epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE

123 EPISTOLAE 2442—2443 124
ad primam occasionem. Ego (sicuti et tu) parum
aut nihil spero: quinimo timeo ex medioori incendio
oriturum incendium amplissimnm. Uli sane, cum
quibus coUoquendum erit, vel Tehementioris adeoque
plane Lutherani sunt ingenii, ut Schnepfius,
Brentms, Westphalus, et huius farinae innumeri
alii, vel moderations, ut Philippus, Pacaeus, et pauçuli
aliquot. Hi vero pro ingenii sui natura aut
mollitie noient illos offendere. Uli ne latum quidem
culmum cedent, imo pro barbarie sua convioiorum
plaustra in nos exonerabunt. Sed et post
colloquium (quod et post Marpurgense colloquium
factum videmus) scriptis epistolis et in cathedris
suis triumphabunt. Neque est quod imaginatione
quapiam suavi aliud et melius quidpiam polliceamur
nobis. Nimis bene noti sunt nobis Lutherani
isti iam ab annis triginta. Verum sperant nonnulli
rem hanc moderandam principum modestia, qua
facile mitigari possit barbara concionatorum asperitas.
Sed audi quid hic sperem. Si de sententia
nostra cesserimus, aut quod hactenus perspicue
docuimus nescio quibus involucris involvamus, benignus
sentiemus principes, ac forma concordiae
erit confessio Augustana. Hoc si non receperimus,
dimittemur ut cervicosi et superbi. Ingenue vero
dico nunc me non posse recipere et agnoscere confessionem
Augustanam, quum ob alias causas, tum
ob Apologiam coniunctam, et quod modo ex Westphali
scripto expertus es quid isti sentiant de Augustana
confessione. Quod vero ille scribit et dicit,
id caeteri omnes sentiunt. Ac experieris ne Philippum
quidem hac in re facturum quod speras. Our
autem de principibus ita iudicem, audi. Principes
pierique ex professo sunt Lutherani. Omnes pendent
a Oaesare Augusto. Huic exhibuerunt confessionem
Augustae: in iisdem comitiis damnarunt
Zwinglianos. Nee est quod putemus sincerius illos
egisse posterioribus comitiis. Nam ultimis istis Augustanis
rursus exclusi sumus Zwingliani. Quid
quod princeps Wirtenbergicus, qui iam tenet primatum
et totus pendet a Brentio, in synodum Tridentinam
confessionem bene Lutheranam in hoc capite
misit eandemque germanice et latine excudi curavit.
Hecessus imperiales omnes habent Zwinglianorum
condemnationem. Hie ego nunquam persuaderi potero
ut credam istos tantillum de bis cessuros quae
Imperatori et Ordinibus imperii tanta constantia et
perspicuitate sententiarum concesserunt. Quid ergo
restât aliud quam ut ex hoc colloquio ingens detrimentum
et dedeous redeat ad ecclesias nostras?
Nee est qui non intelligat, quum disoessum fuerit
re male sarcta, scandalum gravius futurum quam
fuerit hactenus. Quid quod non frustra timeo contentiones
de pluribus dogmatum capitibus movendas
quam ipsi nunc putemus. Praeterea terrent me
exempla. Nam ut nihil dicam de Imperialibus,
i
quantum, obsecro, mali dedit D. Bucerus Helveticas
illis colloquiis? Quaesivit sane pacem et bono quodam
zelo videbatur curare velle vulnus filiae Zion:
sed eventus docuit ilium imprudenter et male egisse.
Id quod ipse demum suböbscure significavit, dum
non semel rogantibus viris Sanctis de hac contro-
Tersia respondit: Video Deum nolle per me hac
in causa doceri ecclesiam.
Opto itaque D. a Lasco prudentiam et ne aliquid
tentet cuius postea per omnem vitam poeniteat.
Quod attinet ad D. Vergerium, si is aliquid hac in
causa agit, et D. a Lasco aliquid ab ipso sperat,
certissimum est optimum virum a Lasco toto errare
coelo et fajli. Ipse enim D. Vergerius manu sua
ad me soripsit, D. a Lasco satagere pro colloquio
sed frustra. Haec yerborum sententia fuit: verborum
non amplius memini. Bernenses puto non
consensuros in ullum colloquium, utpote qui adhuc
memores sunt quantum ipsos exercuerint, quantisque
periculis involverint Buceri colloquia. Quod
nostros attinet, si miserint legationem, non alia lege
mittent quam ut audiant, nostram dootrinam proponant
et defendant, acta référant rursus ad senatum
et plebem. Hic enim patrius mos est, neo aliud sibi
persuaderi permittent. Sunt enim et ipsi colloquiis
supra modum infensi, idque maxime propter colloquia
tot et tanta Buceri cum ministris Helveticis
magno cum periculo et magnis cum impensis habita.
Haec solito copiosius ad te perscribo ut probe
intelligas quid sperem aut sentiam de colloquiis istis
cum illis hominibus. Si audires collegas vel
symmystas nostros, longe acriora audires. Hoc tarnen
ingenue dico, malle me colloqui cum papisticissimis
quam cum hoc hominum genere. Video
enim hos omnem exuisse humanitatem, ac deploranda
se armasse pertinacia, ut nihil dicam acerbius.
Experiatur vero ipse D. a Lasco cum suis,
quid apud eos possit. Si benignos invenerit et spes
aliqua affulserit, scripto plus effecerimus quam colloquio.
Nee ingratum feceris si haec mea narraveris
per tuas literas D. Ioanni a Lasco. Desiderat
enim meam audire sententiam. Ac scripturus
sum illi, sed quando tabellionem habere possim
nescio. Tu forte commodius ipsi haec nunciaveris.
In locum optimi viri et beatae memoriae senis D.
PeUicani cogitamus vocare clarissimum virum D.
Petrum Märtyrern. s ) Dominus faveat nobis. Ora
pro nobis Dominum. Ama nos, nam te ac tuos
amamus. Vale cum omnibus symmystis. Salutant
te ac tuos nostri omnes. Tiguri 29. Aprilis. Anno
1556.
' Bullingerus tuus.
5) Otto Henrieus m. Februario eum Heidelbergam vocare
voluit. Bullingerus Gal. Maiis ei scripsit suadens ut
Turicum potius veniret. {Schmidt 184. Hess II. 307.) Plures
Martyris epp. de hac re praebet Ed. 1587, p. 1115 ss.