officiali maggiori o dagli aiutanti; computare,
i704 Ordo servandusbendis, expensas procurationis et exsecutionis, si id negotiifuerit Ordinario commissum; in tergo rescripti, vel distinctoin folio secundum praescripta num. 6°. memorati cap. XI,impresso signo vim pecuniae solvendam notare ; eamque,ubi de maiore agatur pecuniae summa, exprimere integrislitteris.ii 0 . Distributoris munus erit,a) partibus quarum interest aut ipsarum procuratoribusseu agentibus, acta, litteras, rescripta distribuere; pecuniamexigere Sanctae Sedi debitam, si quae sit, eamque in arcaefolio notare.b) Prospiciet ut epistolae et fasciculi actorum, in Urbedistribuenda, ad eos, ad quos pertinent, apparitorum adhibitaopera mittantur: quae vero extra Urbem ex officio mittendasunt, ea per publicos cursores transmittantur.c) Litteras et rescripta, quae occlusa mittenda sunt iuxtanum. 6°. memorati cap. XI, praeposita nominis et loci inscriptione,obserabit.in base a questa secondo le norme ivi date ed altre da darsi a parte,l'agenzia, e la tassa per l'esecutoriale dell'Ordinario (se questa abbialuogo), e notare con apposito bollo tutte queste tasse sul dorso del rescritto,o in un foglio separato secondo il prescritto del num. 6°. delcap. XI suddetto; segnarle in tutte lettere, quando le tasse siano di unaqualche considerevole entità.11°. Compito del distributore èa) di distribuire alle parti interessate od ai loro procuratori odagenti, gli atti, le lettere ed i rescritti, esigendo la tassa dovuta alla SantaSede, se vi sia, e segnandone l'importo sul foglio di cassa;b) di curare la spedizione delle lettere e dei plichi da distribuirsiin Curia, servendosi dell'opera degli uscieri; e di trasmettere per postaquanto debba inviarsi d'officio fuori di Roma;e) di chiudere e fare gl'indirizzi necessari delle lettere e dei rescrittiche, secondo il num. 6°. del cap. XI sopra citato, debbono essere consegnatiin busta chiusa.
Normae peculiares •joSd) Ante vero quam acta tradat vel mittat, inspiciet sintneipsis rite subscripta nomina ; eaque sigillo munienda curabit,secundum Officii normas.e) Acta taxationi obnoxia nunquam dimittet ante solutampecuniam, nisi scripta Praepositorum accedat auctoritas. Quamsi cautelam neglexerit, in se periculum recipiet, expletoquemense, de suo restituct.f) Distributoris quoque munus est, Praepositorum auctoritate,officiales curare sumptus pro necessaria tabularii seucancellariae supellectili sive comparanda sive instauranda.g) Tandem si quis Ordinarius petierit ad se directo aliquidmitti, simulque aliquam pro expensis pecuniae vim adSanctam Sedem expedierit, distributoris erit missam ad Officiuma secretis pecuniam servare, cuius partem administrationioeconomicae S. Sedis debitam, impetrata gratia, tradet ;reliquum arbitrio mittentis adhibendum retinebit.Ad hunc finem, accepti et expensi tabulas peculiares habeat,omnium rationem Praelato a secretis sub exitum mcnd)Prima però di consegnare o spedire questi atti, vedrà se essi sianodebitamente firmati, e curerà che siano muniti del sigillo, secondo lenorme del dicastero.e) Non dovrà mai rilasciare atti gravati da tassa in credito, senzaun'autorizzazione scritta dei Superiori. Venendo meno a questa regola,egli assume la responsabilità della somma mancante, ed alla fine delmese deve del suo indennizzare l'amministrazione.f) A lui anche spetta di provvedere con l'approvazione dei Superiori,per le piccole spese di cancelleria e per gli acconcimi del dicastero.g) Finalmente per quegli affari, per i quali qualche Ordinario abbiachiesto la spedizione diretta ed abbia inviato l'importo dovuto alla SantaSede per le spese, sarà compito del distributore di conservare il denarospedito alla Segreteria, per versarne, concessa la grazia, la parte dovutaall'amministrazione della S. Sede, e tenere il resto a disposizione delmittente.A questo effetto avrà un registro speciale per notare gl'introiti e gliesiti, ed alla fine di ogni mese dovrà dar conto di tutto al Prelato supe-
7o6 Ordo servandussis redditurus. Pecunia vero in Officii arca, distincto loco,servetur.12°. In Officiis, ubi propter negotiorum numerum unusdistributionis administer non sufficiat, alius adiicietur. Muniasuperius recensita prudenti Moderatorum arbitrio, inter utrumquedividentur, ita ut uni cura sit praesertim distributionis litterarum, alteri rescriptorum et perceptionis taxatae pecuniae.13°. Tabularli, protocolli, expeditionis et scriptionis administricensentur inter se pares. Patet igitur iis transitus deuno in aliud officium ex prudenti Moderatorum iudicio, nulloulterius indicto certamine.14°. A mox recensitis officiis ad munus adiutoris nullusdatur adscensus. Quare, vacuo adiutoris officio, peculiare certamenindicetur.15°. Etsi, quod supra dictum est. sua cuique definita sintmunia, firma tamen communis manet lex, qua omnes administridebent absentium partes mutua vice supplere, ac fraternacaritate alter alteri adiumento esse, prout aequum Praepositiiudicaverint.riore della Segreteria. Il denaro avuto dovrà conservarsi nella cassa dellaSegreteria, distinto però dal resto.12°. Nei dicasteri, dove per il numero degli affari, non basti un solodistributore, se ne aggiungerà un secondo. E saranno divise fra loro leattribuzioni sopra indicate, secondo il prudente giudizio dei Superiori,in modo però che ad uno spetti principalmente la spedizione delle lettere,all'altro la spedizione dei rescritti e la riscossione delle tasse.i3°. Gli officiali di protocollo, di archivio, di spedizione e di scritturasono equiparati fra loro. Possono quindi da un officio passare adun altro, secondo il discreto giudizio dei Superiori senza nuovo concorso.14 0 . Dagli offici, di cui al numero precedente, non v'ha diritto dipassaggio all'officio di aiutante. Perciò vacando un posto di aiutante,si aprirà un concorso speciale.i 5°. Non ostante l'assegnazione d'incombenze particolari sopra stabilite,rimane ferma la disposizione generale del regolamento, che tuttigli Officiali debbano supplirsi avicenda, ed aiutarsi fraternamente peril disbrigo degli affari, secondo il discreto giudizio dei Superiori.
Normae peculiares 70716°. Apparitores seu ianitores debent aedes sibi commissascustodire, earum nitorem curare, epistolas et actorum fascículosad quos spectant, vel ad stationes tabellarías ferre,aliaque peragere quae a Moderatoribus commissa habeantin sui Officii commodum.Salvis, si quae sint, iuribus acquisitis a praesentibus Officiorumapparitoribus, ceteri ex eo numero posthac eligenturad triennium, eaque nominatio poterit ad ulteriora trienniaprorogari, prout ipsi sese integros idoneosque probaverint.Omnes denique iusiurandum interponent de secreto servandoin sui Officii rebus huic nexui subiectis.CAP. VII.DE SINGULIS SACRIS CONGREGATIONIBUSART. I. - CongregatioSancti Officii.i°. Huius Congregationis administri maiores, post Cardinalema secretis, sunt Adsessor et Commissarius.2 0 . Consilium constabit, ut ante, Consultoribus a Summo16°. Agli uscieri spetta curare la custodia e la polizia dei locali,portare od impostare lettere e plichi, e compiere quegli altri offici chevenissero loro commessi dai Superiori in pro del proprio dicastero.Salvi, se esistono, i diritti acquisiti dagli attuali, per l'avvenire gliuscieri dei vari dicasteri saranno nominati a triennio, prorogabile ad altritrienni, secondo la loro condotta e capacità.Tutti poi dovranno prestare il giuramento del segreto per le coseche nel rispettivo dicastero siano soggette a questo vincolo.CAPO VII. — DELLE SINGOLE SACRE CONGREGAZIONIART. I. - Congregatone del Sant'Officio.i°. Gli Officiali maggiori di questa Congregazione, dopo il CardianaieSegretario, sono l'Assessore ed il Commissario.2 0 . La Consulta, come attualmente, è costituita di Consultori da nominarsidal Santo Padre. Oltre i Consultori continueranno ad esservialcuni Qualificatori.
7o8 Ordo servandusPontifice nominandis. Praeter Consultores, pergent esse nonnulliCensores, vulgo Qualificatori.3°. Minores administri ad cetera quae retinebunt munia adiunctamhabebunt indulgentiarum expeditionem.4°. Unus e substitutis notariis officium sibi assumet imponendaetaxationis rescriptis, quibus dispensatio concediturab impedimentis disparitatis cultus et mixtae religionis, autimpertiuntur indulgentiae.5°. Alterius erit epistolas et rescripta distribuere debitamquepecuniam exigere.6°. In tractandis negotiis, quae ad catholicam doctrinammoresque pertineant, et in iudicio ferendo de criminibus haeresisaliisve suspicionem haeresis inducentibus , atque in iisomnibus quae ad dispensationes ab impedimentis disparitatiscultus et mixtae religionis referuntur, Congregatio Sancti Officiisuo more institutoque procedit, sibique propriam consuetudinemretinet, servatis normis in hac lege constitutis, quantumcum necessaria S. Officii disciplina componi possint.Congruenter ad haec, dubia quae circa competentiamSancti Officii in aliqua re oriri possunt, ipsamet haec Con-3°. Gli officiali minori, alle attribuzioni attuali, aggiungono quelladella spedizione delle indulgenze.4°. Uno dei notari sostituti avrà il compito di tassare i rescritti didispensa dagli impedimenti di disparità di culto e di mista religione, edelle indulgenze.5°. Un altro avrà cura della distribuzione delle lettere e dei rescritti,e della riscossione delle tasse relative.6°. Nel trattare gli affari che riguardano il dogma e la morale, e nelgiudicare dei delitti di eresia o di altre colpe che inducono sospetto dieresia, e per tutto ciò che risguarda le dispense dagli impedimenti didisparità di culto e di mista religione, il S. Offizio procede secondo lapratica che gli è propria e speciale, ferma però l'osservanza delle normestabilite in questo regolamento, in quanto non siano incompatibili colladisciplina sostanziale del S. Offizio.Ed in conformità di ciò, questa Congregazione dirimerà da sè i
Normae peculiares 709gregario per se dirimet, servatis semper terminis a ConstitutioneSapienti consilio praefinitis.7 0 . Mos procedendi S. Officii, de quo in superiore num. 6°.itemque temporalis suae administrationis gerendae ratio,quamprimum erunt scripto redigenda, et postquam a PatribusCardinalibus revisa fuerint, per Cardinalem a secretisSummo Pontifici erunt subiicienda ut approbentur.8°. Circa indulgentias, in ea parte quae est disciplinaeet gratiae, nova Romanae Curiae ordinatione Sancto Officiotributa, haec Congregatio adhaerebit normis ea de re propositisa Clemente IX in Constit. In ipsis die, vi mensis Iuliia. MDCLxix, quae lex plene vigebit. Ipsius igitur erit« omnem difficultatem ac dubietatem in indulgentiis emergentem,Romano Pontifice circa graviora difficilioraque consulto,expediendi; ac, si qui abusus in eis irrepserint, illos,iudicii forma plane postposita, corrigendi et emendandi ; causasvero iudicialem formam requirentes ad proprios iudicesremittendi ; falsas, apocryphas indiscretasque indulgentias tydubbiche potessero sorgere sulla sua competenza, osservati sempre i limitistabiliti dalla Costituzione Sapienti consilio.7 A . La pratica di procedere del S. Ofìzio, di cui nel num. 6°. precedente,e cosi il regolamento per la sua amministrazione temporale,dovranno al più presto mettersi in iscritto, e, dopo essere stati rivedutidagli Emi Padri, per mezzo del Cardinale Segretario dovranno esseresottoposti al Sommo Pontefice per l'approvazione.8°. Circa le indulgente, per la parte disciplinare e di grazia chegli è stata attribuita nel nuovo ordinamento delia Curia Romana, ilS. Offizio procederà in conformità delle regole in proposito stabilite dallaCost. In ipsis 6 Luglio 1669 di Clemente IX, le quali rimangono inpieno vigore. Sarà quindi suo compito « risolvere ogni difficoltà e dubbioche sorgesse nelle indulgenze, udito però il Romano Pontefice circale cose più gravi e più difficili; correggere e riformare gli abusi, che inesse s'introducessero, omettendoogni solennità di giudico; rimettere aipropri giudici le cause richiedenti la forma giudiziale; vietare la stampadelle indulgenze false, apocrife e non discrete; riconoscere ed esaminare
710 Ordo servanduspis imprimi vetandi ; impressas recognoscendi et examinandi,ac, ubi Romano Pontifici retulerit, illius auctoritate reiiciendi ;ac in concedendis indulgentiis moderationem adhibendi ».Firma pariter manet lata lex per decretum sacrae CongregationisIndulgentiarum ac Reliquiarum a Benedicto XIVapprobatum die xxvin mensis Ianuarii a. MDCCLVI, et a Pio IXconfirmatum die xiv Aprilis MDCCCLVI, hoc est: «Impetrantesposthac generales indulgentiarum concessiones teneri,sub poena nullitatis gratiae obtentae, exemplar earumdemconcessionum ad Secretariam sacrae Congregationis deferre».9°. Rebus huius partis liber protocolli destinabitur ac distinctumtabularium. Erunt etiam et administer maior titulo Substituti,et peculiares Consultores.io°. Congressus pro his negotiis constabit Cardinali a secretis,Adsessore, Commissario, et Substituto indulgentiarum.Administri, Consultores, Cardinales, quibus de hiscerebus erit agendum, non obstringentur circa eas specialile stampate, e rigettarle a nome del Romano Pontefice, dopo avernefatta relazione; e usar moderazione nel concedere le indulgenze ».Rimane egualmente fermo il disposto del decreto della sacra Congregazionedelle Indulgenze e Reliquie, approvato da Benedetto XIV il28 Gennaio 1756, e riconfermato da Pio IX il 14 Aprile i856, cioè:« Per l'avvenire gl'impetranti concessioni generali d'indulgenze, sono tenuti,sotto pena di nullità della grazia ottenuta, ad esibire la copia dellestesse concessioni alla Segreteria della sacra Congregazione ».9 0 . Per le materie di questa sezione vi sarà un libro di protocolloed un archivio a parte. Vi sarà anche un Officiale maggiore col titolodi Sostituto ed alcuni Consultori speciali.io 0 . Il Congresso per questa speciale materia viene formato dal CardinaleSegretario, dall'Assessore, dal Commissario e dal Sostituto delleindulgenze.M°. Gli Officiali, i Consultori ed i Cardinali, che si dovranno occuparedi queste materie, non saranno relativamente ad èsse vincolati dalsegreto speciale del S. Offizio, ma solo da quello comune del regolamentogenerale.
Normae peculiares 711vinculo secreti Sancti Officii, sed communi a praesenti legepraescripto.12 0 . Indulgentiarum petitiones, dubia, occurrentes quaestiones, relata prius in librum protocolli, ad Substitutumtransmittentur primo eius examini subiicienda.13 0 . Si, quemadmodum superius praescriptum est cap. II.Norm, pecul., agatur de gratia, quae secundum vigentemconsuetudinem communiter concedi soleat, et si dubiorum etquaestionum solutio obvia et perspicua fiat ex iam probatisreceptisque sententiis, res in Congressu diiudicari poterit,ad normam facultatum, quas Pontifex Maximus concedendascensuerit.Sin aliter, res in plena Congregatione tractabitur cum folioofficii per Substitutum redigendo, atque uno aut pluribusConsultorum suffragiis. De soluta vero quaestione relatio eritperagenda Pontifici.14 0 . Mittentur per Breve indulgentiae perpetuae, itemqueex temporariis illae, quae totam dioecesim, provinciam, regionem,vel universam Ecclesiam complectuntur; tum etiamfacultates perpetuae applicandi indulgentias alicui piae supellectili.12 0 . Le domande di concessioni di indulgenze, i dubbi, le questioniche venissero proposte, dopo registrate nel libro di protocollo, sarannopassate al Sostituto per un primo esame.i3°.Se, in conformità al sopra disposto cap. IL Norme spec, sitratti di grazia che, secondo la prassi vigente, si soglia abitualmenteconcedere, e se i dubbi e le questioni trovino un'ovvia e chiara soluzionenelle massime già stabilite, la cosa potrà essere risoluta in Congresso,secondo le facoltà che il Sommo Pontefice crederà di concedere.In caso diverso essa sarà trattata in piena Congregazione, col fogliod'officio da redigersi dal Sostituto, ed uno o più voti dei Consultori.E della risoluzione si dovrà fare relazione al Santo Padre.14 0 . Saranno spedite per Breve le indulgenze perpetue, e le temporaneeestese a tutta una diocesi, provincia, regione, od a tutta la Chiesa, ele facoltà a vita di applicare le indulgenze a qualche oggetto di devozione.
7I 2 Ordo servandasSubstitutus ab indulgentiis cum Cancellario Brevium communicabitde rebus necessariis ad exsecutionem Brevis.15°. Epistolae ac rescripta de indulgentiis a CongregationeSancti, Officii exarata, subscripti m gerent nomen Cardinalisa secretis, aut alicuius ex Emis Patribus eiusdemsacri Consilii, contra posita subscriptione Adsessoris, eoqueimpedito, Substituti ab indulgentiis.ART. II. - Congregatio Consistorialis.i 0 . Post Cardinalem a secretis, maiores administri sunt Adsessoret Substitutus.2°. Collegium erit Consultorum iuxta praescriptum ConstitutionisSapienti consilio.3°. Habebitur quoque sufficiens administrorum minorumnumerus pro expediendis negotiis huius Congregationis propriis,iuxta statuta in cap. VI praecedenti.4°. Praeter commune iusiurandum, omnes qui aliquo munerein hac sacra Congregatione funguntur, illud etiam da-II Sostituto delle indulgenze farà le comunicazioni necessarie al Cancellieredei Brevi per la spedizione del Breve.15°, Le lettere ed i rescritti relativi alle indulgenze, spediti dalS. Oifizio, saranno firmati dal Cardinal Segretario, o da un altro deiCardinali della stessa sacra Congregazione, colla controfirma dell'Assessore,e questi impedito, del Sostituto delle indulgenze.ART. II. - Congregazione Concistoriale.i°. Officiali maggiori, dopo il Cardinale Segretario, sono l'Assessoreed il Sostituto.2°. Vi sarà un Collegio di Consultori secondo il prescritto dellaCostit. Sapienti consilio.3°. Vi sarà anche un numero sufficiente di officiali minori pel disimpegnodegli affari propri di questa Congregazione, in conformità al dispostodel capa VI precedente.4°. Oltre il giuramento comune, tutti gli addetti a questa Congre-
Normae peculiares 713bunt, quod Sancti Officii iusiurandum dicitur, his verbis expressum:« In nomine Domini.« Ego N. N. sub poena excommunicationis latae sententiaeipso facto et absque alia declaratione incurrendae, a qua,praeterquam in articulo mortis, a nullo nisi a Summo Pontifice,ipso quidem Cardinali Poenitentiario excluso, absolvipossim ; et sub aliis poenis etiam gravissimis arbitrio SummiPontificis mihi in casu transgressionis infligendis, spondeo,voveo ac iuro, inviolabile secretum me servaturum in omnibuset singulis quae ad Episcoporum, Administratorum Apostolicorumaliorumque Ordinariorum electionem, vitam, moresagendique rationem delata sint; itemque in omnibus quaead dioecesum erectionem seu earumdem unionem spectent,exceptis dumtaxat iis quae in fine et expeditione eorumdemnegotiorum legitime publicari contingat: et hoc secretum meservaturum cum omnibus qui eodem iuramenti vinculo constrictinon sint, et cum iis etiam qui quamvis hoc secretoteneantur et ad Congregationem Consistorialem pertineant,nihilominus in Urbe habitualiter non commorantur: nequeunquam, directe, nutu, verbo, scriptis, aut alio quovis modo etsub quocumque colorato praetextu, etiam maioris boni aut urgentissimaeet gravissimae causae, contra hanc secreti fidemquidquam commissurum, nisi peculiaris facultas aut dispensatioexpresse mihi a Summo Pontifice tributa fuerit.« Denique si supplices libellos, commendationes aut litterasde memoratis negotiis a qualibet persona receperim, sacraeCongregationi rem patefaciant« Sic me Deus adiuvet, et haec sancta Dei Evangelia, quaemeis manibus tango. »gazione dovranno prestare il giuramento detto del Sant' Offizio nei terminiseguenti.FORMÓLA DELGIUR-AMENTO.(Come sopra).
7H Ordo servandus5°. Invitationes ad sollemnia pro decernendis SanctorumCaelitum honoribus, ad aliasque sacras celebritates, fient perhuius Congregationis epistolas.6°. Plenae Congregationi ius competit nominandi Episcoposomnes, stabiles Ordinarios dioecesanos, Visitatores Apostolicosdioecesum. Ad eamdem pertinet novas dioecesesconstituere, constitutas unire; canonicorum collegia, seu Capitula,erigere; Visitatorum atque Ordinariorum de statu suarumdioecesum relationes expendere; dioecesano regimini acSeminariis universim prospicere; specialiter vero iis omnibusoccurrere quae graviora videantur, prout ante praescriptumest ; denique in conflictatione iurium dubia solvere circa competentiamomnium Officiorum, excepta Congregatione SanctiOfficii, quae ipsa per se de sua competentia iudicabit, iuxtasuperius dicta.In Episcopis nominandis, quoties id ei competat, CongregatioConsistorialis inhaerebit normis Constitutionis RomanisPontificibus, diei xvn mensis Decembris MDCCCCIII.5°. Gli inviti generali dei Vescovi, per le Canonizzazioni e per lealtre sacre solennità, saranno fatte con lettere di questa Congregazione.6°. Sono di competenza della piena Congregazione tutte le nominedei Vescovi, degli Ordinari diocesani stabili e dei Visitatori Apostolicidelle diocesi ; l'erezione di nuove diocesi e l'unione delle esistenti, e lafondazione dei Capitoli; l'esame dei rapporti dei Visitatori e delle relazionidegli Ordinari sullo stato delle loro diocesi; ogni provvedimentod'indole generale per il governo diocesano e per i Seminari, e quellid'indole particolare che presentino una non ordinaria gravità in conformitàal disposto superiormente ; in fine il giudizio sui dubbi o conflittidi competenza di tutti i dicasteri, eccettuato il Sant'Offizio, il quale dellasua competenza giudicherà da per sè, come è disposto nell'articolo precedente.Per le nomine dei Vescovi, nei casi di sua competenza, la Concistorialesi atterrà alle normetificibus del 17 Dicembre 1903.stabilite nella Costituzione Romanis Pon
Normae peculiares 7i57°. Ad Congressum pertinet, praeter ea quae communibushuius legis normis sunt constituta, nominare AdministratoresApostolicos temporarios dioecesum, ubi necessitasurgeat; acta omnia conficere ad praeparandam positionemsuper eligendis in Italia Episcopis, et ad reliqua in plenaCongregatione discutienda; ea providere quae dioecesum acSeminariorum ordinarium regimen spectant, qualia sunt dispensationesEpiscopis a commorando in sua sede, facultasiisdem protrahendi relationem de statu dioecesis, aliaque huiusmodi, quaecumque denique ad solvendam pro eiusdemCongregationis actis pecuniam referuntur.8°. Relationes d« statu dioecesum, nisi gravior urgeat providendiratio, ad plenam Congregationem non deferenturseorsim singulae, sed pro variis provinciis regionibusve coniunctae.Adiutor autem in redigendo summario res adnotabit maiorismomenti, sive quae bene sive quae male successerint.9°. Idem fere servabitur in relationibus Visitatorum Apostolicorum.7°. Di competenza del Congresso, oltre quanto stabiliscono le normegenerali del regolamento, sono le nomine degli Amministratori Apostolicitemporanei in caso di urgenza ; tutti gli atti necessari per prepararela ponenza per l'elezione dei Vescovi in Italia e per tutto il resto dadiscutersi in piena Congregazione ; i provvedimenti per il governo diocesanoe per il regime dei Seminari d'indole ordinaria, come dispensadi residenza per i Vescovi, dilazione per la presentazione della relazionesullo stato della diocesi, ecc.; ed in fine tutto quello che risguarda letasse per gli atti della stessa Congregazione.8°. Le relazioni sullo stato delle diocesi, meno il caso di qualcheurgente provvedimento, non saranno portate in piena Congregazione isolatamente,ma riunite in gruppi per provincie o regioni.E l'aiutante nel compilare il foglio riassuntivo dovrà notare le cosepiù importanti sia in bene sia in male.9°. Lo stesso si osserverà possibilmente nei rapporti dei VisitatoriApostolici.Acta S. Sedis, vol. XLI, fase. 11. 45
716 Ordo servandusio°. Nominationes omnes, quae solent in Consistorio promulgari,non aliter fient, nisi per litteras signo Romani Pontificisimpressas, seu per Bullam.Eadem ratione decreta mittentur alicuius novae constituendaedioecesis, aut canonicorum collegii, seu Capituli, autuniendarum dioecesum.II 0 . Administri maiores Congregationis Consistorialis significationesopportunas ad Bullam conficiendam maioribusCancelleriae administris exhibebunt. Eiusmodi significatio inCancellaria retinebitur, et Bulla, debito sigillo et subscriptionemunita secundum proprias Cancellariae Apostolicae normas,quamprimum transmittetur ad Officium a secretis CongregationisConsistorialis.12°. Quae pro Bullae expeditione imponetur solvenda pecunia,Congregationi Consistoriali tradetur integra.Ad hunc finem administri maiores aut adiutores CongregationisConsistorialis constituent pretium, quod referetur inlibrum; et ab administris expeditionum secundum normascommunes percipietur.io 0 . Tutte le nomine, che si sogliono preconizzare in Concistoro,dovranno spedirsi sempre e solamente per Bolla.In egual modo saranno spediti i decreti di erezione di nuove diocesi,di fondazioni di Capitoli, e di unione di diocesi esistenti.11°. Gli Officiali maggiori della Congregazione Concistoriale darannole opportune partecipazioni agli Officiali maggiori della Cancelleria perla compilazione della Bolla. Tale partecipazione rimarrà nella Cancelleria,e la Bolla, debitamente sigillata e firmata secondo le norme propriedella Cancelleria Apostolica, nei più breve termine possibile verràrimessa alla Segreteria della Concistoriale.12°. La tassa , che secondo i casi sarà imposta per la spedizionedella Bolla, dovrà versarsi per intero alla Concistoriale.Ed a tale effetto gli Officiali maggiori o gli aiutanti della Concistorialefisseranno l'importo dovuto, che sarà quindi registrato e riscossodagli officiali di spedizione secondo le norme comuni.
