t. II (PL 64)

1131 AN. MANL. SEV. BOETII 1132modi igituromnes propositiones praedicativae dicun-A. repugnantiam cadunt,hoc modo,si vigilat,non ster-tur.Prffidicativs! vero appellantur, quia aliud de alioprKdicant.Omnesquequiexhispropositionibusfiuntsyllogismi,secundumenuntiationumsuaruml'ormasprsedicativi appellantur. Ex his autem prffidioativispropositionibus existunt composits propositionea,quarumaliaquidemcopulativaoonjunetionenectuntur,ut et dies est, et lux est ;alia vero per conditionemfiunt,qu8e etiam conditionales enuntiationesvocantur. Hse vero suntquoe conjunctione quadampartibus interposita ad consequentiam conditionemqueducuntur.Age enim sint duffi propositionesprcedicalivce: una quidem, qusB dicit, animal est ;aliasint, omneshae propositioneshypothetioa3,idestconditionales,vocantur, atque ex his syllogismi taleseKistunt,quibushypothetiois velconditionalibus nomenest.Omnis autem hypotheticapropositio,velperconnexionem fit, vel per disjunctionem. Per connexionemhoc modo, si dies est, lux est. Per disjunctioneraita,aut dies est, aut nox est. Earum veroquae per connexionem fiunt,alia3 ex duabus afflrmativiscopulalae sunt, ut si dies est, lux est, namquedies est, et lux est,utrsque aliquid alfirmant^Jafia)est,nox est:omnes tamen in connexionepositaesunt.Autcnim affirmalioarfirmationem sequitnr, aut negationegationem, eique connexa esl, autaffirmationemnegatio,aut negationem affirmatio;sed ex connexisrepugnantes manitestum esl nasci.namque ubiaffirmatiosequituraffirmationem,hissimedianegatiointerposita sit, repugnantiam facit hoc modo:sidies est, luxest. Hic affirmatio sequitur affirmationem;atcumdico,si dies est, lux nonest,repugnantinter separtespropositionisconnexae,interpositanegatione.Item quoties negatio sequitur negationem,si posteriori propositionis parti negativum dematuradverbium, repugnantes fiunthoc modo, si animalnon est, homo non est; haecconnexio est exduabusproposita negativis. At si posteriori parti, id esthomo nonest,negativumdetrahaturadverbium,fiet,si animal non est, homo est,quod repugnat ; at siafflrmatio negationem sequatur,siveposterioripartinegatio jungatur, sive prioriauferatur.repugnantesfiunl,hoo modo, si dies non est, nox est. Hic igituraffirmatio sequitur negalionem.Sive igitur posterioriparti,id est, nox est, negatio copuletur, utsitita, sidies non est, noxnon est,sivepriori auferatur,utsitita, si dies est, nox non est, repugnantem fleri proposilionemneoesse est.Quod si negatio afflrmationemsequatur, et posteriori parti negativum adverbiumsubtrahatur, propositionis oonnexas partes intit. Hicaffirraationem sequilur negatio,sed si posterioriparti, id est, non stertit, negatio dematur,fiet,si vigilat stertit,et erit repugnans ;sed in connexisatque disjunctis propositionibus illud ir. telligendumest, quod in earum partibus et vis quaestionis includituret argumenti. Age enim dubitetur an lux sit,idque approbandum sit ex eo quod dies cst.Si igiturita fiat propositio, si dies est, lux est, ea quidempars totiusproposilionisquae sequitur,idest,luxest,quaestionis est. De ea namque quaeritur an lux sit.Ea vero quae prior est, id est, dies est, vim continetargumenti.Exeo enim quod dies est, lux esse pro-vero quae proponit, homo est. His si conjunctis babitur, et in csteris quidem vel connexis,veldisjunctiseademratioest.In omnibus verohisquoniaminterveniat, faciet, si homo est, animal est. Videsigitur ut duas praedicativas propositiones in unam B syllogismusatqueargumentatio hA demonstrandamconditionem conjunctio copulaverit. Qua3 cum ita partem alteram quaestionis accommodatur quaestiovero omnis dubitabilis est, oportet syllogismos quiaconnmodanturaajbiguaequaestioniindubitabiles esseatque perspicuos, qui ut tales sint, ex claris atqueapertis et in veritate patentibus propositionibusnecesseest constent ;propositiones vero partim per senolaesuntjpartiroaliquibusprobationibusindigebunt.Omnisverosyllogismusenuntiatione propositahabetalicujuspartisassumptionemutquodestinquaestioneconcludat, hoo modo : Si dies est, lux est. Ut igiturlucemessedemonstrem,assumamunampartem pro-ex duabus negativis,ut si lux non est.die.s nou est,nam lucem non esse, et diem non esse,utraque negatioest ;aliffi vero ex atfirmativa negativaque conjuncteepositionis superius constituts, dioamque, sed diesesl, ac tune demum id quod est in quaestione concludam,luxest igitur,Ergo cum ad syllogismi con-sunt, ut si dies est, nox non est ; alia vero p clusionem,et tota enuntiatione in proponendo, etex negativa affirmativaqueoopulantur,ut si dies non in assumendo parte enunliationis utamur, necesseest ut eaquibus utimur nil habeant dubitabile,siquidemexhisea quae suntambiguacapientfidem.Quodsi propositio aliquoties quidem perse notaestatqueperspicua, aliquoties vero probationis indigensinvenitur,assumptioqutiquealiquotiesperse veraessenotabituraliquotiesapprobationis indigetadjumentis.Quofltutsiet propositio etassumptio demonstrandaesint, quinquepartitus (ut Cicero etiam inRhetoricis auctor est) syllogismus fiat, constans expropositione ejusque probalione,assumptione,ejusdemqueprobatione, etconclusione. Quod si neutrasit approbanda,tripartitus sit, ex propositione scilicet,assumptione et conclusione. Quod si alteraearum demonstranda sit,fit quadripartitus, ex pro-D positione scilicet, et assumptione, atque uniusearumapprobationeet conclusione.Gonclusionis veroipsius probatio prscedente propositione atque assumptioneperficitur. Qu» cum ita sint, cumqueomnispropositiohypotheticainconnexionemdisjunctionemquedividatur, in connexis propositionibusaliud dicimus praecedens, aliud consequens. Idemautem consequens et connexum vocamus, velut inhao propositione, si dies est, lux est. Dies est praecedit,annectitur lux est. In disjunctis autem nonesteademratio,quiacumea qua3 proponuntur simulesse non possint,nuilomododicunturesseoonnexa.Praeoedens autem etsubsequens indejudicatur,quia