epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
695 EPIBTOLAE 2756—2759 696 banc causam mihi tractare yidebantur. Bed antequam postremum illud scriptum legerim, iudiçium meum suspendere quam temero quidquam proferre malo. Hostium vero rabies, ut antea verebar, magis ac magis acccnsa est, nee quidquam praeter tristem exitum ex eorum minis et terroribus sperari potest. Ac certe mirum est eos àdversus coelum et terram, Deum atque homines una bellum gerere, nee ullis ferulis aut plagia ad saniorem mentem revocari. In tanta rerum omnium desperatione ego nihilominus aliquid sperare cogor, bonosque omnes video eodem mecum ammo opem a Deo exspeotare. Hanc vero spem quibus possum argumentas foveo, aliosque assidue hortor ut turn maxime in Domino recumbent quum ab hominibus deseruntur. Ac fortassis haec bills, quae legatorum adventu tantopere efferbuit, ubi secum omnia meditati fuerint efferati homines, aliisque negotiis quae varia ipsis parantur impliciti erunt, paulatim defervescet, atque tandem moderatiores fient. Terum haec pendent a Dei nutu, ad quern omnia referre, a quo pendere debemus. Quum advenerint principum legati, melius forsitan aliquid audietur. Qasparem tarn longe progressum aegre fero. s ) Quandocunque redeat, diutius hie manere mihi consilium non est, nee etiam id boni et cordati viri tutum esse putant. lam enim plus quam ne[cm]e esset plerisque innotui. Itaque missionem impetravi, [»ipd]o tarnen discessum meum aliquantum differam, nempe a[d] Idus Decemb., dum interea mihi successorem decernatis, 6 ) qui paulo post reditum meum istuc veniat, ne diu grex iste duçtore destituatur. Pacite igitur, obsecro, ut quum venero praesto sit is qui in meum locum mittetur. Idem a vobis fratres summopere postulant. Quae ad iter ei necessaria erunt mecum feram. Optant autem, quo plus autoritatis habeat in hisce turbis, ut e collegio nostro 7 ) deligatur. Dominus vos tuektur praesidio suo, gratia sua l'oveat magisque ac magis donis suis locupletet, salvosque et jncolumes ecclesiae diutissime conservet, ut communi omnium saluti prospicere atque indies consulere possitis. Quantam consolationem in mediis malis acceperim, et quam me laborum istorum non poeniteat, ego coram vobis narrare quam Uteris mandare malo. lam enim longior fui quam putabam, tametsi haec scribens plus vigesies * interpellatus fui. Vale igitur, mi pater, 5) Cf. N. 2754. 6) Macarius m. Dec. designates Parisiensium minister m. Ian. in urbem appulit 7) Oenevensi. vosque omnes in Domino valete. E castris 8 ) 18. Novemb. 1557. Vestri observantissimus N. Salicetus. ») 2757. FARELLUS OALVINO. Varia attingit tarn publica quam domestica. Carmelus itineri tandem se aeeimgü. Colloquium urgendum apud Palatinum qui bene dispositus videtur. (Ex autographo Cod. Genev. 