Normae peculiares 717ART. III. - Congregatio de Sacramentis.i°. Maiores administri, post Cardinalem Praefectum, eruntPraelatus a secretis et Subsecretarii tres.2 0 . Theologi et sacri iuris periti aliquot, a Summo Pontificedelecti, munere Consultorum fungentur.3 0 . Aderit quoque congruus administrorum minorum numerus.4 0 . Ex tribus Subsecretariis unus, cum adiutore ac scriptoribusaliquot, io petitiones omnes circa impedimenta matrimoniipraecipue incumbet.5 0 . Alter Subsecretarius, cum adiutore ac scriptoribus aliquot,ceteras curabit preces ad matrimonia pertinentes, utisanationes in radice, natalium restitutiones, quaestiones deiustis aut irritis coniugiis vel de dispensatione in matrimoniorato, dubia, et huiusmodi alia.6°. Tertius Subsecretarius, cum adiutore et aliquot scriptoribus,sacrae Ordinationis aliorumque Sacramentorum rebus,excepto matrimonio, vacabit.ART. III. - Congregazione dei Sacramenti.i 0 . Officiali maggiori, dopo il Cardinale Prefetto, sono il Segretarioe tre Sottosegretari.2°. Alcuni teologi e canonisti, nominati dal Sommo Pontefice, presterannol'opera loro come Consultori.3°. Vi sarà anche un sufficiente numero di officiali minori.4°. Un Sottosegretario, con un aiutante ed alcuni scrittori, sarà principalmentedestinato a provvedere a tutte le domande di dispensa dagl'impedimentimatrimoniali.5°. Un altro Sottosegretario, con un aiutante ed alcuni scrittori avràcura di tutte le altre istanze in materia matrimoniale, come sanazioniin radice, legittimazione della prole, questioni di validità o nullità dimatrimonio o di dispensa del matrimonio rato, dubbi, ecc.6°. Il terzo Sottosegretario, con un aiutante e alcuni scrittori, attenderàa quanto risguarda la sacra Ordinazione e gli altri Sacramenti, eccettoil matrimonio.
7i8 Ordo servandus7°. Protocolli duo libri sunto; alter precum pro dispensationibusab impedimentis matrimonii ; alter postulationumceterarum, sive quae ad matrimonium sive quae ad reliqua Sacramentareferantur.Bini administri primo potocolli libro redigendo praecipuamoperam dabunt ; bini secundo.8°. Etiam tabularium duplici parte constabit; altera, cuierunt reservatae positiones dispensationum ab impedimentismatrimonii, altera pro ceteris.9°. Potestas huius Congregationis propria statuta est aConstitutione Sapienti consilio.io 0 . Peculiariter vero ad eam pertinet has concedere facultates,quae ad omnem tollendam ambiguitatem heic recensentur,hoc esta) adservandi SSmam Eucharistiam in templis aut in sacelliseo iure carentibus ;b) celebrandi Sacrum in sacellis privatis, et cetera largiendiprivilegia quae in hac re concedi solent, ipsius decorisacelli advigilans ;7°. I libri di protocollo saranno due; uno per le istanze di dispensadagli impedimenti matrimoniali; un secondo per tutte le altre istanzerelative sia al matrimonio sia agli altri Sacramenti.Due officiali attenderanno principalmente alla compilazione del primoregistro ; due altri a quella del secondo.8°. Anche l'archivio sarà diviso in due sezioni, una per le posizionidi dispensa dagl' impedimenti matrimoniali, l'altra per le altre.9°. Le facoltà proprie di questa Congregazione sono definite dallaCost. Sapienti consilio.io 0 . Specialmente poi alla medesima è riservato di concedere le seguentifacoltà, che si crede opportuno quiincertezza, cioèspecificare per togliere ognia) di conservare il SSiño Sacramento nelle chiese o negli oratorii,che non ne hanno il diritto ;b) di celebrare la santa Messa in oratorii privati, di concedere glialtri privilegi che sono in uso per tale materia, e di giudicare della decenzadegli oratorii medesimi;
Normae peculiares 719c) erigendi altaris ad litandum sub dio;d) celebrandi ante auroram et post meridiem ;e) legendi Missam feria V in Coena Domini, itemque tresMissas Nativitatis Domini, noctu, in sacellis privatis, cumdistributione SSmae Eucharistiae ;f) utendi pileolo vel capillamento in celebratione Missaeaut in deferenda SSma Eucharistia ;g) coeco aut coecutienti ut litare possit cum facultate legendiMissam votivam B. M. Virginis aut pro defunctis:h) celebrandi Sacrum in navibus;i) Episcopum consecrandi die alio ab iis qui in PontificaliRomano statuti sunt;k) sacros Ordines extra tempora conferendi ;/) eximendi fideles, ipsosque Sodales religiosos, quotiesopus sit, a lege ieiunii eucharistici.Plenae Congregationis iudicio reservatura) in re ad matrimonium pertinente, examen petitionumdispensationis ab impedimentis difficultatem non communemc) di poter erigere un altare per celebrare la santa Messa all'aperto ;d) di celebrare avanti l'aurora e dopo il mezzodì;e) di celebrare la Messa letta nel Giovedì santo, e le tre Messe diNatale negli oratorii privati, nella notte, con la distribuzione della SantissimaEucaristia ;/) di far uso dello zucchetto o della parrucca durante la celebrazionedella Messa o nel trasporto del SSmo Sacramento ;g) di celebrare e di recitare la Messa votiva di Maria SSma o deidefunti, ad un cieco o quasi cieco :h) di celebrare la Messa sulle navi ;i) di consacrare un Vescovo in un giorno diverso da quelli stabilitinel Pontificale Romano ;k) di poter tenere la sacra Ordinazione extra tempora;l) di dispensare i fedeli ed anche i religiosi, quando ne sia il caso,dal digiuno eucaristico.II 0. Al giudizio della piena Congregazione è riservatoa) in materia matrimoniale, l'esame delle domande di dispense da-
720 Ordo servandusexhibentibus, sive ea exsurgat ex natura rei sive ex dubiode legitima dispensandi causa; separatio coniugum non pacifica;sanationes in radice; natalium restitutiones difficiliorisnegotii ; cognitio causarum irriti matrimonii ac dispensationumsuper matrimonio rato, quae plenae Congregationis iudiciumpostulent; denique dubia omnia iuris circa disciplinamsacramenti matrimonii, quibus obvia et perspicua solutionulla inveniatur in causis alias decisis, prout superiusdictum est ;b) in ceteris Sacramentis, quaestiones omnes disciplinamspectantes, quarum flagitetur solutio, si haec in sententiisiam probatis et in rebus alias iudicatis nulla habeatur; itempetitiones gratiarum ac dispensationum non communium, quaea Congressu disceptatione digna videantur. Quapropter plenaeCongregationi compétent dispensationes ab irregularitatead sacram Ordinationem in casibus dubiis vel difficilioribus,aut ubi impetrata gratia in dedecus cessura sit ecclesiasticicoetus; supplices libelli circa irritam sacram Ordinationemaut circa eiusdem obligationes, aut ab his exemptionem, ubigl'impedimenti che presentino straordinarie difficoltà, sia in sè sia per lalegittimità delle cause; la separazione dei coniugi non pacifica; le sanazioniin radice; le legittimazioni dei figli che presentino gravi difficoltà;l'esame delle cause di nullità di matrimonio e di dispensa dal matrimoniorato, nei casi che esigano il giudizio della piena Congregazione ;ed in fine tutti i dubbi giuridici circa la disciplina del sacramento delmatrimonio, i quali non trovino una soluzione ovvia e chiara nelle massimestabilite, in conformità al sopra disposto ;b) negli altri Sacramenti, tutte le questioni disciplinari di cui sirichiedesse la soluzione, e che non avessero un'ovvia e chiara soluzionenelle massime stabilite e nelle risoluzioni già date ; e le domande digrazie e dispense straordinarie, che dal Congresso si giudicassero meritevolidi discussione. Laonde saranno di competenza della piena Congregazionele dispense d'irregolarità per la sacra Ordinazione net casidubbi, o difficili, o quando la grazia potesse riuscire indecorosa allo statoecclesiastico ; le istanze di nullità di sacra Ordinazione o degli obblighi
Normae peculiares 721causa solo disciplinae tramite tractanda sit ; quaestiones iurisde loco, tempore, conditionibus ad Sacrum faciendum, adipsum geminandum, ad recipiendam adservandamque Eucharistiamnecessariis; item de loco, tempore, conditionibus abecclesiastica disciplina requisitis ad cetera Sacramenta legitimeministranda et recipienda; simulque petitae hac de redispensationes extraordinariae.12 0 . Ad Congressum pertinet iudicium de rebus ad plenamCongregationem deferendis, eorumque omnium instructioquae habendo consilio afferant lucem, sive institutis defacto investigationibus, sive exquisitis unius alteriusve Consultoris,aut etiam omnium, sententiis.Eidem Congressui iudicare licet, atque etiam concedere,pro facultatibus quas Pontifex Maximus Cardinali Praefectoet Praelato a secretis tribuendas censuerit, dispensationesab impedimentis matrimonii, ad normas inferius exhibendas.Pariter ad Congressum pertinet ab aetatis ac tituli defectudispensationes clero saeculari concedere ; ab eucharidellamedesima, o di dispensa da questi obblighi, quando la causa sidebba trattare in linea solamente disciplinare;le questioni di massimacirca il luogo, il tempo e le condizioni necessarie per la celebrazionedella santa Messa, per la binazione, per la Comunione eucaristica e perlaconservazione della SSma Eucaristia; e circa il luogo, il tempo eiecondizioni richieste dalla disciplina ecclesiastica per legittimamente amministraree ricevere gli altri Sacramenti ; non che le dispense straordinariedomandate in tale materia.12°. Al Congresso appartiene giudicare quello che deve essere portatoin piena Congregazione, e preparare quanto è necessario per ungiusto giudizio in proposito,sia richiedendo informazioni per le cose difatto, sia domandando i voti di uno 0 più Consultori, o anche dell'interaConsulta, in merito alla causa.Gli appartiene inoltre giudicare, ed anche concedere, secondo le facoltàche il Sommo Pontefice crederà attribuire al Cardinale Prefetto edal Segretario, le dispense dagl'impedimenti matrimoniali, in conformitàdelle 'norme che si daranno in seguito.Egualmente al Congressoappartiene concedere le dispense dal di-
722 Ordo servandusstico ieiunio dispensare ; permittere ut Augustum Sacramentumadservetur in ecclesiis et oratoriis quae hoc iure carent,et ut sanctum sacrificium celebretur in privatis sacellis, iniis casibus quibus huiusmodi gratiae impertiri solent, ad vigentisdisciplinae normas et secundum communem legemsuperius memoratam.13°. Documento forma Brevis, redacto tamen in huius CongregationisOfficio secreto, mittentur dispensationes ab impedimentismatrimonii cuiusvis gradus, modo honestae naturae,si dispensationes ipsae sint maioribus obnoxiae taxationibus.Ceterae dispensationes documento mittentur forma rescripti.14°. Indulta privati sacelli cuiusvis generis, sui, familiae,aliorumve commodi causa petita, mittentur per Breve in proprioSecretariae Status Officio redigendum.Ab hac tamen lege eximuntur sacerdotes vel senio velmorbo affecti, qui solvendo pares non sint. Ad hos gratiafetto di età e di titolo per gli ordinandi del clero secolare ; lé dispensedal digiuno eucaristico ; le facoltà di conservare il SSmo Sacramento nellechiese e negli oratorii che non ne hanno diritto, e di celebrare la santaMessa negli oratorii privati, nei casi in cui queste grazie soglionsi abitualmenteconcedere, secondo la vigente disciplina ed in conformità dellaregola generale sopra menzionata.i 3°. Saranno spedite con documento in forma di Breve, redatto perònella Segreteria di questa stessa Congregazione, le dispense dagl'impedimentimatrimoniali di qualsiasi grado, purché di natura onesta, quandosiano gravate di tasse maggiori.Le altre dispense saranno spedite con documento a forma di rescritto.14V Gl'indulti di oratorii privati di qualsiasi genere, richiesti percomodità propria, della propria famiglia, o di altri, saranno spediti perBreve, redatto nella rispettiva sezione della Segreteria di Stato.Si fa solo eccezione per gl' indulti richiesti da sacerdoti vecchi odinfermi, i quali non siano in condizione di soddisfare le spese del Breve.
Normae peculiares 72.3mittetur forma rescripti et ad normas huius legis cap. XI.Norm. comm.15 0 . Indulta perpetua SSmae Eucharistiae adservandae inaliquo templo vel sacello, privilegii huius expertibus, pariterper Breve mittenda sunt. Temporaria mittentur per rescriptum,iisdem quae superiore numero normis.16°. Ubi gratia per Breve mittenda sit, Praelatus a secretisaut Subsecretarius, ad quem negotium pertinet, certioremde re faciet Cancellarium Brevium cum eoque opportunasnormas communicabit. Ille vero, cuius interest, hoc Officiumadibii, suum documentum recepturus.17 o . Si Summus Pontifex consuetas Congregationi facultatesconcedat, circa dispensationes ab impedimentis matrimoniiserventur hae legesa) in impedimentis minoris gradus, de quibus inferiusnum. ip°., ubi nihil obstet quominus dispensatio concedatur,gratiae concessio, loco maiorum Praepositorum, a Subsecretariodispensationum, aut ab eius adiutore signatur;Per questi si spedirà la grazia a modo di rescritto e secondo le regoledel cap. XL Norme gener. del regolamento.i b°. Gl'indulti perpetui di conservare il SSmo Sacramento in qualchechiesa od oratorio, che non ne abbiano il diritto, dovranno egualmentespedirsi per Breve. I temporanei si spediranno per rescritto, collestesse norme date nel numero superiore.16 0 . Dovendosi spedire la grazia per Biève, il Segretario od il Sottosegretario,cui la materia spetta, daràla partecipazione e le normeopportune al Cancelliere dei Brevi. E l'interessato dovrà recarsi a quest'Officioper il ritiro del documento che lo riguarda.17 0 . Se il Sommo Pontefice concede alla sacra Congregazione le facoltàconsuete, per la dispensa dagl' impedimenti matrimoniali si osserverannole norme seguentia) per gl' impedimenti di grado minore, di cui sotto al num. ig 0 .,quando non vi sia difficoltà per la concessione della dispensa, la graziaviene segnata per la concessione, in luogo deiSottosegretario per le dispense, o dal suo aiutante ;Superiori maggiori, dal
7 2 4Ordo servandusb) in impedimentis maioris gradtis, de quibus proximonum. 20°., si nil pariter obstet, dispensatio a Cardinali Praefectoconceditur, aut a Praelato a secretis.18°. In dubiis, Subsecretarius de re conferet cum Praelatoa secretis aut cum Cardinali Praefecto ; hic ad Congressumplenamve Congregationem referet; ad ultimum, prout res ferat,relatio fiet Summo Pontifici.] 9°. Dispensationes gradus minoris sunt ab impedimentisd) consanguinitatis et affinitatis tertii et quarti gradus lineaecollateralis, sive aequalis sive inaequalis, hoc est quartigradus mixti cum tertio, et quarti vel tertii mixti cum secundo ;b) affinitatis in primo gradu, et in secundo simplici velmixto cum primo, ubi hoc impedimentum ex illicito commercioprocedat;c) cognationis spiritualis cuiusvis generis;d) publicae honestatis, sive per sponsalia sive per matrimoniumratum, super quod iam dispensatum sit, fueritque solutum.20°. Dispensationes maioris gradus concedi solitae, intervenientelegitima causa, sunt ab impedimentisb) per gl'impedimenti digrado maggiore, di cui al seguente num. 20 0 .,parimenti se non vi sia difficoltà, la dispensa vien concessa dal CardinalePrefetto o dal Prelato Segretario.18°. Nei casi dubbi il Sottosegretario si riferirà al Segretario od alCardinale Prefetto ; questi al Congresso od alla piena Congregazione ;ed in ultimo, secondo i casi, se ne farà relazione al Santo Padre.io 0 .Dispense di grado minore sono quelle dagl'impedimenti.a) di consanguinità e di affinità di terzo e quarto grado in lineacollaterale, sia pari sia dispari, cioè di quarto grado misto con il terzo,e di quarto o terzo misto con il secondo ;b) di affinità in primo grado, ed in secondo semplice o misto con ilprimo, quando questo impedimento provenga da relazione illecita ;e) di cognazione spirituale di qualsiasi specie;d) di pubblica onestà, sia per sponsali sia per matrimonio rato giàdispensato e disciolto.causa,20°. Dispense di grado maggiore solite a concedersi, data una giustasono quelle dagl'impedimenti
Normae peculiares 72.5a) consanguinitatis secundi gradus lineae collateralis aequalis,et secundi vel tertii gradus primum attingentis;b) affinitatis primi et secundi gradus lineae collateralisaequalis, et secundi vel tertii gradus primum attingentis;c) criminis ex adulterio cum promissione futuri matrimonii.21 0 . Dispensationes a minoribus impedimentis concedenturomnes ex rationabilibus causis a S. Sede probatis. Sicvero concessae perinde valebunt ac si ex motu proprio etex certa scientia impertitae sint; ideoque nulli erunt impugnationiobnoxiae sive obreptionis vitio sive subreptionis.22 o . Nisi Cardinalis Praefectus aut Praelatus a secretis aliquam sibi petitionem aut plures reservarint, supplices libelliomnes ad impetrandam dispensationem ab impedimentis, relatiprius in tabulas, a protocollo ad Subsecretarium dispensationumeiusque adiutorem transmittentur.Hi, opere inter sese aequa ratione distributo, quae adipsos pertinent, secernent a ceteris. Supplicibus libellis sibireservatis consulent, signando gratiae concessionem initialibussui nominis et cognominis uteris. Iidem constituent,a) di consanguinità di secondo grado in linea collaterale eguale, edi secondo o terzo grado misto con il primo;b) di affinità di primo e secondo grado in linea collaterale eguale,e di secondo o terzo grado misto con il primo ;c) di delitto a causa di adulterio con patto di futuro matrimonio.2i°. Le dispense dagl'impedimenti minori saranno tutte concesse exrationabilibus causis a S. Sede probatis. E largite in tal modo varrannocome se fossero concesse ex motu proprio et ex certa scientia ; e nonsaranno quindi più impugnabili per vizio di orrezione o surrezione.22 o . Quante volte il Cardinale Prefetto od il Segretario non abbianoriservato a sè qualche istanza o gruppo di istanze, tutte le domande perdispensa dagl'impedimenti, dal Protocollo, dopo la registrazione, passerannoal Sottosegretario per le dispense ed al suo aiutante.Essi, dividendosi equamente il lavoro, scevereranno ciò che è diloro competenza, dai resto. Provvederanno alle domandedi loro spettanza,segnando la grazia con le iniziali del loro nome e cognome, e
yz6 Ordo servandusdebeatne dispensatio esse gratuita, an et quanti taxanda. Sivero gratia mittenda sit forma Brevis, id adnotare ne omittant.Post haec supplices libellos, quibus fuerit provisum,scriptoribus expediendos committent.De ceteris petitionibus, quamprimum ad Cardinalem referentaut ad Praelatum a secretis, ut opportune ipsi provideant.23 o . Cardinalis et Praelatus a secretis, legitime impediti,possunt negotium Subsecretario committere largiendi dispensationessibi reservatas, intra limites et cautelas quas duxerintnecessarias.24 o . In dispensationibus minoris gradus et in negotiis minorismomenti poterit documento subscribere Subsecretariusad quem pertinet res, aut, hoc impedito, alteruter e duobusreliquis Subsecretariis, contra posita subscriptione amanuensisqui documentum exaravit tamquam officialis.In maioris gradus dispensationibus et in negotiis maiorismomenti documento subscribet Cardinalis Praefectus, aut aliuseiusdem Congregationis Cardinalis, contra posita subscristabilirannose la dispensa debba esser gratuita, o tassata, ed in qualproporzione. Qualora la grazia debba essere spedita per documento informa di Breve, aggiungeranno anche questa indicazione. Passerannoquindi le istanze provviste agli scrittori.Per le altre faranno al più presto laSegretario per gli opportuni provvedimenti.relazione al Cardinale od al2 3°. In caso di legittimo impedimento, il Cardinale ed il Segretariopossono commettere al Sottosegretario di provvedere alledomande delledispense loro riservate, con quelle restrizioni e cautele che stimerannonecessario stabilire.24 0 . Il documento per le dispense di grado minore, i rescritti e lelettere di minore importanza,potranno firmarsi dal Sottosegretario cuila materia spetta, o da uno degli altri due, qualora quegli sia impedito,e controfirmarsi dallo scrittore che ha steso l'atto come officiale.Il documento per le dispense di grado maggiore, i rescritti e le letteredi maggior gravità, saranno firmati dal Cardinale Prefetto o daaltro Cardinale della stessa Congregazione, e controfirmati dal Segre-
Normaepeculiaresptione Praelati a secretis, aut, hoc impedito, alicuius e Subsecretariis,ut in superiore numero.ART. IV. - Congregatio Concilii.i 0 . Administri maiores, post Cardinalem Praefectum, suntPraelatus a secretis et Subsecretarius.2°. Erit collegium Consultorum a Summo Pontifice renuntiandorum,quorum aliqui probati sint temporalium etiamgerendarum rerum peritia.3°. Aliquot etiam minores administri erunt, iuxta normassuperius datas.4°. Potestas huius Congregationis propria statuta est inConstitutione Sapienti consilio.Ad omnem tamen tollendam ambiguitatem, quae fortein aliquibus casibus oriri posset, nonnullae heic peculiaressingillatim recensentur facultates, quae uni Concilii Congregationireservantur. Eius itaque dumtaxat erit in posterumconcederetario, e, questi impedito, da uno dei Sottosegretari, come nel numeroprecedente.ART. IV. — Congregatione dei Concilio.i 0 . Officiali maggiori, dopo il Cardinale Prefetto,ed il Sottosegretario.sono il Segretario2°. V'avrà un collegio di Consultori da nominarsi dal Santo Padre,fra i quali alcuni dovranno essere particolarmente competenti per gli affaridi ordine amministrativo e temporale.3°. Vi sarà anche un numero sufficiente di officiali minori, secondole norme date superiormente.4°. Le facoltà proprie di questa Congregazione trovansi stabilite nellaCostituzione Sapienti consilio.Per togliere però ogni dubbio, che in alcuni casi potrebbe sorgere,si enumerano qui particolarmente talune facoltà, che sono esclusivamenteriservate alla Congregazione del Concilio. Ad essa quindi unicamentespetta per l'avvenire di concedere
728 Ordo servandusa) collegiis canonicorum, seu Capitulis, dispensationesab obligatione celebrandi Missam feriae ac vigiliae ; Missaecanendae et applicandae conventualis ; canendi atque in chororecitandi horas canonicas ;b) tum Capitulis, tum singulis e clero saeculari, anticipationemrecitationis officii matutini;c) Capitulis, anticipationem Vesperarum et Completori!ante meridiem ;d) sacerdotibus e clero saeculari commutationem recitationisofficii divini cum aliis precibus;e) dispensationem a ieiunio praescripto ante consecrationemsacrarum aedium;f) facultatem in interno templi vel publici sacelli parietefenestram faciendi exstruendique parvi chori, aut aperiendiostii, quo privatus aditus patefiat;g) dispensationem a laurea doctoris sive ex tabulis institutionissive ex lege praescripta ad beneficium vel officiumaliquod assequendum, quorum largitio ad Ordinariumpertineat.d) ai Capitoli la dispensa dall'obbligo della Messa di feria e di vigilia;dal canto ed anche dall'applicazione della conventuale; dal cantoed anche dalla recita in coro delle ore canoniche;b) l'anticipazione della recita del Mattutino tanto ai Capitoli, quantoai singoli sacerdoti secolari ;c) l'anticipazione del Véspero e della Compieta nel mattino ai Capitoli;d) la commutazione della recita dell'officio divino in altre preci aisacerdoti secolari ;chiese ;e) la dispensa dal digiuno prescritto avanti la consacrazione delle/) la facoltà di poter aprire, nel muro interno d'una chiesa o diun pubblico oratorio,d'accesso ;una finestra, un coretto, od una porta privatag) la dispensa dalla laurea, richiesta dalle tavole di fondazione oda legge per ottenere un qualche beneficio od officio, se la collazionedei medesimi spetti all'Ordinario.
Normae peculiares 7295°. Item ad Concilii Congregationem spectat iudicium decontroversiis omnibus circa potiorem dignitatis locum, seupraecedentiam, exceptis iis quae Sodales religiosos attinent,(quae controversiae Congregationi religiosorum Sodalium suntreservatae), iisque pariter demptis quae Cappellam, Aulampontificiam et Patres Cardinales spectant, ad Caeremonialemdeferendae.Item ad eam pertinet videre, administrationis et disciplinaetramite, de servitutibus, quas aedi sacrae se constituissealiquis iactet, aut quas eidem velit imponere, qualiasunt habitatio in superiori contignatione, murorum impositio,atque horum similia.6°. Ad plenae Congregationis iudicium pertinenta) examen dubiorum circa iuris interpretationem in huiusOfficii rebus, quae dubia nullam facilem solutionem atqueperspicuam nanciscantur in constitutis legibus aut inalias decisis ; examen peritarum gratiarum, dispensationum,indultorum, quae concedi fere non soleant eo modo, aut ealatitudine; aliaque quemadmodum superius dictum est;5°. Egualmente spetta alla Congregazione del Concilio l'esame ditutte le controversie di precedenza deferite alla S. Sede, eccetto quelleche riguardano i religiosi, le quali sono riservate alla Congregazione deiReligiosi ; e quelle che risguardano la Cappella, la Corte pontificia ed iCardinali, le quali sono riservate alla Cerimoniale.Parimenti le appartiene in via amministrativa e disciplinare il giudiziodi ogni servitù che si vanti sopra una chiesa o vi si voglia imporre,come abitarvi sopra, addossarvi mura, ecc.6°. Al giudizio della piena Congregazione è riservatod) l'esame dei dubbi giuridici nelle materie proprie di questo dicastero,i quali nelle leggi e massime già stabilite non abbiano un'ovviae chiara soluzione ; l'esame delle domande di grazie, dispense ed indulti,che non soglionsi ordinariamente concedere, o non si sogliono concederenel modo o nell'estensione richiesta ; ed altro, secondo quanto, èsopra stabilito ;
73o Ordo servandusb) cognitio Conciliorum provincialium. — Qua in re, advigentis disciplinae normam, unius Consultoris primum exquiratursententia; deinde horum Collegii, aut partis eiusdem,non infra numerum Consultorum quinque, per viceseligendorum. Tum vero adiutor regionis, ad quam pertinet provincialeConcilium, acta et suffragia typis imprimenda curabit.Pariter quidquid maioris ponderis in Episcoporum coetibuscontigerit statutumve sit, ad plenam Congregationemreferatur.7°. Congressus autem est, ad normam legis communis,necessaria parare ad negotiorum examen, quae plenae Congregationisint reservata, ordinarias res expedire, solitasgratias concedere usitatis formis et pro facultatibus a SummoPontifice acceptis.8°-. In administrandae pecuniae nogotiis, suae ac peculiareserunt servandae normae.9°. In rebus sanctae Domus Lauretanae, normae pariterserventur superius constitutae.b) la revisione dei Concilii provinciali. — Ed a questo effetto, attenendosialla disciplina vigente, si richiederà prima il voto di un Consultore,quindi quello del collegio dei Consultori (o di una sezione dellostesso collegio non minore di cinque Consultori da scegliersi per turno) ;e l'aiutante della regione, cui appartiene il Concilio provinciale, cureràla stampa degli atti e dei voti.Si riferirà inoltre in piena Congregazione quanto d'importante possaessere avvenuto o siasi stabilito nelle Conferenze Vescovili.7°. Al Congresso spetta, in conformità della regola generale, prepararequanto è necessario per l'esame degli affari riservati alla piena Congregazione,il disbrigo degli affari ordinari e la concessione delle grazieconsuete nei termini d'uso, e secondo le facoltà avute dal Sommo Pontefice.8°. Per la trattazione degli affari di ordine economico si osserverannoi regolamenti speciali propri della materia.9°. Per l'esame delle cose riguardanti il Santuario di Loreto, si seguirannopure le regole sopra stabilite.
