დედამიწიდან მთვარემდე

დედამიწიდან მთვარემდე დედამიწიდან მთვარემდე

geobestbooks.files.wordpress.com
from geobestbooks.files.wordpress.com More from this publisher
13.07.2015 Views

დამახასიათებელი, განსაცვიფრებელი თავისებურება იმაში მდგომარეობს, რომდედამიწის ვულკანების საპირისპიროდ, მათი ფსკერის დონე გაცილებით დაბალიამათ გარემომცველ დაბლობებზე. აქედან ის გამომდინარეობს, რომ ასეთი ცირკებისფსკერის საერთო მრუდი თვით მთვარის დიამეტრზე მცირე იქნება.- რა არის ამ თავისებურების მიზეზი? - იკითხა ნიკოლმა.- არვინ იცის, - უპასუხა "საზარბაზნე კლუბის" პრეზიდენტმა.- რა თვლისმომჭრელი ბრწყინვალებაა! - იმეორებდა მიშელი. - იშვიათად თუშეხვდები სადმე უფრო დიდებულ სანახაობას.- მოიცა, მაშინ რას იტყვი, შემთხვევით სამხრეთ ნახევარსფეროში რომმოვხვდეთ?- კიდევ უკეთესი! - უყოყმანოდ უპასუხა მიშელ არდენმა.ამ დროს ყუმბარამ თვით კოპერნიკის კრატერს გადაუფრინა. ცირკს თითქმისსწორი წრის ფორმ ჰქონდა და გარკვევით მოჩანდა მისი ციცაბო ფერდობები. ასევეჩანდა კრატერის გარემომცველი ორმაგი რგოლისმაგვარი მთების გრეხილი. ირგვლივგადაშლილიყო უდაბური ნაცრისფერი დაბლობი, რომლის ფონდზეც მოყვითალობორცვები გამოირჩეოდა. ცირკის ფსკერზე თითქოს ბუდეში ჩასმული ვეებერთელაბრილიანტებიაო, წამით გაიელვა ორმა-სამმა კონუსმა. ცირკის ნაპირებიჩრდილოეთისაკენ თანდათან დაბლდებოდა დ კრატერის ფსკერამდე ეშვებოდა.დაბლობზე გადაფრენისას ბარბიკენმა უამრავი პატარა მთა აღნიშნა. მათ შორისიყო გეი-ლუსაკის სახელით ცნობილი დაბალი, რგოლისმაგვარი, ოცდასამიკილომეტრი დიამეტრის მთა. სამხრეთთისაკენ დაბლობი სრულიად ბრტყელი იყო.ჩრდილოეთისაკენ კი პირიქით, იმ ადგილამდე, სადაც იგი ქარიშხლების ოკეანესუერთდებოდა, წააგავდა გრიგალით აზვირთებულ წყლის ზედაპირს; მთებისა დაბორცვების მწვერვალები ყალყზე შემდგარ და გაქვავებულ ტალღებს ჰგავდნენ.დაბლობებს ყველა მიმართულებით კვეთდნენ სხივური ზოლები, რომლებიც თავსიყრიდნენ კოპერნიკის მწვერვალის ერთ წერტილში. ზოგიერთის სიგანე ოცდაათკილომეტრს აღწევდა და უსასრულობაში იკარგებოდა.მოგზაურები მსჯელობდნენ სინათლის ამ ზოლების ბუნებაზე, მაგრამდედამიწის დამკვირვებლების მსგავსად, ვერც მატ დაადგინეს ამ უცნაური მოვლენისმიზეზი.- ხომ შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ეს სხივები მთების განშტოებებია, რომლებიცგანსაკუთრებით მკვეთრად ირეკლავენ მზის სინათლეს?- არა მგონია, - უპასუხა ბარბიკენმა. - ეს რომ ასე იყოს, მაშინ მთვარის ზოგიერთიმდგომარეობის დროს მზესთან მიმართებაში, ეს განშტოებები ჩრდილსუკუაგდებდნენ, რაც სინამდვილეში არ ხდება.მართლაც სინათლის ზოლები მხოლოდ მაშინ გამოჩნდებოდნენ ხოლმე,როდესაც მზე ზუსტად მთვარის პირდაპირ იდგა; ირიბი სხივების დროს კი ზოლებიქრებოდნენ.- ნეტავ რით აიხსნება ეს თეთრი სხივები? - იკითხა მიშელმა. - ვერ დავიჯერებ,რომ მეცნიერებმა თავიანთი უძულრება აღიარეს!- ჰერშელმა ერთი მოსაზრება გამოთქვა, მაგრამ დაჟინებით არ მდგარა მასზე, -უპასუხა ბარბიკენმა.- მაინც როგორია ეს მოსაზრება?- ის ფიქრობდა, რომ ეს ზოლები სხვა არაფერია, თუ არა გაციებული ლავისნაკადები, რომლებიც მაშინ კაშკაშებენ, როდესაც მზის სხივები შვეულად ეცემათ.შესაძლებელია, ასეც იყოს, მაგრამ ამგვარ განმარტებას ვერ დავეყრდნობით. თუმცა,

