epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
167 EPISTOLAE 2464—2465 168<br />
me non videre, quo pacto vitari possint <strong>ab</strong>surda<br />
proreus dogmata a mente scripturae modis omnibus<br />
aliéna. Atque eo usque progressi sumus ut ea<br />
agnoverit, quantum ego quidem meminisse possem,<br />
quae in mea <strong>ad</strong> ipsum epistola inter par<strong>ad</strong>oxa reoenseo.<br />
Tandem ventum est <strong>ad</strong> articulum de ascensione<br />
et dextra patris Dei. Ibi ego quaerebam quodnam<br />
illud coelum esset in quod Christus ascendit, dum<br />
<strong>ab</strong> apostolis in altum <strong>ab</strong>sumptus esset. Respondebat,<br />
visibiliter quidem Christum in sua ascensione<br />
visibile etiam coelum petiisse, sed invisibiliter in<br />
coelo etiam invisibili ilium corpore suo <strong>ab</strong> ipso mox<br />
incarnationis suae tempore semper fuisse, iuxta illud<br />
Ioh. 3 : Filius hominis qui est in coelo. Ego<br />
porro respondi, locum Ioh. 3 nihil <strong>ad</strong> hoc institution<br />
facere, sed me nolle ingredi ea de re disputationem:<br />
alioqui omnes veteres consentienter docere,<br />
haec de divina duntaxat in Christo natura accipienda<br />
esse, et Alio hominis tribui quod est filii<br />
Dei, propter personalem naturarum unionem. Quaerebam<br />
postea num, quod visibiliter Christus Dominus<br />
egit in sua ascensione, vere etiam egerit, h. e. an non<br />
vere etiam cum corpore suo in visibile coelum illud<br />
profectus sit, quem<strong>ad</strong>modum ilium apostoli a se in<br />
altum sublatum a nube atque ex aspectu ipsorum in<br />
sublime subductum et in coelum visibile proficiscentem<br />
viderint? Bespondit, vere haec omnia accidisse.<br />
Vere, in<strong>quam</strong>, igitur, corpus Christi tum de loco in<br />
locum <strong>ab</strong> imis in sublime movebatur ac ferebatur.<br />
Item vere etiam corpore suo, donee <strong>ad</strong> eundem modum<br />
redeat, exspectatur. Quatenus ergo, in<strong>quam</strong>,<br />
vere corpore exspectatur, hactenus sane corpore<br />
suo hie in terris vere non <strong>ad</strong>est. Haec enim simul<br />
non consistèrent, vere corpore ut <strong>eum</strong> dicamus suo<br />
nobis hic <strong>ad</strong>eBse et vere corpore aliunde exspectari.<br />
Hic vero non aliud respondebatur, <strong>quam</strong> invisibiliter<br />
<strong>ad</strong>esse et visibiliter exspectari. Sed interim<br />
vere etiam, in<strong>quam</strong>. Vere responderunt, quatenus<br />
visibiliter. Atque ibi alii etiam sua argumenta<br />
proferre sua persona coeperunt. Alius producebat<br />
illud Eph. 4: Ascendit super omnes coelos ut impleat<br />
omnia. Alius ex Act. 3: Oportuit Christum<br />
coelum capere, ut videlicet Christus coelum capiat,<br />
non coelo capiatur. Item ex Hebr. 4: H<strong>ab</strong>emus<br />
pontificem qui penetravit coelos. Postremo proferebat<br />
unus ex Ulis ex Luc. 4 : Coelum et terra<br />
transibùnt, sicque argument<strong>ab</strong>atur: Si Christus<br />
Dominus corpore suo est in certo aliquo coeli loco,<br />
ergo liquescente coelo olim corpus quoque Christi<br />
colliquescet, et visum est hoc argumentum aliis ita<br />
plausibile ut ei responderi non posse putarent.<br />
Haec vero quum viderem, dixi me tot iam audivisse<br />
ut non amplius mihi ego sumere velim respondendi<br />