NormaepeculiaresART. V. — Congregatio de Sodalibus religiosis.i 0 . Huius Congregationis administri maiores sunt pariter,post Cardinalem Praefectum, Praelatus a secretis et Subsecretarius.2°. Erit collegium Consultorum a Summo Pontifice eligendorum.3°. Erunt etiam aliquot officiales minores, quot necessariisunt iuxta regulas superius datas.4°. Alterius ex adiutoribus proprium officium esto curarequae ad religiosos Ordines pertinent; alterius quae ad congregationeset omne genus instituta virorum ; tertii quae adcongregationes et instituta mulierum.Pro unoquoque horum munerum sui erunt scriptores distributi.5°. In decernendo quaenam in plena Congregatione tractandasint, quaenam maioribus administris aut Congressuireservanda, prae oculis habeantur superius cap. II. consti-ART. V. - Congregatione dei Religiosi.i 0 . Officiali maggiori in questa Congregazione sono parimenti, dopoii Cardinale Prefetto, il Segretario ed il Sottosegretario.2 O . Vi sarà un collegio di Consultori nominati dal Romano Pontefice.3°. Vi saranno anche gli officiali minori necessari, secondo le normedate superiormente.4°. Degli aiutanti uno avrà per sua speciale attribuzione le cose spettantiagli Ordini religiosi; l'altro quelle spettanti alle congregazioni edagli istituti maschili di qualsiasi genere; il terzo quelle spettanti allecongregazioni ed istituti femminili.Gli scrittori saranno analogamente divisi.5°. Nello stabilire quali cose siano da trattarsi in piena Congregazione,e quali riservate agli Officiali maggiori ed al Congresso, si avrannoavanti gli occhi le norme più sopra date nel cap. II. e quelle indicatenelle precedenti Congregazioni.Acta S. Sedis, vol. XU, fase. il. 46
Ordoservandustutae normae, et quae in memoratis hactenus Congregationibusindicatae sunt.6°. Decretum quo laudatur probaturque institutum aliquod, et decretum approbationis constitutionum, itemquesubstantialis mutatio quaevis in iam probatis institutis inducenda,ad plenam Congregationem semper pertinebunt.ART. VI. - Congregatio de Propaganda Fide.i°. Congregatio haec retinet constitutionem, disciplinamagendique rationem sibi propriam, in iis omnibus quae cumdispositionibus Const. Sapienti consilio et praesentis legiscomponi possunt.2°. Iuxta vero ea quae pro aliis Congregationibus statutasunt, in officio a secretis alius administer adiicietur, nempeSubsecretarius.3°. Indulta, quae hactenus haec sacra Congregatio concederesolebat iis etiam qui suae iurisdictioni non essentobnoxii, in posterum suis subditis tantum tribuet.4°. Congregatio de Propaganda Fide pro Negotiis ritusorientalis sua munia ex integro servabit. In iis tamen, quae6°. Il decreto di lode e d'approvazione di qualsiasi nuovo istituto,non che di approvazione delle costituzioni, come qualsiasi sostanzialemodificazione allo stato d'istituti già approvati, sono sempre di competenzadella piena Congregazione.ART. VI. - Congregazione di Propaganda Fide.i°. Questa Congregazione conserva l'ordinamento, le regole ed il mododi agire che le sono propri, per quanto sieno compossibili con il dispostodella Costituzione Sapienti consilio e del presente regolamento.2°. In conformità però di quanto è disposto per le altre Congregazioni,nella Segreteria sarà aggiunto un Sottosegretario.3°. Gl'indulti, che finora questa S. Congregazione soleva concedereanche ad altri, in avvenire limiterà ai suoi sudditi.4°. La Congregazione di Propaganda per i Riti orientali conservatutte le sue attribuzioni. Però per tutto ciò, che riguarda l'interna disci-
Normaepeculiaresinternam Officii disciplinam et modum tractandi negotia spectant,huius legis normis sive communibus sive peculiaribusinhaerebit.5°. Circa huius Congregationis et Camerae Spoliorum administrationem,peculiaris norma quamprimum dabitur, quae,a speciali Cardinalium coetu revisa, per Emum PraefectumSummi Pontificis approbationi subiicietur.ART. VII. - Congregatio Indicis.i 0 . In ratione gerendarum rerum et in disciplina ac muniisadministrorum haec Congregatio suas retinebit normas,se tamen conformando statutis Const. Sapienti consilio etpraesentis legis.2°. Administri, Consultores, Cardinales huius Congregationisiusiurandum dabunt de secreto Sancti Officii servando,ut ipsis cognita sint quae ab eo sacro Consilio de prohibitionelibrorum agantur, ad normas memoratae Constitutionis.plina del dicastero ed il modo di trattare gli affari, si atterrà alle normegenerali e speciali del presente regolamento.5°. Quanto all'amministrazione dei beni di questa Congregazione edella Camera degli Spogli, sarà dato al più presto un particolare regolamento,che, riveduto da unaspeciale Commissione Cardinalizia, permezzo dell' Eíño Prefetto sarà sottoposto al Sommo Pontefice per l'approvazione.ART. VII. - Congregazione dell'Indice.i°. Quanto al metodo proprio di trattare gli affari, e quanto alladisciplina ed agli offici propri degli Officiali, questa Congregazione staràalle sue regole, conformandosi però alle disposizioni della Cost. Sapienticonsilio e del presente regolamento.2°. Dovranno gli Officiali, i Consultori ed i Cardinali di questa Congregazioneprestare il giuramento del segreto di S. Offizio,aver comunicazione di quanto,onde poterrelativamente alla proibizione dei libri,si tratti in quella Congregazione, secondo il prescritto delia detta Costi?-tuzione.
734 Ordo servandusART. VIII. — Congregatio SS. Rituum.i°. Suam, quam hactenus, constitutionem retinet atquenaturam, salvis praescriptionibus Const. Sapienti consilio atquehuius legis, in iis quae ad Congregationem hanc referuntur.2°. Itaque, quum huius proprium et cum aliis non communesit munus curandi ut, in universa Ecclesia latina, sacriritus ac caeremoniae diligenter serventur in Sacro celebrando,in Sacramentis administrandis, in divinis officiis persolvendis;idcirco debeta) advigilare liturgicis omne genus libris Ecclesiae latinae,eos inspicere, corrigere aut reprobare, salva Sancti Officiicompetentia in iis quae fidei capita, seu dogmata, respiciunt:b) excutere atque approbare nova officia divina et calendaria;c) dubia de ritibus iudicare ac dirimere;d) quae hac in re necessaria videantur temperamenta,indulta, facultates concedere, veteri retento catalogo, novis ta-ART. VIII. - Congregatione dei Sacri Riti.i °. Essa conserva la sua organizzazione attuale, salve sempre le prescrizionidella Costituzione Sapienti consilio e del presente regolamento,in quanto riguardano questa Congregazione.2°. Laonde, avendo essa per sua propria ed esclusiva attribuzionedi curare in tutta la Chiesa latina l'osservanza dei sacri riti e delle sacrecerimonie per quanto risguarda il divin sacrificio, l'amministrazionedei Sacramenti e la recita dei divini uffici ; devea) vigilare sui libri liturgici di qualsiasi genere della Chiesa latina,rivederli, correggerli o riprovarli, salva la competenza del S. Offizio perciò che concerne il dogma;b) esaminare ed approvare i nuovi offici divini ed i calendari ;c) giudicare e dirimere i dubbi che sorgessero in materia di riti ;d) concedere in questa materia quei temperamenti, quegl'indulti equelle facoltà che fossero necessarie, attenendosi all'antico catalogo, limi-
Normae peculiares 735men disciplinae normis circumscripto, iis praesertim quae superiusallata sunt num. io 0 , de Congregatione Sacramentorum,et num. /f. et j¡°. de Congregatione Concilii.3°. Negotiis ad plenam Congregationem deferendis autiii Congressu tractandis erunt aptandae regulae haud semelindicatae in superius memoratis Congregationibus, et superiorecap. II.4°. in causis Beatificationis et Canonizationis standumnormis eius rei propriis ac peculiaribus, servatis tamen semperhuius legis praescriptionibus ad hoc genus materiae pertinentibus.5°. Circa sacras Reliquias, Congregatio Rituum inhaerebitpraescriptis Const. In ipsis, die vi mensis Iulii a. MDCLXIX,superius memoratae sub art. I. de Sancto Officio,ART. IX. - Congregatio Caeremonialis.Congregatio haec, suapte natura, constitutionem suamac disciplinae rationem stabilem retinet nullique mutationiobnoxiam.tato però dalle nuove norme disciplinari e segnatamente da quanto èsopra stabilito al num. io°. della Congregazione dei Sacramenti, ed ainum. 4°. e 5 0 . della Congregazione del Concilio.3°. Quanto agli affari da portarsi in piena Congregazione o da trattarsiin Congresso, anche in questo dicastero si dovranno applicare i criteripiù volte sopra indicati nelle altre Congregazioni, ed al cap. II. precedente.4 0 . Circa i processi per le cause di Beatificazione e Canonizzazione,si seguiranno le norme che sono proprie e speciali per questa materia,salva però sempre l'osservaza delle disposizioni di questo regolamentoin ciò che possa riguardare questo ramo speciale di affari.5°. Quanto alle sacre Reliquie, la Congregazione dei Riti si atterràalle prescrizioni della Cost. In ipsis 6 Luglio 1669 mentovata superiormenteall'ari. /. del S. Offizio.ART. IX. - Congregazione Cerimoniale.Per la sua natura e costituzione, questa Congregazione rimane inalteratanella sua organizzazione e nel suo modo di procedere.
y36 Ordo servandusART. X. - Congregatio pro Negotiis eccl. extraordinariis.Huius pariter Congregationis natura et constitutio, nonminus quam ratio disciplinae, immutata manet, salvis praescriptionibuseam spectantibus, in Const. Sapienti consilio etin hac adiecta lege comprehensis.ART. XI. - Congregatio Studiorum.i 0 . Quaenam sit huius Congregationis auctoritas statuiturin Const. Sapienti consilio. In iis vero quae ad internam disciplinamet negotiorum expediendorum rationem pertinent,regulas in hac lege statutas sive communes sive peculiaresservabit.2°. Plenae Congregationi huius Officii competunt condendaenovae studiorum Universitates ac Facultates omnes, quibusius est academicos gradus conferendi ; mutationes maioris momentiin iisdem iam institutis; cognitio quaestionum graviorumin ipsis occurrentium de patrimonii administratione, demagistri alicuius decurialis nominatione, de ratione studio-ART. X. - Congregazione degli A fari eccl. straordinari.Anche questa Congregazione rimane inalterata nella sua organizzazionee nel suo modo di procedere, salve le disposizioni che la risguardano,contenute nella Cost. Sapienti consilio e nel presente regolamento.ART. XI. - Congregatione degli Studi.i 0 . Il potere e le facoltà di questa Congregazione sono determinatedalla Cost. Sapienti consilio. Quanto poi al modo di spedire gli affaried all'interna disciplina, si osserveranno le norme sia generali sia specialidel presente regolamento.2°. Di competenza della piena Congregazione in questo dicastero sonotutte le istituzioni nuove di Università e di Facoltà che concedono gradiaccademici ; le modificazioni di grande importanza allo stato delle Universitàe Facoltà attualmente istituite ; l'esame delle controversie più graviche sorgessero circa l'amministrazione temporale, circa la nomina di qualcheprofessore, circa l'indirizzo scolastico, e simili; le disposizioni che
Normaepeculiaresrum, et de aliis huiusmodi ; item quae necessario capiendaconsilia in commune videantur; postremo iudicium de excellentialiquo viro academicis gradibus ad honorem decorando.3°. Congressus officium est ad plenam Congregationemdeferenda parare; leviores controversias in aliqua studiorumUniversitate vel Facultate subortas dirimere, ad normam praescriptorumsuperius.4°. Si qua velit in posterum studiorum Universitas autFacultas nova constitui, opus est id fieri per Breve. Nullapariter in praesentem Facultatum et Universitatum statumgravior immutatio induci poterit nisi per Breve.CAP. Viii.DE SINGULIS TRIBUNALIBUSART. I. Sacra Poenitentiaria.i 0. Tribunalis huius ambitu ad solum forum internumcoarctato, suis muniis addicti manebunt, praeter CardinalemPoenitentiarium, Regens, Praelati quinque Signaturae, Prosireputassero necessarie di prendere, sebbene di non grave entità, quandoavessero un carattere generale; ed in fine il giudizio sulla concessionedei gradi ad honorem a qualche persona distinta per meriti.3°. Spetta al Congresso preparare quello che deve essere portato inpiena Congregazione, ed il dirimere le controversie di minor importanzache potessero sorgere in qualche Universisà o Facoltà, in conformità delgià sopra disposto.4°. L' erezione delle nuove Facoltà od Università dovrà farsi perBreve. Egualmente per Breve dovranno essere fatte le modificazioni dmaggiore importanza allo stato esistente delle derte Facoltà ed UniversitàtCAPO VIII. — DEI SINGOLI TRIBUNALIART. I. - Sacra Penitenzieri a.i°. Ristrette le attribuzioni di questo Tribunale al solo foro interno,per il disimpegno degli affari che gii sono propri, oltre il Cardinale
738 Ordo servanduscurator, seu a secretis, Substitutus et aliquot inferiores officiales.2°. In officii parte quam retinet, hoc sacrum Tribunal segeret ad normas praesertim Const. In Apostolicae, editae dieXIII mensis Aprilis a. MDCCXLIV a Benedicto XIV, salvis immutationibuslegitimo usu posterius inductis, quae eruntscripto redigendae et a Cardinali Poenitentiario subiiciendaeapprobationi Pontificis; firmisque praescriptis a Const. Sapienticonsilio et ab hac lege, in omnibus quae hoc sacrumTribunal spectent.3°. Iuxta memoratae Constitutionis Benedicti XIV praescripta, omnia secreto et gratis in hoc sacro Tribunali expedientur.ART. II. - Sacra Romana Rota et Signatura Apostolica.i 0 . Utriusque Tribunalis quae debeat esse procedendi ratio,qui et quales administri, a Lege propria potissimum decernituradiuncta Constitutioni Sapienti consilio.Penitenziere, rimarranno il Reggente, i cinqueil Segretario, il Sostituto ed alcuni officiali minori.Prelati della Segnatura,2°. Nel suo modo di procedere, per la parte che le è rimasta, laPenitenzieria si atterrà alle regolestabilite particolarmente dalla Cost.In Apostolicae del i3 Aprile 1744 di Benedetto XIV, salvi quei temperamentiche la prassi legittima susseguente vi ha introdotto, i qualidovranno essere redatti in iscritto e dal Cardinal Penitenziere sottopostial Pontefice per T approvazione ; e ferme sempre le disposizioni dellaCostituzione Sapienti consilio e del presente regolamento,che possa riguardare questo sacro Tribunale.per tutto ciò3°. In conformità del prescritto della detta Costituzione Benedettina,in questo sacro Tribunale si dovrà spedire tutto gratuitamente e sottosegreto.ART. II. - Sacra Romana Rota e Segnatura Apostolica.i°. il modo di procedere ed il personale che costituisce questi dueTribunali viene principalmente stabilito nella Legge propria aggiuntaalla Cost. Sapienti consilio.
Normaepeculiares2°. Nihilominus in his etiam Officiis servanda sunt praesentisOrdinationis praescripta in iis omnibus, quae ad expediendanegotia, ad iusiurandum, ad administrorum muniahorumque similia referuntur, quantum scilicet huius Ordinationisnormae cum Lege propria consentiant.CAP. IX.DE SINGULIS OFFICIISART. I. - Cancellaria Apostolica.Purpuratorum Patrum coetus, constans Cardinalibus tribus, Cancellario, Datario et a secretis Consistorialis, reformandasqua nprimum curabit formulas Bullarum collationisbeneficiorum, sive consistorialium, sive aliorum ; itemque Bullarumconstitutionis dioecesum, Capitulorum; denique Regularum,quas Cancellariae vocant.ART. II. - Dataria Apostolicai 0 . Ob inductam a Const. Sapie?iti consilio novam ordinationemDatariae Apostolicae hoc relinquitur munus, quod in2°. Debbono però anche in questi dicasteri osservarsi le disposizionidel regolamento presente, per tutto ciò che riguarda la spedizione degliaffari, il giuramento, il compito degli officiali, ecc., in quanto le normequivi stabilite siano compossibili con la Legge propria.CAPO IX. —DEI SINGOLI OFFICIART.-I.- Cancelleria Apostolica.Una Commissione, costituita dal Cardinale Cancelliere, da] CardinaleDatario, e dal Cardinale Segretario della Concistoriale, curerà cheal più presto possibile siano riformati i formulari delie Bolle di collazionedei benefici sia concistoriali sia non concistoriali, e quelli delleBolle di erezione delle diocesi e dei Capitoli, nonché il tenore delle Regoledi Cancelleria.ART. II. - Dataria Apostolica.i°. Pel nuovo ordinamento apportato dalla Cost. Sapienti consilio,il compito della Dataria Apostolica rimane circoscritto alla collazione
740 Ordo servandusbeneficiorum non consistorialium collatione versatur. Atquein hoc etiam Officio sunt retinendae normae huius legis iniis quae ipsum attingant.2°. In collatione beneficiorum ea ratio servabitur, quampraesens lex et vigens usus praestituunt, cauto tamen ut hiccum novis praescriptionibus memoratae Constitutionis cohaereat,donec, reformatis Cancellariae Regulis, aliter provideatur.3°. Bullae collationis prima praescriptio (minuta) fieri debebitab uno adiutore, et loco erit veteris, uti vocant, supplicationis;eaque in actis servabitur ad cautionem et recognitionem,si qua forte inciderit impugnatio.Nihil immutatur in invecto usu providendi nonnunquambeneficiis per decretum simplicis signaturae, hoc est nullisBullis expeditis.4°. Subscribetur Bullis a Cardinali Datario, eoque impedito,a Cardinali a publicis negotiis seu a secretis Status,contra posita subscriptione illius officialis, qui primus ordinetemporis post Datarium sit, et in Officio adsit.dei benefici non concistoriali. E saranno osservate, anche in questo dicastero,le norme del presente regolamento, per quanto esse lo riguardano.2°. Quanto al modo di procedere per la collazione dei benefici, siosserverà il regolamento e la prassi oggi vigente, ponendola però inarmonia con le nuove disposizioni date dalla detta Costituzione, fino ache per la riforma delle Regole di Cancelleria non siasi provveduto diversamente.3°. La minuta della Bolla di collazione dovrà farsi da un aiutante,e terrà luogo dell'antica così detta supplica, da conservarsi in atti pergaranzia e controllo in caso di contestazioni.Nulla si muta quanto all'uso introdotto di provvedere talora i beneficiper decreto di semplice segnatura, cioè senza spedizione di Bolle.4°. Le Bolle saranno firmate dal Cardinale Datario, e, questi impedito,dal Cardinale Segretario di Stato, e controfirmate dal primo degliofficiali dopo il Cardinale Datario, che si trovi presente in officio.
Normae peculiares 74.15°. Curabit praeterea Dataria ut imponantur et exiganturpensiones et onera beneficiis Urbis adnexa, ad areampensionum, quam vocant, pertinentia. Quare officialis distributorexiget solvendam ab iis pecuniam, qui oneribus autpensionibus graventur; ac deinde ius habentibus ad pensionesaliave emolumenta debitis modis satisfaciet.Trimestri quoque spatio Cardinalis Datarius, aut eius vicealius, arcae statum explorabit, supputatisque rationibus, suaeauctoritatis testimonium adscribet.ART. III. - Camera Apostolica, Secretaria Status,Secretariae Brevium ad Principes et Epistolarum latinarum.i 0 . Haec Officia receptum huc usque suis muniis fungendimorem ut ante retinebunt, salvis praescriptionibus Const. Sapienticonsilio et huius Ordinationis, in iis omnibus quae eademattingant.2°. Peculiaris coetus trium Cardinalium, quos inter Cardinalisa secretis Status, Brevium Apostolicorum formas instaurandascurabit, quae ab ea Secretariae Status parte mittisolent, cui est Apostolicorum Brevium cura commissa.5°. La Dataria curerà inoltre 1' imposizione e la riscossione dellepensioni ed oneri sui benefici di Roma, spettanti alla cosi detta Cassapensioni.Il distributore esigerà i pagamenti da coloro che sono gravatidi oneri o pensioni ; e soddisferà quindi nei debiti modi gli aventi dirittoa pensioni o ad altri assegni.Ogni trimestre il Cardinale Datario, o chi per lui, esaminerà lostato di amministrazione e di cassa, e apporrà il visto ai conti.ART. III. - Camera Apostolica, Segreteria di Stato,Segreteria dei Brevi ai Principi e delle Lettere latine.i°. Per questi Offici rimane inalterato il modo di procedere, salvo aconformarsi alle prescrizioni della Costit. Sapienti consilio ed alle normedi questo regolamento per tutto ciò che possa riguardare questi dicasteri.2°. Una Commissione speciale, composta dal Cardinale Segretariodi Stato e di due altri Cardinali curerà al più presto l'emendazione deiformulari dei Brevi Apostolici, da spedirsi dalla sezione rispettiva dellaSegreteria di Stato.
742 Ordo servandusAPPENDIXINSTITUTIO CIRCA MODUM IN TABULAS REFERENDIET SCRIPTAEXPEDIENDIi 0 . In omni Officio liber erit annui protocolli, in quod,ordine temporis, preces et expostulationes referentur singulae,quae per annum exhibeantur.Haec in album adscriptio, post numerum ordinis, indicabiti 0 , dioecesim, ad quam preces aut expostulationes pertinent;2°. petentem aut expostulantem ; 3 0 . cur, aut contraquem expostulatio fiat; 4 0 . exhibitionis diem; 5 0 . procuratorem,seu agentem, si fuerit interpositus. Subinde vacuumchartae relinquetur spatium, in quo notetur, qui fuerit negotiiprocessus, hoc est, scriptumne sit ad Ordinarium, impetratanegratia, an transmissa, negata, dilata, et ita porro.Numerus protocolli debet in supplicem libellum referri,scriptum ad modum fractae partis, cuius numerator exprimat ipsius numerum protocolli ; denominatur vero annum,elisis litteris. Ita si negotium, pertinens ad annum MDCCCCVIII,APPENDICEISTRUZIONE SUL MODO DI REGISTRAZIONE E SPEDIZIONEi°. In ogni dicastero vi sarà un libro di protocollo per ciascun anno,dove con ordine progressivo saranno registrate tutte le istanze e ricorsi,che di mano ih mano vengano presentati.Questa registrazione, dopo il numero d'ordine, indicherà i°. la diocesi,a cui l'istanza od il ricorso appartiene; 2 0 . il petente o ricorrente;3°. per qual motivo o contro chi si ricorre ; 4 0 . la data di presentazione;5°. l'agente, se vi sia. Vi sarà poi uno spazio lìbero per indicare il movimentodell'affare, cioè se siasi scritto all'Ordinario, se fatta la grazia,se spedita, se negata, se differita, ecc.Il numero del protocollo si dovrà riportare sull'istanza segnandoloa modo di frazione, il cui numeratore esprima la cifra d'ordine del librodel protocollo, il denominatore l'anno sincopato; cosicché p. es. unaffare che nell' anno 1908 avesse nel libro di protocollo il num. 5oo,
Normae peculiares 743in protocolli libro numerum ferat 500, inscribendum positionierit fracta sic parte: ^ Tergo praeterea supplicislibelli apponentur adnotationes earum fere similes, quae in libroprotocolli, hoc est, nomina dioecesis, recurrentis, ac cetera.2 0 . Habebitur etiam protocolli index, hoc est annua parvarubrica, in quam negotia ordine dioecesum digesta referantur,indicto, post nomen dioecesis, nomine postulantis cumnumero protocolli, quo facilius investigationes in positionibusinstitui possint.3 0 . Numerus protocolli, semel positioni adsignatus, manet,etsi negotium ultra annum trahatur. Quod si, aut instauratapost aliquot annos quaestione, aut alia quavis de causa contingat,ut alius ei sufficiatur numerus, huius mentio fiet inpriore numero, tam in libro protocolli quam in parva rubrica.4°. Relatis in protocollum chartis resumptisque, si quaesint, prioribus, positiones ad maiores administros aut adiutorestransmittendae sunt, eorum cognitioni subiiciendae etad rem, secundum suas cuiusque Officii normas, ad exitumdeducendam.dovrebbe sulla ponenza segnarsi con la frazione Inoltre sul dorso dell'istanzasi scriveranno la diocesi, il nome del ricorrente, e le altre annotazionifatte nel protocollo.2°. Vi sarà inoltre un indice del protocollo cioè una rubricella annua,dove si richiamino gli affari per ordine alfabetico di diocesi, indicando,dopo il nome della diocesi, il nome del ricorrente col numerodi protocollo, onde facilitare le ricerche delle ponenze.3°. Il numero di protocollo assegnato da principio ad una ponenzarimane, sebbene l'affare si protragga oltre l'anno. Che se, o per la ripresadella vertenza dopo parecchi anni, o per qualsiasi altro motivo,avvenga che si dia alla medesima un altro numero, se ne farà il richiamopresso il vecchio numero tanto nel libro di protocollo quanto nella rubricella.4 0 . Piotocollate le carte, e fatte le riassunzioni dei precedenti, se visono, le ponenze devono trasmettersi agli Officiali maggiori, od agliaiutanti, per lo studio e il disbrigo secondo le norme di ciascun dicastero.
744 Ordo servandus5°. Re deliberata et provisa, positiones deferendae suntd) ad scriptores, quoties eadem de re aut epistola conficiendasit, aut aliquis vocandus, aut exarandum rescriptum ;b) ad distributorem, si positio Consultori vel alio viro studiicausa committenda sit; c) ad protocollum, si aut iussum fueritresumi priores, aut si coeptum consilium peculiarem exsecutionemnon postulet, quemadmodum si rescriptum sit:ad acta, reponatur, lectum, aut horum aliquid simile.6°. Nisi quid aliter in suis cuiusque Officii normis praescriptumsit, aut nisi Moderatores opportunum duxerint aliaratione consulere, communiter ad eum qui prior est interaddictos protocollo, haec muniuni partitio spectabit. Ipsiusigitur erit suas cuique scriptori positiones adsignare, proutsingulis competunt sive ratione territorii, sive materiae. Idemin protocolli libro rescripta, de quibus litt. b et c num. j°.superioris, notabit. Priora vero illa, de quibus litt. a, in albumreferet absoluto negotio.7°. Scriptores, expleto suo munere, positiones cum adiectisrescriptis ad ratiocinatorem transmittent.5°. Preso un provvedimento, esse si devono trasmettere a) agli scrittorise siavi da fare una lettera, o chiamare alcuno, o stendere un rescritto;b) al distributore, se la ponenza sia da mandare ad un Consultoreo ad altra persona per lo studio ;c) al protocollo, se siasi ordinatauna riassunzione di precedenti, oppure se il provvedimento nonrichieda speciale esecuzione, come per es. se siasireponatur, lectum, o simile.rescritto : ad acta,6°. Se nelle regole speciali di un dicastero non siavi altra disposizione,ed i Superiori non stimino opportuno un provvedimento diverso,normalmente il protocollista anziano avrà cura di questa ripartizione diaffari. Distribuera agli scrittori leponenze secondo le competenze propriedi ciascuno, o territoriali, o di materia. Prenderà nota nel libro diprotocolio dei rescritti lett. b e c del num. 5 0 . precedente. Quanto ai primi(lett. a) deve riservarsi a farne la registrazione dopo eseguito l'atto.7 0 . Gli scrittori, soddisfatto il loro compito, passeranno le ponenzecoi relativi rescritti al computista.