ტიხოს მთას თუ მივუახლოვდებით, იქნებ მართლაც ავხსნთ, რა წარმოშობს ამმოკაშკაშე ზოლებს.- მეგობრებო, იცით, რას წააგავს ეს დაბლობი ამ სიმაღლიდან? - იკითხამიშელმა.- არა, -უპასუხა ნიკოლმა.- თითისტარივით ამოშვერილ ლავის ეს ნამსხვრევები უწესრიგოდმიმოფანტული ჩხირების ვეებერთელა კონასავით მოჩანს. ანკესი გვინდა მხოლოდ,რომ ერთიმეორის მიყოლებით ამოვათრიოთ.- გეყოფა ხუმრობა! - შეაწყვეტინა ბარბიკენმა.- კარგი, დავსერიოზულდები! - დაეთანხმა მიშელი. - ჩხირების მაგივრადწარმოვიდგინოთ ძვლები. მაშინ ჩვენი დაბლობი გადაიქცევა ათასობითგარდაცვლილ თაობათა გვამებით მოფენილ უზარმაზარ სასაფლაოდ. ეს ნაღვლიანიშედარება უფრო მოგწონთ?- რა განსხვავებაა! - უპასუხა ბარბიკენმა.- შენ გულს ვერ მოიგებს კაცი! - თქვა აღელვებულმა მიშელმა.- ჩემო ძვირფასო, - უთხრა კეთილმა ბარბიკენმა, - რა აზრი აქვს ამ მსჯელობას,თუ ჩვენ ისიც კი არ ვითი, რას წარმოადგენს იგი.- საფუძვლიანი პასუხია1 - წამოიძახა მიშელმა, - აი რას ნიშნავს მეცნიერთანსაუბარი.ამასობაში ყუმბარა მთვარის დიკსოს გასწვრივ თითქმის უცვლელი სიჩქარითმიფრინავდა. ყველა მიხვდება, რომ იმ დროს მოგზაურები დასვენებაზე არფიქრობდნენ. ყოველ წუთს იცვლებოდა მათ თვალწინ გადაშლილი ლანდშაფტი.დაახლოებით დილის ორის ნახევრისათვის სხვა მთის მწვერვალი შენიშნეს.ბარბიკენმა რუკაზე ერატროსთენი შეიცნო.ეს 4 500 მეტრი სიმაღლის რგოლისმაგვარი მთა, მთვარის ზედაპირზე მდებარეერთ-ერთ განსაკუთრებულა მრავალრიცხოვანი ცირკთაგანი იყო: ამასთანდაკავსირებით ბარბიკენმა მეგობრებს გააცნო კეპლერის საინტერესო შეხედულებამთვარის ცირკების წარმოშობაზე. ცნობილი მათემატიკოსის აზრით, კრატერისებრიღრმულები ადამიანის ხელით იყო გათხრილი.- რა მიზნით თხრიდნენ? - იკითხა ნიკოლმა.- მიზანი გასაგებია! - უპასუხა ბარბიკენმა. - თითქოს სელინიტებს ესგრანდიოზული სამუშაოები იმისათვის წამოუწყვიათ და გაუთხრიათ ვეებაორმოები, რომ თავი შეეფარებინათ ორკვირიანი განუწყვეტელი მცხუნვარე დამწველი პაპანაქებისათვის.- სელინიტები სულელები არ ყოფილან, - აღნიშნა მიშელმა.- ჩემი აზრით, უცნაური იდეაა, - თქვა ნიკოლმა. - როგორც ჩანს, კეპლერისათვისუცნობი იყო ცირკების ნამდვილი ზომები, რადგან ამგვარი ღრმულების გათხრასმხოლოდ მითოლოგიური გიგანტები თუ შეძლებდნენ.- კი, მაგრამ მთვარეზე წონა ხომ ექვსჯერ უფრო ნაკლებია, ვიდრე დედამიწაზე, -შეეკამათა მიშელი.- ხომ არ დაგავიწყდა, რომ სელენიტებიც ექვსჯერ უფრო პატარები არიან, -უთხრა ნიკოლმა.- ნეტა საერთოდ არსებობენ კი ეს სელენიტები! - შენიშნა ბარბიკენმა.კამათი ამით დამთავრდა.