115, fol. 134, coll. com exemplari Bernerai Bpp. Tom. VI. p. 701 et Simleri Vol. 90.) Christi servo valde insigni Ioanni Oalvino ecclesiae Genevensis pastori, theologo clàrissimo fratri et symmystae quam oarissimo. Genevae. S. Hodie .Caspar se accingit itineri l ) recta Monbelgardum, ut legatis 2 ) adsit principum quorum praecipue gratia missus ab ecclesia fuit. Nam quum instaret ut Gallasius mitteretur, 3 ) hoc dicebant fratres: tu familiarior fuisti legatis qui hie fuerunt, et quum Ducissa*) ad praefectum scribat et Miràbïlem, ut tibi fidem habeant, nemo magis hie servient te uno. Accipies et tecum FareUum et pro Beza mittes. Volebat socrum invisere bis miseram, ut aliqua ratione ter miseris consuleret pupillis. Ego quidem volo sed non possum. Claudius posset. 5 ) Verum ut iam nemo pins eis nocebit, tantum abeBt, ut prodesse et adesse velit. lawbus qui patrem perdidit quid matri et fratribus praestabit? Quod praedixit pauper defunctus se in fratris gratiam ea empturum, quae sibi et suis ruina esseDt corporis animae et omnium denique, abunde video impletum, et quum omnia agat pessime et 8) Lutetiae. 9) Nie. Gallasius Sieur de Sanies. 2757. 1) saepius monitus propter nimis diuturnam absentiam. 2) Neseit ergo Palatini propositum de legation« mittenda a caeteris prineipibus non probatam fuisse, qui satis habuerunt ad Begem scribere. (De Thou II. 531 ed. gall Sattler, Gesch. d. Me. Wm. IV. 122.) . 3) in Germanium ad principes. 4) AwreUanensis, M. de Mothelin. 5) De his certiora non hàbemus. Memineris Garmelum uxorem e Fareßorum familia duxisse, ad quam etiam Claudius Guüelmi frater, et lacobus ille pertinebant. Ad tristem qüendam casum iam allusit Calvinus in fine N. 2710.
697 1557 NOVEMB. 698 mala fide, vult videri optime omnia et optima fide: si in me, quid in aliis? Utinam Dominos malam immutet mentem. Accedit diffioultas uxoris, 6 ) quod omnium minime sperabam, sed ubi plura multo essent in mora, nunquam assentirer ecolesiam deserendam: ubi etiam ipsa assentiretur, nisi alio vocet Dominus et aperto mandate iubeat. Ipse quoque Caspar tuo hortatu et Beeae mox annuit, quamvis miretur fratres nihil soripsisse, si quidem abiens instantius rogarat, ut diligentius scriberent, et omnium diligenter admoneretur, quae agenda forent, se ex animo omnia ouraturum. Heri referebat aliquis se in via legates 7 ) ante dies oeto offendisse ad Begem pergentes ex Lutetia, quum suivissent. Abunde intellexisti quid actum merit Wormatiae et apud principes pro colloquio. Tuum erit, ut potes, urgere tam necessarium conventum apud Palatinum. Probus, superioris Palatini Cancellarius et alii paene omnes, praeter Cancellarium, probe sunt affecti et admoniti negotium curabunt diligentius. Christus det ut Argentoratenses 8 ) agant quod receperunt et cuius sunt admoniti. .De foedere istiu8 urbis cam Bernensi nihil hactenus accepimus. Christus omnia componat. Vale cum omnibus collegis ac piis, sancto senatu. Dominus Iesus omnes servet, omnique benedictione prosequatur. Collega et Caspar quam amantissime te salutant. Neocomi 19. Novembris 1557. 2758. BEZA FABELLO. Tuus totus Farellus. Negotium Parisiense. Carmeli profectio urgenda. Confessionem emendatam sibi mitti rogat. (Ex autographo Bibl. pagtornm Neocomensinm. Baum L 491.) Eximio servo Dei D. G-ulielmo Farello patri mihi in primis observando. Neocomi. S. Mi pater, haec ad te festinans scribo. Accepi literas tuas. *) Quum vero malis illis mederi 6) Carmeli, quae absente marito Neocomi remamerat. 