Normae peculiares7 45Hic acta tradet ad subsignandum. Actorum vero fascículos,seu positiones, apud se retinebit, ut in suo administrationisfolio et deinde super rescriptis, cum subsignata redierint,taxationes adnotet, si quae sint adiectae. Deindepositiones ad protocollum remittet, cum sigla ex conventoconstituta ad significandum omnia esse confecta; litteras veroet rescripta distributori tradet.8°. Protocollo addictus rem in librum referet et positionesin suo quamque loco reponet. Distributor autem actasecundum proprias leges distribuenda curabit.9°. Si non subscripta redierint acta, vel si cum aliquaanimadversione coniuncta, administri, pro variis casibus, Praepositorumsese mandatis conformabunt.io 0 . Memoratae normae sunt omnibus retinendae diligenter,nisi quid in iis quae sequuntur peculiaribus legibus exceptumsit pro aliquo Officio.Quae superioribus capitibus continentur, SSmi D. N. PiiPP. X iussu accedunt Constitutioni Sapienti consilio editaeQuesti invierà gli atti alla firma. Terrà poi le ponenze presso disè, onde notare nel suo foglio mensile di amministrazione, e quindi suirescritti che ritornano firmati, le tasse cui fossero soggetti. Quindi restituiràle posizioni al protocollo con una sigla per indicare che tutto ècompito, e consegnerà le lettere ed i rescritti al distributore.8°. Il protocollista da parte sua registrerà la risoluzione nel libro diprotocollo, e metterà al posto le ponenze. Ed il distributore curerà ladistribuzione degli atti secondo le sue regole.9°. Che se gli atti tornino non firmati, o con qualche speciale osservazione,gli officiali si regoleranno secondo i casi in conformità delleistruzioni dei Superiori.io 0 . Le regole sopra menzionate devonsi osservare con esattezza datutti, salvo se nei regolamenti speciali non siasi fatta eccezione per qualchedicastero.Le disposizioni contenute nei capi precedenti per ordine di SuaSantità Pio PP. X accedono alla Costituzione Sapienti consilio del 2g
Ordoservandusdie xxix mensis Iunii a. MDCCCCVIII et Ordinationi communitunc temporis vulgatae. Eadem proinde vi pollent, anterioresabrogant contrarias leges, et servari ab omnibus integre debent,quavis alia ordinatione, usu, privilegio contrariis nonobstantibus.Datum Romae, die xxix mensis Septembris an. MDCCCCVIII.De speciali mandato SSmi D. N. Pii Papae X.R. Card. MERRY DEL VALGiugno igo8, ed al regolamento generale allora pubblicato. Hannoquindi, con Tuna e con l'altro, egual valore, derogano alle leggi contrarieanteriori, e debbono da tutti essere pienamente osservxte, nonostante qualsiasi disposizione, uso o privilegio contrari.D.ito in Roma, il 2g Settembre igo8.Per mandato speciale di Sua Santità Pio Papa X.R. Card. MERRY DKL VAL
ACTA ROMANI PONTIFICISEPISTOLAQua Pius PP. X gratulatur de felici exitu conventus Eucharisticiin Anglia habiti.VENERABILI FRATRIFRANCISCO ARCHIEPISCOPO WESTMONASTERIENSIUMWESTMONASTERIUMVenerabilis Frater, salutem et Apostolicam benedictionem.Solatium Nos, illudque tam grande quam fuerat ante expetitum,ex habito istic conventu Eucharistico cepimus, quemnon Anglis modo, sed universo pene adspectanti orbi extitissepietatis vestrae tum testem tum laudem accepimus. Allataenim publice nuncia gratiusque multo et luculentius VenerabilisFratris Nostri Vincentii S. R. E. Cardinalis Vannutelli,Legati Nostri, enarratio sic descriptum exhibuerecongressionis exitum ut sive celebri illustrium virorum frequentia,sive profunda disceptandidecernendique gravitate,sive praebitis fidei cultusque Eucharistiae testimoniis, sive deniquecomitantium splendore caeremoniarum, debeat is coetus,uti Anglis aetate et ordine prior, ita Ecclesiae universaeamplitudine princeps existimari. Congressum cessisse tamprospere, a Deo primum repetendum. At non opera Nobispraetereunda illa est quam ipse, Venerabilis Frater, sollerter,prudenter studioseque contulisti, hoc demum digno recreatuspraemio, catholicos vidisse tuos nobilitate fidei mirabiles.Eum vero commemorare insimul placet, cuius, quemadmodumab omni catholicae Angliae gloria non seiunctumest nomen, ita huic adiunctum conventui manet: Ducem, idest, de Norfolk, qui coetu apparando et perficiendo atqueetiam excipiendis honestissime primoribus laudem promeruit.— Utique singulorum heic afferre velimus nomina,quum ex ordine nobilium, tum e civibus ceteris, qui variisActa S. Sedis, vol. XLI, fase. 12. 47
74« Ex Secretaria Breviummodis celebrando prospere congressui adiumentum praestitere,delatisque liberaliter hospitiis, Angliam monstrarunt peregrinissplendide urbanam. Id vero quoniam expleri per Nosnequeat, tibi libenter demandamus ut gratias iis lau desquenomine Nostro persolvas. — Ad haec, iucundi beneque affectianimi Nostri testimonium iis etiam e saeculari regulariqueclero dare par est, qui diligentiam studiumque congressionisbono impenderunt, optime propterea de religione, de Nobis,de Eucharistico cultu promeriti. — Omnes denique filios exAnglia Nostros cum amore et grati animi sensu complectimur,eos publice dilaudantes quod, professione fidei, exemploceteris existant. Deum postremo vehementer adprecati utEucharistici conventus fructus uberes reddat velitque pro utilitatepatriae perennes, auspicem caelestium gratiarum Nostraequedilectionis pignus Apostolicam benedictionem tibi,Duci de Norfolk, cunctisque Regni catholicis peramanter inDomino impertimus.Datum Romae die xv Octobris MCMVIII, Pontificatus Nostrianno sexto.PIUS PP. XEX SECRETARIA BREVIUMBreve beatificationis Ven. Servae Dei Mariae MagdalenaePostel, institutricis Sororum scholarum christianarum aMisericordia.PIUS PP. XAD PERPETUAM REI MEMORIAMChristiani nominis dum nullo quidem tempore acerrimidesunt insectatores, qui ad catholicam fidem radicitus exorbe divellendam, eius institutionem a scholis seiungere conentur,misericors Deus Sanctossuos identidem excitavit,
Ex Secretaria Brevium 749qui pueris excolendis pro viribus addicti, initium sapientiaetimorem esse Domini perspicue demonstrarent. NQuod cummultifariam, tum praesertim in Gallus evenit. Nam ibi,quum saeculo duodevicesimo nonnulli prodiissent, qui sephilosophos iactantes, omnigenas doctrinas in ipsum doctrinaefontem ac principium obiicerent, complures, Deo favente, item orti sunt qui divina scientia pariter ac nonfucato hominum amore praestantes, luculenter ostenderent,in religione simul cum veritate salutem contineri. Hos intersane comperimus inclaruisse Venerabilem Dei ServamMariam Magdalenam Postel, illius instituti conditricem, cuiusreligiosae sorores, quae Scholarum christianarum a Misericordiadicuntur, tum erga infirmos, tum potissimum ergapuellas instituendas priora in Gallus beneficia novis ubiquecumularunt. Nata est haec Venerabilis Dei serva BarfloreiGalliarum oppido 4 Kal. Dec. anno salutis T 756 a IoannePostel et Theresia Levallois, piis honestisque parentibus.Cum vero ipso in ortu eius vita periclitaretur, statim sacrobaptismate abluta, eodem exinde die Iulia Francisca Catharinarite est in templo vocata. Adhuc puerula summo inDeum amore conspiciebatur, et cum sacras aedes adirei, ibiqueeffunderet preces, tam singularem modestiam praeseferebat,ut quasi angelus in divina abreptus videretur. Puerilesnugas ac solatia abhorrens, praeterquam quod arulis tantuminstruendis exornandisque oblectabatur, de divinis etiam rebusaequales alioqui, et eos catechesim, quam diligentermemoriae complecteretur, docere potius habebat. Neque eiminor inerat erga pauperes benignitas, nam suos usque calcéolosipsis donavit, nudibus pedibus domum rediens, humilissemper et humanitate plena, ut omnes eam parvamsanctam esse censerent, et hoc nomine praedicarent. PeculiarisIuliae consuetudo fuit, magna laetitia efferri ac gestire,cum hórrida aliqua cooriretur tempestas, quae crebris fulguribusmagnoque tonitruum fragore vel impávidos homines
75oEx Secretaria Breviumterreret; et aliquando de causa tam inusitati moris interro'gata, gaudere se, respondit, quod procellae tempore Deusnon offenderetur, quin immo prae metu homines admissorumpoeniteret, seque nunquam in posterum lapsuros promitterent.Peccatum quantum Iulia horruerit, p*atuit in singularimilitum certamine, eius ante oculos indicto; nam pugnantiumadvoluta genibus et ostenso Crucifixo, tam enixe eosa sanguine dehortata est, ut ii, stupentibus omnibus, odiumamore commutarent. Huc accedit, quod etsi e pueris nondumexcesserit, victu et cultu tam aspero utebatur, ut eiusconscientiae rector opportunum duxerit ipsam moderari. Praetereacum matrem Sancta de altari libantem subinde sequeretur,tanto studio flagrabat se caelesti convivio recreandi,ut vix novem annos nata, quamvis per aetatem non liceret,tamen ad S. Synaxim admittenda fuerit, quam ex eo faustissimonullo unquam vitae die celebrare praetermisit. Subidem tempus se totam Deo pro hominum salute voto obstrinxit,ex quo tam laeti uberesque fructus usque adhucpercipiuntur. Virginibus deinde ex Ordine S. Benedicti Valloniisexcolenda tradita, ibi pariter tantam redoluit sanctimoniam,quippe quae ceteris omnibus praeclarisque virtutibusrigidam regularum coniungeret observantiam, ut « filiaboni Dei » una voce appellaretur. Sexennio autem elapso,tum divinae providentiae consilio tum parentum desideriodomum rediit, ibique in paternis aedibus scholam aperuitpuellis instituendis. Mirari hic licet, quanta cura et sapientiaVenerabilis Dei famula hoc obierit munus, in quo eius religioet caritas, dulci morum suavitate cumulatae, mirifice fulserunt.Puellis enim vel inopia vel orbitate laborantibus imprimisexceptis, eas non modo studiorum primordiis, sedmulieribus quoque operis erudiebat, atque ita ad rem familiaremadministrandam comparabat, ut hae matresfamilias inexemplum evaderent. Ex eius ore verba vitae exibant, quaecum audirent alumnae, magistram, ut ipsas ad alloquendas
Ex Secretaria Brevium 75Jdiem produceret, ingenue hortabantur. Merito igitur IuliaPostel S. Ioanni Baptistae de la Salle aequata fuit, cuiusfrugiferum pro pueris institutum suo pro puellabus operecomplevit. His laboribus adde ieiunia fere nunquam polluta,somnos super nudis assibus constanter captos, eosque saepenumeropropter preces abruptos, innocens et fragüe corpusferréis aciebus excruciatum, et haec omnia tanta animi demissioneconiuncta, ut communis ferret opinio, christianaeperfectionis apicem Iuliam attigisse. Sed Venerabilis DeiServae fortitudo magis magisque in Gallica humanarum divinarumquererum eversione eluxit, cum sacerdotes ad iusiurandumadigerentur. Qui enim illud reiecerint, hos extorreset in excidium quaesitus Iulia magno cum capitis discrimineabscondit ac tuetur : domi suae, facta potestate, sacramsuppellectilem abdit, et Sacramentum Augustum, novo perfusagaudio, adservat ; catechesim praeterea omnes docet :pueros mystici epuli expertes ad hoc ineundum comparat ;virili denique pectore laborat, ut morituri sacrae Eucharistiaeviatico muniantur. Ab ea cerneres Dominicum Corpus,ante quod orando noctes ageret, industria cum generositateiniuriis prohiberi, eamque immortaliter laetari, quod similiDeiparae fortuna, sibi Iesum in ulnis gestare contigisset.Quocirca optimo iure Virgo-sacerdos appellata est, nam usqueeo dum religionis cultus per scelus vexatus et praepeditisfuit, ad sacrum fidei ignem custodiendum assidue advigilavit.Ubi vero fere decennio post teterrima ea conquievittempestas, Iulia ob sacerdotum penuriam Evangelii praeconismunus suscepit, et qua erat sacrae doctrinae peritia,atque incenso salutis animarum studio, debiles excitandofortesque firmando, novam admirationem sui omnibus iniecit.Cui, quum se humillima Dei Serva subducere vellet,mestis civibus consalutatis, ex natali oppido Caesaroburgumvenit. Praetereundum non est, quamdam puellam, primum sein mortis lectulo Sacro convivio reficientem, Iuliae ante hunc
752 Ex Secretaria Breviumdiscessum praecipuos vitae eventus vaticinatali! esse, quos,cum in eius mente constanter insedissent, plene vidit posthaccomprobari. Cum igitur Caesaroburgi ad SS. Trinitatisse caelesti pabulo recreaturam contulisset, Aloisio Cabart,sacerdoti virtutibus insigni, consilium instituendae Societatispatefecit, quae iuventutem pietatis laborisque imbueret amore,atque egenos et miseros iuvaret. Et interrogata quibusnamsubsidiis se id assecuturam speraret, « manuum opere » divinoquodam afflatu concitata respondit. Constantiensis indeEpiscopi freta suffragio, anno 1807, die Mariae •nascenti sacro,simul cum tribus sociis vota nuncupavit, nomenque sibiMariae Magdalenae imposuit. Quo quidem sanctae illius mulieris,quae multum dilexit, nomine, non modo suum in Christumamorem significare voluit, sed quamvis innocens esset,culpas expiandi desiderium. Ita haec Dei Serva sinapis sevitgranum, quod licet sexcentis oppressum adversis, tandem inarborem succrevit, et suos ramos longe lateque diffudit. Incredibileest enim dictu, quot quantisque angustiis paupereshae filiae Misericordiae suam inierint provinciam. Pane unicocibo vesci, aqua tantum sitim explere, super stramento paulisperobdormire, ac reliquam noctem in labore pervigilare,eaque tamen omnia placide ferre, id unice spectantes, quodanimas Deo lucrarentur. In quibus omnibus Maria Magdalenasororibus exemplo praecessit, et per finitima oppidaperegre cum eis proficisci coacta, neque in stabulis, nequein casis commorari recusavit, gaudio nimirum exultans, quodita Infantem Iesum sibi liceret imitari. Constantis animi mulierquinque sororum ex undecim morte a proposito non deterretur;piis ipsis viris, qui huiuscemodi Sodalitatem, quasidivino favore destitutam, solvendam censerent, non consentit;se suaque omnia arbitrio Dei permittit, et Crucem arctiuscomplexa, potiores sibi poenas ab Eo continenter implorat.Suum enim fuit institutum: hominibus quam maximein Christo prodesse, seque eos omni studio celare. Ex quo
Ex Secretaria Brevium 753factum est, ut si alicubi Venerabilis Mater scholas iam ductasinvenisset, statim a quavis contentione vehementer abhorrens,puellas orbas erudire ac populum ad christianae vitaedecus adhortari satis haberet. Sanctae igitur feminae, quaetantum Deo confiderei, seque tam submisse gereret, exspectatamsolatium deesse non poterat. Loci revera, qui vulgo« Tamerville » audit, optimates, eximiis Mariae Magdalenaedotibus permoti, eam ad scholas habendas arcessunt, eiquevetus monasterium incolendum tradunt. Tunc semper magiseffulsit Venerabilis Dei Servae animi demissio, nam licet duoset sexaginta annos nata, tamen in legis obsequium periculumfacere non refugit, ut ad docendum idonea iudicaretur.In hoc oppido diu commorata, praeclarissima pietatis ac sollertiaepraebuit exempla, utpote quae catecheseos dissertationibusinstitutis, ac pia Mariani mensis exercitatione inducta,frequentes ad populum sacras habuerit conciones. Sedlatior ei patuit laborum campus; anno enim 1832, die festoS. Theresiae, quacum pientissimae Matris vita ac sanctimoniaiure conferri potest, principe Sodalitatis domo in vetustoBenedictinorum coenobio oppidi S. Salvatoris « Le-Vicomte »constituta, ibique orphanis exceptis, publicas aperuit scholasin exemplum habitas ac reipublicae rectorum laudibus honestatis.Sacra tunc auctoritate eaedem leges eius familiaeregendae latae sunt, quae Ioannis Baptistae la Salle institutummoderabantur, iisque Venerabilis Mater ea obedientia,quam in deliciis habuit, acceptis, sibi uni impetravit, ut asperiorequa antea vita uteretur, ac sibi pariter fas esset, propetabernaculum Sacramentum augustum adorare. Postea annotirocinii expleto ac sub pietatis magistro religioni opera data,sorores Scholarum christianarum a Misericordia, die S. MatthaeoApostolo sacro, anno 1838 propositas regulas acceperunt,ac sibi veste ex praescripto induta, vota perpetua solemniterrenovarunt. De exantlatis a Venerabili Matre laboribusillustris coenobii veteres aedes instauratae, ac praecipue
754 Ex Secretaria Breviumdilapsum templum, in pristinum splendorem per eam restitutum,adhuc civibus et advenis loquuntur. Heroica illa mulier,etsi quartum et octogesimum suae aetatis ageret annum,prima suis ipsius manibus rudera purgavit, amotos lapidesin ordinem disposuit, atque ita omnium animos ad opus erexit,ut sperare licuerit, hoc brevi absolutum iri. Virgo igiturSanctissima, cuius per diuturnum vitae cursum angelica puritasne levissimis quidem nubeculis obscurata fuit, et quaeomnium sententia ad perfectionis fastigium pervenerat, suisinnumeris meritis hoc quoque adiecit, quod templum Domini,gravibus impedimentis invicto animo superatis, instaurandumcuraverit. Itaque non miramur Deum tantas suae dilectaelaudes supernis etiam donis rependisse. Occulta enim saepedetexit, intimas hominum latebras scrutata, ad bonam frugemeos revocavit, futura praenovit, ac non semel sopitis sensibusin Deum rapta et caelesti luce circumdata visa fuit. At VenerabiliMatri instabat iam supremus ab ipsa praenuntiatusdies, quo suis erat abripienda et inter beatos Caelites cooptanda.Septimo enim decimo Kal. Augustas anno 1846, aetatissuae nonagésimo, qua hora Christus spiritum emisit,Sacramentis refecta, candidae instar columbae ad superosevolavit. Religiosae eius sorores, tunc ad centum et quinquaginta,hanc gloriosam Conditricis mortem diu Iacrimarunt,hoc uno acquiescentes solatio, quod si in terris teneram matremamiserint, potentem in coelum haberent patronam ; idqueadeo sibi erat persuasum, ut potius quam ei requiem,suas quaeque ab ea gratias imploraret. Sanctum illius corpus,quod omnes intueri et osculari cupiebant, biduo expositumfuit, atque inde celebri hominum concursu, eius oslumine circumfusum admirantium, in templum prope tabernaculumelatum, et floribus opertum. Ex eo igitur tempore,cum sanctitatis fama in dies augeretur, ob caelestia quoqueprodigia, quibus Deus eam confirmasse tradebatur, illius beatificationiset canonizationis causa penes sacrorum Rituum
Ex Secretaria Brevium 755Congregationem agitari coepta est, ac probationibus iuridicesumptis riteque expensis rec. me. Leo Papa XIII Dec. NosterPridie Kal. Iunias anno 1903 Mariae Magdalenae Postel virtutesheroicum attigisse gradum sollemni decreto sancivit.Deinde quaestio de miraculis suscepta est, quae ipsa intercedentea Deo patrata ferebantur, ac rebus omnibus severissimoiudicio ponderatis, cum tria ex illis vera et explorataiudicata fuerint ; Nos alio decreto, 12 Kal. Sextiles superiorisanni edito, de eorum veritate constare suprema auctoritateNostra declaravimus. Illud tantum supererai discutiendum, num Venerabilis Dei Serva inter beatos Coelitesrecensenda foret. Quod dubium propositum est a dilecto FilioNostro Dominico S. R. E. Card. Ferrata , causae Relatore,in comitiis generalibus coram Nobis habitis 6 Kal. Dec.superioris pariter anni, et in quibus omnes qui aderant, tumCardinales tum S. Rituum Consultores unanimi consensu affirmativeresponderunt. Nos tamen in re tanti momenti Nostramaperire mentem distulimus, donec fervidis precibus aPatre luminum subsidium posceremus. Quo facto, tandem,die auspicatissimo Dominae Notrae Mariae labis nesciae sacro,adstantibus Card. Seraphino Cretoni sacrorum RituumCongregationis Praefecto et Dominico Ferrata, causae Relatore,nec non Venerabili Fratre Diomede Panici, Archiep.Laodicensi, eiusdem Congregationis Secretario, et Rev. PatreAlexandro Verde sanctae fidei Promotore, auctoritate Nostrapronunciavimus, tuto procedi posse ad sollemnem VenerabilisDei Servae Mariae Magdalenae Postel beatificationem. Quaecum ita sint, plurimorum Venerabilium Fratrum NostrorumAntistitum et universae familiae sororum Scholarum christianaruma Misericordia vota implentes, Apostolica auctoritateNostra praesentium tenore facultatem facimus, ut VenerabilisDei Serva Maria Magdalena Postel, eiusdem familiae fundatrix,Beatae nomine in posterum nuncupetur, et eius corpuset lipsana, seu reliquiae, non tamen in sollemnibus sup-
756 Ex Secretaria Breviumplicationibus deferendae, publicae venerationi fidelium proponantur,atque imagines radiis decorentur. Praeterea eademApostolica auctoritate Nostra concedimus, ut de illa reciteturOfficium, et Missa celebretur singulis annis de communi Virginumcum orationibus propriis, per Nos approbatis, iuxtarubricas Missalis et Breviarii Romani. Huiusmodi vero Officiirecitationem Missaeque celebrationem fieri dumtaxat concedimusin dioecesi Constantiensi et Abricensi. Itemque omnibusin templis et sacellis, quibus ubique terrarum utitur institutumsororum Scholarum christianarum a Misericordia,ab omnibus qui horas canonicas recitare teneantur ; et quodad Missas attinet, ab omnibus sacerdotibus tum saecularibustum regularibus ad ecclesias in quibus festum agitur, convenientibus,servato tamen decreto sacrorum Rituum Congregationisn. 3862 Urbis et Orbis 9 Decembris 1895. Demumfacultatem impertimus, ut sollemnia beatificationis VenerabilisDei Servae Mariae Magdalenae Postel supradictisin templis celebrentur ad normam decreti seu instructionissacrorum Rituum Congregationis die 16 Decembris anno 1902de triduo intra annum a beatificatione sollemniter celebrando,quod quidem fieri praecipimus diebus legitima aucoritate intraitem annum designandis, postquam eadem sollemnia in VaticanaBasilica fuerint celebrata. Non obstantibus Constitutionibuset sanctionibus Apostolicis ac decretis de non cultueditis, ceterisque contrariis quibuscumque. Volumus autem,ut harum Litterarum exemplis etiam impressis dummodomanu Secretarii praefatae Congregationis subscripta sint etsigillo Praefecti munita, eadem prorsus fides in disceptationibusetiam iudicialibus adhibeatur, quae Nostrae voluntatissignificationi, hisce litteris ostensis, haberetur.Datum Romae apud S. Petrum sub annulo Piscatoris dieXXII Ianuarii MDCCCCVIII, Pontificatus Nostri anno quinto.R. Card. MERRY DEL VAL.