ტიხოს მთას თუ მივუახლოვდებით, იქნებ მართლაც ავხსნთ, რა წარმოშობს ამმოკაშკაშე ზოლებს.- მეგობრებო, იცით, რას წააგავს ეს დაბლობი ამ სიმაღლიდან? - იკითხამიშელმა.- არა, -უპასუხა ნიკოლმა.- თითისტარივით ამოშვერილ ლავის ეს ნამსხვრევები უწესრიგოდმიმოფანტული ჩხირების ვეებერთელა კონასავით მოჩანს. ანკესი გვინდა მხოლოდ,რომ ერთიმეორის მიყოლებით ამოვათრიოთ.- გეყოფა ხუმრობა! - შეაწყვეტინა ბარბიკენმა.- კარგი, დავსერიოზულდები! - დაეთანხმა მიშელი. - ჩხირების მაგივრადწარმოვიდგინოთ ძვლები. მაშინ ჩვენი დაბლობი გადაიქცევა ათასობითგარდაცვლილ თაობათა გვამებით მოფენილ უზარმაზარ სასაფლაოდ. ეს ნაღვლიანიშედარება უფრო მოგწონთ?- რა განსხვავებაა! - უპასუხა ბარბიკენმა.- შენ გულს ვერ მოიგებს კაცი! - თქვა აღელვებულმა მიშელმა.- ჩემო ძვირფასო, - უთხრა კეთილმა ბარბიკენმა, - რა აზრი აქვს ამ მსჯელობას,თუ ჩვენ ისიც კი არ ვითი, რას წარმოადგენს იგი.- საფუძვლიანი პასუხია1 - წამოიძახა მიშელმა, - აი რას ნიშნავს მეცნიერთანსაუბარი.ამასობაში ყუმბარა მთვარის დიკსოს გასწვრივ თითქმის უცვლელი სიჩქარითმიფრინავდა. ყველა მიხვდება, რომ იმ დროს მოგზაურები დასვენებაზე არფიქრობდნენ. ყოველ წუთს იცვლებოდა მათ თვალწინ გადაშლილი ლანდშაფტი.დაახლოებით დილის ორის ნახევრისათვის სხვა მთის მწვერვალი შენიშნეს.ბარბიკენმა რუკაზე ერატროსთენი შეიცნო.ეს 4 500 მეტრი სიმაღლის რგოლისმაგვარი მთა, მთვარის ზედაპირზე მდებარეერთ-ერთ განსაკუთრებულა მრავალრიცხოვანი ცირკთაგანი იყო: ამასთანდაკავსირებით ბარბიკენმა მეგობრებს გააცნო კეპლერის საინტერესო შეხედულებამთვარის ცირკების წარმოშობაზე. ცნობილი მათემატიკოსის აზრით, კრატერისებრიღრმულები ადამიანის ხელით იყო გათხრილი.- რა მიზნით თხრიდნენ? - იკითხა ნიკოლმა.- მიზანი გასაგებია! - უპასუხა ბარბიკენმა. - თითქოს სელინიტებს ესგრანდიოზული სამუშაოები იმისათვის წამოუწყვიათ და გაუთხრიათ ვეებაორმოები, რომ თავი შეეფარებინათ ორკვირიანი განუწყვეტელი მცხუნვარე დამწველი პაპანაქებისათვის.- სელინიტები სულელები არ ყოფილან, - აღნიშნა მიშელმა.- ჩემი აზრით, უცნაური იდეაა, - თქვა ნიკოლმა. - როგორც ჩანს, კეპლერისათვისუცნობი იყო ცირკების ნამდვილი ზომები, რადგან ამგვარი ღრმულების გათხრასმხოლოდ მითოლოგიური გიგანტები თუ შეძლებდნენ.- კი, მაგრამ მთვარეზე წონა ხომ ექვსჯერ უფრო ნაკლებია, ვიდრე დედამიწაზე, -შეეკამათა მიშელი.- ხომ არ დაგავიწყდა, რომ სელენიტებიც ექვსჯერ უფრო პატარები არიან, -უთხრა ნიკოლმა.- ნეტა საერთოდ არსებობენ კი ეს სელენიტები! - შენიშნა ბარბიკენმა.კამათი ამით დამთავრდა.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!