7) Helvetiortm. 8) Cf. proxime sequentes Hotomani et Beeae. Nihil omnino factum fuisse vus est quod moneamus. 2758.1) deperditas. non possimus superest ut rem totam Domino committamus, qui diabolum etiam ipsum quoties libuit sibi servire cogit. Casparem nostrum vide ut urgeas etiam atque etiam, nee oenseo ut hao iter facial Quorsum enim.? Si prius illuc venerint Germani, 2 ) quern convenient? Quis instabit? quis singulorum admonebit? Nostfos 8 ) miror tamdiu oessare et vereor ne dum Germanos exspectant amittatur omnis occasio. Tanti erat Casparem una cum illis proficisci Sed pr,aeterita mutari non possunt. • De nostra confessione probat omnia Càbvwus noster. Scribam ad Tigurinos: quod iam esset factum si remisisset Caspar confessionis exemplar, ita ut illi emendarunt. 4 ) Dlud enim quod habemus deprehendi ilia non habere quae illi inseruerunt ad marginem. Pauca fateor, sed si vel syllaba variet, nosti quam sint quidam ingeniosi ut . sibi -ipsis struant offendicula. Bemitte ergo primo quoque tempore. Quod promiserunt Argentinenses cavendum est ne quis intempestive efiutiat. 5 ) Bene vale. Dominus Iesus te servet. Viretus et nostri omnes te salutant. Laus. 19. Novembris. Tuus Beza. . Collegam Casparem et nostros omnes vide ut diligenter mihi salutes. Fratres Parisienses puto quidem admonitos de legatorum profectione, sed nemo missus est qui illos urgeret, nee ab eo tempore quo legati pervenerunt quidquam scriptum est a ministris quod sciam. 2759. HOTOMANUS BULLINGEBO. Argektoratensis senatus de iheologorum amico colloquio iam serio cogitat. (Excerptum ex autographo Cod. Turic. Archiv. Pint. VI. Vol. 106, olim Bpp. Tom. H fol.. 693. — Simler Vol. 90.) 2) qui tarnen omnino niitli fuerunt. 3) Hehetiorum legatos. 4) De utra dicat ambigere posses. Neque de emendatoribus quos dieit habemus quod asseramus, Num Turicensium annotata respieit? An Wbrmatienses fheologi aJiguid tale imposuerunt? Verum fortasse loquitur de confessione Parisienmim nomine ad Begem scripta, quam scimus in Helvetia recognitam anteqüam proderetur IN. 2750, not. 6). 5) Vide praeced. FareUi et sequentem Hotomani. •
- Page 309 and 310: 593 1557 AUGUST. • 594 mea fieret
- Page 311 and 312: 597 1557 SEPTEMB. . 598 nitati tuae
- Page 313 and 314: 601 1557 SEPTEMB. * 602 causa scrip
- Page 315 and 316: 605 1557 SEPTEMB. * eöÖ täte fia
- Page 317 and 318: 609 1557 SEPTEMB. 610» (Hz autogra
- Page 319 and 320: 613 1557 SEPTEMB. 614 municet, quam
- Page 321 and 322: 617 1557 SBPTEMB. ' 618 tsönsilio
- Page 323 and 324: 621 1557 SEPTEMB. • 622 niai prom
- Page 325 and 326: 625 1557 SEPTEMB. 626 2712. FARELLU
- Page 327 and 328: 629 1557 SEPTEMB. 630 2715. ne lais
- Page 329 and 330: 633 1557 SBPTEMB. 634 tains et orgu
- Page 331 and 332: 637 1557 SEPTFMB. • . 638 cap. 47
- Page 333 and 334: 641 1557 SEPTEMB. 642 veniat, at no
- Page 335 and 336: 645 1557 SEPTEMB. ' . ' 64« german
- Page 337 and 338: 649 1557 SEPTEMB.-OCTOB. 650 •872
- Page 339 and 340: 653 1557 OOTOB. 654; Càkmus et Tig
- Page 341 and 342: 657 1557 OOTOB. 658, fieri oladibas