Ex Secretaria Brevium 75 7Breve beatificationis Ven. Servae Dei Magdalenae SophiaeBarat, institutricis Societatis sororum a S. Corde Iesu.PIUS PP. XAD PERPETUAM REI MEMORIAMInexhausta Deus charitate non desinit in Ecclesia sua subindehéroes excitare, qui in novis eius necessitatibus novaafferant adiumenta, ac dum summis virtutibus miraculisquecatholicae religionis veritatem confirmant, aeternae hominumsaluti quam maxime prospiciunt. Quod cum, divino consilio,omni tempore factum est, tum praesertim trepidis in rebus,ut quo mala ingravesceret, eo potiora adessent remedia.Ita quidem evenisse scimus erumpente haeresi Luterana, itaduodevicesimi exeunte saeculo quando cuncta divina et humanaeodem incendio deleri videbantur. Inter eos igitur, quihac postrema aetate Christi amore et de animis sollicitudinemirifice inclaruerunt, iure meritoque recensenda est VenerabilisDei Serva Magdalena Sophia Barat, illius societatis auctoret magistra, quae a sacro Iesu Corde nomine adscito,primum in Gallus ac brevi ubique gentium salutares fructusnon minus fidei pietatisque, quam christianae puellarum institutionisdedit. Ortus, quem ipsa pridie Idus Décembresanno 1779 e Iacobo et Magdalena Foufé, pauperibus honestisqueparentibus, habuit, futuri sui ardentisque in Deumamoris ignem visus est portendere ; illum enim flammae sociarunt,quibus natale oppidum Joigny in Burgundia eademnocte fere absumptum fuit. Ex quo secutum est, ut puellade sua nativitate deinceps interrogata, se ex igne prodiissecandide responderet. Flagrans revera in Deum et in parentespietas, incensa cupiditas discendi simul cum vividis mente,eloquio et ipso obtutu, conspicuae eius usque ab ineunte aetatedotes et ornamenta fuere. Catechesim-, quam diligentermemoriae tradiderat, prima in curiali templo reddere, in eainterpretanda longe ceteris praestare, et quasi praecipiens
758 Ex Secretaria Breviumfutura cogitatione, se Aloisio germano fratre, duce et instituere,tum litteris, graecis praecipue et latinis, tum scientiiserudire; singulis momentis fortem virili pectore se foeminampraebere. Ideo frater, iam sacris addictus, quum, augescentein Gallus christiani nominis insectatione, Parisios venisset,qua in urbe paulo post in carcerem coniectus est, duasillinc imagines sanctissimi Iesu et immaculatae Mariae Cordiumad suos muneri misit. Neque id absque praecipuo divinaeProvidentiae contigit consilio ; nam Venerabilis Deifamulae cultus erga sacras huiusmodi effigies, parva habitaest scintilla, quae vastum in eius animo amoris incendiumexcitavit. Postea cum, fratre a custodia forte soluto,se Lutetiam Parisiorum adhuc puella contulisset, ita in studium,religionis potissimum, ac pietatem curam operamquecontulit, ut praepotens in ea oriretur desiderium se omninoDeo pro aeterna hominum salute dedicandi, ob temporumacerbitatem insidiis undique petita. Hoc vitae genus, ad quoddivini Cordis charitas eam urgebat, sibi facilius consequendumnon modo assidua precatione cruciatibusque existimavit,verum etiam perfecta sui despicientia, caeterarum virtutecustode, per quam omnia caute accurateque fiunt, nam ubi...est humilitas, ibi et sapientia (Prov. XI, 2). Evangelii enimverba Discite a me quia mitis sum et humilis corde (Matth.XI, 29), in eius animo constanter insederunt. Tanta igiturVirginis merita, ingenio, doctrina ac pietate praeclarae diutiuslatere non potuerunt, eaque admiratus Iosephus Varin,piissimus e societate Iesu sacerdos, qui tunc inter Patresfidei adlectus erat, Magdalenae suasor et auctor esse voluitde mulierum societate a sacro Iesu Corde condenda, cuiussorores ac puellarum addicerent institutioni. Obstupefactailla primum, atque incepti gravitate perterrita, tempus adcogitandum exposcit et implorat, sed vehementi sacerdotisoratione commota, qui divino quodam afflatu eam lapidemangularem novi operis fore praenoverat, illud fiat tandem
Ex Secretaria Breviumpronuntiavit, ex quo tam laeti uberesque fructus ab ineuntesuperiore saeculo non intermisse percipiuntur. Die igitur festoMariae Virginis ad templum deductae anno 1800 in privatoeiusdem domus sacello, in qua Magdalena apud piammulierem Parisiis commorabatur, tum ipsa tum primae eiussorores se sacratissimo Iesu Cordi penitus devoverunt, atqueita iacta sunt illius instituti fundamenta quod diviniCordis gloriam in primis spectans, sanctis moribus puellasimbuere contendit neque aliquid pro eis perpeti recusat.Quod omni laude dignum consilium Deus ipse fortunavit.Etenim ne expleto anni curriculo, die festo Beatae MargaritaeAlacoque, prima Societatis domus, tanti operis incunabula,Ambiani condita fuit. Satum est ita sinapis granum,quod in arborem succrescens et ramos longe lateque diffundens,sua sub umbra tot animas in Christo solatium expetentesbrevi tempore congregavit. Tum scilicet VenerabilisDei Servae humilitas affulsit, nam dignissima habita, cui primaehuius domus moderatricis munus deferretur, summisinitio precibus ac fletu obtestata est, ut ipsam onere eximerentimmerito, at deinde obedientiae officio ad assentienduminducta, se totam arbitrio Dei permisit. Nihilominus sevel demissius gerens, ante sorores prostrata earum pedibustam effusa charitate oscula dedit, ut ipsae prae animorumcommotione a lacrimis temperare nequirent. Ambianensi domuicito altera addita fuit in monasterio, quod ad Gratianopolipositum, Sanctae Mariae ab Alto dicunt. Ibi postquamVenerabilis Mater Pium PP. VII Dec. Nostrum Parisiis redeuntem,ab eo coelesti Convivio recreata, Lugduni humillimesalutaverat, leges sodalitati regendae tulit; ibique eiussorores, festo Praesentationis Virginis Mariae, vota solemnianuncuparunt, quibus ipsa se paucis ante annis obstrinxerat.Auctis praeterea huiusmodi domibus, ad quas undique virginesconfugiebant, cum necesse esset supremam antistitamcreare, iterum spes omnes in Magdalena Sophia collocatae
760 Ex Secretaria Breviumsunt, utpote quae in obeundo moderatricis munere luculentanon modo religionis, prudentiae, consilii, sed singularis quoquehumanitatis dedisset testimonia. Aliquot igitur dies supplicationibushabitis, et divino Spiritu invocato, anno 1806,quo die B. Petri Apostoli Romae recolitur adventus, maiorMatrum pars, coetum ad Ambiani celebrantium, Magdalenaesunt suffragatae, eamque summam antistitam ad vitam renuntiarunt.Incredibile est dictu, quo pavore inopinatam hancrenuntiationem pientissima mulier audierit; tanta in ipsa desupremo munere erat opinio, tamque ei nihil se sufficerepersuasum. In divina voluntate tandem acquiescens, demandatamsibi provinciam non sine trepidatione suscepit, eamquesexaginta fere annos omnigenas exercens virtutes administravit.Universi enim in ea praeter ceteras eximias animidotes, iustitiam simul cum charitate coniunctam admirati sunt,easque tam apte inter se consentientes, ut nulla unquamfilia, quas omnes aequo amore curaque complectebatur, eiusanimadversiones consequeretur. Paulo post Pictavium, adaliam domum in veteri Cisterciensium coenobio erigendamarcessita, gravi diuturnoque morbo divinitus ex itinere liberatur, et compluribus puellabus, ad maternam eius opemconfugientibus, illuc Burdigala deductis, primum suae Societatistirocinium instituit. Iucundum est memoratu, quanta industriaet studio Venerabilis Dei Serva has puellas ad religionisvitam compararet! Princeps enim eis datum praeceptummutuus fuit amor, quocum tum sui contemptus, tumardens se pro aliis immolandi voluptas coniungebantur, praeterquam erat illis in muliebres operas incumbendum, atqueid potissimum spectandum, quod mentem, spiritum, cogitationesdenique omnes in sacratissimo Christi Corde defixahaberent, cuius nomen et gloriam erant in terrarum orbempropagaturae. Verum humani generis osor, qui nuperrimisinsolens victoriis, nunc ob religionis dignitatem restitutamnovis cladibus opprimebatur, nullo modo pati poterat, illam
Ex Secretaria Breviumquoque mulierem christianae vitae decus reddituram fore,ideoque acerrimis contra eam inimicis excitatis, spes in tantoopere totque exantlatis laboribus positas acriter frustrari conabatur.Quo circa leges ab illa sodalitati conditas tunc exalieno arbitrio cerneres vitiari ; novas domus, ipsa insciente,institui; fidei Patres, eam consilio et opere iuvantes, domoexturbari atque in exilium pelli ; nonnullas usque filias, aveteri sodalitio sua sponte desciscere; eaque omnia tum vehementerillius matris animum torquere, ut subito morbo praedolore correpta, in vitae discrimen brevi adduceretur. Haecvero aliaeque mali genu contentiones et damna nihil aliudeffecerunt, nisi ut fortis foeminae humilitas et immutata Deifiducia magis ac magis eluceret. Neque tantae fidei abfuitsolatium. Nam coeleste auxilium, quod precibus, fletu, poenitentiisquepro dilecta societate sua diu flagitaverat, praeterexpectatum impetravit.A postremo itaque morbo confirmata, novas leges subfinem anni 1815 iubere potuit, quibus in conscribendis inclitiPatres e Societate Iesu, qua prudentia, ac rerum usupollerent, admodum ei profuerant ; suae sodalitatis inimicos,mendacii manifestos, obmutescere comperit; novam tironibusdomum Parisiis fundavit ; sibi dissociatas filias, ipsam inmatrem rursus habentes peramanter complexae, de eis omnibussereno gaudio dicere tandem licuit: Cor unum et animauna in Corde Iesu. Quid plura? Ipse rec. me. Pius PP. VIIDec. Noster eidem societati a sacratissimo Iesu Corde, cuiusoperibus se laetitia affectum ostendit, omnia fausta acfelicia ominabatur. Ex eo igitur tempore huiusmodi sodalitascoepta est celeriter diffundi, neque in Europam dumtaxat,verum etiam in longinquam Americam, quo dilectissimaMagdalenae filia, Philippina Duchesne, 4 Kalendas Iunias divinoCordi sacro anno 1818 feliciter appulsa, in societatemaugendam tantae matris attulit ardorem. Tunc princeps ipsadomus Parisiis transferretur oportuit, ubi in aedibus, quae
762 Ex Secretaria Breviumvulgo Hôtel Biron audiunt, nobilem et aptam sedem invenit,et clarissimos cuiusvis ordinis, vel e regia progenieviros excepit, Venerabilis Dei Servae nomine atque institutosummopere adlectos. Humilis vero Christi ancilla sehumanis subducens honoribus, nihil potius sibi habebat, quamut religiosae sorores ipsis traditam iuventutem pietate acprofanis disciplinis, tempori et personis consentaneis excolerent« monentes eam... seipsam irreprehensibilem exhibere »(Tob. X, 13). Praeterea, ut non minus honestioris quam obscuriorisloci puellae hac frui possent institutione, singulisdomibus scholas pro pauperibus adiiciendas curavit. Ad quaeomnia assequenda neque laboribus neque malefirmae parcensvaletudini, huc et illuc occurrens, ac iam ingenti numerodomos frequenter invisens, sororum puellarumque animosadspectu, verbo atque ipsa potissimum, quam redoluit,sanctimonia, ad maiora in Domino concitabat. Ac sempernova excogitans instituta, actuosae virtutis exemplum prodibat.Ut enim cetera omittamus, praetereundam non esse ducimusfiliarum Mariae ab ea conditam congregationem, quaequanta usui fuerit modestis familiarum moribus, nemo est quiignoret. Itaque compluria et singularia beneficia a religiosissororibus, Iesu Cordi devotis, in puellas docendas tam scitenaviterque collata, eidem fel. rec. Leoni PP. XII Dec. Nostro,qui biennio ante societatis leges sanxerat, facile persuaserunt,ut ea almae quoque Urbi compararet. Ad sanctissimaeTrinitatis igitur in Hortorum Colle prima huiusmodidomus Romae aperta fuit, quam duae aliae sunt postea secutae,et eae quidem omnes Venerabilis Matris praesentiaexemploque diu recreatae. Demum reliquum vitae iter, quamDeus usque ad provectam aetatem producere decreverat, legiferasocietatis Mater, nonnullis aliis adversis invicto animosuperatis, novam recte factorum segetem in Christi Cordishonorem demetendo porrexit. In assiduis precibus totamsaepe noctem pervigilare, corpus aspere usque ad sanguinis
Ex Secretaria Brevium 763effusionem habere, adeoque dimissum animum, ut vel octogesimumagens annum, sordidiora sponte obiret officia, etcrebro puellarum pedes oscularetur. E contrario in alios, egenospraesertim ac pueros, summa uti caritate, societati provehendaese pro viribus dedere, omnia denique fortiter suaviterquemoderari. Mirandum ergo non est quod Deus totchristianae sapientiae ac virtutis merita supernis quoque insua famula rependeret donis, quippe quae intimas hominumlatebras scrutans, ad bonam frugem eos revocaret, futurapraenosceret ac saepenumero a sensibus in divina abriperetur.Sed sanctae huius feminae suprema ab ipsa praedictaiam aderat hora, et cum ea beatitas aevi sempiterni. Quumenim multo mane, constantia flecti nescia surrexisset, atqueiteratas Deo funderet preces, tacta apoplexi, licet non dubiispietatis actibus integram mentem usque ad extremumpossedisse ostenderet, obmutuit, ac Parisiis 8 Kalendas Iunias,die Christo Iesu in coelum ascendenti sacro, piaculariumsacrorum ope praesidioque instructa, in Domino requievit.Acerbus ob hanc orbitatem filiarum dolor vix cogitationemitigabatur, quod Matre in terris amissa, coelestisessent Patronae tutelam consecutae. Iusta soluta sunt conferissimopopulo, qui tantae Matris sanctitate adductus, eiusexuvias inspicere, osculari, floribus pluries operire, atque adeas precaria serta et sacra numismata admovere continuumtriduum nunquam satis habuit. Humile nunc hypogeum insocietatis sacello, Virgini Perdolenti dicato, venerabilis illiusMatris corpus tergit, quae Mariae Immaculatae amantissima,pridie quam incideret in morbum, suas filias, utdemisso forent animo, ultimis adlocuta verbis, adhortabatur.Ex illo igitur die, cum sanctitatis fama magis magisque augeretur,ob coelestia quoque prodigia, quibus Deus eamconfirmasse tradebatur, illius beatificationis et canonizationiscaussa apud sacrorum Rituum Congregationem susceptafuit, ac singulis probationibus ex ordinariis et apostolicisActa S. Sedis, vol. XLI, fase. IS. 48
7 6 4 Ex Secretaria Breviumprocessuum tabulis rite expensis ; Nos pridie Idus Februariasanno 1905 Venerabilis Dei Servae Magdalenae SophiaeBarat virtutes heroicum attigisse gradum solemni decreto declaravimus.Deinde quaestio de miraculis coepta est agitari,quae ipsa intercedente, a Deo patrata ferebantur, ac rebusomnibusseverissimo iudicio ponderatis, cum duo miraculavera et explorata iudicata fuissent, Nos solemni alio decreto,in vulgus edito 6 Idus Décembres superioris anni, ea supremaauctoritate Nostra rite probavimus. Postea illud unum supereraidubium proponendum, num Venerabilis Dei Servainter beatos Coelites recensenda foret. Quod propositum fuita dilecto Filio Nostro Dominico S. R. E. Cardinali Ferratacaussae relatore, in comitiis generalibus coram Nobis habitispostridie Idus Ianuarias huius vertentis anni, et in quibusomnes qui aderant, tum Cardinales, tum sacrorum RituumConsultores affirmative responderunt. Nos vero iterandasesse preces censuimus, ut ad sententiam in tam gravinegotio ferendam coeleste auxilium Nobis compararemus..Tandem Dominica tertia post Epiphaniam, qua auspicatissimumfestum S. Familiae recolitur, adstantibus Cardinalibus-Seraphino Cretoni sacrorum Rituum Congregationis Praefectoet Dominico Ferrata, caussae relatore, nec non VenerabiliFratre Diomede Panici, Archiepiscopo Laodicensi, eiusdemCongregationis Secretario, et Revmo Patre Alexandro'Verde, sanctae fidei Promotore, auctoritate Nostra pronunciavimus:tuto procedi posse ad solemnem Venerabilis Dei.Servae Magdalenae Sophiae Barat beatificationem. Quae cumita sint, enixa plurimorum Venerabilium Fratrum NostrorumAntistitum atque universae societatis a sanctissimo IesuCorde vota implentes, Apostolica auctoritate Nostra harumLitterarum vi facultatem facimus, ut Venerabilis Dei ServaMagdalena Sophia Barat Beatae nomine in posterum nuncupetur,et eius corpus et lipsana, seu reliquiae, non tamenin solemnioribus supplicationibus deferendae, publicae vene-
Ex Secretaria Brevium j65rationi proponantur, atque imagines radiis decorentur. Praetereaeadem Apostolica auctoritate Nostra concedimus, utde illa recitetur Officium, et Missa celebretur singulis annisde Communi Virginum cum orationibus propriis per Nos adprobatisiuxta rubricas Missalis et Breviarii romani. Huiusmodivero Officii recitationem Missaeque celebrationem fiericoncedimus dumtaxat in dioecesi Parisiensi, itemque omnibusin templis et sacellis, quibus ubique terrarum utitur societasa sacratissimo Iesu Corde ab omnibus fidelibus, quihoras canonicas recitare teneantur, et quod ad Missas attinet,ab omnibus sacerdotibus tum saecularibus tum regularibusad ecclesias, in quibus festum agitur, convenientibus,servato tamen decreto sacrorum Rituum Congregationis 3862Urbis et Orbis die 9 Decembris 1895. Demum concedimus,ut solemnia beatificationis Venerabilis Dei Servae supradictae,praefatis in templis celebrentur ad normam decretiseu instructionis sacrorum Rituum Congregationis die 16 Decembrisanno 1902 de triduo intra annum a beatificationesolemniter celebrando, quod quidem fieri praecipimus diebuslegitima auctoritate intra pariter annum designandis postquameadem sollemnia in Basilica Vaticana fuerint celebrata.Non obstantibus Constitutionibus Apostolicis ac decretis denon cultu editis, ceterisque contrariis quibuscumque. Volumusautem, ut harum Litterarum exemplis etiam impressis,dummodo manu Secretarii praefatae Congregationis subscriptasint et sigillo Praefecti munita, eadem prorsus fides in disceptationibusetiam iudicialibus habeatur, quae Nostrae voluntatissignificatione hisce Litteris ostensis, haberetur.Datum Romae apud S. Petrum sub annulo Piscatoris diexi Ianuarii MDCCCCVIII, Pontificatus Nostri anno quinto.R. Card. MERRY DEL VAL.
766 Ex Secretaria BreviumBreve beatificationis Ven. Servi Dei Gabrielis a dolorosa Virgine,clerici professi congregationis Clericorum regulariumexcalceatorum SS. Crucis et Passionis D. N. I. C.PIUS PP. XAD PERPETUAM REI MEMORIAMMirabilis in Sanctis suis Deus, omni tempore Ecclesiaesanctae, clara virtutis exempla a fidelibus imitanda proposuit,atque angelis simillimos interdum excitavit adolescentes,qui utpote Aloisius Gonzaga, Stanislaus Kotska ac GerardusMajella, illecebris mundi fiorenti aetate posthabitis,cereae in vitium iuventuti, exquisitissima pietatis puritatisquetestimonia exhiberent. Hos inter iuvenes, qui tamquam acoelo ostensi «consummati in brevi, implerunt tempora multa,placita enim Deo erat anima illorum » iure meritoque accensusest Venerabilis Dei famulus Gabriel a dolorosa Virgine,quem genuit Umbria Sanctorum parens et altrix, et qui Sanctorumpariter fastis perinsignem Clericorum regularium excalceatorumSSmae Crucis et Passionis D. N. I. C. congregationem,novo quidem angelicae vitae splendore illustravit.Asisi natus a Sancte Possenti et Agnete Frisciotti, piis honestisqueconiugibus, Kalendis Marths anno 1838, ad sanctiRufini eodem in fonte, quo Franciscus lustralibus aquis ablutusest, atque in memoriam seraphici legiferi Patris Francisconomen illi fuit. Auspicatissimum pro certoinfanti illiomen, qui postea ad instar divi Francisci Christum Crucifixumet paupertatem tantummodo adamare debuisset. Adhucpuer est matre orbatus, quam immatura mors sustulit, atquea Patre qui civilisgubernatoris munere fungebatur, Spoletumdeductus, ibi a Fratribus Scholarum christianarum religionisac litterarum rudimenta didicit. Inde missus ad PatrumSocietatisIesu Collegium doctorum fama ac discipulorumfrequentia spectatum ob acris ingenii non minus quamgermanae pietatis praestantiam, amplissimas laudes ac prae-
Ex Secretaria Brevium 767mia sortitus est. Erat enim in adolescentula» virtuti parissimaforma, hilaris, humanus, dicto audiens, venuste dicens, omniumsibi corde devinciebat, omnium admirationem sibi iustis decausis comparabat. Dum sedulam studiis operam daret, aetatisaestu, saeculi blanditiis aliquantum indulgere visus est, sedquem Deus sibi elegerat semel atque iterum gravi morbotentavit, ut terrena exosus inhiaret ad coelestia: donec abeatissima Dei Matre, superni amoris iaculo ex sacra leonemire perculsus, illico divinam novit voluntatem, et quod iamcogitaverat, puer, se ad vitam religiosam suscipiendam vocatumpersensit. Continuo propositum genitori aperit; seasperam Clericorum Passionis D. N. I. C. vitam elegisse fatetur,omnibusque difficultatibus quibus a propinquis et amiciscircumveniebatur expeditus, visitato prius filiali affectu LauretanaeVirginis sanctuario, die io Septembris mensis anno185Ó, ad recessum Morrovallensem Patrum a Cruce et PassioneChristi, optatissimum veluti in portum convolavit. Vixtyrocinium posuerat assumpto religionis habitu et nomineGabrielis a dolorosa Virgine, cum initae vitae statum genitoriper litteras describens, ac si cum aspera veste novumsibi hominem induisset. Sacri illius recessus quietem ad dulcedinemsummopere commendat saecularibus spectaculis acsolatiis minime comparandam. Quare ex toto corde mundovaledixit, atque in ipso exordio, christianae perfectionis formamin omnibus actis apprime referre visus, tyronibus nonmodo, sed provectioribus etiam sodalibus absolutissimumomnium virtutum exemplar extitit. Tyrocinio summa cumlaude expleto, die vigesima secunda Septembris mensis sequentisanni 1857, altera feria infra octavam festivitatis Virginisdolorosae, coelesti perfusus laetitia religiosa vota nuncupavit.Ex his sensit se arctius Deo devinctum ad perfectiorateneri. Itaque regularis disciplinae observantissimus nein minimis quidem illi defuit. Admirabilis in eo dimissioanimi, angelica corporis modestia, assiduum orandi studium.
768 Ex Secretaria BreviumErga omnes comes et affabilis, in se unum rigidus ac durus.Igitur in omnibus actionibus totus in Deo exultavit ut gigasad currendam viam perfectionis ac sanctimoniae. Itaque paupertatem,castimoniam, charitatem, obedientiam singulari prorsusamore prosecutus est, atque in exercitatione uniuscuiusquevirtutis ita enituit ac si caeteris posthabitis illam unam omnisedulitate excoluisset. Paupertatem et humilitatem ita dilexitut in victu cultuque vilissima quaeque semper requireret, vestibusuteretur obsoletis, angustiorem cellam libens habitaret,dimissiora officia hilari vultu impleret. Obedientiae votummirandum in modum servavit praepositis subditus, ac nullaunquam interposita mora mandatis obtemperans. Vigili acperenni sensuum omnium et oculorum potissimum castigatione,innocentiae lilium ad pretiosam usque in conspectuDomini mortem incontaminatum retinuit. Sed Venerabilis Deifamulus Gabriel praestitit summopere in spiritus interiorisexercitio. Dum continenti meditatione passionis divini Redemptorismysterium recoleret, saepe numero ex eius cordeardentes in Crucifixum adspirationes manabant. Sanctam veroDei Genitricem tam vehementi affectu complectebatur, ut nihilei suavius esset iucundiusque, quam matris nomine illamcompellare, atque omnibus filialis pietatis officiis venerari.Saepe in obtutu Virginis defixus atque haerens, tanto aestuabatardore ut coelestis ille ignis ex ore ipso vultuqueemicaret. Ordinibus minoribus initiatus ob temporum iniquitatemet civiles turbulentias ad maiores promoveri nequivit,et humilis corde Dei famulus non sine interiori laetitia, sedad Domini voluntatem libens conformavit. Tot tantisque singularibusvirtutibus ornatus Gabriel in asceteriis in quibusdiversatus et plebis Taurinae in dioecesi Camerinensi et Insulaein dioecesi Pinnen, nedum inter religiosos confratres,verum etiam apud extraneos sanctitatis fama coepit inclarescere.Conventuum moderatores illum sodalibus in exemplumdabant, quotquot Gabrielem fortem vidissent adspectu tan-jIi{
Ex Secretaria Brevium 769tum ad devotionem excitabantur, qui cum ipso colloqui poterantrecreati ac meliores abibant. Sed coelo dignior quamterris in recessu Insulae Pinnensis phthisi correptus ac diuturnafebri consumptus proximum mortalis vitae finem praesente.Destinati morbi dolores aequo animo passus, dissolvicupiens et cum Christo esse imminentis mortis nuntium laetusexcepit. Plures per dies moerentibus confratribus, morientisDei famuli cubiculum schola virtutum fuit ; donec Ecclesiaesacramentis rite munitus ac magis charitatis fervorequam morbi vi consummatus, Iesum, Ioseph, Mariam suaviterinvocans placidissimo exitu animam efflavit die 28 mensisFebruarii anno 1857 aetatis suae vigesimo quarto. Quae deVenerabilis Dei famuli Gabrielis a dolorosa Virgine sanctitate,invaluerat opinio magis ac magis postquam e vivis excessit,percrebuit, accedente potissimum prodigiorum celebritate.Etenim quae abdita virtus existimationi hominum viventemeripuerat, hunc suo tempore mirandum in modum,divina potentia coelestibus signis plena in luce collocavit. Etsane lapsis ab eius decessu triginta annis cum mortales VenerabilisDei famuli exuviae solemni ritu exhumatae ac recognitaefuerunt, plurima eaque splendida prodigia, quae Ecclesiaenascentis illustrarunt exordium, penes illius sepulchrumrenovari visa sunt; et statim fortunatus ille recessus PinnensisInsulae, ubi eaedem pretiosae reliquiae asservantur,coepit miraculorum copia ita clarescere ut non sine magnospirituali populorum emolumento, piarum peregrinationum adhunc diem meta sit non intermisso fidelium turmatim confluentiumconcursu. Sepulchrum eius continuo sanctuariumfactum, ex quo veluti ex fonte perennis haustus, mirae divinaevoluntatis significationes manarunt et manant. Quarepenes sacrorum Rituum Congregationem mature causa agitaricoepta est. Decessor Noster sa. me. Leo PP. XIII perdecretum die 7 Iulii anno 1896 editum causae ipsius introductionisCommissionem signavit, Nosque iuridicis inquisitio-
Ex Secretaria Breviumnibus rite persolutis auditisque testimoniis per decretum pridieidus Maias anno 1905 datum, Venerabilis Dei famuliGabrielis a dolorosa Virgine virtutes heroicum attigisse fastigiumasseruimus. Inita est deinde actio super duobus miraculis,quae eo deprecante patrata a Deo ferebantur, omnibusqueiuridicis probationibus item rite confectis per decretumseptimo Kalendas Februarias vertentis anni 1908 evulgatum,de ipsis duobus miraculis constare ediximus. Cum autem devirtutibus ac de miraculis cum esset iudicium prolatum,unum supererai inquirendum nimirum ut Venerabiles FratresNostri S. R. E. Cardinales, Congregationi S. Rituumpraepositi interrogarentur utrum beatorum Coelitum honoresVenerabili Deo famulo Gabrieli a dolorosa Virgine decernituto possent. Hoc praestitit dilectus filius Noster DominicusS. R. Ecclesiae Cardinalis Ferrata causae relator in generaliconventu coram Nobis in vaticanis aedibus die quartoante Kalendas Maias vertentis anni habito, omnesque tummemorati Cardinales, tum qui aderant Patres Consultores affirmativeresponderunt. Nos vero ab aperienda mente Nostrasupersedimus, rati exorare Deum oportere ante edendumin re tam gravi supremum iudicium. Quod cum impense fecissemus tandem die Inventioni SSmae Crucis sacro huiusanni, eucharistico litato sacrificio, accitis et adstantibus SeraphinoS. R. E. Cardinali Cretoni S. Rituum CongregationiPraefecto, et Dominico S. R. E. Cardinali Ferrata causaePonente una cum Venerabili fratre Diomede Panici, Archiepiscopotit. Laodicen. eiusdem Congregationis Secretario necnon Reverendo Patre Alexandro Verde sanctae fidei Promotore,solemni decreto sanximus tuto procedi posse ad solemnemVenerabilis Dei famuli Gabrielis a dolorosa Virginebeatificationem.Quare cum haec omnia ita sint Nos precibus permotiuniversae Congregationis Clericorum regularium excalceatorumsanctissimae Crucis et Passionis D. N. I. C. aucto-
Ex Secretaria Brevium 771rítate Nostra Apostolica harum Litterarum vi facultatem facimusut Venerabilis Dei famulus Gabriel a dolorosa Virgine,clericus professus eiusdem congregationis a Cruce etPassione Domini, Beati nomine in posterum nuncupetureiusque corpus et lypsana seu reliquiae, non tamen in solemnibussupplicationibus deferendae, publicae fidelium venerationiproponantur, atque imagines radiis decorentur. Praetereaeadem Apostolica Nostra auctoritate concedimus ut deillo recitetur Officium et Missa celebretur singulis annis decommuni Confessorum non Pontificum cum orationibus propriisa Nobis approbatis. Eiusmodi vero Missae celebrationem etOfficii recitationem fieri dumtaxat concedimus in dioecesiPinnen, et in omnibus ecclesiis atque oratoriis quibus ubiqueterrarum utitur religiosa congregatio tam Clericorumquam Monialium a Cruce et Passione D. N. I. C. ab omnibusfidelibus tam saecularibus, quam regularibus, qui horascanonicas recitare teneantur, et quod ad Missas attinet abomnibus sacerdotibus ad tempia in quibus Beati eiusdemfestum agitur confitentibus, servato decreto S. Rituum Congregationissub numero ter millesimo octingentesimo sexagesimosecundo Urbis et Orbis die nona Decembris mensisanno 1895. Denique concedimus ut solemnia beatificationisVenerabilis Dei famuli Gabrielis a dolorosa Virgine in dioecesiac templis supradictis celebrentur ad normam decretiseu instructionis sacrorum Rituum Congregationis die 16 Decembris1902 de triduo intra annum a beatificatione solemnitercelebrando, quod quidem statis legitima auctoritatediebus fieri praecipimus intra annum postquam eadem solemniain Basilica Vaticana fuerint celebrata. Non obstantibusConstitutionibus et ordinationibus Apostolicis ac decretis denon cultu editis caeterisque contrariis quibuscumque. Volumusautem ut harum litterarum exemplis etiam impressis,dummodo manu Secretarii dictae Rituum Congregationis subscriptasint et sigillo Praefecti munita, eadem prorsus fides
772 Ex Secretaria Statushabeatur, quae Nostrae voluntatis significationi hisce litterisostensis haberetur.Datum Romae apud S. Petrum sub annulo Piscatoris dieIII Maii MDCCCCVIII, Pontificatus Nostri anno quinto.R. Card. MERRY DEL VAL.S^3«^..EX SECRETARIA STATUSLitterae circulares ad Galliae Metropolitas de non permit*tenda clericis frequentia Universitatum civilium.Monseigneur,Vatican, 30 Septembre 1908.Au milieu des tristesses que le cœur paternel du SouverainPontife éprouve en présence desinnombrables difficultéset des maux qui affligent l'Eglise, une consolation onne peut plus précieuse — il est bien doux de le dire encoreune fois — lui est toujours venue du zèle et de la fidélitéinébranlable de TEpiscopat français.Il a trouvé, dans ces nobles pasteurs des âmes, des collaborateursinsignes dans l'œuvre entreprise contre les erreursqui menaçaient d'entamer la pureté de la foi, surtoutparmi le clergé, et il ne saurait se réjouir assez des effortsque les évêques ont faits pour mettre en exécution les mesuresédictées par le Saint-Siège à ce sujet.Ces prescriptions toutefois, notamment en ce qui concernela défense faite aux clercs de fréquenter les Universitésciviles n'ont pu avoir partout, dès l'année passée, une applicationcomplète, plusieurs ecclésiastiques se trouvant déjàinscrits aux Facultés de l'Etat.A présent que cette circonstance spéciale, qui avait conseillé,dans des cas particuliers, quelques tempéraments trans-
Ex Secretaria Status7 73itoires, a cessé, le Saint-Père désire vivement, pour le biende l'Eglise et des âmes, que les instructions contenues dansla lettre-circulaire du io Octobre 1907 soient strictementobservées (1).C'est pourquoi je serai très reconnaissant à Votre Grandeursi elle voulait bien rappeler à ses vénérés suffragantetoute l'importance des instructions susmentionnées, et leursignaler en même temps, dans cette constante sollicitudedu Souverain Pontife, une preuve nouvelle de la grandeurde son amour pour l'Eglise de France.Agréez, Monseigneur, l'assurance de mes sentiments dévouésen N.-S.R. Card. MERRY DEL VAL.(I) Cfr. Acta S. Sedis, vol. 41, pag. 41.