pro<strong>vino</strong>iam, sed me interim de mea doctrina<br />
oertum (esse ex verbo* Dei, neque me <strong>ad</strong>huc<br />
videre quid<strong>quam</strong> quod illam in dubium vocare ullo<br />
modo pos8it. Proinde aliud non superesse <strong>quam</strong> ut<br />
D<strong>eum</strong> oremus, ut ipse doctrinae dissidia componat.<br />
Iterum me orare quod initio dicebam, ut postea, qui<br />
in hac controversia <strong>ab</strong> Aug. confessione dioimur<br />
dissentire, loci nobis in ilia eiusve Apologia aut<br />
actis Ratisponensibus commonstrarentur qui cum<br />
nostra doctrina pugnarent: alioqui praeter omne<br />
nostrum meritum, denique et praeter omnem aequitatem,<br />
nos eo praeiudicio gravari quod <strong>ab</strong> Aug.<br />
confessione dissentire dicamur, ex qua nihil nobis<br />
opponi possit. Sicque est solutum colloquium, et<br />
oonsiliarii principis qui <strong>ad</strong>erant dicebant se Principi<br />
suo omnia relaturos esse.<br />
Postridie autem ego <strong>ad</strong> Brentium scripsi literas,<br />
') ipseque mihi per literas respondit 2 ) et ego<br />
rursum uteris ipshis respondi, *) ipseque acceptas<br />
alteris Uteris meis nescio quo est profectus, sic ut<br />
neque mihi respondent neque postea sit visus. Die<br />
vero Lunae Pentecostes 4 ) vocàtus <strong>ad</strong> Principis consiliarios<br />
responsum hoc <strong>ab</strong> illis Principis nomine<br />
accepi, 5 ) quod postea<strong>quam</strong> inter me et suos theologos<br />
non potuit convenire, et Princeps doctrinam<br />
suorum eodem loco h<strong>ab</strong>eat cum confessione Augustana,<br />
non possit Princeps causam nostram suo patrocinio<br />
tueri, neque etiam nostras ecclesias commendationibus<br />
suis promovere quod alioqui libenter<br />
facturus esset, meque et meos omnes omnibus<br />
clementiae offîciis prosequuturum, si non hoc doctrinae<br />
dissidium obstaret. Optare interim Prinoi-'<br />
pern ut dissidium hoc doctrinae componi possit. Et<br />
hoc responso accepto respondi, non esse nostrum<br />
pronunoiare num doctrina, <strong>quam</strong> ex Principis theologis<br />
audissem, e<strong>ad</strong>em esset cum confessione Augustana,<br />
nisi quod nos illam in oonf. Aug. nus<strong>quam</strong><br />
videamus, sed quum nihil nobis hactenus commonstratum<br />
esset in conf. Aug. pugnans cum nostra<br />
doctrina, nos sane merito affirmare quod in quibus<br />
accusamur <strong>ab</strong> Aug. conf. nullo modo dissentiamus,<br />
et praeter meritum nostrum fieri quod <strong>ab</strong> ilia dissentire<br />
dicamur. Quod vero <strong>ad</strong> Principis patrocinium<br />
attinet, nos quidem meliora sperasse de Principis<br />
dementia, sed tarnen Dei nobis patrocinium<br />
non esse defuturum, quem<strong>ad</strong>modum hactenus non<br />
défait, etiamsi humanis praesidiis destituamur. Ilium<br />
esse testem nostrae innocentiae et olim etiam iudicem<br />
fore omnium nostrum. Nos itaque illius patrocinio<br />
causam omnem nostram permittere neque diffidere<br />
hac in parte illius bonitati. Me tarnen <strong>ad</strong>huc<br />
cupere cum Principe ipso loqui, si liceat, prius<strong>quam</strong><br />
mihi <strong>ab</strong>eundum esset.<br />
2464.1) N. 2460.<br />
2) N. 2461.<br />
3) N. 2462.<br />
4) d. 25. Maii.<br />
5) Vide in fine praecedentis.
Change language