- Page 343 and 344: 661 1557 OOTOB. (662 cumgestatione,
- Page 345 and 346: 665 1557 OCTOB. 666 quorum non minu
- Page 347 and 348: 669 1557 OCTOB. 670 cunt, tibi fas
- Page 349 and 350: 673 1557 OCTOB. 674 non amplius con
- Page 351 and 352: 677 155,7 OOTOB. * 678 quae tarnen
- Page 353 and 354: 681 1557 OCTOB. 682 3747, VIRETUS L
- Page 355 and 356: 685 1557 OOTOB. 686 lui, eoque magi
- Page 357 and 358: 689 1557 NOVBMB. 69Ô sunt varia et
- Page 359: 693 1557NOVEMB. 69Î simus senatus
- Page 363 and 364: 701 1557 NOVEMB. 702 Eximio Christo
- Page 365 and 366: 705 1557 NOVEMB. . 706 Haec ille in
- Page 367 and 368: 709 1557 NOVEMB. 710 quasi voce sua
- Page 369 and 370: 713 1557 NOYEMB. 714 caroere, in qu
- Page 371 and 372: 717 1557 Clarissimo viro D. Heinryc
- Page 373 and 374: 721 1557 DEOEMB. ' 722 propter inso
- Page 375 and 376: 725 1557 DECEMB. 726 (Ez apographo
- Page 377 and 378: 729 1557 DEOEMB. 730 stance telleme
- Page 379 and 380: 733 1557 DBOEMB. • 734 Mesmee jl
- Page 381 and 382: 737 1557 DEOEMB. 738 cultatibus et
- Page 383 and 384: 741 1557 DEOEMB. 742 noverunt, our
- Page 385 and 386: 745 1557 DECEMB. 746 guine, si opus
- Page 387: 749 1557 s. d. 750 suggestions Sata
697 1557 NOVEMB. 698<br />
mala fide, vult videri optime omnia et optima fide:<br />
si in me, quid in aliis? Utinam Dominos malam<br />
immutet mentem. Accedit diffioultas uxoris, 6 ) quod<br />
omnium minime sper<strong>ab</strong>am, sed ubi plura multo<br />
essent in mora, nun<strong>quam</strong> assentirer ecolesiam deserendam:<br />
ubi etiam ipsa assentiretur, nisi alio vocet<br />
Dominus et aperto mandate iubeat. Ipse quoque<br />
Caspar tuo hortatu et Beeae mox annuit, <strong>quam</strong>vis<br />
miretur fratres nihil soripsisse, si quidem <strong>ab</strong>iens<br />
instantius rogarat, ut diligentius scriberent, et omnium<br />
diligenter <strong>ad</strong>moneretur, quae agenda forent,<br />
se ex animo omnia ouraturum. Heri referebat aliquis<br />
se in via legates 7 ) ante dies oeto offendisse <strong>ad</strong><br />
Begem pergentes ex Lutetia, quum suivissent.<br />
Abunde intellexisti quid actum merit Wormatiae<br />
et apud principes pro colloquio. Tuum erit, ut<br />
potes, urgere <strong>tam</strong> necessarium conventum apud<br />
Palatinum. Probus, superioris Palatini Cancellarius<br />
et alii paene omnes, praeter Cancellarium, probe<br />
sunt affecti et <strong>ad</strong>moniti negotium cur<strong>ab</strong>unt diligentius.<br />
Christus det ut Argentoratenses 8 ) agant quod<br />
receperunt et cuius sunt <strong>ad</strong>moniti. .De foedere<br />
istiu8 urbis cam Bernensi nihil hactenus accepimus.<br />
Christus omnia componat. Vale cum omnibus collegis<br />
ac piis, sancto senatu. Dominus Iesus omnes<br />
servet, omnique benedictione prosequatur. Collega<br />
et Caspar <strong>quam</strong> amantissime te salutant. Neocomi<br />
19. Novembris 1557.<br />
2758.<br />
BEZA FABELLO.<br />
Tuus totus Farellus.<br />
Negotium Parisiense. Carmeli profectio urgenda.<br />
Confessionem emenda<strong>tam</strong> sibi mitti rogat.<br />