ACTA ROM. CONGREGATIONUMEX S. CONGR. EPISCOPORUM ET REGULARIUMDefinitive approbantur constitutiones Societatis MissionariorumSS. Cordis Iesu.SSmus Dnus Noster Pius div. prov. PP. X, in audientiahabita ab infrascripto Cardinali S. C. Episcoporum et RegulariumPraefecto, die i huius mensis, constitutiones societatisMissionariorum SS. Cordis Iesu latino idiomate exaratas,quae iam auctoritate Apostolica ad decennium per modumexperimenti a. 1877 et definitive a. 1891 approbataefuerant, attentis immutatis rerum et temporum adiunctis, noviterrevisas et in aliquibus reformatas prout continentur hocexemplari cuius autographum in archivio eiusdem S. C. asservatur,iterum approbare et confirmare dignatus est proutpraesentis decreti tenore constitutiones ipsae approbanturet confirmantur, salva Ordinariorum iurisdictione ad normamSS. Canonum et Apostolicarum Constitutionum. Contrariis,etiam speciali et individua mentione dignis, non obstantibus.Datum Romae ex Secretaria eiusdem S. C. EE. et RR.in pervigilio festi immaculatae Conceptionis B. Mariae Virginis,anni 1907.D. Card. FERRATA, Praefectus.Ph. Giustini, Secretarius.SCHOLARUM PIARUMADMISSIONIS AD PRIMAM COMMUNIONEMAn parochus habeat ius exclusivum admittendi pueros adprimam Communionem.Facti series. Praepositus generalis Scholarum Piaruma S. Sede declarari postulavit nihil obesse quominus proprii
Scholarum Piarum 7 75Religiosi possint in propriis ecclesiis vel sacellis solemniterpueros vel discipulos tam internos quam externos ad primamCommunionem admittere. Nam, etiamsi a primordiisinstitutionis Ordinis ea fuisset constans praxis admittendi inpropriis ecclesiis alumnos ad primam Communionem cumplausu proprii dioecesani et etiam parochi, nihilominus haudsemel invenitur aliquis parochus vel etiam Episcopus, quicontradicat et adhuc prohibeat hanc solemnitatem. In Hispanusinsuper habetur Rituale proprium a S. C. Rituum approbatumad ritum primae Communionis complendum easolemnitate, aedificatione et spirituali fructu, quod iam traditionalehabetur. — Haec quaestio proposita fuit dirimendacum Consultoris voto.Dubium. An et quomodo Clerici regulares ScholarumPiarum ius habeant admittendi ad primam Communionemalumnos tam internos quam externos suarum scholarum, incasu.Resolutio. Emi Patres S. C. Episcoporum et Regulariumin plenariis comitiis diei 14 Martii 1908 responderunt:Affirmative (i).( i ) Nemo profecto in dubium vocare potest ius parochorum quoad primamCommunionem suorum parochianorum ; agitur enim de iure quod nititur graviobligatione qua tenentur parochi curandi vitam aeternam fidelium ipsorum curaecommissorum non solum divini verbi praedicatione sed praeterea sacramentorumetiam administratione. Hinc Pius X litteris ad Emum Urbis Vicarium datis die12 Ian. 1908 (Cfr. Acta S. Sedis, vol. 3j, pag. 425) in memoriam revocat hancparochorum obligationem atque Urbis parochis praescribit « che in tutti gli annied in ogni parrocchia sia fissato il tempo per la istruzione ed insieme ilgiorno solenne per la prima Comunione, facendo precedere questo dì da unesame, in cui i giovanetti dieno prova di essere convenientemente istruiti, edalla preparazione di tre giorni sempre in parrocchia ». At exinde argui nequitius exclusivum parochorum admittendi pueros ad primam Communionem :nulla enim lex generalis Ecclesiae hoc ius illis contulit. Antiqui scriptores, quandoloquantur de iuribus parochorum, inter haec nullimode recensent ius administrandiprimam Communionem. Cfr. Reiffenstuel (Ius canonicum, lib. 3, tit. 2g).Nonnisi circa medietatem saeculi elapsi loqui incoeptum est de hoc exclusivoiure parochorum uti habetur apud Bouix (De iure Regul., tom. 2, quaest. 12,
776 Ex S. Congregatione ConciliiEX S. CONGREGATIONE CONCILIIDE IUCATAN.RESTITUTIONIS IN INTEGRUM ET REFECTIONIS DAMNORUMConceditur beneficium restitutionis in integrum adversus iniustamsententiam.Species facti. Occasione translationis exuviarum Episcopipraedecessoris Iucatanensis, medicus Miró die 24 A-pag. 210). Nunc vero non desunt doctores docentes hoc esse ius privativum parochorum,e. gr. Berardi (Theol. part. seu de parocho, n. y58), et magis absoluteSebastianeiii (Prael. iuris can., de personis, n. 277); sed generatim doctoresqui post medietatem saeculi elapsi scripserunt vel nullimode loquunturde hoc iure exclusivo parochorum vel hoc ius admittunt multis limitibus circumscriptum.Sunt etiam doctores qui tradunt hoc ius exclusivum parochorumesse de iure particulari seu consuetudine vel statutis synodalibus in aliqua regioneinductum : ita Brabandère (Compendium iuris can., tom. i, n. 4l l )> Bargillat(Prael. iuris can., n. 922), Wernz (Ius Decret., tom. 2, n. 83o), Card. Gasparri(De SS. Eucharistia, n. I0j3), Piat (Prael. iuris Regul., tom. 2, part. 5,cap. 2, quaest. 8) et Bouix (loc. cit.). Caeterum Catechismus romanus tradit:« Qua vero aetate pueris sacra mysteria danda sint, nemo melius constituerepotest quam pater et sacerdos cui illi confitentur peccata », ubi nec mentio fitde parocho. Congruenter S. C. Concilii die 15 Martii 1851 reformavit quemdamarticulum Concilii provincialis Rothomagensis hoc modo : « Nemo ad sacramentumEucharistiae prima vice suscipiendum admittitur, qui nondum huiussacramenti cognitionem et gustum habeat, iudicio praesertim parochi ac sacerdotis,cui peccata puer confitetur ». Idem habetur ex Concilio Latino Americano,quod n. 258 statuit: « Qua vero aetate pueris Sacra danda sint, nemomelius constituere potest quam pater et sacerdos cui confitetur peccata, ad illumenim pertinet explorare et a pueris percunctari an huius admirabilis sacramenticognitionem aliquam acceperint ». Cfr. Benedictus XIV (de Syn. dioec,lib. 7, cap. II, n. 2), et supra citatae litterae Pii X ad Emum Urbis Vicarium.Hinc infertur nedum non esse ius exclusivum parochorum admittendi puerosad primam Communionem, verum etiam haud esse exclusivum parochorumferre iudicium de idoneitate pueri ad suscipiendam primam Communionem.Nihilominus in praxi standum est locali consuetudini a legitima auctoritate approbatae,salvis tamen exemptionibus ac privilegiis quae S. Sedes concessit Ordinibusreligiosis aliisque collegiis ad iuventutis institutionem destinatis, uti incasu de quo agitur (N. R.).
De Iucatan. Iliprilis 1900 articulum vulgavit, quo graviter conquerebatur deomissione solemnitatum, et censoria nota inurebat canonicumBosada, Vicarium capitularem; qui de hoc certior factus illicoper suum cancellarium canonicum Zavala citavit medicumMiró ad comparendum coram Curia et ad faciendamretractationem iniuriosi articuli. Verum doctore Miró noncomparente, die 28 eiusdem mensis altera citatio expeditafuit termino praefixo ad retractationem edendam. Tunc medicusMiró transmisit ad Curiam libellum, in quo declarabat,se rem in articulo tantum historice enarrasse absque animoiniuriandi Vicarium et, facta recusatione iudicis utpote partisin causa, a comminatione poenarum et ab imposita retractationeappellabat ad Metroplitanum de Antequera. Vicariuscapitularis nihili ducens factam exceptionem de recusationeiudicis, attenta doctoris Miró contumacia, die i Maii sequentiseum declaravit exclusum a cultu et sacramentis; quod perlitteras circulares sacerdotibus dioecesis notificavit.Suscepta a Curia Metropolitana interposita appellatione,iudex perpendens quod in infligenda poena non praecesseruntmonitiones ad formam iuris, et acta processus confectafuerant post irrogatam poenam, et ob carentiam iurisdictionisin Vicario capitulari, attenta recusatoria exceptione etappellatione a Miró interposita; die 20 Dec. 1901 iniustamdeclaravit illatam poenam, a qua proinde doctorem Miró absolvit,salvis insuper eius iuribus ad damnorum refectionem.Ad huius sententiae tramitem die 14 Aug. 1904 medicusMiró actionem pro refectione damnorum intentavit coramCuria de Iucatan. contra memoratos canonicos Bosada et Zavala,petens eos damnari ad solutionem scutatorum 3980 titulodamnorum, et ad expensas iudicii.Dein actualis Episcopus omnem lapidem movit pro amicabilicompositione obtinenda; sed cum duo conventi canonicinihil solvere voluissent, ideo necesse fuit instituere iudiciumapud Curiam Iucatanensem, quae die 29 Sept. 1905 damna-
778 Ex S. Congregatione Conciliivit canonicos Bosada et Zavala ad solvendos 3908 pesos et30 centavos pro refectione damnorum et ad omnes iudicii impensas.Ab hac sententia duo canonici appellarunt, sed appellatioaltera sententia diei 14 Oct. declarata fuit utpote non emissatempore utili et hinc reiecta, taxatis expensis totius iudiciia duobus canonicis supportandis in pesos 202,50 favore doctorisMiró et in pesos 1000 favore Curiae ecclesiasticae. Prosolutione enunciatarum summarum dictis canonicis praefixumfuit quatrimestre tempus; cui oneri cum non satisfecissent,reditus suorum beneficiorum sequestro suppositi fuerunt etipsi declarati suspensi ab officio et beneficio.Interim canonici Bosada et Zavala mense Martio 1906apud hanc S. C. institerunt petentes, ut tum sententia lataa Curia Metropolitana de Antequera 20 Dec. 1901, tum sententiaCuriae de Iucatan. diei 29 Sept. 1905 prorsus infirmarentur.Et hic S. O., antequam quaestionem dirimerei, mandavitnovo Episcopo ut praefatos canonicos ad Missae celebrationemet ad chorale servitium lite pendente rehabilitaret. Verummense Aprilis 1907 medicus Miró coram Curia Iucatanensiintentavit actionem quoque criminalem contra duos enunciatoscanonicos pro falsitate processus circa irrogatam excommunicationispoenam transmissi ad Curiam de Antequera et decrimine periurii in iudicio. Hinc novo instituto ex hoc capiteprocessu, iudex delegatus die io Maii 1907 condemnatoriamprotulit sententiam in duos canonicos ob crimen falsiet periurii, eosque ab officio et beneficio iterum suspendit. Atquum etiam ab hac sententia tempore utili canonici Bosadaet Zavala appellassent ad S. C, haec opportunum censuit eosliberare, pendente iudicio, a suspensione ab officio et beneficio.Dubia. I. An sit locus restitutioni in integrum adversussententiam diei 2g Septembris ipoj. — Et quatenus affirmative:II. An eadem sententia sit confirmanda vel infirmandain casu.
Mediolanen. 779III. An sententia diei io Maii ipoy sit confirmanda velinfirmanda in casu.Resolutiones. Emi Patres S. Congr. Concilii in plenoconventu diei 27 Iulii 1908 respondere censuerunt:Ad I. Affirmative.Ad II. Sententiam esse infirmandam (i).Ad III. Sententiam esse infirmandam, et ad mentem (2).MEDIOLANEN.NULLITATIS MATRIMONIIDe accusatione matrimonii post mortem coniugis.Species facti. Consul Franciscus Tomasini, domiciliumfovens in civitate Kertch dioecesis Tiraspolensis in Russiaet uxore viduatus, mense Augusti 1895 Mediolanum petiit,atque e Parisiis vocavit viduam Mariam Biedermann, quamin antecessum noverat in patria Kertchensi. Dein simul a diefi)Restitutio in integrum, haud obstante re iudicata, iuxta Reiffenstuel(Lib. i, tit. 4 1 )n- -3) definitur: « extraordinarium iuris remedium, quo graviterlaesus ex naturali aequitate per officium iudicis reducitur in eum statumsive ius quo fuerat ante laesionem ». Itaque beneficium hoc conceditur proptergravem laesionem et iusta causa intercedente. In casu autem sententia dieii Maii 1900, ,a Vicario capitulari Iucatanensi edita, fuit valida et iusta, quumrevera doctor Miró et impactumcrimen admiserit et confessus sit, neque eiamplius ius erat recusandi iudicem et appellandi ad iudicem superiorem. Praetereauna cum sententia Curiae metropolitanae de Antequera iniusta quoqueerat sententia Curiae de Iucatan. diei 29 Sept. 190.5, quippe quae graviter laedebatiura duorum canonicorum in causa, et quae proinde infirmata fuit (N. R.).(2) Etiam iniusta habenda est altera sententia Curiae Iucatanensis diei ioMaii 1907, qua duocanonici damnati sunt uti periuri ac falsarii, quum canoniciimputati iuraverinttantum processum peractum fuisse ante sententiam,quod utique licet summario modo confectum est; dum nihil edixerint de apographoeiusdemprocessus, quod revera post editam sententiam confectum etad iudicem superiorem transmissum est. Hinc merito sacra Congregatio praefatoscanonicos absolvit, eosque per mentem iussit compensare litis expensaset actum obsequii praestare Episcopo dioecesano (N. R.).Acta S. Sedis, vol. XLl, fase. 12. 49
Ex S. Congregatione Conciliirunt diversorium Rebecchino in paroecia S.Fidelis situm, etstatim egerunt penes finitimum parochum S. Thomae, ClavinumMotta modo defunctum, de nuptiis inter se contrahendis; quae revera, obtenta prius Mediolanensis Curiae dispensationea duabus denuntiationibus et omisso civili ritu,locum habuerunt die 7 Sept. eiusdem anni. Quod ut faciliusobtinerent nupturientes, uno vel altero die ante coniugium,cubiculum conduxerunt in domo cuiusdam feminae nomineCardella in paroecia S. Thomae posita, ex qua ad matrimoniumcelebrandum processerunt, et ad quam, eo vix inito,redierunt. In ipsa nuptiarum die coniuges ad diversoriumRebecchino reversi sunt, et unum post mensem in urbem Kertchensemprofecti sunt, ubi die 15 Decembris 1905 vir supremumdiem obiit, legans suae secundae uxori usumfructumpropriae substantiae.Verum die 9 Maii 1906 Olga Pallastrelli, quam idemTomasini ex prima uxore habuit, statim adipisci cupiens paternamhaereditatem, supplices preces obtulit Pontifici ut perCuriam Mediolanensem declararetur invalidum ex capite clandestinitatismatrimonium a patre Tomasini cum dicta Maria,quae adhuc in vivis est, celebratum. Et haec S. C. informationespetiit a Curia Mediolanensi, quae retulit, in archiviistum Curiae tum paroeciae documenta desiderari dicti coniugii,nihilque obstare quominus coniuges in casu se declaraverintvagos ideoque facultatem oretenus obtinuerint ab eadem Curia.Unde haec S. C. die 20 Iunii 1906 rescripsit: Reponatur.Attamen cum eadem actrix directe institisset apudipsam Curiam Mediolanensem, ut causam iudiciario modoageret, tribunal constitutum fuit atque, processu ad exitumdeducto, sententia die 7 Iulii 1907 prolata est, vi cuius matrimonium,de quo est sermo, nullum declaratum fuit propterimpedimentum clandestinitatis.Contra quam sententiam localis defensor vinculi ad huncS. O. provocavit, qui, acceptis animadversionibus tum pa-
Mediolanen.troni actricis tum Romani defensoris matrimonii, quaestionemproposuit sub dubio: An sententia Curiae Mediolanensis sitconfirmanda vel infirmanda in casu. Et Emi Patres in comitiisgeneralibus diei i Februarii 1908 rem comperendinaruntrespondendo : Dilata, et compleantur acta iuxta instructionemdandam a defensore matrimonii ex officio.Habito igitur actorum supplemento, causa iterum propositafuit cum deductionibus patronorum ex utraque partecontendente et novis animadversionibus defensoris vinculi.Dubium. An sententia Curiae Mediolanensis sit confirmandavel infirmanda in casu.Resolutio. Emi Patres S. Congr. Concilii in plenariisconventibus diei 22 Augusti 1908 respondendum censuerunt:Sententiam esse infirmandam (i).(i) Alterutro vel utroque coniuge vita functo, admitti possunt etiam extraneiad matrimonii valorem impugnandum, sed docere tenentur de interessenon quidem materiali sed spirituali ob cuius motivum in iudicio sistunt. Adrem Wernz (Ius Decret., vol. 3, pag. iio5): « Ex natura rei accusatio matrimoniietiam post mortem (coniugis) non est exclusa, imo in casibus extraordinariisetiam ex disciplina vigenti permissa, ut in foro ecclesiastico introducaturaut saltem continuetur, v. g. si cedat in favorem legitimitatis prolis, aut ordineturad praeiudicium tollendum de nullitate alterius matrimonii Quae causaecum plerumque ob lucrum temporale institui solent (post coniugis mortem),accusatores saltem regulariter a limine repellendi sunt, praesertim si matrimoniumpublice in facie Ecclesiae fuit celebratum et viventibus coniugibusin dubium vocatum ». Consonat praxis sacrorum Tribunalium, ex. gr. in causaIanuen,—Matrimonii anni 1842 haec adnotantur: « Diligenter perquisitas fuissesacri huius Ordinis resolutiones, et nullum reperiri potuisse exemplum, quo obquaestum et civiles effectus admissa fuerit instantia accusantis matrimonium,postquam fuerunt priores nuptiae iudicialiter dissolutae. Praeterea nullum inpraecedentibus resolutionibus repertum fuisse exemplum introductae nullitatispost obitum alterutrius coniugis ». Hinc cum in controversiam adducitur matrimonium,morte utriusque vel alterutrius coniugis solutum, etiam leves et coniecturalesprobationes ad proclamandum matrimonii valorem sufficiunt : in huiusmodienim quaestionibus non de matrimonio in se sed de matrimonii consectariisagitur. Unde S. Rota dec. iç8, n. i, part. I Recent, docet: « Cum dematrimonii veritate et validitate incidenter agitur ad solum effectum legitimationisprolis et successionis, leviores sufficiunt probationes ». Et Dec. 34i, n. i
782 Ex S. Congregatione ConciliiDREPANEN.IURIUM PAROCHIALIUMDe canonico coadiutore archipresbyteri uti parocho habendo.Factispecies. Urbs Drepanensis olim distributa erat intres paroecias, quarum antiquior S. Petri, praeter rectoremarchipresbyterum et cappellanos pro Missarum satisfactione,habebat cappellanum curatum portionarium nuncupatum, quicum rectore participabat in animarum cura. At anno 1737per Bullam Clementis XII haec ecclesia, suppressis ex praehabitatitularium resignatione beneficiis inibi existentibusexcepta parochialitate, elevata est ad Collegiatam, in quainstitutus fuit archipresbyter prima dignitas, cum omnimodaanimarum cura et cuius collatio fuit reservata S. Sedi; caet5, part. II Recent, addit : « Ubi principaliter non agitur super foedere, sedsolum incidenter, matrimonium levioribus probationibus imo etiam praesumptionibuset coniecturis probatur». Quin imo hoc idem operatur matrimoniumputativum, quod scilicet, coram Ecclesia initum, habitum fuit validum duranteconiugum vita, quamvis nullum ob aliquod impedimentum. Nam DeAngelis (lib. 4, tit. ij) habet : « Nomine iustarum nuptiarum veniunt tummatrimonia in veritate valida, tum quae putative talia habentur, nempe inquibus ad valorem retinendum concurrit tum probabilis communitatis credulitas,tum utriusque aut saltem alterutrius parentis bona fides ». Cfr. etiamS. Rota, dec. 36j, n. 18, part. 16 ; et dec. 668, part. ig, tom. 2, ubi hoctraditur : « Sat est solum matrimonium putativum, dummodo adsit bona fidesconiugum vel alterius ipsorum, et dummodo in gradu prohibito contractumnon sit >. Etiam codices civiles admittunt matrimonium putativum uti iustamcausam legitimationis prolis et successionum. Ita Codex italicus art. 116habet: « Il matrimonio dichiarato nullo, qualora sia stato contratto in buonafede, produce gli effetti civili tanto riguardo ai coniugi, quanto riguardo ai figli.Se un solo dei coniugi sia in buona fede, il matrimonio non produce glieffetti civili se non in favore di lui e dei figli». Ita etiam in codicibus gallico,art. 201; hispanico, art. 69 ; germanico, § 1699. In casu autem demonstratumfuit nullum extitisse dubium de validitate matrimonii Tomasini-Biedermanndurante ipsorum vita, atque ab omnibus uti validum habitum fuisse. Praetereaex allatis documentis constat Mariam Biedermann, post obitum primi viri, dereliquissedomicilium Kertch atque pluribus in locis fuisse, et postremo in Galliaabsque commorandi animo (N. R.).