(Ex autographo Bibl. pagtornm Neocomensinm. Baum L 491.)<br />
Eximio servo Dei D. G-ulielmo Farello patri<br />
mihi in primis observando.<br />
Neocomi.<br />
S. Mi pater, haec <strong>ad</strong> te festinans scribo. Accepi<br />
literas tuas. *) Quum vero malis illis mederi<br />
6) Carmeli, quae <strong>ab</strong>sente marito Neocomi remamerat.<br />
7) Helvetiortm.<br />
8) Cf. proxime sequentes Hotomani et Beeae. Nihil<br />
omnino factum fuisse vus est quod moneamus.<br />
2758.1) deperditas.<br />
non possimus superest ut rem to<strong>tam</strong> Domino commit<strong>tam</strong>us,<br />
qui di<strong>ab</strong>olum etiam ipsum quoties libuit<br />
sibi servire cogit. Casparem nostrum vide ut urgeas<br />
etiam atque etiam, nee oenseo ut hao iter<br />
facial Quorsum enim.? Si prius illuc venerint<br />
Germani, 2 ) quern convenient? Quis inst<strong>ab</strong>it? quis<br />
singulorum <strong>ad</strong>monebit? Nostfos 8 ) miror <strong>tam</strong>diu<br />
oessare et vereor ne dum Germanos exspectant<br />
amittatur omnis occasio. Tanti erat Casparem una<br />
cum illis proficisci Sed pr,aeterita mutari non<br />
possunt.<br />
• De nostra confessione probat omnia Càbvwus<br />
noster. Scribam <strong>ad</strong> Tigurinos: quod iam esset<br />
factum si remisisset Caspar confessionis exemplar,<br />
ita ut illi emendarunt. 4 ) Dlud enim quod h<strong>ab</strong>emus<br />
deprehendi ilia non h<strong>ab</strong>ere quae illi inseruerunt <strong>ad</strong><br />
marginem. Pauca fateor, sed si vel syll<strong>ab</strong>a variet,<br />
nosti <strong>quam</strong> sint quidam ingeniosi ut . sibi -ipsis<br />
struant offendicula. Bemitte ergo primo quoque<br />
tempore. Quod promiserunt Argentinenses cavendum<br />
est ne quis intempestive efiutiat. 5 ) Bene vale.<br />
Dominus Iesus te servet. Viretus et nostri omnes<br />
te salutant. Laus. 19. Novembris.<br />
Tuus Beza. .<br />
Collegam Casparem et nostros omnes vide ut<br />
diligenter mihi salutes. Fratres Parisienses puto<br />
quidem <strong>ad</strong>monitos de legatorum profectione, sed<br />
nemo missus est qui illos urgeret, nee <strong>ab</strong> eo tempore<br />
quo legati pervenerunt quid<strong>quam</strong> scriptum est<br />
a ministris quod sciam.<br />
2759.<br />
HOTOMANUS BULLINGEBO.<br />
Argektoratensis senatus de iheologorum amico<br />
colloquio iam serio cogitat.<br />
(Excerptum ex autographo Cod. Turic. Archiv. Pint. VI. Vol.<br />
106, olim Bpp. Tom. H fol.. 693. — Simler Vol. 90.)<br />
2) qui tarnen omnino niitli fuerunt.<br />
3) Hehetiorum legatos.<br />
4) De utra dicat ambigere posses. Neque de emendatoribus<br />
quos dieit h<strong>ab</strong>emus quod asseramus, Num Turicensium<br />
annotata respieit? An Wbrmatienses fheologi aJiguid<br />
tale imposuerunt? Verum fortasse loquitur de confessione<br />
Parisienmim nomine <strong>ad</strong> Begem scripta, <strong>quam</strong> scimus in Helvetia<br />
recogni<strong>tam</strong> anteqüam proderetur IN. 2750, not. 6).<br />
5) Vide praeced. FareUi et sequentem Hotomani.<br />
•