Drepanen. 783nonicus decanus secunda dignitas, cuius munus erat archipresbyterumassidue coadiuvandi in eadem cura; canonicusthesaurarius tertia dignitas, absque animarum cura, et tandemundecim canonici, ex quibus novem per turnum et ad libitumipsius archipresbyteri curam animarum explere debebant.Ex citata Bulla decanus tenebatur archipresbyterum coadiuvare« assidue ac eisdem modo et forma, quibus anteauti cappellanus portionarius forsan nuncupatus primitus tuncexistentem rectorem dictae parochialis ecclesiae S. Petri ».De novem vero canonicis legitur quod « per turnum dumtaxatet ad libitum dicti archipresbyteri respective coadiuvareet in dicta parochiali ecclesia S. Petri confessiones sacramentalesaudire et sacramenta ministrare aliaque oneraparochialia huiusmodi obire respective debeant et teneantur». Pro congrua vero sustentatione archipresbyteri assignataefuerunt libell. 510, et decano lib. 255; item rationedistributionum archipresbyter, praeter domum paroecialem,annuatim lucrifacere poterat lib. 102, et decanus libell. 51.Canonicorum curatorum congrua erat pro singulis statuta inlib. 51, et ratione distributionum annuatim consequi poterantsinguli lib. 100. Hae vero summae erant desumendae ex cumuloincertorum seu obventionum provenientium praesertimex funeribus. At notandum quod tres ex novis canonicis curatissuam praebendam habebant ex pio relicto Greco, canonicusvero thesaurarius et alii duo canonici non curati e piorelicto Nobili. Erecta Collegiata, haud non multo post cumEpiscopus comperiisset praefatam incertorum assignationemsatis non esse ad manutentionem sex cappellanorum seu canonicorumcuratorum, eorum numerum ad duos reduxit, quibustamen postea tertius accessit ex pia institutione Mauro.Die autem 18 Dec. i 781 ex pragmatica sanctione MarchionisCaracciolo, Vice—regis Siciliae, abolitae fuerunt congruaeparoeciales ex supra memoratis incertis efformatae, etde iis persolvendis gravata manserunt respectiva municipia,
78 4ExS. Congregatione Conciliiquando parochi aliunde non haberent pro congrua sustentatione.Hinc archipresbyter S. Petri tunc temporis instititapud municipium Drepanense, ut congrua pecuniae summaassignaretur tum pro se et canonico decano tum pro duobuscanonicis curatis. Et reapse municipium obligationemsuscepit rependendi annuatim lib. 1637.50, quam implevitusque ad annum 1861, quo ex rerum politicarum conversioneSicula insula cessit sub ditione novi italici gubernii. Ab eotempore per plus quam 30 annos Depranense municipiumrefragatum est persolvere archipresbytero S. Petri assignatamsummam. Verum actione intentata, facta assignatio sententiatribunalis civilis an. 1874 redintegrata fuit, et municipium Drepanensedeclaratum fuit uti gravatum dicto onere adhuc existente,et insuper damnatum ad persolvendas iam decursasratas. Interea usque ab anno 1864 vacans extabat canonicatusdecanalis, institutus in adiutorium archipresbyteri inpastorali ministerio, et nonnisi 30 Martii 1901, praevia dispensationea lege concursus, electus fuit Salvator Viacava.Novo nominato decano non pauca impedimenta paratasunt ex parte archipresbyteri Leonardi Calvino: hic siquiquidemcontendit canonicum decanum nullimode uti parochumesse considerandum, sed potius uti simplicem coadiutoremin exercitio curae animarum omnino a nutu et iurisdictionearchipresbyteri pendentem; aliis verbis esse habendumad instar aliorum duorum canonicorum qui de turnocurati nuncupantur. Altera quaestio excitata ab archipresbyteroCalvino versatur circa exclusionem decani a participationeincertorum paroecialium, et in assignatione eidem faciendalib. 306, dum decanus eam praetendit in lib. 363.Tandem decanus instat pro restitutione ab archipresbyterofacienda de ratis assignationis iam decursis, et a municipioin manibus archipresbyteri persolutis. Hae quaestiones a decanoViacava sub finem an. 1901 huic S. C. delatae sunt, sed
Ianuen. 785nonnisi hodie ex manifesta culpa archipresbyteri proponi possuntin plenis comitiis.Dubia. I. An canonicus decanus in Collegiata ecclesiaS. Petri institutus in adiutorium archipresbyteri haberi debeatut verus parochus, vel potius ut simplex coadiutor dependensa nutu archipresbyteri in casu.II. An et qua proportione decanus participare debeat deincertis paroeciae, et qua quantitate de assignatione municipalilibell, ißpj.28 *n casu.III. An et quae summae solvendae sint ab archipresbyteroCalvino favore decani Viacava in casu.Resolutiones. Emi Patres S. C. Concilii in generalibuscomitiis diei 22 Augusti 1908 responderunt:Ad I. Affirmative ad primam partem, negative ad secundam(i), ita tamen ut decanus functiones parochiales exerceredebeat sub dependentia archipresbyteri.Ad II. In divisione dictorum fructuum et proventuum canonicodecano spectare portionem dimidio minorem ea quaespectat archipresbytero.Ad III. In supradicta mensura decanum ius habere ad redituumet proventuum portionem a die captae canonicae possessionissui decanatus.IANUEN.TRANSACTIONIS ET IURIUM CIRCA ABBATIAMApprobatur inita transactio et decernitur abbatiam in posterumconferendam esse ad normam iuris communis.Compendium facti. Haud longe ab urbe Ianuensi celebrisadest ob sui historiam abbatia S. Bartholomaei dei(i) Nam cappellanus portionarius uti verus parochus habitus fuit ante Collegiataeerectionem ; nec haec qualitas defuit post Collegiatae erectionem in decano,qui antiquo portionario cappellanus substitutus fuit (N. R.).
786 Ex S. Congregatione ConciliiFossato di Promontorio nuncupata, quae erecta anno 1064primum obtenta fuit a Religiosis Vallumbrosanis. Cum autemin suo territorio nonnullas ecclesias subiectas haberetabbas, ad sacramenta et spiritualia subsidia fidelibuspraebenda Religiosum deputabat in viciniori cappella, appellatavicaria S. Bartholomaei della Costa di Promontorio.Anno 1519 Vallumbrosani hanc abbatiam reliquerunt; et exeo tempore, cum ageretur de praelatura regulari, ea conferricoepit a S. Sede in commendarli viris e clero saeculari : hinceamdem obtinuerunt modo Episcopi, modo Cardinales, et abanno 1767 Archiepiscopi Ianuenses, quorum ultimus fuit EmusArchiepiscopus Tadini defunctus an. 1847. Ab hoc aevo desiiteius provisio ; verum, ut consuleretur bono spirituali fidelium,Archiepiscopi Ianuenses consueverunt deputare oeconomumspiritualem in memorata vicaria.Anno 1855 a Gubernio pedemontano edita lege superconstitutione arcae ecclesiasticae, bona abbatiae ad hancavocata sunt; dein, conversis rebus politicis in Italia et anno1867 publicata lege eversiva proprietatis ecclesiasticae, bonaabbatiae obnoxia manserunt oppilationi Gubernii italici etanno 1874 venui subiecta fuerunt. Verum ArchiepiscopusIanuensis Reggio sacerdotem Brizzolara, qui iam vindicaveratabbatiam dei Borzone, rogavit ut bona huius abbatiae abunguibus fisci vindicare satageret ; quo melius id consequivaleret, per Bullam diei 13 Maii 1893 idem sacerdos renunciatiest abbas parochus S. Bartholomaei.Hac habita collatione dictus sacerdos institit apud oeconomatum,ut immitteretur in possessionem bonorum abbatiae; at oeconomatus ex facta denegatione a Gubernio concessionisregii exequatur Bullae, refragatus est. Tunc sacerdosBrizzolara, interveniente etiam Praesule Ianuensi, litemintentavit coram laico magistratu contra Gubernium et oeconomatumregium pro restitutione praedictorum bonorum.Tribunal Ianuense admisso quod abbatia et vicaria unum
Ianuen. 787curatum beneficium constituerent, sententia diei 2 Martii 1900damnavit Gubernium ad concedendum exequatur et oeconomatumad bonorum restitutionem. Ab hac sententia succumbentesappellarunt ad superius tribunal ; sed dein satiusduxerunt transactionem inire ; vi cuius favore beneficii curatiabbatialis assignatus fuit annuus reditus libell. 2850 inversuris publicis italicis, cuius decursus ab an. 1901 inciperet.Modo parochus Brizzolara, praeter beneplacitum apostolicumpro inita transactione, petit etiam: i°. ut postfactam bonorum vindicationem abbatia S. Bartholomaei deiFossato di Promontorio declaretur canonice adhuc existerecum omnibus suis iuribus et praerogativis; 2 0 . ut tam haecabbatia quam illa S. Andreae dei Borzone, quoad earum collationemdeclarentur S. Sedi reservatae ; 3 0 . ut ecclesia sanctuariivulgo Belvedere, quae per decretum ArchiepiscopiReggio exempta fuit ab abbatis iurisdictione, iterum declaretureidem subiecta; 4 0 . ut declaretur abbatiam, quando eatradebatur in commendam, etiam tunc subiectam fuisse legiconcursus; 5 0 . ut Ordinarius Ianuensis adstringatur ad concurrendumin expensis pro recuperatione domus abbatis,pro restauratone sacrarum aedium et provisione sacrarumsuppellectilium ; 6°. ut eveniente vacatione abbatiae in aedesabbatiales redintegrentur religiosi Vallumbrosani, vel in eorumdefectu in eas vocentur religiosi congregationis vulgoD. Bosco; 7°. demum ut documenta respicientia temporalitatesduarum abbatiarum nempe S. Bartholomaei del Fossatoet S. Andreae dei Borzone restituantur et custodiantur inarchivio abbatiali.Libellus enunciatas petitiones continens remissus fuit proinformatione et voto ad hodiernum Archiepiscopum, qui inomnibus sese opposuit eiusdem parochi postulationibus.Responsum. Emi Patres S. C. Concilii in plenario coetudiei 22 Augusti 1908 respondendum censuerunt:
788 Ex S. Congregatione ConciliiPraevia approbatione quoad initam transactionem (i), etfirmo rescripto huius S. Congregationis diei 14 Decembris ipojquoad custodiam documentorum (2), et decreto Archiepiscopidiei 8 Octobris iSpy circa immediatam subiectionem ecclesiaesanctuarii vulgo Belvedere, ecclesiam paroecialem seu abbatiamnuncupatam S. Bartolomeo del Fossato, in futuris provisionibusconferendam esse ad normam iuris communis, facto verbocum SSmo, et ad mentem (3).MONTIS REGALISADIUDICATIONIS REDITUUM CANONICALIUMDe reditibus canonicatus dividendis inter canonicum et sacristiamecclesiae cathedralis.Factiseries. Anno 1751 quidam Viotti in cathedrali ecclesiaMontis Regalis fundavit simplex beneficium sub tituloS. Petri, quod, extincta linea masculina descendendum Grosso(1) Beneplacitum apostolicum tunc concedi solet quando constet vel de necessitatevel saltem de evidenti utilitate factae stipulationis aut transactionis.Cfr. Urceolus de transad. XI, 23, n. 2, et haec S. C. in Perusina diei 20 Decemb.1823 (N. R.).(2) Citato rescripto statutum fuit ut staretur voto Archiepiscopi, quod ineo consistebat ut expetita volumina documentorum servarentur in archivio Curiae,facta facultate eidem parocho videndi et examinandi, quoties ex aliquorationabili motivo id expostularet (N. R.).(3) Abbatia S. Bartholomaei in sua origine fuit vere regularis cum territorioet cum iurisdictione super nonnullas ecclesias, nec effecta est saecularisex quo tradi coepit in commendam viris e clero saeculari in ecclesiastica dignitateconstitutis. Caeterum S. Sedes, quamvis ultimis temporibus abbatiamnon contulisset ob politicas perturbationes, non ideo censendum est eius civilemextinctionem tacite saltem ratam habuisse ; imo eius existentiam partim recognovitcum postremo de illa providit sacerdotem Brizzolara. Hinc cavetur utin posterum fiat collatio iuxta ius commune, nempe a S. Sede et cum iuribuset pertinentiis adnexis, sed quoad insignia et functiones pontificales servandumest decretum S. Congr. Rituum die 14 Dec. 1904, quod relatum invenitur inActa S. Sedis, vol. 3 7, pag. 389 (N. R.).
Montis Regalis 789a testatore vocata, erigi debebat in canonicatum. Reditus itaassignati fuerunt, ut ex quatuor partibus tres cederent prodistributionibus quotidianis, reliquum pro praebenda; distributionesvero amissae ob absentiam a choro, exceptis duobusvacationum mensibus, si canonicatus extra massam extaret,devolvebantur ad sacristiam Cathedralis. Deinde inart. 14 tabularum fundationis quoad ius eligendi reservatumCapitulo et reditum canonicatus tempore vacationis cavetur:« che il Capitolo abbia il commodo e benefizio del tempodi mesi quattro per fare suddetta nomina ogni qualvolta cheil canonicato verrà a vacare, in qual mentre non restandotal canonicato unito alla massa capitolare li redditi delledistribuzioni cedono a beneficio del canonico nominando, edessendo unito, accrescono a beneficio degli altri signori canoniciper il tempo, che sarà vacante il canonicato medesimo,e circa il frutto e reddito della prebenda spetterà sempreal canonico successore, senza che mai la Camera apostolica,nè altri possano ingerirsi o aver ragione alcuna sovra i fruttidi detta prebenda e canonicato in qualunque dei casi suddettia riserva dei diritti spettanti alla sagristia ».Initio saeculi XIX, publicatis legibus Gallicis, hoc beneficiumfuit suppressum; verum eius dos vindicata fuit a TheresiaGrosso, quae anno 1819 beneficium in canonicatum erexit,servatis fere in omnibus conditionibus a fundatore Viotti appositis,cauto dumtaxat ut electio, quae prius spectabat Capitulo,in posterum, excepta prima electione reservata fundatrici,fieret ab Episcopo vel a Vicario capitulari, praehabitoconcursu et infra utile tempus quadrimestre inter idoneoscives seu sacerdotes civitatis Montisregalensis. Capitulum veroconsensum praestitit sub conditione ut « in ciò che potesseinteressare il Capitolo e la sagrestia della chiesa della Cattedrale,si osservasse il solito a praticarsi nelle ultime erezionidei nuovi canonicati ». Haec nova erectio sancita fuittum ab Episcopo tum a Poenitentiaria Apostolica rescripto
790 Ex S. Congregatione Conciliidiei 25 Ianuarii 1820. Ex eo tempore hic canonicatus numquammassae capitulari fuit incorporatus.Anno 1843 hic canonicatus effectus fuit vacans et tantumpost 4 annos vacationis, nempe anno 1847, illum obtinuitex praehabito concursu sacerdos Garelli. Exinde lisexorta est inter Capitulum cathedrale quod praetendebatdistributiones canonicatus tempore vacationis spectare sacristiae,et novum investitum qui ad tramites fundationis eassibi vindicabat. Controversia, delata coram Aula Senatus Taurinensis,finita fuit transactione, vi cuius conventum fuit, utcanonicus Garelli ex fundo distributionum 4 annorum vacationiscanonicatus, praelevaret libell. 1500 favore sacristiae.Dein anno 1871, per resignationem canonici Eula, canonicatusiterum vacavit. Hunc obtinuit sacerdos Lanza cui anno1872 eius canonica investitura fuit data; verum cumageretur de canonicatu ultra numerum duodenarium tantumciviliter recognitum, Gubernium renuit regium placet concedereBullae episcopali collationis. Canonicus Lanza numquamchoro interfuit, et postea cum fuisset renunciatus Praefectusrealis Basilicae Supergae, anno 1894 eidem canonicatui nunciummisit. Ad hunc canonicatum per aliam Bullam diei22 Oct. 1894, quae die 16 Iulii successivi anni 1895 munitafuit regio placet, electus fuit Iosephus Aimo, qui tamen,obtenta paroecia loci Carassone, die 7 Ian. 1900 illum dimisit.Canonicus Aimo iam ab initio agere coepit apud oeconomatumgeneralem Taurinensem, ut ad tramites tabularumfundationis sibi tribuerentur fructus canonicatus seu distributiones,quae durante tempore vacationis beneficii decursaeerant ab initio anni 1871 usque ad annum 1895; fructibuspraebendae nuncium iam miserat. Sed cum oeconomatus easrestituere renuerit, asserens sibi ex regaliae iure easdemspectare, tunc canonicus Aimo, relicta via ut dicunt administrativa,selegit contentiosam, et anno 1898 oeconomatumvadavit coram laico tribunali, ut damnaretur ad sibi resti-
Montis Regalis 791tuendas tres ex quatuor partibus fructuum beneficii seu distributiones,pro tempore quo eius vacatio perduravit. Quoniamvero oeconomatus lite pendente exceptionem promovit circaeventualia iura, quae proferri possent ex parte sacristiae ecclesiaecathedralis, hinc anno 1899 etiam Capitulum in causaintervenit petens ut sua et sacristiae iura recognoscerentur,oeconomatus rem tutiorem duxit devenire ad transactionem,quae die 21 Martii 1900 stipulata fuit inter canonicum Aimoet oeconomatum ; cui transactioni Capitulum consensum praestititdie 23 successiva. Per hanc transactionem oeconomatussese obligavit ad illico solvendum libell. 12,000, et canonicusAimo ex parte sua sese adstrinxit ad relevandumoeconomatum a quacumque molestia vel praetentione exparte Capituli et sacristiae ecclesiae cathedralis. Praefatasumma persoluta fuit in manibus eiusdem canonici qui eamimpendit in reparationem domus paroecialis Carassone.Capitulum vero contendit super dictam summam sibi utisacristiae administratori quaedam iura sive dimidiam saltemsummae quotam spectare, hinc ab hac S. C. exposcit ut decidatur,an et in qua parte, detractis prius litis expensis, praefatasumma libell. 12,000 sit adiudicanda favore sacristiaeecclesiae cathedralis.Decisio. Emi Patres S. C. Concilii in conventu generalidiei 22 Augusti 1908 responderunt:Dimidiam partem summae 12,000 libellarum tribuendamesse sacristiae ecclesiae cathedralis, earumdemque solvendamesse a sacerdote Aimo annuis ratis ab Episcopo determinandis(i).(I) Capitulum, in consensu praebendo pro erectione novi canonicatus,ius habet apponendi conditiones, quae, dummodo approbatae sint a superioriauctoritate, legis vim obtinent. Capitulum autem Montis Regalis conditionemadiecit ut fructus tempoie vacationis canonicatus cederent favore sacristiae. Incasu itaque quum negatio regii placiti nullimode infirmare valeat canonicamprovisionem canonicatus, eius emolumenta iuxta tabulas fundationis semper
792 Ex S. Congregatione ConciliiCAIETAN AEXECUTIONE DECRETIDenegatur suppressio et unio ecclesiae paroecialis.Acta haec causa fuit in generalibus comitiis diei 20Maii p, elapsi, et ad propositum dubium : An et quomodosit executioni mandandum decretum huius S. Congregationisdiei io Aprilis i g 06 in casu; responsum fuit: Ad mentem:mens est, attentis omnibus illico deveniendum esse ad erectionemparoeciae S. Bartholomaei in loco Selva Cava.Hac cognita resolutione archipresbyter Petronio beneficiumnovae audientiae expostulavit, quia i°. consensus a sepraestitus pro erectione novae paroeciae in loco Selva Cavafuit alligatus conditioni, quod id fieret praevia suppressione etincorporatione oeconomalis ecclesiae S. Mariae del Castellosuae paroeciae; 2°. ex conservatione paroeciae oeconomalispraefatae dissidia exorta inter utramque ecclesiam perpetuatur.Dubium. An ex noviter deductis sit locus suppressioniet unioni ecclesiae S. Mariae del Castello paroeciae archipresbyteraliin casu.Resolutio. Eriii Patres S. C. Concilii in generali conventudiei 22 Augusti 1908 respondendum censuerunt:Negative, firma tamen resolutione diei jo Maii p. e., etad mentem (i).ad sacristiam spectarent. Verum cum canonicus Aimo propriis expensis litemintentaverit oeconomatui regio, et summam sibi erogatam bona fide in piamcausam erogarent, quin exinde ditior evaserit, hinc decisio ad tramitem aequitatisemissa fuit (N. R.).(i) Cf. Acta S. Sedis, vol. 41, pag. 382.
Bergomen. 79 3BERGOMEN.LEGATORUM PIORUMDe dismembratione legatorum in paroecia dismembrata.Compendium facti. Decreto diei 31 Oct. 1878 EpiscopusBergomensis ecclesiam B. M. V. vulgo delle Grazie, inipsa civitate episcopali extantem, in paroeciam erexit, cuiusterritorium in maiori parte dismembravit e paroecia S. Alexandriin Colonna, et in parte minori ex altera S. Annae inBorgo Palazzo nuncupata. At in actu erectionis nihil statutumest circa plura pia legata cultus ac beneficentiae operaad paroeciam S. Alexandri in Columna spectantia. Duo rectoresmoderno antecessores in regimine nuperae paroeciaeB. M. V. Gratiarum querelas quidem movisse videntur deipsorum exclusione a legatis ac beneficentiis quibus praesertimecclesia S. Alexandri fruebatur; verum nonnisi actualisparochus Musitelli sub die 18 Iulii 1904 ab Episcopo postulavitut declararet: « i 0 , doversi ammettere la parrocchiafiliale di S. Maria Immacolata alla partecipazione proporzionaledelle beneficenze e dei legati di culto che già esistevano,all' epoca della sua separazione, nelle matrici (nempeS. Alexandri et S. Annae) ; 2 0 . dovere perciò i parroci dellematrici passare al parroco della filiale il corrispondente capitale,che renda frutti proporzionati ai diritti della filiale;3°. essere obbligo delle matrici offrire alla filiale un compensoda determinarsi per i danni patiti sinora per la esclusionediuturna dalla beneficenza ecc. ». Episcopus enatamcontroversiam de bono et aequo componere curavit, sed incassum: hinc quaestio ad hanc S. C. delata est dirimenda.Dubium. An, quomodo et qua proportione paroecia S. MariaeImmaculatae Gratiarum sit admittenda ad participationempiorum legatorum in casu.
794 Ex S. (Congregatione ConsistorialiResolutio. Emi Patres S. Congr. Concilii in generalibuscomitiis diei 22 Augusti 1908 respondere censuerunt:Prouti proponitur negative, et ad mentem (i).===^Hs>28o^=>EX S. CONGREGATIONE CONSISTORIALIZULIEN. IN REPUBLICA DE VENEZUELAReductio praebendarum in Capitulo cathedrali.Quum in Zuliensi dioecesi sacrorum ministrorum numerusita sit imminutus, ut proeciales ecclesiae diu vacare debeant,compluresque earum de suis rectoribus ne provideriquidem possint, SSmus Dnus Noster Pius PP. X malis spiritualifidelium saluti exinde obvenientibus, pro ApostolicaSua in universam Ecclesiam sollicitudine, occurrere volens,canonicales praebendas in cathedrali Capitulo reducere existimavit.Quamvis enim Sanctitas Sua ecclesiastica beneficia, tumob divini cultus splendorem, tum ob cathedralis ipsius Zu-(1) Dismembratio paroeciae per se importat etiam dismembrationem piorumlegatqrum quia praesumitur testatores gratifican voluisse omnes fideles quibustunc paroecia constabat. Cfr. ad rem Luc ; di (de Visit. SS. LL., vol. i,p. 3, n. 20). Item confirmatur ex nupera resolutione huius S. C. in Bergomen. —Interpretationis ultimae voluntatis, diei 2.5 Iunii 1904, relata in Acta S. Sedis,vol. .37, pag. 335. Quin imo hoc ipsum firmavit auctoritas civilis Bergomensis,quum compositionem a paroecia matrice Ga^aniga cum paroecia filiali Fiorano-Gemonteinitam recognovit, vi cuius, habito respectu incolarum, utriqueparoeciae tributa est portio reditus legatorum ab unoquoque parocho independenterab altero eroganda. In themate autem sacra Congregatio reposuit quidemnegative ad petitionem parochi S. M. Gratiarum, sed cum clausula utiproponitur; quia plura postulavit v. gr. legatorum sortem, reditus iam distributosetc., quae absolute concedi non poterant. Hinc addita fuit mens, quadatae sunt instructiones ac facultates Episcopo, qui iuxta speciales cuiusvis legaticircumstantias provideret ad tramitem iuris et aequitatis (N. R.).
Zulien. in Republica de Venezuela 7g5liensis ecclesiae dignitatem, in eadem augeri potius numeroquam imminui vehementer cuperet, ne tamen animarum curaullatenus negligatur, satius duxit canonicales quasdam praebendassupprimere, quam ut paroeciae suis parochis orbataemaneant.Beatitudo itaque Sua cunctis, quae consideranda erant,matura deliberatione perpensis, exquisita antea, uti rei gravitasexpostulabat, S. R. E. Cardinalium, qui negociis ecclesiasticisextraordinariis expediendis praepositi sunt, sententia, suppleto,quatenus opus sit, quorumcumque in hac re interessehabentium vel habere praesumendum consensu , dignitatesomnes atque canonicales praebendas cathedralis Zuliensis Capituliactu existentes, de Apostolicae potestatis plenitudine,ceteris suppressis, cum primum vacaverint ad quinque numeroreducendas decrevit. Cathedrale porro' Zuliense Capitulumdecanatu, qui prima et unica erit Capituli dignitas, deincepsconstabit, et quatuor aliis canonicatibus seu officiis :lectoratu nempe, cui theologi munera incumbent, doctoratu,magistratu et praebenda poenitentiaria, cum iisdem iuribus,redditibus, praeeminentiis, insignibus et praerogativis, quibusdecanatus dignitas ceteraeque eaedem canonicales praebendaehactenus praeditae fuerunt, iisdemque prorsus oneribus, quibusvel ex fundatione vel ex beneficiorum natura, secundum ApostolicasConstitutiones, sacrosancti praesertim Tridentini Conciliidecreta, gravatae sunt: cum derogationibus et clausulisnecessariis et opportunis, in contrarium facientibus non obstantibusquibuscumque.Ad praemissa autem exsequenda eadem Beatitudo Suadeputari voluit, cum facultatibus necessariis et opportunisetiam subdelegandi, ad effectum, de quo agitur, quamcumquealiam personam in ecclesiastica dignitate constitutam, itemquedefinitive pronunciandi super quacumque oppositione inexsecutionis actu quomodolibet oritura, R. P. D. AntoniumRaymundum Silva, dioecesis Emeritensis in Indiis Praesulem,Acta S. Sedis, vol. XLI, fase. IS. 50
796 Ex S. Congregatione Consistorialicui ex decreto sacrae huius Congregationis die xn Februariihoc anno edito, Zuliensis dioecesis cura in administrationemdemandata est, iniuncta eidem obligatione intra sex menses adsacram hanc Congregationem transmittendi exemplar authenticaforma exaratum executiònis peractae, mandavitque praesenshisce de rebus fieri decretum consistoriale, perinde valiturum,ac si super iisdem Apostolicae Litterae in forma Brevisvel sub Plumbo expeditae fuissent, et inter acta referri sacraehuius Congregationis Consistorialis.Datum Romae hac die xv Februarii, anno Dñi MCMVII.Pro R. P. D. SecretarioIulius GrazioliS. C. Com. et Secr. S. Coli. Substitutus.S. IACOBI DE VENEZUELA SEU CARACEN.Reductio praebendarum in Capitulo metropolitano.Quum in metropolitana ecclesia Sancti Iacobi de Venezuelaseu Caracensi sacrorum ministrorum numerus ita sit imminutus,ut paroeciales ecclesiae diu vacare debeant, earumquecomplures de suis rectoribus ne provideri quidem possint,SSmus D. N. Pius PP. X malis spirituali fidelium salutiexinde obvenientibus pro Apostolica Sua in universamEcclesiam sollicitudine occurrere volens, metropolitanae ipsiusecclesiae Caracensis canonicatus seu praebendas reducereexistimavit.Quamvis enim Sanctitas Sua ecclesiastica beneficia tumob divini cultus splendorem, tum ob archiepiscopalis ipsiusSancti Iacobi de Venezuela ecclesiae dignitatem, in eademaugeri potius numero quam imminui vehementer cuperet: netamen animarum cura ullatenus negligatur, satius duxit ea-
5. Iacobi de Venezuela seu Caracen. 797nonicatus quosdam supprimere quam ut paroeciae suis rectoribusorbatae remaneant.Beatitudo itaque Sua, cunctis quae consideranda erant,mature perpensis, exquisita antea, uti rei gravitas expostulabat,S. R. E. Cardinalium, qui negotiis ecclesiasticis extraordinariisexpediendis praepositi sunt, sententia, suppleto quatenusopus sit, quorumcumque in hac re interesse habentiumvel habere praesumentium consensu, dignitates omnes atquecanonicales praebendas metropolitani Capituli Sancti Iacobi deVenezuela actu existentes, de Apostolicae potestatis plenitudine,ceteris suppressis, cum primum vacaverint, ad decemnumero reducendas decrevit. Metropolitanum perinde Caracenseseu S. Iacobi de Venezuela Capitulum duabus dignitatibus,decanatu nempe, qui prima erit dignitas, atque archidiaconatu,quatuor officiis seu muneribus, lectoratu, cui theologimunera incumbent, doctoratu, magistratu, ac praebenda poenitentiaria,et quatuor simplicibus aliis canonicatibus deincepsconstabit, cum iisdem iuribus, redditibus, praeeminentiis, insignibus,praerogativis quibus hactenus eaedem dignitates etcanonicales praebendae omnes praeditae fuerunt, iisdemqueprorsus oneribus, quibus vel ex fundatione vel ex beneficiorumnatura, secundum Apostolicas Constitutiones et sacrosanctaepraesertim Tridentinae Synodi decreta, gravatae sunt, cumderogationibus et clausulis necessariis et opportunis, in contrariumfacientibus non obstantibus quibuscumque.Hisce autem super rebus eadem Sanctitas Sua hoc edimandavit consistoriale decretum, perinde valiturum ac si superiisdem Apostolicae Litterae sub plumbo vel sub anuloPiscatoris expeditae fuissent, illudque cum facultatibus necessariiset opportunis etiam subdelegandi, ad effectum de quoagitur, quamcumque aliam personam ecclesiastica dignitateinsignitam, itemque definitive pronunciandi super quacumqueoppositione in exsecutionis actu quomodolibet oritura, exsequendumcommisit R. P. D. Ioanni Baptistae Castro Cara-
798 Ex S. Congregatione Consistorialicensi Archiepiscopo, iniuncta eidem obligatione intra sexmenses ad sacram hanc Congregationem transmittendi exemplarauthentica forma exaratum exsecutionis peractae, et decretumipsum inter acta referre iussit sacrae huius CongregationisConsistorialis.Datum Romae, hac die xv Februarii, anno Dñi MCMVII.Pro R. P. D. SecretarioIulius Grazioli,S. C. Cons. et Secr. S. Coli. Substitutus.
I N D E X A N A L Y T I C U SACTA ROMANI PONTIFICISConstitutio Apostolica de Romana Curia pag. 427Lex propria sacrae Romanae Rotae et Signaturae Apostolicae . » 440Ordo servandus in sacris Congregationibus, Tribunalibus, OfficiisRomanae Curiae 462 et 683Constitutio Apostolica de promulgatione legum et evulgatione actorumS. Sedis » 6 19Exhortatio ad clerum catholicum SSmi D. N. Pii div. prov. Papae Xin quinquagesimo natali sacerdotii sui »555Litterae Apostolicae Pii PP. X quibus ritus ruthenus constituiturin Statibus foederatis Americae Septentrionalis * 3Epistola qua Pontifex grati animi sensus profitetur erga imperatoremSinarum » 12Epistola Pii X ad conventum eucharisticum Catanensem . . . » 13Epistola qua Pontifex gratulatur de nova editione Theologiae moralisS. Alfonsi de Ligorio » 15Epistola Pii X ad Episcopos Borussiae ob solemnia Bonifaciana. » 16Epistola qua Pontifex gratulatur de regiis nuptiis Gustavi Adolphiet Margaritae de Connaught » 18Epistola qua Pius X abolet scholas Pontificii Seminarii Vaticani. » 19Epistola qua Pius X laetatur de habito Concilio provinciali Burgensi. » 20Epistola qua Pontifex mittit Legatum Apostolicum ad quinquagesimasolemnia in honorem B. M. V. de Lourdes » 65Epistola Pii PP. X de capite S. Agnetis M. et V. in ecclesia eiusdemnominis ad Forum agonale asservando » 66Epistola qua Pius PP. X occasione congressus generalis hortaturcatholicos Austriae ad concordiam contra Ecclesiae hostes . . » 129Epistola qua Pius X laudat Archiepiscopum Quebecen, ob promotamactionem socialem catholicam » ig3Epistola Pii X ad Episcopos Hungariae pro solemniis septem saecularibusS. Elisabeth Hungaricae »195Epistola qua Pontifex dilaudat et commendat consociationem Hungaricampro catholico prelo favendo » 198Epistola qua Pius PP. X approbat opusculum Episcopi Limericiensiscirca scripta Card. Newman » 200Epistola qua Pius X gratulatur Emo Archiepiscopo Toletano obquinquagesimum annum sacerdotii . . . » 297
8ooIndex analyticusEpistola qua Pius X laudat edentes Commentaria a Nova Gallia; pag. 298Epistola qua Pontifex gratias agit ob comparatam domum pro InteruuntioApostolico Reipublicae Argentinae . . > 299Epistola qua Pius PP. X reprobat Mutualitates ecclesiasticas sic dictasapprobatas in Gallia » 361Epistoli qua Pius PP. X bene ominatur de saecularibus solemnibusreligiosis et civilibus a natione Canadensi celebrandis . . . » 491Epistola Pii PP. X ob saecularia solemnia archidioecesis Neo-Eboracensis»495Epistola qua Pius X laetatur de centesima solemni faustitate aberectione dioecesis Philadelphiensis > 578Epistola qua Pontifex gratulatur de saeculari celebritate erectionisarchidioecesis Bostoniensis » 579Epistola Pii X circa coronationem simulacri S. Cordis Iesu . . » 621Epistola qua Pius PP. X gratulatur de felici exitu conventus eucharisticiin Anglia habiti » 747Allocutio quam Pius X habuit in Consistorio secreto diei 16 Decembris1907, de mendaci ac insolenti modernistarum supèrbia. » 21Allocutio Pii PP. X die 18 Dec. 1907 habita ad novos Cardinales. » 31Allocutio quam die 13 Febr. 1908 Pius X habuit ad Orientales. » i3oAllocutio a Pio X die 7 Sept. 1908 habita ad peregrinos Galliae. » 622Motu proprio quo reformatur Collegium Poenitentiariorum FranciscanumBasilicae Lateranensis » 34Motu proprio de Familia Fratrum Minorum Neapoli ad SanctaeClarae commorantium reformanda » 35EX SECRETARIA BREVIUMPontifex laudat Collegium Americanum Lovanii in Belgio occasionequinquagesimi anni ab erectione > 37Indulgentia plenaria in forma iubilaei conceditur visitantibus cryptamde Massabielle civitatis Lapurdensis » 134Indulgentia toties quoties pro visitantibus ecclesias congregationisSS. Sacramenti in festo Corporis Christi » 3ooBreve quo sacerdotibus qui operam suam impendent pio Operi PropagationisFideifacultas benedicendi Rosaria eisque adnectendiindulgentias a Patribus Crucigeris appellatas conceditur . . » 3oiIndulgentia plenaria favore archidioecesis Quebecensis » 5 80indulgentia plenaria adnectitur piae exercitationi Septem Sabbatorumin honorem B. M. V. a Mercede . . . . . . . . . . . . 581Praefectura Marochiensis erigitur in Vicariatum Apostolicum . . » 623
Index analyticus 801Breve beatificationis Ven. Servae Dei Mariae Magdalenae Postel, institutricissororum scholarum christianarum a Misericordia, pag. 748Breve beatificationis Ven. Servae Dei Magdalenae Sophiae Barat,institutricis Societatis sororum a S. Corde Iesu * 7$7Breve beatificationis Ven. Servi Dei Gabrielis a dolorosa Virgine,clerici professi congregationis Clericorum regularium excalceatorumSS. Crucis et Passionis D. N. I. C » 766EX SECRETARIA STATUSLitterae ad Episcopos Galliae circa taxam pro sacro cultu . . . » 39De frequentia Universitatum civilium clericis permittenda dumtaxatin casu necessitatis » 41De Commissariatu dioecesano constituendo pro tuendis documentisac monumentis a clero asservatis in Italia » 67De frequentia Universitatum civilium ex parte clericorum . . . » 136Circa casus necessitatis pro permittenda clericis frequentia Universitatumcivilium 137Lyceum magnum catholicum Lugdunense dilaudatur ob orthodoxamdoctrinam et fidem » 138Ludovicus Pastor constituitur secretarius cardinalitii coetus ad progressumscientiarum in catholico orbe fovendum » 139Facultates Ordinariis Galliae concessae circa bonorum ecclesiasticorumalienationem » 202Litterae gratulatoriae adP. Lemius ob opus Catéchisme sur lemodernisme etc » 209Litterae gratulatoriae ob solemnia festa celebrata in honorem B. M. V.de Bonaria in Sardinia » 364Protocollon inter S. Sedem et Hispaniam » 625Litterae circulares ad Galliae Metropolitas de non permittenda clericisfrequentia Universitatum civilium » 772ACTA ROMANARUM CONGREGATIONUMEX S. CONGR. S. R. ET U.INQUISITIONISDamnatur opusculum EI Immaculado San José » 43Decretum quo damnantur duo diaria modernistica » 141
8o2 Index analyticusDecretum quo sacerdos Alfredus Loisy nominatim ac personaliterexcommunicati pag. 141Circa denegationem sepulturae ecclesiasticae » 583EX S. CONGREGATIONE INDICISDecreta quibus damnantur ac prohibentur quidam libri. ptg. 211 et 366EX S. C. EPISCOPORUM ET REGULARIUMIndultum pro pernoctatione minorum intra claustra » 44Ordinis S. Benedicti. Datur facultas transferendi monachos S. Benedictide una ad aliam congregationem » ib.Revalidantur vota simplicia Religiosarum quae tempore novitiatushabitum religionis non gestarunt » 142Normae ad instaurandaminstitutionem et disciplinam in SeminariisItaliae a SS. D. N. Pio PP. X approbatae » 212Ordinis S. Mariae de Mercede. Professio votorum simplicium inOrdine votorum solemnium non inducit vacationem beneficii. » 304Litterae circulares quoad sacerdotes Italiae meridionalis Neapolimpetiturus » 367Approbantur constitutiones Instituti Ursulinarum S. Caroli et S. Ambrosiiin civitate Mediolanensi » 583Definitive approbantur constitutiones Societatis Missionariorum SS.Cordis Iesu » 774Abulen. - Transitus ad strictiorem religionem. Decernitur pro nuncnon expedire transitum Carmelitarum Calceatarum Abulensiumad Discalceatas » 242Brictinorien. — Cessionis. Revocatur donatio ob non impletummodum » 586Culmen. — Iurium. Confirmatur erectio cuiusdam vicariae paroecialis» 368Ianuen. - Dismembrationis. Confirmatur decretum dismembrationiset erectionis novae paroeciae > 3o6Missionariorum Filiorum S. C. B. M. V. - Desertionis. Confirmaturdecretum saecularizationis perpetuae » 143Praenestin. — Receptionis alumni in Collegium. Religiosi admitti nequeuntin Collegium Capranicense » 584Scholarum Piarum. — Admissionis ad primam communionem. Anparochus habeat ius exclusivum admittendi pueros ad primamCommunionem » 774
Index analyticus 8o3Sorana - Matricitatis. Cuinam ex duabus paroeciis collegialibuscompetat ius matricitatis seu praeeminentiae . . . . . . pag. 70Tlascalen. seu Angelorum — Iurium. De iure proprietatis quoadpublicum oratorium » 311EX S. CONGREGATIONE CONCILIIDe licitamissarum distributione in Oriente etiam per Delegatos Apostolicoset per Superiores religiosos » 145Bergomen. - Iurium et privilegiorum. De iuribus et privilegiis Capitulicathedralis Bergomensis » 334Bergomen. - Legatorum piorum. De dismembratione legatorum inparoecia dismembrata » 793Bononien. et aliarum. — Iterationis Missae. De moderanda lege binationisMissae » 45Caesaraugustana - Privilegii conferendi baptisma. Recognosciturecclesiae cathedrali Caesaraugustanae privilegium baptizandi. » 589Caietana — Executionis decreti. Praecipitur erectio novae paroeciae. » 382Caietana - Executionis decreti. Denegatur suppressio et unio ecclesiaeparoecialis . . . » 792Cameracen. - Dispensationis matrimonii. Conceditur dispensatio matrimoniirati et non consummati » 373De Iucatan. - Restitutionis in integrum et refectionis damnorum.Conceditur beneficium restitutionis in integrum adversum iniustamsententiam » 776De Linares - Exemptionis ab onere. In casu decernitur exemptioa solutione taxae episcopalis » 377Derthusen. - Substitutionis in servitio chori et altaris. De facultatesubstituendi in servitio chori et altaris » 316Drepanen. - Iurium parochialium. De canonico coadiutore archipresbyteriuti parocho habendo » 782Forolivien. - Dispensationis ab irregularitate. Clericus caecutiensdispensatur ab irregularitate 342Hildeshemien. — Fructuum beneficii ex salis fodinis. Quaenam emolumentaex salis fodinis derivantia pertineant ad beneficium etquaenam ad beneficiariumlacen. - Distributionum. Distributiones inter praesentes idem sunt» 63oac distributiones extraordinariae » 320laden. — Dispensationis ab irregularitate. Circa dispensationem irregularitatispropter epilepsiam » 627,
8o4 Index analyticusIanuen.-Iurisdictionis paroecialis.Admittitur iurisdictio paroecialisin controverso territorio ex facto immemorialis possessionis, pag. $2jIanuen. - Transactionis et iurium circa abbatiam. Approbatur initatransactio et decernitur abbatiam in posterum conferendam essead normam iuris communis » 785Imolen. — Decimarum. Circa ius decimandi Capitulo cathedralicompetens in quatuor paroeciis iurispatronatus » 374Mediolanen. - Nullitatis matrimonii. De accusatione matrimoniipost mortem coniugis » 779Montis Regalis - Adiudicationis redituum canonicalium. De reditibuscanonicatus dividendis inter canonicum et sacristiam ecclesiaecathedralis » 788Nullius Sublacen. - Nullitatis matrimonii. Confirmatur sententianullitatis matrimonii ex capite affinitatis secundi gradus ob copulamillicitam » 369Parisien. — Bannorum matrimonii. Conceditur indultum pro denuntiationesscriptis matrimoniorum in dioecesi Parisiensi . » 246Privernen. — Iuris nominandi administratorem. Cuinam competatius nominandi administratorem confraternitatis » 47Regien. - Dispensationis matrimonii. Conceditur dispensatio a matrimoniorato et non consummato . » 153Romana et aliarum - Dubiorum circa decretum de sponsalibus etmatrimoniopag. 80, 251 et 5ioSenogallien. - Iuris funerandi. De privilegiato iure funerandi competentead ecclesiam in solo Lateranensi fundatam . . . . » 147Signina - Iubilationis. Conceditur indultum iubilationis post quadragenarumservitium chorale in duabus ecclesiis expletum. » 497Treien. - Nominationis ad canonicatum. Quandonam ad impetrandumbeneficium requiratur qualitas sacerdotalis in actu . . » 323Vicen. - Praebendae theologalis. Decernitur canonicum theologumin casu haberi praesentem in choro pro horis tantum quibusdocet in Seminario * 5oiVictorien. - Dispensationis ab irregularitate. Dispensatur super irregularitateob defectum visus » 637Viglevanen. — Exonerationis taxae. Decernitur' taxam vulgo di ricchezzamobile sustinendam esse a pensionano » 73EX S. CONGREGATIONE DE PROPAGANDA FIßEDecretum quo datur statutum Missionariis SS. Cordium Iesu et Mariaeet Adorationis perpetuae SS. Sacramenti » 155
Index analyticus 8o5Laudes tribuuntur Praefecto Ap. Insularum Carolinarum . . pag. 388Conceditur ad annum prorogatio decreti Ne temere in Sinis . . » 544De matrimonio infidelium et de privilegio Paulino » 545Conceditur facultas ordinandi sodales instituti dioecesani ad titulummensae communis » 639De ratione transmittendi Missas ad Ecclesias orientales . . . . » 640EX S. CONGREGATIONE RITUUMOrdinis Praedicatorum. Conceditur transferri festum S. FrancisciAssisiensis » 112Luganen. De benedictione episcopali petenda a canonico theologosacram Scripturam fidelibus explicaturo » ib.Decretum super festo SS. Septem Fundatorum Ordinis ServorumB. Mariae Virginis » 113Angelopolitana. De usu lucis electricae et de cantu mulierum inecclesiis » 114Novarien. D3 missa et officio persolvendis iuxta ritum ecclesiae. » 116Benedictio novae campanae, quae ad usum ecclesiae sive sacelliinserviat » 118Dubiorum. De usu corollae ligneae in altari, de cantu Tantum ergodeque Eucharistiae asservatione » 122Romana. Conceditur Officium cum Missa propria de S. Melaniaiuniore, vidua, sub ritu duplici minori » 161Ordinis Fratrum Minorum Provinciae germanicae inferioris. Regularesaddere tenentur in missa Symbolum infra OctavamPatroni principalis iam alio titulo celebrandam » 163Decretum de typica editione vaticana Gradualis Romani . . . » 290Varianda et addenda in Martyrologio Romano . » 292Nicosien. De abusu sedium cameralium in Missis et Vesperis . . » 293Circa Pontificalia peragenda a Priore S. Pauli I Eremitae in Polonia. . . . . . . . . . 344Ordinis Fratrum Minorum Conventualium. Circa ordinem praeferentiaein translatione festorum . . . » 345Dubium de cantu Libera me Domine post Missam privatam . . » 346De novo Tabernaculo pro adservanda SS. Eucharistia . . . . » 347Decretum seu Litterae ad Archiepiscopos, Episcopos aliosque Ordinariosde editione typica vaticana Gradualis Romani . . . » 348Neapolitana. Decretum introductionis causae pro beatificatione Ven.P. Ludovici a Casaurea, sacerdotis professi ex Ordine Minorum. » 3Sg
8o6 Index analyticusFaesulana. Decretum confirmationis cultus B. Benedicti Ricasoli aColtibono, monachi et eremitae Congr. Vallisumbrosae . pag. 3g5Cameracen. Decretum introductionis causae pro beatificatione Ven.quindecim monialium ex Instituto Puellarum caritatis et exOrdine Ursulinarum » 398De Missarum solemniis ritu graeco pontificaliter celebrandis ob XVsaecularia solemnia S. Ioannis Chrysostomi » 403Varianda et addenda in Proprio Sanctorum Breviarii Romani . » 407Urbis et Orbis. Decretum quo festum Septem Dolorum B. M. V.,Dominicae tertiae Septembris affixum, ad ritum duplicem secundaeclassis elevatur pro universa Ecclesia » 409Osnabrugen. Circa indulta Officiorum votivorum de SS. Sacramentoet\de Immaculata Conceptione B. M. V » 410Atrebaten. De ordine servando quoad commemorationes in secundisVesperis, et de versu Fidelium animae » 411Celebratio Missae permittitur sacerdoti absque brachio dextero . » 548Superioren. Circa formam ostii in tabernaculo SS. Sacramenti. » 549Gallipolitana. De distantia altaris a loculis, et de altaribus mobilibusin sepulcretis » 55oAmericae, Oceaniae atque Australiae. Indultum litandi Sacrum innavi pro Episcopis Americae, Oceaniae et Australiae . . . » 593Urbis et Orbis. Sanctus Ioannes Chrysostomus declaratur et constituiturPatronus sacrorum oratorum » 594Additiones et variationes in Breviario et Missali Romano . . . » 59 5Novae Lectiones historicae in festo S. Bonaventurae » 597Fulden. De anniversario celebrando pro ultimo defuncto Episcopo,non autem pro administratore » 599Provinciae ecclesiasticae Mediolanensis. Festa SS. Ambrosii et Carolielevantur ad ritum duplicem maiorem pro dioecesibus suffraganeisProvinciae Mediolanensis » 601Taurinen. Decretum introductionis causae beatificationis Ven. IoannisBosco, sacerdotis fundatoris piae Societatis Salesianae . . » 641Tridentina. Decretum confirmationis cultus S. Romedii Confessoris. » 648Ordinis Fratrum Minorum. Indultum Missae votivae de S. Familiain ecclesia Nazarena S. Ioseph » 651Ordinis Fratrum Minorum. Conceditur Missa votiva de MysteriisViae Dolorosae D. N. I. C. in oratoriis Hierosolymitanis eiusdemViae » ib.Addenda in Martyrologio Romano . . . . . » 65z
Index analyticus 807EX S. CONGREGATIONE CONSISTORIALINova in Reipublicae de Venezuela dioecesibus finium circumscriptio,administratio atque sedis episcopalis translatio . .pag. 653Amazonum in Brasiliana Republica. Dismembrationis et erectionisin Abbatiam Nullius . . . » 65gDe Guadalaxara et de Aguascalientes in Mexicana Republica.Dismembrantur et uniuntur paroeciae Oujelos et Paso de Sotosnuncupatae . . . » 664De Aguascalientes - Territorii seu finium. Declaratur paroeciamde Asientos ad dioecesim de Aguascalientes pertinere . . . » 667Auxitan. in Republica Gallica — Adiectionis titulorum. Concediturut archidioecesis Auxitana denominari possit etiam titulo triumepiscopalium sedium iam suppressarum » 668Zulien. in Republica de Venezuela. Reductio praebendarum in Capitulocathedrali » 794S. Iacobi de Venezuela seu Caracen. Reductio praebendarum inCapitulo metropolitano » 796EX S. C. INDULGENTIARUM ET SS. RELIQUIARUMIndulgentia Benedictina toties quoties lucranda extenditur ad oratoriasemipublica » 5oIndulgentia pro prece infirmorum a N. D. de Lourdes . . . . » 51Ordinis S. Benedicti. Indulgentia plenaria toties quoties lucrandain ecclesiis Benedictinis est affixa diei secundae Novembris. » 54Indulgentia conceditur orantibus pro peccatoribus moribundis . . » 123Indulgentia, adnectitur oblationi omnium Missarum pro peccatoribusmoribundis » 124Indulgentia pro clericis in superpelliceo assumendo » ib.Indulgentia pro jaculatoria prece ad Cor Iesu eucharisticum . . » 125Indulgentia conceditur recitantibus precem in honorem S. Luciae. »Indulgentia adnectitur salutationi B. M. V. Immaculatae . . . » 126Associationi sacerdotum adoratorum conceditur facultasadnectendicoronis indulgentias PP. Crucigerorum . . . » 164Indulgentiae ac privilegia extenduntur ceteris ecclesiis Hollandiaeper Fratres Minores administratis »i65Augetur indulgentia pro iaculatoria Notre-Dame de Lourdes, prie\pour nous » 166Prorogatur in perpetuum indulgentia plenaria pro speciali consecrationeDeiparae Virgini » 167ib.
8o8Index analyticusAssociatio sacerdotalis reparationis commendatur et indulgentiisditatur .pag. 170Indulgentia pro versiculis Requiem aeternam etc > 173Circa Scapulare Nostrae Dominae a S. Corde> ib.Indulgentia pro iaculatoria Signore conservateci la fede . . . » 293Indulgentia plenaria toties quoties lucranda pro pio exercitio ScalaeSanctae in Urbe » 294Facultas benedicendi et indulgentiandi Coronas Viae Crucis . . » 35oNova concessio quoad Coronas Viae Crucis » 35iIndulgentia pro iaculatoria ad SS. Nomen Iesu » 352Declarationes circa concessiones pro mense SS. Cordis Iesu . . » 353Sanantur invalidae receptiones in Confraternitatem B. M. V. deMonte Carmelo »355Indulgentia pro visitantibus sanctuarium S. Blasii loci Maratea . » ib.Particularis concessio circa tempus pro celebrandis triduanis supplicationibusin honorem SS. Eucharistiae » 356Urbis et Orbis. Decretum quo Episcopis datur facultas statuenditempus pro triduanis supplicationibus SS. Eucharistiae . . > 358Urbis et Orbis. Conceditur anticipado confessionis pro indulgentiislucrandis . . . . » 359Indulgentia adnectitur duabus orationibus pro clericis » 412Indulgentia plenaria conceditur recitantibus actum consecrationisSS. Cordi Iesu » 551Indulgentia pro quadam invocatione ad obtinendam unitatem mentiumet cordium . . . . » 552Indulgentia plenaria adnectitur orationi pro consecratione familiaeSS. Cordi Iesu . . . » 553Indulgentia plenaria toties quoties lucranda conceditur in festo B. M.V.de Mercede » 602Indulgentia adnectitur cuidam orationi pro Pontifice » 6o3Indulgentia pro invocatione Mater amoris etc » 604Indulgentia conceditur orationi pro moribundis » 605Indulgentia adnectitur orationi ad Spiritum Sanctum » 606Conceditur indulgentia pro adoratione SS. Sacramenti . . . . » 607Summarium indulgentiarum, privilegiorum et indultorum confratribusS. Scapularis B. M. V. de Monte Carmelo a Romanis Pontificibusconcesisorum » 608Indulgentia pro invocatione ad SS. Cor Iesu » 611Concessio militibus facta pro receptione in confraternitatem S. ScapularisB. M. V. de Monte Carmelo » 670
Index analyticus 809Sanantur irregularitates admissae in instituendis sodalitatibus FiliarumMariae .pag. 671Indultum favore archiconfraternitatis Iesu Christi morientis . . . » ib.Indulgentia adnectitur preci ad SS. Cor Iesu pro Pontifice . . . » 672Sanationes defectuum in admissione ad tertium Ordinem et in erectioneStationum Viae Dolorosae D. N. I. C. » 674Indulgentia extenditur omnibus fidelibus pro prece ad B. M. V. ReginamAngelorum. » 675Conceditur separari décades coronae VII Gaudiorum Deiparae. . » 676EX S. CONGREGATIONE STUDIORUMLitterae gratulatoriae in favorem pontificii Archigyrnnasii Comillensis» 677Normae pro alumnis S. Theologiae in Universitate catholica Friburgensi» 679EX S. CONGR. VISITATIONIS APOSTOLICAENotificatio de Visitatione Apostolica in oratoriis privatis Urbis . » 295EX SACRA POENITENTIARIADe Deputatis ac Senatoribus Galliae, qui legem separationis constituerunt,quoad excommunicationem latae sententiae et sepulturamecclesiasticam * 612De censuris propter bona ecclesiastica in Gallus usurpata . . . » 680EX COMMISSIONE DE RE BIBLICADe libri Isaiae indole et auctore » 6i3EX VICARIATU URBISDecretum, quo in Urbe prohibetur libellus periodicus, cui titulusNoua et vetera » 128Approbatur Statutum Directionis dioecesanae de Urbe » 614APPENDIXBononien. et aliarum. - Iterationis Missae . . .pag. 55, 175 et 413
MONITUMQuum Summus Pontifex Pius PP. X nuperrima ConstitutionePromulgandi diei 29 Septembris 1908 sapientissimoconsilio proprium instituent Commentarium Officiale, cui titulusActa Apostolicae Sedis, ad leges ecclesiasticas authenticepromulgandas atque ad acta S. Sedis evulganda, nulla saneratio suppetit cur nostrae Ephemerides, titulo authenticitatis etofficialitatis donatae dumtaxat quoad actorum Sedis Apostolicaeevulgationem seu publicationem, posthac in lucem prodirepergant. Itaque dum publicas ac debitas gratias agimusomnibus sive associatis sive lectoribus nostris, quorumplures per quadraginta et amplius annos peculiari nos benevolentiaet favore prosecuti sunt, libentissime hortamur velinteodem saltem studio prosequi laudatum Commentarium Officialede Apostolicae Sedis actis, quod non immerito haberipotest veluti continuatio, utique praenobilis, nostrarumEphemeridum Acta S. Sedis.Associationes ad Commentarium Officiale S. Sedis recipiunturapud eiusdem Administrationem : Tipografia Vaticana,Roma. Pretium vero annuae subnotationis est lib. 12pro italia, et lib. 15 extra Italiam.Monemus praeterea penes eamdem Typographiam Vaticanamvenu adesse plures Collectiones voluminum de ActisS. Sedis, ac Indicem generalem totius Collectionis, qui hodieprimum in vulgus editur.Romae, die 15 Decembris 1908.
Change language